Vrebos. Julien. Ik zie mezelf nog niet met pensioen gaan. YOUTUBE EN HET RECHT VAN DE AUTEURS

2 DE T R I M E S T E R 2 0 1 0

N U M M E R 6 1

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT 16 DE JAARGANG AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X

www.sabam.be

M

A

G

A

Z

I

N

E

Julien

Vrebos ‘Ik zie mezelf nog niet met pensioen gaan’

UBE YOUT ECHT ET R EN H N DE VA URS AUTE

The Sedan Vault Van album tot e-novel

Tom Dice 143 welverdiende points !

LITE AUTE RAIRE URS NU TE OP IP LEZEN HON EN IP E, IPOD AD

BELGISCHE VERENIGING VOOR AUTEURS, COMPONISTEN EN UITGEVERS

M

I

N

H

A

G

O

A

U

Z

I

N

E

D

EVENTS

4 6

Auteurscafé in de ban van Wim Mertens, Bésac Arthur en Marc Hermant Nekka 2010 : Drie generaties “van het Groenewoud” en Liefde voor… Funk

AUDIOVISUEEL

8 9 10 11 12

Johan Heselmans (De Kotmadam) “Een scenarist is een ambachtsman geen kunstenaar” // Van Aelst (Benidorm Bastards) Tomtesteromhype stuwt Tom Waes naar immense populariteit Julien Vrebos oogst volop erkenning met Kukeleku en Recht in de ogen Uki, Belgische 3D-animatie met internationale allure // Jonas Govaerts (Abused) “Niksen, ik kan dat niet” Tot het volgende Middagdocuseizoen !

THEATER

12 13

Defrancq ‘De Tijl Uilenspiegel in Kurt is groter dan men vermoedt’ Een tweetalige Avaar // Alex Agnew speelt driemaal in Sportpaleis

VISUELE KUNSTEN

14

België barst... van kunstenaarstalent

15

YouTube en het recht van de auteurs

LITERATUUR

16 17

Boekenwoensdag : Gerd De Ley, de 21ste eeuw in citaten: “Wat een roteeuw” Boekenwoensdag : Dimitri Casteleyn, leesverhalen om over na te denken: “Blijven volharden”

DOSSIER

20

Nieuws over thuiskopie!

MUZIEK

18 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 40

Afscheid van Bobbejaan Schoepen My Little Cheap Dictaphone Het reggaehart van Flip Kowlier // Andes : drukke tijden en vruchtbare samenwerking met Stefaan Fernande // School is Cool goes all inclusive Eric Baranyanka trakteert kids op... jazz met chocoladesmaak DAAU “Instant componeren” Jenny Spanoghe & Ensemble Nahandove gevoelige snaren en melodieuze poëzie // Chrystel Wautier Trio Sensualiteit ten top Frederik Neyrinck, Een frisse bries door hedendaags klassiek Willemsson, Doorleefde luisterpop met tongue in cheek Kristof Uittebroek (Customs) “Niet voor ééndagsvlieg versleten” // Lennaert Maes maakt het verschil30 The Sedan Vault Van album tot e-novel 143 welverdiende points voor Tom Dice ! Jean-Luc Fafchamps “Back to the Sound” KARMASUTRA of de westerse Yin en Slang // Wang Wei Quartet Muziek hommage

RUBRIEK

34 36

Ars pictura SABAM info 2

SABAM MAGAZINE 61 > 2010

Christophe Depreter

REDACTIONEEL

ALGEMEEN DIRECTEUR

De politieke agenda heeft onze plannen enigszins in de war gestuurd. Wij hadden namelijk een reeks interviews met beleidsmakers en prominenten uit het bedrijfsleven beloofd. De u welbekende gebeurtenissen hebben echter roet in het eten gegooid. Daardoor was het niet mogelijk de ontmoeting te beleggen die ons voor ogen stond. Uitstel is echter geen afstel. Wel hebben wij, zoals eveneens aangekondigd in het vorige Redactioneel, een innoverende stellingname in verband met internet wereldkundig gemaakt. Dat document, dat nog altijd te lezen staat op onze website www.sabam.be, was bedoeld om de dialoog met de politieke wereld op gang te brengen. Het werd inmiddels omgevormd tot een “manifest” waarin aan de verschillende partijen een duidelijk standpunt en een voor de hand liggende oplossing wordt voorgesteld en wij hopen dat daar in de plannen van de toekomstige regering rekening mee zal worden gehouden. Wij houden u in ieder geval op de hoogte van de verdere ontwikkelingen in dit dossier, dat nu onze topprioriteit is. Voorts wil ik de oproep herhalen die ik op 7 juni aan onze algemene vergadering heb gedaan: misschien zullen wij uw steun nodig hebben. In een wereld waarin de telecomsector de markt van de verspreiding van muziek heeft overgenomen, kunnen we immers niet langer stilzwijgend blijven toekijken. En wat auteurs, componisten en uitgevers verklaren en betogen, doet soms meer af dan alle documenten – hoe relevant ook – die onze kantoren verlaten. In dat verband wil ik onze vele leden bedanken die ons de voorbije maanden hun sympathie hebben betuigd. De uitgebreide modernisering van onze vennootschap lijkt vruchten af te werpen en ons hoofddoel – de tevredenheid van onze rechthebbenden – krijgt geleidelijk aan gestalte dankzij een merkelijke verbetering van het niveau en de kwaliteit van onze dienstverlening, getuige een bemoedigende toename van het aantal positieve reacties. Dat betekent niet dat we zelf tevreden zijn: er is nog veel werk aan de winkel om van SABAM de vennootschap te maken waarvan wij allen dromen, maar ik ben ervan overtuigd dat we op de goede weg zijn, dankzij gemotiveerd en bekwaam personeel. Enkele recente verwezenlijkingen hebben ons bijzonder verheugd, vooral dan de mogelijkheid voor al onze leden om hun afrekeningen eindelijk online in te kijken. Daarnaast bieden wij onze klanten de mogelijkheid om hun licenties online aan te vragen en bovendien is onze website nu toegankelijk in het Duits en binnenkort ook in het Engels. Trots stemmen ons ook de Boekenwoensdag en de Middagdocu. Die maandelijkse literaire en audiovisuele bijeenkomsten vormen tegenwoordig een onvervangbare en door onze leden hoog gewaardeerde afspraak. Zij tonen duidelijk aan dat SABAM, als multidisciplinaire vereniging, wel degelijk al wat in haar macht ligt wil doen om die disciplines in haar gelederen te versterken. Tal van projecten staan nog in de steigers. Ik geef u dus rendez-vous in de volgende redactionelen... Intussen rest mij nog u allen een deugddoende zomerrust toe te wensen.

3


A U T E U R S C A F E

Auteurscafé in de ban van Wim Mertens, Bésac Arthur en Marc Hermant Switch van drums naar trompet ? François Legrain

[

[

Overal ter wereld uitverkochte concerten en op 3 juni nog een streling voor het oor in de Roma in Antwerpen. Des te fier waren we om Wim Mertens tussen de vele buitenlandse optredens door te kunnen verwelkomen op ons podium. Zijn nieuwe album Zee versus Zed smaakt naar meer.

Wim Mertens in concert

(Bésac Arthur en soloartiest) draait er zijn

hand niet voor om.

Na de beroemde pianoklanken van o.a. Close Cover was het de beurt aan een literaire auteur met muzikale aspiraties. Marc Hermant, onze nieuwe gedelegeerd bestuurder aan Franstalige kant, aarzelde niet om zijn nieuwe album Je n’ai encore rien dit op een ludieke manier in primeur aan ons publiek voor te stellen. Ook Johan Verminnen kwam aandachtig luisteren naar het muzikale ei van zijn Franstalige evenknie. De groep Bésac Arthur, met Sébastien Haciane aan de micro en François Legrain op drums èn trompet, fungeerde als opwarmer van de avond. Na Cannes en Nice lieten de winnaars van onze Midem-showcase het thuisfront graag kennis maken met hun jazzy mix tussen pop, rock en Frans chanson.

Besac Arthur in actie

Foto’s © SABAM/GVW

Marc Hermant in concert

[

Heel wat auteurs uit onze vorige editie van SABAM-Magazine kwamen een kijkje nemen: onder hen de songwriterstandem Christophe Chantzis en Erik Vanspauwen, Docville-winnaar 2009 en “middagdocu-regisseur” Joeri Vlekken, de “pioniers” van onze Boekenwoensdag Katia Van Cauwenberghe en Anne Baaths en enkele deelnemers aan de Canvas-collectie die een tijdelijk stekje veroverden in Wiels, het Centrum voor Hedendaagse Kunst in Brussel: Irène Tytgat met haar schilderij Le Zwin en

[

Cédric De Keyser met zijn intrigerende foto La fille au tourneau (lees ook onze finalereportage over de Canvas-collectie op p. 14). Nog op de afspraak: Sandra Zidani, Ben Hamidou, Jean-Louis Aisse, Ludovic Nees e.v.a. (TG)

4


A U T E U R S C A F E

Onze algemeen directeur Christophe Depreter (r) is alvast fan van Wim Mertens, hier samen met manager Chusa de la Cruz

[

Humoristisch talent uit het zuiden van het land: Sandra Zidani en Ben Hamidou worden onderworpen aan ons traditioneel live interview

Katia Van Cauwenberghe en Anne Baaths, onze literaire dames die het mooie weer maken tijdens de Boekenwoensdag, verwelkomen we met plezier in het auteurscafé.

[

[

[

Drie muziekgenres vertegenwoordigd in een gezellige babbel: vlnr: Wilfried Westerlinck, John Terra en Erik Vanspauwen

De directie van SABAM in gesprek met onze nieuwe gedelegeerd bestuurder (F)

Voor ter perse gaan vernamen we dat Anne geselecteerd werd bij de laatste 12 auteurs voor de Debuutprijs van boek.be. Succes !

Anne-Louise (SABAM) en Ina (Moodio TV) zijn de drijvende krachten achter het project SABAM-web TV, dat werd voorgesteld tijdens dit auteurscafé. 5

[

[

[

Na afloop van zijn mini-optreden kreeg Marc Hermant spontaan felicitaties van “confrater” Johan Verminnen


t

Meun ste de van

BTAUM UR SA L CU

DRIE GENERATIES “VAN HET GROENEWOUD” EN LIEFDE VOOR… FUNK

N 2

E

0

K

1

K

A 0

Met 60 is de liefde voor muziek bij Raymond van het Groenewoud nog altijd even groot. Net als in de tijd van Louisette. Al geniet hij er vandaag naar eigen zeggen veel meer van. “Vroeger was het meer: je bewijzen, je kenbaar maken. Die stress valt nu weg”. De muziek (lees funk) swingt anno 2010 meer dan ooit. En een familietraditie wordt verdergezet. Zoals Raymond destijds de kneepjes van het vak leerde in het orkest van vader Nico Gomez speelt nu ook zoon Leander mee met papa. Raymond glundert als we hem op dit familietrekje wijzen: Zalig dat onze samenwerking zo makkelijk verloopt. Hij is begonnen als roadmanager om wat bij te verdienen tijdens zijn studententijd en van het één kwam het ander. Hij heeft het echt wel in zich. Ik hoop dat hij binnenkort zijn eigen weg vindt in de muziek. Ondertussen geniet ik er enorm van dat hij zijn aandeel heeft in wat wij doen. Hij heeft al nummers klaar maar hij is veel geduldiger dan ik, ik zou met een half liedje al richting studio trekken maar hij wil eerst zeker zijn dat het echt goed is.

foto’s © Jan Lambin

Van het Groenewoud sr en jr. in goed gezelschap, van eminent tot ronduit charmant: Van Jan Decleir tot Axelle Red en Hannelore Bedert. Met het liedje Altijd nooit meer liet Hannelore Bedert het Sportpaleis in het diepst van haar ziel kijken.

Red. Je hebt je hier op Nekka verder even goed omringd.. een exotisch sausje hier en daar (Trafassi)… Raymond: Ik ben blij dat ik ze allemaal heb leren kennen, onderweg of nu pas. Ik had bvb. nog nooit met Axelle Red gewerkt. We hebben elkaar ooit één minuutje gezien bij een optreden van Steven De Bruyn. Dat was al leuk maar het is natuurlijk nog veel leuker om samen te repeteren en te babbelen.

Zoals Raymond destijds de kneepjes van het vak leerde in het orkest van vader Nico Gomez speelt nu ook zoon Leander mee met papa.

Met Trafassi

Raymond over de samenwerking met zijn zoon Leander : Zalig dat het zo makkelijk verloopt. Hij is begonnen als roadmanager om wat bij te verdienen tijdens zijn studententijd en van het één kwam het ander. 6


N 2

Heb je je muzikale gezellen allemaal zelf uitgekozen ? Ik was één vijfde van het Nekkacomité. Bart Peeters had eigenlijk de luidste stem, zoals gewoonlijk (lacht). Maar terecht want hij zei: “ik ben een fan en ik weet wat fans willen.” Trafassi wou ik er zelf heel graag bij, ik ben in Suriname geweest, er was niet veel nodig om de rest van het comité te overtuigen. Het zigeunerachtige in de muziek van Nekkawinnaar Saf spreekt me enorm aan en dat hij in zijn eigen taal zingt vind ik wel tof. Hannelore Bedert, dat is een monument, nu al, wat een straffe madam. Het nummer dat Admiral Freebee heeft gezongen: Ik zing in mijn moedertaal typeert zijn gevoel voor humor omdat hij dat normaal juist niet doet.

E

0

K

1

K

A 0

Zit er iemand bij waarmee je in de studio zou willen duiken ? Hannelore heb ik het aangeboden maar niet zoals een producer dat gewoonlijk doet met veel toeters en bellen, ik heb gewoon gezegd: Hannelore, ik zou graag een CD met je maken waarbij je stem volledig tot zijn recht komt en we zorgen dat het niet overspoeld wordt door het instrumentarium. Met Steven De Bruyn kwam ik ook al eens in de buurt. Het is geen obsessie voor mij dat producen maar af en toe als ik een straffe persoon bezig zie, jeuken mijn vingers toch.

60 en nog steeds een beetje ijdel. Hoe zie ik eruit ? ontbreekt zelden op de playlist van Raymond.

Heel origineel was ook de interpretatie van Je veux l’amour door Jan Decleir. Ik kende Jan van tevoren. We hadden al samengewerkt in een productie, een hommage aan Brel en het klikte met weinig woorden tussen ons. Je veux l’amour vertolk ik zelf niet meer zo graag, omdat ik het al zo vaak gedaan heb en het zoveel vertoon is maar nu met Jan is het weer een feest. Saf

Hoe zie ik eruit ? is ook zo’n nummer waarmee je een hele zaal mee krijgt. (lacht) Ja dat werkt wel. Niet altijd maar vanavond hadden we de zaal inderdaad mee. Mijn pleidooi voor Nederlandstalige funk begint ook zijn vruchten af te werpen. Ik vind zelfs dat ik nog te weinig nummers in funkstijl heb. Ik ben er redelijk zot van, ik moet stilaan gaan bijbouwen. Ik heb ook een bezinningsliedje geschreven over het “laatste moment van mijn leven” : Aan de meet. En op een maandag, in bepaalde omstandigheden ; schoon weer, in Portugal was dat, voelde ik me wat neerslachtig en de volgende dag op hetzelfde moment van de dag merkte ik ineens hoe lichtvoetig ik was. Ik besefte op dat moment dat alle “waarheden” gewoon waarheden van het moment zijn. Dat lied heet dan Het Moment. Je kan Raymond deze zomer aan het werk zien op Mano Mundo en Suikerrock.

Een nieuwe authentieke Gentse groep is opgestaan. Hun liedjes werden gesmaakt in het Antwerps Sportpaleis. Ze doen terugdenken aan de volkszangers van weleer, zij het met flinke teugen hedendaagse fantasie van Saf. Saf: Mijn muzikale roots gaan ver terug. Tuurlijk ben ik beïnvloed door de volksliedjes van Walter De Buck, maar we proberen zo authentiek mogelijk te gaan vanuit de teksten. En dan akoestisch in te vallen, met soms een beetje zuiderse muziek, tango, maar ook gypsyswing en klassieke invloeden... We waren eigenlijk al met de opnames van onze debuutplaat begonnen toen we het nieuws kregen dat we mochten meedoen aan de preselecties van de Nekkawedstrijd. Onze manager Jan heeft ons ingeschreven. Hans Kusters, die in de jury zat, tekende de uiteindelijke winnaar.

Saf: Sommige nummers gaan al acht jaar terug. Het album is zeer uiteenlopend kwa muziekstijl. Blijf van mijn lijf is een nummer dat opvalt. Ik vind het een beetje hypnotiserend maar tegelijkertijd kan het iemand enorm wakkerschudden. Heel mooie compositie van Michael De Schrijver. Saf: De muziek van Raymond ? Daarmee ben ik opgegroeid he. Onder andere want mijn pa, dat was Requiem van Verdi en mijn ma ABBA (lacht). Maar ik ben een grote fan van Raymond, het was een hele eer om samen met hem op het podium te staan. Dit staat al zeker op het zomerprogramma van Saf: Folk Dranouter en natuurlijk de Gentse Feesten. (TG)

Ga ook eens kijken op “d’Officjele Sitte”: www.safmuziek.be

7


AUDIOVISUEEL S E R I E

Johan

Heselmans (De Kotmadam)

“Een scenarist is een ambachtsman geen kunstenaar” Ruim tien jaar is Johan Heselmans aan de slag als scenarist. Momenteel staat hij in voor de helft van De Kotmadamscenario’s en heeft hij enkele nieuwe projecten op stapel: Zonen van Van As en Red Sonja. e Kotmadam is inmiddels toe aan haar achttiende seizoen. Hoe proberen Heselmans en zijn collega’s een klassiek genre als de sitcom na al die jaren fris te houden? “Toen ik vijf jaar geleden mee aan boord kwam, is er beslist om De Kotmadam te vernieuwen. Daarbij zijn we binnen het format gebleven. Ondanks het feit dat het een sitcom is, met slapstick en onliners, houden we aan karaktergetrouwheid. We willen hen niet uitvlakken tot stripfiguren en ze aan te passen tot ze in een bepaalde situatie passen. Zo behouden ze hun geloofwaardigheid, en dat bepaalt volgens mij een groot deel het succes van De Kotmadam.”

