VTO Vroeghulp. Jaarverslag 2008

VTO Vroeghulp Jaarverslag 2008

Voorwoord

Signaleerders essentiële schakel in de zorgketen

Inhoudsopgave

De tijd blijkt altijd weer sneller te gaan dan ik verwacht. Vorig jaar zat ik rondom dit tijdstip ook achter de computer om een voorwoord te

Voorwoord Signaleerders essentiële schakel in zorgketen

schrijven voor het jaarverslag en dat lijkt toch echt nog niet zo lang geleden. Ik schat in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

dat ik niet de enige ben die dit zo ervaart. Dit hoeft geen probleem te zijn, maar is in

Dicht bij het vuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anita Keuning, JGZ-verpleegkundige

4

bepaalde situaties wel lastig. Dan moet ik bijvoorbeeld eigenlijk iets doen, maar omdat het

VTO-Vroeghulp (doelstelling en doelgroep) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

een voldongen feit sta en móét handelen, omdat het anders geen zin meer heeft.

We zetten ouders op het juiste spoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marianne Hamersma, eigenaresse en groepsleidster van de Speelhoeve

6

Of het is eigenlijk al te laat om nog actie te ondernemen, omdat bijvoorbeeld de datum

Nieuwe ontwikkelingen in 2008

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

Aanmeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8

Grote positieve sprongen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adrie van der Veen, peuterspeelzaalleidster Tommie

9

nog niet heel urgent is, schuif ik dit steeds voor mij uit. Met als gevolg dat ik ineens voor

verstreken is waarvoor ik had moeten reageren.

Leeftijd aangemelde kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Reden van aanmelding

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

Je weet zeker dat het goed komt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Loes Galema, pedagoog JGZ 0-19 jaar Aard van het eindadvies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Ouders willen gehoord worden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Sibbel de Jong, schoolmaatschappelijk werker Timpaan Samenstelling teams . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Zo vroeg mogelijk de juiste beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Klaas Politiek, intern begeleider basisschool Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2

VTO Vroeghulp | Jaar verslag 2008

Ik schrijf dit omdat ik mij zo voor kan stellen dat het soms ook

Gelukkig nemen signaleerders hun zorg meestal wél serieus

zo gaat als iemand zich zorgen maakt over de ontwikkeling van

en wordt er alert gereageerd als er zorg is, in plaats van het

een kind. Je begint je zorgen te maken en je vraagt je af: Komt

uitstellen van het uitspreken van die zorg. Dit komt ook naar

dit wel goed? Je besluit het nog even aan te zien. Een tijdje later

voren in de cijfers in dit jaarverslag en het doet mij veel plezier

wordt de zorg wat serieuzer en je overweegt het er eens met

dit te kunnen constateren.

een collega over te hebben. Maar het heeft niet zo’n haast, want wie weet is er niets aan de hand. En weer een paar maanden

VTO-Vroeghulp is afhankelijk van de signaleerders als eerste

later realiseer je je ineens dat het kind over een maand weggaat

schakel in de keten, om daarna de zorg ‘over te kunnen nemen’.

voor een volgende levensstap.

De signaleerders zijn daarmee de belangrijkste schakel in de keten. Zolang signalen niet worden besproken of doorgegeven,

In het gunstigste geval besluit je toch nog te handelen en deel

mis je de aansluiting met de zorgketen. Juist om het belang van

je je zorg met anderen. In het minder gunstige geval denk je:

die signaleerders extra te benadrukken hebben we hen een

Ach, als er wat is kan mijn opvolger wel actie ondernemen.

prominente rol gegeven in ons jaarverslag.

Herkenbaar menselijk gedrag, maar niet in het belang van het kind. Het zou voor het kind en ook voor diens ouders veel beter

Het is vertrouwenwekkend en hoopgevend dat wij allen onze

zijn als we onze zorg serieus nemen en direct actie ondernemen.

verantwoordelijkheid ten aanzien van kinderen serieus nemen!

Pas dan krijgt het kind de kans zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen.

Anja van Vliet Provinciaal coördinator VTO-Vroeghulp


3

VTO-Vroeghulp Doelstelling

Public Relations

Het doel van VTO-Vroeghulp is het vroegtijdig onderkennen

Veel reeds gemaakte contacten werden op een

van ontwikkelings- en gedragsproblemen en daar waar nodig

natuurlijke manier onderhouden. VTO-Vroeghulp heeft

in een zo vroeg mogelijk stadium hulp verlenen aan kind en

ook dit jaar voorlichtingsavonden georganiseerd voor

ouders of verzorgers. VTO-Vroeghulp wil er samen met ouders

peuterspeelzaalleidsters en medewerkers van de kinderopvang.

of verzorgers voor zorgen dat hun kind zich zo goed mogelijk

Er is contact geweest met enkele coördinatoren Jong in

ontwikkelt. Daarom werken hulpverleners van verschillende

Friesland/Centra voor Jeugd en Gezin en beleidsmedewerkers

instellingen samen in de VTO-Vroeghulpteams. Zij zorgen ervoor

van gemeenten en provincie. De Centra voor Jeugd en Gezin

dat de hulpverleningsvormen zo goed mogelijk op elkaar én op

zullen ook in het jaar 2009 onze aandacht vragen. Omdat

de wensen van de ouders worden afgestemd.

het belangrijk is dat de Centra voor Jeugd en Gezin en VTOVroeghulp de hulpverlening voor zorgkinderen van 0 tot 7 jaar

Doelgroep

goed op elkaar afstemmen.

