VOORWOORD
Een nieuwe verpakking én een nieuwe inhoud.
Op het ogenblik dat u dit verslag zal lezen, zal het jaar 2004 alweer een tijdje achter ons liggen. Het afgelopen jaar was opnieuw een opmerkelijk jaar voor het H. Hartziekenhuis. Een nieuwe opdrachtverklaring… Gebaseerd op een strategische studie en veelvuldig overleg met alle diensten, werden de krijtlijnen uitgetekend voor een modern ziekenhuis. Vooreerst werd er, in samenwerking met alle verantwoordelijken, een nieuwe opdrachtverklaring samengesteld die de basis vormt van de identiteit en de toekomstige werking van het ziekenhuis. Deze missie zal ons de volgende jaren dan ook voor heel wat uitdagingen plaatsen. Een nieuwe verpakking… Ons streven naar een moderne infrastructuur en uitrusting kreeg het afgelopen jaar een werkelijke gestalte. Eind september werd de eerste fase van de nieuwe voorbouw in gebruik genomen. Een ruime en centraal gelegen ontvangsthal, met aanleunend een grote cafetaria, een nieuw laboratorium, een kindvriendelijke afdeling pediatrie, een afdeling cardiologie en een ultramoderne dienst intensieve zorgen zagen het daglicht. Een nieuwe inhoud… Daarenboven stonden er talrijke medische en andere innovaties in de startblokken. We denken hierbij ondermeer aan de uitbouw van het collectief autodialyse centrum, de raadplegingen psychiatrie, de obesitaskliniek, het multidisciplinair oncologisch overleg, de subspecialisatie van de kinderartsen,… Het ziekenhuis slaagde er in het boekjaar met een positief cijfer af te ronden. Dit resultaat creëert ruimte voor investeringen in medische en verpleegkundige apparatuur, in infrastructuur en in personeelsaanwervingen. Uiteraard konden bovenvermelde realisaties slechts tot stand komen door de inzet van al onze geneesheren en medewerkers. Wij wensen hen langs deze weg hiervoor te danken én te stimuleren om verder te werken door vooral goed te zorgen voor onze patiënten, door kostenbewust te blijven, coöperatief met zovele geledingen. In dit jaarverslag hebben wij bewust niet naar volledigheid gestreefd, maar ons geconcentreerd op vernieuwingen en evoluties gekoppeld aan de uitgetekende beleidslijnen. We hopen dat u de aangeboden informatie interessant vindt en wensen u alvast veel leesgenot.
René Daemen Algemeen Directeur
1
INHOUDSTAFEL
2
‚
Voorwoord ................................................................................................ p. 1
‚
Inhoudstafel ............................................................................................ p. 2
‚
Een nieuwe opdrachtverklaring ................................................ p. 3
‚
Een nieuwe verpakking .................................................................. p. 4
‚
Een nieuwe inhoud ............................................................................ p. 6
‚
Organogram......................................................................................... p. 31
‚
Statistieken activiteit ...................................................................... p. 32
‚
Financiële cijfers ............................................................................... p. 34
EEN NIEUWE OPDRACHTVERKLARING In de gezondheidssector, meer dan waar ook, is de menselijke relatie van enorm belang. Ook in het H. Hartziekenhuis staan de mensen centraal. In de eerste plaats de patiënt die we met de beste zorg omringen. Daarnaast gaat er ook bijzondere aandacht naar onze medewerkers en geneesheren die elke dag het beste van zichzelf geven. Het zijn immers mensen die zorgen voor mensen. Het zijn mensen die ondernemen. En die samen onze onderneming vormen. Dit standpunt werd in 2004 herwerkt tot een nieuwe opdracht-verklaring: onze missie en visie voor de toekomst (terug te vinden aan de binnenzijde van de omslag van dit jaarverslag).
Om de waarde van deze elementen te verhogen, is het uiteraard aangewezen dat alle geledingen hiermee vertrouwd zijn. De missie en de visie dienen ‘gedragen’ te worden door alle medewerkers. Vandaar werd de opdrachtverklaring, zoals die werd opgesteld door het directiecomité, getoetst bij alle diensthoofden. Verder kregen alle verantwoordelijken in het najaar de mogelijkheid om welbepaalde communicatie-vaardigheden aan te leren, zodat zij samen met alle medewerkers de ‘opdracht’ in de dagelijkse realiteit kunnen omzetten.
3
EEN NIEUWE VERPAKKING De wereld van ziekenhuizen en zorgvoorzieningen is onafgebroken in beweging. Maatschappelijke ontwikkelingen, waaronder de vergrijzing van de bevolking, zorgen ervoor dat de vraag naar zorg blijft toenemen. Ons ziekenhuis is evenzeer in constante evolutie. Om hieraan te kunnen beantwoorden, loopt sinds vele jaren een intensief bouw – en verbouwprogramma.
In 2004 werden de ambitieuze ideeën van onze Raad van Beheer vertaald in de ingebruikname van een nieuwe voorbouw. De realisatie van dit bouwproject geeft concreet invulling aan de uitgewerkte beleidslijnen, met name de keuze voor een kwalitatief lokaal basisziekenhuis in Mol. Het geeft onze instelling de vereiste infrastructuur om tijdens de volgende jaren onze ambities verder waar te maken. Wij zijn een autonoom, algemeen ziekenhuis dat vanuit een christelijke inspiratie specialistische gezondheidszorg aanbiedt. Tijdens het afgelopen jaar naast de bouwwerken kijken was echt onmogelijk. Eind september deden we een enorme stap voorwaarts: de introductie van de nieuwbouw. Onderstaande diensten kregen een nieuwe huisvesting. Onthaal – inschrijvingen – afspraken Er werd een moderne en centraal gelegen ontvangstruimte gecreëerd waarin de onthaalbedienden elke patiënt verwelkomen en zo goed en zo snel als mogelijk verder helpen. Kindergeneeskunde Een opname in het ziekenhuis is voor een kind en zijn ouders een ingrijpende gebeurtenis. Daarom streven we ernaar om zulk een verblijf, in een mooie en kindvriendelijke afdeling, zo aangenaam mogelijk te maken. Een deskundig team van kinderartsen werkt samen met gemotiveerde verpleegkundigen en paramedici om het kind de beste behandeling en verzorging te bieden. De inrichting van de dienst is afgestemd op de leefwereld van het kind: het thema ‘zee’ schept een ‘rustgevende en gezonde’ omgeving. Onze afdeling kindergeneeskunde stelt duidelijk zijn patiëntjes en hun ouders centraal. Intensieve Zorgen Op onze dienst Intensieve Zorgen, die uitgebreid is tot 10 bedden, verblijven patiënten voor een intensieve observatie en/of behandeling. Een deskundige equipe, met een bijzondere bekwaming in de Intensieve Zorgen en Reanimatietechnieken, maakt gebruik van de meest vooruitstrevende, hoogtechnologische apparatuur en staat 24 u op 24 u garant voor de beste zorg. De samensmelting van de diensten Intensieve Zorgen en Medium Care naar één architectonische eenheid draagt bij tot een betere organisatie, toegespitst op de behoeften van iedere individuele patiënt. Cardiologie Onze nieuwe afdeling cardiologie kan 19 patiënten opnemen voor behandeling en revalidatie. De afsplitsing van deze discipline van de afdeling Inwendige Ziekten maakt het mogelijk dat verpleegkundigen en paramedici zich verder kunnen specialiseren.
4
Laboratorium Door de centrale ligging op het gelijkvloers is het laboratorium nu vlot bereikbaar. De inrichting beantwoordt aan de strengste regels op vlak van veiligheid, milieu en hygiëne. Er werd een aparte, af te sluiten ruimte voorzien voor microbiologie die bereikbaar is via een sas. Alle andere analysen zoals hematologie, biochemie,... gebeuren in een centrale ruimte. Bloedafnames vinden plaats in een aansluitend priklokaal. Een gemotiveerd team staat dagelijks voor elke patiënt klaar. Cafetaria De huidige ligging, naast de keuken en de inkomhal, maakt het mogelijk om de patiënten, de bezoekers en alle medewerkers een nog betere service te bieden. De nieuwe locatie voldoet eveneens aan de strengste hygiënevoorschriften. Wij streven naar een moderne infrastructuur en uitrusting die beantwoorden aan de hoge eisen van medische technologie, ergonomie, comfort en privacy.
Deze mijlpaal in de geschiedenis van ons ziekenhuis ging gepaard met opendeurdagen. Meer dan 6.000 belangstellenden bezochten op 26 september 2004 de opening van onze voorbouw. Deze drukte bevestigde de grote interesse van de mensen uit onze regio in wat er zich in ons ziekenhuis afspeelt. Hiernaast werd er voor de huisartsen uit de regio, de geneesheren – specialisten en de verpleegkundigen van de afdelingen kindergeneeskunde en materniteit een symposium over ‘bijzondere kinderziekten’ georganiseerd. Meteen konden de huisartsen kennismaken met het nieuwe team en de nieuwe afdeling.
5
EEN NIEUWE INHOUD De gezondheidssector is niet alleen in beweging door de gewijzigde omvang van de zorgvraag. De branche wordt ook gedreven door interne ontwikkelingen, zoals het aanhoudend streven naar excellente kwaliteit. Alle instellingen moeten functioneren op een hoog professioneel niveau en dienen de evoluties op beroepsvlak te integreren in de werkpraktijk. Ook óns ziekenhuis biedt een antwoord aan deze veranderingen. Wij houden onze dienstverleningsprocessen op een hoog peil en stemmen deze af op de vraag van de patiënt.
