Jaargang 3 nummer 9
MEI 2012
Waar blijft uw geld? Wellicht heeft u zich wel eens afgevraagd waarom de school een ouderbijdrage vraagt. De school krijgt toch immers geld van de overheid? Kan het daar dan niet van? Helaas is inderdaad het antwoord op de laatste vraag „neen‟. Het klopt dat de school een subsidie ontvangt, MAAR en hier komt de aap uit de mouw, dat is alleen voor het creëren van basisvoorwaarden. Eenvoudig gezegd (de werkelijkheid zit natuurlijk wel ietsje ingewikkelder in elkaar) kan de school met dit geld alleen de vakken van het basiscurriculum aanbieden in klassen waarin van het eerste tot het laatste leerjaar en bij elk vak tenminste 24 leerlingen zitten. Een extra vak (Grieks en Latijn, filosofie, Cambridge Engels, Chinees, et cetera), een extra uur voor een vak (meer dan het minimum vereiste aantal contacturen) of een extra werkboek of CD-rom op de boekenlijst plaatsen betekent al interen op de financiën (de overheid heeft namelijk een standaard bedrag vastgesteld per leerling en per „gevulde boekentas‟). Kortom, zonder uw bijdrage kan de school niet het onderwijs bieden waar ze naar streeft.
Waar gaat uw geld dan dit jaar zoal heen? Zonder allesomvattend te willen zijn, kan hier wel kort wat worden toegelicht. In het contract voor de ouderbijdrage staat per onderdeel gespecificeerd waar de school het geld aan zal besteden. Zo heeft de school de belofte gedaan dat er minimaal 2 excursies plaatsvinden per jaar. Die belofte maken we zeker waar: zo zijn we met alle gymnasiasten al naar de voorstelling Monteverdish geweest, -
heeft G1/G2 aan het begin van het jaar een zeildag gehad,
-
is G4 naar Den haag geweest (Mauritshuis en Tweede Kamer),
-
is G3 naar Amsterdam geweest (Anne Frankhuis en Madame Tussaud),
heeft G1 t/m G4 op 19 april de voorstelling ‘Wie vermoordde Ifigeneia gezien, zijn er de dag voor de meivakantie voor G1 t/m 5 excursies geweest (daarover meer in deze NP: klas 1: Archeon, klas 2: Xanten, klas 3: Nijmegen, Klas 4/5: Leiden), en ter afsluiting van dit schooljaar krijgen alle leerlingen op het vwo op 25 juni de vwo-dag.
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 2
Er is dus al veel achter de rug en er is nog het een en ander om naar uit te kijken. Daarnaast betaalt u bijvoorbeeld in klas 1 voor de agenda waarin alle belangrijke informatie over de school overzichtelijk bij elkaar is gezet, is er een bijdrage voor de schoolpas, kopieën en meer van dat soort zaken. Aan het einde van het jaar worden door de school alle uitgaven op een rijtje gezet. Mocht het nu zo zijn dat de school niet alles heeft kunnen uitvoeren waar u wel voor heeft betaald, dan schuift dat overgebleven bedrag door naar het daaropvolgende leerjaar. Aan het eind van de rit wordt de totaalbalans opgemaakt. We hopen met bovenstaande toelichting u iets meer inzicht gegeven te hebben in het hoe, wat en waarom van de ouderbijdrage. Mocht deze bijdrage aan uw aandacht zijn ontsnapt, dan wordt hij bij dezen van harte aanbevolen. Gezamenlijk kunnen we zorgen voor het onderwijs waar uw kind recht op heeft…. en meer dan dat! Het rekeningnummer (en het volledige contract) kunt u vinden op onze site (onder ‘inschrijfformulieren’). Mocht u nog verdere informatie willen, dan kunt u die via een e-mail opvragen bij de school:
[email protected]. DANK DANK DANK! Annelie Volgers
Wie vermoordde Ifigeneia? Donderdag 19 april zijn alle gymnasiumklassen naar een toneelstuk geweest van het Hofplein Theater. Het toneelstuk heette Wie vermoordde Ifigeneia? Het toneelstuk gaat over 2 politieagenten die de moord van Ifigeneia gaan onderzoeken. Er zijn namelijk 2 verhalen, geschreven door dezelfde schrijver, Ifigeneia in Taurië en Ifigeneia in Aulis. De 2 verhalen beginnen allebei hetzelfde: Het verhaal begint bij de Trojaanse prins Paris. Hij kreeg een gouden appel en moest kiezen wie de mooiste godin was; Hera (Juno), Athena (Minerva) of Aphrodite (Venus). Ze probeerde hem allemaal om te kopen. Hera met macht , Athena met roem en Venus met de mooiste vrouw van de wereld. Hij koos voor Venus die hem de mooiste vrouw van de wereld gaf; Helena. Alleen was Helena destijds al getrouwd met Menelaos. Menelaos was zo boos dat hij samen met zijn broer Agamemnon Helena terug wilde halen. Volgens het orakel moet Agamemnon eerst zijn dochter Ifigeneia aan Artemis offeren. Agamemnon stuurt dus een brief naar zijn vrouw en dochter dat Ifigeneia moet komen om te trouwen met Achilleus. Ifigeneia komt maar merkt al snel dat ze niet is gekomen om te trouwen, maar om te worden geofferd.
