schooljaar 2015-2016
De Bibliotheek Utrecht voor vmbo en onderbouw havo/vwo www.bibliotheekutrecht.nl
schooljaar 2015-2016
De Bibliotheek Utrecht voor vmbo en onderbouw havo/vwo
Inhoudsopgave Inleiding
6
Voor leerlingen
8
Met de brugklas naar de bieb
leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
Read2Me!
leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
12
Leeskr8!
leerjaar 1-2 vmbo
14
Movietrader Mediawijsheid
leerjaar 1-2-3 vmbo/havo/vwo
Movietrader Taal nieuw!
leerjaar 3-4 vmbo & 2-3 havo/vwo
Schrijver op school
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
18
DichtKunst
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
20
Boek & film
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
22
16
17
Voor docenten
25
Advies schoolmediatheek/onderwijsleercentrum
26
Boekenshow
27
leerjaar 1-2 vmbo/havo/vwo
Boeken op school
‘Docenten zijn belangrijker dan de methoden’
10
28
Lekker lezen
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
30
Groepsabonnement
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
31
Wisselcollectie
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
32
Jonge Jury
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
33
En verder
34
Wist u dat…
36
Spelregels
38
Tarieven
40
Kerndoelen en eindtermen
41
Medewerkers Team Educatie
42
Piet Litjens, ITTA tijdens Expertmeeting ‘Lezen in het vmbo’
4
5
Inleiding Twee jaar geleden is gestart met De Monitor van Kunst van lezen, een landelijke pilot met ruim 900 vmbo leerlingen waaruit naar voren kwam dat ruim 60% van de leerlingen niet graag leest en 20% van de leerlingen er zelfs een hekel aan heeft.
Kan de leesomgeving op uw school wellicht een opfrisbeurt gebruiken? Of wilt u de samenwerking met de bibliotheek een impuls geven? In het nieuwe, voor u liggende jaarprogramma vindt u vast en zeker inspiratie. Graag gaan we met u in gesprek om
Onderzoek wijst uit dat kinderen met een
Een goede lees- en taalvaardigheid is een
de verschillende mogelijkheden voor uw school
zwakke leesvaardigheid en leesattitude
kerncompetentie om in een geletterde
te verkennen.
een hoge kans hebben om uit te vallen
samenleving te kunnen functioneren. Uit
en het onderwijs te verlaten zonder een
onderzoek blijkt steeds weer dat kinderen
Heeft u belangstelling? Neemt u dan contact
startkwalificatie (Prater, 2006, Stoop e.a., in
die graag lezen een grotere kans hebben op
op met de Bibliotheek Utrecht, Team Educatie,
voorbereiding). Met name leerlingen in het
een succesvol leven. Een van de belangrijkste
telefoon 030 2861943 of via ons mail adres
beroepsonderwijs kunnen niet goed genoeg
instrumenten voor een school om lezen
[email protected].
lezen en schrijven en stromen af naar een lager
te stimuleren is het organiseren van vrij
niveau of verlaten de school zonder diploma. Dat
lezen in de school. Om jongeren aan het
Isolde Vega
kan en moet - ook volgens de overheid - beter.
lezen te krijgen is daarnaast een vrolijke,
Team Educatie
rustige en inspirerende omgeving nodig. Niet alle scholen lukt het helaas om tijdens
Zo’n ‘leesomgeving’ bestaat uit veel leuke
de opleiding dat patroon van steeds dalende
boeken onder handbereik , tijdschriften,
resultaten te doorbreken. Graag wil ik me
strips en interessante non-fictie. Het kan
aansluiten bij Kees Broekhof (Sardes) op de
een bibliotheek in school zijn, maar kan ook
site van Stichting Lezen wanneer hij zegt
worden gerealiseerd door bijvoorbeeld een
dat de oplossing minder ingewikkeld is dan
nauwe samenwerking met de bibliotheek om
vaak wordt gedacht. Hij pleit ervoor dat
de hoek.
scholen (en bibliotheken) ervoor zorgen dat
6
leerlingen lezen weer leuk gaan vinden.
De Bibliotheek Utrecht werkt al sinds langere
Met een structureel beleid rond vrij lezen en
tijd met een aantal scholen uit het voortgezet
vrijetijdslezen valt er veel te verbeteren. Wie
onderwijs samen in ‘Schrijver op school’,
meer leest wordt beter in taal. Meer lezen heeft
‘Leeskr8!’, ‘Movietrader Mediawijsheid’,
een bewezen effect op woordenschat, spelling,
‘Read2Me!’ en boek- en filmprojecten. Dit
grammatica, begrijpend lezen en schrijven. Het
zorgt voor inspirerende samenwerking omdat
is een van de meest onderschatte effectieve
leerlingen met deze programma’s positieve
maatregelen die scholen kunnen treffen om
ervaringen opdoen met boeken. En die positieve
taalachterstand te bestrijden.
ervaringen stimuleren tot méér en vérder lezen.
7
Voor leerlingen ‘Een boek, dat is advies krijgen, maar dan op een andere manier’ Lalique, 14 jaar, Gijsbert Karel van Hogendorp VMBO in Delfshaven
Leerjaar 1 vmbo/havo/vwo vmbo t/havo/vwo
Met de brugklas naar de bieb Maak uw eigen programma!
Wilt u uw leerlingen mediawijzer maken? Of wilt u juist het lezen van fictie stimuleren?
DUUR
Module A: Vinden in de bibliotheek, hoe doe je dat?
