Vraag aan bod 2
juli 2009
Zorgbelang organisaties houden landelijke campagne over patiëntenrechten Het kwartiermakersfestival komt eraan! Manifestatie 2009: Zorgbelang Gelderland’s got talent
uws e i n t e h and en l r e d l e G g Zorgbelan Kostbaar Nieuws
Kwartiermakersfestival
De media heeft in mei aandacht besteed aan de nieuwste website van Zorgbelang Gelderland: www.kostbaarnieuws.nl. Op deze website staan op dit moment alle artikelen uit de Armoedekrant van Gelderland. Deze artikelen kunnen geprint of doorgemaild worden. Er is ook een forum waarop organisaties en gemeenten hun armoedeaanpak kunnen delen met anderen. Zowel de schrijvende pers als diverse radioprogramma’s hebben deze website onder de aandacht van de Gelderse burger gebracht.
Op 23 april vond de startbijeenkomst van het Kwartiermakersfestival plaats in het Posttheater in Arnhem. De Gelderlander en de Arnhemse Koerier hebben zowel voor als na deze succesvolle, feestelijke bijeenkomst het festival dat in september zal plaatsvinden gepromoot. In totaal zijn er vier artikelen met foto’s geplaatst, steeds op prominente plaatsen in de kranten.
ave g p o s d u o Inh Zorgbelang Gelderland en het nieuws
Colofon
Theatergroep De Firma Zorgbehang in actie tijdens de startbijeenkomst van het Kwartiermakersfestival
Pagina 2
Kredietcrisis ook een gezondheids(zorg)crisis?
Pagina 3
Zorgbelang organisaties houden landelijke campagne over patiëntenrechten
Pagina 4 en 5
Op de bres voor medegehandicapten
Pagina 6
Wat vindt u van de huisartsenpost?
Pagina 6
Het Kwartiermakersfestival gaat echt door!
Pagina 7
Uw organisatie in de media
Pagina 8
Zorgbelang Gelderland’s got talent
Pagina 8
Zorgbelang Gelderland komt met Kostbaar Nieuws
Pagina 9
Elftal verbeteringen Leerlingenvervoer bepleit op werkconferentie
Pagina 10
Kort nieuws
Pagina 11
Casus afdeling Informatie en Klachtenopvang
Pagina 12
Cover In de Rode Hoed debatteerde op 18 april 2009 een zevental vertegenwoordigers van verschillende partijen uit het zorgveld onder leiding van Rob Oudkerk over drie patiëntenrechten.
Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland. Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen.
Eindredactie Kim Scheffers Redactie Hilde Boei Marit van der Goot Liesbeth Zwanepol
Redactieadres Zorgbelang Gelderland Postbus 5310, 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4, 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl
[email protected]
Basisvormgeving Tva! reclame en communicatie, Doetinchem Opmaak Verheij & van der Heide, Arnhem Fotografie Joost Ooijman, Seen Images, Velp; Martine Spranger en Zorgbelang Gelderland Drukwerk Trioprint Nijmegen bv, Nijmegen
Kredietcrisis ook een gezondheids(zorg)crisis? Recessie en crisis zijn veelgebruikte woorden sinds het laatste kwartaal van 2008. In hoeverre raakt de crisis de Gelderse burger, op dit moment? Wat zijn hun verwachtingen voor de toekomst? Is de kredietcrisis ook een gezondheids(zorg)crisis, verwachten mensen dat de crisis een negatief effect zal hebben op het gezondheidszorgaanbod en de kosten? En belangrijker nog: op hun persoonlijke gezondheid? Deze vragen, en meer, zijn in mei van dit jaar voorgelegd aan de E-panelleden van Zorgbelang Gelderland. Opvallend was de diversiteit in de mening over het onderwerp: de een vond het een onzinnig en overbodig onderwerp, anderen gaven aan dat we met dit onderwerp de spijker op de kop hadden geslagen en dat ze zich grote zorgen maken. Invloeden van de crisis op de gezondheidszorg Een kwart van de deelnemers merkt de invloed van de crisis op hun gezondheid en ongeveer vijf procent van de mensen is hiermee naar de huisarts gegaan. In absolute getallen doorgerekend, komt dit neer op 10.000 extra bezoeken aan Gelderse huisartsen. In deze zin is de kredietcrisis zeker wel een gezondheids(zorg)crisis. Beïnvloedt de economische crisis naar uw mening uw persoonlijke gezondheid? Nee, ik weet zeker van niet
Ja, dat weet ik zeker 6%
25%
Ja, ik denk het wel 19,5%
Nee, ik denk het niet 49,5%
Verwachte effecten Meer dan drie kwart van de ondervraagden verwacht veel effecten op eigen bijdragen in de thuiszorg, de mogelijkheden voor woningaanpassingen vanuit de Wmo en eigen bijdragen voor hulpmiddelen vanuit de Wmo. Gevolgen Wat zijn de gevolgen van de crisis voor de ondervraagden? Het uitstellen van grote aankopen wordt het vaakst genoemd. Het verminderen van de uitgaven als tweede, op de voet gevolgd door de stelling ‘Gezonde producten worden me te duur’. Vraag aan bod 2 • juli 2009
Verwachtingen Meer dan de helft verwacht dat de zorgpremie hoger wordt. Deze verwachting geldt niet alleen voor 2010, maar ook voor 2011, 2012 en de periode daarna. De mogelijkheden om zorg te krijgen blijven gelijk (40-50 procent) of worden minder (28-35 procent) volgens de verwachting van de respondenten. Kredietcrisis een gezondheidscrisis? De reacties van de deelnemers laten duidelijk zien dat mensen zich zorgen maken over de invloeden van de kredietcrisis op de gezondheidszorg. Ook heeft de crisis gevolgen voor het welbevinden van de mensen. Voor de gevolgen van de crisis op de gezondheidszorg en de kosten voor de gebruikers op langere termijn houden mensen hun hart vast. Ook vreest men een achteruitgang van de kwaliteit van de zorg. Wat kan de overheid hieraan doen? Het zou goed zijn als overheden en zorgverzekeraars rekening zouden houden met deze gevoelens en angsten over de gevolgen van de crisis. Daarbij zou met name de overheid goed en open moeten communiceren over welke verwachtingen en angsten reëel kunnen zijn en welke niet. Betere communicatie kan al veel onnodige angsten en problemen als gevolg van de crisis wegnemen.
