‘....Waar we met elkaar een vervolg aan moeten geven voor de toekomst...’ Een korte terugblik op het symposium van 3 juli met een vraag aan de gemeenten.
Inleiding Op 3 juli organiseerden we een symposium over de opgaven van onze regio ZaanstreekWaterland. Een hittegolf verdreef ons uit de Stoomhal, richting het Stadhuis van Zaanstad. Er was vertegenwoordiging uit al onze gemeenten. We kijken terug op een mooie bijeenkomst met een goede opkomst. Er kwamen twee sprekers aan het woord, die elk vanuit een eigen invalshoek met een duidelijke boodschap kwamen: trek samen op. We hebben hun presentaties ter informatie bijgevoegd. Daarna zijn we in groepen uiteen gegaan en hebben we op een aantal onderwerpen verder ingezoomd. Tijdens de workshops is veel uitgewisseld. We hebben de belangrijkste punten op een rijtje gezet. Ten behoeve van een goed overzicht hebben we ook gelijk de voornaamste punten uit de bijdragen van de sprekers daarbij gezet. Conclusies van de dag • Bespreek met elkaar wat de identiteit van de regio is. • Bepaal en vul de regionale agenda. Wees daarin selectief, maar ga wel tot de pijngrens. Werk daarbij vanuit de kracht van de regionale identiteit. • Werk samen met partners uit de publieke en private wereld. Regionaal samenwerken moet geen overheidsfeestje worden. • Wees alert op overbelasting van raadsleden met ’regionaal beleid’. Ontwikkelingen/conclusies uit de deelonderwerpen We zien dat de onderwerpen eigenlijk niet los te knippen zijn van elkaar. Zorg, werk, wonen, omgeving en reizen zijn in elkaar gevlochten door de levens van mensen. Invloed uitoefenen op het een, heeft gevolgen voor het andere. We zien die dwarsverbanden tussen de onderwerpen hieronder terug. 1. • •
• • •
Demografie Metropoolregio Amsterdam is economisch (ondanks de crisis), stedelijk, landschappelijk en cultureel aantrekkelijk Verwachting is tot 2040 een groei van de bevolking van een half miljoen mensen, waarbij 2/3 autonome groei is en 1/3 instroom van buiten de regio (een woningbouwopgave van 300.000 woningen) Is krimp van de regio Waterland te voorkomen? Ouderen verhuizen over het algemeen minder uit hun buurt/woonplaats. Hoe houd je het voorzieningenniveau op peil bij forse vergrijzing? Aandachtspunten: beter vasthouden jonge hoger opgeleiden
2. Economie • Economische structuur divers en complex, zonder regionale dominante clusters • De (her)ontwikkeling bedrijventerreinen vergt wel bovenlokale afstemming • Toeristische potenties zijn sterk, deels nog onbenut. De samenwerking hierop is nog laag. Het netwerk met Amsterdam is hierbij essentieel, aarzel niet attracties ’Amsterdam’ te noemen (Inntel Amsterdam in Zaandam, bijvoorbeeld) • (Zaanstad) ambitie toevoegen 5000 nieuwe banen ➢ Toerisme belangrijk, o.a. Hembrugterrein ➢ Opnieuw leven inblazen van perifere locaties (Ikea, penitiaire inrichting) • Zorg & Welzijn: ook beschouwen vanuit economische definities • Hoogopgeleiden behouden/trekken is een probleem: Hun werk zit in Amsterdam, opleidingen zijn in Amsterdam • Weinig animo voor technische opleidingen • Onderwijs is een belangrijke economische factor • ‘Purmervalley’: probleem is hoe de doorgroei te faciliteren (ICT) • ‘Creatieve industrie biedt kansen’, maar wat moeten we concreet hiervoor doen? • Spin-off = MKB’s voor grotere bedrijven/industrie • Toerisme: formuleer een visie voor 5 jaar: 1. Meer hotels, B&B’s; verblijfstoeristen 2. Promotie & marketing 3. Vernieuwing en innovatie Vraagstukken hierbij: 1. Substitutiefunctie? Accommodaties voor toerist? Maakbaarheid vanuit overheid? 2. Samenwerken tussen marketingorganisaties 3. Gebrek aan inzet vanuit de regio op onze identiteit 4. Gebrek aan identificeren van de doelgroep Zorg & Welzijn • Marktontwikkeling: welke richting? Krimp? Subsidiëring? • Zaanstreek-Waterland: een economische factor? • Woonvormen: trend richting particuliere instellingen? Is er een verdienmodel hierbij? • Opdracht; verkenning van de visie! • “Duurzame economische poot” • Verandering? → van zorg naar ver-zorging
