Vraag aan bod 4
december 2010
Zorgbelang debatteert over de toekomst van de zorg Gezondheidszorg 2011 Wensenshow: Manifestatie 2010
uws e i n t e h and en l r e d l e G ng ZorgbelaZorgverzekering workshops en andere evenementen aangekonOp 12 november 2010 ging het, bij TV-programma Hallo Gelderland, over de premie voor de zorgverzekering van 2011. Deze premie stijgt met maar liefst 10%. Moet je als consument overstappen of niet? Christel van Batenburg van Zorgbelang Gelderland was een van de gasten aan tafel en gaf tips over waar je als consument op moet letten. Kwartiermakersfestival Medio september is de tweede editie van het Kwartiermakersfestival van start gegaan. Hier is door de media al veel aandacht aan besteed. Zo verschenen in De Gelderlander en de Arnhemse Koerier artikelen over wijkfeesten in de Arnhemse wijken Malburgen en Lombok waar het Kwartiermakersfestival aan deel nam. Ook werden
digd in de agenda. De activiteit Mooi!, een initiatief van het Kwartiermakersfestival in samenwerking met het Budget Advies Centrum, werd onder de aandacht gebracht door RTV Arnhem en de Arnhemse Koerier. Verder werd in de regionale en lokale media geschreven over bijeenkomsten die Zorgbelang Gelderland (samen met anderen) organiseerde in de regio. Zoals de informatiebijeenkomst van het Achterhoeksnetwerk ‘Kanteling in de Wmo’, jongerendebatten en de uitreiking van de JeugdZorg Award 2010.
gave p o s d u o h In Zorgbelang Gelderland in het nieuws
Colofon
Pagina 2
Digitale pgb-thermometer ‘Kijk en vergelijk met ons mee’
Pagina 3
Zorgbelang debatteert over de toekomst van de zorg
Pagina 4 en 5
Gezondheidszorg 2011
Pagina 6
Samenwerken aan kwaliteitsverbetering in de AWBZ
Pagina 7
Wmo-proof beleid
Pagina 7
Innoveren in de zorg
Pagina 8
Persoonsgebondenbudget (pgb) op slot
Pagina 9
Reizen door de wijk
Pagina 9
Wensenshow: Manifestatie 2010
Pagina 10
Kort nieuws
Pagina 11
Casus Informatie en Klachtenopvang
Pagina 12
Cover Op 8 december jongstleden organiseerde Zorgbelang Gelderland een Toekomstdebat: zorg voor allen, allen voor de zorg!
Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland. Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen.
Eindredactie Kim Scheffers Redactie Hilde Boei, Marit van der Goot, en Liesbeth Zwanepol
Redactieadres Zorgbelang Gelderland Postbus 5310, 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4, 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl
[email protected]
Basisvormgeving Tva! reclame en communicatie, Doetinchem Opmaak Verheij & van der Heide, Arnhem Fotografie Joost Ooijman, Seen Images, Velp; Marcel Scholing en Zorgbelang Gelderland Drukwerk Trioprint Nijmegen bv, Nijmegen
Digitale pgb-thermometer
‘Kijk en vergelijk met ons mee’ De belangenorganisatie Per Saldo heeft een digitale pgb-thermometer ontwikkeld. Met behulp van dit instrument kunnen lokale belangenbehartigers beoordelen hoe het staat met het pgb in hun gemeente. Hoe is de voorlichting over het pgb? En is deze voldoende om een weloverwogen keuze te kunnen maken? Is het pgb-tarief vergelijkbaar met tarieven voor zorg in natura? Moet de besteding van het pgb worden verantwoord en zo ja, hoe gebeurt dat? De thermometer is tot stand gekomen dankzij de inzet van belangenbehartigers in Gelderland en met ondersteuning van Programma VCP, het Verwey Jonker Instituut en Zorgbelang Gelderland. Grote verschillen per gemeenten Er zijn grote verschillen tussen gemeenten als het gaat om de invulling van het pgb in de Wmo. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om voorzieningen zoals hulp bij het huishouden, loophulpmiddelen of woningaanpassingen in de vorm van een pgb aan te bieden. Helaas zijn er nog steeds gemeenten die geen informatie geven over het pgb of dit zelfs afraden. Daar staat tegenover dat er ook (steeds meer) gemeenten zijn die het goed voor elkaar hebben: heldere voorlichting, eerlijke tarieven en een eenvoudige regeling.
Ga in gesprek met het rapport in de hand Belangenbehartigers kunnen het rapport gebruiken om met de gemeente in gesprek te gaan over het gemeentelijk pgb-beleid in de Wmo. Afhankelijk van de uitkomst in het rapport kan dit tot verschillende acties leiden: van het overbrengen van de complimenten aan college en raad bij een zeer goede score tot een pittig gesprek met ambtenaren, de wethouder of raad in het geval er verschillende verbeterpunten zijn.
Joke Stoffelen
Vragenlijst invullen Gehandicaptenorganisaties, ouderenorganisaties en andere lokale belangenbehartigers kunnen samen met de Wmo-raad de digitale vragenlijst gezamenlijk invullen. Na invulling verschijnt er binnen een minuut een digitaal rapport. Dit rapport geeft een rapportcijfer op verschillende onderdelen van het gemeentelijke pgb-beleid.