Pagina 3
NOVITATES PARENTIBUS
In het ene verhaal wordt ze uiteindelijk niet vermoord, maar vlak voordat ze wordt gedood, wordt ze omgewisseld voor een hert. Wel wordt ze als priesteres naar een ver eiland gezonden, en moet ze elke Griekse man offeren aan Artemis. Op een dag spoelen dus twee mannen aan. De ene is, wat ze niet weet, haar broer Orestes. Ze hoort hem uit over Griekenland en hij vertelt haar alles. Dan komen ze er beide achter dat ze broer en zus zijn. Ze vluchtten dan van het eiland. In het andere verhaal wordt ze wel vermoord. Ze stemt zelf in dat ze wordt geofferd. In het toneelstuk ondervragen de politieagenten de schrijver van de toneelstukken omdat ze het vreemd vinden dat hij 2 verschillende verhalen heeft geschreven. De schrijver vertelt op het einde dat hij wilde dat er een vrouw voorop in de strijd ging. Maar zijn uitgever wilde perse dat Ifigeneia vermoord werd door Agamemnon. Hij was namelijk tegen hem. Melissa van den Bos(g2a)
PROVERBIA LATINA Nullus agenti dies longus est Seneca (Epistulae)
Geen dag is lang voor iemand die werkt
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 4
Aftellen tot Rome! (3) De Rome-reis, een oude traditie voor gymnasiumleerlingen, komt er weer aan. In februari 2013 zal de huidige lichting G4-leerlingen onder begeleiding van enkele GSM-docenten de Urbs Æterna (de Eeuwige Stad) bezoeken. Om u, als ouders, en de leerlingen vast een beetje voor te bereiden, gaat de NP aftellen tot Rome. De komende maanden zal steeds een monument uit Rome in de schijnwerpers worden gezet. Deze maand nogmaals over het Forum Romanum, het kloppend hart van het oude Rome. De BBC zendt momenteel een serie van 3 programma’s uit over het ‘gewone Rome’: Meet the Romans with Mary Beard. Deze programma’s worden uitgezonden op dinsdagavond om 22.00 uur en de bekende schrijfster/ hoogleraar Mary Beard vertelt op een heel spontane en leuke manier de gekste weetjes over het gewone leven in de wereldstad Rome. Dinsdag 1 mei is de laatste aflevering: over het familieleven. Een aanrader! (En voor wie niet zo goed is in het volgen van gesproken Engels: zet de –Engelse- ondertitels aan via Teletekst, dan begrijp je alles. Werkt geweldig!) Vorige maand vertelde ik al in deze nieuwsbrief dat de moord op Caesar niet op het Forum plaatsvond, maar ergens anders in Rome. Die moord gaf aanleiding tot een soort heldenverering van Julius Caesar die van grote invloed is geweest op de positie van de latere keizers van Rome. Julius Caesar was enorm populair bij het volk en bij de soldaten en veteranen die onder hem dienden (en hadden gediend). De verontwaardiging bij de mensen over de moordaanslag nota bene gepleegd door Romeinse senatoren! - werd handig uitgespeeld door Caesars medestanders. Zo kwam het dat Julius Caesar na zijn dood vergoddelijkt werd. Op de plek waar zijn lichaam gecremeerd was werd een zuil geplaatst met de inscriptie Parenti patriae: Voor de vader des vaderlands. Nou, waar kennen we die eretitel nog meer van! (Toevallig was ik laatst in Delft op het Prinsenhof, om de tentoonstelling “Cold case: de moord op Willem van Oranje” te bezoeken…) Caesar had zijn achterneef Octavianus als erfgenaam geadopteerd. Toen die eenmaal keizer was geworden, liet hij de vergoddelijking van Julius Caesar officieel maken.
