Voorwoord Hoe ziet de Rivierzone er in 2030 uit? Op welke wijze krijgt het gebied een belangrijke functie voor de stad Vlaardingen? Hoe verleiden we nieuwe doelgroepen naar dit toekomstig woongebied? Hoe wordt het gebied ook aantrekkelijk voor bewoners uit de regio? Deze, en vele andere vragen stonden het afgelopen jaar centraal bij de totstandkoming van deze gebiedsvisie. Overigens is in 2004 met een structuurplan voor de Rivierzone al een eerste stap gezet naar een sterkere Rivierzone. Deze visie borduurt hierop voort en zorgt ervoor dat doelgroepen die zich verbonden voelen met deze stad aan het water behouden blijven, en nieuwe doelgroepen worden aangetrokken. Vele mensen hebben bijgedragen aan deze gebiedsvisie. Naast mijn collega’s van de gemeente Vlaardingen zijn dit met name vertegenwoordigers van de woningcorporaties Waterweg Wonen en Samenwerking. Zij zijn allen professioneel betrokken bij de stad, maar hun inzet en het enthousiasme waarmee zij hun bijdrage hebben geleverd, verdient een groot compliment. Nog groter is mijn waardering voor de waardevolle bijdrage die diverse bewoners en vertegenwoordigers van de omliggende wijken, verenigd in de klankbordgroep Rivierzone, hebben geleverd.
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Tijdens een intensief traject is met elkaar naar een gedegen klankbordgroepadvies toegewerkt. Ik vind het geweldig dat deze vrijwilligers zo betrokken zijn bij de Rivierzone en zulke goede en waardevolle bijdragen hebben geleverd. Ook de samenwerking met de industrie heeft meer gestalte gekregen. Bij de realisatie van deze visie hoop ik op eenzelfde wijze constructief met vertegenwoordigers van bewoners en de industrie te kunnen samenwerken; iets wat onontbeerlijk is om te komen tot goede, realistische en gedragen plannen. Ik ben trots op het resultaat dat hier voor u ligt en kan niet wachten om na jaren van planvorming nu daadwerkelijk de uitvoering van de plannen ter hand te nemen en ‘de stad naar het water te brengen’. Als dat met net zo veel enthousiasme wordt opgepakt als de totstandkoming van deze gebiedsvisie, dan belooft het een heel dynamisch proces te worden. Op naar een vitaal Vlaardingen!
René Daemen Gebiedsmanager Rivierzone Gemeente Vlaardingen, september 2010
3
Inleiding In 2009 hebben medewerkers van de gemeente Vlaardingen, de woningcorporaties en klankbordgroepen bestaande uit Vlaardingse bewoners en ondernemers in het kader van het Actieplan Wonen tijdens een intensief traject gewerkt aan deze gebiedsvisie Rivierzone. Alle collega’s uit het team Rivierzone hebben in een reeks inspirerende bijeenkomsten gediscussieerd over de kracht en identiteit van Rivierzone en haar toekomst in 2030. Dit document geeft antwoord op de vraag: waar willen we met Rivierzone op afkoersen en hoe gaan we dat doen?
Evenwichtige herstructurering Het Actieplan Wonen richt zich primair op de verbetering van de woningvoorraad in Vlaardingen, waarmee een wooncarrière binnen Vlaardingen beter mogelijk wordt. Daarmee blijven Vlaardingse bewoners behouden en worden nieuwe doelgroepen aangetrokken. Om Vlaardingen als woonstad aantrekkelijker te maken, wordt tussen nu en 2030 fors ingezet op sloop, nieuwbouw en renovatie. We bekijken zorgvuldig welke woningen nog geschikt zijn voor renovatie en waar sloop noodzakelijk is, om zo een evenwichtig woningbestand te kunnen behouden. In 2030 zullen naar verwachting 6.800 verouderde woningen zijn gesloopt en zijn 8.450 nieuwe woningen gebouwd en 5.900 woningen worden gerenoveerd, zij krijgen in de eerste tien jaar van het Actieplan Wonen een grondige opknapbeurt. Zo blijft het gezicht van Vlaardingen behouden en wordt het woningaanbod meer gedifferentieerd en aantrekkelijk.
Je thuisvoelen is meer dan wonen alleen De kwaliteit van wonen is echter niet alleen afhankelijk van de staat van de woningen. Ook de kwaliteit van de omgeving, de buitenruimte en het voorzieningenaanbod bepaalt in grote mate of iemand zich thuisvoelt in de stad, buurt of wijk. Daarom is in de gebiedsvisie ook gekeken naar maatregelen die het woongenot verder bevorderen en nieuwe doelgroepen aantrekken.
4
Actieplan Wonen in breed perspectief
In december 2009 heeft de gemeenteraad deze gebiedsvisie Rivierzone vrijgegeven voor inspraak. Bewoners in Vlaardingen maakten vervolgens kennis met de plannen tijdens een intensief informatietraject. Huis-aan-huis zijn samenvattingen van de gebiedsvisies verspreid, er vonden twee informatiebijeenkomsten plaats en er reed een zogenaamde Actieplan Wonen- bus door de stad. In deze periode van zes weken hebben Vlaardingers hun officiële zienswijzen op de plannen ingediend en gereageerd via de ik-vertel-mee-videozuil in de bus. Een aantal zienswijzen heeft gezorgd voor een wijziging in de plannen, en is opgenomen in deze definitieve gebiedsvisie. De overzichtskaarten met informatie over nieuwbouw –en sloopprojecten zijn dynamisch. Hernieuwde inzichten zorgen voor aanpassingen in de plannen. Jaarlijks wordt met alle betrokkenen bekeken of de plannen in de visie nog actueel zijn of moeten worden aangepast.
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Structuurvisie Rivierzone Helaas hebben veel terreinen in Rivierzone hun oorspronkelijke functie verloren. De werkgelegenheid is teruggelopen en er is lange tijd weinig in het gebied geïnvesteerd. De kwaliteit van delen van zowel de bebouwde als niet bebouwde ruimte is aanzienlijk verminderd. Om deze ontwikkeling te keren heeft het gemeentebestuur van Vlaardingen in 2000 besloten de Rivierzone aan te pakken als een ‘industrieel stadsvernieuwingsgebied’, ondanks de forse milieudruk die op het gebied ligt. Hierbij wordt een aantal uitgangspunten gehanteerd. Allereerst moet de Rivierzone bijdragen aan het verhogen van de woonkwaliteit en daarmee de leefbaarheid van Vlaardingen. Historische en beeldbepalende panden dienen daarbij beschermd en opnieuw gewaardeerd te worden. Ook moet de relatie tussen de stad en de rivier worden hersteld. Bovendien worden er 1.600 tot 1.700 woningen gebouwd. Op deze manier wordt wonen, werken en recreëren aan de Nieuwe Maas en de historische havens werkelijkheid. Voor de Rivierzone is een structuurplan opgesteld, dat door de Gemeenteraad van Vlaardingen op 28 januari 2004 is vastgesteld. Sindsdien is gewerkt aan de verdere uitwerking en zijn diverse studies verricht met uiteenlopende diepgang en gerichtheid. De tijd staat niet stil en de wereld verandert soms heftig. De economische crisis is hiervan een sprekend voorbeeld. Bijstelling en afstemming in relatie tot de actuele ontwikkelingen en behoeften zijn voortdurend aan de orde. De visie in dit document draagt instrumenten aan om de ingezette planvorming te versterken en de slagingskans te vergroten. Hiertoe worden lopende activiteiten waar nodig aangevuld (woningbouwprogramma, bedrijventypologie, voorzieningen) en belangrijke zaken opnieuw aangesneden (kunst, toerisme, openbare ruimte, lokale economie).
