Voorwoord Paul Kumpen Burgemeester CEO
...........................................................................
03
..................................................................................
04
Schepen van economie en toerisme commercieel directeur
..............................
06
Schepen van financiën financieel directeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08 Schepen van openbare werken directeur technische dienst
...............................
10
Schepen van ruimtelijke ordening directeur facilitaire diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Schepen van mobiliteit logistiek directeur
.....................................................
Schepen van personeelszaken & OCMW-voorzitter HR directeur
......................
14 16
Schepen van communicatie directeur communicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Slotwoord Johann Leten
............................................................................
20
Voorwoord Paul Kumpen Op 14 oktober 2012 worden we verwacht in het stemhokje voor de provincie – en gemeenteraadsverkiezingen. Zoals dat de grootste Limburgse werkgeversorganisatie betaamt heeft Voka – Kamer van Koophandel Limburg haar verzuchtingen voor de komende legislatuur gebundeld in deze brochure. Niet met de bedoeling lokale besturen met de vinger te wijzen, niet op een belerende toon, niet vanuit een Calimero-complex. Wij komen met een constructieve boodschap op de proppen, met concrete voorstellen voor een gedegen lokaal economisch beleid. Wij hebben de mosterd gehaald bij onze leden-bedrijven. Door in enkele economisch belangrijke Limburgse gemeenten brainstorms te organiseren, waaraan een selectie van ondernemers, politieke partijen uit meerderheid en oppositie en de relevante ambtenaren deelnamen. Anderzijds door in de loop der jaren de talloze individuele bemerkingen en beleidssuggesties van onze lokale Voka-ambassadeurs te aanhoren, en deze te synthetiseren tot één visie. Tenslotte is de tekst van dit verkiezingsmanifest ook gedragen door de Raad van Bestuur en het Netwerk Opinie van Voka - Kamer van Koophandel Limburg. Er vallen verschillende parallellen te trekken tussen een bedrijf en een lokaal bestuur. Een lokaal bestuur stelt mensen tewerk, koopt producten en diensten aan en levert een dienstverlening aan haar klanten (in casu haar inwoners). Een lokaal bestuur beschikt over een budget, waarmee investeringen gefinancierd worden. Tot zover de theorie. In de realiteit wordt niet elk gemeentebestuur gedreven door de marktprikkel, de vraag naar klantvriendelijkheid. Deze vaststelling is de drijfveer voor dit verkiezingsmanifest. Wij verwachten immers dat een burgemeester zijn gemeente leidt als een CEO, dat schepenen zich als managers gedragen. Dat gemotiveerde en bekwame ambtenaren bedrijven in de watten leggen. Dat belastingsgeld weloverwogen gespendeerd wordt aan de juiste projecten. Wij verwachten met andere woorden dat een lokaal bestuur als een bedrijf geleid wordt: het lokaal bestuur als de NV Gemeente. Daarom deze brochure, waarin we voor elke schepenportefeuille onze beleidsprioriteiten meegeven en hier als toemaatje telkens een gouden tip uit de bedrijfswereld aan koppelen. Wij rekenen er op dat onze beleidsvoerders alles in het werk zullen stellen om ondernemerschap te stimuleren. Ambitie is de basis van succes. Als je een doel wilt raken moet je een beetje hoger mikken. Iedere pijl heeft immers de neiging toe te geven aan de zwaartekracht … Veel leesplezier, en succes in de volgende legislatuur!
3
Paul Kumpen Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Limburg Lid bestuurscomité Voka - Vlaams netwerk van ondernemingen
Burgemeester CEO De politiek is vluchtig, de politiek is volatiel. Heden oppositie, morgen toppositie. Desalniettemin verwachten wij van een burgemeester een beleid op lange termijn, met de juiste strategische beslissingen. Een burgemeester is een kapitein die het schip vastberaden in de juiste richting stuwt. Een burgemeester is een CEO wiens vizier niet louter op vandaag, morgen of overmorgen gericht staat, maar op 2018 en later. Een burgemeester is meer dan een brandweerman die van hot naar her rent om brandjes te blussen of het woord te voeren voor de camera van TV Limburg. Een politicus denkt aan de volgende verkiezing, een staatsman aan de volgende generatie.
Hoe leid ik mijn gemeente?
Zoeken
Web
Ongeveer 1.257.000 resultaten (0,24 seconden)
Leiderschap
Afbeeldingen Maps Video’s
“Management is de dingen goed doen, leiderschap is de goede dingen doen. Een burgemeester moet beiden doen.”
Nieuws
Peter Vavedin Voorzitter Ondernemersclub Tongeren & lid Raad van Bestuur Voka – Kamer van Koophandel Limburg CEO Ambiorix
Zoals een CEO zuinig omspringt met de beschikbare middelen spendeert een burgemeester het geïnde belastingsgeld doelmatig, in het belang van de inwoners. Voka – Kamer van Koophandel Limburg streeft naar een efficiënte overheid. Er bestaan geen heilige huisjes. Als je weet dat de ideale gemeente volgens wetenschappelijke studies om en bij de 45 000 inwoners telt, moet Limburg opnieuw op de tekentafel. In Nederland
telt 40% van de gemeenten minder dan 20 000 inwoners, in Denemarken slechts 8%. In onze provincie herbergen amper 14 van de 44 gemeenten meer dan 20 000 inwoners. De andere 30 lokale besturen (meer dan 68%) duiken onder de grens van 20 000, met een anachronisme als Herstappe als uitschieter. Voka – Kamer van Koophandel Limburg vraagt in eerste instantie de 30 kleinschalige gemeenten de koppen bij elkaar te steken en te kiezen voor schaalvergroting.
