vooraf: voetnoot pagina 12 wit maken
Programmabegroting 2008
Grave, september 2007
Pagina 2
Pagina 3
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 4 Aanbiedingsbrief...................................................................................................................................... 6 1. ALGEMEEN......................................................................................................................................... 9 1.1 Vooraf ................................................................................................................................................ 9 1.2. Samenstelling college burgemeester en wethouders .................................................................... 11 1.3 Organigram...................................................................................................................................... 12 1.4 Beleidssamenvatting ....................................................................................................................... 13 2. BELEIDSBEGROTING...................................................................................................................... 28 2.1 Programmaplan ............................................................................................................................... 28 PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING .............................................................................. 32 Deelprogramma 1.1 brandweer............................................................................................................. 33 Deelprogramma 1.2 openbare orde en veiligheid ................................................................................. 35 Deelprogramma 1.3 integrale handhaving ............................................................................................ 37 PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING................................................................................. 39 Deelprogramma 2.1 natuur- en groenbeheer........................................................................................ 41 Deelprogramma 2.2 verkeer en vervoer................................................................................................ 43 Deelprogramma 2.3 volkshuisvesting ................................................................................................... 44 Deelprogramma 2.4 leefbaarheid kernen en wijken.............................................................................. 45 PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG .................................................... 47 Deelprogramma 3.1 jeugd en jongeren................................................................................................. 49 Deelprogramma 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid.. 51 Deelprogramma 3.3 minimabeleid ........................................................................................................ 54 Deelprogramma 3.4 onderwijs .............................................................................................................. 55 Deelprogramma 3.5 ouderen................................................................................................................. 57 Deelprogramma 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport............................................. 58 Deelprogramma 3.7 subsidiebeleid....................................................................................................... 61 PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE............... 63 Deelprogramma 4.1 economische aangelegenheden .......................................................................... 64 Deelprogramma 4.2 toerisme en recreatie............................................................................................ 66 PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING........................................................ 69 Deelprogramma 5.1 milieu .................................................................................................................... 70 Deelprogramma 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting.......................................................................... 72 Deelprogramma 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren................................................................ 75 Deelprogramma 5.4 monumentenbeleid ............................................................................................... 76 PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE ......................................... 78 Deelprogramma 6.1 publieke dienstverlening ....................................................................................... 79 Deelprogramma 6.2 communicatie ....................................................................................................... 80 PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING .................................... 83 Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering...................................................................................................... 85 Deelprogramma 7.2 belastingen ........................................................................................................... 89 Deelprogramma 7.3 financiën ............................................................................................................... 91 Deelprogramma 7.4 ontwikkeling bestuursstijl ...................................................................................... 93 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN..................................................... 96
Pagina 4
2.2 Paragrafen....................................................................................................................................... 97 Paragraaf lokale heffingen..................................................................................................................... 98 Paragraaf weerstandsvermogen ......................................................................................................... 107 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.............................................................................................. 110 Paragraaf financiering ......................................................................................................................... 117 Paragraaf bedrijfsvoering .................................................................................................................... 120 Paragraaf verbonden partijen.............................................................................................................. 124 Paragraaf grondbeleid ......................................................................................................................... 135 3. FINANCIËLE BEGROTING............................................................................................................. 141 3.1 Overzicht baten en lasten en toelichting ....................................................................................... 141 Overzicht van baten en lasten............................................................................................................. 141 Budget incidenteel ............................................................................................................................... 142 Stelposten............................................................................................................................................ 147 3.2 Uiteenzetting van de financiële positie en toelichting.................................................................... 148 4. BIJLAGEN ....................................................................................................................................... 150 4.1 Kerngegevens ............................................................................................................................... 151 4.2 Landelijke wetgeving ..................................................................................................................... 154 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten ........................................................................................ 157 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten..................................................................................... 158 4.5 Reserves ....................................................................................................................................... 160 4.6 Voorzieningen................................................................................................................................ 162 4.7 Leningen u/g en o/g....................................................................................................................... 164 4.8 Tarieven......................................................................................................................................... 165 4.9 Algemene uitkering........................................................................................................................ 166 4.10 Subsidierelaties ........................................................................................................................... 168 4.11 Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten .................................................... 170 4.12 Niet gehaalde financiële ontwikkelingen ..................................................................................... 177 4.13 Structuur begrotingen .................................................................................................................. 179 4.14 Afkortingenlijst ............................................................................................................................. 180 4.15 Begrippenlijst ............................................................................................................................... 182 Colofon ................................................................................................................................................ 185 RAADSBESLUIT ................................................................................................................................. 187
Pagina 5
Aanbiedingsbrief
Aanbiedingsbrief Geachte leden van de raad, Inleiding Hierbij bieden wij u de programmabegroting 2008 aan. Een begroting die gebaseerd is op het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' (BBV). Als gevolg van het dualisme concentreert u zich op de kaderstellende en controlerende taak. Ter ondersteuning hiervan dient de programmabegroting, waarin per programma de gelden worden toegewezen en geautoriseerd. Vanuit het oogpunt van transparantie zijn wij voorstander van gelijkblijvende (deel)programma's gedurende de zittingsperiode van de raad. U heeft aangegeven, voor deze tweede programmabegroting in de raadsperiode 2006-2010, om de (deel)programma's te handhaven, zoals deze ook in de programmabegroting 2007 vermeld waren. Dit betekent dat ook deze programmabegroting 2008 is ingedeeld in zeven programma's en verder onderverdeeld in zesentwintig deelprogramma's. Op grond van de financiële verordening gemeente Grave, ook wel artikel 212-verordening genoemd, worden de budgetten overigens alleen op programmaniveau vastgesteld. Wijzigingen Elk jaar willen wij bij de programmabegroting een verbeterpunt doorvoeren in de begroting. Voor een totaaloverzicht van alle wijzigingen verwijzen wij u naar het eerste onderdeel '1.1 Vooraf' van deze programmabegroting vanaf pagina 9. Een belangrijke wijziging is dat we vanaf 2008 werken met drie begrotingen. Voor de raad is dit de programmabegroting. Hierin wordt de visie/missie/politieke agenda van de raad vertaald in programma's, al dan niet voorzien van effect-indicatoren. In de programmabegroting 2008 is deze vertaalslag nog niet (helemaal) gemaakt, omdat dit ook samenhangt met de uitkomsten van het project 'Grave 2020'. De programmabegroting wordt vanaf volgend jaar doorontwikkeld tot een strategisch document. Over deze doorontwikkeling en de concrete invulling van de programmabegroting willen wij in de eerste helft van 2008 met u van gedachten wisselen. Voor het college van burgemeester en wethouders is dit de productenraming. Deze is anders van opzet dan voorgaande jaren, namelijk op beleidsproduct-/portefeuilleniveau en is minder gedetailleerd dan de productenraming op beheersproductniveau, zoals voorgaande jaren het geval was. De productenraming wordt doorontwikkeld tot een document op het tactische niveau, waarin het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') vertaald wordt naar beleidsproducten/portefeuilles. Als laatste hebben we de budgetbegroting voor het managementteam. Dit document bevat alle uren en middelen op het operationele niveau. Wat gaan we concreet per beheersproduct doen, onderbouwd met beleidsgrondslagen, aantallen en urenbesteding. Voor een schematisch overzicht van de onderlinge samenhang tussen deze drie begrotingen verwijzen wij u naar bijlage 4.13 op pagina 179. Een andere wijziging is dat wat we in 2008 gaan doen (intensivering bestaand beleid en het nieuwe beleid) meer op hoofdlijnen is beschreven en niet op het laagste niveau (per zogenaamde kostensoort, zoals ook vermeld was in de voormalige productenraming). Ook zijn de bijlagen uitgebreid (extra bijlagen subsidie-relaties en algemene uitkering toegevoegd en de inhoud van enkele bijlagen is uitgebreid). Met deze wijzigingen hebben wij geprobeerd weer een betere invulling te geven aan de beoogde doelstelling van de programmabegroting als belangrijkste beleidsinstrument (dan wel een van de belangrijkste), te weten dat u met meer inzicht en op een heldere wijze de kaders (op hoofdlijnen) kunt stellen voor het komende begrotingsjaar, inclusief de meerjarenplanning.
