Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?
4
De opleiding geneeskunde
6
Geneeskunde, iets voor jou?
11
Het studieprogramma
12
Diploma op zak, wat nu?
19
Alumnus aan het woord
20
Nuttige info bij de start van je studietraject
21
Studiebegeleiding 25 Studeren in het buitenland
27
Hoe bereik je gemakkelijk onze campussen?
28
Infomomenten 31 Nuttige contactgegevens
32
2|
Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Nu wil je meer informatie over onze universiteit en onze opleidingen. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 15 000 studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijn Hogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. ‘Leren is leven’ is de slogan van onze universiteit. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met ‘kennen’ ben je niets zonder het ‘kunnen’. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. Zowel onze medewerkers als onze studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen
|3
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kan je rechtstreeks bij je proffen terecht met eventuele vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt opnieuw kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten.
Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar verwerf je relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen worden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen worden verruimd.
Infrastructuur De Universiteit Antwerpen beschikt over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leer omgeving te bieden. De studenten van de Universiteit Antwerpen zitten verspreid over vier campussen. De campussen Drie Eiken, Middelheim en Groenenborger liggen aan de zuidelijke stadsrand, in een groene omgeving. Studeer je op Campus Drie Eiken 4|
dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en aan het Nachtegalenpark. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde zestiende-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen.
Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen, maar ook een brede vorming aanbieden: jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma’s.
Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken.
|5
De opleiding geneeskunde Wanneer je geneeskunde studeert, kies je voor een boeiende toekomst in één van de mooiste beroepen. Wil je weten hoe een menselijk lichaam werkt en wat er fout loopt bij ziekte? Wil je leren problemen van patiënten goed aan te voelen en je in te leven in de situatie waar zij zich in bevinden? Wil je andere mensen helpen met hun problemen? Ben je geboeid door wetenschappelijk onderzoek en wil je je kritische geest verder ontwikkelen? Allemaal goede redenen om geneeskunde te gaan studeren.
Doel van de opleiding De opleiding geneeskunde heeft tot doel via efficiënt en effectief gebruik van verschillende onderwijsvormen artsen op te leiden. De arts heeft een tweeledig doel voor ogen: enerzijds ingrijpen bij ziekte (het curatieve handelen) en anderzijds het voorkomen van ziekte of van hervallen in dezelfde ziekte (het preventieve handelen). De arts dient voldoende competenties (kennis, vaardigheden en professioneel gedrag) te bezitten om medische problemen op vlak van ziekte en gezondheid te kunnen analyseren, zelfstandig aan te pakken en op te lossen. De arts zal op een adequate en wetenschappelijk onderbouwde wijze kunnen functioneren binnen een arts-patiëntrelatie, binnen de maatschappelijke context van een veranderende gezondheidszorg. Deze artsen bezitten de basiscompetenties om zich verder te bekwamen, hetzij in de klinische specialismen, hetzij in de huisartsgeneeskunde, hetzij in de sociale geneeskunde, hetzij als wetenschappelijk onderzoeker.
6|
Toekomstgerichte basisopleiding De opleiding tot arts bestaat uit een bacheloropleiding van 180 studiepunten en een masteropleiding van 180 studiepunten. De bachelorjaren volg je op Campus Groenenborger, Campus Drie Eiken en in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). De masterjaren volg je op Campus Drie Eiken, in het UZA en andere opleidingsziekenhuizen uit het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk. De opleiding geneeskunde in Antwerpen is het resultaat van een doordacht concept. Onze missie en zorg? In zes jaar tijd een uitstekende arts van jou maken. Het studieprogramma is opgebouwd uit vier lijnen: een kennislijn, een lijn arts en maatschappij, een klinische lijn en een wetenschappelijke lijn. Onze opleiding sluit naadloos aan op het verplichte toelatingsexamen van de Vlaamse overheid en heeft dankzij dit examen een erg hoog slaagpercentage. Bij ons staat de student centraal. In kleine onderwijsgroepen krijg je extra aandacht en begeleiding van de professoren. Deze topdeskundigen staan garant voor het overbrengen van de juiste kennis en medische deskundigheid, die zij putten uit hun jarenlange ervaring als huisarts, chirurg, internist, onderzoeker, ... en uit hun nauwe betrokkenheid met het wetenschappelijk onderzoek in de hele wereld. Ons innoverend programma blikt resoluut vooruit naar je toekomst met activerend onderwijs en ruimte voor zelfontplooiing. Het plaatst je van bij de start van je opleiding aan het ziekbed van de patiënt.
