Jaarverslag 2013
Voorwoord van het bestuur
In de beleidsvisie 2012-2015 die de bibliotheek heeft opgesteld wordt de meerjarenbeleidsvisie gegeven voor de komende jaren. Behalve de visie en de missie staan in de beleidsvisie de kernfuncties van de bibliotheek centraal gekoppeld aan de speerpunten van beleid. Een belangrijk speerpunt in 2013 was de doorgang van de plannen met betrekking tot het vestigingsbeleid zowel voor de vestiging in Maassluis als voor de vestigingen in MiddenDelfland. In 2013 werd een begin gemaakt met de herinrichting van de jeugd- en jongerenafdeling waarbij rekening gehouden werd met een andere invulling van de Leesstraat (MLP, 4YOU! en het Lees- en Schrijfpunt). In Midden-Delfland waren alle ogen gericht op de vestigingen Schipluiden en Maasland. Het servicepunt in Schipluiden werd op 31 januari officieel geopend en de bibliotheek Maasland werd verhuisd naar de Daltonschool De Schutse om daar als servicepunt aan een nieuwe start te beginnen op 2 september 2013. Naast deze ontwikkelingen op het gebied van de vestigingen heeft de bibliotheekorganisatie ook in 2013 inhoud gegeven aan haar rol als sociaal maatschappelijke instelling. In Maassluis werden alle inwoners die van een minimumuitkering moeten rondkomen opnieuw in staat gesteld (in samenwerking met de gemeente) om een gratis bibliotheekabonnement te verkrijgen. In 2013 maakten 205 mensen gebruik van deze mogelijkheid. Ook in MiddenDelfland kon aan mensen met een minimumuitkering deze mogelijkheid voor het eerst worden aangeboden. In 2013 maakten 20 mensen gebruik van dit aanbod. Daarnaast is in 2013 het informeren van de gebruikers van de voedselbank in Maassluis over de bibliotheek en het voorlezen aan de kinderen die daar komen voortgezet. Daarnaast werd in 2013 een aanzet gegeven tot het realiseren van een Taalpunt in Maassluis (en vervolgens ook in Midden-Delfland). Samen met vertegenwoordigers van het Vluchtelingenwerk, ROC Albeda College en de Voedselbank werd een werkgroep opgezet waaraan later ook iemand van serviceclub The Lions werd toegevoegd alsmede een ambtenaar van de gemeente. In navolging van het Aanvalsplan Laaggeletterdheid van de gemeente wordt gewerkt aan een gezamenlijke aanpak van de laaggeletterdheid in Maassluis. Mede dankzij een extra subsidie kon de collectie (in overleg met cursusleiders van het Albeda College) uitgebreid worden met materiaal dat naadloos aansluit bij de behoefte van laaggeletterden. Het bestuur en de directeur van de bibliotheek hebben verkennende gesprekken gevoerd met de directeur/bestuurder van de bibliotheek Westland om op termijn te komen tot vergaande samenwerking of fusie van de beide organisaties. Deze gesprekken zullen worden vervolgd in 2014. Het bestuur van de bibliotheek heeft in 2013, in het kader van de toepassing Governance Code Cultuur, de beslissing genomen om het bestuur om te vormen naar een Raad van Toezicht. De directeur wordt dan directeur/bestuurder. Deze verandering zal zijn beslag hebben halverwege 2014.
2
Jaarverslag 2013
Pagina Voorwoord van het bestuur
2
Inhoudsopgave
3
1.
De bibliotheek midden in de samenleving
4
2.
Kerntaken
3.
-
2.1
Warenhuis van kennis en informatie
5
-
2.2
Centrum van ontwikkeling en educatie
6
-
2.3
Encyclopedie van kunst en cultuur
9
-
2.4
Inspiratiebron van lezen en literatuur
11
2.5
Podium voor ontmoeting en debat
14
Cijfers dienstverlening
15
3
1. De bibliotheek midden in de samenleving In de gemeenten Maassluis en Midden-Delfland neemt de bibliotheek een belangrijke plaats in binnen het sociale en culturele veld. Niet alleen is zij met 2 vestigingen en 2 servicepunten (1 vestiging in Maassluis, 1 vestiging en 2 servicepunten in Midden-Delfland) altijd dichtbij de bewoners van haar werkgebied, maar ook door de vele contacten en samenwerkingsverbanden bereikt de bibliotheek een zeer groot deel van de bewoners via andere wegen. Belangrijke partners zijn de kinderopvang, de peuterspeelzalen, het primair onderwijs en het voorgezet onderwijs. Door een uitgebreid aanbod (veelal op maat) aan het onderwijs veld komen vrijwel alle leerlingen van het onderwijs in aanraking met het bibliotheekwerk. Vanaf 2011 is samen met het Centrum Jeugd en Gezin en de twee gemeenten stevig ingezet op ‘Boekstart’ waarbij ouders van baby’s al heel snel, via de consultatiebureaus, wordt gewezen op het belang van (voor)lezen. Boekstart blijkt in een behoefte te voorzien en kan een groot succes genoemd worden. Daarnaast is er samenwerking