ACTIVITEITENPLAN 2007-2008
Voorwoord De Vereniging Peuterspeelzaal Wichmond, kortweg “Peuterpret”, wil de peuters in Wichmond en omgeving een kwalitatief goede opvang bieden. Zij kunnen op de peuterspeelzaal in een vertrouwde en veilige omgeving met leeftijdgenootjes spelen Daarbij staat het individuele kind altijd centraal. De activiteiten van de peuterspeelzaal zijn gericht op het spel én de ontwikkeling van de peuters. Peuters hebben enerzijds behoefte aan veiligheid en structuur, anderzijds willen ze de wereld om hen heen te verkennen. Peuterpret wil deze structuur en herkenning bieden door een vast patroon van activiteiten binnen een vaste dagindeling, een consequente houding en veelal een vaste groepsindeling met vaste leiding. Daarbinnen is ruimte voor de peuters om hun eigen voorkeuren te volgen in hun spel en ontwikkeling. In dit activiteitenplan kunt u lezen wat er op de peuterspeelzaal zoal wordt gedaan. Hoofdstuk 1 beschrijft welke activiteiten er voor de kinderen worden aangeboden, hoofdstuk 2 gaat in op activiteiten voor ouders en hoofdstuk 3 behandelt de activiteiten gericht op de leiding. De verenigingsstructuur wordt beschreven in hoofdstuk 4 en tot slot wordt in hoofdstuk 5 een kijkje-in-de-keuken geboden van een reguliere ochtend op de peuterspeelzaal. Het activiteitenplan is daarmee een opsomming van activiteiten en speerpunten van de peuterspeelzaal maar geeft ook inzicht in de structuur in het aanbod van activiteiten, de bestuurlijke organisatie, vormgeving van oudercontact, professionalisering van de leiding etcetera. Dit plan richt zich met name op de ouders en verzorgers. Wij nodigen hen (maar ook andere belangstellenden) van harte uit om kennis te nemen van het activiteitenplan. Uiteraard staan wij open voor suggesties voor verbetering.
Wichmond, november 2007 Namens het bestuur van Peuterpret Dorothé Hammecher voorzitter
2
Hoofdstuk 1
Activiteiten gericht op de kinderen
De peuterspeelzaal is een plek waar de peuters kunnen spelen en zich kunnen ontwikkelen. De activiteiten worden aangeboden volgens vaste structuren en in bepaalde thema’s. De structuur blijkt vooral uit een vaste indeling van het ochtendprogramma. Deze is beschreven in het hoofdstuk ‘Een ochtend op peuterspeelzaal Peuterpret”. Spelen Een belangrijk doel van de peuterspeelzaal is om kinderen met leeftijdsgenootjes te laten spelen. De mogelijkheden zijn ruim: - knutselen: kleien, verven (met vingers of kwast), knippen, scheuren, propjes maken, plakken, kralen rijgen, tekeningen maken, kleuren, fantasieknutsels van waardeloos materiaal etcetera; - fantasiespel: poppenhoek, treintje spelen, winkeltje, keukentje, verkleden, met auto’s en trekkers een spel over garages, boerderij etcetera. Het materiaal is ruim voorhanden en de fantasie van de peuters doet de rest. Fantasiespelletjes met de leidsters zijn bijvoorbeeld mimiekspelletjes, allemaal samen op reis (met trein/boot/auto) en onderweg van alles zien etcera; - musische activiteiten: liedjes zingen, versjes, muziek maken met muziekinstrumenten (soms zelfgemaakt), peuterdansjes, kringspelletjes met een liedje etcetera; - bewegingsspel: fietsen, steppen, gymnastiekspelletjes, glijbaan, door de kruiptunnel, schommelen, hollen, springen, balspel, kloslopen, kunstjes laten zien etcetera. In veel bewegingsspelletjes