Met je twee voeten in de geneeskunde Al vanaf je eerste jaar word je geconfronteerd met leeropdrachten uit praktijkgerichte leerlijnen zoals de lijn arts en maatschappij en de klinische lijn. Met een uitgekiend trainings- en opleidingsprogramma leren tientallen experts je persoonlijk de ‘knepen van het vak’. Niet alleen gesprekstechnieken worden grondig bekeken en ingeoefend, maar ook je eigen reacties worden geanalyseerd. Dit vaardighedenonderwijs heeft al heel wat internationale erkenning verworven. Studenten appreciëren deze begeleiding en voelen zich sterker en meer zelfzeker in de stages. Je leert ook omgaan met de maatschappelijke problemen die je als arts kan ervaren. Deze worden vanuit verschillende invalshoeken wetenschappelijk toegelicht en aangepakt. Je bezoekt onder meer centra voor hulpverlening, centra voor drugbehandeling en afkickcentra. Tijdens de verpleegstage leer je alle verpleegkundige handelingen op de werkvloer. Je leert observeren, participeren, praten met en luisteren naar de patiënt.
Waaier aan specialisatiemogelijkheden Droom je ervan om kinderarts, chirurg, cardioloog, psychiater, oogarts, spoedarts, ... te worden? Aan de Universiteit Antwerpen kan je specialiseren in |7
alle specialismen en subspecialismen. Topdeskundigen bieden je een waaier aan opleidingsmogelijkheden binnen een uitgebreid netwerk van ziekenhuizen. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde/specialisatie. Wie huisarts wil worden kan terecht bij het Centrum voor Huisartsgeneeskunde. Dit dynamisch centrum beschikt over een eigen onderzoeksgroep en een uitgebreid netwerk van huisartsenopleiders. Je leert er wat huisartsgeneeskunde als specialisme betekent: toegepaste wetenschap dicht bij de mensen. Meer informatie vind je op www.huisartsgeneeskunde.be. Wil je als arts in de sector van de sociale geneeskunde aan de slag, dan kan de prespecialisatie sociale geneeskunde een springplank zijn naar een loopbaan als jeugd-, verzekerings- of bedrijfsarts. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/esoc.
Uitstekend wetenschappelijk onderzoek Kritisch-wetenschappelijk en systematisch een ziekte bestuderen of klachten oplossen vergt oefening en inzicht. Al in de bacheloropleiding word je actief betrokken bij alle stappen van het wetenschappelijk onderzoek. Je leert wetenschappelijke informatie verzamelen en verwerken, een presentatie geven en een wetenschappelijk onderzoek opzetten. Later in de opleiding krijg je de kans om een wetenschappelijk onderzoeksproject uit te werken met de hulp van artsen verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Uit talrijke studies blijkt dat de Universiteit Antwerpen en vooral haar Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen uitstekend scoren met hun wetenschappelijk onderzoek. Via jaarlijkse aanmoedigingsprijzen krijgen veelbelovende medische vorsers aan de Universiteit Antwerpen een duwtje in de rug. Overigens heeft het UZA de hoogste pathologie-index (lees: het ernstigste ziekteprofiel) in België. Dat schept dan weer mogelijkheden tot superspecialisatie en innovatief klinisch onderzoek. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde.
Geneeskunde internationaal Voor de eindtermen en competenties wordt het CanMEDS-systeem (http://rcpsc.medical.org/canmeds) gehanteerd, in combinatie met het internationaal uitgewerkt programma ‘Objectives for the qualifying examination’, dat 120 ziektebeelden omvat en opgesteld werd door The Medical Council of Canada (www.mcc.ca/en/exams/objectives). Deze vormen de inhoudelijke basis die geneeskundestudenten absoluut moeten kennen, evenals een overzicht van de diverse aspecten en rollen die een basisarts zich eigen moet maken.
8|
Dit systeem vormt de toetssteen, en onze einddiploma’s vinden dan ook internationale aansluiting op de grote board examinations zoals die van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, zodat uitwisseling van studenten in alle richtingen wordt bevorderd. Meer dan 50 procent van onze studenten doet een stage in het buitenland via internationale uitwisselingsprogramma’s zoals het Erasmusproject. Daarmee zijn we koploper in Vlaanderen. Uiteraard word je in je keuze begeleid waar het gaat over specifieke opleidingsonderdelen, onderzoeksstages of onderzoek voor de masterproef.
L
CO M
NA
MU
SIO
NI
ES
OF
PR
CA TO R
Ook wanneer je in België blijft, maak je kennis met de internationale dimensie van de wetenschap via buitenlandse gastdocenten en wetenschappelijke literatuur. Je raakt vertrouwd met het Engels als taal van de wetenschap; in je eerste jaar eerder bescheiden en passief, later ook actief.
