Warme en koude logistiek Eindrapportage afstudeeronderzoek Commerciële Bedrijfskunde
Kevin Sand
Afstudeeropdracht uitgevoerd bij Brandweer Twente
27 januari 2014
ii
Warme en koude logistiek Voedingsmiddelen en Ademlucht
Document:
Eindrapportage afstudeeronderzoek naar warme en koude voedingsmiddelen en ademlucht
Opdrachtgever:
Brandweer Twente Sector Beheer & Techniek Team Service & Beheer Spaansland 20 7500 BK Enschede 088-256 7000
Instelling:
Saxion Enschede Academie Bedrijfskunde en Ondernemen Opleiding Technische Commerciële Bedrijfskunde (BK5) Postbus 70.000 7500 KB Enschede (053) 4871111
Student Bedrijfsbegeleider Begeleider namens Saxion
Plaats: Datum: Versie:
: K.J.G. (Kevin) Sand : Ing. M. (Mark) Bokdam : B.A.M. (Bartho) Leferink
Enschede 27 januari 2014 2.0
© 2014, Brandweer Twente Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Brandweer Twente.
iii
iv
Voorwoord Voor u ligt het eindresultaat van mijn afstudeeronderzoek naar de logistieke organisatie binnen Brandweer Twente toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht voor zowel de dagelijkse organisatie (koud) alsmede tijdens repressie (warm). Ik, Kevin Sand, afgestudeerde HBO Werktuigbouwkundige, heb dit eindrapport geschreven in het kader van de post-HBO opleiding Commerciële Bedrijfskunde (BK5) aan Saxion Hogeschool te Enschede. Ik heb in opdracht van Brandweer Twente gekeken welke maatregelen genomen moeten worden om de logistieke organisatie het beste vorm te geven, passend in de nieuwe organisatiestructuur. Hiervoor is gekeken hoe momenteel de logistiek omtrent voedingsmiddelen en ademlucht wordt uitgevoerd binnen Brandweer Twente en in andere veiligheidsregio’s. Verder is onderzocht of andere organisaties wat voor de brandweer kunnen betekenen in het uitvoeren van haar core business “het redden van mens en dier en het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen”. Ik wil de lezer adviseren alle begrippen over koud en warm duidelijk en helder te hebben, alvorens het rapport te gaan lezen. Dit afstudeeronderzoek is uitgevoerd in de periode van september 2013 t/m januari 2014. De verdediging hiervan zal plaatsvinden op 10 of 11 februari a.s. Tijdens het afstuderen ben ik namens het Saxion begeleid door dhr. Bartho Leferink en vanuit Brandweer Twente door Ing. Mark Bokdam. De dank gaat speciaal uit naar Bartho Leferink en Mark Bokdam, maar ook naar de directe collega’s van het team Service & Beheer, alle geïnterviewden binnen en buiten Brandweer Twente en alle overige personen die het mogelijk hebben gemaakt dat ik mijn afstudeeronderzoek zo heb kunnen uitvoeren als gedaan. Dit eindrapport is volledig en geschreven vanuit het onderzoeksplan. Er is nieuwe kennis toegevoegd die gebaseerd is op gefundeerde en bestaande kennis uit diverse bronnen en interviews over het specifieke onderwerp.
Hoogachtend,
Kevin Sand Enschede, 27 januari 2014
v
Inhoudsopgave Voorwoord................................................................................................................................... v Inhoudsopgave.............................................................................................................................vi Samenvatting ...............................................................................................................................ix Afkortingen en begrippen .............................................................................................................xi 1.
2.
3.
vi
Inleiding ............................................................................................................................... 1 1.1
Inleiding ................................................................................................................................... 1
1.2
Organisatie Brandweer Twente............................................................................................... 1
1.3
Aanleiding ................................................................................................................................ 1
1.4
Context probleem .................................................................................................................... 2
1.5
Doelstelling .............................................................................................................................. 2
1.6
Onderzoeksvraag & deelvragen .............................................................................................. 2
1.7
Randvoorwaarden ................................................................................................................... 3
1.8
Methodologie/Onderzoeksstrategie ....................................................................................... 4
1.9
Structuurbeschrijving............................................................................................................... 4
Huidige logistieke situatie binnen Brandweer Twente ............................................................ 5 2.1
Inleiding ................................................................................................................................... 5
2.2
Koude en warme logistiek ....................................................................................................... 5
2.3
Voedingsmiddelen ................................................................................................................... 6
2.4
Ademlucht ............................................................................................................................... 9
2.5
Financiële gegevens............................................................................................................... 13
2.6
Algemene kennis binnen Brandweer Twente ........................................................................ 13
2.7
Subconclusie huidige logistiek ............................................................................................... 14
Logistieke benchmarking ..................................................................................................... 15 3.1
Inleiding ................................................................................................................................. 15
3.2
Regionalisering brandweer.................................................................................................... 15
3.3
Keuze bezochte veiligheidsregio’s ......................................................................................... 15
3.4
Logistiek binnen andere veiligheidsregio’s ............................................................................ 16
3.5
Instanties buiten de brandweer............................................................................................. 16
3.6
Subconclusie logistieke benchmarking .................................................................................. 17
4.
5.
6.
7.
8.
Oplossingen/scenario’s koude voedingsmiddelen ................................................................ 19 4.1
Inleiding ................................................................................................................................. 19
4.2
Eén type cateraar op de vier kazernes .................................................................................. 19
4.3
Geen cateraar & geen “verzorging” ...................................................................................... 19
4.4
24-uurs krijgen opgewarmde maaltijd (huidige situatie) ...................................................... 19
4.5
24-uurs zelf koken.................................................................................................................. 20
4.6
Total facility management .................................................................................................... 21
4.7
Subconclusie koude voedingsmiddelen ................................................................................. 21
Oplossingen/scenario’s warme voedingsmiddelen ............................................................... 22 5.1
Inleiding ................................................................................................................................. 22
5.2
Eerste twee uur...................................................................................................................... 22
5.3
Zelf verzorgen vanuit Hengelo ............................................................................................... 22
5.4
Cateraars ............................................................................................................................... 23
5.5
Langdurige incidenten ........................................................................................................... 24
5.6
Subconclusie warme voedingsmiddelen ................................................................................ 25
Oplossingen warme ademlucht ........................................................................................... 26 6.1
Inleiding ................................................................................................................................. 26
6.2
Theoretische benadering ....................................................................................................... 26
6.3
Op locatie vullen van cilinders ............................................................................................... 28
6.4
Het alleen brengen van cilinders ........................................................................................... 29
6.5
Voorraad “warme” ademlucht .............................................................................................. 30
6.6
Locatie en personeel ademluchtcontainer ............................................................................ 30
6.7
Subconclusies warme ademlucht .......................................................................................... 31
Interregionale samenwerking .............................................................................................. 32 7.1
Inleiding ................................................................................................................................. 32
7.2
Convenant Interregionale Logistieke Bijstand ....................................................................... 32
7.3
Oost-Vijf ................................................................................................................................. 32
7.4
Subconclusie interregionale samenwerking .......................................................................... 33
Oplossingen koude ademlucht ............................................................................................ 34 8.1
Inleiding ................................................................................................................................. 34
8.2
Integratie warme logistiek .................................................................................................... 34
8.3
Subconclusies koude ademlucht ............................................................................................ 34
vii
9.
Toetsingstabel .................................................................................................................... 35 9.1
Inleiding ................................................................................................................................. 35
9.2
Criteria en wegingsfactoren warme voedingsmiddelen ........................................................ 35
9.3
Toetsingstabel warme voedingsmiddelen ............................................................................. 36
9.4
Criteria en wegingsfactoren warme ademlucht .................................................................... 36
9.5
Toetsingstabel warme ademlucht ......................................................................................... 37
9.6
Subconclusie toetsingstabellen. ............................................................................................ 37
10.
Conclusies en aanbevelingen ........................................................................................... 38
10.1
Inleiding ................................................................................................................................. 38
10.2
Conclusies .............................................................................................................................. 38
10.3
Aanbevelingen ....................................................................................................................... 39
11.
Reflectie.......................................................................................................................... 46
Bibliografie ................................................................................................................................ 47 Bijlagen ...................................................................................................................................... 50 Bijlage 1 - Onderzoeksplan ................................................................................................................ 51 Bijlage 2 - Regionalisering brandweer ............................................................................................... 75 Bijlage 3 - Huidige organisatie brandweer ........................................................................................ 76 Bijlage 4 - Organigram Brandweer Twente ....................................................................................... 80 Bijlage 5 - Mindmap logistiek Brandweer Twente ............................................................................. 81 Bijlage 6 - Visuele weergave van logistieke processen ...................................................................... 82 Bijlage 7 - Koude en warme logistieke voedingsmiddelen ................................................................. 83 Bijlage 8 - HACCP richtlijnen .............................................................................................................. 86 Bijlage 9 - Extern vragenformulier veiligheidsregio’s ........................................................................ 88 Bijlage 10 - Geografische ligging 25 veiligheidsregio's ...................................................................... 90 Bijlage 11 - Overzicht voedingsmiddelen en ademlucht in andere veiligheidsregio’s ....................... 91 Bijlage 12 - Instanties buiten de brandweer ...................................................................................... 92 Bijlage 13 - Schema fles wisselen ....................................................................................................... 97 Bijlage 14 - Exploitatiekosten materieel plan .................................................................................... 99 Bijlage 15 - Kosten maaltijden ......................................................................................................... 100
viii
Samenvatting De brandweer is de instantie die zich bezighoudt met het redden van mens en dier en het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen. Dit noemt men de repressieve taak. Maar binnen Brandweer Twente worden ook andere taken vervuld ter ondersteuning aan de repressie waar logistiek een onderdeel van is. Met ingang van 1 januari 2014 moeten de in totaal 25 veiligheidsregio’s in Nederland geregionaliseerd zijn en Brandweer Twente maakt hier onderdeel van uit. Brandweer Twente wil op korte termijn de logistiek verdergaand professionaliseren om harmonisatie te realiseren met als uitgangspunt de huidige situatie die is voortgekomen door de regionalisering van de verschillende toenmalige gemeentelijk brandweren op 1 januari 2013. De vraag die centraal staat in het onderzoek is: Welke acties moeten door Brandweer Twente worden genomen om de logistieke organisatie het beste (passend in de nieuwe organisatiestructuur) vorm te geven voor de dagelijkse organisatie (koud) alsmede tijdens repressie (warm), en dan de logistiek toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht? Er is een beschrijvend onderzoek gedaan die voornamelijk op de praktijk gericht is. Door middel van fieldresearch, interviews en een klein deel deskresearch is er invulling gegeven aan dit onderzoek. Door de regionalisering zijn er veel zaken veranderd. Nu heeft men op de kazernes de catering op verschillende manieren door verschillende cateraars geregeld. Het management van Brandweer Twente wil hier graag harmonisatie in hebben. Verder wil men kijken of het mogelijk is het zo te regelen dat tijdens repressie (warm) het ook gebruikt kan worden, zodat men één aanspreekpunt voor de koude (niet repressieve, dagelijkse) en warme logistiek heeft. Dit geldt ook voor de ademlucht. Door harmonisering van de afschrijftermijnen binnen de nieuwe begroting van Brandweer Twente is de ademluchtcontainer in 2011 economisch afgeschreven. Gekeken moet worden of deze vervangen moet worden of dat er een andere manier is, gecombineerd met de dagelijkse (koude) situatie. Uit logistieke benchmarking met andere veiligheidsregio’s kan geconcludeerd worden dat elke regio het op haar eigen manier geregeld heeft: geen combinatie van koude en warme logistiek omtrent voedingsmiddelen, weinig regio’s die beschikken over één merk ademlucht en de meeste regio’s brengen cilinders naar de incidentlocatie als daar behoefte aan is. Uit benchmarking met de vergelijkbare instanties Defensie, Technisches Hilfswerk (THW) en politie, is gebleken dat de THW de brandweer mogelijk kan ondersteunen tijdens langdurige incidenten in de warme voedingsmiddelen. De THW heeft een specialisme verzorging, die de verzorging vanuit Nordhorn tot 200 personen kan organiseren. Om de doelstelling voor meer harmonisatie te bereiken, zou men voor een cateraar kunnen kiezen voor de koude situatie en deze de catering te laten verzorgen. Een andere mogelijkheid is dat er geen cateraar en geen “verzorging” aanwezig is. Er is gekeken of het goedkoper is om de 24-uurs medewerkers zelf hun maaltijd te laten bereiden. Of dit goedkoper is, is afhankelijk van of de kosten van de uren van de brandweerman meegerekend moeten worden, indien dit het geval is, is men met zelf koken € 8.000,- duurder uit. Als de personeelskosten niet worden meegerekend en alleen de kosten van ingrediënten en bereiding, dan is het € 17.000,- goedkoper. Een optie is de 24-uurs na afloop van hun dagelijkse werkzaamheden te laten koken en eten in plaats van tussen de middag, de personeelskosten zijn daardoor lager omdat ze de dagelijkse werkzaamheden niet te hoeven onderbreken. Men kan ook de huidige situatie zo laten dat de 24-uurs een warme maaltijd geserveerd krijgen door een cateraar en ze zelf een eigen bijdrage moeten betalen. ix
Gedurende het onderzoek is een extern bedrijf in beeld gekomen die onderzoek gaat verrichten naar de koude (dagelijkse) voedingsmiddelen en is de focus richting de warme voedingsmiddelen verschoven. De warme voedingsmiddelen kunnen worden opgestart als een incident langere tijd gaat duren. Op dit moment komt er een verzorgingscontainer ter plaatse en via een tussenstop bij een externe cateraar worden voedingsmiddelen (broodje of warme maaltijden) op de incidentlocatie gebracht. De belangrijkste eis hierbij is dat men de voedingsmiddelen ongeveer binnen twee uur na alarmering ter plaatse wil hebben. Er kan gekozen worden om dit zelf klaar te maken in een keuken op een kazerne en vervolgens naar de incidentlocatie te brengen of het te laten klaar maken door een externe partij. Een aantal partijen zijn benaderd en daarvan kan Hertong voldoen aan de eisen en goedkoper aanleveren op de incidentlocatie in vergelijking met de huidige cateraar. Indien de voorraad cilinders op de incidentlocatie te weinig is, kan men een voorraad cilinders brengen of de huidige ademluchtcontainer brengen en op locatie cilinders vullen. De kosten voor het brengen van een voorraad is veel goedkoper (€ 3349,-) dan het behoud van een ademluchtcontainer. Meestal is bij een incident het niet noodzakelijk direct cilinders op locatie te vullen doordat er nog een voorraad aanwezig is op het voertuig en in de kazerne, die via de koude logistiek dan weer gevuld worden. Een integratie van warme en koude logistiek is mogelijk bij ademluchtcilinders, alleen moet er rekening mee gehouden worden dat er voldoende koude voorraad overblijft zodat daar de logistiek de volgende dag gebruik van kan maken om de verbruikte ademlucht in de regio weer te vervangen. Het is verstandig om een extra voorraad van 2x 18 cilinders aan te schaffen en deze op afroep naar het incident te brengen. Net zoals andere veiligheidsregio’s gedaan hebben, kunnen er afspraken gemaakt worden met omliggende veiligheidsregio’s zo dat het helder is welke regio welk materiaal en materieel tot zijn beschikking heeft, zodat ze elkaar daarin kunnen helpen als het nodig is. Tevens kan door interregionaal te gaan aanbesteden van materiaal staffelkorting worden verkregen.
x
Afkortingen en begrippen Afkortingen GHOR = GRIP MSK NVBR THW VRT
= = = = =
Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie voor Ongevallen en Rampen in de regio Twente Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure Mobiele satellietkeuken Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding Technisches Hilfswerk Veiligheidsregio Twente
HOvD HW HV OvD TAS TW WTS WVD
= = = = = = = =
Hoofd Officier van Dienst Hoogwerker Hulpverleningsvoertuig Officier van Dienst Tankautospuit Tankwagen Watertransportsysteem Waarschuwings- en VerkenningsDienst
Begrippen Koude logistiek Alle activiteiten binnen de brandweer welke gericht zijn op het integraal inrichten, beheersen en verzorgen van de benodigdheden door de organisatie tijdens niet repressieve werkzaamheden (preparatieve logistiek). (Brandenburg, 2010) Koude ademlucht De ademlucht die verbruikt/gebruikt wordt tijdens oefeningen en de voorraad die aanwezig is in de kazernes. Koude voedingsmiddelen De voedingsmiddelen die genuttigd kunnen worden in kantines tijdens niet repressieve werkzaamheden. Dit kan zowel brood als een warme maaltijd betreffen. Multidisciplinair Bij een multidisciplinaire inzet zijn meerdere disciplines betrokken. Dat wil zeggen dat niet alleen de brandweer erbij betrokken is, maar ook bijvoorbeeld de politie en/of de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie voor Ongevallen en Rampen in de regio Twente (GHOR). Opkomsttijd De tijd tussen de melding en het moment dat de brandweer ter plaatse is. De opkomsttijd is de uitruktijd vermeerderd met de rijtijd. (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) Persoonlijke beschermingsmiddelen Om een brandweerman te beschermen tijdens zijn werk zijn er persoonlijke beschermingsmiddelen ontwikkeld. Hierbij kan gedacht worden aan persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een brandweerpak, -helm, handschoenen, laarzen/veiligheidsschoenen, etc. xi
Repressie De bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituaties door daadwerkelijk inzet van brandweer. Hiervan kent iedereen de brandweer, zoals het bestrijden van brand en verlenen van hulp bij ongevallen. Rijtijd De tijd die de brandweer nodig heeft om de afstand tussen de brandweerkazerne en de plaats van de brand af te leggen. (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) Uitruktijd De tijd die de brandweer nodig heeft om na een melding de kazerne te verlaten. (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR))
Warme logistiek Alle activiteiten die gericht zijn op het in stand houden, beheersen en verzorgen van de reeds ingezette acties tijdens het uitvoeren van repressieve werkzaamheden (operationele logistiek). (Brandenburg, 2010)
Warme ademlucht De ademlucht die verbruikt/gebruikt wordt tijdens repressieve werkzaamheden. Dit heeft niets te maken met de temperatuur van de ademlucht. Warme voedingsmiddelen De voedingsmiddelen die genuttigd kunnen worden tijdens repressieve werkzaamheden. Dit kan zowel brood als een warme maaltijd betreffen.
xii
1. Inleiding 1.1 Inleiding Brandweer Twente is de opdrachtgever van dit onderzoek. Voor Brandweer Twente is een beschrijvend onderzoek uitgevoerd om te kijken welke maatregelen kunnen worden genomen om de logistieke organisatie het beste vorm te geven voor de dagelijkse (koud) alsmede tijdens repressie (warm) voor de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht. Dit naar aanleiding van en vooruitlopend op de verplichte regionalisering van de brandweren. Dit onderzoek is een praktisch uitgevoerd onderzoek en bevat veel informatie verkregen door middel van fieldresearch en interviews. Voor de gehele inleiding en oriëntatie van dit afstudeeronderzoek wordt verwezen naar het onderzoeksplan in bijlage 1.
1.2 Organisatie Brandweer Twente Eén van de vier kolommen waar de Veiligheidsregio Twente (VRT) uit opgebouwd is, is de brandweer. De VRT is een regionaal samenwerkingsverband tussen politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en de veertien Twentse gemeenten. De activiteiten strekken zich uit van het voorkomen van (en voorbereiden op) ongevallen en rampen, tot het verhelpen van de situatie bij ongevallen en rampen. Daarbij gaat de aandacht niet alleen uit naar bestaande risico’s. Ook de beheersing en bestrijding van nieuwe risico’s staat hoog op de agenda. In Twente zijn er in totaal 31 brandweerkazernes. Bij Brandweer Twente werken circa 800 vrijwilligers en circa 300 beroeps en hebben circa 6500 hulpverleningen per jaar. Vanaf 1 januari 2013 zijn de 14 gemeentelijke brandweren geregionaliseerd tot één Brandweer Twente (zie §3.2 en bijlage 2). (Brandweer Twente) De organisatie is opgebouwd uit vijf verschillende sectoren die er samen voor zorgen dat men 24-uur per dag voor de burger klaar staat voor het redden van mens en dier en het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen. Aan het hoofd van de Brandweer, boven de verschillende sectoren staat de commandant. De vijf verschillende sectoren zijn weer opgebouwd uit verschillende teams. De gehele organigram is bijgevoegd in bijlage 4. Men heeft de strategie duidelijk vastgelegd in documentatie en daarin staan de visie en doelen die men wil bereiken (meer informatie hierover is te lezen in bijlage 3). Binnen Brandweer Twente worden diverse taken uitgevoerd. Eén taak die eruit springt, is de repressieve taak. Repressie betekent de bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituatie door daadwerkelijk inzet van brandweer. Hiervan kent iedereen de brandweer. Maar binnen Brandweer Twente worden ook andere taken vervuld ter ondersteuning aan de repressie waaronder de logistiek waar in dit onderzoek verder op in gegaan zal worden.
1.3 Aanleiding Op 6 juli 2011 is een voorstel ingediend tot wijziging van de Wet veiligheidsregio’s in verband met de oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid en in verband met de volledige regionalisering van de brandweer in Nederland. Met dit voorstel wordt de brandweer volledig geregionaliseerd. Een belangrijk punt is dat de gemeenten geen brandweertaken meer mogen uitvoeren. Dit voorstel is op 14 februari 2012 aangenomen door de Tweede Kamer en door de Eerste Kamer op 25 september 2012 als hamerstuk afgedaan. (Eerste Kamer der Staten-Generaal) Dit houdt in dat uiterlijk met ingang van 1 januari 2014 de in totaal 25 veiligheidsregio’s in Nederland geregionaliseerd moeten zijn. (Opstelten, 2012)
1
Vooruitlopend op deze wetswijziging heeft het Algemeen Bestuur van de VRT besloten op 22 februari 2012 het principebesluit aan te nemen om één brandweerorganisatie in Twente te vormen en dit per 1 januari 2013 ten uitvoer te brengen. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012) Daardoor is een geheel nieuwe organisatie ontstaan. Brandweer Twente wil op korte termijn de logistiek verdergaand professionaliseren met als uitgangspunt de huidige situatie die is voortgekomen door de regionalisering van de verschillende toenmalige gemeentelijke brandweren op 1 januari 2013. Men wil gaan harmoniseren door efficiënter en effectiever te gaan werken. Logistieke taken zijn onder te verdelen in koude en warme logistiek. De warme logistiek vindt plaats tijdens de repressie en wordt verzorgd door de sector Repressie. De koude logistiek valt onder de niet repressieve logistiek en wordt vervuld door de sector Beheer & Techniek binnen het team Service & Beheer. Aangezien de gehele logistiek erg breed is, is in overleg met de teamleider Service & Beheer besloten om de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht uit te werken omdat deze klassen zowel koud als warm voorkomen en de meeste logistieke aanvragen voor deze twee aspecten tijdens de repressie komen. (Wagenvoort, Logistieke inzetten 2010-2013, 2013)
1.4 Context probleem Door de regionalisering zijn er veel dingen veranderd. Nu heeft men op de kazernes in Almelo, Hengelo en Enschede de catering op verschillende manieren door verschillende cateraars geregeld. Het management van Brandweer Twente wil hier graag harmonisatie in hebben. Verder wil men kijken of het mogelijk is het zo te regelen dat tijdens repressie (warm) het ook gebruikt kan worden, zodat men één aanspreekpunt voor de koude en warme logistiek heeft. Dit geldt ook voor de ademlucht, door harmonisering van de afschrijftermijnen binnen de nieuwe begroting van Brandweer Twente is de ademluchtcontainer in 2011 economisch afgeschreven en gekeken moet worden of deze vervangen moet worden of dat er een andere manier is en mogelijk dat ook hier weer gebruikt gemaakt kan worden van de koude situatie.
1.5 Doelstelling Het doel van het onderzoek is het komen tot een nieuwe inrichting van de logistieke organisatie voor Brandweer Twente waarin inzicht wordt verschaft om te kijken of het mogelijk is om een nieuw multidisciplinair logistiek plan voor de korte en middellange termijn op te stellen, met als uitgangspunt de huidige (sinds 1 januari 2013 opgerichte) situatie voor de voedingsmiddelen en de ademlucht.
1.6 Onderzoeksvraag & deelvragen Er wordt geprobeerd het doel te verwezenlijken door op de volgende onderzoeksvraag en deelvragen een antwoord te vinden.
1.6.1 Onderzoeksvraag Welke acties moeten door Brandweer Twente worden genomen om de logistieke organisatie het beste (passend in de nieuwe organisatiestructuur) vorm te geven voor de dagelijkse logistieke organisatie (koud) alsmede tijdens repressie (warm), en dan de logistiek toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht? 2
1.6.2 Deelvragen De deelvragen die zijn opgesteld, zijn in eerste instantie centraal opgesteld voor de gehele logistiek. Nadat bekend is geworden dat er onderzoek gedaan wordt naar de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht kunnen de vragen voor zowel de voedingsmiddelen als ademlucht gebruikt worden, deze vragen zijn daarom opgesplitst voor de verschillende aspecten. 1.6.2.1 Aspect voedingsmiddelen 1) Hoe wordt de huidige logistiek geregeld ten aanzien van de voedingsmiddelen (zowel koud als warm) binnen de huidige (sinds 1 januari 2013 opgerichte) organisatie? 2) Wat zijn hierbij de eisen en wensen vanuit de huidige verschillende interne klantgroepen binnen Brandweer Twente en met welke randvoorwaarden moet rekening gehouden worden vanuit de huidige logistiek? 3) Hoe hebben andere veiligheidsregio’s de wensen vanuit de verschillende klantengroepen opgepakt en in hoeverre is daar rekening gehouden met de wensen van de klantengroepen? 4) Is een samenwerking met omliggende veiligheidsregio’s / ketenpartners mogelijk? 5) Hoe is de logistiek omtrent voedingsmiddelen (koud en warm) geregeld bij vergelijkbare instanties buiten de brandweer? 6) Kan de logistiek omtrent voedingsmiddelen (koud en warm) van de Veiligheidsregio Twente voor hetzelfde geld dat nu beschikbaar is voor de logistiek slimmer en efficiënter? En op welke manier? 7) Wat zijn de middellange termijn acties (> 1 jaar; < 10 jaar) en wat zijn de acties waarmee op korte termijn(< 1 jaar) kan worden gestart om ervoor te zorgen dat de logistieke verbeterslag gemaakt wordt? En op welke manier zou dit ten uitvoer kunnen worden gebracht/ wat kan er veranderd worden? 1.6.2.2 Aspect ademlucht 1) Hoe wordt de huidige logistiek geregeld ten aanzien van de ademlucht, zowel tijdens oefeningen, kleinere en grotere incidenten binnen de huidige (sinds 1 januari 2013 opgerichte) organisatie? 2) Wat zijn hierbij de eisen en wensen vanuit de huidige verschillende interne klantgroepen binnen Brandweer Twente, en met welke randvoorwaarden moet rekening gehouden worden vanuit de huidige logistiek? 3) Hoe hebben andere veiligheidsregio’s de wensen vanuit de verschillende klantengroepen opgepakt en in hoeverre is daar rekening gehouden met de wensen van de klantengroepen? 4) Is een samenwerking met omliggende veiligheidsregio’s/ketenpartners mogelijk? 6) Kan de logistiek omtrent ademlucht van de Veiligheidsregio Twente voor hetzelfde geld dat nu beschikbaar is voor de logistiek slimmer en efficiënter? En op welke manier? 7) Wat zijn de middellange termijn acties (> 1 jaar; < 10 jaar) en wat zijn de acties waarmee op korte termijn(< 1 jaar) kan worden gestart om ervoor te zorgen dat de logistieke verbeterslag gemaakt wordt? En op welke manier zou dit ten uitvoer kunnen worden gebracht/wat kan er veranderd worden?
1.7 Randvoorwaarden Er wordt gekeken naar de warme logistieke aspecten voedingsmiddelen (klasse 1) en ademlucht (uit klasse 5). De overige klassen wordt niet naar gekeken. Er wordt gekeken naar zowel de koude als warme logistieke kant van die aspecten. De warme drankenautomaten (koffieautomaten) worden niet meegenomen in het onderzoek naar het aspect koude voedingsmiddelen. 3
1.8 Methodologie/Onderzoeksstrategie Er is gebruikt gemaakt van een combinatie van kwantitatief en kwalitatief beschrijvend onderzoek, die voornamelijk op de praktijk gericht is. De eerste deelvraag wordt beantwoord door naar de huidige IST situatie te kijken. Aan de hand van het 7S-model wordt gekeken hoe de organisatie in elkaar steekt om vervolgens aan de hand van een Balanced Score Card te kijken hoe de huidige logistiek geregeld is. Dit wordt geanalyseerd door aanwezige documentatie te raadplegen en interviews af te nemen. De deelvragen twee tot en met vijf worden door middel van half gestructureerde interviews beantwoord. Bij deelvraag drie is eerst deskresearch uitgevoerd om tot een keuze te komen van de veiligheidsregio’s om vervolgens de interviews af te nemen en te gaan benchmarken. Nadat de theorie bestudeerd is en gegevens zijn verzameld kan er een concept ontworpen worden en kan de SOLL situatie beschreven worden. Op deze manier wordt deelvraag zes beantwoord. Vervolgens wordt gekeken of het ontwerp haalbaar is en komen bij deelvraag zeven korte en middellange termijn acties aan bod.
1.9 Structuurbeschrijving Het eerste hoofdstuk heeft als doel het vertrekpunt van het onderzoek weer te geven, kort de organisatie weer te geven en er wordt verwezen naar bijlage 1 voor het onderzoeksplan. In het tweede hoofdstuk wordt gekeken naar de huidige logistiek binnen Brandweer Twente. Er wordt gekeken naar de koude en warme logistiek en dan toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht. In dit hoofdstuk staat alle informatie om antwoord te geven op de eerste en tweede deelvraag. In hoofdstuk drie vindt logistieke benchmarking plaats met andere veiligheidsregio’s en instanties buiten de brandweer zoals Defensie, THW en de politie. Dit om te kijken hoe andere regio’s de problemen hebben opgepakt en hoe andere vergelijkbare organisaties de logistiek omtrent voedingsmiddelen hebben geregeld. In deze hoofdstukken staat de informatie om de deelvragen drie en vijf te beantwoorden. In het vierde en vijfde hoofdstuk komen de oplossingen aan bod voor de koude respectievelijk de warme voedingsmiddelen. En er wordt gekeken of de warme logistiek te integreren is in de koude logistiek. In hoofdstuk zes en acht worden de oplossingen voor warme en koude ademlucht behandeld. En er wordt gekeken of de warme logistiek te integreren is in de koude logistiek. In hoofdstuk acht wordt gekeken of er met warm ook samengewerkt kan worden met andere regio’s, wat tevens het antwoord geeft op deelvraag vier. Vervolgens wordt gekeken aan de hand van een toetsingstabel in hoofdstuk negen wat de beste oplossing is. In hoofdstuk tien worden de onderzoeksvraag en deelvragen beantwoord en aanbevelingen gegeven. De onderbouwing is in de voorgaande hoofdstukken gegeven en in bijlagen opgenomen. In het laatste hoofdstuk (elf) vindt de reflectie op het onderzoek plaats.
4
2. Huidige logistieke situatie binnen Brandweer Twente 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt gekeken hoe de huidige logistiek geregeld is. Hiervoor is gekeken naar de het model van de Balanced Score Card (Muralt, 2007). Het doel van dit hoofdstuk is antwoord te geven op de eerste twee deelvragen.
