V.U.: Johan De Jonghe, Lepelaarstraat 13, B-8400 Oostende
Het bierblad van De Oostendse Bierjutters
lente 2012
w e b s i t e ( S ) : http://www.deoostendsebierjutters.org NIEUW: scan de QR-code e - m a i l ( E ) :
[email protected] of
[email protected] met uw smartphone! F a c e b o o k o f t e w e l ‘ s m o e l e n p a g i n a ’ : De Oostendse Bierjutters (DOB) a d m i n i s t r a t i e f a d r e s ( A ) : De Oostendse Bierjutters, p/a Lepelaarstraat 13, B-8400 Oostende
DOB-bestuur Johan De Jonghe, Voorzitter, Penningmeester & Secretaris-Ledenadministratie A Lepelaarstraat 13, B-8400 Oostende | M +32 (0)473 29 41 61 | E
[email protected] Koen Debrabandere, Bestuurslid, Linguïst & Afgevaardigde Cultuurraad Oostende A Sint-Catharinaplein 33 bus 4, B-8400 Oostende | T +32 (0)59 80 38 50 | E
[email protected] Francis De Smet, Bestuurslid, Webmaster & Afgevaardigde Zythos-confederatievergaderingen A Generaal Lemanlaan 151, B-8310 Brugge (Assebroek) | M +32 (0)475 52 93 82 | E
[email protected] Christophe Pelfrène, Bestuurslid A Vindictivelaan 22, B-8400 Oostende | M +32 (0)473 73 48 01 | E
[email protected]
UK-contact: Sue Thirlaway (Dutch speaker too): DOB/UK-Treasurer & Membership Administration A 21 Snowberry Close, UK-Wokingham Berkshire RG41 4AQ | E
[email protected] Alle mogelijke bierinfo voor DEN DOBBER mag naar d o b r e d a c t i e @ s k y n e t . b e van Freddy ‘Wacho’ Debels,
Redacteur/Editor | A Eigenhaardstraat 49, B-8870 Izegem | T +32 (0)51 31 88 75 | E
[email protected]
DOB-doelstellingen -
behouden en bevorderen van de Belgische biercultuur in alle facetten zoals traditie, levensstijl en gastronomie; organiseren van activiteiten en/of participeren aan projecten die de Belgische bieren en hun waaier van alle mogelijke smaken kenbaar maken; aanbieden van correcte en objectieve bierinformatie om de onregelmatigheden ter zake te vermijden en te reduceren.
Word DOB-lid via overschrijving IBAN:
DOB-lidmaatschap
BE41 7374 2316 8910 - BIC: KREDBEBB
(per kalenderjaar) :
A - l i d : € 2 0 , - ( b u i t e n l a n d € 3 0 , - ) : Lid van DOB en Zythos en u ontvangt 4x het digitaal lokaal bierblad Den Dobber en 4x het nationaal tijdschrift De Zytholoog;
B - l i d : € 1 0 , - ( b u i t e n l a n d € 1 0 , - ) : Lid van DOB en u ontvangt 4x het digitaal lokaal bierblad Den Dobber; C - l i d : € 3 0 , - ( b u i t e n l a n d € 4 0 , - ) : Ere-A-Lid van DOB. Als steunend A-lid ontvangt u een DOBoorkonde, Den Dobber, de Zytholoog & u krijgt ook een vermelding in Den Dobber en op onze website!!! ======================================================================================================================================
TOB Objectives - preserving and encouragement of the Belgian beerculture, like tradition, the way of live and gastronomy; - organisation and stimulation of projects that make Belgian beer and their broad taste differences well known; - offering correctly and objective information on beer to provide and reduce irregularities. ©: All contributions to this issue can be reproduced without prior consent, provided that their source is acknowledged and that a copy is sent to the Editor. | DOB-figure in logo design (1995): Nathalie Vanden Haute. ======================================================================================================================================
Werkten mee aan deze uitgave (jaargang 17, 2012, nr. 2): Freddy ‘Wacho’ Debels, Johan De Jonghe, ’t Koelschip, Daisy Simoens, Nicole Verborgh en Rik Vernack. Foto voorpagina: brouwerij Strubbe (Wacho). ©: Alles uit dit nummer mag overgenomen worden zonder voorafgaande toestemming, mits bronvermelding en het toesturen van een exemplaar naar de verantwoordelijke uitgever. | Ontwerp DOB-figuur in logo (1995): Nathalie Vanden Haute. =====================================================================================================================
2
Gegroet beste DOB-vriend, Heel veel nieuws heb ik deze keer niet te melden. Wegens een wat minder gezond momentje, kon ik voor het eerst niet aanwezig zijn op ons jaarlijks DOB-Diner. Spijtig, want ‘het was in orde’ volgens de aanwezige leden. Geen relaas daarover in deze Den Dobber. Wacho was ook niet aanwezig! En de belofte van iemand om een verslagje te maken, bleef in de bierfles. Het ZythosBierFestival vindt dit jaar plaats op zaterdag 28 en zondag 29 april. Ik dank hierbij de DOB-vrijwilligers die zaterdag samen met mij De Oostendse Bierjutters op het ZBF zullen vertegenwoordigen. Dankzij Francis, Gerrit, Ronny, Cristel, Jürgen, Marc, Sara en ikzelf, voldoen we ruimschoots aan de vraag van Zythos om medewerking en ondersteunen we zo de Belgische biercultuur. Dat blijft inderdaad onze doelstelling! Daarnaast wil ik nog eens Wacho en Rik bedanken voor de aanzienlijke bijdrage die zij telkens leveren om deze Dobber te realiseren. Het blijft een moeilijke opgave zonder de inbreng van andere ‘redacteurs’. Ik hoop dan ook dat Wacho en Rik evenzeer blijven hopen…. Maar, mijn hoop gaat momenteel vooral uit naar het volledige herstel van mijn beste vriend Walter. Tijdens een medische ingreep deed zich een hartstilstand voor en werd hij gereanimeerd. Hij verbleef tot deze week op de dienst Neurologie en onderging nu opnieuw een hartoperatie. Dit gegeven en talrijke andere levensvraagstukken blijven vandaag in het achterhoofd hangen. Hoe groot moet de inzet van een vrijwilliger zijn om z’n medemens een aantal leuke vrijetijdsmomenten aan te bieden ? Tot in één van de vele biergangen… van het ZBF, de Mercator, de bIerjutterij,….
Johan De Jonghe,
jullie Voorzitter.
