Inhoud
Voorwoord
3
Dankwoord
7
Hoe is deze pocket opgebouwd?
9
1 17 Het Nieuwe Werken 1. Inleiding 2. Het Nieuwe Werken: de kernprincipes 2.1. Autonomie 2.2. Een werkorganisatie gebaseerd op ieders sterktes 2.3. Samenwerken 3. Wat zegt het onderzoek? 3.1. Argumenten pro: talentmanagement en engagement 3.2. Welke aspecten van HNW zien Belgische organisaties wel zitten? 3.3. De beperkingen van HNW 3.4. Top-down
19 21 22 23 25 26 28 28 30 30
2 33 Van ontwerp naar realisering 1. Cultuur en leiderschap 1.1. Vier rollen voor leiderschap 1.2. Facilitator en mentor: de sterke rollen van de toekomst 1.3. Cultuur van vertrouwen 1.4. Leiderschap: een attitude voor elke medewerker 1.5. Leiderschap verdelen naar individuen en teams 2. Jobs en loopbaan 2.1. Baanboetseren of onderhandelen over jobinhoud?
35 35 36 36 37 37 38 38
Inhoud
11
2.2. Van citroenloopbaan naar flexibele loopbaan 3. Structuur en organisatie 4. Tijd en plaats 4.1. Tijds- en plaatsonafhankelijk werken 4.1.1. Niet voor alle functies 4.1.2. Niet voor alle persoonlijkheden 4.1.3. Geen vaste regels, wel goede afspraken 4.1.4. Ondersteuning 4.1.5. Belang van communicatie 5. Stappenplan en verankeren
41 44 46 46 47 47 47 48 48 54
3 59 Het Nieuwe Leren 1. Lerend vernieuwen of vernieuwend leren? 61 2. De term ‘het Nieuwe Leren’ 62 2.1. Werkplekleren faciliteren 64 3. Het einde van het strategisch leren 65 4. De noodzaak aan nieuwe manieren van denken 65 5. De leerfuncties binnen de organisatie 66 6. Organisatiecultuur en -klimaat als ziel van de nieuwe organisatie 69 6.1. Uitdaging/betrokkenheid 70 6.2. Vrijheid 71 6.3. Vertrouwen/openheid 71 6.4. Ideeëntijd 71 6.5. Speelsheid/humor 72 6.6. Conflicten 72 6.7. Ideeënondersteuning 73 6.8. Debat 73 6.9. Risico’s nemen 73 Praktijkcases
75
1 77 Project het Nieuwe Werken bij de sociale dienst van het OCMW Leuven 1. Inleiding
12
Het Nieuwe Leren
79
2. De opdracht van het OCMW Leuven en zijn externe omgeving 79 2.1. Politieke omgevingsfactoren 80 2.2. Economische omgevingsfactoren 81 2.3. Sociologische omgevingsfactoren 82 2.4. Technologische omgevingsfactoren 83 3. De interne organisatie van de sociale dienst in functie van de strategische doelstellingen 86 4. Het programma rond het Nieuwe Werken voor de sociale dienst 88 4.1. Historiek van de opdracht rond het Nieuwe Werken 90 4.2. Onze visie op ‘het Nieuwe Werken’ 91 4.3. Aanpak bij de introductie van het Nieuwe Werken 94 4.4. Onze visie op verandertrajecten 96 4.5. Aanpak inzake het verander-/leertraject 99 4.6. De didactische aanpak 101 5. Ter afsluiting 101
2 103 Het Nieuwe Werken als hefboom in HouthalenHelchteren 1. Het gemeentehuis van de toekomst: van droom tot realisatie 105 2. Hoe het Nieuwe Werken ‘matcht’ met de ambitieuze doelstellingen van het project 107 3. ‘Allemaal Helemaal Centraal’ 108 4. Meer doen met minder middelen 109 4.1. Synergie tussen OCMW en gemeente 109 4.2. Efficiëntie en effectiviteit 110 4.3. Klantgerichtheid 111 4.4. Introductie van een midoffice als regisseur tussen frontoffice en backoffice 113 5. Organisatie: implementatie van een matrixstructuur 115 5.1. Beter voor de burger 116 5.2. Beter voor de medewerkers 117
Het Nieuwe Leren
13
6. Werkplekken en technologie: indeling en inrichting 6.1. Backoffice: focus op resultaatgericht en geconcentreerd werken 6.2. Midoffice: focus op de geknipte behandeling van elke vraag 6.3. Frontoffice: focus op maximale toegankelijkheid 7. Mens en organisatie: resultaatgericht sturen 8. Beste praktijken, geleerde lessen… 8.1. Het Nieuwe Werken is een middel, maar mag geen doel op zich zijn 8.2. Gebruik de middelen die je uitspaart dankzij het Nieuwe Werken om te investeren in de organisatie 8.3. Obstakels die overwonnen moe(s)ten worden
118
Uitgelicht
133
118 122 123 125 126 126 127 129
1 135 Het Nieuwe Werken = Anders Leiden 1. Inleiding 2. Ze hebben me niet meer nodig! 3. Inzicht ontbreekt 4. Bibliografie
137 138 142 143
2 145 Duurzaam Lerende Organisaties 1. Inleiding 2. Een eerste verkenning 2.1. Betekenis aan duurzaamheid 2.2. Van individu naar systeem 2.3. Niet uitputten, maar waarde toevoegen 3. Economisch belang 3.1. Waar wil je naartoe? 3.2. Wat zijn je onderliggende aannames? 3.3. Kun je vooraf bedenken wat je achteraf wilt meten? 3.4. Samenvattend 4. Sociaal belang 4.1. Van individueel naar collectief leren
14
Duurzaam Lerende Organisaties
147 148 148 148 149 150 152 153 153 154 154 155
4.2. De impact op het werk 156 4.3. Taal voor leren 157 4.4. Samenvattend 159 5. Ecologisch belang 159 5.1. Balans van geven en nemen tussen individu en organisatie 160 5.2. Balans van geven en nemen tussen verleden en toekomst 162 5.3. Samenvattend 163 6. Voor huidige én toekomstige generaties 164 6.1. Flexibiliteit om mee te bewegen met toekomstige generaties 165 6.2. Samenvattend 166 7. Ter afronding 166 8. Bibliografie 168
3 171 #socialmedia en #HNW: of waarom Twitter meer dan ‘leuk’ is 1. Inleiding 2. #HNW #echtanderskijken 3. Social media en het Nieuwe Werken 4. Van gecontroleerde informatiestromen naar transparantie 5. Van ‘ik ben mijn functie’ naar authenticiteit 6. Van hiërarchie naar ‘wirearchy’ 7. Sociale media als ondersteuner 8. Inspirerende literatuur
173 173 174 174 176 176 177 179
4 181 Vijf voorwaarden die de verandering mogelijk maken 1. Het voorbeeld 2. Fouten maken 3. Overtuigd zijn van je ideeën 4. Leiderschap 2.0 5. Reciprociteit
183 184 185 187 189
Vijf voorwaarden die de verandering mogelijk maken
15
16
Bibliografie
193
Selectie van verrijkingsliteratuur over het Nieuwe Werken en Leren
195
Schematisch
199
Selectie van websites m.b.t. het Nieuwe Werken en Leren
203
Professionele vaardigheden
211
Vijf voorwaarden die de verandering mogelijk maken