2.2 Koude en warme logistiek Brandweer Twente treedt naar buiten door zich bezig te houden met: - Het redden van mens en dier; - Het voorkomen en bestrijden van brand; - Het verlenen van hulp bij ongevallen. De burger verwacht van de brandweer dat ze snel ter plaatse is en professioneel hulp verleent. Maar de burger (externe klant) speelt binnen dit onderzoek geen rol. Als men kijkt naar het interne klantperspectief en specifiek naar het team Service & Beheer, dan verwacht men op de juiste tijd, op de juiste plaats de goederen, dit gebeurt door het interne transport dat plaats vindt. De logistieke taak is per 1 februari 2013 opgezet (Bokdam, Logistieke organisatie Brandweer Twente, 2013) en wordt verdeeld in de koude en warme logistiek. De warme logistiek bestaat uit alle activiteiten die gericht zijn op het in stand houden, beheersen en verzorgen van de reeds ingezette acties tijdens het uitvoeren van repressieve werkzaamheden. De koude logistiek omvat alle activiteiten binnen de brandweer welke gericht zijn op het integraal inrichten, beheersen en verzorgen van de benodigdheden door de organisatie tijdens niet repressieve werkzaamheden. (Brandenburg, 2010) De koude logistiek wordt vervuld door de sector Beheer en Techniek, binnen het team Service & Beheer, de warme logistiek door de sector Repressie. Dit is gescheiden binnen Brandweer Twente. De koude logistiek is zeer divers en hierbij kan gedacht worden aan het interne transport tussen kazernes van: - Post - Materiaal (van pennen tot kasten en van wc-papier tot pallets water) - Voertuigen (voor keuringen en onderhoud) - Ademlucht Verder vallen ook de voedingsmiddelen die genuttigd kunnen worden tijdens de pauzes in de kazernes van Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum onder de koude logistiek. Deze kazernes zijn locaties, waar overdag medewerkers werken. De overige kazernes (met uitzondering van Enschede Noord) komen alleen vrijwilligers tijdens de repressie en is niemand de gehele dag aanwezig.
5
Bij warme logistiek denkt bijna iedereen meteen aan de koffie en broodjes. Dit maakt echter een klein deel uit van de warme logistiek. De warme logistiek binnen Brandweer Twente bestaat uit vijf verschillende klassen (Löwik, 2007): - Voedingsmiddelen; - Persoonlijke uitrusting; - Brandstof Olie en Smeermiddelen; - Uitrusting van eenheden en groot materieel; - Blus-, verband- & geneesmiddelen en de ademlucht. In bijlage 5 is een mindmap opgenomen over de logistiek binnen de Brandweer Twente. Aspecten die onderzocht gaan worden zijn voedingsmiddelen en ademlucht, deze worden toegelicht in §2.3 en §2.4. In de mindmap is te zien dat de te onderzoeken twee aspecten een klein deel uitmaken van de totale logistiek binnen Brandweer Twente. In overleg met de teamleider Service & Beheer is besloten om de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht uit te werken omdat deze klassen zowel koud als warm voorkomen en de meeste logistieke aanvragen voor deze twee aspecten tijdens de repressie komen. (Wagenvoort, Logistieke inzetten 2010-2013, 2013) De onderzochte klassen voedingsmiddelen en ademlucht worden nader uitgelegd in §2.3 en §2.4. Deze logistieke processen zijn visueel weergegeven in bijlage 6. Het uitgangspunt hierbij is dat gekeken dient te worden of dit te realiseren is door koude en warme logistiek te combineren. Bij het combineren is het belangrijk om de focus te leggen op de koude logistiek en deze als basis te gebruiken en te kijken of en hoe de warme logistiek daarin te integreren is.
2.3 Voedingsmiddelen 2.3.1 Inleiding Eén van de onderzochte aspecten is de voedingsmiddelen, onder de voedingsmiddelen verstaat men het eten en drinken dat nodig is tijdens de repressieve en niet repressieve taken.
2.3.2 Koude logistiek De huidige koude logistiek omtrent het aspect voedingsmiddelen is na de samenvoeging tot één Brandweer Twente per kazerne verschillend geregeld, op drie kazernes (Enschede Spaansland/ Almelo Centrum en Enschede Noord) zijn verschillende externe cateraars aanwezig, en op één kazerne (Hengelo) wordt de catering door medewerkers van de brandweer zelf uitgevoerd. Op de overige kazernes is geen catering aanwezig in verband met de niet constante bezetting. Er zijn ongeveer 45 medewerkers aanwezig in Almelo, 45 medewerkers in Hengelo (het totaal aantal medewerkers, waarvan niet iedereen gebruikt maakt van de faciliteiten van de catering) en 100 (dag)medewerkers in Enschede, waarvan ongeveer 45 op een gemiddelde dag aanwezig zijn en hiervan maakt ± 1/3 gebruik van de catering. Op de kazernes waar 24-uursdiensten worden gedraaid (Enschede Spaansland en Enschede Noord), worden warme maaltijden voor deze personen geserveerd. Deze worden warm gemaakt door de catering. De oorzaak van de verschillen per kazerne zijn de afspraken en contracten die aanwezig waren voor 1 januari 2013, men is op deze basis na 1 januari 2013 verder gegaan. Ook is er op dit moment verschil in toeleveranciers van de voedingsmiddelen. Voor maaltijden die warmgemaakt kunnen worden is een andere leverancier dan de overige producten zoals broodbeleg, zuivel, etc. Meer informatie over de koude logistiek is te vinden in bijlage 7. (Olde Heuvel, Koude logistiek, 2013)
6
2.3.3 Warme logistiek Een tankautospuit (TAS) moet de eerste twee uur zelfzorgend zijn, dit komt erop neer dat deze voldoende voedingsmiddelen bij zich hebben om de eerste twee uur door te brengen. Als een inzet langer als twee uur gaat duren, kan de warme logistiek worden opgestart. De warme logistiek omtrent het aspect voedingsmiddelen is momenteel geregeld door een logistiek Figuur 1 - Verzorgingscontainer Brandweer Twente verzorgingspeloton van de brandweer dat wordt opgeroepen als er een opdracht bij de meldkamer door de hoogste leidinggevende in het veld binnenkomt. Het verzorgingspeloton brengt een verzorgingscontainer (zie figuur 1 (Kastermans)) ter plaatse en haalt het eten via een tussenstop bij een externe cateraar en brengt het naar de incidentlocatie. De verzorgingsgroep verzorgt op locatie van het incident bijvoorbeeld water, koffie, thee, soep, suikers, broodjes en/of warme maaltijden. Zie figuur 2 voor een schematisch overzicht. (Löwik, 2007) (Wagenvoort, Warme logistiek, 2013)
Met de politie en GHOR is afgesproken dat zij te allen tijde aan kunnen sluiten bij de brandweer, wat betreft de logistieke verzorging van de klasse 1 voedingsmiddelen. Dit geldt zowel mono- als multidisciplinair. Bij aanvang van het incident is het moeilijk in te schatten hoeveel voeding er nodig is. In de eerste paar uur is het onbekend hoe groot het incident wordt en is het moeilijk inschatten hoeveel personen op de incidentlocatie over twee uur aanwezig zijn (de tijd voordat het eten er is). Meer informatie over de warme logistiek is te vinden in bijlage 7 (Löwik, 2007).
Figuur 2 - Schematisch overzicht warme logistiek (zie bijlage 6 voor grotere versie)
2.3.4 Klantengroepen voedingsmiddelen Om te kijken welke klanten aanwezig zijn, binnen het aspect voedingsmiddelen en wat de eisen en wensen hiervan zijn, zijn de verschillende “klantengroepen” als volgt ingedeeld: 1. Client (kader stellend management Brandweer Twente); 2. Customer (de uitvoerende beheersorganisatie met als verantwoordelijke de teamleider van Service & Beheer); 3. Consumer (de gebruikers van voedingsmiddelen). De consumers zijn onder te verdelen in: Gebruikers van voedingsmiddelen tijdens kantooruren door de 24-uur dienst op Enschede Spaansland en Enschede Noord. Gebruikers van voedingsmiddelen tijdens kantooruren door de dag medewerkers op de kazernes van Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum. Gebruikers van voedingsmiddelen tijdens de repressie. (geen gemiddeld aantal te noemen afhankelijk van factoren zoals de omvang incident) 7
2.3.5 Programma van eisen en wensen voor de koude voedingsmiddelen Om te kijken wat er allemaal nodig is bij het aspect koude voedingsmiddelen wordt een programma van eisen en wensen opgesteld. Omdat de warme drankenautomaten (koffieautomaten)in Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum worden beheerd en onderhouden door een externe partij wordt deze niet meegenomen in het onderzoek naar het aspect koude voedingsmiddelen. (Olde Heuvel, Koude logistiek, 2013) (Monnikhof, 2012) Eisen: - Eenheid en standaardisatie tussen de verschillende kazernes (Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum); - De 24-uurs medewerkers moeten de mogelijkheid hebben tussen de middag of ‘s avonds een warme maaltijd te nuttigen; - Er moet voldoende variatie in de maaltijden van de 24-uurs zitten; - De hygiëne moet altijd voldoen aan de eisen en richtlijnen conform de Europese richtlijn HACCP. Wensen: - Realisatie van integratie koude en warme logistiek; - Op de kazernes Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum moeten een basisassortiment voedingsmiddelen te verkrijgen zijn voor medewerkers in de middagpauze; - Indien een cateraar aanwezig is, dient deze te voorzien in een basisassortiment met een vaste prijsstelling; - De aanwezigheid van het basisassortiment dient binnen de openingstijden met redelijkheid gewaarborgd te zijn; - De cateraar moet zelf de inkoop en administratie doen betreffende de voedingsmiddelen;
2.3.6 Programma van eisen en wensen voor de warme voedingsmiddelen Er kan ook een programma van eisen en wensen opgesteld worden voor de warme voedingsmiddelen. Eisen brandweer: - De voedingsmiddelen moeten binnen ongeveer twee uur na alarmering ter plaatse zijn, ongeacht of het ’s nachts of weekend is (de verzorgingscontainer heeft een opkomsttijd van 60 minuten en voor de catering van broodjes en/of warme maaltijden moet gemiddeld 60 minuten na alarmering extra worden gerekend) (Löwik, 2007); - De warme maaltijd moet op locatie minimaal 60 minuten warm gehouden kunnen worden. - De kwaliteit en uitstraling van de maaltijd is goed;
De hygiëne moet altijd voldoen aan de eisen en richtlijnen conform de Europese richtlijn HACCP zoals: - De warme maaltijd moeten zodanig worden vervoerd of in voorraad worden gehouden dat de temperatuur van de warme maaltijden ten minste 60°C bedraagt (zie bijlage 8) (Ballin, 1992); - De broodjes moeten zodanig worden vervoerd of in voorraad worden gehouden dat de temperatuur van de broodjes ten hoogste 7°C bedraagt (zie bijlage 8) (Ballin, 1992); 8
Wensen: - Maaltijd sluit aan bij wat de mensen normaal eten; - Dag/nacht ritme blijft gehandhaafd in de behoeftevoorziening. ’s Ochtends en ’s middags een broodmaaltijd en ’s avonds een warme maaltijd; - Variatie en/of keuzemogelijkheden in het voedsel; - Verpakt per portie en daardoor hygiënischer.
2.4 Ademlucht 2.4.1 Inleiding Onder ademluchtapparatuur wordt verstaan, het ademluchttoestel, cilinder en masker die de brandweerlieden gebruiken tijdens oefeningen of repressie (zie figuur 3 (Oostkamp)). Men draagt ademlucht als er sprake is van een veranderde samenstelling van de lucht dan normaal, er kan dan bijvoorbeeld sprake zijn van rook die afkomstig is van een brand, of gas van een gaslek. De ademlucht-cilinders (in de volksmond ook wel flessen genaamd) worden gedragen in een ademluchttoestel in combinatie met een masker. Binnen de regio wordt op dit Figuur 3 - Ademluchtapparatuur moment nog gebruikt gemaakt van twee merken, Dräger en MSA. Dit komt doordat de gemeenten tot 1 januari 2013 zelf konden bepalen wat men gebruikte. Naast dat er twee merken zijn, zijn er binnen de regio ook verschillende typen aanwezig. Het verschil hierin bedraagt de inhoud van de ademluchtcilinder, deze bedraagt 4,6, 6 of 6,8 liter en het type aansluiting. De cilinders worden gevuld met gecomprimeerde en gefilterde buitenlucht. Dit gebeurt over het algemeen op de kazernes Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum. Er zijn nog twee reserveplekken waar gevuld kan worden. De overige werkplaatsen zijn in de loop van 2013 ontmanteld. Veranderingen die op korte termijn gaan plaats vinden, is dat men overgaat op één merk (MSA) en nog maar twee type inhoud van de ademluchtcilinder (4,6 en 6,8) en overal dezelfde aansluiting tussen cilinder en ademluchttoestel (alfa klik).
2.4.2 Verwisselen en voorraad Als er tijdens een oefening of repressie ademlucht wordt verbruikt en de cilinder komt onder de veiligheidswaarde dan wordt de cilinder vervangen door een andere volle cilinder. Elke TAS heeft meerdere cilinders op voorraad zodat men tijdens de repressie van cilinder kan wisselen. Na afloop van een oefening of inzet worden de ademluchttoestellen weer gereed gemaakt voor een volgend gebruik, dit gebeurt met de ademluchtvoorraad die aanwezig is op in het voertuig en aangevuld met de voorraad in de kazerne. Het streven is om binnenkort te zorgen dat achter elk voertuig in de kazerne een voorraad cilinders komt te staan, die over het algemeen net zo groot is als het totale aanwezige aantal cilinders op het voertuig. Het aantal maskers op voorraad in de kazerne is over het algemeen twee keer zo groot als het totale aantal maskers op het voertuig. De voorraad cilinders, maskers en toestellen zijn afhankelijk van het voertuig, voor een overzicht van de hoeveelheid ademluchtapparatuur in het voertuig en in de kazerne zie tabel 1.
9
Voertuigen
TAS WTS HW HV TW WVD
Cilinders voertuig 12 4 10 4 4 4
Aanwezig in voertuig Maskers Toestellen Voertuig Voertuig 6 6 2 2 3 3 2 2 2 2 2 2
Cilinders voorraad 12 4 10 4 4 4
Aanwezig in kazerne Maskers Toestellen Voorraad Voorraad 12 4 2 2 6 3 4 2 4 2 4 2
Tabel 1 - Overzicht gewenste voorraad ademlucht per voertuig (Kroeze, Totaal ademlucht posten en voertuigen Twente, 2013)
Uit de tabel blijkt dat er een voorraad op de kazerne aanwezig is om de verbruikte cilinders uit het voertuig te wisselen en niet direct logistiek transport noodzakelijk is om het voertuig inzet gereed te houden. (Tanriverdi, 2013)
2.4.3 Koude logistiek Na een oefening of repressie bevinden zich verbruikte cilinders en maskers op de kazerne. Tot 15 september liep de logistiek zoals deze is ingevoerd sinds februari 2013. Deze bestond uit drie logistieke gebieden die werden gereden, elke kazerne werd dan aangedaan om te kijken of er iets voor logistiek was. Dit werd op afgesproken locaties in de kazerne neergelegd. Naast deze drie routes was er nog een lifeliner, dat wil zeggen, een route die alleen langs Enschede Spaansland, Enschede Nijverheidsstraat, Hengelo Centrum en Almelo Centrum rijdt. Deze werd twee keer per dag gereden. Maar om daarin een doorontwikkeling te maken wordt vanaf 15 september jongst leden alleen nog maar op afroep gereden, dit bespaard tijd en geld doordat een kazerne die geen logistiek transport heeft niet meer wordt bezocht. De logistiek is terug gebracht naar twee gebieden en de lifeliner. Als er logistiek gewenst is (bijvoorbeeld als er ademlucht verbruikt is), dan kan dit doorgegeven worden bij de servicedesk via een e-mailadres of bij spoed telefonisch. De servicedesk maakt hiervan een call aan in het beheersysteem en koppelt de melding, in het geval van ademlucht, aan de coördinator van ademlucht in Twente en de logistieke medewerker. Deze zorgen dat er in de behoefte wordt voorzien en dat het gevraagde materiaal wordt opgehaald, gevuld en weer wordt afgeleverd, zie figuur 4. Dit betreft de koude logistiek van ademlucht. Omdat momenteel nog niet genoeg cilinders op voorraad zijn worden momenteel de verbruikte cilinders opgehaald, gevuld en de dag erop weer op de kazerne afgeleverd. (Brunink, 2013) (Bokdam, Logistieke organisatie Brandweer Twente, 2013) Gebruikte ademlucht van incident op kazerne aanwezig
Verzoek voor vervanging gebruikte ademlucht en hervullen
Logistiek medewerker krijgt melding en gaat naar kazerne
Verwisselt ademlucht op kazerne en neemt gebruikte mee
Hervullen van ademlucht op ademluchtwerkplaats
Figuur 4 - Schematisch overzicht koude logistiek omtrent ademlucht (zie bijlage 6 voor grotere versie)
Het tekort aan cilinders wil men op korte termijn veranderen net zoals andere dingen in de koude ademlucht vanaf oktober 2013 tot en met medio bouwvak 2014. Zo gaat men versneld over op één merk ademluchtapparatuur en in gebruik name van een vernieuwde ademluchtwerkplaats in Almelo. Sinds kort is men van drie logistieke gebieden terug gegaan naar twee, zoals hiervoor behandeld. Dit heeft een aardige positieve invloed op de logistiek qua koude ademlucht. Binnenkort wil men nog een verbeterslag maken door de databases van de testapparatuur van de verschillende ademluchtwerkplaatsen aan elkaar te koppelen. Hierdoor is het niet meer noodzakelijk dat bepaalde cilinders terug komen bij dezelfde ademluchtwerkplaats maar kunnen de cilinders uitgewisseld worden door de hele regio en uitgelezen & gevuld worden bij andere ademluchtwerkplaatsen.
10
2.4.4 Warme logistiek Zoals in §2.4.2 besproken is, heeft een TAS reserve cilinders met ademlucht bij zich waarmee de verbruikte cilinders verwisseld kunnen worden. Als de repressie langer duurt en daardoor de voorraad ademluchtcilinders dreigt op te raken kan er op dit moment een beroep worden gedaan op de ademluchtcontainer. Deze alarmering en werkwijze vinden op dezelfde manier plaats als voor de warme logistiek voor voedingsmiddelen, zie figuur 2, alleen wordt in dit geval als alleen om ademlucht wordt gevraagd, alleen het technisch personeel opgeroepen die een ademluchtcontainer komen brengen. In de ademluchtcontainer is het mogelijk de verbruikte ademluchtcilinders te vullen, dit gebeurt door het technisch personeel wat de container heeft gebracht. Er is in de container ook een voorraad ademluchtcilinders, maskers en ademluchtautomaten aanwezig. Meer informatie over de warme logistiek is in het “Logistiek Verzorgingsplan” opgenomen (Löwik, 2007). In de ademluchtcontainer is onder andere aanwezig: - 25 ademluchtcilinders (oud type (stalen cilinder) en nieuwe cilinders (kunststof), zowel Dräger als MSA) - 5 MSA ademluchttoestellen - 5 Dräger ademluchttoestellen - 4 Dräger maskers Over het verbruik van ademlucht tijdens een grote brand zijn de meningen verdeeld. De ene werknemer geeft aan dat het verbruik (theoretisch) 40 cilinders per uur is, terwijl andere (meerdere) werknemers aangeven dat dit (praktisch) 40 cilinders per grote brand bedraagt. Het bijvullen van de cilinders in de container wordt niet geregistreerd en daarom is het niet inzichtelijk hoeveel cilinders er feitelijk worden gevuld. De ademluchtmaskers gaan meestal één incident mee en worden vervolgens daarna opgehaald en gereinigd via het koude logistieke systeem. Het onderzoek richt zich niet op de ademluchtmaskers omdat de behoefte daaraan kleiner is en niet op de incidentlocatie gereinigd gaan worden. Hiervoor kunnen reservemaskers meegenomen worden. De ademluchtcontainer is in 1996 aangeschaft en is inmiddels afgeschreven. Er moet gekeken worden of deze nog behouden moet worden of dat andere ideeën ook mogelijk zijn.
2.4.5 Klantengroepen ademlucht Om te kijken welke klanten aanwezig zijn, binnen het aspect ademlucht en wat de wensen hiervan zijn, zijn de verschillende “klantengroepen” als volgt ingedeeld: 1. Client (kader stellend management Brandweer Twente); 2. Customer (de uitvoerende beheersorganisatie met als verantwoordelijke de teamleider van Service & Beheer); 3. Consumer (de gebruikers van ademlucht).
11
2.4.6 Programma van eisen en wensen voor de koude ademlucht Eisen: - De ademluchtapparatuur voldoet aan de gestelde eisen; - Na aanmelden van vuile ademluchtapparatuur moet deze apparatuur weer worden aangevuld op de desbetreffende kazerne; - Aangezien er momenteel beide merken (MSA & Dräger) en alle typen cilinders (4,6/6/6,8 L) in gebruik zijn moet voorlopig iedere ademluchtwerkplaats deze kunnen keuren en testen. In de toekomstige situatie hoeft de ademluchtwerkplaats alleen MSA te kunnen keuren en testen met het type cilinders 4,6 en 6,8 L; - Er moet gewerkt worden volgens procedures en richtlijnen beschreven in het “onderhoudsplan persoonlijke bescherming” met als ondertitel “adembeschermende middelen” opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR ); - Het vuile moet duidelijk van het schone gescheiden worden; - Vullen moet voldoen aan de hygiëne eisen; - De lucht voor het vullen van de cilinders dient gefilterd en gecomprimeerd worden; - Ademluchtcilinders mogen alleen door gekwalificeerd personeel gevuld worden in een ademluchtwerkplaats; - Na het vullen moet de ademluchtcilinder getest en gekeurd worden; - Elk ademluchttoestel/masker/cilinder dient een stamkaart te bevatten; - De stamkaart moet op elke ademluchtwerkplaats uitgelezen kunnen worden. - Een compressorcapaciteit van minimaal 35 m3/h (Olbertz, 2013).
Wens: - Koud en warme ademlucht bevoorrading combineren omdat dit de mogelijkheid biedt om de ademluchtcontainer af te stoten.
2.4.7 Programma van eisen voor de warme ademlucht Voor de warme ademlucht gelden dezelfde eisen als voor de koude ademlucht met uitzondering dat de apparatuur niet gekeurd en getest hoeft te worden en niet de voorraad op de kazerne moet worden aangevuld. Maar er gelden de volgende extra eisen. -
12
Er moeten voldoende volle ademluchtcilinders op de plaats van het incident tijdens de repressie zijn (de hoeveelheid is afhankelijk van de aard van het incident); Ademluchtcilinders mogen ook op locatie van het incident gevuld worden; Binnen 30 minuten na alarmering moet er een voertuig met ademlucht ter plaatse zijn en 45 minuten na alarmering operationeel (Löwik, 2007);
2.5 Financiële gegevens Brandweer Twente is tot nu toe nog steeds in staat geweest de begroting sluitend te krijgen. Door deze sluitend te blijven houden, blijft de VRT tevreden. (Bokdam, Gespreksverslag 26-09-'13, 2013) Om inzicht te krijgen in het financiële aspect en daarmee te kunnen rekenen, is opgevraagd wat de kosten zijn. De 24-uurs dragen een eigen bijdrage per person bij van € 2,50 per warme maaltijd die een kostprijs heeft van ± € 5,-, het resterende wordt bijgedragen door de organisatie. Een gemiddeld brandweerman kost de organisatie € 52,- bruto per uur. (Delzen, 2013). Om inzicht te krijgen wat de warme kosten omtrent de voedingsmiddelen zijn is naar het jaar 2012 als geheel gekeken en het jaar 2013 tot en met 1 oktober meegenomen. Daaruit kan het volgende overzicht gegenereerd worden: De verzorgingscontainer is in 2012 29 keer ingezet. De totale kosten van het voedsel zijn 2930 broodjes x € 2,50 per broodje + 155 warme maaltijden x € 13,- per warme maaltijd = € 9.340,-. De verzorgingscontainer is in 2013 tot en met 1 oktober 34 keer ingezet. De totale kosten van het voedsel zijn 1920 broodjes x € 2,50 per broodje + 720 x € 13,- per warme maaltijd = € 14.160,-. Deze gegevens zijn gebaseerd op verkregen documenten (Wagenvoort, Logistieke inzetten 2010-2013, 2013) en facturen van de (huidige vaste) cateraar die de voedingsmiddelen levert tijdens incidenten. De totale kosten op jaarbasis liggen onder de Europese aanbestedingsnorm van € 200.000,-, hier hoeft geen rekening mee gehouden te worden. (PIANOo) Brandweer Twente is tijdens het onderzoek aan het investeren in de ademlucht om ervoor te zorgen dat rond de bouwvakantie 2014 heel Twente over is op één merk (MSA). Hiervoor wordt diverse ademluchtapparatuur aangeschaft. De kosten zijn: - € 300,- voor een cilinder; - € 130,- voor een masker; - € 1.000,- voor een toestel. (Kroeze, Ademlucht oplossingen, 2013).
2.6 Algemene kennis binnen Brandweer Twente Er is veel kennis aanwezig binnen het personeel van Brandweer Twente. Dit komt mede door de verscheidenheid aan mensen met verschillende opleidingen. Hieraan kan gedacht worden aan de specifiek voor de brandweer gevolgde opleiding, maar ook de achtergrond/basis opleiding van de vrijwilligers en de beroepsmedewerkers. De organisatie staat open voor medewerkers die zichzelf verder willen ontplooien door het volgen van cursussen of opleidingen zodat de werknemer over meer kennis beschikt en daardoor nog beter zijn/haar taak kan vervullen. Ook stelt de organisatie een aantal stage- en/of afstudeerplekken beschikbaar zodat bepaalde opdrachten onderzocht kunnen worden door mensen die er objectief in staan. Naast het volgen van opleidingen en beschikbaar stellen van stage- en/of afstudeerplekken kan men ook kennis vergaren door naar andere veiligheidsregio’s te kijken. Brandweer Twente is niet de enige die tegen problemen aanloopt, maar een aantal van de in totaal 25 veiligheidsregio’s zullen 13
ongetwijfeld tegen soortgelijke problemen aanlopen. Er kan gekeken worden hoe het in andere regio’s georganiseerd is en hoe ze daar de problemen hebben aangepakt. Hier wordt in het volgende hoofdstuk meer aandacht aan besteed.
2.7 Subconclusie huidige logistiek Op de kazernes van Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum bestaat de mogelijkheid gebruik te maken van cateringfaciliteiten door dagmedewerkers, op de overige kazernes is geen catering aanwezig in verband met de niet constante bezetting. De cateringfaciliteiten worden per kazerne door verschillende cateraars aangeboden, doordat op dezelfde basis is verder gegaan als voor de regionalisatie. Op de kazernes Enschede Spaansland en Enschede Noord worden warme maaltijden aangeboden door de catering voor de 24-uurs medewerkers. Op dit moment zijn er ook verschillende toeleveranciers, voor de maaltijden die warmgemaakt kunnen worden is een andere leverancier (Hertong) dan die de overige producten zoals broodbeleg, zuivel en andere dingen verzorgt (Huuskes). De belangrijkste eis is dat men harmonisatie wil tussen de verschillende kazernes op het gebied van voedingsmiddelen voor de dagmedewerkers en de 24-uurs medewerkers een warme maaltijd krijgen. Als incidenten tijdens repressie langer duren dan twee uur bestaat de mogelijkheid de warme logistiek op te starten. De eerste twee uur moet een TAS zelfzorgend zijn. Er wordt door personeel uit Hengelo een verzorgingscontainer ter plaatse gebracht en via een tussenstop bij een externe cateraar worden voedingsmiddelen (broodje of warme maaltijden) op de incidentlocatie gebracht. De belangrijkste eis hierbij is dat men voedingsmiddelen ongeveer binnen twee uur na alarmering ter plaatse wil hebben. Verder is het belangrijk dat het op de juiste temperatuur aankomt en representatief is. Er is een reserve voorraad ademlucht op de kazernes aanwezig om te zorgen dat het voertuig weer uitgerust kan worden met “nieuwe” ademluchtapparatuur na een oefening of kleinere inzet. De gebruikte ademluchtapparatuur wordt opgehaald door een logistiek medewerker die op afroep de kazerne bezoekt en weer zorgt dat er voldoende “nieuwe” ademluchtapparatuur komt te liggen. De verbruikte ademluchtapparatuur wordt in de ademluchtwerkplaats gereinigd, gevuld en getest. De belangrijkste eisen hierbij is dat het volgens procedures en richtlijnen beschreven in het “onderhoudsplan persoonlijke beschermingsmiddelen” opgesteld door de NVBR voldoet. En de meegenomen ademluchtapparatuur weer wordt aangevuld op de desbetreffende kazerne. Als er tijdens een incident de voorraad van het voertuig onvoldoende is kan men op dit moment een ademluchtcontainer laten komen. Hier kunnen dan de cilinders onbeperkt worden hervuld en er is een kleine voorraad ademluchtapparatuur aanwezig. De belangrijkste warme eis hierbij is dat men over voldoende ademluchtcilinders op de plaats van incident moet beschikken.
14
3. Logistieke benchmarking 3.1 Inleiding Eén van de deelvragen is om te kijken hoe andere veiligheidsregio’s de logistiek opgepakt hebben. Hiervoor kunnen andere veiligheidsregio’s worden benaderd. Aan de hand van een half gestructureerd interview met een vragenlijst (zie bijlage 9) is gekeken welke informatie minimaal verzameld dient te worden bij andere veiligheidsregio’s om zo een rode draad te hebben tijdens het gesprek, maar nog belangrijker met welke informatie terug gekeerd kan worden om zo regio’s met elkaar te vergelijken. Ook wordt er in dit hoofdstuk behandeld hoe vergelijkbare instanties de logistiek omtrent voedingsmiddelen hebben geregeld en of daarin samenwerking mogelijk zou zijn.
3.2 Regionalisering brandweer Zoals in §1.3 is besproken moeten de in totaal 25 veiligheidsregio’s in Nederland uiterlijk met ingang van 1 januari 2014 geregionaliseerd zijn. Er zijn veiligheidsregio’s die al vroegtijdig aan samenwerking en regionalisering hebben gedacht zoals Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland die sinds 1 januari 2008 één geheel vormt met de korpsen van de omliggende gemeenten (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) en Brandweer Utrecht is sinds 1 januari 2010 onderdeel van de Veiligheidsregio Utrecht (Gemeente Utrecht, 2013). Meer informatie over de regionalisering is te lezen in bijlage 2.