5
De regionale potentie van de Rivierzone De ambitie van het Actieplan Wonen is om doelgroepen te behouden, maar ook om nieuwe doelgroepen van buitenaf aan te trekken. Maar hoe creëren we een positief vestigingsklimaat voor mensen van buitenaf? Enerzijds door een aantrekkelijk woningaanbod te bieden, anderzijds door een onderscheidend aanbod in voorzieningen te bieden. Deze onderscheidende factoren worden ook wel de ‘motoren’ van de stad genoemd.
gsbewegin id e vrijh
dynamiekater w terras ah onering ti ti s unieke po ur stoer, pu , d n e n n a sp mix jes r rafelrand openbaa r a a bereikb el industrie
Het centrum en de Broekpolder hebben de potentie om Vlaardingen ‘extra pk’s’ te bieden en nieuwe mensen aan te trekken. Maar ook de Rivierzone heeft (boven)regionale potentie. Hierbij denken we aan evenementen en kermis, discotheken en horeca, economische kracht en bedrijvigheid, een mogelijke locatie voor een HBOopleiding, een zeejachthaven en een Park aan de Maas. De ambitie voor de Rivierzone moet hoog worden gehouden. Qua economie en bereikbaarheid scoort de Rivierzone goed: de aanleg van de A4 vergroot de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid voor bedrijven die zich in de Rivierzone vestigen. Vijfsluizen biedt ruimte voor 4.000 arbeidsplaatsen. Op het gebied van wonen is echter nog werk te verrichten. De Rivierzone biedt ruimte om unieke woon- en werkmilieus te creëren die gericht zijn op de rivier. Woningbouw in de Rivierzone van Vlaardingen is door haar directe relatie met het historische stadscentrum onderscheidend ten opzichte van Maassluis en Schiedam.
Toonaangevende herstructureringszone van de regio De Stadsregio Rotterdam zet als een van zijn speerpunten in op de omvorming van diverse rivierzones tot stedelijke gebieden. De Stadsregio typeert deze zones als het goud van de regio. Zeker als de zone zo dicht bij een openbaar vervoer knooppunt ligt, waar spoor-, weg- en waterverbindingen samen komen. De unieke ligging van de Rivierzone in Vlaardingen biedt ideale kansen om door te groeien tot een toonaangevende herstructureringszone van de regio.
6
Actieplan Wonen in breed perspectief
Kernwaardenanalyse Rivierzone
De Rivierzone:
en
bewegingsvrijheid De Rivierzone in Vlaardingen heeft veel positiefs te bieden. De charme van het water, de haven en de scheepvaart aan de ene kant en de pracht van het historisch centrum aan de andere kant, geven de Rivierzone veel potentie. Het is een creatieve broedplaats. Een plek waar ruimte is en die optimaal bereikbaar is, via weg, water en spoor. Met een unieke ligging: nergens in de regio ligt een rivierzone zo dichtbij de binnenstad, zo dichtbij het station en zo goed bereikbaar via de snelweg. Het is een gebied met een sterk gemengd karakter. Er is veel bedrijvigheid, het werk lijkt nooit stil te liggen. Mensen wonen er, zoeken de horeca op en recreëren er graag. Juist dit gemixte karakter geeft het gebied haar bijzondere charme. Het gebied is een verlengde van het centrumgebied, een plek voor alle Vlaardingers. De robuustheid van grote scheepvaart en het laden en lossen aan de ene kant van het gebied, tot openheid, rust en natuur aan de andere kant van het gebied. Waar gezinnen samenkomen aan het water en met elkaar in de openbare ruimte eten. Door al deze functies is er de gehele dag door ‘leven’ in het gebied. Het gebied straalt iets groots uit, het is fascinerend en imposant. De beleving van het water, het prachtige uitzicht, het stoere, robuuste, pure en ‘echte’ karakter, de scheepvaart, een stukje anarchie, het uitzicht vanuit het Delta Hotel en ‘t Platje en zelfs de harde wind vormen de charmes van het gebied.
De Rivierzone in
2009
De opgave voor de Rivierzone de komende jaren is het uitnutten van een heel bijzondere woonplek met een stoere en vrijzinnige werkplek. Gemeente en corporaties staan hiermee voor een grote opgave. Hoe ziet het gebied er anno 2009 eigenlijk uit?
Ook het industrieel erfgoed, de historische gebouwen en de vele oude pakhuizen geven het gebied een bijzonder karakter. Stuk voor stuk eigenschappen die de Rivierzone tot een prachtig gebied maken. De bijzondere eigenschappen zijn gevat in één typerend woord. In al haar eenvoud is het credo voor de Rivierzone: bewegingsvrijheid.
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
7
Mensen in de wijk Waterweg Wonen en Samenwerking hebben in het gebied woningen die veelal bewoond worden door oudere bewoners boven de 65 jaar. Dit geldt ook voor eveneens aanwezige koopappartementen. Het gaat om ruim 550 senioren. De overige 350 bewoners zijn vrijwel allemaal tussen de 18 en 65 jaar. De meeste bewoners behoren tot een huiselijke en gesloten samenleving; zij vinden bescherming belangrijk en zijn meer naar binnen gericht. Ze zijn kalm en rustig en privacy is voor hen erg belangrijk. Ze hebben een kleine kring van familie, vrienden en buren om zich heen.
Wonen In de Rivierzone is het rustig wonen, met het gemak van de grote stad en het openbaar vervoer op loopafstand. Aan de overkant van de Rivierzone ligt veel industrie. De afgelopen jaren hebben deze bedrijven veel gedaan aan het verminderen van geluid- en geuroverlast. De wettelijk gestelde targets zijn gehaald en het geluid en de geur zijn enorm afgenomen. De mensen die in de Rivierzone wonen, ervaren de industrie niet als hinderlijk. Mensen die in het gebied (komen) wonen zijn zich bewust van de industrie en accepteren dit.
Koningin Wilhelminahaven Aan de Oostzijde van de Buitenhaven ligt het gebied Koningin Wilhelminahaven. Dit gebied heeft een rijke cultuurhistorie. Er bevindt zich voornamelijk havengebonden industrie, waarvan sommige (milieu)hinderlijk zijn. De sfeer van de industriële, ambachtelijke “KW-kades” met zijn vele monumentale panden, karakteriseren het robuuste gebied. Het water dringt hier diep door en wordt intensief gebruikt door schepen en voor havenactiviteiten. Op gezette tijden stroomt de kade geheel over; een unieke beleving. Achter deze historische panden, richting de Nieuwe Maas, ligt het “Schiereiland”. Momenteel zijn daar enkele grote bedrijven gevestigd in de olie-, transport- en schrootsector. Bovendien staat aan de Buitenhaven “de witte villa” met zijn tuin.
Leverterrein Achter het Deltahotel en het park ligt het “Leverterrein”. Sinds kort zijn de industriële activiteiten van Lever Fabergé op dit terrein gestopt. Dit gebied kenmerkt zich door haar fraaie ligging aan het water, grenzend aan bedrijfsterreinen en het Unilever Research Laboratorium. In het gedeelte van dit gebied dat aan het water grenst, kunnen woningen met zicht op de Nieuwe Maas worden gerealiseerd.
Stationsgebied Centrum Het Stationsgebied is nu nog een braakliggend gebied met een ongebruikt laad- en losterrein. Het gebied is onoverzichtelijk door de grote hoogteverschillen van dijk, weg en sluis. Het drukke doorgaande verkeer en de onoverzichtelijke situatie ervaren veel mensen als gevaarlijk. Voor het Stationsgebied Centrum is in 2009 een bestemmingsplan vastgesteld. Dit plan legt de basis om de stad met de rivier te verbinden. Het maakt de realisatie van een nieuwe wijk met circa 450 woningen, woonzorgvoorzieningen, winkels, onderwijs en kantoren mogelijk. De huidige reconstructie van de hoofdinfrastructuur, de vernieuwing van de brug over de Binnenhaven (Sluisplein) en een herinrichting van het openbaar gebied maken ook deel uit van het plan.
Buitenhaven De Buitenhaven ademt dezelfde robuuste sfeer als de Koningin Wilhelminahaven. Het is puur en stoer, met hier en daar restanten van de industrie. De Buitenhaven heeft slechts een beperkte functie. Ook hier staat de kade wel eens onder water, een unieke beleving.
