WAGENINGENPANEL: ENERGIE EN DUURZAAMHEID. Onderzoek over duurzaam en energiezuinig wonen onder inwoners van Wageningen

WAGENINGENPANEL: ENERGIE EN DUURZAAMHEID Onderzoek over duurzaam en energiezuinig wonen onder inwoners van Wageningen

Onderzoek in opdracht van de Woningstichting

COLOFON

Uitgevoerd in opdracht van: De Woningstichting Olympiaplein 26 Postbus 38 6700 AA Wageningen T 0317 – 571 600 | F 0317 – 471 601 I www.dewoningstichting.nl

Uitgevoerd door: Newcom Research & Consultancy B.V. Capitool 50

De Ruyterkade 125

7521 PL Enschede

1011 AC Amsterdam

T 053 – 483 6600 | F 053 – 433 7415

T 020 – 639 3251

E [email protected] I www.newcomresearch.nl

Uitvoerende onderzoekers: R.J. Sival I. Duchateau J. Verbeek

Met dank aan: aan: N. van der Slikke (de Woningstichting) L. van der Aa (de Woningstichting)

Enschede, april 2008 Newcom Research & Consultancy B.V. © Newcom Research & Consultancy B.V. Newcom Research & Consultancy B.V. is aangesloten bij de MarktOnderzoekAssociatie (MOA). Het auteursrecht op door Newcom Research & Consultancy B.V. geproduceerde voorstellen van onderzoek, analyses van resultaten en opgestelde rapporten berust bij Newcom Research & Consultancy B.V. Overeengekomen wordt dat aan de opdrachtgever de bevoegdheid wordt overgedragen tot gebruik, vermenigvuldiging en/of opslag binnen de organisatie c.q. concern van de opdrachtgever. Ter voorkoming van misbruik mag niets uit de genoemde documenten in enige vorm of op enige wijze openbaar worden gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Newcom Research & Consultancy B.V. Hierbij omvat openbaar maken ook het verspreiden binnen verbonden bedrijven en/of instellingen van de opdrachtgever. Newcom Research & Consultancy B.V.

-2-

Energiebesparing en duurzaamheid

INHOUD INHOUD ......................................................................................................................................................... 3 1.

2.

ONDERZOEKSOPZET ........................................................................................................................... 4 1.1.

Aanleiding onderzoek ............................................................................................................... 4

1.2.

Onderzoeksaanpak .................................................................................................................... 4

1.3.

Respons en opbouw steekproef ............................................................................................. 5

RESULTATEN .......................................................................................................................................... 7 2.1.

Eigen woning ............................................................................................................................... 8

2.2.

Motivaties energiebesparing ................................................................................................. 13

2.3.

Bekendheid en informatievoorziening ................................................................................. 18

2.4.

Beleid en toekomst................................................................................................................... 22

3.

CONCLUSIES ....................................................................................................................................... 26

4.

BIJLAGEN............................................................................................................................................. 29 4.1.

Antwoorden op Open vragen ............................................................................................... 29

4.2.

Uitsplitsingen.............................................................................................................................. 33

Newcom Research & Consultancy B.V.

-3-


1. ONDERZOEKSOPZET

1.1.

AANLEIDING ONDERZOEK

De Woningstichting is een woningcorporatie in Wageningen. Zij heeft een totaal van 5.200 huurwoningen in Wageningen in haar beheer en is nauw betrokken bij ontwikkelingen in de maatschappij. Vanuit deze betrokkenheid wil de Woningstichting in 2008 aandacht geven aan energiebesparing en duurzaamheid. Om aan te sluiten bij de wensen en behoeften van huurders is meer inzicht in de wijze waarop energiebesparing en duurzaamheid onder de huurders van de Woningstichting leeft benodigd. Hiertoe heeft onderzoeksbureau Newcom Research & Consultancy in november en december 2007 een onderzoek onder de deelnemers van het WageningenPanel uitgevoerd. In het onderzoek is ingegaan op de volgende aspecten: •

Huidige maatregelen voor besparing en duurzaamheid in de woning

•

Prioriteit invoeren maatregelen

•

Belang en motivaties voor energiebesparing

•

Bekendheid met activiteiten van de Woningstichting

•

Tevredenheid met informatievoorziening

•

Verantwoordelijkheid invoering maatregelen

•

Beoordeling mogelijke initiatieven van de Woningstichting

•

Gewenste acties van de Woningstichting

1.2.

ONDERZOEKSAANPAK

Om meer inzicht in het thema en de beleving hiervan onder huurders van de Woningstichting te krijgen is op 6 november een focusgroep gehouden. Tijdens een bijeenkomst in Hotel de Nieuwe Wereld is aan dertien huurders gevraagd te reageren en discussiëren over de thema’s van het onderzoek. De resultaten van deze focusgroep zijn in samenspraak met de Woningstichting verwerkt tot een vragenlijst. Vervolgens zijn alle 517 leden van het WageningenPanel via e-mail uitgenodigd voor het onderzoek. Zij konden van 28 november tot 15 december de vragenlijst via internet invullen.


-4-


1.3.

RESPONS EN OPBOUW STEEKPROEF STEEKPROEF

Van de 517 leden van het WageningenPanel zijn 363 personen aan de vragenlijst begonnen. Uiteindelijk hebben 310 mensen de vragenlijst volledig ingevuld, een respons van 60%. Aan het onderzoek hebben zowel huurders van de woningstichting als niet huurders deelgenomen.

70% 70%

19%

11%

216 Huurders van de

60 NietNiet-huurders, zoeken

34 NietNiet-huurders, zoeken

Woningstichting

woning via de

geen woning

Woningstichting

In Tabel 1 is de verdeling van de huurders van de Woningstichting over de steekproef te zien. Tabel 1 – Steekproefverdeling teekproefverdeling huurders Woningstichting (n=21 (n= 216 216 ) Leeftijd

n

%

Bouwjaar

n

%

jonger dan 25

5

2

Voor 1950

27

13

25 tot 35

62

29

Tussen 1950-1970

76

35

35 tot 45

43

20

Tussen 1970-1990

89

41

45 tot 55

48

22

Tussen 1990-2000

3

1

55 tot 65

35

16

Na 2000

0

0

65 jaar of ouder

23

11

Weet ik niet

21

10

Gezinssamenstelling

n

%

Woningtype

n

%

Alleenstaand (geen kinderen)