D

Maar Johan Heselmans beperkt zich niet tot De Kotmadam. Momenteel heeft hij twee nieuwe series in de pijplijn. “De zonen van Van As, een humoristische serie voor vtm over een typisch Belgische middenstandsfamilie in de afbraaksector. En dan is

er Red Sonja, geregisseerd door Jan Matthys, over een oudere vrouw die zich helemaal verliest in het internet. Da’s eerder tragiekomisch en voor Canvas. Of ik mijn zin kan doen? Zo moet je dat niet bekijken. Een scenarist is volgens mij meer ambachtsman dan kunstenaar. Je moet functioneren in een team met de regisseur, acteurs, de producent… Je houdt het vak voor jezelf boeiend door op nieuwe ideeën te blijven broeden.” Johan Heselmans stond ook mee aan de wieg van de Sce naristengilde. “Ons vak was en is immers te weinig beschermd. Jaren geleden schreef ik de serie Café Majestic tot die plots werd stopgezet en ik mijn inkomen zag wegvallen. Naast talent heb je in dit vak ook geluk nodig.”

Een scenarist is volgens mij meer ambachtsman dan kunstenaar. Je moet functioneren in een team met de regisseur, acteurs, de producent…

© VTM

Tim

Van Aelst (Benidorm Bastards)

© VTM

ederland, Duitsland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en zelfs Australië… Bedenker Tim Van Aelst heeft de laatste tijd de handen vol met het opstarten van Benidorm Bastards over heel de wereld. “Al is het voor Australië toch wel via Skype verlopen”, lacht hij. “Het is nu

N

afwachten wat ze er van afbrengen want veel van die buitenlandse zenders willen Benidorm Bastards onder zware tijdsdruk laten maken. En het programma is echt wel meer dan vlug wat grapjes maken.” Bij Shelter, dat ontstaan is uit Toreador dat meegesleurd werd in het faillissement van D&D, willen ze vermijden dat het internationale succes hen naar het hoofd stijgt. “Geen grootse expansieplannen bij ons”, benadrukt Tim. “We willen net een bescheiden productiehuis blijven met een kleine maar hechte ploeg. In zo’n omgeving bedenk je de beste ideeën en maak je de beste tv volgens ons.” Voor ter perse gaan vernemen we dat Benidorm Bastards een nominatie in de wacht heeft gesleept voor een Gouden Roos op het gelijknamige televisie festival in het Zwitserse Luzern. Wij duimen alvast.

© VTM

8


© VTM

Het productiehuis Shelter is met enkele rake hits in sneltreinvaart uitgegroeid tot een ‘household name’ voor hippe humorprogramma’s. Na Man! Liberation Front schoot Shelter meteen in de roos met het candid-programma Benidorm Bastards waarin bejaarden, doorgaans de argeloze slachtoffers van deze programma’s, de rollen omdraaien en jongeren beetnemen.

Tomtesteromhype

AUDIOVISUEEL T E L E V I S I E

stuwt Tom Waes naar immense populariteit ‘Ik blijf in de eerste plaats tv-maker’ Dat hij met ‘Dos cervezas’ zowat ‘en stoemelings’ de zomerhit van dit jaar lijkt weg te kapen, bewijst dat Tom Waes is uitgegroeid tot een heus fenomeen. Ongeveer tien jaar nadat hij in het vak rolde als regisseur bij ondermeer Woestijnvis is Waes met Tomtesterom 2 de meest besproken tv-maker van het moment. “Eigenlijk ben ik best opgelucht”, reageert de Extremtester, zoals hij in de Duitse versie g e n o e m d w o r d t , o p d e ove r r o m p e l e n d e respons. “Tomtesterom mikt op een redelijk actief publiek, mensen die zeker zo dicht bij de zomer niet elke zondagavond honkvast voor hun tv zitten. Uiteraard vind ik het geweldig dat we met mooi weer aan een miljoen kijkers zitten. De respons is ongelooflijk, na elke aflevering word ik door de meest uiteenlopende mensen aangesproken.”

Je hebt zelfs de zomerhit te pakken met Dos Cervezas. Behoorde ook dat tot het plan? Totaal niet! Dat liedje was in het beste geval een gimmick voor de aflevering waarin ik me omschool tot schlagerzanger en zo een optreden op een Nederlands zangfestijn moet zien te overleven. Maar wat er vervolgens met Dos Cervezas gebeurde, is buiten alle proporties. Vooraf al, in de Ultratoplijst die afgesloten werd vóór de uitzending, kwam het nummer al binnen op negen. En de week erna werd ik bestookt met aanbiedingen voor optredens: 116 op één dag. Ik weet eigenlijk niet in welke mate ik daar op moet ingaan.

Vrees je dat jouw naam als tv-maker overschaduwd dreigt te worden door de hype? Die komt daardoor volgens mij niet in het gedrang. Tom de schlagerzanger is duidelijk een typetje, hé. Jan Van Looveren, met wie ik Trigger Happy maakte, heeft ook een aantal keren het typetje ‘De Joeri’ opgevoerd en is daar niet slechter van geworden. Nee, ik vraag me af of ik het wel zie zitten om ’s avonds van discotheek naar discotheek te bollen. Dat moet ik zeker thuis bespreken want ik weet niet hoeveel ze me daar dan nog gaan zien.

En wordt er al aan je mouw getrokken voor een derde Tomtesterom-seizoen? De roep daarnaar klinkt inderdaad steeds luider. Maar we moeten alles eerst nog laten bezinken. Het programma is De videoclip van Dos Cervezas (op 1 in de Ultratop) werd ondertussen al meer dan 300.000 keer bekeken op het net. De bijhorende facebookgroep telt intussen meer dan 55.000 leden.

Nico Surings (links) is Toms vaste cameraman, Pascal Braeckman is klankman (ook te herkennen in het clipje van Dos Cervezas).

volgens mij nog niet op. Feit is dat we er niet aan zullen beginnen zonder beter willen te doen, dat was ook het streefdoel bij het tweede seizoen. Wat dat betreft ben en blijf ik in de eerste plaats tv-maker, veeleer dan BV. Dat laatste kan je volgens mij trouwens zelf onder controle houden. Zo zal je mij niet zien pronken op feestjes.

Tomtesterom werd ook al uitgezonden in Nederland en Duitsland. Is er buiten de landsgrenzen een toenemende interesse voor het format? Er is internationale interesse maar wat het format betreft is er één groot probleem: vind maar eens een gek die al die opdrachten wil uitvoeren. Wat dat betreft zijn we niet commercieel genoeg ingesteld bij het bedenken van tvprogramma’s. (lacht) Dat is misschien dom, maar ik denk dat bij alle Belgische tv-makers de lat in de eerste plaats hoog ligt op een creatief niveau. We stellen ons allemaal de vraag: Hoe kunnen we zo goed mogelijke tv maken?

En maak je je dan zorgen over de besparingsgolf? Ik blijf ervan overtuigd dat een goed idee het altijd wel zal halen. Al vraag ik me wel eens af: mocht ik vandaag pas bij de VRT-top aankloppen met het idee voor Tomtesterom zou het in de huidige omstandigheden verkoopbaar zijn? Hans Van Goethem

9 © VRT

© VRT


S C

A O

B V

A E

M R

Er is iets veranderd voor Julien Vrebos. Niet langer is hij de vrolijke human interest makende snorremans. Op het recente Docville festival was bij genomineerd voor zijn film Recht in de ogen terwijl zijn tv-serie Kukeleku op Eén hoge ogen gooide bij het grote publiek. “Tiens, die pee van ‘suske’ kan wel iets.” Foto’s © VRT Phile Deprez

Julien Vrebos

oogst volop erkenning met Kukeleku en Recht in de ogen Fragment uit Kukeleku

ezelf m e i ‘Ik z et iet m ’. n g no an en ga o i s n pe

ien afleveringen lang ging Julien Vrebos op zijn onnavolgbare wijze op reis in ons “dichtstbijzijnde buitenland”, zoals hij het zelf noemt, Wallonië. In communautair gespannen tijden wist Vrebos met zijn hartverwarmende en pretentieloze portretten van gewone mensen een gevoelige snaar te raken. “De respons is enorm”, glundert Vrebos aangenaam verrast. “Nog nooit meegemaakt in die drieëntwintig jaar dat ik bezig ben. Van oude vrouwtjes tot stoere gasten, ze spreken mij allemaal aan op de tram.”

T

“Ze vinden het allemaal zo schoon wat ze te zien kregen, terwijl ze dat niet verwacht hadden”, aldus Vrebos. Was er volgens hem behoefte aan een programma als Kukeleku? “Ik denk het wel. Ik vind de verwonderde reacties wel opmerkelijk omdat ik vrij evidente mensen heb gefilmd. Maar misschien zit het ‘m net daar in. Ik wou geen freaks opvoeren, zoals zo vaak gebeurt.

En evenmin wou ik gebruik maken van die grauwe tinten. Ik vind het zo spijtig als men Wallonië zo in beeld brengt. Ik associeer dat net met zuiderse kleuren.” “Ik loop eigenlijk al achttien jaar te leuren met deze serie over Wallonië”, zegt Vrebos. “Al van in de tijd dat ik voor VTM Sanseveria had gemaakt. Maar nooit was er ergens interesse voor. Als fotograaf ben ik met journalist Jo Van Damme ooit begonnen aan een reportagereeks over Wallonië maar naar een paar aflevering zei de hoofdredacteur van Ché al: stop er maar mee. Maar bij de VRT had men gelukkig plots wel oor naar mijn voorstel.” Kukeleku zou wel eens een late wending in de carrière van Vrebos betekenen. “Ik merk dat men mij nu plots serieus neemt. Tot voor kort was ik die pee die tegen iedereen ‘Suske’ zegt, terwijl ik dat woord bewust al jaren niet meer gebruik. Tja, ik lach nogal vaak met mezelf. Da’s volgens mij het begin van alle humor maar dat heeft mijn reputatie niet altijd goed gedaan. Soit, ik blijf mijn ding doen. Als ik naar leeftijdsgenoten kijk,

vind ik het soms wonderbaarlijk dat ik op mijn 63ste nog meedraai. Maar ik blijf nog altijd even enthousiast, ik zie mezelf niet met pensioen gaan.” De erkenning voor Vrebos beperkt zich trouwens niet tot het grote publiek. Zo werd de regisseur voor het documentairefestival Docville genomineerd voor Recht in de ogen, een film die de Brusselaar had gedestilleerd uit zijn vorige tv-reeks De acht. “Over een groepje Aarschotse jongeren die ervoor kiezen een huis te verbouwen als hun eindwerk. Een serie die ik maakte om te tonen dat de jonge gasten uit ons beroepsonderwijs ook straffe ketten zijn. Misschien niet het gemakkelijkste programma, daarom dat ik er zo fier op ben dat ik op Eén zit, voor het grote publiek. Denken in hokjes is niets voor mij.” En wat brengt de toekomst voor Julien Vrebos? “Later dit jaar doe ik nog iets voor Eén over Brussel, iets heel tof. (Julien Vrebos werd samen met Johan Verminnen overigens uitgeroepen tot ‘Brusseleir van ’t joêr’, hvg) En dan is er nog een film waarvoor ik scenariosteun van het VAF verkregen heb: een schoon, ontroerend verhaal over foorkramers.” Hans Van Goethem

Fragment uit Kukeleku 10


AUDIOVISUEEL 3 D / FA N TA S T I C F I L M

UKI, BELGISCHE 3D-ANIMATIE MET INTERNATIONALE ALLURE

Sinds drie april dartelt op Ketnet een nieuw wezentje rond: Uki. Een 3D-animatie die voor honderd procent Belgisch is. Het Gentse Creative Conspiracy maakte de computeranimaties, de verhaallijnen werden ondermeer door SABAM-lid Tom Neuttiens uitgeschreven. © VRT

ki is een knalgeel wezentje, de verpersoonlijking van een vrolijke, nieuwsgierige peuter, die elke aflevering iets nieuw leert in zijn speeltuin: de natuur. Zo ontdekt hij dat bloemen water nodig hebben en dat zijn vriendje egel toch wel met de ballon kan spelen. “Die speelt de bal dan terug met zijn zachte neusje in plaats van met z’n stekelige kopje”, legt Tom Neuttiens uit. “Verhaaltjes bedacht voor kinderen van één tot vier, waarvoor Uki bedoeld is, moeten op het eerste zicht zeer eenvoudig zijn maar ik werkelijkheid schuilt er best een complexe evenwicht oefening achter.”

U

“Ik heb veel tips gekregen van een kindertherapeut”, vertelt Neuttiens, die eerder al de kinderserie Tim en Tom maakte. “Met die serie heb ik geleerd wat kleine kinderen aanspreekt, wat ze begrijpen. Zo houden ze van herhalin-

gen omdat iets kunnen voorspellen hen een aangenaam gevoel geeft.” Tom stond samen met schrijver Dirk Nielandts in voor de Uki-verhalen en daarbij kregen ze de hulp van Diane Redmond, scenariste van ondermeer Bob De Bouwer. Dat legde Uki, een

co-productie van VRT én platenmaatschappij Universal Music Belgium met hulp van het Vlaams Audiovisueel Fonds, geen windeieren. Er is nu al internationale interesse voor de kinderserie.

JONAS GOVAERTS (ABUSED) “NIKSEN, IK KAN DAT NIET” Horror met stijl. Jonas Govaerts, ook bekend als gitarist van rockband The Hicky Underworld, maakt als filmregisseur steeds meer naam met deze eigenzinnige genrekeuze. Zijn derde kortfilm Abused won de SACD-prijs op het Brussels International Fantastic Film Festival. bused is gebaseerd op het ge- Na een reeks kortfilms schrijft Govaerts lijknamige kortverhaal van de aan een scenario voor een eerste langAmerikaanse horrorschrijver Richard speelfilm en ondertussen werkt hij ook Christian Matheson. Hierin wordt een voor de digitale zender Acht. “Naast de huisvrouw door een psychopaat geter- Rock Rally-documentaires maakte ik er roriseerd. Langs de telefoon laat hij samen met Tim Mielants de miniserie horen hoe hij haar man mar telt. Super Acht. We krijgen er bijna ongeGaandeweg komen we te weten hoe hoord veel vrijheid.” deze vreemde driehoeksrelatie in “Mensen vragen me wel eens hoe elkaar zit. “Met een zeer ‘twisted ending’”, grijnst ik dat combineer met The Hicky Govaerts. “Ik heb een echt passie voor Underworld. Maar ik ben iemand die horror, misschien niet bepaald een pop- niet graag nikst dus neem ik van alles ulair genre in België. Dat komt volgens aan. En dan moet ik het maar zien te mij omdat er uit vlug geldgewin nog combineren.” (HVG) meer rommel in wordt gemaakt dan in andere genres. Maar je kan ook goeie en originele horror maken. Hiervoor werk ik met mensen “Ik heb een echte passie voor horror, als Nicolas Karakatsanis voor misschien niet bepaald een populair genre het camerawerk en Saskia in België. Dat komt volgens mij omdat er uit Verreycken voor de makevlug geldgewin nog meer rommel in wordt gemaakt dan in andere genres. up.”

© Eric De Cnodder

A

11


AUDIOVISUEEL T H E A T E R

Tot het volgende

ag

Middagdocuseizoen ! Het Middagdocu-seizoen 2009-2010 zit erop en elk van de 9 edities dit eerste jaar mag een succes worden genoemd! Elke tweede dinsdag van de maand waren tientallen leden uit de audiovisuele sector van de partij om klassieke documentaires, docu-thrillers of portretten te bekijken.

midd

docu © SABAM

In april keken we naar het indringend verhaal van de twee boezemvriendinnen Odile en Bakarné. Deze “psychologische thriller” van François Hien heeft alles voor goede fictie in zich, ware het niet dat het verhaal van Saint-Marcel, tout et rien voir waar gebeurd is. Wat een hoogbegaafd bijzonder getalenteerd kunstschilder van onze tijd drijft en hoe hij zijn volk het begrip kunst aanleert werd door regisseur Luc Lemaître en scenarist Sam De Graeve (overigens de nieuwe hoofdredacteur van het weekblad Humo) knap opgetekend. Ons publiek hing in mei aan de lippen van hoofdpersonage Sam Dillemans en na de projectie ook aan die van de makers van dit rake portret. Begin deze maand kwam de jonge Matyas Ludik tekst en uitleg geven bij de projectie van San Pancho, “Quiero ver este lugar en diez años”, zijn impressie van een Mexicaans dorpje in volle expansie, op enkele kilometers van Puerto Vaillarta. Een nieuw boeiend Middagdocuseizoen start op 7 september met Julien Vrebos en zijn docu Recht in de ogen (lees meer p.10). Beste regisseurs en scenaristen, mis het niet! (TG)

Matyas Ludik

Kurt

Defrancq

‘De Tijl Uilenspiegel in Kurt is groter dan men vermoedt’ Op 30 september gaat Kurt Defrancqs theaterbewerking van Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus in première bij het Fakkeltheater. De laatste jaren werd de Gentse West-Vlaming vereenzelvigd met het typetje Modest en zijn rol van Eric Bastiaens in Thuis, de soap waarin hij tot vorig jaar te zien was. Maar vandaag komt Defrancq vingers te kort om te vertellen in welke gedaanten men hem aan het werk kan zien. Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van John Gray. “Zoals elke man stond ik zeer sceptisch tegenover dat boek toen het uitkwam: Wat kan een Amerikaan mij vertellen over mijn relatie?”, grijnst Defrancq. “Tot een Franse producent me vroeg om een bewerking te maken. Toen ik in Parijs lange rijen wachtende voor de versie van Paul Dewandre zag, was ik verkocht. Hij is geen acteur maar een therapeut die een bijzonder leuke monoloog had gebaseerd op het boek.” “Het verschil tussen man en vrouwen is universeel”, gaat Defrancq verder. “De producent verwacht dan ook dat deze voorstelling zal aanslaan bij een breed publiek. Zelf haal ik daar absoluut mijn neus niet voor op. Voor mij kan beiden: zowel de grote manoeuvres, zoals ik ze noem, van Venus en Mars als meer inti-

“Voor mij kan beiden: zowel de grote manoeuvres, zoals ik ze noem, van Venus en Mars als meer intimistische vertoningen zoals mijn lezing van De buitenkant van meneer Jules, het boek van Diane Broechoven.”

