T-rijbewijs
Rijd je wel eens op een trekker of motorrijtuig met beperkte snelheid? Let dan op: in Nederland is per 1 juli 2015 het trekkerrijbewijs ingevoerd. Vanaf dan moet iedere bestuurder van een landbouwof bosbouwtrekker (LBT) of een motorrijtuig met beperkte snelheid (MMBS) die zich op de openbare weg begeeft in het bezit zijn van een T-rijbewijs. In deze folder wordt antwoord gegeven op de meest voorkomende vragen. Voor meer informatie over het T-rijbewijs kun je terecht op www.rijksoverheid.nl/tractorrijbewijs en www.rijbewijs.nl.
Vraag en antwoord De vragen en antwoorden in deze folder geven uitleg over de invoering van het T-rijbewijs.
Algemeen 1. Waarom wordt het T-rijbewijs ingevoerd? De belangrijkste reden voor de invoering van het T-rijbewijs is het verbeteren van de verkeersveiligheid. Er gebeuren nu namelijk relatief veel ongelukken met LBT’s en MMBS’en, waarbij vooral andere weggebruikers zoals voetgangers en fietsers gevaar lopen. In tegenstelling tot alle andere soorten voertuigen is het aantal jaarlijkse slachtoffers door ongelukken met LBT’s de laatste jaren niet gedaald. De invoering van het T-rijbewijs moet de rijvaardigheid van de bestuurders verbeteren. De verwachting is dat het verkeer veiliger wordt omdat bestuurders van LBT’s en MMBS’en beter weten hoe ze veilig aan het verkeer kunnen deelnemen. Omdat agrarische bedrijven groter zijn geworden en omdat LBT’s en MMBS’en vaker worden ingezet in bijvoorbeeld de bouwsector, komen LBT’s en MMBS’en steeds vaker op de openbare weg. Ook geldt dat nu al voor alle andere gemotoriseerde voertuigen (van scooters tot vrachtwagens) een rijbewijs nodig is, en vanaf 1 juli 2015 dus ook voor de LBT’s en MMBS’en. Nederland is één van de laatste landen in Europa waar een T-rijbewijs is ingevoerd. 2. Heb ik een T-rijbewijs nodig? Vanaf 1 juli 2015 is het voor alle bestuurders van een LBT en/of MMBS op de openbare weg verplicht om in het bezit te zijn van een T-rijbewijs.
2 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Situatie tot 1 juli 2015
1 juli 2015 tot 1 juli 2025: overgangsperiode
Situatie vanaf 1 juli 2025
Voor het besturen van LBT’s en MMBS’en op de openbare weg is geen rijbewijs nodig.
Iedereen die vóór 1 juli 2015 in het bezit is van een B-rijbewijs, en 18 jaar of ouder is, mag op de openbare weg rijden met een LBT of MMBS. Bij de eerstvolgende keer dat je rijbewijs wordt vervangen (iedere 10 jaar) of C-rijbewijs (iedere 5 jaar) wordt de ‘’T’’ automatisch bijgeschreven.
Iedereen die op de openbare weg wil rijden met een LBT of een MMBS moet in het bezit zijn van een T-rijbewijs of een C-rijbewijs.
Personen tussen de 16 en 18 jaar, die beroepsmatig op een LBT op de openbare weg rijden, moeten in het bezit te zijn van een trekker certificaat.
Bezitters van een trekkercertificaat mogen tussen 1 juli 2015 en 1 juli 2016 nog met hun trekkercertificaat een LBT of MMBS besturen. In deze periode kunnen zij hun trekkercerti ficaat omwisselen voor een T-rijbewijs. Na 1 juli 2016 is een trekkercertificaat niet meer geldig.
Wat moet ik nu doen? > Aanvragen en verkrijgen Wat je nu moet doen, hangt af van of je op 1 juli 2015 in het bezit bent van een trekkercertificaat, een B-rijbewijs, een C-rijbewijs of geen van allen.