met de brede scholen in Maassluis op het gebied van collectie en ondersteuning middels de mediacoach. Ook in verschillende werkgroepen is de bibliotheek vertegenwoordigd. Zo maakt zij deel uit van de werkgroep Kunstzinnige Vorming van de gemeente Maassluis, het Cultuurmenu in Maassluis, de organisatie van de ( kinder-) open monumentendag in Midden-Delfland, de werkgroep Dag van de Cultuur in Maassluis en de werkgroep culturele- en vrijwilligersmarkt in de gemeente Midden-Delfland. Middels de gespreks- en verhalentafels en tentoonstellingen wordt samengewerkt met ouderenbonden, historische verenigingen en musea in beide gemeenten. Ook op sociaal maatschappelijk terrein neemt de bibliotheek haar verantwoordelijkheid serieus. Zo werd ook in 2013 weer (in samenwerking met de gemeente Maassluis) een gratis abonnement verstrekt aan inwoners van Maassluis (en voor het eerst in Midden-Delfland) die moeten rondkomen van een minimumuitkering, werd samengewerkt met de Dukdalf en ROC en werden een groot aantal (maatschappelijke) stagiaires te werk gesteld in de bibliotheek (zowel in Maassluis als in Midden-Delfland). In alle vestigingen van de bibliotheek in Maassluis en Midden-Delfland wordt informatie verstrekt over de vrijwilligerssteunpunten (het betreft hier vrijwilligerswerk alsmede maatschappelijke stages). In Maassluis wordt samengewerkt met de voedselbank waar eens in de maand een medewerker van de bibliotheek voorleest aan de daar aanwezige jeugd en informatie geeft over de bibliotheek. Daarnaast wordt samengewerkt met het ASVZ dagbesteding locatie Parkhof. Oude documenten en archiefstukken van de bibliotheek worden door een deelnemer aan de dagbesteding vernietigd.
4
2.1 Warenhuis van kennis en informatie Informatie is tegenwoordig voor iedereen beschikbaar. Met de toename van digitale informatiebronnen zijn er zeer complexe zoekprocessen bij gekomen die nauwelijks te doorgronden zijn. De bibliotheek heeft hier een digitale gidsfunctie als vertrouwd instituut in onze informatiesamenleving. Goed opgeleide professionals helpen de burger op weg om antwoord op zijn vraag te vinden en kennis op te doen. Activiteiten rondom Makkelijk lezen Plein, 4YOU! en het Lees- en schrijfpunt Alle vestigingen van de bibliotheek beschikken over een Makkelijk Lezen Plein, het 4YOU! is aanwezig in Maassluis en Den Hoorn en het Lees- en schrijfpunt is te vinden in de bibliotheek van Maassluis. Deze punten in de bibliotheken richten zich op jeugd, jongeren en volwassenen die moeite hebben met lezen (en schrijven). In alle gevallen bestaan deze punten uit een speciale collectie, informatiematerialen en pc’s met speciale websites en digitale bestanden voor de doelgroep. Naast inburgeraars, (semi-) analfabeten, digibeten en nieuwe Nederlanders richten de punten zich op mensen met Dyslexie, ADHD, PDD-NOS en andere lees- en leerproblemen. In 2013 zijn een aantal bijeenkomsten georganiseerd rondom deze punten in de bibliotheken van Maassluis en Midden-Delfland voor de verschillende doelgroepen en hun ouders (waaronder de Centrale Opvang en gebruikers van de Voedselbank). Zoeken in de bibliotheek In 2013 bezochten 13 groepen 7 van de basisscholen (345 leerlingen) in Maassluis en Midden-Delfland de bibliotheek voor het programma ´Mediawijs’. Tijdens dit programma wordt de leerlingen informatievaardigheden bijgebracht waaronder digitale zoekvaardigheden. Informatieve lezingen In samenwerking met de boekhandel en plaatselijke en regionale partners zijn in 2013 een aantal informatieve lezingen georganiseerd onder andere over Dyslexie (i.s.m. Balans), Leeshulpmiddelen bij lees- en leerproblemen (i.s.m. Lexima) en de begeleiding van kinderen naar het voortgezet onderwijs. Gemiddeld kwamen zo’n 23 mensen naar deze lezingen. Inzet Maatschappelijke stagiaires Het afgelopen jaar werden 47 maatschappelijke stagiaires ingezet in de bibliotheek. Stagiaires werden ingezet bij activiteiten voor de jeugd, ouderen en volwassenen bij o.a. lezingen, workshops en voorleesactiviteiten. Zoek en Boek (Aanvragen) In het kader van het aanvragen van materialen van buiten de eigen bibliotheek organisatie in de rest van Nederland werden 231 aanvragen gedaan vanuit de verschillende vestigingen en werden 40 aanvragen gehonoreerd. Via ‘Aanvragen’ ( voorheen Zoek en Boek) werden 136 boeken aangevraagd en 26 aanvragen gehonoreerd. Via het Interbibliothecair Leenverkeer (IBL) werden nog eens 28 boeken geleend van universiteiten, ministeries e.d.