17de BIERJUTTERIJ OP 07 JULI 2012 _ ZIE BIERLIJST OP BLZ 13
zaterdag 28 en zondag 29 april 2012
zaterdag 19 mei 2012 Verrassingsreis voor de Medewerkers van de Oostendse Bierjutterij 2011. Een uitnodiging volgt. Maar je mag je al inschrijven…. Mailtje naar de voorzitter.
zaterdag 2 juni 2012 voordracht De Hopcultuur met Guido Vandermarliere op de SV Mercator Inschrijven mag ook al. Slechts 25 plaatsen beschikbaar. 3
DOB-activiteit - Kerstbierenwandeling – ‘t Koelschip Op zaterdag 21 januari vond de eerste officiële 2012-activiteit van de bierjutters plaats in het gezellig beershop ‘t Koelschip (Van Iseghemlaan 101) waar opnieuw heerlijke winter- en kerstbieren aan de gebruikelijke smaaktesten werden onderworpen. Het niveau van de proevers was al een heel stuk beter dan verleden jaar, waarvoor oprecht respect. Er werd hier en daar ook vertikaal geproeft (verschillende jaartallen naast elkaar)! Hierna een bloemlezing uit de ingediende formulieren met het democratische objectieve oordeel van de proevende deelnemers: Serafijn Kerstlicht 2011 Gebrouwen bij de Proefbrouwerij te Locristi i.o.v. Microbrij. Achilles, Itegem. Weinig aroma. Bitter aanzet, licht alcoholisch en er werd peperkoek ontwaard. Lichtbittere afdronk.
Serafijn Kerstlicht 2010 Iets donkerder van kleur en een betere, voller van smaak dan deze van 2011. Doet wel een beetje denken aan een ‘Palmke’ Wel een toetsje selder in de smaak, in de aanzet iets bitter maar verdwijnt, toch iets voller maar toch een heerlijke lichtbittere afdronk en iemand gaf een zoetere afdronk. Forestine Nordika 2010 Er worden bij Caracole verschillende versies van Forestine gebrouwen. De kleur was amber en weinig schuim. Het fris aroma van naaldbomen. In het kruidig mondgevoel toetsen van peper, salie en gember. Forestoise Nordika 2011 Zelfde kleur (een klein beetje bleker) als de 2010, In het aroma werd anijs geroken. Maar in de bijzondere (iets betere) smaak nu ook venkel en dille. In de afdronk blijft het anijsachtig ietske lang hangen. Zeer goed ‘abieritief’. Kwam iets zwakker over dan deze van 2010. Vicaris Winter 2010 Momenteel wordt er al gebrouwen in het nieuwe pand op Vlassenhout te Dendermonde, maar dit bier werd nog in opdracht gebrouwen bij de Proefbrouwerij Lochristi. Weinig aroma, alleen wat banaan. In de volle smaak moutbittig met smaken van caramel met een stevige body en ook in de afdronk een gevoel van caramel en zoethout. Vicaris Winter 2011 Ook deze werd nog gebrouwen bij de ‘Proef’. Deze donkerbruine met een mooie schuimkraag had ook wat banaan in zijn aroma en was ook iets zachter; met zoete, lichte caramelsmaak In de nasmaak ook nog zoethout. Het mondgevoel was wel iets beter bij deze versie. Enghien Noël
Gebrouwen bij brouwerij De Silly en deze had een fris aroma; met een een frisse, zurige smaak.
4
Corsendonck X-mas Ale
Gebrouwen bij Brasserie Du Bocq, Purnode voor brij. Corsendonck. Zoet aroma met een lichte caramelsmaak
Bière de Noël Deze werd gebrouwen bij brasserie Val-Dieu, Aubel.
Dit amberkleurige biertje had een smaak naar garnaal en zoete drop.
Père Cananrd Gebrouwen bij brouwerij Canurus te Gottem.
Lekker
evenwichtig
bier
was
de
enige proefbevinding
Santa Bee Gebrouwen bij brouwerij
Boelens, Belsele. Zeer zwak van geur en met weinig
verhaal
smaak
in
aroma
en
Blonde de Noël Gemaakt voor Caulier Frères, Peruwelz. enige ingevulde commentaar.
Zoete smaak
met marsepein was het
Zoals in voorwoord aangegeven was het ivullen van het proefformulier al heel wat beter en waarschijnlijk zal na de Democratische Objectieve Bierproeving, dat in 't Koelschip plaats vindt op vrijdag 19 oktober, het nog verbeteren. Wacho zal u op deze activiteit de nodige uitleg geven hoe in te vullen en waarom de smaken maken dat er verschillen zijn van mens tot mens. Dus: IEDERE PROEVER HEEFT GELIJK!
Pensioenplannen? Interview met Harold, een gepensioneerde van 82 jaar. “Er is me al dikwijls gevraagd: ‘Wat doen jullie ouderen eigenlijk vanaf het ogenblik dat jullie op pensioen zijn?’” ‘Wel, ik had het geluk een opleiding gekregen te hebben als ingenieur in de chemiesector. Eén van de dingen die ik het liefste doe, is bier en wijn omzetten in urine. Ik doe het elke dag en heb er echt veel plezier van. Het houdt me bezig en aan de gang.’ Harold zou een voorbeeld moeten zijn voor ons allemaal... ☺☺☺
5
Vlaemschen
kost
g e m o a k t
m ê
b i e r
Gereedgemakt en gepreuft deur den Wacho
Wuk dajje moe âl’n (‘t Is wel voe 4 menschen zulle, ojje der mô 3 êt vroag me ‘t moar hé…). 4 plakstjes bacon van elk 100 toet 125 grammen en pas up: bio hé, 2 kljeene gekokte rooie bjèten, 4 soepelepels zunnebloemoolje, 2 soepelepels pienboompitjes, 1 teeleple hoisinasoonse (das een lichtpikante sojasoonse), a groote flesche Lucifer van Het Anker ut Mechelen, 1 teeleple in fyne stiktjes gesneen bieslook, pepre ut de meulne en zout nor smaake.
