Waar we trots op zijn

Rechten in Leiden 2007

“Waar we trots op zijn”

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Kerncijfers faculteit 2007 Studenten Eerstejaars opleiding-instelling-propedeuse Waarvan major-minorcombinatie Totaal ingeschrevenen Diploma’s Propedeusediploma’s Doctoraaldiploma’s Bachelordiploma’s Masterdiploma’s Rendementen onderwijs Propedeuserendement na 2 jaar Bachelorrendement na 3 jaar Postpropedeuserendement bachelor na 3 jaar Bachelorrendement na 4 jaar Postpropedeuserendement bachelor na 4 jaar Studierendement na 6 jaar binnen HOOP*** Postpropedeuserendement na 6 jaar binnen HOOP*** Onderzoek Aantal promoties (bij LEI) Wetenschappelijke publicaties Vakpublicaties Onderzoeksinzet in fte Promotierendement

Gem. promotieduur aio’s/oio’s (5-jaars gemiddelden o.b.v. jaar promotie)

2007/2008 879 (fixus) 109 4.021 2006/2007 553 361 537 197 2005/2006 59%

2006/2007 774 (fixus) 86 4.167 2005/2006 604 471 334 61 2004/2005 56% 11% 16%

2004/2005 961 142 4.313 2003/2004 539 493 15

2003/2004 937 124 4.157 2002/2003 576 527

2002/2003 53% 15% 22% 30% 44% 1998/1999 37% 49% 2004 10 461 575 80 Totaal aantal promoties

2001/2002 67%

2000/2001 34% 45% 2006 15 523 435 77,7 Promoties binnen 6 jaar

2005/2006 780 (fixus) 101 4.286 2004/2005 624 453 149 5 2003/2004 57% 16% 25% 37% 55% 1999/2000 34% 44% 2005 25 491 505 76 Rendement binnen 6 jaar

2001/2000 38% 50% 2007 20 524* 484* 88** Instroom 1997-2007 71 2002-2006

17 2002-2006

26% 2001-2005

20 2000-2004

44% 1999-2003

6,3

6,1

6,0

6,1

6,1

N (gemiddelde)

484 611 398 589 387

1997/1998 32% 41% 2003 16 400 420 76 Rendement van totaal aantal promoties

Personeel in dienst in fte ultimo 2007 2006 2005 2004 2003 WP 129 130,5 119,0 122,7 131,7 Promovendi 59 60,6 56,4 50,6 52,3 Student-assistenten 19 18,8 15,2 15,0 14,6 OBP 96 101,6 102,2 100,8 102,5 2007 2006 2005 2004 2003 Omzet in € Omzet 25,8 25,6 23,9 22,3 21,8 Personele lasten 20,3 19,9 18,5 18,5 19,2 Materiële lasten 5,4 5,3 4,9 3,6 4,0 * aangeleverd door MI/FdR peildatum 3 april 2008 ** Als gevolg van verschillen in definities van functiecategorieën en de daarbij behorende onderzoekscomponent in de aanstelling, wijken de door de universiteit gehanteerde cijfers licht af van de facultaire cijfers. De facultaire onderzoekinzet beperkt zich tot de inzet van fellows en promovendi, waarbij bijvoorbeeld (piek)docenten en diegenen die nog niet tot fellow zijn benoemd niet worden meegeteld. Ondanks de sterk toegenomen eenheid van de cijfers in 2007 zal ook in 2008 nader besproken worden hoe deze discrepanties kunnen worden opgelost. *** H OOP-gebied: In het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt uitgegaan van een bepaalde indeling van negen onderwijs- en onderzoeksgebieden. Rechtsgeleerdheid: valt binnen het HOOP-gebied Recht. De rendementcijfers zijn over de studenten binnen dit gebied.

Rechten in Leiden 2007

‘Waar we trots op zijn’ Rechten in Leiden 2007 | 03

Rechten in Leiden “Waar we trots op zijn”

2007 begon goed en bleef goed. Februari stond in het teken van de accreditaties van onze advanced LL.M.-programma’s. Een internationaal samengestelde commissie beoordeelde de kwa liteit van onze vier opleidingen voor gevorderde (advanced) studenten. Het ging om vier opleidingen: Public International Law, European and International Business Law, Air & Space Law en International Tax Law. De commissie was enthousiast. Zonder één spoor van twijfel ontvingen de opleidingen het begeerde stempel van de NVAO. De opleidingen worden niet door de overheid bekostigd en mikken vooral op de internati onale markt. Kort daarop kwam een tweede commissie langs: de visitatie commissie onderzoek onder leiding van de Vlaamse hoogleraar Frans Vanistendael. Het oordeel van deze commissie was al even mooi. De facultaire onderzoeksprogramma’s kregen

04 | Rechten in Leiden 2007

eindcijfers die, op een schaal van 1 tot 5, varieerden van 4 (gezaghebbend) tot 5 (excellent). Ons internationale pro gramma, Securing the Rule of Law in a World of Multilevel Jurisdiction, werd het facultaire vlaggenschip genoemd. Maar het was duidelijk, de andere programma’s volgen op heel geringe afstand. Hulde aan alle onderzoekers en onder steunende staf. In april werden de eerste voorbereidingen getroffen voor wat zou gaan heten het Leiden Law School-project (LLS) en wat de rest van het jaar zou domineren. Dat project richt zich op de nieuwe eerstejaarsstudenten. Al lange tijd is het hoge percen tage afvallers in de loop van het eerste jaar ons een doorn in het oog. Als gevolg van het bindend studie advies (het oude ‘consilium abeundi’) verliezen we van de eerstejaars een kleine 40%. Die studenten slagen er blijkbaar niet in om in het eerste

jaar van de propedeuse ten minste 40 van de 60 studiepunten te halen, en de resterende 20 punten dan toch in élk geval in het jaar daarop. Zulke hoge aantallen afvallers zijn ons een doorn in het oog. Het lijkt een kernmerk van alle rechtenstu dies in Nederland. Het heeft volgens ons geen zin om meteen in het eerste jaar met allerlei honours-trajecten te komen om studenten harder te laten studeren. Daarvoor is het probleem te ‘divers’. Wij kiezen ervoor te zorgen dat studenten eerst maar eens de propedeuse halen, in combinatie met wennen in een nieuwe stad, aan een nieuwe opleiding en aan een heel nieuwe cultuur.

gekend zou zijn. Dat was tot op heden niet zo, als gevolg van de grote aantallen studenten. Kortom: via LLS proberen we kleinschaligheid binnen grootschaligheid te organiseren. En dat lijkt te gaan lukken.

Samen met onze studenten hebben wij daarom LLS ontwik keld. LLS investeert fors in de begeleiding van álle eerstejaars en biedt hen veel meer structuur dan voorheen. De vijf ele menten van LLS zijn: • het schrijven van een motivatiebrief; • een indeling in vaste werkgroepen voor de hele prope deuse (binding); • de introductie van een intensief tutoraat, de Leiden Law Practices (LLP), waarin hoogleraren elk een groep van maximaal 30 studenten hebben ; • het werkgroeponderwijs móet gevolgd worden, geen vrijblijvendheid meer; • en de introductie van de ‘conditionele herkansing’: voor tentamens worden studenten automatisch ingeschreven, en die tentamens móeten worden afgelegd. Wie lager haalt dan een 4, krijgt geen herkansing en moet dat tentamen een jaar later overdoen. Die laatste maatregel moet er voor zorgen dat studenten zich veel serieuzer voorbereiden op het tentamen dan in het verleden.

In dit jaarverslag is de rode draad dit project Leiden Law School. Eerstejaars, studenttutoren en hoogleraren komen aan het woord en delen hun ervaringen.

De eerste resultaten zijn heel mooi. De binding van studenten met hun studie en met hun studiegenoten is onmiskenbaar toegenomen en studenten nemen hun studie veel serieuzer dan voorheen. Voor mij als decaan was een belangrijk punt dat ik zeker wist dat elke eerstejaars door ten minste één hoogleraar

Zeker weten we dat pas in september 2008, maar we hebben sowieso besloten om LLS twee jaar vol te houden. Het gaat immers ook om een cultuurverandering, bij studenten en bij docenten. Rechten en criminologie horen tot de mooiste studies die er zijn, en dat moeten we ook laten zien aan de samenleving die ons daarvoor betaalt.

Alle medewerkers, studenten, alumni en organisaties die ons in 2007 wederom ondersteunden met raad, daad en sponsoring wil ik heel hartelijk danken voor hun inzet.

prof. mr. Carel Stolker Decaan

Rechten in Leiden 2007 | 05

( inter)nationale

profilering

De faculteit heeft in 2007 sterk ingezet op internationalisering van het onderwijs en onderzoek. De vier advanced LL.M.-opleidingen werden voorbereid, en ontvingen prachtige oordelen van een internationaal samengestelde accreditatiecommissie. Advanced LL.M.-opleidingen zijn niet door de overheid bekostigde masteropleidingen voor gevorderde studenten (in de regel afgestudeerde juristen). De opleidingen trekken internationale studenten van over de hele wereld. Dat geldt ook voor de reguliere door de overheid bekostigde Engelstalige opleidingen, zij het dat daar de buitenlandse studenten aanschuiven bij de Nederlandse. De programma’s Public International Law en European and International Business Law worden deels in Leiden en deels in Den Haag (Grotius Centre, Univerity Campus The Hague) gedoceerd. Voor wat betreft het wetenschappelijk onderzoek is de eerder ingezette lijn van meer internationale publicaties voortgezet. Een hoogtepunt voor de rechtenfaculteit was de externe onderzoeksvisitatie. Het internationale onderzoeksprogramma ontving de hoogste kwalificatie van de visitatiecommissie-Vanistendael en werd omschreven als het ‘vlaggenschip’ van het facultaire onderzoek.

Onderwijs Accreditatie bachelor en masteropleidingen rechtsgeleerdheid, fiscaal recht, notarieel recht en criminologie Op 7 maart 2007 bracht de visitatiecommissie van de QANU (Quality Assurance Netherlands Univerisities) haar eind rapporten uit over alle initiële opleidingen aan de faculteit. De commissie concludeerde in haar rapport dat de Leidse rechtenfaculteit een indrukwekkende transformatie had doorgemaakt. De externe beoordelaar zwaaide de faculteit veel lof toe. “Docenten en bestuurders kunnen trots zijn op wat zij hebben bereikt.” Op alle punten voldoet de faculteit ruim aan de basiskwalificaties die de QANU stelt aan opleidingen in het hoger onderwijs. De kwaliteit van de docenten maakte, mede door het zeer hoge aantal gepromoveerde medewerkers, op de commissie een grote indruk. De commissie vond het ook opvallend hoe betrokken de docenten bij het onderwijs zijn. Die betrokkenheid is ook zeer zichtbaar bij de activiteiten van de vele studieverenigingen van de faculteit. “Excellent” noemde de commissie de kwaliteit van het nieuwe faculteitsgebouw, de bibliotheek, de werkplekken voor studenten en de ICTvoorzieningen.

Onderwijsvernieuwing Leiden Law School Het jaar 2007 heeft mede in het teken gestaan van vergaande wijzigingen in het propedeuseonderwijs, die moeten leiden tot verbeterde studieresultaten. Met name de massale ba cheloropleiding rechtsgeleerdheid kampt van oudsher met het probleem dat studenten niet voldoende betrokken zijn bij de opleiding, te weinig tijd aan hun studie besteden en zich verloren voelen in de faculteit. Om dat tegen te gaan is er per 1 september een aantal maatregelen, onder de naam Leiden Law School, doorgevoerd. Het project Leiden Law School staat voor het nieuwe eerstejaarsonderwijs en wordt gekenmerkt door wederzijdse inzet van docenten en studenten. Het vernieuwen de aspect bestaat uit de intensieve begeleiding die studenten krijgen. Het kwalitatief hoogstaande onderwijs, waarover


externe beoordelingscommissies de faculteit lof toezwaaiden, bleef uiteraard hetzelfde. Alle eerstejaars voltijdstudenten rechtsgeleerdheid, fiscaal recht, notarieel recht en crimino logie volgen onderwijs in een nieuwe vorm. Zij volgen iedere donderdag of vrijdagmiddag Leiden Law Practices, waarin een docenttutor en studenttutor hen intensief begeleiden, vaardig heden bijbrengen en daarnaast leuke en zinvolle activiteiten ondernemen. Daar staat uiteraard iets tegenover. Van studen ten wordt verwacht dat zij actief deelnemen aan het onderwijs. Voorbereiden en actief bijwonen van het werkgroeponderwijs in het eerste jaar is verplicht geworden. Cijfers lager dan een 4 worden niet langer geaccepteerd. De eerste resultaten wijzen uit dat deze onderwijsvernieuwing bijdraagt aan een verhoging van het rendement en onderlinge binding tussen studenten.

recht en criminologie) en vier masteropleidingen in dezelfde richtingen. De master rechtsgeleerdheid kent zeven speciali saties. Twee daarvan zijn Engelstalig en worden door zowel buitenlandse als Nederlandse studenten gevolgd. Tevens kent de faculteit vier Advanced Master programma’s op postgraduate niveau, waar grotendeels buitenlandse studenten zich voor inschrijven. Het aantal buitenlandse studenten dat aan de faculteit studeert neemt nog steeds toe.