3.3 Keuze bezochte veiligheidsregio’s Van de 25 veiligheidsregio’s is besloten om ongeveer 1/3 een bezoek te brengen. Zo is er een redelijk algemeen beeld hoe andere veiligheidsregio’s met de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht omgaan. Een overzicht van alle veiligheidsregio’s en de geografische ligging is te vinden in bijlage 10. Aangezien de Veiligheidsregio IJsselland en Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland aangrenzend zijn aan de VRT is besloten deze zeker een bezoek te brengen. Verder zijn Gelderland-Midden en Gelderland Zuid in het onderzoek betrokken, mede door de plannen om in deze regio’s onder één meldkamerlocatie te laten vallen (Brandweer Nederland, 2012). Een bezoek aan de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland is gekozen omdat deze sinds 1 januari 2008 al één geheel vormen met de korpsen van de omliggende gemeenten en de verwachting is dat hiervan veel geleerd kan worden (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) . Tijdens het gesprek met de Veiligheidsregio Gelderland Zuid werd mij geadviseerd om met dhr. Bruinstroop van Veiligheidsregio Hollands Midden te gaan praten, mede door zijn rol in de landelijke werkgroep logistiek. Verder zijn de regio’s Utrecht, Groningen, Gooi en Vecht en Rotterdam-Rijnmond benaderd waarvan Utrecht en Groningen positief terug hebben gereageerd. Dit brengt het totaal op acht veiligheidsregio’s die hieronder nogmaals overzichtelijk zijn weergegeven: - Groningen - IJsselland - Noord- en Oost-Gelderland - Gelderland-Midden - Gelderland Zuid - Utrecht 15
-
Amsterdam-Amstelland Hollands Midden
3.4 Logistiek binnen andere veiligheidsregio’s Na diverse bezoeken aan andere veiligheidsregio’s wordt het duidelijk dat alle regio’s het op een eigen manier geregeld hebben. De oorsprong ligt van voor de regionalisering en men voert daardoor sommige dingen nog steeds zo uit. Elke veiligheidsregio heeft een aantal beroepskazernes, waar overdag medewerkers zijn. Van de bezochte veiligheidsregio’s gaf zo’n 75% aan geen eigen catering te hebben op de (grotere) kazernes, sommigen konden meeliften op de in het gebouw aanwezige catering, die georganiseerd werd door andere instanties. Elke regio heeft één of meerdere 24-uurs ploegen, van deze regio’s koken de meeste ploegen zelf om(dat): - het vers bereid is; - het saamhorigheidsgevoel te vergroten; - de samenwerking niet alleen te hebben tijdens incidenten. Geen enkele van de bezochte veiligheidsregio’s combineert de koude en warme logistiek omtrent voedingsmiddelen. Ze hebben verschillende leveranciers voor koud en warm of voeren het zelf uit. De meeste regio’s (met uitzondering van Groningen) hebben de beschikking over een verzorgingscontainer. Deze wordt voornamelijk door vrijwilligers op locatie gebracht en van voedingsmiddelen voorzien. Drie regio’s hebben zelf broodjes in de vriezer liggen die ze ontdooien en meenemen. De overige regelen het lokaal of via een cateraar. Voor de warme maaltijden wordt er in vijf regio’s een cateraar ingeschakeld, de overige regelen het lokaal. Ook de ademlucht heeft elke regio weer op haar eigen manier georganiseerd, met als oorsprong de situatie voor de regionalisering. Er zijn van de bezochte regio’s nog maar weinig regio’s die één merk ademlucht hebben, alleen Amsterdam Amstelland en Groningen hebben het. De overige hebben een klein gedeelte op het ene merk en de rest op een ander merk of nog geheel verdeeld over de regio. Het vullen van de ademlucht in de koude situatie gebeurt voornamelijk nog lokaal, sommige regio’s hebben het per district of cluster geregeld en nog maar drie van de acht onderzochte regio’s vullen op minder dan 6 locaties. Als er ademlucht benodigd is tijdens repressie valt het op dat elke regio het bijna anders heeft geregeld. Er zijn twee regio’s die de beschikking hebben over een ademluchtcontainer. De rest brengt cilinders d.m.v. logistieke containers, vrachtwagens of auto’s en hebben op een centrale of verschillende plekken een voorraad. Een overzicht van hoe de regio’s het geregeld hebben is te vinden in bijlage 11.
3.5 Instanties buiten de brandweer Om te kijken hoe de logistiek omtrent voedingsmiddelen bij andere instanties buiten de brandweer wordt geregeld is een bezoek gebracht aan Defensie, de THW en de politie. Defensie is een grote organisatie die alles volgens planning organiseert en heeft daardoor bijna geen voedingsmiddelen in voorraad in het centrale opslagmagazijn in Bathmen. Doordat alles volgens planning verloopt, kunnen ze erg moeilijk op ad-hoc situaties inspelen. Ze hebben wel beschikking over materieel zoals mobiele satelliet keukens en koel/vries combinaties maar deze zijn niet binnen
16
48-uur beschikbaar. Samenwerking tijdens korte incidenten is niet mogelijk maar tijdens langdurige incidenten zou dit wel mogelijk zijn. Meer informatie over de logistiek bij Defensie is te lezen in bijlage 12. De THW heeft veel vrijwilligers verdeeld over Duitsland met verschillende specialismen. Eén ervan is het specialisme verzorging (zie figuur 5) dat onder andere in Nordhorn zit. Deze vrijwilligers kunnen ongeveer 2,5 uur na alarmeren uitrijden met broodmaaltijden of warme maaltijden naar de incidentlocatie. De rijtijd is ongeveer een uur afhankelijk van de incidentlocatie. De kosten van de THW vallen in verhouding mee doordat er bij de THW geen winstoogmerk aanwezig is. Maar omdat de vrijwilligers momenteel hooguit enkele incidenten op jaarbasis hebben en om de belasting niet te groot maken voor zowel vrijwilligers als werkgevers kunnen deze vrijwilligers 4 à 5 keer op jaarbasis ingezet worden. Het Figuur 5 - THW Logistieke ondersteuning inzetten van de THW voor langdurige incidenten is een geschikte oplossing. Meer informatie over de logistiek bij de THW is te lezen in bijlage 12. De politie (Oost Nederland) heeft kantines waar twee grote cateraars opzitten voor de gewone medewerkers, maar is bezig met één landelijke cateraar. Deze kunnen in de kantines een maaltijd nuttigen. Tijdens incidenten maakt de politie, indien mogelijk, gebruik van de faciliteiten van de brandweer als deze aanwezig is. Men heeft voor overige incidenten een bus tot hun beschikking waar drinken en iets van een mars of nuts in ligt. Deze kan van te voren “gereserveerd” worden en kan eventueel eten besteld worden voor de langdurige incidenten. Voor ad-hoc situaties die daarbuiten nog voorkomen wordt lokaal wat geregeld, maar deze vinden niet vaak plaats. Qua logistiek kan de politie wel een beroep doen op de brandweer maar niet omgekeerd. Meer informatie over de voedingsmiddelen bij de politie is te lezen in bijlage 12.
3.6 Subconclusie logistieke benchmarking Door een benchmark uit te voeren tussen verschillende veiligheidsregios, is te zien dat iedere veiligheidsregio de logistiek op haar eigen manier heeft geregeld. De oorsprong ligt van voor de regionalisering en veel dingen worden nog steeds zo uitgevoerd. Geen enkele van de bezochte veiligheidsregio’s combineert de koude en warme logistiek omtrent voedingsmiddelen. Ze hebben verschillende leveranciers voor koud en warm of voeren het zelf uit. Ook de ademlucht heeft elke regio op haar eigen manier georganiseerd. Er zijn nog maar weinig regio’s die één merk ademlucht hebben. Ook beschikken veel regio’s niet (meer) over een ademluchtcontainer en gaan gewoon cilinders brengen als daaraan behoefte is. Een overzicht van de logistieke benchmarking tussen de regio’s is te vinden in bijlage 11. Of er samenwerking mogelijk is wordt verderop in dit rapport (H7) behandeld. Om de logistiek bij vergelijkbare instanties te bekijken is gekeken naar Defensie, THW en de politie. Defensie is een grote organisatie die alles volgens planning organiseert en heeft daardoor bijna geen voedingsmiddelen in voorraad in het centrale opslagmagazijn in Bathmen. Doordat alles volgens planning verloopt, kunnen ze erg moeilijk op ad-hoc situaties inspelen. Ze hebben wel beschikking over materieel zoals mobiele satelliet keukens en koel/vries combinaties maar deze zijn niet binnen 48-uur beschikbaar. Samenwerking tijdens korte incidenten is niet mogelijk maar tijdens langdurige incidenten zou dit wel mogelijk zijn.
17
De THW heeft veel vrijwilligers verdeeld over Duitsland met verschillende specialismen. Eén ervan is het specialisme verzorging dat onder andere in Nordhorn zit. Deze vrijwilligers kunnen ongeveer 2,5 uur na alarmeren uitrijden met broodmaaltijden of warme maaltijden naar de incidentlocatie. De rijtijd is ongeveer een uur afhankelijk van de incidentlocatie. De kosten van de THW vallen in verhouding mee doordat er bij de THW geen winstoogmerk aanwezig is. Maar omdat de vrijwilligers momenteel hooguit enkele incidenten op jaarbasis hebben en om de belasting niet te groot maken voor zowel vrijwilligers als werkgevers kunnen deze vrijwilligers 4 à 5 keer op jaarbasis ingezet worden. Het inzetten van de THW voor langdurige incidenten is een geschikte oplossing. De politie (Oost Nederland) heeft kantines waar twee grote cateraars opzitten voor de gewone medewerkers, maar is bezig met één landelijke cateraar. Deze kunnen in de kantines een maaltijd nuttigen. Tijdens incidenten maakt de politie, indien mogelijk, gebruik van de faciliteiten van de brandweer als deze aanwezig is. Men heeft voor overige incidenten een bus tot hun beschikking waar drinken en iets van een mars of nuts in ligt. Deze kan van te voren “gereserveerd” worden en kan eventueel eten besteld worden voor de langdurige incidenten. Voor ad-hoc situaties die daarbuiten nog voorkomen wordt lokaal wat geregeld, maar deze vinden niet vaak plaats. Qua logistiek kan de politie wel een beroep doen op de brandweer maar niet omgekeerd.
18
4. Oplossingen/scenario’s koude voedingsmiddelen 4.1 Inleiding Aan de hand de bezoeken aan andere veiligheidsregio’s zijn een aantal mogelijke oplossingen geformuleerd voor de koude voedingsmiddelen. Deze zijn gebaseerd op hoe het op dit moment geregeld is, wat men graag wil en ideeën die voort zijn gekomen uit het bezoek aan de andere veiligheidsregio’s. Deze oplossingen zijn hieronder per paragraaf uiteengezet met korte omschrijving van het idee en de plus- en minpunten erbij vermeld.
4.2 Eén type cateraar op de vier kazernes Momenteel zijn er twee verschillende cateraars en een kazerne die het zelf verzorgt (zie §2.3.2). Om harmonisatie te creëren tussen de verschillende kazernes kan er gekozen worden om één type cateraar op alle vier de kazernes (Enschede Spaansland, Hengelo Centrum, Almelo Centrum en Enschede Noord) te zetten.
Overal dezelfde prijzen; Groter inkopen -> scherpere prijs; Eén aanspreekpunt.
-
Kantine op bepaalde tijden geopend.
4.3 Geen cateraar & geen “verzorging” Omdat het geen kazernes zijn waar heel veel mensen gebruik maken van de catering kan men afvragen of het rendabel is om nog catering te hebben in de kantines. Er blijft dan een ruimte over waar de (dag)medewerkers kunnen gaan zitten om hun zelf meegebrachte voedingsmiddelen te nuttigen.
Veel goedkoper dan een cateraar; Je hoeft niet in (alle) kazernes te voldoen aan hygiëne eisen; Bespaart energie; Geen bederf en verspilling doordat niet ingeschat hoeft te worden wat iemand eet. Je kunt eten wanneer je het uitkomt.
-
Iedereen moet eigen eten meenemen;
4.4 24-uurs krijgen opgewarmde maaltijd (huidige situatie) Op dit moment krijgen de 24-uurs medewerkers een warme maaltijd tussen de middag geserveerd door de catering. Een mogelijkheid is, om dit zo te laten. Ze betalen op dit moment een eigen bedrage voor de warme maaltijd die onder de kostprijs ligt (zie §2.5).
Eten wordt warm gemaakt door iemand anders (de catering op dit moment); Men kan zich bezig houden met uitvoeren van eigen taken;
19
Men hoeft van het management geen volledige maaltijd te betalen.
-
Geen keuze wat je wilt eten; Vaste portie grootte.
4.5 24-uurs zelf koken In de regio’s Hollands Midden, Gelderland-Midden, Amsterdam Amstelland en Utrecht koken de 24uurs zelf hun eigen maaltijd. Dit doen ze wegens de vele voordelen die er zijn, zoals hieronder behandeld. Wie de ingrediënten zou kunnen halen is nog niet naar gekeken, dit zou een 24-uurs medewerker kunnen zijn, iemand anders of toegeleverd kunnen worden.
Verse ingrediënten met meer vitaminen en daardoor gezonder; Saamhorigheidsgevoel; Keuze op korte termijn wat je wilt eten; Deel van de dagbesteding, dat men samen kookt; Samenwerken tijdens niet-repressie; Kosten maaltijden zijn lager; Geen vaste portie grootte.
-
Deel van de dagbesteding, men moet andere taken laten liggen omdat men tijd nodig heeft voor het koken; Keukenfaciliteiten moeten aanwezig zijn; Personen moeten kunnen koken; Eten moet gekocht worden (/gebracht worden).
-
Het financiële aspect van de optie om de 24-uurs zelf te laten koken is onderzocht om te kijken of de kosten daadwerkelijk lager zijn. Daarvoor is gekeken wat een maaltijd voor 10 personen kost als men deze zou halen in de supermarkt en zelf zou bereiden en wat een maaltijd kost als deze wordt aangeleverd. Een overzicht van de kosten op jaarbasis is te vinden in tabel 2, de gehele berekening is te vinden in bijlage 15. De kosten van personeel, is gebaseerd op dat één persoon 1,5 uur bezig is met eventueel het inkopen en de bereiding van de maaltijd.
Kosten warme maaltijd (incl. soep en dessert) Kosten warm maken Kosten personeel Totaal
Zelf koken € 13.190,37 € 115,€ 28.470,€ 41.775,37
Aanleveren € 30.120,53 € 839,50 € 2.737,50 € 33.697,53
Tabel 2 - Kosten op jaarbasis zelf koken of aangeleverd krijgen
De kosten van de maaltijd zijn bijna € 17.000 goedkoper, als alleen naar de kosten van de warme maaltijd wordt gekeken. Maar als er vanuit wordt gegaan dan iemand die kookt geen andere werkzaamheden op dat moment kan verrichten en daardoor de kosten van het salaris rechtstreeks laat drukken op de tijd die hij ermee bezig is, is het zo’n € 8.000 euro duurder. Mocht het management vinden dat het een taak is van een brandweerman en het salaris niet mee hoeft te
20
worden gerekend is het zelf koken aanzienlijk goedkoper. Of bepaald zou kunnen worden dat er ’s avonds warm wordt gegeten en gekookt na afloop van de dagelijkse werkzaamheden van de 24-uurs. De 24-uurs medewerkers hebben dagelijkse werkzaamheden van 08.00 tot en met 17.00 uur, daar buiten zijn ze in de kazerne aanwezig voor de repressie maar kunnen ze zelf weten wat ze gaan doen.
4.6 Total facility management Gedurende het onderzoek kwam een facilitair adviesbureau in beeld die de organisatie helpt bij het identificeren en analyseren van facilitaire problemen en voorzien van heldere oplossingen. Het bedrijf is uitgenodigd om een presentatie te geven over wat zij (mogelijk) kunnen betekenen. Tijdens deze presentatie werd duidelijk dat ze ervaring hebben op het gebied om te kijken of het mogelijk is de koude en warme logistieke voedingsmiddelen te combineren. Ze hebben na aanleiding van de vraag bij de brandweer van de Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland de conclusie getrokken dat reguliere cateraars moeilijk tot niet de vraag voor de warme logistiek kunnen verzorgen. Hiervoor moet dan een andere externe cateraar worden benaderd die wel in de vraag kan voorzien. Het bedrijf is bekwaam in het inventariseren, analyseren en advies uitbrengen van facilitaire vraagstukken. Het bedrijf heeft tijdens de presentatie laten zien wat ze kunnen betekenen voor koude voedingsmiddelen in de kazernes van Enschede Spaansland, Hengelo Centrum en Almelo Centrum. Op basis hiervan en het financiële plaatje wat ze vragen, is besloten om dit bedrijf onderzoek te laten verrichten. Doordat het bedrijf een onderzoek gaat verrichten naar de koude voedingsmiddelen en al ervaring heeft in het (niet te) combineren van koude en warme voedingsmiddelen is de aandacht gedurende het onderzoek steeds meer uitgegaan naar de warme voedingsmiddelen. De oplossingen die hiervoor bedacht zijn, zijn te vinden in H5.
4.7 Subconclusie koude voedingsmiddelen De mogelijkheid is om één type cateraar te kiezen en deze de catering te laten verzorgen. Een andere mogelijkheid is dat er geen cateraar en geen “verzorging” aanwezig is. Naar de koude kant van de voedingsmiddelen is verder niet gekeken omdat gedurende het onderzoek duidelijk is geworden dat hier een extern bedrijf onderzoek naar gaat doen. Behalve dat er gekeken is of het goedkoper is om de 24-uurs zelf te laten koken. Of dit goedkoper is, is afhankelijk van of de kosten van de uren van de brandweerman meegerekend moeten worden, indien dit het geval is, is men met zelf koken € 8.000,- duurder uit. Als de personeelskosten niet worden meegerekend en alleen de kosten van ingrediënten en bereiding, dan is het € 17.000,- goedkoper. Ook kan er gekozen worden om de 24-uurs na afloop van hun dagelijkse werkzaamheden te laten koken. Het voordeel is dat ze gewoon aan hun dagelijkse werkzaamheden toekomen en vervolgens gaan koken. Men kan ook de huidige situatie zo laten dat de 24-uurs een maaltijd geserveerd krijgen door een cateraar en ze zelf een eigen bijdrage, vastgesteld door het management, die onder de kostprijs ligt, eraan mee betalen.
21
5. Oplossingen/scenario’s warme voedingsmiddelen 5.1 Inleiding De nadruk van het onderzoek is verschoven richting de warme voedingsmiddelen omdat cateraars moeilijk tot niet de vraag voor de koude en warme logistiek kunnen verzorgen (zie ook §3.4) en een extern bedrijf naar de koude voedingsmiddelen gaat kijken (zie §4.6). In dit hoofdstuk wordt gekeken welke mogelijkheden er zijn om de voedingsmiddelen tijdens incidenten te verzorgen. De brandweer kan het zelf doen maar ook uitbesteden. De verschillende mogelijkheden worden in de volgende paragrafen behandeld.
5.2 Eerste twee uur Zoals besproken in §2.3.3 dient een TAS de eerste twee uur zelfzorgend te zijn, hier behoort ook voeding bij. Op dit moment bevindt zich alleen water op de TAS en geen voeding. Door een doos houdbare producten op een TAS te leggen beginnen de brandweerlieden niet op een nuchtere maag aan een inzet. Daardoor leidt dit minder snel tot een vermindering van het prestatievermogen van brandweerlieden en is er niet direct behoefte aan broodjes of warme maaltijden. De tijdsduur van de eerste twee uur is qua gevoel van de brandweerman daardoor makkelijker te overbruggen en het verwachtingspatroon van een brandweerman wordt lager omdat ze in de eerste behoefte worden voorzien. (Rens, Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (adviesrapport), 2012)
5.3 Zelf verzorgen vanuit Hengelo De bezochte veiligheidsregio’s Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid en Hollands Midden verzorgen zelf hun broodjes en evt. soep. Dit doordat ze op een kazerne in hun regio een vriezer hebben staan waar broodjes en beleg in zijn opgeslagen. Op moment dat deze benodigd zijn, ontdooien ze de broodjes en brengen ze deze naar de incidentlocatie. Ook kan een broodje op natuurlijke wijze ontdooien.
Onafhankelijk van cateraars die direct in actie moeten komen; Inkoop mogelijk in combinatie met koude logistieke aanschaf; Goedkoper dan laten verzorgen door een cateraar;
-
Veel vaste kosten zoals apparatuur; Beperkte houdbaarheidsdatum voedsel.
Het is mogelijk om Hengelo te voorzien van de benodigde materialen zodat ze het voedsel kunnen opslaan en bereiden. Als dit in Hengelo wordt geregeld kunnen vaste medewerkers ervoor zorgen dat het gereed gemaakt wordt. Een leverancier van kant-en-klaar belegde broodjes is Bakkerij Kamstra. Bakkerij Kamstra is een zelfstandige broodbakkerij gespecialiseerd in kleinbrood. Het zit gevestigd in Wolvega maar kan leveren via een breed netwerk van groothandelaren. Het bedrijf is bij het onderzoek betrokken doordat ze belegde broodjes kunnen leveren die per stuk verpakt per 27 in een doos verpakt zitten en in de vriezer bewaard kunnen worden.
22
De kosten van een broodje als men deze zelf aanschaft, opslaat, ontdooit en brengt naar de locatie zijn € 1,97. Als men het broodje vanzelf laat ontdooien wat in de meeste gevallen gewoon kan, doordat men snel 30 minuten bezig is om op de incidentlocatie te komen zijn de kosten € 1,54. De berekening en aannames daarin zijn te vinden in bijlage 15. Dit is ook mogelijk met de warme maaltijden, deze kunnen opgeslagen worden in vriezers en warm gemaakt worden in steamers. De steamers kunnen in de kazerne staan, de maaltijden kunnen dan in warmhoudboxen naar de incidentlocatie gebracht worden, of de steamers kunnen ingebouwd worden in de verzorgingscontainer en de maaltijden kunnen op locatie warm gemaakt worden. De kosten van een warme maaltijd bedragen € 8,16 als de brandweer deze zelf aanschaft en opwarmt. De berekening en aannames daarin zijn te vinden in bijlage 15. De inkoop van de maaltijden zou gecombineerd kunnen worden met de koude kant. Hierdoor kunnen de maaltijden misschien goedkoper worden ingekocht en kan misschien voorkomen worden dat de houdbaarheidsdatum van de maaltijden verstrijken, door de “first in - first out” (FIFO) methode toe te passen.
5.4 Cateraars Zoals nu tijdens incidenten gebeurt, wordt er een cateringbedrijf ingeschakeld die voor de voedingsmiddelen zorgt. Deze cateraar is in het verleden benaderd en verzorgt het nog steeds voor de brandweer. Allereerst is in §5.4.1 naar de huidige cateraar gekeken om vervolgens vier andere bedrijven te benaderen en te kijken wat de mogelijkheden zijn van deze bedrijven.
Geen vaste kosten voor apparatuur, etc.; Altijd voedingsmiddelen binnen de houdbaarheidsdatum;
-
Afhankelijk van een cateraar die het klaar maakt; Bereidheid om 24/7 klaar te staan.
5.4.1 Van der Valk De huidige cateraar is Van der Valk in Hengelo. Deze heeft als kernactiviteit het hotel inclusief een restaurant, maar levert als enige broodjes en warme maaltijden aan de brandweer. Verder koken ze niet voor externe partijen en alleen maar voor bezoekers van het restaurant. Ze hebben broodjes in de vriezer zitten en kunnen deze op verzoek ontdooien. Ook kunnen ze voorzien in een warme maaltijd wat bestaat uit gebakken aardappelen, stokbrood, warme en of koude groente en één à twee soorten vlees. Aangezien van der Valk de huidige leverancier is, is er voldoende informatie aanwezig over hoe het momenteel verloopt. Ze kunnen binnen de gestelde tijd het voedsel leveren en leveren de warme maaltijden momenteel aan in chafing dishes in warmhoudboxen zodat de maaltijd langer warm gehouden kan worden. Medewerkers van de logistiek moeten het ophalen bij Van der Valk op het afgesproken tijdstip. Op locatie worden de maaltijden warm gehouden met gelbranders. Het is mogelijk om borden en bestek mee te laten leveren alleen moet deze dan retour om te worden gewassen. Als men wegwerpbestek wil gebruiken, moet dit vanuit de kazerne in Hengelo meegenomen worden. Op verzoek kan er warme soep worden geleverd. (Wagenvoort, Kort verslag van actie punt 3, 2012) De kosten van een belegd broodje zijn € 2,64 en de kosten van een warme maaltijd op locatie zijn € 13,83. De berekening en aannames daarin zijn te vinden in bijlage 15. 23
5.4.2 Huuskes Huuskes is een bedrijf voor vers- en diepvriesproducten voor grootverbruikers en heeft onder andere een vestiging in Enschede. Huuskes verzorgt momenteel de producten voor de catering (met uitzondering van de maaltijden van de 24-uurs, omdat ze niet in de wensen van de maaltijden kunnen voorzien) in de kantine van Spaansland. Huuskes heeft broodjes en maaltijden in de diepvries zitten en kan dit leveren binnen 2 à 3 uur, alleen beschikken ze zelf niet over de mogelijkheid om het ontdooid/warm aan te leveren. Hiervoor zal de brandweer dan zelf zorg moeten gaan dragen. Voorgaande is theoretisch mogelijk, maar er moet nog wel gekeken worden of er genoeg draagvlak is vanuit het bedrijf en dat daarop gebouwd kan worden. (Bosch, 2013) De kosten van een warme maaltijd op locatie zal dan neerkomen op € 7,62. De berekening en aannames daarin zijn te vinden in bijlage 15.
5.4.3 Hertong Hertong is producent van dagverse kant-en-klaar maaltijden en zit gevestigd in Boekelo (Enschede). Ze verzorgen momenteel de maaltijden van de 24-uurs van Enschede en kennen daarin de brandweer. Hertong is in de mogelijkheid om binnen 1,5 uur warm eten te verzorgen. Het kan warm aangeleverd worden in warmhoudboxen op locatie. De huidige prijs van een volledige maaltijd van een 24-uurs bedraagt € 8,25 incl. BTW incl. soep, rauwkost en een dessert. (Hertong Maaltijden, 2013) (Olde Heuvel, Kosten maaltijd beroeps, 2012)
Voorgaande is theoretisch mogelijk, maar er moet nog wel gekeken worden of er genoeg draagvlak is vanuit het bedrijf en dat daarop gebouwd kan worden.
5.4.4 Qizini Qizini is een producent van belegde broodjes en sandwiches en zit gevestigd in Losser. De broodjes worden vers per stuk verpakt en zijn o.a. verkrijgbaar bij benzine- en NS-stations. De grootste hoeveelheid broodjes worden niet ingevroren maar worden rechtstreeks uitgeleverd aan klanten. Qizini heeft niet de mogelijkheid om 24/7 te leveren en kan alleen leveren binnen de openingstijden van het bedrijf (Ma t/m Vr 06.00/22.00, Za 06.00/18.00, Zo ±10.00/12.00). Omdat ze niet 24/7 kunnen leveren wordt dit bedrijf verder niet bij in het onderzoek betrokken. (Baars, 2013) Verder zijn er in de regio Twente geen grotere bedrijven gevonden die uitdragen dat ze belegde broodjes verkopen.
5.5 Langdurige incidenten Het kan voorkomen dat een brand soms langer kan gaan duren, bijvoorbeeld een paar dagen lang. Op een moment dat een brand meerdere dagen gaat duren en dit van te voren ingeschat kan worden zijn er weer mogelijkheden die eerst niet geschikt waren. Zo kan mogelijk de THW of Defensie komen helpen omdat ze prima kunnen anticiperen op incidenten die langer gaan duren. Ook is er dan de mogelijkheid om met een cateraar afspraken te maken dat hij volgens planning voedingsmiddelen komt leveren. Over het algemeen is er meestal dan tijd om zoiets te regelen. De mogelijkheden van Defensie en de THW zijn aangegeven in §3.5 en in bijlage 12.
24
5.6 Subconclusie warme voedingsmiddelen Er kan gekozen worden om zelf de broodjes en warme maaltijden te verzorgen, dit kan dan bewaard en klaar gemaakt worden in Hengelo door de logistiek en vervolgens naar de incidentlocatie worden gebracht. Op dit moment verzorgt een cateraar de voedingsmiddelen maar er is ook gekeken of andere bedrijven wat kunnen verzorgen. Een overzicht van de kosten zijn te vinden in tabel 3. Wat er daarna nog zelf moet gebeuren is te vinden in tabel 4. Leverancier Hengelo (zelf doen) Van der Valk Huuskes Hertong
Prijs per broodje € 1,97 / € 1,54 € 2,64 Nog niet bekend Niet in assortiment
Prijs per warme maaltijd € 8,16 € 13,83 € 7,62 € 8,25 incl. soep/rauwkost/dessert
Tabel 3 - Overzicht kosten leverancier warme voedingsmiddelen
Leverancier Hengelo (zelf doen) Van der Valk Huuskes Hertong
Wat zelf nog te doen bij broodjes Zelf ontdooien Zelf ophalen Zelf ontdooien Niet van toepassing
Wat zelf nog te doen bij warme maaltijden Zelf warm maken Zelf ophalen Zelf warm maken Wordt warm aangeleverd op locatie
Tabel 4 - Overzicht wat zelf te doen na aanbieden
Bij langdurige incidenten zijn er mogelijkheden die eerst niet beschikbaar waren voor de korte termijn. Zo komen Defensie en de THW in beeld en kunnen ze mogelijk de brandweer ondersteunen voor de voedingsmiddelen.
25
6. Oplossingen warme ademlucht 6.1 Inleiding Er wordt in dit hoofdstuk gekeken welke oplossingen mogelijk zijn met betrekking tot de warme ademlucht. Na theoretisch er naar gekeken te hebben wordt van de verschillende oplossingen kort toegelicht wat de oplossing inhoud en vervolgens worden de plus- en minpunten opgesomd. In H8 wordt gekeken welke oplossingen gebruikt kunnen worden om koud en warm te integreren.
6.2 Theoretische benadering 6.2.1 Inleiding Reëel gezien zijn er twee oplossingen mogelijk. De eerste oplossing is dat er een vulinstallatie ter plaatse wordt gebracht bij het incident. Het grootste voordeel is dat er op locatie onbeperkte mogelijkheid is tot het hervullen van de ademluchtcilinders. De andere oplossing is dat er cilinders worden gebracht vanaf de eigen kazerne of vanaf een vaste locatie(s) in de regio. Om theoretisch te berekenen wat het verbruik van cilinders is en wat mogelijk gevuld/gebracht moet worden, wordt er uitgegaan dat een brandweerman bij zwaar lichamelijk werk maximaal 2 cilinders verbruikt. Bij licht lichamelijk werk verbruikt hij maximaal 3 cilinders alvorens hij wordt afgelost. Bij de theoretische berekening in §6.2.2 is niet meegenomen dat een TAS op de incidentlocatie blijft staan op het moment van aflossing. Dit zou betekenen dat de nieuwe manschappen komen zonder TAS en zonder “nieuwe” toestellen en cilinders. Als dit het geval is moet hier actie op ondernomen worden om te zorgen dat er voldoende ademluchtapparatuur op de incidentlocatie aanwezig is. Vaker wisselen is niet van toepassing omdat dit mentaal en lichamelijk niet verantwoordelijk is voor de brandweerman.