Wat is wel en wat is niet verwerkt in deze begroting? Wel verwerkt zijn (uiteraard onder voorbehoud van goedkeuring door de gemeenteraad): a. De financiële consequenties van het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zoals dat door u is vastgesteld op 22 augustus 2006; b. Begrotingswijzigingen tot en met de maand augustus 2007 (alleen structurele mutaties); c. De bevindingen zoals gesteld in de junicirculaire 2007;
Pagina 6
Aanbiedingsbrief
d. De resultaten van de reeds vorig jaar vastgestelde herziene beheerprogramma's; e. De uitkomsten van de bestuursrapportage 2007. De ontwikkelingen die structureel doorwerken naar 2007 en volgende jaren zijn opgenomen bij de diverse deelprogramma's. De financiële mutaties die, op voorstel van het college, het niet hebben gehaald wegens onvoldoende middelen, zijn vermeld in bijlage 4.12 op pagina 177. Deze mutaties zijn wel als structurele last opgegeven in 2007, maar werken in deze programmabegroting financieel niet door naar 2008 en volgende jaren. Uiteraard kunt u een andere keus maken; f. Het voorgestelde nieuw beleid dan wel intensivering bestaand beleid vanaf 2008. Ook hier geldt dat voorstellen die, op voorstel van het college, het niet hebben gehaald, zijn vermeld in bijlage 4.12. Ook hier bent u vrij om een andere keuze te maken dan is voorgesteld; g. De voorgestelde trendmatige verhoging van 4% van de belastingen en de bevindingen zoals gesteld in de rapportage over de kostendekkendheid van de leges (zie voor meer informatie de paragraaf lokale heffingen vanaf pagina 98). Niet verwerkt is: h. De uitkomst van de septembercirculaire 2007. Deze was nog niet voorhanden op het moment dat de begroting (ambtelijk) technisch gereed moest zijn. De uitkomsten van de septembercirculaire worden u afzonderlijk aangeboden (vóór de raadsvergadering van 6 november 2007). Naar aanleiding van deze uitkomsten kan hieruit een begrotingswijziging voortvloeien. Financiën Zoals u in deze programmabegroting kunt lezen, is het begrotingssaldo niet structureel sluitend. Dit geldt zowel voor 2008 als voor de meerjarenplanning 2009-2011. Op grond van artikel 189 Gemeentewet bent u evenwel verplicht om er op toe te zien dat de begroting sluitend is. Wij doen u een voorstel om de begroting voor 2008 sluitend te presenteren, namelijk door een onttrekking uit de algemene reserve ter hoogte van (afgerond) € 810.000, waarvan € 84.000 voor de dekking van het structurele saldo en € 726.000 voor de dekking van het incidentele saldo. Gebleken is, dat het op dit moment onverantwoord dan wel onmogelijk is, om met dit voorstel ook de meerjarenplanning (structureel) sluitend te krijgen, temeer omdat het niet is toegestaan om de begroting meerjarig structureel sluitend te maken met incidentele middelen (en reserves worden beschouwd als incidentele middelen). Na ambtelijk overleg met de provincie is het toegestaan om de begroting voor 2008 met incidentele middelen sluitend te maken dan wel vast te stellen en de meerjarenplanning in zijn geheel niet sluitend te presenteren, onder de voorwaarde dat u als raad zich bezint op de mogelijkheid om vanaf 2009 wel een sluitende begroting te presenteren. Aangegeven is dat u de intentie uitspreekt om in het kader van het project 'Grave 2020' een (kern)takendiscussie te voeren. Een eerste aanzet van deze discussie ontvangt u in december van dit jaar nog. Dit betreft dan de eerste fase van het project, zijnde de inventarisatie van alle gemeentelijke taken gespecificeerd naar onder andere wettelijk, juridisch afdwingbaar en autonoom beleid, inclusief de bijbehorende budgetten. Wij vinden de (kern)takendiscussie nu geen vrijblijvendheid meer, maar beschouwen dit als onvermijdelijk om voor de komende jaren tot een structureel sluitende begroting te komen. Samenvatting Om de volledige programmabegroting te lezen kost de nodige tijd. Daarom hebben wij een beknopte beleidssamenvatting opgenomen, waarin de belangrijkste ontwikkelingen per (deel)programma zijn 1 vermeld . Door het lezen van deze beleidssamenvatting heeft u een goed beeld van de laatste ontwikkelingen en de beleidsvoornemens voor 2008. Deze beleidssamenvatting kunt u vinden in onderdeel '1.4 Beleidssamenvatting' vanaf pagina 13. Voor meer informatie kunt u dan terecht bij de diverse deelprogramma’s of in de productenraming die als achtergrondinformatie voor u ter inzage ligt. Verdere procedure Zoals gebruikelijk vermelden wij de verdere procedure met betrekking tot de behandeling en besluitvorming van deze programmabegroting 2008. Zie hiervoor tabel 1 op de volgende pagina.
1 De teksten uit de beleidssamenvatting komen terug bij de inleidingen op de diverse programma's
Pagina 7
Aanbiedingsbrief
Tabel 1: Data behandeling en besluitvorming programmabegroting 2008
1.
2.
3. 4. 5.
Actie Inleveren algemene beschouwingen uiterlijk 08.00 uur alléén bij de griffier *), digitaal per e-mail:
[email protected] Toezenden (digitaal en analoog) van de verzamelde algemene beschouwingen aan de overige raadsleden, collegeleden en mt, uiterlijk 15.00 uur Opstellen en vaststellen repliek op de algemene beschouwingen Toezending repliek aan raadsfracties Behandeling en besluitvorming begroting 2008
Door Raadsfracties
Periode week 42
Uiterste datum dinsdag 16 oktober 2007
Griffier
week 42
dinsdag 16 oktober 2007
College
week 42 en 43
dinsdag 23 oktober 2007
College Raad
week 43 week 45
vrijdag 26 oktober 2007 dinsdag 6 november 2007
*) aandachtspunt verzenden algemene beschouwingen per e-mail: Om, in tegenstelling tot voorgaande jaren, te voorkomen dat alle betrokkenen meerdere exemplaren (of meerdere versies) krijgen van de algemene beschouwingen als u zelf "iedereen" gaat e-mailen, verzoeken wij u met klem om uw definitieve versie van de algemene beschouwingen alléén bij de griffier in te leveren. Van hieruit worden de algemene beschouwingen integraal verspreid, zodat alle betrokkenen op hetzelfde moment, dezelfde informatie krijgen.
