Vrouw krijgt meer kans

Nummer 4 I 29 januari 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 In de ban van de vluchtelingenkinderen

Vrouw krijgt meer kans

Pagina 4 Serieuze stappen in Uruzgan

Pagina 5 Ontdekkers van bommen en brengers van troost

Pagina 6 ‘Je was op slag beroemd’

Foto: Richard Frigge-AVDD

DEN HAAG - Vrouwen, mensen met etnisch-culturele achtergrond verschillend van de Nederlandse en personeel met een andere dan heteroseksuele geaardheid krijgen meer kansen bij Defensie. In zijn vorige week gepresenteerde nota Diversiteit zegt staatssecretaris Jack de Vries een belangrijke impuls te willen geven aan de diversiteit van het personeelsbestand. “Defensie heeft baat bij een diverse samenstelling, anders worden uitzendingen moeilijk, zo niet onmogelijk. Bovendien kampen we met tekorten, die deels kunnen worden vervuld door meer vrouwen en mensen met een andere etnisch-culture-

le achtergrond te werven.” Zo komen er meer mogelijkheden om thuis te werken en houdt men bij plaatsing van vrouwelijke militairen rekening met de gezinssituatie. Lees verder op pagina 2

Van Uhm en Verbeet op troepenbezoek DEN HAAG - Voorzitter Gerdi Verbeet van de Tweede Kamer heeft vorige week samen met commandant der strijdkrachten generaal Peter van Uhm de Nederlandse troepen in Afghanistan

bezocht. Ze sprak daar namens de Kamer haar waardering uit voor de inzet van de militairen. Tijdens de vierdaagse reis deden de cds en Verbeet Kabul, Kandahar, Tarin Kowt, Chora en

Deh Rawod aan. Bij hun bezoek aan een vooruitgeschoven post in Chora reed vier kilometer verderop een Patria op een bermbom. Niemand raakte gewond. Op de vooruitgeschoven post Mirwais

kreeg het gezelschap een overzicht van de vorderingen van operatie Tura Ghar in de Baluchivallei. Woensdag 21 januari werden daarbij nog grote wapendepots en vijftien kubieke meter cannabis ontdekt. Op Kandahar vond naast een bezoek aan luchtmachteenheden een ontmoeting plaats met generaal-majoor Mart de Kruif. Hij voert het commando over de isaf-operatie in het zuiden van Afghanistan. In Kabul werden Verbeet en Van Uhm op het isaf-hoofdkwarter gebrieft over de missie en over de registratie voor de aanstaande presidentsverkiezingen. Er zijn inmiddels 3,6 miljoen nieuwe kiezers geregistreerd, van wie 35 procent vrouwen. De Kamervoorzitter bezocht tevens haar Afghaanse collega en sprak met vrouwelijke parlementsleden.●

EOC klaart megaklus in Eindhoven

Bas Kievith (links) en Marco Brilstra maken het oorlogstuig klaar voor demontage. Foto: Twan Kusters-EOC

EINDHOVEN - Het Explosie­ ven Opruimingscommando (eoc) heeft afgelopen zondag in de Eindhovense Meerwijk met succes vier bommen uit de Tweede Wereldoorlog geruimd.

Campagne gericht op achterban DEN HAAG - Met een campagne, gericht op de omgeving van aspirant-mili­tairen, hoopt staatssecretaris Jack de Vries de werving nóg een impuls te geven. “Bij ‘De Verantwoordelijkheid van Defensie’ gaat het om de inhoud, dus er komen geen flitsende, schreeuwerige reclames”, kondigt de bewindsman aan. Gisteren, woensdag 28 ja-

nuari, gaf hij het startsein. Vandaag staat de eerste advertentie in de Telegraaf, Volkskrant en Spits. De aankomende maanden verschijnen in verscheidene tijdschriften en kranten advertenties waarin wordt uitgelegd wat de verantwoordelijkheid van Defensie inhoudt. Ze zijn gericht op de achterban van de militair

in spe, zoals ouders, partners, docenten en decanen. In de campagne komen diverse thema’s aan bod: het investeren in personeel en materieel om operaties goed te laten verlopen, het brengen van vrede en veiligheid en Defensie als opleidingsinstituut. “We willen de zichtbaarheid van Defensie als werkgever vergroten en waar nodig het

beeld dat bij de doelgroepen leeft, bijstellen of aanvullen”, zegt De Vries. “Daarbij richten we ons op de sociale omgeving van de wervingsdoelgroep. Zij blijken vaak van doorslaggevende betekenis als het gaat om een keuze voor een baan bij Defensie. Het is dus onze taak duidelijk naar voren te brengen waar we als werkgever voor staan. Dat

is onze verantwoordelijkheid.” Het is de bedoeling dat de campagne drie jaar gaat duren. Er zijn enkele momenten ingebouwd om een en ander te evalueren. Voor meer informatie kunt u terecht op intranet of de speciale campagnesite op internet (www. defensie.nl/verantwoordelijkheid).●

De klus verliep uiterst voortvarend, al rond drie uur die middag klonk het sein ‘veilig’. Daarna konden de ongeveer 2.500 bewoners van de panden rond de vindplaats weer naar huis. De ruiming betrof twee Britse bommen van elk vijfhonderd pond en evenzoveel Amerikaanse exemplaren van liefst duizend. Beide kwamen vorig jaar boven water bij de aanleg van de Meerwijk. In die omgeving vielen in de Tweede Wereldoorlog veel geallieerde bommen. Volgens de chef-staf van het in Culemborg gevestigde eoc, majoor ing. Willem Schurgers, boezemden de Eindhovense projectielen geen ontzag in. “We hebben in het verleden grotere onschadelijk gemaakt.” Lees verder op pagina 2

29 januari I Pagina 2

De Vries: Defensie diverser Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - Van de circa 67.000 mensen die nu bij Defensie werken, is zo’n dertien procent vrouw. Bij het burgerpersoneel is de verhouding 76 procent mannen en 24 procent vrouwen, bij de militairen 91 om negen procent.

Judoka kapitein Guillaume Elmont is een uitstekende werver voor Defensie: bekende sporter, van allochtone komaf en hoog opgeleid. Foto: Herman Zonderland

Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm gaat dit jaar nog meer dan voorheen binnen het operationele planningsproces rekening houden met de diversiteit van een team, voorafgaand aan en tijdens een missie. De meerwaarde daarvan is duidelijk gebleken, ook in Afghanistan. Daarnaast krijgt de werving van vrouwelijke tolken een impuls en komt er een pool van genderexperts. Alle operationele commando’s zetten speciale voorlichtingsdagen voor vrouwen op de agenda. Door te differentiëren in fysie­ ke eisen en meer te testen op opleidbaarheid en trainbaarheid kan de uitval van vrouwen worden beperkt, denkt De Vries. Zijn voorstellen betreffen onder meer extra trainingen op fysieke eisen waaraan ze nog niet voldoen. Het gaat dan om degenen die via het roc bij Defensie belanden. Vrouwen die buiten dat traject solliciteren, mogen drie maanden op kosten van Defensie naar de sportschool. Hoger opgeleide vrouwen (en mensen van buitenlandse komaf) krijgen de kans als trainee te solliciteren en in een traject van twee jaar de mogelijkheden die de organisatie biedt, te onderzoeken. Ten minste de helft van de traineepool zal vanaf heden uit vrouwen bestaan, waarbij ook een zoektocht wordt ingezet naar vrouwen uit etnische minderheidsgroepen. Persoonlijke Ontwikkel Plannen en een aanzienlijk versterkte loopbaanbegeleiding bieden de mogelijkheid binnen het Flexibel Personeelssysteem individueel maatwerk te leveren. Zo is onlangs een mentorproject voor multi-etnische medewerkers begonnen en start nog dit jaar zo’n opleiding voor vrouwelijke onderofficieren. Bij de Hogere Defensievorming moeten aan elke opleiding minstens twee vrouwen meedoen. Daarnaast start een proef met een deeltijdopleiding Middelbare Defensievorming. Mede op basis daarvan

wordt gekeken of dit ook elders kan worden toegepast. De Vries hamert op het belang van de zichtbaarheid van vrouwen hoger in de organisatie. Combineren