Onderwijs & Arbeidsmarkt • • ➢ ➢ ➢ •
Gebrek aan technische opleiding: geen goede aansluiting bij lokale werkgelegenheid Ambitie: M.n. MBO+ faciliteren Digitale sector biedt kansen Samenwerken met bedrijven; bedrijfsmatig opleiden; netwerkbenadering Best practice: Clusius college
3. Wonen • We verwachten een megavraag voor woningen, ca. 200.000 à 300.000 extra woningen nodig tot 2040. Wees voorbereid en maak keuzes: welk aanbod waar, als de vraag deze kant op komt? Hoe groene kwaliteit te behouden in Waterland en hoe voor iedereen ruimte vinden? We hebben elkaar nodig! • De gevolgen van de transitie van het sociale domein • Hoe bestaande voorraad aanpassen aan zorgvraag? • Sociale voorraad in stand houden (voor eigen inwoners) is maximale inzet, hoe gaan we met ‘scheefwonen’ om? • Wat zouden de grenzen moeten zijn van onze regionale woningmarkt? • Er is een kwetsbare groep die minder dan modaal verdienen, maar niet in aanmerking komen voor sociale huurwoningen. Hoe gaan we met die groep om? • Zoeken naar welke woonmilieus nodig zijn • Hoe omgaan met keuzes Amsterdam; sterkere regio • Prestatieafspraken: op regionaal niveau? 4. Bereikbaarheid • Er zijn veel verbeteringen gerealiseerd, dus ’tel je zegeningen’; • Koester het bus-systeem en vraag je af in hoeverre het doortrekken Noord-Zuid een wenkend perspectief is. Hoe krijgen we als regio een mogelijkheid tot het tussentijds evalueren van de concessie (niet alleen op basis van klachten) • Verbinding tussen Waterland en Alkmaar/Hoorn belangrijk, hoe zorgen we daarvoor? • Versterking van de toeristische functie van de buslijnen, bereikbaarheid werelderfgoed (niet alleen Zaanse Schans). 5. Landelijk gebied • Grote dynamiek: schaalvergroting landbouw, veenweidegebieden kritisch, toename niet- agrarische functies. Onbegrijpelijk management jargon ‘Metropolitane landschap’ helpt niet • Landelijk gebied vraagt om regionale aanpak, werk daarbij samen met de provincie • De regio Zaanstreek – Waterland is de groene zone van Amsterdam. Hoe houden we dat?
6. • • • • •
Sociaal Domein We willen nog beter worden in de uitvoering van de 3D’s Elkaar helpen handvatten voor transformatie zoeken Vernieuwen/beter maken werking arbeidsmarkt De Arbeidsmarktregio is een administratieve afspraak Zoeken naar kritische schaal van uitvoeringstaken (meldpunt huiselijk geweld bijvoorbeeld).
En nu? Een echte verkenning van de uitdagingen die op onze regio af komen, stellen we niet even in een vrijdagmiddag net voor de zomervakantie op. Maar we hebben een goed begin gemaakt waarop we kunnen voortborduren. Diegenen die zich daarover uitspraken, gaven aan dat het goed was dit als vertrekpunt te zien en mee te nemen bij een vervolg voor de regio, waarbij we aan kunnen haken op de formulering van een agenda van de Metropoolregio Amsterdam. Sommige van de genoemde zaken blijken onderwerpen waar we als gemeenten dezelfde problematiek in ervaren, maar die misschien niet geschikt zijn voor een regionale aanpak. Het nodigt uit om met elkaar te verkennen welke van deze onderdelen en uitdagingen zich lenen om regionale afspraken over te maken. En waar niet. Daarom aan de gemeenten de vraag: ‘hoe nu verder?’ Voorstel 1. De burgemeesters blikken terug op het symposium tijdens een ISW + Zaanstad overleg, om met elkaar vast te stellen op welke manier hier een vervolg aan gegeven kan worden. 2. Daarbij bespreken we ook wat de gemeenten daar afzonderlijk in kunnen en willen bijdragen. Bijdrage vindt plaats met gesloten beurs. In uitzondering daarop, zijn Purmerend en Zaanstad bereid een bescheiden werkbudget beschikbaar te stellen om facilitaire zaken te kunnen betalen. 3. Uitgangspunt: als regio trekken we samen op bij de formulering van een MRA Agenda, maar kijken we ook naar onze onderlinge samenwerking. De wethouders RO zijn verantwoordelijk voor het traject MRA Agenda.
Bijlage 1: Presentatie de heer F. de Zeeuw Bijlage 2: Presentatie de heer Z. Hemel