6.2.2 Theoretisch verbruik bij 2x en 3x van cilinder wisselen Er wordt gekeken hoeveel cilinders theoretisch verbruikt worden bij een kleine, middel en grote brand. Bij een kleine brand wordt 1 TAS ingezet. Op deze TAS liggen 6 toestellen inclusief cilinder en 6 reserve cilinders. Op het moment dat iedereen ademlucht draagt en de 2e cilinder verbruikt heeft is het tijd om afgelost te worden. De verbruikte cilinders kunnen op de kazerne verwisseld worden en daar kan een volledige TAS voorzien worden van ademlucht, zie figuur 6. De cilinders kunnen de volgende werkdag via het koude logistieke systeem weer gevuld worden. Als het incident op vrijdag of zaterdag is, is afhankelijk van hoeveel voertuigen op de kazerne staan, de noodzaak om de ademlucht direct weer aan te vullen. Als er 1 TAS op de kazerne staat en deze heeft na hervulling van de TAS op vrijdag of zaterdag geen voorraad meer op de kazerne dan moet daar een Figuur 6 - Voorraad voorraad naar toe gebracht worden. Maar als er twee TAS-en staan, dan is er ademlucht op kazerne bij volledig verbruik van 1 TAS, na hervulling nog een voorraad van 12 cilinders op de kazerne aanwezig (en dan nog 24 volle cilinders verdeeld over twee TAS-en). Dit is visueel weergeven in bijlage 13. Dit is ook gedaan voor middelbrand en grote brand. Uit bijlage 13 is op te maken dat als er twee keer van cilinder wordt gewisseld, de cilinders via de koude logistiek ter vulling kunnen worden afgehandeld. Er is voldoende ademlucht aanwezig in de
26
kazerne voor het volledig vervangen van de ademlucht op de TAS. Er is op dat moment geen voorraad ademlucht meer op de kazerne. De kans dat een TAS 2x per dag de hele voorraad verbruikt, en dan zonder ademlucht zou komen te zitten is minimaal. Mocht dit toch voorkomen dan zijn er makkelijk ad-hoc oplossingen zoals ademlucht brengen vanuit een ademluchtwerkplaats of nabij gelegen kazerne. Bij drie keer van cilinder wisselen, kan een kleine en middelbrand nog opgelost worden door ademlucht van de kazerne te gebruiken, alleen moet na de inzet deze wel dezelfde dag nog worden aangevuld om de TAS volledig van (reserve)ademlucht te voorzien. Bij een grote brand in combinatie met drie keer van cilinder wisselen ligt het verbruik dermate hoog dat er vanuit een centrale voorraad moet worden aangeleverd of gevuld moet worden op locatie.
6.2.3 Kosten ademluchtcontainer en voorraad ademluchtcilinders Gekeken is wat de kosten zijn van een ademluchtcontainer en het brengen van een voorraad ademluchtcilinders. De kosten van een ademluchtcontainer bestaan uit diverse aspecten. - De exploitatiekosten van de ademluchtcontainer; - Kosten voor het haakarmvoertuig (afschrijving/onderhoud/diesel); - Uren van het personeel. De kosten van het brengen van een voorraad ademluchtcilinders bestaan uit: - De exploitatiekosten van de cilinders; - Kosten voor de bakwagen (afschrijving/onderhoud/diesel); - Uren van het personeel. De kosten van het voertuig en uren van het personeel zijn in beide gevallen ongeveer gelijk en kunnen daarom tegen elkaar wegvallen. De kosten van het voertuig en manuren zijn moeilijk te bepalen doordat het haakarmvoertuig ook voor andere containers gebruikt wordt en de bakwagen ook voor de koude logistiek ingezet wordt. De uren van het personeel is geen constante factor en wisselt per jaar, maar iemand moet het ter plaatse brengen en uitgifte doen van de cilinders en beide chauffeurs moeten in een piketploeg zitten om te zorgen dat de voorraad (voertuig) binnen de gestelde tijd op de locatie is. De exploitatiekosten van de ademluchtcontainer zijn € 3349,- per jaar. Zie bijlage 14 om te zien hoe de kosten zijn opgebouwd. (Monnikhof, 2012) De exploitatiekosten van het brengen van een voorraad ademluchtcilinders zijn € 800,- per jaar. Dit is gebaseerd op aanschaf van 40 nieuwe cilinders à € 300,- per stuk met een levensduur van 15 jaar. (Kroeze, Ademlucht oplossingen, 2013)
27
6.2.4 Vulcapaciteit ademluchtcontainer en -werkplaats De vulcapaciteit van de compressor in de ademluchtcontainer is 4 cilinders in 15 minuten. De buffervoorraad van 4x 50L cilinders ondersteunt de compressor bij het vullen van de cilinders. De vulcapaciteit in de ademluchtwerkplaats in Almelo is 10 cilinders in 7 minuten. En er is een buffervoorraad aanwezig van 11x 50L cilinders op een druk van 300 bar. Theoretisch kunnen cilinders sneller gevuld worden in een ademluchtwerkplaats. Om 40 cilinders te vullen zou men met de ademluchtcontainer 150 minuten bezig zijn. Om 40 cilinders te vullen in Almelo is men 28 minuten bezig. Theoretisch is het sneller om naar een ademluchtwerkplaats te rijden en daar te vullen dan op locatie te vullen. Ook als de rijtijd van twee maal 30 minuten erbij wordt gerekend, zie tabel 5. Vullen 40 cilinders Rijden naar locatie van vullen Vullen Rijden naar incidentlocatie Totaal
Ademluchtcontainer Niet van toepassing 150 minuten Niet van toepassing 150 minuten
Ademluchtwerkplaats 30 minuten 28 minuten 30 minuten 88 minuten
Tabel 5 - Vultijd ademluchtcontainer en -werkplaats
6.3 Op locatie vullen van cilinders Een keuze die gemaakt kan worden, is dat de ademluchtcontainer blijft bestaan zoals deze nu is. Dit betekent dat er een voorraad ademluchtcilinders aanwezig is in de container samen met een vulinstallatie om ze te vullen op locatie (zie figuur 7). De huidige container is in 1996 aangeschaft en heeft een economische levensduur van 15 jaar. (Aanstoot, 2013) De container heeft de economische levensduur inmiddels bereikt Figuur 7 - Visuele weergave op locatie vullen en er zal een keuze gemaakt moeten worden wat men met van cilinders de container wil. Een keuze kan zijn dat huidige container blijft. Alleen omdat de compressor in de ademluchtcontainer er al jaren in zit, is deze inmiddels verouderd. De techniek heeft niet stil gestaan en door een andere compressor in de container te plaatsen kan deze al veel sneller vullen dan de huidige compressor. Er kan een compressor genomen worden van ademluchtwerkplaatsen die ontmanteld worden. Verder is de inhoud van de container wat betreft ademluchtapparatuur verouderd, zoals stalen ademluchtcilinders die er op voorraad liggen. Deze worden door de repressieve dienst al een tijd niet meer gebruikt. De mogelijkheid tot kleine reparaties verrichten aan toestellen en maskers wordt bijna niet gebruikt, er wordt direct nieuw materiaal uitgegeven. Men kan beter de kapotte materialen meenemen na de ademluchtwerkplaats en deze tijdens kantooruren repareren dan tijdens de inzet. Voorgaande is opgemerkt en daarmee moet rekening worden gehouden, als men ervoor kiest de huidige container te handhaven. Ter plaatse is een medewerker met de deskundigheid en diploma’s aanwezig die de cilinders vult en de uitgifte doet. Een aantal voor- en nadelen van de huidige container zijn hieronder overzichtelijk weergegeven. Er wordt aangenomen dat men inmiddels overgegaan is op één merk ademluchtapparatuur.
28
Onbeperkte mogelijkheid tot het hervullen van de ademluchtcilinders; Mogelijkheid tot bijstand aan buurregio’s; Ademluchtbeschermingsmedewerkers aanwezig (deskundigheid);
-
Compressor heeft onderhoud nodig à € 700,- per jaar (Kroeze, Ademlucht oplossingen, 2013); Vullen van cilinders duurt relatief lang, door een verouderde compressor die aanwezig is in de container (niet in 10 minuten klaar en dus snellere afwijking van vulvoorschriften bij drukte); Opgeleid personeel nodig voor het halen en brengen van de container (haakarmchauffeur); Container dient altijd bovenwinds te staan voor schone lucht; De wind kan altijd nog draaien nadat de container bovenwinds is geplaatst.
-
6.4 Het alleen brengen van cilinders Er kan gekozen worden om een voorraad cilinders vraaggestuurd naar de incidentlocatie te brengen (zie figuur 8). Een mogelijkheid is om deze in rolcontainers te plaatsen en door een huidige logistiek medewerker op een bakwagen, die ook gebruikt kan worden voor de koude logistiek, op de locatie te brengen. Mocht de voorraad gebrachte cilinders op locatie niet Figuur 8 - Visuele weergave brengen van cilinders toereikend zijn, wat op basis van de ervaring tot nu toe nauwelijks is voorgekomen, dan kan gekozen worden om vervolgens te gaan pendelen tussen locatie incident en ademluchtwerkplaats of van elders een voorraad ademlucht te brengen.
De aanwezige voertuigen voor koude logistiek kunnen gebruikt worden voor vervoer van de rolcontainers; Personeel voor koude logistiek kan ook gebruikt worden voor de warme logistiek (als men repressie boven niet-repressieve taken verkiest); Variabel op locatie te brengen en een voertuig hoeft niet te blijven staan zodat het voor meerdere doeleinden gebruikt kan worden; Kosten relatief laag; Kan op bijna elke locatie worden neergezet zonder rekening te houden met luchtkwaliteit; Ook mogelijkheid om persoonlijke beschermingsmiddelen zoals pakken en handschoenen mee te nemen (in verband met bijvoorbeeld asbest); Geen opgeleid personeel nodig op locatie voor uitgifte van ademluchtapparatuur.
29
-
Beperkte mogelijkheden tot bijstand aan buurregio’s; Beperkte aantallen dus pendelen indien de voorraad niet genoeg is (het aantal op de incidentlocatie is afhankelijk van de aard van het incident); Aanschaf van rolcontainers met inrichting voor ademluchtmiddelen; Niet overdekt en staat in regen en wind, als het uit het voertuig/ de container wordt gereden om hem opnieuw in te zetten voor andere logistieke taken; Er moeten extra cilinders aangeschaft worden voor de warme logistiek.
De Veiligheidsregio Utrecht heeft in eigen beheer karren laten maken voor logistiek transport van cilinders en maskers. Het betreft een kar waar ademluchtcilinders in zitten en een wegklapbare scharnierende plank overheen geklapt is en op dat moment zitten de cilinders geborgen en is er ruimte om een krat met maskers erboven op te zetten, zie figuur 9. Figuur 9 - Ademluchtkar Veiligheidsregio Utrecht
6.5 Voorraad “warme” ademlucht Indien er gekozen wordt om een voorraad ademlucht te brengen, is het aan te bevelen een minimale voorraad voor de warme logistiek aan te schaffen van 2x 18 cilinders. Dit aantal is gebaseerd op een inzet bij een groot incident van 3 tankautospuiten en een cilinder die 3x gewisseld wordt. Dan zijn er 18 cilinders nodig op locatie, zie bijlage 13. Om modulair te kunnen opbouwen en indien er in dezelfde tijd nog een (zeer) grote brand uitbreekt, te kunnen voorzien in voldoende ademlucht kan ook een extra voorraad op een ander steunpunt worden gestationeerd, vandaar 2x 18 cilinders. In de regio Hollands Midden heeft men een voorraad van 20 cilinders die men naar de incidentlocatie kan brengen. De regio Noord- Oost-Gelderland heeft de beschikking over twee logistieke containers die ± 40 cilinders en ±15 toestellen bevatten (en geen vulinstallatie). De regio IJsselland heeft verdeeld over de regio vijf locaties met 25 cilinders per locatie. Met het brengen van een voorraad van 20 à 25 cilinders moet je volgens de heer Aarnink (Aarnink, 2013) een heel eind kunnen komen. De regio Amsterdam-Amstelland heeft grotere hoeveelheden cilinders op voorraad. Er is een ademluchtwagen waarin 75 cilinders en 100 maskers liggen. Als dat niet toereikend is, ligt er in het centraal logistiek transport centrum nog een voorraad van 90 cilinders die normaal voor de koude logistiek gebruikt wordt.
6.6 Locatie en personeel ademluchtcontainer Momenteel staat de ademluchtcontainer in Hengelo gestationeerd en wordt door personeel van Hengelo ter plaatse gebracht en bemand. De ademluchtcontainer staat in Hengelo gestationeerd omdat deze stad centraal gelegen ligt in Twente en men vanuit hier de opkomst en prestatie-eisen van de ademluchtcontainer kan halen. De opkomst en prestatie-eisen van de ademluchtcontainer staat beschreven in het logistiek verzorgingsplan (Löwik, 2007) en overgenomen volgens de Leidraad grootschalig brandweeroptreden (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR), 2011) hierin staat beschreven dat de prestatie-eis is: 30
“De ademluchtcontainer heeft een opkomsttijd van 30 minuten. Dit wil zeggen dat de container binnen 30 minuten na alarmering ter plaatse is. De container bevat onder andere een aantal gevulde ademluchtflessen en maskers die bij aankomst van de container direct beschikbaar zijn. Voor het operationaliseren van de container wordt 15 minuten gerekend. Pas vanaf dat moment kunnen flessen hervuld worden. Kortom: de ademluchtcontainer is 30 minuten na alarmering ter plaatse en 45 minuten na alarmering operationeel.” Het specialisme ademlucht zit nu in het steunpunt Almelo. De kennis is daar op peil en er kan gekeken worden of het verstandig is een medewerker van de ademluchtwerkplaats (koud) ook in te zetten voor de ademluchtcontainer (warm) indien gekozen wordt voor het behoud van de ademluchtcontainer. Gemiddeld wordt er dan van een ademluchtwerkplaatsmedewerker verwacht dat hij één à twee keer per maand naar een incidentlocatie gaat om de ademluchtcontainer van gekwalificeerd personeel te voorzien. Er is volgens de coördinator van Onderhoud en Techniek van het steunpunt Almelo voldoende personeel en motivatie aanwezig om de ademluchtcontainer te voorzien van personeel om cilinders te vullen in plaats van personeel van het steunpunt Hengelo. De haal/breng plicht van de container en het voorzien van personeel wordt dan gesplitst over twee locaties. Een medewerker van Hengelo die de container brengt en een ademluchtmedewerker van Almelo die in de container de flessen vult.
6.7 Subconclusies warme ademlucht Er zijn twee oplossingen mogelijk. Een vulinstallatie op locatie brengen of een voorraad cilinders gaan brengen van een vaste locatie(s) in de regio of vanaf een nabij gelegen kazerne. Theoretisch kan men het aanvullen van cilinders met de koude logistiek oplossen als er twee cilinders verbruikt worden per incident, er is dan voldoende ademlucht aanwezig in de kazerne voor het volledig vervangen van de ademlucht op de TAS. Als men drie cilinders per incident verbruikt moet men actie gaan ondernemen door een voorraad te gaan brengen en is het niet verstandig om alles via de koude logistiek af te handelen. Het grote voordeel van een vulinstallatie ter plaatse is de mogelijkheid van onbeperkt bijvullen op locatie. Een groot voordeel van een voorraad cilinders op de locatie brengen is, dat het kan gecombineerd kan worden met het huidige (koude) logistieke voertuig en ook gebruikt kan worden om overige zaken op locatie te brengen zoals PBM’s. Als voor de ademluchtcontainer gekozen wordt, kan er gekeken worden om de haal/breng plicht van de container en het voorzien van personeel te splitsen over twee locaties, ieder met haar eigen taak. De exploitatiekosten van de ademluchtcontainer zijn veel duurder (€ 3349,- per jaar) dan de exploitatiekosten van het brengen van een voorraad ademluchtcilinders (€ 800,- per jaar). In de ademluchtwerkplaats van Almelo kan veel sneller gevuld worden dan in de ademluchtcontainer doordat in Almelo een betere vulinstallatie aanwezig is. De beste oplossing is om te gaan rijden met ademluchtcilinders. Alleen moeten er 2x 18 cilinders aangeschaft worden (voor 2 locaties) die op voorraad gehouden worden om ze te kunnen brengen naar grote incidenten en daar modulair kunnen worden opgebouwd, of te kunnen voorzien in voldoende ademlucht indien er in dezelfde tijd nog een (zeer) grote brand uitbreekt.
31
7. Interregionale samenwerking 7.1 Inleiding In voorgaande hoofdstukken zijn oplossingen geformuleerd voor de warme logistiek. In dit hoofdstuk wordt gekeken of er samenwerking mogelijk is met andere veiligheidsregio’s.
7.2 Convenant Interregionale Logistieke Bijstand Twente is niet de eerste veiligheidsregio die kijkt of er samenwerking mogelijk is op logistiek gebied. De regio’s Kennemerland, Zaanstreek-Waterland, Utrecht, Flevoland, Gooi en Vechtstreek, NoordHolland Noord en Amsterdam-Amstelland hebben het convenant “Interregionale Logistieke Bijstand” getekend. Het convenant voorziet in een eenduidige wijze van aanvraag en levering van onderlinge logistieke bijstand. De korpsen weten van elkaar welk materiaal en materieel er beschikbaar is en hebben heldere afspraken gemaakt over de samenwerking waardoor een snellere en efficiënte inzet mogelijk is. De samenwerking tussen de zeven regio's in aanloop naar de ondertekening van het convenant is dusdanig goed bevallen, dat een verdere uitbreiding van de samenwerking op het gebied van logistiek voor de hand ligt. Hierbij wordt onder andere gedacht aan het gezamenlijk uitwerken van de visie op logistiek en gezamenlijke aanschaf van materieel. (Brandweer Nederland, 2013)
7.3 Oost-Vijf Een aantal veiligheidsregio’s waaronder Twente zijn sinds kort, in navolging van andere veiligheidsregio’s aan het kijken wat ze voor elkaar kunnen betekenen. De veiligheidsregio’s IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden en Gelderland-Zuid hebben zich sinds een jaar verenigd tot “Oost-Vijf”. Hierin wordt gekeken wat ze voor elkaar kunnen op logistiek gebied en andere zaken. Zo beschikt de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid over een ademluchtcontainer. De Brandweer Twente zou hier theoretisch een beroep op kunnen doen. De container van Gelderland-Zuid is 331 dagen per jaar beschikbaar en staat in Geldermalsen gestationeerd. Hierdoor heeft het een aanrijtijd van minimaal 60 minuten om de grens van Twente te bereiken. De overige 34 dagen staat de container in Weeze voor het ondersteunen van oefeningen van Gelderland-Zuid. (Rieken, 2013) (Afdeling Operationele Voorbereiding, 2012)
De veiligheidsregio’s IJsselland, Noord- en Oost Gelderland, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid en Twente hebben allemaal de beschikking over een verzorgingscontainer, waarbij Noord- en Oost Gelderland zelfs over twee containers beschikt en Gelderland-Zuid een cateringaanhanger erbij heeft. Mocht het voorkomen dat een regio de verzorgingscontainer heeft ingezet bij een incident bestaat theoretisch de mogelijkheid een container van een andere veiligheidsregio te laten komen. De geïnterviewde van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid gaf aan dat hij bezig is de voedingsmiddelen regionaal te organiseren. Hij heeft een overkoepelende organisatie gevonden waaronder 400 cateraars vallen. Deze organisatie wil voor haar rekening nemen dat ze altijd binnen twee uur warme maaltijden kan leveren. Voor het op incidentlocatie afleveren van de maaltijden wil men een bewakingsbedrijf inschakelen vanwege beschikbare vervoerscapaciteit. Dit wordt voorgesteld wanneer Oost-Vijf weer bij elkaar komt begin 2014. (Rieken, 2013)
32
Het is verstandig om interregionale samenwerkingsafspraken te maken zoals de regio’s behandeld in §7.2 hebben gedaan. Het convenant “Interregionale Logistieke Bijstand” is aanwezig binnen de VRT en de andere Veiligheidsregio’s van Oost-Vijf. Hierin staan onder andere afspraken over het gebruiken van elkaars materieel, de wijze van alarmering, werkwijze, kosten, oefenen en andere relevante afspraken. Dit convenant kan als voorbeeld gebruikt worden om zelf afspraken te maken voor het verlenen van bijstand aan andere regio’s. Zo is het duidelijk wat een regio aan bijstand kan verlenen. De regio’s kunnen ook interregionaal gaan samenwerken op het gebied van aanbesteden. Als men gezamenlijk gaat aanbesteden kan er door de grotere hoeveelheid staffelkorting worden verkregen.
7.4 Subconclusie interregionale samenwerking De VRT is sinds een jaar verenigd tot “Oost-Vijf” met vier omliggende veiligheidsregio’s om te kijken waarin ze elkaar kunnen helpen op logistiek gebied. Zo zou theoretisch de ademluchtcontainer van Gelderland-Zuid en/of een verzorgingscontainer van een andere regio gebruikt kunnen worden, als er twee grote incidenten tegelijk in Twente plaats vinden. Verder is de geïnterviewde van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid aan het kijken voor interregionale catering en zal binnenkort dit nader toelichten tijdens een “Oost-Vijf” bijeenkomst. Het is verstandig in navolging van andere veiligheidsregio’s om met omliggende veiligheidsregio’s afspraken te maken over het gebruiken van elkaars materieel, de alarmering, werkwijze, kosten, oefeningen en andere relevante afspraken. Zo is het ook helder welke regio welk materiaal en materieel tot zijn beschikking heeft. En door interregionaal te gaan samenwerken in aanbestedingen kan staffelkorting worden verkregen.
33
8. Oplossingen koude ademlucht 8.1 Inleiding In hoofdstuk 6 zijn de oplossingen voor warme ademlucht behandeld. In dit hoofdstuk wordt gekeken of deze ook gecombineerd kunnen worden met de koude ademlucht. Door bezoeken te brengen aan andere veiligheidsregio’s en te gaan benchmarken is duidelijk geworden dat veel veiligheidsregio’s de koude ademlucht lokaal regelen. Iedere regio voert het op haar eigen manier uit, de regio Twente is één van de weinige regio’s dat een logistiek systeem heeft opgezet voor de gehele regio.
8.2 Integratie warme logistiek In hoofdstuk 6 zijn de oplossingen besproken die mogelijk zijn voor de warme ademlucht, in hoofdstuk 9 wordt onder andere gekeken naar wat de beste oplossing daarvoor is. Het idee behandeld in hoofdstuk 6, het brengen van een voorraad cilinders, kan zowel deels warm als koud gebruikt worden. Door een voorraad ademluchtapparatuur te brengen vanuit aangewezen locaties is de integratie met warme logistiek mogelijk. De ademluchtapparatuur kan dan voor zowel koud als warm gebruikt worden. Alleen moet er rekening mee gehouden worden dat als men de koude voorraad voor warm gebruikt, op de incidentlocatie, men de volgende dag minder tot geen cilinders op voorraad heeft om de verbruikte cilinders op de kazerne te verwisselen. Een mogelijkheid is om een rolcontainer te vullen met ademluchtapparatuur die alleen warm wordt gebruikt om zo te zorgen dat er voldoende voorraad is. De extra voorraad voor warme incidenten is ook zichtbaar in andere regio’s zoals IJsselland, Amsterdam Amstelland en Hollands Midden, zie §6.5. Ze sturen deze vraaggestuurd naar incidenten toe. Niet alle regio’s sturen een voorraad cilinders naar het incident, de geïnterviewde van Gelderland-Midden gaf aan dat ze er niet aan denken om koud en warm te gaan combineren omdat ze de ademluchtcontainer willen behouden om altijd te kunnen vullen. (Luchtmeyer, 2013)
8.3 Subconclusies koude ademlucht Integratie is in bepaalde oplossingen mogelijk. De ademlucht kan dan zowel koud als warm gebruikt worden, alleen moet er dan wel rekening mee gehouden worden dat er voldoende koude voorraad overblijft zodat daar de logistiek de volgende dag gebruik van kan maken om de verbruikte ademlucht in de regio weer te vervangen. In een aantal andere regio’s bezitten ze over een extra voorraad cilinders die vraaggestuurd vanuit de aangewezen locaties naar een incident toe gaan.
34
9. Toetsingstabel 9.1 Inleiding In H5 en H6 zijn oplossingen geformuleerd voor de warme voedingsmiddelen en ademlucht. Om een objectieve keuze te maken om te kijken wat de beste oplossing is worden de diverse bedrijven/oplossingen afgewogen. Hiervoor wordt een toetsingstabel gebruikt en aan de hand van criteria en wegingsfactoren komt er een keuze uit. Allereerst wordt gekeken naar de warme voedingsmiddelen en vervolgens naar de warme ademlucht.
9.2 Criteria en wegingsfactoren warme voedingsmiddelen Om een voorkeurkeuze te maken in een warme leverancier voor voedingsmiddelen zijn er een aantal criteria geformuleerd waarop de verschillende bedrijven worden getoetst. De belangrijkste criteria zijn dat ze altijd bereikbaar zijn, 24 uur per dag, 7 dagen in de week en de levertijd binnen ongeveer twee uur is. Daarom is de wegingsfactor hiervan ook op drie gezet. Deze twee criteria scoren bij alle keuzes goed omdat in het voortraject al gekeken is of ze hieraan voldoen. De wegingsfactoren zijn gebaseerd op een schaal 1 t/m 3 en de criteria hebben een score 1 t/m 5 wat overeenkomt met 5 = ++; 4 = +; 3 = +/-; 2 = - en 1 = --. Verder wordt gekeken naar de criteria: - Hoeveel extra materieel er aangeschaft moet worden, om ervoor te kunnen zorgen dat het doel, een (warme) maaltijd op locatie, bereikt kan worden. Hierbij kan gedacht worden aan vriezers, steamers en/of warmhoudboxen; - Naar het transport, of het gehaald moet worden of gebracht wordt vanuit het bedrijf; - De prijs van een maaltijd; - Naar de vaste en variabele kosten gekeken, hoeveel vaste kosten er zijn, zoals verbruik van energie van vriezers, voorraad die moet worden aangehouden etc. En of er veel variabele kosten zijn zoals derving van producten; - Of ze zowel broodjes als warme maaltijden kunnen verzorgen, oftewel een compleet pakket. De wegingsfactoren hiervan zijn allemaal op twee gezet. Het is allemaal relevant en is in de oorsprong uiteindelijk allemaal terug te brengen op de kosten.
35
9.3 Toetsingstabel warme voedingsmiddelen Als men alles tegen elkaar afweegt dan is te zien dat Hertong iets hoger scoort als de anderen, zie tabel 6. Alleen dient er wel rekening mee gehouden te worden dat Hertong alleen in warme maaltijden kan voorzien en niet in broodmaaltijden, Huuskes wel in beide kan voorzien maar niet warm kan aanleveren en Van der Valk beide kan, maar niet op de incidentlocatie kan aanleveren.
Tabel 6 - Toetsingstabel warme voedingsmiddelen
9.4 Criteria en wegingsfactoren warme ademlucht Om een voorkeurkeuze te maken in warme ademlucht zijn er een aantal criteria geformuleerd waarop de oplossingen getoetst worden. Het belangrijkste criterium is dat er voldoende ademluchtcilinders op voorraad zijn. Daarom is deze wegingsfactor op vijf gezet. Verder wordt gekeken naar de volgende criteria: - Of het mogelijk is bijstand aan buurregio’s te verlenen, omdat dit nauwelijks voor komt is de wegingsfactor op twee gezet; - Of er gekwalificeerd personeel benodigd is, een wegingsfactor van vier, doordat gekwalificeerd personeel met de benodigde scholing ingezet moet worden; - Of er rekening gehouden moet worden met de locatie van het incident en de windrichting die zou kunnen draaien in verband met vervuilde lucht, gekozen voor een wegingsfactor één, doordat materieel altijd verplaatst kan worden; - Of het overdekt staat opgeslagen met een wegingsfactor van drie; - Wat de kosten zijn, een wegingsfactor vier, doordat kosten een grotere rol spelen; - Of er invloed is op de voorraad van de koude ademlucht, of er voldoende overblijft om daarmee de volgende dag langs de kazernes te gaan voor het verwisselen van de gebruikte ademlucht, dit kan invloed hebben op repressie daarom wegingsfactor vier; - Of het mogelijk is koud en warm te combineren; een wens van het management met een wegingsfactor drie; - Of er veel nieuw materieel aangeschaft moet worden, of dat dit al aanwezig is met een wegingsfactor van drie.
De wegingsfactoren zijn gebaseerd op een schaal 1 t/m 5 en de criteria hebben een score 1 t/m 5 wat overeenkomt met 5 = ++; 4 = +; 3 = +/-; 2 = - en 1 = --.
36
9.5 Toetsingstabel warme ademlucht
25 10 8 2 15 8 20 3 6 97
4 2 4 4 2 4 3 4 4
Totaal
Het brengen van cilinders
5 5 2 2 5 2 5 1 2
Score
Score
5 2 4 1 3 4 4 3 3
Totaal (huidige situatie)
Wegingsfactor Voorraad op locatie Bijstand aan buurregio's Gekwalificeerd personeel nodig Locatie incident Overdekt Kosten Koude voorraad Combi koud/warm Aanschaf nieuw materieel Totaalscore
Op locatie vullen van cilinders
Het brengen van cilinders scoort net iets hoger dan het op locatie vullen van cilinders, de huidige situatie, zie tabel 7.
20 4 16 4 6 16 12 12 12 102
Tabel 7 - Toetsingstabel warme ademlucht
9.6 Subconclusie toetsingstabellen. Uit de toetsingstabel komt naar voren dat Hertong het hoogste scoort op de warme voedingsmiddelen, met als opmerking dat Hertong alleen de warme maaltijd in kan voorzien, ze zijn niet ingesteld op het verzorgen van een broodmaaltijd. Uit de andere toetsingstabel wordt duidelijk dat het brengen van cilinders net iets hoger scoort dan het op locatie vullen van cilinders, de huidige situatie.
37
10. Conclusies en aanbevelingen 10.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden de deelvragen en hoofdvraag beantwoord aan de hand van alle voorgaande hoofdstukken. Vervolgens worden aanbevelingen richting Brandweer Twente gedaan op basis van dit onderzoek.