WANNEER
Module B: Hoe kies je een leuk boek voor jezelf?
in overleg
Een module duurt ongeveer 30 minuten. Het programma
LOCATIE
wordt verzorgd door twee bibliotheekmedewerkers. Na
één van de vestigingen van de
binnenkomst wordt de klas in tweeën verdeeld. Helft A
Bibliotheek Utrecht
80 minuten
krijgt module A, helft B krijgt module B. Na een half uur
‘Brugklas? Boek in de tas!’ Caroline Coppes, taalcoördinator Augustinuscollege Groningen tijdens Expertmeeting ‘Lezen in het vmbo’
ruilen we om. Elke module heeft een eigen werkvorm. Met
U ZORGT VOOR
welkom, inleiding en afsluiting duurt dit programma bij
per 15 leerlingen is minimaal één
elkaar ongeveer 1 uur en 20 minuten.
begeleider nodig, bij voorkeur de mentor
Doel • leerlingen leren informatie en fictie zoeken, vinden en kiezen
KOSTEN
€ 23 per klas
• leerlingen leren kritisch bronnen beoordelen • leerlingen ondersteunen bij het ontwikkelen van hun eigen literaire smaak
INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
10
11
Leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
Read2Me!
Voorleeswedstrijd voor de brugklas U ZORGT VOOR
• afvaardiging docenten bij startbijeenkomst WANNEER
Leerlingen uit de brugklas lezen hun favoriete fragment
Doel
• organiseren schoolronde
• startbijeenkomst voor docenten:
voor uit een zelfgekozen, recent jeugd(lees)boek. Het
• leesplezier bij leerlingen vergroten door spelelement in
• aanmelden winnaar schoolfinale
oktober 2015
leesplezier staat voorop!
• groepsbezoek Read2Me! voor de brugklassen:
Deelnemende scholen selecteren tijdens de schoolfinale
november 2015/januari 2016
ieder hun beste voorlezer, deze voorlezers strijden
• schoolfinale: februari/ maart 2016
te voeren • peer to peer element inzetten: leerlingen tippen elkaar
vervolgens tegen elkaar in de stedelijke finale Read2Me!
boeken • met kwalitatief goede boeken aansluiten bij belevingswereld en leesniveau leerlingen
De beste voorlezer van de stad Utrecht neemt deel aan de
• door leerlingen zelf verhalen te laten kiezen en deze aan
• stedelijke finale: maart 2016
wedstrijd op provinciaal niveau, waarna de winnaar van
anderen voor te lezen, wordt de leesmotivatie vergroot
• provinciale finale: april 2016
deze wedstrijd doorgaat naar de landelijke finale.
voor stedelijke finale • bij bezoek met de klas aan de bibliotheek is per 15 leerlingen minimaal één begeleider nodig, bij voorkeur de mentor • terugbrengen van de boeken naar één van de vestigingen van de Bibliotheek Utrecht
• landelijke finale: mei 2016
Boeken
KOSTEN
LOCATIE
School kan een collectie Read2Me! boeken lenen bij de
• startbijeenkomst, promotie
• groepsbezoek Read2Me!:
bibliotheek.
bij bibliotheek naar keuze
€ 80 per school
• schoolfinale: op school
Groepsbezoek Read2Me!
• stedelijke finale: in plaatselijk
Als voorbereiding op deze wedstrijd kunt u met alle
theater
materiaal en stedelijke finale:
brugklassen naar de bibliotheek komen. Elke klas krijgt in één uur en twintig minuten de volgende twee onderdelen:
DE BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
Module: Hoe kies je een leuk Read2Me! boek voor jezelf?
• startbijeenkomst docenten
Module: Hoe lees je goed voor?
• collectie boeken: € 25 per 4 weken per 25 boeken / € 50 per 8 weken • groepsbezoek Read2Me!: € 23 per klas INFORMATIE
• promotiemateriaal voor op school
Team Educatie
• levering boeken (aantal
telefoon 030 286 19 43
boeken afhankelijk van aantal
[email protected]
brugklassen) • groepsbezoek Read2Me! • organisatie stedelijke finale
12
13
Leerjaar 1-2 vmbo
Leeskr8! DUUR
op school of in de bibliotheek: multimediale les 60 minuten WANNEER
Leeskr8! is een combinatie van een traditionele les en digitale middelen. Juist jongeren blijken daar gevoelig voor te zijn.
in overleg U kijkt de vernieuwde film Lezen in het VMBO: een film LOCATIE
van 9 minuten waarin jongeren vertellen wat zij hebben
één van de vestigingen van de
met boeken, lezen en de bibliotheek. Deze kunt u in de
Bibliotheek Utrecht of op school
klas vertonen en is een mooie start voor een gesprek met leerlingen over hún ervaringen.
U ZORGT VOOR
bij bezoek aan de bibliotheek is per 15
In de bibliotheek of in een computerlokaal op school
leerlingen minimaal één begeleider
geeft de bibliotheekmedewerker een multimediale les.
nodig, bij voorkeur de mentor
Leerlingen zitten met z’n tweeën achter een computer en voeren vervolgens korte opdrachten uit. Ook bekijken ze
KOSTEN
gezamenlijk korte filmpjes over boeken en lezen. Ze krijgen
€ 23 per klas
bovendien individuele leestips van de Kr8voermachine! Aan het eind van de les liggen alle gebruikte boeken
INFORMATIE
op tafel, deze boeken kunnen geleend worden. Er blijkt
Team Educatie
namelijk altijd wel een boek te zijn dat ze willen lezen!
telefoon 030 286 19 43
[email protected]
Om een indruk te krijgen van een les Leeskr8 met een klas: ga naar de docentenpagina van www.leeskr8.nl en bekijk
BIJZONDERHEDEN
de introductiefilm (4 minuten).
aanvullend kunt u de boeken lenen die tijdens de Leeskr8-les zijn
Doel
gepresenteerd.