Pagina 5
NOVITATES PARENTIBUS
Links: Computerreconstructie van de tempel voor Caesar Rechts: Van deze tempel is echt haast niets meer overgebleven dat we nog kunnen zien op het Forum Romanum, alleen wat stompjes van zuilen!
Een andere belangrijke tempel op het Forum was de tempel voor Castor en Pollux. Zij waren Griekse helden, ze waren de broers van Helena (die van Troje). Nu hoor ik u denken: Griekse helden… en een tempel ter ere van hen op het Forum Romanum? Dat kwam zo: ooit voerden de Romeinen een belangrijke veldslag ver van Rome. De helden Castor en Pollux daalden vanuit hun sterrenbeeld¹ neer in de stad, lieten hun paarden drinken uit de bron van een meertje vlakbij de tempel van Vesta. Aan de bewoners van Rome vertelden ze het goede nieuws dat de Romeinen de veldslag gewonnen hadden! Diep onder de indruk van deze godenverschijning lieten de Romeinen daarom een tempel ter ere van Castor en Pollux bouwen. Op het Forum staat ook een opvallend monument dat wél goed bewaard is gebleven: ¹ Een beetje een ingewikkeld verhaal, maar vooruit: Zeus verleidde de mooie stervelinge Leda in de gedaante van een zwaan. Leda legde daarop een nest met eieren (hoe toepasselijk: in MEI leggen immers alle vogels een EI) waaruit Helena, Castor en Pollux kwamen. Castor en Pollux waren een tweeling – of dat betekent dat ze met z’n tweeën uit één ei kwamen weet ik niet. Maar… volgens sommigen was niet Zeus, maar de gewone echtgenoot van Tyndareos de vader van een van deze jongens. Biologisch gezien klopt daar natuurlijk niets van. Na hun dood werd Pollux door Zeus tot onsterfelijkheid verheven. Castor was ‘gewoon’ dood. Omdat de tweelingbroers altijd samen waren, besloot Pollux zijn onsterfelijkheid met Castor te delen, door om beurten een jaar op de Olympos/in de Hades te verblijven. Samen vormden zij een sterrenbeeld aan de hemel.
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 6
Het is de triomfboog van keizer Septimius Severus. Dit bouwwerk werd in 203 AD gebouwd, ter herdenking aan de overwinning van de keizer (Septimius Severus dus) op het volk van de Parthen enige jaren daarvoor. Wat was nu de functie van zo’n triomfboog? Niets eigenlijk, ja, bij terugkeer naar Rome liep de winnende generaal met z’n soldaten in optocht onder de boog door - maar de triomfboog moest vooral onderstrepen dat de Romeinen overwinnaars waren. Dat maakt de triomfboog tot een typisch Romeins bouwwerk. Het laatste bouwwerk op het Forum Romanum dat ik wil bespreken is de Basilica Julia. Een basilica is een heel groot en hoog gebouw waar handel wordt gedreven. Eigenlijk een overdekte markthal. Ook zetelde daar een rechtbank. Het Nederlandse woord ‘basiliek’ komt van het Latijnse basilica. Een basiliek is een Rooms-katholieke kerk. Deze term gaat terug op het Latijn, doordat de eerste grote kerken eigenlijk oude Romeinse markthallen waren. Daar konden veel mensen in, dat was handig. Op de foto is te zien dat het grondvlak van de basilica bewaard is gebleven, met de stompjes van de zuilen. In zijn gloriedagen zag het gebouw eruit zoals op het plaatje ernaast! Cecile Barnard
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 7
Om kwart over 8 moesten we op school zijn. Toen iedereen aanwezig was vertrokken we richting Rotterdam-Centraal. Daar pakten we de stoptrein naar Gouda, wat best wel lang duurde. In Gouda stapten we over naar de sneltrein die ons naar Archeon in Alphen aan de Rijn bracht. Daar was het nogal warm.