Net zoals dat in de privé het geval is, kampen te kleine lokale besturen met problemen. Ze slagen er niet in competent personeel aan te trekken, missen slagkracht om zaken te realiseren op hogere politieke niveaus en schrijven de begroting jaar na jaar met rode pen. In een bedrijfseconomische context zou dat leiden tot een fusie of overname. Lokale besturen kunnen elkaar tot nader order niet overnemen, maar een fusie be-
4
te?
Hoe leid ik mijn gemeen Ongeveer 1.257.000
Zoeken
Web Afbeeldingen Maps Video’s Nieuws
nden)
resultaten (0,24 seco
Crisismanagement n de volgende jaren ee “De burgemeester zal terugplooit op h zic die zijn n ete mo crisismanager ige jklussen' door overbod zijn core-business. 'Bi n Ee e! ord de n is niet aan mandaten te beklede r zijn, aa kb ree nsp aa t an nst burgemeester moet co en de mensen én zich lat zich bewegen tussen ” m. tea erd ge ga ën omringen door een ge
hoort wel tot de mogelijkheden. Moedige burgemeesters stellen het algemeen belang boven hun eigen post en maken het F-woord bespreekbaar.
Grete Remen a - Kamer van Lid bestuurscomité Vok g Koophandel Limbur g Voorzitter C.E.O Limbur r Damhert NV rde tuu bes erd Gedelege
In afwachting daarvan zijn er andere opties. Door OCMW’s en gemeentebesturen te integreren kan er ontegensprekelijk efficiëntiewinst geboekt worden. Maar een plichtsbewuste CEO – burgemeester zoekt ook samenwerking met andere gemeenten door de krachten te bundelen op vlak van personeel, ICT, technische diensten, … Een concreet voorbeeld om de zaken scherp te stellen: in een tijd waarin de bedrijfswereld hopeloos op zoek is naar geschoolde informatici, kunnen kleinschaligere gemeenten samen één computerspecialist in dienst nemen, die de tijd en aandacht verdeelt over verschillende lokale besturen.
Natuurlijk is een CEO meer dan een koele costcutter. Een CEO investeert ook visionair. Het is niet nodig een brug te bouwen waar geen rivier is. Door te kiezen voor de juiste projecten kan je de toekomst van jouw gemeente veilig stellen. Een burgemeester met ambitie kijkt over de grens en durft economisch te verbroederen met gemeenten in het buitenland en succesvolle voorbeelden op het eigen grondgebied te implementeren. Op deze manier trek je buitenlandse investeringen aan, bevorder je de export en leer je van andere culturen en bestuursvormen.
Ook administratieve vereenvoudiging is een vorm van efficiëntiewinst. Elke schepen, adviesraad of vereniging creëert lustig nieuwe regels en reglementen. Na verloop van tijd wordt dit een onontwarbaar kluwen. Als alle overbodige procedures geschrapt worden kunnen de gemeentelijke ambtenaren zich concentreren op datgene waarvoor ze betaald worden: de burger helpen.
Wat verwacht Voka – Kamer van Koophandel Limburg van een burgemeester? • een beleid op lange termijn • doelmatige besteding van belastingsgeld, visionair investeren • efficiëntiewinst door integratie OCMW, schaalvergroting en administratieve eenvoud • economische jumelages met buitenland
5
Schepen van economie en toerisme Commercieel directeur De bevoegdheid economie heeft raakvlakken met verschillende andere bevoegdheden: ruimtelijke ordening, mobiliteit, milieu, financiën, … Een schepen van economie is een spin in het web. Iemand die regisseert, dirigeert en verbanden legt. Als werkgeversorganisatie hebben wij in het verleden sterk aangedrongen om de bevoegdheid ‘economie’ toe te wijzen aan één welbepaalde schepen. En met succes: in elke gemeente is er een schepen (in sommige gevallen burgemeester) die zich toelegt op het thema ‘economie’.