De komende jaren kondigen zich positief aan. Wij zijn ervan overtuigd dat we voor onze patiënten een nog groter verschil zullen maken. En dat we er in zullen slagen om duurzame groei te realiseren. Eén van de basisvoorwaarden is uiteraard het bekomen van de vereiste erkenning van de overheid. In dit kader deed de visitatiecommissie op 8 maart 2004 zijn intrede in ons ziekenhuis om hier gedurende vijf dagen ‘de kwaliteit van zorg, hygiëne en veiligheid, management en organisatie en financiën’ te evalueren. Visitatie is het instrument dat de Vlaamse Administratie Gezondheidszorg kiest om haar toezicht op, maar ook de dialoog met, de zorgorganisaties vorm en inhoud te geven. Deze nieuwe benadering vervangt het systeem van de vroegere inspecties en erkenningsbezoeken en wordt in ons ziekenhuis als zeer positief ervaren. Op het einde van de visitatieperiode werd de erkenning van ons ziekenhuis voor de komende vijf jaar verzekerd. En hier bleef het uiteraard niet bij… In opvolging van het visitatierapport werden afspraken gemaakt rond een stappenplan dat de werking van onze instelling gunstig zal beïnvloeden. De directie beschouwt het document dan ook als uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling van het H. Hartziekenhuis. In dit hoofdstuk belichten we de vernieuwingen van het voorbije jaar, ondergebracht in ‘het zorg- en zorgondersteunend departement’,‘het organisatie-ondersteunend departement’ en de ‘stafdiensten’.
6
ZORG- EN ZORGONDERSTEUNEND DEPARTEMENT
Dienst Heelkunde neemt nieuwe initiatieven Ons ziekenhuis startte in 2004 met tal van innovatieve projecten op het vlak van heelkunde. Deze initiatieven resulteren in een aanzienlijke uitbreiding van de continuïteit en het aanbod inzake behandeling en opvolging van heelkundige pathologie. Obesitaskliniek goed op dreef De obesitaskliniek heeft haar activiteiten in 2004 uitgebreid met de organisatie van een multidisciplinair overleg. Elke week wordt er een bespreking gevoerd tussen de bariatrische chirurgen, de diëtiste, de psychologe en de kinesist. Zo kan op professionele manier een juiste keuze gemaakt worden welke de beste behandeling is voor elke individuele patiënt. Dit wekelijks multidisciplinair overleg voor obesitas is uniek en levert een meerwaarde op voor de behandeling van de patiënten. In aansluiting op de vernieuwde aanpak van de obesitaskliniek werd in 2004 ook een niet – operatief of alternatief behandelingstraject uitgewerkt voor een periode van 18 maanden. Daarbij wordt een programma op punt gesteld met drie grote pijlers: voedings-aanbeveling, bewegingsadvies en psychologische begeleiding. De diëtisten hebben in het kader van de verhoogde activiteiten de consultatiemogelijkheden uitgebreid, zodat de consulten bij de chirurg en de diëtiste worden gelinkt. Wij hebben oog voor detail en besteden extra aandacht aan het informeren van de patiënt en zijn familie over elke stap in de medische behandeling of onderzoek. De chirurgen ontwikkelden en verfijnden in 2004 een uitgebreide database voor de obesitaskliniek. Het accessprogramma is uitgegroeid tot een uitzonderlijk werkinstrument dat nu ook in Nederland aangewend wordt voor de ‘intake’ van nieuwe patiënten met morbide obesitas. Laparoscopische behandelingen maken opgang In 2004 startte de dienst heelkunde met laparoscopische liesbreukoperaties in dagopname. Dit is opnieuw een stap naar de uitbreiding van de dagchirurgie, wederom met het oog op het centraal stellen van de patiënt. Bovendien werden de indicaties voor laparoscopische heelkunde voor colorectale maligniteiten uitgebreid. Met uitzondering van obstructies worden ook alle maligniteiten tot T3 laparoscopisch behandeld en dit naar aanleiding van de recente publicaties omtrent dit onderwerp. Onze instelling investeerde op haar beurt in een nieuwe laparoscopietoren. Er werd een moderne drie-CCD of drie-chip camera geïnstalleerd. De beelden worden simultaan getoond op twee monitoren waarbij één op een wendbaar flatscreen. Dit biedt belangrijke voordelen bij colorectale chirurgie, maar ook bij de obesitaschirurgie en bilaterale liesbreuken. Nieuwe geneesheren maken subspecialisatie mogelijk De dienst heelkunde heeft het afgelopen jaar drie nieuwe geneesheren aangetrokken, waardoor een betere verdeling van de pathologie en verdere subspecialisatie mogelijk worden. Dr. Vaes, orthopedist, heeft een bijzondere interesse in de pathologie van het bovenste lidmaat, inclusief prothesechirurgie, alsook traumatologie en prothesechirurgie van de knie. Dr. De Brouwer maakt deel uit van de associatie urologie en heeft, behoudens algemene urologie in de volle breedte, een bijzondere bekwaamheid in oncologie en in minimaal invasieve behandelingen van incontinentie- en steenpathologie. Hij volgde hiervoor een intensieve opleiding in het grootste perifere urologische centrum van Nederland, tevens Europees referentiecentrum voor tal van studies. Dr. Berghmans versterkt op voltijdse basis de associatie vaatchirurgie.
7
Artsen en medewerkers staan borg voor professionaliteit De dienst geneeskunde veranderde in 2004 gedeeltelijk van gedaante. De cardiologische patiënten verhuisden namelijk naar een nieuwe, autonome afdeling. Deze splitsing maakt een betere en efficiëntere werking mogelijk. Verpleegkundigen en paramedici kunnen zich nu immers beter toeleggen op een specifiek vakgebied. Medio 2004 wordt de associatie internisten uitgebreid met een bijkomend pneumoloog, Dr. Dieudonné. Tegelijkertijd werd gestart met een multidisciplinaire bespreking van de gehospitaliseerde patiënten. Nieuwe dienst cardiologie investeert in opleiding en communicatie Op 27 september 2004 opende de nieuwe afdeling cardiologie haar deuren en biedt momenteel plaats voor de behandeling en revalidatie van 19 patiënten. Terwijl de start in goede banen werd geleid, en de medische equipe werd versterkt door Dr. Baetslé, ging er bijzondere aandacht naar de vorming en de ontwikkeling van gerichte informatie voor patiënten, zorgverstrekkers en studenten. Alle verpleegkundigen van de afdeling volgden de opleidingen Basic Life Support, telemetrie, basiskennis ECG en ritmestoornissen. De hoofdverpleegkundige nam deel aan de tweedaagse opleiding Advanced Life Support. De verantwoordelijken van de afdeling cardiologie ontwikkelden en actualiseerden opnieuw een aantal brochures voor patiënten en studenten met praktische informatie over behandelingsmethodes, opname op de afdeling, multidisciplinaire overlegmomenten,…
8
Jong gespecialiseerd team bouwt kindergeneeskunde verder uit In de nieuwe voorbouw werd ruimte gecreëerd voor een moderne afdeling kindergeneeskunde. Gelijklopend met deze nieuwe verpakking werden Dr. Peeters en Dr. Givron aangetrokken die een hedendaagse behandeling mogelijk maken én zorgen voor een nieuwe inhoud. Nieuwe afdeling kindergeneeskunde De nieuwe kinderafdeling zal steeds een zeker raakvlak blijven behouden met de vroegere dienst. Essentieel is het feit dat de zopas aangeworven kinderartsen een beroep kunnen doen op een zeer competent en gedreven verpleegkundig team. De manier van omgaan met ‘de kleine patiëntjes’ en ‘het zich ten dienste stellen van de ouders’ zijn in ons ziekenhuis steeds een zeer grote bekommernis geweest en dit zal dan ook onverwijld verder gezet worden. Tevens is het regionaal karakter van ons ziekenhuis van wezenlijk belang om te kunnen fungeren als een basisschakel in een netwerk van professionele hulpverstrekkers. Het is evenwel duidelijk dat, gezien de huidige verschuivingen in de gezondheidszorg, de accenten naar de toekomst anders zullen liggen. Dit gegeven kan toegelicht worden in twee ‘topics’: de algemene kindergeneeskunde en de neonatale zorgen. ‘Algemene’ kindergeneeskunde Stilaan begint de trend zich voor te doen in de kindergeneeskunde, naar analogie met de interne geneeskunde voor volwassenen, om de pediatrie verder onder te verdelen in diverse specialiteiten. Deze ‘tertiaire gezondheidszorg’ op regionaal niveau heeft verscheidene voordelen. Niet alleen beogen we hierdoor een betere zorgverstrekking voor zieke kinderen, maar dit gegeven laat ook toe een link te behouden met de universiteiten. Tenslotte geeft deze manier van werken een meerwaarde voor onze groep kinderartsen om bij te blijven met de steeds evoluerende medische ontwikkeling. Daarom plant het beleid om de dienst kindergeneeskunde vanaf augustus 2005, naast de deelspecialisaties kinderpneumologie en kindercardiologie, te verrijken met de komst van een kinderarts die een specifieke bekwaamheid in de kindergastro-enterologie heeft. Samenwerking huisarts versus kinderarts Hogergenoemde trend benadrukt de tendens dat een goede interactie tussen huisarts en kinderarts essentieel is. Zoals aangehaald, ligt het zwaartepunt van het werk van de ziekenhuiskinderarts voornamelijk op secundair en gedeeltelijk op tertiair niveau. Het is dan ook duidelijk dat de primaire gezondheidszorg slechts verzekerd kan worden door een goede affiniteit met de huisartsen. Op deze manier wordt een zo breed mogelijke complementariteit gecreëerd, wat op zijn beurt resulteert in goede gezondheidszorg. Kindvriendelijkheid Het omgaan met zieke kinderen kan zich niet beperken tot een correcte diagnosestelling en het starten van een adequate behandelingsstrategie. Naast een gepaste evaluatie van de sociofamiliale omstandigheden is het zeker van belang om de omkadering van de kleine patiëntjes zo kindvriendelijk mogelijk te maken. Op de nieuwe afdeling kindergeneeskunde is er reeds gezorgd voor een omkadering voor de ouders en de inschakeling van een spelbegeleidster. Verder wordt er blijvend aandacht besteed aan de optimalisatie van het comfort bij onaangename procedures en technische onderzoeken.
