LESBRIEF Titel: XXX Lara Auteur: Erna Sassen Uitgever, jaar: Leopold, 2012 Geschikt voor: niveau 1 vmbo-kgt Plusopdrachten ook geschikt voor niveau: 1 havo / vwo Door: Ron Labordus _________________________________________________________________________________ Citaat 1 Er is iets verschrikkelijks gebeurd. Ik heb de wedstrijd gewonnen. Het was een landelijke schrijfwedstrijd in het Engels en het ging via school. Via mijn vorige school moet ik zeggen, want toen zat ik nog in groep acht, en na de vakantie ga ik naar de middelbare. Ik was zo stom om eraan mee te doen, want mijn meester zei: ‘Lara, dit is echt iets voor jou.’ (Ik had een hele toffe meester. Die kon ik niet teleurstellen.) Dat ik goed ben in Engels komt volgens mij doordat ik megaveel videogames speel en megaveel tvkijk, maar volgens mijn oma zijn het mijn genen. Mijn oma had zelf een Engelse vader, en als het aan haar had gelegen, was ik tweetalig opgevoed, maar mijn moeder zei: ‘Geen denken aan! Want mijn Engels is helemaal niet best, en straks kan ik mijn eigen kleuter niet verstaan.’ Maar goed. Ik schreef een slap verhaal in het Engels over de fietskampeervakantie die mijn ouders en ik twee jaar geleden hebben gehouden in Wales, waarbij alles in de soep liep, of eigenlijk moet ik zeggen: in het water viel. Want hij duurde wel vier weken, die vakantie, en gedurende die vier weken heeft het aan één stuk door geregend. En ik won. Ik was de beste van de regio Noord-Holland. Ik vond het best leuk dat ik had gewonnen. Maar toen wist ik nog niet van de prijs. Dat hoorde ik pas een week later van de burgemeester bij de officiële prijsuitreiking. Het is: Een zomercursus Spaans op een school in Spanje inclusief reis- en verblijfkosten. Ja hoor! Dat heb ik weer. Win ik een keer een prijs… Gelukkig is het geen solozeiltocht rond de wereld. (Die ga ik volgend jaar winnen.) PS Volgens de jury heb ik veel taalgevoel. Volgens mijn oma ook, en dat heb ik dan van haar. Volgens mij heb ik nergens veel gevoel voor. (Alleen voor stress.) Ik moest eerst heel hard huilen samen met mijn moeder. Want ja… mijn ouders hadden géén zomercursus Spaans gewonnen. En Gabi, mijn beste vriendin, ook niet. Maar ik kwam samen met de burgemeester in de krant (heel domme foto; ik zie eruit alsof ik een zware hersenschudding heb) en ik kreeg felicitaties van de hele stad. Dus zeggen: nee bedankt, ik durf niet was geen optie. Aangezien ik geen andere mogelijkheden zag, besloot ik het leven te nemen zoals het komt en er het beste van te maken, zoals mijn vader mij heeft geleerd. Ik ben op Hyves vrienden geworden met de andere winnaars van de schrijfwedstrijd. Ik was namelijk niet de enige geluksvogel; er zijn er nog vier, uit de regio’s in Nederland. Twee meisjes: Akira en Monica, en twee jongens: Tommy en Daniël. Opdrachten bij citaat 1
Lesbrief Jonge Jury 2014 - XXX Lara
1. Noem drie redenen waardom Lara goed is in Engels? 2. Waarom was de vakantie in Wales volgens Lara geen succes? 3. Geef drie redenen waarom Lara moet huilen als ze hoort welke prijs ze gewonnen heeft. 4. Waarom is ‘nee bedankt, ik durf niet’ geen optie? Noem ten minste drie redenen. 