95

44

Eengezinswoning

90

42

Tweepersoonshuishouden

66

31

Appartement

93

43

Gezin met kinderen

30

14

Bovenwoning

19

9

Eenoudergezin

20

9

Benedenwoning

14

7

Geen antwoord

5

2

Inkomen

n

%

Beneden modaal

81

38

Modaal

90

42

1.5 keer modaal

19

9

2 keer modaal

6

3

Meer dan 2 x modaal

2

1

Weet ik niet

7

3

Zeg ik liever niet

11

5


-5-


In Tabel 2 staat de verdeling van niet-huurders over de steekproef. Aangezien deze verdeling afwijkt van de werkelijke verdeling van inwoners van Wageningen, kan de groep niet-huurders in het onderzoek niet als representatief voor de gemeente Wageningen worden aangemerkt. Om een indicatie van mogelijke verschillen tussen huurders en niet-huurders te geven zijn deze resultaten wel in de rapportage opgenomen. Door het gebrek aan representativiteit zal men echter voorzichtig moeten zijn met het trekken van conclusies op basis van deze vergelijkingen. Tabel 2 – Steekproefverdeling nietniet-huurders (n=94 (n= 94) 94 ) Leeftijd

n

%

Bouwjaar

n

%

jonger dan 25

18

19

Voor 1950

16

17

25 tot 35

40

43

Tussen 1950-1970

17

18

35 tot 45

13

14

Tussen 1970-1990

37

39

45 tot 55

8

9

Tussen 1990-2000

5

5

55 tot 65

8

9

Na 2000

11

12

65 jaar of ouder

7

7

Weet ik niet

8

9

Gezinssamenstelling

n

%

Woningtype

n

%

Alleenstaand (geen kinderen)

37

39

Eengezinswoning

26

28

Tweepersoonshuishouden

32

34

Appartement

30

32

Gezin met kinderen

10

11

Bovenwoning

8

9

Benedenwoning

2

2

n

%

60

64

34

36

Eenoudergezin

4

4

Geen antwoord

11

12

Inkomen

n

%

Type nietniet-huurder

Beneden modaal

28

30

Zoekt woning via

Modaal

39

41

Woningstichting

1.5 keer modaal

12

13

Niet huurder

2 keer modaal

2

2

Meer dan 2 x modaal

3

3

Weet ik niet

5

5

Zeg ik liever niet

5

5


-6-


2. RESULTATEN


-7-


2.1.

EIGEN WONING

In deze paragraaf wordt in kaart gebracht hoe het staat met de maatregelen voor duurzaamheid en energiebesparing in en om de eigen woning. Naast de tevredenheid met de eigen woning op dit gebied wordt gekeken naar de maatregelen die aanwezig zijn en welke maatregelen men zelf heeft aangebracht. Als laatste wordt inzichtelijk welke prioriteit men over het algemeen toekent aan nog te installeren maatregelen. In deze paragraaf staan naast de resultaten van de huurders van de Woningstichting ook de resultaten van de niet-huurders weergegeven. Doordat deze groep niet representatief is voor heel Wageningen zijn deze resultaten slechts indicatief. Zoals te zien in Figuur 1 is twee derde (65%) van de huurders niet tevreden met de energiebesparende maatregelen in en om de eigen woning, tegenover 15 % die hiermee wel tevreden is. Iets meer dan een derde (37%) van de huurders is van mening dat hun woning comfortabel is, ook bij grote kou. De mate waarin men het eens is met de stelling “Woning is comfortabel, ook als het koud is” verschilt significant naar het bouwjaar van de woning (Tabel 11 in bijlage 4.2).

Figuur 1 – Stellingen rond maatregelen in eigen woning huurder

65

21

15

Ik ben tevreden met de energiebesparende maatregelen

niet huurder

51

in en om mijn woning

huurder

19

31

16

47

37

Mijn woning is comfortabel, ook als het

niet huurder

29

12

59

buiten erg koud is

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Percentage

(helemaal) mee oneens


Niet eens / niet oneens

-8-

(helemaal) mee eens


De mate waarin besparende maatregelen in de woning aanwezig zijn is te zien in Figuur 2 en in Figuur 3 op de volgende pagina. De meeste huurders (92%) hebben in meer of mindere mate dubbele beglazing in hun woning. Ook energiezuinige binnenverlichting komt veel voor (bij 64% van de huurders). Aangaande de verschillende vormen van isolatie (dak-, gevel- of vloerisolatie) valt op dat veel huurders niet weten of isolatie in hun woning aanwezig is. Zonnecellen, een zonneboiler, vloerisolatie of afkoppeling van hemelwater zijn bij minder dan een tiende van de huurders aanwezig. Figuur 2 – Huidige maatregelen in woning (figuur 1 van 2) Dubbele beglazing

huurder

52

niet huurder

53

huurder

Gevelisolatie

6

17

niet huurder

huurder

Zonnecellen

28

41

niet huurder

19

2 2

0 4

19

29

3

90

5

94 11

huurder

Dakisolatie

26

96

niet huurder

niet huurder

84

4

4

31

44

47

0%

6

1

22

5

20%

6

35

31

50

huurder

Zonneboiler

18

49 7

niet huurder

8

22

38

huurder

HR-Ketel

40

40%

15

33

60%

80%

100%

Percentage

Wel aanwezig


Gedeeltelijk aanwezig

-9-

Niet aanwezig

Weet ik niet


Figuur 3 - Huidige maatregelen in woning (figuur 2 van 2) huurder

Vloerisolatie

Thermostaat kranen

Waterbesparende douchekoppen

Dubbel

5 3

60

niet huurder

32

huurder

32

3

34

12

14

niet huurder

70

44

huurder

31

18

11

37

17

niet huurder

4 9

58

49

8

13

huurder

38

3

niet huurder

38

4

30

9

54

5

50

7

spoelsysteem

Afkoppeling

huurder

4 1

niet huurder

9

79 4

16 70

17

hemelwater huurder

Energiezuinige

13

niet huurder

8 20

66 9

14 57

14

buitenverlichting huurder

Energiezuinige

34

niet huurder

30

32

26

29

9

33

6

binnenverlichting 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Percentage

Wel aanwezig


Gedeeltelijk aanwezig

- 10 -

Niet aanwezig

Weet ik niet


In Figuur 4 zijn de besparende maatregelen te zien die men zelf heeft getroffen. De meerderheid van de huurders bespaart energie door elektrische apparaten niet onnodig in de stand-by stand te laten, door de verwarming eerder uit te zetten, door spaarlampen te gebruiken en door energiezuinige apparaten te gebruiken. Men maakt het minste gebruik van verschillende waterbesparende maatregelen. Antwoorden gegeven bij “Andere maatregel” zijn te vinden in Tabel 6 in bijlage 4.1. Figuur 4 – Zelf getroffen maatregelen maatregelen 88

Elektrische apparaten niet onnodig op stand-by

80 84

Zelf eerder verwarming uit(evt klokthermostaat)

72 80

Spaarlampen

68 69

Energiezuinige apparaten (A-label)