Definitie pgb: persoonsgebonden budget, ofwel een geldbedrag waarmee u zelf zorg, hulp en begeleiding kunt inkopen. U kiest zelf hulpverleners en begeleiders uit. Of u huurt een organisatie in, die in uw opdracht gaat werken.
Vraag aan bod 4 • december 2010
Meer weten Vanaf januari 2011 is de digitale thermometer pgb Wmo beschikbaar. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marjan Schuring van Per Saldo,
[email protected], 030 231 93 55. Zodra duidelijk is hoe gemeenten scoren zal Zorgbelang Gelderland hier meer informatie over geven.
3
Zorgbelang debatteert over de toekomst van de zorg Stopwatchzorg, een maximumbedrag voor medische behandelingen en de toenemende gedwongen inzet van vrijwilligers in de zorg. Deze drie prangende onderwerpen van de zorgagenda voor de toekomst stelde Zorgbelang Gelderland op 8 december 2010 aan de orde tijdens het Toekomstdebat in het Nijmeegse filmtheather Lux. Het leverde drie levendige debatten op, waaraan zo´n 150 zorgconsumenten, zorgaanbieders, zorgverleners, politici en beleidsmakers actief deelnamen.
Is het terecht dat de overheid een groter beroep gaat doen op vrijwilligers in de zorg? Floris Tas, Nijmeegse wethouder (Groen Links) en Jan Troost, ambassadeur VCP, jagen het debat aan.
Door de stijgende vraag naar zorg, zal er de komende jaren flink moeten worden bezuinigd. Stopwatchzorg, maximumbedragen aan behandelingen en de groeiende inzet van vrijwilligers zijn exponenten van de zorg in de toekomst die nu al opduiken. Volgens Eric Verkaar, directeur Zorgbelang Gelderland, zijn dit de vraagstukken waar het de komende tijd over zal gaan: “Er moet bezuinigd worden, maar wel op een manier dat wij als zorggebruikers tevreden kunnen zijn over de kwaliteit van onze zorg.” In Lux konden de deelnemers met elektronische stemkastjes stemmen over diverse stellingen. Voor iedere debatronde werd een filmpje vertoond met een ludiek intro en aansluitend interviews. Onder leiding van debatleider Roderik van Grieken werd gedebatteerd over een drietal stellingen. Uit een van de eerste stemmingen bleek meteen al dat ruim zestig procent van de aanwezigen van mening is dat bezuinigen op de zorg eigenlijk helemaal niet nodig is als de politiek andere keuzes maakt. Stopwatchzorg in de AWBZ De stopwatchzorg in de AWBZ, waarbij op de seconde nauwkeurig moet worden bijgehouden
hoeveel tijd een zorghandeling kost, heeft bij veel mensen weerstand opgeroepen. Het zou ten koste gaan van de kwaliteit van zorg en het contact tussen zorgverlener en zorgvrager. Ronald Ruijters, manager Zorgkantoor Nijmegen/Noorden Midden-Limburg, betoogde dat stopwatchzorg voornamelijk bedoeld is om kosten te beheersen in plaats van de zorg doelmatig in te zetten waar behoefte is. “Door stopwatchzorg is er geen aandacht voor cliënten. Daarom moet je de financiering niet laten afhangen van de tijd en het moment.” Zorgondernemer Lucia van Milaan was het daar, in haar rol als opponent, helemaal mee oneens: “Stopwatchzorg geeft meer rechtvaardigheid en duidelijkheid. Het is veel transparanter.” Immorele vraag Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP) verdedigde daarna de stelling ‘Iedereen heeft recht op dezelfde behandeling, ongeacht de levensverwachting na de behandeling’. Ze vindt de vraag hoeveel een mensenleven mag kosten immoreel en pervers. “Tot op dit moment hebben we nog een solidair zorgstelsel, waar dit soort behandelingen gewoon betaald kunnen worden. Degene die bepaalt of een behandeling zinvol is, is de arts in de behandelkamer samen met de patiënt, niet de zorgverzekeraar of de politiek.” Leijten besloot haar pleidooi met een oproep ons niet blind te staren op de stijgende kosten van de gezondheidszorg: “Er wordt steeds gezegd dat de zorg onbetaalbaar wordt. Wie zegt dat? Laten we eens kijken wat de zorg ons oplevert als maatschappij in plaats van het altijd alleen als kostenpost te zien.” Volgens Leijten levert de zorg ons zelfs geld op. Zorginhoudelijke keuzes Eric Verkaar van Zorgbelang Gelderland vatte tot slot de diverse meningen kort samen: “De emoties zijn duidelijk, een mensenleven is ontzettend veel waard. Aan de andere kant moeten er ook grenzen gesteld worden omdat de uitgaven de pan uit rijzen. Iedereen weet dat ziekenhuizen
Vraag aan bod 4 • december 2010
4
Tweede Kamerlid Renske Leyten verdedigt de stelling “Iedereen heeft recht op dezelfde behandeling, ongeacht de levensverwachting na de behandeling”.