MEDICAL EXPERT
COLLABORATOR
R
E AG
N MA
AD HEA VO LTH CA TE
SCHOLAR
Samenwerking met het UZA en partnerziekenhuizen Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) is opgericht in 1979. Sinds die tijd werden 38 hooggespecialiseerde medische diensten uitgebouwd. Het ziekenhuis telt 573 erkende bedden. 2 700 medewerkers zorgen jaarlijks voor de 25 000 mensen die er worden gehospitaliseerd. 530 000 mensen komen er jaarlijks op raadpleging. Sinds 1 januari 2005 is het UZA een juridisch zelfstandige organisatie. Een beheersovereenkomst tussen de Universiteit Antwerpen en het UZA regelt de wederzijdse rechten en plichten.
|9
De Universiteit Antwerpen en het UZA hebben op 10 juli 2006 eveneens een overeenkomst gesloten met enkele partnerziekenhuizen in de regio Antwerpen: ZiekenhuisNetwerk Antwerpen (ZNA), AZ Sint-Augustinus, Sint-Vincentius, AZ Monica, AZ Klina en Hof Ter Schelde. Hiermee werd een kader gecreëerd waarbinnen deze organisaties structureel met elkaar samenwerken: • de Universiteit Antwerpen wil via deze samenwerking haar rol in onderzoek, onderwijs en opleiding in de gezondheidszorg verbreden en versterken; • het UZA wil zich toeleggen op topreferentiezorg en via deze samenwerkingsovereenkomst haar (inter)nationale uitstraling versterken; • de partnerziekenhuizen willen kwaliteitsvolle en toegankelijke regionale gezondheidszorg aanbieden en via deze overeenkomst in bepaalde domeinen universitaire diensten uitbouwen. De verbondenheid binnen het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk biedt je de unieke gelegenheid om in elke denkbare discipline ervaring op te doen aan het ziekbed van de patiënt, en zorgt daarnaast voor: • kwaliteitsvolle patiëntenzorg met een universitaire dimensie; • klinisch wetenschappelijk onderzoek; • klinische opleiding van artsen en specialisten; • voortdurende uitwisseling van kennis en ervaring; • aanbod van alle erkende specialismen en subspecialismen.
10 |
Geneeskunde, iets voor jou? Toelatingsvoorwaarden Om toegelaten te worden tot de universitaire opleiding geneeskunde, moet je beschikken over een diploma van het algemeen secundair onderwijs. Bovendien moet je vooraf slagen voor een toelatingsexamen. Buitenlandse studenten en studenten met een buitenlands diploma nemen best contact op met Sonia Brunel, International Student Officer (
[email protected]).
Het toelatingsexamen Het Toelatingsexamen arts & tandarts wordt georganiseerd door het Ministerie van Onderwijs en Vorming. Het gaat twee keer per jaar door: begin juli en eind augustus. Het examen neemt een volledige dag in beslag. De Vlaamse Gemeenschap verspreidt een brochure met een gedetailleerd overzicht van het programma evenals een aantal typevragen. De brochure is gratis te verkrijgen in scholen, CLB’s en universiteiten. Je vindt de brochure en andere informatie ook op www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen. Ter voorbereiding op het toelatingsexamen organiseert de Antwerpse studentenvereniging ‘European Medical Student Association’ (EMSA) workshops waarbij professoren samen met jou vrijgegeven examenvragen oplossen. Online inschrijven kan op www.ua.ac.be/geneeskunde.
Hoe bereid ik me voor om arts te worden? Interesse en aanleg voor de exacte wetenschappen (biologie, fysica, chemie en wiskunde) vormen een goede basis en zijn de belangrijkste vereisten voor een succesvolle deelname aan het toelatingsexamen. De kwaliteiten waarover je als arts moet beschikken zijn vooral handigheid, nauwkeurigheid, geduld, een uitstekend waarnemingsvermogen, plichtsbesef, verantwoordelijkheidszin en een vlotte omgang met mensen. De studie vereist intelligentie, regelmatige werklust en een goed geheugen. Vergeet ook niet dat deze studie van lange duur is en je over heel wat doorzettingsvermogen en motivatie moet beschikken.
| 11
Het studieprogramma Studiepunten De studieomvang van elke opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten (sp.). Studiepunten geven een goed beeld van de relatieve tijdsbesteding die verwacht wordt voor elk opleidingsonderdeel. Een voltijds academiejaar telt 60 studiepunten. Deze norm werd overgenomen van het Europees ECTS-project (European Credit Transfer and Accumulation System). Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Hierin zijn het bijwonen van de hoor- en werkcolleges, de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens vervat. De totale studietijd voor een voltijds academiejaar varieert tussen 1 500 en 1 800 uren studie. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus meer over de hoeveelheid tijd je er uiteindelijk aan zal besteden dan het aantal uren dat je les hebt.