Uw mening doet er toe! Iedere burger is een ervaringsdeskundige: u weet het beste waar u tevreden over bent én wat u verbeterd zou willen zien. Via het E-panel kunt u tenminste zes keer per jaar uw mening geven over verschillende onderwerpen binnen de (gezondheids)zorg. Meldt u aan via de website van Zorgbelang Gelderland: www.zorgbelanggelder land.nl/e-panel
3
Zorgbelang organisaties houden landelijke campagne over patiëntenrechten
Zorggebruikers missen elementaire rechten in wetsvoorstel minister Klink Welke rechten hebben we als patiënt in een ziekenhuis, in de tandartsstoel of in een psychiatrische instelling? De Zorgbelangorganisaties organiseerden onder de vlag van Zorgbelang Nederland, in de weken voorafgaand aan de Europese Dag van de Rechten van de Patiënt, door het hele land een reeks debatten over patiëntenrechten. De campagne die op zaterdag 18 april afgesloten werd met een landelijk debat en de presentatie van het manifest ‘Patiëntenrechten Ons een Zorg?!’ in De Rode Hoed in Amsterdam, was een initiatief van Zorgbelang Gelderland.
Meer informatie: Uitgebreide verslagen van het regionale debat in Nijmegen en het landelijke debat in Amsterdam kunt u vinden op www.zorgbelanggelder land.nl. Hier kunt u ook het manifest downloaden. De presentatie van Zorgbelang Gelderland tijdens het debat in Straatsburg is te lezen via http://www.zorgbelang gelderland.nl/ index.php?p=2583.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Vooruitlopend op een wetsvoorstel over patiëntenrechten dat minister Klink na het zomerreces in de Tweede Kamer zal presenteren, wilde Zorgbelang Nederland met de campagne een maatschappelijke discussie aanzwengelen over welke patiëntenrechten wettelijk moeten worden vastgelegd. Tijdens zeven regionale debatten konden zorggebruikers en zorgverleners met behulp van stemkastjes bepalen welke rechten ze belangrijk vinden en welke minder. Een grote meerderheid van zorggebruikers is tevreden dat Klink onder andere het recht op beschikbare en bereikbare zorg, het recht op kwaliteit en het recht op privacy in de wet wil verankeren, maar vindt dat Klink ook enkele elementaire zaken is vergeten. Recht op compensatie Op grond van de uitkomsten van de regionale debatten wil Zorgbelang Nederland bijvoorbeeld dat minister Klink alsnog het recht op compensatie in de wet opneemt. Eric Verkaar van Zorgbelang Gelderland ziet het recht op compensatie als een belangrijke erkenning van het feit dat er in de zorg ook fouten gemaakt worden en dat de schade daarvan gecompenseerd moet worden. “Als er iets misgaat, moet er automatisch financiële compensatie toegewezen worden, ongeacht welke hulpverlener verantwoordelijk is voor de fout”, vindt Verkaar.
Eric Verkaar, directeur Zorgbelang Gelderland, presenteert het Manifest ‘Patiëntenrechten Ons een zorg?!’ tijdens het debat in De Rode Hoed
Luiken gaan dicht bij conflict In de Rode Hoed debatteerde een zevental vertegenwoordigers van verschillende partijen uit het zorgveld onder leiding van Rob Oudkerk over drie patiëntenrechten, waaronder het recht op compensatie. Letselschadeadvocaat John Beer vertelde er al vaak mee te maken te hebben dat medische fouten heel moeilijk aan te tonen zijn. Beer: “Zo gauw er een conflict is, gaan de luiken bij artsen dicht.” En dat terwijl artsen, zoals KNMG-directeur Paul Rijksen aangaf, zelfs verplicht zijn hun fouten te melden. Rijksen: “Onze beroepsgroep kan die omslag niet alleen maken. Daar hebben we de hulp van schadeverzekeraars bij nodig.” Beer verweet de zorgverzekeraars dat ze hun verzekerden nauwelijks tot geen steun bieden wanneer zij het slachtoffer zijn van medische fouten. Dat werd grif toegegeven door Wiro Gruisen van zorgverzekeraar CZ. Gruisen: “Maar we hebben net de invoering van de nieuwe zorgverzekeringswet achter de rug. Je moet verzekeraars ook de tijd geven zodat zij die verantwoordelijkheid waar kunnen maken.” Gita Gallé, directeur van de Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) pleitte voor het instellen van fondsen voor slachtoffers van medische missers.