• leerlingen ontdekken dat ze best veel en vaak lezen, of
Kosten: € 25 per 4 weken per 25 boeken / €50 per 8 weken
Gratis Kr8voer! app van Leeskr8 voor Apple en Android. Leerlingen krijgen via hun mobiele telefoon leestips op maat!
dat nou boeken, strips, kranten of tijdschriften zijn: het is allemaal lezen! • leerlingen weten dat er voor ieder van hen geschikte
Leeskr8! Is ook te vinden op Facebook en Linkedin!
leesboeken, informatieve boeken, tijdschriften of strips zijn
14
15
Leerjaar 1-2-3 vmbo/havo/vwo
Leerjaar 3-4 vmbo & 2-3 havo/vwo
Hoe mediawijs ben jij?
Taal, best handig eigenlijk…
Movietrader Mediawijsheid
NIEUW!
Movietrader Taal
DUUR
DUUR
90 minuten
90 minuten
Movietrader Mediawijsheid is een programma om leerlingen bewuster en veiliger te leren internetten. Deze crossmediale mediawijsheidquiz bestaat uit 9 filmpjes.
Movietrader Taal wil leerlingen op een speelse manier bewust maken van hun taalgebruik en van de mogelijkheden van taal. Deze crossmediale taalquiz bestaat uit 9 filmpjes.
één van de vestigingen van de
Om de zoveel minuten wordt het filmpje stil gezet en
Om de zoveel minuten wordt het filmpje stil gezet en
één van de vestigingen van de
Bibliotheek Utrecht
verschijnt in het scherm een meerkeuzevraag. Zodra de
verschijnt in het scherm een meerkeuzevraag. Zodra de
Bibliotheek Utrecht
leerlingen de vraag beantwoord hebben, loopt het filmpje
leerlingen de vraag beantwoord hebben, loopt het filmpje
U ZORGT VOOR
weer verder.
weer verder. Elke filmpje eindigt met een vraag, waarbij
U ZORGT VOOR
per 15 leerlingen is minimaal één
Elke filmpje eindigt met een vraag, waarbij ze de
ze de informatie uit de film moeten toepassen op hun
per 15 leerlingen is minimaal één
begeleider nodig, bij voorkeur de
informatie uit de film moeten toepassen op hun eigen
eigen situatie. Ook gaan ze in de bibliotheek op zoek naar
begeleider nodig, bij voorkeur de
mentor
situatie. Ook gaan ze in de bibliotheek op zoek naar
antwoorden.
mentor
Onderwerpen: Straattaal versus ABN, Genres in verhalen,
KOSTEN
Onderwerpen: Privacy & Internet, Gameverslaving,
Lachen met taal, Rap versus poëzie, Schrijvers, Dialect,
€ 75 per klas
Manipuleren met beelden, Hacken, Jongeren, Seks &
spreektaal en tweede taal, Woorden overtuigen, Strips
INFORMATIE
Internet, Social media killen jongeren! en Internetgevaren.
en Boekverfilmingen. Elk thema wordt behandeld a.d.h.v.
INFORMATIE
Team Educatie
Elk thema wordt behandeld a.d.h.v. beeldfragmenten en
beeldfragmenten en meerkeuzevragen.
Team Educatie
telefoon 030 286 19 43
meerkeuzevragen.
WANNEER
in overleg LOCATIE
WANNEER
in overleg LOCATIE
antwoorden. KOSTEN
€ 75 per klas
telefoon 030 286 19 43
Quiz
[email protected]
[email protected]
Quiz
Movietrader Taal heeft ook een quizelement. Als de
DOEL
De Movietrader Mediawijsheid heeft ook een quizelement.
leerlingen de vragen in de filmpjes goed beantwoorden,
DOEL
• leerlingen worden op een speelse
Als de leerlingen de vragen in de filmpjes goed
krijgen ze punten. Als alle filmpjes zijn bekeken en alle
• l eerlingen worden zich bewust
beantwoorden, krijgen ze punten. Als alle filmpjes zijn
vragen zijn beantwoord, zien de leerlingen hun eindscore
bekeken en alle vragen zijn beantwoord, zien de leerlingen
en weten ze hoe talig ze zijn.
manier mediawijzer • docent kan mediawijsheid leerlingen inschatten
van hun eigen taalgebruik • l eerlingen worden zich bewust
hun eindscore en weten ze hoe mediawijs ze zijn.
van het belang van taalgebruik voor hun toekomst • leerlingen ontplooien taalcreativiteit via speelse opdrachten. • Leerlingen leren dat taal niet
JONGEREN, SEKS, INTERNET
16
GAME VERSLAVING
DIGITAAL PESTEN
LACHEN MET TAAL
RAP VERSUS POEZIË
alleen een communicatiemiddel is,
DIALECT
maar ook een uitingsvorm van hun mening, gevoel en identiteit
17
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Schrijver op school
KOSTEN
€ 90. Voor dit bedrag regelt de Bibliotheek Utrecht, in overleg met u, een schrijver voor op school, krijgt u een pdf document met daarin de lesbrief plus een collectie boeken van
DUUR
50 / 60 minuten WANNEER
in overleg
deze schrijver te leen voor 8 weken.
Kennismaken met een schrijver is een inspirerende aangelegenheid! De schrijver praat in de klas met uw leerlingen over zijn of haar boeken.
U kunt in overleg met de Bibliotheek Utrecht een schrijver boeken. Het leerjaar en leesniveau van uw klas
De kosten voor het bezoek van de
is daarbij richtinggevend. Ongeveer acht weken vóór het
schrijver zélf is afhankelijk van uw
schrijversbezoek ontvangt u een lesbrief en boeken van de
wensen. Elke schrijver heeft zijn
betreffende auteur.
eigen honorarium. Houd rekening
LOCATIE
Leerlingen stellen de vragen die ze hebben voorbereid.
op school of in een vestiging van
Daarna vertelt de schrijver over het schrijfproces.
de Bibliotheek Utrecht
Drijfveren en dilemma’s komen aan bod. Doel? Leerlingen
Doel
€ 300 voor 3 schrijversbezoeken aan
verleiden tot lezen en misschien wel zelf schrijven!