9
Neonatale zorgen De verdere uitbouw van ons ziekenhuis en de dienst kindergeneeskunde betekent uiteraard ook dat er accenten zullen gelegd worden op de afdeling neonatale zorgen. Dit impliceert de aanschaf van bijkomend materiaal, het aanpassen van de infrastructuur en het aanwerven van vroedvrouwen en pediatrische verpleegkundigen met een bijzondere bekwaming in de neonatale zorgen. Een logisch gevolg hiervan zal zijn dat verschillende ziekenhuisdiensten, zoals medische beeldvorming, kinesitherapie, oftalmologie,… zich eveneens gaan aanpassen aan deze activiteit, afgestemd op de baby’s. Tenslotte maakt de dienst kindergeneeskunde ook gebruik van structuren die toelaten om, over de eigen ziekenhuisgrenzen heen, samenwerking te realiseren met meer gespecialiseerde diensten. Zo hebben wij een nauwe samenwerking met het Sint – Jozefziekenhuis van Turnhout en het Virga Jesseziekenhuis van Hasselt voor wat betreft de slaapstudies en met de afdeling intensieve neonatale zorgen van de Universitaire Ziekenhuizen K.U. Leuven. Wij maken deel uit van een netwerk waarin we, in overleg met de thuisgezondheidszorg en in samenwerking met hooggespecialiseerde ziekenhuizen, de beste zorg kunnen aanbieden aan iedere individuele patiënt.
10
Gynaecologen stellen een dienstverlening van hoge kwaliteit en diversiteit ter beschikking Op 1 november 2004 vervoegde Dr. Cochet de associatie gynaecologie. Dr. Cochet heeft een bijkomende bekwaming in de borstpathologie. Deze kennis zal in 2005 aangewend worden voor de uitbouw van een borstkliniek in Mol. Door de uitbreiding van het medisch team staan de gynaecologen dan ook garant voor de permanentie omtrent de dringende opvang van de gynaecologische patiënten in het ziekenhuis. Een strikte, maar soepele, wachtregeling in de verloskundekliniek zorgt samen met een team deskundige en gemotiveerde vroedvrouwen voor een optimale opvang van de zwangere patiënt. In de verloskamer staat een warme omkadering van de parturiënte, waar nodig samen met hoogtechnologische kwaliteitsgeneeskunde, borg voor goede verloskunde. Fertiliteitsproblemen worden door het team geëxploreerd en behandeld in vlotte samenwerking met de beste IVF-centra. Naast endoscopische en klassieke vaginale en abdominale gynaecologische heelkunde, wordt senologische en urogynaecologische heelkunde door de verschillende gynaecologen in associatief verband uitgeoefend. Klinische paden winnen aan belang Terwijl het aantal bevallingen bleef stijgen ging het afgelopen jaar bijzondere aandacht naar de ontwikkeling en invoering van klinische paden. Een klinisch pad is een verzorgingsplan dat in samenwerking met de verschillende disciplines tot stand gekomen is en dat de verzorging van de patiënt tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis beschrijft. Het omvat de verwachte verblijfsduur, de voornaamste intermediaire resultaten, finale doelstellingen en de activiteiten om deze doelstellingen te bereiken. Het gebruik van een klinisch pad leidt tot een aantal waarneembare voordelen. Zo verhoogt de kwaliteit van de geboden zorg omdat deze optimaal gepland en overdacht wordt. Hierdoor treedt er minder variantie op in de behandeling. De garantie wordt geboden dat elke patiënt eenzelfde minimum aan zorg krijgt. Onderzoeksbevindingen worden geïntegreerd en de zorg is dynamisch omdat een klinisch pad op regelmatige basis geëvalueerd en bijgestuurd wordt. Verder wordt de interdisciplinaire samenwerking gestimuleerd. Dit resulteert op zijn beurt in een hogere teameffectiviteit. Daarenboven verkort de ligduur van de patiënten door een optimale planning van interventies en onderzoeken met een vermindering van de uiteindelijke kost tot gevolg. En tenslotte neemt de patiëntentevredenheid toe doordat er op een meer gerichte en uniforme manier patiënteninformatie kan gegeven worden. Op die manier weet de patiënte beter wat zij tijdens de hospitalisatie kan verwachten. Kraamafdeling door stagiair-artsen uitgeroepen tot beste stageplaats in Vlaamse ziekenhuizen Naast de initiatieven van de gynaecologen en medewerkers droeg ook het beleid zijn steentje bij en investeerde in tal van nieuwe apparaten voor de kraamafdeling en de dienst neonatologie. Dit alles resulteerde voor het derde opeenvolgende jaar in een zeer gunstige beoordeling van de materniteit als stageplaats. De stagiair-artsen bestempelden onze kraamafdeling als beste stageplaats in de Vlaamse ziekenhuizen. Naast de kraamafdeling stellen ook andere afdelingen zich open voor studenten: in 2004 liepen 197 studenten stage binnen ons ziekenhuis.
11
Geriatrie maakt de patiënt de kern van de zorgverstrekking De gezondheidszorg staat voor enorme uitdagingen. De voornaamste zijn de vergrijzing van de bevolking en de toenemende complexiteit van de technologie in de medische sector. Ook onze dienst geriatrie is hiervan getuige. De veroudering van de bevolking zorgt inderdaad voor een aantal tendensen die geleidelijk een vaste vorm aannemen. Zo is er duidelijk een toenemend aantal sociale opnames die een steeds langere opnameduur in de hand werken. Er zijn alsmaar meer patiënten die langer op de afdeling geriatrie moeten wachten vooraleer ze naar een rusthuis kunnen gaan. Verder is er ook een groter aantal opnames van echtparen. De partner wordt namelijk vaak vanwege sociale redenen gehospitaliseerd. En bovendien is er stijging waar te nemen van het aantal palliatieve en terminale patiënten. De artsen en medewerkers van de dienst geriatrie en de directie hebben zich geëngageerd om hier met gepaste middelen op in te spelen. Door van de patiënt de kern van de zorgverstrekking te maken, kan het beste traject gekozen worden. Zo werd in 2004 het aantal geriatrische bedden van 30 naar 40 gebracht. Er werd ook gestart met het gezamenlijk gebruik van de maaltijden door de patiënten. Het personeelsbestand werd verruimd en het ziekenhuis bood mogelijkheden tot het volgen van opleiding. Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal, ongeacht zijn ras, stand, filosofische, religieuze of politieke overtuiging.
12
Naar een erkende afdeling Intensieve Zorgen In 2004 werd alles in het werk gesteld om een officieel erkende Intensieve Zorgen Afdeling te realiseren. Ondertussen nam de afdeling na een korte inloopperiode een goede start. De nieuwe accommodatie bleek zeer geschikt en de dienst groeide uit tot een degelijk georganiseerde afdeling. Aandacht voor architectonische normen en uitrusting Op onze dienst Intensieve Zorgen, die uitgebreid werd van 4 naar 10 bedden, verblijven patiënten voor een intensieve observatie en/of behandeling. Deze 10 bedden werden ondergebracht in een nieuwe eenheid die voldoet aan de vereiste architectonische normen. De functie vormt immers een autonome en architecturaal herkenbare eenheid binnen het ziekenhuis en beschikt over twee isolatieboxen met sas. Verder werd de dienst uitgebreid met een aantal logistieke ruimten, zoals vergaderruimten, burelen, wachtzalen en afzonderlijke sanitaire installaties voor bezoekers. Geconcentreerd op functionele criteria Ieder bed is uitgerust met de nodige apparatuur voor de continue bewaking en behandeling van kritieke zorgpatiënten. Daarenboven is er een oproepsysteem beschikbaar voor elke patiënt dat op eenvoudige wijze bediend kan worden. Ook de samenwerking met andere diensten binnen het ziekenhuis werd op punt gesteld. Zo kan de functie intensieve zorgen op ieder ogenblik een beroep doen op het operatiekwartier, het laboratorium, de dienst medische beeldvorming, een beperkte bloedbank en de apotheek. Goed georganiseerd Dr. Meersschaert, erkend geneesheer-specialist in de anesthesie en tevens intensiviste, werd aangesteld als medisch diensthoofd. Zij leidt een team van negen artsen, uit de disciplines anesthesie, pneumologie en cardiologie, dat de permanenties voor intensieve zorgen garandeert en verantwoordelijk is voor alle reanimaties in het ziekenhuis. De arts van permanentie kan, door middel van een vooraf opgestelde wachtlijst, altijd een beroep doen op andere geneesheren en dit om de patiënten in kritieke toestand alle noodzakelijke zorg te verzekeren. Daarnaast schoolde ook de eigen specifieke verpleegkundige equipe zich bij. In 2004 behaalden vier verpleegkundigen hun diploma van bijzondere beroepstitel in de intensieve zorgen en spoedgevallen en dit naast de Advanced Life Supportopleiding voor de CPR-werkgroep. De kinesitherapeuten volgden op hun beurt de opleiding intrapulmonaire percussieventilatie. Het intensieve zorgenteam organiseert dagelijks een multidisciplinair overleg, tijdens dewelke men ook kan rekenen op een vast team van kinesisten. Omwille van de toenemende activiteit werd het afgelopen jaar bekeken hoe bepaalde logistieke taken aan de verpleegkundigen kunnen onttrokken worden en een logistiek assistent werd ingeschakeld. De artsen en medewerkers willen ook ‘evidence-based’ blijven werken. Daarom neemt de afdeling actief deel aan wetenschappelijke studies.
