schooljaar 2014-2015
De Bibliotheek Utrecht voor vmbo en onderbouw havo/vwo www.bibliotheekutrecht.nl
schooljaar 2014-2015
De Bibliotheek Utrecht voor vmbo en onderbouw havo/vwo
Inhoudsopgave Inleiding
6
Voor leerlingen Met de brugklas naar de bieb
Lezen is het cement van de samenleving Lodewijk Asscher
6
9 leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
11
Read2Me!
leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
12
Leeskr8!
leerjaar 1-2 vmbo
14
Movietrader
leerjaar 1-2-3 vmbo/havo/vwo
16
Schrijver op school
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
18
DichtKunst
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
20
Jongeren lezen kinderen voor
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
22
Boek & film
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
24
Leeskr8!: workshop
leerjaar 1-2 vmbo
28
Boekenshow
leerjaar 1-2 vmbo/havo/vwo
29
Voor docenten
27
Advies schoolmediatheek/onderwijsleercentrum
32
Boeken op school
33
Lekker lezen
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Projectcollectie
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
34 35
Wisselcollectie
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
36
Jonge Jury
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
37
Groepsabonnement
leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
38
En verder
41
Wist u dat…
40
Spelregels
42
Tarieven
44
Kerndoelen en eindtermen
45
Medewerkers Team Educatie
46
7
Inleiding Als jongeren op 15 jarige leeftijd lezen, betekent dat een grotere kans op een succesvol leven. Dat liet de Amerikaanse emeritus hoogleraar Stephen Krashen zien bij het 25 jarig jubileum van Stichting lezen in 2013. Hij benadrukte daarbij het belang van vrij lezen, voor de taalontwikkeling en leesmotivatie van kinderen.
Met het nieuwe jaarprogramma hoopt de Bibliotheek Utrecht ook uw school de handvatten aan te reiken voor een succesvol leesbevorderingsjaar. Heeft u belangstelling? Neemt u vooral contact op met de Bibliotheek Utrecht, Team Educatie,
Hij raakt hier aan het gemeenschappelijk
interview Annemarie Terhell, website Stichting
telefoon 030 2861943 of via ons mailadres
doel van bibliotheek en onderwijs: jongeren
Lezen, 26 maart 2014).
[email protected].
evenwichtige burgers. Mediawijs zijn en goed
Daarbij komt een ander interessant fenomeen:
Isolde Vega
kunnen lezen zijn belangrijke voorwaarden
het lezen van boeken is de enige mediavorm
Team Educatie
voor een geslaagde schoolcarrière. Onderzoek
die een positieve samenhang vertoont met
(Krashen, 2012; Mol, Bus, 2011, 2012) laat zien
Cito-scores, ook als werd gecontroleerd voor
dat lezen een grote bijdrage levert aan de groei
de invloed van dyslexie, opleidingsniveau
van de woordenschat van leerlingen voortgezet
van de ouders en allochtone herkomst.
onderwijs. De school wil de taalontwikkeling
(Kortlever, D.M.J. & Lemmens, J.S. Relaties
van de leerling bevorderen, de bibliotheek wil
tussen leesgedrag en Cito-scores van kinderen.
van de leerling een enthousiaste lezer maken.
Tijdschrift voor Communicatiewetenschap
helpen zich te ontwikkelen tot zelfstandige,
40(1), 87-105). Krashen: ‘Geletterdheid is geen product waar we op moeten focussen. Lezen is de bron van
Bibliotheek en voortgezet onderwijs bouwen
onze leesvaardigheid, ons vocabulaire, van
in Utrecht al enige jaren aan een traditie van
spelling, het vermogen om complexe teksten
samenwerking, een voorbeeld daarvan is het
en grammatica te begrijpen en ook van het
jaarlijkse Read2Me! lees- en voorleestraject,
ontwikkelen van schrijfvaardigheid.’
met een spetterende finale in de stad.
Een tekst moet niet alleen leuk zijn, maar je
In het dit jaar gepubliceerde Taal curriculum
ook in hoge mate interesseren. Je moet verliefd
8 - 14 jarigen, wordt uitgegaan van een actief
zijn op het verhaal. Het moet uitdagend zijn,
leesbevorderingsbeleid, ook in het voortgezet
zodat je een dwingende noodzaak voelt om
onderwijs, bij uitstek een aangelegenheid
de tekst tot je te nemen. Pas dan komt de lezer
waar bibliotheek en school elkaar kunnen
terecht in een ‘flow’ en schakelt de onbewuste
versterken.
machinerie in werking. (Uit: Verliefd op lezen,
8
9
Voor leerlingen
Leerjaar 1 vmbo/havo/vwo vmbo t/havo/vwo
Met de brugklas naar de bieb Maak uw eigen programma!
Wilt u uw leerlingen mediawijzer maken? Of wilt u juist het lezen van fictie stimuleren?
DUUR
Module A: Vinden in de bibliotheek, hoe doe je dat?
WANNEER
Module B: Hoe kies je een leuk boek voor jezelf?
in overleg
Een module duurt ongeveer 30 minuten. Het programma
LOCATIE
wordt verzorgd door twee bibliotheekmedewerkers. Na
één van de vestigingen van de
binnenkomst wordt de klas in tweeën verdeeld. Helft A
Bibliotheek Utrecht
80 minuten
krijgt module A, helft B krijgt module B. Na een half uur ruilen we om. Elke module heeft een eigen werkvorm. Met
U ZORGT VOOR
welkom, inleiding en afsluiting duurt dit programma bij
per 15 leerlingen is minimaal één
elkaar ongeveer 1 uur en 20 minuten.
begeleider nodig, bij voorkeur de mentor
Doel • leerlingen leren informatie en fictie zoeken, vinden en kiezen
KOSTEN
€ 23 per klas
• leerlingen leren kritisch bronnen beoordelen • leerlingen ondersteunen bij het ontwikkelen van hun eigen literaire smaak
INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
12
13
Leerjaar 1 vmbo/havo/vwo
Read2Me!