Ik heb een rijbewijs 3. Ik heb mijn B-rijbewijs. Moet ik mijn T-rijbewijs halen? Nee. Als je op 1 juli 2015 een B-rijbewijs bezit, mag je hiermee in de periode tussen 1 juli 2015 de datum waarop je rijbewijs verloopt, een LBT en MMBS besturen. Bij de eerstvolgende vernieuwing van het B-rijbewijs ná 1 juli 2015 zal de categorie ’’T’’ automatisch worden bijgeschreven. Na de overgangsperiode (juli 2015 - juni 2025) is het niet meer mogelijk een B-rijbewijs om te wisselen voor een rijbewijs B + T. Vanaf 2025 mag je een LBT of een MMBS alleen besturen als je een T-rijbewijs hebt. 4. Ik heb mijn C-rijbewijs. Moet ik mijn T-rijbewijs halen? Nee. In dat geval bezit je namelijk ook een B-rijbewijs en dan geldt wat bij vraag 3 is vermeld. Haal je na 1 juli 2015 je C-rijbewijs, dan wordt de categorie ’’T’’ meteen bijgeschreven. Gedurende de overgangsperiode mag je met een geldig C-rijbewijs, zonder dat de categorie ’’T’’ expliciet is bijgeschreven, net als bij het B-rijbewijs, een LBT of MMBS besturen.
T-rijbewijs | 3
5. Ik heb mijn B-rijbewijs op mijn 17e behaald via 2 to drive. Mag ik een LBT besturen en heb ik ook recht op het T-rijbewijs? Ja, maar pas nadat je 18 jaar bent geworden. Dan hoeft er geen begeleider meer mee en is een begeleiderspas niet meer nodig. Overigens geldt dit alleen als je het B-rijbewijs voor 1 juli 2015 hebt behaald. 6. Ik heb een B-rijbewijs en ik kan/wil niet wachten op mijn T-rijbewijs tot mijn verlenging. Kan ik hem al eerder krijgen? Ja, vanaf 1 juli 2015 kunt je een B-rijbewijs omwisselen voor een B + T-rijbewijs, maar alleen als je het B-rijbewijs vóór 1 juli 2015 hebt behaald. De kosten zijn voor eigen rekening. Het eerder omwisselen is alleen noodzakelijk als je in het buitenland op een tractor wil rijden. Zo hebben Duitsland en België hun eigen rijbewijzen voor een LBT. Verder het is niet noodzakelijk om direct om te wisselen, want als je voor 1 juli 2015 je B-rijbewijs hebt gehaald mag je tot het moment van vernieuwing gewoon een LBT of MMBS besturen.
Ik heb een trekkercertificaat, maar geen rijbewijs 7. Ik heb een trekkercertificaat, maar geen B-rijbewijs. Moet ik mijn T-rijbewijs halen? Nee, maar door de invoering van het T-rijbewijs komt het trekkercertificaat wel te vervallen. Tot één jaar na de invoering (dus tot 1 juli 2016) kun je het trekkercertificaat omwisselen voor een T-rijbewijs. Vanaf 1 juli 2016 is het trekkercertificaat niet meer geldig en kan het niet meer worden omgewisseld voor een T-rijbewijs. Je zal dan het T-rijbewijs apart moeten gaan halen. De procedure voor omwisseling wordt beschreven bij vraag 8. 8. Hoe moet ik mijn trekkercertificaat omwisselen voor in een T-rijbewijs? Let op: dit hoeft alleen als je in het bezit bent van een trekkercertificaat en niet in het bezit bent van een geldig B-rijbewijs of C-rijbewijs. Voor meer informatie over het omwisselen van een trekkercertificaat voor een T-rijbewijs kun je terecht op de website van de Rijksdienst voor Wegverkeer ( www.rdw.nl).
• Stap 1: Dien bij de Dienst Wegverkeer een aanvraag in voor omwisseling van het trekkercertificaat in een T-rijbewijs. Hiervoor moet je het volgende opsturen: a. een volledig ingevuld aanvraagformulier b. het originele trekkercertificaat c. een kopie van je identiteitsbewijs
• Stap 2: De Dienst Wegverkeer stelt vast of je een origineel en geldig trekkercertificaat hebt. Heb je het originele exemplaar niet meer, dan moet je kunnen bewijzen dat je het in bezit hebt gehad. De Dienst Wegverkeer beoordeelt of dat bewijs overtuigend is. Wanneer dat niet het geval is wordt de aanvraag afgewezen. 4 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu
• Stap 3: Als de Dienst Wegverkeer heeft vastgesteld dat je over een trekkercertificaat beschikt, krijgt je hiervan bericht van de Dienst Wegverkeer. De Dienst Wegverkeer registreert hiervan een verklaring in het rijbewijzenregister.