Goede doorstroommogelijkheden dragen bij aan het behoud van vrouwen. De Vries stelt dat zij goede mogelijkheden om arbeid en zorg te combineren en een dito werkklimaat als zeer belangrijk ervaren. “Voor de verbetering van het werkklimaat zijn op basis van het rapport van de commissie Staal veel maatregelen genomen die eraan bijdragen dat vrouwen bij Defensie een veilige werkomgeving ervaren”, voert hij aan. “Ook bij de combinatie van arbeid en zorg zijn al veel stappen gezet.” Toch wil De Vries meer maatregelen invoeren ter verbetering. Zo kunnen, als partners beiden bij Defensie werken, plaatsingen en uitzendingen op elkaar worden afgestemd. Bij plaatsingen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met gezinssituaties. Werken in deeltijd kan al, maar stuit zeker voor militair personeel soms op praktische problemen. Door middel van centrale loketten kunnen vrouwen (en mannen) die in deeltijd willen werken beter worden geïnformeerd over de mogelijkheden voor part-time banen en duofuncties. Dit jaar nog zal bij elk operationeel commando een centraal loket zijn ingesteld. De huidige wervingscampagnes blijken niet alle doelgroepen aan te spreken. Daarom komt er meer aandacht voor mensen met een andere etnisch-culturele afkomst. Het laatst gemeten aandeel van 4,4% van het personeelsbestand in 2007 dient snel te groeien. “Het streven is om het aandeel de komende jaren met een half procent per jaar te laten stijgen om uiteindelijk aan te sluiten bij de omvang van de groep mensen met een andere etnisch-culturele achtergrond in de Nederlandse beroepsbevol-

In 2001 trad de eerste vrouwelijke bataljonscommandant aan. Inmiddels is Leanne van den Hoek generaal-majoor en mag als rolmodel gelden voor de vrouwen bij Defensie. Archief Defensiekrant

king”, schrijft De Vries. Naast gerichte wervingscampagnes is het van belang aandacht te besteden aan de totale beeldvorming van de krijgsmacht. Enkele medewerkers met een andere etnisch-culturele achtergrond worden ingezet als werver. Jongeren die zich via de rocopleidingen voorbereiden op een toekomst bij Defensie kunnen rekenen op scholing ter

voorbereiding op het keuringsen selectieproces. Het kan voorkomen dat later in de carrière loopbaanopleidingen een taalvaardigheid vragen waaraan sommigen niet voldoen. Zij krijgen dan de mogelijkheid die op het vereiste niveau te brengen. SHK internationaal

Het thema homoseksualiteit krijgt een duidelijke plek in alle

Bomruiming EINDHOVEN - De operatie stond onder leiding van tweede luitenant Peter Zaal, geassisteerd door de ser­ geant-majoors Marco Brilstra en Jeffrey Arends en de sergeants 1 Bas Kievith en Vincent Boer. Terwijl Brilstra en Arends het springtuig in de ochtenduren gereed maakten voor demontage, bliezen de bewoners van de huizen in de directe omtrek ondertussen de aftocht. Tot verrassing van beide landmachtmilitairen gaven de 1000-ponders zich binnen een kwartier gewonnen. Het onschadelijk maken van de 500-ponders duurde (veel) langer, doordat ze chemische ‘lange vertragingsontstekers’ en ‘anti uitdraai-inrichtingen’ bleken te bevatten. Schurgers: “Voor het demonteren daarvan is speciaal gereedschap nodig en daarnaast waren er risico’s. Krijg je de ontstekers niet snel genoeg uit de bom, dan kan die alsnog ontploffen. En als het laatste achterwege blijft, kun je hem pas na 144 uur opnieuw ‘benaderen’. Al met al dus een spannend karwei, maar geen race tegen de klok. De ruimers weten wat ze doen.” Het eoc werkte tijdens de voorbe­ reidingen en in de ruimingoperatie zelf nauw samen met de gemeente Endhoven en aannemer avg.­ De laatste ontdekte de bommen in 2008 en hielp mee bij het aanbrengen van veiligheidsconstructies rond de ligplaats. Afgelopen maandagmiddag vernietigde het eoc het helse tuig in de ‘achtertuin’ van de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne, de Oirschotse Heide.●

Vervolg van pagina 1

Rechts: Tweede luitenant Peter Zaal geeft tekst en uitleg aan burgemeester Rob van Gijzel van Eindhoven. Foto’s: Twan Kusters-EOC

Onder: De vier boosdoeners op een rij.

initiële en loopbaanopleidingen bij Defensie. Verder staat een defensiebrede folder over homoseksualiteit op het programma en start in 2010 weer een onderzoek naar de acceptatie van homoseksualiteit bij Defensie en naar de effecten van gevoerd beleid. Om het internationale karakter van de homoproblematiek in de krijgsmacht aandacht te geven, houden Defensie en de

Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht in 2010 een internationale conferentie homosexuality in the armed forces.Tot slot stelt De Vries voor dat Nederland zich samen met een aantal gelijkgestemde landen hard maakt nog voor de zomer initiatieven te ontplooien om in navo-verband een werkgroep in te stellen over het thema homoseksualiteit en krijgsmacht.●

29 januari I Pagina 3

Luitenant-kolonel Richard de Beer ontvangt hier zijn VN-herinnerings­ medaille. Zijn missie zit er op. Inmiddels is hij voor de Defensie Materieel Organisatie verandermanager bij het Command & Control support Centre in Ede.

TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

In de ban van vluchtelingenkinderen

EDE - Mustafa, een klein zwart jongetje van zeven dat, in eerste instantie vergeefs, vroeg om een paar schoenen. Daarmee kreeg de uitzending van luitenant-kolonel Richard de Beer, vorig jaar in het Soedanese Darfoer een nieuwe dimensie. Hij zat er om de logistiek te coördineren voor de ‘United Nations-African Union Mission in Darfur’ (unamid), maar daarnaast trok hij zich het lot aan van vooral de vluchtelingenkinderen. Enigszins bekomen van de cultuurschok die de hitte, armoede, primitieve watervoorzie-

ning en talloze andere beperkingen bij De Beer teweegbrachten ging hij aan de slag. Via zijn site

www.waarbenjij.nu vertelde hij niet alleen over de problemen in Darfoer en de dagelijkse gang van zaken in zijn woonomgeving El Fasher, de hoofdstad van Noord-Darfoer, maar deed hij tevens een oproep schoenen te sturen. “Die kwamen”, vertelt De Beer, “maar ook slippers, zonnebrillen en speelgoed. Het was zo mooi de blijdschap van de bevolking te zien, dat maakte het uitdelen van die spullen tot een genot.” Op een dag liep hij ook Mustafa weer tegen het lijf die hem nog bij naam kende en vroeg hoe het nu met zijn schoenen zat. Dus nam hij het mannetje

en zijn broertje mee en voorzag ze allebei van schoeisel. Vaak door toeval, maar ook door ervoor open te staan, knoopte de landmachtoverste meerdere contacten aan. Neem de tienertweeling met wie hij een leuke en zelfs hechte relatie opbouwde. Beide goed Engels sprekende jongens brachten hem in contact met het ouderlijk gezin Hamdan waar hij zeer gastvrij werd onthaald. “Er waren niet alleen nóg twee broers en een vader, maar ook nog een moeder en een zus”, zegt De Beer. “De vrouwen zag ik nooit, tot op de laatste dag. Ik maakte kennis met zus Tyeseer. Blijkt ze zich

Foto: Peter Wiezoreck

zijn site terug te vinden. “De eerste inkomsten worden deze maand nog omgezet in goederen. Dan gaat het eerste pakketje richting Soedan de deur uit.” Overigens wenst de overste het project kleinschalig te houden. Mensen die hem willen steunen doen dat dus vooral door zijn boek te kopen. ‘Middeleeuws Darfoer, aandacht voor een vergeten volk’, is 17 januari verschenen en uitsluitend te koop via internet: www. kirjaboek.nl voor 22,50, exclusief 3,- verzendkosten. Het boek van Ries de Beer telt 233 pagina’s en bevat veel foto’s. isbn: 978 94 6008 016 6.●

