Notitie Contactpersoon Martine Burgstaller Datum 7 oktober 2014 Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Voortgangsrapportage scope 1 en 2 analyse eerste halfjaar 2014 1 Inleiding Tauw heeft zich eind 2011 laten certificeren voor de CO2-prestatieladder. Hiervoor heeft zij onder andere een carbon footprint opgesteld met 2010 als referentiejaar. Deze notitie geeft inzicht in de voortgang met betrekking tot CO2-reductie voor scope 1 en 2 ten opzichte van het referentiejaar 2010. Deze voortgangsrapportage beslaat het eerste halfjaar van 2014. Naast inzicht geven in de CO2-uitstoot komen ook de genomen maatregelen in de eerste helft van 2014 om de CO2-uitstoot terug te dringen aan bod.
2 Scope 1 en 2 Tabel 2.1 CO2-emissie Tauw ten opzichte van aantal medewerkers en vierkante meter vloeroppervlak Soort emissie
CO2
CO2
%
%
CO2
(ton/jr)
(ton/jr)
2010
2014
(ton/fte)* (ton/fte)** (ton/100 (ton/100
2010
2014
*
2010
CO2 2014
CO2 2
CO2 2
m )**
m )***
2010
2014
Directe CO2-emissies - Aardgasverbruik
772,79
160,29
26,61 12,88 0,93
0,24
3,36
0,72
905,59
387,14
31,18 51,09 1,09
0,95
-
-
- Elektriciteitsverbruik
508,88
92,81
17,52 7,53
0,61
0,14
2,21
0,42
- Ingekochte warmte
13,92
3,65
0,48
0,02
0,01
0,06
0,02
596,55
442,22
20,54 25,47 0,72
0,48
-
-
106,86
34,89
3,68
2,75
0,13
0,05
-
-
2.904,58 1.270,02 100
100
3,50
1,87
5,63
1,16
- Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s Indirecte CO2-emissies door energieopwekking
0,29
Overige indirecte CO2-emissies - Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto - Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen Totaal
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
1\11
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
* Gegevens van 2014 gaan alleen over het eerst half jaar. De gegevens van 2010 hebben betrekking op het hele jaar. ** Het aantal medewerkers staat in het referentiejaar 2010 gelijk aan 829,3 fte en het totaal verhuurbaar vloer 2 oppervlak (VVO) staat gelijk aan 22.997 m *** Het aantal medewerkers staat in het eerste halfjaar van 2014 gelijk aan 679,9 fte (31-12-2013) en het totaal 2 verhuurbaar vloer oppervlak (VVO) staat gelijk aan 22.634 m
2.1
Voortgang in relatie tot de reductiedoelstellingen
Tauw heeft zich in 2011 tot doel gesteld om de CO2-uitstoot per fte van scope 1 en 2 emissies, de komende jaren te reduceren met: 2012 2013 2014
5 % ten opzichte van 2010 15 % ten opzichte van 2010 20 % ten opzichte van 2010
Het realiseren van bovenstaande primaire doelstelling is leidend. De CO2-uitstoot van scope 1 en 2 gezamenlijk dient te voldoen aan bovengenoemde doelstelling. Secundair wordt getracht om deze reductie gelijkmatig voor zowel de scope 1 als scope 2 emissies te realiseren. Dus de doelstellingen voor scope 1 en scope 2 zijn beide; 2012 2013 2014
5 % ten opzichte van 2010 15 % ten opzichte van 2010 20 % ten opzichte van 2010
De gegevens van 2014 worden in tabel 2.2 en 2.3 vermenigvuldigd met twee om gegevens van 2014 beter te kunnen vergelijken met het referentiejaar. De half jaar cijfers van 2010 zijn niet bekend. Tabel 2.2 Afname ten opzichte van referentiejaar scope 1 en 2
Af/toename 2014 in Afname ten opzichte van referentiejaar 2010
2\11
2014 (schatting hele jaar)
procent
Zakelijk verkeer
1,94
2,96
52,74
Energieverbruik gebouwen
1,56
0,77
-50,45
Totaal
3,50
3,74
6,75