Voorleeswedstrijd voor de brugklas U ZORGT VOOR
• organiseren schoolronde • aanmelden winnaar schoolfinale WANNEER
Leerlingen uit de brugklas lezen hun favoriete fragment
Doel
• startbijeenkomst voor docenten:
voor uit een zelfgekozen, recent jeugd(lees)boek. Het
• leesplezier bij leerlingen vergroten door spelelement in
oktober 2014
leesplezier staat voorop!
• groepsbezoek Read2Me! voor de brugklassen:
Deelnemende scholen selecteren tijdens de schoolfinale
november 2014/januari 2015
ieder hun beste voorlezer, deze voorlezers strijden
• schoolfinale: februari/ maart 2015
te voeren • peer to peer element inzetten: leerlingen tippen elkaar
vervolgens tegen elkaar in de stedelijke finale Read2Me!
boeken • met kwalitatief goede boeken aansluiten bij belevingswereld en leesniveau leerlingen
De beste voorlezer van de stad Utrecht neemt deel aan de
• door leerlingen zelf verhalen te laten kiezen en deze aan
• stedelijke finale:
wedstrijd op provinciaal niveau, waarna de winnaar van
anderen voor te lezen, wordt de leesmotivatie vergroot
maart 2015
deze wedstrijd doorgaat naar de landelijke finale.
• provinciale finale: maart/april 2015 • landelijke finale: april/mei 2015
voor stedelijke finale • bij bezoek met de klas aan de bibliotheek is per 15 leerlingen minimaal één begeleider nodig, bij voorkeur de mentor • terugbrengen van de boeken naar één van de vestigingen van de Bibliotheek Utrecht KOSTEN
• startbijeenkomst, promotie
Boeken School kan een collectie Read2Me! boeken lenen bij de bibliotheek.
materiaal en stedelijke finale: € 80 per school • collectie boeken: € 22 per 4 weken per 30 boeken / € 44 per 8 weken
LOCATIE
Groepsbezoek Read2Me!
• groepsbezoek Read2Me!:
Als voorbereiding op deze wedstrijd kunt u met alle
bij bibliotheek naar keuze
brugklassen naar de bibliotheek komen. Elke klas krijgt in
per 30 boeken. • groepsbezoek Read2Me!: € 23 per klas
• schoolfinale: op school
één uur en twintig minuten de volgende twee onderdelen:
• stedelijke finale: in plaatselijk
Module: Hoe kies je een leuk Read2Me! boek voor jezelf?
INFORMATIE
Module: Hoe lees je goed voor?
Team Educatie
theater
telefoon 030 286 19 43 DE BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
[email protected]
• startbijeenkomst docenten • promotiemateriaal voor op school • levering boeken (aantal boeken afhankelijk van aantal brugklassen) • groepsbezoek Read2Me! • organisatie stedelijke finale
14
15
Leerjaar 1-2 vmbo
Leeskr8! DUUR
op school of in de bibliotheek: multimediale les 60 minuten WANNEER
Leeskr8! is een combinatie van een traditionele les en digitale middelen. Juist jongeren blijken daar gevoelig voor te zijn.
in overleg U kijkt de film Leeskr8!: een film van 9 minuten waarin LOCATIE
acht jongeren vertellen wat zij hebben met boeken, lezen
één van de vestigingen van de
en de bibliotheek. Deze kunt u in de klas vertonen en is
Bibliotheek Utrecht of op school
een mooie start voor een gesprek met leerlingen over hún ervaringen.
U ZORGT VOOR
bij bezoek aan de bibliotheek is per 15
In de bibliotheek of in een computerlokaal op school
leerlingen minimaal één begeleider
geeft de bibliotheekmedewerker een multimediale les.
nodig, bij voorkeur de mentor
Leerlingen zitten met z’n tweeën achter een computer en voeren vervolgens korte opdrachten uit. Ook bekijken ze
KOSTEN
gezamenlijk korte filmpjes over boeken en lezen. Ze krijgen
€ 23 per klas
bovendien individuele leestips van de Kr8voermachine! Aan het eind van de les liggen alle gebruikte boeken
INFORMATIE
op tafel, deze boeken kunnen geleend worden. Er blijkt
Team Educatie
namelijk altijd wel een boek te zijn dat ze willen lezen!
telefoon 030 286 19 43
[email protected]
Om een indruk te krijgen van een les Leeskr8 met een klas: ga naar de docentenpagina van www.leeskr8.nl en bekijk
BIJZONDERHEDEN
de introductiefilm (4 minuten).
aanvullend kunt u de boeken lenen die tijdens de Leeskr8-les zijn
Doel
gepresenteerd.
• leerlingen ontdekken dat ze best veel en vaak lezen, of
Kosten: € 22 per 30 boeken per 4 weken/
dat nou boeken, strips, kranten of tijdschriften zijn: het
€ 44 per 60 boeken per 8 weken
is allemaal lezen! • leerlingen weten dat er voor ieder van hen geschikte leesboeken, informatieve boeken, tijdschriften of strips zijn
16
Gratis Kr8voer! app van Leeskr8 voor Apple en Android. Leerlingen krijgen via hun mobiele telefoon leestips op maat! Voor Apple verkrijgbaar in de iTunes Store, ook geschikt voor iPad. Voor Android te downloaden in Play Store. Leeskr8! Is ook te vinden op Facebook en Linkedin!