13
Daghospitaal focust op groei Het laatste jaar heeft het daghospitaal diverse inspanningen geleverd om te kunnen beantwoorden aan de gewijzigde zorgvraag en de groei van het aantal patiënten. De medewerkers van deze afdeling gaan verder op de ingeslagen weg en behouden bijzondere aandacht voor het centraal stellen van de patiënt. Groei van het aantal dagopnames houdt aan De aanwerving van nieuwe geneesheren en de grote diversiteit aan operatieve technieken hebben de activiteit in het daghospitaal aanzienlijk uitgebreid. De disciplines oftalmologie, pijnbehandeling, orthopedie, inwendige geneeskunde en stomatologie spelen hierin een doorslaggevende rol. Het aantal patiënten in dagopname is de laatste tien jaar meer dan verdrievoudigd en zal in de toekomst wellicht nog verder toenemen. Om hieraan tegemoet te komen nam het daghospitaal eind 2004 een tweede zaal voor kleine ingrepen in gebruik. Hiernaast ging er extra aandacht naar een kwaliteitsvolle zorgverlening. De meting, die het afgelopen jaar werd uitgevoerd in het chirurgisch daghospitaal, moet de medewerkers inzicht bieden in het aantal patiënten dat na een dagopname toch moet worden doorverwezen naar het beddenhuis en de redenen hiervan. Deze informatie vormt de basis voor het plannen van gerichte acties.
14
Spoedgevallendienst beter afgestemd op noden van de patiënt Het volledige team werkzaam op de spoedgevallendienst nam in 2004 het initiatief om een werkgroep ‘onthaal’ op te richten. Niet alleen de kwantiteit en de snelheid van het behandelen van spoedgevallenproblematiek is immers van belang. Ook de kwaliteit van de opvang van patiënten wordt hiermee in de schijnwerpers gezet. De ‘poortartsen’ leveren eveneens een bijzondere bijdrage in de versterking van de dienst.
15
Engagement anesthesisten breidt uit Het afgelopen jaar verbonden de artsen zich opnieuw om diverse projecten tot een goed einde te brengen. Elke anesthesist nam specifieke taken op zich en droeg bij tot een sterke samenwerking. Associatie werft bijkomend anesthesiste aan In 2004 liepen de onderlinge besprekingen voor de indiensttreding van een bijkomend anesthesist, ter vervanging van dr. Triangle. Dr. Peeraer, anesthesiste met bijkomende beroepstitel in de Intensieve Geneeskunde, werd weerhouden en start begin 2005. Zij zal werkzaam zijn in associatief verband en deelnemen aan alle activiteiten van de dienst anesthesie. Het betreft anesthesie in het operatiekwartier, preoperatieve anesthesieconsulten bij gehospitaliseerde patiënten, opname en opvolging van patiënten op intensieve zorgen, spoedgevallen, prepartale consultaties, peridurale analgesie tijdens arbeid en bevalling, pijnkliniek: consultaties en technische prestaties, opvolgen van patiënten met PCEA en deelname aan wachtdiensten en permanenties. Operatiekwartier voert clusters in Het operatiekwartier kende een zeer sterke stijging van het aantal ingrepen en dit voor alle disciplines (van 5.600 in 2003 naar 6.100 operaties in 2004, exclusief de locale ingrepen). De dienst anesthesie ijverde in 2004 voor het toewijzen van verpleegkundigen tot welbepaalde heelkundige disciplines, dit om tegemoet te komen aan de steeds meer toegenomen diversiteit en specificiteit van het heelkundig gebeuren. Via het OK – comité, waarin zowel artsen als verpleegkundigen zetelen, worden de clusters ingevoerd. Dienst anesthesie start samenwerking met Sint-Jozef ziekenhuis Met de ingebruikname van de nieuwe voorbouw, startte er ook een dialysecentrum in ons ziekenhuis. Stabiele nierpatiënten uit onze regio moeten niet meer naar Turnhout voor hun wekelijkse behandeling met de kunstnier. Deze nieuwe samenwerking met het A.Z. Sint-Jozef van Turnhout brengt dr. Van Caesbroeck, nefroloog, als consulent naar ons ziekenhuis. De anesthesisten engageren zich om in te staan voor de dringende medische dienstverlening verbonden aan deze activiteit. De wachtlijst anesthesie wordt dan ook als dusdanig ter beschikking gesteld van de dienst ambulante nierdialyse. Anesthesisten hebben oog voor externe communicatie De anesthesisten stelden vanaf 2004 relevante gegevens ter beschikking via de ziekenhuiswebsite en verzorgden op deze manier hun externe contacten. Zo werd enerzijds een informatiebrochure ‘wat is anesthesie’ geïntroduceerd voor een breed publiek. Anderzijds lanceerden zij meer specifieke informatie voor artsen. Het betreft preoperatieve onderzoeken in functie van de ASA score, richtlijnen in verband met het continueren van preoperatieve medicatie, een preoperatieve vragenlijst, richtlijnen omtrent het gebruik van anticoagulantia met het oog op locoregionale anesthesie of infiltratie in de pijnkliniek.
16
Apotheek beter georganiseerd Het voorbije jaar startte de apotheek met een nieuw computerprogramma van de firma Infohos. Dit programma is beter afgestemd op de noden van de apotheek en de hospitalisatieafdelingen. Door de ingebruikneming van deze software verhoogt de efficiëntie en de snelheid waarmee bestellingen kunnen worden afgewerkt. De medewerkers kunnen op een professionele manier distributielijsten aanmaken, voorleveringen, orders en informatie voor de facturatie ingeven en stockbewegingen opvolgen. Oprichting werkgroep ‘Chemo’ leidt tot verbeterpunten Om beter te kunnen inspelen op de noden van de patiënt namen de medewerkers van de apotheek het initiatief om een werkgroep ‘Chemo’ op te richten. Dit overleg tussen verpleegkundigen, artsen en apothekers werkt de snelheid en efficiëntie in de hand. Bovendien tracht het comité mogelijke problemen in kaart te brengen en van een oplossing te voorzien. Zo kwamen vroeger alle patiënten, die een chemobehandeling moesten ondergaan, op hetzelfde tijdstip binnen waardoor er al vlug te lange wachttijden ontstonden. Deze manier van werken werd na een evaluatie van het comité verlaten. Nu gebeurt de planning van de behandelingen gespreid, zodat de tijd in de wachtzaal tot een minimum teruggebracht kan worden. Wij werken interdisciplinair met mekaar samen waarbij de communicatie gebaseerd is op luisterbereidheid en wederzijds respect.
17
Dienstverlening laboratorium breidt uit In 2004 heeft de directie heel wat geïnvesteerd in medische laboratoriumtechnologie. Er werden twee nieuwe broedstoven voor microbiologie aangekocht waaronder een CO2-incubator . Verder werden er middelen besteed aan het temperatuurregistratiesysteem ‘Captos®’. Deze investering maakt het mogelijk om in alle incubatoren, koelkasten, diepvriezers en lokalen continu de temperatuur te registreren. Bij afwijkingen wordt uiteraard onmiddellijk alarm geslagen. Bovendien werd een Biohazard-veiligheidskast aangeschaft voor de verwerking van hoog-risicovolle stalen, waaronder stalen mogelijk besmet met mycobacteriën. De medewerkers van het laboratorium zaten duidelijk niet stil: in 2004 werden er namelijk meerdere, nieuwe analysen geïmplementeerd zoals BNP (B-type natriuretisch peptide), gliadine IgG en IgA, weefseltransglutaminase IgA, zweettest (in samenwerking met de afdeling kindergeneeskunde) en varicella zoster IgG. Zij maakten eveneens deel uit van de werkgroep ‘POCT’ (Point of Care Testing) en dit met het oog op de invoering van patiëntenarmbandjes met barcode en het optimaliseren van de bedsite glucosebepalingen. Tenslotte is er in het laboratorium blijvende aandacht voor kwaliteit. Volgende indicatoren worden continu geregistreerd: aantal isolaties van MRSA en ESBL, aantal transfusie-reacties, klachten (intern en extern) en ‘nearly accidents’. Begin oktober onderging de dienst een audit van het kwaliteitssysteem van het klinisch laboratorium door Dr. Libeer van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Dankzij de doorgedreven inzet van alle medewerkers waren de commentaren zeer positief en konden er geen dringende tekortkomingen genoteerd worden.