mistische vertoningen zoals mijn lezing van De buitenkant van meneer Jules, het boek van Diane Broechoven.” Voor Meneer Jules ontving Defrancq lovende kritieken van mensen die de acteur voorheen vastpinden op zijn soaprol. “Ik ben bij de VRT begonnen als acteur in kwaliteitsfictie maar ik had er geen probleem mee om mijn werkgever te volgen toen de nadruk op langlopende fictie kwam te liggen. Zo lang ik maar de vrijheid had om daarnaast de theatervoorstellingen te maken die ik wou. ‘De Tijl Uilenspiegel in Kurt is veel groter dan de meeste mensen vermoeden’, zei een vr iend me onlangs.” De vrijheid om te spelen wat hij wil, Defrancq grijpt ze vandaag meer dan ooit. Meer zelfs, de acteur zet zich ook naast de planken in. “Sinds vorig jaar ben ik aan de Universiteit Gent halftijds in dienst als adviseur om het cultureel aanbod er uit te bouwen. Want volgens mij is dat één van de voornaamste redenen waarom jongeren voor een bepaalde studentenstad kiezen. “In de stad Roeselare ben ik dan weer aan de slag als onafhankelijkheidsstrij-

© Kurt Defrancq

© SABAM

Interview met Sam De Graeve en Luc Lemaître

der, ik ga er een deelgemeente bevrijden en uitroepen tot kunstrepubliek voor één dag. En wat ik minstens even belangrijk vind, is mijn taak als voorzitter van de Artiestenpenning, een steunfonds voor oudere acteurs in nood. Je ziet, ik ben niet voor één gat te gangen. En zeker geen zwart gat.” (HVG) 12


Een

tweetalige

T H E A T E R A C T U A

Avaar

Of zijn stukken nu in het Frans of het Nederlands worden opgevoerd, Molière heeft altijd succes! Toch was de uitdaging voor Marc de Corte niet van de poes! Bij het schrijven van deze nieuwe bewerking van L’Avare is hij er namelijk in geslaagd om Nederlands en Frans te combineren… De muzikanten, die live spelen, nemen actief deel aan dit blijspel, waarin altijd wel iets gebeurt… op het podium of tussen de lakens van Elise en Valère! Het enthousiasme spat ervan af en het publiek wordt mateloos geboeid tijdens de 60 minuten durende opvoering van deze hedendaagse Belgische klucht voor poppen en acteurs! Aanvankelijk was het de bedoeling een tweetalig stuk voor acteurs en poppen op te voeren. Daarvoor werkte het Antwerpse Theater Froe Froe samen met Théâtre des 4 mains, een gezelschap van net over de taalgrens. De voorstelling begon in Vlaanderen, totdat Marie-Odile Dupuis de touwtjes van de regie in handen nam en er nog een scheut “couleur francophone” aan toevoegde. Na de uitstekende ontvangst die het stuk in 2008 te beurt viel, zet Avaar in 2010 zijn weg dan ook voort. Tussen al het communautair gekissebis

© François De Myttenaere en Valérie Burton

De voorstelling Avaar veroorlooft zich een aantal vrijheden ten opzichte van de oorspronkelijke tekst. Toch gaat er niets verloren. Ondanks de mix van beide talen blijft de intrige van één van de grootste stukken uit het Franse repertoire razend boeiend! De grappige, wervelende en voortdurend van taal veranderende voorstelling Avaar staat bol van typisch Belgische spot. Die loert in het hele stuk overal om de hoek. Harpagon blijft de welbekende hebzuchtige, geldbeluste tiran (schitterend neergezet door auteur Marc De Corte). “Vandaag gaat hij het leven van zijn familie updaten… Er moet getrouwd worden. Zijn dochter Eliseke met de schatrijke grijsaard Monsieur Anselme en hijzelf met Marianne, die stiekem het lief is van zijn zoon Cléante. Dit alles in een land waar jammer genoeg niet iedereen dezelfde taal spreekt !”.

door waait hier dan ook een frisse wind die alle taalgroepen van ons mooie landje, al was het maar even, versteld zal doen staan en dichter bij elkaar zal brengen! (FS) Info ? www.4mains.be

Aanvankelijk was het de bedoeling een tweetalig stuk voor acteurs en poppen op te voeren.

ALEX AGNEW SPEELT DRIEMAAL IN SPORTPALEIS Wat begon als een jongensdroom is voor Alex Agnew uitgegroeid tot drie voorstellingen in het Antwerpse Sportpaleis. Agnew maakte in mei bekend dat hij één keer het Sportpaleis wilde laten vollopen. Geen enkele Belgische comedian had eerder 12.000 mensen in de zaal gekregen, maar het idee bleek aan te slaan. In geen tijd was de eerste show op 26 februari uitverkocht en daarom werd een tweede show toegevoegd aan de kalender. Nu blijken ook de plaatsen voor die show bijna uitverkocht. Er komt dus nog een derde optreden, op maandag 28 februari 2011. Agnew zal er met Larger than life een soort van best of spelen uit al zijn vorige shows.

Onze voormalig gedelegeerd bestuurder mag dan al een paar jaar met pensioen zijn, als theaterauteur rust hij geenszins op zijn lauweren. Is daar iemand ?, het theaterstuk dat hij in 2008 schreef voor het Raamtheater werd door de Vlaamse provincies bekroond met de Prijs voor Letterkunde 2009. Proficiat Roger!

13

© P.M./SABAM 2005

Roger Van Ransbeek in de prijzen


V I S U E L E K U N S T E N

België barst... van kunstenaarstalent

Op 6 mei was het eindelijk zover, van enig communautair geschil geen spoor tijdens de langverwachte opening van de Canvas-RTBF-collectie. Ministers Joke Schauvlieghe en Fadila Laanan waren allebei present om het startschot te geven in Bozar. e happy few die er een maand

D lang hun pronkstuk mochten ten-

toonstellen zijn gekend. De waaier aan materialen die deze durvers hanteerden om tot 250 chef-d'oeuvres te komen gaat van traditioneel naar bijzonder origineel. Lege blikjes, al dan niet platgewalst, zijn dit jaar populair. Of wat dacht u van vliegencadavertjes ? U komt ze als eerste tegen als u de tentoonstelling bezoekt. Een heuse bowlingbaan als “kunstobject” ? Niet de enige (kunst-)vorm van interactie hier. De toeschouwer wordt niet zelden meegevoerd in een web van audiovisuele intrige. Sommigen lieten zich letterlijk inspireren door de natie. Bath Tube van Stephan Bar lijkt een ode aan de bekende Belgische medemens. Sport-, muziek- en politieke legendes fungeren als origineel decor voor de badkamer van de kunstenaar die zichzelf erin portretteert als would be ster. Een kunstwerk als platenhoes... Tony is de zoon van Jan en Greet Neef, volgt sinds vier jaar les aan de academie te Overijse, richting keramiek. Ondanks zijn mentale handicap is Tony erg creatief. Vanwege zijn minder goed gezichtsvermogen, richt hij in zijn kunstwerken meermaals de aandacht aan ‘de ogen’. Volgend academiejaar start hij in de richting van fotografie.

Dear : Johan Bruninx studeerde af aan de Design Academy van Eindhoven. Gefascineerd door het verleden experimenteert hij met materialen en technieken. Door het mixen van vroeger en nu, transformeert hij verloren objecten tot iets dierbaar. Zijn zilverkleurige figuren hebben iets schattigs. Het tafereel op zich symboliseert dan weer tragisch genoeg het ongrijpbare, niet tastbare.

Dit bijzonder kunstwerk is van de hand van Tony Neef : Vrouw in manshoofd.

Bath Tube van Stephan Bar lijkt een ode aan de bekende Belgische medemens. Sport-, muziek- en politieke legendes fungeren als origineel decor voor de badkamer van de kunstenaar die zichzelf erin portretteert als would be ster .

Voor te perse gaan ging de eer van het ultieme collectie stuk naar het duo Patrick Mascaux & Christine Wilmès voor hun multimediale triptiek Distant Paradise. De Publieksprijs ging naar Eric de Ville voor twee ingenieuze werkjes La tour de Bruxelles en automne en La tour de Bruxelles by night. Antone Israël werd onderscheiden met de CBC-Prijs voor Jonge Beeldende Kunst en de KBC-Prijs voor Jonge Beeldende Kunst (TG) was voor Elly Van Eeghem.

Distant Paradise. Patrick Mascaux & Christine Wilmès La tour de Bruxelles en automne Eric de Ville

La tour de Bruxelles by night Eric de Ville

Foto’s © VRT/Canvas 14


M E D E D E L I N G AAN DE VENNOTEN

YouTube en het recht van de auteurs

Iedereen kent YouTube. Dat is wereldwijd momenteel het meest geraadpleegde muziekplatform op Internet, waarop dagelijks bijna twee miljard video’s worden bekeken! Paradoxaal genoeg gaat dat formidabele succes thans hoegenaamd niet gepaard met enige vorm van vergoeding voor de auteurs van wie de werken op die manier vrijelijk worden aangeboden. Het standpunt van YouTube is welbekend: “Ik weiger voor dat gebruik te betalen, maar verwijder al wat problemen veroorzaakt”. YouTube negeert gewoonweg het principe van voorafgaande toestemming van de rechthebbenden en verkiest dat er verzet wordt aangetekend. Geconfronteerd met die haast algemeen verspreide “hold-up” hebben de auteursverenigingen besloten om te reageren. Stand van zaken op nationaal en internationaal vlak.

België: SABAM heeft YouTube in mei 2009 voor de rechter gedaagd Door het mislukken van de besprekingen (niet te verwarren met “onderhandelingen”) met YouTube, had SABAM geen andere keuze dan in mei 2009 bij het Belgische gerecht een stakingsvordering in te stellen. Die vordering strekt ertoe YouTube te dwingen om dat massale en niet-toegestane gebruik van het repertoire van SABAM te beëindigen. Uiteraard erkent SABAM de verdiensten van dit platform, in het bijzonder voor beginnende artiesten, en zij wil niet dat het verdwijnt. Maar zoals voor elk gebruik vindt SABAM dat haar leden recht hebben op een deel van de winst die dankzij hun werken wordt geboekt. Het vijftigtal Belgische werken die SABAM bij wijze van voorbeeld in haar processtukken had vermeld, werd door YouTube onmiddellijk van zijn website verwijderd. Enkele weken geleden vonden de pleidooien plaats en het vonnis wordt in de loop van september verwacht. Hierbij valt aan te stippen dat de Amerikaanse reus, die eigendom is van Google, niet alleen argumenten inzake bevoegdheid en toepasselijk recht aanvoerde, maar aan de rechtbank ook vroeg om zich niet uit te spreken in afwachting van de beslissing van het Europese Hof van Justitie over de prejudiciële vragen die werden gesteld in de zaak SABAM / Scarlet (arrest van 28 januari 2010 van het Hof van Beroep van Brussel).

Gelet op de weinig constructieve houding van die grote speler in de internetwereld ten aanzien van het meest elementaire recht van de auteurs en rekening houdend met de 2 miljard video’s die dagelijks worden bekeken (!), hebben de Europese en Amerikaanse auteursverenigingen besloten om één front te vormen…

Duitsland: 7 Europese auteursverenigingen gaan in de tegenaanval. Met de hulp van BMI en ASCAP. De YouTube-problematiek overstijgt uiteraard onze grenzen. SABAM staat internationaal dus niet geïsoleerd tegenover YouTube. Negen Ameri kaanse en Europese auteursrechtenmaatschappijen(1), waaronder SABAM, hebben begin dit jaar besloten hun krachten te bundelen om van YouTube een vergoeding te krijgen voor het gebruik van hun respectieve repertoires. Die door GEMA ingestelde vordering slaat dit keer op het Duitse grondgebied. Elke maatschappij heeft YouTube een lijst van 50 geplunderde werken bezorgd, dat wil zeggen werken die zonder voorafgaande toestemming

van de rechthebbenden worden ge bruikt. Zoals te verwachten viel, hield YouTube zich aan zijn gebruikelijke standpunt door die honderden opgegeven werken meteen te verwijderen. Gelet op de weinig constructieve houding van die grote speler in de internetwereld ten aanzien van het meest elementaire recht van de auteurs en rekening houdend met de 2 miljard video’s die dagelijks worden bekeken (!), hebben de Europese en Amerikaanse auteursverenigingen besloten om één front te vormen en in de tegenaanval te gaan omdat ze er zeker van zijn dat hun eisen terecht zijn. Wij zullen u in ieder geval op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen in dit dossier, waarmee rechthebbenden zoals u dag in dag uit worden geconfronteerd.

SABAM erkent de verdiensten van dit platform, in het bijzonder voor beginnende artiesten, en zij wil niet dat het verdwijnt. (1) Lijst van de verenigingen: SABAM, GEMA, SACEM, AKM, SIAE, SUISA, ASCAP, BMI, SESAC

15


Gerd De Ley, de 21ste eeuw in citaten: “Wat een roteeuw”

S A B A M L I T É R A T U U R

Foto’s © SABAM/SL

Vorstelijk bezoek op de derde Boekenwoensdag van het jaar 2010, op 14 april was immers ‘de keizer van het citaat’ Gerd De Ley te gast. Nadat vorig jaar Het grootste citatenboek ter wereld verscheen, heeft De Ley inmiddels een vervolg klaar: Het groot citatenboek van de 21e eeuw, met een eerste bloemlezing van de opmerkelijkste uitspraken uit het eerste decennium van die eeuw.

Maar liefst 3.333 citaten van schrijvers, politici, komieken, filosofen van Woody Allen tot Carlos Ruiz Zafón en van Pieter Aspe tot Joost Zwagermans biedt Gerd De Ley een overzicht van de jaren nul van onze nieuwe eeuw. Kan hij er zelf één uitpikken dat het eerste decennium best samenvat? “Ik heb nog nooit zo’n roteeuw meegemaakt als de 21ste”, citeert De Ley lachend Drs. P, ken-

merkend voor de mix van ernst en humor, filosofie en ironie waarmee hij telkens zijn citatenbundels samenstelt. “Of deze van Goedele Liekens vind ik ook een mooie: Als je tijd hebt voor Facebook dan heb je niet genoeg werk.” De Ley haalde ook nog een e-mail van schrij-

Gerd de Ley signeert

Boe Wo kenens

dag

ver-dichter Wim Hazeu aan: “In de vorige eeuw viste ik vijf aforismen of citaten uit één krant, nu hoogstens één citaat uit vijf kranten.” merkt De Ley, die al sinds het einde van de jaren zestig citaten catalogeert “want er was geen Nederlandstalig naslagwerk”, zelf dat onze taal er op achteruitgaat? “Het lukt me alleszins nog om een boek vol te verzamelen”, klonk de auteur minder pessimistisch. “Maar ik merk wel dat er in ons onderwijs minder aandacht voor taalvaardigheden als aforismen. En dat is wel jammer.”

Interviewer Hans van Goethem praat nog even na met Nathalie Ariën (P.r. verantwoordelijke VAV)

b

010 2 r nde e l a kR Merho, (Album nr. 125 in de stripreeks Kiekeboe)

8 SEPTEMBE 13 OKTOBER

j

c

10 NOVEMBE

ee Miriam Van H cker Wally De Don

R

16


S A B A M L I T É R A T U U R

a

Boe Wo ken-

b

Dimitri Casteleyn, leesverhalen om over na te denken: “Blijven volharden”

c

ens Na verschillende romans en een citatenboek werd de diversiteit van de Boekenwoensdagen dag opnieuw onderstreept met de gast op 12 mei: Dimitri Casteleyn. Hij schreef Een mooie verrassing, een bundel kinderverhalen die al toe is aan een tweede druk en binnenkort wordt uitgebracht in Zuid-Korea. De schrijver werd ten huize van Sabam geïnterviewd door collega-auteur Anne Baaths. De ene auteur interviewt de andere. Dit Anne Baaths-Dimitri Casteleynonderonsje leverde flink wat gespreksstof en weer een interessante Boekenwoensdag op

Een mooie verrassing laat zich volgens De Standaard der Letteren omschrijven als “poëtisch met veel klankspel en metaforen” en als “een boek vol mystiek.” Anne Baaths wou dan ook weten of Dimitri Casteleyn ons iets wil leren met dit lees- en voorleesboek over de belevenissen van Meneer Pastoor? “Er zitten inderdaad meerdere lagen in mijn tekst en de illustraties van Klaas Verplancke. Zo’n boek is bedoeld om meerdere keren te lezen, daarom dat je er elke keer nieuwe dingen in kan ontdekken. En erover nadenken. Waarom een Meneer Pastoor? Omdat dit voor kinderen van vandaag niet meer zo’n alomtegenwoordige figuur is en eerder iets mythisch heeft. Kinderen nu hebben keuze uit meerdere levensbeschouwingen, Een mooie verrassing brengt hen hiermee voorzichtig in aanraking.” Een aantal jaren geleden bouwde Dimitri Casteleyn, ondermeer de huidig gedelegeerd

SABAM-Cultuurbestuurder Ben Gyselinck bij Dimitri Casteleyn, midden: collega Karel Soulliaert

bestuurder van Theater Malpertuis, zijn werk als ondernemer af om dit halftijds te combineren met het schrijverschap. Hoe combineert hij werk en inspiratie? “Dat is blijvend zoeken naar een evenwicht. Schrijven doe ik sinds een aantal jaar thuis, tijdens de voormiddag waarbij iedereen weet dat ik niet gestoord mag worden”, aldus Casteleyn die door Baaths nog gepolst

werd voor enkele tips. “Mijn voornaamste: blijven volharden, vallen en weer opstaan. Zo ben ik niet het type schrijver dat gruwt van het leesverslag van de uitgeverij. Die kritiek kan hard aankomen, maar je moet daar net uit leren.”

www.dimitricasteleyn.be Theaterauteur- en acteur Marc Bober miste deze bijzondere afspraak met zijn goede vriend Gerd de Ley niet.