Graduate School Al in 2006 is de Graduate School for Legal Studies van start gegaan. In deze Graduate School zijn de promovendiopleiding en de opleiding van talentvolle masterstudenten (het Talent programma) ondergebracht. Het Talentprogramma bestaat uit extra-curriculaire onderzoeks- en onderwijsactiviteiten dat studenten náást en tijdens één van de masteropleidingen volgen. Na de selectieronde in maart 2007 startten veertien studenten met het vak Wetenschapsfilosofie. Dit vak mondde uit in een gezamenlijke Wiki-publicatie in het Nederlands juristenblad (NJB). Vanaf september 2007 is deze groep verder gegaan met het curriculum van het Talentprogramma, dat zij grotendeels gezamenlijk met promovendi volgen. Belangrijke stappen zijn gemaakt in de webpresentatie van de Graduate School, en ook in de inbedding van de School in het E.M. Meijers Instituut. De portefeuillehouder Onderzoek leidde in 2007 de Graduate School in samenwerking met een coördinator, promovendide caan en opleider.

Aanbod opleidingen in relatie tot instroom en internationale markt De faculteit bood in 2007, evenals in vorige jaren vier bachelo ropleidingen aan (rechtsgeleerdheid, notarieel recht, fiscaal Graduate School 2007-2008 Rechten in Leiden 2007 | 07

Instroom eerstejaarsstudenten over de afgelopen jaren 2003

2004

2005

2006

2007

61

34

84

94

113

40

29

52

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Criminologie* Fiscaal recht Notarieel recht

17

33

29

43

36

Nederlands recht

859

894

627

608

678

Totaal

937

961

780 (fixus)

774 (fixus)

879 (fixus)

* N.B. vanaf 2005 heeft criminologie een eigen propedeuse

Instroom en marktaandeel De faculteit heeft ook in 2007 de numerus fixus gehandhaafd. Mede dankzij de goede visitaties en profilering oversteeg het aantal aanmelders de fixus van 850. Door de complexe aan meldingssystematiek van de IB-Groep zijn er uiteindelijk 879 nieuwe studenten, verdeeld over de vier bacheloropleidingen aan de faculteit, toegelaten voor het academisch jaar 2007/2008. De faculteit heeft in 2007 opnieuw een groeiend aantal eerste Engelstalige mastersstudenten (zij-instromers) zien afstude ren. Zij blijken het goed te doen en hebben een goede invloed op het niveau van het onderwijs. De faculteit kent voorts vier

masterprogramma’s voor gevorderde studenten (doorgaans juristen): Public International Law, International Tax Law, European Business Law en Air & Space Law. Het laatste pro gramma kent bovendien een blended learning variant (een combinatie van traditioneel en afstand onderwijs).

Uitstroom en arbeidssucces Het overgrote deel van de Leidse studenten vindt in korte tijd een passende betrekking in een van de toga-beroepen, bij de overheid of in het bedrijfsleven.

Arbeidsmarkt juristen nationaal banken verzekeringswezen dienstensector

bedrijfsleven

overheid/politiek


6%

13%

overige beroepen

12%

15%

40% 14%

traditionele juridische beroepen (rechterlijke macht, OM, advocatuur, notariaat, adviesbureaus)

Robin Cozijnsen Studenttutor en student criminologie en afgestudeerd jurist 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

den als het schrijven van papers en het maken

zijn. Ze zijn ook een beetje bang dat de opleiding

met je tutorgroep?

van posters horen in mijn ogen niet binnen het

zo breed is, dat ze er later eigenlijk weinig mee

Het belangrijkste doel van het tutoraat in mijn

tutoraat thuis, maar dient in een vak binnen het

kunnen. De arbeidsmarkt voor criminologen is

ogen is het creëren van een band tussen de

reguliere curriculum (bv. encyclopedie) te worden

op dit moment echter zeer goed. Veel studenten

faculteit en de student, de sociale functie van LLP.

gegeven. Omdat de studenten het schrijven van

hebben voor hun afstuderen al een baan. Met

De studenten moeten het gevoel krijgen dat ze

een paper en het maken van een poster vaak

uitgebreide voorlichting proberen we dit aan de

voor de faculteit niet slechts een nummer zijn en

zien als een last waar in hun ogen geen afdoende

studenten duidelijk te maken.

altijd ergens terecht kunnen. Deze functie wordt

beloning (in de vorm van studiepunten) tegenover

deels vervuld door de vaste werkgroepen. Voor

staat, wordt het tutoraat een last in plaats van

4. En waar zien we je ná je studie?

mij is dan ook de meest positieve ervaring van

een verrijking. Dit is duidelijk merkbaar in de

Voordat ik begon aan mijn studie criminologie heb

het afgelopen jaar dat je studenten kunt helpen

houding van studenten op dit punt, dit is in mijn

ik rechten gestudeerd, met als afstudeerrichting

bij zaken waar je zelf in het eerste jaar tegen aan

ogen erg jammer.

strafrecht. Hier wil ik graag in verder. Als ik mijn

liep, en daardoor het toch vaak lastige eerste jaar iets makkelijker voor ze kan laten verlopen.

opleiding criminologie heb afgerond wil ik eerst 3. Wat moet een aankomende student

graag de advocatuur in, om daarna hopelijk bij de

absoluut weten over de studie rechten

rechterlijke macht een baan te krijgen.

2. Wat is de meest bijzondere negatieve ervaring

en criminologie?

met je tutorgroep?

Veel studenten criminologie hebben in het eerste

In mijn ogen schiet het tutoraat in het tweede

jaar geen goed beeld van wat ze nu eigenlijk met

semester zijn doel enigszins voorbij. Vaardighe-

hun studie kunnen als ze eenmaal klaar daarmee

Honours classes 2007 -2008 In het derde bachelorjaar biedt de faculteit geselecteerde studenten een keuze uit verschillende Honours Classes. In het academisch jaar 2007-2008 zijn er twee honours classes. De eerste honours class heeft het thema The Legitimacy of Sentencing: Shifting Perspectives on Sentencing Theory, Law and Practice (mr. G.K. Schoep) en wordt vanuit het departement Strafrecht en Criminologie georganiseerd. De tweede Honours Class is afkomstig uit het departement Staats- en bestuursrecht: Regional Integration as an Experiment: Europe’s Experiences (prof. dr. W.J.M. Voermans). De Honours Classes zijn gericht op masterstudenten met een serieuze ambitie op het gebied van academisch onderzoek en staan open voor studenten van onze SARFaL-partners. Zie honoursprogramme.leidenuniv.nl

post academisch onderwijs Post Academisch Onderwijs vormt een integraal onderdeel van het aan-

bij de facultaire kernactiviteiten op het gebied van onderwijs en on-

bod en beleid van de faculteit, waarmee onder meer zijn afgestudeerde

derzoek, dat resulteert in een cursusaanbod in 5 centrale rechtsgebie-

alumni van nascholing kunnen worden voorzien. PAO draagt tevens bij

den: arbeidsrecht, bestuursrecht, burgerlijk recht, ondernemingsrecht

aan een brede academische vorming en ontwikkeling van de juridische

(incl. intellectueel eigendom) en strafrecht. In het voorjaar kenmerkt

vaardigheden van het docentencollectief en levert indirect een posi-

het cursusseizoen zich door een uitgebreid aanbod van eendaagse en

tieve impuls aan de kwaliteit van onderwijs in het algemeen (‘kruisbe-

meerdaagse inleidende- en verdiepingscursussen, terwijl het najaars-

stuiving’ theorie-praktijk). Vanuit praktisch oogpunt bezien, zullen de

seizoen vooral bestaat uit eendaagse actualiteiten- en themadagen. De

activiteiten van het Juridisch PAO zoveel mogelijk aansluiting vinden

organisatie is in handen van het Juridisch PAO.

Diversiteit en toename meerdaagse opleidingen

Winstafdracht voor betrokken afdelingen

Er is in het algemeen een tendens waarneembaar dat niet alleen de grote,

Sinds 2005 is er als “positive incentive” de PAO-winstafdracht ingevoerd

maar ook de kleinere en middelgrote advocatenkantoren zich steeds meer

en wordt aan ondernemende afdelingen die met een actieve cursusleider

én in een eerder stadium gaan specialiseren. Dit betekent dat zowel van

medewerking verleenden aan een PAO-activiteit een deel van de winst uit-

de beginnende (advocaat-stagiares) als meer ervaren advocaat een toene-

gekeerd.

mende vraag zal zijn naar verdiepende cursussen alsook basiscursussen (bij keuze voor een ander rechtsgebied). Het Leids PAO heeft een ruim aanbod

Grote waardering voor de cursussen,

meerdaagse opleidingsactiviteiten ontwikkeld, in 2007 circa 45% van het

docenten en de organisatie

cursusaanbod. Niet alleen de jurist wordt bediend, maar ook niet-juristen

De cursussen werden in 2007 hoog gewaardeerd met het gemiddeld cijfer

die in het juridische werkveld actief zijn. Zo heeft PAO sinds 2004 de (in Ne-

8,0, de docenten scoorden een gemiddelde van 8,2! De organisatie door

derland) unieke en zeer succesvolle Specialisatieopleiding voor Gerechtelijk

het Juridisch PAO werd beoordeeld met het cijfer 8,0. De docenten zijn af-

Deskundigen.

komstig uit zowel de wetenschap als de praktijk waarmee een academisch,

Mooie resultaten

praktisch en kritisch inzicht is gewaarborgd.

PAO is voor de faculteit een belangrijk onderdeel om extra middelen te rea-

De PAO-onderwijsprijs 2007

liseren. In 2007 werden 64 open inschrijvingscursussen georganiseerd, 13

De PAO-onderwijsprijs voor beste docent is in 2007 toegekend aan Pete

incompany, en werd het jaar bij een omzet van 1.125.000 euro afgesloten met

Redman, docent van de cursus Echt Engels. De cursisten waardeerden zijn

een positief resultaat van ruim 230.000 euro (ná aftrek van 12,5% centrale/

bijdrage met het cijfer 9,9. De best gewaardeerde cursus was in 2007 “Vra-

decentrale overhead). Niet alleen qua winst laat PAO een substantiële stijging

gen rond de model koopakte voor bestaande woningen”, door Clementine

zien, ook met bezoekersaantallen. Bezochten in 2002 nog circa 1160 cursisten

Breedveld en Pim Huijgen. De best bezochte cursus van 2007 was “Actuali-

onze faculteit, in 2007 waren dit er ruim 1800. Circa 15% van de deelnemers

teiten Auteursrecht”, onder leiding van Dirk Visser, met 112 inschrijvingen.

is alumnus van de faculteit. De belangrijkste doelgroep komt uit de hoek van advocatuur (43%). Bijna alle cursussen (97%) vonden plaats in het Kamerlingh Onnes Gebouw. De faculteit heeft een goede positie op het terrein van het PAO en is goed vertegenwoordigd in de PAO-‘onderwijsmarkt’.


In die programma’s werken de daartoe geaccrediteerde weten schappelijke staf van de faculteit (de zogenoemde Meijers-fel lows) samen aan vaak grensoverschrijdende onderzoeksvragen.

Publicaties in 2007

Uitreiking PAO-onderwijsprijs 2007

Onderzoek

In 2007 hebben de onderzoekers aan de Leidse faculteit weder om bovengemiddeld gepubliceerd. Net als in 2005 en 2006 is het onderzoeksrendement in absolute zin (totaal aantal publi caties) en relatieve zin (aantallen publicaties per fte) bijzonder gunstig. De programmabinding van de onderzoekers is hoog. Mede daardoor wist de faculteit het hoge wetenschappelijke productieniveau van de voorgaande jaren te handhaven; 524 wetenschappelijke publicaties en 484 vakpublicaties (peildatum 14 mei 2008). Dit is een kleine stijging van het aantal weten schappelijke publicaties ten opzichte van de situatie in 2006.

Visitatie Onderzoek Rechtsgeleerdheid en Criminologie In 2007 bezocht de internationale Commissie voor de Beoor deling van het Leidse juridische en criminologische onderzoek de faculteit om uit eerste hand informatie te krijgen over het niveau van onderzoek binnen de faculteit en dit te bespreken met onderzoekers. De commissie was opgetogen over de zes facultaire onderzoeksprogramma. Allen scoorden tussen ‘zeer goed’ en ‘excellent’. Ook op punten als vitaliteit, leiderschap, internationale oriëntatie en productiviteit werd goed gescoord.

