Schoolgids 2011-2015 OBS De Lytse Terp
1
Voorwoord
Aan alle ouders, verzorgers en belangstellenden, De periode van de basisschool is een bijzonder belangrijke tijd in het leven van een kind. Wist u dat een kind ongeveer 8000 uur wordt toevertrouwd aan de meesters en juffen van de basisschool? In deze gids willen wij u een zo goed mogelijk beeld geven van onze school, de manier van werken, de sfeer en kwaliteit van ons onderwijs, ontwikkelingen binnen het onderwijs en specifiek binnen onze school. Het logo van de Lytse Terp is passend bij de logo‟s van Onderwijsgroep Fier, waar wij een deel van uitmaken, samen sta je sterker en weet je meer. Dat past ook bij de uitgangspunten van ons onderwijs. Samenwerken, samenleren. Hoe wij dat vormgeven op onze school leest u in deze gids. In het eerste deel (hoofdstuk 1 tot en met 5) vindt u een beschrijving van de vormgeving van ons onderwijs. In het tweede deel (hoofdstuk 6 tot en met 8) vindt u vooral organisatorische informatie. De gewenste informatie is gemakkelijk op te zoeken met behulp van de inhoudsopgave en index. Wij adviseren u deze gids op een vaste plaats te bewaren, zodat u hem effectief kunt gebruiken. Ook op onze website vindt u nagenoeg alle informatie terug die u in deze gids leest. U vindt er ook de nieuwsbrieven, leuke foto‟s van uw kind en het laatste nieuws. Onze site is te vinden op www.obsdelysteterp.nl Door deze gids krijgt u een globale indruk van onze school. Het is natuurlijk veel leuker om te komen kijken! U bent van harte welkom om eens langs te komen.
Met vriendelijke groet, namens team van OBS De Lytse Terp,
Maaike Huisman Directeur
2
3
Inhoudsopgave 1. De school………………………………………………………………7 1.1. Algemene informatie………………………………………………..……………….…… 8 1.2. De school……………………………………………………………………………….…. 10 1.3. Identiteit………………………………………………………………………..………….. 10 Missie..................................................................................................................... 11 Visie……………………………………………………………………...………………… 11 Het bereiken van de doelen, missie en visie………………………………..………… 13 1.4. Het schoolplan en andere documenten…………………………………….………….. 13 1.5. Hoe wordt uw kind ingeschreven?.......................................................................... 14
2. Ons Onderwijs………………………………………………………... 15 2.1. De Lytse Terp, een fijne school………………………………………………………….16 School en ouders, partners……………………………………………………………… 16 2.2. Het thuisgesprek…………………………………………………………………………. 16 2.3. Omgaan met elkaar en de school………………………………………………………. 16 Sociaal-emotionele ontwikkeling……………………………………………………….. 16 2.4. Pestbeleid en pestprotocol…………………………………………………………….…19 Preventief…………………………………………………………………………………. 19 Pestprotocol………………………………………………………………………………. 19 2.5. Schorsingsbeleid…………………………………………………………………………. 23 2.6. Adaptief en coöperatief leren……………………………………………………………. 23 Coöperatief leren…………………………………………………………………………. 24 2.7. Leren in groep 1 en 2……………………………………………………………………. 24 VVE………………………………………………………………………………………… 24 Oefenochtenden………………………………………………………………………….. 24 Ontwikkelingsgericht onderwijs…………………………………………………………. 25 De overgang van groep 1 naar groep 2……………………………………………….. 25 Een schooldag in groep 1 en 2…………………………………………………………. 25 2.8. Groep 3 t/m groep 8……………………………………………………………………… 26 Dagprogramma…………………………………………………………………………… 26 Actief burgerschap……………………………………………………………………….. 26 2.9. De leermethoden van onze school…………………………………………………….. 27