Het studieprogramma geneeskunde in 6 jaar Vanaf het academiejaar 2012-2013 bestaat de opleiding geneeskunde uit een bacheloropleiding van 180 studiepunten en een masteropleiding van 180 studiepunten, wat voor een voltijdse student overeenkomt met 6 jaar studeren. Naast het overbrengen van actuele, wetenschappelijk gebaseerde kennis (kennislijn), volgt de student doorheen de hele opleiding 3 leerlijnen: de klinische lijn, de wetenschappelijke lijn en de lijn arts en maatschappij. Deze leerlijnen zijn verweven met de andere opleidingsonderdelen. In de klinische lijn zullen communicatieve en medisch technische vaardigheden worden aangeleerd die een toekomstig arts nodig heeft in zijn of haar beroep. Wetenschappelijk onderzoek komt aan bod in de wetenschappelijke lijn en moet je begeleiden naar het voorstellen van een eigen wetenschappelijk eindwerk. In de lijn arts en maatschappij, ten slotte, zal de plaats en rol van de arts in de maatschappij in al zijn aspecten aan bod komen. Zoek je een beschrijving van de opleidingsonderdelen? Surf dan naar www.ua.ac.be/ood2011. Daar vind je in de rubriek geneeskunde voor alle opleidingsonderdelen informatie over de begin- en eindtermen, inhoud, werk- en evaluatievormen en noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal.
12 |
Bachelor in de geneeskunde In de bacheloropleiding leer je de gezonde mens in al zijn facetten kennen, en hoe de verschillende orgaansystemen samenwerken om gezond te blijven. Daarnaast krijg je de eerste grote ziektebeelden aangereikt. Het studieprogramma in het eerste deel van de bacheloropleiding is toekomstgericht, met een sterk medische focus. Zo werden algemeen vormende vakken als scheikunde en biologie vervangen door een flinke portie celbiologie. Celbiologie zal namelijk de komende tien tot twintig jaar een belangrijke rol spelen, ook op het niveau van de dagelijkse geneeskundebeoefening. In hoeksteenmodules zoals anatomie en celbiologie wordt de inhoud gestuurd op wat later van belang is bij het onderwijs over de systemen en hun pathologieën. Hierdoor kan je je in het tweede en derde deel van de bacheloropleiding toeleggen op de studie van de orgaansystemen, met de fysiologie en fysiopathologie en met enkele grote klinische beelden van orgaandisfunctie (bijvoorbeeld hartfalen, osteoporose, diarrhea).
| 13
14 | Communicatie / Vaardigheden Statistiek 2 Epidemiologie 2
Communicatie / Vaardigheden en Verpleegstage
Informatie vergaren en verwerken Statistiek 1
Weten schappelijke lijn
Klinische lijn
Arts en maatschappij 2
Thema verslaving – gezondheid en samenleving
Arts en maatschappij
Integratie en integratietoetsing 2
Integratie en integratietoetsing 1
Bloed 1 Hart en bloedvaten 1 Longen 1 Nier en homeostase 1 Shock en orgaanfalen Eigen en niet eigen 1 Microbiologie en infectieziekten 1 Stofwisseling en hormonen 1 Urogenitaal stelsel, reproductie en seksualiteit 1 Spijsverteringsorganen 1 Nieuwvorming Anatomie: dissecties
Bachelor tweede jaar
Kennislijn
Anatomie en radiologische anatomie
Medische biochemie Histologie en cytologie Inleiding celbiologie, fysiologie en embryologie Genetica
Onthaaldag
Bachelor eerste jaar
Communicatie / Vaardigheden
Arts en maatschappij 3
Integratie en integratietoetsing 3
Neurologie en cognitieve wetenschappen NKO en tandheelkunde 1 Oogheelkunde 1 en 2 Microbiologie en infectieziekten 2 Farmacologie Kind en ontwikkeling 1 Huisartsgeneeskunde 1 Bewegingsstelsel 1 en 2 Eigen en niet eigen 2 Evidence based medicine
Bachelor derde jaar
Bachelor eerste jaar *
sp.
Kennislijn Anatomie en radiologische anatomie Medische biochemie Histologie en cytologie Inleiding celbiologie, fysiologie en embryologie Genetica Integratie en integratietoetsing 1
12 9 6 8 4 6
Klinische lijn Communicatie / Medisch technische vaardigheden en Verpleegstage
6
Arts en maatschappij Thema verslaving – gezondheid en samenleving
6
Wetenschappelijke lijn Informatie vergaren en verwerken
3
Totaal
60
* Onder voorbehoud van wijzigingen wegens studieduurverkorting van de master van 240 naar 180 studiepunten.