Thematisering en speerpuntvorming Het facultaire onderzoek is gebundeld in zes onderzoekpro gramma’s, onder coördinatie van het onderzoeksbestuur en het E.M. Meijers Instituut: • Geschillenbeslechting • Grenzen van fiscale soevereiniteit • Securing the Rule of Law in a World of multilevel Jurisdictio, • Sociale cohesie en de rol van het recht • Veiligheid en recht • Vraagstukken van vermogensrecht. Onderscheiding Koning van Maleisië voor prof. mr. N.J. Schrijver


prof. dr. Wim Voermans 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

Een laatste positieve ervaring heeft te maken

net als andere studies hard werken is om je te

met je tutorgroep?

met het het van nabij mee kunnen maken van de

bekwamen in de academische beoefening van het

De meest positieve ervaring is het directe contact

ontwikkeling van erg getalenteerde studenten. Er

recht. Verder moeten ze weten dat ze instappen

met eerstejaarsstudenten. Voordien was dat altijd

zitten er een paar in onze groep die werkelijk zeer

op het mooiste vak ter aarde, wat kwade tongen

wat indirect en afstandelijk. ‘t Is niet zo dat je nu

veel aanleg hebben en ook hoge cijfers scoren.

daarvan ook anders mogen beweren.

direct een vriendschappelijke band opbouwt met

Het lijkt me zaak dat we deze-in dit geval-dames

de studenten in je tutorgroep, maar je leert ze wel

als faculteit scherp in de gaten houden om te

4. Wat is het grootste verschil tussen de huidige

wat beter kennen en proeft beter wat hun situatie

bezien of we later in de rit meer voor ze kunnen

student en de studenten uit uw eigen studietijd

is. Ik was dan ook bijzonder verheugd te zien

betekenen.

Het verschil is zo groot dat een vergelijking eigenlijk nauwelijks mogelijk is. Toen ik in 1980 rechten

dat het concept van de tutorgroepen werkt. Mijn groep zat er gemiddeld genomen goed voor, en dat


ging studeren was de motivatie van studenten en

is grotendeels te danken aan de voortreffelijke

met je tutorgroep?

de kwaliteit van de rechtenopleiding op een abso-

resultaten bij de herkansingstentamens. doordat

Een negatieve ervaring is wel dat studenten niet

luut historisch dieptepunt aangekomen. Studenten

we in staat waren snel de uitslagen van de eerste

blijken te beseffen dat deze vorm van ondersteu-

gebruikten de rechtenstudie als parkeerstudie.

tentamens te bespreken, konden we direct inspe-

ning bijzonder is. Terecht beklagen ze zich er wat

zelf was ik bijvoorbeeld van plan om geschiedenis

len op de situatie van de studenten en ze optimaal

over dat er tegenover de inspanning die zij leveren

te gaan studeren en toen ik daarvoor uitgeloot

motiveren voor de herkansing. Die vinger aan de

in de tutorgroepen geen extra studiepunten of

werd, ben ik maar rechten gaan doen. De college-

pols benadering heeft werkelijk geholpen denk ik.

andere vormen van beloning staan. Dat is een

banken waren indertijd vergeven van dit soort niet

Wat verder ook positief is, is dat je na een paar

demotiverend element, dat we in de toekomst

gemotiveerde, overbetaalde studenten. Aan de

maanden beter begrijpt wat eerstejaarsstudenten

moeten proberen te vermijden. Een andere wat

studie was geen maximum duur gesteld, je kreeg

van deze generatie beweegt. Dat is overigens af

minder goede ervaring is, en daar kunnen de

een volledige studiebeurs die gelijk was aan een

en toe ook wel ontnuchterend. wel is het zo dat

leden van de tutorgroep helemaal niks aan doen,

bijstandsuitkering. Dat was indertijd nog een heel

naar mijn overtuiging de huidige generatie stu-

dat de belevingswereld van de eerstejaars weinig

bedrag. Liep je in 1980 een collegezaal binnen dan

denten veel enthousiaster, aardiger (en laten we

of helemaal niet door academische vorming

hingen daar de studenten verveeld in de banken:

dat ook maar even vaststellen) intelligenter is dan

beheerst wordt. Het is allemaal wennen en het

krant voor zich op tafel, melkfles daarnaast, en

eerdere cohorten die ik gedurende mijn inmiddels

eerste jaar is toch met name een oriëntatie op de

iedereen had de gewoonte te lunchen tijdens de

twintigjarige doceer carrière aan me voorbij heb

rechtenstudie. Dat maakt het af en toe moeilijk om

bijeenkomsten. Het ging er in die zin genoeglijk

zien trekken.

de diepte in te gaan.

aan toe dat er gewoon werd doorgepraat als de hoorcollegedocent probeerde iets uit te leggen. de

Goede ervaringen hebben we ook opgedaan met onze uitstapjes. We zijn met z’n allen al een keer

3. Wat moet een aankomende student absoluut

rendementen waren in die jaren bedroevend laag,

naar de Tweede Kamer geweest, en er was ook

weten over de studie rechten cq criminologie?

dat had van doen met de kwaliteit van de studen-

een bezoek aan de Raad van State. Verder zijn we

Een aankomende student moet vooral goed op

ten, maar ook met de buit van povere kwaliteit van

voornemens naar Brussel te gaan. Ik hoop dat dat

de hoogte zijn van het feit dat er inmiddels niets

de juridische curricula. de rechtenstudie bestond,

lukt en een groot succes wordt.

vrijblijvends meer is aan de rechtenstudie. dat het

naast datgene wat de Advocatenwet en de Wet


Rechterlijke Organisatie, en andere van dergelijke

literatuur was: “ het volkenrecht’ luidde daarop

was. Of ze ook evenveel weten, in de zin van pa-

wetten verplicht voorschreven, uit een betrek-

het antwoord en het college ging verder.

rate kennis, is de vraag, maar ik heb het idee dat

kelijk willekeurige verzameling van vakken die de

Inmiddels is er ontzettend veel verbeterd,

ze nieuwsgieriger en prettiger zijn dan generaties

persoonlijke voorkeuren van de hoogleraren weer-

en krijgen de studenten als ze dat willen een

die mij nog heugen. Het is allemaal veel mooier en

spiegelden. Academisch nieuws uit onderzoek trof

gestructureerde en goede opleiding aangeboden

veel beter, volgens mij, ook al wordt er dan bitter

je er eigenlijk niet in aan. Verder moest je meestal

die aan de ene kant werkelijk academisch is (dat

geklaagd over het kennisniveau van de huidige ge-

zelf maar zien hoe je aan je studiemateriaal kwam.

wil zeggen gebaseerd op inzichten en perspectie-

neratie. Dat heeft volgens mij niets van doen met

In het beste geval was er een syllabus, en kon je

ven op het recht en rechtsontwikkeling opgedaan

de kwaliteit van de generatie zelf, maar met het

je op hoofdlijnen oriënteren op wat de tentamen-

recent wetenschappelijk onderzoek, en gedoseerd

feit dat wij docenten een verwrongen idee hebben

eisen waren door daarna eens navraag te doen

door ervaringskundigen; de onderzoekers) en ook

van onze eigen historie. De rechtenstudie was

bij oudejaarsstudenten die eerder dat vak hadden

gericht op de praktijk en ingericht op eisen die de

vroeger echt heel veel slechter, waar je ook ging

gelopen. Ik herinner me nog een vak volkenrecht-

beroepspraktijk stelt. verder genereert het Ne-

studeren. En zoals iedereen weet is er in de hele

gegeven door een hoogleraar pater jezuïet- waar

derlandse onderwijssysteem, wat we er ook over

wereldgeschiedenis maar één echte constante: de

na een halfuur in het college een student vroeg

mogen mopperen, naar mijn stellige overtuiging

klachten van de oudere generatie over het verval

wat de verplichte tentamenstof en verplichte

gemotiveerdere studenten dan voordien het geval

van de jeugd.

Kiezen voor talent In de loop van 2007 kreeg het facultaire master Talentprogramma zijn vaste vorm. In dit Talentprogramma kunnen studenten naast hun reguliere master onderzoeksvaardigheden opdoen. De faculteit kiest dus niet voor een (tweejarige) onderzoeksmaster zoals gebruikelijk is. Het voordeel is dat met dit programma studenten niet hoeven te kiezen tussen een inhoudelijke specialisatie of een onderzoeksmaster, ze doen het gewoon allebei. Zo houden ze alle mogelijkheden voor de toekomst open. Als ze dan daarna een proefschrift willen schrijven dan kan dat. En dat blijkt een heel populaire optie. De eerste editie van het talentprogramma trok direct al veertien getalenteerde studenten. Graduate School zie

law.leidenuniv.nl/onderzoek De faculteit heeft opnieuw de benoeming van vrouwelijke hoogleraren in het kader van de strategie Kiezen voor Talent voorbereid. Nieuwe benoemingen werden gerealiseerd; één benoeming is nog in procedure.

Sarf a l In SARFaL, Strategic Alliance of Research Faculties of Law, werken de juridische faculteiten van Aarhus, Barcelona, Bologna, Galway, Genève, Heidelberg, Leuven, Oslo, Oxford, Poitiers, Praag, Uppsala en Leiden samen - zie sarfal.net Daarnaast bestaan er tal van andere internationale samenwerkingsverbanden, zoals die van het Europaeum en een Europees netwerk op het terrein van arbeidsrecht.

Promoties In 2007 zijn twintig promoties afgerond. Dat betekent dat de slinger weer iets is teruggezwaaid na een korte terugval in 2006. Toen waren er vijftien promoties, in 2005 waren er vijfentwin tig. Echter, de grillige lijn die het aantal promoties vertoont is niets nieuws, en laat zich ook bij andere faculteiten zien. In vergelijking met de zusteruniversiteiten heeft de Universiteit Leiden in 2007 zelfs het hoogste aantal promoties gerealiseerd. De facultaire doelstelling (zeventien per jaar) wordt in ieder geval over de jaren gemiddeld ruim gehaald.

Tweede en derde geldstroom In 2007 haalde dr. Van den Herik een Veni-subsidie van NWO binnen met haar onderzoek Illegal trade in situations of armed conflict: the international responsibility of corporations and individual businessmen. Daarnaast zijn er met drie Open Competitie voorstellen succesvol middelen binnengehaald om promotieonderzoek te doen. Het gaat om onderzoek dat werd ingediend door prof. Den Ouden, prof. Schrijver en prof. Boeles. Dr. Loof ontving een publicatiebijdrage van NWO voor de vertaling van zijn proefschrift ‘Mensenrechten en staatsvei ligheid: verenigbare grootheden?’. Sinds 2007 zoekt de faculteit meer actief naar samenwerking met de Ministeries van Econo mische Zaken en Financiën.

Europa Op het terrein van het extern gefinancierde onderzoek stond 2007 vooral in het teken van de start van het Europese Kaderprogramma. Dit grootschalige onderzoeksprogramma van de Europese Unie biedt weliswaar kansen op omvang rijke subsidie, maar de concurrentie is veel strenger dan bij nationale fondsen. Bovendien zijn er enkele nieuwe elementen aan dit onderzoeksprogramma toegevoegd, zoals de European Research Council die persoonsgebonden fundamenteel onder zoek kansen biedt. Europa is echter een weg van de lange adem en dat blijkt ook hier. Investeringen in schaalvergroting, al liantievorming en het opdoen van ervaring werpen niet directe


vruchten af. Toch zijn er wel enkele successen behaald, waaron der toekenning van financiering van het European Labour Law Network. Dit is een door Leiden geïnitieerd Europees netwerk op het gebied van arbeidsrecht (prof. Heerma van Voss). Daar naast ontving de faculteit subsidie voor het project Drafting legislation with ontology based support (dr. L. Mommers) en voor de rapportage aan het FRA Grondenrechtenagentschap te Wenen (onder leiding van prof. R.A. Lawson). Tevens is de Leidse vraagstelling opgenomen in het MESS/CenterDatabestand waardoor Leidse onderzoekers kunnen meedoen in grootschalige en longitudinale (internet)dataverzameling op het gebied van slachtofferschap en internetcriminaliteit.

kwam een facultair wervingsplan gereed. In toenemende mate richt de faculteit zich op een ‘landenbeleid’.

Verbetering faciliteiten en klimaat voor internationale doelgroep De faculteit geeft veel aandacht aan een goede integratie van buitenlandse studenten. Dit gebeurt deels door studenten zelf (door het organiseren van gemeenschappelijke activiteiten door een studievereniging als ELSA), en deels door veelvuldig het contact te zoeken met buitenlandse studenten middels digitale nieuwsbrieven, op beurzen en bezoek aan buitenlandse universiteiten.