Archeon is een openluchtmuseum waar veel over een aantal tijdperken in de geschiedenis verteld wordt. Eén daarvan was de tijd van de Grieken en de Romeinen. Wij behandelden meer de Romeinen. Na de doe-opdracht, waarvoor we door Archeon moesten lopen om de antwoorden te vinden, moesten we naar een klooster. Er was een stad gebouwd met materialen die ze gevonden hadden uit de Romeinse tijd en noemden het Gravendam. Twee mensen kregen een discussie over wie waar stond. Uiteindelijk kreeg de een schop en daarna lagen ze beiden op de grond, maar gelukkig was de ruzie snel bijgelegd. Wij vonden dat een mooie gelegenheid om gek te doen door bijvoorbeeld tikkertje te spelen. Een paar mensen liepen op wat planten. Een monnik op blote voeten kwam toen uit het klooster en zei dat dat niet mocht! Toen ging hij lesgeven over planten.
Toen we klaar waren kwam er een 'middeleeuwse schoenenmaker' die ons een rondleiding gaf door Gravendam. Hij bracht ons naar zijn schoenenzaak en legde uit wat hij verdiende vergeleken met de euro en in hoeveel tijd. Samen hebben we waskaarsen gemaakt en ook allemaal nog boog geschoten. ‘s Middags gingen we met de trein terug naar school, waar we om kwart over 5 aankwamen. Abishek Mand G1a (geholpen door zijn zus Anmol)
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 8
We zijn met G2a naar Xanten geweest, een plaats waar vroeger een Legerplaats van de Romeinen heeft gelegen. We gingen met de bus en het was erg gezellig. Bij Nijmegen stapte G3 uit en reden wij verder naar Xanten. Het was een leuk bustochtje, en eenmaal aangekomen na ruim 2 uur was het prachtig weer, met alleen een ( nog wel ) harde wind. We mochten de eerste 10 minuten doen wat we wilden, en we bekeken allemaal het Amphitheater, waar we een Latijnse tekst moesten overschrijven, wat 1 van de opdrachten was. Snel nog zelf de ring in en de 10minuten waren alweer om! We verzamelden weer om naar onze workshop te gaan, waar we een ' tabulas ' gingen maken: Een bordje met was waar je op kan schrijven en vroeger werd gebruikt als schrift. Ook maakten we er een stylus bij: De alternatieve ' pen ' van die tijd, met aan de achterkant een vlak stukje waarmee je de was weer glad kon strijken. Na deze, toch korte maar erg leuke workshop, mochten we ongeveer een uur doen wat we wilden! En dat was echt heerlijk: de zon scheen goed, de wind was gestopt met waaien en qua mensen viel het mee, omdat het park gigantisch was. Ik ging met een groepje naar het Amphitheater, en de rest ging lunchen. We maakten leuke filmpjes, zoals het nadoen van de leeuwen die aan kwamen rennen en het maken van rare foto's. Na dit uur verzamelden we om naar het museum te lopen: het was daar echt onwijs mooi en groot! We moesten onze jassen/tassen wegleggen en konden nu een deel van de opdrachten maken! Maar...we hadden niet eens 3 kwartier voor deze opdrachten! Er was zoveel te zien: fundamenten en vloerverwarming van het badhuis ( origineel!! ), wat erg veel indruk maakte! Het was er stil en wij waren ook stil, misschien omdat je zoiets niet elke dag ziet! Eenmaal weer verder gelopen en foto's te hebben gemaakt, konden we een aantal dingen doen en heel veel