4
3. De zorg voor onze kinderen……………………………………….. 29 3.1. De Interne Begeleiding………………………………………………………………….. 30 Leer- en ontwikkelingsvoortgang………………………………………………………. 30 3.2. Toetsoverzicht……………………………………………………………………………. 31 Toelichting bij enkele toetsen…………………………………………………………… 32 Leerlingvolgsysteem…………………………………………………………….……….. 34 3.3. Brede zorg en zorgroutes………………………………………………………….……. 34 Eerste zorgroute……………………………………………………………………….…. 34 Tweede zorgroute………………………………………………………………………… 34 Derde zorgroute……………………………………………………………………………35 Begaafde kinderen……………………………………………………………………….. 35 3.4. Passend Onderwijs………………………………………………………………………. 36 3.5. De rapportage en het onderwijskundig rapport……………………………………….. 36 Groep 1 t/m 8……………………………………………………………………………... 36 Het onderwijskundig rapport bij het verlaten van de school…………………………. 36 3.6. Huiswerk………………………………………………………………………………….. 36 De zomerdip, het vakantierugzakje…………………………………………………… 37 3.7. Een jaar overdoen of overslaan………………………………………………………… 37 Verlengen…………………………………………………………………………………. 37 Versnellen…………………………………………………………………………………. 38 3.8. Externe instanties………………………………………………………………………… 38 Het zorgplatform WSNS………………………………………………………………… 38 Wie beslist over een aanvraag? ……………………………………………………….. 38 GGD……………………………………………………………………………………… 38 Schoolbegeleiding……………………………………………………………………… 39 De inspectie van het onderwijs………………………………………………………… 39 Opvoedingsondersteuning……………………………………………………………… 39 Zorgteam…………………………………………………………………………………. 39 Verwijsindex………………………………………………………………………………. 40 Andere hulpdiensten…………………………………………………………………… 40
5
3.9. 3.10. 3.11.
De veiligheid op school…………………………………………………………… 40 Begeleiding naar het voortgezet onderwijs……………………………………… 40 De schoolresultaten………………………………………………………………… 41 Eindresultaten………………………………………………………………………. 41 De uitstroom van de laatste jaren………………………………………………… 41 Tussenresultaten…………………………………………………………………… 42
4. Ouders………………………………………………………….…….. 43 Ouders en de school…………………………………………………………………………. 44 4.1. De MR…………………………………………………………………………………….. 44 4.2. De GMR…………………………………………………………………………………... 45 4.3. De Ouderraad……………………………………………………………………………. 45 De ouderbijdrage………………………………………………………………………… 46 De ouderraadsleden…………………………………………………………………….. 46 Oud papier……………………………………………………………………………….. 46 4.4. Afspraken over gescheiden ouders…………………………………………………… 47 4.5. Klachten en probleem oplossing………………………………………………………. 48 Samen problemen oplossen…………………………………………………………… 48 De klachtenregeling Onderwijsgroep Fier……………………………………………. 49 Vertrouwensinspecteur…………………………………………………………………. 50
5. De schoolorganisatie……………………………………………… 51 Verwijzing naar de jaarlijkse schoolkalender…………………………………………… 52
6
7
1. De school 1.1. Algemene informatie
8
Naam:
OBS De Lytse Terp
Adres:
P.B. Winsemiusstrjitte 51
Telefoon:
0518 471700
Email:
[email protected]
Internet:
www.obsdelytseterp.nl
Bankrekeningnummer:
t.a.v OBS De Lytse Terp RABOBANK 3426.59.340
Brinnummer:
18UL
Bestuur:
Onderwijsgroep Fier
Adres:
P. Jurjenstrjitte 8
Telefoon:
058 2539580
Bestuursnummer:
41693
9047JJ Minnertsga
9051 BS Stiens
9