• Stap 4: Vraag een verklaring van geschiktheid (VvG) aan bij het CBR. Dat doe je door een Eigen verklaring in te dienen, waarmee je aan geeft dat je lichamelijk en geestelijk geschikt bent voor het besturen van het voertuig. Afhankelijk van je antwoorden van de vragen op de Eigen Verklaring bestaat de kans dat het CBR één of meerdere nadere onderzoeken noodzakelijk vindt. Bij twijfel op welk moment je het beste kan beginnen met de Eigen Verklarings procedure, kun je je wenden tot de Dienst Wegverkeer.
• Stap 5: Nadat een verklaring van geschiktheid door het CBR is geregistreerd in het rijbewijzenregister, kun je het T-rijbewijs aanvragen. Hiervoor gelden dezelfde regels als voor de aanvraag van andere rijbewijzen. In de meeste gevallen zul je het rijbewijs moeten aanvragen bij de gemeente waarin je woont. 9. Ik heb jaren geleden mijn trekkercertificaat gehaald maar ik heb dit bewijs niet meer in mijn bezit. Hoe kom ik aan het T-rijbewijs? Dit is alleen belangrijk als je niet in het bezit bent van een B-rijbewijs of C-rijbewijs, anders mag je daarmee sowieso een LBT of MMBS besturen en kun je je rijbewijs in de overgangsperiode omwisselen voor een rijbewijs B+T. Indien je alleen beschikt over een trekkercertificaat, moet je dit voor het verkrijgen van een T-rijbewijs kunnen aantonen. Vanaf 1995 zijn alle afgegeven trekkercertificaten centraal geregistreerd bij Aequor in Ede. Het is mogelijk om bij de agrarische opleiding waar je het trekkercertificaat hebt gehaald een nieuw exemplaar op te vragen. Daarvoor kun je contact opnemen met de school. Trekkercertificaten die zijn afgegeven voor 1995 zijn dus niet geregistreerd en kunnen naar verwachting niet meer worden verstrekt. Bij het ontbreken van een trekkercertificaat of B-rijbewijs moetje alsnog een T-rijbewijs halen.
Ik heb geen rijbewijs en geen trekkercertificaat 10. Ik heb momenteel geen rijbewijs en geen trekkercertificaat. Hoe kom ik aan een T-rijbewijs? Vanaf 1 juli 2015 moet iedereen die niet in het bezit is van een trekkercertificaat of een geldig B-rijbewijs of C-rijbewijs, maar wel met een LBT en MMBS op de openbare weg wil rijden, het T-rijbewijs halen. Vanaf vraag 16 wordt uitgelegd hoe je het T-rijbewijs kunt halen.
T-rijbewijs | 5
Voertuigen en wegen In de volgende vragen wordt uitgelegd voor welke voertuigen het T-rijbewijs verplicht wordt, op welke wegen je een T-rijbewijs moet hebben en welke andere regels van toepassing zijn op het T-rijbewijs. 11. Voor welke motorvoertuigen geldt de T-rijbewijsverplichting? Het T-rijbewijs geldt in principe voor alle LBT’s en MMBS’en. Er zijn twee uitzonderingen: 1. LBT’s en MMBS’en die: inclusief verwisselbaar uitrustingsstuk aan de voorkant, niet breder zijn dan 130 centimeter en die worden gebruikt voor maaien, onkruid bestrijden, vegen, sneeuw ruimen, gladheid bestrijden of hondenpoep verzamelen. Daarnaast mogen deze voertuigen niet zijn voorzien van de mogelijkheid om een aanhangwagen of getrokken verwisselbare machine te trekken. 2. H eftrucks, die niet breder zijn dan 130 cm, zonder aanhangwagen of verwisselbare getrokken machine, en die worden gebruikt voor het laden en lossen in de directe omgeving van een fabriekshal of magazijn. De ARBO-wetgeving die nu al verplicht is voor bestuurders van heftrucks blijft gewoon bestaan. 12. I k rijd niet op de openbare weg met mijn landbouw- en bosbouwtrekker of motorrijtuig met beperkte snelheid. Geldt het T-rijbewijs voor mij? Nee. Voor het besturen van bijvoorbeeld een trekker op een akker of op het eigen erf is geen rijbewijs nodig. Alleen bestuurders van LBT’s en MMBS’en die op de openbare weg rijden moeten in het bezit zijn van het T-rijbewijs. 