bekijken. Zo kregen we ook uitleg, maar wel in het Duits, wat we wel konden verstaan na wat moeite te hebben gedaan, maar je leert genoeg! Voorbeeld dat werd uitgelegd: we konden een blaadje stempelen met een Munt van Caesar, een Koe en een mobieltje...waarom deze 3? Dit werd ons in het Duits uitgelegd wat na een aantal keer raden toch lukte: Verleden, Heden, Toekomst! Leuk, want anders weet je totaal niet waarom die 3! Het museum was gi-gan-tisch en we hadden geeneens het hele museum doorgelopen of we werden verzameld om alweer terug te gaan, maar we zijn nog wel tussendoor even langs de Haventempel gelopen. Erg mooi en hier hebben we ook onze groepsfoto gemaakt... Toen was het weer zo snel voorbij: terug naar de bus en naar huis.. :( Echt heel jammer dat het zo kort was, want we hebben bijna de dubbele tijd in de bus gezeten dan dat we daar zijn geweest. ( ongeveer 6 uur rijden en we zijn daar 4 uur geweest ) Dit is natuurlijk wel jammer, maar het was een geweldige dag! Op de terugweg ' Fast And The Furious 5' gekeken, en het Toilet in de bus bekeken. (:
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 9
Terug naar Nijmegen om G3 weer op te pikken, en richting school! Ik bedankt hierbij de files van de terugweg, want anders hadden we op het laatst het hoogtepunt van de film niet kunnen zien: Het Openen van de Kluis en dan dat liedje dat op komt zetten! Heel de klas kent 't lied en 't blijft leuk! ( Danza Kuduro - Don Omar ft. Lucenzo ) gelukkig nog steeds droog toen we aankwamen en toen zijn we met z'n allen onze eigen weg gegaan. Jammer dat Melissa er niet was, maar hopelijk heeft zij ook een hele fijne vakantie! Bedankt begeleiders, bedankt Jojo-Tours, bedankt Kees ( = Chauffeur ), bedankt voor deze onvergetelijke dag! Een hele fijne vakantie allemaal en tot 7 Mei Dennis van Schelven, G2a Diashow van de dag: http://www.youtube.com/watch?v=UZ_5HbZ0dOs
Op 27-04-2012 zijn wij, klas G3a (begeleid door dhr. Spork en dhr. F. de Man), naar Nijmegen geweest – wat misschien wel de oudste stad van Nederland is. De bus vertrok om ongeveer 08.15: dat was dus vroeg opstaan voor een aantal mensen. We kwamen uiteindelijk aan in Nijmegen waar we, na even de omgeving te hebben bekeken, een rondleiding kregen door Museum Het Valkhof. Bij deze rondleiding zagen we onder andere een godenpijler, een soort “reclamebord” voor het overgenomen Bataafse volk (in Nijmegen leefden oorspronkelijk de Bataven voordat de Romeinen kwamen). Hier stonden de godin Victoria (godin van de overwinning), de godin Diana (godin van de jacht), Ceres (godin van de landbouw) en de god Apollo (god van onder andere muziek, poëzie, de zon en de geneeskunde) om aan te geven dat de Romeinen onoverwinnelijk en rijk (jagen was destijds – en nu meestal nog steeds – een bezigheid voor de rijken) waren, genoeg voedsel hadden en slim waren. Ook zagen we een kantharos, een drinkbeker voor wijn, waarvan de vondst het begin van een nieuwe wet was: de beker werd gevonden door een arme boer, die het voor redelijk weinig (in ieder geval minder dan de eigenlijke waarde) verkocht aan iemand anders. Uiteindelijk werd bekend dat deze beker enorm veel waard was.