| 15
Master in de geneeskunde In de masterjaren richten de multidisciplinaire modules zich op de diagnose en behandeling van de verschillende ziektes. In het eerste deel tot halverwege het tweede deel van de masteropleiding spitst het vernieuwde studieprogramma zich toe op de studie van de pathologie van de klinisch geïntegreerde orgaansystemen. Je leert wat er mis kan gaan met orgaansystemen en hoe je verschillende ziektebeelden kan herkennen en behandelen. Daarnaast leer je klinisch redeneren en probleemoplossend denken. De andere leerlijnen waarmee gestart werd in de bachelorjaren lopen gewoon door. Uiteindelijk ga je al je kennis integreren en omzetten in praktijk. Daarom loop je de rest van het tweede en de eerste helft van het derde deel van de masteropleiding voltijds stage, zowel in verschillende ziekenhuisdiensten als in een huisartsenpraktijk onder begeleiding van een stagemeester. Sommige van deze stages kan je ook in het buitenland doen. De rest van het derde deel van de masteropleiding vormt de aanzet tot een vervolgopleiding: huisarts, ziekenhuisarts, sociale geneeskunde, arbeidsgeneeskunde ... en bestaat vooral uit coassistentschappen. Uiteindelijk volgen de eindexamens: een klinisch examen en een probleemoplossend examen. Het geheel wordt afgerond met de masterproef.
16 |
| 17
à
à
Weten schappelijke lijn
Integratie en integratietoetsing 4
Keuzeonderwijs
Klinische lijn
Kennislijn
Hart en vaten 2: cardiologie, cardiochirurgie en vaatheelkunde Nier 2: nefrologie Longen 2: pneumologie en thoraxheelkunde Bloed 2: hematologie Anaesthesie / pijn Kind en ontwikkeling 2 Stofwisseling en hormonen 2 Endocrinologie 2 Spijsverteringsstelsel 2: gastro enterologie en abdominale heelkunde Urogenitaalstelsel en reproductie 2
Master eerste jaar
à
à
Tweede semester: voltijdse stage
Integratie 5
Keuzeonderwijs
Neurologie 2 NKO 2 Huid Psychiatrie 2 Huisartsgeneeskunde 2 Geriatrie
Master tweede jaar
Tweede semester: • interprofessioneel onderwijs • updates • multidisciplinair onderwijs • klinisch examen • multiple choice-examen • coassistentschappen • masterproef
Eerste semester: voltijdse stage
Master derde jaar
18 |
Diploma op zak, wat nu? Antwerpen telt de grootste medische tewerkstelling in Vlaanderen en biedt jou als arts talloze toekomstmogelijkheden. Een deel van de afgestudeerde artsen kan een klinisch specialisme onder begeleiding van een erkend stagemeester beginnen. De selectie van de ‘geneesheerspecialist in opleiding’ (GSO) gebeurt conform de richtlijnen van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR). Deze specialisatie omvat vier tot zes jaar stage, waarbij je het grootste deel van je tijd besteedt in het ziekenhuis bij de patiënt. Eens erkend als specialist door het Ministerie van Volksgezondheid, kan je je zelfstandig vestigen of kan je je als specialist verbinden aan een ziekenhuis. In het UZA en in de andere ziekenhuizen van het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk worden alle erkende specialismen en subspecialismen aangeboden. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde/specialisatie. De huisartsenopleiding, interuniversitair georganiseerd, is een tweede belangrijke beroepsuitweg. Deze verloopt over twee extra jaren. Wie met een huisartsenopleiding start mag al geneeskunde uitoefenen, maar wel onder toezicht van een stagemeester. De Universiteit Antwerpen beschikt over een dynamisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde met een eigen onderzoeksgroep en een uitgebreid netwerk van huisartsenopleiders. Bezoek de website voor meer informatie: www.huisartsgeneeskunde.be. De prespecialisatie sociale geneeskunde is een springplank naar een loopbaan als sport-, school-, jeugd-, verzekerings- of bedrijfsarts, en in het ziekenhuis als beheerder van gezondheidsgegevens. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/esoc. Je vindt ook beroepsmogelijkheden terug in de ontwikkelingssamenwerking of humanitaire hulporganisaties. Ten slotte kunnen geïnteresseerde jonge artsen in het wetenschappelijk onderzoek stappen en een doctoraat voorbereiden. Om les te geven in het hoger onderwijs is een doctoraat verplicht. Verschillende organisaties zoals het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO) of het Instituut voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) verschaffen hiervoor beurzen. Ook de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen stelt onderzoeksbeurzen ter beschikking. Deze beurzen kunnen kaderen in de opleiding tot master in de huisartsgeneeskunde of in de opleiding tot geneesheer-specialist.
