Voorbereiding op een goede opvolging van je bedrijf

Voorbereiding op een goede opvolging van je bedrijf Waarom en hoe doe je dat? Auteurs: John Geenen, Alois Dée en Niek Visscher DUTCH DREAM GROUP

CONSULTANCY • CORPORATE FINANCE • MBO • MBI

pagina 1

Inhoudsopgave 1. Onderzoek naar opvolgingsstrategie van ondernemers

3

2. Vier redenen om wél aan toekomst te werken

5

3. Aan slag met succesvolle opvolging

7

4. Meer weten?

9

Colofon 10

DUTCH DREAM GROUP


pagina 2

1. Onderzoek naar opvolgingsstrategie van ondernemers Opvolging blijkt geen voorrang te krijgen

‘Een opvolgingsstrategie creëert waarde. Eens of oneens?’ Zo startte het onderzoek van de Dutch Dream Group, waarmee wij wilden nagaan waarom weinig ondernemers zich voorbereiden op hun opvolging. Terwijl dit juist focus en inzicht geeft, en een helder kader om lastige beslissingen te nemen. Eén onderzoeksuitslag laat heel duidelijk zien dat een opvolgingsstrategie geen gemeengoed is: slechts 7% van de respondenten blijkt een plan te hebben vastgelegd. Zelfs ondernemers die verwachten binnen vijf jaar hun bedrijf over te dragen, treffen nauwelijks voorbereidingen. Zij denken er wel over na, maar komen vaak niet verder dan wensen voor hun opvolger en opbrengst. In de meeste gevallen ontbreekt dus een plan dat ook iemand anders kan uitvoeren, als de ondernemer daartoe zelf niet meer in staat is.

Tijd is nog niet rijp Veel ondernemers vinden zichzelf te jong om tijd te stoppen in hun opvolging. Op dit moment zijn zij primair bezig met ondernemen. Ze houden ervan om eigen baas te zijn en de verantwoordelijkheid te hebben. Aan een overdracht van het bedrijf dat ze hebben opgebouwd, moeten ze nu nog niet denken. Dat gebeurt pas als ze hebben besloten op korte termijn te stoppen met werken of een nieuwe uitdaging elders aan te gaan. Dan krijgt een intermediair de opdracht het bedrijf te verkopen. Hierbij voorspelt het gros van de ondernemers geen - of makkelijk op te lossen - knelpunten. Zij verwachten hun onderneming snel en tegen een goede prijs te kunnen overdragen aan een geschikte opvolger.

DUTCH DREAM GROUP


pagina 3

Nut en noodzaak ontbreken De meeste ondernemers werken elke dag keihard. Ze zijn verantwoordelijk voor alles wat er binnen hun bedrijf gebeurt: van verkoop en productie tot personeelszaken. Daarom hebben zij weinig tijd om goed na te denken over de toekomst. Laat staan om een langetermijnplanning te ontwikkelen. Vooral bedrijven die in zwaarder weer verkeren, zetten zich eerder in voor acquisitie en marketing dan voor een planning. Directe resultaten krijgen nu de voorkeur. Daarnaast is de markt waarin bedrijven opereren, zo dynamisch dat plannen onmogelijk is én inflexibel maakt. Ondernemers willen kunnen meebewegen met nieuwe kansen in de markt en ervan profiteren. Ze willen ondernemen en zelf (ad-hoc)beslissingen kunnen nemen. Managementactiviteiten zoals een langetermijnplanning, zien zij als teken van bureaucratie. Iets waar velen wars van zijn.

SAMENGEVAT: Waarom heeft opvolging geen prioriteit voor ondernemers? • • • • • • •

Te jong om met opvolging bezig te zijn Verwachtingen over toekomstige verkoop zijn (te) positief Geen tijd voor toekomst Directe resultaten krijgen voorrang boven langetermijnplanning Dynamische markt maakt plannen onmogelijk Planning zorgt voor inflexibel bedrijf Langetermijndenken staat gelijk aan bureaucratie