18
Gerichte aanpak op medische beeldvorming De dienst medische beeldvorming behandelde het afgelopen jaar ruim 40.500 patiënten. Ook het aantal onderzoeken, met name 61.500, kende een lichte stijging ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze evolutie is mogelijk door de verdere uitbouw van het ziekenhuis en de gerichte aanpak van de dienst medische beeldvorming die de patiënt op de eerste plaats stelt. Sterkte – zwakte analyse levert positieve resultaten op In het kader van het Clinical Leadershipproject voerde de hoofdverpleegkundige, in samenwerking met de adjunct-hoofdverpleger en andere medewerkers van de dienst medische beeldvorming, een sterkte – zwakte analyse uit. Deze enquête peilde naar de tevredenheid van de patiënten. Het onderzoek leverde over het algemeen positieve resultaten op. Zo waren de patiënten zeer tevreden over de informatie die zij kregen via de dokters en de verpleegkundigen. Hiernaast ontwikkelde en actualiseerde de dienst medische beeldvorming het afgelopen jaar opnieuw een aantal brochures voor patiënten. Ook de vriendelijke benadering werd gewaardeerd. De negatieve elementen, waaronder het lawaai in de wachtzaal, wordt als werkpunt beschouwd voor de bijsturing van de toekomstige organisatie. Goed opgeleide en gedreven medewerkers De dienst medische beeldvorming levert reeds lang inspanningen om zijn medewerkers op een hoog arbeidsniveau te brengen. De mogelijkheden tot bijscholing, die het ziekenhuis biedt, worden hier optimaal benut. Het RIS (Radiologie Informatie Systeem), het PACS (Picture Archiving and Communication System) en het Radioprotectieprogramma zijn onderwerpen die aan bod zijn gekomen. Een blijvend en doorgedreven opleidingsschema levert immers gemotiveerde en gedreven werknemers. De dienst medische beeldvorming nam, naast zes andere instellingen waaronder KUL en VUB, deel aan de doctoraatsstudie van mevr. Lara Struelens. Uit deze studie bleek dat de afdeling met 4.92 MS per perifere arteriografie de laagste stralingsdosis heeft. Medische beeldvorming biedt meerwaarde als screeningseenheid In juni 2001, als derde van de provincie Antwerpen, werd officieel bevestigd dat onze dienst radiologie voldoet aan de fysische en technische vereisten voor borstkankerbevolkingsonderzoek en dagelijks kwaliteitscontrole-metingen doorvoert. Uit de eerste resultaten van 2002 en 2003 over de provincie Antwerpen is gebleken dat de dienst medische beeldvorming het hoogste aantal borstkankers per eerste lezer heeft (15 per jaar) en het vierde hoogste aantal mammografieën uitvoert van de 37 bestaande screeningseenheden. Filmloze beeldcommunicatie wordt ingezet In 2004 worden de voorbereidingen getroffen voor de implementatie van het PACS (Picture Archiving and Communication System). De digitale archivering en communicatie van medische beelden biedt voordelen omwille van het lagere filmverbruik, maar levert vooral een meerwaarde op voor artsen en patiënten. Vooreerst laten de digitale beelden een betere en snellere diagnosestelling toe, de beelden kunnen bewerkt, uitvergroot of geprojecteerd worden. Verder zijn de beelden en resultaten onmiddellijk, maar ook op elk moment én permanent én op elke locatie met internetverbinding beschikbaar voor consultatie, verslagen, presentaties,… Eén van de bijkomende grootste voordelen is dat men niet meer telkens moet navragen welke arts of welke dienst bepaalde foto’s in zijn bezit heeft. De gewonnen tijd is dus enorm. Simultane consultaties en interdisciplinaire consultaties tussen geneesheren zijn mogelijk. Bovendien wordt er bespaard op verzendingskosten en papier. In feite staat het PACS voor een meer efficiënte workflow en comfort van alle ziekenhuismedewerkers en een snellere en dus veiligere diagnose en behandeling met bewezen verkorte ziekenhuisopnameduur.
19
Nucleaire geneeskunde krijgt gunstige evaluatie De afdeling nucleaire geneeskunde kende in 2004 een verdere, lichte groei. Deze groei was ondermeer mogelijk door de verwijzing van de onderzoeken in de kindergeneeskunde. Het percentage cardiologische - en skeletonderzoeken is vergelijkbaar met de resultaten van 2003. Er ging het afgelopen jaar ook bijzondere aandacht naar de opmerkingen die, in het kader van het erkenningsbezoek, geformuleerd werden door het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle). Er werd bijgevolg een procedure opgesteld voor de registratie van het in ontvangst nemen van radioactieve bronnen op de spoedgevallendienst. Ook de bijscholing voor radioprotectie wordt op punt gesteld. De commissie sloot af met een gunstige beoordeling.
20
Andere initiatieven Multidisciplinair Oncologisch Consult biedt meerwaarde In 2003 werd, in samenwerking met de oncologische dienst van het A.Z. Sint – Elisabeth van Turnhout, van start gegaan met multidisciplinaire oncologische raadplegingen. Dit initiatief biedt de mogelijkheid voor meer intens overleg tussen de behandelende specialisten en de huisartsen. In 2004 vonden 24 bijeenkomsten van het MOC (Multidisciplinair Oncologisch Consult) plaats. Er werden 163 patiënten besproken en een verder oncologisch beleid werd bepaald. Voor 17 patiënten volgde later een herbespreking. In totaal werden er 180 rapporten opgesteld en telkens verzonden naar de behandelende artsen en de adviserende arts van het ziekenfonds. De regelmatige aanwezigheid van de huisartsen getuigt van het nut en de meerwaarde die deze overlegmomenten bieden. In de toekomst wordt een herschikking naar een ander tijdstip overwogen, opdat nog meer huisartsen in de mogelijkheid zouden zijn om de MOC’s bij te wonen. Ziekenhuis speelt in op toenemende, psychiatrische problematiek Uit statistieken blijkt een toename van de opnames voor psychische stoornissen en toxische effecten van diverse middelen. Deze patiënten komen voornamelijk via de spoedgevallendienst binnen. Het H. Hartziekenhuis heeft geanticipeerd op deze evolutie en maakte concrete afspraken met het OPZ (Openbaar Psychiatrisch Ziekenhuis van Geel). Deze instelling heeft een nieuw programma ontwikkeld om deskundige zorg te kunnen bieden aan partners in zorg. De samenwerkingsovereenkomst is gestart op 1 januari 2003. Voor de concrete invulling werd Dr. Geuens, psychiater verbonden aan het OPZ, aangesteld als ‘toegelaten geneesheer’. Hij staat in voor een volwaardige, psychiatrische opvang. Discipline psychiatrie vergroot dienstverlening en geeft vorm aan de toekomst Vanaf midden 2004 werd het aanbod van liaisonpsychiatrie uitgebreid met raadplegingen psychiatrie. De dienst biedt dus enerzijds consultatiemogelijkheden aan patiënten die gehospitaliseerd zijn in het H. Hartziekenhuis en die naast hun medische pathologie ook nog psychologische moeilijkheden en/of onderliggende psychiatrische pathologieën vertonen. Anderzijds krijgen ook via de huisartsen verwezen patiënten de mogelijkheid tot ambulante psychiatrische begeleiding. Het is evenwel niet de bedoeling om via de spoedgevallendienst acute psychiatrische opvang te gaan verlenen. Hiervoor heeft het H. Hartziekenhuis namelijk een nauwe samenwerking aangegaan met het Openbaar Psychiatrisch Ziekenhuis, waarin ook de invulling van de wachtdienst werd opgenomen. Dialysecentrum: nieuw activiteitsdomein In de zomer van 2004 werden de eerste vier patiënten in ons ‘collectief autodialyse centrum’ gedialyseerd. In het CAD kunnen patiënten uit onze regio, die voordien een verplaatsing naar Turnhout moesten maken voor een nierdialyse, in ons ziekenhuis geholpen worden. Deze activiteit staat onder leiding van Dr. Van Caesbroeck, geneesheer – nefroloog van het A.Z. Sint-Jozef te Turnhout. Dit samenwerkingsverband biedt duidelijk een aantal voordelen en geeft ons de kans om de beste zorg te kunnen aanbieden aan iedere individuele patiënt. Enerzijds is de patiënt, die toch elke week naar de dialyse moet voor een behandeling, dichter bij huis. Bovendien wordt er in onze instelling familialer, gezelliger en kleinschaliger gewerkt. Dat bevordert de rust van de patiënt tijdens de behandeling. Anderzijds kan er ook flexibeler met de afspraken omgegaan worden. Deze nieuwe functie zit onmiddellijk op het goede spoor: eind 2004 zijn er 359 dialyses uitgevoerd. Wij staan open voor nieuwe initiatieven en maatschappelijke evoluties die bijdragen tot een verbetering van onze ziekenhuiswerking.
21
ORGANISATIE- ONDERSTEUNEND DEPARTEMENT
Doorslaggevende rol voor informatica Het informaticagebeuren kan in ons ziekenhuis niet meer weggecijferd worden. Meer nog, gegevensverzameling en –verwerking krijgt elk jaar meer betekenis. De dienst informatica werkte in 2004 opnieuw aan een imposante lijst van projecten. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste. Dienst informatica implementeert nieuw ziekenhuisinformatiesysteem Op 1 januari 2004 schakelden meerdere afdelingen (administratie, onthaal, boekhouding, apotheek, kiné,…) over naar een ander programma dat instaat voor de patiëntenregistratie, de tarifering en de facturatie. Heel wat aandacht en tijd kroop dan ook in de opvolging en de ondersteuning van de nieuwe pakketten. Tijdens de zomer van 2004 werd er bovendien gemigreerd van een HP-Unix naar een Sun-solaris platform. Security-werkgroep bewaakt computerinfrastructuur De werkgroep security werkte in 2004 intensief aan een project dat de beveiliging van onze computerinfrastructuur zal bewerkstelligen. In dit comité werd er voor oplossingen gekozen omtrent virusbeveiliging, firewall en afstandswerken. Zo werd op 19 oktober de nieuwe ‘firewall’ geïnstalleerd door de firma Commswitch. De bedoeling hiervan was tweeledig. Vooreerst een betere beveiliging tegen aanvallen van buitenaf, de zogenaamde hackers, virussen en wormen. Anderzijds werd een aanzet gegeven tot de realisatie van een externe toegang voor specialisten verbonden aan het ziekenhuis, huisartsen, leveranciers, thuiswerkers,… In eerste instantie werden de bestaande inbelverbindingen met IT-leveranciers, zoals ACC, SSC, Agfa-Quadrat, Infohos omgevormd naar een VPN-verbinding (Virtual Private Networking). Voordeel hiervan is dat deze koppeling sneller, stabieler, veiliger en goedkoper is. In het najaar positioneerde de firma Commswitch de nieuwe antivirussoftware. De toepassingen van het computerprogramma ‘Trendmicro’ die geïmplementeerd werden, zijn antivirus, antispam en URL-filtering. Deze programmatuur doet op vier niveaus zijn werk, met name op pc’s, servers, mail en gateway (de firewall). De updates van de antivirussoftware konden gebeuren zonder enige tussenkomst of verantwoordelijkheid van de pc-gebruikers.