17
Leerjaar 1-2-3 vmbo/havo/vwo
Movietrader: Hoe mediawijs ben jij? DUUR
90 minuten WANNEER
in overleg
Movietrader is een programma om leerlingen bewuster en veiliger te leren internetten. Deze crossmediale mediawijsheidquiz bestaat uit 9 filmpjes.
LOCATIE
één van de vestigingen van de
Om de zoveel minuten zet de Movietrader een filmpje stil
Bibliotheek Utrecht
en verschijnt in het scherm een meerkeuzevraag. Zodra de leerlingen de vraag beantwoord hebben, loopt het filmpje
U ZORGT VOOR
weer verder.
per 15 leerlingen is minimaal één
Elke filmpje eindigt met een vraag, waarbij ze de
begeleider nodig, bij voorkeur de
informatie uit de film moeten toepassen op hun eigen
mentor
situatie. Ook gaan ze in de bibliotheek op zoek naar antwoorden.
KOSTEN
€ 75 per klas
Onderwerpen die aan bod komen: wat is er eigenlijk over jou te vinden op internet? Wil je dat? Geloof jij alles wat je
INFORMATIE
ziet en leest op internet? Flirt je er wel eens?
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
Quiz
[email protected]
De Movietrader heeft ook een quizelement. Als de leerlingen de vragen in de filmpjes goed beantwoorden, krijgen ze punten. Als alle filmpjes zijn bekeken en alle vragen zijn beantwoord, zien de leerlingen hun eindscore en weten ze hoe mediawijs ze zijn.
Doel • leerlingen worden op een speelse manier mediawijzer • docent kan mediawijsheid leerlingen inschatten
JONGEREN, SEKS, INTERNET
18
GAME VERSLAVING
DIGITAAL PESTEN
19
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Schrijver op school
KOSTEN
€ 90. Voor dit bedrag regelt de Bibliotheek Utrecht, in overleg met u, een schrijver voor op school, krijgt u een pdf document met daarin de lesbrief plus een collectie boeken van
DUUR
deze schrijver te leen voor 8 weken.
50 / 60 minuten WANNEER
in overleg
Kennismaken met een schrijver is een inspirerende aangelegenheid! De schrijver praat in de klas met uw leerlingen over zijn of haar boeken.
LOCATIE
U kunt in overleg met de Bibliotheek Utrecht een schrijver boeken. Het leerjaar en leesniveau van uw klas
De kosten voor het bezoek van de
is daarbij richtinggevend. Ongeveer acht weken vóór het
schrijver zélf is afhankelijk van uw
schrijversbezoek ontvangt u een lesbrief en boeken van de
wensen. Elke schrijver heeft zijn
betreffende auteur.
eigen honorarium. Houd rekening met een minimumbedrag van
op school of in een vestiging van de
Leerlingen stellen de vragen die ze hebben voorbereid.
Bibliotheek Utrecht
Daarna vertelt de schrijver over het schrijfproces.
De docent die het bezoek heeft voorbereid met de klas is bij
€ 300 voor 3 schrijversbezoeken aan
Drijfveren en dilemma’s komen aan bod. Doel? Leerlingen
voorkeur ook aanwezig bij het schrijversbezoek.
3 klassen op één dag.
Doel
INFORMATIE
• leerlingen maken kennis met de schrijver van een boek
Team Educatie
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
verleiden tot lezen en misschien wel zelf schrijven!
• adviseren geschikte schrijvers • bemiddelen tussen school en schrijver
Goede ervaringen zijn er met: Martine Letterie Oorlog zonder vader, Familiegeheim,
• collectie boeken en lesbrief
Brugklassers!, Hanna’s reis, Verzet tegen de vijand
• bezorgen van boeken op school
Annemarie Bon Love u 2 much, Niets meer te verliezen,
en zijn/haar inspiratiebronnen • leerlingen stimuleren om een mening te vormen over
Een nieuw leven, Oppassen
• leerlingen krijgen inzicht in het schrijfproces
Caja Cazemier Offline, Vamp, Bye bye brugklas, Cool, Lotte
• leerlingen stimuleren om meer boeken (van deze
• goede voorbereiding: aandacht
en Karima, Knalhard!, Verliefd zijn is een ramp!, Te snel
besteden aan het werk van de
Elle van den Bogaart Verdoofd, De gele scooter, Vermist,
schrijver, leerlingen motiveren,
Prooi, Krassen, De val, Duizend kilometer, No deal
samen met hen de ontmoeting
Khalid Boudou Pizzamaffia, Alles of Niets, Iedereen krijgt
met de schrijver voorbereiden.
klappen
één van de vestigingen van de
van Mars, Post uit de oorlog, Aangespoeld, Tien dagen in een
Bibliotheek Utrecht
gestolen auto, Onweer Bibi Dumon Tak Latino King Ruben Prins Met open ogen, Laat me niet stikken, Onder het donkere water
schrijver) te gaan lezen
Fotografie: Wilco van Dijen © Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv.
Anna Woltz Meisje nummer achttien, Alles kookt over, Meisje
[email protected]
een boek
U ZORGT VOOR
• terugbrengen van de boeken naar
telefoon 030 286 19 43
Wilma Geldof Bitch!, Levi, Lola en de liefde, Een laatste brief, Nathans val
20
21
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
DichtKunst
KOSTEN
• zonder dichter: € 180 per klas. De docent geeft zelf les 3: de workshop gedicht schrijven • met dichter: € 180 per klas + kosten van de dichter. Houd rekening met
DUUR
een minimumbedrag van € 300
vier lesuren WANNEER
Vier lessen over kunst en poëzie, verzorgd door de Bibliotheek Utrecht en Kunstuitleen Utrecht.