Kinderen van 0-7 jaar waarbij men vragen, twijfels of zorgen heeft over hun ontwikkeling.

Dicht bij het vuur

VTO-Vroeghulpteams Er zijn vijf multidisciplinaire VTO-Vroeghulpteams werkzaam binnen de provincie Friesland, te weten in Leeuwarden, Dokkum,

Als JGZ-verpleegkundige bereiken Anita Keuning van meerdere kanten signalen als er

Drachten, Heerenveen en Sneek. Alle teams zijn dit jaar elf keer

zorgen zijn over een kind. Bijvoorbeeld via de peuterspeelzaal, het consultatiebureau of

kinderen besproken en wordt een voorstel gedaan met

signalen vanuit het buurtnetwerk. In gebiedsgerichte netwerken worden bijvoorbeeld eens in de zes weken risico’s gesignaleerd en besproken.

bijeen geweest. Tijdens dit overleg worden nieuw aangemelde betrekking tot nadere diagnostiek, begeleiding of behandeling en schoolkeuze. Doordat de hulpvragen vanuit verschillende invalshoeken besproken worden, kan aan ouders vervolgens een weloverwogen advies voorgelegd worden. Gemiddeld worden er twintig kinderen per teamoverleg besproken.

“Een kind wordt door het consultatiebureau-team aangemeld

plek is. “De lijnen zijn kort, we zitten dicht bij het vuur. En na

Coördinatoren

bij VTO-Vroeghulp als het zich niet conform zijn leeftijd

aanmelding wordt er direct actie ondernomen. Als een kind

Er zijn een provinciaal coördinator en vier regiocoördinatoren

ontwikkelt. Dit wordt uiteraard altijd in overleg met de ouders

eenmaal is aangemeld wordt er zowel tussentijds als aan het eind

werkzaam binnen de provincie. Zij hebben eens in de twee

gedaan. Het is goed om zorg naar ouders toe uit te spreken en

van het traject teruggekoppeld wat er met het kind gebeurt.”

maanden overleg gehad, om zoveel mogelijk kwaliteit en

vaak is deze zorg voor ouders ook heel herkenbaar. Je moet

eenduidigheid te waarborgen, binnen de werkwijze van VTO-

echter wel de tijd nemen om ontwikkelings-, motorische of

Rijpingstijd

taalachterstanden bij ouders bespreekbaar te maken. Je moet

Als JGZ-verpleegkundige is Keuning in één wijk werkzaam, ze

als het ware meebewegen met ouders. Eerst kunnen ouders

heeft in 2008 meer kinderen aangemeld dan op één hand zijn

Stuurgroep

bijvoorbeeld ook gebruik maken van consultatiebureau-plus, als

te tellen. In haar wijk heeft ze te maken met een peuterspeelzaal

In de stuurgroep hebben vertegenwoordigers uit de betrokken

de stap voor de ouders naar VTO-Vroeghulp nog te groot is

die de VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) aanpak toepast.

organisaties en oudervertegenwoordigers zitting. De stuurgroep

of als er nog onduidelijkheid is over de mogelijke achterstand”.

“Was vroeger de insteek: het loopt niet zo’n vaart nog even

heeft de strategische en beleidsmatige aansturing van VTO-

Consultatiebureau-plus is een versterking van de signalerende

afwachten, het kind heeft nog wat rijpingstijd nodig, tegenwoordig

Vroeghulp tot taak. De stuurgroep is dit jaar twee keer bijeen

functie van de JGZ.

worden signalen in een eerder stadium met ouders besproken

gekomen om diverse zaken te bespreken. Agendapunten

en wordt er actie ondernomen. Vaak is dat een goede inschatting!”

waren onder andere: een herzien convenant VTO-Vroeghulp,

Terugkoppeling

Vroeghulp.

samenwerking met Weer Samen Naar School, Centra voor

Door goede samenwerking met de peuterspeelzaal is vaak voor

Anita Keuning

Jeugd & Gezin en de vraag of kinderen uit multiproblemgezinnen

de basisschoolleeftijd duidelijk waar een kind het beste op z’n

JGZ-verpleegkundige

kunnen worden aangemeld ter preventie van gedrags- of ontwikkelingsproblematiek.