Facilitering uitgaande mobiliteit studenten in master fase Ongeveer 100 bachelorstudenten kozen in 2007 voor een verblijf in het buitenland. Bijna 150 kwamen naar Leiden. Vaak kiezen studenten ook tijdens hun master voor een buitenland verblijf. Het master Talentprogramma, dat in september 2007 startte, kent ook een verplicht buitenlandverblijf.

Vergroting zichtbaarheid op internationale markt Het nieuwe facultaire Bureau Internationale Opleidingen (BIO) doet veel aan werving. Stafuitwisseling met het oog op onderzoek wordt gefaciliteerd door het facultaire E.M. Meijers Instituut. Het door de faculteit opgerichte onderzoeksnetwerk

Toekenning subsidie European Labour Law Network voor prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss

Internationalisering

Vergroting internationale instroom in BA en MA/PhDprogramma’s De faculteit biedt op dit moment twee internationale master specialisaties aan en vier post-initiële (advanced) masterop leidingen. De laatste bestaan vrijwel geheel uit buitenlandse studenten, uit een grote variëteit van landen. In het najaar

‘Numerus fixus’ Om de kwaliteit te kunnen waarborgen kent de faculteit (sinds september 2007) een capaciteitsbegrenzing voor haar twee grootste opleidingen: • de bacheloropleiding rechtsgeleerdheid-voltijd 575; • de bacheloropleiding rechtsgeleerdheid-deeltijd 75; • de bacheloropleiding criminologie-voltijd 100; • de bacheloropleiding criminologie-deeltijd 10.


Het grotius centre campus den haag Op het gebied van rechten huisvest de Haagse Campus het Grotius Centre for International Legal Studies. Dit center combineert de expertise van Leiden met de Haagse praktijk op internationaal rechtsgebied. Ieder jaar komen vele studenten naar Den Haag voor de verschillende Summer Schools, de L.L.M. (adv.) en research courses die het Grotius organiseert. De Haagse Campus is niet alleen op het terrein van het recht actief. Zo worden ook politicologie (BA/MA) en bestuurskunde (MA) aangeboden. Naast deze initiële opleidingen ontwikkelt de afdeling In Company van Campus Den Haag onderwijsprogramma’s in opdracht van overheidsorganisaties, andere maatschappelijke instellingen en bedrijven die een intensief contact hebben met de overheid.

campusdenhaag.nl

SARFaL (Strategic Alliance of Research Faculties of Law) biedt daartoe veel mogelijkheden. De aanwezigheid van het Grotius Instituut in Den Haag, dat wordt samengevoegd met de Leidse afdeling Public International Law, is van groot strategisch en praktisch belang voor het facultaire onderwijs en onderzoek.

Taalvaardigheid staf en studenten Alle docenten die in Engelstalige programma’s doceren hebben met goed gevolg de benodigde toetsen afgelegd. In 2007 heeft de faculteit de Engelstalige taalvaardigheid van haar Neder landse studenten in Engelstalige masters geëvalueerd. Die bleek adequaat.


Bedrijfsvoering Verbetering financiële sturing Het onderwijs en onderzoek van de faculteit staat er goed voor. Om dit ook op termijn te behouden is een gezonde bedrijfs voering en financiële huishouding van groot belang. Met het oog op het terugdringen van een dreigend financiële tekort, maar ook op het stimuleren van een toename van tweede en derde geldstroomactiviteiten, is het voornemen om vanaf 2009 over te gaan op budgettering en incentivebeleid. Het najaar van 2007 is benut om dit traject voor te bereiden.

Ali Khatib Eerstejaars rechten 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

groot belang in een steeds meer globaliserende

digde! Deze zonde werd uiteindelijk vergolden, maar

met je tutorgroep?

wereld, waarin we onze morele conflicten zullen

niet door de alertheid van de werkgroepdocent…

Na een prachtige El Cid-week en twee spannende

moeten oplossen door te doen waartoe wij allen

KMT-weken werd het tijd voor mij om aan te

van nature verplicht zijn: het zoeken van dé

4. De rechtenstudie.

vangen met waar het allemaal in eerste instantie

waarheid.

Voor aankomende rechtenstudenten heb ik het

om ging…: de studie! De vrijblijvendheid der uni-

volgende te zeggen: voel je gezegend of voel je

versitaire studie was op de rechtenfaculteit reeds

3. Een niet echte alerte werkgroepdocent.

vervloekt door de verantwoordelijkheid die je te

ingeruild voor de plicht werkgroepen te volgen

Overigens dé waarheid wordt niet altijd even

dragen hebt als aankomend jurist, maar denk

samen met een vaste groep medestudenten. Deze

serieus genomen in onze tutorgroep en dat leidt

niet dat je met een rechtenstudie een makkelijke

vaste groep, de tutorgroep, daarmee volg je ook

af en toe tot hilarische toestanden. Een natuurlijk

opleiding te pakken hebt.

LLP. Deze gebondenheid was voor mij onverwacht,

niet hierna te noemen medestudent besloot op een

en ik wist niet wat ik ervan moest denken…

dag dat het belang van zijn andere verplichtingen

4. De toekomst en mijn ambities.

prevaleerde boven dat van de aanwezigheidsplicht

Over vijf jaar hoop ik de volgende titels behaald

2. Een positieve ervaring.

op de werkgroepen en gaf daarom aan een ander

te hebben: Bachelor of Laws, Master of Laws

De eerste LLP-bijeenkomst leidde al tot een

de opdracht om voor hem het aanwezigheidspapier

(straf- en strafprocesrecht) en Master of Laws

filosofische discussie. Ik was aangenaam verrast;

te ondertekenen. Deze twee heren lieten me op een

(encyclopedie en filosofie van het recht). Het

velen lieten zich niet zomaar wat aanpraten en

vroeg stadium van mijn studie kennis maken met

pleiten in rechtbanken, het schrijven van boeken

baseerden hun argumenten niet louter op het

twee belangrijke verschijnselen in het burgerlijk

en het debat aangaan met andere rechtsgeleerden

conventionele, doch veeleer op wat goed en slecht

recht, te weten volmacht en vertegenwoordiging.

zijn de activiteiten die ik wil verrichten na het

is op zichzelf. Dat laatste is heden ten dage van

De ene gaf volmacht, de andere vertegenwoor-

afronden van mijn studie.


Prijzen studenten • Aan mr. Alja Poler de Zwart is de Europese scriptieprijs toegekend voor de beste scriptie op het gebied van het Europese merkenrecht en modellenrecht. De prijs is uitgereikt door het Bureau voor de Harmonisatie van de Interne Markt (OHIM) te Alicante (Spanje). • Paul de Kuijer is verkozen tot Young European of the Year, om zijn ”buitengewone en duurzame bevordering van het Europese bewustzijn in een tijd waarin ‘euroscepsis’ een zekere intellectuele chic lijkt te hebben”. Hij viel op door de educatieve projecten die hij initieerde en steunde. Paul de Kuijer is de eerste Nederlander die de verkiezing won. De prijs is een initiatief van de HeinzSchwarzkopf Foundation en uitgereikt onder auspiciën van het Europese Parlement. • Facultaire Jongbloedscriptieprijs 2007 is uitgereikt aan Sander David Dikker Hupkes

What Consitutues Occupation? Israel as Occupying Power in the Gaza strip after the Disengament. De begeleider was prof. dr. C. J. R. Dugard (tot voor kort verbonden aan de afdeling Internationaal Publiekrecht, Departement Publiekrecht). • De Hazelhoff Van Huet Scriptieprijs 2007 is voor het eerst uitgereikt en de winnende scriptie was ‘De evolutie van stemmen op

afstand en over de grens’ van mr Sonja Acimovic.

Externe profilering Voor het werven en behouden van studenten is een goede reputatie van de faculteit een randvoorwaarde. De numerus fixus is in 2007 ruim gehaald, mede door de wervings- en voor lichtingsactiviteiten. Hierbij speelt het op maat voorlichting geven in de vorm van meeloopdagen een steeds prominentere rol. Scholieren willen graag een dag studeren ‘beleven’ en lopen een dag mee met een student. Bij de gehele onderwijsvernieu wing is veel aandacht besteed aan de communicatie


en voorlichting om Leiden Law Practices goed te introduceren. Daarnaast heeft de masterwerving meer aandacht gekregen. Het is van groot belang zittende studenten maar ook studenten van zusterfaculteiten een interessant masteraanbod te bieden. De binding met Leiden start de eerste dag van de studie. De band met de faculteit blijft mede dankzij het Leiden Law Magazine en de alumni-evenementen. In 2007 is er ook extra aandacht gekomen voor het structureel etaleren en delen van kennis en nieuws vanuit de faculteit. Kennis en nieuws waar

Sandra HauwertStudenttutor en student criminologie en Eerstejaars criminologie 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

vakken zoals strafrecht en burgerlijk recht en dat

ook dat aankomende studenten hier bewust van

met je tutorgroep?

je ineens gedwongen wordt een paper te schrijven

moeten zijn zodat zij niet tegen onnodige hinder-

De meest positieve ervaring met mijn tutorgroep

waar je geen cijfer (en dus geen studiepunten)

nissen oplopen.

is dat we erg leuke dingen gedaan hebben. Wij zijn

voor krijgt. Ik ben het er dan ook niet mee eens

twee keer uit eten geweest en nog een middag

dat dit gedaan moet worden.

met wat leerlingen naar het terras geweest. Het

4. En waar zien we je ná je studie? Waar je mij ziet 3 a 4 jaar naar mijn studie weet

leuke ervan vind ik, dat je mensen wat beter leert

3. Wat moet een aankomende student

ik niet. Ik houd ontzettend van reizen en hoop dit

kennen, ook de mensen waar in eerste instantie


dan ook nog volop te kunnen doen na mijn studie.

niet je directe interesse naar uit gaat. Ik vind het

en criminologie?

Over een echte baan verschillen mijn gedachten

goed dat je het gehele jaar in dezelfde groep zit.

De aankomende studenten moeten absoluut over

van dag tot dag. De ene dag lijkt de politie mij

de studie criminologie weten dat het in het eerste

ontzettend leuk, de dag erna bedenk ik dat ik ook


jaar vrij veel rechten is. Zelf vind ik de rechten

wel iets in het toerisme of de journalistiek wil

met je tutorgroep?

vakken, zoals encyclopedie en burgerlijk recht,

doen. Hier heb ik dus niet echt een heel duidelijk

Het meest negatieve van mijn tutorgroep is dat op

soms lastig in het criminologie plaatje te passen.

antwoord op.

het einde van het jaar, nu dus, het erg druk is met

Dit staat mij soms dan ook tegen en ik vind dan


Benoemingen en bijzondere leerstoelen • Prof. dr. K. van Raad (International Tax Law) is benoemd tot voorzitter van de Executive Board van de European Association of Tax Law Professors (EATLP). • Prof. mr. B. Wessels (ondernemingsrecht) is benoemd tot Chairman van het Academic Forum van Insol Europe (Nottingham UK), de grootste organisatie van specialisten in reorganisatie- en insolventierecht (voorheen: EIPA). • Prof. dr. Th. Doreleijers (criminologie) is benoemd tot Hoogleraar Forensische Psychiatrie, ondersteund door de Moddermanstichting. • Prof. mr. H.M.T. Holtmaat (Europees recht) is benoemd tot ‘egal expert in the field of non-discrimination’, bij de Europese Commissie. De benoeming geldt voor twee netwerken: a) voor de grond sekse, en b) voor de gronden ras en etniciteit, godsdienst, handicap, leeftijd en seksuele oriëntatie. • Mr. R. Bekker (sociaal recht) is benoemd tot bijzonder hoogleraar Arbeidsverhoudingen bij de Overheid (Albeda leerstoel), door de Stichting Bijzondere Leerstoel Arbeidsverhoudingen, met steun van het CAOP. Op deze leerstoel is ook prof. mr. L.C.J. Sprengers benoemd. • Dr. P.A.C.E. van der Kooij (ondernemingsrecht) is benoemd tot voorzitter van de kamer van beroep van het Communautair Bureau voor Plantenrassen te Angres (Frankrijk).


de faculteit trots op is worden wekelijks verspreid via digitale nieuwsberichten.