5
Regionale Internet Televisie (RITV) Samen met de bibliotheken Westland en Oostland heeft de bibliotheek Maassluis | MiddenDelfland een bibliotheekjournaal op de website van RITV.nl Hier worden door de bibliotheken korte reportages geplaatst van activiteiten van de bibliotheken maar ook worden hier informatieve en instructieve filmpjes geplaatst voor de klanten van de bibliotheek. De filmpjes en reportages zijn ook afzonderlijk te bekijken op de website van de bibliotheek.
2.2 Centrum van ontwikkeling en educatie De bibliotheek helpt de burger te beschikken over ‘kennis, vaardigheden en mentaliteit om bewust, kritisch en actief zijn weg te kunnen vinden’ (Raad voor Cultuur 2005). De link met het onderwijs wordt sterker. Door mensen uit verschillende doelgroepen toegang te bieden tot cursussen en studiefaciliteiten, door een relevante collectie samen te stellen en door aantrekkelijke activiteiten te organiseren. De bibliotheek is niet alleen voor leerlingen de vraagbaak bij uitstek, de bibliotheek draagt ook bij aan ‘een leven lang leren’, een levenshouding die sterk gestimuleerd wordt door de Nederlandse overheid en de Europese Unie. Mensen volgen na het afronden van hun formele opleiding vaker cursussen en opleidingen. Vooral voor de groep mensen die moeite heeft om rond te komen en die op maatschappelijke ondersteuning is aangewezen, biedt de bibliotheek volop mogelijkheden. Voorlezen voor baby’s en peuters In de bibliotheken van Maassluis en Midden-Delfland wordt veel aandacht besteed aan het voorlezen aan baby’s en peuters en aan het informeren van de ouders over het belang van voorlezen. In totaal werd er 10 keer aan peuters en hun (groot) ouders voorgelezen (264 peuters en (groot) ouders namen hieraan deel). Het babylezen werd 3 x georganiseerd en hieraan deden 46 baby’s en ouders mee. Lezingen en workshops In Den Hoorn werd tweemaal de cursus 7 dingen georganiseerd. In de cursus 7 dingen worden de vormen van nieuwe media en social media behandeld. Naast drie bijeenkomsten en een aantal spreekuren moesten de cursisten zelf thuis de stof leren gebruiken. Door gebruik van de nieuwe (en social) media werd een leeromgeving gecreëerd waarbij de cursisten elkaar konden bijstaan en helpen. Er deden in totaal 60 personen mee aan deze cursussen waarvan er 31 een certificaat haalden. Mediacoach Vanaf september 2010 is een mediacoach voor 12 uur per week actief bij basisscholen De Westhoek, Prinses Christinaschool en de Panta Rhei en het Lentiz college in Maassluis. Dit gebeurd in het kader van de subsidie combinatiefunctionaris. De mediacoach adviseert, ondersteunt en organiseert ten behoeve van de leerkrachten en leerlingen in de scholen vanuit de basis van de bibliotheek. Dit alles gericht op mediawijsheid, media-educatie en leesbevordering. In 2013 is opnieuw een aanvraag gedaan voor voortzetting en verdere uitrol van de werkzaamheden van de mediacoach.
6
Klassenbezoeken basisonderwijs Uit het aanbod voor het basisonderwijs werd door 16 groepen 8 (371 leerlingen) een workshop striptekenen gevolgd, deden 2 groepen de Boeksurvival (35 leerlingen), werden 46 groepen bezocht door een schrijver/illustrator op school (857 leerlingen), bezochten 36 kleutergroepen de bibliotheek (829 leerlingen), namen 27 groepen 3, 4 en 5 het aanbod van de bibliotheek af (641 leerlingen). De groepen 4 en 6 in Maassluis waren onderdeel van het gemeentelijk Cultuurmenu. In Midden-Delfland werd tenslotte door 4 groepen deelgenomen aan het project Verhalen van thuis (94 leerlingen). In totaal werden met het aanbod voor het basisonderwijs op deze manier 4297 leerlingen bereikt. Gameavonden jongeren De jongerenafdeling van de bibliotheek Maassluis beschikt over een aantal gameconsoles waarop jongeren games kunnen spelen. Tevens zijn een groot aantal games te huur bij de bibliotheek. Op de eerste vrijdagavond van de maand werd in de eerste helft van 2013 door twee maatschappelijke stagiaires een gameavond georganiseerd. Gratis abonnement voor mensen met een minimum uitkering In samenwerking met de gemeente Maassluis en Midden-Delfland* werden alle mensen die in deze gemeenten van een minimum uitkering moeten rondkomen aangeschreven met een aanbod voor een gratis jaarabonnement op de bibliotheek. In totaal maakten 245 mensen gebruik van dit aanbod. In totaal werden er gemiddeld 17 materialen per abonnement uitgeleend. *In Midden-Delfland werd het gratis abonnement aangeboden vanaf september 2013. Voorlezen bij de Voedselbank In 2013 werd in de bibliotheek