En oe goan we da nu greemoaken? Eest gaan we die flesche Lucifer opendoene en een glas utschienken. Efkens genieten van ne goen slok. Ton die 2 soepelepels oolje, nen goe slok Lucifer en die sjineese hoisinsaoonse in een plastieken kommeke doen en da met ne mikser goe deur mekaar miksen. Noar eigen smaake der wa pepere en zout in doen. 2 soepelepels oolje upwarmen in een koekepanne en de stikskes bacon an weerskanten licht krokant bakken, te moet lichtbrun zyn. Nog nen goen slok van joen glas Lucifer drienken (geniet ter mor van zulle). Nu pakte een grote teljoore en snyd de rooie bjèten in gelieke blokskes of plakskes in. Nu den dressing d’rovre lepelen. De plakskes bacon d’rop leggen en schjoone versieren met die pienboompitjes en den verschen bieslook. Zet ter zekre een skoon gevuld glas Lucifer bie hé (beginnen met één de man of vrouwe...) Wie dit recept in het Nederlands wil, kan dit gewoon aanvragen via
[email protected]. Oorspronkelijk was Lucifer een amberkleurig bier van Vondel uit Meulebeke. De brouwerij stopte in 1957 en werd eerst overgenomen door Stella Artois en vervolgens door Rodenbach. Tot begin jaren ’70 werd nog gebrouwen te Meulebeke. In 1976 werden de leegstaande gebouwen door het gemeentebestuur gekocht van Rodenbach. Het is niet duidelijk sinds wanneer Lucifer werd geproduceerd. Als het bier van Vondel was, moet het dateren van vóór 1957. Het is in ieder geval een aantal jaren van de markt verdwenen, tot Riva uit Dentergem het merk overnam van Rodenbach en het begin jaren ’80 opnieuw lanceerde als een zwaar blond bier. In 1990 nam Riva brouwerij Liefmans over. In 2002 veranderde Riva op haar beurt van eigenaar en de nieuwe eigenaars gaven de brouwerij in haar geheel terug aan Liefmans. Lucifer was dus op dat moment van brouwerij Liefmans. In 2007 ging Liefmans failliet en werd in 2008 overgenomen door Moortgat. Deze had echter geen plannen met Lucifer en gaf het langdurig in licentie aan Het Anker, die het begin 2009 terug op de biermarkt bracht. Het Anker is geen eigenaar van het merk, maar heeft de productie- en verkoopsrechten. Moortgat behoudt het eigendom van het merk, zodat ze kunnen verhinderen dat Lucifer een concurrent van Duvel wordt.(W, met dank aan Wikipedia)
6
Hoe wordt bier geproeft Bij de Oostendse Bierjutters zijn ze met een inhaalbeweging bezig betreffend de wetenschap van onze biercultuur. Daar behoort ook proeven bij en gezien er toch nog enkele zijn die graag weten hoe dat eigenlijk in zijn werk gaat, hierna een uitleg: De proeforganen Proeven doet men zowel met de mond als met het oog en de neus. Het zicht De visuele waarneming maakt het gemakkelijker smaken te onthouden en zelfs bieren te herkennen in blindproeverijen. Het heeft daarom een zeker belang. Men let dan vooral op de kleur, het schuim, de helderheid en de viscositeit. Visuele waarneming is objectief te beschrijven, maar alleen in een gestandaardiseerde proefopstelling. D.w.z. dat naast een eenduidig gedefinieerde kleurenstaalkaart ook de belichting, de belichtingsachtergrond en de vorm van het glas van belang zijn. Er is dan nog geen rekening gehouden met het feit dat de kleur van het bier kan veranderen, afhankelijk van wat voor bier het is en hoe men het bier bewaart. Dit geldt ook voor helderheid en schuim. Daarenboven zeggen kleur, helderheid of schuim te weinig over de smaak van het bier, zodat deze waarnemingen niet zijn opgenomen in dit boek. De smaak Alvorens over smaken te spreken, is het nodig eerst de definitie van smaak te geven. Ongelukkig genoeg is smaak in het Nederlands een dubbelzinnig woord. Algemeen wordt smaak zo gedefinieerd: Smaak (flavour) in de algemene zin van het woord bestaat uit: • het aroma (odour), de vluchtige stoffen waargenomen door de reukzin; • de smaak (taste), de niet-vluchtige stoffen waargenomen door de tong; • het mondgevoel (mouthfeel), waargenomen door de mond. Twee organen zijn hierbij betrokken, de neus en de mond. De neus Vluchtige stoffen worden in de neus gedetecteerd door het reukepitheel, in het bovenste gedeelte van de neusholte direct onder de hersenen. Door het snuffelen aan het glas bereiken de vluchtige stoffen de reukzin via de neus (nasale weg). Tijdens het slikken zijn er vluchtige stoffen die de neusholte bereiken via de mondholte (retronasale weg). In de twee gevallen gaat het om dezelfde gewaarwording, die in intensiteit kan verschillen. Enerzijds kunnen temperatuurverhogingen in de mond aanleiding geven tot een verhoging van de concentratie vluchtige stoffen. Anderzijds kunnen andere smaakbepalers tijdelijk of permanent de waarnemingen van de reukzin overheersen (zie verder). Door het bier te laten rollen in de mond krijgen minder vluchtige bestanddelen toch de kans de neusholte te bereiken, zodat het dikwijls gebeurt dat bij het slikken een ander aroma wordt geproefd dan bij het ruiken. De reukzin is veruit het meest volmaakte zintuig om smaken te detecteren. Het is zeer gevoelig en zeer verscheiden (in de literatuur wordt gezegd dat men meer dan duizend geurstoffen kan onderscheiden). Hetgeen de reukzin detecteert noemt men het aroma. De mond De mond kan via de tong de vier basissmaken proeven (zuur, zoet, zout en bitter). Zoet proeft men vooraan, zuur in het midden en achteraan in de keel en bitter langs de zijkanten en achteraan. Zout, een smaak die men in de Benelux-bieren niet terugvindt, proeft men meer vooraan. De smaak die men waarneemt via de tong wordt veroorzaakt door de niet vluchtige bestanddelen van bier. Deze stoffen reageren met de tong en dat gevoel wordt geassocieerd met een bepaalde smaak. Het verschil tussen smaak (door de mond waargenomen) en aroma (door de reukzin waargenomen) is zeer gemakkelijk te demonstreren. Door een verkoudheid kan de reukzin volledig overdekt zijn met slijmen. Men proeft nagenoeg niets meer buiten de elementaire smaken waargenomen door de tong. Om dit effect te simuleren hoeft men enkel tijdens het proeven de neus dicht te knijpen. Hetgeen men dan nog proeft, is de smaak waargenomen door de tong. De smaakwinst die men krijgt door het opnieuw openen van de neus is enkel en alleen te danken aan de reukzin. Door temperatuurstijgingen in de mond (het slokje bier bereikt binnen enkele seconden 30 °C) kunnen niet of minder vluchtige stoffen plotseling zeer vluchtig worden en een totaal andere
7