| 19
Alumnus aan het woord Met alumnus Jan Van Looveren diep in de ogen kijken Alumnus en oogarts Jan Van Looveren werkt op de gerenommeerde afdeling Oogheelkunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). “Al heel jong wist ik dat ik geneeskunde wilde studeren. Mijn vader is huisarts en aan de keukentafel gingen de gesprekken vaak de medische kant op. Het leek me een nobel beroep, omdat je iets kunt betekenen voor de maatschappij en voor je medemens. Ik ben naar de infodagen van alle Vlaamse universiteiten gegaan en heb voor Antwerpen gekozen omwille van de middelgrote campus en het persoonlijke contact met de proffen. Tijdens mijn opleiding heb ik gaandeweg ontdekt dat technische en chirurgische handelingen me het best liggen. Ik heb me gespecialiseerd in de oogheelkunde omdat dat een perfecte mix is van hoogtechnologische ontwikkelingen, verfijnde chirurgie en persoonlijk contact met patiënten. Het oog is heel complex. De dienst Oogheelkunde van het UZA wordt geleid door professor Marie-José Tassignon. Zij heeft tweemaal koning Albert geopereerd aan cataract. Ik had de kans om haar te assisteren tijdens beide operaties.” Afgestudeerd: Geneeskunde, 2002 Foto: Vincent Jauniaux
20 |
Nuttige info bij de start van je studietraject Hoe verlopen de lessen? Voor de meeste opleidingsonderdelen worden hoorcolleges georganiseerd. Je volgt in groep een uiteenzetting van de docent, al dan niet ondersteund door audiovisueel materiaal. Voor bepaalde opleidingsonderdelen zijn er ook werkcolleges, waar de leerstof uit de hoorcolleges in kleinere groepen wordt uitgediept en ingeoefend. Als universiteitsstudent leer je zelfstandig, kritisch en probleemoplossend denken. Je bepaalt zelf je studietempo en bereidt tussentijdse evaluatie momenten voor. Zo krijg je de nodige bagage en ontwikkel je de nodige creativiteit om een grote diversiteit aan problemen te behandelen. Dit heeft tot gevolg dat het bedrijfsleven voor de invulling van hogere functies de voorkeur geeft aan universitairen. De digitale leeromgeving Blackboard speelt in deze context een grote rol. Opdrachten worden via dit medium doorgegeven en interactief verwerkt en je kan docenten te allen tijde om feedback vragen. Het contact met professoren en assistenten is niet altijd even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs, maar je wordt allerminst aan je lot overgelaten. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, zijn deze mensen zeker bereid een antwoord of oplossing te formuleren voor je vragen of problemen. Het uitgebreide gamma aan begeleidingsmogelijkheden wordt verderop in deze brochure besproken.
Studieprogramma en creditbewijzen Het academiejaar is opgedeeld in twee semesters. Aan het eind van elk semester leg je examens af van de opleidingsonderdelen die op dat moment afgewerkt zijn. De examens van het eerste en het tweede semester vormen samen de eerste zittijd. Als je niet voor alle opleidingsonderdelen een creditbewijs hebt behaald in de eerste zittijd, krijg je nog een kans tijdens de tweede zittijd op het einde van augustus en in het begin van september. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel worden modeltrajecten voorgesteld. Als je voor een modeltraject kiest, rond je een bacheloropleiding (180 studiepunten) af in 3 jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Om te slagen voor het examen van een opleidingsonderdeel moet je ten minste 10 op 20 behalen. Als dat lukt krijg je een creditbewijs: een erkenning van het feit dat je de studiepunten verbonden aan dat opleidingsonderdeel verworven hebt. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen behaalt voor alle opleidings| 21
onderdelen van de opleiding. Indien je niet alle creditbewijzen van je studieprogramma behaalt, kan je (soms) toch verder met je studie. Je komt dan in een geïndividualiseerd traject terecht. Je traject moet dan goedgekeurd worden door je faculteit. Bovendien werden voorwaarden vastgelegd die de volgorde waarin je kan inschrijven voor opleidingsonderdelen bepalen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Dankzij de nieuwe bachelor-masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma hebt behaald. Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/OER.
22 |
Leerkrediet Het leerkrediet werd in het leven geroepen om je te stimuleren om een doordachte studiekeuze te maken. Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociale statuut als student. Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn. Meer informatie vind je ook op www.ua.ac.be/studiepunten.
Hoe werkt het leerkrediet? Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving aan de universiteit. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt je leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Studiepunten waarvoor je gedelibereerd wordt, dit wil zeggen geslaagd verklaard hoewel je er geen creditbewijs voor behaalde, komen niet terug bij je leerkrediet. Dit kan in je nadeel zijn wanneer je een bijkomende master wil behalen.
Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijven met een diplomacontract voor een bachelor- of masteropleiding en voor alle inschrijvingen met een creditcontract.
Verkeerde keuze gemaakt? Indien je voor de eerste keer in het hoger onderwijs in Vlaanderen voor een bacheloropleiding bent ingeschreven en je van opleiding wenst te veranderen, voorzien de overheid en de universiteit maatregelen om het verlies van leerkrediet te beperken. Deze zijn afhankelijk van de data van uit- en inschrijving. Informeer je tijdig.