opnieuw aandacht gegeven aan het werk van de Voedselbank in Maassluis. Uit de contacten met de Voedselbank is een samenwerking voortgekomen. Elke maand bezochten twee medewerkers van de bibliotheek om en om de Voedselbank en lazen daar voor aan kinderen en gaven informatie over de bibliotheek en de vormen van dienstverlening van de bibliotheek. Laaggeletterdheid Maassluis Voor het verschijnen van het aanvalsplan Laaggeletterdheid van de gemeente Maassluis, is door een aantal partijen een werkgroep Taalfront opgezet in Maassluis. Deelnemende partijen zijn: De bibliotheek, ROC Albeda, de Voedselbank en Vluchtelingenwerk. Deze groep kreeg al snel aanvulling van iemand van serviceclub the Lions (zij hebben zich de bestrijding van laaggeletterdheid als lange termijn doel gesteld) en een ambtenaar van de gemeente Maassluis. In samenwerking met Taal voor het leven werd gewerkt aan een projectplan om te komen tot een taalpunt, het opleiden van taalmaatjes en een gezamenlijke aanpak van de laaggeletterdheid in Maassluis. Eind 2013 was het plan gereed en in 2014 wordt verder gewerkt aan het opzetten van een taalpunt in de bibliotheek en een plan om laaggeletterden te bereiken in de gemeente. De bibliotheek van Maassluis heeft de collectie voor laaggeletterden verder uitgebreid (op advies van het ROC Albeda) met een extra subsidie van de gemeente. 7
In de week van de alfabetisering heeft de directeur een korte inleiding gegeven over laaggeletterden in Maassluis, voordat de gratis film over dit onderwerp begon in de Koningshof. De bibliotheek was vooraf en na afloop van de film tevens aanwezig met een informatiekraam. In de Voorleesweek was ook aandacht voor de doelgroep (zie bij Voorleesweek). Midden-Delfland In Midden-Delfland is 2013 gebruikt om een eerste verkenning te doen om het plan van Maassluis, tot het komen van een taalpunt, ook aldaar vorm te geven. In Midden-Delfland is een extra obstakel dat veel organisaties die zich met dit onderwerp bezig houden niet fysiek aanwezig zijn in de gemeente. De collectie voor laaggeletterden werd evenals in Maassluis uitgebreid. Over de verdere uitrol van de plannen is inmiddels overleg met de gemeente en externe partijen. Digitale dienstverlening Bibliotheek Maassluis | Midden-Delfland biedt een variatie aan digitale diensten aan. Zo is het mogelijk om via de website van de bibliotheek de catalogus te raadplegen, rechtstreeks materialen te reserveren (in de eigen bibliotheek en in de collectie Nederland, materialen te verlengen, de bibliotheek app te downloaden, persoonlijke gegevens te beheren, e-books te lezen via de vakantiebieb en databanken te raadplegen. In de komende jaren zal het aanbod van e-books (via BNL) sterk worden uitgebreid. Daarnaast zijn via bibliotheek.nl op de website een aantal; diensten beschikbaar zoals leestips voor verschillende leeftijdsgroepen, Literatuurplein, de canon van de Nederlandse geschiedenis, dossiers van de Koninklijke Bibliotheek, krantenarchief en handschriften te raadplegen. Mediabar In Maassluis en Den hoorn werden in mei door de wethouders van cultuur en educatie van beide gemeenten de nieuwe mediabars geopend, door in een rechtstreekse skype-verbinding met elkaar te communiceren. De mediabar beschikt over de laatste modellen tablets, Ereaders, (mini)tops en software die gratis te gebruiken zijn door de bezoekers. Deze kunnen de apparatuur proberen en tijdens de spreekuren hun vragen stellen.
Spreekuren Mediabar In eerste instantie werd het spreekuur Mediabar eenmaal per week gehouden op de vrijdagavond. De spreekuren werden zo goed bezocht dat al snel besloten is ook op een doordeweekse ochtend het spreekuur te organiseren. De vragen die gesteld worden zijn van zeer uiteenlopende aard. Van vragen om advies over welke tablet men het beste kan kopen, vragen over de installering van apps, het downloaden van software en E-books, het gebruik van programma’s tot technische vragen.
8
Helpdesk Klik & Tik Ook in 2013 werd door een medewerker van de bibliotheek van Maassluis de helpdesk Klik & Tik bemand (samen met een medewerker van de bibliotheek Amsterdam). Klik & Tik, samen op het web, is een online oefenprogramma dat (meest laaggeletterde) gebruikers leert werken met sociale media. Het Sectorinstituut Openbare Bibliotheek (SIOB) stelde o.a. de bibliotheek Maassluis, financieel in de gelegenheid deze taak in 2013 uit te voeren. De helpdesk is er voor vragen uit het hele land en werd in 2013 door gemiddeld 12 mensen per dag benaderd met vragen.