10.2 Conclusies De hoofdvraag van dit onderzoek luidde als volgt: Welke acties moeten door Brandweer Twente worden genomen om de logistieke organisatie het beste (passend in de nieuwe organisatiestructuur) vorm te geven voor de dagelijkse logistieke organisatie (koud) alsmede tijdens repressie (warm), en dan de logistiek toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht? De volgende conclusies kunnen getrokken worden aan de hand van voorgaande onderzoek: Gedurende het onderzoek is duidelijk geworden dat het niet mogelijk is de koude en warme voedingsmiddelen te combineren als cateraars het blijven verzorgen omdat cateraars moeilijk tot niet de vraag voor de koude en warme logistiek kunnen verzorgen. Eén cateraar voor warm en koud is niet mogelijk. De acties die door Brandweer Twente genomen moeten worden voor de koude dagelijkse organisatie op het aspect voedingsmiddelen zijn de resultaten van het door een extern bedrijf uitgevoerde onderzoek gebruiken om harmonisatie tussen de verschillende kazernes aan te brengen. Er kan gekeken worden of er draagvlak is bij het management voor het zelf koken van het 24-uurs personeel, wat op het moment dat het tot de taakstelling behoort en de personeelskosten niet rechtstreeks doorbelast worden op het bereiden van een maaltijd, een voordeel oplevert van € 17.000,- op jaarbasis. Of gekozen kan worden dat het personeel na afloop van de dagelijkse werkzaamheden gaat koken. Voor de warme voedingsmiddelen kan op korte termijn gestart worden om met Hertong, een producent van dagverse kant-en-klaar maaltijden, in gesprek te gaan om te kijken of er voldoende draagvlak binnen Hertong aanwezig is omdat ze voldoen aan de eisen en ze goedkoper warme maaltijden kunnen leveren dan de huidige cateraar en tevens de theoretische mogelijkheid hebben voor bezorgen op de incidentlocatie. De Technisches Hilfswerk (THW), de Duitse nationale rampenbestrijdingsorganisatie, heeft de beschikking over personeel, materiaal en materieel om de voedingsmiddelen te verzorgen tijdens langdurige incidenten die incidenteel in de regio Twente voorkomen. Er kan op korte termijn contact opgenomen worden met de THW om mogelijke samenwerking op het gebied van voedingsmiddelen te bevestigen naar aanleiding van dit onderzoek. Het aspect ademlucht is te combineren voor de repressie en niet-repressie. Alleen moet er rekening mee gehouden worden dat dan de voorraad ademluchtapparatuur verhoogd moet worden. Op het moment van een mogelijk tekort aan ademluchtvoorraad kan vraaggestuurd een voorraad ademluchtapparatuur door medewerkers en voertuigen van de koude logistiek naar de incidentlocatie gebracht worden. Hiervoor moeten er geschikte rolcontainers komen en het koude logistieke personeel kennis en uitrusting worden bijgebracht zodat ze tijdens repressie het warme logistieke transport deels kunnen verzorgen met als uitgangspunt dat repressieve taken voor de nietrepressieve taken gaan. De exploitatiekosten van het brengen van een voorraad ademlucht is € 2549,- per jaar goedkoper in vergelijking met een ademluchtcontainer. De exploitatiekosten daarvan zijn € 3349,- per jaar. 38
10.3 Aanbevelingen 10.3.1 Inleiding In deze paragraaf komen aanbevelingen aan bod die door de brandweer Twente kunnen worden opgepakt om de conclusies en aanbevelingen ten uitvoer te brengen. Per paragraaf wordt behandeld welke acties genomen kunnen worden met bijbehorende middelen en uitvoering. In de laatste paragraaf, §10.3.8 is een overzicht van de planning weergegeven. In figuur 10 zijn de stroomschema’s weergegeven van keuzes van de koude en warme voedingsmiddelen en de ademluchtcilinders warm genomen kunnen worden. Verzorging voedingsmiddelen koud
Cateraar
Zelf doen
24-uurs zelf koken
Ademluchtcilinders warm
Niet meer
(dag)medewerkers nemen zelf brood mee
Brengen voorraad cilinders
Aanschaf materiaal Geschikt personeel Voertuigen voorzien van optische en akoestische signalen
Ademluchtcontainer
Up-to-date maken container door andere compressor en nieuwe ademluchtapparatuur
Verzorging voedingsmiddelen warm
Van der Valk aanhouden
Aanschaf materiaal Geschikt personeel Voertuigen voorzien van optische en akoestische signalen
Pilot draaien met Hertong
Up-to-date maken container door andere compressor en nieuwe ademluchtapparatuur
Figuur 10 - Stroomschema's koude en warme voedingsmiddelen en ademluchtcilinders warm
39
10.3.2 24-uurs zelf koken 10.3.2.1 Geld besparen door 24-uurs zelf laten koken Het personeel van de 24-uurs kan zelf een warme maaltijd bereiden uit ingrediënten. Dit zou tussen de middag kunnen plaats vinden, maar bij voorkeur na 17.00 uur omdat dan de dagelijkse werkzaamheden zijn afgelopen en ze alleen nog voor repressie aanwezig zijn. De kosten gaan dan omlaag omdat er dan geen werk blijft liggen in de tijd dat gekookt wordt. Er kan rond de € 17.000,bespaard worden op de maaltijden en het opwarmen ervan. Actie: Middelen: Uitvoering door:
€ 17.000,- besparen 24-uurs zelf laten koken Management
10.3.2.2 Keuze 24-uurs zelf laten koken Om te bepalen of de 24-uurs zelf moeten gaan koken moet hier het management van Brandweer Twente een beslissing over nemen. Als er gekozen wordt voor zelf koken moet er een beslissing worden genomen over het tijdstip van het nuttigen van een warme maaltijd (’s middags of ’s avonds) en een keuze maken of de ingrediënten zelf gehaald moeten worden (bij de Nettorama) of aangeleverd krijgen. De 24-uurs krijgen er dan een “taak” bij. Het verzorgen van hun eigen maaltijd. Door ’s avonds te koken, na afloop van dagelijkse werkzaamheden blijven er geen werkzaamheden liggen en zijn de 24-uurs medewerkers toch aanwezig voor de repressie. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Keuze 24-uurs zelf koken Management besluit Management
10.3.2.3 Faciliteiten en inventaris op niveau brengen Als de 24-uurs zelf moeten koken, moet gekeken worden of de keuken over de faciliteiten en inventaris beschikt om een warme maaltijd te bereiden. Het grootste deel van de faciliteiten zoals borden/bestek/inductie kookplaat/steamer/vaatwasser zijn al aanwezig, er hoeft dan nog maar een klein deel te worden aangeschaft. Verwachting is dat dit ± € 200,- kost. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Faciliteiten op niveau brengen Aanschaf faciliteiten/inventaris Facilitaire dienst
10.3.2.4 Beschikking over de vaardigheden Nadat de bepaald is dat de 24-uurs zelf gaan koken en de faciliteiten aanwezig zijn, moet gekeken worden of het personeel vaardig genoeg is om te koken en of dat er kennis bij moet worden gebracht. Dit kan door collega’s elkaar te helpen of door literatuurstudie en dit in praktijk brengen. Actie: Middelen: Uitvoering door:
40
Beschikking over vaardigheden Vaardigheden en kennis bijbrengen 24-uurs collega’s / vakbekwaamheid
10.3.2.5 Dagmedewerkers eigen voedingsmiddelen mee laten nemen Als de 24-uurs medewerkers zelf gaan koken is er voor ze geen cateraar meer nodig die het eten voor hun warm maakt en de tafel dekt. Als de (dag)medewerkers hun eigen voedingsmiddelen meenemen en nuttigen in een kantine, is er geen catering meer nodig en wordt hier op de kosten van een persoon in de catering bespaard, zo’n € 60.000 op jaarbasis.
10.3.3 Warme maaltijden tijdens repressie 10.3.3.1 Geld besparen door andere leverancier warme maaltijden Hertong, een producent van dagverse kant-en-klaar maaltijden, de huidige leverancier van maaltijden voor 24-uurs medewerkers in de kazernes kan goedkoper warme maaltijden aanleveren dan de huidige cateraar en kan theoretisch de maaltijden op de incidentlocatie brengen. Er moet een keuze gemaakt worden of er met Hertong een pilot gedraaid wordt. Deze keuze biedt Hertong de kans om te laten zien wat ze kunnen. Aandachtspunt: Er ontstaan verschillende leveranciers van brood en warme maaltijden. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Geld besparen Keuze pilot met Hertong draaien Service & Beheer
10.3.3.2 Afspraken maken met Hertong voor een pilot Als de keuze gemaakt wordt om een pilot met Hertong te starten moet er met Hertong een gesprek aangegaan worden of er binnen Hertong voldoende draagvlak binnen het bedrijf aanwezig is, aangezien de technische mogelijkheden beschikbaar zijn en een service level agreement afspraken. Aandachtspunten hierbij zijn: - Prijzen van een warme maaltijd; - De levertijd nadat het besteld is; - De meerprijs voor het verzorgen op locatie; - De hygiëne richtlijnen; - Het koel of warm houden van de maaltijden op locatie (koelwagen/warmhoudboxen); - De mogelijkheid voor seizoensgebonden maaltijden.
Actie: Middelen: Uitvoering door:
Gesprek met Hertong Service level agreement afspreken Service & Beheer
10.3.3.3 Personen op de hoogte stellen Als er voldoende draagvlak binnen Hertong aanwezig is, kan de pilot gestart worden. Een geschikte tijdsduur van een pilot zal een half jaar zijn of misschien een jaar. Er is zeker een half jaar nodig omdat het voor kan komen dat er geruime tijd geen warme maaltijden benodigd zijn tijdens repressie. Over de pilot moeten diverse mensen op de hoogte worden gebracht. De volgende (groepen) personen moeten op de hoogte worden gebracht. De meldkamer omdat deze nu Hertong moet benaderen als er warme maaltijden benodigd zijn en het aantal en de locatie door moet geven. De verzorgingsgroep moet op de hoogte worden gesteld dat een persoon minder nodig is omdat ze niet meer de maaltijden hoeven af te halen en alleen de verzorgingscontainer naar de incidentlocatie dienen te brengen. Verder moeten de OVD’s op de hoogte worden gebracht dat Hertong op de
41
incidentlocatie aanlevert in verband met de politie op de hoogte stellen. Samengevat moeten de volgende personen op de hoogte worden gebracht: - Meldkamer - Verzorgingsgroep - OVD’s
Actie: Middelen: Uitvoering door:
Personen op de hoogte stellen E-mail sturen Repressie en Service & Beheer
10.3.4 Samenwerken met THW op gebied van voedingsmiddelen tijdens repressie 10.3.4.1 Afspraken maken met de THW De Technisches Hilfswerk (THW, de Duitse nationale rampenbestrijdingsorganisatie, heeft de beschikking over personeel, materiaal en materieel om de voedingsmiddelen te verzorgen tijdens langdurige incidenten die incidenteel in de regio Twente voorkomen. Er kan contact opgenomen worden met de THW om mogelijke samenwerking op het gebied van voedingsmiddellen te bevestigen naar aanleiding van dit onderzoek. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Afspraken maken met THW Uren Hans Kleintjes en Service & Beheer
10.3.4.2 Personen op de hoogte stellen Nadat er afspraken zijn gemaakt moet de meldkamer op de hoogte worden gesteld zodat ze de THW kunnen alarmeren als dit nodig is. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Meldkamer informeren E-mail sturen Repressie en Service & Beheer
10.3.5 Ademluchtvoorraad brengen 10.3.5.1 Keuze voor voorraad brengen in plaats van ademluchtcontainer Een goedkopere oplossing is het brengen van een voorraad ademlucht en daardoor kan al snel meer dan € 2000,- op jaarbasis bespaard worden. Alleen om dit te implementeren moeten een aantal acties doorlopen worden. Allereerst moet de keuze worden gemaakt dat men kiest voor het brengen van een ademluchtvoorraad en de ademluchtcontainer niet meer wordt ingezet. Actie: Middelen: Uitvoering door:
42
Geld besparen Keuze voor voorraad brengen in plaats van ademluchtcontainer Management
10.3.5.2 Materieel en materiaal aanschaffen Als de keuze is gemaakt voor het brengen van een ademluchtvoorraad zal er extra voorraad aangeschaft moeten worden voor repressie. Het advies is 2x 18 cilinders en deze te verdelen over twee steunpunten. Deze moeten dan in een geschikte rolcontainer komen zodat ze vervoerd kunnen worden. De logistieke voertuigen die koud gebruikt worden kunnen ook voor repressie gebruikt worden, maar dan moeten er optische en akoestische geluidssignalen op aangebracht worden om in de buurt van het incident als voorrangsvoertuig sneller op locatie te kunnen zijn in verband met de mogelijke drukte rondom het incident. Doordat de containers mogelijk in de openlucht worden neergezet is het verstandig een (party)tent aan te schaffen zodat het materieel overdekt kan staat op de incidentlocatie. Actie: Middelen:
Materieel en materiaal aanschaffen - 36 ademluchtcilinders aanschaffen - 2 geschikte rolcontainers voor o.a. de cilinders - Optische en akoestische geluidssignalen op logistieke voertuigen - Aanschaf (party)tent
Uitvoering door:
Onderhoud en Techniek
Er moet personeel komen die bereid zijn piket te draaien. De voorkeur gaat uit naar de huidige koude logistieke medewerkers. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Twee personeelsleden in piket Bereid personeel Repressie
10.3.5.3 Indien behoud ademluchtcontainer Mocht er toch besloten worden voor het behoud van de ademluchtcontainer dan kan er gekeken worden om de haal/breng plicht van de container en het voorzien van personeel te splitsen over twee locaties, ieder met haar eigen taak. Het voordeel is dat de ademluchtmedewerker een medewerker van een ademluchtwerkplaats is, en deze de kennis, ervaring en over de laatste opleidingen beschikt, zie §6.5. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Splitsen haal/breng plicht en ademluchtmedewerker Ieder persoon eigen specialisme Management -> Repressie
Als er voor behoud van de ademluchtcontainer wordt gekozen moet deze up-to-date gemaakt worden. Door een compressor met een grotere capaciteit in de container te plaatsen kan er veel sneller gevuld worden en de verouderde voorraad ademluchtapparatuur in de container moet dan up-to-date gemaakt worden. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Up-to-date maken ademluchtcontainer Compressor met grotere capaciteit Nieuwe ademluchtapparatuur in container Onderhoud & Techniek
43
10.3.6 Interregionale samenwerkingsafspraken In navolging van andere veiligheidsregio’s is het goed om afspraken te maken met omliggende veiligheidsregio’s (Oost-Vijf) over het gebruik van elkaars materieel, de alarmering, werkwijze, kosten, oefeningen en andere relevante afspraken. Zo is het helder welke regio welk materiaal en materieel tot zijn beschikking heeft. En door interregionaal te gaan samenwerken in aanbestedingen van materiaal kan staffelkorting verkregen worden. Actie: Middelen: Uitvoering door:
Interregionale samenwerkingsafspraken Convenant Logistieke coördinatoren
10.3.7 Evaluatie Na een half jaar of een jaar kan de pilot van Hertong geëvalueerd worden. Verder kan na een jaar een evaluatie plaats vinden van een ademluchtvoorraad op de incidentlocatie brengen om te kijken of dit naar wens is en waar nodig aangepast kan worden. En hoe het de 24-uurs bevalt om zelf te koken.
44
Invoeren brengen ademlucht
Bereid personeel vinden
Materieel en materiaal aanschaffen
Keuze voor voorraad brengen in plaats van ademluchtcontainer
Ademluchtvoorraad brengen
Invoeren samenwerking THW
Personen op de hoogte stellen
Afspraken maken met THW
Jaar
Maand
Week
Dag
Samenwerken met THW op gebied van voedingsmiddelen tijdens repressie
Pilot draaien
Personen op de hoogte stellen
Afspraken maken met Hertong
Keuze pilot met Hertong
Warme maaltijden tijdens repressie
Invoeren 24-uurs zelf koken
Vaardigheden bijbrengen
Faciliteiten en inventaris op niveau brengen
Keuze 24-uurs zelf laten koken
24-uus zelf koken
Dag
Week
Maand
Jaar maart
2014
mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 februari maart april mei 2014
april mei 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v mdw d v
februari
10.3.8 Planning
In onderstaande tabel is een korte-termijn planning te zien van de verschillende acties die hiervoor zijn behandeld.
Tabel 8 - Korte termijn planning aanbevelingen
45
11. Reflectie Ik heb een afstudeeropdracht gevonden bij Brandweer Twente over de koude en warme logistiek. Dit onderwerp trok mij vanaf het begin. De affiniteit met het bedrijf was al aanwezig door mijn hobby, het visueel vastleggen van de organisatie tijdens repressieve werkzaamheden. Het was een pre de affiniteit te hebben, waardoor er al deels een kijk op de logistiek tijdens repressie aanwezig was. Het onderwerp logistiek trok mij en ik ben dankbaar dat het bedrijf me de mogelijkheid heeft gegeven binnen het bedrijf af te studeren. Op deze manier heb ik de organisatie van een hele andere invalshoek kunnen bekijken, wat er allemaal bij komt kijken om de brandweer te ondersteunen aan de repressie. Ik ben zeer tevreden over de manier waarop ik het onderzoek heb uitgevoerd. Mijn onderzoek bestond voor een groot deel uit interviews. Via de ingangen via onder andere mijn begeleider ben ik bij diverse veiligheidsregio’s terecht gekomen en waar ik gastvrij ben ontvangen. Ze hebben me inzicht gegeven in de logistiek in hun regio. Door het aantal gebruikte bronnen en de spreiding erin kunnen ze als betrouwbaar worden gezien omdat alle geïnterviewde participanten baat hebben bij de uitkomst van het onderzoek of geen belanghebbende in het onderzoek zijn. Er zijn meerdere bedrijfskundige aspecten tijdens het uitvoeren van het onderzoek aan de orde gekomen. In het voortraject met het opstarten van het onderzoek is vooral gebruik gemaakt van de competentie onderzoeksvaardigheden bij het opstellen van de onderzoeksvraag & deelvragen en het beschrijven van het doel & de methodologie. Tijdens de interviews zijn vooral de communicatieve vaardigheden aan bod gekomen. Voor het uitwerken van het onderzoek zijn bedrijfskundige competenties aan bod gekomen zoals organisatiediagnose, om te kijken hoe de organisatie in elkaar steekt, operations management voor de logistieke aspecten en financieel management, bij het berekenen van de gemaakte kosten. Er kan geconcludeerd worden dat ik veel heb geleerd van dit afstudeeronderzoek. Ik ben erachter gekomen dat mijn communicatieve vaardigen beter zijn geworden en dit een positieve invloed heeft gehad op het eindproduct. Als ik het onderzoek opnieuw mocht doen, zou ik het onderzoek op een aantal punten anders aanpakken. Je kan soms te lang in problemen blijven denken terwijl out of the box en in oplossingen denken veel beter is. Het onderzoek is mijns inziens een goed onderzoek die praktisch is opgesteld maar geen uniek selling point bevat op gebieden zoals innovatie of duurzaamheid, die in de hedendaagse maatschappij steeds belangrijker worden. Naast dat ik veel van deze afstudeeropdracht heb geleerd denk ik dat de opdrachtgever, Brandweer Twente, de resultaten relevant en interessant vind, omdat uit de conclusies en aanbevelingen acties naar voren komen om de logistieke organisatie vorm te geven voor de dagelijkse organisatie alsmede tijdens repressie passend in de nieuwe organisatiestructuur.
46
Bibliografie (2013, November 22). Hertong Maaltijden. (K. Sand, Interviewer) Aanstoot, A.-J. (2013, November 29). Verzorgingscontainer. Aarnink, H. (2013, Oktober 28). Warme logistiek. (K. Sand, Interviewer) Afdeling Operationele Voorbereiding. (2012). Logistiek Plan Sector Brandweer Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Baars, R. (2013, December 18). Mogelijkheden Qizini. (K. Sand, Interviewer) Ballin, E. M. (1992, December 30). Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen. Opgeroepen op November 26, 2013, van Wet- en regelgeving: http://wetten.overheid.nl/BWBR0005758/geldigheidsdatum_26-11-2013#5_Artikel15 Bokdam, M. (2013, September 26). Gespreksverslag 26-09-'13. (K. Sand, Interviewer) Bokdam, M. (2013). Ketenintegratie. Enschede: Brandweer Twente. Bokdam, M. (2013, September 5). Logistieke organisatie Brandweer Twente. Logistieke organisatie. Bosch, M. (2013, November 21). Huuskes Enschede. (K. Sand, Interviewer) Brandenburg, E. (2010, Mei). Regionalisering, en nu? Logistiek bij de Brandweer Hollands Midden. Den Haag. Brandweer Nederland. (2012, December 20). Brandweer Nederland. Opgeroepen op Oktober 1, 2013, van Van 22 naar 10 meldkamers: http://www.brandweernederland.nl/service/publicaties/jaaroverzicht-2012/december2012/@34526/22-10-meldkamers/ Brandweer Nederland. (2013, Juni 14). Brandweer Nederland. Opgeroepen op November 28, 2013, van Convenant Interregionale Logistieke Bijstand getekend: http://www.brandweernederland.nl/actueel/brwnl_nieuws/@35956/convenant/ Brandweer Twente. (sd). Brandweer Twente. Opgeroepen op Oktober 22, 2013, van Organisatie Brandweer Twente: http://www.brandweer.nl/twente/organisatie/brandweer-twente/ Brunink, H. (2013, September 12). Koude logistiek. (K. Sand, Interviewer) Bundesanstalt Technisches Hilfswerk (THW). (sd). THW. Opgeroepen op September 13, 2013, van Ortsverband NordhornVerpflegungstrupp (Log-V): http://www.thw.de/SharedDocs/Einheiten/DE/Inland/Log-V.html?nn=922532&oe=2000423 De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). (sd). NVWA. Opgeroepen op December 17, 2013, van Regels voor ondernemers - Dier | HACCP: http://www.vwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemers-dier/dossier/haccp/wat-ishaccp Delzen, K. v. (2013, November 12). Gespreksverslag. (K. Sand, Interviewer) Dijk, C. v. (2013, November 19). Bezoek MC Bathmen. (K. Sand, Interviewer) Eerste Kamer der Staten-Generaal. (sd). Eerste Kamer der Staten-Generaal. Opgeroepen op September 19, 2013, van Oprochting Instituut Fysieke Veiligheid en regionalisering brandweer: http://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/32841_oprichting_instituut_fysieke Gemeente Utrecht. (2013, Juli 22). Gemeente Utrecht. Opgeroepen op September 19, 2013, van Brandweer Utrecht (VRU): http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=189798 Greiten, H. (2013, November 11). Technisches Hilfswerk Geschäftsführer. (K. Sand, Interviewer) Lingen, Duitsland. Herzog, D. (2013, November 28). Verpflegungsunterstützung "Brötchen". Verpflegungsunterstützung "Brötchen". Lingen, Nedersaksen, Duitsland. Het Europees Parlement en de raad van de Europese Unie. (2004, April 30). Publicatieblad van de Europese Unie. Opgeroepen op December 16, 2013, van Levensmiddelenhygiëne: http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:139:0001:0054:NL:PDF Hoeven, P. v., & Drie, M. v. (2013, November 6). Logistiek binnen Defensie. (K. Sand, Interviewer) Gouda;Lekkerkerk. Kastermans, J. Verzorgingscontainer Brandweer Twente. Almelo. 47
Kleijn, H., & Rorink, F. (2012). Verandermanagement (3e ed.). Amsterdam: Pearson Benelux. Kroeze, M. (2013, November 19). Ademlucht oplossingen. (K. Sand, Interviewer) Kroeze, M. (2013, Juli 24). Totaal ademlucht posten en voertuigen Twente. Totaal ademlucht posten en voertuigen Twente. Löwik, M. (2007, Februari). Logistiek Verzorgingsplan. Organisatie van de logistiek tijdens de bestrijding van incidenten en crises(2.2). Enschede, Overijssel, Nederland. Luchtmeyer, R. (2013, Oktober 23). Logistiek Gelderland Miden. (K. Sand, Interviewer) MilieuCentraal.nl. (sd). Keuken Kampioen. Opgeroepen op November 25, 2013, van Kookplaats: gas of elektra?: http://www.keukenkampioen.nl/keukenapparatuur/tips/kookplaten/ Ministerie van Defensie & Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (2007, Juli). Regionaal crisis plan. Opgeroepen op Oktober 8, 2013, van Catalogus Civiel-Militaire Samenwerking: http://www.regionaalcrisisplan.nl/bestanden/file75783540.pdf Monnikhof, S. (2012). Eindrapportage Implementatieplan Logistieke ondersteuning Brandweer Twente. Enschede: Brandweer Twente. Muralt, R. d. (2007). Procesmanagement bij de brandweer. In R. d. Muralt, Procesmanagement bij de brandweer (pp. 60-63). Den Haag: Sdu Uitgevers bv. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (2011). Leidraad Grootschalig Brandweeroptreden. NVBR. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (sd). Brandweer Amsterdam Amstelland. Opgeroepen op September 23, 2013, van Historie: http://www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland/organisatie/historie/ Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (sd). Brandweer Gooi en Vechtstreek. Opgeroepen op September 19, 2013, van Organisatie: http://www.brandweer.nl/gooienvechtstreek/organisatie-0/ Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (sd). Brandweer.nl. Opgeroepen op December 2, 2013, van Normen voor de opkomsttijd: http://www.brandweer.nl/bedrijven/veilige-omgeving/infrastructuur/normen-opkomsttijd/ Nijhoff, A. (2013, Oktober 24). politie Oost Nederland. (K. Sand, Interviewer) Olbertz, R. (2013, April 17). Verslag werkgroep Logistiek Peloton. Olde Heuvel, R. (2012, Augustus 6). Kosten maaltijd beroeps. Olde Heuvel, R. (2013, September 17). Koude logistiek. (K. Sand, Interviewer) Oostkamp, B. Persluchttoestellen van het merk Dräger. Ademlucht. Brandweer Oostkamp. Opstelten, I. (2012, Oktober 2). Eerste Kamer. Opgeroepen op September 19, 2013, van Eerste Kamer: http://www.eerstekamer.nl/9370000/1/j9vvhwtbnzpbzzc/vj3ebg9p2szn/f=y.pdf Overheid.nl. (sd). Overheid.nl. Opgeroepen op November 28, 2013, van Decentrale regelgeving overheid: http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/images/Heerde/i53033.pdf Pater, R. (2011, Maart 29). Informatiekaarten Regio Twente. THW Technisches Hilfswerk (Duitsland), Versie 1.2, 1-4. Hulpverleningsdienst Regio Twente. PIANOo. (sd). Pianoo - Expertisecentrum Aanbesteden. Opgeroepen op December 09, 2013, van Drempelwaarden Europees Aanbesteden: http://www.pianoo.nl/regelgeving/drempelwaarden-europees-aanbesteden Politie. (sd). Politie. Opgeroepen op November 14, 2013, van Over de politie: http://www.politie.nl/over-de-politie Projectteam 'Een Brandweer Twente'. (2012). Organisatieplan. Enschede: Brandweer Twente. Projectteam 'Een Brandweer Twente'. (2012). Visie "Brandweer Twente over morgen". Enschede: Brandweer Twente. Rens, R. v. (2012). Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (adviesrapport). Adviesrapport, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij, Nijmegen. Rens, R. v. (2012). Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (onderzoeksrapport). Onderzoeksrapport, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij, Nijmegen. 48
Rieken, R. (2013, Oktober 7). Logistiek Gelderland-Zuid. (K. Sand, Interviewer) Roord, J. (2013, Oktober 25). Kantines binnen politie Oost Nederland. Tanriverdi, M. (2013, September 20). Koude ademlucht. (K. Sand, Interviewer) Technisches Hilfwerk. (sd). Kostenaufstellung / Ausrücke-/Kochzeiten Log-V OV Nordhorn. Wagenvoort, M. (2012, November 12). Kort verslag van actie punt 3. Hengelo. Wagenvoort, M. (2013, November 7). Logistieke inzetten 2010-2013. Hengelo, Overijssel, Nederland. Wagenvoort, M. (2013, September 18). Warme logistiek. (K. Sand, Interviewer) Gespreksverslagen en interne documenten zijn digitaal verkrijgbaar bij het team Service & Beheer van de sector Beheer & Techniek.
49
Bijlagen Bijlage 1 - Onderzoeksplan ................................................................................................................ 51 Bijlage 2 - Regionalisering brandweer ............................................................................................... 75 Bijlage 3 - Huidige organisatie brandweer ........................................................................................ 76 Bijlage 4 - Organigram Brandweer Twente ....................................................................................... 80 Bijlage 5 - Mindmap logistiek Brandweer Twente ............................................................................. 81 Bijlage 6 - Visuele weergave van logistieke processen ...................................................................... 82 Bijlage 7 - Koude en warme logistieke voedingsmiddelen ................................................................. 83 Bijlage 8 - HACCP richtlijnen .............................................................................................................. 86 Bijlage 9 - Extern vragenformulier veiligheidsregio’s ........................................................................ 88 Bijlage 10 - Geografische ligging 25 veiligheidsregio's ...................................................................... 90 Bijlage 11 - Overzicht voedingsmiddelen en ademlucht in andere veiligheidsregio’s ....................... 91 Bijlage 12 - Instanties buiten de brandweer ...................................................................................... 92 Bijlage 13 - Schema fles wisselen ....................................................................................................... 97 Bijlage 14 - Exploitatiekosten materieel plan .................................................................................... 99 Bijlage 15 - Kosten maaltijden ......................................................................................................... 100
50
Bijlage 1 - Onderzoeksplan
51
Onderzoeksplan Vernieuwd logistiek plan
Onderzoeksplan opgesteld voor Brandweer Twente
Datum Versie
: 8 november 2013 : 1.4
Student Studentnummer Bedrijfsbegeleider Begeleider namens Saxion
: Kevin Sand : 102402 : Ing. M (Mark) Bokdam : B.A.M. (Bartho) Leferink
Brandweer Twente Afd. Beheer & Techniek Spaansland 20 7500 BK Enschede 088 256 7000 Saxion Hogescholen Academie Bedrijfskunde en Ondernemen Opleiding Technische Commerciële Bedrijfskunde (BK5) Postbus 70.000 7500 KB Enschede 053-4871111
Voorwoord Voor u ligt het onderzoeksplan in het kader van de afstudeeropdracht van de opleiding Technische Commerciële Bedrijfskunde. De afstudeeropdracht zal een nieuw (multifunctioneel) logistiek plan zijn voor de korte en middellange termijn op basis van de huidige situatie. Deze opdracht zal worden uitgevoerd bij Brandweer Twente en worden geschreven voor Brandweer Twente die onderdeel uitmaakt van de Veiligheidsregio Twente. In dit onderzoeksplan zullen de volgende zaken aan bod komen: - Probleemstelling - Doelstelling - Onderzoeksvraag en deelvragen - Onderzoeksontwerp (-strategie) - Begrippen - Planning Door middel van dit onderzoeksplan wil ik een goede basis neerleggen voor de verdere uitwerking van de afstudeeropdracht. Kevin Sand Student Technische Commerciële Bedrijfskunde (BK5) Saxion Enschede
Bii
Inhoudsopgave Voorwoord................................................................................................................................... ii 1.
Probleemstelling ................................................................................................................... 1 1.1
Introductie bedrijf .................................................................................................................... 1
1.2
Oriëntatie op het onderzoek .................................................................................................... 1
1.3
Gedefinieerde probleemstelling .............................................................................................. 4
2.
Doelstelling........................................................................................................................... 5
3.
Onderzoeksvraag en deelvragen ............................................................................................ 6
4.
5.
6.
3.1
Onderzoeksvraag ..................................................................................................................... 6
3.2
Deelvragen............................................................................................................................... 6
Onderzoeksontwerp (-strategie) ............................................................................................ 8 4.1
Inleiding ................................................................................................................................... 8
4.2
Onderzoeksmethode................................................................................................................ 8
4.3
Bronnen ................................................................................................................................... 9
4.4
Randvoorwaarden ................................................................................................................. 10
Afkortingen & begrippen ..................................................................................................... 11 5.1
Afkortingen ............................................................................................................................ 11
5.2
Begrippen .............................................................................................................................. 11
Planning ............................................................................................................................. 12 6.1
Activiteiten............................................................................................................................. 12
6.2
Wanneer & duur activiteit ..................................................................................................... 12
6.3
Randvoorwaarden ................................................................................................................. 12
Literatuur ................................................................................................................................... 13 Bijlagen ...................................................................................................................................... 14 Bijlage 1 - Organigram Brandweer Twente ....................................................................................... 15 Bijlage 2 - Mindmap logistiek Brandweer Twente ............................................................................. 16 Bijlage 3 - Visualisatie logistieke processen ....................................................................................... 17 Bijlage 4 - Planning ............................................................................................................................ 18
Biii
1. Probleemstelling 1.1 Introductie bedrijf De Veiligheidsregio Twente (VRT) is een regionaal samenwerkingsverband tussen politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en de veertien Twentse gemeenten. De activiteiten strekken zich uit van het voorkomen van (en voorbereiden op) ongevallen en rampen, tot het verhelpen van de situatie bij ongevallen en rampen. Daarbij gaat de aandacht niet alleen uit naar bestaande risico’s, ook de beheersing en bestrijding van nieuwe risico’s staat hoog op de agenda. Een van de vier kolommen waar de VRT uit opgebouwd is, is de brandweer. Brandweer Twente is de opdrachtgever van dit onderzoek. Alle 14 Twentse gemeenten maken deel uit van Brandweer Twente. In Twente zijn er in totaal 31 brandweerposten. Bij Brandweer Twente werken circa 800 vrijwilligers en circa 300 beroeps en hebben circa 6500 hulpverleningen per jaar. De vrijwilligers zijn de ruggengraat van de dagelijkse brandweerzorg, het grootschalig optreden en de rampenbestrijdingsorganisatie. Vanaf 1 januari 2013 zijn de 14 gemeentelijke brandweren geregionaliseerd tot één Brandweer Twente. Binnen Brandweer Twente worden diverse taken uitgevoerd. Eén taak die eruit springt, is de repressieve taak. Repressie betekent de bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituatie door daadwerkelijk inzet van brandweer. Hiervan kent iedereen de brandweer. Maar binnen Brandweer Twente worden ook andere taken vervuld, zoals: - Brandveiligheid o Daaronder valt o.a. advies en toezicht & objectinformatie. - Vakbekwaamheid & Kennis o Daaronder valt o.a. opleiding, oefenen en kenniscentrum. - Beheer & Techniek o Daaronder valt o.a. onderhoud, techniek en logistiek. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
Een overzicht van de organisatie van Brandweer Twente is opgenomen in een organigram deze is te vinden in bijlage 1.