Personeel en beleid Op het gebied van personeel en beleid lag in 2007 de focus op het ontwikkelen van beleid over loopbaanafspraken, de Basis kwalificatie Onderwijs (BKO), het minimumpakket aan didac tische vaardigheden waarover elke docent moet beschikken, en de invoering van de e Self-Service (digitale pakket verlofre gistratie). Helaas heeft een aanzienlijke hoeveelheid rechtspo sitionele kwesties in 2007 veel aandacht en tijd gevergd. Ook in 2007 zijn er zo veel mogelijk R&O-gesprekken gevoerd. Eind 2007 heeft het bestuur besloten tot het vormen van een afdeling P&O in 2008. De personeelsadministratie wordt dan overgeheveld van de afdeling Middelen naar de afdeling P&O. Dit zal de dienstverlening en de ondersteuning van de afdeling P&O én van de afdeling Middelen verbeteren.

Faciliteiten en Huisvesting Binnen de Kamerlingh Onnes Gebouw zijn tal van projecten afgerond ter verbetering van de faciliteiten en huisvesting. In 2007 is het ontruimings- en calamiteitenplan opgesteld en verspreid onder BHV-ers en belanghebbenden en zijn er EHBOdozen op de gangen geplaatst. Tevens is het auditresultaat voor Arbo en milieu sterk verbeterd in 2007 ten opzichte van 2006 doordat de ARBO beleidscyclus veel aandacht heeft gehad. De schoonmaak is door het UFB aanbesteed met als resultaat een bezuiniging op de inkoop van sanitaire middelen door de facul teit. De invoering van de nieuwe gebruikersomgeving VUW2 voor de kantoorautomatisering heeft helaas veel kinderziektes gekend waar met man en macht aan gewerkt is om deze naar tevredenheid op te lossen. Dat bleek niet altijd mogelijk. Het KOG is in 2007 volledig voorzien van voorzieningen voor gehandicapten. Het KOG is veel door andere partijen, zoals de gemeente Leiden en instellingen van de universiteit Leiden, gebruikt voor bijeenkomsten.

Einddiploma’s (bachelor, doctoraal en master) per opleiding Afstudeerders per studie/masterrichting Examenjaar

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2007

Nederlands recht

401

338

352

325

313

359

301

Fiscaal recht

Opleidingen oude stijl 110

92

112

101

75

61

26

International & eur. recht

10

9

16

9

10

18

11

Notarieel recht

53

53

37

46

48

27

18

15

29

47

70

5

28

42

104

235

390

29

130

23

48

2

10

Ba-ma/structuur Criminologie M criminologie Rechtsgeleerdheid M rechtsgeleerdheid Fiscaal recht

10

M fiscaal recht Notarieel recht

6

M notarieel recht Totaal FdR

574

492

527

496

600

29

29

2

15

860

1090


Belangrijke rol ICT in het onderwijs en onderzoek De invoering van onderwijsvernieuwingen in het eerste studiejaar (LLS) vroeg om veel handmatige exercities omdat ISIS, het huidige studentenadministratiesysteem de benodigde managementgegevens niet altijd kan aanleveren. Het toekom stige systeem Campus Solutions geeft naar verwachting meer gemak en beter rendement. Er is in 2007 een WiFi (draadloos) netwerk in het Kamer lingh Onnes gebouw gerealiseerd (LUWA) voor studenten en medewerkers. Belangrijk voor de vele studenten en medewer kers met flexibele werkplekken. Daarnaast zijn er een aantal

het web in kunnen schrijven voor een congres. Tevens kan men via de website de betaling van het congres te doen door middel van Ideal, een betaling via de bank.

Juridische Bibliotheek In 2007 heeft de Juridische Bibliotheek haar onderwijs uit gebreid met Moot Court instructies. Moot Court studenten werden op hun onderwerp voorbereid middels een instructie door de informatieprofessionals van de bibliotheek. Dit bleek zo succesvol dat deze inmiddels tot de vaste instructies van de bibliotheek behoren. Om de internationale studenten goed van dienst te kunnen zijn hebben de informatie/collectiespecialisten, in samenwer king met het ICLON, een training “Increasing the effectiveness of your lectures in English” gevolgd. Dit heeft geresulteerd in bibliotheekinstructies in het Engels voor internationale studenten. Om de faciliteiten voor zowel studenten als de medewerkers te verbeteren is de Juridische Bibliotheek in 2007 gestart met een herinrichting in samenwerking met Vastgoed en het archi tectenbureau Hans Ruijssenaars. De eerste resultaten hiervan zullen in 2008 zichtbaar worden. Tot slot heeft de bibliotheek, samen met het Universitair Facilitair Bedrijf, tijdens het zomerreces een grote schoonmaak actie uitgevoerd. Alle boeken zijn van de planken gehaald en de planken zijn stofvrij gemaakt. De planken zijn vervolgens voorzien van anti-slipstrips.

Verworven subsidies en opdrachten 2007 Subsidies en opdrachten succesvolle experimenten met videoconferencing gedaan. Bij het E.M. Meijers Instituut is hard gewerkt aan de digitale ontsluiting van onderzoeksgegevens en publicaties, het project Personal Metis / DigiP. Dit draagt bij aan het etaleren van onze expertise. Ook heeft het E.M. Meijers Instituut een congresda tabase in het leven geroepen waarmee gegadigden zichzelf via


• Aan dr. L. van den Herik (internationaal publiekrecht) heeft NWO de VENI subsidie toegekend voor het onderzoek getiteld ‘Illegal trade in situations of armed conflict: the international responsibility of corporations and individual businessmen’. • Aan prof. dr. W. den Ouden (staats- en bestuursrecht) is de NWO Open Competitie subsidie toegekend voor onder

• Aan dr. J.P. Loof (staats- en bestuursrecht) is een NWO Publi catiebijdrage toegekend voor de vertaling naar het Engels van het proefschrift ‘Mensenrechten en staatsveiligheid: verenig bare grootheden?’

zoek getiteld ‘Toward Improved Subsidy Mechanisms: Dutch Subsidy Law as an Instrument for Implementing European Financial Incentive Measures’. • Aan prof. dr. N.J. Schrijver (internationaal publiekrecht) is de NWO Open Competitie subsidie toegekend voor onderzoek getiteld ‘De schaduwzijde van rijkdom aan grondstoffen: na tuurlijke hulpbronnen als bron van gewapend conflict vanuit een internationaal-rechtelijk perspectief ’. • Aan prof. dr. P. Boeles (immigratierecht) is de NWO Open Competitie subsidie toegekend voor onderzoek naar ‘The European Community Principle of fair and Effective Asylum procedures’.

Aan dr. L. Mommers (E-Law) is het 6e Kaderprogramma (EC) toegekend van het project ‘Drafting legislation with Onto logy-based Support (DALOS)’. Het project valt binnen het onderdeel eParticipation, en is gericht op verbetering van de samenwerking tussen wetgevers van de Europese lidstaten. Het EU Grondrechtenagentschap (FRA) in Wenen gunde een langlopend contract aan een team van Leidse juristen. Zij gaan periodiek verslag uitbrengen over ontwikkelingen op het gebied van mensenrechten in Nederland. Dit team bestaat uit: prof. dr. R.A. Lawson (europees recht), prof. dr. T. Barkhuysen (staats- en bestuursrecht), prof. mr. J.H. Gerards (staats- en bestuursrecht), mr. drs. M. den Heijer (immigratierecht) en prof. dr. H.M.T. Holtmaat (europees recht) prof. dr. G.J.J. Heerma van Voss (sociaal recht) ontving van de Europese Commissie een omvangrijke subsidie in het kader van het programma Progress for employment and social solidarity, voor ‘European network of Legal experts in the field of labour law’. Dr. J. van Wilsem (criminologie) heeft onderzoeksvragen ingebracht in het Europese MESS/CenterData, waardoor kan worden meegedaan in grootschalige en longitudinale (inter


net)dataverzameling op het gebied van slachtofferschap en internetcriminaliteit. Aan prof. dr. W.J.M. Voermans (staats- en bestuursrecht/E.M. Meijers Instituut) is een subsidie toegekend van het Ministerie van Justitie voor onderzoek naar ‘Betrokkenheid Ministerie van Justitie bij Nederlandse interventies voor het Hof van Justitie van de EU’. Aan prof. dr. W.J.M. Voermans (staats- en bestuursrecht/E.M. Meijers Instituut) en prof. dr. P.B. Cliteur (encyclopedie/ rechtsfilosofie) is een subsidie toegekend van het Ministerie van Justitie voor rechtsvergelijkend onderzoek preambules in EU-constituties. Prof. dr. N.J. Schrijver (internationaal publiekrecht) ontving van het Ministerie van Buitenlandse zaken een bijdrage voor het seminar ‘Counter-terrorism strategies, human rights and international law: meeting the challenges’ (april 2007). Het slotdocument van deze conferentie is op 25 juni door Minister Verhagen aan de Tweede kamer gezonden. Aan prof. dr. G.J.J. Heerma van Voss (sociaal recht) is een


subsidie toegekend door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat voor het onderzoek ‘Wetgevingsimplicaties implementatie maritiem arbeidsverdrag 2006’. Prof. dr. W. den Ouden (staats- en bestuursrecht) ontving van de Raad van State een subsidie voor het onderzoek getiteld ‘Aanvullende werkzaamheden handboek subsidierecht’. Dr. H. Kaal (criminologie) ontving een subsidie van de Gemeente Leiden voor de ‘Evaluatie van de beleving van veiligheid en overlast rondom de medische heroïneverstrek king aan de Roodenburgerstraat’.

Overig Aan prof. dr. N.J. Schrijver (internationaal publiekrecht) is een hoge federale onderscheiding uitgereikt van de Koning van Maleisië vanwege ‘voorbeeldige diensten voor vrede en stabiliteit in de regio en in het bijzonder behoud territoriale integriteit en soevereiniteit van Maleisië’. Prof. James Crawford, internationaal recht Cambridge, ontving deze onderscheiding. Tijdens de opening van het facultair jaar, woensdag 5 september,

Aantal promoties per juridisch faculteit per jaar - landelijk Jaar 1993

EUR

1994

KUN 8

RUG

UvA

VU

UU

UM

UvT

LEI

5

1995

11

7

14

8

16

1996

9

10

19

10

9

26

1997

11

8

14

15

13

33

1998

15

3

14

4

25

12

23

1999

11

8

15

6

17

9

14

2000

12

2

10

12

6

12

6

10

9

2001

9

2

10

12

4

13

12

18

8

2002

3

4

14

10

3

20

6

11

14

2003

7

7

12

8

3

6

8

17

16

2004

12

7

11

10

10

13

6

10

10

2005

13

10

14

10

9

14

4

15

25

2006

12

7

20

12

7

15

5

25

15

2007

19

8

16

15

9

16

10

16

20

Bron: FdR - E.M. Meijers Instituut

• Facultaire leden Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen (KNAW) prof. mr. H. Franken prof. mr. H.R. van Gunsteren prof. dr. A.C. ’t Hart prof. dr. mr. P.F. van der Heijden prof. mr. P.W. Pestman prof. mr. R. Feenstra prof. mr. J.H. Nieuwenhuis • KNAW-correspondent prof. mr. L.J. Brinkhorst • Lid van De Jonge Akademie prof. dr. J. Gerards (Staats- en bestuursrecht), voorzitter


Overzicht conferenties 2007 Naam congres en congresleider

Datum

Thorbecke - college

15 februari 2007

Minisymposium publicatiecultuur

13 maart 2007

Afscheid John Dugard

20 april 2007

Vooruit met het recht II

11 mei 2007

Nvk congres

14 juni 2007

Wederopbouw na gewapend conflict: een geïntegreerde vrede en veiligheidsbenadering in het licht van internationaal terrorisme en globalisering

22 juni 2007

Belasting met beleid

26 juni 2007

European Courts as the Migrants’ Guardian. Symposium in honour of emeritus status of Professor Pieter Boeles

29 juni 2007

The Law of International Organizations: between independence and accountability. Nationale monarchieën in het perspectief van de Europese Unie

12 en 13 oktober 2007 19 oktober 2007

Samenloop. Studiemiddag ter gelegenheid van de publicatie van de onderzoeksbundel Samenloop (BWKJ 23, Deventer: Kluwer 2007)

7 december 2007

JURIX 2007: The 20th Anniversary International Conference on Legal Knowledge and Information Systems

12 t/m 15 december 2007

prof. mr. T. Barkhuysen ontving de JSVO onderwijsprijs voor de beste hoorcollegedocent 2006-2007


ontving prof. mr. T. Barkhuysen (staats- en bestuursrecht) de JSVO onderwijsprijs voor de beste hoorcollegedocent 2006-2007. Beste werkgroepdocent 2006-2007 is mw. mr. M. Van der Woude (straf(proces)recht). Als lid van de UN High Level Task Force on the Right to development, leidt prof. dr. N.J. Schrijver (internationaal publiekrecht) samen met de voorzitster van de Oegandese National Commission for Human Rights (dr. Mar garet Segaggya) een VN-mensenrechtenmissie naar Ethiopië. prof. dr. H.J. Nieuwenhuis (burgerlijk recht) verzorgde een gastcollege te Moskou ter ere van het bezoek van premier Balkenende aan Moskou voor een ontmoeting met president Poetin. Het college getiteld ‘Fundamental values in Private Law’, gegeven op de ‘School for Private Law’, werd geopend door de premier.

prof. dr. Joanne van der Leun 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring



met je tutorgroep?

met je tutorgroep?


