Integrated Report 2012 Vebego International
Vooruitgang
is mensenwerk
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
1
Vebego streeft naar continuïteit als familiebedrijf.
3
Voorwoord Scherper aan de wind
4
Gemanaged en geconsolideerd
6
Strategie: We geloven in morgen, we zijn al begonnen
8
Portfolio: Focus en synergie
10
Duurzaam betere prestaties
12
Ken je kapitaal
14
Organisatiemodel
2
INHOUD Directieverslag Aanpassingsvermogen noodzakelijk om in te spelen op veranderingen
16
Keydata
20
Vebego Foundation
22
Vooruitblik richting 2016
24
Vebego en goed bestuur De toepassing van corporate governance
26
Bericht van de Raad van Commissarissen
28
Jaarrekening van Vebego International 2012
29
Overige gegevens
70
1
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
1
VOORWOORD
Scherper aan de wind
Alstublieft. Onze eerste aanzet tot een Integrated Report. Één verslag over onze financiële, sociale én duurzaamheidsresultaten en -doelstellingen. Door op deze manier te rapporteren, weet u hoe Vebego waarde (in de breedste zin van het woord) toevoegt aan de wereld van vandaag én morgen. We vertellen in dit rapport wat we gerealiseerd hebben, maar vooral ook hóe we het gerealiseerd hebben. Wat ging er goed in 2012? Wat kan er beter? Waar willen we naartoe? En hoe komen we daar? 2012 was een jaar van ombouw. We lieten naar onze smaak te veel liggen. Intern afspraken maken was het probleem niet. Echter, in het toezien op het nemen van verantwoordelijkheid voor de bijbehorende resultaten waren we te soft. Dat vroeg om een cultuuraanpassing. Een aanscherping die we onder meer met een structuurwijziging hebben bewerkstelligd.
Voortvarend
Met het inrichten van resultaat verantwoordelijke eenheden (RVE’s) die rechtstreeks rapporteren aan de Raad van Bestuur, varen we nu ‘scherper aan de wind’. Nog dichter op de markten waar we actief zijn. Wat we kracht bijzetten door stringenter portfoliomanagement. Met meer focus op die segmenten waarin we sterk zijn en door te desinvesteren in markten met minder perspectief. In het licht van deze veranderingen en de aanhoudende economische crisis, mogen we terugkijkend concluderen dat we het met z’n allen niet gek doen. En vooruitkijkend weten we dat we klaar zijn voor wat de toekomst ook brengt. Ons aanpassingsvermogen is daarbij de crux. Hoe proactiever we in staat zijn om in te spelen op ontwikkelingen, hoe beter we de belangen van alle stakeholders kunnen waarborgen.
Stakeholders Hoe Vebego nog meer waarde creëert in de breedste zin des woords voor alle opdrachtgevers, partners, medewerkers en de maatschappij is de rode draad van dit verslag. Dit zijn onze belangrijkste stakeholders. Met een verdiende glansrol voor Annette van Waning, uitgeroepen tot MVO Manager van het jaar 2012. Zij bewijst dat duurzaamheid voor Vebego een business enabler is. Uitgebreide voorbeelden over de dialoog met onze stakeholders vindt u in ons Duurzaamheidsverslag.
onze mars hebben. Zoals we doen in de zorg voor instellingen, hun cliënten en degenen die uiteindelijk mee de rekening betalen, denk aan overheden en belastingbetalers. Zoals we laten zien in de personeels- en facilitaire branche, op de bres voor opdrachtgevers, SW-bedrijven, gemeenten en onze collega’s. En over alle branches heen voor eenieder die slimmer wil werken, met steeds intelligentere ICT-toepassingen die steeds sterker onderdeel uitmaken van de front- in plaats van de backoffice.
Partijen uitnodigen om bij ons in de keuken te kijken, en mee vooruit te denken over ontwikkelingen (zoals we met Game*Changers doen), is een tweede weg die we bewandelen om te laten zien wie we zijn en waar we voor staan. Een directe vertaling van ons Family Statement: we zijn open, nieuwsgierig, geïnteresseerd in de ander en we geloven in de kracht van samenwerking. Dat is de kern: dat is wat iedere strategie of korte termijn koersbijstelling voortdurend overleeft.
Elkaar altijd recht in de ogen kijken Nieuwsgierig, eensgezind, oprecht en als gezegd bedrijfsmatig een beetje strakker dan voorheen, is hoe we 2013 ingaan. Liever nog dan in dit verslag, gewoon in de praktijk aantonen wat we in
Het is in die praktijk waar we, met oog voor elkaars belangen, samen de schouders er onder blijven zetten. Niet bang afwachtend, maar vol inspiratie. Vol potentie. Innoverend. Gefocust. Niet groeiend omwille van groei. Wel groeiend als gevolg van het plezier dat we hebben in het verbeteren van onze kwaliteit en wendbaarheid. Met een dosis energie en lol die zich soms misschien moeilijk laat vangen in een verslag, maar die zich op de werkvloer des te beter laat voelen! Ronald Goedmakers en Steph Feijen April 2013
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
3
Definitie
GEMANAGED EN GECONSOLIDEERD Bij Vebego hanteren we de begrippen ‘gemanaged’ en ‘geconsolideerd’. De geconsolideerde omzet van € 735 miljoen bevat de omzet van alle bedrijven waarin Vebego overwegende zeggenschap heeft. In de gemanagede omzet worden de inkomsten van de joint ventures volledig meegeteld. In 2012 hebben we het dan over een totaal van 160 bedrijven met een gezamenlijke omzet van € 1.088 miljoen. De aansluiting tussen de gemanagede en geconsolideerde cijfers van de Vebegogroep is als volgt:
(in duizenden euro)
2012
Geconsolideerd 2011
Netto omzet
734.909
788.019
Kostprijs van de omzet
571.733
618.713
Bruto-omzetresultaat
163.176
169.306
Verkoopkosten en algemene beheerkosten
153.688
155.392
Operationeel Resultaat (= EBIT) Bijdrage aan Foundation
Netto-omzetresultaat
Aantallen medewerkers
4
9.488
13.914
-278
-240
9.210
13.674
Geconsolideerd
2012
2011
Medewerkers per 31 december
24.882
30.143
In FTE
14.949
17.299
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
2012
Joint Ventures 2011
Gemanaged
2012
2011
352.684
347.534
1.087.593
1.135.553
270.420
271.052
842.153
889.765
82.264
76.482
245.440
245.788
63.486
61.500
217.174
216.892
18.778
14.982
28.266
28.896
0
0
-278
-240
18.778
14.982
27.988
28.656
Joint Ventures
Gemanaged
2012
2011
2012
2011
22.238
19.651
47.120
49.794
10.399
8.699
25.348
25.998
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
5
2
STRATEGIE: WE GELOVEN IN MORGEN, WE ZIJN AL BEGONNEN
6
Strategic objectives
In 2007 legden we een stevige basis met onze strategie Close to You. Belangrijkste koerswijziging was dat we van een financiële sturing van onze individuele bedrijven naar een strategische sturing op de samenhang van onze bedrijven overgingen. Die overtuiging hebben we nog steeds. Als we de bijzondere dingen van onze bedrijven koesteren en bijeenbrengen, komen we vooruit. Dit blijft ook de strategie tot 2016. Echter, de wijze waarop we strategisch sturen vraagt dat we ook kritisch naar de basis kijken. Is deze op orde? We vinden dat we een goede uitgangspositie hebben, maar de komende tijd moeten we wel stevig werken aan die solide basis.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
De strategie moet leiden tot een portfolio waarmee Vebego klaar is voor de toekomst en tot betere resultaten. Op meerdere fronten: voor onze klanten, voor onze medewerkers en voor onze maatschappelijke rol. Alleen dan blijven we ook duurzaam financieel gezond. Dit hebben we nodig om vooruitgang te blijven boeken, te kunnen blijven innoveren. Daardoor pakken we nieuwe kansen. Dit kan alleen maar in een sfeer die resultaatgerichtheid ademt en mensen uitdaagt zichzelf te identificeren met ons bedrijf.
Close to You 2016 geeft de kaders voor onze bedrijfsstrategieën. We willen graag dat onze bedrijven de grenzen van deze kaders opzoeken. Vanuit een solide basis, op zoek naar vernieuwing. We formuleren het punt op de horizon en een globale route daarheen. Maar de knop ‘dynamische routeplanning’ staat aan. We blijven kijken naar de ontwikkelingen buiten en binnen. Als
• Duurzaam betere prestaties:
deze vragen om een andere richting, dan overwegen we die. Met het doel van een duurzame en winstgevende portfolio voor ogen. Strategievorming zien we als een cyclisch proces waarbij er top-down en bottom-up processen plaatsvinden. Het gaat op Vebego-niveau om de combinatie van actie op de volgende corporate thema’s:
inkoop.
• Portfolio: focus en synergie Versterken we elkaar voldoende? Maken we (de goede) keuzes? Hebben we voldoende innovaties? We kijken actief naar onze positie in de verschillende landen. Waar zien we kansen en waar denken we dat we op termijn een solide uitgangspositie krijgen? Daarbij zicht houdend op de (politieke) ontwikkelingen, kansen en risico’s.
Om het gewenste operationeel resultaat op Vebego-niveau te halen en onze prestatie structureel te verbeteren, proberen we beter ‘in control’ te komen. En om een slanke en flexibele corporate organisatie te zijn. Ook streven we er naar om ICT als business enabler in te zetten. En winst te behalen door slimme
een katalysator wil zijn van bijvoorbeeld innovatie en duurzaamheid. De directies van de bedrijven zijn zelf aan het roer. Het gevolg hiervan is dat de weg naar onze doelstellingen per bedrijf anders kan zijn. Op de volgende pagina’s staan enkele voorbeelden hoe Vebego invulling geeft aan deze drie corporate thema’s.
• Ken je kapitaal Vebego is en blijft een mensenbedrijf. Wij bieden op een betekenisvolle en bedrijfseconomisch verantwoorde wijze werk aan bijna 50.000 medewerkers op diverse niveaus. We willen dan ook de meest aantrekkelijke werkgever zijn voor mensen die zich betrokken voelen bij onze visie en missie. De strategie van Vebego is er een op hoofdlijnen: dit zijn slechts kaders en richtlijnen, de bedrijven vullen de praktijk hiervan zelf in. Dat betekent dat Vebego als concern op een aantal thema’s beleid formuleert (zoals basis ICT en inkoop), maar verder vooral
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
7
3
PORTFOLIO: FOCUS EN SYNERGIE
Actief portfoliobeleid houdt in dat we moeten kijken naar onze positie in de diverse landen en markten. Waar zien we kansen en waar denken we dat we op termijn een solide uitgangspositie krijgen? Startpunt hierbij is dat we kansen zien voor de ontwikkeling van zowel bestaande als nieuwe diensten, binnen de werkvelden facilitair, zorg, personeelsdiensten en products & systems. In Nederland, België en Zwitserland zien we deze kansen en zijn we actief bezig. Voor de landen Duitsland en Frankrijk bekijken we per bedrijf de ontwikkeling.
8
Strategic objectives
Portfoliomanagement is een continu proces. Binnen een land blijven we beoordelen hoe de portfolio aan diensten er uit ziet. Daarbij houden we zicht op de ontwikkelingen, kansen en risico’s.
Grotere eenheden Aansturen kost tijd en energie. Zeker met de vele verdienmodellen en organisatievormen die Vebego rijk is. Wanneer het logisch is vanuit synergie of kosten, streven we naar grotere eenheden. Nieuwe initiatieven krijgen de kans om te ontwikkelen, maar moeten de potentie hebben om uit te groeien naar een grotere eenheid.
Aanvoer van nieuwe initiatieven en actieve verkenningen Innovatie moet vanuit de bedrijven komen. Vebego ondersteunt daarbij, de ene keer op de achtergrond, de andere keer actief. Vebego heeft ook een rol in het verkennen van nieuwe markten. Waar nodig wordt het opgepakt vanuit een activiteit of bedrijf, omdat het aansluit bij bestaande dienstverlening of het aanwezige netwerk.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
GAME*CHANGERS Innovatie: Game*Changers haalt meer uit menselijk kapitaal Hoe verbeteren we de dienstverlening ‘in de wijk’? Hoe maken we van medewerkers in laagbetaalde banen in de dienstverlening unieke onvervangbare krachten? Hoe zetten we de kennis van reizigers optimaal in om toch snel te kunnen doorreizen bij vertragingen? En hoe leren we Nederland met plezier diensten te verlenen? Deze vragen stonden centraal tijdens de eerste ‘Dag van de Vooruitgang’, die donderdag 22 november 2012 plaatsvond in Ahoy Rotterdam. In de maanden voorafgaand aan de Dag van de Vooruitgang werkten initiatiefnemers Vebego en &Samhoud samen met onder meer NS, Schiphol, Achmea, NedTrain en G4S aan innovaties om dienstverlening naar een hoger plan te tillen. Stuk voor stuk Game*Changers: innovatieve dienstverleners die meer willen halen uit hun menselijk kapitaal. Deze samenwerking resulteerde in twee visies en drie concepten die tijdens de Dag van de Vooruitgang werden gepresenteerd.
Concepten: 1. Schoonmakersgilde Het publiek maakte kennis met het perfecte schoonmaakteam, samengesteld op basis van een test die ieders drijfveren blootlegt. Het team plant zijn eigen werk, neemt initiatief en is zelf verantwoordelijk voor extra taken. Een eerste pilot in de zorg is veelbelovend: schoonmakers werken efficiënter, met meer plezier en meer verantwoordelijkheid voor het klaren van de klus.
succesvolle schoonmaakconcept Hago Next. Onderscheidend hierbij zijn zichtbaarheid van de dienstverleners, transparantie en slim gebruik van technologie. In samenwerking met The Service Science Factory van de Universiteit Maastricht willen we deze principes valideren om zo de dienstverlening in Nederland te verbeteren. 3. De wijsheid van het publiek Geen grotere irritatie voor treinreizigers dan vertraging. Niet wetend wat er aan de hand is en hoe lang het gaat duren. Maar door optimaal gebruik te maken van de wijsheid van reizigers zelf, is deze irritatie weg te nemen. Tijdens de Dag van de Vooruitgang is een app, de Tripangel, gepresenteerd die hierbij helpt. Met NS en Schiphol levert dit bruikbare lessen op hoe de dienstverleners en de crowd elkaar kunnen helpen. Een van de twee visies die Game*Changers opleverde is Wijkipedia – over samenwerking in de wijk. Ook ontwikkelden de partijen een visie op het faciliteren van de werkende mens: de oerknal van FM, HR en ICT.
2. The Next 7 Principles Met oprecht plezier en een grote glimlach koffie serveren of bewakingsdiensten uitvoeren. Het is een kunst. Dienstverlening in Nederland kan beter door het toepassen van de Next 7 Principles. Een aanpak gebaseerd op de filosofie achter het www.game-changers.nl
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
9
4
DUURZAAM BETERE PRESTATIES Inkoop: Besparen op een maatschappelijk verantwoorde manier
Strategic objectives
In 2012 hebben we inkoop op onze strategische agenda gezet. Met als doel om de inkoopfunctie te professionaliseren, ons inkooprendement te verbeteren en vanaf 2013 100% duurzaam in te kopen, conform de criteria van Agentschap NL.