• leerlingen maken kennis met de schrijver van een boek
3 klassen op één dag.
en zijn/haar inspiratiebronnen
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
• adviseren geschikte schrijvers
Goede ervaringen zijn er met:
• bemiddelen tussen school en
Martine Letterie Oorlog zonder vader, Familiegeheim,
schrijver
met een minimumbedrag van
• leerlingen stimuleren om een mening te vormen over een boek
INFORMATIE
Team Educatie
Brugklassers!, Hanna’s reis, Verzet tegen de vijand
• leerlingen krijgen inzicht in het schrijfproces
telefoon 030 286 19 43
• collectie boeken en lesbrief
Annemarie Bon Love u 2 much, Niets meer te verliezen,
• leerlingen stimuleren om meer boeken (van deze
[email protected]
• bezorgen van boeken op school
Een nieuw leven, Oppassen
schrijver) te gaan lezen
Caja Cazemier Offline, Vamp, Cool, Lotte en Karima, U ZORGT VOOR
Knalhard!, Verliefd zijn is een ramp!, Echt spel, Alles voor
• goede voorbereiding: aandacht
Romeo, Bibi xtra, Iets van mij, Keerzijde, #selfie
besteden aan het werk van de
Elle van den Bogaart Verdoofd, De gele scooter, Vermist,
schrijver, leerlingen motiveren,
Prooi, Krassen, De val, Duizend kilometer, No deal
samen met hen de ontmoeting
Khalid Boudou Pizzamaffia, Alles of Niets, Iedereen krijgt klappen
met de schrijver voorbereiden.
Anna Woltz Meisje nummer achttien, Alles kookt over, Meisje
• terugbrengen van de boeken naar
van Mars, Post uit de oorlog, Aangespoeld, Tien dagen in een
één van de vestigingen van de
gestolen auto, Onweer
Bibliotheek Utrecht.
Bibi Dumon Tak Latino King, Rotjongens
• de docent die het bezoek heeft
Ruben Prins Met open ogen, Laat me niet stikken,
voorbereid met de klas is ook
Onder het donkere water
aanwezig bij het schrijversbezoek
Wilma Geldof Bitch!, Levi, Lola en de liefde, Rom Molemaker De eerste steen, Gijzeling, Een gang met gele deuren, Crisis, Lange benen maken, Drijfjacht, Uit de schaduw, Moord op school. Mirjam Mous Alle Dagen Hartstikke Druk, Boy 7,
Fotografie: Chris van Houts
Een laatste brief, Nathans val
Doorgeschoten, Fluisterwater, De strandtent, Moordmeiden, Nee!, Password, Test, Vals spel, Virus 18
19
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
DichtKunst
KOSTEN
• zonder dichter: € 180 per klas. De docent geeft zelf les 3: de workshop gedicht schrijven • met dichter: € 180 per klas + kosten van de dichter. Houd rekening met
DUUR
vier lesuren WANNEER
een minimumbedrag van € 300
Vier lessen over kunst en poëzie, verzorgd door de Bibliotheek Utrecht en Kunstuitleen Utrecht.
Doel
voor 3 workshops aan 3 klassen op
• leerlingen leren aandachtig kunstwerken te bekijken en
één dag
Les 1: Kunstwerken uitkiezen bij Kunstuitleen Utrecht
• leerlingen leren woorden zoeken en vinden bij een
in overleg
er een beargumenteerde keuze uit te maken INFORMATIE
LOCATIE
(docent met een groepje leerlingen)
• les 1:
U kiest een thema (bv. liefde, oorlog, dromen). Vervolgens
• leerlingen schrijven een eigen gedicht
telefoon 030 286 19 43
Kunstuitleen Utrecht
gaan een paar leerlingen, samen met u, drie tot vijf
• leerlingen combineren hun gedicht met de afbeelding
[email protected]
• les 2, 3 en 4:
kunstwerken uitkiezen bij Kunstuitleen Utrecht. Deze
van het gekozen kunstwerk tot een visueel aantrekkelijk
kunstwerken worden tentoongesteld in een bibliotheek dicht
geheel
op school of bibliotheek
kunstwerk
Team Educatie
bij school of op school. BIBLIOTHEEK EN KUNSTUITLEEN
Les 2: Kunst bekijken en een kunstwerk kiezen
ZORGEN VOOR
U krijgt een powerpointpresentatie geleverd, waarmee
• gewenste kunstwerken
u op school het project introduceert en vervolgens alle
• powerpointpresentatie voor les 2
gekozen kunstwerken digitaal presenteert. De leerlingen
• kijkwijzer om het keuzeproces bij
kiezen aan de hand van een Kijkwijzer het kunstwerk dat
de leerlingen te begeleiden • indien gewenst: een dichter die de workshop DichtKunst gaat geven • bibliotheek naar keuze, voor de workshop DichtKunst • toegang tot de digitale werkplaats DichtKunst
hen het meeste aanspreekt. Les 3: Gedicht schrijven Zelf een gedicht schrijven! De leerlingen krijgen een workshop DichtKunst, die naar keuze door de docent zelf of door een dichter gegeven wordt. Het kunstwerk dat in les 2 gekozen is, vormt de inspiratiebron. Les 4: Combineren gedicht met kunstwerk: een eigen kunstgedicht!
U ZORGT VOOR
Leerlingen combineren in een digitale werkplaats
• bezoek Kunstuitleen met groepje
hun eigen gedicht met de digitale afbeelding van het
leerlingen om samen kunstwerken
kunstwerk. Het resultaat wordt opgenomen in het
uit te kiezen
portfolio van de leerling.