Doel
voor 3 workshops aan 3 klassen op
• leerlingen leren aandachtig kunstwerken te bekijken en
één dag
Les 1: Kunstwerken uitkiezen bij Kunstuitleen Utrecht
• leerlingen leren woorden zoeken en vinden bij een
in overleg
er een beargumenteerde keuze uit te maken (docent met een groepje leerlingen)
• les 1:
U kiest een thema (bv. liefde, oorlog, dromen). Vervolgens
• leerlingen schrijven een eigen gedicht
telefoon 030 286 19 43
Kunstuitleen Utrecht
gaan een paar leerlingen, samen met u, drie tot vijf
• leerlingen combineren hun gedicht met de afbeelding
[email protected]
• les 2, 3 en 4:
kunstwerken uitkiezen bij Kunstuitleen Utrecht. Deze
van het gekozen kunstwerk tot een visueel aantrekkelijk
kunstwerken worden tentoongesteld in een bibliotheek dicht
geheel
op school of bibliotheek
kunstwerk
INFORMATIE
LOCATIE
Team Educatie
bij school of op school. BIBLIOTHEEK EN KUNSTUITLEEN
Les 2: Kunst bekijken en een kunstwerk kiezen
ZORGEN VOOR
U krijgt een powerpointpresentatie geleverd, waarmee
• gewenste kunstwerken
u op school het project introduceert en vervolgens alle
• powerpointpresentatie voor les 2
gekozen kunstwerken digitaal presenteert. De leerlingen
• kijkwijzer om het keuzeproces bij
kiezen aan de hand van een Kijkwijzer het kunstwerk dat
de leerlingen te begeleiden • indien gewenst: een dichter die de workshop DichtKunst gaat geven • bibliotheek naar keuze, voor de workshop DichtKunst • toegang tot de digitale werkplaats DichtKunst
Tekst: Amaris Dorff, klas 1 Via Nova College, beeld: Annet Scholten
hen het meeste aanspreekt. Les 3: Gedicht schrijven Zelf een gedicht schrijven! De leerlingen krijgen een workshop DichtKunst, die naar keuze door de docent zelf of door een dichter gegeven wordt. Het kunstwerk dat in les 2 gekozen is, vormt de inspiratiebron. Les 4: Combineren gedicht met kunstwerk: een eigen kunstgedicht!
U ZORGT VOOR
Leerlingen combineren in een digitale werkplaats
• bezoek Kunstuitleen met groepje
hun eigen gedicht met de digitale afbeelding van het
leerlingen om samen kunstwerken
kunstwerk. Het resultaat wordt opgenomen in het
uit te kiezen
portfolio van de leerling.
• digitale omgeving op school • bij bezoek aan de bibliotheek is
Feestelijke afsluiting op school!
per 15 leerlingen minimaal één
De mooiste kunstgedichten worden beloond!
begeleider nodig, bij voorkeur de
Met toestemming van de leerlingen worden hun
mentor
kunstgedichten gepubliceerd op de website van de Bibliotheek Utrecht en Kunstuitleen Utrecht!
22
23
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Jongeren lezen kinderen voor DUUR
• 1 uur workshop ‘Hoe lees je goed voor?’ • 6 x 20 minuten voorlezen op de basis school, waarbij de laatste keer voor- lezen feestelijk wordt afgesloten! WANNEER
Samenwerkingsproject waarbij ongeveer 10/12 leerlingen gaan voorlezen aan kinderen van groep 3 (of 4) van een basisschool in de buurt van uw school. Bijzonder geschikt om uit te voeren in het kader van de maatschappelijke stage!
in overleg Uw leerlingen krijgen een workshop: Hoe lees je goed voor? LOCATIE
Daarna gaan ze gedurende zes weken elke week een half
• workshop ‘Hoe lees je goed voor?’:
uurtje voorlezen aan kinderen van de basisschool.
op uw school of in de bibliotheek • het voorlezen zelf: op de basisschool
U krijgt 25 (prenten)boeken op school, waaruit uw leerlingen kunnen kiezen en waaruit ze gaan voorlezen. Deze collectie blijft op school gedurende het project.
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
U bedenkt samen met de basisschool de start en de
• workshop ‘Hoe lees je goed voor?’
feestelijk afsluiting van het project!
• afleveren collectie voorleesboeken op school
Doel • leerlingen leren verhalen interpreteren en overbrengen
U ZORGT VOOR
• leerlingen reflecteren op hun eigen lees-verleden
• basisschool om mee samen
• positieve ontwikkeling eigenwaarde door waardering en
te werken • maken van een planning, samen
positieve feedback van de kinderen aan wie ze voorlezen. • bijdragen aan buitenschools leren
met de basisschool • wekelijks inplannen voorbereidingstijd voor de leerlingen • ondersteuning leerlingen bij de voorbereiding • begeleiding leerlingen van en naar
KOSTEN
€ 75 per groep
de basisschool • begeleiding leerlingen tijdens de voorleessessies op de basisschool • terugbrengen collectie voorleesboeken naar een vestiging van de
INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
Bibliotheek Utrecht 24
25
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Boek & film BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school U ZORGT VOOR
het terugbrengen van de collectie
De laatste jaren zijn veel jeugdboeken met succes verfilmd! Het bekijken van een boek verfilming en het lezen van het oorspronkelijke boek is een aansprekende werkvorm.
naar een bibliotheek in de stad Utrecht
Stormbreaker van Anthony Horowitz Als de 14-jarige Alex ontdekt dat zijn enige familielid is vermoord, gaat hij op zoek naar de ware toedracht. Soort James Bond voor jongeren! Thema’s: spionage, detective, geheim agenten.
De collectie bestaat uit 25 exemplaren van het boek, de bijbehorende film op dvd en lessuggesties voor de docent.
Hugo van Brian Selznick Filmeditie van ‘De uitvinding van Hugo Cabret’.