13. Wat is een openbare weg? Simpel gezegd zijn dit alle wegen waar je kunt lopen of rijden, zonder dat dit expliciet is verboden door de eigenaar doormiddel van borden, hekken of toegangscontrole. De definitie van een openbare weg zoals die in de wet is opgenomen: Alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten. Hiertoe behoren ook trottoirs, voetpaden, voetgangersgebieden, rijwielpaden, parkeerplaatsen en -terreinen. 14. A ls een weg in verband met werkzaamheden tijdelijk is afgesloten, is het afgesloten deel dan ook openbaar? Ja. Het afsluiten van een weg voor het verkeer gebeurt door de plaatsing van verkeersborden. Verkeersborden beperken niet de juridische status van de weg, maar alleen de toegankelijkheid. Ook voor het besturen van een motorvoertuig op afgesloten wegdelen is een rijbewijs verplicht. 15. Z ijn de regels voor het besturen van een voertuig onder invloed van alcohol en drugs ook op het T-rijbewijs van toepassing? Ja, die gelden ook voor houders van het T-rijbewijs. Als bijvoorbeeld het T-rijbewijs als eerste rijbewijs is afgegeven geldt het eveneens als beginnersrijbewijs. Daarbij geldt dan het maximum alcoholpromillage van 0,2 ‰. Als je rijbewijs door de politie wordt ingevorderd mag je, totdat je het rijbewijs hebt terug 6 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu
gekregen, geen enkel ander motorvoertuig besturen waarvoor een rijbewijs verplicht is. Verder is ook de recidiveregeling voor ernstige verkeersdelicten van toepassing op het T-rijbewijs en kan het CBR educatieve maatregelen opleggen.
Opleiding en het behalen van het T-rijbewijs In de onderstaande vragen wordt uitleg gegeven over hoe je een T-rijbewijs kunt halen. Voor meer informatie over examens kun je terecht op www.cbr.nl.
16. V anaf welke leeftijd is het T-rijbewijs te behalen? Het theorie-examen kan vanaf 15,5 jaar gehaald worden en het praktijkexamen vanaf 16 jaar. Vanaf 16 jaar kan dan het T-rijbewijs worden aangevraagd. 17. Is het volgen van theorielessen verplicht? Nee, het volgen van theorielessen is niet verplicht. Wel wordt op het theorie-examen de verkeers theorie voor tractoren getoetst. Om de kans van slagen voor het theorie-examen zo groot mogelijk te maken is het voor de meeste mensen waarschijnlijk wel verstandig om een aantal lessen te volgen. 18. Is het volgen van praktijklessen verplicht? Nee, het volgen van praktijklessen is niet verplicht. Of de verkeerspraktijk voor tractoren beheerst wordt, wordt op het praktijkexamen getoetst. Het aantal lessen is afhankelijk van de ervaring die iemand heeft en de snelheid waarmee de persoon de vaardigheid onder de knie krijgt. Ook voor mensen die al (veel) rijervaring hebben op het eigen erf of op het land wordt aangeraden om praktijklessen te volgen. Op het praktijkexamen wordt behalve op rijvaardigheid bijvoorbeeld ook getoetst op verkeersinzicht en veilige verkeersdeelname. Door het volgen van praktijklessen wordt de slagingskans groter. Wanneer je er voor kiest geen praktijklessen te volgen kun je bij het CBR zelf een examen aanvragen. Je moet voor het afrijden dan wel zelf zorgen voor een tractor, die voldoet aan de voertuigeisen. 19. Waar kan ik de opleiding voor het T-rijbewijs volgen? De opleiding voor het T-rijbewijs kan bij een rijschool of via een school voor agrarisch onderwijs (zie www.groenonderwijs.nl) worden gevolgd. 20. W aarom moet ik afrijden op een LBT als ik mijn T-rijbewijs wil gaan gebruiken op een MMBS? Wat is het nut van het T-rijbewijs voor mij? Het T-rijbewijs geeft de mogelijkheid om zowel een MMBS als een LBT te besturen. Omdat er veel soorten voertuigen vallen onder de categorieën LBT en MMBS, is er gekozen voor een examenvoertuig dat recht doet aan het gemiddelde landbouwvoertuig qua grootte, hoogte en breedte en de moeilijkheid van het besturen van het voertuig. In het theorie-examen wordt je kennis over zowel LBT’s als MMBS’en getoetst. T-rijbewijs | 7