4



5

Nieuwe ontwikkelingen in 2008

We zetten ouders op het juiste spoor

Project 5en & 6en met VTO-Vroeghulp

Deskundigheidsbevordering

De laatste jaren worden er steeds meer schoolkinderen

Tijdens uitwisseling met bijvoorbeeld peuterspeelzaalleidsters

aangemeld bij VTO-Vroeghulp. De JGZ 0-4 jarigen moest

kwam regelmatig aan de orde dat het voor hen moeilijk is slecht

hierdoor steeds meer tijd investeren in oudere kinderen die in

nieuws gesprekken te voeren. Voor VTO-Vroeghulp is het wel

principe niet tot hun doelgroep behoorden. Het vergt namelijk

van belang is dat peuterspeelzaalleidsters hun zorg over een kind

veel tijd om het VTO-Vroeghulpteam van alle schriftelijke

met ouders bespreken, zodat deze zorg verder opgepakt kan

informatie te voorzien, informatie op te vragen en ook de

worden door bijvoorbeeld VTO-Vroeghulp. Via VTO-Vroeghulp

afsluitbrieven weer naar alle betrokkenen te versturen.

hebben enkele groepen peuterspeelzaalleidsters scholing

De provinciaal coördinator van VTO-Vroeghulp is met de

gekregen in het voeren van slecht nieuws gesprekken.

provincie Fryslân, afdeling Jeugd en afdeling Zorg in gesprek gegaan. De provincie heeft projectsubsidie beschikbaar gesteld in 2008 met als doel een overbrugging in tijd te bieden naar een

Rechtstreeks doorverwijzen naar VTO-Vroeghulp, dat hebben ze nog niet bij de hand gehad bij

structurele oplossing in het logistieke administratieve proces.

kinderdagverblijf De Speelhoeve, maar er is wel twee keer contact geweest met Marianne Hamersma,

Project Vroeg Voortdurend en Integraal (VVI)

eigenaresse en groepsleidster. “Twee keer heb ik een verzoek om informatie ontvangen van VTO-

meedoet aan het landelijk programma VVI (zie voor informatie

Vroeghulp. Een van beide keren is het kindje hier ook geobserveerd. De andere keer ging het om een kindje van inmiddels vier jaar oud dat was doorgestroomd naar de basisschool. In dat geval konden we wel de informatie die wij hadden delen met het VTO-Vroeghulpteam.”

Eind 2008 is bekend geworden dat VTO-Vroeghulp Friesland www.vroegvoortdurendintegraal.nl). Dit driejarige programma omvat de ketenzorg van vroegsignalering tot inhoudelijke zorg rondom 0 tot 7 jarigen met ontwikkelingsproblematiek. Dit programma sluit goed aan bij waar wij in het samenwerkingsverband VTO-Vroeghulp in Friesland mee bezig (willen) zijn, zoals trajectbegeleiding, samenhang tussen onderwijs en zorg en de integrale zorgketen.

De samenwerking is Hamersma goed bevallen. “De schriftelijke

zetten. We weten beter wat VTO inhoudt en we kunnen

aanvragen waren duidelijk. Het was helder waar het vandaan

bijvoorbeeld bij ouders aangeven dat het mogelijk is dat hun

Samenwerking VTO-Vroeghulp <> Weer Samen Naar School

kwam, wat de hulpvraag van de ouders was en er stond op

kindje in de thuissituatie of hier op het kinderdagverblijf wordt

Daar er regelmatig kinderen worden aangemeld bij VTO-

het formulier waar VTO-Vroeghulp informatie mocht inwinnen

geobserveerd. Dat er gedegen naar hun kind wordt gekeken. Het

Vroeghulp met een schoolvraag, is het van belang dat ook de

over het kind. Zo was heel duidelijk welke partijen er allemaal

is voor ons daarmee gemakkelijker bespreekbaar geworden.”

onderwijsexpertise in alle VTO-Vroeghulpteams aanwezig is. In

bij betrokken waren. Er is een casemanager van VTO op het

de VTO-Vroeghulpteams Leeuwarden, Drachten en Dokkum is

kinderdagverblijf geweest om het kind te observeren. Zij heeft

Juiste richting

deze onderwijsexpertise reeds (deels) aanwezig. Deze expertise

van te voren telefonisch contact opgenomen om een en ander

“Ons kinderdagverblijf viert dit jaar haar tienjarig jubileum. In

moet in team Leeuwarden en Dokkum nog wel geborgd

door te spreken. Ook is er naderhand een goede terugkoppeling

de beginjaren hebben we een blind kindje gehad. De ouders

worden. Het streven is om deze expertise ook in de VTO-

geweest welke diagnose er is gesteld en hoe de hulpvraag van

hebben toen zelf helemaal uitgezocht hoe ze een PGB moesten

Vroeghulpteams Sneek en Heerenveen te verwezenlijken. Het is

ouders is opgelost.”

aanvragen en een Rugzakje voor extra ondersteuning in het

noodzakelijk een verbinding tussen de voorschoolse periode en

basisonderwijs. De mogelijkheden en regelingen waren toen

het onderwijs te hebben ten behoeve van de continuïteit van de

Ingang

vrij onbekend. Nu weten we hoe we ouders daarmee verder

zorg voor het kind. De provinciaal VTO-Vroeghulpcoördinator is

Door de contacten met VTO is voor Hamersma de ingang naar

kunnen helpen. Als je weet wat er in hulpverleningsland ‘te koop’

vanaf 2008 ook aanwezig bij het provinciaal Weer Samen Naar

VTO nu ook duidelijker. “Als wij zorgen hebben over een kind

is, kun je ouders de juiste richting wijzen.”

School coördinatorenoverleg.

dan bespreken we dingen die ons opvallen met de ouders. Je

6

kunt niet zomaar dingen doen zonder ouders te informeren.