4
Manifest ‘Patiëntenrechten. Ons een zorg?!’ In het manifest ‘Patiëntenrechten. Ons een zorg?!’ zijn namens zorggebruikers en zorgverleners negen wensen geformuleerd voor de Wet cliëntenrechten zorg: • Medezeggenschap (cliëntenraden) voor niet-AWBZ instellingen moet gehandhaafd blijven; • Er moet een wettelijk recht op compensatie bij fouten en schade komen; • Het recht op voldoende tijd en aandacht moet in de wet worden opgenomen, dit is een voorwaarde voor kwaliteit; • Informatie aan andere zorgverleners mag alleen verstrekt worden met toestemming van de zorggebruiker; • Klachtenopvang en klachtenbeoordeling moeten onafhankelijk van zorgaanbieders gebeuren;
Individueel afdwingbaar recht op afstemming Op het gebied van afstemming van zorg bleken de diverse partijen opvallend eensgezind. Daar gaat het nodige mis, beaamde Rijksen (KNMG) “Zorg dat de patiënt een individueel afdwingbaar recht krijgt op één aanspreekpunt en één behandelaar die verantwoordelijk is voor de inhoud van de zorg.” Veel belangstelling voor regionaal debat in Nijmegen Zorgbelang Gelderland organiseerde op 24 maart in samenwerking met UMC St Radboud een debat over patiëntenrechten. Ongeveer 120 zorggebruikers en zorgverleners gaven in het Nijmeegse debatcentrum Lux met stemkastjes hun mening over patiëntenrechten en -plichten. Veel aanwezigen maakten van de gelegenheid gebruik om in een Lagerhuis-opstelling (voorstanders versus tegenstanders) mee te discussiëren. De stemmingen en discussierondes werden ingeleid door speciale minidocumentaires die door Zorgbelang Gelderland voor deze campagne gemaakt waren. Het debat werd becommentarieerd door Hub Wollersheim, hoofd bureau Kwaliteit van Zorg van UMC St Radboud en Eric Verkaar, directeur van Zorgbelang Gelderland. Zorggebruikers en zorgverleners bleken opvallend eensgezind over welke patiëntenrechten belangrijk zijn, maar over de concrete invulling liepen de meningen ver uiteen. Dat bleek bijvoorbeeld uit de discussie over het recht op informatie, toestemming, dossiervorming en privacy, die toegespitst werd op het EPD. 21 procent van de aanwezigen gaf aan dat hij of zij kenbaar had gemaakt niet te willen deelnemen aan het EPD en 36 procent wil dat bepaalde gevoelige informatie wordt afgeschermd. Daar
Vraag aan bod 2 • juli 2009
• Zorggebruikers moeten zelf ondersteuning bij klachtopvang kunnen kiezen en niet toegewezen krijgen door de zorgverlener; • Er moet een landelijke klachten- en incidentendatabase komen voor signaleringsdoeleinden; • Bepalingen over het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) moeten opgenomen worden in de wet zoals informatieverplichting over het EPD en dat het EPD pas uitgewisseld wordt na toestemming van de zorggebruiker; • Zorg over de grens moet ook een (keuze) recht worden. Het manifest is te downloaden via www.zorgbelang-nederland.nl.
tegenover stond dat 43 procent van de aanwezigen er geen bezwaar tegen heeft dat zorgverleners toegang hebben tot alle informatie in het dossier. 100 procent veiligheid bestaat niet Hub Wollersheim vindt dat minister Klink zich ernstig zorgen moet maken over de invoering van het EPD in de huidige vorm, vooral omdat zoveel mensen niet mee willen doen. Wel vindt hij dat er teveel zorgen zijn over de veiligheid van het ICT-systeem. Wollesheim: “100 procent veiligheid bestaat niet, maar dat moet ook geen uitgangspunt zijn. Elektronica is altijd ondersteunend in het medisch proces en papier is echt niet veiliger dan een digitaal dossier”. Hij ziet veel heil in medische gegevens op een USB-stick die je thuis kunt inzien en ook in het buitenland bruikbaar is.
Europees debat zet Europarlement op scherp Zorgbelang Gelderland was op 22 april 2009 aanwezig bij het debat over patiëntenrechten in Straatsburg. Het debat werd bijgewoond door de Eurocommissaris van de Gezondheidszorg, mevrouw Vassiliou, enkele Europarlementsleden, evenals patiëntenvertegenwoordigers uit meer dan vijftien Europese landen. Karin Kalthoff van Zorgbelang Gelderland hield tijdens de bijeenkomst een presentatie over de Nederlandse activiteiten rondom de ‘Europese Dag van de Rechten van de Patiënt’ en de ontwikkelingen rondom de grensoverschrijdende gezondheidszorg: waar lopen mensen tegenaan als ze gebruik (willen) maken van de grensoverschrijdende gezondheidszorg? En hoe kan de grensoverschrijdende gezondheidszorg makkelijker en beter toegankelijk gemaakt worden? Dat het debat het Europarlement op scherp had gezet bleek de volgende dag toen een voorstel om Europese patiëntenrechten officieel aan te scherpen en in te voeren, werd aangenomen.
5
André Hondius uit Groesbeek is ‘een vakbondsman in hart en nieren’.
Op de bres voor medegehandicapte
© Foto Martine Sprangers
Oneerlijk behandeld worden, daar kan André Hondius (67) niet tegen. Een directeur van de sociale werkplaats waar Hondius eerder werkte, ondervond dat aan den lijve. Hij moest het veld ruimen nadat Hondius met succes andere werknemers mobiliseerde om bij de gemeente te protesteren tegen de strenge regels.
André Hondius (links) is benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau.