worden muziek, bewegen en fantasie gecombineerd; - gezelschapsspelletjes: plaatjes kijken, puzzelen, kleuren benoemen, lotto, verstoppertje, toveren, memory, vloerpuzzels etcetera; - buitenactiviteiten: zandbak, fietsen, glijden, rennen, hinkelen, stoepkrijten, wandelingetjes maken, met water spelen, balspel etcetera; - uitstapjes: enkele malen per jaar wordt er een uitstapje gemaakt. Zie onder ‘thema’s en bijzondere activiteiten’. - Feestjes: allerlei jaarlijkse feesten worden samen gevierd, zoals Sinterklaas, Kerst, carnaval en een palmpaasoptocht. De verjaardag van de peuter wordt uiteraard gevierd waarbij de jarige middelpunt van het feest is, compleet met feestmuts en kaarsjes. Ook de verjaardagen van de leidsters worden uitgebreid gevierd; - Vrij spel: er is veel gelegenheid tot vrij spel, waarvoor allerlei materialen aanwezig zijn zoals duplo, lego, blokken, allerlei rijdend materiaal, keukentje, winkeltje, water-zandtafel, poppenhoek, leeshoek, glijbaan, puzzels etcetera. Maar bovenal zijn er andere kinderen om mee te spelen en te dollen! Ontwikkelen Van oudsher zijn peuterspeelzalen gericht op het stimuleren en volgen van de ontwikkeling van de peuters. In het bovenstaande spelaanbod zit al heel veel ontwikkelingsmateriaal. Daarnaast wordt door Peuterpret het volgende aangeboden: - taalontwikkeling: elke ochtend worden alle kinderen in kleine groepjes voorgelezen door een ‘voorleesmoeder’, kinderen kunnen boekjes lenen uit de eigen bibliotheek van Peuterpret (informele voortzetting van Boekenpret), eens in de paar jaar is er een voorleesontbijt met een gast-voorlezer, activiteiten in het kader van de Kinderboekenweek, voorleesdagen etcetera; - Kindvolgsysteem: Peuterpret werkt met het kindvolgsysteem Pravoo. Dit houdt in dat alle peuters gedurende hun jaren op Peuterpret door de leidsters drie maal worden geobserveerd, in een vast ritme en volgens een voorgeschreven methodiek. Er wordt niet gekeken hoever een peuter in zijn of haar ontwikkeling is, maar of zij of zij zich op een bepaalde leeftijd bepaalde vaardigheden 3
-
hebben eigengemaakt. Het doel van de observaties is om iedere peuter in zijn of haar ontwikkeling te volgen. Er wordt gelet op binnenkomst, spelen, werken, kringactiviteiten, sociaal-emotioneel gedrag, taal, motoriek, zintuiglijke waarneming en redzaamheid. Opvallende zaken worden met de ouders besproken. Ouders kunnen altijd inzage krijgen in de observaties over hun kind. Leidsters kunnen aan ouders zogenaamde ‘Pravoo-ouderbrieven’ uitreiken, indien van toepassing (een ouderbrief behandelt een bepaald opvoedkundig thema). Het eindverslag wordt besproken met de ouders waarbij hen gevraagd wordt om dit verslag over te dragen aan de leerkracht van groep 1. VVE (vroeg- en voorschoolse educatie): De leidsters zijn in 2007 opgeleid voor het VVEprogramma Startblokken. Enkele onderdelen hieruit worden inmiddels al toegepast. In 2008 volgen de leidsters een training voor het VVE-programma Ze laten het je zien, ze laten het je horen. Voor 2008 zal nog worden bepaald hoe al deze programma’s worden toegepast. De subsidie voor het VVE-programma Boekenpret (voorlezen/boekenuitleen) is in 2006 beëindigd echter de activiteiten voorlezen en boekenuitleen worden voortgezet, met eigen boekjes en met dank aan de voorleesmoeders.