De meest positieve kant van het LLP vind ik het

Het is mij meer dan ooit duidelijk geworden dat

Zelf was ik bij mijn universitaire studie avondstu-

sociale deel. Aan het einde van het eerste semes-

veel studenten de lol van het lezen missen, dat

dent, dus dat vind ik moeilijk te zeggen. Het valt

ter hebben Janine Vreeling (studenttutor) en ik

vind ik jammer. Ze zijn heel tevreden met een

mij wel op dat studenten van nu door de omgeving

individuele gesprekken gehouden met de studen

JOHO samenvatting, terwijl ik zou willen dat ze

heel erg onder druk worden gezet dat de studie

ten uit onze groep en dat was voor mij een hoogte-

het lezen van artikelen en boeken als een mooie

nuttig moet zijn. Ook eerstejaars zijn al heel erg

punt. Even de tijd nemen om de grote lijnen te be-

kans zouden zien.

bezig met of ze wel een baan kunnen krijgen en zo

spreken met elke student en veel feedback krijgen

ja wat voor baan. Bovendien ligt er een grote druk

van studenten vond ik echt een ervaring. Daar kom


op opschieten. In dat opzicht denk ik dat studen-

je normaal toch niet aan toe als docent. Ik heb me


ten van nu het nu niet makkelijk hebben. Misschien

wel weer eens extra gerealiseerd dat studenten

Criminologiestudenten moeten goed weten dat ze

stond ooit de gedachte van jezelf ontwikkelen wel

zich in een groep een bepaalde houding geven

in het eerste jaar veel rechtenvakken krijgen om

erg voorop (ik werd vreemd aangekeken toen ik

waardoor je ze soms moeilijk leert kennen, zelfs

de basis te leggen. Ik heb gemerkt dat ze daar

na mijn HBO ooit gelijk aan het werk wilde en niet

in je eigen groep van 28. Nu weet ik wel weer dat

toch van op kijken, hoewel wij altijd proberen dat

eerst eens lekker de wereld ging rondreizen met

sommigen veel positiever over de studie zijn dan

goed helder te maken bij de voorlichting.

een uitkering), maar nu lijkt de balans wel erg

ze laten merken. Verder vond ik de werkbezoeken

doorgeslagen de andere kant op.

heel waardevol (rechtbank, politie, reclassering).


Advanced master De faculteit biedt een viertal zogenoemde ‘advanced masters’. Die richten zich vrijwel geheel op buitenlandse juristen. De (Engelstalige) advanced mastersopleidingen (2007-2008) zijn: • International Tax Law 38 studenten, programmadirecteur prof. mr. C. van Raad; • European Business Law 13 studenten, programmadirecteur prof. mr. P.J. Slot; • Air and Space Law 13 studenten, programmadirecteur prof. mr. P.P.C. Haanappel; • Public International Law 11 studenten, programmadirecteur prof. dr. C.J.R. Dugard/prof. mr. N.J. Schrijver

Internationalisering

Ziekenhuis aan de Hooigracht. Het pand telt 205 kamers voor buitenlandse studenten, gastdocenten en expats.

LLC-onderwijs (non-degree studenten) In het academisch jaar 2007-2008 ontving de faculteit, nog afgezien van de advanced masteropleidingen, bijna 150 buitenlandse bachelorstudenten, voor wie de Engelstalige Leiden Law Courses (LLC) is ontwikkeld. LLC bestaat uit circa 30 vakken. De breedte van dit aanbod maakt de faculteit tamelijk uniek in Nederland. De meeste vakken worden door eigen docenten aangeboden, soms nodigt de faculteit externe specialisten uit deel te nemen en onderwijs te verzorgen. De faculteit ontvangt in ieder geval elk jaar, op basis van een al bestaande stafuitwisseling, een gasthoogleraar van Hastings College of the Law (University of California). Ook onze Nederlanse studenten kunnen aan deze Engelstalige keuzevakken deelnemen.

Verbetering integratie buitenlandse studenten Veel aandacht gaat uit naar een goede integratie van buitenlandse studenten. Denk bijvoorbeeld aan de gemeenschappelijke activiteiten georganiseerd door de studieverenigingen maar ook aan de nieuwe huisvesting in het voormalig Sint Elisabeth


Buitenlandverblijf studenten Circa 100 Leidse studenten vertrokken voor een half jaar naar het buitenland. De faculteit wil het aantal Leidse studenten dat aan een buitenlandse faculteit gaat studeren nog verder omhoog brengen. Het doel is, dat iedere student die naar het buitenland wíl, dat ook kan. Dat betekent dat de faculteit de komende jaren nog veel internationaler zal worden. Het master Talentprogramma van het E.M. Meijers Instituut kent een verplicht buitenlandverblijf en is in september 2007 van start gegaan. Natuurlijk hoeft zo’n verblijf in het buitenland niet voor álle studenten te gelden. De faculteit werkt sinds 2005 samen met de Leidse afdeling van ELSA (de European Law Students Association) waar het gaat om informatie en opvang voor buitenlandse studenten die in Leiden komen studeren en Leidse studenten die naar het buitenland willen. Met ruim 25.000 leden, verdeeld over 200 steden in 38 landen in Europa, is ELSA de grootste studievereniging voor rechtenstudenten in de wereld. Onder ELSA Nederland vallen vijf lokale groepen, waarvan ELSA Leiden de grootste is - zie elsaleiden.nl

Leiden Law Courses 2007 1e semester (september - december)

afdeling /instituut

Aerospace Law

Institute of Air & Space Law

Comparative Tort Law

Private Law

Equality and Non Discrimination: From Fundamental Principles to Legal Entitlements

European Law

European Labour Law

Labour Law

European Migration Law

Immigration Law

European Private International Law in a Global Context

Private International Law

Introduction to European Competition Law

European Law

Law and Governance in Developing Countries

Van Vollenhoven Instituut

Law and Governance in Indonesia


Law and Information Technology in Europe

Centre for Law in the Information Society

Law of the European Union: Introduction

European Law

Moot Court Public International Law

Moot Court

Political and Legal Philosophy: The Europe

Metajuridica

Trade and Finance in the Global Economy

Economics

Buitenland verblijf Absolute aantallen studenten die naar de volgende landen gaan:

Frankrijk

19

overige

11

Spanje

8 Italië

5

Ierland

2

Zuid-Afrika

6

Australië

6 2 3

8

26

U.K. Noorwegen Zweden U.S.A.


Leiden Law Courses 2007 2e semester (januari - juni)

afdeling /instituut

Aerospace Law Institute of Air & Space Law


Ancient Egyptian Law

Papyrological Institute

Basic Course Law of the European Community

European Law

Basics of International Humanitarian Law

International Public law

Comparative Criminal Law and Procedure

Criminal Law and Criminal Procedure

Criminalistics - Forensic Science in the Real world - Criminologie

Criminal Law and Procedure

Cyberspace and Cyber Law

eLaw

Equality and Non-Discrimination:From Fundamental Principles to Legal Entitlements

European Law

European Economic Integration

Economics

International Criminal Courts

Criminal Law & Criminal Procedure

Introduction to Dutch Civil Law


Introduction to European Competition Law

European Law

Introduction to Public International Law

Public International Law

Law and Culture


Law and Development in China


Law and Governance in Africa


Law and Information Technology in Europe

Centre for Law in the Information Society

Law and Governance in Indonesia


Legal and Moral Philosophy

Jurisprudence

Legal Systems World-wide


Overview of United States Business Organizations

Professor Fred Lambert, Hastings College of Law, University of California (Visiting Professor)




Boudewijn Bakker Eerstejaars rechten 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

leuke dingen gedaan, zo heeft mijn tutorgroep een


met je tutorgroep?

paar uurtjes snowboarden gecombineerd met een


Meest bijzonder klinkt wel heel romantisch.. Maar

heerlijk diner.

en criminologie?

als positieve ervaring wil ik noemen het algemene

Natuurlijk dat het een hele leuke studie is, mits

gevoel dat ik erbij heb gekregen. De opzet met


je er bewust voor gekozen hebt; en dus niet dat

tutorgroepen is nieuw en ik weet natuurlijk niet

met je tutorgroep?

je bij Rechten bent uitgekomen omdat je niet wist

hoe het eerder was. Maar ik weet bijna zeker dat

Bijzonder negatieve ervaringen heb ik niet. Maar

wat je wilde doen, dan kan het een vervelend jaar

het een grote vooruitgang is. Door de tutorgroe-

een van de wat mindere dingen vind ik het schrijven

worden. Dit staat mij soms dan ook tegen en ik

pen zijn de meeste eerstejaars zich sneller thuis

van een paper wat we hebben moeten doen in

vind dan ook dat aankomende studenten hier be-

gaan voelen op de faculteit. Je bent namelijk wat

groepjes van vier studenten. Ja natuurlijk hebben

wust van moeten zijn zodat zij niet tegen onnodige

vaker op de faculteit (iets wat wel nodig is met

we er genoeg tijd voor, zo vol zit het eerste jaar

hindernissen oplopen.

een rooster waarop maar acht uurtjes per week

natuurlijk niet, maar het levert geen punten op.

staan), naast die honderden nieuwe gezichten trek

Terwijl wel van je wordt verwacht dat je er de

4. En waar zien we je ná je studie?

je ook op met een vast groepje wat erg gezellig

nodige uren instopt. Verder heb ik de dag en tijd

Misschien wel op een mooie stoel in een zwarte

is, er wordt aandacht besteed aan randvaardig-

waarop de bijeenkomsten gepland waren niet altijd

jurk met een wit befje terwijl ik een zwaard en een

heden zoals het zoeken in de bibliotheek en met

geweldig gevonden: vrijdagmiddag van drie tot vijf.

weegschaal vasthoud. Maar dat duurt waarschijn-

het budget dat iedere tutorgroep heeft worden

lijk nog wat langer dan die drie á vier jaar.

faculteitsbestuur 2007

departementsvoorzitters 2007

prof. mr. C.J.J.M. Stolker (decaan)

prof. mr. Jac. Hijma (departement Civiel recht)

prof. mr. dr. E.R. Muller (portefeuillehouder onderwijs)

prof. dr. J.G. Kuijl RA (departement Fiscale- en Economische vakken)

prof. dr. W.J.M. Voermans (portefeuillehouder onderzoek)

prof. mr. C.P.M. Cleiren (departement Strafrecht en Criminologie)

mr. M.D. van Dijk (portefeuillehouder bedrijfsvoering a.i.,

prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss (Publiekrecht)

15 januari 2007 tot 1 juli 2007)

prof. mr. P.B. Cliteur (department Metajuridica)

drs. I.M.S. Frijters (portefeuillehouder bedrijfsvoering, vanaf 1 juli 2007) E. Renes ( student-bestuurslid tot 1 september) E. Lageman (student-bestuurslid vanaf 1 september)


promoties 2007 Naam

Promotor

Datum

Titel

Ruben Sietsma

prof. mr. H. Franken

10 januari 2007

Gegevensverwerking in het kader van de opsporing

Marjolein van Roosmalen

prof. mr. Th.G. Drupsteen

11 januari 2007

Overheidsaansprakelijkheid in Engeland en Nederland

Stefano Simontacchi

prof. mr. C. van Raad

31 januari 2007

Taxation of capital gains under the oecd model convention – with special regard to immovable property

Steven Hillebrink

prof. mr. E.A. Alkema prof. mr. H.G. Schermers †

28 februari 2007

Political decolonization and self-determination. The case of the Netherlands Antilles and Aruba

Leonie Siemerink

prof. mr. H. Franken

15 maart 2007

De overeenkomst van internet service providers met consumenten

Myrthe Stolp, M.M.

prof. mr. A.S. Hartkamp. Intern voorbereid en extern gepromoveerd

5 april 2007

Ontbinding, schadevergoeding en nakoming. De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit.

