Voorjaarsvakantie: Help pake en beppe de terp op!

WINTER EDITIE 2015/2016

Voorjaarsvakantie: Help pake en beppe de terp op! Zo’n 25 pakes en beppes geleden zag Fryslân er heel anders uit. De bewoners leefden toen op terpen, kunstmatige verhogingen in het landschap waarmee ze zich beschermden tegen hoog water. Terpen en het Friese landschap zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ooit waren er meer dan 900 terpen in Fryslân te vinden. Veel daarvan zijn in de loop van de eeuwen afgegraven, maar gelukkig is er ook een aantal bewaard gebleven. Hoe was het eigenlijk om in die tijd te leven? Het Natuurmuseum Fryslân en de Vereniging voor Terpenonderzoek hebben de handen ineen geslagen om je dat te laten beleven. In het atrium van het Natuurmuseum is een heuse tijdmachine neergestreken. Deze voert je terug de geschiedenis in. Als de grote zandloper leeg is ben je op de plaats van bestemming aangekomen: de IJzertijd. Deze volgde op de Bronstijd en wordt zo genoemd omdat men vanaf die periode ijzeren voorwerpen ging gebruiken. Het eerste wat je ziet als je uit de tijdmachine stapt is een kwelderlandschap en een terp met een boerderij erop. In de terp zijn de

verschillende lagen goed te onderscheiden. Een deel is afgegraven en hier kun je als een echte archeoloog op zoek naar resten van menselijke bewoning zoals scherven van aardewerk, stukjes metaal en leer. Het atrium laat een tijdlijn zien van vijf opeenvolgende perioden. Hier kun je ervaren welke veranderingen er plaats hebben gevonden in de loop van de tijd. Van de komst van de eerste mensen in Fryslân tot de

1

bouw van de eerste terpen rond 500 voor Christus. Van de ontwikkeling van de terp als vluchtheuvel tot woonheuvel. En van het aanleggen van dijken rond 1200 tot het afgraven van vruchtbare terpaarde voor de landbouw. Ook is er veel aandacht voor de planten die er in de omgeving groeiden. Zo kon je op de kwelders zeekraal, lamsoor en kweldergras vinden. Op het land leefden wilde zwijnen, edelherten, bunzingen en zelfs oerossen en wolven. In het atrium loopt een watertje dat deels bevroren is. Aan het eind kom je uit bij een half open boerderij, waar allerlei activiteiten plaatsvinden. Er worden demonstraties gegeven en je kunt er leren vlechten en knopen, graan malen en brood bakken. Je ontdekt het terpenlandschap aan de hand van een stempelkaart. Op deze kaart staan verschillende zoek lees verder >>

en doe-opdrachten. Bijvoorbeeld: maak een snorrebot, een klein ritueel muziek­ instrument dat al sinds de oudheid wordt gebruikt. Je kunt vissen met een magneethengel en schaatsen op glissen. Leren spinnen en weven, het bikkelspel doen en plaggen stapelen. Als alle opdrachten gedaan zijn wacht er een kleine verrassing. En zoals altijd in de voorjaarsvakantie is er weer een uitgebreid programma met workshops zoals pottenbakken, vilten en archeologie. Het exacte programma is tegen die tijd op de website van het museum te vinden.

Vereniging voor Terpenonderzoek In 2016 bestaat de Vereniging voor Terpen­ onderzoek honderd jaar. De vereniging wil

in dit jubileumjaar graag een breder publiek kennis laten maken met het archeologisch onderzoek van terpen, wierden en aanverwante monumenten en vindplaatsen. Een terp, een onderwerp dat internationale bekendheid geniet, biedt allerlei aanknopingspunten voor een doe-tentoonstelling in het Natuurmuseum Fryslân. Voor meer informatie: www.terpenonderzoek.nl.

Help pake en beppe de vakantie door Al vele jaren organiseert het Natuurmuseum Fryslân tijdens de voorjaarsvakantie de ‘Help pake en beppe de vakantie door’ week. De achterliggende gedachte van deze week is dat kinderen in vakanties vaak gaan logeren bij opa en oma. Tijdens deze logeerpartij worden er allerlei leuke activiteiten ondernomen en met de ‘Help pake en beppe

de vakantie door’ week biedt het Natuur­ museum grootouders, ouders en kinderen een bijzonder dagje uit. Het Natuurmuseum heeft de week inmiddels veranderd in twee weken, zodat de activiteiten ook in de vakanties van het Zuiden en Midden aangeboden worden. ‘Help pake en beppe de vakantie door’ is een begrip voor heel Friesland en is bovendien gekoppeld aan een leuke actie: kinderen krijgen deze periode gratis entree ‘op vertoon van pake of beppe’ (of andere volwassene). De activiteiten vinden plaats van 20 februari t/m 6 maart. Tijdens deze periode is het museum dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur, dus extra vroeg en ook op de maandagen.