Tot slot wensen wij u veel succes bij de voorbereiding van de behandeling van de begroting en de algemene beschouwingen. Grave, 25 september 2007 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GRAVE; De secretaris, De burgemeester, mr. W. van de Giessen W.J.G. Delissen-van Tongerlo
Pagina 8
ALGEMEEN
Vooraf
1. ALGEMEEN Dit hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: 1.1 Vooraf 1.2 Samenstelling college burgemeester en wethouders 1.3 Organigram 1.4 Beleidssamenvatting
1.1 Vooraf Deze programmabegroting 2008 is qua opzet op een aantal onderdelen gewijzigd ten opzichte van de programmabegroting van vorig jaar. Hieronder volgt een opsomming van deze wijzigingen. Procedureel / administratief Wijziging doorbelasting: Met ingang van 2008 is een verdere administratieve vereenvoudiging aangebracht 2. Het doorbelasten van de kosten van bedrijfsvoering naar de programma's is grotendeels afgeschaft. Het doorbelasten van kosten is alleen zinvol bij het berekenen van kostprijzen. De programmabegroting is primair niet bedoeld voor het berekenen van kostprijzen. Alleen in die gevallen waarin kosten verhaald kunnen worden (bijvoorbeeld de kosten van de riolering middels rioolheffing) worden de kosten doorbelast. Alle andere bedrijfsvoeringskosten, zoals personeel, huisvesting, ict en facilitaire dienstverlening, komen tot uiting in deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering, zodat in één oogopslag duidelijk is, wat bedrijfsvoering kost. Deze kosten zijn op korte termijn ook nauwelijks te beïnvloeden. Door deze wijziging treden de volgende effecten op: een transparanter beeld wat bepaalde (deel)programma’s sec kosten (exclusief overhead), een betere aansluiting tussen begroting en jaarrekening vanwege het ontbreken van doorbelastingsverschillen en minder administratieve werkzaamheden. Uiteraard binnen het kader 'BBV-proof' en 'budgettair neutraal'. Boekwerk / lay-outtechnisch Toegevoegd: a. Beleidsproducten; Bij de inleiding per programma is conform vorig jaar vermeld in welke deelprogramma's het programma is onderverdeeld. De deelprogramma's volgen steeds na elke programma-inleiding. Toegevoegd is uit welke beleidsproducten 3 het programma is opgebouwd dan wel in welke beleidsproducten het programma is onderverdeeld. De beleidsproducten komen terug in de productenraming ten behoeve van het college van burgemeester en wethouders. Deze productenraming ligt, zoals reeds eerder vermeld, voor u ter inzage als achterliggende informatie voor de programma's. Deze onderverdeling in beleidsproducten was overigens vorig jaar juist komen te vervallen. Toen bestonden de beleidsproducten uit ambtelijke taakvelden waar bestuurlijk weinig mee gedaan werd. Door het benoemen van beleidsproducten die een relatie hebben met de bestuurlijke taakvelden (portefeuilles) ontstaat een duidelijke koppeling tussen de programma’s en de beleidsproducten. De samenhang tussen de programma's en de beleidsproducten vindt u ook terug in bijlage 4.11 vanaf pagina 170. b. Bijlagen; Er zijn twee bijlagen toegevoegd. Een overzicht van alle integratiesubsidie-relaties (voormalige SKP-relaties) (zie bijlage 4.10 vanaf pagina 168) en een overzicht van de berekening van de algemene uitkering die toch goed is voor 35% van de totale inkomsten (zie bijlage 4.9 op pagina 166). Gewijzigd: c. Gemeentelijk beleidskader; Dit onderdeel is aangepast conform het door u op 18 september 2007 vastgestelde normenkader. Alle "oude" regelingen zijn vervallen en de nieuwe regelingen van 2007 zijn toegevoegd. De nog vast te stellen verordeningen ná 18 september 2007 (bijvoorbeeld de belastingverordeningen van december 2007) zijn uiteraard nog niet vermeld. d. Wat gaan we in 2008 (extra) doen?; 2 In de programmabegroting 2007 was het rentebeleid al vereenvoudigd. 3 De beleidsproducten zijn grotendeels gelijkgesteld aan de portefeuilles zoals vermeld in paragraaf 1.2.
Pagina 9
ALGEMEEN
Vooraf
Bij dit onderdeel is de gedetailleerde tabel komen te vervallen en is het nieuwe beleid (dan wel de intensivering van het bestaande beleid) meer op hoofdlijnen vermeld. De gedetailleerde mutaties komen tot uiting in de budgetbegroting ten behoeve van de ambtelijke organisatie. e. Bijlagen; Drie bijlagen zijn gemuteerd, namelijk de staat van investeringen en kapitaallasten (zie bijlage 4.4 vanaf pagina 158) en de staten van reserves en voorzieningen (zie bijlagen 4.5 en 4.6 vanaf respectievelijk pagina 160 en pagina 162. Wat hetzelfde is gebleven zijn dat lasten of minder baten als positief bedrag wordt weergegeven en baten of minder lasten als negatief bedrag.
Pagina 10
ALGEMEEN
Samenstelling college b&w
1.2. Samenstelling college burgemeester en wethouders mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo, Burgemeester Portefeuille Openbare orde en veiligheid, Integrale handhaving, Brandweer, Burgerjaarverslag, Beleidscoördinatie en integriteit, Voorlichting en representatie, Personeel, Burgerzaken, Publieksbalie. Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 1.1 Brandweer 1.2 Openbare orde en veiligheid 1.3 Integrale handhaving 6.1 Publieke dienstverlening 6.2 Communicatie 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl G.J. (Hans) Bos, 1e loco-burgemeester Portefeuille Financieel beleid en beheer, Controlling en bedrijfsvoering, Economische zaken en werkgelegenheid, Toerisme en recreatie, Informatisering en automatisering. Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 4.1 Economische aangelegenheden 4.2 Toerisme en recreatie 7.1 Bedrijfsvoering 7.2 Belastingen 7.3 Financiën H.P.M. (Harry) Opsteegh, 2e loco-burgemeester Portefeuille Sociale zaken, Welzijn en zorg, Werkgelegenheid, Wet maatschappelijke ondersteuning (voorheen Wet voorzieningen gehandicapten), Sport, Onderwijs en educatie, Wijk- en buurtbeheer, Gezondheidszorg, Doelgroepenbeleid, Reconstructie, Kunst en Cultuur (m.b.t. educatie, bibliotheek, structurele subsidieverstrekkingen en festivals). Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 2.4 Leefbaarheid wijken en kernen 3.1 Jeugd en jongeren 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.3 Minimabeleid 3.4 Onderwijs 3.5 Ouderen 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 3.7 Subsidiebeleid J.J.E. (Jacques) van Geest, 3e loco-burgemeester Portefeuille Ruimtelijke ontwikkeling, Water, Monumentenzorg, Beheer openbare ruimte, Milieu, Verkeer (inclusief taxihopper), Volkshuisvesting, Grondzaken, Kunst en Cultuur (m.b.t. inrichting stadhuis, adviesgroepen, startnotitie en incidentele subsidieverzoeken). Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 2.1 Natuur- en groenbeheer 2.2 Verkeer en vervoer 2.3 Volkshuisvesting 5.1 Milieu 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren 5.4 Monumentenbeleid
Pagina 11
ALGEMEEN
Organigram
1.3 Organigram Voor het jaar 2008 ziet de gemeentelijke organisatie er als volgt uit:
Gemeenteraad
Griffier
Burgemeester en wethouders
Gemeentesecretaris Afd. Bedrijfsvoering (BV)
cluster CBO
cluster PZ
cluster IZ/ICT
Controller (CT)
cluster FBB
Veiligheidsbureau (VB)
cluster WZB
Afd. Inwoners en Zorg (I&Z)
cluster WO
cluster BUZ
cluster SZ
Afd. Ruimte en Wonen (R&W)
cluster PB
cluster ROW
cluster BWZ
cluster CCT
cluster MIL
cluster BMB
cluster PJB 4)
cluster HV
Schema 1: Organigram gemeente Grave
De betekenis van de afkortingen vindt u terug in bijlage 4.14 op pagina 180. deze voetnoot laten staan t.b.v. organigram 4 (bij definitieve versie wit maken))
4 Deze cluster maakt onderdeel uit van de gemeentelijke organisatie gedurende de looptijd van de pilot "Bouwen binnen strakke contouren" tot mei 2008.
Pagina 12
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
1.4 Beleidssamenvatting Inleiding Grave leeft... De programmabegroting 2008 is de tweede begroting van de raad in zijn nieuwe samenstelling.
Door de huidige raad is voor een periode van vier jaren het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') vastgesteld op 22 augustus 2006. De belangrijkste speerpunten uit dit bestuursakkoord zijn: y een veilig Grave; y een goed woon- en leefklimaat voor iedereen; y een realistische wmo; y minder regels (paarse krokodil); y bevordering van een goed ondernemingsklimaat; y bevordering toerisme en recreatie; y opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking; y bevordering 'Samen en toch apart' (SETA).
Zetelverdeling gemeenteraad 2006-2010 SP (2)
3DP (2)
VVD (3)
PvdA (2)
CDA (3)
LPG (3)
Daarnaast is een zevental onderwerpen benoemd, gerelateerd aan de programma's (zie cijfers tussen haakjes), met een (middel)langetermijnvisie, die nader uitgewerkt zijn in concrete doelstellingen. De onderwerpen zijn: y duurzaam ruimtelijke ontwikkeling (P5); y openbare orde en veiligheid (P1); y voorzieningen, sociale samenhang en wijk- en buurtbeheer (P3); y economie, toerisme en recreatie (P4); y publieke dienstverlening en communicatie (P6); y financiën en bedrijfsvoering (P7); y woon- en leefomgeving (P2). De speerpunten en onderwerpen/doelstellingen zijn verwerkt bij de diverse (deel)programma's. Vanaf de volgende pagina volgt een beknopte samenvatting van de programmabegroting 2008 met de belangrijkste beleidsmatige aandachtspunten.