54 51

Tochtstrips

41 48

Groene stroom / natuurstroom

26 36

Waterbesparende douchekop

44 34

Extra gordijnen

24 28

Radiatorfolie

11 11

Waterbesparende kranen

22 5

Hergebruik spoelwater

6

Afkoppeling hemelwater (bv regenton)

5

Geen van deze maatregelen

2

7 huurder

3

niet huurder

12

Andere maatregel

12 0

20

40

60

80

100

Percentage


- 11 -


In Tabel 3 staan besparende maatregelen die de Woningstichting zou kunnen treffen geordend op de gemiddelde prioriteit die de huurders hieraan toekennen. Een hoge positie in deze lijst wordt veroorzaakt doordat relatief veel huurders aan deze maatregel een hoge prioriteit toekennen. Daarnaast staat in de tabel het percentage huurders weergegeven dat deze maatregel de hoogste prioriteit geeft. Het hoge percentage huurders dat dubbele beglazing op de eerste plaats heeft staan is opvallend. Voor mensen die deze maatregel nog niet (overal) in huis hebben, heeft dubbel glas duidelijk de hoogste prioriteit. Hoewel gevelisolatie voor maar 10% van de huurders op de eerste plaats staat, komt deze maatregel bij bijna twee derde van de huurders in de top 5 voor. Tabel 3 – Prioriteit aanpassingen aan woning onder huurders van de Woningstichting Prioriteit Prioriteit

% op eerste plaats 10

Activiteit

1

Gevelisolatie

2

Dubbele beglazing

39

3

Thermostaatkranen

12

4

Vloerisolatie

4

5

HR-Ketel

13

6

Dakisolatie

7

7

Waterbesparende douchekop(pen) / kranen

2

8

Dubbel-spoelsysteem toiletten

4

9

Zonneboiler

4

10

Energiezuinige buitenverlichting

3

11

Energiezuinige binnenverlichting

1

12

Afkoppeling hemelwater van riolering (bijv. een regenton)

2


- 12 -


2.2.

MOTIVATIES ENERGIEBESPARING ENERGIEBE SPARING

In deze paragraaf wordt een beeld geschetst van de motivaties van huurders van de Woningstichting voor besparing en duurzaamheid. Allereerst wordt hiervoor het belang dat huurders hechten aan het besparen van energie bekeken. Daarnaast worden de redenen die men heeft om de woning energiezuinig in te richten op een rijtje gezet. De bereidheid tot het brengen van financiële offers voor het besparen van energie wordt in kaart gebracht middels enkele stellingen. In deze paragraaf staan naast de resultaten van de huurders van de Woningstichting ook de resultaten van de niet-huurders weergegeven. Doordat deze groep niet representatief is voor heel Wageningen zijn deze resultaten slechts indicatief. De meeste huurders van de Woningstichting vinden het (zeer) belangrijk om energie te besparen (Figuur 5). Er zijn geen verschillen in het belang dat men hecht aan het besparen van energie naar leeftijd, gezinstype, inkomen of type danwel bouwjaar van de woning. Figuur 5 – Belang besparen energie huurder

5 1

niet huurder

5

94

6

0%

87

20%

(zeer) onbelangrijk


40%

60% Percentage

Niet onbelangrijk / niet belangrijk

- 13 -

80%

100%

(zeer) belangrijk


Zoals te zien in Figuur 6 geven bijna alle huurders (95%) een lagere energierekening op als reden om energie te besparen. Op de tweede plaats komt bescherming van het milieu (78%). Antwoorden gegeven bij “Andere reden” zijn te vinden in Tabel 7 in bijlage 4.1. Figuur 6 – Redenen voor energiezuinige inrichting woning 95

Lagere energierekening

82 78

Bescherming van het milieu

73 56

Terugdringen CO2 uitstoot

55 43

Conserveren natuurlijke hulpbronnen

46

huurder

58

Meer comfort

niet huurder

43 2

Andere reden

2 0

20

40

60

80

100

Percentage


- 14 -


Een lagere energierekening wordt door de helft van de huurders ook meteen als belangrijkste reden gezien (Figuur 7). Een gedeelde tweede plaats is er voor bescherming van het milieu en meer comfort in de woning als reden om de woning energiezuinig in te richten. Wat men als de belangrijkste reden voor energiebesparing noemt verschilt significant naar leeftijd (Tabel 12 in bijlage 4.2). Jongere huurders noemen vaker bescherming van het milieu als belangrijkste reden, terwijl oudere huurders vaker comfort noemen. Figuur 7 – Belangrijkste reden voor energiezuinig inrichten woning 50


45 20


34


6


5

10

6 huurder

19

Meer comfort 2

niet huurder

0

Andere reden

2 0

20

40

60

Percentage


- 15 -


De respondenten zijn ook enkele stellingen rond geld en energiebesparing voorgelegd. De resultaten hiervan zijn weergegeven in Figuur 8. Bijna een derde (29%) van de huurders vindt energiebesparing belangrijker voor zijn eigen portemonnee dan voor het milieu. De meerderheid (88%) van de huurders is van mening dat het verbeteren van de energiezuinigheid van de woningen een noodzakelijke investering van de Woningstichting is. De helft (49%) van de huurders vindt daarbij dat de Woningstichting hiervoor niet meer huur mag vragen, waarbij een vergelijkbaar percentage (46%) wél bereid is om meer te betalen voor een energiezuinige woning. Antwoorden op deze stellingen verschillen niet significant naar leeftijd, gezinstype, inkomen of type danwel bouwjaar van de woning.

Figuur 8 – Stellingen geld en energiebesparing Energiebesparing vind ik belangrijker huurder

31

voor mijn eigen portemonnee dan voor niet huurder het milieu

Ik wil best wat meer betalen voor een energiezuinige woning

37

huurder

29

32

31

25

29

niet huurder

20

46

25

Woningstichting mag best meer huur huurder vragen voor energiezuinige woning niet huurder

Verbetering energiezuinigheid van

40

55

28

49 24

47

huurder

7

4

23 29

88

de woningen is noodzakelijke investering van de Woningstichtingniet huurder

10

0%

9

82

20%

40%

60%

80%

100%

Percentage (helemaal) mee oneens



- 16 -

(helemaal) mee eens


Om een duidelijker beeld te krijgen van de financiële offers die de huurders zelf bereid zijn te maken voor besparende maatregelen is aan de huurders een hypothetische situatie voorgelegd. In deze situatie werd door de installatie van HR++ glas €24,- per maand op de energierekening bespaard. De huurders is gevraagd wat ze in dat geval per maand aan extra huur zouden willen betalen. In Figuur 9 is de verdeling van de gekozen bedragen te zien. Het gemiddelde bedrag dat men hiervoor overheeft is €9,85. Een deel van de huurders (8%) weet niet hoeveel zij aan extra huur overhebben voor deze energiebesparing. Deze vraag is niet aan niet-huurders voorgelegd. Figuur 9 – Maximale huurverhoging bij besparing van €24,€24,- op energierekening € 4,- of lager

27

€ 5,-

15

€ 6,-

3

€ 7,-

1

€ 8,-

1

€ 9,-

1

€ 10,-

23

€ 12,-

10

€ 14,-

1

€ 15,-

3

€ 18,-

1

€ 20,-

8

€ 23,-

6

€ 24 of meer

4 0

10

20

30

Percentage

€9,85

is het gemiddelde bedrag per maand dat de huurders aan extra huur over hebben voor een besparing van €24,- op de energiekosten


- 17 -


2.3.