2.3 Encyclopedie van kunst en cultuur De bibliotheek is de lokale toegangspoort tot informatie en cultuur en heeft een neutrale en laagdrempelige waarde. De bibliotheek presenteert uitingen van en materialen over intellectuele en artistieke activiteiten. Door samenwerking met andere culturele instellingen geeft de bibliotheek informatie over de achtergronden van museale presentaties en tentoonstellingen, over muziek en toneeluitvoeringen. De bibliotheek bevorderd amateurkunst door lezingen, specifieke collecties bij kunstuitingen en door het bieden van gerichte dienstverlening, zoals programma-informatie en kaartverkoop. Voor het brede publiek, maar ook voor leerlingen en docenten in het kader van CKV. Workshops en cursussen volwassenen In samenwerking met lokale en regionale partners werd een lezing verzorgd voor volwassenen door Aaf Brand Corstius in de bibliotheek van Den Hoorn. Deze lezing werd door 47 mensen bezocht. In maart werd in Maasland een avond over bloemschikken georganiseerd. Aan deze workshop werd door 20 mensen deelgenomen.
Workshops jeugd In het kader van de retailgroepen zijn een groot aantal workshops georganiseerd voor de jeugd, waarbij steeds bij een (wisselend) thema een onderwerp wordt gekozen. In 2013 waren dit workshops rond de Kindermonumentendag, rondom Sinterklaas, de Nationale voorleesdagen en de Kinderboekenweek. In Maassluis en Den Hoorn waren er in februari en maart meidenavonden en jongensavonden. De meidenavonden waren uitverkocht met 53 meiden en de jongensavonden werden bezocht door 42 jongens. Tentoonstellingen Zowel in de vestigingen van Midden-Delfland als in Maassluis zijn er maandelijks tentoonstellingen van (amateur) kunstenaars te bekijken. Zowel tentoonstellingen aan de wand als tentoonstellingen in vitrines. In totaal waren er 42 tentoonstellingen in Midden-Delfland en 32 tentoonstellingen in Maassluis. In Den Hoorn was er in september de tentoonstelling Water i.s.m. de KNNV.
9
Theatervoorstelling In de bibliotheek van Den Hoorn was een voorstelling ‘Klaar voor de start’ voor 60 enthousiaste kinderen. Deze voorstelling werd gegeven door Peet Vermeulen. E-readers Met subsidie van de provincie heeft de bibliotheek een aantal e-readers aangekocht met op elke e-reader een tiental e-books. De e-readers worden inclusief e-books uitgeleend zodat de klanten van de bibliotheek kennis kunnen maken met het fenomeen e-books. Culturele manifestaties en projecten Dag van de cultuur De bibliotheek maakt deel uit van de organisatie van het Weekend van de Cultuur in Maassluis. Tijdens deze dag is de bibliotheek geopend en biedt zij samen met theater Koningshof een gevarieerd programma rondom Cultuur. De bibliotheek verstrekt op de Dag van de Cultuur (de zaterdag) tevens informatie over de dienstverlening, de vormen van informatie en de uitgebreide (digitale) collectie die de bibliotheek te bieden heeft. In 2013 werd op deze dag, voor de derde keer, door de Kunstuitleen Maassluis een kunstveiling georganiseerd in de bibliotheek. De directeur van de bibliotheek trad hierbij op als veilingmeester. De dag trok ruim 1200 mensen naar de bibliotheek. Historie in de bibliotheek In het kader van Historie in de bibliotheek, een project van de Provincie en Probiblio, deden 4 groepen 7 van basisscholen in Den Hoorn mee met dit project. De leerlingen van het Talent en het Galjoen ontvingen een schrijfmap en schreven hun ´verhaal´ over hoe zij leven (sporten, opgroeien, hobby´s etc.) waarna ze hun moeder interviewden over hoe het was toen zij opgroeiden toen ze 11,12 jaar oud waren. Deze verhalen werden door de bibliotheek verzameld en bijeengebracht in een mooi boek met de titel ´Verhalen van thuis´. De boeken werden feestelijk overhandigd aan de leerlingen, hun docenten en ouders en grootouders in de bibliotheek. Historische kledij De historische kleding die is ontworpen door mw. van Eijmeren is opgenomen in de groep Cittaslow van de bibliotheek van Den Hoorn. De collectie kleding wordt uitgeleend aan scholen. De patronen die over zijn van het project zijn nog steeds te koop. Men kan nu de kledij bekijken die bij het patroon past.