In nog teveel gemeenten is ‘economie’ echter een secundaire bevoegdheid. Voka – Kamer van Koophandel Limburg vraagt om deze schepenportefeuille toe te wijzen aan een politiek zwaargewicht. ‘Economie’ is geen schaamlapje, en mag niet verengd worden tot populaire en visibele thema’s als city-marketing en middenstand. Van een schepen van lokale economie verwachten wij een actiegerichte visie op de industrieterreinen. Een schepen van economie moet zich gedragen als een commercieel directeur. Hij of zij is de bezieler van een beleidsplan economie, dat in onderling overleg met de lokale bedrijfswereld wordt opgesteld en als een rode draad door de legislatuur loopt. Een visionaire schepen wordt best geflankeerd door een gedreven ambtenaar lokale economie. De ambtenaar lokale economie is de account manager die het gezicht is van de gemeente binnen de lokale bedrijfswereld en deze bedrijven wegwijs maakt in de administratie. Het meest geschikte profiel is de gekwalificeerde ambtenaar met een uitgebreid netwerk in de lokale bedrijfswereld, met idealiter zelf een ondernemersverle-
den. Iemand die voor elk probleem een oplossing heeft, niet iemand die van elke oplossing een probleem maakt. 24 van de 44 Limburgse gemeenten hebben reeds een eigen ambtenaar lokale economie. Zeker binnen de economisch belangrijke Limburgse gemeenten is dit een must. Al te vaak is de ambtenaar lokale economie iemand wiens kar gevuld is met nog diverse andere deeltaken. In kleinschaligere gemeente kan er daarom geopteerd worden voor het delen van één ambtenaar lokale economie, die gemeentegrensoverschrijdend werkt. Eén van de allergrootste prioriteiten is het vlot verlenen van vergunningen. De milieuvergunning en de bouwvergunning wordt binnenkort gebundeld tot één unieke vergunning, de omgevingsvergunning. In theorie een vereenvoudiging, en dus een verbetering voor de ondernemer. Voka – Kamer van Koophandel Limburg vreest echter voor groeipijnen. Het gemeentepersoneel krijgt een hoop extra werk en verantwoordelijkheid op de schouders. In de
6
home “ Een geme follow ente is ten zo eigen goed l i j k e moge en be Om d lijk m drijf d it te v oet be at zijn erwez over c diene e klannlijke omme n. n b r e c s iële m Heeft c h i k k en be edewe uw ge drijve rkers. meen om de n te al e ze taa e n acco k in te u #Sche n v t u mana llen?” pen va ger n econ omie e n toer isme
overgangsperiode speelt de afdeling lokale economie een sleutelrol inzake begeleiding en verduidelijking. Bedrijven die investeren vind je tegenwoordig niet op elke hoek van de straat, we moeten er alles aan doen om hen in de watten te leggen. De oprichting van een specifieke projectgroep, waarbij alle betrokken administraties samen rond de tafel zitten, kan het vergunningsproces aanzienlijk versnellen. Tenslotte is er het aspect toerisme, een sector met een toenemend soortelijk economisch gewicht. Toeristen uit binnen – en buitenland vinden vlot de weg naar Limburg, en dat moeten we zo houden. Niet door in elke gemeente een prestigieus toeristisch centrum neer te poten, wel door (opnieuw) samenwerking tussen buurgemeenten te promoten. En vooral door een aantrekkelijk aanbod te voorzien. De waaier aan ontspanningsmogelijkheden is ruim, om uit de band te springen moet je toeristen verleiden met unieke ervaringen en je toeristische troeven slim in de markt zetten.
7
Bart D riessen Voorz itter N et Sales direct werk Sales or Pam i
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van economie en toerisme? • regisseer en dirigeer • een gedegen beleidsplan economie • een kwalitatieve ambtenaar lokale economie • vlot verlenen van vergunningen • toeristische troeven uitspelen
Schepen van financiën Financieel directeur Een schepen van financiën is de schatbewaarder, de cijferaar, de financieel directeur van de NV Gemeente. Rekenmachine bij de hand, taxeert een schepen van financiën bedrijven op een rechtvaardige manier, zonder het ondernemerschap te fnuiken.
Lokale besturen zullen de volgende jaren geconfronteerd worden met grote financiële uitdagingen. Denk maar aan de gevolgen van het Dexia-debacle of de verwachte stijging van de ambtenarenpensioenen. Desalniettemin is het zaak de belastingdruk zeker niet te doen stijgen (en te doen zakken als het kan). Dit kan bijvoorbeeld door het laten uitdoven van de belasting op drijfkracht, die nog steeds in 20 Limburgse gemeenten van kracht is. Maar ook door overbodige belastingen (die minder opbrengen dan het kost om ze te innen) te schrappen, zodat het belastingsstelsel eenvoudiger wordt. Een gemeente kan geen percentage op de vennootschapsbelasting innen. Toch moeten gemeenten in de mate van het mogelijke rekening houden met de economische realiteit en bedrijven in crisistijden ontzien. Dat kan bijvoorbeeld door een vrijstelling van belasting (bv. drijfkracht) in te voeren, die kan aangevraagd wor-
" Niet door extra belastingen maar door te bezuinigen kan de overheid een klimaat genereren voor investeringen en jobcreatie."
Joris Vrancken Lid Raad van Bestuur Voka - Kamer van Koophandel Limburg Lid stuurgroep Netwerk Bedrijfsleiders II CEO ANL Plastics NV
den in geval van economische werkloosheid en tijdelijk stilleggen van de productie. De gemeente is één van de voornaamste opdrachtgevers voor het lokale bedrijfsleven. Het houdt dus geen steek enkel te beknibbelen op uitgaven en investeringen terug te schroeven. Een lokaal bestuur moet blijven investeren in strategische projecten met toekomstperspectief, zonder het geld aan ramen en deuren uit te gooien.
8
Zorg ervoor dat je zoveel mogelijk bedrijven uit de regio op de hoogte brengt van aanbestedingen. Hoe meer bedrijven intekenen op aanbestedingen, des te beter de verhouding prijskwaliteit. Aanbestedingen zijn interessant voor diverse sectoren: bouw, schoonmaak, ICT, catering, kantoormeubilair, automotive, zelfs verzekeringen. Waak er wel over dat de administratieve drempel laag blijft en de selectie objectief verloopt.