Nieuwe Maas Het gebied Nieuwe Maas ligt aan de gelijknamige rivier ten westen van Buitenhaven en kent een ongestructureerd milieu met bedrijven, kantoren en woningen. Belangrijke kwaliteit van het gebied is het uitzicht op de rivier en de industrie aan de overkant. In het westen van het gebied bevindt zich een groengebied. Hierin liggen het Deltahotel en drie kleine appartementencomplexen. Achter en naast het groengebied ligt een rand met bebouwing van Unilever en hoge woonflats. De langwerpige flat langs de Maasboulevard schermt het gebied rond de seniorenflat ‘de Bolder’ (Waterweg Wonen) volledig af van de rivier. De laagbouw rond de Bolder heeft hierdoor een introvert woonmilieu en de aanwezigheid van de rivier en het industriële landschap zijn uitsluitend waar te nemen door het industriegeluid. Aan de noordzijde wordt het gebied begrensd door de Galgkade, waaraan een pallethandel en enkele kantoorgebouwen zijn gevestigd.
8
Actieplan Wonen in breed perspectief
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
9
Voorzieningen Senioren hebben behoefte aan comfortabele en veilige woningen met vitale voorzieningen binnen handbereik. Met deze voorzieningen kunnen zij indien nodig voor zichzelf (met ondersteuning) blijven zorgen. De Rivierzone biedt aan senioren geschikte appartementen. De vitale voorzieningen, zoals winkels voor dagelijkse boodschappen en diverse gemaksdiensten, informatie en advies en een steunpunt voor verzorging, verpleging en behandeling, liggen niet in de directe omgeving.
Leefbaarheid Bij de uitvoering van het Actieplan Wonen is het van belang dat er goed wordt nagedacht over de kwaliteit van de buitenruimte. Er moet een goede balans bestaan tussen parkeren, groen, speelplaatsen, water en ondergrondse containers. Al deze functies moeten immers, in relatie tot het gewenste woonmilieu, in de beschikbare ruimte passen. De huidige openbare ruimte in de Rivierzone wordt als weinig sfeervol ervaren. Het gebied kent veel verschillende en versnipperde functies die soms met elkaar botsen of niet logisch voelen. Hierdoor wordt het niet als één geheel ervaren. De gebruikers lijken zich bovendien niet tot nauwelijks verantwoordelijk te voelen voor de openbare ruimte, wat een verslechtering van de leefomgeving tot gevolg heeft.
Groen De huidige boomstructuur voldoet nog aan de indeling en het gebruik van de Rivierzone, evenals de aanwezige grasstroken. De overige huidige (heester)beplanting heeft een kwaliteitsslag nodig.
Kunstmomumenten Beeldende kunst kan een belangrijke bijdrage leveren aan een kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte. In de Rivierzone staan acht kunstwerken in de openbare ruimte. Voor de Rivierzone is een kunstenplan gemaakt, ‘Vlaardingen Kunst’, waarin met trefwoorden verschillende met kunst te accentueren sferen worden aangegeven: het spectaculaire, het sublieme, de pleinparkparade, ‘de grootste bioscoop’ van Nederland. Bij deze sferen geven referentiebeelden mogelijkheden aan voor het plaatsen van kunstwerken. Verder zijn er meerdere panden aangewezen als rijks- of gemeentelijk monument en veel beeldbepalende en behoudenswaardige panden.
10
Actieplan Wonen in breed perspectief
Verkeer De Rivierzone is zowel via de A20 als de A4 goed bereikbaar. Het Sluisplein verbindt als verkeersader de diverse haven- en bedrijfsterreinen binnen de Rivierzone. Dit veroorzaakt veel (vracht)verkeer van oost naar west en vice versa. Voor de leefbaarheid van en de toegangelijkheid vanuit het centrum naar het (te ontwikkelen) woongebied, is het noodzakelijk dat het doorgaande (vracht)verkeer vermindert. Dit kan door het aanbrengen van een ‘zachte knip’, met als doel om het verkeer meer te scheiden. De ene helft van het verkeer ontsluit via de Marathonweg en de A20 en de andere helft via de Vulcaanweg en de A4. Door de versnippering van functies is er in de Rivierzone weinig ruimte voor goede fiets- en wandelpaden. De trein speelt een belangrijke rol in de Rivierzone. Via de Vlaardingse stations Oost, Centrum en West en de regionale verbinding, zowel naar Rotterdam als naar het strand van Hoek van Holland. Buslijn 57 heeft een eindhalte in het bewoonde gebied, nabij Delta Hotel en Unilever.
Speelruimte De Rivierzone wordt voornamelijk door ouderen bewoont, waardoor er weinig behoefte is aan speelvoorzieningen. Aan de Deltaweg staat op een ideale locatie een skatebaan, die weinig overlast geeft aan de omgeving. Door de voorgenomen bouwplannen verdwijnt deze skatebaan en wordt er elders een nieuwe locatie voor gezocht.
Parkeerruimte Overdag is de parkeerdruk in het gebied Nieuwe Maas hoog, met name bij de ingang van het Unilever-gebouw. Door de aanwezige parkeerruimte in de omgeving, kan de parkeerdruk over het algemeen als ‘normaal’ omschreven worden. ’s Nachts is de parkeerdruk laag. De parkeerdruk in de omgeving Koningin Wilhelminahaven is zowel overdag als ‘s nachts laag.
Het gebied rond het Delta Hotel De omgeving rond het Delta Hotel heeft weinig charme en doet versnipperd aan. Het is hierdoor ook een plek die personen aantrekt die omwonenden een onveilig gevoel geven: mensen zonder een woning en personen met drugs op zak. Wie goed om zich heenkijkt, ziet dat er veel potentie in het gebied zit. De omgeving biedt aantrekkelijke kansen bij de ontwikkeling van het toekomstig woongebied en verdient extra aandacht als de entree van Vlaardingen vanaf het water.
Oeverbos Het Oeverbos is een recreatiegebied in de Rivierzone, met aan de ene kant een horecavoorziening en aan de andere kant naturistenrecreatie. In het tussenliggende gebied recreëren ’s zomers veel gezinnen en wordt er intensief gebarbequed. Fietsend langs het water heb je een fantastisch uitzicht op de rivier en de bedrijvigheid aan de overkant. Het Oeverbos is vroeger opgespoten met havenslib. In 2011 wordt gestart met het schoonmaken van de bodem.
Zo bevinden zich onder de werkzame personen binnen geheel Vlaardingen een kleine 2.500 personen uit Rotterdam en een kleine 2.000 werknemers uit Schiedam.
Bedrijventerreinen De bedrijventerreinen hebben hun oorspronkelijke functie voor een deel verloren. De werkgelegenheid is teruggelopen en er is lange tijd weinig in het gebied geïnvesteerd. Er zijn banen nodig. De opgave vanuit economisch perspectief verdient dan ook aandacht. Hierbij gaat het naast de vitalisering van bestaande bedrijventerreinen om de realisatie van de Koggehaven, Vergulde Hand West en kantoorlocatie Vijfsluizen, herstructurering van het Leverterrein en de aanpak van de bedrijventerreinen Groot Vettenoord en Vergulde Hand Oost.
Koggehaven De Koggehaven wordt herontwikkeld tot een bedrijventerrein met watergebonden activiteiten. Vanuit de Koningin Wilhelminahaven worden bedrijven naar dit gebied verplaatst. Deze bedrijven maken ruimte, zodat het schiereiland van de Koningin Wilhelminahaven geschikt wordt voor woningbouw.
Vergulde Hand West Ten westen van het huidige bedrijventerrein Vergulde Hand Oost is een bedrijventerrein in een groene setting gepland. Vergulde Hand West is momenteel nog een weiland. Een stedenbouwkundige schets is in ontwikkeling. De nadere invulling en planning worden nu onderzocht. Het is de bedoeling om dit terrein gefaseerd uit te geven. Dit bevordert de werkgelegenheid en biedt ruimte aan bedrijven die elders in Vlaardingen uit hun jas groeien.