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 10
Zo is de wet ontstaan dat wanneer men iets vindt en dit verkoopt terwijl het later ineens veel waarde blijkt te hebben, men een bepaald percentage van de waarde terug krijgt. Dus wie weet, als je iets vindt in je achtertuin kan het zomaar ineens miljoenen waard zijn… Hierna zagen we nog een paar replica’s van wat oude Romeinse doktersgereedschappen en de “Loden Lady”, een vrouw begraven in een loden kist (wat destijds kostbaarder was dan goud!). Ook kregen we nog informatie over de wapenuitrusting van het Romeinse leger en de hulptroepen. Er zaten veel verschillen tussen, want de Romeinen (de infanteristen, die altijd te voet gingen) hadden een steviger harnas en een hoekig schild, terwijl de hulptroepen (de cavaleristen, die altijd te paard gingen) een licht harnas hadden met een ovaal schild. Twee vrijwilligers deden een soort krachtmeting met de twee schilden, waaruit bleek dat het hoekige schild veel steviger was en beter als verdedigingsmiddel. Na de rondleiding kregen we een workshop scherven dateren. Er zijn bepaalde factoren waardoor je kunt bepalen hoe oud iets ongeveer is: de geur – hoe dieper en langer iets in de grond zit des te sterker de geur; horen (ja, horen) – als je op het artefact tikt en het maakt een dof geluid, is het ouder dan een artefact wat een hoger geluid maakt. Maar ook proeven is een factor! Archeologen likken soms aan scherven of proeven de grond waar het in zat. Wat het artefact betreft, hoe hoger het zoutgehalte, hoe ouder het is. Wat betreft de grond, hoe meer zand er in zit, des te ouder het is. Twee dappere leerlingen stelden voor om twee scherven te likken, om later uit te vinden dat ze onder andere een scherf van een oud plaspotje hadden gelikt (de andere was waarschijnlijk een deel van een oude dakpan). Na de museumtour hadden we nog een aantal opdrachten te maken waar we half Nijmegen voor moesten rondlopen om de antwoorden te vinden. Hoe gezellig het ook was, we waren al snel een aantal mensen kwijt (maar vonden deze uiteraard ook weer terug). Na de opdrachten hadden we nog tijd om een tijdje door de stad te lopen. Een aantal gingen naar de McDonald’s, anderen liepen rond of gingen een beetje langs de winkels. Om een uur of 15.30 kwam de bus weer, die ons naar huis bracht. Anne Wellin, klas G3a
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 11
Vrijdag 27 april zijn gymnasium 4 en 5 op excursie geweest naar Leiden. We hebben daar twee musea bezocht en een stadswandeling gemaakt. De afspraak was om 09:00 op het Centraal Station te zijn, maar we vertrokken helaas iets later omdat niet iedereen (*kuch* o.a. mevrouw Barnard *kuch*) op tijd was.
Het Museum Voor Volkenkunde: Hier kregen we een rondleiding van een vrij oude man, die het niet op prijs stelde als er werd gepraat door iemand anders dan hijzelf. Hij vertelde wat over de Terracotta strijders, een heel groot leger van levensgrote ‘poppen’ in China en over oude potten en porseleinen werken. Hij liet ook verschillende beeldjes zien van Boeddha.
Stadswandeling Hierna kregen we een blaadje uitgedeeld met vragen over de stad (mooie stad, overigens), waar wij mevrouw Dunnes en mevrouw Barnard gezellig zagen lunchen in een restaurantje. Met de vragen over de stad waren we binnen 10 minuten klaar, aangezien we een stel hongerige beesten waren die alleen konden denken aan de oude, vertrouwde, prachtige, geweldige, beste McDonald’s. Na de lunch verzamelden we ons voor het RMO. Een aantal leerlingen was wat laat en uit ongeduld zijn wij toen maar vast begonnen met de opdracht. We kregen een aantal stencils met vragen over drie afdelingen van het museum, waaronder het Oude Egypte en de Romeinen in Nederland. De meeste vragen waren snel te beantwoorden met het KCV boek, voor het antwoord op andere vragen moesten we toch echt wel door het museum speurneuzen! Kortom: het was een leuke, gezellige en geslaagde dag! Nassima, Manisha, Souhair V5
Pagina 12
Pagina 13
NOVITATES PARENTIBUS
28 april t/m 6 mei: meivakantie 10 mei eindexamen-BBQ 14 mei start Centraal Examen 16 mei Taaldorp klas 3 17/18 mei Hemelvaart (vrij) 28 mei Tweede Pinksterdag (vrij) 29 mei einde Centraal Examen
De NP is een maandelijkse uitgave van het GSM REDACTIE Gymnasium Sint-Montfort
Cecile Barnard
Montessoriweg 55
Ardy Biemans
3083 AN Rotterdam 010—485 52 77
Ria Dunnes Nanda van Lent Annelie Volgers © mei 2012 GSM
www.gymnasiumsintmontfort.nl