Abe Gerlsma’s Bisten en Blommen 31 januari t/m 29 mei 2016 Op zondag 31 januari gaat een opmerkelijk tentoonstellingsproject van start in het Natuurmuseum Fryslân, Tresoar en Galerie De Roos van Tudor. Er worden schilderijen en etsen van de Friese schilder Abe Gerlsma geëxposeerd die nog nooit eerder zijn vertoond. In het Natuurmuseum worden schilderijen van Gerlsma tentoongesteld van het Friese landschap en het leven op het platteland. Bij Tresoar kun je de etsen van Gerlsma bewonderen. Deze exposities worden gecombineerd met objecten van beide instellingen. Bij het Natuurmuseum gaat het om dieren uit de collectie en bij Tresoar om afbeeldingen uit de herbaria (plantenboeken) die aanwezig zijn in de bibliotheek van de academie van Franeker. Aanvullend is in Galerie De Roos van Tudor een verkoopexpositie met etsen van Abe Gerlsma waarbij verschillende kunstwerken te zien zijn van kunste-

naars die geïnspireerd zijn door Gerlsma. In het Natuurmuseum wordt de etspers van Gerlsma opgesteld, waarmee het drukken van etsen zal worden gedemonstreerd. Abe Gerlsma (1919-2012) was als kunstenaar autodidact. Hij volgde een opleiding werktuigbouwkunde aan de HTS en was daarna werkzaam bij de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst in Leeuwarden. Als werktuigbouwkundige vond hij verschillende machines uit zoals de aardappellooftrekmachine en de snarenbedpootmachine. Deze laatste wordt nog steeds wereldwijd verkocht. Zijn baan bij de landbouwvoorlichting bood hem voldoende inkomen om zich daarnaast op de kunst te kunnen richten. Gerlsma werd als kunstenaar vooral bekend door zijn etsen. Hij ontwikkelde een eigen techniek waarmee hij etsen op groot formaat en in meerdere kleuren kon maken. Toen dit werk hem op latere leeftijd te zwaar viel, richtte hij zich op het schilderen.

2

In het werk van Gerlsma staat het Friese platteland centraal. Hij had het vermogen om het meest wezenlijke kenmerk van het Friese landschap te treffen: de werking van het licht. Hij was zijn hele kunstenaarsleven geboeid en gefascineerd door tegenlicht in het Friese landschap. Fryslân in tegenlicht, binnen- en buitendijks, is dan ook het belangrijkste thema in zijn artistieke werk. Gerlsma bouwde een oeuvre op van meer dan 180 werken. Onderwerpen waren het Friese landschap, de meren, het wad, het boerenland, schepen, dieren en bloemen. De kunstenaar maakte veel van zijn impressionistische aandoende etsen op groot formaat en in een subtiele kleurstelling. Daarbij valt zijn liefde voor de aardtinten op. Bij de tentoonstelling wordt een catalogus uitgegeven met tekst in het Nederlands, Fries en Engels. De inleiding is geschreven door bioloog Theunis Piersma. De catalogus zal in de museumwinkel te koop zijn.