Onderscheiding voor André Hondius André Hondius is matig verstandelijk gehandicapt, maar dat belet hem niet om op te komen voor de belangen van gehandicapten. Voor zijn inzet is hij 29 april 2009 benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. De cliëntenraad van de Groesbeekse Tehuizen, waar Hondius sinds 1965 woont, heeft hem voor de onderscheiding voorgedragen. “Bij alles wat er in zijn omgeving gebeurt, is André betrokken. Het zit hem gewoon in het bloed”, zegt Monique Bonarius, jarenlang begeleider van Hondius’ woongroep. Voor medebewoners van de Groesbeekse Tehuizen doet Hondius al tientallen jaren vrijwilligerswerk, zoals het organiseren van spelletjesmiddagen. Als er naar zijn idee iets mis is, kaart Hondius dat aan in de cliëntenraad. Hij is ook actief in regionale en landelijke belangenorganisaties. Bonarius: “André is erg goed in het opkomen voor zichzelf en anderen. Daar is hij heel gedreven in.
Of het gaat over de taxiregeling of de voeding, hij heeft er altijd een mening over en laat die duidelijk horen. Een vakbondsman in hart en nieren, kun je zeggen.” Zelfregie over zijn leven Kenmerkend voor Hondius is dat hij altijd zijn eigen koers heeft gevaren, ook in tijden dat instellingen daar nog niet op berekend waren. “Tegenwoordig hebben we de mond vol van zelfregie. Nou, als er iemand zelf de regie over zijn leven heeft, is het André wel. Hij is een vrije geest, heel erg ondernemend, wil altijd veel zien en meemaken.” Hondius is gewend op eigen gelegenheid naar Groesbeek te gaan en in heel Nederland draaiorgelevenementen te bezoeken. Naarmate zijn gezondheid zwakker wordt, heeft hij meer ondersteuning nodig. Bonarius: “Dat is weleens lastig. We willen hem niet betuttelen, maar hebben wel de zorg dat alles goed blijft gaan.”
Wat vindt u van de huisartsenpost? Zorgbelang Gelderland organiseert sinds juni 2009 cliëntenpanels op de huisartsenposten in Arnhem-Zuid, Velp en Zevenaar. Deze huisartsenposten vallen allen onder dezelfde organisatie; de Coöperatieve Huisartsendienst Regio Arnhem (CHRA).
Voor meer informatie of deelname aan het cliëntenpanel kunt u contact opnemen met Hilde Boei, hildeboei@zorgbelang gelderland.nl
Vraag aan bod 2 • juli 2009
De directeur van deze huisartsenposten wil graag weten wat patiënten en hun familieleden vinden van de aangeboden zorg en dienstverlening; wat kan beter en wat moet blijven zoals het is? De ervaringen van de patiënten en hun familieleden worden op die manier gebruikt voor kwaliteitsverbetering. Hoe werkt een cliëntenpanel? Bij de cliëntenpanels wordt een aantal vragen voorgelegd aan de deelnemers. Zo ontstaat een
groepsgesprek waarin mensen hun mening kunnen geven en elkaar ook kunnen aanvullen. Allerlei onderwerpen die te maken hebben met de zorg en dienstverlening kunnen besproken worden, bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de huisartsenpost en de klantvriendelijkheid. Bij het panel is ook een aantal medewerkers van de huisartsenpost aanwezig, zoals een huisarts en een doktersassistente. Zij mogen echter niet deelnemen aan het groepsgesprek; hierbij komen alleen patiënten en familieleden aan het woord. De huisartsenposten in Arnhem-Zuid, Velp en Zevenaar zijn de eerste huisartsenposten in Gelderland, waar Zorgbelang Gelderland dergelijke cliëntenpanels gaat organiseren. In een latere Vraag aan Bod zal aandacht geschonken worden aan de belangrijkste resultaten.
6
Het Kwartiermakersfestival gaat echt door! Na het succes van de startbijeenkomst in april kan het échte Kwartiermakersfestival definitief doorgaan. De week van 14 t/m 20 september wordt de week van het kwartiermaken. Verschillende locaties in Arnhem worden omgetoverd tot ware culturele centra. Op donderdag 23 april 2009 vond de startbijeenkomst van het Kwartiermakersfestival plaats in het Posttheater te Arnhem. Tijdens het drie uur durende programma hebben verschillende artiesten en kunstenaars, met of zonder beperking, hun talenten aan een groot publiek getoond. De startbijeenkomst was een geslaagd voorproefje van het echte Kwartiermakersfestival, dat in september Arnhem in zijn greep zal nemen. Het succes van dit festival is afhankelijk van alle sponsoren die nodig zijn om het evenement te kunnen organiseren. De organisatoren zijn blij dat de gemeente Arnhem het hoofdsponsorschap op zich heeft genomen. De toegekende subsidie maakt het festival in Arnhem mogelijk. Geslaagde startbijeenkomst Er was veel belangstelling voor de startbijeenkomst. Ruim 250 aanwezigen genoten van inspirerende muziek, literatuur, theater en expressieve, beeldende kunst. De aftrap was voor rekening van theatergroep De Firma Zorgbehang. De acteurs stelden op een ludieke en soms confronterende wijze problemen van GGzcliënten en hun familieleden aan de orde. Hierna volgde onder andere het optreden van de Rock & Rollband Stamp & Go van Dagbestedingcentrum Singel 31. De bandleden maakten er een knallend feest van en dat was voor veel mensen uit het publiek de aanleiding om de dansvloer te betreden. Hierna volgde een literaire bijdrage van Yvonne van Haeren met het inspirerende werk van John Hern. De middag werd afgesloten met het optreden van jongerengroep Djiguiya Minime uit Burkina Faso uit West-Afrika. Door dansacts, zang en de klanken van handgemaakt slagwerk waande het publiek zich even in Afrika.