10
2.4 Inspiratiebron van lezen en literatuur Leesbevordering is een expliciet geformuleerde kerntaak van openbare bibliotheken. Het inzicht is inmiddels algemeen dat literair lezen een noodzakelijke basis voor begrijpend lezen is. Om de leesvaardigheid te stimuleren en tegelijk de fantasie als creatieve bron te ontwikkelen, heeft de bibliotheek contact met alle scholen en klassen in het basisonderwijs. Lezen op jonge leeftijd is belangrijk voor het aanscherpen van de geest. Voor plezier in lezen is een attitude nodig die al op zeer jonge leeftijd moet worden aangebracht door de ouders en de kinderdagverblijven. Lezen is een voorwaarde om te kunnen participeren, plezier in lezen is een voorwaarde voor persoonlijk levensgeluk en maatschappelijke betrokkenheid. Boeken zijn nog altijd populair als media voor ontspanning en wegdromen uit de realiteit. De bibliotheek is nu en in de toekomst de plek om boeken te kunnen lenen en lezen. Voor jong en oud een bron van plezier. Inmiddels zijn er ook digitaal beschikbare media. De specifieke vorm vraagt ook kennis en vaardigheden in de omgang ermee. Bibliothecarissen steunen jong en oud daarin. Voor dat doel zijn media-educatieve programma’s ontwikkeld. Daarnaast beschikt de bibliotheek over een mediacoach die wordt ingezet in de twee brede scholen en het Lentiz college Kastanjedal. Boekstart en peuterochtenden In 2011 is gestart met het project Boekstart: lezen met baby’s, in samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin en de gemeenten Maassluis en Midden-Delfland. Boekstart is een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen én ouders met jonge kinderen wil laten genieten van boeken. Boekstart gaat uit van de gedachte dat kinderen die al op jonge leeftijd in aanraking komen met boeken een voorsprong (op school) ontwikkelen waar ze hun hele leven voordeel van hebben. Samen een boekje bekijken, plaatjes aanwijzen en benoemen, versjes leren, verhaaltjes vertellen en ernaar luisteren versterkt bovendien de band tussen ouder en kind. Voor peuters worden er maandelijks voorleesochtenden georganiseerd, waarbij niet alleen het plezier in lezen maar ook de ontmoetingsfunctie voor ouders/verzorgers een belangrijke rol speelt. Deze ochtenden voorzien in een behoefte, het aantal peuters is zo groot dat de groep gesplitst moest worden en er door twee medewerkers wordt voorgelezen. Leesprogramma’s Een belangrijk onderdeel van het aanbod naar de scholen zijn de leesprogramma’s rond een thema, schrijver of boek. Leesprogramma’s worden ingezet om het lezen te bevorderen, het plezier in lezen te vergroten en de leesvaardigheid in het algemeen te stimuleren. Groepsgewijs ruilen van boeken In Maassluis en Midden-Delfland wordt door de verschillende groepen van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs ook groepsgewijs gebruik gemaakt van de bibliotheek. De groepen bezoeken de bibliotheek en de leerlingen zoeken per bezoek een nieuw leesboek uit dat op school wordt gelezen. In Maassluis en Midden-Delfland gaat het om 69 groepen met ca.1750 leerlingen van het basisonderwijs die elke 4 à 5 weken een boek lenen. In Maassluis is er 1 groep leerlingen (25 leerlingen) van het voortgezet onderwijs die elke maand naar de bibliotheek komt om een boek te lenen. In Maassluis bezoekt de Centrale Opvang elke donderdag de bibliotheek waarbij wordt voorgelezen en boeken worden geruild. 11
Jaaraanbod Basisonderwijs Goed kunnen lezen is belangrijk en leuk. Belangrijk omdat lezen een voorwaarde is om gebruik te kunnen maken van media zoals (school)boeken, televisie, tijdschriften., kranten en internet. Leuk omdat lezen veel plezier geeft. De bibliotheek maakt leerlingen vertrouwd met media en de bibliotheek. Het jaaraanbod voor het basisonderwijs is er voor alle leerlingen uit de groepen 1 t/m 8. Het bevorderen van leesplezier, taalontwikkeling en mediawijsheid staat centraal. De activiteiten worden klassikaal aangeboden in de bibliotheek of op school en meestal begeleid door een bibliotheekmedewerker. Het programma Basisonderwijs sluit aan op de leeftijd, niveau en interesses van de leerlingen. Natuurlijk sluiten de activiteiten aan op de kerndoelen in het basisonderwijs. Alle leerkrachten van de basisscholen in het werkgebied ontvingen dit aanbod in verkorte vorm. De volledige tekst is te raadplegen op de website van de bibliotheek. Brede scholen In twee brede scholen (drie vestigingen) in Maassluis (de Prinses Christinaschool, Pantha Rhei en de Westhoek) heeft de bibliotheek een collectie boeken staan in de mediatheek waarvan de basisschool gebruik maakt alsmede de Kinderopvang in deze brede scholen. De collecties zijn destijds met een eenmalige subsidie van gemeente Maassluis opgezet op basis van de vraag vanuit de school en zijn ook in 2013 aangevuld met de nieuwste boeken. Inmiddels betreft het hier een structurele