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van financiën? • belastingdruk zeker niet verhogen, en laten zakken indien mogelijk • laten uitdoven van belasting op drijfkracht • overbodige belastingen (met minimale opbrengst) schrappen • vrijstelling van belasting in economisch moeilijke tijden • blijven investeren in toekomstgerichte projecten • aanbestedingen lokaal bekend maken • betalingstermijn inkorten tot maximum 30 dagen
Lokale besturen kunnen bedrijven ook extra ademruimte geven zonder dat dit geld moet kosten. Steden en gemeenten moeten er een erezaak van maken om de betalingstermijn van facturen inzake opdrachten en leveringen zo scherp mogelijk te stellen, en deze in te korten tot maximum 30 dagen (overeenkomstig een Europese richtlijn). Uit cijfers van Graydon blijkt dat gemeenten in het tweede kwartaal van 2012 slechts 40% van de facturen op tijd betaalden. Liefst 35% werd “De meeste meer dan 90 dagen te laat belokale bestur hebben de en crisis nog ni taald. Late betalingen kunnen et gevoeld. De lokale ov erheid moe voor liquiditeitsproblemen zort werken aan efficiënt ie door mee gen bij ondernemers. r te doen met veel minder geld.”
Hugo Peum ans Voorzitter Ne twerk Opinie Eigenaar AS AP Group
9
Schepen van openbare werken Directeur technische dienst Een nieuw bedrijventerrein ontwikkelen is één ding, het achteraf onderhouden een ander. Een moderne bedrijvenzone oogt fris en groen en straalt dynamiek uit. Een schepen van openbare werken is de directeur technische dienst binnen de gemeente
Hij of zij moet ervoor zorgen dat aan dergelijke technisch randvoorwaarden voldaan is. De gemeentelijke diensten kunnen vitaal werk verrichten indien zij erin slagen het groen te onderhouden, zodat fietspaden proper en berijdbaar blijven.
ns mme etwerk ld Le N Dona urgroep er e tu Lid s ieel Beh teur c c Finan ieel dire c Finan urgh e b Pitts g Europ in Corn
ers anci lever elijk voor an e j “ Hou twoord oering v n vera oede uitv al geen ta e g een rken. Be oordat z v e n e w n t e de rk erk gew d.” enwe weg ig zijn af pgeruim d o e l s l i o s v netje alles
Maar ook door bij te springen wanneer het Belgische weer haar kuren heeft: in geval van hevige sneeuwval of overstroming dienen de invalswegen naar het bedrijventerrein prioritair vrij gemaakt te worden, zodat het economisch verkeer niet strop komt te zitten. Natuurlijk kan er preventief een en ander gedaan worden. Een goed functionerende riolering is nog altijd de beste remedie tegen overstroming. Ook veiligheid op industrieterreinen is een aandachtspunt, zeker in de grensgemeenten die onze provincie rijk is. Consortiumbewaking, een vorm van collectieve beveiliging in samenwerking met een privé-bewakingsbedrijf, kan een aanvulling zijn op de reguliere politiepatrouilles. Steeds meer gemeenten verbieden vrachtwagenchauffeurs te parkeren op hun grondgebied. Als men iets verbiedt moet er een werkbaar alternatief geboden worden. Het afbakenen van parkeerzones voor vrachtwagens (bijvoorbeeld doodlopende straten op industrieterreinen) kan soelaas bieden. Hier kan een pasjessysteem aan gekoppeld worden, een soort ‘bewonerskaart’ voor vrachtwagenchauffeurs die toelating krijgen om te parkeren in deze zones.
10
Het alternatief is het opzetten van een privé-initiatief, waarbij niet alleen beveiligde parking aangeboden wordt maar vaak ook andere faciliteiten (bv. car wash, overnachting, restaurant, garage, …). Dat impliceert echter bijkomende kosten voor de transporteur. Voka – Kamer van Koophandel Limburg vraagt de lokale besturen daarom gunstvoorwaarden aan te bieden aan de lokale transporteurs, indien zij gebruik maken van de private parkeerplaatsen.
Bart Soetae rs Lid bestuurs comité Voka - Kam er van Koophandel Limburg Managing di rector BKM
“Wees proa ctief door ee n oplossing te hebben voor het geval da t het proble em zich stelt. Bovendien communicee r duidelijk en op tijd in ge val van crisis of verandering. ”
Zoals de functietitel al doet vermoeden, laat een schepen van openbare werken openbare werken uitvoeren. Dit brengt vaak hinder met zich mee. Je kan geen omelet bakken zonder eieren te breken. Voor bedrijven is het van levensbelang dat zij tijdens de werkzaamheden bereikbaar blijven en de werken zo efficiënt mogelijk uitgevoerd worden. Consulteer en informeer de omliggende bedrijven dus ruimschoots op voorhand, om de mobiliteit te garanderen. Niet alleen het autoverkeer intensifieert, ook het dataverkeer van en naar bedrijven neemt toe. Informatie is een grondstof geworden. Digitale data verplaatsen zich op dit moment voorname-
11
lijk via koperkabel of coaxkabel. Er bestaat echter een andere oplossing, de glasvezelverbinding, waarbij de capaciteit veel groter en gegarandeerd is. Lokale besturen en nutsbeheerders kunnen de aanleg vergemakkelijken door bij graafwerken telecomproviders uit te nodigen om glasvezel of wachtbuizen aan te leggen en op deze manier de doorlooptijd en kostprijs te drukken.