keuzes maken. Ik hoop dat het altijd zorginhoudelijke keuzes zijn. Als daarbij geld in het spel is, moeten dat transparante politieke keuzes zijn.” Vrijwilligerswerk een hot item door kabinetsplannen Op dezelfde dag dat het kabinet Rutte bekend maakte dat mensen die bijstand ontvangen als tegenprestatie vrijwilligerswerk moeten gaan doen, werd er tijdens het toekomstdebat gedebatteerd over de toenemende inzet van vrijwilligers in de zorg. De verplichting voor bijstandsgerechtigden om bijvoorbeeld in de zorg vrijwilligerswerk te doen is zeer omstreden. Bij de elektronische stemming bleek dat 65 procent van de aanwezigen het onaanvaardbaar vindt dat mensen voor een deel van de noodzakelijke zorg afhankelijk zijn van vrijwilligers. Tevens vond 54 procent dat vrijwilligers geschoold moeten worden als ze cliënten begeleiden. Groter beroep op vrijwilligers De Nijmeegse wethouder Floris Tas (GroenLinks) vindt het terecht dat de overheid een groter beroep op vrijwilligers doet. Tas, verantwoordelijk voor zorg en welzijn, kan eigenlijk niet anders want hij stevent dit jaar af op een tekort van vijf miljoen euro op de Wmo. Jan Troost, ambassadeur lokale belangenbehartiging bij programma VCP, doet de inzet van bijstandsgerechtigden in de zorg denken aan ‘de spruitjeslucht’ van vroeger. “Vrijwilligheid wordt niet altijd beleefd als vrijwilligheid. Als je daaraan begint, verlies je
Vraag aan bod 4 • december 2010
de regie op de zorg en op jezelf.” Hij kreeg bijval van andere tegenstanders: “Vrijwilligerswerk moet vrijwillig zijn.” Een vrijwilliger die actief is bij de verslavingszorg benadrukt dat er veel ervaringsdeskundigheid is bij vrijwilligers. “Ik zie als ex-verslaafde heel snel wanneer iemand in de fout dreigt te gaan.’’ De schurft aan dankbaarheid Ook de tegenstanders, vooral cliënten, roeren zich flink. Een cliënt met ernstige handicaps zag haar PGB van 24 uur per week teruggaan naar 9 uur per week en moet steeds vaker een beroep doen op vrijwilligers: “Er wordt dankbaarheid verwacht. En als ik ergens de schurft aan heb, is het dankbaar moeten zijn voor hulp.” Ook zouden bij inzet van vrijwilligers privacywaarborgen in het geding zijn. Een andere tegenstander wijst op een tekort aan vrijwilligers: “Ik kan ze niet vinden, ik zou niet weten waar ik ze vandaan moet halen.” Maar volgens wethouder Tas zijn ze er wel degelijk: “Ik krijg ze bij tientallen tegelijk binnen.”
Eric Verkaar gaf een samenvatting en aanbevelingen na elke discussieronde.
Meer informatie In een volgde editie van Vraag aan Bod wordt u geïnformeerd over de acties die Zorgbelang Gelderland heeft ondernomen om de uitkomsten van het debat onder de aandacht te brengen van de politiek en andere relevante groepen. Een uitgebreider verslag van het debat is te vinden op www.zorgbelang gelderland.nl. Praat ook mee over dit onderwerp op www.deeljezorg.nl!
5
Gezondheidszorg 2011 De vraag naar gezondheidszorg groeit. Zo stijgen ook de kosten in de gezondheidszorg. Om het tij van stijgende kosten te keren, heeft het kabinet besloten om te bezuinigen. Maar hoe willen ze dit nu doen? Op dit moment lopen twee plannen door elkaar, namelijk de begroting van VWS en het nieuwe regeer en/of gedoogakkoord van kabinet Rutte 1. De begroting omvat alle plannen voor de zorg voor het komende jaar 2011 en het regeer/gedoogakkoord omvat alle plannen voor de komende vier jaar. Als eerste een kort overzicht met wat er staat te gebeuren in de gezondheidszorg in 2011. Het gaat hierbij alleen om de bezuinigingsplannen. In de begroting staan natuurlijk nog meer plannen zoals het oprichten van een kwaliteitsinstituut. Deze en vele andere plannen zijn te lezen in het beleidsplan Volksgezondheid. Wat gaat er bijvoorbeeld uit het zorgverzekeringspakket • Mondzorg (ofwel de tandarts) voor 18-21 jarigen. • Anticonceptiepillen vanaf 21 jaar, behalve bij medische indicatie. • Verandering van zorg en begeleiding gebaseerd op een IQ grens. Voorheen recht op zorg en begeleiding bij IQ van 75 dit wordt 70. • Verder wordt er gekort op de hulpmiddelen, fysiotherapie, oefentherapie en antidepressiva.