DIRECT BESTELLEN?
telefonisch bestellen tijdens
Pizzamaffia van Khalid Boudou
De twaalfjarige Hugo heeft de zorg voor de klokken van een
kantooruren, van ma t/m do:
Brahim (ik-figuur) en zijn neef Haas werken vaak in de
treinstation in Parijs overgenomen. Hij komt in aanraking
via 030 286 19 43 of per mail:
pizzeria van hun ouders. Door een ruzie stappen Brahims
met een bittere oude man en een vreemd meisje.
[email protected].
oom en neef op en beginnen een eigen pizzeria. Er barst
Thema’s: Parijs, weeskinderen, filmgeschiedenis,
Aanvragen minimaal 3 weken van
een ware pizza-oorlog los.
Georges Méliès.
tevoren
Thema’s: ruzies, familierelaties, jaloezie, verliefdheid.
KOSTEN
Oorlogswinter van Jan Terlouw
Levensgeschiedenis van een 19- jarige Surinaamse student
€ 22 voor 4 weken / € 44 voor 8 weken
Plotseling is de 16-jarige Michiel betrokken bij het verzet en
en een 40-jarige Hollandse getrouwde vrouw, die in 1928
ervaart hij hoeveel angst, onzekerheid en moeilijkheden
verliefd op elkaar worden. Ze krijgen een zoon (Sonny Boy),
INFORMATIE
dit met zich meebrengt. Maakt hij nu fouten, of is er toch
beginnen een pension in Scheveningen en nemen in de
Team Educatie
verraad in het spel? Maar van wie?
Tweede Wereldoorlog onderduikers in huis.
telefoon 030 286 19 43
Thema’s: Nederland, Tweede Wereldoorlog, verzet.
Thema’s: cultuurverschillen, liefde, verzet.
Sonny Boy van Annejet van der Zijl
[email protected] Spijt! van Carry Slee
nieuw!
Boek&Film KORT
David doet niet mee aan het treiteren van dikke Jochem,
voor onderbouw vmbo/havo/vwo
maar hij doet ook niets om het te verhinderen. Als het te
De NTR heeft bij 38 jeugdboeken korte animatiefilmpjes
laat is, krijgt David spijt.
laten maken door getalenteerde, jonge filmmakers.
Thema’s: pesten, zelfdoding, dik zijn, schoolleven.
Leerlingen bekijken de filmpjes en worden nieuwsgierig naar het bijbehorende boek. De collectie bestaat uit
De jongen in de gestreepte pyjama van John Boyne
verschillende boeken naar keuze, u kunt de filmpjes
In 1943 verhuist Bruno, een Duitse jongen, met zijn vader
bekijken op WWW.SCHOOLTV.NL/BEELDBANK/ZOEK/?O=1540518
naar een vreemde plek waar joodse mensen in gestreepte pyjama’s achter een hek leven. Bruno sluit vriendschap met
Doel
Shmuel, die aan de andere kant van het hek woont.
• leerlingen stimuleren om te lezen
Thema’s: concentratiekamp Auschwitz, Duitsland,
• leerlingen stimuleren om boek en film te vergelijken met
Tweede Wereldoorlog. 26
elkaar 27
Voor docenten
Docenten leerjaar 1-2 vmbo
Leeskr8!: workshop
Docenten Nederlands leerjaar 1-2 vmbo/havo/vwo
Boekenshow
DUUR
120 minuten
in overleg
Wilt u uw leerlingen aan het lezen krijgen maar weet u niet precies hoe? Leeskr8! biedt uitkomst! Kijk op www.leeskr8.nl.
LOCATIE
Door Leeskr8! ontdekken leerlingen dat ze eigenlijk best
op uw school of in een vestiging van
veel en vaak lezen, dat lezen soms moeilijk is, dat dat
Na afloop krijgt u een overzicht van alle titels die de revue
de Bibliotheek Utrecht
helemaal niet erg is, maar dat het wel belangrijk is voor je
zijn gepasseerd!
WANNEER
U wilt uw vak bijhouden maar heeft weinig tijd? De Bibliotheek Utrecht presenteert u de nieuwste jeugdboeken, die geschikt zijn voor leerlingen uit de onderbouw.
DUUR
60 minuten WANNEER
in overleg
toekomst dat je goed kunt lezen. En door vanuit de leerling
LOCATIE
op uw school of in een vestiging van
U ZORGT VOOR
naar lezen te kijken, laat Leeskr8! ze ontdekken dat lezen
Doel
als de workshop op school is:
eigenlijk best leuk kan zijn! Maar daar hebben ze wel wat
• opfrissen van titelkennis, zodat u uw leerlingen goed
het computerlokaal
hulp bij nodig…
kunt adviseren • met actuele, nieuwe boeken het leesplezier van uw
de Bibliotheek Utrecht AANVRAAG
minimaal 6 weken van te voren
KOSTEN
Het programma is speciaal ontwikkeld voor docenten,
leerlingen bevorderen
70 excl. BTW
schoolmediathecarissen en bibliotheekmedewerkers.
INFORMATIE
Workshop
Collectie boeken op school: € 22 per 4
Team Educatie
U leert hoe u Leeskr8! kunt doen met uw klas. Afwisselend
weken per 30 boeken
telefoon 030 286 19 43
krijgt u de pet van de leerling en die van de docent op!
[email protected]
Aan het eind van de workshop kunt u niet alleen een les
INFORMATIE
Leeskr8! geven, maar ook een les maken. We sluiten af met
Team Educatie
het bespreken van ieders ervaringen. Ook hoe Leeskr8! zich
telefoon 030 286 19 43
verhoudt tot andere leesbevorderingsactiviteiten op school
[email protected]
• nieuwe titels aandragen voor het leesdossier
KOSTEN
€ 70 excl. BTW
komt aan de orde. Om een indruk te krijgen van een les Leeskr8 met een klas: ga naar www.leeskr8.nl en klik op docenten. Bekijk vervolgens het introductiefilmpje (4 minuten).