DUTCH DREAM GROUP


pagina 4

2. Vier redenen om wél aan toekomst te werken Van nieuwe inspiratie tot behaalde doelen 1. Zelfreflectie zorgt voor visie en nieuwe uitdagingen Nadenken over de toekomst betekent ook afstand nemen van de dagelijkse werkpraktijk. Zo ontstaat tijd voor reflectie en dat stelt ondernemers weer in staat hun kwaliteiten volledig te ontdekken en te benutten. Wat is bijvoorbeeld je toegevoegde waarde, waar ligt je passie en wat zijn je drijfveren? Maar ook: welke belemmeringen bestaan er en hoe neem je die weg? Door kritisch naar jezelf te kijken, ontstaan er nieuwe inzichten in je persoonlijkheid en gedrag. En van hieruit ontwikkel je een duidelijke visie op jezelf en je onderneming. Zo’n visie is essentieel voor iedere ondernemer, omdat het richting geeft aan de toekomst en zorgt voor samenhang. Alles wat je doet, doe je tenslotte om tot deze visie te komen. Door een doel voor ogen te hebben, krijg je daarnaast nieuwe inspiratie - en hierdoor uitdagingen - voor je onderneming. Overigens hoeft een visie geen enorme omslag te omvatten, maar het levert wel nieuwe ideeën en energie op voor je doorontwikkeling.

2. Verkoopdoelen geven houvast bij onderhandelingen Voor veel ondernemers is de verkoop van hun onderneming iets wat ze maar één keer in hun leven doen. En waarschijnlijk is dit dan ook meteen de grootste deal die ze ooit sluiten. Ondanks dat ondernemers de verkooptouwtjes in handen hebben, heeft slechts een handvol zijn doelen en prioriteiten scherp. Het gros hoopt op een hoge opbrengst, maar weet eigenlijk niet hoeveel geld nodig is voor toekomstplannen. Als ondernemers hun verkoopdoelstellingen wel vaststellen, geeft dat veel houvast bij onderhandelingen. Je kunt dan immers toewerken naar deze doelen. Omdat het praktisch onhaalbaar is om al je doelen te realiseren, zul je moeten prioriteren. Wat wil je absoluut behalen, en wat heeft minder gewicht in de onderhandelingen?

DUTCH DREAM GROUP


pagina 5

3. Opvolgingsplan met meerdere scenario’s slaagt eerder Het merendeel van de ondernemers heeft voor zichzelf al bepaald wie het bedrijf gaat overnemen. Vaak is dit een kind of een belangrijke werknemer. Maar wat als de zoon of dochter niet wil of ongeschikt blijkt? En wat als die werknemer toch besluit te vertrekken? Dan valt je opvolgingsdroom in duigen. Het is dus belangrijk een plan te hebben met meerdere scenario’s. Waarbij je mogelijke opvolgers volledig gecommitteerd zijn aan je bedrijf en visie. En waarbij die opvolgers weten dat zij bovenaan de lijst staan om het bedrijf over te nemen. Daarnaast moet elk scenario ertoe leiden dat je je verkoopdoelstellingen bereikt.

4. Proactieve zoektocht naar koper is gunstig voor doelen Het blijkt voor de meeste ondernemers geen probleem hun bedrijf over te dragen aan een koper met een grote zak geld. Ondanks dat zich in de praktijk zelden zo’n koper aandient, kiezen ondernemers er toch vaak voor dit moment af te wachten. De kans is dan echter klein dat je de ideale kandidaat vindt en dat je verkoopdoelen werkelijkheid worden. Daarom kun je beter proactief en tijdig aan de slag gaan met je bedrijfsoverdracht.

EXTRA BEWIJSLAST: Waarom zijn toekomstplannen slim om te smeden? De rekensom is simpel: hoe eerder je begint met je voorbereiding op de toekomst, hoe meer tijd en mogelijkheid je hebt om je verkoopdoelstellingen te behalen. De praktijk laat zien dat een bedrijfsoverdracht jaren in beslag kan nemen. Helemaal als er zaken op fiscaal vlak moeten worden veranderd. Verschillende nationale en internationale onderzoeken tonen aan dat bedrijven die werken met een strategische planning, succesvoller zijn dan de ondernemingen die dit niet doen. Voor het plannen van je bedrijfstoekomst is het formuleren van een visie de eerste stap. Deze visie vertaal je naar concrete doelstellingen, een strategisch plan en middelen om je doelen te bereiken. Door hieraan een planning te koppelen, vergroot je je slagingskansen verder. Zo’n gedegen voorbereiding zorgt voor een goed georganiseerd bedrijf. Je administratie is op orde en je personeel weet wat er van hen wordt verwacht. Hierdoor is je risico laag en dat maakt je aantrekkelijk voor kopers. Misschien zelfs zo aantrekkelijk dat die gedroomde koper zich uiteindelijk toch uit zichzelf meldt.