Bonus van 60 studiepunten De overgang van secundair naar hoger onderwijs loopt niet altijd even vlot. Daarom heeft de overheid een maatregel ingebouwd om hieraan tegemoet komen. Zo krijg je de eerste 60 studiepunten die je verwerft dubbel terug.
Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over.
| 23
Onvoldoende leerkrediet? Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de universiteit je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de universiteit je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt via je inschrijving en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk!
Ombudspersoon Tijdens de examens kan je met problemen (bijvoorbeeld in verband met de examenregeling, uitstel van een examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens of een conflict met een docent) terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het onderwijs- en examen reglement correct wordt opgevolgd en bemiddelt tussen studenten en docenten. Hij of zij is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op Blackboard. De centrale ombudspersoon is prof. Patrick Cras. Hij treedt op als bemiddelaar bij geschillen tussen studenten en personeelsleden die het niveau van de faculteit overschrijden. De contactgegevens van de centrale ombudspersoon kan je ook terugvinden op Blackboard.
24 |
Studiebegeleiding Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit Aan de universiteit ben je meer dan ooit verantwoordelijk voor jezelf. De manier waarop je studeert en het academiejaar indeelt moet je aanpassen aan je persoonlijk studeervermogen. Deze vaardigheid onder de knie krijgen is voor een ‘eerstejaarsstudent’ niet altijd eenvoudig. Je wordt immers tegelijkertijd geconfronteerd met een aanzienlijke hoeveelheid leerstof en met een examensysteem waar je geen ervaring mee hebt. De medewerkers van het netwerk Studieloopbaanbegeleiding kunnen je helpen. Bij hen kan je het hele academiejaar terecht voor studiebegeleiding.
Studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot op het moment waarop je je diploma in handen krijgt. Zowel individuele begeleiding als groepstrainingen behoren tot de mogelijkheden. •
•
•
•
•
Onze medewerkers staan voor je klaar met informatie en advies over stu deren in het hoger onderwijs. Ze beantwoorden je vragen over de opleidingen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet enzovoort. Met specifieke vragen, bijvoorbeeld over je individuele studieprogramma of over vrijstellingen, kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Een studiekeuze maken is makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek ‘Kijk op Kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze’ kunnen je hierbij helpen. Een studentenbegeleider kan je ook begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede notities, …) en het maken van realistische studieplanningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Ook wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Als student met een functiebeperking kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens, indien je beschikt over een geldig attest. Je kan je aanvraag indienen via www.ua.ac.be/functiebeperking. Het is belangrijk dit tijdig te doen! Meer informatie vind je in de folder ‘Studeren met een functiebeperking’. | 25
•
• • •
Studenten die sport of kunst beoefenen op een hoog niveau kunnen eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Aanvragen van topsporters worden beoordeeld door de Sportcommissie, die van de kunstbeoefenaars door de Commissie Cultuur. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst of in de folder ‘Studeren met een topsport- of kunstbeoefening’. Wie geen diploma secundair onderwijs bezit en minimum 25 jaar is, kan met onze hulp toch een aanvraag tot inschrijving indienen. We kunnen je ook helpen in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, en geven zelfs nuttige sollicitatietips. Ook als je wil verder studeren, kan je bij ons terecht voor informatie. Wil je eerder verworven competenties (EVC) laten erkennen? Contacteer dan de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/evc.
Je kan op elke campus bij een studentenbegeleider terecht. Informatie en afspraken verlopen steeds via het Studenten Informatie Punt (STIP): T +32 3 265 48 72,
[email protected]. Neem ook een kijkje op de website: www.ua.ac.be/studentenbegeleiding.
Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma, vrijstellingen en andere kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Zijn of haar contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb.
Vakspecifieke begeleiding Met vragen over of problemen met één van je cursussen kan je steeds terecht bij de professor die deze cursus doceert of bij zijn of haar assistent. Gewoon even langslopen of een e-mail schrijven: je zal merken dat je snel geholpen wordt. Voor bepaalde opleidingsonderdelen worden extra groepssessies georganiseerd, om de besproken theorie uit hoorcolleges toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Bij deze sessies is vooral de wisselwerking tussen studenten en begeleider belangrijk: je kan hulp vragen waar je vastloopt, je begeleider houdt rekening met de gekende knelpunten van de cursus en je krijgt nuttige tips voor de studie van de leerstof.