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van openbare werken? • bedrijventerreinen onderhouden (onderhoud van groen en fietspaden, wegen sneeuw - en watervrij houden) • veiligheid door extra bewaking • parkeervoorzieningen voor vrachtwagens • hinder bij openbare werken beperken • glasvezelverbindingen promoten
Schepen van ruimtelijke ordening Directeur facilitaire diensten Overal in Limburg, niet zelden verscholen op de uithoek van een industrieterrein, zijn er groeikampioenen. Bedrijven die klein starten en via het uitdokteren van nieuwe producten, uitgekiende marketing en exportsuccessen doorgroeien. Andere bedrijven zijn organisch ontstaan aan de rand van een dorpskern, bos of recreatieve zone, waar ze op dit moment niet langer passen. Tenslotte zijn er ook binnen – en buitenlandse investeerders die hun oog laten vallen op Limburg. Drie vormen van bijkomende bedrijfsactiviteit en extra tewerkstelling voor burgers in de regio.
Om de ruimtevraag van bedrijven te kunnen lenigen moet een schepencollege vooruit kijken. Een bedrijventerrein ontwikkelen, met alle procedurele stappen van dien, neemt in ons land ettelijke jaren in beslag. Daarom is het zinvol op regelmatige basis bij bedrijven te polsen naar de toekomstplannen, om de nood aan bijkomende ruimte in kaart te brengen. Op basis van de geraamde vraag kan er een voldoende grote IJzeren Voorraad van onmiddellijk beschikbare bedrijventerreinen voorzien worden, zodat bedrijven flexibel kunnen inspelen op de markt. In vergelijking met andere provincies beschikt Limburg over een relatief grote voorraad bedrijventerreinen. Dit neemt niet weg dat er op subregionaal niveau schaarste bestaat. De beschikbare ruimte moet optimaal benut worden, maar in de zoektocht naar nieuwe locaties zal er ook open ruimte moeten aangesneden worden. Dat is bijvoorbeeld zo in de regio Hasselt, maar ook in het strategisch gunstig gelegen West-Limburg. Je moet vandaag bedrijventerreinen plannen wil je op de noden van de ondernemers van morgen een antwoord kunnen bieden.
Mogelijk biedt de reconversie van militaire domeinen een oplossing. Door de afslanking van het leger komen militaire domeinen braak te liggen, uitgerust met wegen, elektriciteit, water, … en dus quasi instapklaar voor een bedrijf. In Limburg wordt nog een nieuwe bestemming gezocht voor de militaire kwartieren in Leopoldsburg en Hechtel-Eksel, maar ook het terrein van Brustem kan nog verder ontplooid worden. Vanuit een afgelijnde visie dient een schepencollege te lobbyen bij de (vele) andere betrokken overheden om deze militaire domeinen zo snel mogelijk paars in te kleuren, als KMO – en industriezone. Zo kunnen we tewerkstelling (door het leger) inruilen voor tewerkstelling (door KMO’s en grote bedrijven). De jongste jaren worden ook bedrijven met een strategische reserve aangemoedigd om hun terreinen op de markt te brengen. In theorie een lovenswaardige oefening. De huidige praktijk, waarbij bepaalde gemeenten zowel een belasting op meerwaarde als een belasting op onbenutte bedrijventerreinen invoeren, gaat echter een stap te ver. Of een bedrijf nu besluit het terrein te verkopen of het strategisch achter de hand wenst
12
home
te houden, betalen doet men sowieso… Bedrijven zijn geen melkkoeien! Niet alleen industriële bedrijven beogen een geschikte vestigingsplaats. Ook grotere handelszaken zoeken naar de best gelegen uitvalsbasis, niet zelden gesitueerd aan de stadsrand. Er moet een vraaggestuurd beleid gevoerd worden: een ondernemer weet zelf best waar zich te vestigen op basis van de marktvraag. De consument heeft behoefte aan een gevarieerd, complementair winkelaanbod. De ‘funshopper’ flaneert door de winkelstraat, drinkt tussendoor een koffietje en speurt naar het juiste paar schoenen. De ‘runshopper’ wil voor de deur parkeren en comfortabel en efficiënt aankopen. Voka – Kamer van Koophandel Limburg huivert van een negatief beleid ten aanzien van de buitenstedelijke winkelconcentraties. Kernversterking is een positieve keuze voor voldoende bereikbaarheid, parkeermogelijkheid en attractiviteit. Tenslotte moet er aandacht zijn voor de kleine, creatieve en groeiende ondernemers. In 2004 lanceerde een Amerikaanse student van op zijn campus een veredeld online adresboek voor klasgenoten. Nu, 8 jaar later, telt Facebook honderden miljoenen leden. Nieuwe ondernemers zijn vaak op zoek naar een kleinere bedrijfsruimte in eigen streek, waar ze hun bedrijf kunnen laten ontkiemen, hun idee kunnen uitbroeden en voortgestuwd worden door het enthousiasme van collega-ondernemers.
13
follow
"Facility man agement is m eer dan een gesegmente erde interne dienstverlen Het gaat er ing. om het kern proces binnen organisatie een vlot (facile) te laten verl Een gedragen open. en herkenba ar ruimtelijk is hiertoe ee kader n onmisbare tool." #Schepen va n ruimtelijke ordening
Jan Boots Lid stuurgro ep Directeur BR Netwerk Vastgoed O België
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van ruimtelijke ordening? • voldoende grote voorraad bedrijventerreinen voorzien, afgestemd op behoefte bij ondernemers • antwoord op subregionale schaarste, onder andere in West-Limburg en Hasselt • reconversie van militaire domeinen tot bedrijventerreinen • strategische reserves niet onrechtvaardig belasten • positief beleid ten opzichte van buitenstedelijke winkelconcentraties • ruimte voor kleine, creatieve en groeiende ondernemers
Schepen van mobiliteit Logistiek directeur Een vlotte mobiliteit is smeerolie voor het economisch raderwerk. Goederen worden niet alleen geproduceerd, ze worden vervolgens ook getransporteerd. Werknemers die stilstaan in de file kosten bedrijven handenvol geld. Een schepen van mobiliteit neemt de nodige maatregelen om de bereikbaarheid van de bedrijven en de verkeersveiligheid te waarborgen.