We hebben er uiteindelijk voor gekozen om de weg naar gecoördineerde inkoop stap voor stap af te leggen. Dat past goed bij de cultuur van onze organisatie, die zich onder meer kenmerkt door een grote mate van zelfstandigheid en autonomie van de bedrijven. Begin 2012 hebben we een kleine
criterium dat overigens tweeledig van aard is. Zo kijkt Vebego Inkoop naar ‘groene’ criteria alsmede naar de ‘sociale’ criteria. Vebego Inkoop koopt vanaf 2013 voor 100% duurzaam in, waarbij het percentage duurzaam inkopen betrekking heeft op de toepassing van duurzaamheidscriteria conform Agentschapnl.nl
inkoopafdeling op Vebego-niveau ingericht en vervolgens een inkoopprogramma geformuleerd. In dat programma onderscheiden we ongeveer 50 inkoopkavels die we tot 2015 gecoördineerd gaan inkopen; 10 tot 15 kavels per jaar. Ieder inkooptraject sluiten we af met een advies aan de stuurgroep, die bestaat uit een afvaardiging op RvB en/of RVE niveau van onze organisatie. De uiteindelijke adviezen per inkoopprogramma worden in scenariovorm gepresenteerd, omkleed met kwantitatieve en kwalitatieve aspecten.
binnen aanbestedingen/offerteaanvragen van leveringen, of diensten van alle productgroepen.
Duurzaam inkopen, oftewel maatschappelijk verantwoord inkopen, is een belangrijk onderdeel van het inkoopbeleid dat Vebego Inkoop heeft gedefinieerd. Dit wil dan ook zeggen dat Vebego Inkoop het aspect duurzaamheid als belangrijk selectieen gunningscriterium (duurzaamheidswensen) toepast in de selectie en beoordeling van leveranciers. Een duurzaamheids-
10
Duurzame inkoop verandert relaties. Het vraagt een lange adem en een andere benadering. Vebego gaat het liefst langdurige, strategische samenwerkingsverbanden aan. Leveranciers worden daarmee partners die ons aanvullen en versterken en die op hun beurt aan hun eigen leveranciers hogere duurzaamheidseisen gaan stellen. Strategisch samenwerken op dit niveau betekent dat je het ook met elkaar hebt over andere dingen dan alleen het product of de dienst. Je leert van elkaar en stimuleert verbeteringen. Zo beïnvloed je langzaam maar zeker de hele keten, tot aan de leverancier van de leverancier van de leverancier.
Vebego is een dienstverlenende organisatie in een langere waardeketen en onze kwaliteit wordt medebepaald door de spelers in de keten. Een van onze partners is Ricoh, waarom wij een duurzame relatie hebben leest u terug in ons duurzaamheidsverslag op pagina 18. Maar ook Hamers, onze kledingleverancier. Kleding bepaalt de uitstraling die Vebego voor ogen heeft, niet alleen qua huisstijl, maar ook in de keten van productie. MVO is voor Vebego zo belangrijk, dat wij bewust een keuze maken om te investeren in biokatoen. Dat ook leveranciers duurzame doelstellingen hebben maakt het voor Vebego mogelijk om in de ketensamenwerking naar gezamenlijke duurzame doelstellingen te streven. De kwaliteit van onze dienstverlening willen we verbeteren door onder andere het toepassen van Agentschap NL criteria. Bij elke tender worden de criteria opgenomen per inkoopproductgroep zoals verwoord op http://www.pianoo.nl/duurzaaminkopen/productgroepen Een goed voorbeeld hiervan zijn de criteria die onlangs zijn opgenomen binnen de tender drukwerk. Denk hierbij aan het chemievrij produceren, het niet gebruiken van fixeer of ontwikkelaar bij de vervaardiging van offsetplaten, het bezit van een FSC certificaat en het voldoen aan de eisen van SIMZ. Deze criteria zijn zowel in de offerte uitvraag als in de SLA geborgd.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
11
5
KEN JE KAPITAAL
Betekenisvol voor bijna 50.000 mensen
Op 20 november 2012 wordt Vebego’s CSR-manager Annette van Waning tijdens het Nationaal Sustainability Congres uitgeroepen tot MVO-manager van het Jaar
Strategic objectives
2012. Een mooie erkenning voor haar jarenlange inzet om de P van People sterker op de bedrijfsagenda te zetten. Een bewuste prioriteitstelling, want: “De sleutel
Dit bereiken we door bij de instroom te zorgen voor goede werving en selectie, door mensen op te leiden en te ontwikkelen, door te kijken naar de teamsamenstelling, door te coachen en te begeleiden. Maar ook door afscheid te nemen van mensen die zich niet in onze missie kunnen vinden.
tot volledig geïntegreerde duurzaamheid zijn je medewerkers. Ongeacht of je nu dienstverlener bent of autofabrikant. Alleen al omdat mensen die met plezier werken, betere prestaties leveren, minder ziek zijn en langer bij je blijven. Onze filosofie is dan ook om duurzaamheid te integreren in alle onderdelen van onze bedrijfsvoering. Onder meer door innovatieve, duurzame concepten te ontwikkelen.”
Vebego blogt regelmatig over dit onderwerp. Lees hier de blog van Annette van Waning http://vebegomvo.wordpress.com/
Voor de komende jaren kent ons duurzaam personeelsbeleid vier pijlers:
1. Goed werkgeverschap: Aantrekkelijkste werkgever Vebego wil koploper zijn in het opleiden en inzetten van vakmensen. Want alleen met vakmensen bereik je kwaliteit en continuïteit in je dienstverlening, wat zorgt voor een tevreden klant. Dit betekent ook dat leidinggevenden en indirecte medewerkers de juiste kwaliteiten en faciliteiten moeten hebben en inzetten om onze uitvoerende medewerkers te laten groeien en bloeien. We moeten kennis hebben van wat ‘ons kapitaal’ drijft. Vebego kan alleen de aantrekkelijkste werkgever zijn als we ook aantrekkelijk zijn voor opdrachtgevers. Daarom streven we continu naar ‘de juiste persoon, op de juiste plek’.
12
2. Verbreding arbeidspotentieel
3. Beter benutten van bestaand talent
Met maar liefst acht joint ventures met Sociale Werkvoorzieningen en één 100% dochter heeft Vebego inmiddels 3.500 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk. Behalve een mooie invulling van ons duurzaamheidsbeleid, is de samenwerking ook een interessante manier om nieuw arbeidspotentieel aan te boren. Door de samenwerking krijgen we namelijk toegang tot een grote, nieuwe pool medewerkers. Wetende dat arbeid schaars gaat worden, is dit een interessante manier van strategic sourcing. Er zijn samenwerkingsverbanden met UWV, Oranje Fonds en De Normaalste Zaak. In België behaalde Care in 2012 bovendien het SA 8000 certificaat. Het certificaat toont aan dat Care zich bovengemiddeld inzet voor de rechten van de medewerkers.
Wat drijft ons menselijk kapitaal? Deze vraag is het vertrekpunt voor een grootscheeps onderzoek onder meer dan 1.300 medewerkers in technische en dienstverlenende beroepen dat eind 2011 plaats vond. De uitkomsten van het onderzoek moeten eraan bijdragen dat iedereen op de plek terechtkomt die het best bij hem of haar past. Werk dat aansluit bij de drijfveren, talenten en ambities van onze collega’s. Want alleen met de juiste persoon op de juiste plek, is Vebego een aantrekkelijke partij voor haar opdrachtgevers. Dit onderzoek resulteerde in 2012 in de tool ‘Voor jou geen ander’. Met behulp van een aantal vragen wordt duidelijk wat onze collega’s drijft en in welke omgeving zij het beste tot hun recht komen.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Duurzaam personeelsbeleid in Nieuwe P+: Hoe organiseer ik draagvlak? - p-plus.nl/nieuws/draagvl... via @PPLUSStweeds
Ronald Goedmakers @rgoedmakers
“Iedereen die mee kan doen, moét meedoen” door partner @rgoedmakers in Stempel Geschikt ow.ly/ePcHlˆMM
De Normaalste Zaak @NormaalsteZaak
Vebego blogt regelmatig over dit onderwerp. Lees hier de blog van collega Karolien Niederer http://karolienniederer.wordpress.com
Nieuw programma: Kansen Voor Jongeren! Gezocht: 20 vrijwilligersinitiatieven gericht op jongeren van 18-23 jaar. oranjefonds.nl/jongeren
Oranje Fonds @OranjeFonds
4. Innovatie We initiëren projecten waarbij we business innovatie en sociale innovatie verbinden. De pilot in de zorg die ingezet is met behulp van de tool ‘Voor jou geen ander’ is een mooi voorbeeld van sociale innovatie. Het gaat over het beter benutten van menselijk kapitaal door uit te gaan van de unieke krachten van medewerkers. Die schuilen in een combinatie van niet-routinematige taken, samenwerking en sociale interactie: eigenschappen waar het robots en machines aan ontbreekt, maar waar vooral in dienstverlening sterk behoefte aan is. Minstens zoveel kracht zit in de omgeving
waarin mensen met andere mensen werken. Het gaat om de juiste mens, op de juiste plek, met het juiste gereedschap en de juiste mensen om zich heen. Zodra je hierin de ideale mix bereikt, dan is er direct sprake van minder faalkosten. Bovendien bieden we veel meer waarde, namelijk betere kwaliteit van de dienstverlening en hogere betrokkenheid van klanten en medewerkers. Simpel gezegd: goed voor de mens, is goed voor het resultaat.
Succesvol project #UWV en #Vebego: 140 werkzoekenden aan de slag in Limburg en Brabant bit.ly/TeRC9X
UWV
@UWVnl
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
13
6
ORGANISATIEMODEL
Organizational overview and business model
In Close to You 2016 formuleren we een aantal lange termijn doelen voor Vebego. Vebego is vanuit het principe ‘strategische controller’ verantwoordelijk voor een winstgevende en duurzame samenstelling van de portfolio.
We leven in een wereld die voortdurend om aanpassingen vraagt. We zien een verharding, groeivertraging en toenemende margedruk in onze traditionele markten. Onze nieuwe groeimarkten dragen nog onvoldoende bij om dit te compenseren. Daarom is de Raad van Bestuur begin 2012 als onderdeel van strategie ‘Close to You 2016’ gestart met het proces om tot een organisatiestructuur te komen die nodig is om deze strategie effectief uit te voeren, de portfolio aan te passen, te managen en om de continuïteit van Vebego te waarborgen. Centraal staat de continuïteit van Vebego, waar een solide, maar ook flexibele en wendbare organisatie voor nodig is. Daar horen korte lijnen tussen het bestuur en de bedrijven bij voor meer daadkracht. De directies moeten midden in de markt staan en dicht op klanten zitten om enerzijds te begrijpen waar kansen liggen en anderzijds om spelregels te kunnen beïnvloeden en effectief nieuwe formules te kunnen ontwikkelen. We brengen bedrijven samen in resultaat verantwoordelijke eenheden (RVE’s) onder één directie die zoveel mogelijk rechtstreeks in de markt opereert. Deze RVE’s ontstaan gedreven door verschillende logica; door de markt, processen of
14
geografie. Ze zijn in ieder geval zo samengevoegd dat de bedrijven binnen een RVE elkaar moeten versterken. Jaarlijks wordt het aantal en de samenstelling van deze RVE’s geëvalueerd en indien nodig aangepast. De Raad van Bestuur vormt de kern van het strategisch centrum waarin ondersteuning door de staf geborgd is. De centrale staf wordt zo klein als mogelijk gehouden om ruimte te geven aan ondernemerschap in de RVE’s. Daar waar horizontale verbanden tussen RVE’s nodig en strategisch wenselijk zijn, worden deze projectmatig georganiseerd. Ook hier is het van belang dat mensen flexibel en over grenzen van hun gebied kunnen worden ingezet, waarbij ze synergie en samenwerking kunnen stimuleren. Verantwoordelijke directeuren, zowel van RVE’s als staf, signaleren vroegtijdig kansen en afwijkingen en komen direct met voorstellen en oplossingen richting Raad van Bestuur. De controllingfunctie wordt centraal bij Vebego georganiseerd. Daarbij houden wij voortdurend de balans tussen vertrouwen en control in de gaten.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Duitsland
Zwitserland
België Frankrijk
Flex-bedrijven Strategisch centrum/RvB
Products & Systems
Facilitaire bedrijven NL
Hago cluster Publieke sector Zorg NL
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
15
7
DIRECTIEVERSLAG
Aanpassingsvermogen noodzakelijk om in te spelen op veranderingen
Operating context, including risks and opportunities
We zitten op een kantelpunt. De dominantie van Europa in de wereldeconomie boet in. We zitten in een recessie. Technologie verandert ons dagelijks leven. We transformeren van door industrie gedreven markten, naar dienstverlenende markten. We vergrijzen, arbeid wordt schaars. Alles met een hoge impact op onze activiteiten. Dat voelt een aantal van onze bedrijven. Toch weet het positieve resultaat van onder andere Hago, in de zorg en Zwitserland, deels de teruggang op te vangen van bedrijven waar het niet zo goed ging. Overall mogen we concluderen dat we het met z’n allen toch niet zo gek doen in deze tijden.
Financiële ontwikkeling Omzetontwikkeling
Als we het over omzet hebben, hanteren we bij Vebego de begrippen geconsolideerd en gemanaged. De geconsolideerde omzet van € 735 miljoen bevat de omzet van alle bedrijven waar Vebego overwegende zeggenschap heeft. In onze gemanagede omzet worden de inkomsten van de joint ventures volledig meegeteld. Deze is in 2012 met 4,2% gedaald naar € 1.088 miljoen. De afname van de gemanagede omzet komt voornamelijk door de deconsolidatie van Carrard en de verkoop van Zember. In 2011 is nog omzet van Indigo Services UK in de cijfers opgenomen, die in 2012 geheel is vervallen. Daarnaast is in 2012 de teruggang in de uitzendbranche ook niet aan Vebego Personeelsdiensten voorbij gegaan, hetgeen de omzet negatief beïnvloedt. Dankzij het contract met NedTrain, de aankoop van Tripec in Zwitserland en een per saldo positieve autonome groei bij de rest van de Vebego portfolio, is de daling van de totale omzet beperkt gebleven.
Resultaatontwikkeling
Het gemanagede operationeel resultaat daalde met 2,2% naar € 28,3 miljoen, terwijl het geconsolideerde resultaat met een grotere relatieve daling te maken kreeg; het resultaat is uitgekomen op € 9,5 miljoen. Een betere performance van de bestaande joint ventures beperkte de daling van het gemanagede operationeel resultaat. De oorzaak van de lagere geconsolideerde resultaten kent een aantal factoren.
16
De malaise in de uitzendbranche raakt de resultaten van onze bedrijven in deze sector stevig. Niet alleen de omzet, maar ook de marges zijn flink teruggelopen. Daarnaast hebben we last van de terugvallende resultaten bij onze Belgische dienstencheques bedrijven. De loonkosten nemen sterker toe dan de door de overheid vastgestelde vergoeding voor de cheques. Ook Vebego heeft, net als vele andere bedrijven, last van de moeilijke economische omstandigheden. Opdrachtgevers schroeven hun uitgaven terug en investeringen worden uitgesteld. Deze laatste factor is duidelijk merkbaar bij onze Products & Systems bedrijven. De terugval van bestellingen van nieuwe schoonmaakmachines is zelden zo groot geweest. Maar de externe factoren zijn slechts een klein deel van de oorzaak van de afname van het operationeel resultaat. Vebego heeft besloten om in 2012 € 2,5 miljoen opstartkosten van Hago Rail Services, het bedrijf dat speciaal voor NedTrain is opgericht, in 1 jaar af te schrijven. Tevens is er een voorziening van € 3,3 miljoen opgenomen in het kader van de structuurwijziging.