Uitreiking eerste rijbewijzen CV9035NL

Inschrijftermijn 4-Daagse open NIJMEGEN - De 93ste Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen zijn dit jaar op 21, 22, 23 en 24 juli. Inschrijven voor een militair startbewijs kan van 2 februari tot 31 maart, uitsluitend via: www.4daagse. nl, menu ‘deelname’, dan ‘Inschrijven en bevestigen’ en vervolgens de optie ‘Militaire Inschrijving’. Militairen die niet in uniform deelnemen en burgercollega’s schrijven zich civiel in bij Stichting de 4daagse. Zij kunnen geen gebruik maken van de faciliteiten ‘Centrale Verzorging Militair’. Defensieburgers kunnen wel profiteren van die faciliteiten op de militaire rustplaatsen, mits zij dit vóór 31 mei aangeven. Inschrijven via menu: ‘deelname’, dan ‘Inschrijven en bevestigen’ en vervolgens de optie ‘Burgermedewerker Defensie’. Tijdens de 4Daagse kan worden gevraagd de defensiepas te tonen. Voor vragen m.b.t. het wandelevenement: Hoofd Bureau Inschrijving, e-mail: vierdaagse. [email protected]●

in te zetten voor Oxfam in het vluchtelingenkamp Abu Shouk in Al Fasher. Ze vertelde me dat ze hier met vijf- tot tienjarigen werkt, ongeveer honderd in totaal. Ik wil nu schriften, T-shirts, pennen en dergelijke kopen voor de kinderen in dat kamp. Die spullen stuur ik per post naar Tyeseer Hamdan, want daar is het in goede handen. Wij hebben het hier over crisis? Dan denk ik wat nou crisis! Dáár is het crisis.” De Beer wil de aankopen bekostigen met zijn boek ‘Middeleeuws Darfoer, aandacht voor een vergeten volk’. Daarin zijn onder meer alle verhalen van

OIRSCHOT - Na een intensive 3-weekse opleiding mochten de eerste kandidaten van de rijopleiding vijf militairen van 44 Painfbat en een burgermedewerker van het otcman,op 23 januari het felbegeerde rijbewijs in ontvangst nemen uit handen van c-otrij, kolonel drs. Arthur van Vliet.●

cv9035nl,

Baas over eigen loopbaan DEN HAAG - Deze uitnodigende titel van het symposium van het Netwerk Jong Defensie, een vereniging die zich onder meer inzet voor de loopbaanontwikkeling van de jonge defensiemedewerkers, zorgde op 22 januari voor een vol auditorium op het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag. Het netwerk hield dit congres in

samenwerking met de Hoofddirectie Personeel. Doel ervan was meer duidelijkheid te geven over de kansen die de organisatie biedt voor het vormgeven van de eigen loopbaan. Na een introductie door de nieuwe voorzitter van het netwerk, Damme Kemp, verzorgde staatssecretaris Jack de Vries een inleiding. Vervolgens wisselden de deelne-

mers in diverse workshops van gedachten over onderwerpen als hoe je beter kan netwerken en solliciteren, een beter cv kan maken en over loopbaanbegeleiding voor zowel militair als burgerpersoneel. Het symposium, eindigend met een forumdiscussie, leidde tot nieuwe inzichten bij de deelnemers en de defensieorganisatie.●

29 januari I Pagina 4

TARIN KOWT - Nog een week. Dan treedt de inmiddels zesde Staf Task Force Uruzgan officieel aan. Daarmee eindigt de uitzending van ruim tweehonderd militairen en burgers van tfu 5, die zich van­af 31 juli hebben ingezet voor de veiligheid en ontwikkeling van Uruzgan. Ook de commandant, kolonel Kees Matthijssen, en zijn civiele evenknie van Buitenlandse Zaken, Pe­ter Mollema keren na een half jaar bevel voeren terug naar Nederland.

“Ik heb veel res­pect voor het werk van de mannen en vrouwen buiten de poort.”

Meer ontwikkeling door verbeterde veiligheid

Serieuze stappen in Uruzgan

TEKST: ELNT RENÉ BOUWHUIS FOTO’S: sgt DAVE DE VAAL-AVDD

“Laat ik het zien als compliment. Het betekent dat ik een functie op generaalsniveau heb vervuld”, zegt kolonel Matthijs­sen met een tevreden grijns, als hij uitlegt waarom de rang van zijn opvolger als Commandant Task Force Uruzgan (tfu) is opgeschroefd naar brigadegeneraal. “Dat heeft vooral te maken met de internationale omgeving en de overige task forces binnen Regional Command South, waar ook een generaal het bevel voert. Daarnaast groeit de band met het ana in Uruzgan (Afghaanse leger - red.), dat eveneens wordt aangestuurd door een brigadegeneraal.” Ook voor de nieuwe civiel ver­ tegenwoordiger binnen de tfu verandert er wat. Mollema: “Mijn opvolger neemt bij de komst van het nieuwe Provinciaal Reconstructie Team in maart de leiding daarvan op zich. Het dagelijkse bestuur wordt een tweemanschap dat bestaat uit zijn plaatsvervanger en de militaire commandant prt.” ‘Keerpunt in missie’

Voor aanvang van tfu 5 stelde Mollema zich ten doel de projecten van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking meer zichtbaar te maken tussen het visueel aansprekende defensieoptreden. Iets dat volgens hem zeker is gelukt. “Er was de afgelopen maanden veel media-aandacht voor”, vertelt hij. “In verscheidene kranten verschenen berichten over gezondheidszorg, zadendistributie, scholen, waterverdeling en de bouw van wegen. Dat we meer projecten doen, komt overigens ook door een betere veiligheidssituatie, zo is het ook wel weer.” Matthijssen beaamt dat. “De veiligheid is binnen onze drie aandachtsgebieden Tarin Kowt, Deh Rawod en Chora zeker toegenomen. Zeer recent nog met het noordelijke deel van de Baluchivallei, waar we voorheen niet kwamen en nu gewoon zitten. Maar ook ten oosten van Tarin Kowt, waar na operatie Bor Barakai meer stabiliteit heerst.” Mollema betitelt de maand oktober, toen deze operatie speelde, als keerpunt in de veiligheidssituatie tijdens tfu 5. Net als de dood van Rozi Khan trouwens, de in juni democratisch gekozen districtleider van Chora. “Hoe verschrikkelijk ook, er ontstond door zijn overlijden wel een veranderingsproces. Dan moet je het momentum pakken en dat hebben we gedaan. De

Tijdens operatie ‘Paypat Ghar’ wor­ den militairen van luchtmobiel verplaatst met Cougars en Sea Kings.

Rechts: Een politieagent krijgt uitleg van een militair van het Police Mentoring Team. Links: Van meet af aan liet Matthijssen de militairen zoveel mogelijk buiten de poort opereren om de bevolking vertrouwd te maken met hun aanwezigheid.

snelle aanstelling van een nieuwe districtchef bracht rust in het gebied.” Zelf ontkwam de tfu de afgelopen zes maanden evenmin aan dodelijke slachtoffers: Australische, Afghaanse en twee Nederlandse militairen. “Het sneuvelen van Jos ten Brinke en Mark Weijdt betrof dieptepunten, daar kun je niet omheen”, zegt Matthijssen. “Het is altijd verschrikkelijk als je mensen verliest. Dat geldt natuurlijk helemaal voor de nabestaanden, relaties, vrienden en collega’s.” Teleurstellingen op ander gebied waren er ook. Voor Mollema gold dat vooral de unama (hulporganisatie van de vn in Afghanistan) die haar kantoor niet zoals gepland in oktober opende. “Bedenk wel dat unama een internationaal stempel op het geheel zet. Het besef dat we met z’n allen, als vn-landen, verantwoordelijk zijn voor Afghanistan. Maar ik heb goede hoop dat het kantoor binnen een paar maanden alsnog opent.” Voor Matthijssen zorgt de negatieve berichtgeving over het verkenningspeloton voor een wrange nasmaak. “Het is vooral vervelend voor de betreffende eenheid. Door woorden als ‘muiterij’ hebben de media die mannen veel onrecht aangedaan, maar ook de inzet van de tfu. Dat had nooit geschreven mogen worden. Vanuit de tfu is alles, zoals het hoort, via de officiële lijnen van de commandanten en het Openbaar Ministerie gelopen en afgedaan.” Leger en politie