Marianne Hamersma

Maar we kunnen ouders wel op het spoor naar VTO-Vroeghulp

Eigenaresse en groepsleidster van de Speelhoeve



7

Aanmelders In 2008 waren er 306 aanmeldingen voor VTO-Vroeghulp.

Dat het aantal ouders dat aanmeldt minder lijkt te zijn geworden,

Het aantal kinderen woonachtig in Friesland van 0-4 jaar betrof

is een positieve ontwikkeling, dit betekent namelijk dat we

dit jaar 38.515. Dit betekent dat het aantal aanmeldingen bij

beter in beeld hebben wie de signaleerders zijn. Als ouders zelf

VTO-Vroeghulp 0,8 % betreft van het totale aantal kinderen van

aanmelden zijn ze vaak op het spoor van VTO-Vroeghulp gezet

0-4 jaar in Friesland.

door bijvoorbeeld de peuterspeelzaal of het consultatiebureau. Daar is dit jaar meer op doorgevraagd en dat vertaalt zich door

Ten opzichte van 2007 is het aantal aanmeldingen wat

naar de cijfers.

afgenomen. Hier is geen sprake van een trend, in de eerste twee maanden van 2009 zijn al honderd aanmeldingen ingediend.

Dit jaar hebben we bij ouders die zich rechtstreeks meldden bij

De consultatiebureauteams meldden in 2008 de meeste

VTO-Vroeghulp doorgevraagd door wie ze op VTO-Vroeghulp

kinderen aan.

waren geattendeerd. Als ouders op het VTO-Vroeghulpspoor waren gezet door signaleerders als bijvoorbeeld de peuter-

Aanmelding vanuit de peuterspeelzalen is veelal via de

speelzaal of het consultatiebureau, dan is de aanmelding op

Jeugdgezondheidszorg verlopen, omdat de peuterspeelzalen

conto van die signaleerder gekomen. Hierdoor lijkt het dat

signalen vaak bespreken met iemand van het consultatie-

minder ouders zich rechtstreeks bij VTO-Vroeghulp hebben

bureauteam.

gemeld, maar in principe betekent dit dat we de signaleerders

Grote positieve sprongen Peuterspeelzaalleidsters zijn een belangrijke schakel in de zorgketen. Op de peuterspeelzaal wordt vaak voor het eerst gesignaleerd dat een kind zich anders ontwikkelt of zich anders gedraagt. Op peuterspeelzaal Tommie

beter in beeld hebben.

hebben ze dit regelmatig bij de hand. Deze peuterspeelzaal ligt in de wijk Lemmerweg van Sneek en het aantal kinderen dat wordt doorverwezen naar VTO-Vroeghulp ligt hier procentueel hoger dan in de rest van Sneek.

Overzicht aanmelders 2008

70 60

Toch is dat geen reden om de werkwijze aan te passen volgens

een kind, wordt er altijd eerst geobserveerd. Dan kan blijken of

Adri van der Veen, één van de peuterspeelzaalleidsters van

het wel of niet een kind is voor het VTO-team of dat er andere

2006 (totaal 293)

Tommie. “We ondernemen actie als daar een aanleiding voor is

actie moet worden ondernomen óf dat er niets aan de hand

2007 (totaal 361)

en op het moment dat we zorgen hebben over een kind, dan

is. Het kan ook zijn dat de peuterspeelzaal niet de juiste plek is

2008 (totaal 307)

bespreken we dat met ouders. Dat is niet anders of je nu eens

voor een kind. VTO-Vroeghulp kan dan andere opvang adviseren

per twee jaar een kind doorverwijst naar VTO of meerdere

en ouders daarbij begeleiden.”

50

malen per jaar.” Als na observatie inderdaad wordt geconcludeerd dat verder

40

Wat wel anders is, is het nauwe contact dat Tommie heeft met

onderzoek door het VTO-team noodzakelijk is, dan wordt samen

30

VTO-Vroeghulp. “Doordat we regelmatig doorverwijzen, is het

met ouders het intakeformulier ingevuld. “Voor ouders is het

20

ook makkelijker om contact op te nemen over andere dingen.

heel belangrijk dat de zorg heel duidelijk wordt geformuleerd.

Zo kunnen we ook bij VTO-Vroeghulp terecht met vragen

Zodat de gezamenlijke zorg, de zorg die ouders zelf hebben,

over hoe je het beste met bijzondere kinderen kunt omgaan en

die de peuterspeelzaalleidster heeft en die VTO-Vroeghulp

hebben we handige en bruikbare tips gekregen over het bieden

heeft heel duidelijk naar voren komt. Ondersteuning van VTO-

van duidelijkheid, structuur en wat een kind houvast geeft.

Vroeghulp en de peuterspeelzaal in samenspraak met de ouders

Deze tips zijn direct toepasbaar in onze dagelijkse praktijk.”

kan heel veel opleveren. Als eenmaal duidelijk wordt wat er aan

8


Overige

Nazorgpoli

Huisarts

Cons. jonge risico kinderen

Alg. Maatsch.Werk

Kinderopvang

Rev. Friesland

School

Logopedist

Consultatieburo+

Ouders

Kinderartsen

Ped. teams JGZ

Audiologisch c.