Kosten 21. Ik wil graag tractor leren rijden. Wat gaat dat me kosten? Zoals bij alle rijbewijzen zijn de uiteindelijke totale kosten afhankelijk van de vaardigheden van de kandidaat en de tarieven van de opleiders. De tarieven voor theorie-examens en praktijkexamens zijn op de website van het CBR te vinden. 22. Hoeveel kost het aanvragen van het T-rijbewijs bij de gemeente? Bij de gemeente betaal je de aanvraagkosten. Deze kunnen per gemeente verschillend zijn, maar sinds 2014 geldt hiervoor wel een maximum tarief van €38,48 voor de standaardaanvraag. De kosten voor het kopen en invullen van een Eigen Verklaring komen erbij, €27,80. Je kunt een Eigen Verklaring kopen bij het gemeentehuis of bij het CBR (ook digitaal). 23. Waarom moet ik ook een Eigen Verklaring invullen? Het T-rijbewijs is een volwaardig rijbewijs, in tegenstelling tot het trekkercertificaat. Voor de afgifte van een rijbewijs moet je daarom laten zien dat je rijvaardig en geschikt bent. Doormiddel van een theorie-examen en een praktijkexamen laat je zien dat je de kennis en vaardigheden hebt die nodig is voor het besturen van het voertuig. Als je daarvoor slaagt, registreert het CBR een verklaring van rijvaardigheid. Door het invullen van een Eigen Verklaring geef je aan dat je lichamelijk en geestelijk geschikt bent voor het besturen van het voertuig. Als het CBR je op basis daarvan geschikt beoordeelt, registreren zij een verklaring van geschiktheid.
Internationaal Alle landen die lid zijn van de EER (Europese Economische Ruimte) hebben afgesproken elkaars rijbewijzen te erkennen. In veel gevallen kun je daarom je buitenlandse rijbewijs omwisselen voor een Nederlands rijbewijs. Op http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/rijbewijs is meer informatie te vinden over de erkenning van buitenlandse rijbewijzen in Nederland. Over de erkenning van het T-rijbewijs is Nederland met Duitsland en België in gesprek. 24. Ik heb een buitenlands rijbewijs. Mag ik hiermee in Nederland op een LBT en een MMBS rijden? Er gelden verschillende regels voor B- en C-rijbewijzen, voor het zich bevinden in internationaal verkeer en/of wel of niet woonachtig zijn in Nederland. Als je het B-rijbewijs hebt gehaald voor 1 juli 2015 en het is afgegeven door het daartoe bevoegde gezag in een andere lidstaat van de Europese Unie, of in een staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of Zwitserland, dan mag je hiermee gedurende de overgangsperiode (welke duurt tot 1 juli 2025 en/of tot het moment van vervanging) op een LBT en een MMBS rijden.
8 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Als het rijbewijs ook is afgegeven voor het besturen van een vrachtwagen (categorie C) mag je altijd een LBT en MMBS besturen. 25. I k heb een buitenlands rijbewijs. Kan ik dit in Nederland omwisselen voor een rijbewijs dat ook geldig is voor T? Als het een B-rijbewijs betreft, kan dit alleen als: - Je een rijbewijs hebt dat is afgegeven door het daartoe bevoegde gezag in een andere lidstaat van de Europese Unie of in een staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of Zwitserland; en - Je het rijbewijs hebt gehaald voor 1 juli 2015; en - Je in Nederland woont en voldoet aan de verblijfseisen. Als het een C-rijbewijs betreft, kan dit alleen als: - Je een rijbewijs hebt dat is afgegeven door het daartoe bevoegde gezag in een andere lidstaat van de Europese Unie of in een staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of Zwitserland; en - Je in Nederland woont en voldoet aan de verblijfseisen, en - het een omwisselbaar rijbewijs betreft.
T-rijbewijs | 9
Dit is een uitgave van het
Ministerie van Infrastructuur en Milieu Postbus 20901 | 2500 ex Den Haag www.rijksoverheid.nl/ienm Juli 2015 | 86393