Robert Crommelin

prof. dr. A.F.M. Brenninkmeijer

17 april 2007

Het aanvullen van de rechtsgronden

Clementine Breedveld-de Voogd

prof. mr. W.G. Huijgen

18 april 2007

Vorm, vrijheid en gebondenheid bij de koop van een woning

Gérardine Meishan Goh

prof. dr. P.P.C. Haanappel

19 april 2007

Dispute settlement in international space law. A multi-door courthouse for outer space

Bart Schermer

prof. dr. H.J. van den Herik

9 mei 2007

Software agents, surveillance, and the right to privacy: a legislative framework for agent-enabled surveillance

Edwin van Wechem

prof. mr. Jac Hijma en prof. mr. E.J.H. Schrage (UvA)

10 mei 2007

Toepasselijkheid van algemene voorwaarden

Annelies Couzijn

prof. mr. H. Franken en prof. dr. J. Gierveld (VU A’dam)

13 juni 2007

Kans op cassatie in strafzaken

Jacqueline Peter

prof. mr. Jac Hijma

14 juni 2007

Levering van roerende zaken

Caspar van Woensel

prof. mr. D.W.F. Verkade

19 juni 2007

Merk, God en Verbod. Oneigenlijk gebruik en monopolisering van tekens met een grote symbolische betekenis

Zsuzsanna Deen-Racsmány

prof. dr. C.J.R. Dugard

20 juni 2007

Active personality and non-extradition of nationals in international criminal law at the dawn of the twenty-first century

Herke Kranenborg

prof. dr. R.A. Lawson en prof. dr. P.J. Slot

20 september 2007

Toegang tot documenten en bescherming van persoonsgegevens in de Europese Unie


Naam

Promotor

Datum

Titel

Christward Dieterman

Promotor: prof. dr. A. van Staden

23 oktober 2007

Trias Ethica: The Rules of Statecraft

Christward Dieterman

Promotor: prof. dr. A. van Staden

23 oktober 2007

Trias Ethica: The Rules of Statecraft

Steven Blockmans

prof. dr. H.G. Schermers †, prof. dr. C. Hillion en prof. dr. H. Neuhold (Universität Wien)

25 oktober 2007

Tough love: the European Union’s relations with the Western Balkans

Niels van Antwerpen

prof. dr. P.P.C. Haanappel en prof. mr. L.J. Brinkhorst

29 november 2007

Cross-border provision of air navigation services with specific reference to Europe: safeguarding transparent lines of responsibility and liability

Annemarieke Vermeer-Künzli

prof. dr. C.J.R. Dugard

13 december 2007

The protection of individuals by means of diplomatic protection. Diplomatic protection as a human rights instrument


dr. mr. Jan Adriaans 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring


met je tutorgroep?


De meest positieve ervaring betreft een bijeen-

De student moet weten dat rechten in Leiden een

komst aan het begin van het jaar, waarbij ik samen

fantastische opleiding biedt met veel mogelijkhe-

met studenttutor Elske studenten gevraagd had

den om natuurlijk juridische kennis op te doen,

vooraf enige literatuur te bestuderen over het

maar ook bredere kennis op het gebied van

insolventierecht, turnaround management en

bedrijfswetenschappen en economie. Belangrijk

mediation. Om daarbij ook een concrete casus

is verder dat het ook veel mogelijkheden biedt om

te laten bestuderen. Namelijk het recente faillis-

tijdens de studie al bezig te zijn met kansen die

sement van een discotheek genaamd Zenith, te

na het afstuderen op je afkomen. Zowel vanuit

Venray (‘de grootste discotheek van de Benelux’).

de advocatuur, wetenschap, overheid als het

Het leidde tot een interessante en diepgaande

bedrijfsleven.

discussie tussen de studenten over de rol van het recht bij bedrijven in financiële moeilijkheden,


maar ook marketing en strategie, en überhaupt de


vraag wat de rol van een discotheek in deze tijd en

Volgens mij bestaan er geen grote verschillen,

jongerencultuur is. Hoewel soms ongenuanceerd en

maar ik ben zelf dan ook nog niet zolang geleden

kort door de bocht gaf het hen, maar ook ons tuto-

afgestudeerd (nou ja…).

ren, interessante en boeiende inzichten in de relatie tussen het recht en de bedrijfswetenschappen. 2. Wat is de meest bijzondere negatieve ervaring met je tutorgroep? De meest negatieve ervaring betrof een bijeenkomst waarbij subgroepjes gevraagd was het concept van hun paper over ‘Insolventierecht en de financiële problemen bij Spyker Cars NV’ in te leveren. Bijna geen enkel groepje voldeed eraan, veelal met het argument dat we toch niet veel mochten verwachten aangezien er geen studiepunten voor LLP staan. Enkele ‘vriendelijke’ edoch ‘dringende’ gesprekjes met individuele groepjes na afloop van de sessie leidden een week later evenwel tot een stuk beter resultaat...


Afdelingen Departement Civiel recht • afdeling Burgerlijk- en Burgerlijk procesrecht • afdeling Notarieel recht • afdeling Ondernemingsrecht Departement Publiekrecht • afdeling Staats- en Bestuursrecht • afdeling Europees recht (Europa Instituut) • afdeling Internationaal Publiekrecht (Grotius Centre, Leiden/ Campus Den Haag) • afdeling Sociaal recht • afdeling/Instituut Lucht- en Ruimterecht • afdeling/Instituut voor Immigratierecht Departement Strafrecht en Criminologie • afdeling Straf- en strafprocesrecht • afdeling Criminologie en Penologie

• afdeling Historische ontwikkeling van het recht • afdeling Recht en bestuur van ontwikkelingslanden (Van Vollenhoven Instituut) • afdeling Recht en Informatica (eLaw@Leiden) Ondersteunende instituten en diensten: • E.M. Meijers Instituut - facultair onderzoeksinstituut • Cleveringa Instituut - facultair onderwijsinstituut • Faculteitsbureau - ondersteunende diensten

Raden van advies

Departement Fiscale en Economische vakken • afdeling Belastingrecht • afdeling Economie • afdeling Bedrijfseconomie en Forensische accountancy Departement Metajuridica • afdeling Encyclopedie en Rechtsfilosofie

Twee adviesraden De leden van de facultaire raad van advies zijn: • mr. H. Blok, voormalig decaan a.i. Faculteit der Rechtsge leerdheid • mr. A.M.L. Broekhuijsen, raadsheer gerechtshof Amsterdam • mr. H.J. Holthuis, griffier InternationaalJoegoslavië-tribunaal in Den Haag • mr. E. Kist, voormalig voorzitter raad vanbestuur ING-groep • mr. C.J.A. van Lede, ondermeer commissaris bij Air France-KLM, Heineken N.V., Philips Electronics en SaraLee International. • mr. J.H. Schraven, voormalig voorzitter Vereniging VNO-NCW, thans president commissaris Chorus NL-BV


Onderzoeksbestuur • mr. C.L. de Vries Lentsch-Kostense, advocaat-generaal Hoge Raad der Nederlanden • mr. P.A. Wackie Eijsten, advocaat en partnerde Brauw Blackstone Westbroek De raad van advies van het E.M. Meijers Instituut 2007 • prof. mr. M. Scheltema, voorzitter Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid; Bijzonder hoogleraar RUG • mr. F.B. Bakels, lid Hoge Raad, burgerlijk recht • prof. dr. mr. H. Philipse, filosofie, universiteitshoogleraar Universiteit Utrecht • mr. R. Fernhout, voormalig Nationale ombudsman; bestuursrecht; voorheen hoogleraar KUN


• mr. J. Demmink, Secretaris-Generaal Ministerie van Justitie • prof. dr. T.A.J. Toonen, decaan Techniek, Bestuur en Manage ment (TU Delft); bestuurskundige • mr. G.H. Potjewijd, advocaat De Brauw (ondernemingsrecht); gepromoveerd in rechtsgeschiedenis • mr. J. Thunnissen, directeur-generaal Belastingdienst, Minis terie van Financiën • prof. dr. J.G. Lammers, internationaal en milieurecht, hoogleraar Universiteit van Amsterdam • prof. mr. H.G. Sevenster, europees recht, hoogleraar Universiteit van Amsterdam en lid Raad van State

Marèl van ’t Rood Studenttutor en vierdejaars student rechten 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring

brengen, zelfstandig te zijn. Zonder motivatie zal

met je tutorgroep?

dit je moeilijk afgaan. Belangrijk is dus te kiezen

Eigenlijk is mijn meest positieve ervaring er een

voor de studie rechten omdat dit ook echt je

met studenten individueel. Wat ik geprobeerd heb

interesse heeft.

is interesse te tonen niet alleen in studie-erva-

Daarnaast is een veelvoorkomend misverstand

ringen of resultaten, maar ook in wat studenten

over de studie dat je wetten uit je hoofd moet

naast hun studie doen. Soms kwamen daarbij

leren. Op voorlichtingsdagen vertel ik aankomende

persoonlijke problemen naar boven, maar soms

studenten daarom dat je bijna bij elk tentamen je

ook bijvoorbeeld hospiteerverhalen. De reacties

wetbundel mee mag nemen. Tot slot vind ik het

die ik van enkele van die studenten kreeg op het

belangrijk dat de faculteit rechtsgeleerdheid mijns

tonen van interesse, zijn voor mij de bijzonderste

inziens niet als massaal en anoniem moet worden.

ervaringen geweest. Dat individuele contact met

Door alle mogelijke wijzen waarop studenten be-

studenten uit de groep heeft me gemotiveerd om

trokken kunnen zijn bij het onderwijs en activitei-

ook volgend jaar een groep eerstejaarsstudenten

ten daaromheen, kan juist het tegenovergestelde

te begeleiden. Daarnaast heb ik de samenwerking

bereikt worden.

met de docenttutor als zeer positief ervaren. 4. En waar zien we je ná je studie? 2. Wat is de meest bijzondere negatieve ervaring

In september begin ik aan de master civiel recht.

met je tutorgroep?

Ik heb het erg naar mijn zin wat betreft stad en

De bijzonder ongeïnteresseerde houding van een

studie. Komende zomer ga ik twee maanden stage

aantal studenten in mijn groep viel me tegen.

lopen bij een advocatenkantoor in Amsterdam,

Sommige studenten doen er alles aan om hun

gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht,

groepsgenoten te laten zien dat zij niet opletten.

een vakgebied wat mijn interesse heeft. Misschien

Dit kan bereikt worden door midden in een verhaal

dat ik me daarin verder ga specialiseren door na

nagels te gaan vijlen, maar de beste manier om

mijn master civiel een tweede master te volgen.

gebrek aan belangstelling kenbaar te maken is

Wat me ook trekt is een stage in het buitenland,

door gewoon te vragen of je weg mag gaan.

een verbreding in muziek en de studie psychologie. Wie weet.

3. Wat moet een aankomende student absoluut weten over de studie rechten en criminologie? Dat dit niet een studie is die je kiest als je niet weet wat je wilt. Rechten studeren betekent boeken lezen. Daarvoor dien je discipline op te


Hoogleraren in dienst bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid in 2007 Departement Civiel recht Burgerlijk recht en burgerlijk procesrecht • prof. mr. J. Hijma, Burgerlijk recht, 1 fte • prof. mr. H.J. Snijders, Burgerlijk recht, 1 fte • prof. mr. J.H. Nieuwenhuis, Burgerlijk recht, 1 fte • prof. mr. A.G. Castermans, Burgerlijk recht, bij aanvang 0,2 fte (binnen een jaar oplopend tot 1 fte) • prof. mr. J.H. Wansink, bijz. leerstoel Verzekeringsrecht, vanwege de stichting Verzekeringswetenschap, 0,3 fte • prof. mr. M.R. Bruning, Jeugdrecht, vanwege het Leids Universiteits Fonds, 0,3 fte • prof. mr. J.M. Hebly, bijz. Leerstoel Bouwrecht, vanwege Stichting Instituut voor Bouwrecht • prof. mr. W.D.H. Asser, Burgerlijk procesrecht, onbezoldigde benoeming. Internationaal privaatrecht en rechtsvergelijking • prof. mr. M.V. Polak, Internationaal en vergelijkend privaatrecht, 0,6 fte


• prof. dr. J. Cartwright, Leerstoel Anglo-Amerikaans Privaatrecht, vanwege gelijknamig instituut, 0,2 fte. Ondernemingsrecht • prof. mr. S.M. Bartman , Ondernemingsrecht, 0,8 fte; • prof. mr. P.J. Dortmond, Handelsrecht i.h.b. rechtspersonen en ondernemingsrecht, 0,2 fte • prof. mr. D.J.G. Visser, Intellectueel eigendomsrecht, 0,5 fte • prof. mr. R.P. Raas, bijz. Leerstoel banken effectenrecht, vanwege Stichting Hazelhoff Van Huet, 0,2 fte • prof. mr. B. Wessels, Internationaal Insolventierecht, 0,2 fte • prof. mr. M.H. Claringbould, bijz. Leerstoel vergelijkend zeerecht, vanwege het Leids Universiteits Fonds. Notarieel recht • prof. mr. W.G. Huijgen, Notarieel recht, 0,6 fte • prof. mr. R.T.G. Verstraaten, Notariële belastingen, 0,7 fte (met emeritaat m.i.v. 1-9-2007) • prof. dr. F. Sonneveldt, Successiewet en Estateplanning, 0,2 fte

Tess de Jong Studenttutor en derdejaars rechten 1. Wat is de meest bijzondere positieve ervaring


met je tutorgroep?