Peuterspeelzaal

0

Consultatieburo team

10

de hand is, dan kan een kind nog steeds hele grote positieve “Niet alleen kunnen we terecht bij VTO voor algemene tips of als

sprongen maken. Maar het is belangrijk om alles in het juiste

we een kind doorverwijzen, het is ook zo dat het bij twijfel altijd

perspectief te zetten voor ouders.”

mogelijk is dat er iemand van het VTO-team komt observeren. Uiteraard ook weer na overleg met de ouders. Ouders moeten

Adri van der Veen

hier ook toestemming voor geven. Als er twijfel is bij zorg rond

Peuterspeelzaalleidster Tommie


9

Leeftijd aangemelde kinderen 2008 VTO-Vroeghulp blijft voortdurend het signaal afgeven van het

VTO-Vroeghulp kan voor schoolgaande kinderen met complexe

belang om kinderen tijdig te signaleren en aan te melden. De

problematiek een meerwaarde hebben, indien er goed naar de

meeste kinderen werden aangemeld in de leeftijdscategorie

thuissituatie moet worden gekeken om een juist beeld van het

tussen 3 en 4 jaar. Het is belangrijk dat kinderen in een zo

kind en diens behoefte te krijgen. Bij VTO-Vroeghulp wordt naar

vroeg mogelijk stadium worden aangemeld om voldoende tijd

het totaalplaatje van thuissituatie en school gekeken.

Je weet zeker dat het goed komt

voor nadere diagnostiek en begeleiding bij de schoolkeuze te hebben. Hier is iedereen bij gebaat. Het kind, de ouders, de kinderopvang en de school. Als een kind drieëneenhalf is, heeft het de schoolgaande leeftijd al bijna bereikt. Positief punt is het feit dat de meeste kinderen dit jaar tussen 3 en 3,5 jaar werden

“Als je een kind doorverwijst naar VTO-Vroeghulp, dan kun je het met een gerust hart

aangemeld, terwijl dat vorig jaar vooral na 3,5 jaar was.

loslaten,” aldus Loes Galema, pedagoog JGZ 0-19 jaar. Als pedagoog begeleidt Galema al bijna 25 jaar bijzondere kinderen. In maximaal vijf bezoeken geeft ze ouders handvaten Leeftijd aangemelde kinderen

bij opvoedingsvragen. Soms is vijf keer echter niet genoeg en spelen er meerdere vragen,

100

2007

90

dan kan een kind doorverwezen worden naar het VTO-Vroeghulpteam.

2008

80 70 60 50 40 30 20 10

6 jaar

5 jaar

4 jaar

3,5 jaar

3 jaar

2,5 jaar

2,0 jaar

1,5 jaar

1 jaar

0,5 jaar

0-0,5 jaar

0

Stel een kind van drie is thuis moeilijk, het luistert niet, is druk en

het beste is, wat het kind én de ouders nodig hebben. En als

ongeconcentreerd en als ouders het iets verbieden, dan stopt het

een kind dan bij VTO-Vroeghulp is aangemeld, dan weet je

even, maar gaat vervolgens weer verder. Het verbod ketst af en

zeker dat er zorgvuldig naar een kind wordt gekeken door

komt niet binnen. En ook motorisch ontwikkelt het kind zich niet

het multidisciplinaire team en dat is ontzettend fijn. Je weet

goed. Ouders hebben al een aantal dingen geprobeerd, maar het

zeker dat het goed komt.” In het team zit een kinderarts, een

kind verandert niet, het groeit niet. Dan rijst de vraag: hoe komt

(ortho)pedagoog, bureau Jeugdzorg en het onderwijs zijn

dat? Is er sprake van een aandachtsstoornis, is er een mentaal

vertegenwoordigd en er zit ook een casemanager van

probleem? Op dat moment komt VTO-Vroeghulp in beeld.

MEE Friesland in die de trajectbegeleiding doet. Met name de opvoedingsondersteuning die wordt geboden terwijl het kind

Ondersteuning “Het VTO-team kijkt naar het totaalplaatje, ze doen de

De reden van aanmelding laat eenzelfde beeld zien als het jaar ervoor.

trajectbegeleiding, maar bieden ondertussen ouders ook in de

Verder geholpen

thuissituatie al ondersteuning. Zodat het ouders niet boven het

Het kind verdwijnt na aanmelding bij VTO niet bij Galema uit

hoofd groeit. Op die manier wordt ook de relatie tussen ouder

beeld. Via het elektronisch dossier kan ze bijhouden wat de stand

2007

en kind onderhouden,” aldus Galema, “en dat is minstens zo

van zaken is. Vindt er een onderzoek door de kinderarts plaats,

2008

belangrijk.”

wordt er een psychologische test afgenomen, et cetera.

2006

120 100

Er wordt gekeken welke ondersteuning de ouders nodig hebben

80 60

Zorgvuldig

nu en in de toekomst. Door de samenwerking van verschillende

40

De samenwerking met VTO-Vroeghulp is heel goed. Galema

organisaties en disciplines binnen het VTO-team worden zowel

20

geeft aan dat ze de coördinator van het VTO-team ook

ouders als kind verder geholpen.