BEKENDHEID EN INFORMATIEVOORZIENING INFORMATIEVOORZIENING

In deze paragraaf worden verschillende aspecten van de informatievoorziening rond energiebesparing en duurzaamheid onder de loep genomen. Hierbij is als eerste aandacht voor de bekendheid met een aantal activiteiten van de Woningstichting op dit gebied. Tevens wordt gekeken naar de wijze waarop men informatie over besparing en duurzaamheid ontving en de mate waarin men deze informatie volledig vond. Als laatste is gekeken of de huurders voldoende weten over wat zij, al dan niet samen met de Woningstichting, aan energiebesparing kunnen doen. De vragen in deze paragraaf zijn niet aan de niet-huurders voorgelegd. De bekendheid van huurders met activiteiten van de Woningstichting op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing staat weergegeven in Figuur 10. Het meest bekend zijn de initiatieven tot duurzaam bouwen, verantwoord slopen en de zonnewoningen aan de Veerweg. De andere activiteiten zijn bij minder dan de helft van de huurders bekend. Figuur 10 – B ekendheid met activiteiten Woningstichting W oningstichting Duurzaam bouwen: gebruik van verantwoorde materialen bij nieuwbouw

71

Verantwoord slopen: Bij de sloop van een woning worden de materialen gescheiden afgevoerd en verwerkt

69

Zonnewoningen aan de Veerweg

67

Agrôdome (Ecologische woningen aan de Veerstraat)

45

Bestaande woningen voorzien van HRisolatieglas

45

Bestaande woningen voorzien van HR-ketels en zonneboilers

44

Plaatsen gevelisolatie flats Pomona-Asterstraat

20

0

20

40

60

80

Percentage


- 18 -


In Figuur 11 is te zien op welke wijze de huurders informatie over energiezuinig en duurzaam wonen van de Woningstichting hebben ontvangen. De helft van de huurders heeft over dit onderwerp nooit informatie van de Woningstichting ontvangen of weet niet op welke wijze zij informatie hebben ontvangen (respectievelijk 30% en 22%). Huurders die wel informatie hebben ontvangen over energiezuinig en duurzaam wonen, hebben deze informatie voornamelijk via folders en brochures ontvangen (30%). Antwoorden gegeven bij antwoordmogelijkheid “Andere wijze” zijn te vinden in Tabel 8 in bijlage 4.1. Figuur 11 – Wijze van ontvangen informatie Nooit informatie van de Woningstichting over dit onderwerp ontvangen

30

Via folder / brochure van de Woningstichting

30

Via de regionale media (TV, krant, radio)

15

Via website van de Woningstichting

11

Via gesprek met een medewerker van de Woningstichting

9

Weet niet

22

Andere wijze

6

0

10

20

30

40

Percentage


- 19 -


De huurders die aangaven informatie ontvangen te hebben is vervolgens een vraag over de volledigheid van de informatievoorziening op het gebied van energiebesparing en duurzaam wonen voorgelegd. In Figuur 12 zijn de resultaten van deze vraag te zien. Iets minder dan een vijfde (17%) van de huurders vindt de informatievoorziening op dit gebied volledig. Figuur 12 – Beoordeling informatievoorziening Woningstichting Woningstichting energie en duurzaam wonen (n=163)

Informatievoorziening

23

0%

Onvolledig

40

20%

40%

17

60% Percentage

Niet volledig / niet onvolledig

Volledig

21

80%

100%

Weet niet

Aan de mensen die de informatievoorziening onvolledig vonden is vervolgens gevraagd welke informatie zij gemist hebben. De antwoorden op deze vraag zijn te vinden in Tabel 9 en Tabel 10 in bijlage 4.1. Meerdere huurders geven aan dat men over dit onderwerp nooit informatie heeft ontvangen. Ook word door verschillende huurders informatie over de mogelijkheden met de eigen woning gemist, terwijl enkele huurders graag een meer persoonlijke benadering zouden zien.

De invoering van de energielabels voor huurwoningen van de Woningstichting per 1 januari 2009 is bij 88% van de huurders bekend. Dit is vergelijkbaar met de bekendheid bij niethuurders (86%).

88%

Van de huurders heeft wel eens wat gezien, gehoord of gelezen over de invoering van de energielabels


- 20 -


Om de informatiebehoefte onder huurders in kaart te brengen is hen ook een drietal stellingen rond dit onderwerp voorgelegd. Hieruit blijkt dat de meeste huurders (76%) vinden dat zij voldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden om zelf energie te besparen. Minder dan een vijfde (17%) van de huurders geeft aan voldoende op de hoogte te zijn van de mogelijkheden om samen met de Woningstichting energie te besparen. Iets meer dan een kwart weet waar zij met vragen over dit onderwerp bij de Woningstichting terecht kunnen. Jongere huurders geven vaker aan dat zij niet op de hoogte zijn van de mogelijkheden bij de Woningstichting of dat zij niet weten waar zij terecht kunnen met vragen (bijlage 4.2, Tabel 13 en Tabel 14). Figuur 13 – Stellingen informatievoorziening Ik ben voldoende op de hoogte van de mogelijkheden die ik zelf heb om energie te besparen

11

13

76

Ik ben voldoende op de hoogte van de mogelijkheden om samen met de Woningstichting energie te besparen

53

Ik weet waar ik bij de Woningstichting terecht kan met mijn vragen over energiebesparing

49

0%

(helemaal) mee oneens


20%


- 21 -

1

26

19

40% 60% Percentage

(helemaal) mee eens

17

27

80%

4

5

100%

Weet niet


2.4.