22
Overstap naar ‘Q-doc’ en ‘Q-planner’ levert resultaten op In navolging van de afdeling medische beeldvorming waagden ook de diensten nucleaire geneeskunde en afspraken de overstap naar ‘Q-doc/Q-planner’ van de firma Agfa – Quadrat. De nieuwe programma’s leveren goede resultaten op. ‘Q-doc’ wordt gebruikt voor een snelle en correcte verwerking van de administratieve gegevens van patiënten. Aan de hand van deze informatie kunnen de geneesheren hun verslagen vervolledigen en ze vervolgens via ‘medi-bridge’ naar de huisarts doorsturen. De afspraken van geneesheren, die eerder manueel ingeschreven werden, werden overgebracht naar het pakket ‘Q-planner’. Voorlopig krijgt de arts nog een uitgeprint overzicht van zijn afspraken. Op termijn zal de geneesheer in de mogelijkheid gesteld worden om, via zijn pc die aangesloten kan worden op het netwerk, inzage te krijgen in zijn agenda en zelf ook afspraken te plannen. Artsen en verpleegkundigen kunnen patiëntgegevens via ‘Resultatenviewer’ consulteren De dienst informatica besteedde het afgelopen jaar ruim aandacht aan de invoering van de ‘Resultatenviewer’. Op de afdelingen heelkunde, spoedgevallen, kindergeneeskunde, intensieve zorgen en cardiologie kunnen zowel de verpleegkundigen, als de geneesheren, de onderzoeksresultaten op vlak van radiologie en nucleaire beeldvorming, en dit van de patiënten die op hun afdeling verblijven, raadplegen. Aftrap voor de filmloze beeldcommunicatie op medische beeldvorming Midden 2004 kondigde zich een nieuwe ontwikkeling aan in ons ziekenhuis: het PACS (Picture Archiving and Communication System). Hierdoor zal de dienst medische beeldvorming al haar onderzoeksbeelden enkel nog digitaal verwerken, opslaan en aanleveren. Begin 2005 zullen we definitief afscheid nemen van de klassieke fotoprint, de ‘röntgenfoto’. In de plaats komt het PACS. De invoering van dit systeem zal de werking van het gehele ziekenhuis veranderen. Bovendien zullen de huisartsen een snellere, maar ook goed beveiligde toegang krijgen tot de resultaten. Laptops zijn een succes In het najaar van 2004 bood het ziekenhuis de gelegenheid aan al onze geneesheren – specialisten om een desktop of laptop aan te schaffen. Maar liefst 38 artsen gingen hierop in en in december 2004 werden alle toestellen, volledig geïnstalleerd, bezorgd. Afhankelijkheid van de dienst informatica wordt steeds groter Bijna alle diensten binnen ons ziekenhuis zijn in toenemende mate afhankelijk van het informaticagebeuren. In 2004 kreeg de helpdesk ruim 2.880 oproepen. Wegens de stijging van het aantal pc’s en printers en de toename van het aantal toepassingen lijkt dit een logische evolutie. De aard van de oproepen is in drie grote groepen op te splitsen: problemen met specifieke ziekenhuistoepassingen (41 %), problemen met algemene software zoals mail of internet (34 %) en problemen met hardware (25 %).
23
Eco 2000 biedt voordelen Sinds begin 2004 werkt het economaat met het voorraadprogramma ‘Eco 2000’ van de firma Infohos. Dit programma biedt duidelijk een aantal voordelen. Zo krijgen de leveranciers nu heldere bestelbons met vermelding van de afgesproken aankoopprijs. Bovendien vergemakkelijkt deze software de controle op de leveringsbonnen en de facturen. Sinds de implementatie van ‘Eco 2000’ worden er overzichtelijke verbruiks- en aankoopstatistieken gemaakt.
24
Goed opgeleide medewerkers voor de medische registratie Onze instelling heeft zich in haar opdrachtverklaring geëngageerd om een permanente vorming van haar personeelsleden na te streven. De creatie van een goede werkomgeving voor het personeel en mogelijkheden tot bijscholing leveren immers gemotiveerde medewerkers. Dit vertaalt zich elke dag in positieve zin in de kwaliteit van het geleverde werk. De personeelsleden van de afdeling medische registratie volgden in 2004 tal van bijscholingen. Zo woonden alle medewerkers de nascholing “Intervisie voor registratie en codering MKG’ bij, georganiseerd door het FOD Volksgezondheid in het Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg te Leuven. Verder genoten zij een opleiding van ACC voor de toepassingen MVG (Minimaal Verpleegkundige Gegevens) en MKG (Minimaal Klinische Gegevens). En tenslotte werd een demonstratie bijgewoond van IBIS (Intelligent Beleids Info Systeem). Dit betreft een rapporteringstool, gebaseerd op informatie uit de MKG – databank.
25
Dienst voeding stemt zijn aanbod af op de interne en externe klant Onze patiënten verwachten niet alleen een snelle en correcte diagnose en behandeling. Een maximaal comfort, lekker eten en een vriendelijke service worden als het ware als ‘verworvenheden’ beschouwd. Hiernaast verlangen ook bezoekers en ziekenhuismedewerkers een uitstekende dienstverlening van de keuken en de cafetaria. Daartoe is een voortdurende verbetering nodig van de efficiëntie. In dit opzicht werd er geopteerd om de afdelingen keuken en cafetaria samen te brengen in één dienst ‘voeding’ die vanaf februari 2004 in eigen beheer wordt uitgebaat. Ook de ingebruikname van de nieuwe cafetaria was een belangrijke stap in de ‘klantgerichte aanpak’. De ligging, naast de keuken en de inkomhal, maakt het namelijk mogelijk om een nog betere service te bieden. Daarenboven voldoet de locatie aan de strengste hygiënevoorschriften. Tenslotte werd ook het personeelsbestand beter afgestemd op de vraag van onze interne en externe klanten.
26
HRM: wij bieden vertrouwen in professionele zorg! Het H. Hartziekenhuis kan rekenen op goed geschoold, zeer gedreven en bijzonder dienstig personeel. Hun inbreng is van essentieel belang voor een kwaliteitsvol zorgaanbod. Kwaliteit gaat echter verder dan efficiëntie en doelmatigheid. Kwaliteit is ook de verankering van warme zorg, vertrouwen en professionaliteit. Er wordt dus heel wat gevraagd van onze medewerkers. De uitbouw van een goede werkomgeving en een degelijk personeelsbeleid is dan ook een noodzaak. Er werden vele inspanningen op het gebied van HR-beleid geleverd, en dit naast de bestaande personeelsvoordelen.
Wij voeren een personeelsbeleid dat de menselijke waarden, de professionele deskundigheid, inzet, verantwoordelijkheid en loyaliteit van iedere medewerker bevordert en dat de permanente vorming stimuleert.
Aanvragen voor tijdskrediet Het H. Hartziekenhuis biedt royale mogelijkheden op het vlak van tijdskrediet. 10% van onze personeelsleden kunnen deze voorziening benutten. Het tijdskrediet kan binnen onze instelling aangevraagd worden voor een minimum duur van drie maanden en een maximum periode van één jaar, telkens te verlengen tot een limiet van drie jaar. Naast het tijdskrediet wordt er veel gebruik gemaakt van thematische verloven, voornamelijk het ouderschapsverlof. Weloverwogen stappen voor informatiedoorstroming en open interne communicatie In 2004 werden een aantal bewuste stappen gezet voor de uitbouw van degelijke, interne communicatiekanalen, zoals de opleiding ‘communicatie, middel om doelen te bereiken’ voor alle medische diensthoofden en dienstverantwoordelijken, de wekelijkse nieuwsbrief ‘hartritme’, het informatieblad ‘hartslag’, het personeelsblad ’t Piekuurke’, het jaarverslag, de website, informatiesessies, het intranet met vermelding van alle lokale CAO’s,… Degelijke aanwervingsprocedure Al onze vacatures worden kenbaar gemaakt via diverse wegen: de prikborden, de ziekenhuiswebsite, de website van de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling) en de site van Carejobs, de grootste vacaturebank voor de zorg. Afhankelijk van de in te vullen functie wordt er ook gebruik gemaakt van de geschreven pers. Onthaal van nieuwe medewerkers wordt op punt gesteld Naar goede gewoonte organiseert de dienst personeelszaken jaarlijks een inscholingsdag voor nieuwe personeelsleden. De beoordelingsformulieren geven aan dat dit initiatief als zeer waardevol wordt ervaren. Gevolg gevend aan de ingeseinde verbeterpunten zal de inscholingsdag in de nabije toekomst halfjaarlijks ingepland worden. Verder wordt er nog gesleuteld om de inhoud precies op maat te maken van de nieuw aangeworven medewerkers. Verduidelijking loonstrook Op vraag van de schoonmaakploeg werd een informatie-avond georganiseerd over de verschillende items vermeld op de loonstrook. Gezien de positieve reacties wordt deze maatregel op korte termijn uitgebreid naar de overige afdelingen. Gratis griepvaccinatie voor personeel Ook het afgelopen jaar kregen alle ziekenhuismedewerkers van het H. Hartziekenhuis de mogelijkheid om zich gratis te laten inenten tegen griep. Meer dan 100 personeelsleden en artsen gingen hierop in. Met dit initiatief wilde men zowel de medewerkers, als de patiënten waarmee zij in aanraking komen, een betere bescherming bieden.