Deze auteur krijgt vakkundig advies over lidmaatschap en reprografierechten

Foto’s © SABAM/SG Foto’s © SABAM/SL

Op 9 juni kregen onze gasten Mombakkes van Do Van Ranst voorgeschoteld. De auteur had het uitvoerig over zijn achttiende publicatie en de geneugten van het schrijversschap. Actrice en auteur Isabel Leybaert las met veel passie enkele fragmenten uit het boek voor. Beluister zeker de podcast van deze Boekenwoensdag op onze website via deze link: http://www.sabam.be/nl/getpage.php?i=356 en noteer alvast 8 september in uw agenda voor de absolute primeur van Tienduizend dagen, album nr. 125 in de stripreeks De Kiekeboes.

17


M U Z I E K A F S C H E I D

Afscheid van Bobbejaan Schoepen

Foto’s © privé collectie Familie Schoepen

Een kameleon met een neus voor zaken én pakkende liedjes. Zanger, songschrijver, vedette, zakenman, pretparkpionier, cowboy… Woorden schoten op 17 mei te kort voor het nieuwsbericht dat Bobbejaan Schoepen was overleden. 85 jaar lang had de zingende Belgische cowboy een rijk gevuld leven gekend, eerst als artiest maar in de loop der jaren steeds nadrukkelijker als eigenaar van het naar zichzelf vernoemde pretpark. Niettemin gaat Bobbejaan de Belgische geschiedenis in als een muzikaal monument. indigen deed Bobbejaan z’n carr ière in schoonheid, met dank aan een deugddoende artistieke rehabilitatie. Een onvergetelijk mo ment was ongetwijfeld toen Bobbejaan in 2006 bedacht werd met een welverdiende plek in de Ere galerij en Daan Stuyven voor de gelegenheid Schoepens grootste evergreen De lichtjes van de Schelde bracht. Onder impuls van ondermeer die zelfde Daan volgde twee jaar later een allerlaatste plaat: simpelweg Bobbejaan getiteld, een sobere langspeler in de stijl van de Americanreeks die de Amerikaanse countrylegende Johnny Cash lang uitgebleven erkenning bezorgde.

E

volksvariété in de omliggende dorpen, achteraf gingen ze met de hoed rond. Tijdens de oorlog belandde de jonge volkszanger, na zijn debuut in de Antwerpse Ancien Belgique, zelfs achter de tralies toen bij de Duitse bezetter een liedje in het verkeerde keelgat was geschoten. Na de oorlog toerde Schoepen, onder impuls van manager Jacques Kluger, doorheen Duitsland en later doorheen Europa. Meer zelfs, in 1953 stond Bobbejaan, die naam had hij inmiddels opgepikt in een Zuid-Afrikaans liedje, vermoedelijk als de eerste Europeaan op de planken van de Grande Ole Opry in Nashville, het mekka van de country en western muziek. In 1957 schopte hij het zelfs t o t i n d e E d S u l l i va n S h ow, e e n jaar na de legendarische doortocht van Elvis Presley. Misschien had Bobbejaan nog verder in diens voetsporen kunnen treden want sterrenmaker Steve Sholes bood hem bij platenmaatschappij RCA een contract aan om het te maken als Bobby John. Heimwee bracht Schoepen uiteindelijk terug naar z’n vaderland.

Bobbejaan Schoepen circus (1959)

Voor eigen publiek was Bobbejaan inmiddels, eveneens op aanraden van Kluger, al geruime tijd in het Nederlands beginnen zingen. Zijn eerste hit, in 1948, was De jodelende fluiter, twee zangtechnieken waarin Bobbejaan zich onderscheidde. En later verr ijkte hij ons collectieve muziekgeheugen met klassiekers als Eerbied voor je grijze haren, Café zo n d e r b i e r, D e l i c h t j e s va n d e Schelde… Inmiddels had Bobbejaan, zowel in binnen- als buitenland, het fenomeen televisie ontdekt en groeide hij uit tot een echte vedette. In 1957 vond men hem dan ook de geknipte artiest om ons land te verte© Bobbejaan Records b.v.b.a

© Bobbejaan Records b.v.b.a

Rond de eeuwwisseling bleven er evenmin veel herinneringen over van het nochtans tot de verbeelding sprekende pionierswerk dat Bobbejaan Schoepen had verricht in het naoorlogse België. De artistieke levenswandel van Modest Hyppoliet Joanna Schoepen, in 1925 geboren in een Boomse arbeidersfamilie, was trouwens al eerder begonnen. Eind jaren ‘30 bracht hij met zijn halfzus Liesje

Rond de eeuwwisseling bleven er evenmin veel herinneringen over van het nochtans tot de verbeelding sprekende pionierswerk dat Bobbejaan Schoepen had verricht in het naoorlogse België. 18


ondermeer Rocco Granata, Louis Neefs, Leo Martin en Liliane SaintPierre.

Een jaar later schafte de immer lucide Bobbejaan zich een circustent aan om op tournee te kunnen gaan, vrij van zaaleigenaars die een al te gul graantje van zijn succes wilden meepikken. Om het publiek op voorhand warm te maken, verscheen de jodelende cowboy regelmatig gezeten op zijn paard. Op een bepaald moment was dat zelfs Midnight, het paard van Zorro. Aan dat rondreizende bestaan, kwam een einde toen Bobbejaan in 1961 z’n tenten opsloeg in het Kempense Lichtaar t. Hoewel het naar eigen zeggen nooit hun bedoeling was, bouwden Schoepen en z’n echtgenote Josée hun Bobbejaanland uit tot één van de grootste pretparken van het land. Er kwamen immers steeds meer att rac ties rond de va riétézaal, waar Bobbejaan zelf vaak twee tot vijf maal per dag optrad en hij een podium bood aan artiesten als

Het opbouwen en runnen van hun park groeide uit tot het levenswerk van het echtpaar Schoepen waardoor er uiteindelijk geen tijd meer overbleef voor een muzikale carrière. De artiest Bobbejaan raakte in de vergetelheid tenzij als een al te volks relikwie uit de tijd van de bonte avonden. Cameraploegen vonden enkel nog de weg naar de voormalige arbeidsjongen, die was opgeklommen tot de 200 rijkste Belgen, als ze op zoek waren naar een strenge uitspraak over de jeugd van tegenwoordig. Maar net toen diepten de beeldenstor mers van Dead May Ray een oude Bobbejaan-film op: At a drop of a head, een surrealistische komedie waar de band prompt een eigen zinnige soundtrack bij verzon. “Een chameleon”, typeert Daan Stuyven Schoepen. Of zoals toen in de brochure te lezen stond: “Een vakman die zijn jazzy country-gitaarspel, zijn diepe engelachtige stem en zijn

De onafscheidelijke Stetsons van Bobbejaan

geflipte volkshumor tot een handelsmerk en later tot een pretpark wist om te zetten.” En nog meest van al was hij de bedenker van pakkende liedjes zoals De lichtjes van de Schelde, die de naam Bobbejaan ongetwijfeld zullen overleven. (Hans van Goethem) © Bobbejaan Records b.v.b.a

genwoordigen op het tweede Eurovisie Songfestival, helaas zonder veel succes.

© Eric De Mildt



Met Jacques Brel

M U Z I E K A F S C H E I D

Het opbouwen en runnen van hun park groeide uit tot het levenswerk van het echtpaar Schoepen waardoor er uiteindelijk geen tijd meer overbleef voor een muzikale carrière.

© Bert Dentant

© Stephan Vanfleteren

19


N ° 3 3 - 2 DE T R I M E S T E R 2 0 1 0

dossier Nieuws over thuiskopie! De wereld is een dorp. Beelden, teksten en liedjes flitsen van de ene naar de andere kant van de wereld. Door de massale opkomst van nieuwe technologieën en de ongelooflijke snelheid waarmee zij zich ontwikkelen, hinkte de huidige wetgeving inzake kopiëren voor eigen gebruik hopeloos achterop. Een uitbreiding van het gamma producten waarop de thuiskopievergoeding van toepassing is, was dan ook noodzakelijk. Sinds 1 februari 2010 gelden er daarom nieuwe tarieven. Maar wat is thuiskopie precies? Wie houdt zich daarmee bezig? Om welke nieuwe producten gaat het? Wat betekent dat voor de auteurs? Daarover legden wij Serge Vloeberghs, Directeur Verkoop bij SABAM, even op de rooster.

Thuiskopie? Serge Vloeberghs : “Thuiskopie is een uitzondering op de vermogensrechten van de auteurs waardoor men een werk voor eigen gebruik mag reproduceren. De wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten bepaalt dat alleen de auteur van een werk van letterkunde of kunst het recht heeft om het op welke wijze of in welke vorm Het is niet de bedoeling de ook te reproduceren of te laten ontwikkeling van reproduceren. In diezelfde wet de markt aan banden staat echter ook dat de auteur te leggen, maar wel de auteurs eerlijk voor zich niet kan verzetten tegen hun werk te vergoeden. de reproductie van geluidswerken, audiovisuele werken, wer ken van letter kunde of fotografische werken die in beperkte familiekring geschiedt en alleen daarvoor bestemd is. Uit die uitzondering vloeit voort dat de betrokken auteurs recht hebben op een thuiskopievergoeding”

Een thuiskopievergoeding? Nog een belasting? SV : “Absoluut niet! De geïnde vergoedingen zijn geen belasting die naar de over-

heid vloeit. Het gaat om een reële vergoeding voor de creatieve sector, de auteurs van de betrokken werken. De vergoeding wordt aan AUVIBEL betaald door de fabrikant, de invoerder of aankoper van dragers die gebruikt kunnen worden voor het reproduceren van beschermde werken”.

Om welke dragers gaat het? SV : “Het gaat om apparaten waarmee het mogelijk is voor eigen gebruik te kopiëren, zoals dvd-branders, maar ook blanco dragers waarop beschermde werken kunnen worden gereproduceerd, zoals blanco cd-r’s en dvd-r’s. De aan deze vergoeding onderwor pen apparaten en dragers zijn duidelijk omschreven. De bedragen zijn transparant vastgelegd en wel zodanig dat ze niet op de consument wegen. Het is niet de bedoeling de ontwikkeling van de markt a a n b a n d e n t e l e g g e n , m a a r we l d e auteurs eerlijk voor hun werk te vergoeden”.

De geïnde vergoedingen zijn geen belasting die naar de overheid vloeit. Het gaat om een reële vergoeding voor de creatieve sector, de auteurs van de betrokken werken.


20

NIEUWS OVER THUISKOPIE!

NIEUWS OVER THUISKOPIE! AUVIBEL is een burgerlijke coöperatieve vennootschap die instaat voor de inning en verdeling van de vergoeding voor het kopiëren voor eigen gebruik van geluidswerken, audiovisuele werken, werken van letterkunde en fotografische werken.

Met welke nieuwe producten is de opgestelde lijst uitgebreid?

Welke maatschappijen houden zich met de thuiskopievergoeding bezig?

SV : “We hebben het over geheugenkaarten, USB-sticks, mp3- en mp4-spelers, gsm’s met mp3- en/of mp4-functie, externe harde schijven… Al die apparaten zijn het resultaat van nieuwe technologieën en vergen een fundamenteel nieuwe benadering van de thuiskopievergoeding”.

SV : “AUVIBEL is een burgerlijke coöperatieve vennootschap die instaat voor de inning en verdeling van de vergoeding voor het kopiëren voor eigen gebruik van geluidswerken, audiovisuele werken, werken van letterkunde en fotografische werken. Haar opdracht wordt beschouwd als van algemeen belang en wordt uitgevoerd onder het controletoezicht van de FOD Economie. SABAM is medeoprichter van AUVIBEL. Wij zijn er de grootste vertegenwoordiger van de auteurs. Namens AUVIBEL zitten wij ook in de adviescommissie om overleg te plegen met de industrie en het Ministerie. www.auvibel.be.”

En de nieuwe tarieven? Wat stellen die voor? De nieuwe tarieven, die sinds 1 februari van toepassing zijn, gelden voor de kleinhandelaars voor alle aankopen vanaf 1 februari 2010 en voor de groothandelaars voor alle verkopen vanaf diezelfde datum. (De tarieven staan per stuk en exclusief btw vermeld): Product Geheugenkaart en USB-stick

Product Mp3-speler, mp4-speler, gsm met mp3en/of mp4-functie Product Externe harde schijf

Product Salontoestel met geïntegreerde drager

Opslagcapaciteit van 0 tot 2 GB meer dan 2GB tot 16GB meer dan 16 GB Opslagcapaciteit van 0 tot 2 GB meer dan 2GB tot 16GB meer dan 16 GB

Tarief per stuk 0,15€ 0,50€ 1,35€ Tarief per stuk 1,00€ 2,50€ 3,00€

Opslagcapaciteit van 0 tot 256 GB meer dan 256 GB tot 1 TB meer dan 1 TB Opslagcapaciteit van 0 tot 256 GB meer dan 256 GB tot 1 TB meer dan 1 TB

Tarief per stuk 1,30€ 6,75€ 9,00€ Tarief per stuk 3,30€ 10,75€ 13,00€

Product CDR data CDR Audio Minidisc Audiocassette DAT Analoge audiocassette Analoge videocassette DVD Al dan niet geïntegreerd opnametoestel, zonder drager

Tarief per stuk 0,12 € 0,12 € 0,12 € 0,12 € 0,12 € 0,40 € 0,40 € 2,00 €

21


M U Z I E K B E L G I S C H E

© Rod » Le-HibOO.com

MLCD

[My Little Cheap Dictaphone] The Tragic Tale of a Genius stuwt MLCD [My Little Cheap Dictaphone] meteen naar de hoogste regionen van ons Belgische muziekwereldje. Maak kennis met een project, een album, en vooral met Redboy, een voortaan te duchten songwriter uit ons vlakke landje. The Tragic Tale of a Genius? Kun je kort vertellen hoe dit album/ concept/rockopera is ontstaan? Redboy : “Dit idee heeft lange tijd in onze hoofden gerijpt, is geleidelijk aan gegroeid en heeft uiteindelijk vaste vorm aangenomen naarmate wij mensen ontmoeten die bij het project werden betrokken: twee regisseurs, twee decorontwerpers, een bewerker voor de orkestraties... Op den duur was een heel team aan het zwoegen om met een totaalconcept uit te pakken in plaats van met een louter album. We wilden de luisteraar en de toeschouwer in een volledig universum onderdompelen, ze verstrooiing bieden alsof ze anderhalf uur naar een film gingen kijken, in dit geval over het getormenteerde bestaan van een artiest die zijn leven lang tegen zijn inwendige demonen vecht…”

Met dit album worden jullie onder de groten der aarde gerekend. Wat vinden jullie daarvan? Redboy : “Wij zijn blij met de manier waarop ons album ontvangen is en vooral met het feit dat de mensen begrepen hebben wat we wilden doen. Het heeft veel tijd gekost om het album en het project tot stand te brengen. We hebben zonder opkijken of ons vragen te stellen doorgewerkt, vaak met momenten van «verzadiging», maar die waren altijd vlug vergeten door de creativiteit die daaruit ontstond... Ik zou bijna zeggen dat we er een deel van ons leven bij ingeschoten hebben en dat we er al onze krachten, onze emoties en onze frustraties in gestopt hebben. Nu doet het goed dat van ons af te kunnen zetten, het via de plaat en de show te kunnen delen en de mensen ermee te raken...”

Wat moeten we ons tegenwoordig voorstellen bij MLCD [My Little Cheap Dictaphone]? In welk opzicht is de groep veranderd in vergelijking met de eerste hits? Redboy : “Dit is voor ons een nieuwe start, zo zeer zelfs dat we van naam wilden veranderen. We hebben een nieuwe muzikant (Louis Lebacq aan de piano, Rhodes en orgel), een nieuw team en vooral de zin om tot het uiterste te gaan en ons helemaal te geven, zonder tijdsdruk... Twee jaar lang hebben we in onze homestudio aan de composities, arrangementen en teksten geschaafd alvorens 9 maanden fulltime tussen Amsterdam, de Verenigde Staten, Luik en Londen te reizen. Tegelijk boekten we vooruitgang op alle aspecten van de show. Alles samen heeft dat 3 jaar voltijds gekost, opgesloten in onze zeepbel…”

Jullie hebben al veel optredens op stapel staan als publiekstrekker in België, maar ook in het buitenland. Hoe ziet jullie parcours van de zomer eruit? Redboy : “In België en blijkbaar ook in het buitenland begint het er goed uit te zien. Dat is een geluk! Programmamakers vertrouwden ons door ons mooie datums voor te stellen zonder de show gezien te hebben. We gaan proberen om het concert telkens met het decor, de video’s en vaak zelfs een strijkkwartet te brengen. Alles is van meet af aan bedacht met het idee om de show te kunnen aanpassen aan zowel «clubachtige» zalen als grote festivals, zoals die waar we van de zomer aantreden: Fêtes de La Musique op het Paleizenplein, Brussels Summer Festival, Dour, Francofolies, Fiesta du Rock, SaintHadelin, Ferrières. Maar we hebben

ook mooie optredens in Vlaanderen voor de boeg, zoals op de Gentse Feesten of de Dijlefeesten in Mechelen” Hoe zijn de Nuits Botaniques verlopen? Redboy : “Het Koninklijk Circus is een magische zaal, het was voor de programmamaker van de Botanique een gedurfd waagstuk om ons daar uit te nodigen voor de première van de show met… een 15-koppig klassiek orkest!” Jullie staan dit jaar op de Francofolies en worden trouwens ook op de stand van SABAM verwacht. Hoe kijken jullie aan tegen de acties die SABAM voor haar auteurs onderneemt? Redboy : “Ik vind dat er sinds enkele jaren een moderne wind waait bij SABAM. Ze wil zich openstellen voor opkomende muziekstijlen en mee evolueren met de muziekwereld in volle verandering... Het verrast me op concerten of festivals jongelui tegen te komen die me zeggen dat ze bij SABAM werken...” Welke vraag moeten we jullie absoluut stellen? Redboy : “Ik vind het fijn dat ze ons vragen stellen over onze liedjes en probeer graag te begrijpen hoe elkeen onze liedjes ervaart... Ook heb ik graag dat ze ons uithoren over het creatieproces en over de manier waarop we het idee concreet hebben uitgewerkt” Welke vraag stellen we beter niet? Redboy : “Waarom keert «Redboy» vaak terug? Dat is een bijnaam die mij sinds mijn debuut is opgekleefd en waarin ik tegen heug en meug gevangen zit”. (Sylvie Godefroid) 22


HET REGGAEHART VAN FLIP KOWLIER

U Z I E C T U

K A

© www.flipkowlier.be

M A

De West-Vloamsche singer-songwriter behoort tot het type artiest dat alle plekken van zijn wereldje wil laten ontdekken. Al is reggae geen onverkend terrein meer voor Flip. Verkluot in 2001 op het debuutalbum Ocharme Ik en Bom bin op In De Fik uit 2004 waren al twee voorsmaakjes. Met zijn jongste album Otoradio dompelt hij ons volledig onder in een reggaesfeer op zijn Izegems. Deze Otoradio is misschien niet altijd verstaanbaar voor nietstadsgenoten maar staat wel bol van originele geluidjes. De teksten zijn catchy met af en toe een duister kantje. Ma ba nin, de eerste single is intussen vaak te horen op Radio 1 en Studio Brussel.

www.flipkowlier.be

ANDES : DRUKKE TIJDEN EN VRUCHTBARE SAMENWERKING MET STEFAAN FERNANDE Andes dat zijn: Tomas Van Uffelen (zang, gitaar), Björn Nuyens (gitaar, backings), Roel Gysemans (bas), Tony Danckaerts (keys) en Yves Vermunicht (drum,backings), vijf Leuvenaars die in 2007 de Vlaams-Brabantse rockwedstrijd Rockvonk wonnen. Twee jaar later zingen ze de nummers aan elkaar en toeren ze door Vlaanderen en Nederland. Sinds ze een platencontract tekenden bij Universal Music Belgium kwam hun carrière in een stroomversnelling. De eerste single, Vergeef me, die zanger Tomas Van Uffelen samen met hitleverancier Stefaan Fernande schreef, verscheen in januari 2010. Fernande zorgde ook voor de vocal coaching en componeerde nog drie andere tracks voor het debuut van de groep.

www.andes.be Bezige bij Stefaan Fernande zit trouwens op kruissnelheid. Zo vertolkt Clouseau de titelsong voor de film van het najaar Zot van A. (regie: Jan Verheyen). Gek op jou werd bij Fernande thuis samen met Kris Wauters geschreven en demo-gewijs opgenomen. De single komt in september uit en de film in oktober. Ook voor de nieuwe van Udo (release voorzien in september) schreef Stefaan drie tracks en momenteel werkt hij ook samen met Born Crain en de DJ David Latour.