Zie ook: www.nos.nl archief economie artikel 11-11-2010 www.kabinetsformatie2 010.nl voor het regeerakkoord www.rijksoverheid.nl klik: publicaties en documenten-ministerie VWStype postbus 51-zoekterm beleidsagenda
Voor meer informatie kunt u contact met Renske Helmer opnemen, renskehelmer@zorg belanggelderland.nl
Naast pakketmaatregelen komen er ook veranderingen die de portemonnee direct raken • De eigen bijdrage van de zorgverzekering stijgt met 40 euro per jaar. • Verlaging pgb tarief met 3%, geen pgb voor mensen zonder vaste verblijfplaats en/of schulden. Uitgesteld tot 2012 zijn de plannen voor een eigen bijdrage in de tweedelijns GGZ. En de eigen bijdrage van 400 euro in de langdurige zorg, omdat uit onderzoek bleek dat dit een te grote aanslag zou zijn op het zak- en kleedgeld van mensen. Wmo gelden Een maatregel die invloed heeft op het beleid van gemeenten is de beperking van Wmo gelden. Gemeenten krijgen minder geld om te besteden aan de uitvoering van de Wmo. De NOS heeft onderzoek gedaan onder verschillende gemeenten hoe zij om zullen gaan met de bezuinigingen die zij opgelegd krijgen.
Vraag aan bod 4 • december 2010
Waar wil kabinet Rutte 1 heen met de zorg? Een heel kleine greep uit de plannen • Revalidatie naar de zorgverzekering. • Sneller aanpassen (rolstoeltoegankelijk maken) stations en treinen. • Verhoging eigen te betalen fysiotherapiebehandelingen van 12 naar 15. • Verlaging van het aantal te vergoeden sessies bij een psycholoog. • Uitbreiding van rechten van patiënten in instellingen. • De mogelijkheid voor ziekenhuizen om winst uit te keren. • Aandoeningen lage ziektelast uit het pakket Gemeentebeleid Maatregelen die invloed hebben op het gemeentebeleid zijn: overhevelen jeugdzorg van provincie naar gemeenten, overhevelen begeleiding/dagbesteding vanuit de Awbz naar de Wmo. Voor beide geldt dat de gemeente hier niet volledig financieel voor gecompenseerd gaat worden. Wat brengt de toekomst Dit is een kleine greep uit de vele plannen die voorliggen om de stijgende kosten in de zorg minder snel te laten stijgen. Of om de lasten die de stijgende kosten met zich meebrengen anders te verdelen. Betekent dit nu dat deze plannen ook allemaal doorgaan? Wat betreft de plannen voor 2011 is het antwoord ja. De begrotingsbehandeling is geweest en de Tweede Kamer heeft met de plannen ingestemd. Wat betreft de plannen in het regeer/gedoogakkoord is het antwoord dat de race nog niet gelopen is. Hiervoor zullen nog vele debatten gevoerd worden en verschillende wetten ingediend in de Tweede Kamer. Deze zal uiteindelijk met de plannen moeten instemmen waarbij een meerderheid van stemmen geldt. Geluiden uit de samenleving kunnen hierin een (grote) rol spelen.
6
Samenwerken aan kwaliteitsverbetering in de AWBZ Voor cliëntenraden, zorgaanbieders en de Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren, regio Nijmegen werd op 30 september een conferentie in Druten gehouden. Het thema was ‘Samenwerken aan kwaliteitsverbetering’. De organisatie lag in handen van het Zorgkantoor Nijmegen, LOC Zeggenschap in Zorg en Zorgbelang Gelderland en komt voort uit een convenant dat in 2009 is afgesloten. Presentatie onderzoeksresultaten Het onderzoeksbureau Significant presenteerde tijdens de conferentie de conclusies van het onderzoek ‘Cliëntenparticipatie en kwaliteit’. Cliënten- en patiëntenraden krijgen een steeds belangrijkere stem in de gezondheidszorg. Hoewel dit belang breed onderschreven wordt, stuit de uitwerking in de praktijk nog wel eens op problemen. Dit geldt voor de afstemming tussen de cliëntenraad en de raad van bestuur van een instelling en voor de relatie tussen zorgkantoor en cliëntenraad ter ondersteuning van zorginkoop. Aansluitend volgde een duopresentatie van ‘Het huis van de zorg’ en het zorgkantoor Noorden Midden-Limburg. Daar heeft men goede
ervaringen met de manier waarop de cliëntenraden, zorgaanbieders en zorgkantoor elkaar weten te vinden. Tijdens de workshops werden relaties uitgediept tussen de verschillende partijen (cliëntenraad, zorgaanbieder en zorgkantoor). Vervolg Deelnemers aan de conferentie waardeerden het initiatief en willen de samenwerking graag verder vormgeven. Daartoe organiseren de drie partijen onder andere een nieuwe bijeenkomst, waarbij verder wordt ingezoomd op de afstemmingsmogelijkheden. De Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren gebruiken de onderzoeksresultaten en de conclusies uit de workshops voor aanscherping van het beleid op het vlak van cliëntenparticipatie.