1.2 De school Het schoolgebouw is in 1982 gebouwd en heeft toen de naam “De Lytse Terp” gekregen. De naam is ontleend aan de plaats waarop de school gebouwd is; op een lytse (kleine) terp. Het gebouw is goed verzorgd en ademt een gezellige en open sfeer uit. Het is overzichtelijk en bestaat uit 4 groepslokalen, een speellokaal en een onderwijs/computerplein c.q. TSO-ruimte met een goed ingericht documentatiecentrum. Er is een personeelsruimte, directieruimte, een overlegruimte. Het speellokaal doet tevens dienst als multifunctionele ruimte voor bijvoorbeeld muziek, dans en drama en voor activiteiten zoals vergaderingen, de zakelijke ouderavond etc. Het schoolgebouw ligt in een rustige omgeving. Alleen bij het halen en brengen van kinderen is het wat drukker. Op een loopafstand van 500 meter van de school liggen het gymlokaal en de sportvelden. Het aantal leerlingen schommelt momenteel rond de 60. OBS De Lytse Terp hoort met nog 18 andere basisscholen bij Onderwijsgroep Fier. Sinds 1 januari 2008 vormt Onderwijsgroep Fier het bestuur van de 19 openbare basisscholen in de gemeenten het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menaldumadeel. Samen met circa 225 personeelsleden en de ouders/verzorgers probeert de Stichting een goede bijdrage te leveren aan optimalisering van de ontwikkelingskansen van de ruim 2100 leerlingen. Het bestuur staat voor sturen op afstand en wil een toezichthoudende en bijsturende rol vervullen. Visie en beoogde resultaten zijn daarbij het primaire domein van het bestuur. De scholen worden aangestuurd door de algemene directie; algemeen directeur dhr. A. Helder en algemeen adjunct-directeur dhr. N. Koopmans.
1.3 Identiteit De Lytse Terp is een openbare school, dat betekent dat de volgende uitgangspunten richtinggevend zijn: Op een openbare school is ieder kind en iedere leerkracht welkom, ongeacht zijn of haar sociale, culturele of levensbeschouwelijke achtergrond. De openbare school leert kinderen van jongsaf aan respect te hebben voor elkaars mening of overtuiging. Er wordt actief aandacht besteed aan de overeenkomsten en verschillen tussen kinderen, zonder voorkeur voor één bepaalde opvatting. De openbare school heeft aandacht voor én biedt ruimte aan ieder kind én iedere leerkracht. Niet apart, maar samen. De openbare school maakt actief werk van de pluriformiteit die onze samenleving kenmerkt, gaat segregatie in zwarte en witte scholen tegen, draagt bij aan de integratie en stimuleert democratisch burgerschap. In het openbaar onderwijs leren kinderen van elkaar, door het actief verkennen van hun culturele, levensbeschouwelijke en economische achtergronden.
10
De openbare school brengt verschillende opvattingen bij elkaar en laat kinderen er op basis van gelijkwaardigheid over in discussie gaan. Niet om de ander te overtuigen van het eigen gelijk, maar om kritisch naar zichzelf en medeleerlingen te leren kijken. De openbare school leert kinderen waarnemen hoe verschillende achtergronden tot ander denken en handelen kunnen leiden en het leert hen vanuit dat inzicht eigen opvattingen te ontwikkelen. Als je weet wat anderen beweegt, kun je beter met elkaar samenleven. In het openbaar onderwijs leren kinderen door ontmoeting. Ook levensbeschouwing hoort daarbij; het maakt immers deel uit van onze cultuur. Op een openbare school heeft elk kind en iedere ouder recht van spreken. Iedereen doet er toe.
Missie van de Lytse Terp Groot in groei… De Lytse Terp is een school waar we er alles aan doen om, op een uitdagende manier, de beste leerresultaten uit de kinderen te halen. Wij bereiden de kinderen voor op het voor hun passende vervolgonderwijs en op het functioneren in een continu veranderende maatschappij.