Trajectbegeleiding

Contact

Spraaktaal

Gedrag

Dagbesteding / school

raadpleegt als ze niet zeker is of ze een kind moet aanmelden Ontwikkeling

0

10

nog in de ‘molen’ zit, is volgens Galema een voordeel.

Reden van aanmelding

of niet. “De lijnen onderling zijn kort en als ik de coördinator

Loes Galema

bel, dan denkt ze mee over wat in deze specifieke situatie

Pedagoog JGZ 0-19 jaar


11

Adviezen VTO-Vroeghulpteam Opvallend is het grote aantal Psychologisch Onderzoeken.

Er is ook vaak Medisch Orthopedagogische Dagbehandeling

Het psychologisch onderzoek omhelst niet alleen een bepaling

(MOD) geadviseerd. Dit betekent dat er een enorme toestroom

van het ontwikkelingsniveau waarop het kind functioneert, maar

is voor de MOD’s met risico van (te lange) wachttijd. Daarom

ook wordt door middel van gedragsvragenlijsten, anamnese

heeft de provinciaal coördinator VTO-Vroeghulp een signaal

en observatie een indruk verkregen van eventuele gedrags- of

afgegeven aan de Provincie Friesland, afdeling Jeugd en aan

ontwikkelingsstoornissen.

Stichting Jeugdhulp en hier aandacht voor gevraagd.

Een dergelijk breed onderzoek is vaak nodig om een goed beeld te krijgen van het kind om een goed advies te kunnen geven over het vervolgtraject zoals schooladvies.

Ouders willen gehoord worden

Als schoolmaatschappelijk werker is Sibbel de Jong er voor de leerkrachten, voor de kinderen en voor hun ouders. Ze staat midden in de school, zodat ze voor iedereen makkelijk aanspreekbaar is. Van het kind dat tijdens de vakantie iets naars heeft meegepakt en op de trap haar hand pakt: “Juf Sibbel we moeten even praten,” naar de invalleerkracht die even de bijzonderheden van een klas wil doornemen, naar de

GGZ-Jeugd (beg.)

2

Financiële verantwoording Lasten

Baten

3

7

PGB

Bureau Jeugdzorg divers

6

Overige

5

GGZ-ouders

15 21

Geruststelling

16 Logopedie

4

Skelp/taaltrein

6

Fysiotherapeut. (onderz.)

7

Th. Peutergroep (Rev. Frl.)

11

Speciaal onderwijs

SBO

22

Regulier onderwijs

76 23 Kinderdagcentrum

3

BJZ MOD

35 16

Kinderdagopvang

2

(Uitbr.) peuterspeelzaal

0

Consultatieburo+

6

Onderz.c.jonge risico kind.

5

Oogarts

2

KNO-arts

8

Kinderneuroloog

9

Klin.geneticus

25

Autisme Team

Portagelijst

4

Audiologisch C.

30 Video Home Training

Thuisbegeleiding

9 Ped. onderst. zorgaanb.

16 11 Ped. onderst. JGZ

58 Ped.onderst. MEE

43 16 (Ortho)ped.obs.

32

Logoped. (onderz.)

52

Kinderarts

90

Psychiatrisch onderz.

Collateraal

41

Psychologisch onderz.

2008

Revalidatie arts.

ouders met wie De Jong koffiedrinkt op het schoolplein.

Tegen de kinderen zegt ze dat ze juf Sibbel is en dat ze er is om

het opbouwen van een relatie met ouders, investeren in ouders.

het voor de kinderen zo goed mogelijk te maken, zij zorgt

Dan zijn de problemen ook minder omvangrijk of onneembaar.

ervoor dat ze zich verder goed voelen als ze zich verdrietig

School moet niet alleen contact opnemen als er iets is.

voelen, omdat papa en mama heibel hebben, omdat ze ruzie

Op alledrie de scholen waar ik werk, zijn er korte lijnen met het

hebben met klasgenootjes of omdat oma ernstig ziek is.

VTO-team. Door enerzijds de korte lijn naar VTO-Vroeghulp

Het welzijn van de kinderen ligt haar na aan het hart en daarom

en anderzijds de goede relatie met ouders kunnen we onze

is ze er ook een groot voorstander van dat scholen een goede

zorgen en signalen makkelijker bespreekbaar maken met ouders.

relatie onderhouden met VTO-Vroeghulp.

Schuldgevoel ligt bij ouders al snel op de loer.”

De Jong wordt uitgeleend aan drie scholen op dit moment.