Pagina 13
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Wat ontvangen we aan middelen? Inkomstenbron Algemene uitkering Belastingen Renteopbrengsten Subsidies Overige baten Totaal
Bedrag * € 1.000 8.680 4.045 906 3.564 7.497 24.692
Overige baten (31%) Algemene uitkering (35%)
Subsidies (14%) Belastingen (16%) Rente-opbrengsten (4%)
En waar geven we het aan uit?
1 Veiligheid en handhaving (2%) Winstbestemming (4%)
3 Voorzieningen en sociale samenhang (29%)
7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering (41%)
Uitgavenbron Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Winstbestemming Totaal
Bedrag * € 1.000 513 1.694 7.144 138 3.819 186 10.208 990 24.692
% 2% 7% 29% 1% 15% 1% 41% 4% 100%
2 Woon- en leefomgeving (7%)
6 Publieke dienstverlening en communicatie (1%)
4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie (1%) 5 Duurzame ruimtelijke ontw ikkeling (15%)
En wat houden we over? € 24.692.000 -/- € 24.692.000 = € 0
Pagina 14
% 35% 16% 4% 14% 31% 100%
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Hieronder volgen per programma de belangrijkste (beleidsmatige) ontwikkelingen.
Programma 1 Veiligheid en handhaving Portefeuillehouder: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 1.1 brandweer; 1.2 openbare orde en veiligheid; 1.3 integrale handhaving.
Inleiding Veiligheid bestaat uit fysieke en sociale veiligheid. Het woon- en leefklimaat wordt voor een groot deel bepaald door de mate waarin de burgers zich veilig voelen. Het welbevinden van de burger hangt nauw samen met de aantasting hiervan. Daar waar de aantasting leidt tot een onacceptabele of ongewenste situatie zal gehandhaafd worden, waarbij het uitgangspunt is dat dit integraal gebeurt, met inachtneming van rechtszekerheid, rechtmatigheid en rechtvaardigheid. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is als speerpunt opgenomen: "1. een veilig Grave". Wij vinden het van belang dat Grave een veilige en schone stad is om in te wonen en te verblijven. Dit kan nader uitgelegd worden als een veilig Grave voor alle inwoners én bezoekers. Nadruk hierbij ligt op het voorkomen dan wel beheersen van onveilige situaties. Dat dit een speerpunt van het college is, komt tot uitdrukking bij de nota Integrale Veiligheid die u de afgelopen periode heeft vastgesteld. In deze nota wordt op een integrale wijze aangegeven hoe veilig wij Grave vinden, wat er moet verbeteren, hoe we dat willen doen en wie ons daarbij gaan helpen. Veilig wonen en leven vergt samenwerken aan veiligheid. Deelprogramma's In deelprogramma 1.1 staat de 'brandweer' centraal. Deze speelt niet alleen een rol bij brand en ongevallen, maar is ook zeer prominent aanwezig bij rampen en crisisbestrijding. Goed materiaal, gemotiveerd en geoefend personeel zijn daarbij onontbeerlijk. Regionale samenwerking wordt steeds intensiever en verder uitgewerkt. Vanaf 1 juli 2008 zal de districtelijke brandweer Land van Cuijk een feit zijn. Binnen deze samenwerking worden de landelijke ontwikkelingen om te komen tot één veiligheidsregio meegenomen. Voor wat betreft deelprogramma 1.2 'openbare orde en veiligheid' staat integrale veiligheid hoog in ons vaandel. Hierin komt de samenhang tot uiting tussen de verschillende beleidsterreinen en vooral in een goede afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn in de veiligheidsketen, van burgers, gemeentelijke opsporingsambtenaren, politie, brandweer, maar ook inspectiediensten tot het bestuur aan toe. Concreet voor 2008 gaan we over tot het uitvoeren van een veiligheidsscan. Hierdoor krijgen wij een goed beeld van wat de burger vindt en voelt van de veiligheid in zijn of haar (directe) omgeving. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze veiligheidsscan kunnen dan concrete acties volgen om de veiligheid of het veiligheidsgevoel te verbeteren. Ook bij deelprogramma '1.3 integrale handhaving' draagt een rechtvaardig handhavingsbeleid bij aan het veiligheidsgevoel. De huidige handhavingsnota levert knelpunten op. Het aantal bekende overtredingen kan niet worden aangepakt binnen de huidige ambtelijke capaciteit. Daarnaast rijst steeds vaker de vraag of we de "goede" zaken aanpakken. Dit is dan ook de reden om de huidige handhavingsnota te evalueren en te komen tot een nieuw beleid, dat in 2008 tot uitvoering kan worden gebracht. Ook is door een integraal handhavingsbeleid veel winst te behalen, waarbij aspecten van bouwen en wonen, milieu, gebruiksvergunningen en dergelijke op een samenhangende wijze worden benaderd en uitgevoerd. Producten Programma 1 Veiligheid en handhaving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Brandweer; - Integrale handhaving; - Openbare orde veiligheid.
Pagina 15
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
budget 2008
400.000 300.000 Lasten 200.000
Baten
100.000 0 1.1
1.2
1.3
deelprogram m a
Deelprogramma 1.1 brandweer 1.2 openbare orde en veiligheid 1.3 integrale handhaving Totaal
Lasten
Baten
Saldo
351.000 120.000 42.000 513.000
39.000 17.000 62.000 118.000
312.000 103.000 -20.000 395.000
Programma 2 Woon- en leefomgeving Portefeuillehouders: J.J.E. (Jacques) van Geest (2.1, 2.2 en 2.3) en H.P.M. (Harry) Opsteegh (2.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 2.1 natuur- en groenbeheer; 2.2 verkeer en vervoer; 2.3 volkshuisvesting; 2.4 leefbaarheid kernen en wijken.
Inleiding De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is in hoge mate bepalend voor het woongenot van de inwoners van Grave. De kwaliteit van die omgeving, die we ook wel aanduiden als openbare ruimte, wordt niet alleen bepaald door de uitstraling en het niveau van plantsoenen, bestratingen, banken en overig straatmeubilair. Minstens zo belangrijk is de aanwezigheid van allerlei voorzieningen, zoals winkels, een gemeenschapshuis en sportvoorzieningen. Ook het verenigingsleven en een gevarieerd woningaanbod zijn van belang als het gaat om de manier waarop de leef- en woonomgeving wordt ervaren en gewaardeerd. Het programma woon- en leefomgeving vertoont dan ook een grote interne samenhang en kan om die reden ook niet los worden gezien van overige programma's, zoals ‘Veiligheid en handhaving’, ‘Voorzieningen en sociale samenhang’ en ‘Duurzame ruimtelijke ontwikkeling’. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is voor dit programma het volgende speerpunt opgenomen: "2. een goed woon- en leefklimaat voor iedereen"; Grave moet een plaats blijven waar het prettig is om te wonen voor iedereen, ook voor de meer kwetsbare groepen in onze samenleving. Deelprogramma's Binnen het programma is onderscheid gemaakt in een viertal deelprogramma's.