Visie van de Lytse Terp We hebben vier uitgangspunten die wij gebruiken om bovenstaande doelen na te streven. Deze geven ons richting bij het maken van keuzes in ons onderwijs. We benutten de talenten van kinderen Op De Lytse Terp gaan we uit van talenten van kinderen. We willen de nadruk leggen op dát waar kinderen goed in zijn. We stimuleren kinderen hun talenten uit te bouwen. Ieder kind is ergens goed in en ieder kind vindt wel eens iets moeilijk. Door zelfvertrouwen op te bouwen, kunnen kinderen ook de lastigere klussen aan. Leerlingen leren door een actieve houding Wij zijn er van overtuigd dat kinderen met name leren door ervaringen op te doen. Dat ze geprikkeld moeten worden tot het nemen van initiatief of het samen oplossen van problemen. Door de kinderen zelf, voor een deel, invloed te laten uitoefenen op dat wat ze leren en hoe ze leren, blijven ze gemotiveerd om te leren. De leeromgeving is uitdagend en stimuleert kinderen zelf ontdekkingen op te doen.
11
Door samenwerken, door samen leren, leer je beter Om later als volwassene te kunnen deelnemen aan de samenleving moet je leren samenwerken. Ook met mensen die je niet zelf kiest. In groepen iets ontdekken of uitzoeken, elkaar uitleggen hoe het zit is niet alleen gezellig, maar ook bewezen effectief. Daarom wordt er op De Lytse Terp veel aandacht besteed aan het spelen en werken in groepjes. Meestal gaat het om leerlingen uit dezelfde klas, maar het gebeurt ook dat leerlingen van verschillende leeftijden samenwerken. Zo leren de kinderen overleggen, naar elkaar luisteren, en samen tot een oplossing te komen. Ze leren op een sociale en respectvolle manier met elkaar omgaan. Zelfstandigheid en zelfverantwoordelijk leren Ieder kind moet de kans krijgen om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Door kinderen zelfstandig en zelfverantwoordelijk te maken, leren ze zelf taken te plannen, zelfstandig problemen op te lossen en te reflecteren op wat ze doen. Ze leren elkaar te helpen en te ondersteunen. De leerkracht heeft een begeleidende rol bij het ontwikkelen van deze vaardigheden en bespreekt regelmatig met de kinderen de consequenties van de gemaakte keuzes. Het zelfstandig werken maakt het voor de leerkracht tevens mogelijk de instructie aan te passen aan de behoefte van verschillende kinderen. Op deze manier is er dagelijks ruimte om aanvullende zorg te bieden aan kinderen die dat nodig hebben. Naast deze vier uitgangspunten vinden wij de volgende aspecten ook van groot belang voor ons onderwijs: Doorgaande lijn Heel belangrijk vinden wij dat de school een duidelijke opbouw heeft, dat er een doorgaande lijn binnen ons onderwijs is. Leerstofinhoudelijk vindt er tussen de groepen afstemming plaats. Er zijn afspraken over werkvormen, gebruik van methoden en de regels die binnen onze school worden gehanteerd. Samen zijn we de school, samen zijn we verantwoordelijk voor alle kinderen. Heldere zorgstructuur Op de Lytse Terp werken we met een heldere zorgstructuur, dit is beschreven in het zorgplan en wordt gecoördineerd door de interne begeleider. We maken gebruik van het Cito leerlingvolgsysteem en methodetoetsen om de kinderen (en de groepen) hun hele schoolloopbaan nauwlettend in de gaten te kunnen houden. Op deze manier is het mogelijk achterstanden of uitval tijdig te signaleren en daar actie op te zetten. Wanneer nodig maken we gebruik van een handelingsplan, deze wordt in de groep door de groepsleerkracht uitgevoerd. Aan de instructietafel krijgen kinderen (zoveel als mogelijk) de extra instructie die ze nodig hebben, dit kan een herhaling zijn, maar ook: Uitleg vooraf, een verlengde uitleg, herhaling, verdieping, verrijking of uitleg van een aparte leerlijn. Ouders op De Lytse Terp Wij vinden de opvoeding en de groei van onze kinderen een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ouders en school. Wij zien ouders en school als partners. Beiden gaan we voortdurend op zoek naar wat het beste is voor onze kinderen. Een open communicatie is belangrijk. Op De Lytse Terp staan we open voor ouders die willen