Toon Gewoon presenteert, als echte troubadour, zingend zijn verhaal.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Theatergroep De Firma Zorgbehang heet de mensen welkom op een ludieke manier.
Kwartiermaken De startbijeenkomst werd opgeluisterd door de aanwezigheid van Doortje Kal. Zij is gepromoveerd op Kwartiermaken en gaf tijdens de startbijeenkomst een korte toespraak over de verschillen tussen ‘gewone’ mensen en mensen die ‘anders’ zijn. De samenleving biedt mensen met een psychiatrische achtergrond niet altijd evenveel kans op sociale integratie en maatschappelijke participatie. Kwartiermaken staat voor de poging een maatschappelijk klimaat te bevorderen, waarin meer mogelijkheden ontstaan voor deze groep om erbij te horen naar eigen wens en mogelijkheden. Het Kwartiermakersfestival Arnhem wordt een cultureel evenement voor mensen mét en zonder een beperking. Veelbelovend festival Het festival zal van 14 tot en met 20 september 2009 in het Posttheater en op verschillende locaties in Arnhem plaats vinden. Het programma is zeer gevarieerd en er zullen tal van optredens van zowel plaatselijke als buitenlandse artiesten zijn. We kunnen zeker op theatergroep De Firma Zorgbehang en haar verrassende optredens rekenen. Wellicht krijgen de bandleden van Rock & Rollband Stamp & Go het publiek opnieuw op de dansvloer. Het festival zal weer een multiculturele tint krijgen dankzij het optreden van buitenlandse groepen als de Ghanese groep Yama Yama en de ~o. Afro-Braziliaanse percussiegroep Batucada El Nin Eén van de hoogtepunten wordt de muziektheatervoorstelling Kompas door jongeren van het Dr. Leo Kannerhuis in samenwerking met Introdans en Spinvis. De toegang tot het festival is gratis, want iedereen moet gewoon mee kunnen doen!
Het Kwartiermakersfestival is een initiatief van Iriszorg, RIBW Arnhem Veluwe Vallei, Rijnstad, Singel 31 van De Gelderse Roos, Programma Lokale Versterking GGz Wmo en Zorgbelang Gelderland.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Daniëlle Stroes, daniellestroes@zorg belanggelderland.nl.
7
atie s i n a g r o e Vanuit d Lokale omroep en huis-aan-huisbladen vaak blij met uw nieuws Uw organisatie in de media Aandacht vragen voor het werk dat uw organisatie doet, een oproep doen voor vrijwilligers of laten weten dat u een nieuwe folder heeft. Lokale media vervullen vaak een nuttige rol in het doorgeven van dit soort nieuws. Heeft uw woonplaats of regio een eigen radio/tv-station? Welke huis-aan-huisbladen worden er bezorgd? Is er een internet Nieuwssite actief? Ze zijn meestal blij met uw bericht en geven het graag door aan hun luisteraars, kijkers en lezers. Pak het systematisch aan Het ‘zoeken van het nieuws’ begint met het in kaart brengen van de media bij u in de buurt. Maak een lijst met alle kranten, radio- en tv-zenders en internetsites. Verzamel gegevens over hoe hen te bereiken, wanneer ze uitzenden of hun blad verspreiden. U kunt dan snel kiezen welk medium op welk moment het meest geschikt is voor uw nieuws. U kunt er natuurlijk ook voor kiezen om uw nieuws aan alle beschikbare media te sturen.
Voor meer informatie kunt u terecht bij Marit van der Goot, maritvandergoot@ zorgbelanggelderland.nl
Ervaring uit de achterban Elly Best van de Infolijn Alternatieve Geneeswijzen en lid van de Raad van Advies van Zorgbelang Gelderland was recentelijk ‘in het nieuws’ in Ede en omgeving. Ze kreeg op de lokale omroep ruim de tijd om over haar activiteiten te vertellen en er verscheen een interview met haar in De Edese Post. Haar ervaring was erg positief en haar aanbeveling is dan ook: zorg er voor dat de media op de hoogte is van wat u te melden heeft.
Omgaan met de media Hoe ‘het spel’ met de media te spelen, is vaak een kwestie van ‘gewoon doen’. Om leden van achterbanorganisaties daarbij toe te rusten organiseert Academie Zorgbelang Gelderland met enige regelmaat cursussen ‘Omgaan met de media’ of ‘Het schrijven van een communicatieplan’. Informatie over het actuele aanbod vindt u op www.zorgbelanggelderland.nl.