smaak creëren. Zo zullen de meeste Vlaamse oud bruinbieren eerst zoetig-zurig smaken, maar na enkele seconden overheerst meestal een uitgesproken zoete smaak. Bitterstoffen domineren dikwijls zeer nadrukkelijk de oorspronkelijke eerste indruk. Het is daarom ook dat lange nasmaken voornamelijk bitter zijn. Diverse mondgevoelens dragen ook bij tot de smaak. Volgende eigenschappen van bier kunnen gedetecteerd worden door de mond: • Dichtheid: Wanneer een bier een grote dichtheid heeft, spreekt men van een zwaar bier. Een zwaar bier wordt door de tong aangevoeld als een substantiële massa, een papje, een licht bier vergelijkt men eerder met water. • Alcohol: Alcohol geeft een vluchtig warmtegevoel in de hele mondholte. Bij het drinken van jenever bijvoorbeeld is dit zeer uitgesproken. Men spreekt van een sterk bier als het veel alcohol bevat. • Prikkeling veroorzaakt door het koolzuurgas: Koolzuurgas, de zogenaamde belletjes, veroorzaakt een prikkeling op en onder de tong. Bieren zonder koolzuurgas worden ‘plat’ genoemd (zoals plat water). Sommige bieren maken zeer veel koolzuur vrij. Een bijkomend verschijnsel is een iets zurige indruk. Wanneer na een tijdje het bier minder prikkelt is ook die zurige indruk verdwenen. De opkomst van de zurige smaak ten gevolge van het prikkelen op de tong, noemt men het ‘prikkeleffect’. • Droog: Een droge mond, het woord zegt het zelf, voelt aan als niet vochtig. Vooral achteraan in de keel en op de achterkant van de snijtanden is dit duidelijk aan te voelen. • Poederig, korrelig: Zoals de woorden het zelf zeggen, het bier voelt korrelig en/of poederig aan. Het is voornamelijk de tong die deze gevoelens registreert. De nasmaak De nasmaak is niets anders dan de smaak die men nog proeft nadat het bier gedronken is. Men ervaart de nasmaak in twee fasen: de eerste fase is een uitvloeien (of uitbollen) van de belangrijkste aroma’s, smaken en mondgevoelens eerder waargenomen, de tweede fase begint één tot twee seconden later. De bierresten hebben dan de temperatuur van de mondholte bereikt en er kan zich soms een verbazingwekkend bijkomend aroma ontwikkelen. Sommige bieren hebben een nasmaak van meer dan een kwartier. Hoe te proeven? De wijze waarop men proeft bepaalt in grote mate de waargenomen smaak van het bier. De instelling Hier kan gedronken worden op verschillende manieren. • Binnengieten: Drinkt men een bier snel, dan proeft men een aantal kenmerkende aroma’s, smaken en mondgevoelens niet; wat soms een verrassend effect kan geven. Een bier met een uitvloeiende zoete smaak en een bittere nasmaak, smaakt als een bitter bier wanneer men het snel drinkt. De zoete smaak vindt men niet terug. • Genieten: Een genieter drinkt bier omdat hij het lekker vindt en denkt daarbij niet meer na over de smaak van het bier. Samen met een zoute snack is het bier een mooi afgerond smaakgeheel. • Proeven: Wanneer men proeft analyseert men het bier in al zijn facetten. Dit is een trage procedure die enige concentratie vereist. Deze laatste manier van drinken wordt nu in detail behandeld. De proeffasen Om een bier in al zijn smaakfacetten te analyseren moet men methodisch te werk gaan. Elk facet wordt onderzocht in verschillende fasen. De tijd waarin alle fasen worden doorlopen is belangrijk, omdat het bier snel enkele graden stijgt in temperatuur en er dan smaakveranderingen kunnen optreden FASE 0: de voorgeschiedenis Zeer belangrijk om te weten is de voorgeschiedenis van het bier, omdat deze in grote mate de smaak kan bepalen Vooral de ouderdom en de manier waarop het bewaard is geweest zijn belangrijk. Een deel van de voorgeschiedenis betreft ook
8
de manier van schenken en de smaakveranderingen die daarvan het gevolg kunnen zijn. Meestal is van de voorgeschiedenis totaal niets bekend. Als dit het geval is, geldt de smaakbeschrijving enkel voor deze consumptie en mag zeker niet veralgemeend worden (wat spijtig genoeg door vele proevers wel gebeurt). Getrainde proevers kunnen de voorgeschiedenis soms reconstrueren. Het proefformulier bevat een sectie waar de voorgeschiedenis op ingevuld kan worden. FASE 1: het visuele aspect Kijk naar kleur, schuim en helderheid. Het zijn hulpmiddelen die later kunnen dienen om een bier te herkennen. In sommige gevallen leert het iets over de ouderdom, de gisting en additieven (3.2.1.). Op het proefformulier kunnen de visuele impressies aangeduid worden. FASE 2: het ruiken (de nasale aromadetectie) Daar de meest vluchtige stoffen snel vervliegen moet men zo snel mogelijk na het openen van het flesje aan het glas ruiken. Hoe langer de tijd tussen openen, uitschenken en proeven, hoe meer vluchtige bestanddelen ontsnapt zijn. Door met het glas te draaien krijgt men soms nog een aroma-opflakkering, maar deze is meestal aan de zwakke kant. De temperatuur speelt hier een grote rol, immers hoe warmer het bier (of glas), hoe meer vluchtige bestanddelen vrijkomen en hoe intensiever het aroma. FASE 3: De retronasale aromadetectie) Deze fase is een vervolg op de vorige. Men let nu speciaal op de aroma’s die de neusholte bereiken via de mond. Eventueel wordt de neus af en toe dichtgeknepen om duidelijk het aroma van de smaak te onderscheiden. Wederom is de temperatuur die het bier bereikt in de mondholte van groot belang omdat, parallel met de stijging van de temperatuur, andere stoffen vluchtig kunnen worden. Diverse aroma’s kunnen zich dan manifesteren. De aroma’s kunnen op het proefformulier aangeduid worden. FASE 4: De smaak) Het aroma moet men nu vergeten. Let enkel op de reacties van het bier met uw tong. Denk aan de plaats waar men wat kan proeven; zoet vooraan, zuur midden en achteraan in de keel, bitter langs de zijkanten en achteraan. Ingezakt schuim kan een grote concentratie aan bitterstoffen bevatten, proef daarom ook eens van het schuim. Bitterstoffen zetten zich ook af op de lippen en kunnen na bevochtiging door de tong een bittere bijsmaak creëren. Houd ook rekening met het prikkeleffect (koolzuurgas dat door de prikkelingen een zurige indruk kan geven). FASE 5: Het mondgevoel) Onderzoek de dichtheid, het alcoholgehalte, het koolzuurgehalte, de droogheid en eventuele poederigheid en/of korreligheid. FASE 6: de nasmaak Vloeien de aroma’s en de smaken uit? Komt er een nieuw aroma tevoorschijn? Het gebeurt dat een bepaald aroma door verdere temperatuurstijging van de bierresten in de mond plotseling krachtiger wordt. Meestal is dit een bitter aroma. Men spreekt soms ook van een nabitterheid. Een uitgesproken aroma, dat pas naar voren is gekomen in de nasmaak, blijft soms, na opnieuw van het bier gedronken te hebben, andere smaken en aroma’s domineren. Dit is vaak het geval voor bieren met een bitter aroma in de nasmaak; vandaar dat men spreekt van het ‘bittereffect’. Neutraliseert men de mondholte met bijvoorbeeld brood, dan krijgt men de eerder waargenomen smaken en/of aroma’s terug. FASE 7: de proefomstandigheden De beschreven smaak is geldig voor het juist gedronken bier in de huidige omstandigheden. In andere omstandigheden kan het bier totaal anders smaken. Daarom is het nodig deze omstandigheden op het formulier aan te stippen. Men moet dus ook opletten met het generaliseren van de juist omschreven smaak. Andere mensen die het bier in andere omstandigheden hebben geproefd, kunnen immers terecht een andere smaak hebben genoteerd. Het feit dat niet in optimale omstandigheden geproefd werd, wil niet zeggen dat de proeverij geen waarde heeft. Men moet er alleen rekening mee houden. Optimale omstandigheden zijn: • Een rustige omgeving: Een rustige omgeving laat toe de verschillende fasen geconcentreerd te doorlopen. Lawaai, muziek, felle lichten enz. kunnen het concentratievermogen verminderen. Professionele proeflokalen zijn dan ook als volgt ingericht: gedempt licht, goed geventileerd, geluidloos, afsluitingen tussen de proevers.