Wat wel tot de succesverhalen mag worden gerekend, is de progressie van de Afghaanse veiligheidsdiensten. Matthijssen: “Het leger heeft enorme vorderingen gemaakt. Ze groeien meer en meer naar zelfstandigheid. Vergeet niet

dat ze eind 2007 pas startten, met soldaten die net van de basisopleiding kwamen. Hier zijn ze vervolgens direct begonnen met training on the job. Tijdens operatie Paypat Ghar in Deh Rawod en Babur in Chora hebben ze zelfs al stappen gezet richting operaties op compagniesniveau.” De komst van de nieuwe brigadegeneraal leidde daarnaast tot meer ‘partnering’ op tfu-niveau. Operatie Tura Ghar in de Baluchivallei is bijvoorbeeld al in een vroeg stadium met het Afghaanse leger besproken en tussentijds zijn ze steeds gebrieft over de voortgang. Tijdens grootschalige bestuurlijke beraadslagingen zoals de Governance Conference en de Peace Jirga in november en de kiezerregistratie in januari zijn, met tfu-steun, plannen gemaakt door zowel het leger als de politie en zijn de diverse taken afgestemd. Matthijssen: “Ook het Operational Coordination Centre Provincial heeft als meldkamer voor de veiligheidsdiensten in Uruzgan goed gefunctioneerd tijdens deze evenementen. Afghanen vragen al of het 24 uur per dag open kan.” Als nog een succes geldt het Focussed District Development programma, waarbij agenten in Kandahar volgens de nieuwe politietaken worden opgeleid om er daarna terug in Uruzgan mee aan het werk te gaan. Ook zijn Police Mentoring Teams, bestaande uit marechaussees en infanteristen, opgericht om deze agenten verder te begeleiden. Tevens werd een begin gemaakt met community police. “Zeg maar meer blauw op straat”, legt Mollema uit. “De agenten moeten meer op straat lopen en met de bevolking praten in plaats van in pick-ups met mitrailleurs rond te rijden of op checkpoints te staan. Maar ook dat kan alleen als de veiligheidssituatie dat toelaat. We hebben nog een lange weg te gaan.”

Ultieme uitzending

Terug in Nederland maken Mollema en Matthijssen zich weer op voor een volgende missie. “Er wordt op dit moment over mijn toekomst nagedacht”, weet Mollema, “Ik verwacht naar het buitenland te gaan.” Voor Matthijssen is dat al zeker. “Ik vertrek voor een jaar naar de vs om een opleiding te volgen aan het u.s. Army War College. Ik zal dit werk missen. Het was een hele mooie periode. Wel één met echt twee dieptepunten: het sneuvelen van Jos en Mark. Het vormt een bijzondere, internationale, complexe en uitdagende missie. Wat je hier doet, is het ultieme vak uitoefenen.” Mollema: “Als Kees zegt ‘ultiem met je vak bezig zijn’, kan ik me daar helemaal in vinden. Maar daar

spelen ook de collega’s een belangrijke rol in. Ik zou het voor geen goud hebben willen missen. 2 februari komt eigenlijk veel te vlug.” Matthijssen: “Ja, precies. Wij kunnen nog wel even door. Daarin spelen de mensen en de onderlinge samenwerking inderdaad een

Logistieke toevoer tijdens de grote operatie ‘Tura Ghar’ in de Baluchivallei.

grote rol. Iedereen wil er het beste van maken en weet waar hij of zij mee bezig is. Ik heb veel respect voor het werk van de mannen en vrouwen buiten de poort die ondanks dreigingen toch hun professionaliteit tonen. Daar kun je als commandant alleen maar trots op zijn.”● Mollema en Matthijssen waren zes maanden lang intensief met hun vak bezig.

29 januari I Pagina 5

Ook bij operatie Tura Ghar zette de TFU snuffelhonden in. Foto: Sgt. Dave de Vaal-AVDD

De Australische korporaal John Cannon en zijn partner Storm doorzoeken een grot in Uruzgan. De Australiërs hebben inmiddels al drie honden verloren. Foto: Australian army

DEN HAAG - We leven in een tijd van innovatie. Amper zijn we aan een nieuwe uitvinding gewend, of er komt al weer een opvolger. Niet alleen in het publieke domein of de privésfeer, ook op het slagveld buitelen de technologische snufjes over elkaar heen. Eén aspect bleef echter door de eeuwen heen gelijk: de hond. Dankzij zijn onvoorwaardelijke loyaliteit en fijne speurneus - zevenhonderd maal gevoeliger dan die van een mens - overleefde hij alle ontwikkelingen. En buitelen, doet hij ook nog. TEKST: WIEBREN TABAK

Het gebruik van honden in het leger gaat terug tot vele eeuwen voor Christus. De vroege Egyptenaren bijvoorbeeld zetten Molossers in, een Aziatisch ras dat op de huidige Tibetaanse dog leek, maar dan nóg groter. Ze werden ook in Griekenland populair. De Romeinen waren weer verzot op de buldog en zo had iedereen wel een voorkeur. De Ieren bijvoorbeeld gebruikten Ierse wolfshonden om Normandische ridders van hun paarden te scheiden en een kopje kleiner te maken. In modernere tijden geven vooral de Duitse, Belgische en Hollandse herder, de labrador en de doberman pincher de toon aan. Niet alleen de rassen veranderden, ook de wijze

K-9 soldaten: ontdekkers van bommen en brengers van troost

Fikkie in wapenrok

De herdershond Jackson van de Amerikaanse luchtmacht wacht boven op een Bradley pantservoertuig op een komende operatie. Foto: Staff Sgt. Stacy L. Pearsall, U.S. Air Force

van inzet. In vroeger dagen waren het echte vechthonden, waarop de kreet uit ‘Julius Caesar’ van Shakespeare, “Cry havoc, and let slip the dogs of war”, van toepassing was. Ze konden een menselijk bot met hun sterke kaken verpulveren en waren getraind om versterkingen de pas af te snijden, terugtrekkende soldaten te isoleren en doden en soortgenoten te bevechten. (In 1467 bijvoorbeeld vernietigde een Zwitsers regiment oorlogshonden een complete eenheid viervoeters uit Bourgondië.) Daarnaast werden ze ingeschakeld bij bewaking en verkenning. De laatste keer dat honden op grote schaal in gevechtsfuncties dienst deden, was tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Russen toverden hen toen om tot levende antitankwapens.

Ze leerden hen om voedsel te vinden onder tanks en hongerden ze voorafgaand aan een slag uit. Zodra de strijd ontbrandde, lieten ze de dieren los, gehuld in een canvas ‘overjas’ met explosieven. Als ze onder een tank doken, op zoek naar eten, bracht de ontsteker hen tot ontploffing. Naar verluidt schakelden ze in totaal driehonderd Duitse Panzers uit. Maar ten slotte maakten de Russen een einde aan deze praktijk omdat die een tweesnijdend zwaard bleek. De honden kenden - verrassing!- geen verschil tussen de eigen tanks en die van de vijand. Troosthonden

Door beide partijen zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog massaal viervoeters ingezet. Aan het oostDe Amerikaan­ se sergeant ­Christopher Og­le leidt de Hollandse herder Liaka door de straten van Bag­ dad tijdens een gezamenlijke patrouille met de Iraakse politie. Foto: Todd Frantom, U.S. army