Doel U raakt bekend met een multimediaal en interactief programma om het lezen van uw leerlingen te bevorderen.
30
31
Schoolmediathecarissen/docenten
Advies schoolmediatheek/ onderwijsleercentrum WANNEER
in overleg
Leerlingen die veel met boeken in aanraking komen, hebben daar baat bij in hun schoolloopbaan.
KOSTEN
intakegesprek is gratis, uurtarief
De Bibliotheek Utrecht kan uw school helpen bij het
vervolgtraject (op basis van offerte)
opzetten en onderhouden van de schoolmediatheek/
€ 70
onderwijsleercentrum. Ook adviseren wij over de samenstelling en sanering van uw collectie.
INFORMATIE
Graag geven we suggesties omtrent websites, databanken
team Educatie
en programma’s om de positie van de mediatheek/
telefoon 030 286 19 43
onderwijsleercentrum in school te verstevigen.
[email protected]
In een gesprek met u geeft de Bibliotheek Utrecht advies op maat.
Doel • optimalisering van de leesomgeving in school • verbeteren van de zoekstructuur in de schoolmediatheek
32
33
Boeken op school
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Lekker Lezen
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Projectcollectie
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op
Een collectie van 30 boeken voor uw klas, op maat gemaakt. Wilt u leesboeken, informatieve boeken, stripboeken of juist een mix?
Een collectie van 30 boeken over een onderwerp naar keuze. De Bibliotheek Utrecht stelt deze collectie speciaal voor u samen.
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
naar een bibliotheek in de stad
Geef uw voorkeuren door en wij proberen zo goed mogelijk
U krijgt informatieve boeken en (indien beschikbaar) ook
U ZORGT VOOR
Utrecht
aan uw wensen te voldoen!
leesboeken en dvd’s.
het terugbrengen van de collectie
DIRECT BESTELLEN
Doel
Bijvoorbeeld over wereldgodsdiensten, geschiedenis van
telefonisch bestellen tijdens
• leerlingen in een vertrouwde omgeving in aanraking
Utrecht, Romeinen, relaties en seksualiteit.
school U ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school
het terugbrengen van de collectie
naar een bibliotheek in de stad
kantooruren, van ma t/m do: via 030 286 19 43 of per mail:
[email protected] Aanvragen minimaal 3 weken van tevoren KOSTEN
laten komen met verschillende soorten boeken • de woordenschat van leerlingen vergroten door ze meer (en ontspannen!) leeskilometers te laten maken • belevingswereld van leerlingen uitbreiden door ze een
Utrecht DIRECT BESTELLEN
Doel
telefonisch bestellen tijdens
Aanvulling op uw eigen lesmateriaal
kantooruren, van ma t/m do: via 030 286 19 43 of per mail:
aangename mix van allerlei soorten boeken aan te
[email protected].
bieden
Aanvragen minimaal 3 weken van tevoren
€ 22 per 4 weken per 30 boeken KOSTEN INFORMATIE
€ 22 per 4 weken per 30 boeken
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
INFORMATIE
[email protected]
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
36
37
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Wisselcollectie
Boeken voor langere tijd op school
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Jonge Jury
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school U ZORGT VOOR
Elk jaar het meest actuele aanbod leesboeken in uw eigen klas of schoolmediatheek? Neem dan een wisselcollectie. Die mag u een heel jaar lenen. Zo heeft u altijd de nieuwste boeken.
het terugbrengen van de collectie
De Jonge Jury is een landelijk en jaarlijks terugkerend leesbevorderingsproject voor jongeren van 12 tot 16 jaar.
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
het afleveren van de collectie op school
Zij lezen tussen half augustus en eind februari naar eigen
U ZORGT VOOR
naar een bibliotheek in de stad
U kunt een wisselcollectie uitzoeken voor de hele school
keuze een aantal jeugdboeken uit het jaar ervoor en
het terugbrengen van de collectie
Utrecht
of voor een enkele klas. Tussentijds mag u één keer de
brengen een stem uit op hun favoriete titels. Er kan tot
naar een bibliotheek in de stad
collectie ruilen.
1 maart gestemd worden. De vijf boeken die de meeste
Utrecht
stemmen ontvangen, worden genomineerd voor de Prijs
DIRECT BESTELLEN
telefonisch bestellen tijdens
Doel
kantooruren, van ma t/m do:
• actuele boeken binnen handbereik van uw leerlingen en
via 030 286 19 43 of per mail:
DIRECT BESTELLEN
u kunt maximaal 60 boeken lenen en De Bibliotheek Utrecht levert jeugdboeken die uw
een periode van 8 weken kiezen waarin
leerlingen kunnen lezen voor de Jonge Jury. Het aantal
u deze boeken wilt hebben op school:
U kunt op afspraak zélf uw collectie
collecties Jonge Jury boeken is niet onbeperkt! Dus wie het
periode A:
komen samenstellen
eerst komt…
half september tot half november
KOSTEN
Doel
€ 55 per schooljaar per 40 boeken
• leerlingen stimuleren om te lezen
[email protected].
docenten
van de Jonge Jury. Zie ook www.jongejury.nl.
• leesbevordering door een frisse collectie in eigen huis
periode B:
• leerlingen ontwikkelen hun literaire smaak door INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
verschillende boeken te lezen • de woordenschat van de leerlingen vergroten door leeskilometers te maken
begin december tot medio februari telefonisch bestellen tijdens kantooruren, van ma t/m do: via 030 286 19 43 of per mail:
[email protected]. Aanvragen minimaal 3 weken van tevoren KOSTEN
voor € 44 kunt u 30 boeken lenen voor 8 weken INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
38
39
Leerjaar 1-2-3-4 vmbo & 1-2-3 havo/vwo
Groepsabonnement WANNEER
in overleg
Bibliotheek Utrecht
Een omgeving die rijk is aan boeken stimuleert het lezen. De Bibliotheek Utrecht wil graag bijdragen aan het creëren van een goede en inspirerende leesomgeving in de klas.