Info op www.myspace.com/stefaanfernandesongs

SCHOOL IS COOL GOES ALL INCLUSIVE

© Humo.be/Gie Knaeps

School Is Cool kan meer dan alleen muziek maken. Hun eerste “home made videoclip” voor de hit New Kids In Town is een feit. De winnaars van Humo’s Rock Rally bedachten alles zelf en namen de clip ook volledig zelf op. Michael Van Ostade, bassist van de band en student Audiovisuele kunsten aan de Sint-Lukas Hogeschool in Brussel, nam de regie en de montage voor zijn rekening. In de clip is te zien hoe de bandleden als ‘New Kids’ de speelplaats van de Antwerpse school ‘De Spiegel’ veroveren. Ze zetten de achtervolging in op enkele nietsvermoedende, spelende kinderen en verpulveren ze, zij het met kleurrijke confetti-explosies. De clip is te bekijken via deze link: www.youtube.com/watch?v=KtFIflDI5mU. Bij de release van de single New Kids In Town kon de band al snel op veel positieve reacties rekenen. Nadat het nummer tot hotshot werd uitgeroepen op Studio Brussel, kwam de single als hoogste nieuwkomer binnen in De Afrekening. Er staat de band dan ook een drukke festivalzomer te wachten, op het programma o.m. Genk On Stage, Park City Live, Boomtown, Kneistival, Bruksellive, Zeverrock, Dranouter, Linkerwoofer, Marktrock, Pukkelpop, en Maanrock.

(SL-TG) 23


M U Z I E K J E U G D / P O P

Eric Baranyanka

trakteert kids op... jazz met chocoladesmaak

Eric: Na bijna 10 seizoenen heb ik afscheid genomen van de Ketnetband . Ik speelde al jaren met het idee voor een eigen project maar de band verlaten was niet evident. Ik heb er fantastische jaren beleefd maar de opdrachten kwamen van bovenaf en na 25 jaar kinderanimatie in al zijn vormen werd dat voor mij soms een beetje te nauw. Drie jaar geleden vatte ik het plan op om iets anders maar gelijkaardigs te doen, vooral om mijn eigen baas te kunnen zijn. Mijn bedoeling is kinderen te blijven animeren maar dan op mijn manier. Zo is de Choco Gang ontstaan.

© Salt & Pepper

“Een kind dat zich s’ochtends te goed doet aan een boke met choco. Dat is de sfeer die ik wil overbrengen met mijn liedjes” Spring in ‘t veld Eric Baranyanka kwam intussen Abraham tegen maar zijn muziek blijft hem en al wie het horen wil de eeuwige jeugd bezorgen. Al gebeurt dat tegenwoordig met een nieuwe vlag en een nieuwe lading.

Eric is ook verteller van theaterstukken en acteerde en zong in diverse musicals.

Met dit team wil ik de kinderen iets extra’s bieden: jazzmuziek. Sinds ik in Brussel regelmatig de presentatie doe van de Jazzrally for kids besef ik dat kinderen volledig openstaan voor het genre maar dat het aanbod ontbreekt.

Er is geen enkele link met Jommeke ? (lacht) Nee, ze hebben mij dat nog gevraagd. Daar heb ik zelfs niet aan gedacht. Een bepaalde krant suggereerde zelfs: “Zeg Erik dat heeft toch iets met uw huidskleur te maken ? Ga je de mensen nu niet stimuleren om racistische uitspraken te doen tegenover de gekleurde medemens?” Een belachelijke veronderstelling want uiteraard zit hier een beetje van mijn kleur in maar dan wel met een dosis gezonde zelfspot. Waar de bandnaam hoofdzakelijk voor staat is dat zalige gevoel dat een kind ’s ochtends kan hebben bij een “boke met choco”. Er zijn bijzonder veel mensen die houden van chocolade, een typisch Belgisch internationaal vermaard product èn een antidepressivum. Komt daarbij dat ik zelf nog bij Côte d’Or heb gewerkt. Ooit interviewde ik Justine Henin en ik vroeg haar waaruit het

o n t b i j t va n e e n s p o r t v r o u w zo a l bestaat. Ze antwoordde: “als het moet pasta maar ze noemen me wel Miss Choco.” Tot zover mijn pleidooi voor chocolade (lacht). De meeste kidsbands werken met keyboards, drums, bas en gitaar. In die keyboards worden allerlei klanken technologisch in gebracht, samplers en wat nog allemaal. Ik hou meer van echte bands met echte instrumenten. Dat is de Choco Gang ook geworden. Zo hebben we onze eigen saxofonist, die tevens allerlei fluitjes en zelfs doedelzak bespeelt. Co-zangeres Anneke Van Hoof is perfect voor de job, ze houdt van kinderen, heeft dat speelse nog in zich en speelt viool op de koop toe ! Ik wilde persé ook een livepercussionist.

Met dit team wil ik de kinderen iets extra’s bieden: jazzmuziek. Sinds ik in Brussel regelmatig de presentatie doe van de Jazzrally for kids besef ik dat kinderen volledig openstaan voor het genre maar dat het aanbod ontbreekt. Al klopt dat niet helemaal want vaak luisteren ze naar jazz zonder te weten dat het jazz is. Denk maar aan de Disneyfilms De Aristokatten en 101 Dalmatiërs. Dat aspect van jazz, maar dan wel open getrokken tot wereldmuziek wilde ik absoluut aanwezig binnen de Choco Gang. Al zie ik het op lange termijn breder. Binnen een paar jaar is het best mogelijk dat we met een soort theatertour naar buiten komen ... Zin gekregen om live te komen proeven? Surf naar www.dechocogang.be www.ericbaranyanka.be

Ik hou meer van echte bands met echte instrumenten. Dat is de Choco Gang ook geworden. Zo hebben we onze eigen saxofonist, die tevens allerlei fluitjes en zelfs doedelzak bespeelt.

(Tania Ghyselinck) 24


M U Z I E K ALTERNATIEF

DAAU

“Instant componeren” De natuur en klassiek geschoolde roots spelen een doorslaggevende rol bij Die Anarchistische Abendunterhaltung. Al werden die opleidingen niet altijd helemaal voltooid aldus DAAU-groepslid Roel Van Camp (accordeon). © Tom Verbruggen/Genthology

Roel Van Camp: Als je daags na een optreden een examen muziekgeschiedenis hebt weet je het wel... zo konden we ook meer ons eigen ding doen. Maar de techniek zit er nog steeds in. We luisteren ook vaak naar klassieke muziek. Voor onze jongste plaat was het collectief improviseren heel belangrijk. Een specifiek proces van instant componeren, te leren luisteren naar elkaar en samen een muziekstuk te maken van A tot Z. We namen constant op. Daarna beluisterden we alles opnieuw “om de mooie stukken te coveren”. Soms inderdaad in een ander jasje, soms ook niet. We konden het ook puur laten en de improvisatie naspelen. Van improvisatie naar compositie zeg maar. Bij The Shepherd’s Dream was dat improviseren nodig om zo organisch mogelijk te kunnen werken. Aan het samenspel hebben we opnieuw wat moeten werken. Onze voorlaatste plaat dateert van 2006, waarmee we hebben gespeeld tot 2008. Als je twee jaar lang dezelfde muziek We proberen met de muziek een soort van schilderachtig speelt, schakel je op een bepaald moment tafereel te schetsen. Elk nummer is eigenlijk romantisch over naar automatische piloot.We moesten schilderij. We refereren ook naar de schilderkunst en de natuur. herbronnen. Het principe om geïmproviseerde stukken te coveren ontdekte DAAU tijdens een vorig project waaraan de groep meewerkte . Dit originele artwork is Roel: Voor This immortal Coyle, een coverde verdienste van plaat van de groep Coyle werd ons gevraagd het kunstenaarscollectief Afreux. om een zestal nummers te herinterpreteren. Best leuk want het ging over muziek uit de jaren tachtig die ik zelf niet kende. Daarnaar tafereel te schetsen. Elk nummer is eigente luisteren en het te vertalen op onze instrulijk romantisch schilderij. We refereren ook menten was super. naar de schilderkunst en de natuur. The Shepherd’s Dream klinkt inderdaad heel puur en organisch. Het jongste DAAUGoed om weten: Van elk live-optreden van experiment zit verpakt in een uniek houten DAAU wordt een opname gemaakt. Elke doosje en bevat 5 blaas- en snaargevoelige tracks w.o. toeschouwer krijgt na het optreden de kans om de studioverVisions of Arcadia (the final protest) en het 15 minuten sie van het album aan te vullen met de live-opname. tellende Out of the woods. Concertinfo Roel: Totaal niet radiovriendelijk, maar dat is ook niet echt de op www.daau.com bedoeling. Er zit heel veel rust in deze plaat. DAAU bestaat uit Han Stubbe (klarinet), Simon Lenski (cello), Roel We proberen met de muziek een soort van schilderachtig (TG) Van Camp (accordeon) en Hannes d’Hoine (double bass).

Denis Wielemans dompelt Girls in Hawaii in rouw. Het is koud en stil, deze maandagochtend in het scoutslokaal van Eigenbrakel, waar Denis en Antoine enkele jaren geleden hun eerste nummers repeteerden en begonnen aan het avontuur van een van de snelst aanslaande Belgische rockgroepen van de laatste tien jaar. Buiten doet een ijzige motregen alle kopjes naar beneden nijgen. In de media en op Facebook wekt het nieuws van Denis’ overlijden bij iedereen die de “Girls” van dichtbij of veraf kende, steevast een gevoel van droefheid en respect. Je leest hoe aardig, goedgeluimd, hulpvaardig en talentvol hij was… Een keigoede Belgische groep verliest een steengoede muzikant. Tot zover de krantenkoppen. Zonder hem eigenlijk een schijn van kans te laten, heeft het noodlot de jonge drummer, die net in de groep Hallo Kosmo was gestapt en ook samenwerkte met Laetitia Velma, in een verkeersongeluk uit het leven gerukt. Wanneer artiesten ons ontvallen, is het zoeken naar woorden, maar wat voor zin heeft dat? Beter kan je luisteren naar wat ze ons nalaten. Ergens bestaat er een stuk onsterfelijkheid. SABAM biedt zijn familie, naasten en groepsleden haar oprechte deelneming aan. (LM) © http://www.myspace.com/girlsinhawaii

25


M U Z I E K K L A S S I E K

Op 22 april 2010 werden de Fuga-trofeeën 2009 in de gebouwen van SABAM uitgereikt aan twee laureaten, Jenny Spanoghe en Ensemble Nahandove, voor hun bijdrage aan de hedendaagse Belgische muziek.

© SABAM/SL

JENNY SPANOGHE & ENSEMBLE NAHANDOVE GEVOELIGE SNAREN EN MELODIEUZE POËZIE

Ensemble Nahandove De wieg van Ensemble Nahandove staat in het Muziekconservatorium van Luik. Els Crommen (zang), Serge Clément (piano), Eric Leleux (fluit) en Jean-Pol Zanutel (cello) ontmoetten elkaar aan het conservatorium en riepen er in 1991 hun kwartet in het leven. Deze vier door hedendaagse muziek gepassioneerde muzikanten stellen talloze werken voor van binnen- en buitenlandse componisten. Ook benaderen ze klassieke en romantische stukken van Haydn, Beethoven, Schumann, Rossini, Ravel, Strauss, Bernstein e.v.a. Na de uitreiking van hun Fuga-trofee trakteerden de vier onze gasten op een ontroerend mini-concert met liederen op gedichten van Dylan Thomas, vakkundig gedeclameerd en gezongen door sopraan Els Crommen. Ook het 43ste sonnet van William Shakespeare kwam aan bod.

Vlnr: Jan Van Landeghem, Jenny Spanoghe, UBC-voorzitter Jacques Leduc en Ensemble Nahandove met Els Crommen, Serge Clément en Eric Leleux

Jenny Spanoghe Deze Belgische violiste realiseerde haar van kindsaf gekoesterde droom. Op tienjarige leeftijd behaalde ze de medaille voor notenleer aan de muziekacademie van Kortrijk en op haar vijftiende werd ze eerste laureate in de Nationale Muziekwedstrijd van het Gemeentekrediet van België. Sindsdien behaalde Jenny hogere diploma’s en verzamelde eerste prijzen met grote onderscheiding. Ondertussen heeft ze ook een reputatie verworven als succesvolle soliste, violiste en altvioliste. Haar repertoire omvat vooral werken van bekende klassieke componisten zoals Bach en Vivaldi maar ook van hedendaagse Vlaamse componisten. Jenny Spanoghe is geen onbekende op het Palmares van de Fuga-trofeeën: ze werd, met het Gaggini-strijkkwartet, namelijk al in 1997 met de Fuga-prijs bekroond, uitgereikt door de Unie van Belgische Componisten. Dit jaar triomfeerde ze weer op het podium. Na de uitreikingsplechtigheid raakte ze meer dan éen gevoelige snaar met composities van August De Boeck, Frederic Devreese en Jan Van Landeghem. Ze vertolkte tevens het vernieuwende werk Echo de Monthureux van de jonge talentvolle componist Frederik Neyrinck (lees een interview met deze componist op blz 27). Jenny Spanoghe zal de komende maanden met haar partner Jan Van Landeghem op tournee gaan in Frankrijk en in Portugal en in 2011 in Argentinië en China als het Duo Landini.

© www.myspace.com/chrystelwautier

(Sarah Lahoussine)

Chrystel Wautier Trio

Sensualiteit ten top Het Chrystel Wautier Trio is misschien nog niet de revelatie van het jaar, maar gooi deze jazzgroep zeker niet met het badwater weg! Sinds Chrystel (zang), Quentin (gitaar) en Boris (contrabas) in 2005 het podium bestegen, verbluffen ze ons Belgenland met hun fluwelen en intimistische sfeer en een gitaarspel met een fascinerende sound. Drie jaar na het uitkomen van hun eerste album, Between us, is het trio in april 2010 bevallen van een gedurfde en gevoelige tweede telg, Peace of Time. Naar aanleiding van die release geven ze een rist concerten in Moeskroen, Hannuit, Marche en de Brusselse zalen, dit keer begeleid door de voortreffelijke Ben Sluijs op de altsaxofoon. In mei konden de festivalgangers trouwens hun hartje aan hen ophalen tijdens de 15e editie van de Jazz Marathon in Elsene. En ook op het Internationale Jazzfestival van Luik mocht deze Belgische zangeres met haar fluweelzachte stemgeluid niet ontbreken. De band straalt een zonnige en pittige sfeer uit en brengt zijn persoonlijkheid tot uitdrukking met prachtige eigen composities en schitterende improvisaties. Hun meeslepende, zachte en tegelijk ritmische muziek, die swingt en vooral een breed publiek in vervoering brengt, staat garant voor een mooie avond. Eén ding is zeker: met zijn moderne en grenzeloos sensuele jazz zal dit trio ons beslist nog doen opkijken.

Info? http://www.myspace.com/chrystelwautier (SL)


Frederik Neyrinck

Een frisse bries door hedendaags klassiek

Foto © Jan Stragier

Zijn allereerste compositie voor vierhandig piano werd uitgevoerd door de Kolacny’s in de “catacomben” van Bozar. Een vliegende start die kon tellen voor de toen vijftienjarige Frederik Neyrinck uit Wevelgem. Lang voor de broers met Scala aan hun Amerika –avontuur begonnen deden ze de uitvoering van Frederiks debuut Fatum Seculi nog eens over in het cc van zijn woonplaats. Het zou voor het jonge talent de aanzet geven voor een lange reeks opdrachten.

Docent Jan van Landeghem alvast heeft niets dan lof voor zijn pupil. Hij staat er overigens op de artistieke vrijheid van zijn studenten geenszins te beknotten door hen bewust niet in een bepaalde richting te sturen. Zo kon ook Frederik een totaal eigen stijl ontwikkelen. Zijn hedendaags klassieke componisten anno 2010 dun gezaaid ? Niet volgens Frederik: Er wordt best veel gecomponeerd. Er wordt zelfs meer en meer geschreven. Vóór onze generatie is natuurlijk al heel veel geschreven. In het begin dat ik bij Jan les volgde heb ik ook wel een paar stukken geschreven in de stijl van Karel Goeyvaerts. Evolutieve repetitiviteit heet dat, processen die herhaald worden maar toch telkens weer variëren.