Een Australisch hondenteam assisteert Canadese troepen in de provincie Kandahar tijdens operatie Timis Preem. Foto: Kpl. Karl McKay, Canadian army

front bijvoorbeeld haalde een team Russische sledehonden over een periode van vijf weken 1239 gewonden van het slagveld en transporteerde 327 ton munitie naar de linie. Ook in latere conflicten speelden ze een voorname rol. Na een geslaagde Vietcong aanval op de vliegbasis Da Nang (1 juli 1965) zonden de Amerikanen veertig hondenteams naar Zuid-Vietnam voor een proefperiode van vier maanden. Die hadden meteen effect en men voegde ze uiteindelijk aan alle vliegbases toe. Zo succesvol waren ze, dat de Vietcong een prijs op hun hoofd zette. De dieren werden ook in allerlei andere functies benut, waaronder het overbrengen van berichten onder zwaar vijandelijk vuur. Eén ‘k-9 ordonnans’ (k-9 komt van canine = hondachtig) incasseerde negen kogels en wist toch zijn boodschap af te leveren, waarna hij ter plekke bezweek. Volgens schattingen redden de vierduizend honden die in Vietnam actief waren de levens van ten minste tienduizend Amerikanen. Zo evolueerde de militaire hond door de eeuwen heen van gevreesd aanvalswapen tot trouwe makker. Hoe ver die twee uitersten uit elkaar liggen, bewijst de inzet van ‘therapiehonden’ in Irak. Twee labrador retrievers helpen daar Amerikaanse militairen hun stress te verwerken, gewoon door er voor hen te zijn. Zeg nu zelf: wie kan de zachte duw van een natte hondensnuit tegen zijn hand weerstaan? Volgens psycholoog majoor Arthur Yeager zelfs de hardste soldaat niet. En dan te weten dat

militaire honden in de vs tot voor kort op weinig genade konden rekenen. Hoe ze ook gewaardeerd werden, men liet ze aan het eind van hun diensttijd, in de regel tien jaar, inslapen. Sinds 2000 bestaat dankzij een nieuwe militaire wet, echter de mogelijkheid van adoptie. De eerste die daarvan officieel profiteerde, was Lex, een explosievenspeurhond die gewond raakte bij dezelfde ontploffing welke zijn geleider, korporaal der mariniers Dustin Lee, doodde. Afgelopen december vond de Duitse herder, onderscheiden met een Purple Heart, een thuis bij de familie van Lee. In totaal dienen bij de Amerikaanse strijdkrachten in Irak en Afghanistan 2500 honden. Zodra een daarvan een medische behandeling nodig heeft, wordt hij naar Duitsland gevlo­gen. Voor intensievere zorg, kunnen de viervoeters sinds oktober terecht in het peperdure ($ 15 miljoen) dierenhospitaal op de luchtmachtbasis Lackland (San Antonio, Texas). Hondentrouw

Ook bij ander nationaliteiten die in Irak of Afghanistan zijn vertegenwoordigd, dienen honden. In meerdere capaciteiten, maar vooral als speurneus naar ied’s, de grootste vijand van de uitgezonden militairen. Vaak boeken ze succes, soms niet, en dan betalen ze net als Lee de hoogste prijs. Neem het schrijnende verhaal van de Britse onderkorporaal Kenneth Rowe en zijn labrador Sasha die op 24 juli 2008 sneuvelden in een hinderlaag van de Taliban. De dag tevoren nog had Rowe, die op

punt stond het front te verlaten, gevraagd te mogen blijven, omdat hij bezorgd was dat de mannen na het vertrek van hem en Sasha onvoldoende middelen zouden hebben om explosieven op te sporen. Tegenover dergelijke tragische voorvallen staan echter de honderden levens die de honden intussen al weer hebben gered. En dat is des te aangrijpender wanneer je bedenkt dat bijvoorbeeld bij het Britse leger veel viervoeters dienen die door hun bazen in de steek zijn gelaten. Over hondentrouw gesproken…● Honden van de TFU Op Kamp Holland in Uruzgan ver­richten honden bewakingstaken rond de vliegstrip, waar de Apache gevechtshelikopters van de Air Task Force zijn ondergebracht. Ze delen er hun ruime kennels met enkele speurhonden die buiten het kamp helpen om bermbommen op te spo­ren. Hoewel veruit de meeste explosieven tijdig worden ontdekt, vormen deze viervoeters van de Koninklijke Luchtmacht een welkome aanvulling. Ze stellen de Task Force Uruzgan nog beter in staat ied’s te detecteren. Gaan op de geur af en hebben daardoor direct de locatie te pakken. De honden en hun geleiders werken altijd in combinatie met een searchteam van de genie. Ze worden gewoonlijk vervoerd in een eigen voertuig met ingebouwde hondenhokken, maar vliegen bijvoorbeeld ook wel in een helikopter mee naar het inzetgebied.●

29 januari I Pagina 6

Tegenslagen houden Walter van Sinten niet van Le Dakar af

Boven: Walter van Sinten scheurt in volle vaart voorbij. Toen ging alles nog goed. Links: De eerste etappe van Buenos Aires naar Santa Rosa de la Pampa verliep voorspoedig.

‘Je was op slag beroemd’ UDEN - Toen wachtmeester 1 Walter van Sinten zich realiseerde dat het over was, stond het huilen hem nader dan het lachen. Tijdens de derde etappe van de onlangs in Zuid-Amerika verreden ‘Le Dakar’ blies hij de koppakking van zijn motor op. In de woestijn van Argentinië wachtte hij uren op hulp. Weer thuis in Goirle is Walter ervan overtuigd dat hij de 9500 kilometer lange monsterrally ooit gaat uitrijden. “Van mijn vrouw moet ik het gewoon nog een keer proberen.” TEKST: ANDRÉ TWIGT

Op de zijkant van zijn motor schreef Walter de namen van zijn vrouw en kinderen. “Zonder hun hulp had ik niet eens aan Le Dakar hoeven denken.”

Leden van het GasGas Desert Team bespreken de route. Van links naar recht: Walter Van Sinten, monteur Jeroen van Dalen en coureur Rob Verstegen.

Heel even gloorde er hoop. Zo’n vijftien meter van waar Van Sintens GasGas 515 fsr tot stilstand kwam, zag hij tot zijn verbazing een lekkende waterleiding uit de grond komen. Meteen vulde hij de radiateur bij, maar de motor gaf geen krimp. In plaats van de vertrouwde brul kwam er water uit de knalpijp. “Toen wist ik zeker dat ik kon inpakken.” Met zijn satelliettelefoon brief­de de marechaussee (District Landelijke en Buitenlandse Eenheden, Verkeersondersteuning Eindhoven) zijn bevinding meteen over aan het thuisfront. Daarna belde hij de wedstrijdleiding in Parijs, die de bezemwagen inschakelde. Wetend dat de hulptroepen niet meteen op de stoep zouden staan, begon Van Sinten zich te installeren. Over zijn motor spande hij een isoleerdeken, zodat een provisorisch muurtje ontstond. Uit de wind legde hij een vuurtje aan. Terwijl de avond viel, overdacht hij de afgelopen dagen. Hoe indrukwekkend was de rijtoer geweest, die voor de start in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires werd gehouden. Vele tienduizenden belangstellenden juichten de deelnemers toe, wilden met hen op de foto of verdrongen zich voor een handtekening. “Je was op slag beroemd.” En hoe goed waren de eerste etappe naar Santa Rosa de la Pampa en de tweede naar Puerto Madrin verlopen. De motor draaide lekker, de paden waren vrij goed begaanbaar en Van Sinten scoorde een aardige tijd. De derde etappe echter begon al desastreus. Voor de start blokkeerde de gashendel. Om in de wedstrijd te blijven, duwde hij de motor over de startlijn en begon te sleutelen, tanks en kuip eraf. Na anderhalf uur vertra-

ging startte hij tussen de trucks en auto’s. “Dat was echt klote. Alles werd kapot gereden. Er waren sleuven van een meter diep en ik ging meerdere keren onderuit.” Na enige tijd vond Van Sinten een route pal naast het parcours die beter begaanbaar was. De snelheid nam toe en de gedachte vatte post dat hij in een schappelijke tijd kon finishen. “Precies op dat moment begon de motor te sputteren en sloeg af. Daar stond ik dan, midden in de wildernis. ’s Nachts om twee uur kwam de bezemwagen langs.” Verwijten

Van Sinten was niet de enige met een lekke koppakking. Zijn teammaat Rob Verstegen werd door hetzelfde euvel in de vijfde etappe geveld. De derde man binnen het GasGas Desert Team, Harm Boezerooij, viel (derde etappe) van zijn motor en werd overreden door een achteropkomende auto. Gelukkig liep hij alleen wat schrammen en bulten op. Niet alleen de rijders, maar ook de importeur van GasGas, Wim Oerlemans uit het Brabantse Nijnsel, baalde enorm. Toch valt hem volgens Van Sinten weinig te verwijten, aangezien de sponsor er alles aan heeft gedaan om het team zo goed mogelijk op pad te sturen. “Dat het zo zou lopen, kon niemand vermoeden.” Ondanks alle tegenslagen scoorde GasGas toch een klein succesje. Zonder rijders in de race legde het Desert Team zich toe op de ondersteuning van de Spanjaard Garcia Julian Villarribia. Met een lichter model reed hij ‘Le Dakar’ zonder grote problemen uit. Sponsors