BIBLIOTHEEK ZORGT VOOR
Per abonnement mag u maximaal 40 boeken lenen en
rondleiding tijdens het eerste bezoek
deze 6 weken houden. Voor elke klas kunt u een apart
aan de bibliotheek
abonnement nemen.
U ZORGT VOOR
U kunt eens per 6 weken met (een deel van) uw klas boeken
begeleiding door een volwassene
komen lenen in de bibliotheek. Ook kan de docent of een
tijdens het bibliotheekbezoek
andere volwassene naar de bibliotheek komen om boeken
LOCATIE
één van de vestigingen van de
voor de leerlingen uit te zoeken. De docent kan ook boeken KOSTEN
en andere media ter ondersteuning van eigen lessen
€ 55 per abonnement per schooljaar
komen lenen.
voor maximaal 40 boeken per keer
Doel INFORMATIE
Team Educatie telefoon 030 286 19 43
[email protected]
• leerlingen tot lezen verleiden door te zorgen voor voldoende boeken in school • leerlingen vertrouwd maken met de bibliotheek en hen leren om zelfstandig boeken en andere media te kiezen, zodat bibliotheekbezoek vanzelfsprekend wordt
En verder
Bijzonderheden • voor dit abonnement gelden de uitleenregels van de Bibliotheek Utrecht (www.bibliotheekutrecht.nl) • dit abonnement is NIET bedoeld voor het lenen van meerdere boeken over één onderwerp (daarvoor zijn er de projectcollecties, zie pagina 35)
40
41
Wist u dat... ... als u samenwerkt met de Bibliotheek Utrecht, uw leerlingen van leerjaar 1 een gratis pas krijgen van de bibliotheek?
... wij graag met u meedenken over een
taalbeleidsplan of leesplan voor uw school?
Carolien Krikhaar, consulent voortgezet onderwijs
... wij uw eigen leesbevorderings projecten op school kunnen ondersteunen? ... op de site van de Bibliotheek Utrecht een pagina speciaal voor jongeren te vinden is? www.bibliotheekutrecht.nl > speciaal voor >
jongeren 12- 18 jaar
... het Utrechts Taalcurriculum docenten een instrumentarium biedt waarmee zij optimaal met hun leerlingen kunnen werken aan het bereiken van de gewenste taaldoelen? Meer informatie is te vinden op http://tinyurl.com/n5w7d4e
42
43
Spelregels Deze brochure is verspreid onder alle scholen voortgezet onderwijs in de stad Utrecht. Om alle activiteiten goed te organiseren is een aantal spelregels opgesteld.
• Mocht een klas op het afgesproken tijdstip
• Wanneer de bibliotheek onverhoopt niet in
niet kunnen komen, laat dit zo snel mogelijk
staat is uw klas te ontvangen, hoort u dit
weten aan uw contactpersoon of aan de
zo snel mogelijk en wordt in overleg een
bibliotheek waar u verwacht wordt.
nieuwe afspraak gemaakt.
• Blijft de klas zonder opgaaf van reden weg dan worden de kosten wel in rekening gebracht.
Collecties Collectie aanvragen bij de Bibliotheek Utrecht
Collectie terugbrengen naar de bibliotheek
• 3 weken voorafgaand aan de datum dat u de
• Op de zijkant van de krat staat wanneer de
collectie wilt hebben, vraagt u deze aan bij Team Educatie Trumanlaan: tel 030 286 1943,
[email protected]. • Welke boeken u wilt lenen geeft u door:
terugbrengen van de geleende collecties bij één van de bibliotheken in de stad Utrecht.
leesboeken, informatieve boeken, poëzie,
Let hierbij op de openingstijden van de
strips of een mix daarvan. Formuleer uw
verschillende bibliotheken.
wensen en we doen ons best om daaraan te voldoen! • U kunt de boeken 4 of 8 weken lenen. In overleg met u wordt de leenperiode bepaald.
• Bij te laat inleveren worden administratiekosten a € 25 per collectie doorberekend. Voor boeken die ontbreken ontvangt school een rekening.
Het bezorgen van de collectie op school
Bibliotheekbezoeken
• De boeken worden geleverd in een rode krat.
• In overleg met school worden het
In deze krat vindt u een lijst met geleverde boeken.
programma en de data vastgesteld. • We verwachten minimaal 1 begeleider/
• De krat wordt door de vervoersdienst van de
docent per 15 leerlingen. De begeleider
Bibliotheek Utrecht bezorgd op school.
Op
is verantwoordelijk voor de groep. Onze
deze krat komt uw naam te staan, zodat bij
voorkeur gaat uit naar een begeleider die de
de receptie van school duidelijk is dat
het
leerlingen kent, bijvoorbeeld de mentor. Hij
voor u is. Houd zelf ook de bezorgdatum in de gaten en check bij uw receptie. • Bezorgdag is in principe een dinsdag. 44
collectie ingeleverd moet worden. • School is zélf verantwoordelijk voor het
of zij draagt zorg voor de orde. • We verwachten van de begeleider/docent een actieve bijdrage. 45
Tarieven Met de brugklas naar de bieb
Kerndoelen onderbouw VO € 23 per klas
waar onze producten en diensten bij aansluiten:
Read2Me!: voorleeswedstrijd voor de brugklas
- Startbijeenkomst, promotiemateriaal, suggesties opzet wedstrijd op school, stedelijke finale
- Groepsbezoek Read2Me!