BELEID EN TOEKOMST

In deze paragraaf wordt de visie van de huurders op beleid en toekomstige activiteiten van de Woningstichting in kaart gebracht. Hierbij is eerst aandacht voor het beeld dat men van de Woningstichting heeft op het gebied van energiezuinig en duurzaam wonen. Vervolgens wordt gekeken wie de huurders het meest verantwoordelijk achten voor het invoeren van verschillende maatregelen gericht op duurzaamheid en besparing. Tevens wordt aandacht besteedt aan de intentie tot gebruik van een drietal mogelijke initiatieven van de Woningstichting. Tot slot wordt een overzicht gegeven van door de huurders gewenste acties rond duurzaam wonen en energiebesparing. Via een aantal stellingen is het beeld dat men van de Woningstichting heeft op het gebied van besparing en duurzaamheid in kaart gebracht. In Figuur 14 zijn deze resultaten weergegeven. Hier wordt duidelijk dat het merendeel van de huurders (73%) van mening is dat de Woningstichting voorop moet lopen op het gebied van duurzaamheid. Uit de resultaten van de andere stellingen valt op te maken dat dit volgens een groot deel van de huurders nog niet het geval is. Figuur 14 – Beoordeling Woningstichting De Woningstichting loopt voorop als het gaat om energiezuinig wonen De Woningstichting dient als corporatie in de "City of Life Science" voorop te lopen in Nederland op het gebied van duurzaam wonen

47

8

29

14

De Woningstichting heeft voldoende aandacht voor energiezuinig wonen

9

De Woningstichting geeft mij voldoende mogelijkheden om energiezuinig te wonen

13

37

18

32

30

43

0%

5

37

17

De Woningstichting is heeft nu vooral aandacht voor duurzaamheid omdat dit moet van de overheid

20

73

32

De Woningstichting heeft voldoende aandacht voor duurzaam (milieuvriendelijk) bouwen

4

20%

34

40%

60%

17

29

29

14

80%

9

100%

Percentage (helemaal) mee oneens



- 22 -

(helemaal) mee eens

Weet niet


Zoals te zien in Tabel 4 achten de meeste huurders zichzelf primair verantwoordelijk voor het gebruik van spaarlampen en groene stroom. Over het gebruik van waterbesparende douchekoppen en kranen ziet de ene helft zichzelf hiervoor verantwoordelijk, terwijl de andere helft van de huurders dit een verantwoordelijkheid van de Woningstichting vindt. Ook rond de verantwoordelijkheid voor de afkoppeling van hemelwater, verantwoord slopen, gebruik van zonnecellen en het gebruik van duurzame materialen en technieken bij nieuwbouw zijn de meningen verdeeld. Waar een groot deel van de huurders de verantwoordelijkheid hiervoor bij de Woningstichting ziet liggen is er ook een aanmerkelijk deel van de huurders dat de overheid voor invoeren van deze maatregelen verantwoordelijk acht. De installatie van dubbel glas, gevel- en vloerisolatie, thermostaatkranen en een dubbel spoelsysteem bij toiletten vinden de meeste huurders een verantwoordelijkheid van de Woningstichting. Tabel 4 – Verantwoordelijkheid voor invoeren besparende en duurzame maatregelen Overheid De

De WoningWoning-

(incl.

huurders

stichting

gemeente)

Anders

Installatie van dubbel glas

0

94

5

0

Installatie gevelisolatie

0

91

8

0

Gebruik groene stroom

72

4

19

5

Installatie vloerisolatie

8

85

4

2

Gebruik van spaarlampen

92

3

4

1

Thermostaatkranen

16

81

0

2

47

50

1

2

4

94

1

1

19

43

35

3

1

52

46

1

5

59

33

3

0

66

32

1

Waterbesparende douchekop(pen) / kranen Dubbel-spoelsysteem toiletten Afkoppeling hemelwater van riolering (bijv. een regenton) Verantwoorde sloop (recycling en gescheiden afvalverwerking) Gebruik van zonnecellen Gebruik van duurzame materialen en technieken bij nieuwbouw


- 23 -


Er is een drietal mogelijke initiatieven aan de huurders voorgelegd: Energieteam: Een gratis service, op verzoek van de huurder. Zij geven advies op maat over energiezuinig wonen Collectieve energieenergie -inkoop: De Woningstichting gaat met meer corporaties collectief energie inkopen om zo kwantumkorting te kunnen regelen. Huurders van de Woningstichting kunnen daardoor goedkope energie bij de Woningstichting afnemen. Hulp bij aanschaf aanschaf duurzame materialen: Via de Woningstichting kunnen huurders hulp (selecteren juiste leverancier of model, lagere inkoopprijs) krijgen bij de aanschaf van zaken als zonnecollectoren of een grijs (waterbesparend) toilet. Zoals te zien in Figuur 15 staat de meerderheid van de huurders positief tegenover alle drie de initiatieven. Als het gaat om collectieve energie-inkoop zijn de oudere huurders significant vaker positief dan jongere huurders (Tabel 15, bijlage 4.2). Figuur 15 – Beoordeling initiatieven Energieteam

8

10

77

Collectieve energie-inkoop

10

13

Hulp bij aanschaf duurzame materialen

9

14

0%

(beslist) geen goed idee


5

69

8

69

20%

40%

Geen goed, geen slecht idee

- 24 -

60% Percentage

(beslist) een goed idee

7

80%

100%

Weet niet


In Figuur 16 is de mate waarin mensen van plan zijn de voornoemde drie initiatieven te gaan gebruiken afgebeeld. Een veelgebruikte vuistregel in de marketing is dat 75% van de mensen die aangeven zeker wel van een dienst gebruik te maken dit daadwerkelijk doen. Van de mensen die aangeven waarschijnlijk wel gebruik te maken zal 25% dit daadwerkelijk doen. Dit houdt in dat bij benadering 23% van de huurders gebruik zou maken van het energieteam, 24% gebruik zou maken van collectieve energie-inkoop en 18% van de hulp bij aanschaf van duurzame materialen. Figuur 16 – Intentie gebruik initiatieven Energieteam

6

27

Collectieve energieinkoop

8

Hulp bij aanschaf duurzame materialen

9

37

15

48

25

0%

39

20%

40%

18

12

17

13

12

60%

15

80%

100%

Percentage

Zeker niet

Waarschijnlijk niet

Waarschijnlijk wel

Zeker wel

Weet niet

De huurders van de Woningstichting hadden aan het einde van de vragenlijst de mogelijkheid om aan te geven waar de Woningstichting de prioriteit zou moeten leggen op het gebied van energiezuinig en duurzaam wonen. Ruim driekwart (78%) van de huurders heeft deze vraag beantwoord. Om meer inzicht te krijgen in de gegeven antwoorden zijn de antwoorden geclusterd naar verschillende categorieën.