Door te zorgen voor een duidelijke bewegwijzering van de industriezones, toeristische trekpleisters en commerciële centra kunnen klanten, werknemers en leveranciers vlot hun bestemming bereiken. Deze bewegwijzering om de haverklap aanpassen zet geen zoden aan de dijk. Meer nog, het jaagt de bedrijven op kosten. Herkenbaarheid, uniformiteit en standvastigheid zijn de ordewoorden. Aanvullend op de klassieke bewegwijzering (de vertrouwde richtingaanwijzers aan de straatkant) moeten gemeenten alles in het werk stellen om de straatnamen van bedrijventerreinen te laten opnemen in de GPS-systemen. Zo vinden ook chauffeurs die op automatische piloot rijden de bedrijven (figuurlijk) met de ogen dicht.
Een gemeente kan om de vijf jaar een mobiliteitsplan vaststellen, dat een beleidskader vormt voor de volgende 10 jaar. Elke gemeente tekent op eigen houtje voorkeursroutes uit voor zwaar vrachtverkeer. Door gebrek aan afstemming met de buurgemeenten worden vrachtwagens soms verplicht om enorme omwegen te maken. Ze worden langs veredelde veldwegen gestuurd, met levensgevaarlijke verkeerssituaties tot gevolg. Buitenlandse chauffeurs, niet bekend in de streek, rijden zich hopeloos vast in dorpskernen. Door te overleggen met buurgemeenten en bedrijven kunnen patstellingen voorkomen worden.
Ook het openbaar vervoer en fietsers verdienen een vlotte toegang tot de Limburgse bedrijvenclusters. Het inleggen van nieuwe bus- en of treinverbindingen is geen gemeentelijke bevoegdheid. Het is wel de rol van de gemeentebesturen om waar nodig bij De Lijn of de NMBS aan te dringen op een verbetering van het lokale openbaar r e et m en graad e . is te n n vervoer. e e e k k V Gem anpa
eN it a " Mobilite terbereidheid van d er, is m lu st e u the C o voor d e Voice of d rijven." r d a e a b n n r e Luiste woners in w u jo e met nam
er Per re ren Hans Vand dernemersclub Tonge n vices Belgium O er id S sl s ur ic tu st gi Bes Lo F K S anager General M
14
an, eiten. weg te ga pportunit o e d n a er uit de v g t n is la .” u g t r b ie in n k ss “ Logistie blematiek en duurzame oplo de filepro re Laat ons aken voo jm baan vri e d r a a m al Ivo Marech mite co imburg rs u tu Lid bes ophandel L er van Ko m a K a Vok rs CEO H. Esse
Heel wat werknemers verplaatsen zich per fiets naar het werk. Om de veiligheid van deze pendelaars te garanderen moeten er nette en veilige fietsroutes van en naar bedrijven voorzien worden, inclusief oversteekplaatsen langs drukke verkeersaders. Zo honoreer je de inspanningen van bedrijven die werknemers aanmoedigen op de fiets te springen. Veiligheid is een basisvoorwaarde voor duurzaam woonwerkverkeer.
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van mobiliteit? • duidelijke bewegwijzering • bedrijventerreinen laten opnemen in GPS-systemen • mobiliteitsplan afstemmen op buurgemeenten • vlotte bus - en fietsverbindingen richting industrieterrein
gen. ng voor o meen bela e lg .” a g t e e h w chte eeds op een re “ Houd st erdwaalt v d n a m Nie ek rijfslogisti Jan Neys koop & Bed In k er w Net x Voorzitter elijke aankoop Infra ord o w t n a er V
15
Schepen van personeelszaken & OCMW-voorzitter HR directeur Mensen activeren, dat moet de doelstelling zijn voor de legislatuur 2012 -2018. Activeren in de dubbele betekenis van het woord: ervoor zorgen dat de gemeentelijke ambtenaren een optimale dienstverlening bieden, maar ook de randvoorwaarden creëren die burgers toelaten een job uit te oefenen.