27
Invoering functioneringsgesprekken In 2004 volgden alle dienstverantwoordelijken de tweedaagse training ‘functioneringsgesprekken voor leidinggevenden’, ingericht door VOCA, Training & Consult. Deze actie was meteen het startschot voor de introductie van de functioneringsgesprekken op de meeste afdelingen. Clinical Leadership Project bevordert patiëntgestuurde zorg In 2004 werd het ziekenhuis geselecteerd om deel te nemen aan het Project Clinical Leadership, ingericht door de federale overheid. Opzet en begeleiding zijn in handen van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap van de Katholieke Universiteit Leuven en een facilitator van het H. Hartziekenhuis die hiervoor een 15 maanden durende opleiding achter de rug heeft. De doelstelling van dit project is tweeledig. Enerzijds worden leidinggevenden sterker gemaakt, zodat zij beter kunnen omgaan met de restricties en schaarste in de huidige gezondheidszorg. Anderzijds stimuleert het project patiëntgestuurde zorg. In eerste instantie richt het programma zich tot de hoofdverpleegkundigen. Vanaf maart 2004 wordt het project vertaald naar de eigen ziekenhuiscontext. Een opleidingstraject van ongeveer één jaar wordt opgezet en vijf hoofdverpleegkundigen, van de afdelingen geneeskunde, heelkunde, intensieve zorgen, radiologie en materniteit, sluiten zich vrijwillig aan bij het project. In de eerste fase ligt de klemtoon van het programma voornamelijk op de persoonlijke ontwikkeling van de hoofdverpleegkundigen. Via allerlei technieken, interventies en het bieden van de nodige ondersteuning worden de deelnemers gestimuleerd tot zelfreflectie. Dit mondt uit in een behoorlijke zelfkennis, wat aanleiding geeft tot een beter zelfmanagement en het op een gepaste manier leren coachen van de medewerkers. Tijdens de tweede fase krijgen de hoofdverpleegkundigen een beter inzicht in de verpleegkundige zorg door het uitvoeren van zorgobservaties en patiënteninterviews. Deze waarnemingen worden achteraf geëvalueerd, geanalyseerd en besproken met de teamleden. Dit moet uiteindelijk resulteren in verbeteracties op het vlak van patiëntenzorg. De eerste groep hoofdverpleegkundigen en de locale facilitator beëindigen hun opleiding in februari 2005. Blijven doet beklijven… De directie voert al enige jaren een personeelsbeleid dat de permanente vorming stimuleert. Deze strategie werpt ook daadwerkelijk haar vruchten af op verschillende afdelingen. Meer en meer personeelsleden groeien in hun professionele deskundigheid. Daarom veranderde de directie ook in 2004 niet van positie; de opleidingsaanpak werd aanhoudend verdergezet. Het afgelopen jaar volgden onze medewerkers meer dan 7.100 uren externe vorming. Ook intern werd er degelijk gebruik gemaakt van de aangeboden trainingen. ‚ Zo stonden er informatie-avonden op het programma rond de obesitaschirurgie en de collectieve autodialyse. ‚ Alle verpleegkundigen en logistiek assistenten woonden in december 2004 de bijscholing BLS (Basic Life Support) bij. ‚ Zes verpleegkundigen en drie artsen volgden een intensieve training “train the trainer ALS” (Advanced Life Support), gegeven door de Care Training Groep. Deze opleiding gaf aanleiding tot een nieuw actiepunt voor de werkgroep CPR (Cardio - Pulmonale Resuscitatie) voor het jaar 2005, met name het verder uitbouwen van een interne multidisciplinaire training omtrent ALS (Advanced Life Support). ‚ In samenwerking met de dienst neonatologie van het Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg werd een opleidingsprogramma rond neonatale zorgen uitgewerkt. ‚ De cardiologen schoolden de verpleegkundigen van de afdeling cardiologie bij in het gebruik van de telemetrie-infrastructuur en het beoordelen van ECG (Elektrocardiogram). De betrokken geneesheren vulden deze vorming aan met een bedsite-opleiding op de afdeling intensieve zorgen. ‚ Verder liep op de intensieve zorgen afdeling, en dit in het kader van de ingebruikname van de nieuwbouw, een interne opleiding omtrent het gebruik van de monitoring. ‚ Op de schoonmaakdienst werd de droge onderhoudsmethode geïntroduceerd. Ook hiervoor volgen de nodige bijscholingsmomenten.
28
STAFDIENSTEN
Blijvende aandacht voor kwaliteit Het ziekenhuis toonde het afgelopen jaar opnieuw veel belangstelling voor de kwaliteitswerking. Door deze continue aandacht wordt het immers voor elke arts en iedere medewerker duidelijk dat kwaliteit permanente inspanningen vraagt. De kwaliteitscoördinator leidt het gebeuren in goede banen. Van kwaliteitswerkgroepen naar een kwaliteitsmanagementsysteem De vorige jaren werkte de kwaliteitscoördinator, samen met andere medewerkers, diensten en projectgroepen, aan de realisatie van heel wat kwaliteitsgerichte initiatieven. Deze acties verliepen los van elkaar en leverden zeer goede resultaten op. Ondertussen is het kwaliteitsbeleid in het ziekenhuis volop in beweging geweest en is er nu een duidelijke visie voor de toekomst. Werken aan kwaliteit kan niet langer beperkt blijven tot geïsoleerde projecten of alleenstaande initiatieven, maar dient te kaderen in een kwaliteitsmanagementsysteem waardoor kwaliteit steeds meer deel moet uitmaken van de bedrijfscultuur van het ziekenhuis. Op verschillende tijdstippen zal het ziekenhuis zichzelf doorlichten. De leidraad die ons hierin zal begeleiden is het managementmodel Kwadrant van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap van de Katholieke Universiteit Leuven. Deze opgave zal de basis vormen van een dialoog over het functioneren binnen de organisatie en duidelijk maken waar het ziekenhuis staat, waar het wil staan en hoe het de afstand tussen beiden kan overbruggen. Na de zelfevaluatie zullen er daadwerkelijk doelstellingen en een strategie met concrete actiepunten bepaald en vertaald worden naar de afdelingen. Om de betrokkenheid te vergroten, zullen alle diensten jaarlijks zelf een aantal kwaliteitsindicatoren kiezen en ook opvolgen. Deze indicatoren zullen tevens geënt zijn op de jaarlijkse doelstellingen en passen binnen de nieuwe opdrachtverklaring. De uiteindelijke resultaten worden uiteraard per afdeling meegedeeld en geven op hun beurt de nodige informatie aan het beleid. Door deze continue aandacht gaan medewerkers meer rekening houden met kwaliteit binnen hun eigen werk en zal iedere werknemer zijn verantwoordelijkheid binnen het totale kwaliteitssysteem kennen. De directie plant om vanaf 2005 het nieuwe kwaliteitsmanagementsysteem in te voeren. Wij nemen de nodige acties om de kwaliteit van onze dienstverlening voortdurend in vraag te stellen en te verbeteren.
29
Ziekenhuis streeft naar patiëntvriendelijk klachtenbeleid Sinds begin 2004 kan een patiënt met zijn klachten of opmerkingen terecht bij de ombudsdienst van het ziekenhuis. Ondertussen nam deze functie na een korte inloopperiode een goede start en werd een patiëntvriendelijk klachtenbeleid ontwikkeld. Daarenboven wil de instelling via deze ombudsdienst haar werking permanent evalueren en bijsturen. Ombudsdienst wordt laagdrempelig De ombudsdienst moet vooral toegankelijk zijn. Alle patiënten en hun vertrouwenspersonen kunnen bij de ombudsman terecht. Op dit moment wordt er tevens aan gedacht om de samenwerking met de huisartsen op dit punt verder te verfijnen. De ombudsman neemt ook de tijd om te luisteren. Eenieder kan hem persoonlijk contacteren. Men kan dit ook schriftelijk via het evaluatieformulier dat elke patiënt krijgt en op verschillende plaatsen in het ziekenhuis te vinden is. Via de website, per mail en per fax is de dienst steeds bereikbaar. Klachtenbehandeling leidt tot aandachtspunten De ombudsman maakte het afgelopen jaar een rapport over de werking van zijn dienst. In 2004 werden 65 klachten behandeld. De aard van de klachten maakt duidelijk dat de ombudsfunctie ook daadwerkelijk openstaat voor elk probleem. De meest gemelde bezwaren gaan over ‘informatieverstrekking’, ‘communicatiestijl’ en ‘aandacht, opvang en privacy’. Het geven van de juiste inlichting aan de patiënt is dus van fundamenteel belang; de wijze waarop deze informatie met de patiënt en zijn familie uitgewisseld wordt, dient weloverwogen te gebeuren. In de brede zin van het woord is ‘aandacht’ voor de patiënt en zijn omgeving dan ook een cruciale pijler van ons zorgbeleid. Verder kregen de artsen en medewerkers een beter inzicht in de manier waarop zij met een uiting van ontevredenheid dienen om te gaan. De ombudsdienst komt enkel tussen wanneer een probleem niet kan opgelost worden door de betrokken personen en diensten. Bij elke aangifte wordt de klager uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek. Om de privacy te beschermen, worden alle klachten gecentraliseerd bij de ombudsman. De ombudsdienst heeft niet enkel een signaalfunctie bij medische en verpleegkundige klachten, maar biedt ook een uitgangspunt om het ziekenhuis de juiste koers te laten behouden. In 2004 werden, na opmerkingen of klachten via de ombudsdienst, tal van initiatieven gestart. Hieronder volgt een kort overzicht: ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚
rolstoelenbeleid voor ambulante patiënten oprichting werkgroep onthaal op de afdeling spoedgevallen bijscholing communicatie in het kader van patiënten- en familiecontacten start werkgroep chemo betere opvang van kinderen in het operatiekwartier sensibilisatie met betrekking tot diefstal aanpassingen wachtzaal aan spoedgevallendienst uitbreiding bestaffing op de verpleegafdelingen bijsturing procedures kinderafdeling en dienst schoonmaak.
Deze aandachtspunten moeten in de toekomst leiden tot een nog betere service.
30
ORGANOGRAM
Het zijn mensen die zorgen voor mensen. Het zijn mensen die ondernemen. En die samen onze onderneming vormen.
Wijzigingen aan het organogram in de loop van 2004: ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚ ‚
Givi Trauwaert: opnieuw lid van de Algemene Vergadering; Hilde Vanhoof: diensthoofd personeelzaken; Ella Herbots: diensthoofd apotheek; Els Thijs: diensthoofd verpleging en ziekenhuishygiënist; Wim Mercier: stafmedewerker kwaliteit en ombudsman; Leen Carpentier: hoofdverpleegkundige afdeling pediatrie; Guy Houtmeyers: hoofdverpleegkundige dienst cardiologie; Rit Goetschalckx: hoofdverpleegkundige afdeling geriatrie; Heidi Van Loon: directiesecretaresse en verantwoordelijke pers en communicatie; Dr. Patrice Givron: medisch diensthoofd dienst pediatrie; Dr. Karoline Meersschaert: medisch diensthoofd intensieve zorgen afdeling.