Thema’s Een groot deel van de activiteiten op Peuterpret wordt aangeboden in de vorm van thema’s. Enkele voorbeelden: - Seizoenen: in het voorjaar bezoeken we de lammetjes, in de zomer is er een fietstocht (laatste schooldag) en in de herfst wordt er steevast een boswandeling gemaakt; - De belangrijkste feestdagen worden op Peuterpret gevierd: Sinterklaas, Kerst, Carnaval, Palmpasen. Vieringen zijn meestal met ouders, en vaak gecombineerd met Basisschool De Garve; - Alle verjaardagen van de peuters worden gevierd, evenals die van de leidsters. De jarige job krijgt een feestmuts, er wordt gezongen, getracteerd en er is een (kunst)taart met kaarsjes. Er wordt speciaal stil gestaan bij het afscheid van de vierjarigen. - Gerichte thema’s door het jaar heen. Bijvoorbeeld: Rupsje nooit genoeg, Bob de Bouwer, bepaalde diersoorten. Overige activiteiten voor de kinderen: - schoolreisje: één keer per jaar gaan alle peuters op schoolreisje. Dit wordt begeleid door de leidsters en de ouders. De laatste jaren ging het schoolreisje naar Ballorig in Zutphen; - Laatste schooldag: op de laatste dag voor de zomervakantie gaan de peuters, als het weer het toelaat, met leiding en ouders fietsen, met onderweg een gezellige picknick. - Bezoek aan de plaatselijke bakker: 1 x per twee jaar wandelen de kinderen naar de plaatselijke bakker en mogen daar koekjes bakken.
4
Hoofdstuk 2
Activiteiten gericht op de ouders
De peuterspeelzaal hecht eraan dat het contact tussen ouders, leiding en bestuur goed en laagdrempelig is. Het bestuur hecht aan een optimale invulling van de ‘couleur locale’, dat wil zeggen: het optimaal aansluiten bij de mogelijkheden en wensen die er bij ouders (en andere betrokkenen) bestaan. Kennismakingsbezoek Ouders die overwegen om hun peuter aan te melden kunnen een kennismakingsbezoek brengen. Er zijn geen aparte open dagen. Een telefoontje met de leiding is voldoende voor het maken van een afspraak. Schoolgids Elk jaar wordt door een aantal ouders, in opdracht van het bestuur, een schoolgids gemaakt. Deze wordt aan het begin van het schooljaar uitgereikt aan alle ouders en andere belangstellenden. Hierin staan alle praktische wetenswaardigheden over de Peuterpret maar ook verslagen van activiteiten en de ALV, kindertekeningen, verjaardagsdata etcetera. De schoolgids blijkt dan ook door aspirant-ouders erg te worden gewaardeerd als informatiebron. Contact tussen leiding en ouders Als een kind eenmaal op de Peuterpret zit is er zowel bij het brengen als bij het halen gelegenheid voor een (korte) uitwisseling met de leiding. Is er behoefte aan een langer gesprek dan wordt hier een afspraak voor gemaakt, eventueel kan dat ook telefonisch afhankelijk van de situatie. Contact tussen bestuur en ouders Het contact tussen ouders en bestuur vindt ten minste één keer per jaar plaats op de Algemene Leden Vergadering (ALV). De ALV wordt vaak gecombineerd met een thema, b.v. een lezing, workshop of film. Thema’s van de afgelopen jaren waren: kinderboeken, voetreflexmassage en de jaarfilm van Peuterpret. Gedurende het jaar informeert het bestuur de ouders incidenteel over ontwikkelingen via nieuwsbrieven. Ouders als vrijwilliger Af en toe wordt een beroep gedaan op ouders voor vrijwillige inzet. Reguliere inzet wordt bijvoorbeeld geleverd door de luizenmoeders en voorleesmoeders. Daarnaast dragen ouders op andere manieren vrijwillig hun steentje bij, bijvoorbeeld door het gratis drukken van de schoolkrant of ander drukwerk, of tijdens gezamenlijke klussen die moeten worden geklaard. Dankzij deze inzet is bijvoorbeeld een prachtig speelterras gerealiseerd en zijn onlangs de buitenspeeltoestellen vernieuwd. Ouders ontmoeten ouders (en leiding en/of bestuur) Ouders ontmoeten elkaar bij het brengen en halen, tijdens gezamenlijke bijeenkomsten (b.v. het maken van Sintsurprises, vieringen, schoolreisje, laatste schooldag, ALV), de themabijeenkomsten en op klusdagen. Er worden incidenteel themabijeenkomsten georganiseerd voor ouders, b.v. over kinder EHBO, brandpreventie, opvoeding (door Sensire), ontwikkelingen rond school of dorp (b.v. komst BSO) en dergelijke.