Componeer je zelf op ambachtelijke wijze met pen en partituur in de aanslag ? Soms ook rechtstreeks aan de computer maar de laatste tijd schrijf ik weer eerst alles uit voor ik het in de computer stop. Het hangt er ook vanaf waar je bent op het moment van de compositie. Dat kan ook op de trein zijn. Ik heb meestal “oordoppen” bij.(lacht). Ik probeer zo weinig mogelijk instrumenten te gebruiken terwijl ik componeer. Als je voortdurend achter één instrument zit, sta je niet meer open voor alle mogelijkheden die in het stuk zitten. De laatste jaren ben ik vooral op zoek naar de klankkleurmogelijkheden van alle instrumenten. Ik probeer ze op een zo organisch mogelijke manier te verbinden met elkaar.

Foto © Jan Stragier

Het is Frederiks bedoeling om met zijn Odysseia Ensemble zoveel mogelijk concerten te spelen. Nog deze maand staan er enkele op stapel. Volgend jaar staat het openingsconcert

Intussen geeft Frederik zelf pianoles en Algemene Muziek Cultuur in de muziekschool van Roeselare. De bedoeling van dat vak is 12 tot 15-jarigen een zo breed mogelijk muzikale kijk te geven d.m.v. o.m. projecten met workshops.

Ik probeer zo weinig mogelijk instrumenten te gebruiken terwijl ik componeer. Als je voortdurend achter één instrument zit, sta je niet meer open voor alle mogelijkheden die in het stuk zitten.

van het Conservatorium op het programma, samen met het ensemble Oxalys. Met zijn project Plan Libre speelde hij op 24 april een concert in Moorsele, een deelgemeente van Wevelgem. Frederik: Plan Libre bestaat uit vier muzikanten met elk een verschillende achtergrond. Ikzelf vertegenwoordig het “klassiek hedendaags element “.Tim Vandenbergh is een contrabassist die een jazzopleiding heeft genoten én bij verschillende rockgroepen en andere projecten heeft gespeeld (bvb. Suki love, Eva De Roovere, Jan Hautekiet en Patrick Riguelle enz.). Momenteel volgt hij een klassieke opleiding. Met Tims vriendin Seraphine Stragier volgde ik kamermuziek aan het Conservatorium. Zij speelt ook bij Hannelore Bedert. Met saxofonist Bertel Schollaert heb ik nog op kot gezeten. Hij speelt bij een blazersensemble dat balkanmuziek brengt. In onze voorstelling (voor cello, saxofoon en contrabas en piano) komen al die elementen samen. Van een mengeling van stukken van mezelf en de contrabassist hebben we één doorlopend geheel gemaakt met ruimte voor improvisatie. Ik ben best tevreden met het resultaat. (Tania Ghyselinck)

Bij de jongste uitreiking van de Fuga-trofee waren de aanwezige kenners en liefhebbers het roerend eens, er waait een nieuwe wind door de hedendaags klassieke muziek. Frederiks Echos de Monthureux werd er met moderne speeltechnieken vertolkt door violiste Jenny Spanoghe, laureate van de Fuga-trofee. Het stuk ontstond letterlijk als “echo” van een groter geheel in het kasteel van Monthureux waar Jenny en Jan van Landeghem jaarlijks summerclasses organiseren. Interesse om deel te nemen aan de editie van dit jaar in augustus ?

Neem een kijkje op www.janvanlandeghem.be/internationalsummercourse2010.html Mischung, een ander stuk voor strijkkwartet van Frederik werd geselecteerd voor leessessies in Darmstadt, een bekende zomercursus voor nieuwe muziek. Voor ter perse gaan raakte tevens bekend dat hij finalist is geworden van de “International Composition Competition and workshop of IIC Melbourne 2010 - Forme uniche della continuita nello Spazio”. 27


M U Z I E K - P O P I N T E R V I E W

WILLEMSSON

DOORLEEFDE LUISTERPOP MET TONGUE IN CHEEK Augustijn Vermandere maakt heel andere muziek dan zijn beroemde vader. De knipoog in de naam van het nieuwe project dat hij samen met producer Pedro De Bruyckere uit de grond stampte, levert wel een leuke gimmick op en zet meteen de toon van het verhaal.

Aan dit debuut is ongeveer een jaar gewerkt. Ik ben vorig jaar rond deze tijd met de preproductie begonnen. Het louter nummers schrijven was een langer proces. Er zit een nummer bij dat ik vijftien jaar geleden geschreven heb. Er zijn misschien wel wat aanpassingen aan gebeurd maar het idee is hetzelfde gebleven. Ik denk dat er bij veel debuutplaten iets van lang geleden naar boven komt. Meestal is er op dat moment al een ruim repertoire waaruit je kan kiezen en schiften. Het totaalverhaal ontdek je pas als je begint op te nemen. Pedro De Bruyckere, mijn producer, heeft me daar heel goed bij geholpen. Toch is het een heel persoonlijke plaat geworden. Blind bvb gaat over de achteruitgang van mijn zicht, o.m. door een zeldzame genetische aandoening. Gelukkig is niet alles

Voor dit intrigerende hoesontwerp liet Augustijn zijn vriendin carte blanche. 9/11 inspireerde Willemsson voor Time, het nummer dook eind april op in de playlist van Radio 1. Augustijn: Ik vetrek niet met de gedachte “nu ga ik eens iets schrijven wat iedereen wakkerschudt” zo werkt het niet, ook bij mijn vader niet. Pas erna besef je: tiens, dit raakt mensen. © www.jook.be

Willemsson: Ik ben opgegroeid met Engelstalige muziek, mijn vader niet bijvoorbeeld. Voor hem was Engels zelfs een beetje buitenaards, voor mij persoonlijk bleek het een vanzelfs prekende keuze. Maar waar het om draait is de tekst. Engels of WestVlaams, als het maar verstaanbaar blijft. Willemsson brengt zoiets als doorleefde luisterpop, niet hard maar ook niet zeemzoet. The Johnssonz was een eerste serieus project van rond het jaar 2000 waarmee we o.a. Westtalent wonnen. Hoewel ook dat repertoire in het Engels en meerstemmig was is Willemsson veel meer mijn eigen ding omdat ik alles zelf schrijf en behalve drums, ook alles zelf heb ingespeeld. Misschien ben ik nu als Willemsson minder gitaar- en wat meer pianogericht.

Willemsson: Ik denk dat bij veel debuutplaten iets van lang geleden naar boven komt.

bloedserieus, er zitten ook flink wat knipogen in, veel tongue in cheek en zoeken naar liefde, aanvaarding, dagdagelijkse dingen. Kortom een popplaat met toegankelijke onderwerpen, die iedereen vrij mag interpreteren.

Vanaf dan hebben ze mij maar laten doen (lacht). Toch bleef ik ook na de muziekschool op een natuurlijke manier geïnteresseerd en ben ik altijd blijven spelen. Later raakte ik ook geboeid door muziekopname.

De roots van “Willemsson” ontstonden vrij organisch. Thuis waren er altijd wel muziekinstrumenten in de buurt. Genoeg mogelijkheden om van alles uit te proberen, vertelt Augustijn. Ik ging al heel vroeg naar de muziekschool maar toen ik nog een kleuter was, kochten mijn ouders eens een kleine viool voor mij en daar moest ik echt niets van weten. Misschien was dat een manier om mij een beetje in een bepaalde richting te duwen maar dat werkte dus niet.

Vandaag heeft Augustijn zijn eigen studio in Oostende. Mensen die aan de kust wonen, lijken er soms aangespoeld, (lacht) de sfeer is er meer open, er kan en mag veel. Ik probeer om fulltime bezig te zijn met muziek maar voorlopig werk ik ook nog deeltijds als geluidstechnicus in Plopsaland. Er moet ook brood op de plank komen natuurlijk. Maar de meeste tijd kruipt wel in muziek.

Willemsson: Ik ben opgegroeid met Engelstalige muziek, mijn vader niet bijvoorbeeld. Voor hem was Engels zelfs een beetje buitenaards, voor mij persoonlijk bleek het een vanzelfsprekende keuze. Maar waar het om draait is de tekst. Engels of West-Vlaams, als het maar verstaanbaar blijft.

Augustijn schreef ook muziek voor de TV-serie Hopla van Bert Smets en een CD met 15 kinderliedjes. Live kan je Willemsson aan het werk zien tijdens de Gulden Ontsporing op 11 juli. Het album van Willemsson komt eraan in september.

(Tania Ghyselinck) 28


Kristof Uittebroek (Customs)

M U Z I E K I N T E R A C T I E F

“Niet voor ééndagsvlieg versleten”

“Of we ons afvragen wanneer de weerslag komt? We vrezen dat het na elke release gedaan is met de geweldige respons. Wellicht een weerbots van onze vorige projecten waarbij ondanks verwoedde pogingen het succes uitbleef”, zegt frontmansongschrijver Kristof Uittebroek die samen met bassist Joan Govaerts al deel uit maakte van Larsson en in een vorig leven ook gitarist was bij Circle. “Joan en ik vroegen ons af waarom het toen niet gelukt was, waarom er uit die groepen niet gekomen was wat er inzat. De conclusie was dat we ons bij te weinig zaken hadden vragen gesteld. Daarom dat we aan Customs begonnen zijn met wel een bepaald beeld voor ogen. Wat we voor ogen hadden, zeg ik liever niet luidop maar wie onze muziek hoort, op de teksten let of het ar twork bekijkt, zal wel opvallen dat ze allemaal in dezelfde stijl passen.” Het succes van die specifieke stijl al met de allereerste single Rex, een gigantische radiohit die Customs meteen naar het voorplan katapulteerde, verraste ook de bandleden. “Al een geluk dat we toen de hele plaat al af hadden, anders waren we misschien in de val getrapt om vlugvlug nog negen variaties op Rex te bedenken. Dat vervolgens Justine, in

Foto’s © Jan Vandevyver

Rock Werchter, Suikerrock, Lokerse feesten… met een aardig gevulde zomerfestivalagenda is Customs druk in de weer om van 2010 het jaar van de bevestiging te maken. En ondertussen gloort de rest van Europa aan de horizon.

“We begonnen aan Customs met een bepaald beeld voor ogen. Wat we voor ogen hadden, zeg ik liever niet luidop maar wie onze muziek hoort, op de teksten let of het artwork bekijkt, zal wel opvallen dat ze allemaal in dezelfde stijl passen.”

dezelfde stijl maar toch anders, en de plaat Enter the characters, ook positief onthaald werden was een opluchting: we werden niet voor een ééndagsvlieg versleten.” De toekomst ziet er dan ook veelbelovend uit voor de “duidelijke band die tegelijkertijd iets mysterieus heeft”, zoals Uittebroek Customs omschrijft. De eerste stappen van de verovering van Nederland werden al gezet bij

de gereputeerde radiomaker Giel Beelen, later volgen mogelijk nog Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. “We worstelen nu wel met het dilemma voor een volgende stap”, aldus Uittebroek. “Zo vlug mogelijk met een tweede plaat op de proppen komen of niet? We zien wel, als het verleden ons iets geleerd heeft dan is het dat alles relatief is.”

Lennaert Maes

maakt het verschil Lenny Maes vertoefde tot vorig jaar in gezelschap van zijn Wespen maar halfweg 2010 pakt hij uit met een origineel soloproject. Bij de voorstelling van de CD hoorde uiteraard een live-voorsmaakje, terwijl de Leuvense stadsfotograaf Marco Mertens (marcomertens.be) verrassende duo’s voor zijn lens haalde. Verschil moet er zijn luidt immers de titel van Lenny’s album, de aanleiding voor een fotosessie met een bont allegaartje. De foto’s worden ook geprojecteerd worden op het podium tijdens de voorstellingen. Leuke beelden en aanstekelijke muziek gegarandeerd. Niet verwonderlijk met zo’n straffe band die ook meespeelt op de plaat (Roeland Vandemoortele op gitaar, Axl Peleman op bas, Hans Francken aan de toetsen, Ron Reuman op drums en Jan Eggermont op sax). Deze zomer kan je Lenny en Cie regelmatig aan het werk zien en in het najaar trekt hij naar Nederland in het voorprogramma van Eva De Roovere.

Concertinfo op www.lennaertmaes.be of www.myspace.com/lennyendewespen

29


E - N O V E L I N T E R A C T I E F

The Sedan Vault Van album tot e-novel

Een project waarin film, muziek, literatuur en internet elkaar naadloos ontmoeten ? Dat ruikt naar een primeur. Deze nieuwe sprong in het ijle van The Sedan Vault is er eentje met interactieve gevolgen.

Marius Meeuwis: we zijn absoluut niet de groep die 10 liefdessongs los van elkaar schrijft. We vinden ons veel meer terug in een totaalconcept waarmee we alle kanten op kunnen. Ook de muziek is op een welbepaalde manier steeds aan elkaar gelinkt.

© Thomas Mertens

De experimentele rockband uit het Leuvense vond hun jongste album Vanguard opnieuw uit als een zogenaamde E-novel. Zo groeide de oorspronkelijk al erg filmische plaat rond terrorisme uit tot een straf internetverhaal met extra’s en verteller Arno als bonus. Naast muziek krijgen ook woord en beeld een hoofdrol toebedeeld. Intussen bracht de groep het concept al meermaals live voor een publiek. De première had plaats in de cinemazaal van het Stuk in Leuven. Het internetprofiel van de groep versterken. Daar is het The Sedan Vault vooral om te doen. Hiervoor gingen ze duidelijk niet over eennachtijs. Marius Meeuwis, “een kwart TSV” naast broers Rutger, Frederik en jeugdvriend Johan Buyle, ligt als “de literaire schakel” van de band aan de basis van het e-novelconcept: Japanners zijn ons altijd verder vooruit op technologisch vlak maar over een band die van een album een e-novel maakt hadden we nog nooit iets gehoord of gelezen. Om interessante livebeelden op Youtube te kunnen plaatsen namen we zelf het initiatief om fotografen en cameramensen mee te nemen naar optredens. Zo zijn er van onze passages op Pukkelpop 2009 en Lowlands geschifte filmpjes terug te vinden op het web. Toch bleven we met een ontevreden gevoel zitten. Dit was niets nieuws. Facebook- en MySpace-profielen evenmin. We moesten op zoek naar iets extra’s dat nog niet bestond op het internet. Muziek en beeld zijn al veel gecombineerd. Tekst als extra component daarentegen is wel nieuw, zeker in België.

Ons platenlabel PIAS kan hier niets aan verdienen, begrijpelijk. Vandaar dat we alles zelf doen, maar dat maakt natuurlijk dat alles langzaam op gang komt omdat we niet werken met een enorme promomachine, die ogenblikkelijk alles overal kan pluggen. Toch wekte TSV met het concept al flink wat belangstelling van literaire tijdschriften, regionale zenders en de academische wereld. De KU Leuven combineerde de voorstelling met een lezing van de gerenommeerde Britse schrijver David Mitchell, die zich overigens hoogstpersoonlijk enthousiast uitliet over het project. Mitchell schrijft net als

TSV over een soor t underground wereld. Marius: Hij heeft een frisse jonge dynamische stijl met heel veel tijds- en verhaallijnen die door elkaar lopen, terrorisme is net als bij ons een belangrijk onderwerp in zijn boeken. Als er zoals in dit geval een raakvlak is, zien we het zeker zitten om ook eens samen te werken met een Belgisch auteur... Je kan TSV’s e novel live ontdekken tijdens de Feeëriën op 25 augustus (cinematek) of op het midzomerfestival van museum M op 31 juli, maar eerst kwam ons auteurscafé aan de beurt.

(TG)

foto’s © Thomas Mertens

30


E U R O V I S I E SONGFESTIVAL

143 welverdiende points voor

Tom Dice !

Een half jaartje geleden werd Tom Eeckhout uit Eeklo Tom Dice voor België. Door de wild card en Toms ontwapenende charme en nuchterheid werd vooraf niet al te veel “eu(rosong) forie” gecreëerd. De VRT koos dit jaar resoluut voor een jong singersongwriterstalent. Eenvoud siert want wat totdantoe geen enkele landgenoot klaarspeelde, lukten Tom Dice en zijn gitaar wel in Oslo op 24 mei: doorstoten naar de finale van het Eurovisiesongfestival. Vier dagen later nam Me and my guitar bij de puntentelling meteen een hoge vlucht. De felbegeerde twelve points kwamen van Duitsland en tienen bij de vleet vanuit Scandinavië, Polen, Slovakije, Malta, Ijsland en Ierland. Met een ingetogen song van hemzelf, Jeroen Swinnen en Ashley Hicklin stuntte de jonge Eeklonaar als vanzelf. Hij finishte als zesde.

Tom, publiekslieveling in Oslo

Ik ben blij met de uiteindelijke winnaar (Duitsland: Lena met Satellite). Geen typisch Eurovisienummer. Ik heb de indruk dat het festival zijn roots heeft teruggevonden.

Was het meteen duidelijk dat je met dit nummer naar Oslo zou gaan ? Tom: Nee, we hadden eigenlijk een luxeprobleem. Er waren ook nummers waarvan we dachten dat ze sneller zouden aanslaan van de eerste keer. Maar Me and my guitar was zodanig op mijn lijf geschreven dat het gewoon sterk moest zijn op een podium. Als je het op de radio hoort is het een “groeier”. Maar breng het op een podium en het zal bij blijven: een jongen met zijn gitaar die de wereld wil veroveren en niets liever wil dan dat iedereen zijn nummer meezingt. Liever een bijzonder nummer met groeipotentieel dan een instanthit. Ik ben blij met de uiteindelijke winnaar (Duitsland: Lena met Satellite). Geen typisch Eurovisienummer. Ik heb de indruk dat het festival zijn roots heeft teruggevonden. Het is opnieuw een songfestival, de laatste jaren was het meer een showfestival. De acts met extra showelementen hebben dit jaar ook geen hoge scores behaald. Dat vind ik best, de song moet de bovenhand hebben. Over zijn muzikale vader Maurice Engelen: Als hij niet in mij had geloofd, zat ik hier nu zeker niet. Er toonden wel wat platenfirma’s interesse vlak na X-Factor maar die kwamen nooit echt met een goed voorstel. Meestal legden ze een contract voor waar enkel zijzelf beter van werden. Maurice raadde me aan om wat geduld te oefenen… Tot Sonic Angel. Ik was de eerste artiest die ze tekenden. Bart (Becks ndvr) en Maurice geloven in mij maar ik geloof ook rotsvast in hen. In tegenstelling tot vele anderen durven zij gokken op jonge talenten. Ik heb geen seconde getwijfeld om met hen in zee te gaan.

