Vraag en antwoord Individuele budget Wie gaat het individuele budget beheren? Voor Bouwvakkers wordt het individueel budget gestort in het Tijdspaarfonds. Er zal dus meer geld komen te staan in het Tijdspaarfonds. Voor UTA blijft vrijwillige aansluiting mogelijk. Als een UTA werknemer niet deelneemt aan het Tijdspaarfonds, wordt het geld bij het loon gestort. FNV Bouw adviseert wel het geld apart te zetten, zodat naderhand loopbaanscholing kan worden betaald. Mogen scholingsdagen die al zijn gebruikt, worden afgetrokken van de 0,86%? Het individueel budget wordt pas 1 januari 2016 ingevoerd. Over 2015 geldt de oude regeling uit de cao. Er kan geen sprake zijn van verrekening. Vanaf volgend jaar krijgt iedere Bouwvakker 0,86% voor de scholingsdagen in het individueel budget gestort. Hoe groot is het individueel budget per 1 januari 2016? Dat is nog niet volledig bekend. Bouwvakkers houden hun budget voor het Tijdspaarfonds. Dat betekent 5 bovenwettelijke vakantiedagen, 10 roostervrije dagen, 3 kort verzuim dagen en het vakantiegeld (8%). Voor het individueel budget komt daar bij: - Scholingsdagen (0,86%) - Bijdrage levensloop (1,5%) - Budget voor de afbouw van seniorendagen en vermindering van het O&O-fonds. Voor UTA werknemers geldt voor het individueel budget hetzelfde, behalve de bijdrage voor de scholingsdagen (UTA werknemers hebben geen roostervrije dagen die voor scholing zijn ingezet). De komende weken moet duidelijk worden hoeveel in 2016 naar het individueel budget gaat. In ieder geval zal de bijdrage jaarlijks toenemen, omdat deze samenhangt met de afbouw van fondsen. Seniorendagen Zijn de seniorendagen direct volledig afgeschaft? Er is geen sprake van dat de seniorendagen in de bouw zomaar zijn afgeschaft. De huidige groep vanaf 50 jaar behoud het recht op seniorendagen. De afbouw vindt plaats over 17 jaar en tegelijkertijd krijgen alle werknemers (jong en oud) een budget om verlofdagen te kopen. Werkgevers zijn dus niet goedkoper uit. FNV Bouw is van mening dat je fysieke slijtage van jongs af aan moet voorkomen. Door meer rustperiodes, moderner gereedschap/middelen en scholing. Voor ouderen komt dit te laat, daarom houden zij hun seniorendagen. De laatste seniorendagen in de bouw worden dus uitgekeerd in 2032. Vanaf 1 januari 2016 ontvangen werknemers (ongeacht leeftijd) een individueel budget. De hoogte van het budget zal stijgen naarmate de kosten voor de afbouw van seniorendagen zullen afnemen. Van het budget kunnen werknemers extra verlofdagen kopen, scholing voor een loopbaan buiten het bedrijf volgen of bijvoorbeeld korter gaan werken.
Werknemers die op 1 januari 2016 55 jaar of ouder zijn, houden recht op hun seniorendagen (tot aan het pensioen). Voor de bouwvakker van 55 t/m 59 jaar 10 dagen en 13 dagen voor degenen die op 1 januari 2016 60 jaar of ouder zijn. Voor de UTA werknemer geldt 9 dagen respectievelijk 11 dagen. Degenen die op 1 januari 2016 50 t/m 54 jaar zijn, ontvangen vanaf 57 jaar tot aan hun pensioen de volgende staffel: Leeftijdsgroep Groep van 54 jaar Groep van 53 jaar Groep van 52 jaar Groep van 51 jaar Groep van 50 jaar
Aantal dagen Bouw Aantal dagen UTA 10 9 8 7 6
9 8 7 6 5
Wanneer gaat de nieuwe seniorendagenregeling in? De regeling gaat in per 1 januari 2016. Tot eind 2015 loopt nog de huidige Bedrijfstak Eigen Regelingen Cao (BTER-cao). Heeft een oudere werknemer die vanuit een werkloosheidssituatie weer een baan krijgt in de bouw ook recht op de overgangsregeling? Ja, de overgangsregeling is leeftijdsgebonden. Omdat de overgangsregeling collectief wordt gefinancierd is een oudere werknemer voor de werkgever ook niet duurder. Kan ik nog deelnemen aan de cao regeling ‘’vierdaagse werkweek voor 55-plussers’’? Jazeker, de vierdaagse werkweek regeling blijft bestaan. De voorwaarden in de cao blijven gelden. Mocht je dagen tekort komen – wat nu ook voorkomt - dan kun je deze kopen (de waarde van een dag blijft 0,4%). Het enige verschil is dat de werkgever geen bijdrage meer doet. Nu