9
• •
• •
Een geurvrije omgeving: Rook, geuren van gerechten en andere aroma’s van buitenaf kunnen de aroma’s van het bier verstoren. Een zuivere mond zonder nasmaken van vorige gerechten: Er zijn gerechten en snacks die een zeer lange nasmaak hebben, en zo zelfs de smaak van het bier kunnen overheersen (bijv. pikante gerechten, knoflookgerechten, chocolade, paprikachips enz.). Wil men de smaak van het bier echt proeven, dan moet men de restsmaken neutraliseren. Een prima smaakopruimer is licht uitgedroogd bruin brood. Niet te veel bieren proeven, smaakmoeheid treedt vlug op: Bij een goede selectie kan men tot vijf verschillende bieren goed proeven, daarna verdwijnt het proefvermogen zeer snel. Volgorde van proeven: Begin met bieren die licht zijn en een eerder neutrale smaak hebben, om dan het alcoholgehalte en de dichtheid geleidelijk op te voeren. Eindig met een sterk, zwaar bier dat een duidelijke smaak heeft. Het veranderen van smaaksoort, bijvoorbeeld van zoet naar zuur en terug naar zoet, bevordert de waardering van de betreffende smaaksoorten.
Proeftips
10
•
Smaakgevoel is iets dat men moet ontwikkelen; dit geldt zowel voor het proeven van wijnen als voor het proeven van bieren. Hoe meer verschillende bieren men geproefd heeft, des te beter men de smaken kan identificeren en interpreteren. Het smaakgevoel evolueert in de loop van de jaren. In het begin worden meestal de zoete bieren het lekkerst gevonden. Later wijzigt de voorkeursmaak dikwijls naar het zure en het bittere. Als u punten geeft, houd dan met deze evolutie rekening; uw punten kunnen na verloop van tijd voorbijgestreefd zijn.
•
Een juiste smaakbeschrijving bereikt u het best door eliminatie: de smaaksoort die zeker niet aanwezig is, wordt uitgesloten. Dit geldt ook voor de graad van sterkte of zwaarte; elimineer wat niet kan en u houdt de oplossing over.
•
Wil men naast elkaar een aantal op elkaar gelijkende bieren proeven, dan is een smaakopruimer onontbeerlijk. De bieren hebben anders de neiging allemaal hetzelfde te smaken. Een prima smaakopruimer is, zoals eerder gezegd, licht uitgedroogd bruin brood.
•
Een ramp voor de smaak van het bier is het toevoegen van grenadine, de zogenaamde ‘smos’. Het bier verliest zijn eigen typische smaak in een allesoverheersende zoetigheid. In plaats van grenadine toe te voegen kan men beter een zoet bier kiezen. Niet alleen grenadine maar ook cola en zelfs bier wordt gebruikt om te mengen. Waarom doet de brouwer dan zijn best om een speciale smaak te creëren? Om het achteraf deskundig te laten verknoeien?
•
Externe omstandigheden bepalen vaak mede de keuze en bijgevolg het ‘goed smaken’ van een bier. In de winter grijpt men meestal naar een zware trappist of een sterke tripel, terwijl in de zomer dorstlessers als oudbruinbieren en geuzen de voorkeur krijgen. Bij een feestelijke gelegenheid verwent men zichzelf wel eens met een oud bier van het champenoisetype, terwijl bij het dagelijks eten pilsen en aletypes ideaal zijn.
•
Siroopbieren (de meeste vruchtenbieren) kan men onderscheiden van de ‘echte-vruchten’bieren door het feit dat de eerste aanmerkelijk zoeter zijn dan de laatste. Echte vruchten leveren een subtiele en soms moeilijk herkenbare bijdrage aan de geur van het bier. Siroopbieren ruiken duidelijk naar fruit.
•
Hoofdpijn is een automatisch gevolg van veel bier drinken. Indien men van een bepaald bier snel hoofdpijn krijgt, dan mag men niet besluiten dat het bier van mindere kwaliteit zou zijn. Een andere persoon kan van hetzelfde bier veel minder snel hoofdpijn krijgen. Er zijn te veel persoonsgebonden factoren die een rol spelen.
Uitslag
DOBkwis
#3
Wegens weinig interesse ─ want na eerst amper een tiental deelnemers is de interesse gedaald tot een luttele drie ─ denk ik dat het niet meer nodig is om nog verder tijd te investeren in het concept van de DOBkwis. Jammer voor onze zeer sympathieke bierpromotor Ives van ’t Koelschip, Oostende, maar toch welbedankt. Ook aan allen die zich de moeite getroost hebben om mij tijdens de afgelopen edities gesteund te hebben. De juiste code was: BBBBBA 831 Vraag 1: Wie is in de katholieke kerk de plaatsvervanger van de bisschop of pastoor? Bij de protestanten vervangt hij de dominee en bij sommige orden is hij onderoverste van een klooster. De vicaris. Vicaris is ook de benaming van de geestelijke die verbonden was aan een vicarie. Vraag 2: Van wie is het beroemde schilderij De Intrede van Christus in Brussel? James Sidney Edouard baron Ensor (Oostende, 13 april 1860 - aldaar, 19 november 1949) was een Belgische kunstschilder van het symbolisme. Hij wordt algemeen erkend als de belangrijkste vernieuwer van de moderne kunst in België. In 1888, toen Ensor 28 jaar was, begon hij aan De Intrede van Christus in Brussel in 1889. Dit werd het meest spectaculaire werk van de jonge meester, dat nadien ook zijn roem zou uitdragen over de gehele wereld. Het was een monumentaal werk geworden van 2,58 meter hoog en 4,31 meter lang. Vraag 3: Wat was de vroegere benaming van Bellegems Bruin van brouwerij Bockor? Bellegems Bruin heette oorspronkelijk, in 1892, Ouden Tripel en was het eerste bier dat Omer Vander Ghinste op de markt bracht, maar dit typische West-Vlaams bruin bier heeft een nieuw elan gevonden onder de huidige benaming van Bellegems Bruin. Vraag 4: Hoeveel moutsoorten worden er gebruikt voor het brouwen van Straffe Hendrik in brouwerij De Halve Maan te Brugge? Straffe Hendrik is gebrouwen met een subtiele mengeling van 6 speciale moutsoorten. Het bier is stevig gehopt met Saaz en Styrian Golding hop van de beste kwaliteit. De hergisting op de fles zorgt voor een langere natuurlijke houdbaarheid. Straffe Hendrik is een levend bier, met smaakevolutie. Vraag 5: Wie bracht de single ‘Bier is Bitter’ in onze hitparade? Rob de Nijs bezorgde ons volgend nummer: De dochter van de baas hiernaast heeft ogen als de volle zee en ik wil op die golven mee omdat haar glimlach mij verbaast. De ballen op het groen biljart slaan tikkend, het is tien over rood. En ik staar zwijgend naar haar hart en zie haar langzaam roze bloot. (refrein) Bier is bitter, bier is best, bier is bitter dan de rest. Vraag 6: Hoeveel effectieve binnen- en buitenlandse Leden (we bedoelen A-leden) waren er in 2011 bij De Oostendse Bierjutters aangesloten (Pas op! Geen B-leden!)? Het antwoord 77 Dit aantal werd ons in eer en geweten door Voorzitter Johan De Jonghe medegedeeld. Nvdr.:A-leden zijn Leden die lid worden van DOB en daarbij ook lid worden van Zythos en de Zytholoog in de bus krijgen. C-leden zijn A-leden die de club nog meer steunen, waarvoor nogmaals dank. U kijkt toch steeds aandachtig naar de laatste blz. van Den Dobber? Zij steunen de bierzaak en DOB in het bijzonder! U hen ook? B-leden zijn Leden die enkel en alleen bij DOB zijn ingeschreven en daarbij behoren meestal het tweede lid van een zelfde gezin, of bierliefhebbers die ergens anders A-lid zijn en onze club nog extra willen steunen.