12
meedenken over onze school. Dat kan via de MR of OR, maar ook in een individueel gesprek met leerkracht of directie. Wij investeren graag in goede sociale contacten met ouders en maken bij allerlei activiteiten gebruik van de hulp van ouders, dit gebeurt altijd op vrijwillige basis. Lerende school Onze maatschappij verandert in snel tempo. Dat betekent dat wij met ons onderwijs voortdurend proberen aan te sluiten bij deze beweging. Niet alleen kinderen leren en groeien, maar ook de leerkrachten op onze school staan open om te leren en te veranderen. Wij zorgen dat we op de hoogte zijn van nieuwe onderwijsontwikkelingen en kiezen daaruit de aspecten die bij onze visie passen. ….De Lytse Terp, groot in groei
Het bereiken van de doelen, visie en missie Een veilig en gestructureerd schoolklimaat; met respect en waardering voor elkaar. Eén zijn als team, ouders en bestuur en samen de school dragen. Gericht zijn op de ontwikkelingen in onderwijsland en inspelen op de onderwijsactualiteit. De leerkracht organiseert onderwijsleersituaties. Hij gebruikt daarvoor diverse didactische werkvormen en krachtige instructiewijzen. Bij alles is de leerkracht op zoek naar de behoefte van het kind zodat deze de beste kansen krijgt zich te ontplooien. Samen leven, samen leren. Wij zoeken steeds naar samenwerkingsvormen waarbij kinderen leren van, met en door elkaar. Eigen activiteit en inbreng van het kind moet nadruk krijgen: het kind gedreven door zijn nieuwsgierigheid, ontwikkelt zich mede door wat de leerkracht aanreikt. De leerkracht steunt het kind in zijn weg naar zelfstandigheid, ieder kind mag zichzelf zijn. Wij verwachten van de ouders dat zij de missie en visie van de school respecteren en deze zoveel mogelijk ondersteunen.
1.4. Schoolplan en andere documenten Elke school heeft naast de schoolgids een schoolplan. Hierin staat vermeld hoe de school werkt, welke leermiddelen worden gebruikt, hoe speciale zorg aan leerlingen wordt vormgegeven, wat de school wil veranderen, plannen voor de toekomst enz. Bij het samenstellen van dit plan wordt uitgegaan van de door de overheid vastgestelde kerndoelen. Het schoolplan ligt ter inzage en geldt voor de periode 2011-2015. Op school ligt ook een zorgplan ter inzage. Verder maken we elk jaar een: formatieplan met daarin de organisatie en inzet van het personeel schooljaarplan met daarin een gedetailleerde beschrijving van de jaarlijkse actiepunten schooljaarverslag daarin worden de punten uit het schooljaarplan geëvalueerd, de opbrengsten worden beschreven en beleidsvoornemens vloeien daaruit voort.
13
1.5. Hoe wordt uw kind ingeschreven? In “Nijs út eigen doarp” komt in de maand mei een oproep van beide scholen om uw kind aan te melden bij één van de basisscholen als uw kind in het daaropvolgende schooljaar 4 jaar wordt. Wanneer u hebt besloten contact op te nemen met De Lytse Terp, bieden wij u deze schoolgids aan. U kunt dan nagaan of de Lytse Terp aan uw verwachtingen en wensen voldoet. In een gesprek met de directeur van de school kunt u vragen stellen. De school wil van u graag weten of uw opvattingen over onderwijs aansluit bij de school. Ook wil men op school graag weten hoe het gaat met de ontwikkeling van uw kind, hiervoor ontvangt u een vragenlijst bij het inschrijfformulier. Bij inlevering van het inschrijfformulier en de vragenlijst beoordeelt de school of we binnen de groep waar het kind wordt geplaatst in voldoende mate goed onderwijs voor dit kind kunnen realiseren, rekening houdend met diverse factoren. In geval van een zij-instroom van een andere school wordt er gevraagd om een onderwijskundigrapport van de vorige school.