Economie In de Rivierzone van zo’n 350 hectare groot, bevinden zich de bedrijventerreinen van Vlaardingen. Ongeveer negentig procent van de Vlaardingse bedrijven (met uitzondering van detailhandel en horeca) is gevestigd op één van deze bedrijventerreinen. Het gaat hierbij om circa 10.000 arbeidsplaatsen. Een groot deel van deze werkzame personen woont overigens niet in Vlaardingen, maar in één van de omliggende gemeenten.
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Kantorenlocatie Vijfsluizen De ontwikkeling van Vijfsluizen is in volle gang. Dit gebied wordt ontwikkeld tot een hoogwaardige kantorenlocatie in een parkachtige setting, mogelijk aangevuld met andere functies. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat realisatie van kantorenpark Vijfsluizen met 80.000 m2 ruim 4.000 arbeidsplaatsen zal opleveren.
11
Leverterrein Sinds juli 2008 zijn de fabrieken van Lever Fabergé gesloten en inmiddels ontmanteld. Het terrein van ongeveer 14 hectare bestaat uit diverse grote fabriekshallen, parkeerplaatsen en grote open ruimten. De eigenaar wil het terrein verkopen om te laten omvormen tot een nieuw bedrijventerrein, met de mogelijkheid om een gedeelte aan het water voor woningbouw te gebruiken.
Groot Vettenoord Voor Groot Vettenoord is in samenwerking met gevestigde ondernemers een visie en maatregelenpakket opgesteld. Op basis hiervan wordt een uitvoeringsplan gemaakt om te komen tot een revitalisering van het terrein. Anno 2009 zijn er ongeveer 300 bedrijfswoningen in het gebied te vinden.
Startende ondernemers Naast herstructurering en/of realisatie van bedrijventerreinen speelt het stimuleren van startende ondernemers en doorstarters nu en in de komende jaren een belangrijke rol. Vlaardingenbreed krijgen (door)starters anno 2009 al veel aandacht. En dat wordt de komende jaren alleen maar meer. De gemeente ondersteunt met verschillende initiatieven stadsbreed startende ondernemers. Denk hierbij aan de ondernemersbalie, accountmanagers van de sectie Economische Zaken, workshops voor startende ondernemers en coaching door Mentor Vlaardingen, waarbij ervaren ondernemers startende ondernemers coachen. Hier wordt binnenkort microfinanciering voor (door)starters aan toegevoegd.
De Rivierzone in
2030
Vergulde Hand Oost Vergulde Hand Oost is een verouderd bedrijventerrein. Op dit moment is de wens groot om het terrein weer op niveau te brengen. Er spelen meerdere problemen die een negatieve invloed hebben op het terrein en haar functioneren. In navolging van de aanpak van Groot Vettenoord wordt een plan van aanpak opgesteld voor de Vergulde Hand.
12
Actieplan Wonen in breed perspectief
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
13
Definiëren van woonmilieus De Rivierzone is niet alleen voor Vlaardingen een onderscheidende plek, maar ook in regionaal opzicht. Het is een gebied met een gemengd karakter, met kansen om een heel andere kant van Vlaardingen boven te brengen. Een gebied met een sterke magneetfunctie dus! Om de enorme investeringsoperatie in de Rivierzone tot een succes te maken, is een aantrekkelijk woonmilieu nodig dat past bij het karakter van het huidige gebied. Het gebied moet aantrekkelijk worden voor kopers en huurders in het midden- en hoger segment. Om het juiste woonmilieu voor de diverse ontwikkelgebieden in de Rivierzone te bepalen, is gebruik gemaakt van onderstaand woonmilieuschema. Nieuwe Maas, Koningin Wilhelminahaven, Leverterrein en Stationsgebied hebben allen een heel eigen karakter. Het karakter van de gebieden is het uitgangspunt om de juiste match te maken tussen gebied, toekomstig woonmilieu en daarmee de toekomstige bewoners. Aantrekkelijke woonmilieus, die de mogelijkheden van de drie gebieden optimaal benutten, moeten richting geven aan de ontwikkeling van Rivierzone. Bij het gebied Nieuwe Maas sluit het woonmilieu ‘comfortabele samenleving’ het best aan bij het parkachtige en ruime karakter van het gebied (ook wel: ‘blauw woonmilieu’). Koningin Wilhelmina haven, met haar dynamiek en robuustheid, vraagt om het woon milieu ‘levendige samenleving’ (ook wel: ‘rood woonmilieu’). Het Leverterrein, met haar fantastische ligging en uitzicht, maakt een ‘comfortabel woonmilieu’ mogelijk, waarbij Leverterrein (blauw woonmilieu) meer introvert is dan Nieuwe Maas. Het Stations gebied Centrum is geënt op zorg (ook wel: ‘groen woonmilieu’) en op comfortabel wonen (blauw woonmilieu).
Anno 2009 is de Rivierzone grotendeels een onbeschilderd doek. Als Vlaardingen binnen de stadsregio een vitale stad wil worden, zullen er woonmilieus moeten zijn voor individueel georiënteerde mensen. De volgende tekst geeft op basis van deze gekozen koers een beeld van de Rivierzone in 2030.
Mensen in de wijk In 2030 wonen ongeveer 3.700 mensen in de Rivierzone. Deze bewoners laten zich voornamelijk kenmerken door vitaliteit en comfort met een flamboyante levenshouding.
Koningin Wilhelminahaven: levendige samenleving – 260 woningen Koningin Wilhelminahaven is in 2030 een robuust gebied met een heel eigen dynamiek. Deze dynamiek is in de jaren voorafgaand aan 2030 opgepikt door de horeca en dienstverlenende bedrijven. De oude, industriële haven met zijn historische panden, pakhuizen en monumenten hebben de basis gevormd voor de herontwikkeling van het gebied. Door deze sfeer en de panden te koesteren, is het een buitengewoon aantrekkelijk gebied voor het levendige woonmilieu. Studenten, starters en kunstenaars hebben hun plek gevonden aan de KW-kades, tussen de dynamiek van de horeca. Op het schiereiland staan robuuste woningen in het midden segment. In het gebied is een (zeejacht)haven voor bewoners van de Nieuwe Maas en voor bezoekers die vanaf deze aanlegplaats lopend of fietsend de stad kunnen bezoeken.
Wonen De Rivierzone is in 2030 een gevarieerde woonwijk met ruim 2.200 woningen, waarvan 1.600 nieuwe woningen. Deze woningen bestaan uit lage en hoge appartementengebouwen en uit eengezinswoningen op een parkeerdek. De parkeerdekken maken onderdeel uit van de woonomgeving en krijgen een passend uiterlijk. De verschillende deelgebieden hebben allen hun eigen karakter en worden bewoond door verschillende doelgroepen. De voorzieningen in de deelgebieden zijn afgestemd op de doelgroepen. De relatie met enerzijds het water en anderzijds de dijk, het station en de historische binnenstad, is in ieder deel op een eigen wijze vormgegeven.
14
Maaswijk: comfortabele samenleving – 550 woningen Comfortabel en actief zijn in 2030 de kernwoorden voor het gebied Maaswijk. Het is een veilige omgeving; rustig, stedelijk en chique. Er wonen voornamelijk Vlaardingers en bewoners van buiten de regio die aan een derde wooncarrière beginnen. In Maaswijk vinden bewoners een comfortabele, levensloop bestendige woning. De gehandhaafde hoogbouw is voor wat betreft uitstraling aangepast aan de nieuwbouw.
Actieplan Wonen in breed perspectief
Leverterrein: comfortabele samenleving – 350 woningen Het Leverterrein is in 2030 een gebied voor een woonmilieu voor mensen met een wat hogere inkomenspositie die woongenot, wooncomfort en een prachtig uitzicht voorop stellen en weinig binding hebben met hun omgeving. Bewoners kunnen voor recreatie in het Maaspark terecht.