5. Vind jij Lara een geluksvogel? Leg je antwoord uit. Plusopdrachten bij citaat 2 6. Waarom vindt Lara zichzelf stom? 7. Lara had eigenlijk niet gedacht te zullen winnen. Waar maak je dat uit op? 8. Waarom vindt Lara het eerst wel leuk dat ze gewonnen heeft, maar later niet meer? 9. Waarom moet haar moeder huilen? Over Erna Sassen Erna Sassen is geboren op 26 april 1961 in Beverwijk. Ze deed het VWO en ging daarna naar de Academie voor Kleinkunst in Amsterdam. Sinds 2004 is ze schrijfster en speelt toneel. Ze werkt voor Frank Groothof als adviseur bij het maken van zijn voorstellingen en zijn cd´s. Erna Sassen woont in Haarlem, samen met haar man Aike. Ze hebben een zoon, Mats (1995) en een dochter Micky (1998). Ze leerde haar man kennen bij het toneel. Hij is theaterregisseur. Meer over Erna Sassen vind je op www.ernasassen.nl
Leestips Maarten Jagermeester, Renner Marlies Slegers, I love Liv Elisa van Spronsen, Au Pair Citaat 2 Hola chicos! Het was supertof! Voordat we gisteravond met z’n allen naar een restaurant gingen, hebben Akira, Mo, Joos en ik saunaatje gespeeld op onze hotelkamer. Dat gaat zo: het bad zit vol met warm (lees: bloedheet) water en eucalyptusolie van je moeder. Je gaat eerst onder de koude douche. Daarna spring je in het hete bad (pas als je vriendinnen het zeggen, niet eerder, want zij hebben de douche vast en achtervolgen je met die koude straal zodra je weg probeert te lopen). Liefst mét bommetje. Als iedereen vier keer is geweest, ga je een tijdje met z’n allen in bad zitten relaxen. Dat lukt niet zo goed, want vier meiden in één bad is wel heel lollig, maar ook heel krap. Dus je krijgt heel vaak een elleboog of een knie in je gezicht. Als het water te koud wordt, laat je het bad leeglopen en dan herhaal je alles, maar dan andersom: hete douche, koud bad. Vier keer. Aan het eind met z’n allen onder de warme douche om te relaxen en te ontdooien. Daarna: aankleden en badkamer dweilen. Je kunt dit ook thuis doen met vriendinnen. De enige voorwaarde is dat de badkamer een ligbad heeft én een aparte douchecabine. Tip 1: Veel gillen Tip 2: Doe het als je ouders niet in de buurt zijn Tip 3: Laat geen sporen achter. (In de vorm van lekkage door overstromende baden en/of douchebakken.) Tip 4: Waarschuw de buren (vanwege het gillen) Tip 5: Het hoeft echt niet naakt. Je kunt heel goed saunaatje spelen in je bikini Lesbrief Jonge Jury 2014 - XXX Lara
Ik vind het trouwens niet erg om vannacht weer in mijn ‘eigen’ bed te moeten slapen, want van één ding word je echt niet goed in een hotel: het geluid. Man, wat een herrie! Ten eerste hebben alle kamers deuren van lood; het soort dat je verwacht in een gevangenis. Als-ie dicht zit, zit-ie dicht. Je ziet vaak in politieseries dat een agent even een hotelkamerdeur intrapt. Geloof er maar niks van. Dat is nep. Een echte hotelkamerdeur krijg je nog niet met een sloophamer op sloopkogel kapot. Daar moet je explosieven bij gebruiken (bommen). Hotelgasten lijken er een sport van te maken: zo veel mogelijk hun kamer in- en uitlopen. Vooral ’s avonds na elf uur, als Akira en ik willen slapen. Ik weet niet wat die hotelgasten dan gaan doen. Misschien gaan ze uit, en zijn ze de hele tijd iets vergeten? ‘O, mijn lippenstift.’ Beng! (Binnen.) Beng! (Buiten.) ‘O! Mijn portemonnee!’(Beng! Twee keer.) ‘O ja, mijn vest!’(Beng! Nog twee keer.) ‘Hè, nee! Je telefoon?!’(B. met extra keiharde irritatie-knal, twee keer.) ‘HEB JE NOU ALLES?’(keihard). ‘Ja. Maar ik moet nog even de televisie uitzetten.’ (B. twee keer.) Zodra hotelgasten hun kamer in komen, zetten ze hun tv keihard aan. Waar is dat goed voor? Ik vroeg mijn moeder: ‘Hoe doe jij dat, met dat geluid?’ Ze wist meteen wat ik bedoelde. Zij heeft altijd oordoppen bij zich. In Nederland ook. Voor je kan niet weten. Als ze met de trein reist en per ongeluk een hele schoolklas tegenkomt. En ik heb Christina gevraagd of Arika de rest van het wekend bij ons mag logeren. Het mag. (Lief hè?) Ben vergeten te vertellen… …dat Akira dolblij was met de webcam die ze van mijn ouders kreeg. We hebben hem meteen dezelfde avond nog uitgeprobeerd op de computer van Abuelo. Het was heel leuk; we hebben allemaal kennisgemaakt met Akira’s familie, zelfs Lola. Ik geloof dat Akira wel twee uur met haar zussen heeft zitten kletsen. En Pepito heeft een liedje voor ze gezongen, heel schattig. Ik kom er niet aan toe alles te vertellen wat we doen. We doen heel veel. Het is hartstikke gezellig! Monica is helemaal gelukkig dat haar zusje er is. Soms gaan ze met z’n tweeën even apart zitten. Ik denk dat ze dan over hun ouders praten of zo. In elk geval hoor je ze niet lachen. Het gaat over serieuze dingen. Maar het grootste deel van de tijd zijn we met z’n allen: mijn vader en moeder, Akira, Mo, ik, Jozefien, Cristina, Abuelo en Pepito. Net één grote familie! Vanmiddag zijn we naar de dierentuin geweest. Nou ja, dierentuin… er waren geen olifanten, geen leeuwen en geen giraffen, dus het leek meer op een kinderboerderij. Maar we hebben wel gelachen. Vooral toen mijn vader in zijn vinger werd gebeten door een doodshoofdaapje dat hij probeerde te aaien. Er stond een groot bord voor zijn neus: Está prohibido acariciar los monos (Verboden de apen te aaien). Het klink misschien een beetje egoïstisch maar ik heb zo’n zin om samen met Akira en Monica de films te kijken die mijn ouders hebben meegenomen. Het zijn er een heleboel, dus dat wordt weer een marathon! Daar verheug ik me op. Maar, en dat is nou juist het egoïstische eraan, die films gaan we pas kijken als mijn ouders en Jozefien weer weg zijn. Dus het lijkt wel alsof ik me verheug op hun vertrek! Terwijl ik het juist zo leuk vind dat ze hier zijn! (Morgen gaan ze al…) Waar ik serieus een beetje naar uitkijk is: weer tijd voor mezelf te hebben om niks te doen. Want nu zijn we de hele tijd met z’n allen, en we maken steeds ‘uitstapjes’. Vanavond is de laatste avond en mijn moeder wil per se naar een flamenco-show. (Dat was het woord Lesbrief Jonge Jury 2014 - XXX Lara
waar ik laatst niet op kon komen.) Dus Cristina zei meteen: ‘Dan moet je naar die club van m’n zus gaan!’ Dat vond m’n moeder een top-idee. Ik heb er eigenlijk helemaal geen zin in. Die club van de zus van Cristina is nogal klein. Een soort langwerpige huiskamer. De toeristen zitten heel dom op klapstoeltjes in twee rijen tegenover elkaar tegen de muur geplakt, en in de ruimte daartussen gaan een paar uur lang de flamenco-danseressen uit hun dak. Het is best knap wat ze doen, maar om er nou tweeënhalf uur op een stoel naar te gaan zitten kijken… Brrr… Ik zei: ‘Mam weet je het zeker? Straks ontwikkel je ook een angst voor Spaanse dansen.’ (Want ze heeft dus al een angst voor Balinese dansen.) Ze wist het zeker. Hmm… Dus dat wordt lachen vanavond. PS Ik word er ook een beetje moe van dat m’n moeder steeds zo op me let. Of ik wel genoeg eet, en genoeg slaap, en dat ik een vest aan moet, of juist uit… Het is lief bedoeld hoor, maar ik ben het een beetje ontwend. En ik hou er geloof ik niet meer zo van. (Als er op me gelet wordt.)