huurcollectie voor de brede school, die door de bibliotheek jaarlijks wordt onderhouden en aangevuld. In 2013 is de inzet van een mediacoach in de brede scholen en het Lentiz college VMBO vervolgd. De mediacoach kan worden ingezet met subsidie i.h.k.v. de combinatiefunctionaris. De nieuwe bibliotheek in Kindcentrum De Westhoek sluit met collectie en ontsluiting volledig aan bij de indeling en ontsluiting van de bibliotheek. Nationale Voorleesdagen Elk jaar zijn in januari de Nationale Voorleesdagen. Tijdens de voorleesdagen van 23 januari tot 2 februari wordt extra aandacht besteed aan het belang van voorlezen aan jonge kinderen. Tijdens een voorleesontbijt en middels informatie en tentoonstellingen met voorleesboeken voor peuters en kleuters. De mediacoach van de bibliotheek las voor aan groepen 6 en 4 van basisschool De Westhoek in Maassluis. Voorleeswedstrijd In januari werd een van de voorrondes van de voorleeswedstrijd georganiseerd in de bibliotheek van Vlaardingen. Twaalf deelnemers streden om plekken in de kwartfinale. Er waren 75 familieleden en vrienden aanwezig om de deelnemers aan te moedigen. Boekenweek Van 8 tot 16 maart werd de Boekenweek georganiseerd. Het thema van deze Boekenweek was ´Gouden tijden, zwarte bladzijden´. In het kader van de Boekenweek werden verschillende thematentoonstellingen samengesteld in de verschillende vestigingen en in samenwerking met de CPNB was er voor nieuwe leden van de bibliotheek in de Boekenweek een gratis proefabonnement, het Boekenweekgeschenk en een boekenbon van € 5,12
Kinderjury Elk jaar wordt in het voorjaar de Kinderjury georganiseerd in de bibliotheken van Maassluis en Midden-Delfland. Kinderen kunnen dan de nieuwe boeken van het afgelopen jaar lezen en beoordelen. De beoordelingen worden opgestuurd naar de Landelijke Kinderjury en tellen mee voor de wedstrijd van de meest populaire kinderboeken van het afgelopen jaar. In 2013 deden ca. 270 kinderen aan mee. De Voorleesweek In november werd in Maassluis voor de eerste keer de Voorleesweek georganiseerd. Deze voorleesweek is voor kinderen, jongeren en volwassenen. Op 5 verschillende dagen kwamen de volgende mensen voorlezen: Marianne Busser, Geronimo Stilton, Gerda Havertong, Ferry Doedens en Dries Roelvink. Elke bezoeker aan de Voorleesweek kreeg na afloop een goodiebag met daarin informatie over het belang van lezen en voorlezen en een aantal presentjes zoals een boek (via boekhandel het Keizerrijk), een tabletdoekje en een tijdschrift. De voorleesweek kreeg veel publiciteit, mede omdat er gekozen was voor ongebruikelijke namen zoals soapie Ferry Doedens en volkszanger Dries Roelvink. Door voorlezers te vragen die minder snel met een bibliotheek werden geassocieerd werd geprobeerd ook mensen naar de bibliotheek te trekken die niet of minder snel een bibliotheek bezoeken. Deze opzet is geslaagd. Er was aandacht in reportages van de WOS, RITV.nl, Powned nieuws, het Algemeen Dagblad en nog een aantal media. Van de 6 voorleessessies (Marianne Busser deed er twee) waren er drie uitverkocht. In totaal kwamen er ca. 480 bezoekers af op de Voorleesweek. Onder hen een groot aantal bezoekers die nog nooit in de bibliotheek waren geweest. Voor hen zat er een aantrekkelijk aanbod in de goodiebag om lid te worden van de bibliotheek. Peuterdag In april werd in Maassluis, ook voor het eerst, de Peuterdag georganiseerd door de bibliotheek in samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en de kinderopvang in Maassluis (SKM). Daarnaast werd samengewerkt met een aantal commerciële partijen die een aanbod hebben voor peuters zoals kleding, een speeleiland, sportclub Life en voetbal. Er werd tijdens de Peuterdag veel aandacht gegeven aan het belang van lezen, voorlezen, cultuur en sport voor peuters. Zo was Peet Vermeulen er met een typetje, er was een theatervoorstelling, een muziekvoorstelling en waren er knutsel- en schminkactiviteiten. Alle kinderen kregen een consumptie gesponsord door de Albert Heijn. In totaal kwamen er tussen de 700 en 800 personen naar de Peuterdag waarvan twee derde peuters. De Peuterdag werd zeer goed beoordeeld en door het succes wordt deze activiteit in 2014 herhaald in Maassluis en Den Hoorn.
13
Samenwerking i.h.k.v. Nationaal Documentatiecentrum Maarten ’t Hart (NDMtH) In samenwerking met de Historische Vereniging Maassluis is de nieuwe pagina Maassluis aangepast. Het betreft hier een landkaart uit ca. 1920 van het stadsarchief Vlaardingen waarbij de HVM en de bibliotheek plekken hebben gezocht waarover Maarten ’t Hart heeft geschreven. De HVM heeft vervolgens foto’s van de desbetreffende plekken gezocht in haar beeldbank en deze bij markeringen op de kaart geplaatst. De foto’s die voorheen op de website stonden waren van verschillende formaten, de nieuwe foto’s zijn voorzien van een watermerk en van hetzelfde formaat.