De Buitenhaven als stedenbouwkundige verbinding Nieuwe Maas en Koningin Wilhelminahaven hebben in 2030 ieder hun eigen woonmilieu. Buitenhaven is in 2030 de stedenbouwkundige verbinding en de soepele overgang tussen beide gebieden, onder andere door een uitstraling van pakhuizen. Belangrijke Vlaardingse iconen, zoals ‘Het Platje’ (Chinees Restaurant), ‘Het Witte Huis’ en ‘De Pelmolen’ staan in dit gebied en hebben als uitgangspunt voor de herontwikkeling van de nieuwe Buitenhaven gefungeerd.
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Stationsgebied: comfortabele samenleving – 450 woningen In deelgebied ‘Parallelweg’ staan zorgwoningen in vier lagen (beschermende samenleving) met zorgvoorzieningen, educatie en kantoren rondom het Stationsplein. In de aansluitende smalle strook langs het spoor zijn villa-achtige twee-onder-een-kapwoningen gerealiseerd. In het gebied ‘Spoor en Sluis’ zijn kantoren, educatie en vooral appartementen in vijf tot zes lagen gebouwd. Deze appartementen hebben zicht op het sluizencomplex. Ten zuiden van de Deltadijk langs de ‘Galgkade’ staan appartementgebouwen van vijf tot tien lagen hoog .
Voorzieningen Voorzieningen passend bij Nieuwe maas Voorzieningen in dit gebied zijn vooral gericht op het welbevinden van de bewoners en op comfort. Dit varieert van een trimsalon voor de hond en een prachtige sauna tot een traiteur, een comfortshop en een voorziening voor de dagelijkse boodschappen. Aan het water zijn horecavoorzieningen.
Voorzieningen passend bij Koningin Wilhelminahaven Nieuwe woningen hebben de sfeer opgepikt door er met hun architectuur nauw bij aan te sluiten. Dit dynamische woonmilieu richt zich op jonge, ondernemende ‘pioniers’: kenniswerkers, studenten, startende ondernemers en kunstenaars. De voorzieningen sluiten aan op de behoeften van deze groepen. Er is kinderopvang, boodschappendienst, horeca en fitness.
Zorgvoorzieningen Een deel van de senioren zijn vanuit de Vlaardingse gebieden verhuisd naar de Rivierzone. Zij wonen comfortabel en veilig en nemen actief deel aan het maatschappelijke leven. In het Stationsgebied bevindt zich een aanbod aan voorzieningen waaronder winkels voor de dagelijkse levensbehoefte, ruimte voor ont-
15
Vlaardingen een fantastische ‘buitensociëteit’ aan de rivier verworven. Een grootse ruimte waar de stad aan de rivier wordt verankerd. Een plek om naar toe te wandelen of te fietsen, heerlijk rond te wandelen en elkaar te ontmoeten. Om over het water te staren, om te eten en te drinken, om je deel van een groter universum te voelen. Een uitkijkpost, geïnspireerd door alles wat langs vaart en davert. De scheepvaart speelt hierin een belangrijke rol: wat komt er voorbij? Waaraan kunnen wij ons vergapen? In het park kun je de seizoenen (weer) voelen. De zoelte van de zomeravond, maar ook de frisse herfstwind en ijzige winterkou. Gevolgd door de frisse openheid van de lente. Kijken en bekeken worden, onbevangen genieten van activiteiten die georganiseerd worden of min of meer spontaan tot stand komen. Het park werkt als een prikkel voor de aantrekkelijkheid van het nieuwe woongebied.
die de Vlaardingers zonder overstappen afzet in het Rotterdamse Lijnbaangebied. Vlaardingen heeft ook een optimale openbaar vervoersverbinding met andere grote steden in de omgeving, zoals Den Haag, Delft en Dordrecht. De omgeving van station Centrum is omgevormd tot een duidelijk herkenbaar, markant OV-knooppunt, met aansluitingen van de Light Rail, de StadsFerry (Westerhoofd) en de bus, goed bereikbaar per fiets en lopend. De StadsFerry heeft verder haltes gekregen bij Vijfsluizen en aan de Maasoeverzone (omgeving Koggehaven). Station Centrum is, naast de noordzijde, ook ontsloten aan de zuidzijde. Station Oost heeft een tweede toegang aan de oostzijde gekregen. Beiden om een betere verbinding te leggen met de ontwikkelde kantoor- en woongebieden.
Economie
Leefbaarheid
moeting, recreatie en diverse gemaksdiensten. In het zorgsteunpunt kan men voor verzorging, behandeling, advies en informatie terecht. Dit biedt de nodige ondersteuning aan in de zelfredzaamheid. De vitale voorzieningen zijn over de weg en met openbaar vervoer goed bereikbaar.
Onderwijs en kinderopvang In 2030 wonen er ongeveer 300 kinderen in de Rivierzone. Gezien dit kleine aantal kinderen zijn er in het gebied geen zelfstandige scholen, maar wel in de nabijheid. Afgestemd op de behoeftes van de bewoners is er kinderopvang aanwezig.
Evenementen In de Rivierzone is een grote evenementenhal, die op voldoende afstand van de woningen staat.
(Zee)jachthaven In Koningin Wilhelminahaven ligt een (zee)jachthaven. Bewoners meren hun privé-jacht voor hun voordeur aan. Uiteraard wordt dit als een groot pluspunt ervaren. Passanten hebben de mogelijkheid om hier hun schip aan te meren en dagjesmensen kunnen op een terras aan het water wat drinken.
16
Actieplan Wonen in breed perspectief
Bij herstructureringen is goed nagedacht over de kwaliteit van de buitenruimte. De buitenruimte is in één keer goed aangelegd. Daarbij is een goede balans ontstaan tussen de verschillende functies. Parkeren, groen, speelplaatsen, water en ondergrondse containers passen allemaal in dezelfde beschikbare ruimte; een en ander in relatie tot het gecreëerde woonmilieu. De wijk heeft een ruime, groene en veilige opzet en past bij Vlaardingen. Binnen de woongebieden in de Rivierzone zijn zoveel mogelijk parkeervoorzieningen gerealiseerd. De buitenruimte is aangepast aan de uitstraling van de nieuwbouwprojecten. Aangezien er een belangrijke relatie bestaat tussen de waardering van de woning en de waardering voor de woonomgeving (ook in relatie tot de veiligheid) is de woonomgeving vroeg in het planproces opgenomen. Daarnaast is ook het beheer goed georganiseerd om de kwaliteit op langere termijn te waarborgen.
Kunstmonumenten De fysieke barrière van spoor en dijk tussen Vlaardingen Centrum en de Rivierzone is door het toepassen van kunst psychologisch geslecht. Het station Centrum heeft een groots welkomstbeeld en aan de Nieuwe Maasoever staat een Vlaardingenbeeld voor langsvarende schepen uit alle werelddelen. Het Maaspark heeft een pleinparkparade en de kade en oever zijn ingericht als boulevard met zit-, mijmer- en uitkijkobjecten. In de Koningin Wilhelminahaven staan kunstwerken die passen bij dit leisuregebied. De officiële monumenten staan er picobello bij, beeldbepalende en behoudenswaardige panden zijn door de eigenaren behouden en van een nieuwe functie voorzien.
Maaspark Het gebied rond het Delta Hotel is in 2030 een fraai ingericht park met een wijds uitzicht over de rivier en draagt de naam Maaspark. Het is het geweldige ‘cadeau’ voor alle inwoners van Vlaardingen. Door een hoge herwaardering van de Maasboulevard, heeft
Het park heef een plek gekregen in de belevingswereld van Vlaardingers en mensen uit de regio. Een mooie fietsrit langs de Waterweg leidt hen naar een terras in het heerlijke Vlaardingse Maaspark. Er worden activiteiten georganiseerd die fysiek niet in het centrum passen. Het is inmiddels vanzelfsprekend: Vlaardingers trekken voor allerlei gelegenheden massaal naar het Maaspark. De personen die voorheen voor overlast zorgden, worden sinds vele jaren opgevangen in een tehuis voor dak- en thuislozen aan de Industrieweg.