ontvangt een werknemer die een tekort aan dagen heeft door een collectieve bedrijfssluiting, vijf extra dagen van de werkgever. Ook een uitvoerder hoefde een tekort van enkele dagen niet zelf te kopen. Een tekort aan dagen kan betaald worden uit het individuele budget. Indien een werknemer over enkele jaren graag wil deelnemen aan de regeling, raden wij aan daar in het individuele budget rekening mee te houden. Krijgt een werknemer die deelneemt aan de ‘’vierdaagse werkweek voor 55-plussers’’ ook twee scholingsdagen in het individuele budget gestort? Ja, zoals het er nu naar uitziet wel. Hij kan van dit budget twee dagen financieren. Een werknemer van 49 jaar valt net buiten de overgangsregeling. Kan hij uit het individuele budget ongeveer evenveel verlofdagen kopen? Het is altijd lastig als u net buiten een overgangsregeling valt, maar ergens moet een grens worden getrokken. In dit geval is het minder erg, omdat vanaf 1 januari 2016 een individueel
budget wordt ingevoerd. Binnen dit budget kan gespaard worden voor verlofdagen (de overgangsregeling gaat in op 57 jaar, u zou dus nog 7 jaar kunnen sparen). Voorbeeld: een bouwvakker ontvangt in het Tijdspaarfonds nu al 18 dagen. Hij krijgt daarbij in ieder geval 2 scholingsdagen (0,86%) en 1,5% voor de levensloopregeling (zijn ook ongeveer 3 dagen). Het budget voor de afbouw van de fondsen is nog niet bekend. De komende weken voeren cao partijen hierover overleg. Naar verwachting komt daar de waarde van enkele dagen bij (de hoogte is nu nog niet exact te zeggen). De komende jaren zal het budget hoger worden omdat de fondsen geleidelijk worden afgebouwd. Let wel; de werkgever blijft evenveel betalen, voor de afbouw van seniorendagen en het budget voor alle leeftijdscategorieën. Is een deel van het individuele budget ook geoormerkt? Nee, er is geen deel geoormerkt. Het geld is vrij besteedbaar. Uiteraard raden wij wel aan geld te reserveren voor duurzame inzetbaarheid (bijvoorbeeld toekomstgerichte scholing). Wat gebeurd er bij overlijden met het tegoed van het individuele budget? Voor bouwvakkers wordt het individuele budget gestort naar het Tijdspaarfonds. Dit is een individuele rekening, en valt bij overlijden vrij aan de nabestaanden. Voor de UTA werknemers is het Tijdspaarfonds een keuze. Als zij niet deelnemen aan het Tijdspaarfonds wordt het individuele budget gestort bij het loon. Is duidelijk op welke wijze zo direct geld is op te nemen uit het individuele budget? Nog niet. Als een werknemer tussentijds geld wil opnemen uit het Tijdspaarfonds loopt dat momenteel via de vakbondsconsulenten. Voor UTA deelnemers werkt het elektronisch. Er zal gekeken worden naar een goede en werkbare manier. Hoe gaat de belastingdienst om met het individuele budget in het Tijdspaarfonds? Op dit moment worden spaartegoeden in het Tijdspaarfonds niet als spaargeld aangemerkt. Het geld valt automatisch vrij in de maand mei, tenzij je aangeeft het te willen laten staan in het Tijdspaarfonds. Dit doet eigenlijk niemand, omdat er geen rente wordt genoten over het Tijdspaarfonds tegoed. Uiteraard proberen we weer soortgelijke afspraken met de belastingdienst te maken. Reisuren Zijn de reisuren afgeschaft? Nee, de regeling blijft hetzelfde. Wel is de vergoeding voor reisuren gewijzigd. Voor een meerijder/alleen rijdende werknemer is het eerste reisuur voor eigen rekening. De chauffeur krijgt alle reisuren vergoed. Dat is nu ook zo. Ook blijft de normtabel in de cao, op basis van 60 km per uur, ongewijzigd. Inzet van werkgevers was 2 reisuren per dag voor eigen rekening. Dus ook voor de chauffeur. De Cao Adviescommissie van FNV Bouw heeft als compromis de betaling van reisuren tegen het loon van functiegroep A bedacht (laagste functie loon groep). Rijden heeft immers niet met een functieniveau te maken. Dit is nu afgesproken. Voorbeeld verschil: huidige loon functiegroep B is € 13,12 en in functiegroep A € 12,40. Functiegroep D is € 14,91. (dit is nog zonder de loonsverhoging van 2,5%).