Balans Onze solvabiliteit is uitgekomen op 28,3%, hetgeen een prima resultaat is. Over de liquiditeitsontwikkeling en het verloop van het werkkapitaal zijn we tevreden. Dit geeft Vebego een goede positie om in de huidige markt structureel onafhankelijk van financiële instellingen te kunnen opereren.
Risico’s en onzekerheden Een risico voor Vebego is de aangekondigde krimp in de Wmo-zorg.
Ontwikkeling RVE’s Het afgelopen jaar is er veel gebeurd bij de bedrijven van Vebego. Niet in de laatste plaats de structuurwijziging naar resultaat verantwoordelijke eenheden (RVE’s). De belangrijkste ontwikkelingen van deze RVE’s leest u hieronder. Een blik op de toekomst op de markten waarin de RVE’s opereren vindt u op pagina 24 en 25.
Zorg Nederland De RVE Zorg Nederland liet groei en ontwikkeling zien in 2012. Met het aanscherpen van de bedrijfsmodellen en het optimaliseren van de samenwerkingsverbanden heeft de zorgeenheid goed ingespeeld op de ontwikkelingen in de markt. Met het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden en het vermarkten van een aantal innovaties, is de toegevoegde waarde naar een hoger niveau getild. Een stevig operationeel resultaat is de bekroning op de geleverde inspanningen. Voor Hago Zorg gold 2012 als het jaar waarin zij geheel op eigen benen kwam te staan. En met succes. Veel nieuwe klanten en een aantal nieuwe samenwerkingsverbanden onderstrepen dit succes. Daarnaast slaagt men er goed in om bestaande klanten te behouden (retentiegraad 98%). Assist, EMC en Hago Zorg zijn bovendien stap voor stap dichter naar elkaar toe gegroeid.
De synergie tussen de zorgbedrijven zorgt voor een solide basis voor de toekomst
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Hago
Facilitaire Bedrijven Nederland
SDBV Lost & Found en SDBV Security hebben beiden ook de
Het jaar 2012 begon onrustig in de schoonmaakbranche met een afgekondigde ‘domino-staking’ door de vakbonden. Ook Hago ontkwam hier niet aan. Stakende schoonmakers bezochten het kantoor in Heerlen en in Voerendaal. Zowel de schoonmakers als de vakbond kregen de gelegenheid hun verhaal te doen en gezamenlijk maken we ons sterk voor een gezondere branche. Ook wist Hago maar liefst 25 opdrachtgevers en partners te overtuigen de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, die het doorgeschoten marktgedrag moet tegengaan, te ondertekenen. Hoogtepunt is dat 2012 het succesvolste salesjaar is in de geschiedenis van Hago.
Ook de andere facilitaire Vebego-dochters ondervinden de lasten waarmee Hago kampt. Daarnaast voelen de regionale bedrijven een stevige druk op de prijzen bij aanbestedingen van vooral de landelijk opererende marktpartijen. Ze hebben 2012 dan ook met wisselend succes afgesloten.
afgesproken KPI’s met de klant waargemaakt.
Hago scoort ‘het schoonmaak-contract van de eeuw’ bij NedTrain. Een 5-jarige overeenkomst ter waarde van € 138 miljoen 2012 is ook het jaar waarin Hago ‘het schoonmaakcontract van de eeuw’ wint. Een contract met NedTrain van maar liefst vijf jaar, met de optie om nog twee jaar te verlengen. Het speciaal voor de opdracht opgerichte Hago Rail Services is verantwoordelijk voor de schoonmaak van alle treinen van NS Reizigers in Nederland. Een opdracht die in totaal goed is voor € 138 miljoen. De doorslaggevende factoren voor het binnenslepen van de opdracht waren onder meer veiligheid, respect en kwaliteit. De krimpende markt, de teruggang in schoon te maken vierkante meters en de opkomst van grote internationale Facility Management-partijen dwingen Hago om de markt op een andere manier te benaderen. De vraag naar een goede uitleg van het MVO-beleid lijkt een steeds wezenlijker topic binnen de branche. MVO is weliswaar verankerd in de Vebego-bedrijven, maar er is nog onvoldoende ruchtbaarheid aan gegeven in de markt. Vooral het groene aspect, de milieukant, gaat Hago in 2013 meer benadrukken. Ook is sociale innovatie in opkomst, waarin Hago een grote kans voor de toekomst ziet.
Voor de nieuwe opdrachtgever woningbouwcorporatie Mitros maakte Yask 55 logeerwoningen gereed voor bewoners van de asbestflats in Utrecht Krimpende markten en dalende prijzen stimuleren echter wel de drang tot innovatie. Fortron zal zich meer en meer gaan richten op totaalgevelmanagement. Uitgangspunt is om er voor te zorgen dat gebouwen hun waarde langer blijven behouden. Belangrijk onderdeel van deze strategie wordt de inzet van de Fortron Façade Brush, een grote innovatie die de markt op zijn kop gaat zetten!
Glas- en gevelreiniger Fortron lanceerde de Façade Brush. Deze wast in één moeite glas én overige gevelmaterialen zoals RVS, natuursteen, aluminium kozijnen en beplating (geanodiseerd en gecoat) Onze activiteiten op de luchthaven Schiphol springen er in alle opzichten positief uit. Er werden grote opdrachten bij KLM, Martinair en Transavia binnengehaald. SDBV Karrenregulatie heeft de werkzaamheden dusdanig geprofessionaliseerd dat de passagiers een hogere kwaliteitsbeleving aangeven ten opzichte van vorig jaar. En het is Yask Airport Information gelukt om op Schiphol te verrassen: 2012 is geëindigd met een passagiersperceptie van 94% op vriendelijkheid en 92% op deskundigheid.
In 365 dagen bij een dienstverlening van 24 uur per dag slechts 2 klachten voor Yask Airport Information Publieke Sector De totale omzet- en resultaatontwikkeling is naar tevredenheid verlopen, ondanks dat het op politiek vlak een veelbewogen jaar was. De eerste maanden stonden geheel in het teken van de aankomende wet Werken naar Vermogen (WWNV), waarvan de uitwerking grote invloed zou hebben op onze publieke partners. Maar deze wet werd half 2012 controversieel verklaard. Inmiddels is via het sociaal akkoord (Mondriaan akkoord) een geheel nieuwe invulling gegeven aan de inrichting voor de onderkant van de arbeidsmarkt. De exacte uitwerking hiervan zal in de loop van 2013 bekend worden. Vebego blijft, ondanks de vele veranderingen, actief betrokken om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten en zo te laten participeren in haar bedrijven. Na het faillissement van Licom, partner in onze joint venture Licom Schoon, heeft Vebego besloten om Licom Schoon over te nemen en dat heeft geleid tot een nieuw 100%-bedrijf met de status ‘sociale werkvoorziening’: Balanz Facilitair.
Products & Systems De markt waarin de Vebego-bedrijven onder de vlag Products & Systems werkzaam zijn, staat onder zware druk. Positief is het gegeven dat de marktpositie van Vebego in de externe markten goed overeind is gebleven en omzetten stabiel zijn gehouden. Wel is er sprake van een dalende marge. Vooral de verkoop van investeringsgoederen is in 2012 onderuit gegaan. De nieuwe economische werkelijkheid maakt het meer dan ooit noodzakelijk om het pad te vervolgen van nieuwe ontwikkelmogelijkheden. Dat gebeurt dan ook via de doorontwikkeling van Medeios als bedrijf in de Medical Supplies
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
17
en door de lancering van het nieuwe webwinkelconcept
Sherpa was in 2012 de grote verrassing: zij groeide tegen de
De Zwitserse specialist in gebouwenmanagement en facilitaire
CleanDeal. Het voormalige Adrem Cleaning ondergaat een rebranding en het bedrijf wordt omgebouwd tot een online webshop. Deze is vanuit een consumentenmarktperspectief gebouwd. CleanDeal levert meer dan 1.250 verbruiksmaterialen voor de professionele schoonmaak en is binnen Vebego het eerste e-commerce kanaal.
marktontwikkeling in met ruim 17%. Onze contractingdienstverlening is op diverse gebieden verbeterd en geprofessionaliseerd. En groeit hiermee uit tot een volwaardig alternatief voor opdrachtgevers bij het vervullen van hun behoefte aan flexibilisering en kostenbeheersing.
diensten, Swiss Servicepool, heeft met meer dan 40% groei en een positief resultaat ook in 2012 laten zien dat er voldoende groeipotentie voorhanden is.
Alpheios lanceerde in 2012 de IPM; de Infectie Preventie Monitor. Een app die ontwikkeld is om op een snelle manier onafhankelijk inzicht te krijgen in de wijze waarop patiëntveiligheid en infectiepreventiebeheer zijn geregeld binnen zorgorganisaties. Niet alleen op het gebied van schoonmaak, maar ook voor voeding, cliëntencontacten, legionellapreventie, etc.
Begin 2013 is www.cleandeal.nl live gegaan Flex-bedrijven 2012 was een zwaar jaar in de uitzendbranche. Als gevolg van de aanhoudende economische crisis nam het omzetvolume in de gehele markt af en ontstond er fellere concurrentie. Dit veroorzaakte zware prijzendruk. Het verdienmodel van veel traditionele aanbieders sluit niet meer aan op de vraag van de markt. Vakbonden en politiek maakten zich bovendien zorgen over de toenemende flexibilisering en de daaruit voortvloeiende ontwikkelingen voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Verder heeft de overheid terecht veel aandacht voor het bestrijden van de malafide praktijken aan de randen van de sector. Het aanbod in de arbeidsmarkt lijkt voldoende, maar er tekent zich wel regionale en vakspecifieke schaarste af. Tence Inzetbureau kende een moeilijk jaar waarin het inleenvolume stevig onder druk stond. Dat resulteerde in een omzet die lager lag dan het voorgaande jaar. Bovendien stond de marge onder druk. Tence Inzetbureau wist wel alle tenderprocedures bij haar grote opdrachtgevers in haar voordeel te beslechten. De Inzetbureaufilosofie en onze Inhouse dienstverlening droegen hier in belangrijke mate aan bij.
18
In 2012 werd duidelijk dat de fusie met Zember Payrolling niet de verwachte voordelen zou opleveren. Daarop is besloten de fusie ongedaan te maken. Eind 2012 kwam Tence Payroll weer op eigen benen te staan. Onze vakpools C-Port en Q-Port ontwikkelden zich conform de verwachting. Ook zij hadden last van de vraaguitval bij opdrachtgevers. Duidelijk is dat het vakpoolconcept een moderne vorm van arbeidsflexibiliteit is waarbij vakmanschap, productiviteit en flexibiliteit hand in hand gaan. Met deze vorm komen we tegemoet aan veel van de door vakbonden geuite bezwaren tegen de vergaande flexibilisering.
Het vakpoolconcept: een moderne vorm van arbeidsflexibiliteit Zwitserland In Zwitserland ontwikkelde de externe facility markt zich met circa 4% groei, met name veroorzaakt door verdere outsourcing. De economie wordt echter zwaar belast door de sterke Zwitserse frank, met kansen en bedreigingen voor Vebego als gevolg. Aan de ene kant wordt outsourcing gestimuleerd, aan de andere kant staan de prijzen hevig onder druk. Ook de gezondheidszorg is sterk in beweging door veranderingen in het financieringssysteem, personeelskrapte en sterker wordende concurrentie. Vebego Services heeft in omzet en resultaat een stap voorwaarts gemaakt. De omzet groeide met 6%, een nieuw record. Daarnaast is het marktaandeel in het Franstalige deel van Zwitserland uitgebreid door de overname van Tripec, een sterke regionale speler in Fribourg. Dat Zwitserland al lange tijd een belangrijke markt voor Vebego is, bewijst het feit dat in 2012 het 40-jarige jubileum van Vebego Services gevierd is.
Assist Healthcare zet haar eerste voorzichtige stappen binnen de Zwitserse gezondheidszorg, met als doel een positieve en gezonde ontwikkeling te laten zien. Er zijn vele veranderingen gaande in de gezondheidszorg: vooral de financiële druk en de personeelskrapte gaan een grote rol spelen.
De uitdaging voor Assist Healthcare in Zwitserland is vergelijkbaar met die in Nederland, waarbij de groepservaring van groot nut kan zijn België De algemene economische toestand in België is vergelijkbaar met die in Nederland. Dit klimaat zorgde niet enkel voor besparingsacties, maar verhoogde ook nog verder de druk op de prijsstelling in de schoonmaaksector. De problemen gaan helaas ook niet voorbij aan Care. Na twee succesvolle jaren, gaat 2012 de boeken in als een moeilijk jaar. Flinke besparingen bij bestaande grote klanten zijn met name debet aan de tegenvallende resultaten. Ondanks de druk op de resultaten blijft Care vasthouden en geloven in het New Deal concept, waarbij de organisatie zich duidelijk onderscheidt van de concurrentie.
Het Care New Deal concept vindt de weg naar de klanten: steeds meer bedrijven kiezen voor deze nieuwe manier van schoonmaakpartnerschap De strategie van Vebego voor wat betreft Healthcare België is gedurende 2012 veranderd van ‘ontwikkelen’ en ‘groeien’ naar ‘optimaliseren’. Vooral door ontwikkelingen bij de Diensten Cheques (DC) activiteiten. De resultaten van Healthcare België in 2012 zijn dan ook tegenvallend. De belangrijkste oorzaak is de
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
forse marge-erosie vanwege een chequewaardestijging die
liquiditeitsproblematiek, maar wel met een rentabiliteitsprobleem.
continu achterblijft op de loonkostenstijging.
De Sauvegarde-beschermingsmaatregel moet Carrard Services de nodige ruimte geven om voor dit rentabiliteitsprobleem een duurzame oplossing te vinden. Op 14 maart 2013 hebben we een bindend bod ontvangen voor de verkoop van 100% van ons Franse schoonmaakbedrijf Carrard Services SAS. Na het afronden van het verplichte informatie/ consultatie proces van de werknemersvertegenwoordiging van Carrard Services SAS, en afhankelijk van het voldoen aan enkele opschortende voorwaarden, zal de verdere afwikkeling van de verkoop naar verwachting in de loop van juni 2013 plaatsvinden.
Duitsland Over het geheel genomen presteerden Servico (facilitaire dienstverlening) en Management 2000 (personeelsdiensten) goed in een moeilijke competitieve markt. De verscheidenheid aan diensten van deze groep heeft bewezen stabiliteit te kunnen bieden binnen fluctuaties in de diverse deelmarkten waarbinnen wij opereren. Op het gebied van facilitaire dienstverlening is de Duitse markt één van de meest concurrerende van Europa. De druk op zowel omzet als marge is groot. In 2012 zien we de totaalomzet van Servico dalen. Door goed kostenmanagement is Servico in staat geweest om de daling in marge beperkt te houden. Eccos, een van de bedrijven van Servico, heeft wel Adidas als nieuwe klant mogen verwelkomen. Daar zijn we trots op.
Eind 2012 mocht Eccos één van de grootste sportmerken ter wereld, Adidas, als nieuwe klant verwelkomen Management 2000 wist in moeilijke marktomstandigheden een omzetgroei van 9% te realiseren. Door stijgende loonkosten als gevolg van een nieuwe CAO daalde het resultaat licht. Het politieke sentiment ten aanzien van uitzenden is in Duitsland bijzonder negatief. Door ons te focussen op vakspecialisten en kwaliteit proberen wij ons hieraan te onttrekken.