Ondanks dat de motor het liet afweten, sluit Van Sinten niet uit

dat hij opnieuw met GasGas in zee gaat. Deelname aan ‘Le Dakar’ is per slot van rekening ook voor een motorfabrikant een leerproces. Sowieso vallen de omstandigheden waaraan de motoren ruim twee weken blootstaan nauwelijks na te bootsen. “Andere merken kampten in hun begintijd ook met technische problemen. Ik denk dat we gewoon door deze fase heen moeten.” Voor de volgende keer hoopt Van Sinten wederom een beroep op zijn sponsors te mogen doen. Alleen dankzij hun bijdragen, was dit Zuid-Amerikaanse avontuur mogelijk. En dan zijn er nog echtgenote Karin en de kinderen Paul en Bregje, die hem eveneens door dik en dun hebben gesteund. “Zonder hun hulp had ik niet eens aan ‘Le Dakar’ hoeven denken. Dat meen ik echt.”● ‘Le Dakar’ is de Zuid-Amerikaanse voortzetting van de Parijs-Dakar Rally, die vorig jaar voor het laatst in Afrika werd gehouden. Na aanhoudende bedreigingen door Mauretaanse islamitische rebellen besloot de wedstrijdleiding de 9500 kilometer lange monsterrally op een ander continent te continueren. De editie 2009 voerde door Argentinië en Chili. Waar die van 2010 plaatsvindt, is op dit moment nog niet bekend. Of men kiest weder­ om voor Zuid-Amerika of voor de oostelijke landen van de Maghreb, zoals Tunesië en Libië. Een wedstrijd door de originele landen Mauretanië, Algerije, Marokko en Senegal zit er vanwege de verslechterde veiligheidssituatie niet in.●

29 januari I Pagina 7

Lievaart en Kamminga ‘crossen’ naar militaire titels

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Het NMK Cross is één van de populairste militaire sportwedstrijden. Ook dit keer weer verdrongen de (honderden) deelnemers zich aan de start.

De ijzersterke Iwan Kamminga liet het mannenveld net als in 2008 vrijwel moeiteloos zijn hielen zien.

Buitenstaanders aan de macht OLDEBROEK - In het begin van haar sportieve loopbaan, in 2003, liep fuselier 1 Anouska Lievaart volgens haar burgertrainer als ‘een pinguïn’. Vervolgens viel ze in 2007 en vorig jaar ten prooi aan ernstige blessures. Toch kwam alles op zijn pootjes terecht. Wat heet! Op dit ogenblik mag Lievaart, in opleiding aan de Koninklijke Militaire School in Weert, zich tot de beste militaire atleten rekenen. Dat bewees ze vorige week woensdag opnieuw door in Oldebroek met overmacht de nationale militaire crosstitel voor vrouwen te winnen. “Na alle blessures beschouw ik deze winst als de kroon op mijn werk. Ik kán het nog.” Bij de mannen zegevierde marathonloper sergeant 1 Iwan Kamminga andermaal. TEKST: JACK OOSTHOEK - FOTOS: JOHAN BOUMAN

Het kostte haar trainer bij haar club Atilla tijd om ‘pinguïn’ Lievaart op de juiste koers te krijgen, maar het resultaat mocht er wezen, want al snel pakte ze de eerste titels. Totdat in november 2007 het noodlot toesloeg. Tijdens een vijfkampwedstrijd in Spanje brak de van origine vijfkampster haar knie, na haar genezing in mei 2008 tot overmaat van ramp gevolgd door een enkelbreuk tijdens een steeple chase in Zwolle. Maanden-

lang zat ze in een rolstoel, liep vervolgens op krukken, maar kwam er door een intensieve behandeling in het Militair Revalidatiecentrum (mrc) in Doorn weer bovenop. Overigens mede door haar zonnige karakter, denkt de chef d’ equipe van de militaire atletiekploeg, kapitein Ard Vermeulen (luchtmacht). “Ze heeft het hart op de goede plaats.” Hoe dan ook, tijdens de eerste de beste wedstrijd na haar ‘wederopstanding’ viel ze in september 2008 samen met haar ploeggenoten pardoes in de prijzen bij het nationaal estafettekampioenschap. Vorige week kwam daar de militaire crosstitel dus bij. Direct na de start zette ze haar ‘turbo’ aan en nestelde zich voor de rest van de wedstrijd op kop. Om onderweg scherp te blijven, besloot ze aan te haken bij het mannenveld. “Ik passeerde ze één voor één, wat sommigen een ‘knakmoment’ bezorgde. Een vrouw die ze inhaalde… dat vonden ze kennelijk niet leuk. In de herencategorie zou ik als derde gefinisht zijn.” Kop en schouders

‘Intocht’ van Anouska Lievaart. “Na alle blessures beschouw ik deze winst als de kroon op mijn werk.”

Lievaart, die met maar liefst een minuut voorsprong op nummer twee eindigde, voelde zich naderhand moe, maar voldaan. Of ze zich voorbereid had op deze voor haar belangrijke opbouwwedstrijd na haar blessures? Nee. De onderofficiersopleiding laat op dit ogenblik weinig ruimte voor trainingen. Dat Lievaart goed is, bewijst de vijfkampster volgens Vermeulen tijdens de trainingen met de atletiekploeg van Defensie. “Elke keer weer haalt ze de norm van het Bureau Internationale Militaire Sport: bij internationale evenementen kans maken op een plek bij de eerste 66 procent van het totale aantal deelnemers. Haar techniek kan echter beter, reden waarom ze geregeld bij ons aansluit. Maar ze heeft een mooie looptoekomst voor zich.”

Even de gevolgde tactiek nabespreken. Door de indeling in verschillende categorieën, bood het NMK medaillekansen voor iederéén.

Hetzelfde geldt in de ogen van Vermeulen voor de winnaar van de mannencross (twaalf kilometer) in een tijd van 41.01 min., sergeant 1 Iwan Kamminga van 44 Pantserinfanteriebataljon uit Havelte. In de ogen van de chef d’equipe, die de van huis uit marathonspecialist ooit als talent ‘spotte’, is hij de beste militaire loper van dit moment. “Als hij aan zijn techniek werkt en gerichter traint, boekt hij nog meer rendement. Door uitzendingen en oefeningen bij 11 Luchtmobiele Brigade waar hij geplaatst is, komt het daar nauwelijks van, al gaat hij toch nog vooruit. Elke wedstrijd weer zet Iwan zich enorm in.” Om die reden stak Kamminga met kop en schouders boven de overige nmk-deelnemers uit en vergrootte hij zijn voorsprong per ronde. Uiteindelijk snelde hij ‘solo’ naar de meet, wat hij overigens graag anders had gezien. “Ik kon me aan niemand optrekken en daardoor wilde mijn lichaam ‘inzakken’, terwijl ik juist op tempo moest blijven lopen. Als liefhebber van wedstrijden op de weg, beschouwde ik deze cross als tempotraining. Maar dat vergde veel van mijn lichaam. Een cross is en blijft in dat mulle zand lood- en de loodzwaar.”● Uitslagen op intranet.mindef.nl/kl/lo_sport/service/sport/ index.aspx ●

IN HET KORT kreeg de onderscheiding voor zijn prominente rol bij ontwikkelen van nato’s Training Programme. Daarnaast is hij de drijvende kracht achter de te houden Deployable Forces ex­ cercise ‘Steadfast Juncture 09’. Kapitein J.P. Jansen (zie foto) werkzaam bij de j2 viel de eer toe voor onder meer zijn voorzitterschap van de Counter-Narcotic Afghanistan Analytical Working Group. Ook vormde zijn bijdrage een essentieel onderdeel van saceur’s strategisch plan en herbezinning van isaf’s positie in Counter-Narcotics Operations.●