1.2 Oriëntatie op het onderzoek 1.2.1 Regionalisering Op 6 juli 2011 is een voorstel tot wijziging van de Wet veiligheidsregio’s in verband met de oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid en in verband met de volledige regionalisering van de brandweer ingediend. Met dit voorstel wordt de brandweer volledig geregionaliseerd. Een belangrijk punt is dat de gemeenten geen brandweertaken meer mogen uitvoeren. Dit voorstel is op 14 februari 2012 aangenomen door de Tweede Kamer en door de Eerste kamer op 25 september 2012 als hamerstuk afgedaan. (Eerste Kamer der Staten-Generaal) Dit houdt in dat uiterlijk met ingang van 1 januari 2014 de in totaal 25 veiligheidsregio’s in Nederland geregionaliseerd moeten zijn. (Opstelten, 2012) Vooruitlopend op deze wetswijziging heeft het Algemeen Bestuur van de VRT besloten op 22 februari 2012 het principebesluit aan te nemen om één brandweerorganisatie in Twente te vormen en dit per 1 januari 2013 ten uitvoer te brengen. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
B1
Er zijn veiligheidsregio’s die al vroegtijdig aan samenwerking en regionalisering hebben gedacht zoals Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland die sinds 1 januari 2008 één geheel vormt met de korpsen van de omliggende gemeenten (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) en brandweer Gooi en Vechtstreek, die onderdeel uit maakt van de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek die ontstaan is op 1 januari 2009 uit de brandweerkorpsen in de regio. (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR))
Doordat de Veiligheidsregio moet gaan regionaliseren wordt de organisatie veel groter en moet men alles veel grootschaliger regelen. De gevolgen hiervan zijn dat per 1 januari 2013 alles centraal geregeld wordt vanuit Brandweer Twente, wat voorheen nog gemeentelijk werd geregeld. Dit treft de gehele organisatie, van financieel tot en met operationeel. Een onderdeel van de taken die vervuld moeten worden is onder andere onderhoud, techniek en logistiek (zie §1.1). Dit is vanaf 1 februari 2013 wel geregeld, maar de verwachting is dat nog verdergaand geprofessionaliseerd kan worden.
1.2.2 Logistiek Zoals hiervoor behandelt vervuld Brandweer Twente ook een logistieke taak. De logistieke taak is per 1 februari 2013 opgezet (Bokdam, Logistieke organisatie Brandweer Twente, 2013) en wordt verdeeld in de koude en warme logistiek. De warme logistiek bestaat uit alle activiteiten die gericht zijn op het in stand houden, beheersen en verzorgen van de reeds ingezette acties tijdens het uitvoeren van repressieve1 werkzaamheden. De koude logistiek omvat alle activiteiten binnen de brandweer welke gericht zijn op het integraal inrichten, beheersen en verzorgen van de stromen door de organisatie tijdens niet repressieve werkzaamheden. (Brandenburg, 2010) De koude logistiek wordt vervuld door de sector Beheer & Techniek, binnen het team Service & Beheer. De warme logistiek door de sector Repressie. Dit is gescheiden binnen brandweer Twente. De koude logistiek is zeer divers en hierbij kan gedacht worden aan het interne transport tussen kazernes van: - Post - Materiaal (van pennen tot kasten en van wc-papier tot pallets water) - Voertuigen (voor keuringen en onderhoud) - Ademlucht Verder valt ook de voedingsmiddelen die genuttigd kunnen worden tijdens de pauzes in de kazernes van Almelo Centrum, Hengelo Centrum en Enschede Spaansland onder de koude logistiek. Deze kazernes zijn locaties, waar overdag kantoormedewerkers werken. De overige kazernes komen alleen vrijwilligers tijdens de repressie en is niemand de gehele dag aanwezig. Bij warme logistiek denkt bijna iedereen meteen aan de koffie en broodjes. Dit maakt echter een klein deel uit van de warme logistiek. De warme logistiek binnen Brandweer Twente bestaat uit 5 verschillende klassen (Löwik, Logistiek Verzorgingsplan, 2007): - Voedingsmiddelen; - Persoonlijke uitrusting; - Brandstof Olie en Smeermiddelen (BOS); - Uitrusting van eenheden en groot materieel; - Blus-, verband- & geneesmiddelen en de ademlucht. In bijlage 2 is een mindmap opgenomen over de logistiek binnen de Brandweer Twente. Aspecten die onderzocht gaan worden zijn voedingsmiddelen en ademlucht, deze worden toegelicht in §1.2.2.1 en
1
B2
Zie begrippenlijst
§1.2.2.2. In de mindmap is te zien dat de te onderzoeken twee aspecten een klein deel uitmaken van de totale logistiek binnen Brandweer Twente. Gekozen is om deze aspecten uit te werken omdat deze klassen zowel koud als warm voorkomen en de meeste logistieke aanvragen voor deze twee aspecten tijdens de repressie komen. (Wagenvoort, Logistieke inzetten 2010-2013, 2013) De logistieke processen zijn visueel weergegeven in bijlage 3. Het uitgangspunt hierbij is dat gekeken dient te worden of dit te realiseren is door koude en warme logistiek te combineren. Bij het combineren is het belangrijk om de focus te leggen op de koude logistiek en deze als basis te gebruiken en te kijken of en hoe de warme logistiek daarin te integreren is.
1.2.2.1 Voedingsmiddelen Onder de voedingsmiddelen verstaat men het eten en drinken wat nodig is tijdens de repressieve en niet repressieve taken. De huidige koude logistiek omtrent het aspect voedingsmiddelen is na de samenvoeging tot één Brandweer Twente per kazerne verschillend geregeld, op drie kazernes zijn verschillende externe cateraars aanwezig, en op één kazerne wordt de catering door medewerkers van de brandweer zelf uitgevoerd. Op de overige kazernes is geen catering aanwezig i.v.m. de niet constante bezetting. De oorzaak van de verschillen per kazerne zijn de afspraken en contracten die aanwezig waren voor 1 januari 2013, men is op deze basis na 1 januari 2013 verder gegaan. (Olde Heuvel, Koude logistiek, 2013)
De warme logistiek omtrent het aspect voedingsmiddelen is momenteel geregeld door een logistiek verzorgingspeloton2 van de brandweer dat wordt opgeroepen als er een opdracht bij de meldkamer door de hoogste leidinggevende in het veld binnenkomt. Het verzorgingspeloton brengt een verzorgingscontainer ter plaatse en het eten (via een tussenstop bij een externe cateraar). Hierbij kan gedacht worden aan het op locatie van repressie verzorgen van water, koffie, thee, soep, suikers, broodjes, warme maaltijden, etc. (Löwik, Logistiek Verzorgingsplan, 2007) (Wagenvoort, Warme logistiek, 2013) Met de politie en GHOR is afgesproken dat zij te allen tijde aan kunnen sluiten bij de brandweer, wat betreft de logistieke verzorging van de klasse 1 voedingsmiddelen. Dit geldt zowel mono- als multidisciplinair. (Löwik, Logistiek Verzorgingsplan, 2007)
1.2.2.2 De ademlucht De ademlucht, wordt de ademlucht mee bedoeld die de brandweermensen op de rug hebben tijdens de repressieve inzet. In een voertuig liggen meerdere ademluchtcilinders, één ervan zit meestal op de rug van de medewerker tijdens de repressie of oefeningen. Als deze ademluchtcilinder verbruikt is tijdens de repressie of oefening wordt deze gebruikte cilinder verwisseld voor een reserve cilinder die aanwezig is op het voertuig. Na afloop van de inzet wordt de verbruikte ademlucht meegenomen na de kazerne, uitgaande van een klein of middelincident. Een medewerker van logistiek zorgt er dan de volgende dag voor dat de gebruikte ademluchtcilinders mee worden genomen en deze weer worden bijgevuld zodat ze klaar zijn om de volgende keer weer te gebruiken. Bij grotere incidenten kan een ademluchtcontainer ter plaatse gebracht worden door technisch personeel van het verzorgingspeloton en wordt ter plaatse gezorgd voor het hervullen van de ademluchtcilinders. (Brunink, 2013)
2
Zie begrippenlijst
B3
1.2.3 Persoonlijke oriëntatie Er is affiniteit aanwezig bij de afstudeerder door zijn hobby. In de vrije tijd volgt hij de hulpdiensten, waaronder de brandweer tijdens de repressie en legt deze visueel vast om vervolgens deze op internet te (laten) publiceren. Op basis hiervan en de interesse in onder andere de brandweer is hij op de hoogte van algemene kennis, functies, afkortingen, etc. hoe het bij de brandweer in haar werk gaat.
1.2.4 Overige oriëntatie Verder is er georiënteerd door middel van documenten. Er zijn diverse documenten geraadpleegd om inzicht te krijgen in de organisatiestructuur (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012) (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012) en te kijken hoe de huidige warme logistiek geregeld is (Löwik, Logistiek Verzorgingsplan, 2007). Door interviews af te nemen wordt het probleem helder en duidelijk boven tafel gekregen. Via een dag meelopen in de logistiek kan inzicht gekregen worden hoe de logistiek in haar werk gaat. Verdere uitwerking van het bronnenonderzoek wat plaats gaat vinden is te vinden in de onderzoeksdeelvragen in §3.2.
1.3 Gedefinieerde probleemstelling De Brandweer Twente, onderdeel van de Veiligheidsregio Twente, wil op korte termijn de logistiek verdergaand professionaliseren met als uitgangspunt de huidige situatie die is voortgekomen door de regionalisering van de verschillende toenmalige gemeentelijke brandweren op 1 januari 2013. Hier is een tactisch / operationeel plan voor nodig, die multidisciplinair ingezet kan worden, om zo uiteindelijk de kwaliteit en kwetsbaarheid te verbeteren. Het uitgangspunt hierbij is dat gekeken dient te worden of de kwaliteit en kwetsbaarheid verbetert kan worden door koude en warme logistiek te combineren. Bij het combineren is het belangrijk om de focus te leggen op de koude logistiek en deze als basis te gebruiken en te kijken hoe de warme logistiek daarin is te integreren. Als deze integratie niet wordt bereikt zijn er mogelijk extra kosten voor Brandweer Twente aan verbonden doordat met meerdere externe partijen afspraken gemaakt moeten worden omtrent voedingsmiddelen en meerdere mensen en materiaal gebruikt moet worden voor de ademlucht en deze extra mensen ook opgeleid moeten worden / op niveau moeten worden gehouden. Randvoorwaarden zijn: Dat het multidisciplinair ingezet kan worden, dat wil zeggen niet alleen voor de brandweer, maar de (warme) logistiek kan op verzoek ook voor de politie en de GHOR worden ingezet. In 2013 wil men de visie opstellen zodat deze in 2014 geïmplementeerd kan worden.
B4
2. Doelstelling Het doel van het onderzoek is het komen tot een nieuwe inrichting van de organisatie voor de logistiek van Brandweer Twente waarin inzicht wordt verschaft om te kijken of het mogelijk is om een nieuw logistiek plan voor de korte en middellange termijn op te stellen, met als uitgangspunt de huidige situatie voor de voedingsmiddelen en de ademlucht. Daarbij gaat gebruik gemaakt worden van de volgende competenties: -
Uitvoeren en analyseren van intern gerichte bedrijfsonderzoeken (B4); Uitvoeren en analyseren van extern gerichte bedrijfsonderzoeken (B3); Ontwikkelen van bedrijfsvernieuwingsprogramma’s (C1).
B5
3. Onderzoeksvraag en deelvragen 3.1 Onderzoeksvraag Welke maatregelen moeten door Brandweer Twente worden genomen om de logistieke organisatie het beste (toekomstgericht) vorm te geven voor de dagelijkse organisatie (koud) alsmede tijdens repressie (warm), en dan de logistiek toegespitst op de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht?
3.2 Deelvragen De deelvragen die zijn opgesteld, zijn in eerste instantie centraal opgesteld voor de gehele logistiek. Nadat bekend is geworden dat er onderzoek gedaan wordt naar de aspecten voedingsmiddelen en ademlucht kunnen de vragen voor zowel de voedingsmiddelen en ademlucht gebruikt worden, deze vragen zijn daarom opgesplitst voor de verschillende aspecten.
3.2.1 Aspect voedingsmiddelen 1) Hoe wordt de huidige logistiek geregeld ten aanzien van de voedingsmiddelen (zowel koud als warm) binnen de huidige (sinds 01-01-2013 opgerichte) organisatie? 2) Wat zijn hierbij de eisen en wensen vanuit de huidige verschillende interne klantgroepen binnen Brandweer Twente en met welke randvoorwaarden moet er rekening mee gehouden worden vanuit de huidige logistiek? 3) Hoe hebben andere Veiligheidsregio’s de wensen vanuit de verschillende klantengroepen opgepakt en in hoeverre is daar rekening gehouden met de wensen van de klantengroepen? 4) Is een samenwerking met omliggende Veiligheidsregio’s / ketenpartners mogelijk? 5) Hoe is de logistiek omtrent voedingsmiddelen (koud en warm) geregeld bij vergelijkbare instanties buiten de brandweer? 6) Kan de logistiek omtrent voedingsmiddelen (koud en warm) van de Veiligheidsregio Twente voor hetzelfde geld wat nu beschikbaar is voor de logistiek slimmer en efficiënter? En op welke manier? 7) Wat zijn de middel-lange termijn acties (> 1 jaar; < 10 jaar) en wat zijn de acties waarmee op korte termijn(< 1 jaar) kan worden gestart om ervoor te zorgen dat de logistieke verbeterslag gemaakt wordt? En op welke manier zou dit ten uitvoer kunnen worden gebracht/ wat kan er veranderd worden?
3.2.2 Aspect ademlucht 1) Hoe wordt de huidige logistiek geregeld ten aanzien van de ademlucht, zowel tijdens oefeningen (koud) als tijdens kleinere en grotere incidenten (warm) binnen de huidige (sinds 01-01-2013 opgerichte) organisatie? 2) Wat zijn hierbij de eisen en wensen vanuit de huidige verschillende interne klantgroepen binnen Brandweer Twente, en met welke randvoorwaarden moet er rekening mee gehouden worden vanuit de huidige logistiek? 3) Hoe hebben andere Veiligheidsregio’s de wensen vanuit de verschillende klantengroepen opgepakt en in hoeverre is daar rekening gehouden met de wensen van de klantengroepen? 4) Is een samenwerking met omliggende Veiligheidsregio’s / ketenpartners mogelijk? 5) Kan de logistiek omtrent ademlucht van de Veiligheidsregio Twente voor hetzelfde geld wat nu beschikbaar is voor de logistiek slimmer en efficiënter? En op welke manier? 6) Wat zijn de middel-lange termijn acties (> 1 jaar; < 10 jaar) en wat zijn de acties waarmee op korte termijn(< 1 jaar) kan worden gestart om ervoor te zorgen dat de logistieke verbeterslag
B6
gemaakt wordt? En op welke manier zou dit ten uitvoer kunnen worden gebracht/ wat kan er veranderd worden?
B7
4. Onderzoeksontwerp (-strategie) 4.1 Inleiding Om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden en de doelstelling van het onderzoek te behalen is een onderzoeksontwerp opgesteld en deze wordt hierna behandeld.
4.2 Onderzoeksmethode Om tot antwoord te komen op de onderzoeksvraag wordt gebruikt gemaakt van een combinatie van een kwantitatief en kwalitatief beschrijvend onderzoek. Er is voor een combinatie gekozen van een kwantitatief en kwalitatief onderzoek omdat door kwantitatief onderzoek duidelijk wordt wat de personeelsleden van bepaalde dingen vinden, maar om uit te zoeken hoe ze over bepaalde dingen denken of bepaalde handelingen worden uitgevoerd met welke achterliggende gedachte is er kwalitatief onderzoek nodig. Er vindt een eenmalig surveyonderzoek plaats door middel van interviews. Eenmalig omdat tijdens de afstudeerperiode naar verwachting weinig veranderingen worden doorgevoerd zodat het niet relevant is nogmaals eenzelfde surveyonderzoek uit te voeren. Er is voor een beschrijvend onderzoek gekozen om de gegevens vast te stellen hoe ze zijn en op basis hiervan een plan op te stellen voor verbetering. Hieronder zal per deelvraag de onderzoeksmethode worden behandeld. Deelvraag:
Hoe wordt de huidige logistiek geregeld ten aanzien van de voedingsmiddelen/ademlucht (zowel koud als warm) binnen de huidige (sinds 01-012013 opgerichte) organisatie?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden wordt er gebruik gemaakt van IST. Allereerst wordt gekeken aan de hand van het 7-S-model hoe de organisatie in elkaar steekt. Er wordt gekeken hoe de huidige logistiek geregeld is. Dit wordt verwerkt in een Balanced Score Card (Muralt, 2007). De interne processen worden geanalyseerd door aanwezige documenten te raadplegen en het uitvoeren van een surveyonderzoek door middel van vragenlijsten die via een interview worden afgenomen om zo te kunnen beschrijven hoe de huidige logistiek geregeld is. De leer en groeiperspectieven worden bepaald door de sfeer te proeven en door informatie te verzamelen via interviews. Deelvraag:
Wat zijn hierbij de eisen en wensen vanuit de verschillende huidige interne klantgroepen binnen Brandweer Twente en met welke randvoorwaarden moet er rekening mee gehouden worden vanuit de huidige logistiek?
Er wordt het plan van eisen opgesteld om te kijken wat nodig is. Er wordt gekeken naar de Client, Customer, Consumer en op basis hiervan wordt gekeken door van deze drie kanten personen te bevragen (Bokdam, Ketenintegratie, 2013). Dit gebeurt ook weer door middel van interviews. Dit valt onder het hiervoor genoemde interne processen van de Balanced Score Card.
B8
Deelvraag:
Hoe hebben andere Veiligheidsregio’s de wensen vanuit de verschillende klantengroepen opgepakt en in hoeverre is daar rekening gehouden met de wensen van de klantengroepen?
Deelvraag:
Is een samenwerking met omliggende Veiligheidsregio’s / ketenpartners mogelijk?
Om deze deelvragen te beantwoorden kan gebruik gemaakt worden van onderzoek via fieldresearch. Door de antwoorden op de deelvraag hiervoor erbij te betrekken is het mogelijk deze deelvraag te beantwoorden door bij andere veiligheidsregio’s te gaan kijken en een half gestructureerd interview af te nemen, hierdoor krijg je antwoord op de vragen maar ook mogelijk beleving, motieven, ervaring en kennis. Om op kernzaken een antwoord te krijgen kan gebruikt gemaakt worden van een vragenlijst, maar ook kunnen erbij vragen gesteld worden door in te haken op het antwoord wat wordt gegeven en hierdoor nog meer informatie te verkrijgen. Op basis van die informatie kan gekeken worden of er mogelijk samenwerking plaats kan gaan vinden. Deelvraag:
Hoe is de logistiek omtrent voedingsmiddelen (koud en warm) geregeld bij vergelijkbare instanties buiten de brandweer?
Hier kan worden gekeken bij andere instanties buiten de Brandweer Twente. Hiervoor moeten contacten gezocht gaan worden. En door eerst deskresearch uit te voeren en deze als basis te nemen voor fieldresearch, kan er met voldoende voorkennis (verkregen door deskresearch) gekeken worden bij andere vergelijkbare instanties. Er kan een kwalitatief onderzoek plaatsvinden door middel van een interview. Hiervoor kan zowel een gestructureerd als ongestructureerd interview gebruikt worden, of een combinatie. Deelvraag:
Kan de logistiek van de Veiligheidsregio Twente voor hetzelfde geld wat nu beschikbaar is voor de logistiek slimmer en efficiënter? En op welke manier?
Nadat de IST bepaald is, kan hier de SOLL beschreven worden. Hiervoor dient inzicht verkregen te worden in de logistieke financiën en op basis van de antwoorden van de deelvragen hiervoor, te kijken of de opgedane fieldresearch gebruikt kan worden om de logistiek slimmer en efficiënter aan te pakken. Deelvraag:
Wat zijn de middel-lange termijn acties (> 1 jaar; < 10 jaar) en wat zijn de acties waarmee op korte termijn(< 1 jaar) kan worden gestart om ervoor te zorgen dat de logistieke verbeterslag gemaakt wordt? En op welke manier zou dit ten uitvoer kunnen worden gebracht/ wat kan er veranderd worden?
Als het duidelijk is hoe de logistiek slimmer en efficiënter kan, op welke manier dit gebruikt kan worden, kunnen de acties op korte en middel-lange termijn bepaald worden.
4.3 Bronnen Hieronder is een overzicht te zien van de bronnen die waarschijnlijk gebruikt gaan worden om antwoord te geven op de deelvragen hiervoor. Deelvraag:
Hoe wordt de huidige logistiek geregeld…. de voedingsmiddelen/ademlucht …?
Bronnen die waarschijnlijk hierbij gebruikt gaan worden: - Interview met medewerker vakspecialist inkoop & gebouwen van het team Service & Beheer om inzicht te krijgen voor de koude logistiek ten aanzien van voedingsmiddelen; - Interview met medewerker(s) ademsbeschermingsmiddelen van het team Onderhoud & Techniek om inzicht te krijgen voor de koude logistiek ten aanzien van ademlucht; - Interview met medewerker(s) van repressie - ondersteuning om inzicht te krijgen voor de warme logistiek ten aanzien van voedingsmiddelen en ademlucht;
B9
-
Boek: Kleijn, H., & Rorink, F. (2012). Verandermanagement (3e ed.). Amsterdam: Pearson Benlux; Boek: Muralt, R. d. (2007). Procesmanagement bij de brandweer. In R. d. Muralt, Procesmanagement bij de brandweer (pp. 60-63). Den Haag: Sdu Uitgevers bv.; Rapport: Löwik, M. (2007, Februari). Logistiek Verzorgingsplan. Organisatie van de logistiek tijdens de bestrijding van incidenten en crises(2.2). Enschede, Overijssel, Nederland.
Deelvraag:
Wat zijn … eisen en wensen … interne klantgroepen ... welke randvoorwaarden …?
Bronnen die waarschijnlijk hierbij gebruikt gaan worden: - Interview met teamleider van Service & Beheer om inzicht te krijgen in de eisen en wensen van de klantgroepen Client en Customer; - Interview met teamleider Repressie om inzicht te krijgen in de eisen en wensen van de klantgroep Consumer; - Rapport: Bokdam, M. (2013). Ketenintegratie. Enschede: Brandweer Twente. Deelvraag: Deelvraag: -
Interview met medewerkers van andere veiligheidsregio’s. Connecties met andere veiligheidsregio’s zijn aanwezig binnen Brandweer Twente en hiervan kan gebruik gemaakt worden.
Deelvraag: -
Hoe hebben andere Veiligheidsregio’s … opgepakt en … rekening … klantengroepen? Is een samenwerking met omliggende Veiligheidsregio’s / ketenpartners mogelijk?
Hoe is de logistiek omtrent voedingsmiddelen … bij vergelijkbare instanties buiten …?
Interview met een medewerker van onder andere Defensie. Mogelijk ook nog andere vergelijkbare instanties, waarbij gedacht moet worden aan bijvoorbeeld de politie of Technisches Hilfswerk (THW).
4.4 Randvoorwaarden Er wordt gekeken naar de warme logistieke aspecten voedingsmiddelen (klasse 1) en ademlucht, uit klasse 5. De overige klassen wordt niet naar gekeken. Er wordt gekeken naar zowel de koude als warme logistieke kant van die aspecten.
B10
5. Afkortingen & begrippen 5.1 Afkortingen BOS GHOR NVBR THW VRT
= = = = =
Brandstof, Olie en Smeermiddelen Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding Technisches Hilfswerk Veiligheidsregio Twente
5.2 Begrippen Koude logistiek Alle activiteiten binnen de brandweer welke gericht zijn op het integraal inrichten, beheersen en verzorgen van de stromen door de organisatie tijdens niet repressieve werkzaamheden (preparatieve logistiek). (Brandenburg, 2010) Multidisciplinair Bij een multidisciplinaire inzet zijn meerdere disciplines betrokken. Dat wil zeggen dat niet alleen de brandweer erbij betrokken is, maar ook bijvoorbeeld de politie en/of de GHOR. Repressie De bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituaties door daadwerkelijk inzet van brandweer. Hiervan kent iedereen de brandweer. Verzorgingspeleton De benodigde materiële middelen en de personele capaciteit om aan de logistieke behoefte te voldoen van de logistieke klasse 1 tot en met 5 middelen, (zie ook (Löwik, Logistiek Verzorgingsplan, 2007)). Warme logistiek Alle activiteiten die gericht zijn op het in stand houden, beheersen en verzorgen van de reeds ingezette acties tijdens het uitvoeren van repressieve werkzaamheden (operationele logistiek). (Brandenburg, 2010)
B11
6. Planning 6.1 Activiteiten Voorbereiding: Allereerst wordt begonnen met het afronden van het onderzoeksplan en aanbieden/bespreken bij de afstudeerdocent namens Saxion. Na feedback het onderzoeksplan aanpassen en bespreken net zolang totdat de afstudeerdocent hem goedkeurt en hem aan de afstudeercommissie voorlegt. Indien niet volledig goedgekeurd door de commissie hem aanpassen en weer aanbieden. Ondertussen wordt gestart met het inlezen van het onderwerp. Er wordt een dag met de logistiek meegelopen om te kijken hoe de logistiek in de praktijk werkt. Verder wordt ervoor gezorgd dat het helder is hoe de logistiek binnen Brandweer Twente werkt door onder andere interviews af te nemen, zoals behandeld in §4.2en 4.3. Informatieverzameling: Vervolgens kan er gekeken worden buiten de eigen regio, met behulp van interviews en op locatie kijken en daarmee de benodigde informatie verzamelen hoe andere regio’s en bedrijven de logistiek regelen, zoals behandeld in §4.2en 4.3. Dataverwerking Van alle informatie die visueel en auditief binnen komt, worden rapportages gemaakt zodat er een duidelijk beeld ontstaat hoe men binnen de eigen regio, binnen andere regio’s en bij andere vergelijkbare instanties te werk gaat. Vanuit deze data kan worden gekeken wat relevant en interessant is voor Brandweer Twente en waar verbeteringen binnen de eigen regio haalbaar zijn. Deel-conclusies Door middel van de data verzameling en verwerking kan er antwoord gegeven worden op de deelvragen en vanuit daar op de onderzoeksvraag.
6.2 Wanneer & duur activiteit In bijlage 4 is een planning te zien van het afstudeeronderzoek.
6.3 Randvoorwaarden -
B12
De opdracht start maandag 2 september 2013; Iedere week wordt er gemiddeld 4,5 dag aan de opdracht besteed; Het concept van het eindverslag dient uiterlijk op 13 januari 2014 te worden ingeleverd; Het eindverslag dient op 27 januari 2014 ingeleverd te zijn; De presentatie vindt op 10 of 11 februari 2014 plaats; Gedurende de afstudeeropdracht krijg ik de beschikking over alle relevante data die benodigd zijn voor een goede uitwerking van de afstudeeropdracht; Gedurende het afstuderen krijg ik begeleiding van de afstudeerbegeleider van Brandweer Twente.
Literatuur Bokdam, M. (2013). Ketenintegratie. Enschede: Brandweer Twente. Bokdam, M. (2013, September 5). Logistieke organisatie Brandweer Twente. Logistieke organisatie. Brandenburg, E. (2010, Mei). Regionalisering, en nu? Logistiek bij de Brandweer Hollands Midden. Den Haag. Brunink, H. (2013, September 12). Koude logistiek. (K. Sand, Interviewer) Eerste Kamer der Staten-Generaal. (n.d.). Eerste Kamer der Staten-Generaal. Retrieved September 19, 2013, from Oprochting Instituut Fysieke Veiligheid en regionalisering brandweer: http://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/32841_oprichting_instituut_fysieke Löwik, M. (2007, Februari). Logistiek Verzorgingsplan. Organisatie van de logistiek tijdens de bestrijding van incidenten en crises(2.2). Enschede, Overijssel, Nederland. Muralt, R. d. (2007). Procesmanagement bij de brandweer. In R. d. Muralt, Procesmanagement bij de brandweer (pp. 60-63). Den Haag: Sdu Uitgevers bv. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (n.d.). Brandweer Amsterdam Amstelland. Retrieved September 23, 2013, from Historie: http://www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland/organisatie/historie/ Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). (n.d.). Brandweer Gooi en Vechtstreek. Retrieved September 19, 2013, from Organisatie: http://www.brandweer.nl/gooienvechtstreek/organisatie-0/ Olde Heuvel, R. (2013, September 17). Koude logistiek. (K. Sand, Interviewer) Opstelten, I. (2012, Oktober 2). Eerste Kamer. Retrieved September 19, 2013, from Eerste Kamer: http://www.eerstekamer.nl/9370000/1/j9vvhwtbnzpbzzc/vj3ebg9p2szn/f=y.pdf Projectteam 'Een Brandweer Twente'. (2012). Organisatieplan. Enschede: Brandweer Twente. Projectteam 'Een Brandweer Twente'. (2012). Visie "Brandweer Twente over morgen". Wagenvoort, M. (2013, November 7). Logistieke inzetten 2010-2013. Hengelo, Overijssel, Nederland. Wagenvoort, M. (2013, September 18). Warme logistiek. (K. Sand, Interviewer)
B13
Bijlagen
Bijlage 1 - Organigram Brandweer Twente .................................................................................. 15 Bijlage 2 - Mindmap logistiek Brandweer Twente ........................................................................ 16 Bijlage 3 - Visualisatie logistieke processen ................................................................................. 17 Bijlage 4 - Planning ..................................................................................................................... 18
B14
Bijlage 1 - Organigram Brandweer Twente
B15
B16
Redgereedschap
Slangen
Repressie
Oefeningen
Duikers
Brandweerlieden
Repareren
Controleren
Hervullen
Bepakking voertuigen
Kazernes
Lifeline
Politie / GHOR
Brandweer
Uitrusting
warm
warm
warm
Smeermiddelen
Onderhoudsmiddelen
Brandstof
BOS
warm
Logistiek Brandweer Twente
koud
Koud
Voedingsmiddelen
Almelo/Hengelo/ Enschede Overige kazernes
Post en pakketten
Blusmiddelen Verband/geneesmiddelen Ademlucht
Veiligheidsregio Twente
Ademlucht
Niet te onderzoeken aspecten
5 warme logistieke klassen
Te onderzoeken aspecten
Legenda
Diesel
Ad Blue
Persoonlijke uitrusting eenheden
Warm
Assortiment
Catering
Locaties
Voorraad
Stofmaskers
Laarzen
Helmen
Duikkleding
Bluskleding
Catering
Container
Personeel
Brandweer
Politie / GHOR
Bijlage 2 - Mindmap logistiek Brandweer Twente
Behoefte aan een klasse van de warme logistiek.