5
Hoofdstuk 3
Activiteiten voor en door de leiding
De leiding van peuterpret bestaat uit twee betaalde leidsters en drie vrijwilligsters. Tezamen vormen zij het team. Elke groep heeft een vaste bezetting van één betaalde leidsters en een vrijwilligster. Professionalisering Er is veel aandacht voor de professionalisering van de leidsters: één maal per jaar gaan alle leidsters verplicht naar een herhaling voor de kinder-EHBO, de leidsters zijn een paar jaar geleden opgeleid voor het kindvolgsysteem PRAVOO en onderhouden dit. In 2007-2008 volgen zij de training voor het VVEprogramma Startblokken, gevolgd door de opleiding ‘Ze laten het je zien, ze laten het je horen”. Circa vier keer per jaar nemen de leidsters deel aan de zogenaamde ‘leidstercontactavonden’ waar alle leidsters uit de gemeente Bronckhorst elkaar ontmoeten en kennis delen. Eén maal per jaar brengt de leiding een bezoek aan de Kindvakbeurs. Arbeidsomstandigheden en risico-inventarisatie Het meubilair van de Peuterpret is enkele jaren geleden vervangen. Voor de leidsters betekende dit een verbetering van hun arbeidsomstandigheden: zij hebben betere zitmeubels (hoge zit) en ook het verschoonmeubel is verbeterd (in hoogte verstelbaar, met een trapje voor de peuters zodat deze niet meer hoeven te worden getild). Meubilair is voorzien van wieltjes hetgeen het dagelijkse in- en uitruimen vergemakkelijkt. Gezondheid, veiligheid en hygiëne Naast Arbomaatregelen voor de leiding worden er ook voorzorgsmaatregelen getroffen in het belang van de peuters. De GGD en brandweer houden reguliere inspecties, eventuele adviezen daaruit worden opgevolgd. Er is een protocol voor ontruiming, dit wordt geoefend tijdens wandelingen met de peuters. Na elke schoolvakantie worden de peuters gecontroleerd op hoofdluis. Ouders krijgen af en toe folders uitgereikt (bacteriënwijzer, kinderEHBO, brandwondenpreventie, hoofdluis en dergelijke).