“Me and my guitar”

foto’s: Sonic Angel

Belgium, 12 points. Nog een Belg die scoorde in Oslo is producer Hans Francken. Hij werkte mee aan de gesmaakte Turkse inzending van de rockgroep maNga. Tom gaat op zijn beurt meer dan waarschijnlijk samenwerken met de Welshe zanger Jon Lilygreen, die voor Cyprus deelnam.

Het mooie resultaat in Oslo is het beste bewijs van onze geslaagde samenwerking. Tom mag bovendien meer dan één pluim op zijn hoed steken want na afloop van het Songfestival kwam hij ook nog eens als winnaar van zijn halve finale uit de bus. Reden genoeg om hem bij SABAM eens extra in de bloemetjes te zetten. Proficiat beste Tom, met je prachtprestatie in Oslo, je gouden plaat èn je Auteurscafé Award! (Tania Ghyselinck) “Powered by the fans”, de slogan van Sonic Angel, het nieuwe digitale platform dat naast Tom Dice nog priller talent als Bab en Barefoot & the Shoes onderdak biedt is absoluut letterlijk te nemen. Tom: Voor elke artiest wordt financiële steun gezocht bij de fans. Ik geloof heel erg in Barefoot & the Shoes en Bab. Als ze niet te snel te gaan en de tijd nemen om nummers te schrijven is er voor hen een grote toekomst weggelegd. Tom zelf is amper twintig maar schreef al genoeg materiaal bij elkaar voor vijf platen ! En daar zijn zeker ook nummers voor andere performers bij. Momenteel werkt hij aan nieuwe nummers met die andere getalenteerde Tom, Helsen. Zomersingle Lucy is alvast een voorsmaakje van die samenwerking. Dat en meer uit Toms debuutalbum Teardrops is deze zomer live te ontdekken op Marktrock, Maanrock, Gentse feesten en Genk on Stage.

www.sonicangel.com 31



Jean-Luc Fafchamps “Back to the Sound”

© Jean-Luc Fafchamps

De Koningin Elisabethwedstrijd, die dit jaar aan de 16e editie voor piano toe was, deed andermaal veler harten sneller slaan! De prestigieuze wedstrijd haalt immers niet alleen jong toptalent naar Brussel maar geeft het Belgische publiek ook reden om trots te zijn op een van onze vooraanstaande componisten: Jean-Luc Fafchamps. De pianisten die de halve finale bereikten, kregen naast het concerto van Mozart (begeleid door het Orchestre Royal de Chambre de Wallonie onder leiding van Paul Goodwin) namelijk ook het bij onze landgenoot bestelde opgelegde solowerk Back to the Sound voor de kiezen.

Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van dit werk? JLF : “Back to the Sound is een reeks vrije variaties, waarin “timbre” en ritme voortdurend veranderen onder invloed van twee tegengestelde thematische ideeën die geleidelijk aan samensmelten. Deze compositie paart dus de klassieke vorm van de variatie aan de actuelere technieken van morphing, wat er een grote veranderlijkheid van kleuren en expressie aan verleent, gecombineerd met een narratieve en structurele continuïteit. Zo zitten in eenzelfde muzikale eenheid vluchtige geluidsbeelden als even veel “opengebarsten herinneringen” (klingelende klokjes, priesterkoren, funky riffs, onderwatervuurpijlen, akoestische effecten,…) die de uitvoerders veel speelruimte bieden qua invulling en opbouw. In dit stuk is “com-poneren” opgevat in de etymologische betekenis van “samenbrengen, verenigen” en het is aan elke pianist om zijn eigen weg te zoeken om het werk te voltooien”.

Deze editie van het concours zal voor mij een bijzonder moment blijven: 160 talentvolle pianisten zijn zowat twee maanden lang in de weer geweest om een stuk van mijn hand in te studeren en op een week tijd hebben 24 van de beste onder hen de kans gekregen om er publiekelijk een vertolking van te brengen.

Hoe kijkt u tegen de Koningin Elisabethwedstrijd aan? pianist in het Ictus Ensemble, en meer bepaald het Ictus JLF : “Ik ben a priori geen grote fan van instrumentale wedKwartet (twee piano’s en twee percussies), maakt de compostrijden, maar ik moet toegeven dat deze editie van het nist regelmatig velerlei opnamen en tournees. Zijn repertoire concours voor mij een bijzonder moment zal blijven: 160 getuigt van een langdurige en diepzinnige meditatie over het talentvolle pianisten zijn zowat twee maanden lang in de voortglijden van de tijd en de artiest baarde vooral opzien weer geweest om een stuk van mijn hand in te studeren met zijn omvangrijke cyclus Lettres soufies. (alles samen 320 maanden werk aan 7 minuten muziek!) en Jean-Luc doceert muzikale analyse aan het Conservatorium op een week tijd hebben 24 van de beste onder hen de kans van Bergen. (SG) gekregen om er publiekelijk een vertolking van te brengen. Het overkomt me maar zelden dat ik het voorwerp ben van zo’n intensieve arbeid en zo SABAM-Prijs 2009 veel uiteenlopende interpreta- De Koreaanse componist JEON Minje heeft de Internationale Grote Prijs Koningin Elisabeth Compositie ties! Kortom, ik heb prachtige 2009 (SABAM-prijs) gewonnen. Zijn werk voor piano en orkest, Target, werd tijdens de week van 24 tot 29 momenten beleefd. Daar ben mei 2010 vertolkt door de 12 finalisten van de pianowedstrijd in het Paleis voor Schone Kunsten en ging ik erg blij mee”. maandag 24 mei in wereldpremière. Dit werk werd tijdens de compositiewedstrijd in december 2009 door een internationale jury uit de 147 ingezonden partituren geselecteerd. De jury werd voorgezeten door Arie Fafchamps (°Brussel, 1960) Van Lysebeth en bestond verder uit Chin Unsuk, Bruno Mantovani, Benoît Mernier, Kaija Saariaho en weet talent en veelzijdigheid wonderwel te koppelen. Als Frederik van Rossum.

De wedstrijd De Koningin Elisabethwedstrijd ontstond in 1937 op initiatief van Koningin Elisabeth en was aanvankelijk vernoemd naar de beroemde Belgische violist en componist Eugène Ysaÿe. De eerste editie vond plaats dankzij financiële steun van de familie de Launoit en enkele prominenten uit het Belgische kunsten bedrijfsleven. Pas na de oorlog, in 1951, veranderde de naam daadwerkelijk in Koningin Elisabethwedstrijd. 32

Het overkomt me maar zelden dat ik het voorwerp ben van zo’n intensieve arbeid en zo veel uiteenlopende interpretaties! Kortom, ik heb prachtige momenten beleefd.


M J

KARMASUTRA

U

A

Z

I

Z

E

K Z

OF DE WESTERSE YIN EN SLANG

© Slang

Bij wijze van een intro van vier minuten en vierenvijftig seconden voert Raga Raga ons mee met een zacht windje dat ’s zomers verkoeling en ’s winters deugddoende warmte brengt. 75 KB’S, een retrofunkovergang, verleidt dan weer door zijn repetitieve aard en zijn eenvoudige maar het thema ten goede komende tussenspelen. Dat thema gaat trouwens het ene oor in, het andere uit maar dan het ene weer in zonder dat je het gewaarwordt. Het eindtussenspel gaat letterlijk alle kanten uit alsof het thema onder stroom komt te staan. Chevalier ligt dan weer in de lijn van het hele opus. Het brengt ons terug op aarde en voorkomt dat ons oor helemaal het noorden kwijtraakt. Het verschil in hoogte en temperatuur tussen

het tweede en het derde nummer komt vooral tot uiting in Diga Me. Karmasutra overdondert ons en neemt ons mee in een tot dusver onverkende dimensie. De luisteraar laat zich zorgeloos meevoeren, goed beseffend dat dit het hoofdnummer van het album is. Het nummer dat aan de wetten van de zwaartekracht onderhevig is. Je herkent erin de sfeer van de Buddah Bar, een Parijse loungebar waar de muziek uit Oost en West elkaar ontmoet. Never Change, het logische ver volg op Karmasutra, laat ons in de lucht zweven als de walm die uit een chicha opstijgt. Met Les cinq doigts de la main belanden we weer enigszins in de jazzy sfeer van Chevalier, alsof het venster is opengezet om wat te verluchten, kwestie van niet te stikken, want je mag dan al van rook houden, het blijft een schadelijk goedje. L’odeur de la peau is de chemische reactie veroorzaakt door de lucht uit het Westen en de rook uit het Oosten. Daardoor gaat de luisteraar zich afvragen of het wel een goed idee was om te verluchten. Dat blijkt het wel degelijk te zijn geweest want meteen daarna volgt Complètement à l’Est, dat onze mystiek-culturele reis afsluit. Met I’m a dog trakteert Slang ons per

© Slang

Het laatste album van de Belgische rockgroep Slang, dat in januari 2009 in de Brusselse studio Caraïbes werd ingeblikt, verwijst naar de gelijknamige show Karmasutra.

L’odeur de la peau is de chemische reactie veroorzaakt door de lucht uit het Westen en de rook uit het Oosten.

slot van rekening op een bonustrack, waarbij je je afvraagt of het gaat om een bad trip na een overdosis plezier, een terechtwijzing of een subtiel voorsmaakje van hun volgende plaat. Info? http://slang-karmasutra.book.fr http://www.myspace.com/slangbe

WANG WEI QUARTET Geïntrigeerd als hij is door het werk van Wang Wei, een Chinese dichter uit de achtste eeuw, richt Em manuel Baily een gelijknamig kwartet op. Drie van de vier muzikanten, allen klassiek geschoold, leerden elkaar kennen aan het Muziekconservatorium van Luik in de klassen van Michel Massot, Garrett List, François Deppe en Jean-Pierre Peuvion. De vierde, Xavier Rogé, studeerde slagwerk bij Bruno Castellucci aan het Conservatoire de Bruxelles, afdeling Jazz. Het Wang Wei Quartet staat voor weelderige composities en complexe harmonieën en neemt ons mee op reis, gaande van jazz over hedendaagse muziek tot klassiek. Hun muziek is vindingrijk, gedurfd en toch melodisch. Wang Wei Quartet heeft al aan enkele Festivals deelgenomen en zal aanwezig zijn op de Gaume Jazz Festival Rossignol op 15 augustus 2010. Een aanrader!

Info? [email protected] - http://www.wangwei.be (Tristan Spreutels) 33


Ars pictura

Alle

kunstgenres

Dexia Art Jong talent uit het kunstonderwijs in de kijker Het palmares Dexia Art 2010 Aan de zesde editie van Dexia Art nemen 40 artiesten uit 18 verschillende academies deel. De selectie van de 40 werken uit alle inzendingen gebeurde in samenwerking met Codibel en ADEAP (de koepelorganisaties voor deeltijds kunstonderwijs). Wil je ze van dichtbij komen bekijken, breng dan een bezoek aan de gratis tentoonstelling die loopt tot en met 16 juli in de zetel van Dexia aan de Pachecolaan 44 in 1000 Brussel. Dexia steunt jong talent op verschillende manieren en laat hen ook na de wedstrijd niet vallen. De uitgave van een gratis catalogus met alle 40 werken is bijvoorbeeld een manier om jonge talentvolle artiesten gedurende een langere periode te helpen hun artistieke pad te bewandelen. Verder ontvangen de laureaten van Dexia Art 2010, die worden gekozen door een jury van specialisten, ook een prijs die erop gericht is hen te helpen bij de uitbouw van een carrière. Tot slot koopt Dexia regelmatig zelf werken van de ontdekte talenten aan voor de collectie van Dexia. Ook de academies worden aangemoedigd om zich elk jaar zo creatief mogelijk in de strijd te gooien. Ze kunnen namelijk een “Prijs voor de Academie" in de wacht slepen. De directeur van de winnende academie mag dan het volgende jaar de jury voorzitten en de academie zelf krijgt van Dexia extra financiële steun! De medewerkers van Dexia lauweren op hun beurt ook het werk van hun keuze met de “Prijs van het personeel”.

mogelijk te stimuleren en om het grote artistieke patrimonium dat Dexia gedurende jaren heeft opgebouwd, met zo veel mogelijk mensen te delen. Zo geven we je trouwens de kans de collectie van Dexia “Belgische kunst uit de 19e en 20e eeuw” te bezoeken op de derde zaterdag van de maanden mei en juni, tegelijk met de tentoonstel-

ling van Dexia Art dus. Je kunt je hiervoor gratis inschrijven op www.dexia.com.

Palmares 2010 Op 6 mei heeft een vakjury uit de geselecteerde werken de laureaten van Dexia Art 2010 gekozen. De laureaten Dexia Art 2010 zijn:

Antoine Doyen Cuisine Academie voor Schone Kunsten van WatermaalBosvoorde

Cultuur voor iedereen Dexia Art is een initiatief in het kader van Cultuur voor iedereen, de mecenaatsverbintenis die de groep Dexia aanging in september 2009. Cultuur voor iedereen wil een reeks initiatieven of programma’s op poten zetten om kunstbeoefening zo veel

Ook de academies worden aangemoedigd om zich elk jaar zo creatief mogelijk in de strijd te gooien. Ze kunnen namelijk een “Prijs voor de Academie” in de wacht slepen. 34


Patricia Vanbrabandt Con-versations Academie Beeldende Kunsten Gent

Gregory Georgescu Hero's decay Gravure op paarlemoer Ecole d'Arts d'Uccle

Het repertoire van auteurs van Visuele Kunsten op Internet Sinds enkele dagen is het internationale repertoire van auteurs die actief zijn op het gebied van visuele kunsten en aangesloten zijn bij een collectieve beheersvennootschap, beschikbaar op de website van SABAM. Voor het grote publiek en voor de gebruikers betekent dit dat informatie die vroeger schriftelijk of telefonisch moest worden opgevraagd, nu vrij door alle internetgebruikers kan worden ingekeken. Daarvoor kunt u terecht op het volgende adres: http://www.sabam.be/nl/getpage.php?i=367 De invoering van deze tool was bedoeld om de efficiëntie en de transparantie te vergroten door het grote publiek rechtstreeks inzage in ons repertoire te verlenen. Opdracht volbracht!!!

Verdeling van de tven kabelrechten 2008 en 2009 Zoals elk jaar moet SABAM de verdeling van de kabel- en televisierechten voorbereiden.

Onze afdeling Grafische en Visuele Kunsten analyseert momenteel de opgenomen of door de tv-zenders aangeleverde programma’s met het oog op de reproductie en uitzending van uw werken in de loop van 2008. Om de geïnde rechten zo correct mogelijk te verdelen, nodigen wij u uit om ons mee te delen of u eventueel de uitzending van uw visuele werken hebt vastgesteld.

SABAM en terug te vinden op onze website www.sabam.be. U kunt ons deze informatie per brief bezorgen, mailen naar [email protected] of faxen naar het nummer 02/230 47 36

Coördinatie: Salvador Ferreira Tel.: 02/286.82.80 [email protected]

De nodige aangifteformulieren zijn op eenvoudige aanvraag verkrijgbaar bij

35


SABAM info

info

info

info

SABAM webmagazine on line Sinds kort is ons magazine ook als een heuse digitale pageturner of een zogenaamde flipbook beschikbaar op www.sabam.be. Van Johan Verminnen over Wim Opbrouck, Daan, Lou De Prijck tot My Little Cheap Dictaphone, al deze SABAM- Magazines zijn vanaf nu gebruiksvriendelijk te lezen via uw computerscherm. Via de index komt u klikgewijs op de pagina en artikels van uw keuze terecht. Bovendien blijft het mogelijk om het magazine eveneens in PDFversie te laden. Niet alleen verschijnt de webissue van dit nummer gelijktijdig met de gedrukte versie maar ook de reeds verschenen edities zijn tot nummer 48 in deze nieuwe dynamische webversie te raadplegen op onze site. Het jaarverslag 2009 is eveneens in deze versie beschikbaar op www.sabam.be. t

Meun ste de van

AMR

Een eerste gift voor de slachtoffers van de aardbeving in Haiti Op 18 januari besloot de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (SABAM) om zich aan te sluiten bij de solidariteitsinitiatieven om de honderdduizenden slachtoffers van de aardbeving in Haïti te steunen. In concreto kondigde SABAM haar beslissing aan om een som overeenkomstig de bedragen die zij stelselmatig int bij elke activiteit waarbij haar repertoire wordt gebruikt, over te maken op de rekening van een van de ngo’s die in Haïti actief zijn. Daarvoor moesten de organisatoren het bewijs leveren dat alle inkomsten van de betrokken activiteit waren overgemaakt voor Haïti, en dienden zij aan SABAM een playlist te bezorgen. Vandaag heeft SABAM, zoals beloofd, een eerste storting van 4.719,42 € uitgevoerd op de rekening van HAITI LAVI 12-12. Dat bedrag komt neer op de geïnde sommen voor evenementen die tot en met 31 maart 2010 werden georganiseerd. Later zal een tweede storting worden gedaan, bestaande uit de inningen voor evenementen vanaf april.

BTUU SA L CU Kandidatenoproep SABAM-CultuurCOMPOSITIEWEDSTRIJD JAZZ HOEILAART

Wil jij in de voetsporen treden van Piotr Paluch, de winnaar van onze compositiewedstrijd vorig jaar? Stuur ons dan voor 7 augustus je kandidatuur. Wedstrijdreglemen op www.sabam.be.