Warme logistiek
Gebruikte ademlucht van incident op kazerne aanwezig
Koude logistiek ademlucht
ja
Hoogst leidinggevende Brandweer in veld geeft opdracht aan meldkamer tot alarmering.
Verzoek voor vervanging gebruikte ademlucht en hervullen
Meldkamer alarmeert technisch personeel van het verzorgingspeloton
Logistiek medewerker krijgt melding en gaat naar kazerne
Behoefte aan klasse 1 voedingsmiddelen?
Verwisselt ademlucht op kazerne en neemt gebruikte mee.
nee
ja
Technisch personeel brengt gevraagde klasse ter plaatse (o.a. ademluchtcontainer & verzorgingscontainer)
Meldkamer alarmeert andere leden verzorgingspeloton
Hervullen van ademlucht op ademluchtwerkplaats
Ter plaatse brengen van eten (via een tussenstop bij externe cateraar)
Verzorgen en assisteren van de aangevraagde klasse (o.a. ademlucht)
Uitserveren van voedingsmiddelen
Bijlage 3 - Visualisatie logistieke processen
B17
datum
Bijzonderheden: Inleveren eindconceptverslag Eindverslag inleveren Presentatie/verdediging
Rapportage Presentatie
Concluderen
Opstellen adviesrapport
Taken weeknr. Afronden onderzoeksplan Orienteren/inlezen onderwerp Intern kijken Extern kijken Interview
06-09-'13
02-09-'13
36 x x
09-09-'13
x
13-09-'13
x
16-09-'13
38 x x x
20-09-'13
37 x x
27-09-'13
23-09-'13
x
39 x x x
30-09-'13
x
x
x
04-10-'13
x x
07-10-'13
41
11-10-'13
40
18-10-'13
14-10-'13
x
x x x
42
25-10-'13
21-10-'13
x
x x x
43
01-11-'13
28-10-'13
x
x x
44
08-11-'13
04-11-'13
x
x x
45
15-11-'13
11-11-'13
x
x x
46
22-11-'13
18-11-'13
x
x
x
47
29-11-'13
25-11-'13
x
x
x
48
06-12-'13
02-12-'13
x
x
49
13-12-'13
09-12-'13
x
x
x
50
16-12-'13
x
x
x
51
20-12-'13
Huidige datum: 3-12-2013
1
52
23-12-'13
Planning afstudeeropdracht 27-12-'13
Begeleider/opdrachtgever: Mark Bokdam / Brandweer Twente 30-12-'13
KERSTVAKANTIE
03-01-'14
KERSTVAKANTIE
B18
Afstudeerder: Kevin Sand 10-01-'14
06-01-'14
x
x
x
2
17-01-'14
13-01-'14
13-01
3
24-01-'14
20-01-'14
4
31-01-'14
27-01-'14
27-01 10/11-2
5
Bijlage 4 - Planning
Bijlage 2 - Regionalisering brandweer Op 6 juli 2011 is een voorstel tot wijziging van de Wet veiligheidsregio’s in verband met de oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid en in verband met de volledige regionalisering van de brandweer ingediend. Met dit voorstel wordt de brandweer volledig geregionaliseerd. Een belangrijk punt is dat de gemeenten geen brandweertaken meer mogen uitvoeren. Dit voorstel is op 14 februari 2012 aangenomen door de Tweede Kamer en door de Eerste Kamer op 25 september 2012 als hamerstuk afgedaan. (Eerste Kamer der Staten-Generaal) Dit houdt in dat uiterlijk met ingang van 1 januari 2014 de in totaal 25 veiligheidsregio’s in Nederland geregionaliseerd moeten zijn. (Opstelten, 2012) Vooruitlopend op deze wetswijziging heeft het Algemeen Bestuur van de VRT besloten op 22 februari 2012 het principebesluit aan te nemen om één brandweerorganisatie in Twente te vormen en dit per 1 januari 2013 ten uitvoer te brengen. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012) Er zijn veiligheidsregio’s die al vroegtijdig aan samenwerking en regionalisering hebben gedacht zoals Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland die sinds 1 januari 2008 één geheel vormt met de korpsen van de omliggende gemeenten (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)) en Brandweer Gooi en Vechtstreek, die onderdeel uit maakt van de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek die ontstaan is op 1 januari 2009 uit de brandweerkorpsen in de regio. (Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR))
Doordat veiligheidsregio’s moet gaan regionaliseren wordt de organisatie veel groter en moet alles veel grootschaliger geregeld worden. De gevolgen hiervan in Twente zijn dat per 1 januari 2013 alles centraal geregeld wordt vanuit Brandweer Twente, wat voorheen nog gemeentelijk werd geregeld. Dit treft de gehele organisatie, van financieel tot en met operationeel. Een onderdeel van de taken die vervuld moeten worden is onder andere onderhoud, techniek en logistiek. Dit is vanaf 1 februari 2013 (Bokdam, Logistieke organisatie Brandweer Twente, 2013) wel geregeld, maar de verwachting is dat nog verdergaand geprofessionaliseerd kan worden.
75
Bijlage 3 - Huidige organisatie brandweer In deze bijlage wordt nader uitgelegd hoe de organisatie in elkaar steekt. In deze bijlage wordt aan de hand van het 7-S-model van McKinsey & Company (Kleijn & Rorink, 2012) de huidige organisatie beschreven. Het doel van deze bijlage is om duidelijk te krijgen hoe de huidige organisatie is opgebouwd.
Structuur Veiligheidsregio Twente is een regionaal samenwerkingsverband tussen politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en de veertien Twentse gemeenten. De activiteiten strekken zich uit van het voorkomen van (en voorbereiden op) ongevallen en rampen, tot het verhelpen van de situatie bij ongevallen en rampen. Daarbij gaat de aandacht niet alleen uit naar bestaande risico’s, ook de beheersing en bestrijding van nieuwe risico’s staat hoog op de agenda. Eén van de vier kolommen waar de VRT uit opgebouwd is, is de brandweer. Alle 14 Twentse gemeenten maken deel uit van Brandweer Twente. In Twente zijn er in totaal 31 brandweerkazernes. Bij Brandweer Twente werken circa 800 vrijwilligers en circa 300 beroeps en hebben circa 6500 hulpverleningen per jaar. De vrijwilligers zijn de ruggengraat van de dagelijkse brandweerzorg, het grootschalig optreden en de rampenbestrijdingsorganisatie. Vanaf 1 januari 2013 zijn de 14 gemeentelijke brandweren geregionaliseerd tot één Brandweer Twente (zie §3.2 en bijlage 2). Aan het hoofd van Brandweer Twente staat de commandant. Daaronder vallen verschillende sectoren met weer daaronder verschillende teams. Het gehele organigram is bijgevoegd in bijlage 4. De sectoren en taken die vervuld worden zijn: - Strategie & Ondersteuning o Daaronder valt o.a. operationele informatievoorziening, beleid & strategie en mens & middelen. - Brandveiligheid o Daaronder valt o.a. advies en toezicht & objectinformatie. - Vakbekwaamheid & Kennis o Daaronder valt o.a. opleiding, oefenen en kenniscentrum. - Beheer & Techniek o Daaronder valt o.a. onderhoud, techniek en logistiek. - Repressie o Daaronder vallen alle personen die tijdens repressie optreden. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
Binnen de organisatie is duidelijk onderscheid in taken, verantwoordelijkheden en posities in het algemeen. Iedereen valt onder een kazerne, team of sector verantwoordelijke. Afhankelijk hiervan wordt deze verantwoordelijkheid naar boven toe uitgedragen. 72% van het personeel werkt op vrijwillige basis en worden alleen tijdens een repressie opgeroepen. De overige circa 300 beroepsmedewerkers hebben een taakomschrijving en weten wat ze moeten doen, zowel tijdens de repressieve taken als de niet-repressieve taken. Het onderlinge overleg vindt zowel formeel als informeel plaats. Tijdens officiële bijeenkomsten/ vergaderingen wordt er formeel overleg gevoerd waarin de te verdelen taken of afspraken duidelijk worden gemaakt. Ook informeel vindt er contact plaats, mocht je wat willen weten kun je rustig bij iemand informeren zodat je de benodigde informatie krijgt.
76
Shared values Daadkrachtig, deskundig, behulpzaam; dat is de landelijke missie van de brandweer. Als Brandweer Twente willen ze zich hierin onderscheiden door een aanpak die zich kenmerkt als zakelijk, met hart en ziel. Dat doen ze door te werken aan een voortvarende, deskundige en zakelijke organisatie waar trotse en gepassioneerde brandweermensen werken. Ze zijn geworteld in de Twentse samenleving. Dit is zichtbaar door de wijze van, samenwerking met en participatie van bestuur, burgers, instellingen en bedrijven. Hiermee wil Brandweer Twente meer veiligheid bereiken voor veiligheidsbewuste en zelfredzame burgers en bedrijven in Twente. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
De brandweer heeft wettelijk vastgelegde taken. Deze wettelijke taken (vanuit de Wet op de veiligheidsregio’s 2010) worden gekaderd door: De brandweer is de instantie die zich bezighoudt met het redden van mens en dier en het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen. Tot haar taken behoren ook voorlichting, controle op preventieve maatregelen, brandbestrijding en rampenbestrijding. (Bokdam, Ketenintegratie, 2013) Het bijzondere aan dit bedrijf is dat het dag en nacht klaar staat voor de burger. Dit is de bestaansreden van de organisatie. Verder zijn er nog veel beroepsmensen bezig om de organisatie in stand te houden zodat men altijd klaar kan staan voor de burger.
Strategie De strategie van de organisatie is duidelijk vastgelegd in “Brandweer Twente over morgen” (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012). Dit document is opgesteld door het managementteam en hierin staan de visie en de doelen die men wil bereiken in 2018, en welke weg men daarin wil volgen om tot die doelen te komen en wat de uitdagingen zijn. De ambities van Brandweer Twente in 2018: - Brandveilig leven: veiligheidsadvisering versterkt, dichtbij inwoners en samenleving; - Partners en bestuur zijn verbonden en betrokken bij een geaccepteerd risico en slimme repressie; - De brandweerorganisatie, deskundig, voortvarend & zakelijke ingericht met bekwame medewerkers, specialismen verdeeld, met brandonderzoek en professioneel oefenen; - De organisatie op orde met de juiste, trotse en gepassioneerde mensen op de juiste plek. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
Per sector en afdeling is dit weer verder bepaald op haar eigen niveau. De sector Beheer & Techniek waar deze opdracht wordt uitgevoerd heeft zich als doel gesteld: Een professionele brandweer waarbij de organisatie op orde is. Dat is een doel dat benoemd is in de visie en hierin kan en moet Beheer & Techniek een centrale rol spelen. Faciliterend ten opzichte van de primaire processen en andere ondersteunende sectoren vervult zij hiermee een voorwaarde scheppende rol om de visie te realiseren. Het doel van de sector Beheer & Techniek is om het materieel, materiaal en gebouwen in de juiste staat van onderhoud, op het afgesproken moment op de juiste plaats beschikbaar te hebben. De afspraken hierover worden gemaakt met de rest van de organisatie, zowel voor wat betreft de repressieve als niet-repressieve organisatie. De sector ondersteunt de organisatie in zowel de normale (koude) bedrijfsvoering als de (warme) bedrijfsvoering tijdens een alarmering. (Projectteam 'Een Brandweer Twente', 2012)
77
Om het doel te bereiken van het team Service & Beheer van sector Beheer & Techniek zijn een aantal missies opgesteld waaraan ze in 2015 willen voldoen. - Tevreden klanten (Twentse gemeenten (inclusief de inwoners), Brandweer Twente, GHOR, VRT, Brandweer Nederland, Bedrijven, andere overheden); - Een gegunde winkelnering (niet moeten maar willen, toonaangevend, betrokkenheid klanten); - Een hoog kwaliteitsniveau (eenduidigheid door betrokkenheid, servicedesk 24/7, kennis en kunde). Dit willen ze bereiken door: - Te investeren in de beleving op de werkvloer (onze spullen); - Te werken met een operationele servicedesk met terugmelding van de status van de meldingen naar de klanten; - Goede en slimme spullen voor een voordelige prijs te kopen; - Een goed werkend logistiek systeem (koud en warm (repressief)). (Bokdam, Ketenintegratie, 2013)
Systemen Binnen de organisatie zijn diverse interne en externe communicatiesystemen aanwezig. Er kan gebruikt gemaakt worden van diverse communicatiemiddelen, de communicatiemiddelen die gebruikt kunnen worden zijn: - E-mail - Telefoon - Fax - Microsoft Lync - Portofoon (voornamelijk tijdens repressie) Ook is binnen de organisatie een team communicatie aanwezig, deze communiceert met de buitenwereld tijdens de niet-repressie en is vooral bekend van de voorlichting die men geeft tijdens de repressie. Binnen het team Service & Beheer wordt er voornamelijk gebruikt gemaakt van de communicatiemiddelen e-mail en telefoon. Via deze manier komen onder andere de logistieke verzoeken binnen die vervolgens afgehandeld worden.
Stijl Sinds de regionalisering, 1 januari 2013, is de stijl van leidinggeven veranderd. Er is een nieuwe organisatie met nieuwe structuren ontstaan. Hierdoor moet iedereen (nog) wennen aan zijn/haar functie en takenpakket. Door regelmatig werkbesprekingen te houden wordt gekeken hoe het gaat en wordt het werk verdeeld. Problemen die dan boven tafel komen, denkt men over mee en probeert deze op te lossen. Eén à twee keer per jaar wordt een teambuildingsdag gehouden om elkaar zo ook op een informele manier te leren kennen en deze informatie weer te gebruiken tijdens het werk. Ook is er begeleiding besc+hikbaar als men tegen bepaalde problemen aan loopt, deze zijn bespreekbaar te maken bij de leidinggevende en anders bij een aparte afdeling Mens en Middelen. Over beslissingen die genomen worden, wordt goed nagedacht of deze waarde toevoegen.
78
Staff Binnen de organisatie werkt personeel die de kennis en vaardigheden heeft die hij/zij nodig hebben. Brandweer Twente is een organisatie die daarvoor zorgt door het aanbieden van opleidingen of cursussen. Deze zijn beschikbaar voor de medewerkers indien het voor het personeelslid relevant en interessant is, en er draagvlak vanuit de organisatie beschikbaar is. Zoals hiervoor benoemd worden er teambuildingsdagen georganiseerd om de samenwerking binnen het team te verbeteren en elkaar op een andere manier te leren kennen. Er wordt naar de wensen van het personeel geluisterd en waar mogelijk geprobeerd ermee iets mee te doen, zodat er een prettige werksfeer ontstaat en de medewerkers gemotiveerd blijven.
Sleutelvaardigheden Brandweer Twente is een redelijke grote organisatie, zo’n 1100 medewerkers, door de verschillende taken die het personeel moet uitvoeren is er ook een verscheidenheid aan mensen met een verschillende opleiding aanwezig. Hieraan kan gedacht worden aan de specifiek voor de brandweer gevolgde opleiding, maar ook de achtergrond/basis opleiding van de vrijwilligers en de beroepsmedewerkers. Er zijn projecten waar deze vaardigheden van pas kunnen komen, en de organisatie staat ook open voor medewerkers die zijn/haar opleiding willen gebruiken om zichzelf verder te ontplooien en te gebruiken voor een project binnen de organisatie.
Samenvatting huidige organisatie De huidige organisatie van Brandweer Twente is sinds 1 januari 2013 ontstaan door de regionalisering van de brandweren in Twente. De organisatie is opgebouwd uit vijf verschillende sectoren die er samen voor zorgen dat de brandweer 24-uur per dag voor de burger klaar staat voor het redden van mens en dier en het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen. Men heeft de strategie duidelijk vastgelegd in documentatie en daarin staan de visie en doelen die men wil bereiken.
79
Bijlage 4 - Organigram Brandweer Twente
80
Redgereedschap
Slangen
Repressie
Oefeningen
Duikers
Brandweerlieden
Repareren
Controleren
Hervullen
Bepakking voertuigen
Kazernes
Lifeline
Politie / GHOR
Brandweer
Uitrusting
warm
warm
warm
Smeermiddelen
Onderhoudsmiddelen
Brandstof
BOS
warm
Logistiek Brandweer Twente
koud
Koud
Voedingsmiddelen
Almelo/Hengelo/ Enschede Overige kazernes
Post en pakketten
Blusmiddelen Verband/geneesmiddelen Ademlucht
Veiligheidsregio Twente
Ademlucht
Niet te onderzoeken aspecten
5 warme logistieke klassen
Te onderzoeken aspecten
Legenda
Diesel
Ad Blue
Persoonlijke uitrusting eenheden
Warm
Assortiment
Catering
Locaties
Voorraad
Stofmaskers
Laarzen
Helmen
Duikkleding
Bluskleding
Catering
Container
Personeel
Brandweer
Politie / GHOR
Bijlage 5 - Mindmap logistiek Brandweer Twente
81
Bijlage 6 - Visuele weergave van logistieke processen
82
Bijlage 7 - Koude en warme logistieke voedingsmiddelen Koude logistiek Binnen Brandweer Twente, die bestaat uit 31 brandweerkazernes zijn vier van deze kazernes bemand en bestaan dus niet (alleen) uit vrijwilligers. Deze kazernes zijn: Enschede Spaansland, Hengelo Centrum, Almelo Centrum en Enschede Noord. Na samenvoeging tot één organisatie, zijn er bij de huidige koude catering nog grote verschillen tussen de kazernes. In alle kazernes is het verschillend geregeld. Hierna wordt de werkwijze toegelicht.
Kazerne Almelo Binnen de kazerne van Almelo zijn er twee soorten diensten. De 10-uursdienst en de dagdienst. De 10-uursdienst begint in Almelo om 07.15 uur en eindigt om 17.15 uur. De dagdienst maakt ± 8 uur tussen 08.00 en 17.00. In Almelo werken totaal ongeveer 45 medewerkers. Binnen de kazerne van Almelo is catering aanwezig, dit wil zeggen dat er de mogelijkheid bestaat om er eten (belegde broodjes, soep) en drinken (melk, karnemelk etc.) te kopen om tussen de middag te nuttigen. De keuken is geopend van 11.30 t/m 13.00 uur en gerund door 1 persoon in dienst van de cateraar. De huidige externe cateraar is Eurest, deze verzorgt ook de catering bij de gemeente Almelo. Dit is zo gebleven na de regionalisering van de brandweer. Omdat er geen 24-uursdienst aanwezig is, worden er geen warme maaltijden geserveerd. ’s Avonds wordt er geen gebruik gemaakt van de kazerne, vrijwilligers die naar de kazernes Almelo-Noord en Almelo-Zuid rijden nemen het dan over.
Kazerne Hengelo Binnen de kazerne van Hengelo zijn er twee soorten diensten. De 11-uursdienst en de dagdienst. De 11-uursdienst begint in Hengelo om 07.00 uur en eindigt om 18.00 uur. De dagdienst maakt ± 8 uur tussen 08.00 en 17.00. In Hengelo werken totaal ongeveer 45 medewerkers. In Hengelo is het gebruikelijk dat iedereen op basis van een intekenlijst, tegen een vaste vergoeding mag aanschuiven aan een gedekte tafel. Dit wordt verzorgd door de twee receptionistes van Hengelo die in dienst zijn bij de brandweer. Ze verzorgen ook zelf de inkoop en bestellingen van de producten. Omdat er geen 24-uursdiensten zijn, worden er geen warme maaltijden geserveerd.
Kazerne Enschede Spaansland In de kazerne van Spaansland werken er medewerkers in de dagdienst en zitten er 24-uurs medewerkers. Er zijn ongeveer 100 (dag)medewerkers in Enschede, waarvan ongeveer 45 op een gemiddelde dag waarvan ± 1/3 gebruik maakt van de catering. Binnen Spaansland is er een externe catering aanwezig die momenteel verzorgd wordt door Tweetal. Deze zorgt ervoor dat er belegde broodjes, soep en drinken te verkrijgen zijn (aangeleverd door Huuskes). De 24-uursdienst krijgt ’s middags een warme maaltijd (aangeleverd door Hertong) wat ook verzorgd wordt door de catering. Deze wordt niet bereid, maar alleen opgewarmd. In Spaansland is het ook mogelijk een vergaderservice te bestellen, dan worden er broodjes en drinken naar de vergaderruimte gebracht.
Kazerne Enschede Noord In de kazerne van Enschede Noord werken voornamelijk alleen 24-uurs medewerkers. Ze krijgen alleen ’s middags een warme maaltijd verzorgt door een externe cateraar. Deze externe cateraar is
83
1,5 tot 2 uur aanwezig voor het verzorgen van deze maaltijd. Er is geen brood en andere zaken aanwezig.
Overige kazernes In de overige kazernes zijn alleen flesjes water aanwezig. Dit omdat deze kazernes niet altijd bemand zijn. Op een moment van een uitruk komen vrijwilligers naar de kazerne om met een voertuig naar het incident te gaan. De voorraad van deze flesjes wordt beheerd door de kazerne coördinator en het wordt gemeld bij de servicedesk dat er weer een voorraad moet komen. Deze wordt dan weer bevoorraad uit de steunpuntkazernes Enschede Spaansland, Hengelo Centrum of Almelo Centrum. (Olde Heuvel, Koude logistiek, 2013)
Warme logistiek Een tankautospuit (TAS) moet de eerste twee uur zelfzorgend zijn, dit komt erop neer dat deze voldoende voedingsmiddelen bij zich hebben om de eerste twee uur door te brengen. Als een inzet langer als twee uur gaat duren, kan de warme logistiek worden opgestart. Op dat moment wordt er van alles, hierna behandeld, in gang gezet zodat het ingezette personeel op locatie van het incident kan beschikken over eten en drinken. Als er een verzorging op de locatie van een incident moet plaats vinden kan de hoogst leidinggevende brandweer in het veld, of de stafofficier logistiek de opdracht bij de meldkamer indienen. Deze persoon geeft aan welke middelen benodigd zijn en is tevens tekeningsbevoegd voor ontvangst van de middelen. Wie de hoogst leidinggevende brandweer in het veld is op dat moment, is afhankelijk van de opschaling. Bij deze opschaling is een onderscheid gemaakt in het monodisciplinaire optreden en het multidisciplinaire optreden. In onderstaand schema is aangegeven wie er op welk moment als hoogst leidinggevende in het veld is. Monodisciplinair: Klein incident Middel incident Groot incident Zeer groot incident
Hoogst leidinggevende in het veld brandweer (tevens tekeningsbevoegd) Bevelvoerder OvD OvD HOvD
Tabel 9 - Hoogst leidinggevende brandweer in het veld
Multidisciplinair (GRIP): Wanneer er sprake is van een incident waarbij een leidinggevende van één van de betrokken diensten behoefte heeft aan gestructureerde coördinatie wordt de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP) van kracht. Deze procedure kan worden opgestart door elke leidinggevende van politie, GHOR, of brandweer. Formeel kan de GRIP ook opgestart worden door de burgemeester.
84
Vanaf het moment dat GRIP van kracht is, wordt er een Commando Plaats Incident opgestart. Het Commando Plaats Incident wordt voorgezeten door de Hoofd Officier van Dienst (HOvD) en bestaat verder uit de Officier van Dienst Brandweer, de Officier van Dienst Geneeskunde en de Officier van Dienst Politie. Zij verzorgen gezamenlijk de coördinatie en de leiding aan de uitvoerende activiteiten. Daarnaast wordt er vanaf GRIP 2 een Regionaal Operationeel Team opgericht onder de leiding van een operationele leider. Dit is in de meeste gevallen de Commandant van Dienst. In het Regionaal Operationeel Team zitten alle dienstdoende lijnfunctionarissen: het hoofd sectie brandweer, het hoofd sectie GHOR en het hoofd van de politie. Zij verzamelen zich op het Regionaal Commando Centrum/meldkamer en sturen hun organisatie in het veld aan. Daarnaast scheppen zij voorwaarden voor het Commando Plaats Incident op zowel operationeel als tactisch niveau. Vanaf GRIP 3 wordt het Regionaal Operationeel Team ondersteund door het actiecentrum HVD. Nadat de meldkamer de opdracht heeft ontvangen alarmeert via P2000 het technisch personeel van het verzorgingspeloton die met maximaal 3 personen een piket dienst hebben. Als er behoefte is aan klasse 1 voedingsmiddelen, dan alarmeert de meldkamer een blusgroep voor het verzorgingspeloton. Leden van het verzorgingspeloton verzamelen op de verzamelplaats waar alle middelen staan en nemen op die locatie contact op met de meldkamer en nemen de ontvangen memo door die per mail verstuurd is, voor de gegevens: - Exacte locatie of uitgangsstelling; - Middelen waar behoefte aan is; - Aantal personen; - Uitgangsstelling of niet. Vervolgens maken ze het benodigde materiële middelen gereed en geven de benodigde informatie door aan leden van het verzorgingspeloton die zijn opgekomen. De te verdelen taken die moeten worden uitgevoerd worden verdeeld door de coördinator. Daarna wordt de benodigde middelen verzameld en ingeladen in het eigen vervoermiddel (voor de leden van het peloton) en de verzorgingscontainer om de materiele middelen ter plaatse te brengen. (Löwik, 2007) (Wagenvoort, Warme logistiek, 2013)
Als het een langdurig incident betreft, waarvan de verwachting is dat deze langer als 8 uur duurt, moet er rekening mee gehouden of het logistiek verzorgingspeloton extra hulp nodig heeft van externe partijen, het logistiek peloton wordt geacht zich de eerste 8 uur zelfstandig te kunnen redden. Bij hulp van externe partijen kan gedacht worden aan ondersteuning vanuit andere regio’s, Defensie of de Technisches Hilfswerk (THW). Meer informatie over de warme logistiek is te vinden in het “Logistiek Verzorgingsplan”. (Löwik, 2007)
Samenvatting De huidige koude logistiek is na de samenvoeging tot één organisatie per kazerne verschillend geregeld, op drie kazernes is een externe catering aanwezig, en op één kazerne wordt de catering door medewerkers van de brandweer zelf uitgevoerd. De openingstijden en assortiment verschillen per kazerne. Op de kazernes waar 24-uursdiensten worden gedraaid, worden warme maaltijden voor deze personen geserveerd. Deze worden warm gemaakt door de catering. Door de vele verschillen is er geen harmonisatie en duidelijkheid voor medewerkers en gasten. De warme logistiek is momenteel geregeld door een logistiek peloton dat wordt opgeroepen als er een opdracht binnenkomt. Deze brengt de container ter plaatse en de voedingsmiddelen (via een tussenstop), maar ook hier zou kunnen worden gekeken of het verbeterd en gecombineerd kan worden.
85
Bijlage 8 - HACCP richtlijnen HACCP staat voor ‘Hazard Analysis and Critical Control Points’. In het Nederlands: analyse van de gevaren en de kritische beheerspunten in het productieproces. HACCP is een gestructureerde methode om alle relevante gevaren in diervoeders en levensmiddelen te elimineren, te voorkomen of tot een aanvaardbaar niveau te reduceren. HACCP omvat 7 basisprincipes die zijn beschreven in de Codex Alimentarius van de World Health Organization. (De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA))
De 7 basisprincipes van HACCP zijn: 1. Inventariseer alle potentiële gevaren en wijs de reële gevaren aan. 2. Ga na welke maatregelen er nodig zijn om het gevaar te beheersen en stel de kritische beheerspunten (CCP's) vast (dit zijn punten in het proces waar het risico kan worden voorkomen, geëlimineerd of tot een aanvaardbaar niveau kan worden teruggebracht). 3. Geef per CCP de kritische grenzen aan. 4. Stel vast hoe de CCP's bewaakt worden. 5. Leg de correctieve acties vast per CCP (correctieve acties zijn nodig wanneer de monitoring aangeeft dat het CCP niet wordt beheerst. De correctieve acties kunnen nodig zijn op het product en/of het proces en moeten leiden tot herstel van de veiligheid). 6. Pas verificatie toe (verificatie is een periodieke controle om na te gaan of de HACCP aanpak effectief is, ofwel om na te gaan of de beheersing van een CCP effectief is. Verificatie laat dus zien of de werkwijze tot voldoende veiligheid leidt). 7. Houd documentatie en registraties bij (documentatie wil zeggen dat de systeemopzet vastgelegd moet worden. Registratie is het verplicht vastleggen van bepaalde onderdelen van de systeemuitvoering). Voor de hygiëne bij de bereiding en behandeling van levensmiddelen is de volgende wetgeving van belang: - Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen - Warenwetbesluit Hygiëne van levensmiddelen - Verordening (EG) 852/2004, dit is de hygiëneverordening die bepaalt dat exploitanten van levensmiddelenbedrijven verplicht zijn te werken met een voedselveiligheidssysteem (HACCP) en aan een aantal basisvoorwaarden uit de bijlage van de verordening moeten voldoen. - Verordening (EG) 2073/2005bevat de microbiologische criteria (veiligheids- en procesnormen) waaraan levensmiddelen moeten voldoen. - Naast deze algemene wetgeving kan specifieke wetgeving van toepassing zijn, zoals voor erkende bedrijven. (De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)) In het warenwetbesluit van de bereiding en behandeling van levensmiddelen staat ook wat beschreven over transport van eet- of drinkwaren. Dit is van toepassing als het voedsel vervoerd wordt naar de incidentlocatie. In art. 15 lid 1b staat het volgende: Eet- of drinkwaren of grondstoffen, welke gekoeld moeten worden bewaard teneinde microbiologisch bederf of de uitgroei van pathogene bacteriën tegen te gaan, moeten: (b) voor zover door de bereider geen bijzondere bewaartemperatuur op de voorverpakking is vermeld of de waar niet is voorverpakt, zodanig worden vervoerd of in voorraad worden gehouden dat de temperatuur van de waar ten hoogste 7°C bedraagt; en lid 4: In afwijking van het eerste lid mogen de daar bedoelde bederfelijke eet- en drinkwaren, die zodanig verhit zijn dat zij geschikt zijn voor onmiddellijke consumptie door de eindverbruiker, tevens ter rechtstreekse
86
aflevering aan de eindverbruiker voorhanden worden gehouden indien de temperatuur van de waar ten minste 60°C bedraagt. (Het Europees Parlement en de raad van de Europese Unie, 2004) In de verordening (EG) 852/2004 bijlage II, H IV, art. 3 staat: “In vervoermiddelen en/of recipiënten die terzelfder tijd worden gebruikt voor het vervoer van andere producten dan levensmiddelen of voor het vervoer van verschillende levensmiddelen tegelijk, moeten de producten, indien nodig, afdoende van elkaar gescheiden zijn.” en art. 6 Levensmiddelen in vervoermiddelen en/of recipiënten moeten zo worden geplaatst en beschermd dat het risico van verontreiniging tot een minimum wordt beperkt. (Het Europees Parlement en de raad van de Europese Unie, 2004)
87
Bijlage 9 - Extern vragenformulier veiligheidsregio’s Begrippen uitleggen wat ik onder koude en warme logistiek versta. Algemene vragen: - Hoe is de veiligheidsregio opgebouwd? In clusters of sectoren? - En hoe is de veiligheidsregio logistiek opgebouwd? In clusters of sectoren?