6
Hoofdstuk 4
Vereniging en bestuur
De Peuterpret kent een verenigingsstructuur. Het bestuur van de Vereniging Peuterpret bestaat uit: Dorothé Hammecher (voorzitter) Marianne Benard (secretaris) Henk Ellenkamp (penningmeester) Herbert Keppels (algemeen bestuurslid) Rikie Besseling (namens de leiding) Het bestuur vergadert circa zes keer per jaar, gemiddeld één keer per zes weken, en niet in de schoolvakanties. Ten minste één keer per jaar wordt een algemene ledenvergadering gehouden. Meestal vindt deze plaats inde maand juni. Taken van het bestuur zijn o.a.: werkgeverschap voor de betaalde leidsters, aansturing vrijwilligers, faciliteren en ondersteunen van de leiding bij hun activiteiten voor de peuters, het verzorgen van de financiële administratie en het secretariaat van de vereniging, contacten met de gemeente, contacten en afstemming met ketenpartners (waaronder de basisscholen), het volgen van landelijke ontwikkelingen en deze vertalen in lokale uitvoering, het borgen van de continuïteit van de peuterspeelzaal en dergelijke. Er is geen aparte oudercommissie. In feite fungeert het bestuur als zodanig. Het bestuur hecht er daarom aan om altijd ten minste één en liefst meerdere ouders in haar midden te hebben. De peuterspeelzaal wordt hoofdzakelijke gefinancierd door de ouderbijdragen en gemeentelijke subsidie. Daarnaast zijn er vele donateurs, bestaat er de steunstichting Vrienden van de Peuterpret, is er een groeiend aantal adverteerders in de schoolkrant en worden de schoolkrant plus ander drukwerk gratis gedrukt dankzij ouders. Er worden geen acties gehouden om geld in te zamelen. Mocht de financiële situatie nijpend worden of in het geval van een bijzondere aanleiding (b.v. jubileum) dan wordt dit wel overwogen. Gelukkig is er een grote bereidheid bij de ouders om te helpen waardoor een aantal grote klussen (aanleg terras en buitenspeeltoestellen) tegen geringe kosten kan worden uitgevoerd.
7
Hoofdstuk 5
Een ochtend op de peuterspeelzaal
Onderstaande beschrijving is een voorbeeld van wat er op een ochtendje Peuterpret zoal gebeurt en wordt aangeboden. De activiteiten en spellen worden aangeboden in een vaste structuur. Dit biedt kinderen duidelijkheid, veiligheid en voorspelbaarheid: kinderen weten na een tijdje waar ze aan toe zijn en wat er van hen wordt verwacht. De tijden en activiteiten kunnen wisselen, maar grofweg ziet een ochtend er als volgt uit: 8 uur: leidsters zetten alle spullen klaar en bereiden de ochtend voor Om 8 uur zijn de twee leidsters aanwezig op de Peuterpret. Meestal treffen zij een lege zaal aan, en hun eerste taak is dan ook het klaarzetten van álle spullen: de meubeltjes, speeltoestellen, spelletjes en fantasiemateriaal (poppenhoek, keukentje, lego etcetera) worden uit de berging gehaald, op de tafel liggen puzzels, spelletjes en knutselspullen klaar. De leidsters bespreken samen de bijzondere thema’s en activiteiten voor die ochtend. Vanaf 8.30: ontvangst, afscheid nemen, wennen en vrij spelen: De peuters worden door de ouder of oppas in de zaal gebracht en worden begroet door een leidster. Ook is er tijd voor een praatje met de ouders. Elk kind mag op zijn of haar eigen manier binnenkomen en beginnen: even de kat uit de boom kijken of je meteen volop in het spel storten met de andere kinderen. De kinderen mogen direct spelen terwijl de ouders de tassen uitpakken en het meegebrachte eten en drinken klaarzetten op het dienblad, eventuele boekentasjes worden op tafel gelegd. Ouders of oppas kunnen nog even met hun peuter puzzelen of een spelletje doen, of informatie uitwisselen met de leidsters, waarna het tijd is voor een afscheidsknuffel. Het afscheid nemen valt niet altijd mee, vooral voor de ‘nieuwe’ kinderen is dit even wennen. De leidsters helpen hierbij en bieden de peuters afleiding of een troostende knuffel en zwaaien samen de ouder of oppas uit. Vaak helpt dit, en zijn de tranen al gedroogd als de buitendeur in het slot valt….. 