Kan de nieuwe reisurenregeling met terugwerkende kracht worden verrekend? Werknemers hebben tot nu toe de reisuren uitbetaald gekregen tegen het eigen functieloon. De cao bepaalt dat reisuren voortaan tegen het loon van functiegroep A worden uitbetaald. Deze regeling geldt per 1 juli 2015. Werkgevers mogen dus niet met terugwerkende kracht verrekenen. Verschillende werkgevers betalen tot 50 km enkele reis geen 0,8 uur maar 0,6 uur. Is hierover gesproken? Over de foutieve uitleg van werkgevers is inderdaad gesproken. Er is afgesproken dat de bandbreedte tussen 25-50 km max. 0,8 uur oplevert (zoals ook in de cao staat aangegeven). Bij de berekeningswijze van werkgevers komt de bandbreedte tussen 25-50 km uit op max. 0,63. Dit klopt dus niet. Reist u bijvoorbeeld 40 km enkele reis, dan ontvangt u als meerijder of alleen rijdende werknemer 0,67 uur (40/60). Arbeidstijden Ik las onlangs dat de nieuwe cao een werkweek van 60 uur mogelijk maakt. Klopt dat? Nee, dat klopt niet! Er komt in de cao een Basisregeling (die veel lijkt op de oude cao) en een Kaderregeling. Het Kader geeft op bedrijfsniveau ruimte om afspraken te maken. Dit moet wel in overeenstemming met de Ondernemingsraad of Personeelsvertegenwoordiging. Maar ook met schriftelijke instemming van 70% van het betrokken personeel. U bent daar dus zelf bij. 60 uur is inclusief overwerk, reistijd en pauzetijd (en mag incidenteel voorkomen). Kortom, 60 uur werken kan niet. Zie ook onderstaand overzicht.
Onderwerpen Arbeidsduur
Huidige cao 40 uur
Basisregeling nieuw gemiddeld 40 uur per 13 week
Max. per week
45 uur
48 uur
Per dag
8 uur
Werkweek
Max. arbeidsduur per dag Dagvenster Vaststelling rooster
gemiddeld 8 uur, ook 9 uur mogelijk Ma t/m vrij Ma t/m vrij, per jaar 5 zat. als gewone werkdag bij 5 dagen per week 11,5 uur (incl. 12 uur (incl. pauze, pauze en overwerk en reistijd) reistijd) 07.00 – 18.00 07.00 – 19.00 28 dagen 28 dagen voor aanvang voor aanvang
Kaderregeling nieuw gemiddeld 40 uur in 26 weken Infra: 40 uur in 52 weken Incidenteel 60 uur incl. overwerk, pauze, reistijd In rooster max. 10 uur per dag Ma t/m zat. In periode van 4 weken gemiddeld 5 dagen in de week arbeid 12 uur per dag (incl. pauze, overwerk en reistijd) 06.00 – 19.00 minimaal 4 weken vooraf
In bovenstaand rooster staat onder de Basisregeling dat het rooster 28 dagen voor aanvang moet zijn vastgesteld. Bij de Kaderregeling wordt gesproken over minimaal 4 weken voor aanvang. Wat is het verschil? Er is geen verschil, het betreft beiden 28 dagen. Wanneer geldt er een overwerkvergoeding? Als binnen uw bedrijf gebruik wordt gemaakt van de Basisregeling, krijgt u een overwerkvergoeding als u meer werkt dan het overeengekomen rooster per dag of meer dan gemiddeld 40 uur in een periode van 13 weken. Het is dus belangrijk dat u een duidelijk rooster heeft en weet hoeveel uur u op een dag moet werken. Werkt u bijvoorbeeld op maandag 8 uur en er wordt 9 uur gewerkt, dan ontvangt u over die dag een overwerkuur. Worden er andere werktijden overeengekomen bij u in het bedrijf, via de Kaderregeling, dan krijgt u een overwerkvergoeding als in een periode van 26 weken meer dan 1040 uur gewerkt wordt. Uiteraard kunnen er op bedrijfsniveau ook andere afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld betaling van een overwerkvergoeding bij werken boven het rooster per dag. De overwerktoeslagen blijven gelijk aan de oude cao. In ons bedrijf wordt de verplichte overwerkregeling (artikel 28 cao) toegepast. Wat verandert in deze regeling? Deze regeling gaat ‘’spaaruren model’’ heten. De cao voorwaarden blijven hetzelfde onder de Basisregeling. Een overwerkuur blijft gelijkt aan 1,25 opname uur. Een reisuur wordt gelijk aan 1 opname uur (i.p.v. 0,75 opname uur). Ook nu het reisuur tegen loongroep A wordt betaald. Dit is een compensatie voor het niet direct uitbetaald krijgen van deze reisuren. Ze worden gespaard voor de discontinuïteit binnen het bedrijf, wat een ondernemingsrisico is. Onder de Kaderregeling kunnen Infra bedrijven afspreken om max. 160 opname uren te sparen (dit staat gelijk aan max. 128 overwerkuren op jaarbasis). Als de werkgever gebruik wil maken van de Kaderregeling moet dit met de Ondernemingsraad/Personeelsvertegenwoordiging en met instemming van 70% van het betrokken personeel. Wie zijn dat? De werkgever moet een afwijkende werktijd regeling voorleggen aan de werknemers die te maken krijgen met de gewijzigde arbeidstijd. Het betreft in ieder geval de werknemers die bij de werkgever in dienst zijn. Mochten uitzendkrachten die er al werkzaam zijn ook te maken krijgen met de wijzigingen, dan lijkt het logisch dat ook zij inspraak krijgen. Op welk moment moet er gestemd worden voor de Kaderregeling? Projecten kennen diverse fases. Toch moeten alle betrokken werknemers worden geraadpleegd en de gelegenheid krijgen om voor of tegen te stemmen. Het kan niet zo zijn dat de werknemers in een voorfase stemmen voor werknemers in de volgende fase van het werk.