Frankrijk Het grootste Vebego-bedrijf in Frankrijk is Carrard Services. Het bedrijf heeft ervoor gekozen om een beschermings-procedure, de zgn. Procédure de Sauvegarde, te starten via de Rechtbank van Koophandel te Reims. Dit om het hoofd te kunnen bieden aan een aantal fundamentele problemen en om orde op zaken te stellen. De onderneming lijdt sinds 2010 verlies dat te wijten is aan een afwijkende behandeling door de overheid inzake sociale lasten ten gunste van onze concurrenten. Eind 2012 heeft de Franse overheid een besluit genomen waarmee onze positie weer gelijk is gesteld. Carrard Services wordt niet geconfronteerd met een schuld- of
was getekend: Namens de Raad van Bestuur, - ir. R.G. Goedmakers, voorzitter
- S.M.C.E. Feijen
Samenstelling Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen Tot op heden is de man/vrouw verhouding, binnen de leden van zowel de Raad van Bestuur als de Raad van Commissarissen, niet evenredig. Voor de benoemingsprocedures van de huidige leden zijn alle geschikte kandidaten beoordeeld en geselecteerd op basis van de
Voerendaal, 23 april 2013
eisen voor deze posities, ongeacht hun geslacht. Voor toekomstige vacatures kijken we behalve naar de individuele eisen voor deze posities, dan ook kritisch naar de diversiteit van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen.
“We geloven in morgen en zijn al begonnen!”
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
19
8 KEY DATA
Duurzaam personeelsbeleid
BIJ ONS IS DUURZAAMHEID EEN ROND VERHAAL
Zoals zo vaak bij Vebego begint ook dit verhaal bij de relatie met onze mensen. Mensen die in een passende, respectvolle en motiverende werkomgeving het best tot hun recht komen. Vanuit die basis zetten zij zich volledig in voor onze klanten. Met oog voor duurzame energie, inkoop en maatschappelijke betrokkenheid. Met de winst die we zo boeken, zorgen we voor de continuïteit van onze organisatie en blijven we investeren. Bovendien geeft het ons de mogelijkheid om een steentje bij te dragen aan tal van projecten in binnen- en buitenland. Zo is duurzaamheid een rond verhaal.
Energie & mobiliteit Maatschappelijk betrokken ondernemen
Duurzaamheidsverslaglegging
Over 2011/2012 heeft Vebego een Duurzaamheidsverslag uitgebracht, het gaat hierbij om een gebroken jaar. Er is op deze informatie geen assurance/audit gedaan. Het feit dat Vebego als familiebedrijf een Duurzaamheidsverslag heeft uitgebracht, is al een bijzondere stap waar we trots op zijn, maar wij vinden het niet van toegevoegde waarde om dit extern te laten auditen. In dit jaarverslag verwijzen wij dan ook met regelmaat naar dit Duurzaamheidsverslag. Het Duurzaamheidsverslag is geschreven voor onze stakeholders en omvat de activiteiten van
20
Inkoop
al onze (gemanagede) bedrijven en joint ventures op het gebied van duurzaam ondernemen. De bollen in het model zijn tevens de belangrijkste niet-financiële prestatie-indicatoren voor Vebego. De methode die wij gebruiken om te meten is de Transparantie-benchmark. Daarnaast hebben wij met ons Duurzaamheidsverslag ook de check op GRI (Global Reporting Index) gedaan, maar besloten om deze tabel niet mee te nemen.
Duurzame dienstverlening
Duurzame winst
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Duurzaam Personeelsbeleid 2012
2011
Aantal medewerkers
47.120
49.794
Aantal mannen
14.457
14.987
Aantal vrouwen
32.663
34.807
Aantal parttimers
37.888
40.423
Aantal fulltimers
9.232
9.371
• Hago wint 2x goud en 1x zilver op EuroSkills 2012; • Care behaalt het beste resultaat ooit in de wedstrijd om de Beste Werkgever te worden: 3e plaats in België, de 20ste Europees; • Het personeelsblad van Care, Care magazine, is uitgeroepen tot Beste personeelsblad van België; • Als koploper op het ‘People Dossier’, heeft Vebego zitting in de stuurgroep van MVO-Nederland die de route en richting voor deze P uitstippelt; • Vebego heeft een intentieverklaring getekend met UWV om zich in te zetten voor werkzoekenden uit doelgroepen met een achterstand op de arbeidsmarkt. In 2012 zijn 141 mensen geplaatst vanuit de pilot in Zuid Nederland; • Vebego heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met het Oranje Fonds waarbij de bedrijven zich inzetten om jongeren te ondersteunen en te faciliteren bij het behalen van een startkwalificatie; • CSR manager Annette van Waning is verkozen tot MVO manager van het jaar, zie ook pagina12.
Inkoop • We zijn gestart met gecoördineerde inkoop vanuit Vebego; • Dankzij het aanbod van passende pakketten is er een groei in deelname aan ons ziektekostencollectief: 7%; • Bij de vervaardiging van onze bedrijfskleding is het afgelopen jaar maar liefst 633.000 liter water en 3.332 kilo pesticiden bespaard.
Maatschappelijk betrokken ondernemen
Duurzame dienstverlening
• Drie bouwreizen van de Vebego Foundation naar Sri Lanka, Ghana en Zuid-Afrika; • Er waren 49 deelnemers aan bouwreizen, dat zijn omgerekend 1.960 uren; • 48 personen hebben de MVO Module gevolgd die gekoppeld is aan de bouwreizen; • De bouwreizen worden door de deelnemers gewaardeerd met het cijfer 9 uit 10; • Tot eind 2012 hebben er in totaal 315 medewerkers meegedaan aan onze bouwreizen en zijn nu ambassadeur van de Vebego Foundation; • Vier externe business partners hebben deelgenomen aan bouwreizen van de Vebego Foundation; • Ambassadeursbijeenkomst waarbij het winnende idee, de Vebego DOET dag, in 2013 daadwerkelijk wordt uitgevoerd; • SchoonPlein is verder uitgerold en ook niet-klanten kunnen dit lesproject voor basisscholen nu aanvragen; • Er is een samenwerkingsovereenkomst getekend met de IMC Weekendschool voor het ontwikkelen van een lesprogramma over duurzaamheid dat in 2013 daadwerkelijk door medewerkers wordt gegeven; • Kijk ook op onze website wat onze bedrijven zelf allemaal doen: http://www.vebego.com/mvooverzichtbedrijven.
• Tijdens de Vakbeurs Facilitair bekroonde Kees Blokland, voorzitter van de commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag, de samenwerking tussen Hago Rail Services, Nedtrain en de FNV met de Best Practise Award; • Maar liefst twee Innovation Awards tijdens de internationale schoonmaakvakbeurs Interclean voor de Infectie Preventie Monitor (IPM) van Alpheios; • Hago wint twee Golden Service Awards voor prestaties bij Gelredome en Hogeschool Zuyd; • Hago Next is finalist NIMA Marketing Launch award; • Sherpa veroverde de tweede plaats als ‘supplier van het jaar’ op de leveranciersbijeenkomst van A-ware; • Hago Airport Services behaalt het OSB-keurmerk/NEN 4400 en continuering ISO 9001 14001; • Vebego behaalt een mooie 66e plaats op de transparantiebenchmark 500 grootbedrijven in NL, in 2011 was dat nog plaats 101.
Energie & mobiliteit • Ons Nederlandse wagenpark telt 1.150 auto’s; • In 2012 nam het aantal bedrijfsauto’s met een A-label met 4% toe tot 38% van het totale wagenpark in Nederland.
Duurzame winst
Gemanagede netto omzet groep
2012
2011
€ 1.088 miljoen
€ 1.136 miljoen
€ 28 miljoen
€ 29 miljoen
61
62
160
168
Gemanaged groepsresultaat Aantal joint ventures Totaal aantal (juridische) bedrijven
MVO-module van Vebego In deze module horen, zien en proeven de deelnemers wat de visie van Vebego op duurzaamheid is. Hiermee integreren we duurzaamheid ook op een andere manier in onze organisatie en maken we mensen meer bewust van het thema. In 2012 hebben 48 collega’s deze module gevolgd
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
21
9
VEBEGO FOUNDATION Vebego Foundation richt zich op de duurzame ontwikkeling van mensen met minder kansen en mogelijkheden in de maatschappij door financiële donaties te combineren met de inzet van onze medewerkers. De projecten sluiten aan bij de kernsegmenten van Vebego en hebben een relatie met de competenties van onze bedrijven en medewerkers.
Er is veel bereikt in de zeven jaar dat de Vebego Foundation nu bestaat. Naast een duidelijke visie heeft de Foundation een helder beleid ontwikkeld met goede criteria om projecten en
deze module horen, zien en proeven de deelnemers wat de visie van Vebego op duurzaamheid is. Hiermee integreren we duurzaamheid ook op een andere manier in onze organisatie en
Ver weg én toch dichtbij
partners te beoordelen, te volgen en af te ronden. Bovendien heeft de stichting de perfecte balans gevonden in hoe de Vebego-medewerkers letterlijk hun steentje kunnen bijdragen.
maken we mensen meer bewust van het thema. In 2012 is de Foundation er ook in geslaagd om ook meer projecten ‘dichtbij’ te realiseren in de kernlanden van Vebego. Zo volgden 16 scholen in Nederland ‘SchoonPlein’. Met dit interactieve lesprogramma maken onze schoonmaakmedewerkers leerlingen bewust van het belang van een schone leeromgeving.
Zo reizen we in 2013 af naar Al Hoceima in Marokko waar we een ziekenhuis helpen een afvalprobleem op te lossen en leveren we een bijdrage aan het verbeteren van de ziekenhuishygiëne. Een project ver weg én toch dichtbij, omdat Marokko het thuisland is van vele Vebego-medewerkers.
Vebego Foundation 2012
In 2012 heeft de Vebego Foundation drie bouwreizen gemaakt; naar Ghana, Sri Lanka en Zuid-Afrika. In totaal namen 49 mensen deel aan de bouwreizen. Naast medewerkers, bouwden dit jaar ook businesspartners QPark, Reynaers Aluminum, CSG en AVL mee. De deelname van Vebego-medewerkers staat voor 1.960 uur vrijwilligerswerk (o.b.v. 40-urige werkweek). Eind 2012 had de Foundation 315 betrokken ambassadeurs, waarvan 48 de MVO-module volgden die is gekoppeld aan de bouwreizen. In
22
Ondanks dat de Foundation in 2013 met een kleiner budget moet werken, staan er weer een paar mooie bouwreizen op de agenda.
Vebego Foundation 2013 Met de IMC Weekendschool hebben we een lesprogramma samengesteld dat gaat over dienstverlening en duurzaamheid. Dit project wordt in juni 2013 uitgerold. Collega’s zijn gastdocent of klassenbegeleider.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
VEBEGO FOUNDATION
JAARREKENING 2012
BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (in duizenden euro) Dit is de balans van Vebego Foundation. Vebego Foundation is een stichting die zelfstandig opereert. Deze balans is niet verwerkt in de hierna opgenomen groepsjaarrekening van Vebego International. Voor meer details verwijzen wij graag naar de website www.vebegofoundation.nl. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. De activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde. De vermelde bedragen zijn in duizenden euro.
ACTIVA Vlottende activa Nog te vorderen/vooruitbetaald
280
519
Liquide middelen Totaal activa
200 480
129
Eigen vermogen
aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid.
Saldo 1 januari Overschot/tekort lopende jaar Totaal eigen vermogen
Kortlopende schulden Deze zijn opgenomen tegen de nominale waarde.
648
PASSIVA
Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, onder
Liquide middelen De liquide middelen zijn opgenomen tegen nominale waarde.
31-12-2012 31-12-2011
Kortlopende schulden Nog te betalen Totaal passiva
633 -168 465
876 -243
15 480
15
633
648
www.vebegofoundation.nl
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
23
10 VOORUITBLIK RICHTING 2016
Future outlook
Hoe zien we de weg die voor ons ligt? Welke zaken hebben we op orde, welke behoeven nog aandacht? Wat voorzien we vandaag, zonder glazen bol, voor de dag van morgen?
Personeelsdiensten 2016
Products & Systems 2016
Publieke sector 2016
Het verschil in economische en juridische zekerheid tussen vaste en flexibele krachten in Nederland is groot. Te groot volgens velen. De discussie daarover, ook in België en Duitsland, zal tot een verschuiving leiden in hoe bedrijven invulling geven aan arbeidsflexibiliteit. Door niet aflatende focus op de P van People anticipeert Vebego op die verschuiving door te investeren in zekerheid en vastigheid binnen flexibiliteit. Bijvoorbeeld door het inrichten van vakpools met vaste contracten voor flexmedewerkers en het bieden van opleidingen. Een verdere verduurzaming zien we in de inzet van nieuwe methoden waarin ICT een sterke rol speelt. Waar dure kantoorruimtes van uitzendorganisaties op A-locaties aan toegevoegde waarde
Inherent aan de stagnerende facilitaire branche groeit de markt voor schoonmaaksystemen en -materialen voorlopig niet. Wie binnen dat uitgangspunt toch wil groeien, moet innoveren. Vebego doet dat op drie manieren. Om te beginnen evolueert onze rol als distributeur meer en meer naar die van ontwikkelaar. Met producten als Alpha D3-Fogging®, ons systeem om MRSA-besmetting te lijf te gaan en de infectiepreventiemonitor, geven wij daar invulling aan. Verdere groei zien we door binnen ons aanbod steeds meer medische materialen op te nemen: rolstoelen, wondverzorgingsmaterialen, enzovoort. Een derde speerpunt is de online shop cleandeal.nl.
De decentralisatie van taken, van centrale overheid naar gemeenten, neemt toe. Zorg en andersoortige dienstverlening ‘in de wijk’ zijn steeds sterker een lokale aangelegenheid. Dat biedt perspectief omdat Vebego al sterk in de wijk vertegenwoordigd is. Op meerdere deelgebieden maken we ons daarom sterk om voor, en sámen met, gemeenten het functioneren van wijken te optimaliseren. Langer en plezieriger wonen in de wijk vraagt om tal van nieuwe ondersteunende diensten (van boodschappendiensten tot jeugd-, gezins- en werklozenbegeleiding), waarbij onze kennis van zowel de zorg, als sociale werkvoorziening, als groenvoorziening en schoonmaak, en niet op de laatste plaats de gemeentelijke
verliezen, wint automatisering aan kracht. Zowel bij werving en selectie, als assessments en opleidingen, als bij het (zelfstandig) plannen en onderling verbinden van medewerkers.
24
markt, uitstekend van pas komt.
S: Actief blijven experimenteren, diverse al getoetste concepten en meerdere bewezen formules.
W: In uitzenden (liever: inzetten) is Vebego relatief klein.
S: S terke positie in de zorg.
W: V ooralsnog klein afzetgebied (Nederland en België) om ontwikkelingen terug te verdienen.
S: Kennis en ervaring, sterk netwerk.
W: Afhankelijkheid hoge tempo van wijzigingen in overheidsbeleid. Kennis is slecht exporteerbaar (Nederland is uniek in sociale voorzieningen).
O: Vraag naar flexibele krachten blijft in economisch onzekere tijden onverminderd groot. De weerstand tegen excessen neemt toe.
T: ZZP’ers die zich (soms onder) tegen minimumloon aanbieden. Prijsvechters die het minder nauw nemen met regelgeving.
O: V ersterking online mogelijkheden.