11
Schiftingsvraag: De hoeveelste lezer in de mailbox van BierBrief werd op kerstdag 2012 (15u00) ingeschreven? Op kerstdag 2011 heb ik deze onderstaande printscreen van mijn BB lijst genomen. Het juiste getal was 831. Intussen zijn er heel wat bijgekomen en komt stilaan het getal 1000 in zicht. (W)
Winnaar
DOBkwis
#3
Winnaar is de momenteel in Gent wonende voortrekker van BLES, ‘slaefje’ van de Verhuisbrouwerij en met voorsprong één der inrichtende machthebbers bij ZBF, nl. Yannick de Cocqueau (W).
Quizprijs geschonken door:Beershop ’t Koelschip Van Iseghemlaan 101, Oostende 0493 63 45 38
DOB-DINER van 02/03 in feestzaalrestaurant Charles Lindbergh DOB-Abieritief, bierbuffet met hapjes ~~~~~~~ gegrild filet van zonnevis, met mousseline van Strubbe Kriekenbier op bedje van jonge spinazie ~~~~~~~ Chateau Charles, boterzacht rundsvlees, met warme seizoensgroentjes en Gratin Dauphinois en een sausje op basis van Cuvée Charles Lindberg ~~~~~~~ Bavarois van Hoegaarden Grand Cru genappeerd met een vleugje sabayon ~~~~~~~ koffie met lekkernij
12
Brouwers
en
bieren
op
onze
Jutterij
De Oostendse Bierjutterij op zaterdag 7 juli staat (voorlopig) op papier. Intussen heeft zowat iedere ingeschreven brouwer zijn aanwezige bieren doorgegeven. Om onze eigen leden de kans te geven op de vele vragen te antwoorden die ze misschien krijgen naar wie, wat en hoe omtrent De Bierutterij, geven we hier alvast (onder voorbehoud) de bierlijst. (W) *Des Légendes, Irchonwelz (vertegenwoordigt 2 brouwerijen): - Des Géants, Irchonwelz Ducassis (fruit, 3 vol.%alc.), Goliath Blond (Gouyasse, 6), Goliath Tripel (9) - Ellezelloise, Ellezelles Quintine Blond (8), Hercule (stout, 9) *Strubbe, Ichtegem: Dikke Mathile (6), Ichtegemse Grand Cru (6,5), Zottegems Kriekenbier (6,5), Keyte, Ostènse Tripel (7,7), Keyte Dobbel Tripel (9) *Vandenbossche, Sint-Lievens-Esse: Pater Lieven Witbier (4,5), Pater Lieven Blond (abdijbier, 6,5), Pater Lieven Bruin (abdijbier, 6,5), Buffalo Belgian Bitter (8), Lamoral Degmont (8), Buffalo Belgian Stout (9) *De Graal, Brakel/ De Graal Blond (6,5) *Het Alternatief, Izegem (brouwfirma, gebrouwen bij De Graal, Brakel): Cuvee Nelson (wereldpremiere, 6), Tatsevoet (Speciale Belge, 6), Hik Blond (7), Piet-Agoras (9), Ambetanterik (11), Onbemind-Onbekend (bier met Morpheusgist) *Vicaris, Dendermonde: Vicaris Quinto (primeur, 5), Vicaris Tripel (8,5), Vicaris Generaal (8,8) *Van Eecke, Watou: Watou’s Wit (5), Tremist (gebrouwen voor Dirk Wynants van de designmeubelfirma Extremis, 6), Poperings Hommelbier (7,5), Feestbier (mengbier Kapittel Abt en Kapittel Blond, 8,5), Kapittel Prior (9), Kapittel Tripel Abt (10) *Het Sas, Boezinge: Bock (tafelbier, 1,8), Bruin (tafelbier, 1,8), Leroy Stout (5), Yperman (5,5), Special Katje (6), Sasbräu (dort, 6,3), Christmas Leroy (7,5) *Eutropius, Heule: Remembrence Beer ’14-’18 (9), Stout Bruintje (9,8), Vinkenier (10,8) *Verkrijgbaar op de DOB-stand: Oud Bier (tafelbier, Strubbe, Ichtegem, 2,1), Pilsen (tafelbier, Strubbe, Ichtegem, 2,1), Gouden Carolus Classic (Het Anker, Mechelen, 8,5), Gouden Carolus Tripel (Het Anker, Mechelen, 9) SFEERBEELD 16DE BIERJUTTERIJ OP 2 JULI 2011
13
Met
Guido
op
de
SV
Mercator
Verleden jaar zijn we er, dankzij onze Voorzitter Johan De Jonghe, in geslaagd om een DOBactiviteit te plannen op het bovendek van het beroemde zeilschip Mercator. Met het thema ‘ditjes en datjes over bier en brouwen - vragen van de DOBbers -’ was de gastspreker Marc Strubbe van de gelijknamige Ichtegemse brouwerij. Intussen werden de vragen zo goed als mogelijk in de ondertussen verschenen Dobbers behoorlijk verwerkt en toegelicht. Ook dit seizoen mochten we op onze voorman beroep doen om terug de gezelligheid van dit historische opleidingsschip dat zich in de Oostendse haven bevindt te proeven. Het thema dit jaar gaat naar de hopplant en de cultuur errond. Wie konden we dan beter als gastspreker vragen dan Ketenier Guido Vandermarliere? De Keteniers zijn een vereniging van mensen met een hart en zorgzaamheid voor de geschiedenis van de “hoppecultuur” in zijn brede betekenis. Op zaterdag 2 juni wordt iedereen verwacht op het dek van het museumschip de Mercator. Het verhaal “De Geschiedenis van de Hopcultuur” wordt ons omstreeks 17u30 ludiek verteld door de wereldvermaarde hopspecialist Guido Vandermarliere. Samen met wat knabbels worden ook enkele mooie Belgische hopbieren geproefd. Prijs: Leden € 5 en niet-leden € 8. Inschrijven doe je via Johan De Jonghe (E
[email protected] | M 0473 29 41 61). (W) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
How a small, unremarkable came to dominate the world of beermaking
country
Dec 17th 2011 | Leuven and Westvleteren | from the print edition The Trappist Abbey of St Sixtus of Westvleteren has little to offer those wishing to gawp at ecclesiastical architecture. The 19thcentury buildings—squat, brick and functional—sit on a quiet country lane amid flat farmland, close to Belgium’s border with France. Yet the vast visitors’ car park is a clue that some people nevertheless consider the abbey worth a trip. For beer lovers, St Sixtus is a place of pilgrimage. The abbey and its most famous brew, Westvleteren 12—a dark, strong ale—have taken first or second place in an annual poll of beer enthusiasts’ favourite tipples by RateBeer.com, a widely trusted reviewing website, for the whole decade that the survey has been running. Yet exactly how the American drinkers who predominate on the site get to knock back a Westvleteren 12 is something of a mystery. Visit the abbey—no easy jaunt on public transport—and you can drink it to your heart’s content, or your head’s. But it is hard to buy elsewhere. The monks tightly ration takeaway sales of the tiny quantities they produce. The abbey’s website gives details of the brief windows when buyers may attempt to call with an order. If they are lucky and get through, they will be allotted a time to arrive at St Sixtus. They are then permitted to purchase two cases (four dozen 33cl bottles) in return for a solemn undertaking that the beer will not find its way to a third party. Evidently some people are prepared to lie to a monk for the sake of beer. Cases of Westvleteren 12, on sale at €39 ($53) at the abbey, turn up on online beer-sellers for as much as $800. (In a rare easing of the rules, in November the monks released a batch of 93,000 six-packs for the Belgian market, to pay for repairs to the abbey. Next year 70,000 six-packs will go on sale worldwide.)