Oeverbos Het Oeverbos is royaal gefaciliteerd voor dagrecreatie en voorzien van horeca, dagcamping, barbequemogelijkheden, naturisme recreatie, hondenlosloopgebied en voet-, fiets- en ruiterpaden.
In 2030 bestaan de bedrijventerreinen uit hoogwaardige, reguliere bedrijven met een hoog arbeidspotentieel. Daarnaast is op bepaalde locaties sprake van diverse uitingen van creatieve economie. Microfinanciering en andere financiële ondersteuningsmaatregelen hebben samen met coachingstrajecten geleid tot een substantiële toename van het aantal succesvolle starters. Er zijn atelierwoningen in bedrijfsverzamelgebouwen tot omgebouwde bedrijfspanden met tal van incubators. En als spin off van deze bedrijvigheid is bovendien sprake van aanvullende en ondersteunende bedrijvigheid op het niveau van dienst verlening, zoals administratieve en juridische ondersteuning en communicatiebureaus.
Koggehaven Anno 2030 is de Koggehaven een goed functionerend bedrijventerrein met watergebonden activiteiten.
Verkeer Het woon-, recreatie- en havengebied in de Rivierzone is toegankelijk voor alle verkeerssoorten, zowel van buiten de stad als vanuit de stad. Zo draagt de verkeerssituatie bij aan het behoud van de magneetwerking van het gebied. De splitsing voor alle verkeerssoorten ligt bij het Sluisplein door de zachte knip. Door de economische groei is het verkeer van, naar en binnen de Rivierzone toegenomen. Om dit goed af te wikkelen en de magneetwerking van het gebied te behouden, zijn infrastructurele aanpassingen gedaan aan de Marathonweg (verbreding + ondertunneling spoorwegovergang), aan de Deltaweg, (rotonde Beethovensingel), aan de Maassluissedijk (rotonde als aansluiting van de Koggehaven en Vergulde Hand West) en de Schiedamsedijk (lus over de busbaan bij Vijfsluizen). De Vulcaanweg vormt een passende entree voor Vlaardingen.
Vijfsluizen Vijfsluizen is een moderne, representatieve kantoorlocatie, met ondersteunende detailhandel, horeca en leisure voor de gebruikers van de locatie. Er is een HBO-opleiding, er zijn studentenwoningen en er is 80.000 m2 kantoorruimte.
Inmiddels is de A4-Noord ook aangelegd, wat extra druk gaf op de aansluiting Vijfsluizen op de A4, die hiervoor aangepast is. De aangelegde A4-Noord levert extra druk op de A20 op. Voor het fietsverkeer is er een extra spooronderdoorgang aangelegd tussen bedrijventerrein Vergulde hand West en de Zuidbuurt en een nieuwe regionale fietsverbinding op de Vulcaanweg. De fietspaden in het hele gebied sluiten goed op elkaar aan. Een doorgaand regionaal fietspad vanaf het Oeverbos (Maassluis) tot aan Vijfsluizen (Schiedam) loopt waar mogelijk langs het water. De gehele Hoekse Lijn is omgevormd tot Light Railverbinding,
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
17
Lever-Fabergé terrein Het terrein van Lever-Fabergé bestaat in 2030 uit een woon- en werkgebied. Er is ruimte voor creatieve ondernemers, starters en representatieve bedrijvigheid. Het water geeft een positieve impuls aan dit gebied.
Groot Vettenoord Starters vinden een plek op Groot Vettenoord. Aan de rand van het terrein zijn de meer representatieve en consumentgerichte functies gevestigd. Woon-werkcombinaties in de vorm van ‘wonen boven je eigen bedrijf’ zijn gerealiseerd. Groot Vettenoord is een aantrekkelijk gebied voor ‘kleine’ ondernemers en vormt een belangrijke verbinding voor het langzame verkeer. Fietsers en scholieren kunnen veilig het terrein over en werknemers pakken de fiets voor woon-werkverkeer.
Op weg naar
2030
Er staat tot 2030 bijzonder veel te gebeuren in de Rivierzone. Gemeente en corporaties hebben te maken met een opgave van een ongekend formaat. Het vertrekpunt is inmiddels helder, net als het te bereiken punt aan de horizon. De Rivierzone wordt met haar woningen en activiteiten een belangrijke (boven)regionale trekker. In dit hoofdstuk worden de fysieke en sociale ingrepen en activiteiten, die nodig zijn om de geschetste situatie van de Rivierzone in 2030 te bereiken, verder uitgewerkt.
Vergulde Hand Vergulde Hand Oost is heringericht, met ruimte voor bedrijvigheid in de hogere milieucategorieën. Vergulde Hand West is gefaseerd ontwikkeld. Er zijn relatief grote kavels beschikbaar waar Vlaardingse bedrijven met een uitbreidingswens uitstekend ondergebracht kunnen worden.
18
Actieplan Wonen in breed perspectief
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
19
Fysieke aanpak van de Rivierzone Eén van de belangrijkste doelstellingen van het project Rivierzone is de stad weer te verbinden met het water. Dit wordt bereikt door de bouw van woningen rondom Koningin Wilhelminahaven, de ontwikkelzones Nieuwe Maas en Leverterrein en de bebouwing van het Stationsgebied Centrum en herinrichting van het Sluisplein. In de Rivierzone zijn in 2009 ongeveer 900 woningen. Hiervan worden er tijdens de uitvoering van het Actieplan Wonen uiteindelijk zo’n 240 gesloopt. Tot 2030 worden er ongeveer 1.660 woningen aan het gebied toegevoegd: 200 eengezinswoningen en 1.460 meergezinswoningen. Wonen in de Rivierzone is vooral: bijzonder wonen aan het water! Daarnaast is het gebied bij uitstek geschikt als woon-werk locatie, aangepast wonen, particulier opdrachtgeverschap en ecologisch wonen (CO2 neutraal). Kortom, de Rivierzone biedt volop kansen en mogelijkheden.
Aantrekken gewenste leefstijlen De Rivierzone is dé regionale trekker van Vlaardingen voor bewoners uit de midden en hogere inkomensklasse. Om hen daadwerkelijk naar Vlaardingen te trekken, is het van belang om deze toekomstige bewoners nauw te betrekken bij de ontwikkeling van hun woning.
20
Actieplan Wonen in breed perspectief
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Renovatie De verschillen tussen ‘nieuw en oud’ mogen niet te groot worden. Een fors deel van Nieuwe Maas wordt dan weinig attractief voor de gewenste bewoners. De uitstraling van de bestaande bebouwing verdient de komende jaren aandacht. Dit betekent: naast aandacht voor de binnenkant, ook aandacht voor de buitenkant van de woningen.
Wonen aan de industrie In de Rivierzone is het rustig wonen, met het gemak van de grote stad en het openbaar vervoer op loopafstand. Aan de overkant van de Rivierzone ligt veel industrie. De positieve kanten van de huidige bedrijvigheid op het water en aan de overkant van het water moet benadrukt worden. Industrie heeft ook aantrekkingskracht op mensen. Daarnaast spelen allerlei activiteiten op en aan het water een belangrijke rol in ‘het wijdse uitzicht’ voor bewoners en bezoekers. De gemeente streeft, in het belang van zijn burgers, continu naar beperking van milieuoverlast. De huidige normen en waarden geven de bedrijven de bedrijfszekerheid die zij nodig hebben. In het geval van nieuwe investeringen passen bedrijven de op dat moment schoonste, maar betaalbare technieken toe.
21
Woningen in Koningin Wilhelminahaven In de Koningin Wilhelminahaven wordt een mix van dure en goedkopere woningen nagestreefd. Het is bijzonder leuk om deze goedkopere woningen in de bestaande bebouwing te realiseren. Zo worden bijzondere woonvormen immers voor meerdere mensen bereikbaar. De mogelijkheden hiertoe worden onderzocht, waarbij marktpartijen een belangrijke rol spelen.