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Tabel 2.3 Afname ten opzichte van referentiejaar zakelijk verkeer en energieverbruik gebouwen
Af/toename 2014 in Afname ten opzichte van referentiejaar 2010
2014 (schatting hele jaar)
procent
Scope 1
2,02
2,39
18,31
Scope 2
1,48
1,35
-9,04
Totaal
1,75
3,74
6,75
Wanneer je kijkt naar de cijfers in de tabellen 2.2 en 2.3 valt de grote afname op van het energieverbruik en een grote toename voor het zakelijk verkeer. Voor scope 1 is een toename te zien en een kleine afname voor scope 2. Uit gegevens blijkt dat het niet waarschijnlijk is dat de doelstellingen voor 2014 voor scope 1 & 2 gehaald gaan worden. De absolute CO2-emissies zijn sterk gedaald ten opzichte van 2010 maar doordat de emissies per FTE worden uitgedrukt is de relatieve daling zeer beperkt. Dit komt deels door een sterke daling van het aantal FTE en doordat er in 2014 grote wisselingen hebben plaatsgevonden in de kantoren in Deventer waardoor langere tijd een groter kantooroppervlak door Tauw moest worden beheerd en uiteindelijk verbouwd omdat het laboratorium van AL-West uit het eigen pand van Tauw is vertrokken. Dit brengt voor 2014 extra emissies met zich mee. De doelstellingen voor scope 1 & 2 voor 2014 worden daarom aangepast. Er is gekozen voor een absolute doelstelling omdat het aantal FTE bij Tauw nog steeds licht daalt en dit een grote onzekere invloed uitoefent. Er is ook rekening gehouden met de piek die is ontstaan doordat er meer vierkante meters vloeroppervlak in beheer is in 2014 door verbouwingen en verhuizingen. De doelstellingen voor scope 1 & 2 voor 2014 worden als volgt: Scope 1: De emissie in 2014 laten dalen tot 1625 ton CO2. (2010: 1678 ton CO2) Scope 2: De emissie in 2014 laten dalen tot 780 ton CO2. (2010: 1226 ton CO2) 2.4 Overzicht ten opzichte van referentiejaar scope 1 en 2
2010 (ton CO2)
2014 (ton CO2) 1
Scope 1
1678
ste
2014 (ton CO2)
half jaar
(schatting)
812,42
1.624,84
Scope 2
1226
457,60
915,20
Totaal
2.903,37
1.270,02
2.540,20
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
3\11
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Op basis van bovenstaande gegevens en de schatting voor het hele jaar 2014 wordt de doelstelling voor scope 1 gehaald. Voor scope 2 wordt doelstelling niet gehaald op basis van de schatting voor het gehele jaar 2014. Echter het effect van de verbouwing in Deventer en Amsterdam zal in laatste helft van 2014 merkbaar zijn.
3 Directe en indirecte emissiebronnen scope 1 en 2 3.1
Aardgasverbruik
Een vergelijking tussen 2010 en 2014 laat een duidelijke daling zien in het aardgasverbruik voor alle locaties. De daling wordt veroorzaakt door verschillende oorzaken. Diverse locaties hebben het aantal m2 verminderd. In Deventer is een grote verbouwing afgerond. De wijzigingen worden in hoofdstuk 4 beschreven. Tabel 3.1 Aardgasverbruik en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Omschrijving
Hoeveelheid
Conversiefactor
CO2-emissie
3
(m )
(ton/jaar)
Tauw Amsterdam
4.812
1.825
8,78
5,37
Tauw Assen
3.830
1.825
6,99
4,27
246
1.825
0,45
0,27
64.308
1.825
117,36
71,77
4.546
1.825
8,30
5,07
nvt (archief)
-
-
-
-
-
-
4.764
1.825
8,69
5,32
Tauw Deventer Handelskade 5 Tauw Deventer Handelskade 11 Tauw Deventer Kamperstraat Tauw Deventer Nijmegensestraat Tauw Deventer Berkelweg
nvt (parkeerterrein)
Tauw Eindhoven Tauw Rotterdam Tauw Utrecht* De Haan