T: P rijsconcurrentie in dalende markt.
O: Aantal mensen dat ondersteuning nodig heeft op het gebied van zorg en/of werk stijgt.
T: Veranderende regelgeving en afbouwen van tal van sociale voorzieningen.
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Zorg 2016
Facilitair 2016
In het schoonmaken van ziekenhuizen blijft Vebego marktleider. Ook het groot aantal samenwerkingsverbanden in joint ventures met zorginstellingen gericht op facilitaire ondersteuning van Wmo- en AWBZ-zorg blijft een troef. Wel verandert er het een en ander. Collectieve voorzieningen worden afgebouwd, mensen moeten steeds sterker zelf (ook financiële) verantwoordelijkheid nemen. Het aantal ‘ligdagen’ en bedden in zorginstellingen, en daarmee de vraag naar daaraan gerelateerde diensten, krimpt. Verdergaande specialisatie biedt uitkomst: met het eerdergenoemde Fogging en de Zorg@lly bestendigen we onze positie in Nederland en groeien we in Zwitserland en België. De trend om de stap naar intramurale zorg zo lang mogelijk uit te
Zwitserland is een lichtpuntje, daar groeit de markt voor schoonmaak nog. Maar of de kantoren in Nederland, die een aanzienlijk deel van het schoonmaakwerk voor hun rekening nemen, ooit nog vol komen? Niemand durft het te voorspellen. Een positieve noot is evenwel dat Nederland, voorloper is in het terugbrengen van de balans tussen opdrachtgevers, leveranciers en de werkvloer bij aanbestedingen. Een groeiend aantal bedrijven onderschrijft het belang van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, en de roep om transparantie blijft toenemen. De duurzame proposities waarmee Vebego de schoonmaakmedewerkers uit de anonimiteit weet te halen, slaan aan. Het stimuleren van dagschoonmaak, bieden van realtime
stellen, ondervangen we onder meer met extramurale zorg.
inzicht en transparantie via @lly en een blijvende focus op sociale innovatie is hoe we het verschil blijven maken.
S: Vebego concurreert niet met instellingen, maar werkt nauw samen in partnerschappen mét zorginstellingen.
W: Relatief klein aandeel AWBZzorg ten opzichte van Wmo.
S: Sociale innovatie.
W: Overnameplicht personeel bij introductie nieuwe concepten (niet iedereen voelt zich bijvoorbeeld thuis in dagschoonmaak).
O: Behoefte aan meer samenwerking in de wijk en aan thuiszorg blijft.
T: Aangekondigde 75% krimp Wmo.
O: Opdrachtgevers zien maatschappelijke consequenties van prijsgerichte aanbestedingen beter in, onderschrijven branchecode.
T: Aantal schoon te maken vierkante meters kantoorruimte. Vebego zal door krimpende markt en sterke prijsconcurrentie in duurzaamheid en HR nooit costleader worden.
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
25
11
VEBEGO EN GOED BESTUUR De toepassing van corporate governance
Omdat Vebego geen beursgenoteerde onderneming is, is de Nederlandse corporate governance code niet van toepassing op ons. Dit betekent niet dat we het niet serieus nemen. Integendeel zelfs. Wij vinden corporate governance zo belangrijk dat we in 2012 een eigen code opgesteld en gepubliceerd hebben.
Vebego is niet alleen een familiebedrijf, maar ook een
en het feit dat Vebego geen beursgenoteerde onderneming is,
Daarom is deze code een dynamisch document. Door de
rechtspersoon. Als rechtspersoon dienen wij ons te conformeren aan de geldende wetten en regels. Door te voldoen aan deze wetgeving (compliance) geven wij deels invulling aan onze maatschappelijke taak. Deels, omdat die taak verder gaat dan alleen wetgeving. Vebego neemt niet alleen deel aan het economische verkeer, maar heeft ook een belangrijke rol in de maatschappij.
zijn sommige bepalingen niet van toepassing. Daarnaast zijn er bepalingen toegevoegd die verband houden met het familiale en internationale karakter van het bedrijf.
ondernemingsdynamiek doen er zich ook op corporate governance gebied steeds nieuwe ontwikkelingen en problematieken voor. De visie die Vebego hierop heeft, wordt steeds bijgewerkt in deze code.
Vebego vindt dat corporate governance een kwestie van maatwerk is. Het enkel afvinken van een code leidt niet tot betere governance. Vebego geeft hieraan invulling met een eigen code, waarin de visie van Vebego op corporate governance wordt weergegeven. De code is door Vebego zelf opgesteld en gebaseerd op de bepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code. Vanwege de eigendomsstructuur van Vebego
26
Ook Vebego is op zoek naar de juiste balans tussen de bestuurlijke organen. De rollen van de Raad van Bestuur (RvB), Algemene Vergadering (AV), de Raad van Commissarissen (RvC) en de familie zijn daarom duidelijk gedefinieerd. Het uitgangspunt is steeds het opbouwen van duurzame relaties. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de interne verhoudingen, maar ook naar de rol die Vebego in de maatschappij inneemt. Het is niet de bedoeling dat de uitgangspunten van de code de ondernemingsdynamiek verstikken. De uitgangspunten moeten bijdragen aan een even stevig, als flexibel bestuur van Vebego.
De volledige code vindt u hier http://m.vebego.com/default. aspx?wid=50&sc=172&culture=nlNL&id=7102&preview=1
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
Familiebedrijf Net als in de Code Tabaksblat, zijn in de Vebego-code de taak en werkwijze van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen vastgelegd. Ook noemt de code de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Algemene Vergadering. Het grote verschil zit in het hoofdstuk over familie, Vebego is een familiebedrijf. En familie is een levend iets. Wij hebben nu bijvoorbeeld twee aandeelhouders, maar de volgende generatie heeft er misschien wel zes. Dat weet je niet. En de twee huidige aandeelhouders hebben ieder 50% van de aandelen. Niemand heeft dus de overhand. Wat gebeurt er dan als die twee ruzie krijgen? Door nú zaken goed te regelen, voorkom je mogelijke problemen in de toekomst.
De huidige leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen Van links naar rechts: Arend Vos, Ton Goedmakers, Ronald Goedmakers, Ad Smits, Gert Beijer, Steph Feijen
MISSIE: Vebego is een serviceorganisatie die vooruitgang koestert. Wij zijn daarmee de motor achter nieuwe – soms een tikkie eigenwijze – oplossingen. Daarbij verbinden we belangen van klanten, partners en onze medewerkers. We geloven in morgen en zijn al begonnen!
27
12
BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Het is ons een genoegen u het door de directie opgestelde verslag 2012 aan te bieden. De jaarrekening 2012 is door Deloitte Accountants B.V. gecontroleerd en van een goedkeurende controleverklaring van de onafhankelijke accountant voorzien. Deze verklaring treft u aan op pagina 71. De jaarrekening is door onze raad goedgekeurd. Wij kunnen ons verenigen met het in de jaarrekening opgenomen voorstel om het resultaat over 2012 toe te voegen aan de overige reserves. Wij adviseren de Algemene Vergadering de jaarrekening 2012 vast te stellen.
Ook al is het vizier ver vooruit gericht, toch denken we al in 2013 te kunnen profiteren van de in 2012 gestarte veranderingen. We zien komend jaar dan ook met vertrouwen tegemoet.
De Raad van Commissarissen kijkt op het afgelopen boekjaar terug als een jaar met een buitenwereld die volop in beweging is. Van economische ontwikkelingen tot politieke besluiten. Alles met impact op het te volgen beleid bij Vebego. Vebego heeft zich ook in onrustige tijden goed staande weten te houden. Besluiten werden en worden genomen vanuit een lange-termijn visie, ook wanneer de omstandigheden moeilijk zijn.
was getekend:
De genoemde ontwikkelingen en maatregelen zijn aan bod gekomen in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Hierbij waren telkens alle commissarissen en bestuurders aanwezig. Terugkerende zaken die in de vergaderingen aan de orde kwamen, waren onder andere de voortgang van de strategie Close to You 2016, investeringsprojecten en de operationele en financiële stand van zaken. Bij één vergadering was tevens de externe accountant aanwezig. Specifieke onderwerpen die de aandacht van de Raad van Commissarissen hadden in 2012 waren de invloed van economische ontwikkelingen en politieke besluitvorming op de strategie van Vebego en daarmee samenhangend wijzigingen in de topstructuur van de organisatie. Naast de vier reguliere vergaderingen heeft de Raad van Commissarissen in 2012 een bedrijfsbezoek gebracht aan Hago en Hago Next.
- A. Vos, vicevoorzitter
Tenslotte een speciaal woord van waardering voor de directie en de 47.120 medewerkers van Vebego voor al hun inspanningen gedurende het afgelopen jaar. Zij mogen trots zijn op zichzelf en het bedrijf. Wij wensen hen dan ook veel succes toe voor 2013 en zullen de uitdagingen die de economische situatie ons geeft, samen met hen aangaan.
De Raad van Commissarissen - Drs. G.J. Beijer, voorzitter
- T.A. Goedmakers
- Drs. A.N.A.M. Smits
Voerendaal, 23 april 2013
28
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.
JAARREKENING VEBEGO INTERNATIONAL 2012
Performance
Inhoudsopgave Grondslagen van de financiële verslaggeving 30 Groepsbalans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) 36 Groepswinst- en verliesrekening over 2012 38 Overzicht van het totaalresultaat 2012 39 Groepskasstroomoverzicht 2012 40 Toelichting op de groepsbalans 41 Toelichting op de groepswinst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen 50 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) 54 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 56 Toelichting op de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening 57 Toelichting op de onderscheiden posten van de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen 58 Lijst van kapitaalbelangen 64
29
GRONDSLAGEN VAN DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING Activiteiten Vebego International N.V. is het hoofd van een groep van ondernemingen die actief is op het gebied van Facility Services, Gezondheidszorg, Personeelsdiensten en Products & Systems.
1 Algemeen Deze geconsolideerde jaarrekening is, in afwijking van de grondslagen voor het opmaken van de jaarrekening volgens de Nederlands-Antilliaanse wetgeving, opgemaakt met inachtneming van de wettelijke bepalingen zoals vermeld in het Nederlands Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9.
2 Grondslagen van consolidatie De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van Vebego International N.V. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van de vennootschap en haar groepsmaatschappijen. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt: - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin het belang van de vennootschap 100% is; - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin het belang van de vennootschap kleiner is dan 100% maar waar de vennootschap met doorslaggevende invloed het beleid uitoefent of het bestuur vormt, dan wel benoemt; en - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin de vennootschap geen kapitaalbelang heeft maar waar de vennootschap met doorslaggevende invloed het beleid uitoefent of het bestuur vormt, dan wel benoemt.
De financiële gegevens van Vebego International N.V. zijn opgenomen in de groepsbalans en de groepswinst- en verliesrekening. Dientengevolge is voor de vennootschappelijke winst- en verliesrekening van Vebego International N.V. gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot een vereenvoudigde opstelling conform artikel 402, Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
Indien een vennootschap in de loop van het verslagjaar wordt verworven of afgestoten, worden de financiële gegevens van de betreffende vennootschap, afhankelijk van het moment van beschikkingsmacht inzake het tijdstip, in de groepsjaarrekening opgenomen of verwijderd. Bij acquisitie berekende goodwill wordt direct van het eigen vermogen afgetrokken.
De onderhavige jaarrekening is de geconsolideerde jaarrekening, bedoeld voor deponering ten behoeve van de Nederlandse 100%-bedrijven die gebruik maken van de vrijstelling van artikel 403, Titel 9, Boek 2, Burgerlijk Wetboek. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de actuele waarde niet lager is dan de getoonde boekwaarde. De activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders is aangegeven.
In 2012 betreft dit de acquisitie van 100% van Tripec Facility Management SA op 4-1-2012, 10% van Reflex Interim N.V. op 7-1-2012, 2,1% van Mederi N.V. op 11-6-2012 en 9,4% van Mederi N.V. op 16-11-2012, de activa-passivatransactie met MN-Reinigung GmbH op 29-9-2012 en 50% in Licom Schoon VOF op 30-11-2012.
I Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening
De in de toelichting vermelde bedragen zijn in duizenden euro.
30
In 2012 betreft dit de deconsolidatie van Carrard Services SAS per 4-6-2012 in verband met sauvegarde, de verkoop van 10% van Isopropre SA op 28-6-2012, 50% van VTP Warehousing B.V. op 29-6-2012, 70% van Two Connect Holding B.V. op 19-7-2012 en 50% van Link2Care N.V. op 30-12-2012.
Bij die deelnemingen waarover Vebego controle heeft en er een verplichting bestaat om in de toekomst de resterende aandelen te kopen, is deze verplichting in de geconsolideerde jaarrekening op basis van beste schatting verwerkt. Als gevolg hiervan is geen aandeel derden in zowel de groepswinst- en verliesrekening, als de groepsbalans opgenomen.
• Wisselkoers De koers per 31 december 2012, alsmede de gemiddelde wisselkoers voor het verslagjaar 2012, is als volgt:
De lijst van kapitaalbelangen die van betekenis zijn voor het wettelijk vereist inzicht, is op pagina 64, 65 en 66 van dit verslag vermeld. 3 Vreemde valuta • Financiële transacties Alle koersverschillen voortvloeiend uit financiële transacties in vreemde valuta worden verwerkt in de resultatenrekening. Nog niet afgewikkelde transacties, uitmondend in vorderingen en schulden per balansdatum, zijn omgerekend in euro tegen de wisselkoers per balansdatum, waarbij hieruit voortvloeiende koersverschillen eveneens in de resultaten zijn verwerkt.
Zwitserse frank
koers per
koers per
31-12-2011
31-12-2012
0,82264 euro
0,82836 euro
gemiddeld
0,82550 euro
4 Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als deze afwijkt van de boekwaarde. Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen hebben geen financiële derivaten.
• Waardering buitenlandse deelnemingen Een aantal buitenlandse groepsmaatschappijen kwalificeren als bedrijfsuitoefening in het buitenland met een andere functionele valuta dan die van de vennootschap. Balansposten van buitenlandse dochterondernemingen zijn in euro omgerekend tegen de wisselkoersen, geldend aan het einde van de verslagperiode. Optredende omrekeningsverschillen worden ten laste dan wel ten gunste van het groepsvermogen gebracht. De winst- en verliesrekeningen van buitenlandse dochterondernemingen zijn in euro omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers die voor de verslagperiode is berekend. De verschillen tussen deze gemiddelde koers en de ultimo koers worden eveneens ten laste of ten gunste van het groepsvermogen gebracht.
5 Stelselwijziging Ten behoeve van het inzicht wordt met ingang van 2012 de geactiveerde software op een andere wijze in de jaarrekening gepresenteerd. De geactiveerde software wordt vanaf 2012 gepresenteerd onder de immateriële vaste activa in plaats van de materiële vaste activa. De vergelijkende cijfers zijn in de jaarrekening aangepast. De vermelde stelselwijziging heeft geen effect gehad op het groepsvermogen en het netto resultaat van het huidig en voorgaand boekjaar. Eind 2011 en eind 2012 bedroeg de boekwaarde van de software € 0,7 miljoen.
31
II G rondslagen voor de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat en het kasstroomoverzicht Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Activa
De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn:
Vaste activa
% van de aanschafwaarde
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kosten met daarop in mindering gebracht de cumulatieve afschrijvingen. Afgeschreven wordt vanaf het moment dat het actief voor gebruik beschikbaar is volgens het lineaire systeem gebaseerd op de geschatte economische levensduur met inachtneming van restwaarde. Indien sprake is van duurzame waardevermindering worden de immateriële vaste activa op lagere realiseerbare waarde gewaardeerd.
Bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen • Terreinen
• Gebouwen
• Verbouwingen
0 3 tot 6 2/3 10 tot 20
Machines en installaties
10 tot 33 1/3
Andere vaste bedrijfsmiddelen
10 tot 33 1/3
De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn: % van de aanschafwaarde Software
20 tot 25
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kosten onder aftrek van de ontvangen investeringssubsidies en met daarop in mindering gebracht de cumulatieve afschrijvingen. De winstmarge op binnen de groep geleverde machines wordt niet geactiveerd. Afgeschreven wordt vanaf het moment dat het actief voor gebruik beschikbaar is volgens het lineaire systeem gebaseerd op de geschatte economische levensduur met inachtneming van restwaarde. Indien sprake is van duurzame waardevermindering worden de materiële vaste activa op lagere realiseerbare waarde gewaardeerd. Materiële vaste activa in bestelling wordt niet in de balans opgenomen. Groot onderhoud met betrekking tot de materiële vaste activa wordt in de kosten verwerkt op het moment dat dit onderhoud wordt uitgevoerd.
32
Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa opgenomen deelnemingen in verbonden maatschappijen zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, voor zover de groep invloed van betekenis heeft op het beleid. De netto vermogenswaarde is berekend volgens de bij Vebego gehanteerde grondslagen. Bij acquisitie berekende goodwill wordt direct van het eigen vermogen afgetrokken. Wanneer de groep gezamenlijke zeggenschap heeft met betrekking tot het beleid van de deelnemingen, worden deze deelnemingen gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Voor zover de groep geen invloed van betekenis heeft op het beleid, worden de deelnemingen gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere bedrijfswaarde. Deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer een groepsmaat-schappij geheel of ten dele instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de groepsmaatschappij ten behoeve van deze deelnemingen.
Onder de financiële vaste activa zijn latente belasting-vorderingen verantwoord voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens de in de jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen en fiscale voorschriften. Deze latente belastingvorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en hebben overwegend een langlopend karakter. Actieve belastinglatenties voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie worden niet opgenomen, aangezien realisatie niet waarschijnlijk wordt geacht. De onder de financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Vlottende activa Voorraden De voorraden handelsgoederen worden gewaardeerd tegen de first-in, first-out verkrijgingsprijs of lagere directe opbrengstwaarde. Deze lagere directe opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. Waar nodig, is bij de waardering rekening gehouden met mogelijke incourantheid. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Door het bestaan van een grote massa cliënten is de groep niet onderhevig aan concentratie van kredietrisico. Vorderingen wegens uitgevoerde diensten die nog niet aan opdrachtgevers in rekening zijn gebracht, zijn opgenomen onder het hoofd “Overige vorderingen en overlopende activa”. Waardering geschiedt tegen gecontracteerde prijzen. Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan 1 jaar.
33
Passiva Aandeel Vebego International N.V. en Vebego International B.V. in het groepsvermogen Het groepsvermogen bestaat, naast het aandeel derden, uit het samengevoegde eigen vermogen van Vebego International N.V. en Vebego International B.V. Aandeel derden in het groepsvermogen Het aandeel derden in het groepsvermogen vertegenwoordigt het minderheidsbelang van derden in geconsolideerde groepsmaatschappijen. Voorzieningen • Voor pensioenen - Pensioenvoorziening in eigen beheer Aan voormalige directieleden van enkele groepsmaat-schappijen zijn pensioenrechten toegekend. Het weduwepensioen is geheel herverzekerd, terwijl het ouderdomspensioen in eigen beheer wordt opgebouwd. De voorziening is berekend op basis van de actuariële methode en de hierbij gehanteerde rente sluit aan op de fiscale grondslagen. - Pensioenregelingen Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen hebben diverse pensioenregelingen. De regelingen worden gefinancierd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten verzekeringsmaatschappijen en bedrijfstakpensioenfondsen. Bij alle pensioenuitvoerders is er sprake van een middelloonregeling met voorwaardelijke indexatie. De buitenlandse pensioenregelingen zijn vergelijkbaar met de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert. De pensioenverplichtingen uit zowel de Nederlandse als de buitenlandse regelingen worden gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of, en zo ja, welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen en worden in de balans opgenomen in een voorziening. Een aantal groepsmaatschappijen is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds voor de schoonmaaken glazenwassersbedrijven. Onze groepsmaatschappijen hebben in een geval van een tekort geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan door hogere toekomstige premies. Het fonds heeft per balansdatum een dekkingsgraad van 103,5%.
34
Als onderdeel van het herstelplan heeft het pensioenfonds aangekondigd de pensioenaanspraken niet te verhogen tot het moment dat de dekkingsgraad weer minimaal 105% is. Op grond hiervan worden de komende jaren, naast de reguliere premies, geen additionele premies berekend. • Voor belastingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Deze verschillen zijn het gevolg van een fiscaal andere waardering van vaste activa, voorraden, debiteuren en voorzieningen. De voorziening heeft een langlopend karakter. •Overige voorzieningen Overige voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen waarvan de omvang onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten. Deze voorzieningen zijn berekend tegen nominale waarde. Hieronder zijn opgenomen: - voorzieningen voor claims; - voorzieningen voor deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde waarvoor groepsmaatschappijen geheel of ten dele instaan voor de schulden van de desbetreffende deelneming. Langlopende schulden De post langlopende schulden bestaat uit negatieve goodwill die is ontstaan in het kader van purchase price allocation bij aankoop van een deelneming in 2011 en is gewaardeerd op basis van te verwachten additionele lasten met betrekking tot de pensioenverplichtingen van één van de groepsmaatschappijen. De af te dragen pensioenlasten en gelijklopende vrijval van de badwill is gebaseerd op een beste inschatting van de pensioenverzekeraar.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat •Netto Omzet Onder netto omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor geleverde goederen en diensten, exclusief omzetbelasting en onder aftrek van kortingen e.d. Opbrengsten van diensten worden opgenomen in de periode waarin de diensten zijn geleverd. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico’s zijn overgegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. De nog niet gerealiseerde winst op binnen de groep geleverde machines wordt geëlimineerd uit het groepsresultaat. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. •Kostprijs Omzet De kostprijs van de omzet omvat de kostprijs van de in het jaar verrichte diensten en verkochte goederen. De kostprijs van de verrichte diensten bestaat uit de directe loonkosten en de overige kosten die aan de verrichte diensten worden toegerekend. •Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen waarin wordt deelgenomen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Vebego International N.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. Daarnaast zijn onder het resultaat deelnemingen verkoopresultaten met betrekking tot deelnemingen, welke tijdens het boekjaar zijn verkocht, opgenomen.
Belastingbepalingsgrondslagen De belastingen over de winst worden berekend over de commerciële resultaten, volgens de nominale tariefstellingen zoals die gelden in de verschillende landen. Hierbij wordt rekening gehouden met de van toepassing zijnde fiscale faciliteiten. Met latente belastingvorderingen en belastingverplichtingen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens de in de jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen en fiscale voorschriften is rekening gehouden.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. Geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en deposito’s. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Kasstromen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Winstbelasting, betaalde en ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen in deze groepsmaatschappijen vermeld als onderdeel van de aansluiting tussen de nettokasstroom en de balansmutatie van de geldmiddelen op de balans. Verschillen tussen de operationele kasstromen en de mutaties van de gerelateerde balansposten worden veroorzaakt doordat gedurende het jaar enkele groepsmaatschappijen zijn verkocht, verworven of gedeconsolideerd.
35
Groepsbalans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) (in duizenden euro)
ACTIVA 1 Immateriële vaste activa Overige immateriële vaste activa
2 Materiële vaste activa
31.12.12
729
729
bedrijfsterreinen
10.886
11.125
Machines en installaties
8.538
9.391
Andere vaste bedrijfsmiddelen
9.228
11.022
28.652
31.538
Deelnemingen in verbonden partijen
22.640
15.791
Latente belastingvorderingen
2.469
2.783
Overige vorderingen en leningen u/g
889
4.349
4 Vlottende activa
25.998
Voorraden
Handelsvoorraden
22.923
4.557
4.557
4.603 4.603
Vorderingen
Handelsdebiteuren
97.417
107.074
Overige verbonden maatschappijen
10.003
7.205
Overige vorderingen en overlopende
activa
Liquide middelen
31.12.11
741
741
Bedrijfsgebouwen en
3 Financiële vaste activa
36
13.651
121.071
34.324
215.331
11.185 125.464
52.286
237.555
PASSIVA 5 Groepsvermogen
31.12.12
Aandeel Vebego International N.V.
in het groepsvermogen
39.579
Aandeel Vebego International B.V.
in het groepsvermogen
16.450
13.922
Aandeel derden in het groepsvermogen
3.353
2.705
59.382
6 Voorzieningen
55.130
549
740
Voor belastingen
1.536
1.890
Overige voorzieningen
1.246
4.458
3.331
7.088
7 Langlopende schulden
Kredietinstellingen
36
0
Overige schulden
2.088
2.088
2.124
2.088
8 Kortlopende schulden
Kredietinstellingen
3.005
102
Leveranciers- en handelskredieten
16.000
19.415
Belastingen en premies sociale
verzekeringen
40.179
Overige schulden en overlopende
passiva
91.310
150.494
215.331
31.12.11
38.503
Voor pensioenen
51.172 102.560
173.249
237.555
37
Groepswinst- en verliesrekening over 2012 (in duizenden euro)
9
Netto omzet
Kostprijs van de omzet
Bruto-omzetresultaat 10 Verkoopkosten en algemene beheerkosten
571.733
618.713
169.306 155.632
9.210
13.674
-423
-591
8.787
13.083
-2.804
-2.853
6.738
7.497
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
Aandeel derden
38
788.019
153.966
11 Financiële baten en lasten
Resultaat
734.909
163.176
Resultaat deelnemingen
2011
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
Netto-omzetresultaat
12 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
2012
12.721
17.727
-1.423
-1.278
11.298
16.449
Overzicht van het totaalresultaat 2012 (in duizenden euro)
Groepsnetto-resultaat na belastingen
11.298
-2.441
247
Berekende goodwill
Omrekeningsverschillen buitenlandse
deelnemingen
Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen als onderdeel van het groepsvermogen
Totaalresultaat
2012
-2.194
9.104
2011
16.449 -13.132 950
-12.182
4.267
39
Groepskasstroomoverzicht 2012 (in duizenden euro)
Kasstroom uit operationele activiteiten:
Netto-omzet resultaat
- Afschrijvingen
- Veranderingen in werkkapitaal:
2012
9.210
13.674 10.341
. toename kortlopende vorderingen
-12.647
975
-431
144
3.718
8.051
2011
9.481
. toename voorraden
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
-9.360
9.170
9.331
33.185
Ontvangen interest
1.117
1.781
Ontvangen dividenden
2.234
1.282
Betaalde interest
-1.564
-2.058
Betaalde winstbelasting
-5.021
-3.173
-3.234
-2.168
Kasstroom uit operationele activiteiten
6.097
31.017
Kasstroom uit investeringsactiviteiten:
Investeringen in (im-)materiële vaste activa
-11.183
-11.180
Desinvesteringen (im-)materiële vaste activa
1.213
1.499
Investeringen in geconsolideerde ondernemingen
-5.432
1.762
Investeringen in niet-geconsolideerde ondernemingen
-2.162
-9.050
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
40
Aanpassingen voor:
. toename kortlopende schulden exclusief kredietinstellingen
Het aan belangen van derden toerekenbare bedrag van het saldo geldmiddelen einde verslagjaar bedraagt € 4,6 miljoen (2011: € 6,2 miljoen).
-17.564
-16.969
-11.467
14.048
Kasstroom uit financieringsactiviteiten:
Verstrekte langlopende vorderingen
-1.065
-1.171
Ontvangen aflossingen langlopende vorderingen
1.473
234
Ontvangsten uit langlopende schulden
46
0
Aflossingen van langlopende schulden
-10
0
Betaalde dividenden
-6.275
-4.600
Mutatie kredietinstellingen
2.903
37
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-2.928
-5.500
Nettokasstroom
-14.395
8.548
Koers- en omrekeningsverschillen
165
630
Mutatie geldmiddelen
-14.230
9.178
Mutatie (de)consolidatie deelneming
-3.732
-802
Saldo geldmiddelen begin verslagjaar
52.286
43.910
Saldo geldmiddelen einde verslagjaar
34.324
52.286
Toelichting op de groepsbalans (in duizenden euro)
Activa Vaste activa
Overige immateriële vaste activa 2012
1 Immateriële vaste activa
Aanschafwaarde begin verslagjaar
Totaal 2011
2.942
3.101
Autonome investeringen dit verslagjaar
421
56
Desinvesteringen en buitengebruikstellingen
0
-262
Effect van deconsolidatie
-720
0
Koersverschillen en overig
10
47
2.653
Aanschafwaarde einde verslagjaar
Afschrijvingen begin verslagjaar
2.201
2.942
2.134
Afschrijvingen dit verslagjaar
331
295
Afschrijving inzake desinvesteringen en buitengebruikstellingen
0
-262
Effect van deconsolidatie
-616
0
Koersverschillen en overig
8
34
Afschrijvingen einde verslagjaar
Boekwaarde begin verslagjaar
1.924
741
967
Boekwaarde einde verslagjaar
2.201
729
741
De immateriële activa betreft geactiveerde software welke voorheen onder de materiële vaste activa werd verantwoord.
41
2 Materiële vaste activa
Bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Aanschafwaarde begin verslagjaar Autonome investeringen dit verslagjaar Nieuw als gevolg van acquisitie Effect van deconsolidatie
Totaal 2012
Totaal 2011
23.592
37.669
48.856
110.117
111.861
371
5.239
5.210
10.820
10.849
0
465
0
465
92
-9
-13.267
-6.251
-19.527
0
-86
-1.246
-7.196
-8.528
-13.164
1.453
63
70
1.586
479
Aanschafwaarde einde verslagjaar
25.321
28.923
40.689
94.933
110.117
Afschrijvingen begin verslagjaar
12.467
28.278
37.834
78.579
79.612
601
3.963
4.586
9.150
10.046
0
189
0
189
94
-6
-10.875
-5.030
-15.911
0
Desinvesteringen en buitengebruikstellingen Koersverschillen en overig
Afschrijvingen dit verslagjaar Nieuw als gevolg van acquisitie Effect van deconsolidatie Afschrijving inzake desinvesteringen en buitengebruikstellingen
-77
-1.209
-5.982
-7.268
-11.469
1.450
39
53
1.542
296
Afschrijvingen einde verslagjaar
14.435
20.385
31.461
66.281
78.579
Boekwaarde begin verslagjaar
11.125
9.391
11.022
31.538
32.249
Boekwaarde einde verslagjaar
10.886
8.538
9.228
28.652
31.538
Koersverschillen en overig
Van de boekwaarde einde verslagjaar van de bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen heeft 11% (2011: 7%) betrekking op verbouwingen aan onroerende zaken waarvan de meegeconsolideerde deelnemingen als huurder wel de economische, doch niet de juridische eigenaar zijn.