-
Hoe is de huidige logistiek bij jullie tot stand gekomen, na de organisatie tot een veiligheidsregio? Dit ten aanzien van de voedingsmiddelen en ademlucht, zowel koud als warm. (Eisen en wensenpakket zien te vinden)
-
Hoelang met eigen logistiek zelfzorgend? En hoe dan verder?
-
Is er gekeken naar samenwerking tussen de veiligheidsregio’s?
-
Zijn er nog veranderingen gepland in de toekomst, hoe zien jullie de toekomst voor jullie?
-
Is er documentatie waarop terug gevallen kan worden/logistiek verzorgingsplan?
Verzorging koud: Voedingsmiddelen? - Hoe is de koude catering bij jullie geregeld? o Intern/extern? Waarom? o Overal hetzelfde op kazernes? o Afhankelijk bezetting, 8-uur/10-uur/24-uurs o Taken persoon catering, afwas/schoonmaken/afruimen/….
Ademlucht: - Merken en typen - Algemeen gebruik of elke kazerne eigen? - Centraal of lokaal gevuld? - Reservecilinders - Logistiek transport van ademluchtcilinders na oefening?
88
Verzorging warm: Voedingsmiddelen: - Wie kan er verzoek doen voor logistiek? - Wat gebeurt er allemaal nadat er een aanvraag verzoek voor verzorging van voedingsmiddelen komt? (Geïnteresseerd in de eerste 8 uur) o Wie wordt opgeroepen? o Hoe worden ze opgeroepen o Beroeps/vrijwilliger, piket? - Waar heeft de verzorging de beschikking over? - Wie verzorgt de voedingsmiddelen en waarom deze? (brengen/halen) en tijd ertussen o Afspraken/overeenkomsten? 1 of meerdere? o Waar bestaat het uit? Assortiment (bal gehakt/broodje gezond) Weersafhankelijk? o Logistieke voorraden t.b.v. broodjes etc. - Afspraken middelbrand/grote brand | plaatselijk/regionaal? - Verbeterslag mogelijk? (i.p.v. problemen)
Ademlucht: - Wat gebeurt er allemaal nadat er een aanvraag verzoek voor verzorging van ademlucht? o Wie wordt opgeroepen? o Hoe worden ze opgeroepen? o Beroeps/vrijwilliger, piket? - Hoe wordt de ademlucht bijgevuld? Container/rijden met cilinders? - Meerdere merken en typen aanwezig?
89
Bijlage 10 - Geografische ligging 25 veiligheidsregio's
Figuur 11 - Geografische ligging 25 veiligheidsregio's
25 veiligheidsregio’s 1. Groningen 2. Fryslân 3. Drenthe 4. IJsselland 5. Twente 6. Noord- en Oost-Gelderland 7. Gelderland-Midden 8. Gelderland-Zuid 9. Utrecht 10. Noord-Holland Noord 11. Zaanstreek-Waterland 12. Kennemerland 13. Amsterdam-Amstelland
90
14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Gooi en Vechtstreek Haaglanden Hollands Midden Rotterdam-Rijnmond Zuid-Holland Zuid Zeeland Midden- en West-Brabant Brabant-Noord Brabant-Zuidoost Limburg-Noord Zuid-Limburg Flevoland
Bijlage 11 - Overzicht voedingsmiddelen en ademlucht in andere veiligheidsregio’s
91
Bijlage 12 - Instanties buiten de brandweer Defensie Tijdens het bezoek aan Defensie is duidelijk naar voren gekomen dat een militair een andere mindset en verwachtingspatroon heeft dan een brandweerman. Een militair in het veld moet de eerste 24 uur zelfstandig zijn. Hij krijgt daarvoor een gevechtsrantsoen en twee blikken waar hij 24 uur zichzelf mee moet redden, zie figuur 12. Hij is hier tevreden mee en hoort hem daarover (bijna) niet klagen.
Figuur 12 - Inhoud gevechtsrantsoen
Defensie is een grote en complexe organisatie. Een militair krijgt eerst een gevechtsrantsoen mee omdat Defensie tijd nodig heeft om materieel op de locatie te krijgen. Dit kan meestal niet binnen 24 of 48 uur. Defensie heeft veel materieel. Zo is het ministerie van Defensie in het bezit van 39 mobiele satellietkeukens (MSK) die als veldkeuken kunnen worden ingezet. De keukens bestaan uit een container welke via een wissellaatsysteem op een haakarmvoertuig getransporteerd kan worden. Zowel Defensie als de brandweer beschikt over de hiervoor benodigde haakarmvoertuigen. Op plaats van bestemming is een mobiele satellietkeuken binnen een half uur bedrijfsgereed. In een mobiele satellietkeuken kunnen met behulp van combi-steamers 96 diepgevroren maaltijden per uur worden bereid. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om broden af te bakken (Rens, Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (adviesrapport), 2012). Verder zijn er twee voorraad vaten van 20 liter warm water, voor onder andere koffie aanwezig. Het duurt ongeveer 45 minuten voordat deze zijn opgewarmd en vervolgens blijven deze op temperatuur. De container heeft de beschikking over een aggregaat dat ongeveer drie dagen onafgebroken kan draaien. De maaltijden bestaan uit kant en klare portieverpakkingen welke in een vriezer lang bewaard kunnen worden. Voor de opslag van de maaltijden gebruikt Defensie koel/vriescontainers. Ook deze zijn met behulp van het genoemde wissellaadsysteem te transporteren. Het is een 20-voets container, verdeeld in twee compartimenten met een vries en een koelgedeelte. Er kan voor 250 personen drie dagen voorraad in. (Hoeven & Drie, 2013) Als de maaltijden warmgemaakt zijn, worden deze in warmhoudboxen getransporteerd en aan de militairen geleverd. In de warmhoudboxen kunnen maaltijden lang op de juiste temperatuur worden gehouden tot wel zes uur lang. (Rens, Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (adviesrapport), 2012) (Hoeven & Drie, 2013)
Voor de warme maaltijden en overige voeding heeft Defensie vaste leveranciers op contractbasis van drie tot vijf jaar. De warme maaltijden worden vers bereid door een extern bedrijf waarna ze ingevroren, getransporteerd en opgeslagen worden. De opslag gebeurt voornamelijk in Bathmen. Vanuit Bathmen worden dan alle producten weer verdeeld over de andere locaties. (Rens, Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (onderzoeksrapport), 2012) (Hoeven & Drie, 2013)
De kosten voor het gebruik van mobiele satellietkeukens bestaan uit vaste kosten: de aanschaf kosten van het materieel. Daarnaast zijn er de variabele kosten: de kosten van de maaltijden en de personeelskosten bij het in gebruik nemen van de keuken. De vaste kosten bedragen: ca. € 300.000,incl. BTW voor een mobiele satellietkeuken en ca. € 90.000,- incl. BTW voor een koel/vriescontainer (vertrouwelijke informatie verkregen via de afdeling Materieel en Organisatie (DMO) van Defensie). In plaats van de aanschaf van eigen materieel kan overwogen worden om in het kader van civiel militaire samenwerking (Ministerie van Defensie & Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 2007) een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten met Defensie. Op deze wijze kunnen de door Defensie
92
aangekochte voorzieningen breder worden ingezet, terwijl de brandweer geen kosten voor verwerving hoeft te maken. De kosten voor aankoop van de diepgevroren maaltijden zijn niet op voorhand in te schatten. Afhankelijk van het inkoopbeleidsplan van de desbetreffende regio zal de aankoop onderhands, openbaar dan wel Europees aanbesteed dienen te worden. Gezien de prijzen van kant-en-klaar maaltijden in de supermarkten kan echter aangenomen worden dat een diepgevroren (warme) maaltijd tussen de € 5,- en de € 10,- zal kosten. Een broodmaaltijd naar schatting zal ongeveer € 7,50 kosten. (Rens, Voeding tijdens repressieve inzet door de brandweer (adviesrapport), 2012) Door de vele lagen en complexe organisatie kan Defensie pas na 48 uur iets op locatie leveren, als er onverwachts nu om gevraagd zou worden. Een bijkomend probleem is dat deze MSK’s vaak gebruikt worden tijdens oefeningen of militaire operaties en de koel/vriescombinaties alleen gevuld worden aan de hand van oefeningen of militaire operaties. Mocht de brandweer er nu een beroep op willen doen loopt men tegen het probleem aan dat hij niet direct inzetbaar is door de complexe organisatie en het niet direct inzet gereed hebben van de voertuigen met de bijbehorende voorraad. (Hoeven & Drie, 2013) (Rieken, 2013)
Verder is niet alleen de MSK zelf het probleem, maar ook de voorraad van Defensie. Defensie werkt eigenlijk alleen maar op planning en kan niet reageren op ad-hoc situaties. Er liggen geen grote voorraden in Bathmen waar een beroep op kan worden gedaan. Defensie bestelt alles volgens planning en wordt bevoorraad door hun vaste leveranciers, met een speling van twee dagen voordat het weer uit het magazijn weg gaat. Indien een incident langer als 24 uur duurt en groot genoeg is opgeschaald als het maatschappelijk geding een rol gaat spelen, schuift Defensie aan bij het overleg tussen de hulpdiensten en is misschien op kortere termijn wat te regelen, maar het probleem blijft dat Defensie niet over voedingsmiddelen beschikt die ad-hoc gebruikt kunnen worden. (Dijk, 2013)
Technisches Hilfswerk (THW) De Technisches Hilfswerk (THW) is de Duitse nationale rampbestrijdingsorganisatie. De THW bestaat uit zo’n 850 beroepsmedewerkers en 70.000 vrijwillige hulpverleners. De taken van de THW zijn: - Bescherming van de bevolking bij oorlogsdreiging; - Humanitaire hulpverlening in het buitenland; - Technische hulpverlening bij rampen en zware ongevallen; - Ondersteunen van reguliere hulpdiensten bij branden en ongevallen. De VRT heeft met de THW afspraken gemaakt over grensoverschrijdende bijstand (burenhulp.) Dit betekent dat zowel bij rampen als bij reguliere hulpverlening te allen tijde een beroep kan worden gedaan op hulp van de THW. Er is een grensoverschrijdend bijstandsplan THW beschikbaar voor de Landesverband Nordrhein-Westfalen en Landesverband Bremen/Niedersachsen. Het bestuur van de THW (THW Bundesanstalt) is gevestigd in Bonn. De THW is verdeeld in 8 Landesverbände (deelstaatsorganisaties), die weer zijn onderverdeeld in 66 Geschäftsstellen (regio’s). De Geschäftsstellen bestaan ieder uit zo’n 10 lokale teams, de Ortsverbände (totaal 665 in heel Duitsland). Deze lokale teams beschikken over het materieel dat wordt ingezet. De VRT grenst aan de deelstaatorganisaties Bremen/Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen. De regionale gesprekspartners zijn de regio’s Lingen en Wesel. Lokale teams zijn gestationeerd in het hele grensgebied, o.a. in Gronau, Nordhorn, Lingen, Rheine en Ahaus.
93
De THW verleent technische hulp in de breedste zin van het woord. Ieder lokaal team (Ortsverband) beschikt daarvoor tenminste over een technisch peloton (Technischer Zug, TZ), de basiseenheid van de THW. Het technisch peloton wordt aangevuld met een of meer specialistische teams (Fachgruppen). Eenheden kunnen modulair worden ingezet. Iedere Geschäftsstelle (regio) beschikt tenminste eenmaal over elk specialisme. De aanvullende specialismen zijn: - Begaanbaar maken - Infrastructuur - Watergevaren hoogwater - Elektriciteitsverzorging - Lokaliseren - Waterschade/pompen - Drinkwaterverzorging - Bruggenbouw - Olieschade - Verlichting - Sloop met explosieven - Logistieke ondersteuning - Commando/communicatie Een van de specialismen is logistieke ondersteuning. De dichtstbijzijnde verzorgende THW eenheid zit in (Ortsverband) Nordhorn, zo’n 35 km vanaf Enschede. Nordhorn valt onder de regio Lingen. (Pater, 2011)
Het is mogelijk om ieder tijdstip van de dag, ondersteuning aan te vragen bij de verzorgingsgroep in Nordhorn. Ze kunnen belegde broodjes aanbieden in buffetvorm. Als het verzoek ’s nachts komt, worden in de groothandel bevroren broodjes gekocht, gebakken en uitgeleverd. Na aanvraag van verzoek is het mogelijk om na ongeveer twee uur uit te rijden, vanuit Nordhorn naar de incidentlocatie in de vorm van buffet. De kosten zijn vergelijkbaar met de kosten voor een ontbijt. Ze wensen wel opgeroepen te worden voor verzorging voor brood vanaf 100 personen. (Herzog, 2013) In Nordhorn zijn ook maaltijden tot 100 personen in voorraad aanwezig. Als er meer gevraagd wordt moeten ze eerst inkopen gaan doen. Er zijn (mondelinge) afspraken met grote supermarkten dat ze daar altijd (24/7) terecht kunnen. De maaltijden worden per voorkeur in Nordhorn bereid omdat daar de faciliteiten aanwezig zijn, hoewel ook de mogelijk er is in het veld te kunnen koken. Daarvoor beschikt men ook over de benodigde faciliteiten. In Nordhorn zijn twee grote keukens aanwezig. Hier kan een volledig menu bereidt worden die bestaat uit bijvoorbeeld aardappelen, groente en vlees. Deze kunnen ze in een radius van 200 kilometer rond Nordhorn uitserveren. Er kunnen hier maaltijden gekookt worden tot 200 personen (Bundesanstalt Technisches Hilfswerk (THW)). Indien een grotere groep aanwezig is, kan men ook snel soep klaarmaken voor 550 personen. De uitruktijd van een Ortsverband na alarmering bedraagt ongeveer 30-45 minuten. (Pater, 2011) De THW met het specialisme verzorging kan ongeveer 2,5 uur na alarmeren uitrijden naar de incidentlocatie. Dit is afhankelijk van de locatie, een rijtijd van ongeveer een uur. Ze hebben geen probleem om naar Nederland te rijden. De vrijwilligers van de THW vakgroep verzorging hebben hooguit maar een paar inzetten op jaarbasis. Om de druk bij de vrijwilligers en werkgevers laag te houden, kan niet verwacht worden 94
dat ze bij elk klein incident opgeroepen worden. Een reële oproepbasis is maximaal 4 à 5 keer per jaar. (Greiten, 2013) De kosten voor het gebruik van mens en materieel is opgebouwd uit alleen variabele kosten. De meeste kosten worden berekend aan de hand van de prijs per uur, zie tabel 10. De kosten van inkoop worden rechtstreeks doorberekend. De kosten van mens en materieel zijn: Kostenpunt Helper Helper met VDA Bestelbus Vrachtwagen Aanhanger veldkeuken Div. materialen
Kosten € 3,- per uur € 22,- per uur € 1,70 per uur € 3,80 per uur € 1,20 per uur Kleine bedragen
Bijkomende kosten
Ontbijt Lunch Avondeten
Ca. € 2,50 per persoon Ca. € 3,50 per persoon Ca. € 3/3,50 per persoon
Excl. Drinken Excl. Drinken Excl. Drinken
15 L Diesel per 100 km 28 L Diesel per 100 km Gasverbruik
Tabel 10 - Kostenoverzicht Logistiek Nordhorn (Technisches Hilfwerk)
Politie Sinds 1 januari 2013 vormt de politie één korps, waar ongeveer 63.000 mensen werken. Korpschef Gerard Bouman heeft de leiding over deze organisatie die bestaat uit tien regionale eenheden, de Landelijke Eenheid voor regio-overschrijdend en specialistisch politiewerk en het Politiedienstencentrum voor ondersteunende taken. (Politie) Eén van de regionale eenheden is de eenheid Oost Nederland. Binnen de eenheid Oost Nederland zijn in politiebureaus waar kantines gevestigd zitten twee grote cateraars aanwezig die voortgekomen zijn uit de oude situatie (voor 1 januari 2013). Op dit moment is de politie Nederland bezig met het schrijven van een pakket van eisen voor een landelijke inschrijving voor de catering. (Roord, 2013) De politie geeft hiermee aan ook naar harmonisatie tussen de verschillende kantines te willen. Als medewerkers staan ingepland om noodhulp te verlenen, het hulp verlenen bij incidenten die met spoed inzet van de politie vragen, zijn ze erop voorbereid langere tijd op de straat aanwezig te zijn en hebben ze gewoon hun eigen brood bij zich. Hiermee is een verschil met de brandweer, die onverwacht vanaf de kazerne vertrekt richting de incidentlocatie. Tijdens incidenten waar de politie en brandweer aan te pas komen, maakt de politie gebruik van de faciliteiten van de brandweer. Als men incidenten heeft waar geen brandweer is, kan men een beroep doen op een bestelbus waar drinken en iets van een mars of nuts in ligt. De meeste incidenten binnen de politie die langer duren zijn gepland, hieraan kan gedacht worden aan incidenten zoals voetbalwedstrijden. Het is van te voren bekend en kan de bus “gereserveerd” worden en het eten vast besteld worden zodat het om een bepaalde afgesproken tijd gereed is. Als het ongepland langdurig is wordt dit meestal, volgens de geïnterviewde, lokaal geregeld en via de bestelbus weer uitgedeeld. Hiervoor zijn vaste medewerkers beschikbaar die de bestelbus bemannen. (Nijhoff, 2013)
95
96
Bijlage 13 - Schema fles wisselen 2x van fles wisselen
Klein incident 1 TS ingezet
Middel incident 2 TS ingezet
Groot incident 3 TS ingezet
2x gewisseld
2x gewisseld
2x gewisseld
Kazerne met totaal 1 TS
Kazerne met totaal 2 TS
1 ingezette kazerne
1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 12 volle cil.
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
Vrijdag of zaterdag? Ja
Actie onder nemen
Vrijdag of zaterdag? Nee
Koude logistiek
Ja
Actie onder nemen
2 ingezette kazernes 1 TS/kazerne
1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
2 TS-en/kazerne
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 12 volle cil.
1 TS / 1 TS kazerne
2 TS / 2 TS kazerne
1 TS / 1 TS kazerne
1 TS / 2 TS kazerne
1 TS / 2 TS kazerne
1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
Nee
Koude logistiek
3 ingezette kazernes
2 ingezette kazernes
Actie onder nemen
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 12 volle cil.
1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 12 volle cil.
Vrijdag of zaterdag?
Vrijdag of zaterdag? Ja
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
Nee
Koude logistiek
Ja
Nee
Actie onder nemen
Koude logistiek
97
3x van fles wisselen
Klein incident 1 TS ingezet
Middel incident 2 TS ingezet
Groot incident 3 TS ingezet
3x gewisseld
3x gewisseld
3x gewisseld
6 flessen tekort op locatie
12 flessen tekort op locatie
18 flessen tekort op locatie
Brengen vanaf kazerne
Brengen vanaf kazerne
Brengen vanaf steunpunt / ademluchtcontainer
Kazerne met totaal 1 TS
Kazerne met totaal 2 TS
1 ingezette kazerne
1 TS – 6 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 6 volle cil.
1 TS – 6 volle cil. 1 TS – 6 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
Actie ondernemen
Actie ondernemen
2 ingezette kazernes 1 TS/kazerne
1 TS – 6 volle cil. Kazerne – 0 volle cil.
2 TS-en/kazerne
1 TS – 12 volle cil. 1 TS – 12 volle cil. Kazerne – 6 volle cil.
Vrijdag of zaterdag? Ja
Actie onder nemen
98
Nee
Koude logistiek
Bijlage 14 - Exploitatiekosten materieel plan In onderstaande tabel staat beschreven hoe de kosten zijn opgebouwd, aangezien de ademluchtcontainer economisch is afschreven, is de rente en afschrijving niet meer van toepassing. Onderstaande tabel komt uit het materiaal plan van Brandweer Twente (Monnikhof, 2012) :
EXPLOITATIEKOSTEN MATERIEEL PLAN BRW (excl. manuren)
Kostensoort
Ademlucht- Verzorgingscontainer container
Totaal rente + afschrijving: (annuïteitswaarde)
6.038
4.860
Klein onderhoud jaarlijks Groot onderhoud: eens in de 5 jr. Verzekering (casco) Banden vervangen Accu's vervangen: eens in de 2 jr. 2 stuks Olie/filters jaarlijks Brandstof Stalling netto vloeropp. + 1m aan alle zijden Inventariseren Apk keuring voertuig Arbocertificering Testen gaspakken Testen perslucht, luchtvoorraad Opleidingskosten
277 1.109 555
416
577
577
Totaal overige exploitatiekosten
3.349
1.547
TOTAAL
9.388
6.407
555
832
99
Bijlage 15 - Kosten maaltijden Gastronrom De warme maaltijden van de 24-uurs worden momenteel aangeleverd in ½ gastronorm verpakking. Gastronorm is de (wereldwijde) standaardisatie van de afmetingen van bakken, braadpannen, plateaus en andere elementen die in een professionele keuken worden toegepast. Gastronorm producten worden zowel gebruikt in de voorbereiding en het koken van voedingswaren als ook voor de verpakking, opslag, transport en uitstalling ervan. De afmetingen van de maaltijden in die verpakking zijn ½ gastronorm = 325 x 265 mm x 40 mm (er zijn verschillende hoogtes van gastronorm, deze hoogte is aangenomen op basis van de verpakking van een andere leverancier, die 42 mm betrof). Met deze afmetingen wordt verder gerekend voor het bepalen van het benodigde materieel en de kosten.
24-uurs zelf koken Een optie is om de 24-uurs zelf te laten koken, daarvoor zijn boodschappen benodigd en deze kunnen gehaald worden bij een supermarkt. De Nettorama zit bij de kazerne Spaansland om de hoek en daarom is met behulp van een boodschappenlijstje gekeken wat ingrediënten voor een maaltijd van 10 personen kost. Er is gekeken naar drie verschillende warme maaltijden: - Nasi met saté - Stamppot andijvie - Rijst-kipschotel uit de oven.
Nettorama 25/11/2013 Nasi met saté Ingrediënten per 10 personen Rijst Satéstokjes (1250 gram) Pindasaus Nasigroenten Twee zakjes nasikruiden Boter of olie Kroepoek
Stamppot andijvie Ingrediënten per 10 personen Aardappelen Andijvie Rookworst of Spekreepjes Mosterd
100
Alle prijzen incl. BTW
Hoeveelheid 1 kg 20 stuks 1 bak 1,5 kg zakjes flacon zak
Verpakking
Hoeveelheid 4,5 kg 1,5 kg 1200 gr. 1200 gr. flacon
Verpakking
400 gr 1250 gr 500 gr 500 gr zakje flacon 75 gr/zak
4 kg 400 gr 275 gr 1 kg flacon
Prijs/verpa Prijs Prijs p.p. kking € 0,69 € 2,07 € 8,75 € 8,75 € 2,35 € 2,35 € 1,19 € 3,57 € 0,56 € 1,12 € 1,15 € 1,15 € 0,89 € 2,67 € 21,68 € 2,17
Prijs/verpa Prijs Prijs p.p. kking € 4,00 € 4,00 € 0,99 € 3,96 € 1,29 € 5,16 € 6,89 € 8,27 € 1,30 € 1,30 € 22,69 € 2,27
Rijst-kipschotel uit de oven Ingrediënten per 10 personen Kipfilet Champignons Boursin kaasjes (boursin cuisine) Preien Geconcentreerde champignonroomsoep, Rijst
Hoeveelheid 1 kg 500 gr. 2 stuks 3 stuks 2 blikjes
Verpakking
1 kg
400 gr
Totale maaltijd incl. soep en toetje Maaltijd 10 personen Hoeveelheid p.p. Soep 150 ml Hoofdmaaltijd (stamppot) 720 gram Rauwkost (Hollands) 62,50 gr. Dessert 150 gr.
1 kg 250 gr 250 gr 3 stuks 515 ml
Verpakking 800 ml n.v.t. 150 gr. 150 gr.
Prijs/verpa Prijs Prijs p.p. kking € 7,00 € 7,00 € 0,79 € 1,58 € 1,54 € 3,08 € 1,00 € 1,00 € 1,09 € 2,18 € 0,69
€ 2,07 € 16,91
€ 1,69
Prijs/verpa Prijs Prijs p.p. kking € 1,75 € 3,50 n.v.t. € 22,69 € 0,99 € 4,95 € 0,50 € 5,00 € 36,14 € 3,61
Nadat gekeken is wat een maaltijd kost in de supermarkt, is gekeken wat de energiekosten zijn om de maaltijd warm te maken. Hiervoor is gekeken naar de optie gasfornuis, welke niet aanwezig is maar de goedkoopste variant is. Verder is gekeken naar het gebruik van inductie en steamer welke beide aanwezig zijn in de kantine van Spaansland. Het verbruik van het kookmiddel is gebaseerd op informatie van de website van keukenkampioen. (MilieuCentraal.nl) Verbruik gasfornuis (niet aanwezig Spaansland) Gebruik gasfornuis (incl. 385 sluipverbruik) Gasprijs € 0,65 Gasverbruik per jaar 63 Totale kosten gas € 40,95
uur per jaar euro/m3 m3/jaar per jaar
Gebruik inductie (aanwezig Spaansland) Gem. gebruikstijd (incl. 385 sluipverbruik) Gebruik inductie 400 - 500 Energieprijs € 0,23 Totale kosten inductie € 92 - 115
kWh kWh per jaar
Gebruik steamer Gebruik steamer Verbruik Energieprijs Totale kosten steamer
uur per jaar kWh kWh per jaar
365 10 € 0,23 € 839,50
uur per jaar
101
Nadat de kosten per maaltijd bekend zijn en de kosten om het warm te maken is gekeken wat de totale kosten op jaarbasis zijn. Hiervan is aangenomen dat één persoon, 1,5 uur per dag bezig is met eventueel het inkopen en de bereiding van de maaltijd en deze zich in beroepsschaal 8 bevindt. De kosten die gemaakt moeten worden om aan de HACCP richtlijnen te voldoen zijn in de berekening niet meegenomen.
Broodjes tijdens repressie Als men ervoor kiest om broodjes zelf aan te schaffen en te ontdooien dan is er een vriezer en voorraad nodig. Om het snel ontdooid te krijgen is een heteluchtoven of steamer ook noodzakelijk. De maximale behoefte tot nu toe is 200 tot 300 broodjes per keer. Er is een leverancier (Bakkerij Kamstra) die belegde broodjes aanlevert in dozen van 27 stuks. De afmetingen van een doos is 30x50x11 cm. En een broodje “kaas tarwe dubbel met roomboter” kost € 0,670 per stuk. In een vrieskist van 300 liter kunnen 756 broodjes in dozen in de vriezer bewaard worden. Als men uit gaat dat 20 keer per jaar broodjes benodigd zijn, en de steamer 15 minuten nodig heeft om de broodjes te ontdooien kan men berekenen wat de totale kosten zijn. In de berekening is niet meegenomen: - De houdbaarheid van de broodjes, als de houdbaarheidsdatum is verstreken moeten er andere broodjes komen; - De kosten voor de ruimte wat de producten innemen; - Als er minder broodjes per keer warm gemaakt worden, en er vaker broodjes worden ontdooid; - De kilometers die gemaakt moeten worden om het voedsel op de locatie te krijgen. - De kosten die gemaakt moeten worden door de brandweer om aan de HACCP richtlijnen te voldoen.
De berekening is weergegeven op de volgende pagina. In de berekening is rekening gehouden met dat broodjes op natuurlijke wijze kunnen ontdooien maar dat soms ook broodjes ontdooid moeten worden. Verder is er een vergelijking gemaakt met de kosten van Van der Valk als deze de broodjes verzorgd.
102
103
€ 52,00
Uren Halen Bruto per uur 1
Uren
€ 416,00
€ 7.500,00
Per jaar
Totaal € 7.916,00 Per broodje € 2,64
€ 2,50
3000
Broodje (stuks) Kosten per broodje
€
Kosten v/d Valk belegde broodjes
Uren Bereiden en brengen Bruto per uur
3000
36,7
Steamer (300 broodjes per keer) CM 102E (40x 1/2GN) Elektrisch Aanschafsprijs Verbruik (KWh)
Broodje (stuks) (Bakkerij Kamstra) Kosten per broodje
286
KWh Vrieskist 300L Aanschafsprijs Verbruik per jaar
Kosten zelf aanschaffen broodjes
2
€ 2.080,00
€ 2.432,10
€ 1.270,50 € 21,10
€ 37,30 € 65,78
Totaal incl. ontdooien € 5.906,78 Per broodje incl. ontdooien € 1,97 Ontdooien op natuurlijke wijze € 1,54
€ 52,00
€ 0,81
10 jaar
10 jaar
Uren Afschrijving Per jaar
€ 12.705,00 € 0,23 0,25
€ 373,00 € 0,23
€
Warme maaltijd tijdens repressie Een keuze is om de maaltijden zelf aan te schaffen en te ontdooien/warm te maken. Hiervoor zijn een aantal aannames gedaan. Er is een vriezer nodig om de maaltijden in op te slaan. De inhoud van de vriezer is afhankelijk van het aantal maaltijden dat men in voorraad wil hebben. Als aangenomen wordt dat er 200 maaltijden in voorraad moeten liggen, is het volume van de vriezer: 325 x 265 x 40 mm = 3.445.000 mm3 = 3,445 L per maaltijd 3,445 L x 200 maaltijden = 689 L. Als men twee vriezers aanschaft van 360 L is er voldoende opslagcapaciteit. Een vriezer kost € 675,en kan volgens de regelgeving van de overheid afgeschreven worden in 10 jaar. (Overheid.nl) Er wordt uitgegaan dat er 500 maaltijden op jaarbasis verbruikt worden in 8 keer. In werkelijkheid ligt het totaal aantal maaltijden naar verwachting lager, maar is nooit exact te bepalen. Er is een keuze gemaakt om te kijken wat het kost om 20 of 40 maaltijden tegelijk warm te maken. Dan kunnen de maaltijden of vervoerd of warm gehouden worden in warmhoudboxen, er wordt vanuit gegaan dat men de 40 maaltijden die warmgemaakt worden, ook warm wil houden. In de berekening is niet meegenomen: - De houdbaarheid van de maaltijden, als de houdbaarheidsdatum is verstreken moeten er andere maaltijden komen; - De kosten voor de ruimte wat de producten innemen; - Als er minder maaltijden per keer warm gemaakt worden, en er vaker maaltijden worden warmgemaakt; - De kilometers die gemaakt moeten worden om het voedsel op de locatie te krijgen. - De kosten die gemaakt moeten worden door de brandweer om aan de HACCP richtlijnen te voldoen.
Verder zijn de kosten van zelf aanschaffen en opwarmen vergeleken met de kosten die gemaakt worden als men het bij Van der Valk haalt en als men Huuskes of Hertong als leverancier kiest. Van der Valk kan de maaltijden warm aanleveren, maar moeten deze nog wel zelf worden afgehaald. Huuskes kan wel diepgevroren maaltijden leveren maar niet warm maken. Dit moet dan in eigen beheer gebeuren. Hertong kan maaltijden warm maken en op locatie afleveren. De kosten van warm maken en op locatie afleveren zijn nog niet bekend doordat hier, mocht de brandweer hiervoor kiezen eerst concrete afspraken over gemaakt moeten worden. De kosten van een maaltijd zijn bij Van der Valk € 13,- ,Huuskes ± €4,- en Hertong € 8,25 per maaltijd. Bij Hertong zijn de kosten gebaseerd op de koude situatie en daar zit soep, rauwkost en een dessert bij in.
104
105
106