De Wondere Vogelwereld van O.C. Hooymeijer 12 maart t/m 8 mei 2016 Het Goudpukkeltje en de Kleine Zomp, de Kuifkikie en de Puntklover: het zijn zeldzame vogels. In het depot van het Natuurmuseum Fryslân zul je ze niet vinden. Ze zijn zo zeldzaam dat je ze eigenlijk nooit ziet. O.C. Hooymeijer ziet ze wel. Ze bestaan in zijn hoofd en zijn levendiger dan de mus en de merel. Alles weet hij van ze: waar ze nestelen, wat ze eten en hoe hun roep klinkt. Vanaf 12 maart 2016 kan iedereen met ze kennismaken in de expositie De Wondere Vogelwereld van O.C. Hooymeijer. O.C. Hooymeijer is kunstenaar en amateurornitholoog. Zijn liefde voor vogels heeft tot een bijzonder project geleid: het schilderen van de niet-bestaande vogels van Europa. Vogels die voortgekomen zijn uit de levendige fantasie van Hooymeijer, maar die ook heel goed gewoon hadden kunnen rondvliegen. Hooymeijer noemt zichzelf een ‘verzinner’, hij kan niet stoppen met het bedenken van dingen. De werkelijkheid is vaak gekker dan je als kunstenaar kunt bedenken. In 2013 begon hij met het schilderen en tekenen van vogels, voornamelijk om een groot persoonlijk verdriet van zich af te schilderen. Hij verzon er hele verhalen bij en de lichte toon en humor bevielen zo goed dat het smaakte naar meer. Dit leidde tot de uitgave van De Kleine Gids voor de nietbestaande Vogels van Europa. Op de achterflap staat te lezen: Jarenlang veldwerk en onderzoek gingen vooraf aan het uiteindelijke resultaat: de beschrijving én gedetailleerde illustraties van zo’n vijftig gevederde vrienden. De auteur heeft een en ander zo getrouw als mogelijk weergegeven, doch er kunnen verschillen met de werkelijkheid optreden. Momenteel is Hooymeijer bezig met het organiseren van geheel verzorgde reizen door Europa naar de leefgebieden van de in deze gids beschreven niet-bestaande vogels. In de gids zijn de vogels voorzien

De muren hingen er vol met kooitjes met geschilderde portretten van niet-bestaande vogels van Europa. Alle bekers en bokalen die Visser met zijn vogeltjes heeft gewonnen stonden te pronken in een heuse prijzenkast. En ook deze trofeeën waren door Hooymeijer zelf bedacht net als de bijbehorende juryrapporten. Na de niet-bestaande vogels van Europa in kaart gebracht te hebben werd de wereld zijn volgende werkterrein. In The Great Exotic Birdshow zijn Chinese Rotsjari’s te vinden, Colombiaanse zwartkopwenskiki en Indische Roodpuntmerapi’s.

van een Latijnse naam, een beschrijving van uiterlijk en gedrag, verspreidingsgebied, broedtijd, vleugelwijdte, paringsdans, roep en zang en andere bijzonderheden. Zo maakt de Timmermansvogel een ‘overkapping’ bij zijn nest zodat de jongen geen hinder ondervinden van allerlei storende weersinvloeden. De Vlaamse Naald ontleent zijn naam aan de karakteristieke ‘naaldhouding’ waarmee hij zich achter telefoonpalen verbergt: onbeweeglijk met uitgestrekte poten, hals en lichaam, de snavel recht omhoog wijzend. De Duitse Reiger, een vogel met een messcherpe snavel, heeft in de jaren veertig van de vorige eeuw een ware invasie gekend in Europa, daarbij andere reigersoorten verjagend. Het geluid dat de vogel maakt is een krassend ‘raus raus’. De vogels strijken in de zomer vaak langs de kust neer om kuilen zand te graven waar zij dagen rusten. Kan in gezelschap zeer luidruchtig zijn, aldus De Kleine Vogelgids.

Over O.C. Hooymeijer Beeldend kunstenaar O.C. Hooymeijer (Vlaardingen, 1958) studeerde in 1982 af aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Rotterdam. Vanaf dat moment volgden vele succesvolle exposities, zowel in Nederland als daarbuiten. Met zijn opvallende series schilderijen en tekeningen verwierf Hooymeijer nationale bekendheid. In zijn werk stond de mens tot nu toe altijd centraal. Met de start van zijn projecten De niet-bestaande vogels van Europa en The Great Exotic Birdshow, heeft de mens plaatsgemaakt voor de vogel. In deze meest recente werken springen zijn thematische aanpak, zijn expressionistische stijl en zijn niet te missen lijsten opnieuw in het oog. Hij gaat zelfs nog een stapje verder… Zijn tentoonstellingen worden, door onder andere het gebruik van geur en geluid, meer en meer een ‘totaalbeleving’.  Meer informatie: www.ochooymeijer.com

Behalve verhalen over de vogels, bedacht Hooymeijer ook verhalen over de fokkers. Zo richtte hij tijdens de Kunstmaand Ameland in 2014 Het domein, of de wereld van Aldert-Jan Visser in. Hier stapten bezoekers het huisje binnen van een oude man met een passie voor het kweken van zangvogels.