DUTCH DREAM GROUP


pagina 6

3. Aan slag met succesvolle opvolging Vier handige handvatten

1. Wees realistisch en bespreek emoties

2. Win zo veel mogelijk informatie in

Om je zo goed mogelijk voor te bereiden op je opvolging, is realisme een vereiste. Kijk met een objectieve blik naar de onderneming, zodat je haalbare doelstellingen kunt formuleren voor financiën en timing. Is de bedachte opbrengst wel reëel? En kan de bedrijfsoverdracht inderdaad binnen een jaar plaatsvinden?

Wat zijn de verschillende mogelijkheden voor opvolging? Hoe verloopt het proces precies? En waar moet je als ondernemer op letten? Het is goed om hierover informatie in te winnen. Bij de accountant, bij externe adviseurs, via websites en in boeken. Of tijdens workshops en seminars. Zulke bijeenkomsten zijn een uitstekende gelegenheid om na te denken over opvolgingswensen en om ervaringen uit te wisselen met andere ondernemers.

Maak hierbij alle emoties bespreekbaar. Heel veel ondernemers zijn emotioneel verbonden met het bedrijf dat ze eigenhandig hebben opgebouwd. Vaak verzetten zij zich tegen het idee van opvolging en gaan zij door tot het eind. Terwijl het zakelijk gezien verstandiger zou zijn het stokje over te dragen. Door die emoties te delen met familie of vertrouwenspersonen, wordt het makkelijker om lastige beslissingen te nemen over de toekomst.

Bij het verkennen van de opties voor opvolging is het belangrijk de voordelen te bekijken, maar ook zeker de nadelen. Zo kun je knelpunten tijdig wegnemen of eraan ontkomen. Overweeg je om je bedrijf over te dragen aan een manager van buitenaf (management buy-in)? Hou er dan rekening mee dat deze koper begeleiding nodig heeft en dat hij waarschijnlijk meefinanciert met een achtergestelde lening.

SUPPORT DUTCH DREAM GROUP:


Ondernemersklankbord Onze adviseurs kunnen die gesprekspartner voor je zijn. Met ons Ondernemersklankbord bieden we je een open en heldere ‘spiegel’. Tijdens een aantal intensieve - en soms confronterende - gesprekken krijg je antwoord op vragen waarmee je al lang rondloopt of die naar de achtergrond zijn verdwenen. Het geeft je eyeopeners, inspiratie en energie. Altijd aansluitend bij je drijfveren en mogelijkheden.

Workshops Ook op de agenda van de Dutch Dream Group vind je regelmatig workshops over het onderwerp ‘opvolging’. Bijvoorbeeld onze workshop Wat komt er kijken bij bedrijfsoverdracht? In een praktijkgericht programma nemen we je mee in het proces naar en tijdens een bedrijfsoverdracht. Zo kun je uiteindelijk zelf bepalen wat er speelt in jouw bedrijf en welke stappen nodig zijn.

►Meer info? Bezoek dan eens onze website.

►Meer info? Hou onze online agenda in de gaten.

DUTCH DREAM GROUP


pagina 7

3. Zorg dat je er klaar voor bent

4. Raadpleeg een onafhankelijk specialist

Als je de opvolgingsopties hebt onderzocht en je doelstellingen hebt vastgesteld, is de volgende stap: bepalen welke acties nodig zijn om je doelen te behalen. Stel jezelf daarbij twee vragen:

Voor hun financiën vertrouwen de meeste ondernemers volledig op hun accountant. Zij zien de accountant daarom ook als een goede partij om hen te begeleiden bij hun opvolging. Aan de ene kant valt hiervoor veel te zeggen. Aan de andere kant zijn bedrijfsoverdrachten niet de core business van accountants, waardoor hun ervaring op sommige punten achterblijft. Daarnaast zijn zij niet geheel onpartijdig. Door mee te werken aan de overdracht, kunnen ze tenslotte een klant kwijtraken (als de opvolger besluit een andere accountant in de arm te nemen).