Manifestatie 2009
Zorgbelang Gelderland’s got talent Elk jaar organiseert Zorgbelang Gelderland een manifestatie voor haar achterban. De vierde manifestatie, dit keer met als thema ‘Zorgbelang Gelderland‘s got talent’, vindt plaats op donderdag 19 november 2009 in het Arnhemse Kumpulan in Bronbeek. Paul Wekker, medewerker Zorgbelang Gelderland, in de boksring
Geef u op! U kunt uw talent en wens doorgeven via de website, per mail kimscheffers@zorgbelang gelderland.nl of per telefoon 026 384 28 22. Aanmelden kan tot 15 augustus.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Hebt u een talent of een wens? Dit jaar hebben we ontspanning, contacten leggen en actieve deelname hoog in het vaandel staan. Samen met de medewerkers van Zorgbelang Gelderland mag u dit keer gebruik maken van een open podium. Beschikt u over persoonlijke talenten? Is er iets waarmee u zich graag wilt presenteren? Waarmee volgt u de passie in uw leven? Het podium is op 19 november 2009 voor u! Een vrije en open plek om uw talenten te delen met anderen. Iedereen die deelneemt aan de manifestatie mag een wens doen, voor zichzelf of voor een ander. Zorgbelang Gelderland zal zoveel mogelijk leuke en bijzondere wensen vervullen. De wensen wor-
den zowel ter plekke uitgevoerd als vooraf gefilmd met ‘Rochette & Zwanepol’ op locatie. Veelbelovend Ook een aantal medewerkers van Zorgbelang Gelderland zal zichzelf laten zien van een totaal andere kant. Zij willen graag hun persoonlijke talenten met u delen. Laat u verrassen en doe actief mee! U maakt onder andere kennis op het open podium met: • de boksring van Paul Wekker • de T’ai chi oefeningen van Selma Roos En in de serre met: • de tuinontwerpen van Annemieke Spijker • de creatieve kettingen van Willeke Peeters
8
Krant en website over armoede willen inspireren tot ervaringsnetwerk
Zorgbelang Gelderland komt met Kostbaar Nieuws “Er is veel stille armoede in Nederland. We mogen er onze ogen niet voor sluiten.” Dat zegt Natasja Froger in de Armoedekrant. Naar aanleiding van de televisieserie ‘FF geen cent te makken’, waarin ze met haar man René en hun kinderen een maand op bijstandsniveau leefde, wilde ze graag haar ervaringen vertellen aan Zorgbelang Gelderland. Het interview staat in Kostbaar Nieuws, de Armoedekrant van Gelderland. Daarin ook het opmerkelijke nieuws dat de groep, die recht heeft op voorzieningen in het kader van gemeentelijk armoedebeleid, vele malen groter is dan de groep die er daadwerkelijk gebruik maakt. Onlangs werd bekend dat er gemeenten zijn die het geld, dat van de armoedebestrijding ‘overblijft’, gebruiken om de begrotingstekorten te dekken. Tegelijkertijd met de papieren variant is er een website met discussieforum geopend. Mensen die met armoede te maken hebben en zij die er iets aan willen doen, kunnen op www.kostbaarnieuws.nl de krant ook digitaal lezen, artikelen doorsturen en printen. Het discussieforum nodigt uit om commentaar te leveren op de inhoud van de krant en biedt gelegenheid om lokale of regionale initiatieven te publiceren. Met de Armoedekrant op papier en op het internet start Zorgbelang Gelderland een breed ervaringsnetwerk. Belangenbehartigers aan het woord De krant opent met een interview met Bert Arts, belangenbehartiger voor mensen met een GGzachtergrond (geestelijke gezondheidszorg). Hij maakt duidelijk waarom het zo moeilijk voor hen is om een vaste baan en een redelijk inkomen te krijgen. Rinus van den Bosch is voorzitter van de Wwb-raad in Beuningen, een cliëntenraad voor en van mensen die een uitkering van de Sociale dienst hebben. Hij houdt een pleidooi voor meer gelijkwaardigheid tussen ambtenaren en mensen met een uitkering. Lokale initiatieven belicht Het Epense initiatief om mensen met weinig geld in praktische zin te helpen, levert een mooi beeld op van hoe vraag en aanbod op elkaar kunnen aansluiten. De vrijwilligers die bijvoorbeeld tuinwerk doen of helpen met behangen, hebben zichzelf voor dit soort klussen aangemeld. De stichting Present brengt hen bij elkaar. Het functioneren van een voedselbank komt aan de orde in een interview met Tom Hillemans, voorzitter van de Voedselbank Arnhem e.o. Hoe de politiek tegen dit fenomeen aankijkt, wordt duidelijk in de reacties van zeven Gelderse wethouders. De meningen lopen overigens nogal uiteen.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Hoe armoede ontstaat en hoe je er uit kunt komen De specifieke armoedeproblematiek waarmee gepensioneerde buitenlandse werknemers te maken krijgen, komt ook aan de orde. Omdat zij in veel gevallen niet de volle vijftig jaar, die nodig zijn voor een volledig AOW-pensioen, in Nederland hebben gewoond, worden ze met een behoorlijke inkomensachteruitgang geconfronteerd als ze 65 worden. In een artikel over Hulp bij schulden wordt duidelijk dat iemand bereid moet zijn om drie jaar uiterst zuinig te leven, wil er perspectief op schuldenvrijheid zijn. Hoe de schuldhulpverlening in Nederland werkt en waar men terecht kan staat er ook in. Gevaar voor uitsluiting groot Daarnaast vraagt Zorgbelang Gelderland directeur Eric Verkaar aandacht voor de extra kosten die ziekte en beperking met zich meebrengen. Ook wijst hij op het gevaar van uitsluiting die vaak met armoede samengaat. Hij plaatst het thema armoede daarmee op de Wmo-agenda van de gemeenten. In de Wet maatschappelijke ondersteuning draait alles immers om participatie en armoede bedreigt dat heel sterk.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Liesbeth Zwanepol, liesbethzwanepol@zorg belanggelderland.nl
9
Elftal verbeteringen Leerlingenvervoer bepleit op werkconferentie Door de ervaringen van gebruikers van leerlingenvervoer, konden tijdens de werkconferentie op 2 april in het Provinciehuis in Arnhem, elf concrete verbeterpunten worden ingebracht. In de vorm van KwaliTaxiPunten werden ze overhandigd aan Alex Mink, Statenlid voor de SP, en Frans Willems van de afdeling Gelderland van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Scholen, ouders van leerlingen en vervoerders gaven hun oordeel over de uitkomsten van een onderzoek in Gelderse gemeenten en kwamen zo tot aanbevelingen die het leerlingenvervoer (nog) beter kunnen maken. Tijdens een werkconferentie werden de KwaliTaxiPunten in de vorm van stickers gepresenteerd. Dagvoorzitter Ben Hammer