Medaille-uitreiking kleine missies

Nederlanders in de prijzen

BERGEN - Op het Supreme Headquarters Allied Po­wers Europe (shape) zijn vorige maand de jaarlijkse Com­men­ da­tion(s) For Exceptional Service uitgereikt. Van de vijf waarderingen werden er twee toebedeeld aan Nederlandse militairen. kltz Onno Jansen van Galen werkzaam bij de j7

NIEUWEGEIN - Honderdvijftig militairen van Koninklijke Marine, Landmacht, Luchtmacht en Marechaussee hebben vrijdag 23 januari de Herinneringsmedailles voor Vredesoperaties voor hun deelname aan diverse kleinere militaire missies op de Balkan, in Afrika en in Azië ontvangen. Luitenant-generaal Rob Bertholee, commandant Landstrijdkrachten, reikte de onderscheidingen uit. De ceremonie vond plaats in sporthal Merwestein in Nieuwegein. De te decoreren militairen maakten onder meer deel uit van de eu-missie in Bosnië-Herzegovina, het isaf-hoofdkwartier, het Regionaal Commando in Zuid-Afghanistan, de navo-trainingsmissie in Irak, de eu-missie in Tsjaad en de unamid-missie in Darfur.●

DienstenCentrum Buitenland verhuist

DEN HAAG - Werkt u in het buitenland of gaat u daar werken? Dan kunt u sinds 15 januari terecht bij de Bedrijfsgroep Facility Services van het Commando DienstenCentra, waaronder het DienstenCentrum Buitenland valt. In de loop van 2009 gaat dit op in het DienstenCentrum Internationale Ondersteuning Defensie dat nu in oprichting is. Het DienstenCentrum Buitenland is specialist in de ondersteuning van defensiemedewerkers en hun meeverhuisde gezinsleden. Het behartigt hun belangen op materieel, financieel en juridisch gebied.●

Nieuwe commandant KCT

ROSENDAAL - Kolonel Cees Vollaard heeft op 22 januari het commando over het Korps Commandotroepen (kct) overgedragen aan kolonel Rob Querido. De overdracht vond plaats op de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal. Vertegenwoordigers van Special Forces-eenheden uit binnen- en buitenland waren hierbij aanwezig. Vollaard gaf leiding aan het kct sinds 4 februari 2005. In zijn periode is het Korps hoofdzakelijk ingezet in Afghanistan.●

Woningen Te koop: Biddinghuizen, De Koets 11, Rui­me 8-kmr woning, blok van 6 woningen in kindvr. omg. Nabij Elburg, Harderwijk, Lelystad, Zeewolde. Ind., vr.pr. en details via www.smitenevink.nl Te koop: Breda, Haagse Beemden, Arenberglaan 203, starterswoning (rijtjeshuis) met berging, voor- en achtertuin, 3 slpkmrs, badkmr. 800 m van clsk toren. Vr.pr. H 189.500,- k.k. Zie www. funda.nl Te koop: Breda centrum, naast kma, aan water, Nijverheidssingel, 2-kmr appartement op 3e etage. Juni ‘08 gemoderniseerd. Inp. parkeerpl./berging. Opp. 47 m², inh. 130m³. Ind.: woonkmr, inb. kast, open keuken, slpkmr, laminaatvloer, rolluiken, badkmr/douche, wandmeubel/wandcloset. Vr.pr. H 167.500,- k.k. Bro­chure beschikb. Inf.: 076 - 887 75 65 of [email protected] Te koop: Breda, Zwanebloem 7. Verrassend fraaie woning in één van de mooiste delen van Breda (wijk Kroeten). Bjr 2002. Inh. 560 m³. Nabij Station Prinsenbeek, a-16 en clsk! Winkelcentr. en scholen op loopafst. Vlb Gilze-Rijen ca. 25 min. Vr.pr. H 398.000,- k.k. Inf.: www.eh-makelaardij.nl Te koop: De Rips, Lambertweg 9, goed onderh. vrijstaand woon­huis, garage met zolder, carport. Bjr 1975. ggw de Peel 5 min. Ind: hal, 2x toilet, woonkmr, keuken, berging, 4 slpkmrs, badkmr, zolder, dakkapel, ketelruimte, berging, vol. geïsol. Nwe kap 2005. Vr.pr: H 338.000,- k.k. Tel.: 06 - 506 150 95. Zie www.lambertweg9.nl Te koop: Harderwijk, Kienderkamp 15, riante 2/1 kapwoning met verlengde garage. Gunstig en rustig gelegen in wijk Frankrijk. Bjr 1994. Heeft grote slpkmr en badkmr op bgg. Op verd. 2 slpkmrs, 2e badkmr. Bergzolder. Vr.pr. H 349.500,- k.k. Zie www.funda.nl Te koop: Leeuwarden, Gerben Colmjonwei 137, hoekwoning met fietsenhok. Nabij vliegbasis. Ind.: woonkmr, open keuken, toilet. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr, 2e verd.: ruime zolder, mo­ gelijkh. vaste trap, 4e slpkmr. Goede isolatie en onderhoud. Vraagprijs H 149.500,- k.k. Info: 06 - 518 064 80. Te koop: Rotterdam, nabij Zuidplein, zeer mooi afgewerkt 3-kmr topappartement. Geschikt voor starters. Eind 2006 opgeknapt, direct betrekken. Ind.: woonkmr, 2 slpkmrs, keuken, badkmr, berging in onderbouw. Nabij winkels, scholen, ov, a29 en a15. Zie www.vrijehuizenmarkt.nl Te koop: Uden, Wilack 313, 2/1 kapwoning. Unieke kans staat nog niet openbaar in de verkoop. Info: 06 - 225 418 48. Te koop: Zoetermeer, Basalt 20, een uitstekend onderh. hoek­­wo­ning. Ben.verd. v.v. merbauparket, 5 slpkmrs, onder architectuur aangel. voor- en achtertuin. Nabij wijkwinkelcentr., gezondheidscentr., sportfaciliteiten, Hoekstrapark, basisscholen, kinderopvang, bibliotheek, ns stations en de a12. Vr.pr. H 329.000,- k.k. Info 06 - 202 710 99 of www.funda.nl Te koop: Zwolle/Assendorp, eengezinswo­ning nabij centrum. Ind.: woonkmr met ingeb. allesbrander, keuken met inb.app., badkmr met ligbad, 3 slpkmrs, stenen aangeb. schuur, tuin achter, alle kozijnen hardhout. Vr.pr. H 217.500,- k.k. Info 06 110 062 28. Te huur: Nunspeet, ruim hoekhuis, gestoffeerd, 4 slpkmrs, garage, serre met opensl. deuren, tuin met veel privacy. M.i.v. april 09. Rustige, kindvr. wijk. Info: [email protected] Te huur: Utrecht, luxe gemeub 3-kmrhoekapp met 2 slpkmrs, keuken met Miele app, schitterende badkmr, 60m², dakterras op z, garage. Aan park, loopafst. scholen en winkels, ov binnen 7 min op u-cs, auto, binnen 2 min op a2/12. Huur: H 1.175,p.m. Tel.: 06 - 200 236 42.

DIVERSEN Gezocht: Onderdelen voor Daf ya-126 en een cabinehuif van pvc of canvas. Ligt/staat er nog iets op een kaz. wat niet meer gebruikt wordt, ik kom het graag ophalen. Spullen worden gebruikt om trucks rijklaar te maken voor veteranendagen en static shows tijdens open dagen. Ben tel: 038 - 332 85 91.  

RECREATIE Te huur: Harz (d), 4/5 persoons karakteristiek vrijst. vakantiewoning. Gelegen tegen berg helling met prachtig uitzicht op bergdorpje Zorge. Zie www.vakantiewoning-harz.nl of bel: 030 - 697 00 96.