14
Pour reputation As well as having a good claim to brew the best beer in the world, Belgium is also home to the world’s biggest brewer. Anheuser-Busch (AB) InBev, based in Leuven, a small university town half an hour by train from Brussels, turns out one in five of every beer sold around the world. Across the road from head office, the ultra-modern Stella Artois brewery pumps out one of the firm’s bestknown international brands. If St Sixtus fails to match the splendour of a medieval cathedral, the main brewing hall at Stella Artois comes close. The quiet and cavernous interior is dominated by 15 immense stainless-steel brewing kettles, whose column-like spouts soar heavenwards. In different ways both St Sixtus and Stella Artois illustrate the reverence with which Belgians regard their beer. Their country also makes a bigger range than any other—1,131 at the last count. Apart from six Trappist ales and other abbey beers, it churns out lagers such as Stella Artois and its stablemate Jupiler, the more popular brew in Belgium. Tipplers can also choose from an array of wheat beers, brown ales, red beers from West Flanders, golden ales, saison beers based on old farmhouse recipes, and any number of regional brews. Oddest are the austere, naturally fermented lambic beers of Brussels and the nearby Senne valley, a throwback to the days before yeast was tamed. These anachronisms have survived only in Belgium. The country generously shares its creations with the rest of the world. It is one of the biggest exporters of beer in absolute terms and as a proportion of national production (statistics boosted by the worldwide thirst for Stella Artois). More than half the booze it makes is sent abroad. How did a nation that, aside from its mussels and chips, renowned chocolate and reviled Eurocrats (the European Parliament is on the site of an old brewery), has made little impact on the world, come to dominate in beer? The answer lies in Belgium’s hybrid history and culture. Beer is to Belgium as wine is to France. It is “ingrained in the culture”, says Marc Stroobandt, an expert on Belgian beer. Belgians have been at it for a long time: the Romans are said to have brought brewing to this part of Europe; many Belgian breweries have origins in the Middle Ages. Stella Artois traces its roots to the Den Hoorn brewery, founded in Leuven in 1366: the horn remains on the beer’s label to this day. Sebastian Artois brought his name to the brewery relatively late—in 1717. Geography helped. A beer belt stretches across northern Europe, where it is too chilly to grow grapes that can be turned into half-decent wine. But the climate and the land are excellent for growing barley and hops, the basic ingredients of beer. Belgium is also known for its high-quality water, vital for turning out good beer. The town of Spa, whose name has become generic, is in eastern Belgium. As Sven Gatz, director of the Belgian Brewers’ Federation, points out, being at a crossroads of Latin and Germanic Europe allowed Belgium to soak up influences from both that can still be tasted in its beer. Some people are prepared to lie Herbs such as coriander and liquorice, spices such as ginger, to a monk for the sake of beer. and fruits such as cherries and raspberries, once popular among French brewers, are all still in use in Belgium. This French tradition endured where that country’s influence is strongest, even after hops began to find a role in beermaking. Monastic brewers were disinclined or prevented from using that ingredient—the church deemed hops the “fruit of the devil”. One explanation for this attitude might be the monopolies granted to bishops over the gruyt (as the mixture of herbs and spices was known) that went into beer. An intense medieval PR campaign was waged in the battle between gruyt and secular hops. Hildegard of Bingen, a medieval mystic, favoured gruyt, attacking hops for causing melancholy and the gentleman’s affliction of “brewers’ droop”. Germany’s influence is still discernible, too. The Reinheitsgebot, a Bavarian beer-purity law dating back to 1516, banned anything but water, barley and hops. Where the Germanic tendency is more pronounced, hops have always been preferred. Elsewhere, Belgian brewers continued to try their luck with whatever they could find. Only here for the beer Thus the turbulence of the country’s history has stimulated its brewers. At one time or another most of Europe’s great powers have held sway over Belgium; many have left behind influences and flavours. The Dutch, the last outside power to occupy Belgium before the first world war, sent traders to scour the East Indies for new spices, many of which found their way into Belgian beer. (The Belgians kicked the Dutch out to gain independence in 1830 in part because they objected to heavy taxes on beer.)