Voorzieningen Kijkend naar de beoogde doelgroep in de Rivierzone moet er gewerkt worden aan passende voorzieningen. Hiervoor worden verschillende sectoren op het juiste moment betrokken bij de planvorming. Denk hierbij aan: cultuur, sport, economie, klein schalige winkelvoorzieningen, enzovoort. Op korte termijn zal inzicht ontstaan in de benodigde investeringen en mogelijke opbrengsten, wat daarna vertaald wordt in investerings programma’s en beleidskeuzen.
Vitale voorzieningen De gemeente werkt aan een levensloopvriendelijke stad. Zij werkt samen met Vlaardingse en regionale organisaties naar levensloopvriendelijke buurten. Dit zijn buurten waar het goed wonen is voor wie jong en gezond is en voor (oudere) mensen die zorg nodig hebben of die gebruik maken van een rollator of rolstoel. In deze buurten kunnen inwoners langer thuis blijven wonen en voor zichzelf blijven zorgen. Woningen en openbare ruimte in de Rivierzone zullen volgens dit beleid worden ingericht.
De Koningin Wilhelminahaven kan verdeeld worden in een oosten westkant. Aan de oostzijde is geen horeca en is dit ook niet gewenst, vanwege de aanwezige industrie. Aan de westzijde zijn onder andere een aantal restaurants, discotheken, een truckerscafé en een partycentrum annex café gevestigd. Uitbreiding is mogelijk aan de binnenhavenzijde. Op de kop van het gebied Nieuwe Maas bevindt zich horeca, een grand-café annex lunchroom en een in oorspronkelijke stijl herbouwd hotel-restaurant in ‘t Platje. Kleinschalige horeca is kenmerkend voor het gebied. Verderop in het gebied zit het Delta Hotel. Rondom het nieuwe Stationsplein komt detailhandel met kleinschalige winkelondersteunende horeca.
(Zee)jachthaven De (zee)jachthaven is een aanwinst voor Vlaardingen. Bewoners kunnen er hun eigen boot aanmeren. Maar ook passanten en dagjesmensen voelen zich er thuis. Er wordt onderzocht of een (zee)jachthaven exploitabel is.
Evenementenhal De evenementenhal in de Vettenoordse Polder krijgt op termijn een nieuwe bestemming. De Rivierzone biedt nieuwe vestigingsmogelijkheden. Afhankelijk van de planning in het Centrum gebied, wordt dit project de komende jaren meer duidelijk. Een mogelijke plek is in de rand van het geplande woningbouwgebied, bijvoorbeeld op het Leverterrein.
Leefbaarheid Horeca De komende jaren zal het gebied rondom Vijfsluizen veranderen in een kantoorlocatie, met ruimte voor horeca en leisure als aanvulling op de behoefte vanuit de Rivierzone.
Bij herstructureringen moet goed worden nagedacht over de kwaliteit van de buitenruimte. De buitenruimte kan maar een keer worden aangelegd. Het streven is daarom ook de openbare ruimte vooraf al in te richten op hoog niveau en geënt op het nieuwe gebruik. Daarbij moet een goede balans bestaan tussen de
verschillende functies. Parkeren, groen, speelplaatsen, water, ondergrondse containers en dergelijke moeten allemaal in dezelfde beschikbare ruimte passen; een en ander in relatie tot het gewenste woonmilieu. De wijk heeft een ruime, groene en veilige opzet en past bij Vlaardingen. Het is belangrijk dat de buitenruimte ontworpen wordt passend bij de desbetreffende nieuwbouwprojecten. Aangezien er een belangrijke relatie bestaat tussen de waardering van de woning en de waardering voor de woonomgeving (ook in relatie tot de veiligheid) is het belangrijk om de woonomgeving vroeg in het planproces op te nemen. Daarnaast moet ook het beheer meteen goed georganiseerd worden om de kwaliteit op langere termijn te waarborgen. Bij de inrichting van de openbare ruimte zal het verrommelde gebied langs het water en rond het Delta Hotel leeggemaakt en ingericht dienen te worden. Er kan al direct gestart worden met activiteiten, zodat de eerste opstapjes in de visie van de Rivierzone al gerealiseerd kunnen worden. Hiernaast kan de unieke getijdebeweging en het wijdse uitzicht uitgebuit en onderstreept worden.
Kunst in openbare ruimte Met de inrichting van de openbare ruimte wordt tegelijkertijd bekeken waar kunstwerken kunnen komen. Ook moet onderzocht worden welke gevolgen dit heeft voor de indeling van de openbare ruimte. Kunst kan in de Rivierzone tijdens de nieuwbouw ontwikkeling in het gebied als bindmiddel dienen voor de sociale cohesie. Op langere termijn is de kunst een verfraaiing en imagoversterking van de Rivierzone en daarmee van Vlaardingen. Daarvoor is dan wel een aansprekend architectonisch uitgangspunt voor de Rivierzone nodig. Op korte termijn kan de openbare ruimte gewoonweg leuk worden gemaakt door ‘ontrommeling’: de veelheid aan vormen en kleuren in het straatmeubilair en bebording terugbrengen en passend maken in het te ontwikkelen beeldmerk Rivierzone.
Maaspark De ambities voor het Maaspark liggen hoog. Wat betekenen alle gewenste functies voor de vormgeving en de realisering van het park? Eerst zou een nadere uitwerking van het plan van eisen moeten plaatsvinden. Wat willen wij allemaal in dit park aantreffen? Of wellicht, wie? Vervolgens een invulling via ontwerpvarianten. Daarna een uitwerking van het financiële plaatje. Behalve een optimalisering in investeringsniveau, zijn een verdeling in de tijd en een goede fasering van belang. De woningen, of liever de bewoners, hebben immers profijt van een goede kwaliteit. Echter, een aanvangsinvestering, een oppepper om het gebied stevig op de kaart te zetten, lijkt ook een verstandige aanpak. Al deze facetten maken dat het park een speerpunt moet zijn in de verdere aanpak van het Actieplan Wonen en in het bijzonder het gedeelte dat in de Rivierzone aan bod komt.
Oeverbos De sanering van de bodem in 2011 is een ‘ecologische’ sanering: de toplaag wordt gereinigd en voorkomen wordt dat dieren en organismen in de menselijke voedselketen terecht kunnen komen. Ook ligt er een herinrichtingsplan voor de ruimte en het groen met als motto ‘veranda’. De huidige functies blijven: dagrecreatie, barbequemogelijkheden en horeca.
22
Actieplan Wonen in breed perspectief
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
23
Verkeer
Economie
In de komende jaren wordt vooruitlopend op de geplande ontwikkelingen aandacht geschonken aan de infrastructuur. Om een goed vestigingsklimaat te krijgen en te behouden, dient de bereikbaarheid en toegankelijkheid vooraf gegarandeerd te worden. Voorgesteld wordt om de volgende maatregelen op het gebied van infrastructuur te nemen: rotonde Beethovensingel, Koggehaven/Vergulde Hand West, Lus Vijfsluizen, rotondes + spooronderdoorgang Marathonweg/Deltaweg, verbreding Marathonweg, StadsFerry Westerhoofd, StadsFerry Vijfsluizen, StadsFerry Maasoeverzone, fietstunnel Vergulde Hand West – Zuidbuurt en de doorgaande regionale fietsroute vanuit Maassluis door de Rivierzone naar Schiedam. De Vulcaanweg vormt een passende entree voor Vlaardingen.