Zorgbelang zorgt voor inbreng burgers bij werkconferentie gemeente Renkum
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Christel van Batenburg, christelvanbatenburg@ zorgbelanggelderland.nl. U kunt ook het rapport Cliëntenparticipatie voor kwaliteit downloaden op de website www.zorg belanggelderland.nl
Wmo-proof beleid Alle beleidsmedewerkers rekening laten houden met de gebruikers van zorg en welzijn voor wie ze beleid aan het maken zijn. Zo luidt de doelstelling van de Wmo-werkconferentie die de Gemeente Renkum op 11 november organiseerde. Wmo-proof beleid Bij de inrichting van een straat rekening houden met de gevolgen voor alle burgers, ongeacht de beperking die ze hebben: Dat wil de Gemeente Renkum graag. Dan is de stoep dus breed genoeg en staan er geen onnodige obstakels op, bijvoorbeeld. Renkum mikt op Wmo-proof beleid waarbinnen een checklist wordt gebruikt. Op die manier kunnen de medewerkers, bij het maken van beleid, de aandachtspunten één voor één afvinken. Panelgesprek leidt tot aanbevelingen Om burgers actief te betrekken voerde Zorgbelang Gelderland een panelgesprek met inwoners van de gemeente Renkum. Er kwamen mensen aan het woord met een visuele, autistische en psychische beperking. Ook was er inbreng over een ernstige meervoudige beperking en van oudere mantelzorgers. Het leidde tot de aanbeveling dat de burger niet als lastig gezien moet worden en dat er goed gecommuniceerd moet
Vraag aan bod 4 • december 2010
worden. Dus ook als dingen langer duren, kun je dat gewoon even laten weten. Maar de allerbelangrijkste opmerking uit het panel was toch wel: een burger vraagt geen ondersteuning als hij deze niet nodig heeft.
Panelgesprek 11 november 2010, voorafgaand aan de werkconferentie.
Voorbeelden: Zo bleek het voor Mark Lieskamp, die een autistische beperking heeft, belangrijk dat er in zijn woonkern Wolfheze een winkel komt, zodat hij niet naar Oosterbeek hoeft, wat voor hem veel prikkels geeft, waar Mark slecht tegen kan. Jeroen Zwart (visuele beperking) noemde de noodzaak wat betreft geluidwerende maatregelen. Te veel geluid belemmert hem in het openbare leven, door voorbij razende treinen hoort hij geen auto’s meer aankomen, waardoor oversteken een hachelijk avontuur wordt.
7
Wat is het belang van de organisatie en hoe wordt dit gekoppeld aan de wensen van de cliënt?
Innoveren in de zorg In voor zorg! is een stimuleringsprogramma voor organisaties in de langdurige zorg dat vanaf september 2009 tot en met 2012 loopt. Vilans, kenniscentrum langdurende zorg en het ministerie van VWS hebben hierbij een voortrekkersrol. Het programma In voor zorg! heeft tot doel langdurige zorg toekomstbestendig te maken. Veranderende eisen Zorgverlenende organisaties zullen te maken krijgen met veranderende eisen uit de samenleving, zoals een krapper wordende arbeidsmarkt, financiële en economische druk en het daarmee samenhangende overheidsbeleid. De inzet van In voor zorg! moet leiden tot meer klant- en vraaggerichte organisaties. Organisaties die in aanmerking komen voor deelname zijn: organisaties voor verpleging en verzorging van ouderen, gehandicaptenzorg, thuiszorg en langdurige GGz. Cliëntperspectief Als een zorginstelling een contract afsluit met In voor zorg!, dan dient de cliëntenraad hier mee in te stemmen. Op dat moment houdt de betrokkenheid van cliënten of zorgvragers formeel op. Dat terwijl in de ogen van de Zorgbelangorganisaties, de betrokkenheid van zorgvragers juist dan echt belangrijk wordt: het gaat om de implementatie van innovaties die tot een meer klant- en vraaggerichte zorg dienen te leiden. Om dat werkelijk te realiseren is de betrokkenheid van zorgvragers in een instelling absoluut noodzakelijk. Het betrekken van ervaringsdeskundigheid als centrale waarde bij de verbetering van de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg en welzijn, is de kernkwaliteit van de Zorgbelangorganisaties. Zij organiseren deze inbreng in samenwerking met de vele aangesloten zorgvragers en de inzet van vrijwilligers.