9 uur: vrij spel, knutselen, voorlezen en boekjes wisselen Om 9 uur zijn alle kinderen aanwezig (maximaal 16 per ochtend) en komt ook de voorleesmoeder. Alle kinderen mogen nog even vrij spelen, naast of met elkaar. Er zijn speelhoeken en allerlei soorten speelmateriaal. In het vrije spel leren de kinderen met elkaar om te gaan: samen spelen, samen regels maken en samen delen. Als de peuters er niet uitkomen helpen de leidsters. De voorleesmoeder neemt de kinderen ondertussen in groepjes van vier mee naar de keuken. Dat is niet zo moeilijk want vaak staan ze al te dringen wie er als eerste mag. In de keuken mogen de kinderen op de mat zitten, lekker tegen de (warme) radiator en worden ze voorgelezen. Daarna kunnen de kinderen die een boekje hebben teruggebracht een nieuw boekje uitkiezen. Dit gaat mee in de speciale gele boekentas. Ondertussen zijn de andere kinderen aan het knutselen geslagen of genieten van het vrij spelen. Eén leidster helpt de kinderen die willen knutselen (in kleine groepjes) en de andere leidster loopt rond voor het algemeen toezicht. Bij het knutselen staat het plezier in het bezig zijn voorop, niet het leveren van een prestatie. Het is belangrijk de peuter te waarderen in alles wat hij of zij maakt. Wel worden aan de peuters, naarmate zij ouder worden, meer richtlijnen geboden, bijvoorbeeld voor het gebruik van verf en plaksel: de eerste verf- en plakwerkjes zijn kleddernat maar naarmate ze ouder worden leren ze hoe het met minder materiaalgebruik netter kan. De fijne motoriek is dan over het algemeen zo ontwikkeld dat ze het dan ook goed kunnen en leuk vinden.
9.45: opruimen en toiletronde
8
Om 9.45 u. gaan alle kinderen die oefenen met zindelijkheid naar de WC (en de kinderen die dat interessant vinden kijken toe….een goed leermoment!). Luiers worden verschoond, indien nodig. Zindelijke kinderen bepalen zelf wanneer zij naar de WC gaan. Er wordt opgeruimd, en alle kinderen helpen daarbij. Opruimen is nu eenmaal iets wat erbij hoort en de zelfredzaamheid van de peuters wordt hierdoor gestimuleerd. Ieder peuter doet wat hij of zij zelf kan. 10.00 u.: kring, samen eten en drinken, praten, liedjes zingen, muziek luisteren, feest vieren Om 10.00 u. wordt er aan in de kring samen gegeten en gedronken, liedjes worden gezongen en kringgesprekjes gehouden over diverse onderwerpen. De kring is een rustpunt en een gezamenlijk sociaal moment. Samen praten betekent leren vertellen wat je bezig houdt, durven spreken in een groep maar ook luisteren naar elkaar. In de kring wordt samen feest gevierd: als een kind of leidster jarig is is dit het moment voor de traktatie. De jarige job wordt uiteraard in het zonnetje gezet. Hij of zij krijgt een prachtige feestmuts en er worden kaarsjes aangestoken op een kunsttaart. Kinderen die vier worden mogen op een vel behang op de grond liggen om te worden nagetekend. 10.45 u.: Afruimen, vrij spel, begeleide activiteiten, buiten spelen. Om 10.45 u. ruimen de leidsters de tafel af. De bekers en trommeltjes gaan weer in de tasjes, samen met de uitgekozen boekjes. Ondertussen mogen de kinderen vrij spelen of op de fietsjes, wat overgaat in een begeleide activiteit, b.v. kleien, kralen rijgen, knutselen, spelletjes, kringspel). Bij mooi weer wordt er uiteraard altijd buiten gespeeld, op het terras of (als het gras droog is) in de tuin. 11.45 u. opruimen en afscheid nemen Vanaf 11.45 komen de ouders en oppassen de peuters weer ophalen. Soms kost dat moeite en willen de peuters nog even blijven… ondertussen kunnen de leidsters dan nog een gesprekje voeren over dingen die gebeurd zijn of die opvielen. De tasjes worden gepakt, de jassen aan, zwaaien naar juf en naar huis. Tot de volgende keer!
9