Bouw IDpas Komt de Bouw IDpas er vooral om werknemers te controleren? Nee, de Bouw IDpas is een uitstekend instrument om te zorgen dat werkgevers gaan werken met bonafide bedrijven die de cao naleven. Via de Bouw IDpas wordt eindelijk bekend welke werknemers, uitzendkrachten en zzp-ers op een bouwplaats werkzaam zijn en voor wie ze werken. Er is ook een koppeling aan de urenregistratie. Controle op cao naleving wordt aanzienlijk eenvoudiger en schijnconstructies komen in beeld. Over de werking van de Bouw IDpas zie: http://www.fnvbouw.nl/actueel/nieuws/paginas/Bouw_IDpas_1487.aspx Vakbondscontributie Blijft de fiscaal vriendelijke aftrek ook nog steeds bestaan naast de €50,00 netto? Sinds 1 januari 2015 is de Werkkostenregeling (WKR) van kracht. De WKR vervangt allerlei regelingen waarbij werkgevers belastingvrij vergoedingen en verstrekkingen kunnen geven aan werknemers, waaronder de vakbondscontributie. De oude wijze van fiscaal vriendelijk verrekenen kan met deze wetswijziging niet meer. Een werkgever heeft jaarlijks 1,2% aan zogezegde ‘forfaitaire ruimte’. Het is aan de werkgever om te bepalen wat hij in deze ‘belastingvrije ruimte’ stopt. Dat kan dus ook de vakbondscontributie zijn. Om nu te voorkomen dat veel werkgevers aan het eind van het jaar geen beschikbare ruimte meer over hebben voor de vakbondscontributie (de oude cao regeling), is afgesproken dat de werkgever jaarlijks 50 euro netto betaald aan leden. Naar verwachting zullen werkgevers de vakbondscontributie dan wel onderbrengen in de forfaitaire ruimte. Wanneer moet de vakbondscontributie van 50 euro worden uitbetaald? Dat zal net als nu aan het eind van het jaar gebeuren, zodra de vakbond een bewijs van contributiebetaling kan aanleveren. Loonsverhoging Kan de loonverhoging ingaan per 1 juli 2015 of loonperiode 8? Ja, dat kan. Als u altijd per vier weken uw loon ontvangt, ontvangt u de verhoging in loonperiode 8. Bij maandverloning geldt als ingangsdatum 1 juli 2015. Het bepalen van de loonperiode werkt als volgt: ‘de verhoging in de lopende betalingsperiode wordt doorgevoerd wanneer de datum van de verhoging valt in de eerste 2 weken van een betalingsperiode, en de verhoging in de eerstvolgende betalingsperiode wordt doorgevoerd als de datum van de verhoging valt in de laatste 2 weken van een betalingsperiode’’. Voor het bepalen van de loonperiode voor de loonsverhoging per 1 juli 2015 betekent dit: - Loonperiode 7 is: 15-06-2015 t/m 12-07-2015 - Loonperiode 8 is: 13-07-2015 t/m 09-08-2015. 1 juli valt in de laatste twee weken van loonperiode 7 en wordt daarom per loonperiode 8 betaald. Het ene jaar is deze methode gunstig voor de werknemer het andere jaar voor de werkgever. In 2012 viel de loonsverhoging twee maal gunstig uit voor de werknemer. De loonsverhoging
per 1 april werd per 26 maart uitbetaald en de loonsverhoging per 1 augustus werd al per 16 juli uitbetaald. Geldt de loonsverhoging ook voor uitzendkrachten? Ja, het gaat om een structurele loonsverhoging die ook voor uitzendkrachten gelden. Als u wilt weten wat uw rechten zijn als uitzendkracht, kijk dan hier.