De werkconferentie Leerlingenvervoer werd georganiseerd door de Gelderse MEE-organisaties, Kans Plus – het belangennetwerk verstandelijk gehandicapten – de stichting Gehandicaptenplatform Overbetuwe en Zorgbelang Gelderland. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Liesbeth Zwanepol van Zorgbelang Gelderland of e-mail: liesbethzwanepol@ zorgbelanggelderland.nl
De stickers met de KwaliTaxiPunten kunnen lokaal duidelijk maken hoe het met het leerlingenvervoer gesteld is. Dat zou kunnen door ze te plakken op busjes, gemeentelijke loketten of personen. Ook kinderen kunnen bijvoorbeeld rondom een opgeplakte sticker een tekening maken en daarmee uitdrukken wat ze goed vinden aan het leerlingenvervoer waarvan ze gebruik maken. Op de werkconferentie bleken alle partijen het er over eens dat de chauffeur een heel belangrijke rol speelt in de kwaliteit van het leerlingenvervoer. Kennis van de beperking van de kinderen die worden vervoerd, maakt dat er gemakkelijk vertrouwen te winnen valt. Een van de KwaliTaxiPunten pleit dan ook voor een vaste vervanger van de chauffeur. Doorschakelen op KwaliTaxiPunten Gemeenten maken de regels voor het leerlingenvervoer en dat leidt soms tot aanzienlijke verschillen in aanpak en procedures van plaats tot plaats. Voor gemeenten was daarom de aansporing om de communicatie rond het aanvragen
Eric Verkaar, directeur Zorgbelang Gelderland overhandigt de Kwalitaxipunten aan Alex Mink, Statenlid voor de SP, links en Frans Willems van de afdeling Gelderland van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, rechts.
van leerlingenvervoer goed te regelen en ouders daarmee tijdig op de hoogte te brengen van wat ze voor hun kind kunnen verwachten. Digitale hulpmiddelen, zoals vooraf ingevulde computerformulieren, zorgen er voor dat ouders niet steeds alles opnieuw moeten invullen als ze voor wijzigingen online gaan. Maar ook het ruimschoots voor de schoolvakanties rond hebben van het vervoersplan voor het nieuwe schooljaar is prettig voor de ouders. Ze weten dan op tijd aan welke voorwaarden ze zelf gehouden zijn en waaraan de vervoerder zich te houden heeft. Innovatie De werkconferentie werd behalve door ouders van leerlingen ook bezocht door verantwoordelijke wethouders en ambtenaren van gemeenten. Diverse vervoerders parkeerden enkele van hun taxibusjes op het binnenterrein van het Provinciehuis. De deelnemers konden er tijdens de pauze innovatieve verbeteringen bekijken aan het rijdend materieel. Innovatie was ook het thema van de voordracht van Carolien Aalders en Harald Faber van adviesbureau Forseti. Zij vertelden over het project OV-Maatje, waarbij kinderen onder begeleiding van vrijwilligers leren om per fiets of met het openbaar vervoer te reizen. Vervolg Om nu de ontwikkelingen te blijven volgen, is voor alle scholen binnen het speciaal onderwijs in Gelderland een lesbrief ontwikkeld. Hieraan is een prijsvraag verbonden. De prijsvraag ActieTaxiPlakken zet de èchte ervaringsdeskundigen aan het plakken. Wat gaat er goed en wat kan er beter in de bus op weg naar school? En hoe maken leerlingen duidelijk wat zij het belangrijkste vinden? De lesbrief doet een paar suggesties aan de hand om een les te wijden aan het leerlingenvervoer op het niveau van leerlingen. De plakresultaten van de leerlingen vormen de inzendingen voor de prijsvraag.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
10
Kort nieuws InZicht over onderzoeksrapport Vangnet en Trampoline Veel mensen met chronische beperkingen op lichamelijk, verstandelijk en/of psychisch vlak, zijn de afgelopen jaren vanuit, vaak afgelegen, intramurale instellingen verhuisd naar kleinschalige woonvoorzieningen of zelfstandige woningen in dorpen of stadswijken. Hoe staat het met de ondersteuning van deze kwetsbare doelgroep? In opdracht van de gemeente Arnhem deed Zorgbelang Gelderland
onderzoek naar de vraag en het aanbod van maatschappelijke steunvoorzieningen. De uitkomsten leest u in de notitie Vangnet en Trampoline die Zorgbelang Gelderland in maart 2009 uitbracht. Recentelijk verscheen er ook een InZicht waarin de belangrijkste conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek zijn samengevat. Notitie en samenvatting zijn te vinden op de website www.zorgbelanggelderland.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Daniëlle Stroes,
[email protected]
Jgdzrghldn Dit ‘Heldenboek’ bevat inzendingen voor de Gelderse JeugdZorg Award 2008; een prijs voor de beste medewerker in de jeugdzorg. De kandidaten werden voorgedragen door consumenten van en collega’s in de Gelderse Jeugdzorg.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hellen Houterman, hellenhouterman@zorg belanggelderland.nl
Notitie over de aanbestedingsprocedure in de Wmo Elke Wmo-raad krijgt vroeg of laat te maken met de aanbestedingsprocedure voor huishoudelijke verzorging. Veel Wmo-raadsleden vinden de materie lastig en de procedure niet transparant. Zorgbelang Gelderland heeft in samenwerking met leden van haar achterban de notitie ‘Aanbesteding van huishoudelijke hulp binnen de Wmo’ geschreven. Deze handleiding is bedoeld om belangenbehartigers te informeren en ondersteunen in hun taak. Wilt u één of meerdere exemplaren bestellen? Dat kan per e-mail: info@zorgbelanggelderland, of per telefoon: 026 384 28 22.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Leonie Wiekamp of Joke Stoffelen, leoniewiekamp@zorg belanggelderland.nl of jokestoffelen@zorg belanggelderland.nl
NIEUW
Lezersvraag De lezersvraag is een nieuwe rubriek in de Vraag aan Bod. Elke editie wordt een vraag of stelling voorgelegd waarop u kunt reageren per mail of op het forum van Infoduct. De leukste, origineelste, meest interessante reactie wordt in het volgende nummer gepubliceerd.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Reageer op de volgende stelling en wie weet staat uw reactie in de volgende Vraag aan Bod: Wordt het EPD (Elektronisch Patiëntendossier) de Betuwelijn van de gezondheidszorg? Stuur uw mening naar kimscheffers@zorgbelang gelderland.nl of reageer op http://infoduct.zorg belanggelderland.nl daar staat de stelling onder het forum bij het onderwerp automatisering.