Pagina 16
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Het deelprogramma 2.1 ‘Natuur- en groenbeheer’ borduurt voort op het landschapsbeleidsplan en het reconstructieplan. Dit houdt concreet in het beheer (instandhouding en renovatie) en omvorming van het openbaar groen. Bij 2.2 ‘Verkeer en vervoer’ gaat het onder meer om beheer en instandhouding van het huidige kwaliteitsniveau, de aanleg van nieuwe parkeervoorzieningen waar dat nodig is en vooral over verkeersveiligheid. Onder de noemer van 'Duurzaam veilig' is wijkgericht een aantal plannen ontwikkeld die verspreid over een aantal jaren voorzien in de aanleg van drempels, punaises en andere veiligheidsverhogende maatregelen. Een en ander met gebruikmaking van de ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan met de afgewikkelde en in uitvoering zijnde fases. Het deelprogramma 2.3 ‘Volkshuisvesting’ omvat zowel onderzoek naar de woningbehoefte als de daadwerkelijke daarop gebaseerde realisatie van woningen. Enerzijds door de ontwikkeling van bouwlocaties, anderzijds door het maken van prestatieafspraken met Woonmaatschappij Maasland. Dit deelprogramma heeft tijdelijk een sterke relatie met deelprogramma 5.3 'Bouwen binnen strakke contouren. Bij het deelprogramma 2.4 ‘Leefbaarheid in kernen en wijken’, tenslotte, staat centraal het voornemen uit het raadsprogramma om onze inwoners actiever te betrekken bij de totstandkoming en uitvoering van het gemeentelijke beleid. Het overleg met de wijk- en dorpsraden wordt steeds meer afgestemd op hun behoefte. De wijkcoördinator gaat ook naar de wijken toe. Hierbij wordt hij vergezeld door collega's die deskundig zijn op het gebied waar de wijk- en dorpsraden vragen over hebben. Ook worden ze geïnformeerd over zaken die in voorbereiding zijn. Op deze wijze wordt steeds meer maatwerk geleverd. Producten Programma 2 Woon- en leefomgeving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beheer openbare ruimte; - Reconstructie; - Verkeer; - Volkshuisvesting; - Wijk- en buurtbeheer. Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
1.000.000
budget 2008
800.000 600.000 Lasten 400.000
Baten
200.000 0 -200.000
2.1
2.2
2.3
2.4
deelprogram m a
Deelprogramma 2.1 natuur- en groenbeheer 2.2 verkeer en vervoer 2.3 volkshuisvesting 2.4 leefbaarheid kernen en wijken Totaal
Pagina 17
Lasten
Baten
Saldo
324.000 941.000 62.000 367.000 1.694.000
-90.000 46.000 76.000 0 32.000
414.000 895.000 -14.000 367.000 1.662.000
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang Portefeuillehouder: H.P.M. (Harry) Opsteegh Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 3.1 jeugd- en jongeren; 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid; 3.3 minimabeleid; 3.4 onderwijs; 3.5 ouderen; 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport; 3.7 subsidiebeleid. Inleiding De lange-termijndoelstelling voor programma 3 luidt als volgt: 'het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren.' Deelprogramma's Een breed scala aan onderwerpen wordt in dit programma behandeld, jongeren, ouderen, minima, onderwijs, vluchtelingen, gemeenschapsaccommodaties, maatschappelijke voorzieningen, kinderopvang, peuterspeelzalen, kunst en cultuur enzovoorts. Eigenlijk allemaal onderwerpen die betrekking hebben op het voorzieningenniveau in onze gemeente, waarvan wij vinden dat het op peil moet blijven en waar mogelijk verbeterd. Niet alles waar de gemeente in investeert is wettelijk verplicht, maar vaak zo gewenst dat de gemeente bereid is daarin te investeren, zeker als het de sociale samenhang in de gemeente kan bevorderen. Beleid Soms betreft het uitwerking van reeds vastgesteld beleid (jongerenbeleid/ouderenbeleid) maar ook voornemens om beleid aan te scherpen of te herformuleren zoals het accommodatiebeleid, vrijwilligerbeleid, sportstimulering en niet in het minst het subsidiebeleid. Hieronder worden enkele onderwerpen kort toegelicht. Wet maatschappelijke ondersteuning Vanaf 1 januari 2008 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) volledig door de gemeente uitgevoerd. De Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten en de huishoudelijke verzorging uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten zijn in de Wmo opgegaan. Dit vanuit het inzicht dat de uitvoering beter bij de gemeente past, vanwege de samenhang met de voorzieningen voor gehandicapten en welzijnsvoorzieningen. De benodigde middelen worden verkregen in de vorm van een integratie-uitkering uit het gemeentefonds. Uiterlijk in 2008 is ook een lokaal zorgloket ingericht. Onderwijs Wij zullen in 2008 een notitie aan u voorleggen, waarin wij ingaan op de toekomst van de onderwijshuisvesting. Een aantal onderwijsgebouwen moet in de komende jaren ingrijpend verbouwd en/of gerenoveerd worden. Maar wij zullen ook kijken naar mogelijkheden van nieuw- en/of verbouw. Het concept 'Brede school' en de eventuele consequenties daarvan voor de huisvesting zal in de notitie nader uitgewerkt worden. Gemeenschapsaccommodaties U kunt van ons een notitie verwachten over de toekomstige huisvesting van de gemeenschapsaccommodaties. Daarbij wordt uiteraard ook het beheersaspect betrokken. Lokaal Gezondheidsbeleid In samenspraak met diverse belanghebbenden (bijvoorbeeld organisaties op het gebied van jongeren of ouderen) werken we aan een actualisatie van het lokale gezondheidsbeleid. Dit mondt uit in een visiedocument 'Lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011'. Producten
Pagina 18
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Doelgroepenbeleid; - Gezondheidszorg; - Kunst en cultuur (incidenteel); - Kunst en cultuur (structureel); - Onderwijs en educatie; - Sociale zaken; - Sport; - Welzijn en zorg; - Wet maatschappelijke ondersteuning. Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
budget 2008
3.000.000 2.500.000 2.000.000
Lasten
1.500.000
Baten
1.000.000 500.000 0 3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
deelprogram m a
Deelprogramma 3.1 jeugd en jongeren 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.3 minimabeleid 3.4 onderwijs 3.5 ouderen 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 3.7 subsidiebeleid Totaal
Lasten
Baten
Saldo
264.000 2.649.000
8.000 1.938.000
256.000 711.000
1.905.000 1.030.000 109.000 1.133.000 54.000 7.144.000
1.831.000 164.000 0 47.000 0 3.988.000
74.000 866.000 109.000 1.086.000 54.000 3.156.000
Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie Portefeuillehouder: G.J. (Hans) Bos Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 4.1 economische aangelegenheden; 4.2 toerisme en recreatie. Inleiding Op economisch gebied is een ondernemersvriendelijke gemeente het uitgangspunt. Om samen met de plaatselijke ondernemers, vertegenwoordigers en Kamer van Koophandel randvoorwaarden te creëren, waardoor het weer aantrekkelijk wordt om in de gemeente Grave te vestigen en op deze manier een positieve bijdrage leveren aan de plaatselijke werkgelegenheid. Het is belangrijk om economisch beleid te ontwikkelen in samenwerking met de ondernemers, vertegenwoordigers (Graveon en Horeca vereniging gemeente Grave) en de Kamer van Koophandel. Waar wil ondernemend Grave in 2020 staan? Een belangrijk project is de realisering van het bedrijvenpark De Bons en de uitgifte van de eerste kavels eind 2007 / begin 2008.
Pagina 19
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Het doel van dit programma is ook om de gemeente Grave toeristisch en recreatief steviger op de kaart te krijgen. De aantrekkelijkheid van onze vestingstad met haar cultuurhistorische gebouwen, de Maas, de kerkdorpen Escharen, Gassel, Velp en het achterland bieden voldoende mogelijkheden om dit te bewerkstelligen. Ook de samenwerking in het Land van Cuijk door middel van het portefeuillehoudersoverleg toerisme en recreatie, de regio-VVV, de kop van Noord-Limburg en de luchthaven Weeze (Niederrhein) benadrukken de aantrekkelijkheid van ons gebied (Land van Cuijk, kop van Noord-Limburg en een deel van Euregio Rijn-Waal) en bieden volop kansen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn als speerpunten opgenomen: "5. bevordering van een goed ondernemingsklimaat" en "6. bevordering toerisme en recreatie". Dit resulteert onder andere in een extra budgetimpuls van € 50.000 per jaar voor toerisme. Met dit budget worden in de periode 2007 tot en met 2010 veel zaken aangepakt, zoals het actualiseren van het toeristisch-recreatief beleidsplan (TROP-nota Grave), verdere professionalisering van het bezoekersmanagement Grave en verdere professionalisering van de promotie in samenwerking met de lokale en regionale VVV en de Vereniging Nederlandse Vestingsteden, verbeteren overnachtingsmogelijkheden, diverse toeristische routes uitbouwen (waaronder fiets- en wandelpaden), toeristische bewegwijzering verbeteren, autoluw maken binnenstad en/of Markt enzovoorts.