• digitale omgeving op school • bij bezoek aan de bibliotheek is
Beeld: Rob Scholte Tekst: leerling klas 1, Via Nova College
Feestelijke afsluiting op school!
per 15 leerlingen minimaal één
De mooiste kunstgedichten worden beloond!
begeleider nodig, bij voorkeur de
Met toestemming van de leerlingen worden hun
mentor
kunstgedichten gepubliceerd op de website van de
VRIENDSCHAP Er is iets wat je nodig hebt in je leven, iets of iemand die eerlijk is, iets of iemand die je kunt vertrouwen, iemand die niet geeft om merken en geld, maar iemand die er is als het tegenzit, iemand waar je altijd terecht kunt, ze geven om jou, hoe je ook bent!
Bibliotheek Utrecht en Kunstuitleen Utrecht!
20
21
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Boek & film BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school U ZORGT VOOR
het terugbrengen van de collectie
Spijt! van Carry Slee
De laatste jaren zijn veel jeugdboeken met succes verfilmd! Het bekijken van een boek verfilming en het lezen van het oorspronkelijke boek is een aansprekende werkvorm.
naar een bibliotheek in de stad Utrecht
David doet niet mee aan het treiteren van dikke Jochem, maar hij doet ook niets om het te verhinderen. Als het te laat is, krijgt David spijt. Stormbreaker van Anthony Horowitz
De collectie bestaat uit 25 exemplaren van het boek, de
Als de 14-jarige Alex ontdekt dat zijn enige familielid is
bijbehorende film op dvd en lessuggesties voor de docent.
vermoord, gaat hij op zoek naar de ware toedracht. Soort James Bond voor jongeren!
DIRECT BESTELLEN?
telefonisch bestellen tijdens
Pizzamaffia van Khalid Boudou
kantooruren, van ma t/m do:
Brahim (ik-figuur) en zijn neef Haas
Hugo van Brian Selznick
via 030 286 19 43 of per mail:
werken vaak in de pizzeria van hun
Filmeditie van ‘De uitvinding van Hugo Cabret’.
[email protected].
ouders. Door een ruzie stappen
De twaalfjarige Hugo heeft de zorg voor de klokken van een
Aanvragen minimaal 3 weken van
Brahims oom en neef op en beginnen
treinstation in Parijs overgenomen. Hij komt in aanraking
tevoren
een eigen pizzeria. Er barst een ware
met een bittere oude man en een vreemd meisje.
pizza-oorlog los. Sonny Boy van Annejet van der Zijl
KOSTEN
€ 25 per 4 weken / €50 per 8 weken
Oorlogswinter van Jan Terlouw
Levensgeschiedenis van een 19- jarige Surinaamse student
Plotseling is de 16-jarige Michiel
en een 40-jarige Hollandse getrouwde vrouw, die in 1928
INFORMATIE
betrokken bij het verzet en ervaart
verliefd op elkaar worden. Ze krijgen een zoon (Sonny Boy),
Team Educatie
hij hoeveel angst, onzekerheid en
beginnen een pension in Scheveningen en nemen in de
telefoon 030 286 19 43
moeilijkheden dit met zich meebrengt.
Tweede Wereldoorlog onderduikers in huis.
[email protected]
Maakt hij nu fouten, of is er toch verraad in het spel? Maar van wie?
Boy 7 van Mirjam Mous
nieuw!
Een 15-jarige Amerikaanse jongen (ik-figuur) komt bij De jongen in de gestreepte pyjama
kennis op een grote, hete grasvlakte. Hij weet niet wie
van John Boyne
of waar hij is. Hij besluit hoe dan ook zijn verleden te
In 1943 verhuist Bruno, een Duitse
achterhalen en zichzelf terug te vinden.
jongen, met zijn vader naar een
22
vreemde plek waar joodse mensen in
Een weeffout in onze sterren van John Green
gestreepte pyjama’s achter een hek
Hazel (16, ik-figuur) weet niet hoe lang ze nog te leven
nieuw!
leven. Bruno sluit vriendschap met
heeft. Vanwege die onzekerheid biedt ze aanvankelijk
Shmuel, die aan de andere kant van
weerstand tegen de toenadering van Gus (17), die zelf
het hek woont.
kanker overwonnen lijkt te hebben.
23
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Boek & film BOEK&FILM KORT
voor onderbouw vmbo/havo/vwo De NTR heeft bij 38 jeugdboeken
Koning van Katoren van Jan Terlouw
korte animatiefilmpjes laten
De oude koning van Katoren is
maken door getalenteerde, jonge
overleden en er is geen troonopvolger.
filmmakers. Leerlingen bekijken de
De 17-jarige Stach moet zeven moeilijke
filmpjes en worden nieuwsgierig
opdrachten volbrengen voordat hij
naar het bijbehorende boek.
koning kan worden.
De collectie bestaat uit verschillende boeken naar keuze.
Briefgeheim van Jan Terlouw Als Eva in de tuin van de buren een
Ga naar www.schooltv.nl en zoek
geheimzinnige brief vindt, begint
op ‘jeugdliteratuur nu’. U kunt de
voor haar, Jackie en Thomas een reeks
filmpjes samen met uw leerlingen
adembenemende avonturen.
bekijken. Brief voor de koning van Tonke Dragt DOEL
Vijf jongelingen moeten, voordat ze
• leerlingen stimuleren om te lezen
tot ridder geslagen worden, de nacht
• leerlingen stimuleren om boek en
biddend en wakend doorbrengen. Een
film te vergelijken met elkaar
van hen, Tiuri, hoort een noodkreet van buiten en gaat op onderzoek uit. Hij belandt in een geweldig avontuur. Dit boek ontving in 2008 de Griffel der Griffels. Avonturen van Kuifje Kuifje koopt op een rommelmarkt een schaalmodel van het schip De Eenhoorn. Het bevat een geheim. Daardoor belandt Kuifje van het ene avontuur in het andere. Deze animatiefilm is gebaseerd op verschillende albums van Kuifje.