www.hetnatuurmuseum.nl

3

Geologisch weekend: Stenen uit de ruimte Een unieke expositie over meteorieten

Winterkorenfestival Het is al een echte traditie aan het worden en de koren staan er voor in de rij: het Winterkorenfestival in het atrium van het Natuurmuseum. Geroemd om de akoestiek, de sfeer en de gezelligheid. Het festival wordt altijd gehouden in de donkere dagen voor Kerst, maar vanwege Animal Inside Out is het deze keer verzet en wel naar het weekend van 16 en 17 januari. Tussen 14.00 en 20.30 treden beide dagen dertien koren op. Het programma is als altijd divers. Popmuziek, shantyliederen en smartlappen: alles komt aan bod. De vrijwilligers van de organisatie Lokaal Vocaal zorgen voor een kopje soep. Het beloven weer twee sfeervolle dagen te worden! De entree voor het Winterkorenfestival is gratis. Meer informatie: www.lokaalvocaal.nl

de manier zoals de vroege mens dat deed. Ze kunnen een kraterinslag nabootsen met zand en knikkers, sterrenbeelden zoeken aan de nachtelijke hemel, meteorieten classificeren met ijzerpoeder en een periscoop knutselen. Ook is er een draaiend rad met allerlei leuke cadeautjes.

Speciaal voor dit weekend staat het Kapteyn Mobiele Planetarium van de Rijksuniversiteit Groningen in het Natuurmuseum. In dit planetarium kunnen bezoekers een educatieve reis maken door het heelal onder begeleiding van een sterrenkundige. Via digitale projectie op de opblaasbare koepel worden de nachtelijke hemel, planeten, sterren en sterrenstelsels verkend. Hierbij wordt gebruik gemaakt van moderne sterrenkundige opnamen en videomateriaal. De ruimtereis is geschikt voor het hele gezin.

Meer informatie op www.geologiefriesland.nl.

Uiteraard is de GEA Kring Friesland aanwezig met informatie over het doel en de activiteiten van de stichting. Tijdens deze twee dagen geldt een verlaagde toegangsprijs voor het museum van € 2,- per persoon.

Verder zijn er stands met fraaie gesteenten, mineralen, kristallen en fossielen om te bekijken, maar ook voor de verkoop. Dit weekend is niet alleen interessant voor volwassenen, ook voor kinderen is er veel te doen. Zo kunnen ze mineralen en fossielen uit gips hakken en vuursteen bewerken op

Kortingsactie AquaZoo Friesland De kortingsactie met AquaZoo Friesland van vorige jaren was een groot succes en wordt daarom dit jaar herhaald. Vrienden van het Natuurmuseum krijgen 50% korting op de entree in AquaZoo Friesland en andersom krijgen abonnementhouders van AquaZoo Friesland dezelfde korting op de entree in het Natuurmuseum. De actie werkt als volgt: tegen inlevering van de bon in deze Nieuwsbrief én op

AQUAZOO FRIESLAND

Het wordt een meet & greet met een meteoriet: met stenen uit de ruimte die bijna even oud zijn als de aarde, vijf miljard jaar! Elke dag wordt de aarde bestookt met 40 ton ( 40.000 kilo) materie uit de ruimte. Het meeste dwarrelt als stof naar beneden. Veel mensen hebben wel eens zo’n kort, lichtend spoor aan de hemel gezien en noemen dit een vallende ster. In werkelijkheid is het een meteoor, vaak niet groter dan een zandkorrel die door de hoge snelheid verdampt in de aardatmosfeer met een lichtend spoor als gevolg. Maar ook grotere stukken steen en ijzer slaan regelmatig in op aarde. Daaronder bevinden zich bijzondere exemplaren die bijvoorbeeld aminozuren bevatten, de bouwstenen van het leven op aarde. Tijdens dit geologisch weekend zijn er tientallen unieke en zeldzame meteorieten te bekijken en zelfs vast te houden: een stukje materie uit de ontstaanstijd van ons zonnestelsel!