14
15
2
Ons onderwijs 2.1. De Lytse Terp, een fijne school Wij streven ernaar dat De Lytse Terp een fijne school is voor iedereen die met ons te maken heeft. Allereerst moet het een uitdagende en plezierige plek zijn voor onze leerlingen. Het moet een prettige plek zijn om te werken, waar ook de leerkrachten uitgedaagd worden om te blijven leren en te verwonderen. Verder willen we een gastvrije school zijn voor ouders en iedereen die onze school binnenstapt.
School en ouders: partners De opvoeding en de groei van onze kinderen zien wij als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ouders en school. Ouders en school zijn partners. Wij willen graag dat uw kind met plezier naar school gaat en zich thuis voelt op de Lytse Terp. Goed in je vel zitten is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen leren. Op school zullen we er dus alles aan doen om dat te kunnen bereiken. Kinderen brengen tenslotte een groot deel van de dag door op school. We streven daarom naar een goede onderlinge sfeer. De nadruk leggen we op de volgende kernwoorden: Goede communicatie tussen ouders, kinderen en leerkrachten, veiligheid en geborgenheid, betrokkenheid, verantwoordelijkheid, kwaliteit en zorg voor elkaar. Op De Lytse Terp staan we open voor ouders die willen meedenken over onze school. Dat kan via de MR of OR, maar ook in een individueel gesprek met leerkracht of directie.
2.2. Thuisgesprek tussen ouders en kind De ouders hebben de eerste verantwoordelijkheid als het gaat om normen en waarden, veilig omgaan met anderen, verkeersveilig gedrag, enz. In gesprekjes over school met uw kind hoort u soms bijzonderheden . Als u vindt dat de informatie ook belangrijk is voor de school, wilt u dan contact opnemen met de leerkracht?
2.3. Omgaan met elkaar en de school Sociaal emotionele ontwikkeling Op de Lytse Terp wordt gewerkt met de methode “Kanjertraining” De kanjertrainingen worden in alle groepen gegeven. We zorgen ervoor dat iedere week een kanjeractiviteit (les, spel, oefening) aan bod komt. Het is goed dat ouders ook iets meer weten over de achtergronden van de kanjertraining. Alleen zo is te begrijpen waar wij mee bezig zijn en kunnen we elkaar aanvullen en ondersteunen.
16
De Kanjertraining algemeen: De kanjertraining gaat er vanuit dat mensen verschillende soorten gedrag kunnen vertonen, zowel jong als oud! Je kunt je vervelend, pesterig en bazig gedragen. Dat benoemen we door te zeggen dat je "een zwarte pet" op hebt. Ook verbinden we daar een dier aan, in dit geval "de pestvogel". Je kunt je ook heel "grappig" gedragen en zorgen dat je constant de lachers op je hand hebt. Dat benoemen we door te zeggen dat je "een rode pet" op hebt. Hierbij hoort "de aap". Kinderen kunnen zich ook heel verlegen, teruggetrokken, niet assertief, soms wat "zielig" gedragen. Dan zeggen we dat je een gele pet op hebt. Hierbij hoort "het konijn". Je kunt je ook normaal, assertief, stevig gedragen en je laat je aanspreken op je gedrag: dan heb je "de witte pet" op. Hierbij hoort "de tijger". Bij de kanjertraining gaat het om twee dingen. Ten eerste dat je leert herkennen welk gedrag er is en dat kinderen leren dat je je op verschillende manieren kunt gedragen. Iedere vorm van gedrag lokt een reactie uit. We proberen kinderen hiervan bewust te maken en hen verschillende manieren van reageren aan te bieden. Daarnaast gaat het ook om groepsvorming. In een groep waarin je elkaar kent en het veilig is, zal vervelend gedrag (pestgedrag) een stuk minder voorkomen. Het doel van de kanjertraining is om kinderen te leren op een goede manier voor zichzelf op te komen en