Soortgelijke antwoorden zijn binnen een categorie geplaatst

(bijvoorbeeld: “HR++ glas” en “Allereerst dubbel glas plaatsen” horen allebei bij de categorie “Dubbel glas / HR++ glas plaatsen”). Waar mensen meer dan één antwoord gaven, zijn de antwoorden in verschillende categorieën ingedeeld, tot een maximum van drie. In Tabel 5 zijn de vijf meest genoemde antwoordcategorieën weergegeven. Tabel 5 – Gewenste prioriteit activiteiten (geclusterd) Gewenste activiteit

n

%

Verbetering isolatie

48

22

Woningbestand renoveren naar huidige norm

27

13

HR ketels / zonneboilers plaatsen

24

11

Dubbel glas / HR++ glas plaatsen

23

11

Voorlichting over eigen mogelijkheden

17

8


- 25 -


3. CONCLUSIES In dit hoofdstuk worden de belangrijkste resultaten van het onderzoek op een rijtje gezet. Hierbij is alleen naar de resultaten van de huurders gekeken, aangezien onvoldoende niethuurders aan het onderzoek hebben deelgenomen om over hen betrouwbare uitspraken te doen. Energiebesparing in huis vooral belangrijk voor eigen portemonnee Bijna alle huurders van de Woningstichting (94%) vinden het belangrijk om energie te besparen. Bijna een derde van de huurders geeft aan dat zij geld bij het besparen van energie als een belangrijkere reden zien dan het milieu. Als belangrijkste reden voor het energiezuinig inrichten van de woning noemt de helft van de huurders een lagere energierekening. Een gedeelde tweede plaats wordt ingenomen door bescherming van het milieu en een hoger comfort (respectievelijk 20% en 19%). Jongere huurders noemen vaker bescherming van het milieu als belangrijkste reden, terwijl oudere huurders vaker een hoger comfort noemen. Huurders weinig tevreden over huidige maatregelen in woning Twee derde van de huurders geeft aan niet tevreden te zijn met de energiebesparende maatregelen in en om de woning. Daarbij vindt minder dan twee vijfde van de huurders de eigen woning comfortabel tijdens koude perioden. De meest genoemde besparende maatregelen die bij huurders in de woning (gedeeltelijk) aanwezig zijn, zijn dubbele beglazing (92%), energiezuinige binnenverlichting(64%) en een HRketel (43%). Huurders weten vaak niet in welke mate gevel-, vloer- of dakisolatie in hun woning aanwezig zijn. Ook weet een kwart van de huurders niet te zeggen of zij een HR-ketel hebben. Als gevraagd wordt welke besparende maatregelen men zelf heeft getroffen dan noemt de meerderheid van de huurders (88% tot 64%) het niet onnodig op stand-by laten staan van elektrische apparaten, het eerder uitzetten van verwarming, en het gebruik van spaarlampen en energiezuinige apparaten. Waterbesparende maatregelen, zoals waterbesparende kranen of douchekoppen, hergebruik van spoelwater en afkoppeling van hemelwater worden het minst genoemd (36% tot 5%). Vooral verbetering isolatie woningen gewenst Geconfronteerd met de keuze uit maatregelen die de Woningstichting zou kunnen invoeren in de woning leggen de huurders gemiddeld gezien de hoogste prioriteit bij gevelisolatie, gevolgd door dubbele beglazing en thermostaatkranen. Voor huurders die nog geen of niet overal dubbele beglazing hebben, heeft deze maatregel veruit de hoogste prioriteit.


- 26 -


Ook wanneer de huurders spontaan kunnen noemen wat de Woningstichting volgens hen het beste kan doen op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid staat het verbeteren van de isolatie van de woningen bovenaan. Op de tweede plaats staat het renoveren van het hele woningbestand naar de huidige norm, met een gedeelde derde plaats voor het plaatsen van energiezuinige ketels en het installeren van dubbel glas. Verbetering energiezuinigheid is noodzakelijke investering De ruime meerderheid van de huurders ziet het verbeteren van de energiezuinigheid van de woning als een noodzakelijke investering van de Woningstichting. Dit wordt onderstreept door de verantwoordelijkheid die zij voor het invoeren van veel besparende maatregelen aan de Woningstichting toekennen. Voor het invoeren van isolerende en waterbesparende maatregelen zien de meeste huurders de Woningstichting verantwoordelijk. Alleen aangaande het gebruik van groene stroom en spaarlampen zien de huurders zichzelf als meest verantwoordelijke. Voor duurzame nieuwbouw en sloop, het invoeren van zonnecellen en de afkoppeling van hemelwater zien veel huurders naast de Woningstichting ook een belangrijke rol voor de overheid. Huurders beperkt bereid om mee te betalen aan aan besparende maatregelen De helft van de huurders vindt dat de Woningstichting de huur voor bekostiging van besparende maatregelen niet mag verhogen, de andere helft is bereid iets meer te betalen voor een energiezuinige woning. Er is de huurders tevens gevraagd wat zij een redelijke maximale huurverhoging vinden bij een hypothetische besparing van € 24,- per maand. De huurders vallen hierbij globaal gezien in drie groepen uiteen. De eerste groep (42% van de huurders)vindt dat in deze situatie de huur met maximaal € 5,- per maand mag worden verhoogd. De tweede groep (33% van de huurders) vindt een huurverhoging rond de € 11,redelijk. De laatste groep (18% van de huurders) vindt een huurverhoging rond maximaal € 20,redelijk. Het gemiddelde van alle huurders ligt rond de € 10,-. Aanbod energiebesparing en duurzaam wonen Woningstichting weinig bekend Slechts een kwart van de huurders geeft aan dat zij weten waar zij bij de Woningstichting terecht kunnen met vragen over energiebesparing, terwijl minder dan een vijfde aangeeft voldoende op de hoogte te zijn van de mogelijkheden om samen met de Woningstichting energie te besparen. Het merendeel van de huurders (76%) geeft daarentegen aan wel voldoende op de hoogte te zijn van de mogelijkheden die zij zelf hebben om energie te besparen. Ongeveer de helft van de huurders geeft aan dat zij wel eens informatie op het gebied van energiezuinig en duurzaam wonen van de Woningstichting hebben ontvangen. Hierbij noemt men vooral folders/brochures en de regionale media. Van degenen die wel eens informatie hebben ontvangen vindt ongeveer een zesde (17%) van de huurders de informatievoorziening van de Woningstichting op het gebied van energiebesparing en duurzaam wonen volledig, Newcom Research & Consultancy B.V.