15
As the gruyt wars suggest, the institutions of Catholicism played a part, too. Monasteries traditionally brewed beer to sell to support their abbeys, to offer to travellers staying as guests and as “liquid bread”, a source of nourishment during Lent. Until the end of the 19th century, even when laymen ran breweries it was often educated monks who were at the forefront of the art and technology of beermaking. All these factors encouraged experimentation. Aside from herbs, spices and hops, other stranger substances such as mustard, coffee and chocolate have found their way into the country’s beer. Pete Brown, a British beer writer, is only half joking when he sees a common thread between the “strange and mad” brews that are the country’s hallmark and another of Belgium’s relatively few gifts to the world—surrealism. The number of breweries in Belgium peaked at the turn of the 20th century. By 1907 the country boasted nearly 3,400 commercial beermakers (compared with only around 100 today, or 12 per million people—still pretty generous compared with five per million in America). Belgians could and did enjoy a huge range of beers. These brewers had considerable advantages over their counterparts in other countries. In Britain beer was a drink of the lower orders: no such snobbishness obtained in Belgium. Heavy import duties discouraged Belgians from buying French wine. Competition from spirits was blunted by the temperance movement, explains Mr Brown. In Belgium it led to hefty duties on genever, a gin-like drink consumed by the Dutch, hitting its popularity. Brewers, some of whom were also politicians, managed to escape attack. Belgium’s strong beers owe something to this period: many brewers upped the alcohol content to console drinkers forced to give up genever. This lack of alternatives guaranteed brewers a large and thirsty market. In 1900 Belgians drank 200 litres per head, roughly double what Britons and Germans were putting away. Today thirsts have dried up a little: a typical Belgian now quaffs just 84 litres a year. The rise of AB InBev began in the halcyon years of the early 20th century. Before the first world war Belgian brewing was still highly fragmented. Start-up costs were low and transport expensive, so local, family-owned firms tended to predominate. Technological advance led to rapid consolidation. Belgian beers (strictly speaking, ales) were top fermented: the yeasty foam produced in the brewing process sat atop the liquid. But by the end of the 19th century a technique invented in Bavaria and developed in Bohemia arrived in Belgium. Lager, where the fermentation takes place at the bottom of the brewing vessel at a much lower temperature, required much more investment for artificial chilling and longer maturing times. But the clear, golden beer that resulted quickly caught on with consumers. One such was developed by Artois, by then Belgium’s second-largest brewer. Its special Christmas brew of 1926 was decorated with a festive star: Stella Artois. After dominating Belgian brewing for much of the century, at the end of it the firm embarked on an international consolidation before the world’s other main brewers caught on. Interbrew, as Belgium’s biggest brewer was then known, bought Canada’s Labatts in 1995 and merged with Brazil’s AmBev to forge the world’s largest outfit in 2004. The merged firm, InBev, snapped up Anheuser-Busch, maker of Budweiser, in 2008. These days, as America’s microbrewing boom shows, discerning drinkers are keen to try new and unusual brews. Belgium’s smaller breweries, with their niche beers, have benefited. Still golden On the Grand Place in Brussels stand the ornate guild houses of the city’s ancient trades. The bakers’ and butchers’ houses are now restaurants. Another has become a bank. Yet the brewers’ house is still home to the Brewers’ Federation. The ceremony with which Belgian beer is poured and drunk betokens a love of beer that no other country can match. Arguments in a Belgian bar will not revolve around anything so trivial as politics or football. Fierce debate might centre on the correct glass in which to serve a Stella. In its hometown of Leuven it is a flat-sided tumbler; elsewhere only one with diamond mouldings near the base will do. A barman who neglects to inquire whether you prefer your bottle of Duvel shaken slightly to mix in the yeasty lees shouldn’t expect a tip. Though its brewers have much to celebrate, Belgium as a whole is troubled. Among the most pressing problems is the bitter Wallonian-Flemish political divide that left the country without a permanent government for much for 2010 and 2011. A dissolution of the nation no longer looks impossible. Still, Belgians intending to drown their sorrows at least have an excellent variety of beers with which to do the job. (via JDJ, bron: http://www.economist.com/node/21541708)
16
Terug
naar
de
toekomst
Lambik en houten vat, al eeuwenlang gaan die twee begrippen samen. Nooit had ik kunnen denken dat mijn bier ergens anders zou kunnen zitten dan in een vat, en toch... En toch gaat een blindproeverij van wijn mijn kijk hierop helemaal veranderen. Een wijn waarvan ik helemaal ondersteboven was. Bijzondere aroma's, een buitengewoon complexe smaak die frisheid, fruitigheid en mineraliteit in zich verenigt. Onmogelijk te vergelijken met een klassieke wijn, er was iets anders, maar wat?? De Italiaanse wijnboer Gabrio Bini, die er ook bij was in het restaurant waar deze we deze wijn proefden, had een antwoord op mijn talrijke vragen. De wijnen van Gabrio komen uit Sicilië en rijpen in...amforen. Hij praatte met zoveel passie en enthousiasme over zijn amforen dat ik al snel beelden voor me zag van mijn lambik in dergelijke recipiënten. Een bier dat zo oud is als lambik in een recipiënt die teruggaat op de oudheid, logisch toch! De wijnboeren die momenteel experimenteren met amforen, zijn allemaal producenten van natuurlijke wijn (bio of biodynamisch), zonder toevoeging van gist, nog een link met de traditionele lambik. Zij kiezen voor een ideale zuurstoftoevoer naar de vloeistof en voor frissere temperaturen die een langere gisting in de hand werken. Ik voel dat de hele ploeg van Cantillon echt staat te popelen om te beginnen met dit experiment. Zo zullen we niet alleen weten wat het resultaat is van zo een rijping, maar lambik laten rijpen in amforen geeft ons ook een beetje het gevoel een enorme sprong in de tijd te maken. Er staan momenteel 12 amforen van 200 liter in de brouwerij. Nadat we ze in water hadden ondergedompeld om ze minder poreus te maken, hebben we ze gevuld met het negentiende brouwsel van seizoen O (26 januari 2012). We zullen jullie op de hoogte houden van de evolutie van de gisting en, als alles naar wens verloopt, volgt er een eerste proeverij in de herfst. (via RV, bron: Grummelinkske, tijdschrift van het Brussels Museum van de Geuze)
Afprinten
&
op
salontafel
leggen!!!
17
E R E L E D E N ,
o n z e
S T E U N p i l a r e n
biercafé
beershop
biercafé
BOTTELTJE
’T KOELSCHIP
LE CHATELET
Louisastraat 19 8400 Oostende
Van Iseghemlaan 101 8400 Oostende
Nieuwpoortsesteenweg 8 8400 Oostende
traiteur
kaffeethuis
biercafé
STUDIO STYVES
DEN TOOGOLOOG
’T BRUGS BEERTJE
9800 Deinze 0495 56 83 11
Kerkstraat 7 8430 Middelkerke
Kemelstraat 5 8000 Brugge
praatcafé
’T KROEGSKE (Iwein Scheer) Sint-Paulusstraat 78-80 8400 Oostende
volkscafé
beer-dine-wine
brown-café
DE BISTRONOOM
ZEEGEUZEN
Vindictivelaan 22 8400 Oostende
Kapucijnenstraat 38 8400 Oostende
café
eetkaffee
LAFAYETTE
POSEIDON
Spoormakersstraat 52 1000 Brussel
Langestraat 12 8400 Oostende
hoek Van Iseghemlaan/Hertstraat 11 8400 Oostende
Claude Waterlot
Johan Vanryckeghem
‘CLOCLO’
‘BLACK BEASTY’
8400 Oostende
8490 Jabbeke-Varsenare
Vrijboomstraat 39 8460 Oudenburg
Grafisch bedrijf
DE DOLLE MOL
vzw
(textiel)drukwerk
PRINT & SCREEN (Paul Schaek)
dranken
Restaurant – feestzaal
VANDE WOUDE
CHARLES LINDBERGH
LAMMAING
Brouwerijstraat 5 8600 Pervijze-Diksmuide
Nieuwpoortsesteenweg 945 8400 Oostende
Zandvoordeschorredijkstraat 14 8400 Oostende
taverne-tapasbar
café
PADO
KUNSTEMAECKER
L'ANGE GARDIEN
Stationsstraat 68 8700 Tielt
Steengracht West 1 8630 Steenkerke-Veurne
chambres & tables d'hôtes
café
’T EILANDJE Bonenstraat 5 8400 Oostende
bistro
NIEUWEGE Vaartdijk Noord 3 8490 Varsenare - Jabbeke
(André & Nicole) Lieu-dit Nivoliers F-48150 Hures la Parade - Lozère Frankrijk
café-restaurant
DE VLASSCHAARD Oudstrijdersplein 5 8400 Oostende
WALTER HERMANT
RUDY VOSSEN
PETER VERMEERSCH
8400 Oostende
8000 Brugge
8000 Bugge
18