REÜNIE Korpsdiner Korps Rijdende Artillerie houdt op zaterdag 21 februari traditiegetrouw het Korpsdiner in de Officierskantine van het ask. (Oud)rijders, die geen uitnodiging hebben ontvangen, kunnen zich per mail opgeven. Ontvangst: v.a. 18.00 uur. Tenue: donker kostuum met korpsdas. Opgave: mjb.corstjens@ mindef.nl Tel.: 0525 - 65 87 25.●

29 januari I Pagina 8

Voorlezen

Colofon

DEN HAAG - Minister Van Middelkoop heeft vorige week even een time-out ingelast in zijn drukke schema en op de basisschool De Parkiet een verhaal over Anton, het jongetje dat denkt dat hij kan toveren voorgelezen. Dat gebeurde in het kader van de Nationale Voorleesdagen waarbij allerlei bekende Nederlanders van zich laten horen.●

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)

Foto: Peter Wiezoreck

’Stalen dieren’ bezetten Legermuseum in voorjaarsvakantie DELFT - Veel militaire voertuigen hebben een dierennaam. Waarom eigenlijk? In de voorjaarsvakantie ontdek je van 21 februari t/m 1 maart alles over deze ‘stalen dieren’ in het Legermuseum. Een aantal daarvan is dan op het buitenterrein in het echt te bewonderen. Maar er valt ook genoeg te doen. Met de Stalen-dierenspeurtocht leer je meer over bijvoorbeeld verkenningsvoertuigen zoals de Ferret, de Lynx en de Staghound. En wie het snelst met een radiografisch bestuurbare Leopard tank het parcours aflegt, kan er zelfs eentje winnen! Over de hele wereld zijn de afgelopen eeuw dieren(bij)namen gegeven aan legervoertuigen. Soms vanwege overeenkomsten in het uiterlijk; de amfibische dukw 353 lijkt een beetje

op een eend. Of om de vijand angst in te boezemen met namen van enge beesten als de Cobra, de Scorpion en de Shark. Opvallend veel van deze ‘stalen dieren’ zijn familie van de hond, zoals de Australische Dingo. Een ander voorbeeld is het verkenningsvoertuig Fennek (woestijnvosje), dat de Koninklijke Landmacht op dit moment in Afghanistan inzet. Ook de katachtigen zijn vertegenwoordigd door onder meer het luchtdoelgeschut Cheetah, en de Tiger: een Duitse tank uit de Tweede Wereldoorlog. In de tentoonstelling ‘Dappere dieren’ is een Russische antitankhond te zien (zie artikel pag. 5). Gelukkig bestonden er ook diervriendelijker methoden, zoals de Duitse Goliath, door de geallieerden beetle tank genoemd. Dit op afstand bestuurbare

rupsvoertuig had dezelfde functie als de hond, maar was in de praktijk veel effectiever.

OLDEBROEK - Het personeel van de Koninklijke Marechaussee woonde tot 1987 in een dienstwoning of in een eigen huis op relatief korte afstand van de kazerne. Op de terreinen van de KMar heerste vaak een familiale sfeer. “De huidige c-KMar, generaal Van Putten, herinnerde zich in ons interview met hem, hoe hij de buren - allemaal marechausseegezinnen - aansprak met ‘oom’ en ‘tante’. Veelzeggend.” Aldus wetenschappelijk medewerker van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie drs. Michael van der Zee bij de presentatie van ‘Het Wapen onder dak. De brigadekazernes van de Koninklijke Marechaussee 1814-2008’ op de Le­gerplaats bij Oldebroek. Tot in de ja­ren zestig bestond er een wijdvertakt netwerk van marechausseebrigades. Overal in Nederland stonden typische kazernegebouwen waar generaties marechaussees werkten en woonden.

Het boek, dat Van der Zee samen met collega Gijs Rommelse schreef, biedt een breed en rijk geïllustreerd overzicht van de huisvestingsgeschiedenis van de marechausseebrigades. De auteurs besteden aandacht aan het gevoerde huisvestingsbeleid in samenhang met het veranderende takenpakket van het wapen. Daarnaast komen ook het dagelijkse marechausseewerk en het gezinsleven aan bod. Wonen op de kazerne - het zogenoem­ de kazerneringsbeginsel - was een

hoeksteen van het functioneren van de Marechaussee. De brigades moesten te allen tijde snel beschikbaar zijn om criminaliteit te bestrijden, de orde te handhaven en het gezag te ondersteunen. Marechaussees, onderofficieren en hun gezinnen woonden verplicht in kazernes. Door ruimtegebrek mocht een aanzienlijk percentage van de manschappen niet trouwen. Bij hen die dat wel mochten, drukte de kazernering een belangrijke stempel op het gezinsleven. Generaties marechausseekinderen groeiden op tussen paarden, wapens, uniformen en arrestanten. Vanaf 1910 bouwde de overheid overal in Nederland rijkskazernes om de werk- en woonomstandigheden te verbeteren. Menig stads- en dorpsgezicht wordt nog steeds gesierd door deze typische marechausseebouw. Na 1945 vormde de militaire politie­ dienst de hoofdtaak van de marechaussee. Veel oude brigades verdwenen door het nieuwe takenpakket, bezuinigingen en als gevolg van schaalvergroting. Langzamerhand veranderde ook

Surf voor meer informatie over de voorjaarsvakantie, ‘Dappere dieren’ en andere activiteiten naar www.legermuseum.nl●

de rol van de brigadekazerne. Vanaf de jaren zestig kwam de kazernering onder druk te staan door individualisering in de samenleving. Steeds meer gezinnen betrokken ‘normale’ woningen. De werving van nieuw personeel verliep moeizaam, doordat de rest van de krijgsmacht niet dezelfde mate van kazernering kende. Bovendien ontstonden er bezwaren tegen de kosten die aan dit beginsel waren verbonden. In 1987 schafte de marechausseeleiding de kazernering af. Tegenwoordig zijn de kazernes slechts de werkplekken en wonen er niet langer mensen. ‘Het Wapen onder dak. De brigadekazernes van de Koninklijke Marechaussee 1814-2008’ wordt uitgegeven door Boom in Amsterdam. Het werk telt 156 pagina’s en kost H 19,90. isbn: 90 8506 640 8.●

Passend eerbetoon veteraan De Graaff

DEN HAAG - De omslag van ‘Vaarwel, kameraad’ toont de typemachine waarop ‘Veteraan der Indië-veteranen’

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 30 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veghel 31 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Kerkrade 31 januari: Concert Marinierskapel, Den Haag 5 februari: Workshop en optreden door de Marinierskapel, Rotterdam 5 februari: kim concert, Den Helder 8 februari: Lezing ‘Wajang revolusi’ in museum Bronbeek, Arnhem

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.mindef.nl

Hoe komen rupsbanden aan hun naam? Dit en andere weetjes leer je allemaal als je de speurtocht doet. Aan het einde ervan ligt een heftig parcours dat je met een radiografisch bestuurbaar tankje zo vlug mogelijk moet afleggen. De twee snelste bestuurders van de vakantie winnen zo’n Leopard tank (t.w.v. H 179,95)! Hoe snel echte legervoertuigen rijden en hoe dat klinkt kun je beleven in de filmzaal.

LEZEN & GAMEN Historische studie naar huisvesting Koninklijke Marechaussee

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

10 februari: Workshop en optreden door de Marinierskapel, Rotterdam 12 februari: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, Roosendaal 13 februari: Concert Marinierskapel, Eindhoven 14 februari: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, Koudum Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Ant. P. de Graaf zijn oeuvre had willen besluiten met het twintigste deel. Het heeft niet zo mogen zijn. Begin januari 2008, vlak voor zijn tachtigste verjaardag, overleed de man die het vergeten leger in Indië weer voor het voetlicht haalde. De Graaff was tot bladzijde 56 gekomen, maar volstrekt terecht besloot uitgever Van Wijnen uit Fra­ neker dit onafgemaakte deel toch uit te brengen. Een passend eerbetoon voor de onder sobats gevierde en veel gelezen auteur. De bijna honderd pagina’s worden vol gemaakt door een terugblik op het leven van De Graaff. Een persoonlijk stuk van kolonel Ha­ braken (Veteraneninstituut) en de publicaties van Defensiejournalisten Noel van Bemmel (Volkskrant) en Charles Sanders (Telegraaf) sieren deze erfenis van de auteur die voor meer begrip en erkenning van de Indië-veteranen heeft gezorgd. De Graaff zag zichzelf niet als groot schrijver, maar als verteller van verhalen waarvan Nederland kennis moest nemen. ’Vaarwel, kameraad’ vormt dan ook ­een passend eerbetoon aan deze ge­­­ passioneerde chroniqueur. De paper­ back telt 96 bladzijden en kost 12,95 euro.isbn: 978 90 5194 340 5. Tekst: Evert Brouwer●

E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808