- 27 -


tegenover 23% die de informatievoorziening onvolledig vindt. Van de mensen die de informatievoorziening onvolledig vinden, is de meest genoemde reden dat men over dit onderwerp helemaal geen informatie heeft ontvangen. Er zijn in het onderzoek een aantal activiteiten van de Woningstichting op het gebied van duurzaamheid genoemd. Voor drie van deze activiteiten geldt dat deze bij twee derde of meer van de huurders bekend zijn. Het gaat hierbij om duurzaam bouwen, verantwoord slopen en de zonnewoningen aan de Veerweg. Met de andere in het onderzoek genoemde activiteiten is minder dan de helft van de huurders bekend. Huurders wensen aangescherpt beleid op het gebied van energiezuinig wonen Driekwart van de huurders is van mening dat de Woningstichting in Nederland voorop zou moeten lopen als het gaat om energiezuinig en duurzaam wonen. Volgens slechts 4% van de huurders is dat op dit moment het geval. Daarnaast geeft 14% van de huurders aan dat de Woningstichting hen voldoende mogelijkheden geeft om energiezuinig te wonen, tegen 43% die het hiermee niet eens is. Minder dan een vijfde van de huurders vindt dat de Woningstichting voldoende aandacht heeft voor duurzaam bouwen en energiezuinig wonen. Voorgestelde initiatieven worden worden positief ontvangen Zowel het invoeren van een energieteam, collectieve energie-inkoop als hulp bij de aanschaf van duurzame materialen worden door het merendeel van de huurders (77% tot 69%) als goede ideeën gezien. Als gekeken wordt in welke mate de huurders daadwerkelijk van deze initiatieven gebruik zouden maken delen het energieteam en de collectieve energie-inkoop de eerste plaats, met respectievelijk 23% en 24% van de huurders die hiervan gebruik zouden maken. Verwacht kan worden dat iets minder dan een vijfde (18%) van de huurders gebruik zal gaan maken van de hulp bij aanschaf van duurzame materialen.


- 28 -


4. BIJLAGEN 4.1.

ANTWOORDEN OP OPEN VRAGEN VRAGEN

Tabel 6 – Andere zelf getroffen maatregelen voor besparen van energie en water Alleen lichten aan waar ik ben Buitenlicht op sensor CV-buizen geïsoleerd Dik kleden Dit huis is niet warm te stoken kier aan alekanten Dubbel glas zelf aangebracht+ verwarmingsketel hoog rendement woningstichting ingebreken Dubbele gordijnen met daartussen folie, geiser overdag uit Eerder een trui aantrekken Gas onder glas-fornuis Geregeld luchten! Gordijnen boven de radiator op vensterbank leggen Gordijnen dichthouden Houtkachel Ik gebruik zelden mijn verwarming, ik leef met dekentjes en dikke vesten, vandaar ook geen extra gordijnen en radiatorfolie Isolatie onder vloerbedekking/parket Kook en stook elektrisch Meterstanden elke maand noteren Slaapkamers en hal niet verwarmen Steeds uitdoen verlichting Thermostaat kraan Thermostaat niet te hoog zetten. Alleen leefvertrekken verwarmen, tussendeuren gesloten houden. Thermostaatkranen Verwarming dicht in slaapkamers Waterbesparend toilet Weinig electrische (keuken)apparaten, geen koelkast Zo min mogelijk lampen aandoen. zo min mogelijk apparaten gebruiken. Alleen het vertrek waarin ik ben verwarmen, en de andere niet


- 29 -


Tabel 7 – Andere redenen om de woning energiezuinig in te richten Huurders •

Gaat met dit huis niet. Alles te doen kiert heel erg stookt voor buiten boel pff

•

Het staat hip / sociale redenen

•

Maakt deel uit van mijn manier van leven.*

•

Tegen onnodige verspilling

NietNiet-huurders •

Langer doen met bestaande energiebronnen*

•

Zonde van de energie, niet onmiddellijk voor een lagere rekening, maar een licht hoeft niet aan te zijn als er niemand is. Om verspilling tegen te gaan dus.*

* Tevens als belangrijkste reden genoemd Tabel 8 – Andere wijze waarop informatie over activiteiten van Woningstichting is ontvangen Huurders •

Aan huidige woning wordt momenteel groot onderhoud gepleegd

•

Bij de bouw zie je dat ze gebruik maken van bepaalde maatregelen

•

Dat ze eindelijk mijn woning gaan renoveren

•

Energiespaaronderzoek

•

Misschien wel ontvangen, maar zelf niets over gelezen

•

Onderzoek van stichting 2000

•

Tijdens de renovatie van de woning

•

Via buurvrouw

•

Via mijn partner

•

Via project Agrodome

•

Via VROM

•

Zelf onderzoek

NietNiet-huurders •

Via vrienden


- 30 -


Tabel 9 – Door huurders gemiste informatie (tabel 1 van 2) •

Bewoners persoonlijk benaderen wat iemand zou willen, dus niet een brief maar een persoonlijk gesprek

•

Bij huur woning zou hier aandacht aan kunnen worden besteed. Laatst kwam hier ook iemand aan de deur om groene stroom te verkopen. Dat zou via de Woningstichting moeten lopen, vind ik.

•

De verlichting van het brandgangetje achter het huis in de zomer.

•

Eigenlijk vooral dat de woningstichting meewerkt aan b.v. het plaatsen van een dubbel spoelsysteem e.d.

•

Folders, mogelijkheden om te kiezen als huurder voor energiebesparing behalve dubbele beglazing

•

Heb zelf nooit informatie ontvangen over duurzaam wonen volgens mij.

•

Ik ervaar de Woningstichting niet als een stichting die gericht is op duurzaamheid; heb daar heel weinig van gemerkt in elk geval. Verder zou ik niet weten waarom duurzame investeringen duurder zouden uitpakken; wellicht kan dit heel goed budget-neutraal.

•

Ik heb nooit informatie gezien van de Woningstichting over energiebesparing en duurzaam wonen.

•

Ik hoor er te weinig over.

•

Ik kan er weinig of niet over zeggen, past gewoon niet bij mijn huis alles dus ja mijn huis tocht en kiert overal stuk er is te weinig aan het onderhoud gedaan dus bouwval zo zie ik dit huis dan weet u het wel

•

Ik kan me niet herinneren dat ik informatie heb ontvangen over allerlei vormen van energiebesparing in- en rond de woning

•

Ik wil graag extra isolatie en daarover horen wij niets, terwijl er een onderzoek heeft plaatsgevonden, waaruit blijkt dat er nodig geïsoleerd moet worden.

•

In hoeverre dat voor onze woning van toepassing is

•

Informatie over mogelijkheden voor mensen met zeer laag inkomen om toch energiebesparende maatregelen te kunnen nemen

•

Informatie aan de huurders persoonlijk

•

Kan me niet herinneren dat Woningstichting ooit initiatief genomen heeft richting huurders om iets aan energiebesparing te doen. (Plaatsing dubbel glas en CV twee jaar geleden werd niet in dat kader gepresenteerd)

•

Over bestaande woningen

•

Per woning/blok persoonlijk informatie. geven/vragen wat bewoners willen. En als er iets

beloofd

wordt,

de

bewoners

op

de

hoogte

houden

gedurende

de

voorbereidingstijd. •

Persoonlijk bericht aan de betrokkenen (=huurders) zou een goed idee zijn. Hiervoor zou de woningstichting een database van e-mail adressen kunnen bijhouden


- 31 -


Tabel 10 – Door huurders gemiste informatie (tabel 2 van 2) •

Soms wordt gezegd dat men er mee bezig is, maar het is onduidelijk waar en vaak minimaal

•

Specifieke informatie over de flat (Gruttoweide) waarin ik woon.