Economie en woningbouwprogramma Voor bedrijven is het gunstig om zich te vestigen in een gebied waar een goed woningaanbod is. Vooral de kantoorlocatie Vijfsluizen heeft de potentie om bewoners van buiten de regio Rotterdam aan te trekken om zich in de Rivierzone te vestigen. De komende jaren wordt tevens onderzocht hoe de overgang tussen woon-/werkgebieden kan worden ingevuld met aantrekkelijke woon-/werkcombinaties. De positionering van de Rivierzone als woon-/werkgebied is nog niet op het gewenste niveau. Vlaardingen moet zich manifesteren als woon- en werkstad en aanhaken op andere regio’s. Dit betekent dat men nu al in gesprek moet gaan met relevante partijen over investeringen, marketing, woningen en bedrijfsterreinen.
Daarnaast kunnen onderstaande maatregelen in de tussentijd ook al leiden tot ontwikkeling van de Rivierzone. • Station Oost zou een tweede ingang moeten krijgen naar de Light Rail/metro, om het kantorenpark Vijfsluizen te ontsluiten. • De ‘zachte knip’ moet flexibel gemaakt worden om een grote stroom verkeer door te kunnen laten als dat nodig is (bijvoorbeeld bij een evenement). • De regionale fietsroute zou eventueel over de Koningin Wilhelminahaven moeten gaan. • De gemeente en de RET zijn momenteel in overleg over het huidige en toekomstige buslijnennet, ook in relatie tot de ontwikkeling van de Rivierzone en de komst van de StadsFerry. • Aangezien de A4-Noord aangelegd gaat worden, levert dit extra druk op bij de aansluiting Vijfsluizen op de A4 en op de A20. De extra drukte op de aansluiting Vijfsluizen op de A4 zal hierdoor aangepast moeten worden.
24
Actieplan Wonen in breed perspectief
Typologie bedrijven De aard van de bedrijven die aangetrokken moeten worden, moet nog verder uitgewerkt worden. Duidelijk is wel dat een aantal Vlaardingse bedrijven de komende jaren voor een deel naar een ander of nieuw terrein in de Rivierzone verhuizen. Hier zijn verschillende redenen voor. Te denken valt aan ruimtegebrek, uitplaatsing, ontsluiting e.d. Ook is er regelmatig vraag van bedrijven van buitenaf naar bedrijfsruimte in Vlaardingen.
Lokale economie Aparte aandacht verdient de mogelijkheid tot het faciliteren van startende ondernemingen. Dit gebied wordt namelijk gezien als een mogelijke broedplaats van lokale initiatieven, gedeeltelijk gestimuleerd vanuit het beleid om mensen uit een uitkering te
helpen en als ondernemer weer volwaardig deel te laten nemen aan de maatschappij. De broedplaats krijgt op uiteenlopende manieren vorm. Beleidsmatig past hierin het opzetten van bedrijfsverzamelgebouwen voor starters. De markt pakt dit al zelf op door niet courante panden te verbouwen tot bedrijfsverzamel gebouwen met verschillende units.
Herstructurering van terreinen Onderzoek is nodig om inzichtelijk te maken wat de problemen zijn op te herstructureren bedrijventerreinen. Samenwerking met zittende ondernemers is cruciaal. Dit is wat Groot Vettenoord betreft al in voorbereiding. Voor Vergulde Hand moet een soortgelijk project opgezet worden. De herstructurering moet bezien worden in relatie tot het te ontwikkelen terrein Vergulde Hand West. Belangrijk is om niet alleen de buitenruimte aan te pakken (herinrichting straten om oneigenlijk gebruik te voorkomen) en het beheer- en handhavingsniveau te verhogen, maar ook om ruimte te creëren op de terreinen. Veel panden en kavels zijn te klein voor de huidige bedrijfsvoering. Mede hierdoor ontstaat overlast op de openbare weg. Onderzocht moet worden hoe de herinrichting ook op kavelniveau gerealiseerd kan worden en wat de rol van de gemeente hierin kan zijn.
Communicatie In 2030 laten de bewoners van de Rivierzone zich voornamelijk kenmerken door vitaliteit en comfort met een flamboyante levenshouding. De komende jaren moeten deze bewoners actief verleid worden naar de Rivierzone. Deze doelgroep kan ook elders in
gebiedsvisie Vlaardingen De Rivierzone
Rijnmond terecht voor een woning langs het water. De onbekendheid van de kwaliteiten van Vlaardingen is een nadeel in deze concurrentieslag. Voor het slagen van projecten in de Rivierzone is het van groot belang dat de specifieke kwaliteiten van Vlaardingen door potentiële kopers en huurders worden herkend. Het verbeteren van het imago van Vlaardingen is dus een must voor dit gebied. Bijvoorbeeld door op het Light Rail station in Rotterdam, Vlaardingen te promoten. De unieke kwaliteiten van de Rivierzone moeten voor het voetlicht gebracht worden. En die unieke kwaliteiten zijn er! Een zo optimaal mogelijke invulling en vormgeving van de leefomgeving is vanwege milieukundige aspecten vereist. Het is daardoor prachtig wonen aan het water, dicht bij de stad. Ook binnen de Rijnmond comfortabel en gemakkelijk gelegen: binnen 20 minuten in de metropool Rotterdam of op het strand. Wonen in de Rivierzone is wonen tussen strand en wereldstad. Het is wonen midden in de dynamiek van havens, bedrijvigheid van scheepvaart en industrie en dichtbij het historisch centrum van Vlaardingen.
Projectinformatie tijdens de herstructurering Gezien alle ontwikkelingen in de Rivierzone, is een informatiecentrum nodig. Hier kunnen huidige, nieuwe en potentiële bewoners altijd terecht voor informatie en advies. Nadat het informatiecentrum niet meer nodig is, kan er worden gedacht aan een andere functie zoals een modern buurtcafé.
25
Rondje Rivierzone Eindeloze vergezichten Een verrassende ontmoeting in 2030 “Marijke, ik ga even naar de kiosk om de hoek om een krant te halen. Zal ik meteen wat van de Chinees meenemen?” Marc hoort nog net ‘ja, prima’ boven de pianomuziek uitkomen, als hij de deur van hun appartement dichttrekt. Hij zoeft naar beneden in de geruisloze lift en bedenkt dat het nog steeds een droom is die uitkwam. Na het uitvliegen van de kinderen hun eengezinswoning in Holy verruilen voor dit prachtige penthouse aan de Nieuwe Maas. Van alle gemakken voorzien en met een uitzicht dat iedere dag weer boeit. De dansende lichtjes van schepen en industrie op het water. Een vlammende zonsondergang. Dreigende onweerswolken. Hij pakt zijn fiets en rijdt door het Maaspark, dat er vanavond rustig bij ligt, maar vaak ook het toneel is van concerten en festivals. “Meneer, kunt u me even helpen?” Hij kijkt op en ziet een jonge vrouw met een enorme bos rood haar en haar armen vol bijzonder ogende objecten. “Ik ben op weg naar m’n atelier aan de Koningin Wilhelminakade, maar de plastic zak met al m’n materiaal scheurde net open.” Marc moet een beetje grinniken, maar pakt tegelijkertijd een paar uitstekende metalen buizen aan. Ze leggen alles op de grond en hij vist een stevige boodschappentas uit zijn fietstas. “Je mag deze wel lenen.” “O, wat aardig. U zult wel denken, wat een troep. Mag ik u uitnodigen om het eindresultaat een keer in mijn atelier te komen bekijken? Ik maak industriële kunst en werk momenteel aan artistieke bruggenhoofden. Het is de bedoeling dat ze langs het wandelpad van ’t Hof naar ’t Hoofd komen te staan. Daarom koos ik ook de kade als mijn woon- en werkplek.” “Woon je daar ook?”, vraagt Marc verbaasd. “Zeker, mijn studio is niet groot, maar het zit wel in een heel gaaf pand. Nog steeds komen schepen er laden en lossen. Er denderen vrachtwagens voorbij en bij zwaar weer loopt de straat soms onder. Maar ik vind het er helemaal geweldig. Het ademt vrijheid en een ruig verleden.” “Je bent wel enthousiast”, lacht Marc. “Ik kom graag een keertje kijken. Maar nu ga ik door, want ik zou Chinees meebrengen van ‘t Platje.”
26
Actieplan Wonen in breed perspectief