Wedstrijd voor jazzthema’s SABAM CULTUUR richt in 2010, in samenwerking met Jazz Hoeilaart 2010, een wedstrijd in met het oog op het ontdekken van nieuwe ONUITGEGEVEN Belgische jazzthema's. Mogen deelnemen: alle jazz-componisten, leden of toekomstige leden van SABAM. Er mag maar één thema per kandidaat worden ingezonden. Uiterste datum: 7 augustus 20100. In principe zal er een laureaat door een gespecialiseerde jury worden aangeduid. Prijs: 2000 Euro Het thema moeten worden ingediend in de vorm van maximaal drie bladzijden tellend LEADSHEET (melodie + becijferde akkoorden). De kandidaten worden verzocht om, indien mogelijk, een opname van hun thema op geluidsdrager te laten geworden (CDR, cassette). Het bekroonde Belgische werk wordt doorgespeeld aan de finalisten van Jazz Hoeilaart die overeenkomstig het reglement van Jazz Hoeilaart verplicht zijn dit werk tijdens de finale uit te voeren. Voor de beste uitvoering van het werk tijdens de finale geeft SABAM CULTUUR een bijzondere prijs ter waarde van 500 Euro. De inzendingen moeten anoniem worden opgestuurd: Grote omslag geadresseerd aan SABAM CULTUUR met vermelding: “Wedstrijd Jazzthema’s Hoeilaart” In de grote omslag: 1) de partituur met uitsluitend vermelding van de titel, dus niet de naam van de componist. 2) een kleine gesloten omslag met daarin een briefje met de titel van het werk en gegevens over de componist (naam, voornaam, geboortedatum, adres, telefoon). ADRES VOOR TOEZENDING: SABAM CULTUUR, Aarlenstraat 75-77 te 1040 Brussel. Inlichtingen: Tel. 02/286.83.87 - Fax. 02/230.99.23 E-mail: [email protected]. 36


S I

A

N

B

F

A

M O

De bij SABAM aangesloten literaire auteurs nu te lezen op iPhone, iPod en iPad De Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (SABAM) heeft zopas een baanbrekende overeenkomst gesloten met de Brusselse start-up AppSolution, gespecialiseerd in de sector van mobiele toepassingen, zo vernamen we woensdag 2 juni 2010 in het kader van de maandelijkse bijeenkomsten Boekenwoensdag, georganiseerd door SABAM op haar hoofdzetel.

Vanaf vandaag hebben bij SABAM aangesloten literaire auteurs de mogelijkheid om hun werken in digitale vorm te verkopen aan alle literatuurliefhebbers die over een draagbaar toestel van het Apple-gamma beschikken (iPhone, iPod en iPad).

SABAM zal de auteursrechten beheren van haar leden die het wensen. Ze heeft voordelige en voor iedereen identieke voorwaarden bedongen.

© foto’s www.apple.com

Romans, novelles, dichtbundels, enz. zullen verkocht worden tegen een prijs van 0,79 euro (als ze nog niet uitgegeven zijn) of 5,99 euro (als ze wel al uitgegeven zijn) op iTunes appStore en iTunes iBookstore. Alle werken zullen geleidelijk aan terug te vinden zijn in de applicatie “Boekenwinkel” (1).

zal ze als aanspreekpunt ([email protected]) tussen de literaire auteurs en AppSolution fungeren. Ze zal er op toezien dat de werken aan de vereiste technische criteria voor digitaal gebruik voldoen en dat zij onder meer over een (gratis) ISB-nummer beschikken. Wat de digitalisering van de werken betreft, bepaalt de overeenkomst dat het eerste werk gratis zal worden gedigitaliseerd. Voor de volgende werken zal de auteur 15 € per werk moeten neertellen. SABAM zal de auteursrechten beheren van haar leden die het wensen. Ze heeft voordelige en voor iedereen identieke voorwaarden bedongen. Globaal

Bij SABAM aangesloten auteurs die wensen dat hun literaire werken op draagbare Apple-toestellen verkocht en gelezen kunnen worden, dienen uiteraard eigenaar te zijn van hun digitale exploitatierechten. Info : Thierry Dachelet, Directeur Communicatie en Externe Betrekkingen Aarlenstraat, 75-77 1040 Brussel Tel: 02/286.82.41 Fax: 02/230.38.11 GSM: 0475-71.86.92 E-Mail: [email protected]

Vanaf vandaag hebben bij SABAM aangesloten literaire auteurs de mogelijkheid om hun werken in digitale vorm te verkopen…

(1)

http://itunes.apple.com/be/app/boekenwinkel/id372392866?mt=8

37


S I

A

N

B

F

A

M O

Lokale radio’s: aangiftehulp om meer nauwkeurige en betrouwbare gegevens over de uitgezonden werken in te zamelen. .com photo tock © Is

SABAM heeft besloten om haar systeem ter berekening van de verdeling van de rechten voor de uitzending van muziekwerken op zowat 200 lokale radio’s in België (goed voor 7,6 pct. van de rechten voor het Belgische radiolandschap) aan te passen. Daartoe zal ze een panel van verscheidene representatieve lokale radio’s uit het noorden en zuiden van het land hulp bieden waardoor voortaan meer met de werkelijke uitzendingen overeenkomende repartities kunnen worden uitgevoerd, naar analogie. In de plaats van het tot dusver ge bruikte steekproefsysteem zullen de steekproeven in de toekomst niet alleen veel ruimer zijn maar ook slaan op een volledig jaarprogramma per radio in het panel ! De signalisaties (meldingen van leden met een minder populair repertoire dat hun werk op lokale radio’s werd gedraaid in het kader van specials over hen), die in het verleden werden ingevoerd ter compensatie

van de berekeningswijze via steekproef, werden afgeschaft en vervangen door het voormelde systeem, dat degelijker, betrouwbaarder en eerlijker is. Voorts achtte SABAM het, in het licht van de recente analyse van de signalisaties, noodzakelijk de modernisering te versnellen en ze te laten ingaan voor de uitgevoerde werken vanaf 2009. De bij de lokale radio’s geïnde rechten zullen echter pas worden verdeeld wanneer het representatieve panel van lokale radio’s samengesteld en zorgvuldig uitgetest is. SABAM is ervan overtuigd dat de meeste van haar leden de door transparantie en billijkheid ingegeven maatregelen die in maart zijn genomen, zullen appre-

ciëren. Deze nieuwe aanpak is onder meer een antwoord op de richtlijnen van de Confédération Internationale des Sociétés d'Auteurs et Compositeurs (CISAC). Bovendien voldoet SABAM daarmee nu al aan de bepalingen van de nieuwe wet ter controle van de collectieve beheersvennootschappen in België. Wat de verdeling van de rechten voor de op de grote radiozenders uitgezonden muziekwerken betreft, wenst SABAM ten slotte nog aan te stippen dat zij 92,4 pct. van de rechten van het Belgische radiolandschap de klok rond, elke dag van de week en 365 dagen per jaar integraal analyseert en verwerkt.

SABAM : De auteurs beschikken over een persoonlijke online-account

i

Door alle leden van SABAM die dat wensen, elektronisch toegang te verlenen tot hun persoonlijke financiële rekeningen, toont de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers dat de auteurs, nog meer dan in het verleden, haar voornaamste zorg zijn. Voortaan kunnen zij hun rechten de klok rond en alle dagen van de week traceren! De nieuwe tool e-FIN, die op www.sabam.be aan de leden ter beschikking wordt gesteld, werd maandag 26 april 2010 in Brussel voorgesteld, in aanwezigheid van verscheidene auteurs, componisten en uitgevers. e-FIN biedt uiteraard een aantal troeven, zoals transparantie en centralisatie van de persoonlijke afrekeningen en een aanzienlijke papierbesparing. Bovendien vormt e-FIN een platform dat de bij SABAM aangesloten rechthebbenden, tot in de kleinste details, een klaar en duidelijk zicht geeft op onder meer de herkomst van hun rechten. Alle afrekeningen vanaf 2010 en de jaren nadien zullen voortaan elektronisch beschikbaar zijn. Omwille van de geheimhouding

werd beslist dat de persoonlijke financiële gegevens voor namelijk met behulp van de elektronische identiteitskaart en de in de ha ndel verkrijgbare gestandaardiseerde e-ID-kaartlezer in te kijken zullen zijn. In aansluiting op de voorstelling van e-FIN lanceerde SABAM, met de steun van minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen, Vincent VAN QUICKENBORNE, maandag ook een tweede tool, ditmaal bestemd voor de gebruikers (klanten). e-Licensing, eve n e e n s t e r u g t e v i n d e n w w w. sabam.be, biedt klanten de mogelijkheid om hun licentieaanvraag elektronisch in te dienen en snel de nodige toestemmingen te krijgen, onder

c

meer voor de organisatie van alle soorten occasionele evenementen en alle jaarcontracten. Via e-Licensing krijgen de klanten niet alleen nauwkeurige informatie over de tarifering maar ook de garantie dat hun aanvragen snel en efficiënter worden behandeld. Besluiten de klanten nadien om via hetzelfde kanaal een playlist in te dienen, dan is SABAM in staat de door de klanten betaalde rechten sneller aan de be trokken auteurs uit te keren. Er is een marketingcampagne opgezet om de gebr uikers die van e-Licensing gebruik maken, te belonen.

38


S I

SABAM : gemengde eindbalans 2009

A

N

B

F

A

M O

Brussel, 7 juni 2010

De Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (SABAM) tekende in 2009 een nieuwe omzetdaling op (-9,4 pct.). Tegelijkertijd namen de nettokosten met 3,2 pct. af, terwijl het gemiddeld commissieloon steeg tot 12,9 pct. (tegenover 12 pct. in 2008). “De eindbalans van 2009 (1) kan niet als een grand cru worden bestempeld”, verklaarde Algemeen Directeur Christophe DEPRETER maandag 7 juni in Brussel, kort vóór de Algemene Vergadering, die in het DEXIA Congress Center in Brussel werd gehouden. Hij ging bovendien langdurig in op het belang van de bij SABAM aan de gang zijnde modernisering die, zo gaf hij mee, “haar moet opstuwen in het peloton van auteursverenigingen die morgen in Europa zullen meetellen”. De omzet (2) daalde met 9,4 pct. tegenover 2008, hoofdzakelijk door een nieuwe achteruitgang van de mechanische rechten. Volgens de Algemeen Directeur van SABAM “heeft de kelderende CD-verkoop in 2009 zijn dieptepunt bereikt en is de markt duidelijk verschoven van de muziekproducenten naar de telefoon- en internetoperatoren”. In dat verband wees hij op “de absolute noodzaak van een wetgevingskader (3) dat de access providers verplicht om – zoals gelijk welke gebruiker – vooraf toestemming te vragen en met SABAM een vergoeding overeen te komen voor het dagelijkse gebruik van de duizenden werken die hun abonnementen een meerwaarde geven. Liefst zonder weerslag op het tarief dat de gebruikers moeten betalen”, vervolgde Christophe DEPRETER, die nog aankondigde dat SABAM binnenkort een Memorandum met een reeks eisen aan het adres van de politieke wereld zal uitsturen.

Wat de aan de scheppende kunstenaars uitgekeerde rechten betreft, bereikte SABAM in 2009 een bedrag van zowat 164 miljoen €, zijnde een daling met 16 pct. tegenover 2008, voornamelijk vanwege de mechanische rechten (buitenlandse Central Licensing). Bijna 98,5 pct. van de rechthebbenden ontvingen in 2009 minder dan 50.000 € (betalingen aan buitenlandse maatschappijen buiten beschouwing gelaten), aldus Christophe DEPRETER, die voorts benadrukte dat 85 pct. van de in 2008 geïnde nettorechten reeds in 2008 en 2009 werd uitbetaald. “Dat is een klaar en duidelijk antwoord aan degenen die beweren dat SABAM de geïnde rechten niet snel genoeg uitkeer t aan de betrokken auteurs”, zo onderstreepte hij. De Algemeen Directeur van SABAM wees nog op de vele veranderingen die zich in 2009 en 2010 in de onderneming hebben voorgedaan. Zo haalde hij de verschillende IT-tools aan die aan de vennoten (e-Fin) en de gebruikers (e-

Licensing) ter beschikking zijn gesteld, en de akkoorden die met verscheidene sectoren werden gesloten, met name wat betreft het muziekgebruik in bedrijven. Ten slotte, besloot hij, lanceren wij vandaag officieel de Duitstalige versie van onze website www.sabam.be om onder meer tegemoet te komen aan de verwachtingen van onze Duitstalige klanten. Duizenden scheppende kunstenaars over de grens van de artistieke disciplines heen (schilderkunst, muziek, theater, audiovisuele media, literatuur, fotografie, enz.) schenken SABAM hun vertrouwen voor de inning, het beheer en de uitkering van hun auteursrechten. Inlichtingen: Thierry DACHELET, Directeur Communicatie en Externe Betrekkingen Aarlenstraat, 75-77 - 1040 Brussel. Tel: 02/286.82.41 - Fax: 02/230.38.11 GSM: 0475-71.86.92 E-Mail: [email protected]

(1) Het jaarverslag 2009 is integraal beschikbaar op www.sabam.be (07.06.10) (2) De omzet 2009 bedraagt 197,4 miljoen € (tegenover 218 miljoen € in 2008) (3) SABAM’s position paper regarding Internet (see www.sabam.be)

Respect voor de muzikant Tijdens een persconferentie onder de noemer “Respect voor de Muzikant” op 9 juni deed de retail sector w.o. Free Record Shop met de steun van o.a. SABAM en het nieuwe digitale muziekplatform Sonic Angel een nieuw voorstel o.m. het BTW-tarief op CD’s te verlagen van 21 naar 6%. Samen met het herhaalde dringende verzoek om maatregelen tegen illegaal downloaden en kopiëren maakt het voorstel deel uit van een charter/memorandum dat nog deze maand aan de politieke partijen wordt overhandigd. Het advies aan de overheid luidt: CD’s zijn een cultuurproduct en verdienen een verlaagd BTW-tarief, door de lagere prijs zal de verkoop stijgen en krijgt jong talent meer kansen. Op 25 juni is een actiedag gepland, tientallen Belgische artiesten zullen hun muziek verkopen aan 6% ipv 21 %.

Belgacom biedt tegen een supplement van 10 € “onbeperkt volume” aan De Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (SABAM) verneemt dat BELGACOM vanaf 1 juni a.s voor al zijn internetabonnees het onbeperkt volume uitbreidt, en dit door middel van twee formules. De eerste formule houdt een verhoging van het downloadvolume tegen dezelfde prijs in. De tweede formule biedt de mogelijkheid om de optie “onbeperkt volume” tegen een supplement van 10 € per maand aan te vragen. Met deze formule kunnen de abonnees van de historische operator zonder enige beperking surfen en muziek, foto’s en video’s downloaden. Volgens Michel GEORGIS, Directeur van de afdeling ‘thuisgebruikers‘, heeft BELGACOM “fors geïnvesteerd in haar netwerk om deze formules te kunnen aanbieden”. SABAM stelt nog maar eens met spijt vast dat de Internettoegangsleveranciers deze abonnementen verkopen om hun omzet te verhogen , maar zonder dat er enige vergoeding voor de auteurs van de gedownlaode werken wordt voorzien. “Het is onverdraaglijk dat de Internettoegangsleveranciers het repertoire van SABAM gratis blijven gebruiken om hun commerciële aanbiedingen te doen renderen”, zegt Christophe DEPRETER, Algemeen Directeur van SABAM, voor wie “deze vaststelling volledig de oproep, die SABAM onlangs tot de politieke wereld gericht heeft , rechtvaardigt (zie www.sabam.be). In deze oproep vraagt SABAM deze laatste, in het kader van het toekomstige Belgische voorzitterschap van de Europese Unie, dringende en drastische maatregelen te nemen teneinde de scheppende kunstenaars opnieuw toe te laten degelijk van de opbrengsten van hun werk te kunnen leven en zo het voortbestaan van het Belgische cultureel erfgoed te waarborgen. ThD

© Istockphoto.com

39


Bobbejaan

M U Z I E K H O M M A G E

Schoepen

Zanger, songschrijver, vedette, zakenman, pretparkpionier, cowboy… Woorden schoten op 17 mei te kort voor het nieuwsbericht dat Bobbejaan Schoepen was overleden. 85 jaar lang had de zingende Belgische cowboy een rijk gevuld leven gekend, eerst als artiest maar in de loop der jaren steeds nadrukkelijker als eigenaar van het naar zichzelf vernoemde pretpark. Niettemin gaat Bobbejaan de Belgische geschiedenis in als een muzikaal monument.

© Stephan Vanfleteren


Hoofdredacteur Thierry Dachelet - Redactiesecretaris Tania Ghyselinck - Redactiecomité Johan Verminnen, Marc Hermant, Christophe Depreter, Thierry Dachelet, Tania Ghyselinck, Sylvie Godefroid, Marleen Francois, François Stassens - Werkten eveneens mee aan dit nummer Sarah Lahoussine, Hans Van Goethem, Dirk Vervenne, Salvador Ferreira, Tristan Spreutels Vertalingen Wim Nicolaï, Frédéric De Vadder - Herlezing Anne-Louise Le Fevere - Foto's/Illustraties SABAM/TG/GVW/FS/SG/SL, Jan Lambin (Nekka), VTM, VRT/Phile Deprez, Eric De Cnodder, Kurt Defrancq, François de Myttenaere, Valérie Burton, Alex Agnew, Canvas, Bobbejaan Records bvba, Stephan Vanfleteren, Eric de Mildt, Slang, Salt & Pepper, Girls in Hawaï, Tom Verbruggen/Genthology, Jan Stragier, Jook, Jan Vandevyver, Thomas Mertens, Sonic Angel, Jean-Luc Fafchamps, Rod”Le HibOO.com - Lay out Olagil - Druk en verdeling Druco

Algemene coördinatie : Thierry Dachelet, Directie Communicatie en Externe Betrekkingen, Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel - Tel 02/286 82 41- Fax 02/230 38 11 - E-mail : [email protected] Verantwoordelijke uitgever : Johan Verminnen, Gedelegeerd bestuurder Burgerlijke Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid SABAM.- Reg. Burg. Venn. Brussel Nr. 6 -SABAM lid van CISAC • Aarlenstraat 75-77 • 1040 Brussel • Website : www.sabam.be Niets uit dit nummer mag opnieuw gepubliceerd worden zonder voorafgaande toestemming van de verantwoordelijke uitgever. Foto cover : © VRT Phile Deprez

Vrebos. Julien. Ik zie mezelf nog niet met pensioen gaan. YOUTUBE EN HET RECHT VAN DE AUTEURS

Recommend Documents