• De leerling leert strategieën gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en
luisteren, schrijven en lezen) planmatig voor
€ 23 per klas
geschreven teksten. (Kerndoel 4, Nederlands).
te bereiden en uit te voeren. (Kerndoel 9,
Leeskr8!
€ 23 per klas
• De leerling leert in schriftelijke en digitale
Movietrader
€ 75 per klas
bronnen informatie te zoeken, te ordenen
Schrijver op school
- Organisatie, collectie boeken, pdf lesbrief
€ 90 per schrijver
- Bezoek van de schrijver zelf
afhankelijk van tarief schrijver
Nederlands). • De leerling leert door het gebruik van ele-
en te beoordelen op waarde voor hemzelf en
mentaire vaardigheden de zeggingskracht
anderen. (Kerndoel 5, Nederlands).
van verschillende kunstzinnige disciplines
• De leerling leert verhalen, gedichten en
te onderzoeken en toe te passen om eigen
DichtKunst: zonder dichter
€ 180 per klas
informatieve teksten te lezen die aan zijn
gevoelens uit te drukken, ervaringen vast
DichtKunst: met dichter
€ 180 plus kosten dichter,
belangstelling tegemoet komen en zijn
te leggen, verbeelding vorm te geven en
afhankelijk van tarief dichter
belevingswereld uitbreiden. (Kerndoel 8,
communicatie te bewerkstelligen. (Kerndoel
Jongeren lezen kinderen voor
€ 75 per groep
Nederlands).
48, Kunst en cultuur).
Boek & film
€ 22 per 4 weken / € 44 per 8 weken
Leeskr8!: workshop
€ 70
Boekenshow
€ 70
Advies schoolmediatheek/onderwijsleercentrum
intakegesprek is gratis daarna € 70 per uur
Boeken op school
- Lekker lezen/Projectcollectie/Jonge Jury/ Leeskr8!/Read2Me!/Boekenshow
€ 22 per 4 weken per 30 boeken/ € 44 per 8 weken per 30 boeken
- Wisselcollectie
€ 55 per 40 boeken
- Groepsabonnement
€ 55 per 40 boeken
Eindtermen examen programma VMBO waar onze producten en diensten bij aansluiten: NE/K/8: De kandidaat kan: • verschillende soorten fictiewerken
Alle prijzen zijn exclusief BTW, tenzij anders vermeld. U kunt de activiteiten ook met de Cultuurkaart afrekenen.
herkennen • de situatie en het denken en handelen van de personages in het fictiewerk beschrijven • de relatie tussen het fictiewerk en de werkelijkheid toelichten • kenmerken van fictie in het fictiewerk aanwijzen
46
• De leerling leert taalactiviteiten (spreken,
€ 80 per school
• relevante achtergrondinformatie verzamelen en selecteren • een persoonlijke reactie geven op een fictiewerk en deze toelichten met voorbeelden uit het werk NE/V/1: De kandidaat kan: • zelfstandig informatie verwerven, verwerken en verstekken in het kader van het sectorwerkstuk
47
Colofon Sandra Dorèl
Annemieke de Geest
Jessie Hanssen
Dagmar Heijtze
Jacomien Kloosterboer
Carolien Krikhaar
Medewerkers Team Educatie Utrecht, mei 2014. Deze brochure is verspreid onder alle scholen Voortgezet Onderwijs in de stad Utrecht.
Samenstelling en eindredactie Bibliotheek Utrecht Team Educatie
Layout O-utrecht Tineke v.d. Schaaf
Pilar van Schaik Medrano
Josephine v.d. Schoot
Isolde Vega
Fotografie Het auteursrecht op de afzonderlijke foto’s berust bij
de betreffende
Uw school hoeft het niet alleen te doen! Sylvia Volkert
Petra Willemsen
fotografen of hun rechtsopvolgers. Met dank aan Bente Zwaap, Irem Öztürk, Ghizlan Assakaali, Mehmet Ozbakan, Reyyan Ozbakan, Tugba Akdeniz en Naomi van Heijningen
Oplage 300 49
Adressen Centrale Bibliotheek/
Overvecht
Jeugdbibliotheek
muziekafdeling
Gloriantdreef 1
Waterwin
Oudegracht 167
3562 KW Utrecht
Musicallaan 106
3511 AL Utrecht
030 - 286 19 20
3543 BT Utrecht
030 - 286 18 00
030 - 286 19 75
Parkwijk
Hoograven
Kruidenlaan 1
Zuilen
Smaragdplein 100
3541 BA Utrecht
Zwanenvechtlaan 4
3523 ED Utrecht
030 - 286 19 70
3554 GL Utrecht
030 - 286 19 15
030 - 286 19 30
Tuinwijk Kanaleneiland
Ingenhouszstraat 8
Kunstuitleen Utrecht
Trumanlaan 70
3514 HW Utrecht
Maliebaan 42
3527 BR Utrecht
030 - 286 19 10
3581 CR Utrecht
030 - 286 19 40
030 - 286 19 80
Vleuten Lunetten
Dorpsplein 1
Educatie
Hondsrug 21
3451 BK Vleuten
bezoekadressen
3524 BP Utrecht
030 - 286 19 65
St. Jacobstraat 127
030 - 286 19 25
3511 BP Utrecht
Vleuterweide De Meern
Burchtpoort 16
Trumanlaan 72
Oranjelaan 14
3452 MD Vleuten
3527 BR Utrecht
3454 BT De Meern
030 - 286 19 85
030 - 286 19 43
030 - 286 19 60
Oog in Al Everard Meijsterlaan 1a 3533 CK Utrecht 030 - 286 19 55
Voor de meest actuele informatie: www.bibliotheekutrecht.nl