Deelprogramma's Het deelprogramma economische aangelegenheden spitst zich toe op het stimuleren van een gezonde economische ontwikkeling, waaronder ook in de kerkdorpen en op het platteland. Deelprogramma toerisme en recreatie gaat over het stimuleren van de "Parel aan de Maas". Grave moet een plaats worden die je gezien moet hebben (al is 't maar één keer in je leven!). Hiervoor worden de komende jaren veel toeristische en recreatieve zaken opgepakt (zie hierboven bij beleid). Producten Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Economische zaken en werkgelegenheid; - Toerisme en recreatie.
Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
budget 2008
150.000 Lasten
100.000
Baten 50.000 0 4.1
4.2 deelprogram m a
Deelprogramma 4.1 economische aangelegenheden 4.2 toerisme en recreatie Totaal
Pagina 20
Lasten
Baten
Saldo
35.000 103.000 138.000
99.000 7.000 106.000
-64.000 96.000 32.000
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Portefeuillehouder: J.J.E. (Jacques) van Geest Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 5.1 milieu; 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting; 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren; 5.4 monumentenbeleid.
Inleiding Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling wordt gekenmerkt door een lange termijnvisie op de ontwikkelingsrichting van de gemeente. Op de middellange termijn speelt het project 'bouwen binnen strakke contouren'. Deze pilot stelt ons in staat om al onze wensen op het gebied van volkshuisvesting en leefbaarheid, stedelijke vernieuwing en toekomstperspectief voor de kernen integraal te beschouwen en tot medio 2008 versneld in te vullen. Beleid 2008 Van belang vinden wij dat bovenvermelde pilot 'Bouwen binnen strakke contouren' wordt veilig gesteld door het vaststellen van de bestemmingsplannen. Daarnaast willen wij verder gaan met de lopende projecten. Hoge prioriteit wordt daarbij gegeven aan de nieuwbouw van Maaszicht en de herontwikkeling van de locatie Bijl-Hofplein. Beide projecten moeten in 2010, aan het einde van deze regeerperiode, gereed zijn. Het project Rabobank Gassel moet in 2008 verwezenlijkt worden. Op de langere termijn, in 2009, moet ook gekeken worden naar de toekomstmogelijkheden van het asielzoekerscentrum. Het contract hiermee loopt af in 2010. Hiernaast zijn er ontwikkelingen op gebied van wet- en regelgeving die in 2008 gaan spelen en van invloed (kunnen) zijn op het beleid en de financiën in 2008: - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) met als instrument de omgevingsvergunning; - De nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening (Wro); - De Grondexploitatiewet; - Monumentenwet. Op het gebied van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ontwikkeling zal het hebben van een structuurvisie voor het gehele grondgebied een vereiste zijn. De vervaardiging van genoemde structuurvisie moet vooruitlopend op de inwerkingtreding van genoemde wet in 2008 opgepakt en afgerond te worden. Ook op het gebied van waterbeheer zijn we, in het kader van een duurzame ontwikkeling, in een breder verband (Land van Cuijk) bezig met het vervaardigen van gemeentelijke waterplannen. De werkzaamheden die hieruit voortvloeien lopen in 2008 door en zullen in dat jaar afgerond worden. Voor 2008 staat een actualisering van het beleid ten aanzien van monumenten en beheer van gebouwen op stapel. De rol/functie van de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg en de Welstandscommissie wordt nader onder de loep genomen en waar nodig bijgesteld. Daarnaast zal de nadruk gaan liggen op een integrale wijze van werken voor monumenten en archeologie, waarbij het uitgangspunt is het ontwikkelen van een erfgoedplan, waarin beide zaken een plaats kunnen vinden. Producten Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Grondzaken; - Milieu; - Monumentenzorg; - Ruimtelijke ontwikkeling (inclusief pilot Bouwen binnen strakke contouren); - Water.
Pagina 21
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen). 3.000.000 budget 2008
2.500.000 2.000.000 Lasten
1.500.000
Baten
1.000.000 500.000 0 5.1
5.2
5.3
5.4
deelprogram m a
Deelprogramma 5.1 milieu 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren 5.4 monumentenbeleid Totaal
Lasten
Baten
Saldo
1.382.000 2.360.000 0 77.000 3.819.000
1.692.000 2.605.000 0 0 4.297.000
-310.000 -245.000 0 77.000 -478.000
Programma 6 Publieke dienstverlening en communicatie Portefeuillehouders: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 6.1 publieke dienstverlening; 6.2 communicatie.
Inleiding De visie op publieke dienstverlening en communicatie is het zorgen voor een hoog dienstverleningsniveau. Klanten moet snel, efficiënt, vakkundig en rechtvaardig worden behandeld. De inwoners moeten op de hoogte (kunnen) zijn van het gemeentelijke beleid en wij moeten hen in ruime mate de mogelijkheid bieden te participeren bij beleidsvorming en –uitvoering. We werken continue aan verbetering van het imago van de gemeente. Geregeld zullen wij meedoen aan het onderzoek 'De Staat van de Gemeente', om het imago te meten en waar nodig proberen bij te stellen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn twee speerpunten opgenomen: "4. minder regels (Paarse krokodil)" en "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking". Deze onderwerpen worden nog nader uitgewerkt. Bijvoorbeeld in een herziening (vereenvoudiging) van de Algemene Plaatselijke Verordening. Minder regels heeft niet alleen met publieke dienstverlening te maken, maar werkt ook door naar alle andere programma's. In 2008, als het nieuwe stadhuis is betrokken, wordt met het concept 'publieksbalie' gewerkt. Hier kunnen burgers met al hun vragen terecht. Hierbij maken de medewerkers gebruik van vastomlijnde procedures waardoor elke burger met dezelfde vraag op dezelfde manier geholpen wordt. Ook streven wij naar het principe 'klaar terwijl u wacht', wat de klantvriendelijkheid ten goede komt. Producten Programma 6 Publieke dienstverlening en communicatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Burgerjaarverslag; - Burgerzaken/Publieksbalie;
Pagina 22
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
- Voorlichting en representatie. Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
budget 2008
250.000 200.000 150.000
Lasten
100.000
Baten
50.000 0 6.1
6.2 deelprogram m a
Deelprogramma 6.1 publieke dienstverlening 6.2 communicatie Totaal
Lasten
Baten
Saldo
78.000 108.000 186.000
214.000 0 214.000
-136.000 108.000 -28.000
Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering Portefeuillehouders: G.J. (Hans) Bos (7.1, 7.2 en 7.3) en mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo (7.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 7.1 bedrijfsvoering; 7.2 belastingen; 7.3 financiën; 7.4 ontwikkeling bestuursstijl. Financiële kaderstelling Uitgangspunt is een structureel sluitende begroting. Omdat de rek er al een aantal jaren uit is, kan dit alleen bereikt worden door oud beleid in te ruilen voor nieuw beleid. Voor 2008 is gekozen om bepaalde zaken uit te stellen, dan wel in het geheel niet uit te voeren, eenvoudigweg omdat het ontbreekt aan financiële middelen. Het nieuw beleid is deels gefinancierd met een onttrekking uit de algemene reserve. Er is ook geen budget onvoorzien meer beschikbaar om verder nieuw beleid te ontwikkelen tenzij er alternatieve middelen worden gevonden. Wij achten het noodzakelijk om begin 2008 een (kern)takendiscussie te voeren in het kader van het project 'Grave 2020' waarbij een visie ontwikkeld wordt en waarbij een keus gemaakt wordt welke producten en diensten de gemeente Grave wil leveren. Het leveren van deze producten en diensten is gelimiteerd tot de hoogte van de inkomstenbudgetten. Ook in Grave kan een euro maar één keer worden uitgegeven. Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering betreft de sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen binnen de gemeente Grave. Bij de primaire processen hebben we het over de begrotings- en beleidsprocessen. Ondersteunende processen zijn de processen die veelal worden aangeduid met PIOFHA. Deze afkorting staat voor Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering. Zoals uit deze definitie blijkt, bestaat bedrijfsvoering uit een grote diversiteit aan onderwerpen. Het deelprogramma bedrijfsvoering heeft een directe relatie met de paragraaf bedrijfsvoering. In de paragraaf bedrijfsvoering wordt specifiek aangegeven welke activiteiten er in het komende
Pagina 23
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
begrotingsjaar plaats gaan vinden. Het deelprogramma bedrijfsvoering is meer financieel gericht; wat kost bedrijfsvoering? Eén van de belangrijke ontwikkelingen in 2008 (of vanaf eind 2007) is de fysieke invoering van de publieksbalie. Dit heeft gevolgen voor alle aspecten van de bedrijfsvoering. Zoals vermeld gaat het bij bedrijfsvoering vooral om ondersteunende processen. Deze zijn met name intern gericht, ter ondersteuning van bestuur en medewerkers. In de loop van 2008 zullen door de clusters die met deze ondersteunende processen belast zijn, kwaliteitsnormen geformuleerd worden, zodat de afnemers (bestuur en medewerkers) weten waar deze clusters voor staan en wat van hen verwacht mag worden. Het gaat hierbij om kwaliteitsnormen op het gebied van ict, documentaire informatievoorziening en financiën/financieel consulentschap. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn in het kader van dit programma twee speerpunten benoemd te weten: "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking" "8. bevordering SETA (Samen En Toch Apart)" Het opstellen van visie- en missiedocumenten met de bevolking is in 2007 opgestart en wordt volgens planning vervolgd met het voeren van een (kern)takendiscussie begin 2008. De bevordering van de samenwerking binnen het Land van Cuijk is een voortdurend proces. Naar verwachting zal deze samenwerking op het gebied van personeelszaken en de brandweer in de loop van 2008 concreet gestalte krijgen. Op andere beleidsvelden (sociale zaken, ict, woz / belastingen) wordt gestaag verder gewerkt. Producten Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beleidscoördinatie en integriteit - Controlling en bedrijfsvoering; - Financieel beleid en beheer; - Informatisering en automatisering; - Personeel.