Voor mensen die meer willen weten over meteorieten geeft Henk Nieuwenhuis, oudconservator van het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium in Franeker, drie keer per dag een lezing. Deze is nadrukkelijk ook bedoeld voor kinderen. De lezing, die zo’n twintig minuten duurt, vindt plaats in de filmzaal, beide dagen om 11.30, 13.30 en 15.30 uur. Het Planetarium is zelf ook met een stand aanwezig en zal onder andere een meteoriet van ruim twaalf kilo tentoonstellen. Ook de Sterrenwacht uit Burgum zal zijn opwachting maken met een collectie ruimtestenen.

KORTINGSBON

De GEA kring Fryslân organiseert in samenwerking met het Natuurmuseum weer een geologisch weekend en wel op 23 en 24 januari. Hoofdthema is deze keer: Ruimtestenen. Ruimtestenen, ook wel meteorieten genoemd, zijn erg zeldzaam en kostbaar. In Nederland zijn er maar vijf gevonden. De GEA-Kring Friesland is erin geslaagd om voor dit weekend een aantal bijzondere collecties meteorieten samen te brengen om te laten zien aan het publiek.

Tegen inlevering van deze bon én op vertoon van uw Vriendenpas 2016

ontvangt u 50% korting op de entree • voor Individuele vrienden: per persoon • voor Gezinsvrienden: 2 volwassenen en maximaal 3 kinderen • voor Vrienden voor het leven: 2 volwassenen en maximaal 4 3 kinderen

vertoon van uw Vriendenpas 2016 krijgt u eenmalig 50% korting op de entree. Voor individuele vrienden geldt de korting per persoon, bij gezinsvrienden voor twee volwassenen en maximaal drie kinderen. De actie is geldig van 1 januari t/m 31 december 2016. De kortingsbonnen zijn niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen en niet inwisselbaar tegen contant geld.

In de spotlight In het museum werkt een groot aantal mensen: vaste medewerkers, stagiaires en vrijwilligers. In elke nieuwsbrief staat er een in de schijnwerpers. Deze keer de beurt aan Annemieke van Raaij, werkzaam als preparateur en als depot- en baliemedewerker. Hoe ben je bij het Natuurmuseum Fryslân terecht gekomen? Als bezoeker raakte ik een jaar of acht geleden aan de praat met een van de preparateurs die in het open atelier aan een vogel zat te werken. Ze vertelde dat ze wel een vrijwilliger konden gebruiken die skeletten wilde gaan prepareren. Dat leek me zo leuk dat ik het ben gaan doen. Vertel eens wat over je werk Als skeletpreparateur kies ik een dier waar ik het skelet van wil opzetten, haal de botten er uit, zorg dat ze helemaal schoon worden en zet dan de botten weer in elkaar tot ik een stevig en levensecht skelet heb. Dit klinkt eenvoudig, en dat is het in wezen ook, maar toch is het soms nog een hele klus eer het zover is. Daarnaast werk ik ook in het depot onder andere aan het collectie registratie systeem. Ook ben ik

Het Natuurmuseum Fryslân heeft de ANBI status. Dit betekent dat u giften aan het museum in aftrek mag brengen in de aangifte voor de inkomstenbelasting. Omdat het museum als een culturele ANBIinstelling is aangemerkt mag u zo’n gift met 25% verhogen. Op de aftrek van giften is wel een drempel van 1% en een maximum van 10% van uw inkomen van toepassing. Wanneer u minimaal vijf jaar lang een schenking doet dan zijn de aftrekbeperkingen veel gunstiger. Dit moet dan wel in een overeenkomst worden vastgelegd.

AQUAZOO FRIESLAND

KORTINGSBON

Wat vind je leuk aan je werk? De afwisseling vind ik erg leuk. Ik werk inmiddels als preparateur, in het depot en sinds kort achter de balie. Ik hou van ‘knutselen’ en improviseren. Maar ook zorgvuldig gegevens invoeren in de computer kan een heel tevreden gevoel geven. Wat vind jij de mooiste tentoonstelling? Net als de meeste mensen vind ik Friesland onder Water heel bijzonder. Maar diep in m’n hart hou ik ook veel van een museum waar je eindeloos kunt turen en kijken naar duizend-en-één dingen in van die mooie oude eikenhouten kasten en vitrines. Daarom zal de zaal van Kapitein Severein altijd een beetje m’n lievelingszaal blijven.