Algemene Vergadering Raad van Beheer Voorzitter Paul Heens
Preventie / Milieu NN Kwaliteit / Ombuds Wim Mercier
Algemeen Directeur René Daemen
Directeur Patiëntenzorg Peter Schaerlaekens
Verpleegkundig Diensthoofd Els Thijs
Heelkunde Ilse Huysmans Geneeskunde Dirk Huysmans Pediatrie Leen Carpentier Materniteit Rosette Lembrechts Geriatrie Rit Goetschalckx Intensieve Zorgen Bart Foets Daghospitaal Rita Van De Sande Spoedgevallen Fons Melis Cardiologie Guy Houtmeyers Operatiekwartier Eric Sannen Med.beeldvorming Danny Dessers Laboratorium Nucl. geneeskunde Kinesitherapie Bruno Marck
Hoofdgeneesheer Dr. Ivo Jacobs
Verpleegkundig Diensthoofd Greet Van Hove
Patiëntenbegeleiding
Directiesecretariaat Pers & Communicatie Heidi Van Loon
Diensthoofd Apotheek Ella Herbots
Heelkunde Dr. Yvo Macken Geneeskunde Dr. Wim Alderweireldt Pediatrie Dr. Patrice Givron Materniteit Dr. Roger VDHoydonck Geriatrie Dr. Tjin Tiong Lim Intensieve Zorgen Dr.Karoline Meersschaert Daghospitaal Dr. Christianne Rabet Spoedgevallen Dr. Hans Schauvliege Anesthesie Dr. Hilde Valgaeren Medische beeldvorming Dr. Luc Vanstraelen Laboratorium Dhr. Peter Verbeeck Nucl. geneeskunde Dr. Mieke Gysen
Zorg- en zorgondersteunende departementen
Admin. Directeur Mark Janssen
Diensthoofd Personeelszaken Hilde Vanhoof
Techn. Directeur Peter Staes
Diensthoofd Informatica Kathleen Maes
Boekhouding Fons Theunis Administratie - Onthaal Ida Van Genechten MKG – Archief – Medische secretariaten An De Grave Schoonmaak - Wasserij Paula De Groof Voeding Jean-Pierre Smeets Economaat Louis Geuens
Technische dienst Johan Wils
Organisatieondersteunende departementen
31
STATISTIEKEN ACTIVITEIT De laatste jaren zijn er diverse inspanningen geleverd om de werking van ons ziekenhuis blijvend te optimaliseren. Het overzicht van de evolutie van onze activiteiten bewijst dat de maatregelen die er genomen zijn, ook vruchten afwerpen. Door de krachten intern te bundelen creëren we meerwaarde voor onze patiënten. Als gevolg van de ingebruikname van de nieuwe voorbouw en de evolutie binnen het geneesheren- en personeelsbestand zullen we ongetwijfeld verdere groei realiseren.
AANTAL GEHOSPITALISEERDEN AANTAL DAGOPNAMEN
6.428 6.428 7.823 7.823
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
In 2004 werden 7.823 patiënten opgenomen die minimum 1 nacht in het ziekenhuis verbleven. In het daghospitaal noteren we een toename van ruim 7 % tot 6.428 patiënten. De marge klassieke hospitalisatie (55 %) – daghospitalisatie (45 %) wordt steeds kleiner.
AANTAL GEREALISEERDE LIGDAGEN 60000
54.256 54.256
50000 40000 30000 20000 10000 0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Door de vermindering van de ligduur werden met ongeveer hetzelfde aantal patiënten in 2004 5 % minder ligdagen gerealiseerd.
32
LIGDUUR IN DAGEN 7,8 7,6 7,4
6,9
7,2 7 6,8 6,6 6,4 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
De gemiddelde ligduur neemt in 2004 af met 0,4 dagen.
BEVALLINGEN 583
600 580 560 540 520 500 480 460 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Het aantal bevallingen stijgt met bijna 5 % tot 583. Hiermee scoort de kraamafdeling het hoogst aantal bevallingen van de afgelopen 10 jaar.
OPNAME / AANMELDINGEN SPOEDGEVALLEN 11.374 3.563
14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Onze spoedgevallendienst blijft een belangrijke ‘toegangspoort’ tot het ziekenhuis. In 2004 krijgen maar liefst 11.374 patiënten hier de eerste hulp. 31 % van hen wordt effectief opgenomen.
33
FINANCIËLE CIJFERS Acht is meer dan duizend… De herziening van de ziekenhuisfinanciering zorgde in 2003 voor een aanzienlijke inlevering. De besparingsronde die hierop geënt werd, resulteerde in een belangrijke bijdrage in het bekomen resultaat. Het afgelopen jaar gingen we verder op de ingeslagen weg en moesten er opnieuw inspanningen geleverd worden om het bedrijfsresultaat te verbeteren. Het boekjaar 2004 kan dan ook, dankzij de aanhoudende inzet van al onze geneesheren en ziekenhuismedewerkers, met een matige winst afgesloten worden. Deze ruimte is noodzakelijk om investeringen in medische en verpleegkundige apparatuur, in infrastructuur en in personeel mogelijk te maken. Dit resultaat is essentieel om onze verdere ontplooiing te verzekeren.
Wij hebben aandacht voor een optimale verwerving van middelen en een efficiënte aanwending ervan waardoor we financieel gezond zijn en blijven.
VASTE ACTIVA I.
Oprichtingskosten
II.
Immateriële vaste activa
III. IV.
31.12.2003
Verschil
25.602.950,91
20.919.891,74
4.683.059,17
8.614,32
1.242,46
7.371,86
446.208,33
1.241.946,54
-795.738,21
Materiële vaste activa
25.148.128,26
19.676.702,74
5.471.425,52
Financiële vaste activa
0,00
0,00
0,00
VLOTTENDE ACTIVA
19.082.094,62
16.650.257,04
2.431.837,58
V.
Vorderingen op meer dan één jaar
VI.
Voorraden en bestellingen in uitvoering
0,00
0,00
0,00
419.319,52
376.624,77
42.694,75
VII.
Vorderingen op ten hoogste één jaar
VIII.
Geldbeleggingen
17.141.653,85
16.087.310,71
1.054.343,14
0,00
0,00
IX.
Liquide middelen
0.00
1.227.790,10
157.656,94
1.070.133,16
X.
Overlopende rekeningen
293.331,15
28.664,62
264.666,53
TOTAAL ACTIEF
44.685.045,53
37.570.148,78
7.114.896,75
EIGEN VERMOGEN
17.877.374,12
17.674.555,95
202.818,17
I.
Kapitaal
2.299.461,50
2.299.461,50
0,00
II.
Uitgiftepremies
0,00
0,00
0,00
III.
Herwaarderingsmeerwaarden
0,00
0,00
0,00
IV.
Reserves
0,00
0,00
0,00
V.
Overgedragen winst (+) / verlies (-)
10.542.240,32
10.482.981,88
59.258,44
VI.
Kapitaalsubsidies
Te verwerken saldo van de periode
390.519,16
59.258,44
331.260,72
4.645.153,14
4.832.854,13
-187.700,99
VOORZIENINGEN
889.595,98
841.573,04
48.022,94
Voorzieningen
889.595,98
841.573,04
48.022,94
SCHULDEN
25.918.075,43
19.054.019,79
6.864.055,64
VIII.
Schulden op meer dan één jaar
9.225.186,12
3.317.421,63
5.907.764,49
IX.
Schulden op ten hoogste één jaar
16.502.898,40
15.491.548,32
1.011.350,08
X.
Overlopende rekeningen
189.990,91
245.049,84
-55.058,93
44.685.045,53
37.570.148,78
7.114.896,75
VII.
TOTAAL PASSIEF
34
31.12.2004
31.12.2004
31.12.2003
Verschil
I.
Bedrijfsopbrengsten
36.235.834,79
32.971.143,05
3.264.691,74
A.
Omzet
34.304.989,98
31.357.866,13
2.947.123,85
B.
Voorraadwijziging g.i.b., g.p. en b.i.u.
0,00
0,00
0,00
C.
Geproduceerde vaste activa
0,00
0,00
0,00
D.
Andere bedrijfsopbrengsten
1.930.844,81
1.613.276,92
317.557,87
II.
Bedrijfskosten
-35.874.100,54
-32.834.059,17
-2.862.660.99
A.
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
-9.126.296,57
-8.182.408,10
-943.888,47
1. Inkopen
-9.126.296,57
-8.182.408,10
-943.888,47
0,00
0,00
0,00
2. Wijziging in de voorraad B.
Diensten en diverse goederen
-9.921.866,73
-8.736.064,06
-1.185.802,67
C.
Bezoldigingen, soc. lasten en pensioenen
-14.093.259,06
-13.242.251,68
-851.007,38
D.
Afsch. en waardeverm. opr., (im)mat.V.A.
-2.237.660,57
-2.260.841,92
23.181,35
E.
Waardeverm. op voorr., b.i.u. en handlsv.
-203.666,42
-109.697,45
93.968,97
F.
Voorzieningen voor risico’s en kosten
-259.133,23
-281.029,78
21.896,55
G.
Andere bedrijfskosten
-32.217,96
-21.766,18
-10.451,78
III.
Bedrijfswinst (+) Bedrijfsverlies (-)
361.734,25
137.083,88
224.650,37
IV.
Financiële opbrengsten
203.503,95
243.991,03
-40.488,03
V.
Financiële kosten
-285.669,11
-207.528,48
-78.140.63
VI.
Winst (+) Verlies (-) gewone bedrijfsuit.
279.569,09
173.546,43
106.022,66
VII.
Uitzonderlijke opbrengsten
258.005,26
45.336,02
212.669,24
Uitzonderlijke kosten
-147.055,19
-159.624,01
12.568,75
Te bestemmen winst (+) verlies (-) v/h bj.
390.519,16
59.258,44
331.260,72
VIII. XIII.
35
36