werd vorig jaar tot ‘HR-manager van het jaar’ Dat activeren dient in de eerste plaats te gebeugekroond door Voka – Kamer van Koophandel ren binnen de muren van het gemeentehuis, Limburg. Zijn succesrecept is perfect toepasbaar waar de juiste talenten moeten aangetrokken op lokaal niveau: zorg voor geëngageerde werkworden (los van de politieke ‘kleur’) en de benemers die zich ontpoppen tot een ambassadeur staande zo goed mogelijk benut. Dat impliceert van jouw gemeente. Bedrijven malen er niet om ook dat je overbemande of overbodige diensten belastingen te betalen zolang ze een kwaliteitsinkrimpt en zaken durft uit te besteden. Als volle dienstverlening in ruil krijgen. hoofd van het gemeentepersoneel speelt de secretaris hier ook een sleutelrol Daarnaast speelt het gein. De lokale besturen stellen meentebestuur een rol op bijna 300 000 ambtenaren de arbeidsmarkt. Via het full time te werk, een stijging OCMW kan een activevan 50% in de voorbije 15 ringspolitiek gevoerd worjaar. Ongeveer 35% van de den. Het OCMW mag niet overheidstewerkstelling situverworden tot een louter eert zich op het lokale nitoevluchtsoord voor inwoveau. Ook de Vlaamse ners met problemen, een overheid moet mee in dit verStijn Germeys Voka Ambassadeur Zonhoven lender of last resort. Het is haal. Door beleidsplannen al& bestuurslid @hoc beter de lawine te voorkolerhande (inclusief Directeur Flexpoint Interim men dan de skiër uit te bijbehorende ambtenaar) te “De ideale schepen (manager) graven die bedolven is verplichten vervet het geis diegene die zich weet te onder de lawine. Het meentelijk apparaat nodeomringen met medewerkers OCMW moet preventief loos. die beter zijn dan hem- of werken, door cliënten in te haarzelf." passen in de arbeidsmarkt Een goede HR-manager been te begeleiden naar zelfreikt met een compact, geënstandigheid. Het OCMW is gageerd en professioneel geen hangmat maar een team goede resultaten. Bart springplank. Mensen met Beerten (Lear Corporation)
16
em Yves Breys tuur d van Bes aa R n va d Li n va er Voka – Kaml Limburg Koophande directeur Algemeen enhuis Jessa Ziek
een
erken aan een leefloon kunt "Samen w omst begin to nen ingeschakeld betere ek en d en em n worden bij de opmet onder n d talent va vooruitzien ." ruim na stormweer, rs ke er medew het proper houden van de stad, het bestrijden van sneeuwoverlast, … Door een arbeidsprestatie te leveren in ruil voor een uitkering betuigen leefloners hun maatschappelijke solidariteit, ontwikkelen ze zichzelf en kweken ze een gezonde arbeidsattitude.
Ook de talenten van de Limburgers met buitenlandse roots kunnen een extra pigment geven aan onze economie. Limburg is een smeltkroes van culturen. De culturele veelzijdigheid is een troef die nog te weinig uitgespeeld wordt. Lokale besturen moeten de handen in elkaar slaan met de bedrijfswereld om netwerken van autochtone en allochtone ondernemers te integreren en burgers met buitenlandse roots in te schakelen in exportbedrijven. Tenslotte speelt het lokaal bestuur een rol op vlak van kinderopvang en onderwijs. Door kwalitatieve en betaalbare voor – en naschoolse kinderopvang te voorzien bied je ouders de kans om zorgeloos een job uit te oefenen. Anderzijds is het acuut gebrek aan (technisch) geschoold personeel een hot item. Niet elke gemeente moet over een technische school, hogeschool of universiteit beschikken. Maar lokale besturen
17
Paola Pagno tta Lid va Voka –n Raad van Limbu Kamer van Bestuur rg Kooph andel CEO G araga Pagno tta NV “ Koe
ster kapita het mense lijk al beleid in je bestu u en op timalis r en eer he t.”
kunnen wel een tussenschakel zijn door scholen aan te moedigen in contact te treden met de bedrijfswereld en stagairs aan te reiken.
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van personeelszaken & OCMW-voorzitter? • talent binnenhalen en benutten binnen het gemeentehuis • kwaliteitsvolle dienstverlening met compact professioneel team ambtenaren • activeringspolitiek via het OCMW • allochtone burgers inschakelen in economie • betaalbare kinderopvang • contact tussen technisch onderwijs en bedrijfswereld stimuleren
Schepen van communicatie Directeur communicatie Communicatie is een proces dat best in twee richtingen loopt. Een dialoog is waardevoller dan een monoloog. Als gemeente dien je ondernemers te informeren over het gevoerde beleid, bestaande subsidies en veranderende regelgeving. Anderzijds verdienen ondernemers ook inspraak in het beleid. Door de bedrijfswereld te betrekken ontstaan creatieve denksporen.
Communiceer je boodschap via zoveel mogelijk kanalen. Zowel de bedrijfsleider in de herfst van de carrière, die trouw zweert bij de dagelijkse krant, als de ambitieuze starter met onafscheidelijke smartphone wil op de hoogte blijven van het reilen en zeilen binnen de gemeente. Een heldere trimesteriële economische nieuwsbrief, digitaal en/of in papieren versie, is een eerste mogelijk communicatiemiddel. Ook een bereikbaar loket voor ondernemers komt de informatieverstrekking ten goede. Ondernemers zijn dag en nacht met hun bedrijf bezig. Een zekere flexibiliteit op vlak van openingsuren en bereikbaarheid (ook na de kantooruren) is welgekomen. De digitaal vooruitstrevende gemeenten kunnen via apps en sociale media (Facebook, Twitter, …) de bedrijfswereld op de hoogte houden. Het vervelendst aan het stellen van een vraag is het wachten op een antwoord. Gemeenten kunnen onvrede voorkomen door digitaal klaarheid
“Denk als een wijs man maar communiceer in de taal van gewone mensen.”