Wat betekent de natuur voor jou? Ik ben graag in de natuur, of ik nou op m’n knieën in het gras een foto maak van een paardenbloem, of een grote groep spreeuwen zie rond tuimelen in de lucht. De natuur is zó divers en er zijn zoveel bijzondere organismen dat ik er eindeloos van kan genieten en er diepe bewondering voor heb. Wat zijn je hobby’s? Ik heb niet één specifieke hobby, het wisselt nogal met de tijd. Ik heb meestal wel een groot handwerkproject liggen, bijvoorbeeld een quilt waar ik jaren aan werk. Bij lekker weer ben ik ook vaak buiten aan het werk en thuis ben ik degene die veel van de klussen doet die in een oud huis moeten gebeuren. Maar ik zit gerust ook een avond lekker lui tv te kijken, terwijl ik meestal ondertussen iets zit te haken, dat dan weer wél…

Nieuws van de Schelpenwerkgroep

Schenken fiscaal voordelig

Mocht u meer informatie willen dan kunt u contact opnemen met Sape Halbesma, tel. 058-2332244 of via email [email protected].

vaak bezig met het opbergen en ordenen van materialen of opgezette dieren.

De Schelpenwerkgroep Friesland is de oudste werkgroep van het Natuurmuseum Fryslân. We bestaan sinds 1967 en houden ons bezig met zowel onze eigen schelpenverzamelingen als met de museumcollectie.

altijd een mooi verhaal, voorzien van de nieuwste, vaak verrassende, schelpen. Mogelijk gaat de locatie van de lezing veranderen, informeer daarvoor kort van tevoren bij het museum.

Bij het programma voor 2016 ligt ook dit jaar de nadruk op het bewerken van de museumcollectie. We beginnen 9 januari, aanvang 13.30 uur, met het vervolg van het determineren van de collectie die in 2013 is binnengekomen. Die is dermate groot dat we daar nog niet door zijn. Op 6 februari wordt er ofwel gedetermineerd ofwel houden we, bij mooi weer, een winterexcursie. Op 5 maart komt Thijs de Boer (onder voorbehoud) vertellen over zijn nieuwste reis naar een mooi tropisch oord, waarschijnlijk Noordwest Australië. Dat wordt dus zoals

Vriendenexcursie Graag willen we uw mening peilen over de jaarlijkse Vriendenexcursie waarbij we schelpen gaan zoeken op een Waddeneiland. De belangstelling hiervoor loopt de laatste jaren terug. Is er nog behoefte aan deze Vriendenexcursie. En zo ja, waar gaat de voorkeur naar uit: Ameland of wellicht een ander eiland? Ook horen we graag welke maand de voorkeur heeft: juni of september (dit hangt ook deels van het tij af). Graag uw reactie naar [email protected]. In de volgende Nieuwsbrief leest u de uitkomst. Lijkt het u leuk om langs te komen en mee te denken, dan bent u van harte welkom. Opgave vooraf is niet nodig. U kunt bij de balie melden dat u voor de Schelpenwerkgroep komt en als Vriend heeft u altijd gratis toegang, dus misschien tot ziens?

Geldig van 1 januari t/m 31 december 2016 Kortingsbonnen zijn niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen en niet inwisselbaar tegen contant geld

5

Voor eventueel verder nieuws kunt u ook altijd de website van het museum raadplegen: u vindt ons onder Collectie/ Onderzoek/Schelpenwerkgroep Friesland en Programma Schelpenwerkgroep.

Kerstvakantie: laatste kans ANIMAL INSIDE OUT Nog niet eerder trok een expositie zoveel bezoekers als ANIMAL INSIDE OUT. In de ruim negentigjarige geschiedenis van het museum is dit de drukst bezochte expositie ooit. Tegen het einde van december zal de teller naar verwachting richting de 50.000 bezoekers gaan. Een geweldig aantal waar we normaal een jaar over doen. De expositie is nog te zien tot en met de kerstvakantie. Zondag 3 januari 2016 is dus de allerlaatste kans om de indrukwekkende dieren van Gunther von Hagens’ BODY WORLDS te zien. Speciaal voor de kerstvakantie zijn er op vaste tijden bij een aantal dieren in de expositie vertellers te vinden. Deze vertellen boeiende verhalen vol achtergrondinformatie en leuke weetjes over een bepaald dier. Hier krijg je bijvoorbeeld te horen wat een olifant allemaal kan doen met zijn slurf of