42
3 Financiële vaste activa Het verloop in 2012 is als volgt: • Deelnemingen in verbonden maatschappijen
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
15.791
9.666
Gekochte deelnemingen
771
1.865
In het verslagjaar ge(de)consolideerde deelnemingen
1.868
466
Resultaat deelnemingen
6.702
5.164
Dividenduitkeringen
-2.234
-1.282
Overige mutaties
-258
-88
Saldo einde verslagjaar
22.640
15.791
• Latente belastingvorderingen
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
2.783
2.734
Mutatie tijdelijke verschillen
-606
-512
Nieuw als gevolg van acquisitie
292
561
Saldo einde verslagjaar
2.469
2.783
Een bedrag van circa € 0,6 miljoen heeft een kortlopend karakter. • Overige vorderingen en leningen u/g
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
4.349
4.202
Verstrekte leningen dit verslagjaar
1.065
1.171
5.414
5.373
-1.473
-234
Ontvangen aflossingen dit verslagjaar Af als gevolg van deconsolidatie
-374
0
Overige mutaties
-2.678
-790
Saldo einde verslagjaar
889
4.349
De overige vorderingen en leningen u/g zullen uiterlijk in 2017 worden afgelost. De rentevoet bedraagt 0-4%. Overige mutaties betreft voor € 2,7 miljoen reclassificatie naar vorderingen op overige verbonden maatschappijen.
43
4 Vlottende activa Voorraden De voorziening incourante voorraden bedraagt € 0,1 miljoen (2011: € 0,1 miljoen). Vorderingen De voorziening voor dubieuze handelsdebiteuren bedraagt € 3,5 miljoen (2011: € 5,8 miljoen). Liquide middelen Positieve en negatieve saldi van deelnemers in de compte-joint overeenkomsten zijn in de groepsbalans gesaldeerd weergegeven. In de liquide middelen zit een bedrag van € 3,8 miljoen (2011: € 6,5 miljoen) dat op G-rekeningen staat. Deze bedragen zijn aldus niet vrij ter beschikking, maar lopen naar verwachting binnen een jaar af. De liquide middelen bevatten een bedrag van CHF 16,6 miljoen.
44
PASSIVA
5 Groepsvermogen Het verloop in het verslagjaar 2012 is als volgt:
Aandeel Vebego Intern. N.V.
Aandeel Vebego Intern. B.V.
Aandeel derden
38.503
13.922
2.705
55.130
Uitgekeerd slotdividend 2011
0
-3.500
-300
-3.800
Dividenduitkeringen 2012
0
-2.000
-475
-2.475
Saldo begin verslagjaar
Resultaat na belastingen van 2012
Totaal
1.073
10.225
1.423
12.721
Goodwill 2012
0
-2.441
0
-2.441
Koersverschillen
3
244
0
247
39.579
16.450
3.353
Saldo einde verslagjaar
59.382
Aan de Algemene Vergadering van Vebego International B.V. wordt een slotdividend van € 1,8 miljoen (dit betekent € 450,- per aandeel) voorgesteld. Dit voorstel is nog niet in de balans verwerkt.
45
6 Voorzieningen
• Voor pensioenen
Saldo begin verslagjaar
740
768
Dotatie ten laste van de winst- en verliesrekening
55
50
795
818
2011
Ten laste van de voorziening besteed
-85
-78
Af als gevolg van deconsolidatie
-161
0
Saldo einde verslagjaar
549
740
Een bedrag van circa € 0,1 miljoen heeft een kortlopend karakter.
• Voor belastingen
Saldo begin verslagjaar
Mutatie als gevolg van verschil tussen fiscale en
commerciële verwerking
114
-87
Koersverschillen e.d.
36
33
Reclassificatie naar kortlopende schulden
-504
0
Saldo einde verslagjaar
1.536
1.890
1.890
1.944
• Overige voorzieningen
Saldo begin verslagjaar
4.458
3.468
Dotatie ten laste van de winst- en verliesrekening
558
1.147
5.016
4.615
Ten laste van de voorziening besteed
-47
-342
Ontvangen in het verslagjaar
0
326
Reclassificatie van negatieve andere deelnemingen
-140
-141
Reclassificatie naar kortlopende schulden
-647
0
Af als gevolg van deconsolidatie Saldo einde verslagjaar
-2.936
46
2012
0
1.246
4.458
Van het totaalbedrag aan voorzieningen ad € 3,3 miljoen, zullen naar verwachting in het komende boekjaar betalingen worden verricht tot een bedrag van € 0,6 miljoen. Van het restant ad € 2,7 miljoen van de voorzieningen heeft € 2,5 miljoen een looptijd van langer dan één jaar, maar loopt naar verwachting binnen vijf jaar af. De overige € 0,2 miljoen heeft een looptijd van langer dan vijf jaar.
7 Langlopende schulden Het verloop in 2012 is als volgt:
Kredietinstellingen Saldo begin verslagjaar In het verslagjaar ontvangen leningen Aflossingen in het verslagjaar Saldo einde verslagjaar
Vervallend binnen een jaar na balansdatum Vervallend na meer dan vijf jaar na balansdatum Resterende looptijd Rentevoet in procenten
Overige schulden
Totaal 2012
Totaal 2011
0
2.088
2.088
0
46
0
46
2.088
-10
0
-10
0
2.124
36
2.088
2.088
11
200
211
200
0
1.088
1.088
1.088
3,1
7,0
3,1-7,0
7,0
7,31%
n.v.t.
7,31%
n.v.t.
47
8 Kortlopende schulden • Kredietinstellingen Per balansdatum beschikt de groep over een bankfaciliteit van € 65,5 miljoen (ultimo 2011: € 55,5 miljoen). Hiervan wordt € 0 miljoen aangewend ten behoeve van langlopende financieringen. Ultimo 2012 bedraagt de schuld in rekening-courant bij de bankier € 3,0 miljoen.
• Belastingen en premies sociale verzekeringen
31.12.12
Loonbelasting en bedrijfsvereniging
16.978
25.989
Omzetbelasting en vennootschapsbelasting
23.201
25.183
40.179
31.12.11
51.172
Deze post bevat een bedrag van € 2,4 miljoen aan te betalen vennootschapsbelasting.
• Overige schulden en overlopende passiva
Lonen en salarissen
Investeringsverplichtingen
31.12.12
Overige schulden en overlopende passiva
31.12.11
60.492
67.895
311
5.646
30.507
91.310
29.019 102.560
De investeringsverplichtingen betreffen verplichtingen aan (voormalige) aandeelhouders van aangekochte deelnemingen. Deze post bevat een bedrag van CHF 24,2 miljoen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van minder dan 1 jaar.
48
Niet uit de balans blijkende verplichtingen • Gestelde garanties Door de bankiers zijn bankgaranties ten opzichte van derden gesteld tot een bedrag van circa € 6,1 miljoen (2011: circa € 3,1 miljoen). Vebego International B.V. heeft zich voor € 1,2 miljoen garant gesteld ten behoeve van een kredietfaciliteit van een minderheidsdeelneming. Daarnaast heeft een van de dochtermaatschappijen van Vebego International B.V. zich voor € 2,0 miljoen garant gesteld ten behoeve van lease- en andere overeenkomsten van een minderheidsbelang. • Operational lease Door diverse groepsmaatschappijen zijn overeenkomsten afgesloten voor auto-, computeren machinelease. De leasekosten opgenomen in de winst- en verliesrekening 2012 bedragen € 9,0 miljoen. Voor 2013 is hiermee een jaarbedrag gemoeid van circa € 7,3 miljoen. De verplichtingen inzake de huidige leasecontracten bedragen € 10,1 miljoen voor de jaren 2014 tot en met 2017. Alle contracten hebben een looptijd welke eindigt vóór 31-12-2017. • Langlopende huurverplichtingen met derden Voor 2013 bedragen deze circa € 8,7 miljoen (2012: circa € 7,4 miljoen). De verplichtingen inzake de huidige langlopende huurverplichtingen met derden bedragen € 14,2 miljoen voor de jaren 2014 tot en met 2017. Voor de jaren na 2017 bedragen deze € 0 miljoen.
• Aansprakelijkheid Door Vebego International N.V. zijn ten behoeve van het merendeel van de 100%-deelnemingen in Nederland aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven zoals bedoeld in artikel 403, Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. Uit dien hoofde is Vebego International N.V. hoofdelijk aansprakelijk voor de uit de rechtshandelingen van die groepsmaatschappijen voortvloeiende schulden. Voor een beperkt aantal buitenlandse deelnemingen zijn er bepaalde garanties verstrekt. Vebego International B.V. en haar Nederlandse dochters maken deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Op grond hiervan is Vebego International B.V. hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Zeven van de dochtermaatschappijen van Vebego International B.V. zijn firmant van een VOF en uit dien hoofde aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma. • Verliescompensatie Er bestaat een voorwaardelijk recht op verliescompensatie op balansdatum tot een bedrag van € 15,7 miljoen (2011: € 19,7 miljoen). • Acquisities Met betrekking tot een aantal in het verleden verworven deelnemingen, zijn met de andere aandeelhouders voorwaardelijke verplichtingen aangegaan ten behoeve van eventuele uitbreidingen van onze belangen.
49
Toelichting op de groepswinst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen (in duizenden euro)
9 Netto omzet
Geografisch
2012
%
2011
%
Nederland
428.181
58,3
442.859
56,2
Zwitserland
130.596
17,8
121.913
15,5
België
61.182
8,3
57.688
7,3
Frankrijk
60.469
8,2
105.008
13,3
Duitsland
54.144
7,4
49.755
6,3
Rest van Europa
337
0,0
492
0,1
Groot Brittannië
0
0,0
10.304
1,3
734.909
100,0
788.019
100,0
Naar bedrijfstak
Gezondheidszorg Nederland
60.010
60.539
Facility Services Nederland
221.650
212.675
Gezondheidszorg België
16.607
12.667
Facility Services International
220.968
266.867
Personeelsdiensten
187.780
207.202
Products & Systems
27.894
28.069
734.909
788.019
2012
2011
De netto omzet van bedrijfstak ‘Products & Systems’ betreft opbrengsten uit de verkoop van goederen, de netto omzet van de andere bedrijfstakken betreft opbrengsten uit het verlenen van diensten.
10
Verkoopkosten en algemene beheerkosten
2012
2011
Verkoopkosten
9.334
9.438
Algemene beheerkosten
144.632
146.194
153.966
155.632
50
11 Financiële baten en lasten • Financiële lasten
2012
2011
Rentelasten
1.182
1.776
Koersresultaten
82
320
Overige financiële lasten
357
363
• Financiële baten Rentebaten
1.621
1.198
Saldo financiële baten en lasten
1.198
1.868
-423
1.868
2.459
-591
12 Vennootschapsbelasting De belastingdruk over het resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening bedraagt 31,9% (2011: 21,8%); het in Nederland geldende nominale tarief bedraagt 25,0%. De afwijking tussen het nominale belastingtarief en het effectieve belastingtarief wordt veroorzaakt door verschillen in de belastingtarieven van de landen waarin de groep opereert, de presentatie van de resultaten van vennootschappen onder firma onder resultaat deelnemingen terwijl de belastingdruk over deze resultaten verantwoord wordt onder belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening, en het niet waarderen van actieve belastinglatenties voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie.
51
Overige toelichtingen
Totaalbedrag van de afschrijvingen
2012
2011
Begrepen in kostprijs van de omzet
4.831
5.213
Begrepen in verkoopkosten en algemene beheerkosten
4.650
5.128
9.481
10.341
Totaalbedrag van de loonkosten
2012
2011
Lonen en salarissen
445.165
473.071
Sociale lasten
76.233
81.207
Pensioenpremies
17.811
18.523
539.209
572.801
2012
2011
Begrepen in de kostprijs van de omzet
452.079
483.554
Begrepen in verkoopkosten en algemene beheerkosten
87.130
89.247
539.209
572.801
52
Aantal werknemers
2012
2011
Het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltimeequivalenten bedraagt
14.949
17.299
De verdeling per activiteit is als volgt:
2012
2011
- Gezondheidszorg Nederland
1.305
1.272
- Facility Services Nederland
4.930
3.737
- Gezondheidszorg België
554
477
- Facility Services International
3.174
6.032
- Personeelsdiensten
4.782
5.569
- Products & Systems
153
159
- Holdings
51
53
14.949
17.299
Van het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltime-equivalenten waren er 5.063 (2011: 7.815) werkzaam buiten Nederland.
Honoraria accountantsorganisatie
2012
2011
Controle van de jaarrekening
295
276
Andere controle opdrachten
48
84
Andere niet-controle diensten
17
9
360
369
Dit betreffen de fees van de accountant, Deloitte Accountants B.V.
53
Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) (in duizenden euro)
ACTIVA 13 Vaste activa
31.12.12
Materiële vaste activa
Andere vaste bedrijfsmiddelen
14 Financiële vaste activa
68
Deelnemingen in
groepsmaatschappijen
Vorderingen op
groepsmaatschappijen
Vlottende activa Liquide Middelen
54
28.343
39.978
0
40.046
31.12.11
107
68
11.635
107
10.559 25.513 36.072
2.906
39.085
PASSIVA
15 Eigen vermogen
31.12.12
Gestort en opgevraagd kapitaal
500
500
Agioreserve
45.845
45.845
Wettelijke reserve bij deelnemingen
719
718
Reserve koersverschillen
-1.332
-1.335
Overige reserves
-7.226
-9.289
Onverdeelde winst verslagjaar
1.073
2.064
31.12.11
39.579
38.503
Kortlopende schulden
Kredietinstellingen
128
242
Leveranciers- en handelskredieten
9
18
Belastingen en premies sociale
verzekeringen
111
Overige schulden en overlopende
passiva
219
467
40.046
88 234 582
39.085
55
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 (in duizenden euro)
Resultaat na belastingen
0
Resultaat deelnemingen
1.073
Netto resultaat na belastingen
2011
56
2012
1.073
0 2.064 2.064
Toelichting op de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening Algemeen De statutaire zetel van Vebego International N.V. is te Curaçao, Nederlandse Antillen. Het vestigingsadres is Cortenbach 1 te Voerendaal, Nederland. Deze vennootschappelijke jaarrekening is, in afwijking van de grondslagen voor het opmaken van de jaarrekening volgens de Nederlands-Antilliaanse wetgeving, opgemaakt met inachtneming van de wettelijke bepalingen zoals vermeld in het Nederlands Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. Grondslagen van de financiële verslaggeving Voor de gehanteerde grondslagen voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, wordt verwezen naar de toelichting op de groepsbalans en de groepswinst- en verliesrekening.
57
Toelichting op de onderscheiden posten van de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen (in duizenden euro)
BALANS
ACTIVA
13 Vaste activa
Materiële vaste activa
Het verloop is als volgt:
Aanschafwaarde begin verslagjaar
152
144
Investeringen dit verslagjaar
0
81
Desinvesteringen en buitengebruikstellingen
-71
-73
Aanschafwaarde einde verslagjaar
Afschrijvingen begin verslagjaar
45
78
Afschrijvingen dit verslagjaar
19
24
Afschrijving inzake desinvesteringen en
Andere vaste bedrijfsmiddelen 2012
buitengebruikstellingen
Afschrijvingen einde verslagjaar
Boekwaarde begin verslagjaar
Boekwaarde einde verslagjaar
58
Totaal 2011
81
152
-51
-57
13
45
107
66
68
107
14 Financiële vaste activa • Deelnemingen in groepsmaatschappijen Dit betreft de deelneming in Vebego Fiba AG te Dietikon, Zwitserland en Vebego RE AG te Zug, Zwitserland. De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde.
Het verloop is als volgt:
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
10.559
11.351
Resultaat deelnemingen
1.073
2.064
Dividenduitkering
0
-2.869
Overige mutaties (koersverschillen e.d.)