24
Voor docenten
Schoolmediathecarissen/docenten
Advies schoolmediatheek/ onderwijsleercentrum WANNEER
in overleg
Leerlingen die veel met boeken in aanraking komen, hebben daar baat bij in hun schoolloopbaan.
KOSTEN
Docenten Nederlands leerjaar 1-2 vmbo/havo/vwo
Boekenshow
U wilt uw vak bijhouden maar heeft weinig tijd? De Bibliotheek Utrecht presenteert u de nieuwste jeugdboeken, die geschikt zijn voor leerlingen uit de onderbouw.
intakegesprek is gratis, uurtarief
De Bibliotheek Utrecht kan uw school helpen bij het
vervolgtraject (op basis van offerte)
opzetten en onderhouden van de schoolmediatheek/
Na afloop krijgt u een overzicht van alle titels die de revue
€ 70
onderwijsleercentrum. Ook adviseren wij over de
zijn gepasseerd!
60 minuten WANNEER
in overleg
samenstelling en sanering van uw collectie.
LOCATIE
op uw school of in een vestiging
INFORMATIE
Graag geven we suggesties omtrent websites, databanken
Doel
team Educatie
en programma’s om de positie van de mediatheek/
• opfrissen van titelkennis, zodat u uw leerlingen goed
telefoon 030 286 19 43
onderwijsleercentrum in school te verstevigen.
[email protected]
In een gesprek met u geeft de Bibliotheek Utrecht advies op maat.
DUUR
kunt adviseren • met actuele, nieuwe boeken het leesplezier van uw
van de Bibliotheek Utrecht AANVRAAG
minimaal 6 weken van te voren
leerlingen bevorderen • nieuwe titels aandragen voor het leesdossier
KOSTEN
Doel
€ 70 excl. BTW
• optimalisering van de leesomgeving in school
Collectie boeken op school: € 25 per
• verbeteren van de zoekstructuur in de schoolmediatheek
4 weken per 25 boeken INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
26
27
‘Meiden zijn lastig, ze kunnen kattig zijn en vertellen nooit wat ze denken. Door boeken leer ik ze beter begrijpen’ Kelton, 15 jaar, Gijsbert Karel van Hogendorp VMBO in Delfshaven
Boeken op school
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Lekker Lezen
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Groepsabonnement
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
WANNEER
het afleveren van de collectie op school U ZORGT VOOR
- het uitzoeken van de boeken
in overleg
U komt zelf een collectie Lekker Lezen samenstellen, geheel naar eigen behoefte! Leesboeken, informatieve boeken, stripboeken of wilt u juist een mix?
Een omgeving die rijk is aan boeken stimuleert het lezen. De Bibliotheek Utrecht wil graag bijdragen aan het creëren van een goede en inspirerende leesomgeving in de klas.
U maakt hiervoor een afspraak met ons.
Per abonnement mag u maximaal 40 boeken lenen en
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
deze 6 weken houden. Voor elke klas kunt u een apart
rondleiding tijdens het eerste bezoek
abonnement nemen.
aan de bibliotheek
U kunt eens per 6 weken met (een deel van) uw klas boeken
U ZORGT VOOR
komen lenen in de bibliotheek. Ook kan de docent of een
begeleiding door een volwassene
andere volwassene naar de bibliotheek komen om boeken
tijdens het bibliotheekbezoek
LOCATIE
één van de vestigingen van de Bibliotheek Utrecht
- het terugbrengen van de collectie naar een bibliotheek in de stad Utrecht
Doel DIRECT BESTELLEN
telefonisch bestellen tijdens kantooruren, van ma t/m do: via 030 286 19 43 of per mail:
[email protected]
• leerlingen in een vertrouwde omgeving in aanraking laten komen met verschillende soorten boeken • de woordenschat van leerlingen vergroten door ze meer (en ontspannen!) leeskilometers te laten maken • belevingswereld van leerlingen uitbreiden door ze een
voor de leerlingen uit te zoeken. De docent kan ook boeken
Aanvragen minimaal 3 weken van
aangename mix van allerlei soorten boeken aan te
en andere media ter ondersteuning van eigen lessen
KOSTEN
tevoren
bieden
komen lenen.
€ 55 per abonnement per schooljaar voor maximaal 40 boeken per keer
KOSTEN
Doel
€ 25 per 4 weken per 25 boeken
• leerlingen tot lezen verleiden door te zorgen voor
INFORMATIE
• leerlingen vertrouwd maken met de bibliotheek en hen
voldoende boeken in school Team Educatie
leren om zelfstandig boeken en andere media te kiezen,
telefoon 030 286 19 43
zodat bibliotheekbezoek vanzelfsprekend wordt
INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
[email protected]
Bijzonderheden • voor dit abonnement gelden de uitleenregels van de Bibliotheek Utrecht (www.bibliotheekutrecht.nl) • dit abonnement is NIET bedoeld voor het lenen van meerdere boeken over één onderwerp
30
31
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Wisselcollectie
Boeken voor langere tijd op school
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Jonge Jury
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school U ZORGT VOOR
Elk jaar het meest actuele aanbod leesboeken in uw eigen klas of schoolmediatheek? Neem dan een wisselcollectie. Die mag u een heel jaar lenen. Zo heeft u altijd de nieuwste boeken.
het terugbrengen van de collectie
De Jonge Jury is een landelijk en jaarlijks terugkerend leesbevorderingsproject voor jongeren van 12 tot 16 jaar.
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school
Zij lezen tussen half september en eind februari naar
U ZORGT VOOR
naar een bibliotheek in de stad
U kunt een wisselcollectie uitzoeken voor de hele school
eigen keuze een aantal jeugdboeken uit het jaar ervoor
het terugbrengen van de collectie
Utrecht
of voor een enkele klas. Tussentijds mag u één keer de
en brengen een stem uit op hun favoriete titels. Er kan tot
naar een bibliotheek in de stad
collectie ruilen.