“Het is ook heerlijk dat bij het VTO-team alle disciplines in

“Op de ene school zijn het de leerkrachten zelf die verwijzen

‘huis’ zijn. Ze werken met één casemanager die zorgt voor de

Provinciaalcoördinator VTO-Vroeghulp

€ 51.335,-

CVZ subsidie VTO-vroeghulp

€ 59.336,-

naar VTO-Vroeghulp na overleg met ouders en met mij. Op

contacten met de rest van het VTO-team. Dat is voor ouders

Projectmedewerker Vijven en Zessen

€ 10.881,-

Subsidiegeld Vijven en Zessen

€ 47.381,-

de andere school ben ik het die de verwijzing doet. Het is erg

ook wel zo overzichtelijk.” De Jong geeft verder aan dat de

VVI projectfinanciering

€ 25.000,-

Secr. Ondersteuning Vijven en Zessen

€ 35.000,-

prettig dat de leeftijdsgrens van VTO-Vroeghulp is verruimd tot

communicatie met VTO-Vroeghulp optimaal verloopt. Omdat

Projectmedewerker VVI

€ 24.675,-

7 jaar. Soms blijkt pas in groep 3 dat een kind er nog niet aan toe

de casemanager op basis van respect en gelijkwaardigheid

Project werkgroep VVI

€

1.670,-

is om naar school te gaan. En als een kind wat ouder is, kan het

communiceert zowel met ouders als met verwijzers. “Ouders

Materiele kosten VTO-Vroeghulp

€

8.001,-

zelf beschrijven waar het tegenaan loopt. Bij jongere kinderen

willen gehoord worden en dat worden ze bij VTO-Vroeghulp.”

Accountantskosten Vijven en Zessen

€

1.500,-

moet je het vooral van de observatie van gedrag hebben.”

Exploitatietekort

€

€ 133.062,-

€ 133.062,-

1.345,Doordat de drempel laag is om even bij De Jong binnen te

Sibbel de Jong

lopen, is de drempel naar VTO-Vroeghulp ook laag. “Ik ben voor

Schoolmaatschappelijk werker Timpaan

De overige participanten binnen VTO-Vroeghulp werden gefinancierd uit de reguliere middelen van de eigen organisaties. 12



13

VTO Vroeghulpteam Leeuwarden en omgeving Mevr. F. Houtstra Mevr. E. van Pinxteren Mevr. S. Houweling Mevr. T. van der Wal Mevr. P. v.d. Berg Mevr. G. Ferwerda Mevr. E. Smidt Mevr. J. Stienstra Mevr. A. de Jong Mevr. E. Wiersma Mevr. J. Spitz Mevr. H. Frodl

Zo vroeg mogelijk de juiste beslissing

Mevr. F. Houtstra jeugdarts en coördinator Dhr. A. Kaldi kinderarts Mevr. J. Schuitemaker orthopedagoog Mevr. M. Mulder medewerker centrale toegang Mevr. G. de Vries casemanager Mevr. T. Nicolai casemanager Mevr. L. Hiemstra casemanager Mevr. I. Born psychotherapeut Mevr. M. Strikwerda consulent jonge risico kinderen Op consultbasis de jeugdartsen vanuit het onderwijs uit regio Dokkum

naar VTO-Vroeghulp. Dan heeft een kind dat traject al achter de rug en zit het op de juiste plek. Dat neemt niet weg dat wij als IB’ers steeds meer samenwerken met het VTO-Vroeghulpteam.” Klaas Politiek, zelf intern begeleider (IB’er) ziet duidelijk de voordelen in van een nauwe samenwerking met zowel peuterspeelzaal naar basisschool en later ook bij de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs.”

“Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk de juiste beslissingen te

Eenheid

nemen ten goede van het kind, de ouders en de begeleiders”,

In september van 2009 wordt de beroepsstandaard van

benadrukt Klaas Politiek, zelf intern begeleider op een

de intern begeleider gepresenteerd, die is ontwikkeld door

basisschool. “Voorheen was het vaak zo dat kinderen die

de Landelijke Beroepsgroep voor intern begeleiders. De

opvielen op de peuterspeelzaal, gewoon naar de basisschool

beroepsgroep wil met de beroepsstandaard de zorg in het

gingen en dan werd daar in de eerste groepen bekeken of

onderwijsveld een kwalitatieve impuls te geven. Daarnaast

het kind wel op zijn plek zat. Tegenwoordig bespreekt de

komt er meer eenheid bij de werkzaamheden van de intern

peuterspeelzaal zorgen eerder met ouders en trekt sneller aan

begeleider. Politiek is ook bovenschools intern begeleider en

de bel bij het VTO-Vroeghulpteam. Het VTO-team kan dan in

onderwijsadviseur/zorgspecialist. “Door met elkaar te praten, met

een zo vroeg mogelijk stadium in kaart brengen wat er met een

andere scholen, met peuterspeelzalen en met VTO-Vroeghulp,

kind aan de hand is en wat dat kind nodig heeft om zich zo goed

en niet over elkaar, komt een kind zo snel mogelijk op de beste

mogelijk te kunnen ontwikkelen.”

plek. Zonder eerst veel verschillende instanties en loketten langs te hoeven.”