Met de groep zijn we eind december, in de

en criminologie?

gezellige decembermaand, naar de Hoge Raad

Als eerste denk ik concreet aan de regels van het

geweest. Willemien Thomassen, rechter uit Staats-

LLP: de aanwezigheidsplicht en het halen van mini-

burg, gaf daar een lezing. De hele LLP-groep vond

maal een 3,5 om te kunnen herkansen. Dat hadden

het heel interessant. Daarna zijn mijn docenttutor

de studenten ook graag van te voren geweten.

(Rikki Holtmaat) en ik met de hele groep uit eten

Alleen is het de vraag of dat niet juist afschrikt.

geweest. Het sociale aspect is, naar mijn mening,

Want dat is natuurlijk ook niet de bedoeling. Als je

erg leuk en goed. Het nuttige is op deze manier

inderdaad 80% van de bijeenkomsten volgt moet

met het aangename gecombineerd. Ik heb me ook

een 3,5 ook echt wel haalbaar zijn.

weer aangemeld om in het jaar 2008-2009 tutor te worden.

4. En waar zien we je ná je studie? Ik zit nu in mijn derde jaar en ga in februari 2009


starten met mijn master. In september ga ik waar-

met je tutorgroep?

schijnlijk een onderzoeksstage lopen. Helemaal

De eerste bijeenkomst over ‘Effectief studeren’.

zeker is dit dus nog niet. Daarna start ik met de

Mijn groep studenten had zich niet of nauwelijks

master staats- en bestuursrecht omdat de com-

voorbereid en hadden de houding van ‘daar weet

binatie bestuur en politiek mij zeer aanspreekt.

ik alles al van’. Tijdens die bijeenkomst heb ik

De advocatuur trekt mij niet zo. Beleid maken,

dat direct aan de groep teruggeven en men on-

adviseren, onderzoeken spreken mij daarentegen

derkende dit ook. In het tweede semester kwam

wel erg aan.

dit onderwerp weer aan bod en toen heb ik de studenten zelf aan het werk gezet. Dit werkte een stuk beter. Actieve deelname moet zoveel mogelijk gestimuleerd worden.


Departement Publiekrecht Staats- en Bestuursrecht • prof. mr. T. Barkhuysen, Staats- en bestuursrecht, 1 fte • prof. dr. W.J.M. Voermans, Staats- en bestuursrecht, tevens portefeuillehouder onderzoek in het faculteitsbestuur, 1 fte • prof. mr. J.H. Gerards, Staats- en bestuursrecht, 1 fte • prof. mr. W. den Ouden, Staats- en bestuursrecht, 1 fte • prof. mr. J.E.M. Polak, Algemeen bestuursrecht, 0,2 fte • prof. mr. M. Schreuder- Vlasblom, Staats- en bestuursrecht, i.h.b. wetgevingsvraagstukken, onbezoldigde benoeming • prof. mr. A.C. Hendriks, Bijz. Leerstoel Gezondheidsrecht, vanwege het Leids Universiteits Fonds • prof. mr. J.W.M. Engels, bijz. Leerstoel De gemeente als bestuurlijk, politiek en juridisch systeem (Thorbecke leerstoel), vanwege Stichting prof. mr. J.R. Thorbecke Leerstoel, 0,2 fte • prof. mr. E.A. Alkema, De rechten van de mens en hun in vloed op het nationale recht, Van Asbeck leerstoel, onbezoldigde benoeming. Europees en economisch recht • prof. mr. P.J. Slot, Economisch bestuursrecht, 1 fte • prof. mr. Chr. Hillion, Institutioneel Recht van de Europese Unie, 1 fte • prof. dr. R.A. Lawson, Bescherming van de integriteit van het individu, Kirchheiner leerstoel, 0,4 fte


• prof. dr. R.A. Lawson, Bescherming van de integriteit van het individu, 0,6 fte • prof. dr. N.M. Blokker, Internationaal Institutioneel Recht, Schermers leerstoel, 0,2 fte • prof. dr. C. Tobler, Europees Recht, 0,3 fte • prof. mr. H.M.T. Holtmaat, European Non-Discrimination Law, 0,5 fte • prof. mr. M.C.E.J. Bronckers, Recht van de wereldhandelsorganisatie (WTO) en de externe handelsbetrekkingen van de Europese gemeenschap, 0,2 fte.

Internationaal publiekrecht • prof. mr. N.J. Schrijver, Internationaal Publiekrecht, 1 fte • prof. mr. L.J. Brinkhorst, Internationaal en Europees recht en bestuur, 0,4 fte

• prof. dr. C.J.R. Dugard Internationaal Publiekrecht, onbezoldigde benoeming • prof. dr. A. van Staden, Internationale betrekkingen i.h.b. de wisselwerking tussen internationaal recht en internationale politiek, onbezoldigde benoeming • prof. mr. L. Zegveld, Internationaal Humanitair Recht, i.h.b. de bescherming van vrouwen en kinderen ten tijde van gewa pend conflict, vanwege de heer en mevrouw Gieskes, 0,1 fte • prof. dr. H. Fischer, Internationaal Humanitair Recht, onbe zoldigde benoeming. Sociaal recht • prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss, Sociaal recht, 1 fte • prof. mr. L.C.J. Sprengers, bijz. Leerstoel Arbeidsverhou dingen bij de overheid (Albeda Leerstoel); vanwege Stichting Albeda Leerstoel, 0,2 fte • prof. mr. R. Bekker, bijz. Leerstoel Arbeidsverhoudingen bij de overheid (Albeda Leerstoel); vanwege Stichting Albeda Leerstoel, 0,2 fte • prof. mr. P.F. van der Heijden, Internationaal Arbeidsrecht, rector-voorzitter, Universiteit Leiden. Immigratierecht • prof. mr. P. Boeles, Immigratierecht, 0,7 fte (m.i.v. 1-10-2007 onbezoldigde benoeming). Lucht- en ruimterecht • prof. dr. P.P.C. Haanappel, Lucht- en ruimterecht, 0,8 fte.

Departement Strafrecht en criminologie Straf- en strafprocesrecht • prof. mr. C.P.M. Cleiren, Straf- en strafprocesrecht,1 fte • prof. mr. J.L. de Wijkerslooth de Weerdestein, Straf- en strafprocesrecht, 1 fte • prof. mr. J.F. Nijboer, Bewijs en bewijsrecht, i.h.b. in het strafrecht, 0,3 fte • prof. dr. A.P.A. Broeders, Criminalistiek, vanwege de Stichting Leerstoel Criminalistiek, 0,2 fte (m.i.v. 1-5-2007 gewone leerstoel, 0,2 fte).

Criminologie en Penologie • prof. dr. L.M. Moerings, Penologie, 1 fte • prof. mr.dr. E.R. Muller, Veiligheid en Recht tevens portefeuillehouder onderwijs in het faculteitsbestuur, 0,6 fte • prof. dr. G.J.N. Bruinsma, Criminologie, 0,2 fte • prof. dr. R.R.J.M. Vermeiren, bijz. Leerstoel Forensische Psychiatrie, vanwege de prof. A.E.J. Moddermanstichting, 0,1 fte (tot 1-10-2007) • prof. dr. Th. Doreleijers, Forensische Psychiatrie; vanwege de prof. A.E.J. Moddermanstichting, 0,1 fte.

Departement Fiscale en Economische vakken Fiscaal recht • prof. mr. A.O. Lubbers, Algemeen belastingrecht i.h.b. de inkomstenbelasting, 0,8 fte • prof. dr. H. Vording, Algemeen belastingrecht, 1 fte • prof. mr. C. van Raad, Internationaal belastingrecht, 0,6 fte; • prof. mr. T. Bender, Belastingrecht i.h.b. Internationaal belastingrecht, 0,3 fte • prof. mr. C.J. Langereis, Nederlands belastingrecht, onbezoldigde benoeming (tot 1-2-2007) • prof. mr. R.J. de Vries, Algemeen belastingrecht i.h.b. het vennootschapsrecht, 0,2 fte • prof. mr. F.A. Engelen, Volkenrechtelijke aspecten van het internationaal belastingrecht, 0,2 fte • prof. mr. O.I.M. Ydema, bijz. Leerstoel geschiedenis


van het belastingrecht, vanwege Stichting Belastingmuseum prof. dr. Van der Poel, 0,2 fte • prof. mr. J.L.M. Gribnau, bijz. Leerstoel kwaliteit van fiscale regelgeving vanwege het Leids Universiteits Fonds. Economie • prof. dr. K.P. Goudswaard, Toegepaste economie, 1 fte • Prof. dr. C.L.J. Caminada, Empirische analyse van fiscale en sociale regelgeving, 1 fte • prof. drs. V. Halberstadt, Openbare financiën, onbezoldigde benoeming. Bedrijfseconomie en Forensische Accountancy (Centrum voor Bedrijfswetenschappen) • prof. dr. J.G. Kuijl RA, bedrijfseconomie alsmede de fiscale comptabiliteit, 0,8 fte • prof. dr. J.M.M. Blommaert, Bedrijfseconomie aangesteld in het kader van het Centrum voor Bedrijfswetenschappen, 0,2 fte • prof. dr. Mr. M. Pheijffer RA, Forensische accoutancy, onbe zoldigde benoeming.

Departement Metajuridica Encyclopedie • prof. dr. P.B. Cliteur, Encyclopedie van de rechtswetenschap, 1 fte • prof. mr. A. Ellian, Sociale cohesie, burgerschap en multiculturaliteit, 1 fte • prof. mr. dr. F. Bolkestein, Intellectuele grondslagen van politieke ontwikkelingen, onbezoldigde benoeming. Rechtsfilosofie • prof. dr. A.A.M. Kinneging, Rechtsfilosofie, 1 fte • prof. G.E. Lock, Politieke filosofie in verband met de Europese rechtscultuur, onbezoldigde benoeming • prof. mr. H.R. van Gunsteren, Wijsbegeerte van het recht, onbezoldigde benoeming. Rechtssociologie • prof. mr. C.J.M. Schuyt, Recht en conflict; groepstegenstel lingen en groepsconflicten in de hedendaagse samenleving (Cleveringa leerstoel) (tot 1-11-2007)


• prof. mr. N.J.H. Huls, Rechtssociologie, 0,2 fte. Recht en bestuur van ontwikkelingslanden (Van Vollenhoven Instituut) • prof. mr. J.M. Otto, Recht en bestuur van ontwikkelingslan den, 1 fte. Rechtsgeschiedenis • prof. mr. W.J. Zwalve, Historische ontwikkeling van het recht, 1 fte • prof. dr. A. Wijffels, Historische ontwikkeling van het recht, onbezoldigde benoeming. Recht en informatica (Centre for E-law) • prof. mr. A.H.J. Schmidt, Recht en informatica, 1 fte • prof. dr. R.E. van Esch, bijz. Leerstoel juridische aspecten van papierloze gegevens uitwisseling, vanwege de Stichting ECP.NL (voorheen Ediforum), 0,2 fte • prof. mr. H. Franken, Informatierecht, onbezoldigde benoe ming • prof. dr. H.J. v.d. Herik, bijz. Leerstoel juridische informatica, vanwege het Leids Universiteits Fonds • prof. mr. A.W. Hins, bijz. Leerstoel Pers- omroep- en media recht, vanwege het Leids Universiteits Fonds. Oosteuropees recht en Ruslandkunde • prof. dr. W.B. Simons, Oosteuropees recht, onbezoldigde benoeming.

Decaan • prof. mr. C.J.J.M. Stolker, Aansprakelijkheid in het recht, 1 fte, decaan Faculteit der Rechtsgeleerdheid.

Interessante links www.law.leidenuniv.nl www.studereninleiden.nl www.mastersinleiden.nl www.postgraduate.leidenuniv.nl www.campusdenhaag.nl www.sarfal.net www.paoj.nl www.luf.nl www.law.leiden.edu

faculteit der rechtsgeleerdheid

colofon

Universiteit Leiden

Fotografie Marc de Haan, André van Haasteren, Jeroen Hiemstra, Johan van Triest

Steenschuur 25 Postbus 9520

Eindredactie Annet van der Helm, Ine Houweling, Carel Stolker

2300 RA Leiden

Vormgeving Ratio Design, Haarlem Druk

Drukkerij Groen B.V., Leiden

T 071 - 527 75 12 F 071 - 527 76 00

Juni 2008

E [email protected]


Waar we trots op zijn

Recommend Documents