1 maart gestemd worden. De vijf boeken die de meeste
Utrecht
stemmen ontvangen, worden genomineerd voor de Prijs
DIRECT BESTELLEN
telefonisch bestellen tijdens
Doel
kantooruren, van ma t/m do:
• actuele boeken binnen handbereik van uw leerlingen en
via 030 286 19 43 of per mail:
DIRECT BESTELLEN
u kunt maximaal 60 boeken lenen en De Bibliotheek Utrecht levert jeugdboeken die uw
een periode van 8 weken kiezen waarin
leerlingen kunnen lezen voor de Jonge Jury. Het aantal
u deze boeken wilt hebben op school:
U kunt op afspraak zélf uw collectie
collecties Jonge Jury boeken is niet onbeperkt! Dus wie het
periode A:
komen samenstellen
eerst komt…
half september tot half november
KOSTEN
Doel
€ 55 per schooljaar per 40 boeken
• leerlingen stimuleren om te lezen
[email protected].
docenten
van de Jonge Jury. Zie ook www.jongejury.nl.
• leesbevordering door een frisse collectie in eigen huis
periode B:
• leerlingen ontwikkelen hun literaire smaak door INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
verschillende boeken te lezen • de woordenschat van de leerlingen vergroten door leeskilometers te maken
begin december tot medio februari telefonisch bestellen tijdens kantooruren, van ma t/m do: via 030 286 19 43 of per mail:
[email protected]. Aanvragen minimaal 3 weken van tevoren KOSTEN
voor € 50 kunt u 25 boeken boeken lenen voor 8 weken INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
32
33
En verder ‘Mijn vriendschap met Kees Bakels, Eline Vere, Jacob Witsen en Frits van Egters is net zo hecht als de Facebook-vriendschappen van mijn zoons’ Jan van Bergen en Henegouwen, bibliothecaris bij Bibliotheek Schiedam
Wist u dat... ... als u samenwerkt met de Bibliotheek Utrecht, uw leerlingen van leerjaar 1 een gratis pas krijgen van de bibliotheek?
... wij graag met u meedenken over een
taalbeleidsplan of leesplan voor uw school? Carolien Krikhaar, consulent voortgezet onderwijs
... wij uw eigen leesbevorderings projecten op school kunnen ondersteunen? ... op de site van de Bibliotheek Utrecht een pagina speciaal voor jongeren te vinden is? www.bibliotheekutrecht.nl > speciaal voor >
jongeren 12- 18 jaar
... het Utrechts Taalcurriculum docenten een instrumentarium biedt waarmee zij optimaal met hun leerlingen kunnen werken aan het bereiken van de gewenste taaldoelen? Meer informatie is te vinden op www.kijkoponderwijs.nl.
... er een nieuwe film (ong. 9 minuten) is om te gebruiken in de klas: Lezen in het VMBO? Gemaakt door Studio A, in opdracht van Leeskr8! en Stichting Lezen. Hierin komen verschillende jongeren aan het woord over lezen en wat het voor hen betekent. Het helpt u om lezen te bespreken met uw klas! Vraag uw contactpersoon bij de bibliotheek hoe u aan deze gratis film komt.
36
37
37
Spelregels Deze brochure is verspreid onder alle scholen voortgezet onderwijs in de stad Utrecht. Om alle activiteiten goed te organiseren is een aantal spelregels opgesteld.
• Mocht een klas op het afgesproken tijdstip
• Wanneer de bibliotheek onverhoopt niet in
niet kunnen komen, laat dit zo snel mogelijk
staat is uw klas te ontvangen, hoort u dit
weten aan uw contactpersoon of aan de
zo snel mogelijk en wordt in overleg een
bibliotheek waar u verwacht wordt.
nieuwe afspraak gemaakt.
• Blijft de klas zonder opgaaf van reden weg dan worden de kosten wel in rekening gebracht.
Collecties Collectie aanvragen bij de Bibliotheek Utrecht
Collectie terugbrengen naar de bibliotheek
• 3 weken voorafgaand aan de datum dat u de
• Op de zijkant van de krat staat wanneer de
collectie wilt hebben, vraagt u deze aan bij Team Educatie: tel 030 286 1943,
[email protected].
collectie ingeleverd moet worden. • School is zélf verantwoordelijk voor het terugbrengen van de geleende collecties bij
• U geeft door welke collectie u wilt lenen.
één van de bibliotheken in de stad Utrecht.
• Een collectie ‘Lekker lezen’ komt u zelf
Let hierbij op de openingstijden van de
uitzoeken. Hiervoor maakt u een afspraak. • U kunt de boeken 4 of 8 weken lenen. In overleg met u wordt de leenperiode bepaald.
verschillende bibliotheken. • Bij te laat inleveren worden administratiekosten a € 25 per collectie doorberekend. Voor boeken die ontbreken
Het bezorgen van de collectie op school
ontvangt school een rekening.
• De boeken worden geleverd in een rode krat. In deze krat vindt u een lijst met geleverde
Bibliotheekbezoeken
boeken.
• In overleg met school worden het
• De krat wordt door de vervoersdienst van de
programma en de data vastgesteld.
Bibliotheek Utrecht bezorgd op school.
Op
• We verwachten minimaal 1 begeleider/
deze krat komt uw naam te staan, zodat bij
docent per 15 leerlingen. De begeleider
de receptie van school duidelijk is dat
het
is verantwoordelijk voor de groep. Onze
voor u is. Houd zelf ook de bezorgdatum in
voorkeur gaat uit naar een begeleider die de
de gaten en check bij uw receptie.
leerlingen kent, bijvoorbeeld de mentor. Hij
• Bezorgdag is in principe een dinsdag.
of zij draagt zorg voor de orde. • We verwachten van de begeleider/docent een actieve bijdrage.