Wilt u meer informatie over het projectvoorstel? U kunt dan contact opnemen met Liesbeth Zwanepol of Karin Kalthoff, liesbethzwanepol@zorg belanggelderland.nl of karinkalthoff@zorg belanggelderland.nl
Zorgbelang Gelderland pilot-provincie Zorgbelang Gelderland zal daarom een pilotprovincie zijn om het cliëntenperspectief te koppelen aan de doelstellingen van In voor zorg! Van daaruit is het project ‘Zorginnovatie…door de ogen van de cliënt’ ontstaan. Kern van het project is dat er bij drie Gelderse zorgorganisaties, die deelnemen aan In voor zorg!, allereerst wordt gepeild wat de wensen zijn van de cliënten. Wat vinden cliënten nu van de kwaliteit? Met de drie zorgorganisaties wordt besproken hoe de verbeteringen te realiseren en hoe cliënten hierbij te
Vraag aan bod 4 • december 2010
betrekken. De uitkomsten van dit gesprek worden vastgelegd in een ‘participatie-voorstel’. Zorgbelang Gelderland ondersteunt de participatie in de vorm van het organiseren van de cliëntparticipatie. Het bij elkaar roepen van cliënten in een zogenaamde ‘toetsingsgroep’, van professionals en het begeleiden van de toetsingsgesprekken. Dit heeft als doel dat de cliëntvertegenwoordiging als volwaardig gesprekspartner van de zorgorganisatie fungeert, en er van zowel de kant van de cliënt als vanuit de kant van de zorgorganisatie optimaal rendement gehaald wordt uit elkaars kennis en kunde. Tijdens deze gesprekken tussen organisatie en cliënten wordt samen als het ware onderhandeld over beider belangen, om zo tot een optimaal innovatieresultaat te komen. Doel programma In voor zorg! Streven is dat veel deskundigen en een groot netwerk van zorgorganisaties meedoen aan het programma dat zorginstellingen moet helpen om resultaten van ontwikkel- en stimuleringsprogramma’s in hun werkwijze te implementeren. Dit met het uiteindelijke doel dat de langdurige zorg toekomstbestendig wordt. De essentie van het stimuleringsprogramma is dat instellingen een samenwerkingscontract sluiten met In voor zorg! In deze overeenkomst wordt vastgelegd, welke bewezen klantgerichte innovaties door een zorgorganisatie zullen worden ingevoerd. In voor zorg! stelt hulp in natura, zoals adviseurs, experts, hulp bij uitdieping van een deelvraagstuk of ondersteuning van stafcapaciteit. De implementerende organisatie is verantwoordelijk voor het blijvend gebruik van de innovatie. De coördinatie van In voor zorg! wordt verzorgd door Vilans.
8
Persoonsgebondenbudget (pgb) op slot Afgelopen voorjaar kwam het bericht dat er vanaf 1 juli tot zeker het einde van 2010 geen pgb’s meer afgegeven zouden worden. Met als gevolg een wachtlijst voor pgb aanvragers. Hoe kan dit? Het pgb wordt betaald uit een subsidieregeling. Ieder jaar wordt een bedrag vastgelegd wat besteed mag worden aan pgb’s. Het College voor Zorgverzekeringen verdeeld het bedrag over de verschillende Zorgkantoren. Wanneer een Zorgkantoor het budget verdeeld heeft kan deze geen pgb’s meer verstrekken. Maximum bereikt Op de helft van dit jaar bleken de budgetten op. De oplossing van VWS was helder. Wie nu nog een pgb aanvraagt komt op de wachtlijst of gaat toch een beroep doen op zorg in natura. Dit bericht gaf aardig wat onrust en onder druk van verschillende partijen zijn er op de pgb stop uitzonderingen gemaakt. De wachtlijst geldt niet voor: • Mensen die door de stop geen goede zorg thuis geregeld kunnen krijgen en aanspraak moeten doen op een dure instelling. • Mensen die in een pgb gefinancierd wooninitiatief willen verblijven. Een voorbeeld zijn de Thomashuizen; een kleinschalige woonvorm voor mensen met een verstandelijke beperking. In een huis wonen maximaal acht mensen. • Mensen die in hun laatste levensfase zitten (palliatieve zorg).
• Ernstig zieke kinderen die na een ziekenhuisopname nog specialistische zorg nodig hebben. • Mensen die door een verblijf langer dan twee maanden in het ziekenhuis hun pgb verloren zijn. • De situaties waarbij door vertraging (overschrijding van wettelijke termijn) de indicatie of herindicatie niet op tijd wordt afgegeven. Voor het bovenstaande geldt verder nog dat het alleen voor Awbz gerelateerde pgb’s van toepassing is. En het moet een eerste pgb aanvraag zijn. Deze regels komen te vervallen per 1 januari 2011. Ervaring met de pgb wachtlijst kunt u melden op de site van Per Saldo, www.persaldo.nl links klikken op wachtlijst pgb. Deze actie is gestart omdat de minster heeft gezegd dat voor schrijnende gevallen een passende oplossing gezocht wordt. Laatste nieuws rond pgb In het regeerakkoord staat dat het pgb een recht moet worden in plaats van een subsidieregeling. Wanneer dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren zouden wachtlijsten voor een pgb tot het verleden moeten gaan behoren.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Renske Helmer, renskehelmer@zorg belanggelderland.nl.
Reizen door de wijk Wilt u bewoners betrekken bij het ontwikkelen van het woonservicegebied dan geeft het onderdeel ‘Reizen door de wijk’ op de website van de Provincie Gelderland daarvoor goede handvatten. Ook als u, als bewoner betrokken wilt worden en daartoe voorstellen wilt doen kunt u op de site terecht. Dit onderdeel is door Zorgbelang Gelderland voorbereid en door de Provincie Gelderland verder uitgewerkt.
In de digitale participatiekoffer ‘Reizen door de wijk’ zijn instrumenten opgenomen om bewoners te betrekken bij de ontwikkeling van woonservicegebieden. Deze instrumenten hebben in de praktijk hun waarde bewezen.