Financieel De vermelde bedragen zijn de bedragen voor 2008 in euro's (afgerond op duizendtallen).
budget 2008
12.000.000 10.000.000 8.000.000
Lasten
6.000.000
Baten
4.000.000 2.000.000 0 7.1
7.2
7.3
7.4
deelprogram m a
Deelprogramma 7.1 bedrijfsvoering 7.2 belastingen 7.3 financiën 7.4 ontwikkeling bestuursstijl Totaal
Lasten
Baten
Saldo
8.992.000 186.000 472.000 558.000 10.208.000
1.862.000 1.727.000 9.661.000 1.000 13.251.000
7.130.000 -1.541.000 -9.189.000 557.000 -3.043.000
Deelprogramma 7.1 betreft voornamelijk de kostenplaatsen (salariskosten, huisvestingskosten, kosten ict, kosten planning en control enzovoorts) die tot en met 2007 doorbelast werden naar de overige
Pagina 24
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
programma's. Met ingang van 2008 vindt deze doorbelasting niet meer plaats met uitzondering daar waar sprake is van verhaal van kosten. Voor een optelling van alle baten en lasten moet deze doorbelasting geëlimineerd worden, omdat het aandeel van deze kostenplaatsen dan ook verwerkt is in de diverse (deel)programma's.
Begrotingssaldo programma 1 2 3 4
Veiligheid en handhaving Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale samenhang Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling 6 Publieke dienstverlening en communicatie 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering Winstbestemming (mutaties reserves) Saldo begroting (onttrekking algemene reserve) Totaal
Lasten
Baten
Saldo
513.000 1.694.000 7.144.000 138.000
118.000 32.000 3.988.000 106.000
395.000 1.662.000 3.156.000 32.000
3.819.000 186.000 10.208.000 990.000 0 24.692.000
4.297.000 214.000 13.251.000 1.876.000 810.000 24.692.000
-478.000 -28.000 -3.043.000 -886.000 -810.000 0
De programmabegroting 2008 sluit met een saldo van € 0. Dit is inclusief een extra onttrekking van (afgerond) € 810.000 uit de algemene reserve. Eventuele buffers en posten voor onvoorzien zijn allemaal benut. Er is géén ruimte meer voor nieuw beleid. Voor de begroting 2009 en volgende jaren dient begin 2008 eerst een (kern)takendiscussie gevoerd te worden (in het kader van het project 'Grave 2020').
Budget onvoorzien en incidenteel Budget onvoorzien De provincie Noord-Brabant hanteerde in het (verre) verleden een norm voor het bedrag voor onvoorziene lasten (budget onvoorzien). Deze norm bedroeg 0,6% van de omvang van de algemene uitkering. Bij navraag bij de provincie is gebleken dat deze norm niet meer gehanteerd wordt. Het staat de gemeente vrij om zelf een norm te hanteren. Uitgaande van een norm gelijk aan de “oude” norm betekent dit voor Grave een bedrag van (afgerond) € 9 miljoen à 0,6% is € 54.000. Dit budget is reeds structureel ingezet voor het sluitend maken van de begroting en is dus niet meer beschikbaar voor (nagekomen) nieuw beleid in 2008. Budget incidenteel Op grond van artikel 7 BBV wordt in de begroting een overzicht van baten en lasten opgenomen inclusief een toelichting. Het overzicht van baten en lasten bevat álle baten en lasten, zowel structureel als incidenteel. Deze baten en lasten zijn dus ook vermeld bij de diverse deelprogramma's. Op grond van artikel 19 BBV moeten de incidentele baten en lasten apart toegelicht worden. Deze posten werken niet structureel door in het begrotingssaldo. Als de begroting structureel sluitend is, maar incidenteel een nadeel vertoont, kan er toch sprake zijn van een goede financiële positie. Voor een overzicht van alle incidentele baten en lasten verwijzen wij u naar pagina 142. Er zijn, in tegenstelling tot vorig jaar, geen incidentele rentebaten geraamd, omdat wij verwachten dat de liquide middelen die deze rentebaten genereren, nodig zijn voor de financiering van alle investeringen en onderhoudskosten, zoals vermeld in de diverse beheerprogramma’s. Door het vaststellen van de begroting, worden ook de bijbehorende budgetten vastgesteld (zoals vermeld vanaf pagina 67). Of deze incidentele middelen daadwerkelijk benut worden, wordt gerapporteerd bij onder andere de bestuursrapportage. Stelposten
Pagina 25
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
Naast budget onvoorzien en incidenteel, worden er in de begroting ook stelposten opgenomen. Omdat deze stelposten feitelijk alleen zichtbaar zijn op het laagste niveau van beheersproducten en niet op het niveau van een programma, vermelden wij deze stelposten afzonderlijk. Het betreft veelal stelposten voor nog te formuleren beleid of taakstellende bezuinigingen. €
Lasten Stelposten algemeen - Budget onvoorzien - Budget voor loon- en prijsstijgingen
0 0
Nog te formuleren beleid - Wet Kinderopvang - Openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ)
6.500 2.000
Totaal stelpost lasten
8.500
Baten Taakstellende bezuinigingen - Beheer kantoorartikelen - Interne organisatie - Afdeling Inwoners en zorg - Afdeling Inwoners en zorg - Preparatie
€
1 fte 2006 samenwerking backoffice sociale zaken 0,5 fte receptie als gevolg van invoering publieksbalie restant bezuiniging van 2005 (oorspronkelijk € 20.000)
Totaal stelpost baten -/- 106.060
Pagina 26
-/- 10.000 -/- 52.000 -/- 22.000 -/- 17.500 -/- 4.560
ALGEMEEN
Beleidssamenvatting
AANTEKENINGEN
Pagina 27
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (algemeen)