3
13
Saldo einde verslagjaar
11.635
10.559
• Vorderingen op groepsmaatschappijen Het verloop is als volgt:
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
25.513
24.590
Overige mutaties
2.830
923
Saldo einde verslagjaar
28.343
25.513
Dit betreft ultimo 2012 een lening verstrekt aan Vebego International B.V. en een lening verstrekt aan Vebego Services B.V.
59
PASSIVA
15 Eigen vermogen • Gestort en opgevraagd kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 5.000 gewone aandelen van nominaal € 500,-. Het gestort en opgevraagd kapitaal bestaat uit 1.000 gewone aandelen van nominaal € 500,-.
• Agioreserve Dit betreft het bedrag dat bij uitgifte van aandelen meer gestort is dan de nominale waarde. De agioreserve is belastingvrij uitkeerbaar in de vorm van bonusaandelen.
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
Agiostorting Saldo einde verslagjaar
2011
45.845
45.845
0
0
2012
45.845
45.845
• Wettelijke reserve bij deelnemingen Dit betreft het bedrag voor niet uitgekeerde resultaten en rechtstreekse waardevermeerderingen van deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd.
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
Mutatie Saldo einde verslagjaar
718
1
60
2012
719
2011 716 2 718
• Reserve koersverschillen
Het verloop is als volgt:
2012
Saldo begin verslagjaar
Mutatie
Saldo einde verslagjaar
-1.335
-1.348
3
13
2011
-1.332
-1.335
2012
2011
• Overige reserves Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
-9.289
-11.676
Resultaat na belastingen voorgaand verslagjaar
2.064
2.389
Mutatie wettelijke reserve bij deelnemingen
-1
-2
Saldo einde verslagjaar
-7.226
-9.289
• Onverdeelde winst verslagjaar Het verloop is als volgt:
2012
2011
Saldo begin verslagjaar
2.064
2.389
Toegevoegd aan overige reserves
-2.064
-2.389
Resultaat na belastingen dit verslagjaar
1.073
2.064
Saldo einde verslagjaar
1.073
2.064
61
Overige toelichtingen Bezoldiging bestuurders en commissarissen • Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestond in 2012 uit twee leden. De bezoldiging over het verslagjaar 2012 van de leden van de Raad van Bestuur bedroeg € 994.435 (2011: € 989.296) inclusief sociale lasten ad € 12.714 en pensioenpremies ad € 108.200. • Raad van Commissarissen De bezoldiging over het verslagjaar 2012 van de leden van de Raad van Commissarissen bedroeg € 131.426 (2011: € 132.012). • Crisisheffing 2012 Het bedrag aan crisisheffing 2012 bedraagt € 89.166 voor de bestuurders en € 0 voor de commissarissen en is niet gerekend tot de bezoldiging van bestuurders en commissarissen.
Aantal werknemers Het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltime-equivalenten bedraagt
2012
2011
2
2
was getekend: Raad van Bestuur: - ir. R.G. Goedmakers, voorzitter
- S.M.C.E. Feijen
62
Raad van Commissarissen:
- Drs. G.J. Beijer, voorzitter
- A. Vos, vicevoorzitter
- T.A. Goedmakers - Drs. A.N.A.M. Smits
was getekend: Voerendaal, 23 april 2013
63
Lijst van kapitaalbelangen
64
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Ad Domus Dienstencheques BVBA Alpheios International B.V. Alpheios Belgium N.V. Alpheios B.V. Alpheios France S.A.S. Amhoco AG AMS Personaldienste GmbH & Co. KG Arcon Arbeitnehmerüberlassung und Constructions GmbH & Co. KG Arcon Verwaltungs-GmbH Assist at Home N.V. Assist B.V. Assist Healthcare Facilities N.V. Assist N.V. Assist zorg facilities B.V. Assist zorg in huis B.V. Assist zorgondersteuning B.V. Assist Zorgpersoneel B.V. Avisto BVBA-VSO Balanz Facilitair B.V. (voorheen Vebego WSW-Activiteiten IV B.V.) Care N.V. Care Services N.V. CleanDeal BVBA (voorheen Adrem Cleaning BVBA) C-Port B.V. ELSTA Elektro-Stahlbau-Planung GmbH & Co. KG EMATEC GmbH & Co. KG Everywhere Medical Care B.V. Fortron B.V. Glanzer Dienstencheques BVBA Hago Airport Security B.V. Hago Airport Services B.V. Hago Food & Industry B.V. Hago Gebäude-Service GmbH & Co. KG Hago Gebäude-Service Verwaltungs-GmbH Hago Nederland B.V. Hago Rail Services B.V. Hago Trolley Logistics B.V. Hago Zorg B.V. Hands To Work Construct N.V.
Wichelen (B) Heerlen Wilrijk (B) Heerlen Goussainville (F) Zug (CH) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Deurne (B) Heerlen Deurne (B) Deurne (B) Heerlen Heerlen Capelle aan den IJssel ‘s-Hertogenbosch Hasselt (B) Voerendaal Deurne (B) Deurne (B) Adegem (B) Ritthem Keulen (D) Weimar (D) Oosterhout Hoensbroek Zandhoven (B) Schiphol Schiphol Roosendaal Laatzen (D) Laatzen (D) Heerlen Heerlen Schiphol ‘s-Hertogenbosch Antwerpen (B)
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 50 100 100 100 100 100 75 100 100 100 100 100 100 75 100 100
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Hands To Work Franchise B.V. Hands To Work Huisvesting & Vervoer B.V. Hands To Work Personeelsdiensten BVBA Home at the Office Housekeepers B.V. K2 Propreté S.A.S. K2 Santé S.A.S. Management 2000 Beteiligungs-AG Management 2000 GmbH & Co. KG Management 2000 Personaldienstleistungen Holding GmbH Management 2000 Verwaltungs-GmbH Management 2000 Zeitarbeit Verwaltungs-GmbH Medeios Belgium N.V. PERTEC Industriemontage-Personaldienste GmbH & Co. KG PROFITEC Personal-Leasing GmbH & Co. KG Pro Personalservice im Anlagenbau GmbH & Co. KG Pro Personalservice Verwaltungs-GmbH Q-Port Dedicated Logistic People B.V. Schiphol Dienstverlening B.V. Schoonmaakbedrijf Westerveld B.V. Servicebureau Zuidgeest I B.V. Sherpa Force Holding B.V. Sherpa International Force Sp. Zoo (voorheen Hands To Work Doradztwo Personalne Sp. Zoo) Sherpa Packaging & Logistics B.V. Sherpa Personeelsdiensten B.V. Sherpa Uitzendorganisatie B.V. STAROTEC Personaldienste GmbH & Co. KG Stama Verwaltungs-GmbH Stevedoring Company Zealand B.V. Stoffels Bleijenberg B.V. Swiss Servicepool AG TEAM-TEMPO-Personalservice GmbH & Co. KG Tence Payroll B.V. (voorheen Zember Flex B.V.) Tence Uitzendbureau B.V. Toron Chemie B.V. Tripec Facility Management SA Vebego Airport Services B.V. Vebego Facility Services B.V.
Venlo Venlo Antwerpen (B) Capelle aan den IJssel Ivry sur Seine (F) Ivry sur Seine (F) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Antwerpen (B) Bochum (D) Bochum (D) Keulen (D) Keulen (D) Venlo Schiphol Hilversum Ridderkerk Venlo Opole (P) Venlo Venlo Venlo Keulen (D) Keulen (D) Ritthem Vlissingen Wangen-Brüttisellen (CH) Keulen (D) Breda Breda Heerlen Lausanne (CH) Schiphol Heerlen
100 100 100 100 60,125 66 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 50 75 100 50 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 75 100
65
66
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Vebego Fiba AG Vebego Innovations B.V. Vebego International B.V. Vebego Management Consultancy B.V. Vebego Personeelsdiensten B.V. Vebego Publiek-Private Allianties B.V. Vebego RE AG Vebego Services AG Vebego Services B.V. Vebego Services GmbH Vebego Services N.V. Vebego Services S.A.S. Vebego WSW Activiteiten B.V. Vebego WSW Activiteiten II B.V. Vebego WSW Activiteiten III B.V. Vebego WSW Activiteiten V B.V. Vebego WSW Activiteiten VI B.V. Vebego WSW Activiteiten VII B.V. Vebego WSW Activiteiten VIII B.V. Vebego WSW Activiteiten IX B.V. Yask B.V. Yask Airport Information B.V. Zuidgeest Bouw B.V. Zuidgeest Engineering & Project Services B.V.
Dietikon (CH) Heerlen Voerendaal Heerlen Voerendaal Voerendaal Zug (CH) Dietikon (CH) Voerendaal Laatzen (D) Deurne (B) Reims (F) Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Capelle aan den IJssel Schiphol Rotterdam Ridderkerk
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 75 50 50
Niet-meegeconsolideerde deelnemingen Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Al Schoon B.V. Assist Zorgverbetering B.V. Carinova WMO Diensten B.V. Carrard Services S.A.S. Cleaningboy BVBA Cleaning Professionals Holding N.V. Cleaning Professionals N.V. Combidock B.V. Conservator Supply B.V. De Friese Wouden Huishoudelijke Hulp B.V. De Mangelaar BVBA Delta Team Personeelsdiensten B.V. Delta Team Techniek B.V. Doctar CVBA Eccos GmbH Eccos Nordost GmbH Facilitesse B.V. Floor Housekeeping B.V. Florein Bemiddeling B.V. Florein Holding B.V. Florein Zorg B.V. Glanzer N.V. Hacron VOF Hago Facility Management GmbH Hameland Facilitair VOF Het FacilityPunt CVBA VSO IBN Facilitair VOF JacobSchoon B.V. MaAssist B.V. Makkie CVBA VSO Martini Ondersteunende Diensten B.V. Mederi at Home CVBA Mederi N.V. Mondriaan Schoon B.V. NG² Hulst B.V. Orbis Huishoudelijke Hulp B.V. Orbis Thuiszorg Westelijke Mijnstreek B.V.
Den Dolder Hilversum Raalte Reims (F) Marke (B) Erembodegem (B) Erembodegem (B) Ovezande Barendrecht Oosterwolde Wachtebeke (B) ’s-Gravenhage ’s-Gravenhage Aalst (B) Dinslaken (D) Kleinmachnow (D) Eindhoven ‘s-Gravenhage Voorburg Voorburg Voorburg Zandhoven (B) Lievelde Dinslaken (D) Lichtenvoorde Gentbrugge (B) Uden Haarlem Rotterdam Kortrijk (B) Groningen Aalst (B) Aalst (B) Heerlen Hulst Sittard Sittard-Geleen
49,00 60,00 49,00 100,00 33,33 33,33 33,33 50,00 50,00 45,00 50,00 50,00 50,00 18,13 50,00 32,50 49,00 49,00 43,75 43,75 43,75 33,33 50,00 50,00 49,00 24,00 50,00 49,00 49,00 48,30 49,00 20,13 20.60 49,00 33,33 49,00 49,00
67
68
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Ploegmakers Cultuurtechniek B.V. Proteion Schoon B.V. Reflex Interim N.V. RIF Facility Management B.V. RIF Facility Services B.V. Risse Groen VOF SenD B.V. Sens! B.V. Servico A.G. Servico EDA GmbH Servico FM GmbH Servico HDG GmbH Soporte CVBA STMG Hulp bij het Huishouden B.V. Toolbox55 B.V. UMCG Services B.V. Vedis Reiniging B.V. Vierstroom Hulp Thuis B.V. Vitaal Flex B.V. Vitafront B.V. Vivre Proper B.V. Westrom-Risse Facilitair VOF WML Facilitair VOF WVS Schoonmaak VOF
Veghel Horn Brussel (B) Sittard Sittard Weert Leeuwarden Veldhoven Dinslaken (D) Dinslaken (D) Dinslaken (D) Dinslaken (D) Kortrijk (B) Arnhem Voerendaal Groningen Terneuzen Zoetermeer Eindhoven Deurne Maastricht Weert Waalwijk Roosendaal
50,00 49,00 30,00 49,00 49,00 50,00 49,00 49,00 50,00 25,00 50,00 33,33 20,00 49,00 4,90 49,00 50,00 49,00 49,00 50,00 49,00 33,33 50,00 50,00
OVERIGE GEGEVENS Inhoudsopgave Statutaire bepalingen omtrent de winstbestemming 70 Winstbestemming 70 Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 70 Gebeurtenis na balansdatum 70
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
71
69
III Overige gegevens Statutaire bepalingen omtrent de winstbestemming De statutaire bepalingen luiden als volgt: De winst, zoals deze blijkt uit de vastgestelde winst- en verliesrekening met toelichting, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering, die deze geheel of gedeeltelijk kan bestemmen tot vorming van of storting in één of meer algemene of bijzondere reservefondsen.
Winstbestemming Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld om het resultaat over 2012 toe te voegen aan de overige reserves. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 De jaarrekening 2011 is vastgesteld in de Algemene Vergadering gehouden op 4 juni 2012. De Algemene Vergadering heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel.
Gebeurtenis na balansdatum Op 14 maart 2013 hebben we een bindend bod ontvangen voor de verkoop van 100% van ons Franse schoonmaakbedrijf Carrard Services SAS. Na het afronden van het verplichte informatie/consultatie proces van de werknemersvertegenwoordiging van Carrard Services SAS, en afhankelijk van het voldoen aan enkele opschortende voorwaarden, zal de verdere afwikkeling van de verkoop naar verwachting in de loop van juni 2013 plaatsvinden. De verkoopprijs ligt ruim boven de kostprijs van Carrard Services SAS per 31 december 2012. Carrard Services SAS is verantwoord onder de gesegmenteerde omzet informatie als onderdeel van ‘Frankrijk’ (geografische segmentatie) en als onderdeel van ‘Facility Services International’ (segmentatie naar bedrijfstak). Sinds juni 2012 is Carrard Services SAS niet meer in de consolidatiekring betrokken als gevolg van de Sauvegarde procedure. Als zodanig zijn sinds die periode geen omzet, (in)directe kosten en kasstromen meer in de geconsolideerde jaarrekening verantwoord.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.
70
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Vebego International N.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Vebego International N.V. te Curaçao, Nederlandse Antillen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de groeps en vennootschappelijke balans per 31 december 2012 en de groeps en vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Vebego International N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 23 april 2013 Deloitte Accountants B.V.
was getekend Drs. H. Wieringa RA
71
Vebego is een internationaal opererend familiebedrijf actief in facility services, personeelsdiensten, publieke sector en de gezondheidszorg. Ruim honderd bedrijven maken onderdeel uit van Vebego: zoals Hago, Tence Inzetbureau, Vebego Services, Alpheios, Assist en Care. Daarnaast heeft Vebego een groot aantal samenwerkingsverbanden en joint ventures. Met bijna 50.000 medewerkers is Vebego actief in Nederland, België, Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. De totale gemanagede omzet is € 1.088 miljoen.
Vebego International Cortenbach 1 Postbus 23092 NL-6367 ZH Voerendaal T +31 (0) 45 5628 333 E info @ vebego.com www.vebego.com
72
VISIE: W e leven in een turbulente wereld waarbij vooruitgang mensenwerk is. Logisch dus dat mensen bij ons centraal staan met de arbeidsintensieve dienstverlening die wij leveren. Onze uitdagingen liggen in de grote thema’s; arbeidsmarkt, technologie en duurzaamheid. Deze thema’s vragen voortdurend aanpassingen van mensen en organisaties.