•

Te weinig informatie. Kan ook zijn dat ik dingen die ik eens gelezen heb, al weer ben vergeten.

•

Uiteenzetting welke maatregelen er genomen gaan worden op termijn

•

Uitgebreidere informatie, de informatie nu is erg summier en al bekend.

•

Volgens mij nooit iets over ontvangen

•

Vraag

over

(mogelijk)

plaatsen

zonnepanelen.

Huurverhoging

voor

energiebesparende maatregelen vind ik overbodig aangezien de Woningstichting jarenlang

huurverhogingen

heeft

toegepast

zonder

energiebesparende

maatregelen/onderhoud te plegen. •

Wanneer ze er ook iets aan doen b.v in de straat waar je woont .Zijn we in 2011 ofzo aan de beurt? Wij kunnen het alvast doen maar de grotere dingen zijn toch echt voor rekening van de woningstichting vind ik.

•

Wat heb ik aan informatie als er verder door de woningstichting niet naar gehandeld wordt.

•

Wat precies de mogelijkheden zijn voor een huurwoning; ongevraagd verstrekken

•

Wij hebben alleen informatie en tips gehad over de centrale verwarming. Niets over elektriciteit- of waterverbruik. (Een opzichter was bij ons voor een andere reparatie, en hij gaf ons toen ook even advies w.b.t. de verwarming)

•

Woningen Riemsdijkstraat koken en stoken elektrisch is een ramp, graag gas

•

Ze geven iets als je een nieuwe woning betreedt qua bezit maar verder geven ze geen vernieuwde informatie.


- 32 -


4.2. In

deze

U ITSPLITSINGEN bijlage

zijn

enkele

resultaten

uitgesplitst

naar

demografische

kenmerken

weergegeven. Alleen de onderwerpen waar het verschil significant is (dat wil zeggen, dat de kans dat het verschil op toeval berust kleiner is dan 5%) zijn in deze bijlage opgenomen. Tabel 11 – Stelling “Woning is comfortabel, ook als het koud is” naar bouwjaar Gebouwd

Gebouwd

Gebouwd

Gebouwd

tussen 19501950-

tussen 19701970-

tussen 19901990-

voor 1950

1970

1990

2000

Totaal

27

32

12

0

22

23

32

19

0

24

12

18

15

33

16

27

16

43

0

29

12

3

11

67

9

26

76

89

3

194

Helemaal mee oneens Mee oneens Niet eens / niet oneens Mee eens Helemaal mee eens n

Tabel 12 – Belangrijkste reden energiebesparing naar leeftijd jonger dan

36 tot 55

55 jaar of

36

jaar

ouder

Totaal


58

47

43

50


25

23

10

20


1

4

12

6


6

5

2

5

Meer comfort

9

19

31

19

n

67

90

57

214


- 33 -


Tabel 13 – Stelling “Voldoende op de hoogte van mogelijkheden om met samen met de Woningstichting energie te besparen” naar leeftijd jonger dan 36 36 tot 55 jaar 55 jaar of ouder Helemaal mee oneens

7

7

Mee oneens

64


16

Mee eens Helemaal mee eens n

Totaal

9

8

46

31

48

31

35

27

10

13

24

15

1

4

2

2

67

85

55

207

Tabel 14 – Stelling “Weet waar men bij de Woningstichting terecht kan met vragen over energiebesparing” naar leeftijd jonger dan 36 36 tot 55 jaar 55 jaar of ouder

Totaal

Helemaal mee oneens

12

10

4

9

Mee oneens

54

38

33

42


18

23

18

20

Mee eens

14

26

42

26

Helemaal mee eens

2

2

4

2

n

65

86

55

206

Tabel 15 – Mate waarin men collectieve energie inkoop een goed idee vindt naar leeftijd jonger dan 36 36 tot 55 jaar 55 jaar of ouder

Totaal

Beslist geen goed idee

2

7

6

5

Geen goed idee

12

3

4

6

Geen goed, geen slecht idee

20

15

4

14

Een goed idee

32

37

56

40

Beslist een goed idee

35

38

31

35

n

60

87

52

199


- 34 -



- 35 -


»

IN DEZE RAPPORTAGE

NEWCOM RESEARCH & CONSULTANCY

Newcom Research & Consultancy heeft in opdracht van de Woningstichting – de woningcorporatie uit

Elk probleem, uitdaging en informatiebehoefte

Wageningen – onderzoek gedaan naar de visie

vraagt om een eigen aanpak en benadering.

van

haar

huurders

op

duurzaamheid

en

energiebesparing. Hiertoe zijn in november 2007

Daarom leveren wij een breed aanbod aan diensten.

de leden van het WageningenPanel uitgenodigd

Naast het uitvoeren van gedegen

om een vragenlijst over dit onderwerp in te vullen.

fundamenteel en toegepast onderzoek assisteren wij u bij veranderingstrajecten,

In dit rapport leest u de uitkomsten van dit onderzoek.

strategiebepalingen en implementatieprocessen. Fundamenteel meten is een eerste stap. Het vertalen naar beleid, strategie en visie is een tweede. Ons specialisme valt uiteen in vijf expertisegebieden. Newcom Research & Consultancy heeft zich gespecialiseerd in strategische positioneringsvraagstukken, effectiviteit van marketingcommunicatie, kwaliteitsmanagement, interne corporate communicatie en marktverkenning. Onze missie is om organisaties in staat te stellen het beste uit hun organisatie te halen, kansen te benutten en ideeën in de praktijk te brengen. Wij verschaffen informatie, kennis en inzichten, waarmee we u ondersteunen bij het nemen van de juiste beslissingen. Op basis van de aanwezige expertise binnen Newcom Research & Consultancy worden de onderzoeken wetenschappelijk verantwoord uitgevoerd en worden de resultaten in een breder kader uiteengezet. Newcom Research & Consultancy is gelieerd aan de Universiteit Twente en is aangesloten bij de Markt Onderzoek Associatie (MOA).

ENSCHEDE Capitool 50 7521 PL Enschede Tel: 053 - 483 6600

AMSTERDAM De Ruyterkade 125 1011 AC Amsterdam Tel: 020 - 639 3251 Fax: 053-433 7415

E-mail: [email protected] Internet: www.newcomresearch.nl

WAGENINGENPANEL: ENERGIE EN DUURZAAMHEID. Onderzoek over duurzaam en energiezuinig wonen onder inwoners van Wageningen

Recommend Documents