11
pvang o n e t h c a l en K e i t a m r o f Casus In Gedwongen verhuizing en verandering door nieuwbouw verzorgingshuis De dochter van mevrouw S. heeft een vraag en neemt contact op met de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland. Het verzorgingshuis waar haar moeder woont wordt verbouwd. Er komt een appartementencomplex en woongroepen. Mevrouw S. wil graag na de verbouwing in een van de appartementen haar intrek nemen maar heeft te horen gekregen dat ze daar niet voor in aanmerking komt. In de appartementen mogen namelijk alleen mensen wonen die een Zorg Zwaarte Pakket (ZZP zie kader) 1 en/of 2 indicering hebben. Mevrouw S. heeft een ZZP 4 indicering en komt daarom alleen in aanmerking voor een woongroep. Mevrouw en haar dochter willen dit per se niet. Tot nu toe heeft mevrouw S. in een appartement gewoond. Een gesprek met de verantwoordelijke manager en de ‘Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige’ (EVV) zal die middag plaatsvinden.
Info
De afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland is op alle werkdagen te bereiken van 9.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer 026 384 28 22 of e-mail ikg@zorgbelang gelderland.nl.
Vraag aan bod 2 • juli 2009
Vragen formuleren De medewerker van de afdeling Informatie en Klachtenopvang helpt de dochter van mevrouw S. een aantal vragen op een rij te zetten. Deze vragen kan ze dan in haar gesprek met de medewerkers van het verzorgingshuis stellen. • Wie heeft besloten om deze indeling (indicatie ZZP 1 en 2 in appartementen en ZZP 3 en 4 in een woongroep) te hanteren? • Wat is de reden dat voor deze indeling is gekozen? • Is de cliëntenraad in het proces betrokken en zo ja: wat is haar standpunt? • Is het Zorgkantoor hierover geïnformeerd? Zo ja: wie is geïnformeerd en wat is het standpunt van het Zorgkantoor? • Als bewoners het niet eens zijn met de nieuwe indeling, hoe en waar kunnen ze dan bezwaar aantekenen? • Hoe gaat de organisatie om met bezwaren van de bewoners? De medewerker van de afdeling adviseert de dochter en mevrouw S. om bedenktijd te vragen en niet meteen te reageren op de antwoorden of eventuele voorstellen. Ook wordt mevrouw geadviseerd om contact op te nemen met het Zorgkantoor en te informeren
wat de rechten van de bewoners bij een (gedwongen) verhuizing zijn. De dochter van mevrouw S. geeft aan dat ze blij is met de adviezen en dat ze nu genoeg munitie denkt te hebben om die middag het gesprek aan te gaan. Ze zal terug bellen als ze meer ondersteuning nodig heeft en belooft ook te laten horen welk resultaat ze behaald heeft. Doel bereikt Na een week mailt de dochter van mevrouw S. met het bericht dat het een positief gesprek was. Haar moeder heeft inmiddels van de manager gehoord dat ze in het door haar gewenste appartement mag gaan wonen en niet naar een woongroep hoeft.
Wat is een Zorgzwaartepakket? In een Zorg Zwaarte Pakket (ZZP) staat welke soort zorg en begeleiding een persoon nodig heeft, en mag verwachten. Dit wordt door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vastgesteld. Niet iedereen heeft evenveel zorg nodig. Daarom zijn er verschillende Zorg Zwaarte Pakketten. Zoals lichte pakketten voor mensen die alleen hulp nodig hebben bij de dagelijks verzorging. En zware pakketten voor mensen met bijvoorbeeld een ernstige beperking of een zware vorm van dementie. Pakket 1 is het lichtste pakket en oplopend naar boven worden de pakketten zwaarder. Voor 2009 zijn 52 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP's) vastgesteld voor de drie sectoren binnen de intramurale zorg: • 10 voor verpleging en verzorging • 13 voor de geestelijke gezondheidszorg • 29 voor de gehandicaptenzorg
12