5.321
1.825
9,71
5,94
ntv (stadswarmte)
-
-
-
1.775
1.825
3,24
1,98
163,29
100
#
Totaal
89.603
* Tauw Utrecht maakt voor de verwarming van haar gebouw gebruik van stadswarmte #
4\11
Percentage
Gegevens uit 2012 gebruikt
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
2
Tabel 3.2 CO2-emissie aardgas per m vloeroppervlak in het eerste halfjaar van 2014
Locatie
Vloeroppervlak 2
VVO (m )
Gemiddeld
CO2-emissie
2
(kg/m jaar)
2
gasverbruik per m
per jaar Tauw Amsterdam
1.412
Tauw Assen
1.201
3,19
5,82
100
2,46
4,49
Tauw Deventer Handelskade 11
9.566
6,72
12,27
Tauw Deventer Kamperstraat
2.390
1,90
3,47
Tauw Deventer Handelskade 5
Tauw Deventer Nijmegensestraat Tauw Deventer Berkelweg
3,41
6,22
nvt (archief) nvt (parkeerterrein)
Tauw Eindhoven
1.208
3,94
7,20
Tauw Rotterdam
2.476
2,15
3,92
255
6,96
12,70
18.608
4,72
8,79
Tauw Utrecht De Haan
nvt (stadswarmte)
#
Totaal
3.2
Brandstofverkeer zakelijk verkeer leaseauto’s
De CO2-emissie van het brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto, exclusief het percentage afkomstig van de gereden woon-werk en privékilometers, betreft 387 ton 1 . De gegevens uit 2014 laten een daling zien van de CO2-emissie ten opzichte van 2010. Tabel 3.3 Brandstofverbruik verkeer leaseauto’s en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Brandstoftype
Benzine Diesel Elektrisch Totaal
*
Aantal
Hoeveelheid
Conversiefactor
CO2
CO2
auto’s
(liter)
(g CO2/ liter)
emissie
emissie
(ton/jaar)
(ton/auto)
64
100.562
2.780
279,56
4,37
125
100.632
3.135
315,48
2,52
1
Nvt
-
-
-
189
201.194
595,04
3,15
* Emissie wordt meegerekend bij elektriciteit van Tauw Deventer 1
Totale CO2-uitstoot van het aantal liters van de leaseauto´s betreft ruim 595 ton eerste half jaar 2014, inclusief het aantal kilometers voor het woon-werk en privé verkeer. Gekeken naar het aantal kilometers betreft het percentage kilometers voor woonwerk en privé verkeer 35 procent. Wanneer dit getal afgetrokken wordt van de totale CO2-uitstoot op basis van het aantal liters brandstof kom je uit op ruim 387 ton en 2,0 ton CO2 per auto
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
5\11
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Tabel 3.4 Zakelijke-, woon-werk-, en privékilometers van de leaseauto’s en percentages in het eerste halfjaar van 2014
Kilometer soort
Brandstoftype
Hoeveelheid
Percentage
kilometers Zakelijk
Gemiddeld brandstoftype
1.948.902
65,06
Woon werk
Gemiddeld brandstoftype
490,650
16,38
Privé
Gemiddeld brandstoftype
555.996
18,56
2.995.548
100,00
Totaal
3.3
Elektriciteitsverbruik
In tabel 3.5 staat de totale CO2-emissie vanuit elektriciteitsgebruik per kantoor per vierkante meter weergegeven. Daarnaast staat ook het gemiddelde gasverbruik per m2 opgenomen. Wanneer de CO2-emissie wordt weergegeven per m2 komen Tauw Eindhoven en Tauw Amsterdam in de top 2. Wanneer gekeken wordt naar de gemiddelde hoeveelheid benodigde elektriciteit per m2 komt een ander beeld naar voren. Tauw Deventer (Handelskade) neemt het grootste deel voor haar rekening gevolgd door Tauw Assen. Een vergelijking tussen 2010 en 2013 laat een stijging zien in het totale elektriciteitsverbruik maar een daling in de CO2emmisie (ton/jaar). Dit heeft voor het grootste deel te maken met het stilleggen van de WKK in 2013 en de overstap naar groene stroom van een aantal vestigingen.