Inspelen

Samenstelling Teams

Mevr. F. Janssen Dhr. H. Mulder Mevr. M. Ledegang/Mevr. K. Kooij Mevr. T. Walter Mevr. C. van Aggelen Mevr. I. Penterman Mevr. S. Joritsma Mevr. J. de Jong Mevr. V. Veenis

jeugdarts en coördinator kinderarts orthopedagoog medewerker centrale toegang casemanager casemanager casemanager psycholoog consulent jonge risico kinderen

Thuiszorg de Friese Wouden (JGZ) Nij Smellinghe ziekenhuis MEE Friesland Bureau Jeugdzorg MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland GGZ Jeugd SBO it Heechhof

VTO-Vroeghulpteam Heerenveen en omgeving Mevr. I. Müller Mevr. A. Kistemaker Mevr. G. Sevinga/Mevr. A.W. de Boer Mevr. A. de Jong Mevr. C. van Aggelen Mevr. J. Ritsema Mevr. F. Peeters Mevr. K. Pilkes

jeugdarts en coördinator kinderarts psycholoog medewerker centrale toegang casemanager casemanager casemanager GGZ-psycholoog

Thuiszorg de Friese wouden (JGZ) Ziekenhuis Tjongerschans Ziekenhuis Tjongerschans Bureau Jeugdzorg MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland GGZ Jeugd

VTO-Vroeghulpteam Sneek en omgeving

Politiek is erg blij met deze ontwikkeling en is ook tevreden

Bovenschoolse contacten

over de onderlinge afstemming tussen peuterspeelzaal, VTO-

Politiek gebruikt zijn bovenschoolse contacten ook om zoveel

Vroeghulp en basisonderwijs. “Signalen en zorgen worden

mogelijk bekendheid te geven aan VTO-Vroeghulp. “We zijn

tijdig gedeeld en door de jongere screening is vaak al voor de

samen aan het werk om een kind te helpen en we werken aan

schoolgaande leeftijd duidelijk waar een kind het beste op zijn

een optimale geïntegreerde afstemming.” Voor de toekomst

plek is. Als dat de Medische Orthopedagogische Dagbehandeling

hoopt Politiek op een nog nauwere samenwerking met VTO-

is, kan een kind daar soms niet direct terecht. Tijdens de wachttijd

Vroeghulp.

heeft de basisschool deze kinderen, met vaak een specifiek probleem of een vertraagde ontwikkeling, steeds meer te bieden door de positieve ontwikkelingen wat de zorgbegeleiding betreft.

Klaas Politiek

Doordat bekend is waar een kind in zijn ontwikkeling is, kan de

Intern begeleider basisschool


Thuiszorg Friese Land (JGZ) Ziekenhuis de Sionsberg Thuiszorg Friese Land (JGZ) Bureau Jeugdzorg MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland GGZ-Jeugd SBO de Twine

VTO-Vroeghulpteam Drachten en omgeving

peuterspeelzalen als VTO-Vroeghulp. “Als IB’er ben je ook een soort verbindingspersoon bij de overgang van

14

Thuiszorg Friese Land (JGZ) Medisch Centrum Leeuwarden Thuiszorg Friese Land (JGZ) Bureau Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland GGZ-Jeugd WSNS verband het Spectrum GGD Fryslân

VTO-Vroeghulpteam Dokkum en omgeving

“Als alles goed gegaan is, dan hoef ik niet meer door te verwijzen

basisschool daar goed op inspelen.”

jeugdarts en coördinator kinderarts pedagoog medewerker centrale toegang medewerker centrale toegang casemanager casemanager casemanager casemanager sociaal verpleegkundige consulent jonge risico kinderen jeugdarts

Mevr. E. Boswinkel Mevr. B. Kool Mevr. H. Rijk Mevr. I. Bakker Mevr. G. Becker Mevr. T. Vos Mevr. E. Boswinkel Mevr. G. Foppele Mevr. T. Visser Mevr. T. Hartkamp Dhr. F. Schaaphok Mevr. E. Bogaart

coördinator jeugdarts en coördinator kinderarts pedagoog medewerker centrale toegang systeemtherapeut casemanager casemanager casemanager casemanager jeugdarts sociaal psychiatrisch verpleegkundige

MEE Friesland Thuiszorg Zuidwest Friesland (JGZ) Antonius Ziekenhuis Thuiszorg Zuidwest Friesland (JGZ) Bureau Jeugdzorg Talant MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland MEE Friesland GGD Fryslân (JGZ) GGZ Jeugd

Kinderrevalidatiearts, mevr. M. Meinsma, is op consultbasis beschikbaar geweest voor de teams. VTO Vroeghulp | Jaar verslag 2008

15

Colofon Samenstelling en redactie

Communicatie en Marketing MEE Friesland

Fotografie

Martin Rijpstra Fotografie Leeuwarden

Vormgeving

Herian Reclameadviesbureau Drachten

Druk

Hanzedruk Bolsward

Provinciaal coördinator VTO-Vroeghulp Anja van Vliet, 06 20 44 74 73

Secretariaat Jeugdgezondheidszorg, GGD Fryslân Leeuwarden/Dokkum e.o.

(058) 233 74 77

Sneek e.o.

(0515) 42 96 83

Drachten/Heerenveen e.o.

(088) 512 30 01

www.vto-vroeghulp.nl

VTO-Vroeghulp is een samenwerkingsverband van: - MEE Friesland; - Jeugdgezondheidszorg (JGZ); - de Friese ziekenhuizen; - Bureau Jeugdzorg; - Revalidatie Friesland; - Kinderdagcentra (Talant); - GGZ-Jeugd.

VTO Vroeghulp friesland

VTO Vroeghulp. Jaarverslag 2008

Recommend Documents