Taalbegeleiding: academisch Nederlands Op het ‘Monitoraat op maat’ kan je terecht voor gratis ‘Taalondersteuning Academisch Nederlands’. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor specifieke taalbehoeften worden er contactmomenten in kleine groep georganiseerd. Eigen werkstukken en studiemateriaal kunnen dan besproken worden. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat. 26 |
Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma’s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer informatie vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis.
| 27
Hoe bereik je gemakkelijk onze campussen? Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar onze campussen terugvinden. ZWIJNDRECHT ZWIJNDR CHT
Met de fiets Onze campussen zijn gemakkelijk te bereiken met de fiets. Meer en meer studenten kiezen voor dit transportmiddel. Je kan je op deze manier immers snel verplaatsen. Op elke campus staan verschillende fietsparkings ter beschikking van de studenten.
Met de bus of de tram Voor informatie over dienstregelingen en algemene inlichtingen kan je bellen naar De Lijn Info: 070 220 200. Voor informatie over abonnementen kan je in Antwerpen terecht op: +32 3 218 14 11. De website van De Lijn beschikt over een routeplanner die voor jou je reis van deur tot deur met bus, tram en/of trein uitstippelt: www.delijn.be.
Met de trein Voor informatie over reiswegen, dienstregelingen en vertrek- en aankomsttijden kan je terecht op www.b-rail.be.
Met de auto Alle campussen beschikken over ruime parkings, behalve de Stadscampus. Wens je toch in de buurt van de Stadscampus te parkeren, volg dan de blauwe parkeerroute ‘Meir Universiteit’. Parkeren in Antwerpen is echter niet gratis! Meer informatie op www.parkereninantwerpen.be.
Waar situeert zich jouw campus? De opleiding geneeskunde wordt georganiseerd op Campus Groenenborger (Groenenborgerlaan 171, 2020 Antwerpen), Campus Drie Eiken (Universiteitsplein 1, 2610 Wilrijk (Antwerpen)) en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA).
28 |
Burrcht Bu
Merkksem Mer
Eilandje Park Spoor Noord
Dam
MAS
Campus Paardenmarkt
Stadscampus Roosevelt plaats
Linkeroeever
Stadscentrum
Borg Bor gerhout Centraal Station
ANTWERPEN ANTWER Zuid Zurenbor nborg nbor g
Berch cheem Kiel
Nachtegalen chtegalen park
Campus Middelheim
Middelheim museum
Hobokken Hobo
Campus Groenenborger
MOR MO RTSEL
Campus Don Bosco Hoboken
Wilrijk
Campus Drie Eiken
HO EDEGEM M | 29
30 |
Infomomenten Studie-informatiedagen De studentenbegeleiders en medewerkers van de Universiteit Antwerpen nemen jaarlijks deel aan de netoverschrijdende studie-informatiedagen (SID-in’s). Deze worden per provincie georganiseerd op initiatief van het Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Centra voor Leerlingenbegeleiding.
Open lesdagen Tijdens de krokusvakantie van het secundair onderwijs organiseert de Universiteit Antwerpen open lesdagen. Tijdens de open lesdagen kan je twee soorten lessen volgen: de meelooplessen en de proeflessen. In de meelooplessen sluit je je aan bij de studenten van de bachelor eerste jaar, terwijl de proeflessen speciaal ingericht worden voor leerlingen van het secundair onderwijs. Meer informatie en inschrijven via www.ua.ac.be/openlesdagen.
Infodag geneeskunde Zit er een arts in jou? Een antwoord op deze vraag krijg je op onze Infodag geneeskunde op 3 maart 2012. Je komt er alles te weten over het toelatingsexamen, onze studieaanpak en Antwerpen als studentenstad. Bovendien krijg je de kans om een bezoek te brengen aan een afdeling van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Dit bezoek wordt begeleid door onze studenten geneeskunde. Zo krijg je meteen ook de kans om met hen in contact te komen.
Open campusdagen Op 17 maart en 28 april 2012 organiseert de Universiteit Antwerpen open campusdagen voor leerlingen van het secundair onderwijs. Naast een algemene en een opleidingsspecifieke infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid om vragen te stellen en ook een persoonlijk gesprek is mogelijk. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/opencampusdagen.
Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze, of wil je graag bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt op 5 september. Bachelor-, schakel-, master- en master-na-masterprogramma’s komen aan bod, alsook flexibel studeren en avondonderwijs. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en de studentenbegeleiders. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/infodagen.
| 31
Nuttige contactgegevens Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Decanaat Campus Drie Eiken Universiteitsplein 1, Gebouw S 2610 Wilrijk (Antwerpen) T +32 3 265 26 33
[email protected] www.ua.ac.be/geneeskunde
Studietrajectbegeleider Kris Ulenaers T +32 3 265 25 78
[email protected]
Wil je ook de brochure van een andere opleiding inkijken? Vraag dan een brochure aan via www.ua.ac.be/brochures of bij het Studenten Informatie Punt (STIP). 32 |