2.5 Podium voor ontmoeting en debat Als ontmoetingspunt voor mensen speelt de openbare bibliotheek in Nederland een wezenlijke rol in het versterken van de samenhang tussen bewoners en bevolkingsgroepen. De bibliotheek biedt ruimte als vrijplaats voor lokale initiatieven, voor debat over maatschappelijke thema’s, voor voorlichting over complexe onderwerpen en discussie over onderwerpen van lokaal, regionaal, landelijk of mondiaal belang. De bibliotheek is een plek waar je altijd terecht kunt, waar je niets verplicht bent, waar je je kunt ontspannen en waar je kennis kunt opdoen. De bibliotheek is ook een veilige plek en wordt bijvoorbeeld door leerlingen gebruikt om samen te leren. Gesprekstafels In Maassluis werd onder de bezielende leiding van mw. Kapil elke maand een gesprekstafel georganiseerd. De gesprekstafels zijn voor ouderen en hebben actuele thema’s. Er is een groeiende belangstelling voor de gesprekstafels. Inmiddels schuiven maandelijks ruim 20 mensen aan. Verhalentafels In Midden-Delfland worden in Maasland en Den Hoorn verhalentafels georganiseerd. Onder leiding van mw. Werner worden tijdens de verhalentafels met name historische thema’s en gebeurtenissen besproken. Een vaste kern van ca. 10 ouderen bezoekt de verhalentafels trouw. Door persoonlijke omstandigheden werden in 2013 de verhalentafels tijdelijk niet georganiseerd. Nederland leest! In het kader van Nederland leest! werden tussen 1 november en 30 november 700 gratis exemplaren van ‘Erik of het klein insectenboek’ van Godfried Bomans weggegeven aan leden van de bibliotheek
14
3.
Cijfers dienstverlening
Uitleningen
Jeugd Volwassenen Totaal
Maassluis*** 2012 2013 96.599 89.936 105.239 98.123 201.838 188.059*
Midden-Delfland 2012 2013 101.234 91.197 66.807 49.012 168.041 140.209**
* waarvan 57.897 niet betaalde en 443 betaalde verlengingen ** waarvan 49.668 niet betaalde en 236 betaalde verlengingen (Maasland was drie maanden gesloten in 2013) *** In de Brede scholen in Maassluis werden nog eens ca. 18.000 boeken uitgeleend uit de huurcollectie van de bibliotheek. Deze zijn niet opgenomen in de bovenstaande cijfers.
Leden
Jeugd Volwassenen Totaal
Maassluis 2012 2013 3.247 3.209 2.610 2.412 5.857 5.621
% bevolking Midden-Delfland % bevolking 2012 2013 2012 2013 2012 2013 55 % 58% 3.040 2.928 72 % 81% 10 % 9% 2.020 1.822 14 % 12% 18 % 18% 5.060 4.750 28 % 29%
Reserveringen Maassluis en Midden-Delfland 2011 2012 Binnen de organisatie 10.848 18.735 IBL 13 18 Aanvragen 43 37 Wisselcollecties vreemde talen* 9 0* Totaal 10.931 18.790
2013 22.135 28 231 0 22.394
Collectie
Jeugd Volwassenen AVM Totaal
Maassluis 2012 17.004 22.064 2.432 41.500
2013 17.059 21.514 2.398 40.971
Midden-Delfland 2012 * 2013 25.161 23.040 15.735 10.816 1.386 829 42.282 34.685
Website
Hits
Bezoekers
Maassluis | Midden-Delfland (gezamenlijke site) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 26.642 46.918 70.304 115.385 127.535 115.504 125.234
Maassluis 2012 126.554
2013 127.555
Midden-Delfland 2012 2013* 75.371 76.512
* De vestigingen Schipluiden en Maasland hebben geen bezoekersteller meer, door inwoning is het onmogelijk een bezoekersteller te installeren. In dit cijfer zijn geëxtrapoleerd de bezoekers van Den hoorn en Maasland (tot en met juli).
15
Sprinters
Maassluis 2007 2008 956 776
2009 835
2010 920
2011 761
2012 627
2013 671
Hersenkraker inzendingen 2009 136
(6 x per jaar)
2010 77
2011 90
2012 85
2013 43*
* in 2013 werd de hersenkraker door omstandigheden maar 2 keer geplaatst.
Internetcafé gebruikers
Maassluis 2009 11.442
2010 10.380
2011 9.780
2012 7.748
2013 7224
waarvan vrouwen waarvan nieuwe NL waarvan autochtoon
59% 59% 41%
61% 62% 38%
61% 59% 41%
60% 61% 39%
58% 57% 43%
waarvan mannen waarvan nieuwe NL waarvan autochtoon
41% 76% 24%
39% 70% 30%
39% 74% 26%
40% 78% 22%
42% 82% 18%
Social media Twitter Facebook Blog Nieuwsbrief
2011 362 volgers 498 tweets 540 vrienden 4 berichten*
2012 494 volgers 1.199 tweets 587 vrienden 12 berichten
7.527 abonnee s 41.680 mails
8.659 49.532 mails
Pinterest Youtube Flickr Yumpu (online bladeren) * vanaf juni 2011 **2 accounts
16
2013 608 volgers 2.283 tweets 804 vrienden** 65 berichten 2.021 views 8.573 93.042 mails 15 volgers 11 volgers 765 bekeken 259 foto’s 1.019 views