aan te geven wat ze wel en niet prettig vinden. De petten bij de kanjertraining: Bij de kanjertraining maken we gebruik van petten. Deze symboliseren een bepaalde vorm van gedrag. De witte pet: het gedrag van een kind met een witte pet is "rustig". Het kind is innerlijk beschaafd; het pest, schreeuwt en scheldt niet maar is behulpzaam en te vertrouwen. Dit kind heeft respect voor zichzelf en een ander. De zwarte pet: het gedrag van een kind met een zwarte pet op is brutaal. Het kind wil de baas zijn en doet dit om te intimideren, te manipuleren, te bedreigen of conflicten op te zoeken. De zwarte pet wil wel alles bepalen, maar nergens verantwoordelijk voor zijn. De gele pet: het gedrag van een kind met een gele pet op is onopvallend. Het kind wil niet opvallen, is bang, verlegen of stil. Het kind wil er graag bij horen, maar vindt alles eng, bedreigend en beangstigend. Door deze bange, afhankelijke opstelling kan het kind genegeerd of gepest worden. De rode pet: het gedrag van een kind met een rode pet is vaak clownesk. Het kind wil opvallen en stelt zich uitdagend op. De rode pet wil erbij horen en doet dit door stoer te doen op een vervelende manier. Kinderen met een rode pet op nemen geen verantwoordelijkheid voor wat ze doen maar wijzen snel naar een ander. Met de hier omschreven "petten" willen we geen kader geven voor al het gedrag van kinderen. Je bent geen "petje", je bent geen konijn, maar je doet op dit moment zo. "Zou je alsjeblieft je witte pet willen opdoen?" Door deze vraag geef je kinderen de mogelijkheid voor ander gedrag te kiezen. In de kanjertraining helpen we kinderen andere gedragsvarianten te ontdekken, uit te proberen, er mee te spelen. De indeling in gedragstypen is niet bedoeld om te diagnosticeren.
17
Soms kan de kanjertraining een kind niet helpen. Het kan dan zijn dat er iets ernstigs aan de hand is met het kind of rond het kind. Specialistische hulp is dan noodzakelijk. Omgaan met positieve en negatieve opmerkingen: Tijdens de studiedagen met het team eind september hebben we het ook gehad over het leren omgaan met positieve en negatieve kritiek. Op een school zitten kinderen nu eenmaal bij elkaar in een groep. Dit betekent niet dat iedereen je vriend of vriendin kan zijn, maar wel dat je met elkaar moet kunnen omgaan en kunnen samenwerken. Dit is een verschil met thuis. Thuis kun je kiezen of je wel of niet met iemand omgaat, op school kun je dat niet. Op school moet je leren omgaan met iedereen, in wisselwerking met elkaar te treden en nader tot elkaar te komen. Kinderen kunnen en willen hierbij een spiegel voorgehouden krijgen door hun groepsgenoten. We gebruiken hierbij tips. Een tip geef je aan iemand waardoor diegene zich beter kan ontwikkelen of kan veranderen. Een voorbeeld: "Ik vind jou niet zo aardig want je zegt nooit wat. Als je meer tegen me zou praten, zou ik je vast aardiger vinden." Je kunt iemand ook een schop geven. Een schop is alleen kritiek leveren waar een ander niets mee kan. Een voorbeeld: "Ik vind je niet aardig, want je kijkt altijd zo stom." Kinderen moeten leren ergernissen naar elkaar af en toe uit te spreken. Niet om elkaar te veroordelen maar met het doel van elkaar te leren en te zoeken naar een sociaal evenwicht in de groep waarbij ieder kind zich gehoord, gezien en begrepen voelt. Voor ouders is dit proces soms moeilijk te begrijpen omdat er thuis een andere situatie is dan op school. Dit heeft te maken met het feit dat er tussen kinderen die thuis met elkaar spelen een andere sociale verhouding is. Vergelijk het maar met uw eigen werk. Met collega's ga je op een andere manier om