1. Ben je als ondernemer klaar voor de overdracht? Vaak zijn ondernemers zo betrokken bij alle bedrijfsactiviteiten dat het onmogelijk is de boel zomaar de boel te laten. Je zult eerst taken moeten delegeren aan andere medewerkers of hiervoor extra werknemers moeten inhuren. Ook emotioneel gezien kan het lastig zijn afstand te doen van het bedrijf. Veel ondernemers zeggen dat ze zover zijn, maar bedingen uiteindelijk toch een zekere inspraak. Of zij hebben er grote moeite mee dat hun opvolger nu de verantwoordelijkheid heeft. Dit kan voor problemen zorgen en soms zelfs tot het terugtreden van de opvolger. 2. Is de onderneming klaar voor de overdracht? Misschien kan het bedrijf nu nog niet voortbestaan zonder de ondernemer aan boord. Misschien is er een reorganisatie gaande, waardoor de cijfers tijdelijk minder goed zijn. Of misschien ontbrak het de laatste tijd aan acquisitie en zitten er nu weinig orders in portefeuille. Stuk voor stuk redenen om nog even te wachten met de overdracht. Streef er eerst naar om zaken zo goed mogelijk af te hechten, zodat je je doelstellingen straks makkelijker kunt realiseren. Daarmee voorkom je dat je verkoopopbrengst een stuk lager ligt en dat je opvolger met simpele verbeteringen snelle winst kan maken. Winst die je eigenlijk zelf had moeten binnenhalen.

Overweeg eens een onafhankelijk adviseur te raadplegen, die ruime kennis en ervaring heeft met bedrijfsoverdrachten. Deze specialist kan in élke fase van het proces de juiste handvatten aanreiken. Hoe betreed je bijvoorbeeld de markt? Hoe interesseer je mogelijke kopers? En hoe wikkel je de overdracht af? Door in een vroeg stadium zo’n adviseur in te schakelen, anticipeer je op problemen. En dat verdient zich snel terug. Natuurlijk is een goede verstandhouding met de adviseur cruciaal en moet je als ondernemer altijd de controle blijven houden over het traject. Alleen dan worden je doelen realiteit en slaagt de overdracht.



Gesprekken, netwerk, workshop Met persoonlijke gesprekken, ons uitgebreide netwerk en de workshop Waardebepaling bij verkoop onderneming helpen we je om jezelf klaar te maken voor je bedrijfsoverdracht. Onze workshop laat je kennismaken met de voorbereidingen die de verkoop van je onderneming vraagt. Hierbij is waardebepaling natuurlijk belangrijk, maar vooral ook het inzicht in hoe die waardering tot stand komt.

Advies en groeiopvolging De adviseurs van de Dutch Dream Group hebben de kennis en ervaring in huis om je tijdens het hele overdrachtstraject te voorzien van de juiste tips en adviezen. Eén daarvan is: zie opvolging als iets wat persoonlijke en zakelijke waarde creëert. En ga daarmee dus tijdig aan de slag. Wij noemen dit groeiopvolging; een belangrijke groeistrategie die de prestaties van de ondernemer, het bedrijf én de opvolgers positief beïnvloedt.

►Meer info? Onze site laat de details van deze en andere workshops zien.

►Meer info? Alle ins en outs zijn te vinden op onze website.

DUTCH DREAM GROUP


pagina 8

4. Meer weten? Over ons onderzoek? Over het ontwikkelen van een gedegen opvolgingsstrategie? Of over de support van de Dutch Dream Group daarbij? Neem dan gerust contact op met:

Directeur en senior adviseur John Geenen:

Senior adviseur Alois Dée:

“Je moet in het leven kunnen dromen. Maar om zo’n droom te realiseren, moet je op sommige momenten daadkrachtig optreden. Dat zul je als ondernemer onherroepelijk herkennen. Mijn missie als directeur en adviseur bij de Dutch Dream Group is om je te helpen je dromen te verwezenlijken. Bijvoorbeeld bij de overdracht van je onderneming. Dat doe ik altijd professioneel, onafhankelijk en op maat gesneden. Met hoogwaardige kwaliteit en service.”

“Een bedrijf verkopen is een ingewikkeld proces, met veel hobbels, valkuilen, hoogteen dieptepunten. De meeste ondernemers zijn ras-optimisten en doorzetters. Met zo’n basishouding is deze vraag dus eenvoudig te beantwoorden: zit je in een dal óf sta je aan de voet van de berg? Als betrouwbaar en deskundig gids begeleid ik je graag in die - soms moeizame - tocht naar de top.”

Telefoon: 06-27 08 55 54 Mail: [email protected]

Telefoon: 06-27 08 55 67 Mail: [email protected]

DUTCH DREAM GROUP


pagina 9

Colofon

Bezoekadressen: Velperplein 8 6811 AG Arnhem Science Park 402 1098 XH Amsterdam Correspondentieadres: Dutch Dream B.V. Postbus 60055 6800 JB Arnhem Telefoon: 088-355 14 00 Mail: [email protected] Website: www.dutchdreamgroup.nl

DUTCH DREAM GROUP


pagina 10

Voorbereiding op een goede opvolging van je bedrijf

Recommend Documents