6\11
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Tabel 3.5 Elektriciteit en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Omschrijving
Hoeveelheid
Conversiefactor
(kWh)
CO2-emissie
Percentage
(ton/jaar)
Tauw Amsterdam
46.686
455
21,24
22,22
Tauw Assen
45.165
15
0,68
0,71
Tauw Deventer Handelskade 5 Tauw Deventer Handelskade 11*
Nvt (opgenomen bij handelskade 11) 518.546
15
7,78
8,14
87.972
15
1,32
1,38
Tauw Deventer Nijmegensestraat (archief)
1.203
15
0,02
0,02
Tauw Deventer Berkelweg (parkeerterrein)
51
15
0,00
0,00
Tauw Eindhoven
44.775
455
20,37
21,31
Tauw Rotterdam *
80.182
455
36,48
39,31
54.623
15
0,82
0,86
9.004
455
4,10
4,29
6.120
455
2,78
2,91
95,59
100,00
Tauw Deventer Kamperstraat
Tauw Utrecht ** *** De Haan Totaal
#
894.327
* Dit betreft het deel van de elektriciteit dat groene stroom (waterkracht) betreft ** Dit betreft het deel van de elektriciteit dat groene stroom (windkracht) betreft ** Dit betreft het deel van de elektriciteit dat groene stroom (elektriciteit uit biomassa) betreft
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
7\11
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
2
Tabel 3.6 CO2-emissie elektriciteit per m vloeroppervlak in het eerste halfjaar van 2014
Locatie
Vloeroppervlak VVO 2
(m )
Gemiddeld
CO2-emissie
elektraverbruik per
(kg/m jaar)
2
2
m Tauw Amsterdam
1.412
33,06
15,04
Tauw Assen
1.201
37,61
0,56
Tauw Deventer Handelskade 11
9.666
53,65
3,25
Tauw Deventer Kamperstraat
2.390
36,81
0,55
Tauw Deventer Nijmegensestraat (archief)
660
1,82
0,03
Tauw Deventer Berkelweg (parkeerterrein)
800
0,06
0,00
Tauw Eindhoven
1.208
37,07
16,86
Tauw Rotterdam
2.476
32,38
14,73
Tauw Utrecht
2.575
24,78
0,32
255
24,00
10,92
22.643
39,50
4,22
Tauw Deventer Handelskade 5
De Haan
#
Totaal
3.4
Ingekochte warmte
Tabel 3.7 Ingekochte warmte en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Omschrijving
Hoeveelheid GJ
Warmte (stadsverwarming)
8\11
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
182,6
Conversiefactor g
CO2-emissie
CO2 /GJ
(ton/jaar)
20.000
3,65
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
3.5
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto
Tabel 3.8 Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto en CO2 in het eerste halfjaar van 2014 Tauw
Aantal Conversiefactor (g
CO2-emissie
medewerkers
CO2/km)
(ton/jaar)
Gereden kilometers (km/jaar) Onbekend
1.358.305
592
210
285,24
Totaal
1.358.305
592
210
285,24
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto en CO2 in het eerste halfjaar van 2014 van De Haan zijn niet bekend. Per 1 juli 2014 maakt De Haan geen deel meer uit van Tauw.