Vraag aan bod 4 • december 2010
Inhoud participatiekoffer ‘Reizen door de wijk’ De bagage in de koffer bestaat uit verschillende participatievormen. Het zijn er zeven. De zeven zijn concreet beschreven, met voorbeelden en tips uit de praktijk, met voor elke vorm één webpagina.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Verhaar, hansverhaar@zorg belanggelderland.nl
9
Manifestatie 2010
Wensenshow
Muzikale omlijsting door Dominique van Hoof.
Donderdag 18 november 2010 stond de Manifestatie voor de aangesloten organisaties van Zorgbelang Gelderland in het teken van wensen in vervulling laten gaan. Deze mooie dag werd uiteraard ook dit jaar weer door Angelique Krüger gepresenteerd. Nieuw dit jaar was de muzikale omlijsting door Dominique van Hoof. De Manifestatie bestond uit terugblikken naar wensen van vorig jaar, nieuwe wensen gingen in vervulling en ook werd er een aantal projecten gepresenteerd. Hieronder vindt u een fotocompilatie van deze dag.
Marit van der Goot van Zorgbelang Gelderland presenteerde het nieuwe aanbod vanuit het Potje met geld. Aangesloten organisaties kunnen via GVO drukkers tegen een gereduceerd tarief folders, visitekaartjes, posters en briefpapier laten drukken. Stichting CAVO (culinaire activiteiten voor ouderen) krijgt door Dennis Sanders van GVO het eerste drukwerk aangeboden.
Stichting Pijn-Hoop diende een wens in om pannenkoeken te eten met hun vrijwilligers. Ter plekke heeft Oege van Dijk drie verschillende pannenkoeken staan bakken en konden de vrijwilligers van Stichting Pijn-Hoop als testpanel aan de slag. Vervolgens kregen ze een High tea aangeboden door het Horsterpark in Duiven.
Gehandicaptenplatform Overbetuwe krijgt hulpmiddelen aangeboden voor een scholenproject en een tegoedbon om samen met Ellen Spanjers van Zorgbelang Gelderland een fonds aan te schrijven voor nog meer hulpmiddelen.
Stef Harweg van Zorgbelang Gelderland overhandigt het eerste VG-informatieboekje over het bevolkingsonderzoek naar borstkanker aan Dorien Ederveen van Onderling Sterk Arnhem e.o. en Marjolein Slaats, hoofd screening van het Bevolkingsonderzoek Oost.
Een uitgebreide fotoreportage kunt u vinden op infoduct.zorgbelang gelderland.nl
Linda Vermaas van Monuta Charity Fund overhandigt een cheque aan het Wensenbureau van het RIBW Nijmegen Rivierenland, voor de organisatie van verwendagen voor RIBW cliënten.
De vrijwilligers van Gehandicaptenraad Doesburg krijgen naast een verwenpakket van Dove en Rituals een ‘make-over’ aangeboden door Yvette Buijs van LAC (Lifestyle Advies & Coaching) Arnhem en het ROC (Regionaal Opleidings Centrum) in Doetinchem.
Vraag aan bod 4 • december 2010
10
Kort nieuws Veel waardering voor Een Steekje Los? Het eigenwijze spel Een Steekje Los? - bedacht en gerealiseerd door Ellen Spanjers van Zorgbelang Gelderland - behoort tot de vijf beste Zorgverbeteraars (De zorgverbeteraarsprijs is een initiatief van Agis Zorgverzekeringen om goede ideeën te genereren voor betere zorg en gezondheid). Geen hoofdprijs, wel veel waardering voor dit spel. Meer over het spel, prijzen, recensies en bestelwijze op www.eigenwijsspel.nl.
Gelderse JeugdZorg Award 2010 Een terugkerend onderdeel van de Week van de Jeugdzorg is de uitreiking van de Gelderse JeugdZorg Award. Dit jaar voor de vierde keer. Meer dan 70 mensen hebben samen ruim 50 mensen aangemeld voor deze prijs. Ruim 50 mensen die zo gewaardeerd worden dat anderen ze in aanmerking wilden laten komen voor de Award. De jury waar ouders en jongeren deel van uitmaakten, kozen zes genomineerden: drie voor de categorie ‘Professionals’ en drie voor die van ‘Vrijwilligers’. Zaterdag 20 november werden de winnaars bekend gemaakt en gehuldigd: Derk-Jan van Putten uit ‘t Harde, slechts 19 jaar, en al zo betekenisvol voor jongeren met een lichamelijke beperking. Derk-Jan is de winnaar van de Award voor vrijwilligers. En dan Els en Martien Kraan, een pleeggezin uit Winssen, dat al meer dan 150 kinderen een plek wist te geven. Indrukwekkende en ontroerende verhalen. Els en Martien zijn de winaars van de Award voor professionals.
Alle aanmeldingen, dus ook die van de winnaars, zijn terug te vinden in het boekje Jeugdzorghelden 2010, dit is te downloaden via www.zorgbelanggelderland.nl.
Zie mij, gedichtenbundel van Charlotte Driessen Deze uitgave bevat gedichten van Charlotte Driessen (1991). In eerste instantie schreef Charlotte voor zichzelf. Maar in de Week van de Jeugdzorg 2009 maakte ze haar debuut met het voordragen van gedichten voor een publiek van kinderen en jongeren. Daarna heeft ze haar talent nog op meerdere plekken laten zien. Onder andere tijdens de manifestatie van 2009.