GEA lezingen De GEA-Kring Fryslân (de Stichting Geologische Activiteiten) organiseert regelmatig een lezing voor haar leden in het Natuurmuseum Fryslân. Ze vinden plaats op de woensdagavond. Vrienden van het Natuurmuseum zijn van harte uitgenodigd deze lezingen bij te wonen en krijgen gratis toegang. Wel wordt er een bijdrage voor koffie en thee gevraagd. De lezingen beginnen steeds om 19.30 uur. Het programma ziet er als volgt uit: • 17 februari: ‘Hallo is daar iemand? Speuren naar leven in het heelal’ door Henny Lamers • 16 maart: ‘Trilobieten’ door Paul Hille • 20 april: ‘Zwitserland; het Binntal’ door Paul Mestrom

hoe de giraf ondanks zijn lange nek toch het bloed naar zijn hoofd kan pompen. En wist je trouwens dat hoe kouder de leefomgeving van een beer is, des te kleiner zijn oren zijn? De vertellers zijn er van zaterdag 19 december t/m zondag 3 januari.

Agenda • t/m 3 jan 2016: Animal Inside Out • 19 december t/m 3 januari: Vertellers bij AIO (muv 25 en 26 december en 1 januari) • 25 december: gesloten • 1 januari: gesloten • 16 en 17 januari: Winterkorenfestival • 23 en 24 januari: Geologisch weekend: Stenen uit de ruimte • 31 jan t/m 29 mei: Abe Gerlsma: Bisten & Blommen • 17 februari: GEA-lezing: Speuren naar leven in het heelal • 20 februari t/m 6 maart: Voorjaarsvakantie: Help pake en beppe de terp op! • 12 maart t/m 8 mei: De Wondere Vogelwereld van O.C. Hooymeijer • 16 maart: GEA-lezing over Trilobieten • 20 april: GEA-lezing over het Binntal in Zwitserland

Verwacht • 3 juni t/m 30 oktober: Move It

Hoofdsponsor

Natuurmuseum Fryslân genomineerd ANWB: Leukste uitje van Friesland Alweer voor het zesde jaar organiseert de ANWB de verkiezing ‘Leukste uitjes van Nederland’. ANWB-leden nomineren de tien leukste uitjes per provincie, waarna gestemd wordt wat het allerleukste uitje is. Er doen niet alleen musea aan mee, maar ook speeltuinen, dierenparken en een dagje Wadden­ eiland. In 2015 werd het Natuurmuseum verkozen tot ‘Leukste uitje van Friesland’. Vind jij dat het Natuurmuseum ook in 2016 het leukste uitje van Fryslân is, breng dan je stem uit via: www.anwb.nl/landvananwb/ natuurmuseum-fryslan/verkiezing (wel nog even je stem bevestigen via je email).

Stemmen kan nog tot en met 2 januari 2016. Door te stemmen maak je bovendien kans op 5 kaarten voor de musical ‘De Bodyguard’. In maart worden de winnaars bekend gemaakt.

De volgende stipers steunen het werk van het Natuurmuseum Fryslân:

Museuminspecteurs: Kidsproof Museum nr 1 van Fryslân Ieder jaar roept de Museumvereniging kinderen op om musea te bezoeken én deze te beoordelen. Kinderen mogen als echte Museuminspecteurs hun mening geven over tal van zaken zoals de kwaliteit van de tentoonstellingen, of ze nieuwe dingen hebben geleerd en wat ze zouden veranderen als ze zelf één dag museumdirecteur waren. Het Natuurmuseum werd in 2014 én 2015 uitgeroepen beste Kidsproof Museum van Fryslân! Ook voor het nieuwe jaar kunnen er weer musea geïnspecteerd worden. Dat kan tot en met 30 september 2016. Meer informatie is te vinden op www.museumkids.nl. 

www.hetnatuurmuseum.nl

6

Colofon: De Nieuwsbrief is een uitgave van het Natuurmuseum Fryslân en verschijnt vier maal per jaar. De Nieuwsbrief geeft informatie over tentoonstellingen en activiteiten voor en achter de schermen. Eindredactie: Natuurmuseum Fryslân ISSN: 1875-7545 Natuurmuseum Fryslân, Schoenmakersperk 2 8911 EM Leeuwarden, T 058 233 22 44 I www.hetnatuurmuseum.nl E [email protected] ©2015 Natuurmuseum Fryslân