38
39
Tarieven Met de brugklas naar de bieb
Kerndoelen onderbouw VO € 23 per klas
waar onze producten en diensten bij aansluiten:
Read2Me!: voorleeswedstrijd voor de brugklas
- Startbijeenkomst, promotiemateriaal, suggesties opzet wedstrijd op school, stedelijke finale
- Groepsbezoek Read2Me!
Leeskr8!
• De leerling leert strategieën gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en
luisteren, schrijven en lezen) planmatig voor
€ 23 per klas
geschreven teksten. (Kerndoel 4, Nederlands).
te bereiden en uit te voeren. (Kerndoel 9,
€ 23 per klas
• De leerling leert in schriftelijke en digitale
Movietrader Mediawijsheid
€ 75 per klas
bronnen informatie te zoeken, te ordenen
Movietrader Taal
€ 75
en te beoordelen op waarde voor hemzelf en
mentaire vaardigheden de zeggingskracht
anderen. (Kerndoel 5, Nederlands).
van verschillende kunstzinnige disciplines
Schrijver op school
- Organisatie, collectie boeken, pdf lesbrief
€ 90 per schrijver
- Bezoek van de schrijver zelf
• De leerling leert verhalen, gedichten en
Nederlands). • De leerling leert door het gebruik van ele-
te onderzoeken en toe te passen om eigen
afhankelijk van tarief schrijver
informatieve teksten te lezen die aan zijn
gevoelens uit te drukken, ervaringen vast
DichtKunst: zonder dichter
€ 180 per klas
belangstelling tegemoet komen en zijn
te leggen, verbeelding vorm te geven en
DichtKunst: met dichter
€ 180 plus kosten dichter,
belevingswereld uitbreiden. (Kerndoel 8,
communicatie te bewerkstelligen. (Kerndoel
afhankelijk van tarief dichter
Nederlands).
48, Kunst en cultuur).
Boek & film
€ 25 per 4 weken / € 50 per 8 weken
Boekenshow
€ 70
Advies schoolmediatheek/onderwijsleercentrum
intakegesprek is gratis daarna € 70 per uur
Boeken op school
- Lekker lezen/Jonge Jury/ Leeskr8!/ Read2Me!/Boekenshow
€ 25 per 4 weken per 25 boeken € 50 per 8 weken per 25 boeken
- Wisselcollectie
€ 55 per 40 boeken
- Groepsabonnement
€ 55 per 40 boeken
Eindtermen examen programma VMBO waar onze producten en diensten bij aansluiten:
Alle prijzen zijn exclusief BTW, tenzij anders vermeld.
NE/K/8: De kandidaat kan:
U kunt de activiteiten ook met de Cultuurkaart afrekenen.
• verschillende soorten fictiewerken herkennen • de situatie en het denken en handelen van de personages in het fictiewerk beschrijven • de relatie tussen het fictiewerk en de werkelijkheid toelichten • kenmerken van fictie in het fictiewerk aanwijzen
40
• De leerling leert taalactiviteiten (spreken,
€ 80 per school
• relevante achtergrondinformatie verzamelen en selecteren • een persoonlijke reactie geven op een fictiewerk en deze toelichten met voorbeelden uit het werk NE/V/1: De kandidaat kan: • zelfstandig informatie verwerven, verwerken en verstekken in het kader van het sectorwerkstuk
41
Colofon Sandra Dorèl
Annemieke de Geest
Jessie Hanssen
Dagmar Heijtze
Medewerkers Team Educatie Carolien Krikhaar
Tineke v.d. Schaaf
Utrecht, mei 2015 Deze brochure is verspreid onder alle scholen Voortgezet Onderwijs in de stad Utrecht.
Samenstelling en eindredactie Bibliotheek Utrecht Team Educatie
Pilar van Schaik Medrano
Josephine v.d. Schoot
Isolde Vega
Layout Sylvia Volkert
O-utrecht
Fotografie Het auteursrecht op de afzonderlijke
Uw school hoeft het niet alleen te doen! Petra Willemsen
foto’s berust bij
de betreffende fotografen of hun rechtsopvolgers. Met dank aan Irem Öztürk, Boris Staarman en Amir Diba.
Oplage 250 43
Adressen
Centrale Bibliotheek/
Overvecht
Jeugdbibliotheek
muziekafdeling
Gloriantdreef 1
Waterwin
Oudegracht 167
3562 KW Utrecht
Musicallaan 106
3511 AL Utrecht
030 - 286 19 20
3543 BT Utrecht
030 - 286 18 00
030 - 286 19 75
Parkwijk
Hoograven
Kruidenlaan 1
Zuilen
Smaragdplein 100
3541 BA Utrecht
Zwanenvechtlaan 4
3523 ED Utrecht
030 - 286 19 70
3554 GL Utrecht
030 - 286 19 15
030 - 286 19 30
Tuinwijk Kanaleneiland
Ingenhouszstraat 8
Kunstuitleen Utrecht
Al-Masoedilaan 188
3514 HW Utrecht
St. Jacobsstraat 251
3526 GZ Utrecht
030 - 286 19 10
3511 BP Utrecht
030 - 286 19 40
030 - 286 19 80
Vleuten Lunetten
Dorpsplein 1
Educatie
Hondsrug 21
3451 BK Vleuten
bezoekadressen
3524 BP Utrecht
030 - 286 19 65
St. Jacobsstraat 127
030 - 286 19 25
3511 BP Utrecht
Vleuterweide De Meern
Burchtpoort 16
De Plantage 1
Oranjelaan 14
3452 MD Vleuten
3551 DE Utrecht
3454 BT De Meern
030 - 286 19 85
030- 286 1943
030 - 286 19 60
Oog in Al Everard Meijsterlaan 1a 3533 CK Utrecht 030 - 286 19 55
Voor de meest actuele informatie: www.bibliotheekutrecht.nl