Jos Dessers Voorzitter Netwerk Communicatie Public, media & corporate relations officer Chevron Phillips Chemicals International
te scheppen over de status van een vraag. Indien bedrijfsleiders kunnen opvolgen wat er met hun vraag gebeurt en welke stappen wanneer gezet worden garandeer je transparantie. Het is belangrijk draagvlak te creëren voor beslissingen. Draagvlak verkrijg je niet door ondernemers voor voldongen feiten te stellen, wel door hen op voorhand te consulteren. Voka – Kamer van Koophandel Limburg heeft in elke Limburgse gemeente een Voka-ambassadeur die als klankbord kan fungeren. Structureel overleg met deze Voka-ambassadeur en zijn collega’s zorgt voor weloverwogen en gedragen beslissingen.
18
“Zorg voor een goed, open en eerlijk bestuur en laat dat aan alleman weten.”
Dirk Houben Lid Raad van Bestuur Voka – Kamer van Koophandel Limburg Zaakvoerder Impuls
Vooraleer je communiceert moet je weten met wie je communiceert. Het aanleggen van een correcte database van bedrijven is daarom cruciaal. Maar ook in dit digitale tijdperk blijft persoonlijk contact onontbeerlijk. Als schepen word je geacht de bedrijven in jouw gemeente te kennen. Voka – Kamer van Koophandel Limburg moedigt burgemeesters en schepenen aan zoveel mogelijk bedrijfsbezoeken af te leggen en zo de kracht en de noden van het lokale economische weefsel te ontdekken. Overleg kan ook collectief op formele wijze plaatsgrijpen, via de erkende adviesraden (gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening, adviesraad lokale economie, milieuraad, …). Een goede adviesraad is geen praatbarak, maar een orgaan met wiens advies ernstig rekening gehouden wordt. Zeker even voornaam is het onderhouden van een goede relatie met de lokale ondernemersclub. Een 20-tal ondernemersclubs in Limburg fungeren als informele spreekbuis van de bedrijven in hun gemeente. Zij zijn uitstekend geplaatst om lokale pijnpunten te detecteren.
19
Wat verwacht Voka - Kamer van Koophandel Limburg van een schepen van communicatie? • heldere economische nieuwsbrief op regelmatige basis • bereikbaar loket voor ondernemers • apps en sociale media in verband met economisch beleid • digitale opvolging van vragen mogelijk maken • informeel contact met Voka-ambassadeurs, tijdens bedrijfsbezoeken of tijdens activiteiten van lokale ondernemersclub • adviezen van erkende adviesraden respecteren
“Aandacht krijg je door to the point te communiceren en sterke beeldvorming. Less is more!”
Patricia Robinne Voorzitter Haspengouwse ondernemersclub @hoc Zaakvoerder Idearté
Slotwoord Johann Leten De term ‘corporate governance’ duikt op in elk zichzelf respecterend managementboek. Corporate governance behelst regels die leiden tot deugdelijk bestuur en transparantie. Het verwijst naar een structuur waarbij het bedrijf verantwoording aflegt aan de eigenaars, de werknemers en de maatschappij. Traditioneel is er sprake van een raad van bestuur, waarin de belanghebbenden vertegenwoordigd zijn, die de grote strategische lijnen uitzet. Daarnaast is er een directiecomité dat de operationele verantwoordelijkheid draagt. In een lokaal bestuur is de lijn tussen raad van bestuur en directiecomité soms dun. In theorie is de gemeenteraad de raad van bestuur, vormt het schepencollege het bestuurscomité en maken de leidende ambtenaren deel uit van het directiecomité. In de praktijk zijn sommige mandatarissen echter amper op de hoogte van wat er zich tussen de muren van het gemeentehuis afspeelt, en missen zij dus voeling met de praktijk. Omgekeerd gedragen bepaalde (leidende) ambtenaren zich als onaantastbare directeurs, die te weinig rekening houden met de richtlijnen van hun raad van bestuur (met name de gemeenteraad en het schepencollege). Voka – Kamer van Koophandel Limburg is van mening dat het primaat van de politiek moet gerespecteerd worden. Politici zijn verkozen en moeten verantwoording afleggen aan hun kiezers, die in wezen de aandeelhouders van de NV Gemeente zijn. Ambtenaren moeten dat niet. De structuur van een lokaal bestuur is dus niet 100% vergelijkbaar met de structuur van een bedrijf. Een burgemeester of schepen is in eerste instantie bestuurder, maar op heel wat plaatsen ook operationeel actief. Ze stippelen het beleid uit, maar voeren ook deels uit, met ondersteuning van het ambtelijke apparaat. Vice-president en directeur in één persoon dus. Voka – Kamer van Koophandel Limburg wil er alles aan doen om de lokale mandatarissen te ruggensteunen bij deze complexe opdracht. Voor en na 14 oktober gaan wij naar de gemeenten toe en bieden onze expertise aan. Ten eerste door samen met de gemeentelijke Voka-ambassadeurs een kennismakingsbezoek te brengen aan de nieuwe burgemeesters en schepenen, om de beleidsintenties af te toetsen. Ten tweede door de partijen die een uitvoerend politiek mandaat (burgemeester of schepen) zullen uitoefenen uit te nodigen en te doordringen van de inhoud van dit verkiezingsmanifest NV Gemeente. Ten derde door een masterclass in te richten die schepenen helpt bij het uitwerken van een economisch beleidsplan. En tenslotte natuurlijk door permanent stand by te zijn de volgende zes jaar: voor een luisterend oor, een informele babbel of een wijze raad.
Johann Leten Gedelegeerd bestuurder Voka – Kamer van Koophandel Limburg Lid managementcomité Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen
20