Nou ik hoef me geen zorgen meer te maken. Ik was gisteren toch een beetje bang dat ik me verheugde op het vertrek van mijn ouders? Daar was vandaag niks meer van te merken. Vanochtend stond ik meteen al chagrijnig op. Wilde bijna Lola een schop geven omdat ze in de weg liep. Ik dacht: wat heb ik nou weer? Het voelde als heimwee. Toen wist ik het: vandaag gaan mijn vader en moeder weer terug naar Nederland… Omdat het de laatste dag was, gingen we met z’n allen ontbijten in het hotel. Ik kreeg geen hap door mijn keel. Mijn moeder ook niet. En Mo en Jozefien waren verdacht stil. Maar toen vertelde mijn vader wat hij had gedroomd. (Hij droomt heel vaak heel raar. Als je hem moet geloven.) Hij droomde dat hij achterna werd gezeten door een groep grote, roze flamingo’s omdat hij hun paella had opgegeten. ‘Nou,’ zei mij moeder. ‘Daar zal je het hebben. Nu heeft je vader een angst voor Spaanse dansen ontwikkeld.’ Daar moest ik keihard om lachen. Vooral ook omdat mijn vader en ik er gisteravond geen bal aan vonden, en in de pauze opeens allebei misselijk waren, zodat we weg konden. Akira, Mo en Jozefien hadden hoofdpijn, dus die gingen met ons mee. Maar mijn moeder wilde blijven. Toen hebben we in een café heel gezellig op mijn moeder zitten wachten en ondertussen genoten van het flamencodansen van mijn vader. (Absoluut geen talent.) Opdrachten bij citaat 2 10. De vier vriendinnen gaan ‘saunaatje spelen’. a. Wat doen ze precies? b. In welke volgorde? 11. Lara kan niet slapen. a. Hoe komt dat? b. Welke oplossing heeft haar moeder voor dit probleem? 12. Het was niet slim van de vader van Lara om het aapje te aaien. a. Waarom niet? b. Waarom doet hij het toch? 13. Lara heeft zin een marathon. Wat voor een marathon bedoelt ze? Plusopdrachten bij citaat 2
Lesbrief Jonge Jury 2014 - XXX Lara
14. Er is in de tekst een grappige verwarring tussen de begrippen flamenco en flamingo. a. Wat betekenen beide woorden? b. Zoek bij beide een passend plaatje of maak zelf een tekening. 15. Lara, haar vader, Akira, Mo en Jozefien hebben de flamencovoorstelling maar voor een deel gezien. a. Welke smoes gebruikten ze om eerder weg te kunnen? b. Waar gingen ze vervolgens naartoe? Fictiedossieropdrachten Kies een van de volgende opdrachten en werk die uit voor het fictiedossier. Voor alle opdrachten geldt dat je het boek XXX Lara helemaal moet hebben gelezen. 16. In het boek wordt gesproken van Operatie Funky Aubergine. a. Wat wordt ermee bedoeld? b. Hoe zijn de voorbereidingen op die ‘operatie’? c. Wie zijn erbij betrokken? d. Hoeveel tijd is er voor nodig? e. Wat is het resultaat? f. Hoe wordt dat opgelost? g. Waarom is volgens jou voor Lara die hele operatie van belang? 17. Lara vindt het in het begin maar niks dat ze die prijs heeft gewonnen. In de loop van het boek lijkt het erop dat ze het in Spanje gelukkig toch prima naar haar zin heeft, alhoewel ze ook heimwee krijgt. Verplaats je in de persoon van Lara. Schrijf een brief aan je meester van groep 8, die je zo tof vindt. Vertel wat je in Spanje allemaal meemaakt en waarom het zo leuk is. Gebruik het boek als informatiebron! 18. In XXX Lara worden nogal wat Spaanse gewoonten beschreven. Kies er een aantal en ga op zoek naar informatie en plaatjes. Maak er een PowerPointpresentatie of een collage van.
Lesbrief Jonge Jury 2014 - XXX Lara