3.5.1
Brandstofverbruik zakelijk verkeer huurauto
Tabel 3.9 Brandstofverbruik zakelijk verkeer huurauto en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Aantal Getankte liters Conversiefactor (g
CO2-emissie
(liter/jaar)
CO2/ liter)
(ton/jaar)
-
26.765
2780
74,41
Diesel
-
25.900
3135
Totaal
-
52.665
huurdagen Benzine
3.6
81,20 155,60
Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen
Tabel 3.10 Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen en CO2 in het eerste halfjaar van 2014
Categorie
Vervoer < 700 Vervoer 700 - 2.500 Vervoer > 2.500 Totaal
Aantal
Afstand
Conversiefactor
CO2-emissie
vliegtuigreizen
vliegtuigreizen
gemiddeld (g
(ton/jaar)
(km/jaar)
CO2/km)
0
0
270
0,0
12
21.077
200
4,22
3
6.278
135
0,85
15
27.355
5,06
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
9\11
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Tabel 3.11 Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen en CO2 in het eerste halfjaar van 2014 / projecten
Categorie
Aantal
Afstand
Conversiefactor
CO2-emissie
vliegtuigreizen
vliegtuigreizen
gemiddeld (g
(ton/jaar)
(km/jaar)
CO2/km)
Vervoer < 700
0
0
270
0,00
Vervoer 700 - 2.500
2
3.632
200
0,79
Vervoer > 2.500
15
215.557
138
29,10
Totaal
17
219.189
29,83
4 Genomen maatregelen in het eerste halfjaar van 2014 In 2014 heeft Tauw de volgende maatregelen genomen. Daarnaast hebben een aantal maatregelen ook een effect op 2014 of zullen starten in 2014. Starten met m2 reductie van de verschillende locaties en het verduurzamen van de panden: Begin 2013 is het laboratorium van AL-West, dat gehuisvest was in de gebouwen aan de Handelskade, verhuisd naar een nieuwe locatie. Hiermee is er circa 4.000 m2 vrijgekomen. Hierop heeft Tauw gebouw 1 tot en met 4 per 1 juli 2014 afgestoten, welke gehuurd waren en een energielabel G kennen. De renovatie van gebouw 5/6 is in april 2014 afgerond. De oude CV installatie is vervangen door nieuwe ketels. Tevens is de WKK komen te vervallen. Het gebouw heeft nu gebouwlabel A. Door het toepassen van
het nieuwe werken biedt het gebouw na renovatie voldoende ruimte voor Tauw om alle medewerkers van de locatie Deventer hierin te huisvesten. Door de renovatie en het invoeren van het nieuwe werken zal het energie verbruik drastisch reduceren In Capelle gaat Tauw de m2 terug brengen in september 2014 naar 2.034 m2. Tauw heeft samen met de eigenaar van Capelle afgesproken om het pand naar een A-label te brengen als Tauw de binnenzijde van het pand gaat renoveren Nieuw contract is per 1 juni 2014 afgesloten voor de locatie Amsterdam. In Amsterdam is de m2 terug gebracht van 1.412 m2 naar 952 m2. Het pand heeft een A-label. Er wordt nog gesproken met de eigenaar om over te stappen op groene stroom. De groene
energie van Main wordt niet geaccepteerd als groene stroom Op de locatie Tauw Eindhoven zijn eind 2013 een viertal ruimtes buiten gebruikgesteld. Hiermee vindt onder andere een reductie plaats door minder verwarming, minder energie ten behoeve van de schoonmaak, et cetera.
10\11
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
Kenmerk N049-0495501MBQ-cri-V01-NL
Het huurcontract loopt nog en de verhuurder is niet verplicht binnen de contractduur een wijziging te accepteren Voor de locatie Assen loopt het huurcontract tot 1 oktober 2015. Er zijn gesprekken gestart met de verhuurder om volgend jaar naar 1 etage te gaan
In Utrecht is een van de vier vleugels buiten gebruik gesteld. Hiermee vindt onder andere een reductie plaats door minder verwarming, minder energie ten behoeve van de schoonmaak, et cetera Op alle locaties wordt de komende tijd het flexibele werkplekconcept ingevoerd op basis van een flexfactor van 0,7 per medewerker Communicatieplatform Microsoft Lync is in 2014 uitgerold. Dit systeem is gekoppeld met het huidige videoconferencesysteem waardoor er makkelijk medewerkers bij te schakelen zijn die elders werken. Eerder moest iedereen op een Tauw-locatie aanwezig zijn om gebruik te kunnen maken van de videoconference. Tevens biedt dit systeem via standaardprotocollen mogelijkheden om met derden (buiten Tauw) een videoconference op te zetten. Dit zal ook het aantal (zakelijke) kilometers verder reduceren In 2013/2014 is een project opgestart met betrekking tot een digitaal archief. Doel hiervan is het gebruik van papier sterk terug te dringen en om ook het flexibele werkconcept te ondersteunen. Het kunnen werken Any-time, Any-Where, Any-Device Voorstel normen voor uitstoot CO2 wagenpark nog verder naar beneden bij te stellen In 2014 zijn er wederom mogelijkheden geboden om een deel van de aanschafkosten van een elektrische fiets terug te krijgen Per 1 juli 2014 maakt De Haan geen onderdeel meer uit van Tauw.
Voortgangsrapportage scope 1&2 analyse 1ste halfjaar 2014
11\11