Deze uitgave kunt u downloaden via www.zorgbelanggelder land.nl.
Kwartiermakersfestival Arnhem De tweede editie van het Arnhemse Kwartiermakersfestival is medio september van start gegaan. Er is gekozen voor een spreiding van activiteiten over het hele jaar. Kunstenaars met en zonder beperking presenteren zich tot en met juni 2011 op vele plaatsen in Arnhem via allerlei kunstzinnige en culturele activiteiten: exposities, theater, muziek, film, dans, open podia, circus, workshops en nog veel meer. De toegang tot (bijna) alle festivalactiviteiten is gratis. Het festival wordt op zaterdag 11 juni 2011 afgesloten met een spectaculair slotfestijn in de Arnhemse binnenstad. Wij hopen ook u tijdens een of meerdere van onze activiteiten te mogen verwelkomen! Financiers: Dankzij financiële bijdrages van de Gemeente Arnhem, VSB fonds, Oranje Fonds, Dokter Wittenberg Stichting, en de sponsoren Vivare en Attent wonen welzijn zorg kan het Financiersfestival plaatsvinden.
Vraag aan bod 4 • december 2010
Op www.kwartiermakersfestivalarnhem.nl kunt u meer lezen over het festival, het programma bekijken en u kunt zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief.
11
pvang o n e t h c a l en K e i t a m r o f Casus In Een gebit zonder einde Soms duurt het lang voordat iemand erachter komt dat de ingeslagen weg niet gaat lukken. Dat overkwam de heer Terhorst. Meer dan een jaar geleden liet hij een gebit aanmeten. Iets specifieker: het was een klikprothese. Vanaf het allereerste begin zat de prothese niet goed. En uiteraard gaat u er dan nog van uit dat het gewenning betreft. Of dat het probleem met een kleine aanpassing is opgelost. Maar na meer dan zeven aanpassingen lijkt er geen einde te komen aan de problemen. En wordt het steeds lastiger om het wéér aan te kaarten bij de tandarts. Met een gevoel van ‘hoe nu verder’ nam de heer Terhorst contact op met Zorgbelang Gelderland. Ruim anderhalf jaar geleden werd de klikprothese aangebracht. Het zou een prima functionerende prothese moeten zijn. Waar de heer Terhorst alles mee kon doen wat hij voorheen ook deed. Maar het werd een gebed zonder einde. Etensresten bleven er onder zitten, ook na diverse aanpassingen. Praten werd lastig, want zijn tong sloeg steeds dubbel onder de prothese. Ondanks de goede wil van de tandarts en alle correcties aan de prothese, bleef een oplossing uit.
Info
De afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland is op alle werkdagen te bereiken van 9.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer 026 384 28 22 of e-mail ikg@zorgbelang gelderland.nl.
Geen verbetering De medewerkster van Zorgbelang Gelderland analyseert het probleem en stelt open vragen. Hiermee wordt het hele traject en de geschiedenis in kaart gebracht. De heer Terhorst blijkt een overstap te hebben overwogen naar een andere tandarts. Maar dat blijkt lastig, wanneer de geraadpleegde tandarts verneemt welke problemen er spelen met de klikprothese. Ook is een tandtechnisch laboratorium ingeschakeld om te kijken of de prothese voldoet. Bij iedere hulp en aanpassing is er weer hoop op verbetering. En telkens valt het resultaat weer tegen, met als gevolg dat de moed hem in de schoenen zinkt. De zorgverzekeraar heeft dan wel alles vergoed, maar gaat er van uit dat de huidige prothese zes jaar lang wordt gebruikt. Pas na die tijd heeft de heer Terhorst weer recht op een nieuwe vergoeding. Geen hoopvol vooruitzicht.
Vraag aan bod 4 • december 2010
Open gesprek Na alle pogingen neemt bovendien de irritatie toe en de communicatie af. Het wordt steeds lastiger om het onderwerp te bespreken met de tandarts. De medewerkster van Zorgbelang Gelderland informeert naar de doelen van de heer Terhorst en zet alles op een rijtje. Daarbij wordt ook een mogelijke klachtenprocedure besproken. Maar de oplossing ligt in eerste instantie bij een gesprek, waarbij de heer Terhorst en de tandarts elkaar met open vizier tegemoet treden. Daarbij is het van belang om bepaalde spelregels in acht te nemen. Die worden besproken met de heer Terhorst. Om hem verder te ondersteunen stuurt de medewerkster van Zorgbelang Gelderland die spelregels naar hem toe via e-mail, ter voorbereiding op het gesprek. Oplossing in zicht De voorbereidingen hebben succes gehad. De heer Terhorst had voldoende handvatten om een open en eerlijk gesprek aan te gaan. En dat werpt zijn vruchten af. De tandarts was ontvankelijk voor zijn argumenten en heeft zijn cliënt een compleet nieuwe prothese aangeboden. Zonder kosten. De heer Terhorst is blij en informeert de Zorgbelangmedewerkster opgelucht over het eindresultaat. Deze case is op waarheid gebaseerd. Om privacyredenen zijn de namen fictief.
12