dan met je vrienden thuis. In de kanjertraining doen we vanaf groep 5 oefeningen met kinderen om te leren om te gaan met kritiek zodat kinderen hier weerbaar van worden. Daarnaast besteden we ook veel aandacht aan het durven hebben van een eigen mening. Hiervoor is het nodig dat kinderen zelfvertrouwen hebben en tegen kritiek kunnen, want als je een eigen mening hebt, kunnen anderen je daarop bekritiseren. Omgaan met conflicten Conflicten horen bij het leven. In een conflict leer je stelling te nemen, voor jezelf op te komen. Toch is het niet altijd makkelijk een conflict op te lossen. Maar al te vaak reageer je zelf op een zelfde manier terug als iemand je aanvalt. In de kanjertraining leren we kinderen hiermee om te gaan. Het is heel moeilijk je niet op de kast te laten jagen. Hoe doe je dat? Dit zijn oefeningen waar we met de kinderen mee bezig zijn. " Reageer niet steeds op narigheid, laat je niet op de kast jagen, laat je niet uitdagen tot...". Bij het oplossen van conflicten is het vaak beter naar de toekomst te kijken dan naar het verleden. Oefeningen hiervoor zijn geen droge theorieoefeningen. Ze werken pas als je er mee gespeeld hebt, ze in de praktijk hebt toegepast. Daarom doen we veel drama/speloefeningen om dit met de kinderen te oefenen. Ook proberen we ze toe te passen bij die situaties waar het mis ging. "Je hebt nu op een bepaalde manier gereageerd. Hoe had je dit anders kunnen doen?"
18
Grenzen stellen Bij de kanjertraining staan we op het standpunt dat de opvoeders (ouders/leerkrachten) de spelregels bepalen, grenzen stellen en bewaken en niet de kinderen. In de maatschappij zie je steeds meer een tendens dat het wenselijk wordt gevonden dat kinderen hun grenzen leren stellen. Dat is natuurlijk prima, maar alleen als het grenzen zijn waar een kind ook iets over te zeggen heeft. Een kind kan nu eenmaal niet zelf bepalen wat het eet, hoe laat het naar bed gaat, etc. Hiervoor heeft een kind volwassenen nodig die de grenzen voor het kind bepalen. Je kunt een kind ook best uitleggen waarom je grenzen stelt, maar het is wel nodig dat een kind die grenzen krijgt. Als kinderen geen grenzen aangeleerd krijgen, ondervinden ze geen sturing. Dit kan er toe leiden dat kinderen niet goed weten wat wel en niet gewenst gedrag is. De vijf afspraken: 1. We vertrouwen elkaar 2. We helpen elkaar 3. Niemand speelt de baas 4. Niemand lacht uit 5. Niemand doet zielig
2.4. Pestbeleid en pestprotocol Preventief In de kanjerlessen wordt aandacht gegeven aan het verschijnsel pesten, via lessen uit de methode en als de situatie er om vraagt. De leerlingen krijgen inzicht in de wijze waarop pesten ontstaat en in de ongewenste uitwerking ervan. Tweemaal per jaar wordt er een sociogram afgenomen. Hieruit kan de leerkracht concluderen hoe de sociale verhoudingen in de groep liggen en er eventueel voor kiezen om verder onderzoek te doen.
Pestprotocol Pesten komt helaas voor in onze samenleving en zal ook bij ons op school voor kunnen komen. Als het zich voordoet op OBS De Lytse Terp pakken we het probleem serieus aan. Het verschil tussen pesten en plagen Plagen is onschuldig en gebeurt veelal onbezonnen en spontaan gaat soms gepaard met humor gebeurt tijdelijk en is van korte duur de partijen zijn in principe gelijkwaardig; vaak is het één tegen één is meestal te verdragen of te verwerken
19
Pesten oogt berekend: iemand wordt bewust gekwetst of gekleineerd is duurzaam: het gebeurt herhaaldelijk, systematisch en langdurig de partijen zijn niet gelijkwaardig; er is macht bij de ene partij en onmacht bij de andere de bedoelingen van de pester zijn negatief,