2. BELEIDSBEGROTING Dit hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: 2.1 Programmaplan; 2.2 Paragrafen.
2.1 Programmaplan De programmabegroting 2008 borduurt qua opzet en presentatie in hoofdlijnen voort op de programmabegroting 2007. Voor zover er wijzigingen zijn, bent u hierover reeds geïnformeerd in onderdeel '1.1 'Vooraf' (vanaf pagina 9). Het programmaplan is ingedeeld naar programma's die weer zijn onderverdeeld in deelprogramma's, omdat de programma's zelf van een vrij abstract niveau zijn. Elk programma behandelt een bepaald beleidsveld van de gemeente en geeft de doelstellingen aan die de gemeente op dit beleidsveld wil realiseren. In de themabijeenkomsten van maart 2003 is gekozen voor zeven programma's die waren afgeleid uit het raadsprogramma bestuursperiode 2002-2005. Bij de huidige bestuursperiode 20062010 is hier niet van afgeweken, voor wat betreft het begrotingsjaar 2008. De programma's voor 2008 zijn: 1. Veiligheid en handhaving; 2. Woon- en leefomgeving; 3. Voorzieningen en sociale samenhang; 4. Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie; 5. Duurzame ruimtelijke ordening; 6. Publieke dienstverlening en communicatie; 7. Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering. Deze indeling is ongewijzigd ten opzichte van de voorgaande programmabegroting 2007. Van elk programma is een beknopte algemene omschrijving opgesteld, eventueel aangevuld met de belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen en/of aandachtspunten. De programma's zijn verder onderverdeeld in zesentwintig deelprogramma's. Als voorbeeld is het programma Woon- en leefomgeving onderverdeeld in de volgende deelprogramma's: - Natuur- en groenbeheer; - Verkeer en vervoer; - Volkshuisvesting; - Leefbaarheid kernen en wijken. Momenteel loopt ook het project ‘Grave 2020’, waarbij in het voorjaar van 2008 een keuze gemaakt wordt uit de uit te voeren gemeentelijke taken. Een uitkomst van dit project kan zijn dat er voor 2009 alleen gewerkt wordt met programma’s. Dit kunnen dezelfde programma’s zijn als nu, het kunnen ook andere (of minder) programma’s zijn, waarbij de nadruk ligt op de te bereiken maatschappelijke effecten en 'politiek gevoelige' onderwerpen. Een nadere onderbouwing / specificatie van de programma’s vindt u dan terug in de productenraming, die voor u ter inzage ligt. Begin 2008 willen wij graag met u hierover van gedachten wisselen. Op dit moment (voor 2008) zijn echter de deelprogramma’s nog actueel en is de productenraming nog summier van opzet. Bij elk deelprogramma gaat het in de kern van de zaak steeds om drie w-vragen: Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen? Wat mag het kosten? Elk van deze vragen wordt hieronder toegelicht. Wat willen we bereiken? De eerste 'w-vraag' luidt: 'wat willen we bereiken?'. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de 'visie/doelstelling' en 'hoe gaan we dit meten?'. De visie of doelstelling (hierna alleen doelstelling
Pagina 28
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (algemeen)
genoemd) betreft de doelstelling op (middel)lange termijn van het beleidsveld. Omdat de deelprogramma's in principe per bestuursperiode ongewijzigd blijven, gelden de huidig geformuleerde doelstellingen voor een periode van vier jaren. Om achteraf bij de programmaverantwoording te kunnen vertellen of de doelstelling is bereikt, is het nodig om de doelstellingen op de een of andere manier te meten. Op het "laagste" niveau, de beheersproducten in de budgetbegroting 5 (ten behoeve van het managementteam) zijn wel aantallen vermeld. In deze budgetbegroting is concreet aangegeven hoeveel of hoeveel procent iets gedaan/gemaakt/geleverd wordt binnen het beschikbaar gestelde budget. De doelstelling per deelprogramma is veelal abstracter, bijvoorbeeld 'we willen een veilig Grave'. Dit kan door iedereen anders geïnterpreteerd worden en kan op vele manieren gemeten worden. Daarom is in deze programmabegroting de invulling van het onderdeel 'hoe gaan we dit meten?' bij de eerste w-vraag, helemaal vrijgelaten. Een doelstelling kan gemeten worden aan de hand van aantallen, trends, rapportcijfers van de burgers, benchmarking, onderzoeksresultaten van derden enzovoorts. Belangrijk is dat wát we meten ook daadwerkelijk gerelateerd is aan de doelstelling. In het kader van het project 'Grave 2020' en de hieraan gekoppelde (kern)takendiscussie willen wij met u van gedachten wisselen op welke wijze hier invulling aan gegeven kan worden. Concreet betekent dit dat begin 2008 bekeken wordt welke indicatoren van toepassing zijn om bepaalde effecten (te realiseren doelstellingen) te kunnen meten. Wat gaan we doen? In dit onderdeel wordt aangegeven wat we gaan doen om de doelstellingen te bereiken. Dat wil zeggen: welke activiteiten moeten hiervoor verricht worden. Hierbij wordt (met name) het nieuwe beleid aangegeven en de intensivering van het bestaande beleid. Uiteraard speelt alles zich af binnen een bepaald beleidskader in verband met de rechtmatigheid. Er mogen logischerwijs geen 'illegale' activiteiten verricht worden om een doelstelling te halen. Het specifieke gemeentelijke beleidskader is bij de deelprogramma's vermeld, terwijl het algemene landelijke beleidskader (wetgeving) in bijlage 4.2 is opgenomen (vanaf pagina 154). Wat we concreet (extra) in 2008 gaan doen, is verwerkt in tabelvorm met het bijbehorende kostenplaatje en een toelichting per onderwerp/actiepunt. Kleinere posten die nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zijn gecomprimeerd weergegeven, zoals bijvoorbeeld contractuele loon- en prijsstijgingen en verzekeringspremies en dergelijke. Als de acties binnen de bestaande budgetten vallen, zijn deze acties meer beschrijvend weergegeven. Uiteraard zijn alle vermelde acties en budgetten onder voorbehoud van goedkeuring door u, de gemeenteraad. Structurele ontwikkelingen in 2007 die vanwege het dekkingsplan het financieel niet gehaald hebben, zijn vermeld in bijlage 4.12 vanaf pagina 177. Wat mag het kosten? Ofschoon u, als gemeenteraad, de baten en lasten autoriseert op het niveau van de programma's 6, zijn in de tabel bij deze vraag alle baten en lasten van zowel het bestaande als het nieuwe beleid opgenomen per deelprogramma. Deze onderverdeling is indicatief. Verschuiving van de budgetten tussen de deelprogramma's binnen een programma is toegestaan, omdat u op grond van de 'Financiële verordening gemeente Grave 2006' de budgetten per programma vaststelt. De autorisatie op programmaniveau houdt in dat het college voor de overschrijding van de lasten van een programma de goedkeuring van de raad nodig heeft. Binnen de budgetten van de programma's heeft het college een beperkte vrijheid om te schuiven met de middelen. Dat wil zeggen, voor zover de verschuiving van middelen nodig is om de vastgestelde doelen te bereiken, heeft het college de vrijheid. Echter, indien er naar inschatting van het college belangrijke ontwikkelingen zijn betreffende het beleid, doelen, doeltreffendheid, neveneffecten, lasten en dergelijke zal het college de raad raadplegen. Dat kan met een raadsvoorstel, een bestuursrapportage of een andere beleidsnota. Op grond van het BBV wordt onderscheid gemaakt in baten en lasten voor winstbestemming en de winstbestemming zelf, zijnde de mutaties in reserves. Deze winstbestemming wordt niet beschouwd als baten of lasten en maakt geen onderdeel uit van de programma’s. In de tabel van baten en lasten per (deel)programma worden dus geen reservemutaties vermeld. Deze komen pas tot uiting na een optelsom van alle programma’s. Zie hiervoor de financiële recapitulatie op pagina 141. Voor de volledigheid vermelden wij dat de dotaties aan de voorzieningen wel behoren tot de lasten voor winstbestemming en (dus) zijn opgenomen in de tabel van baten en lasten bij de diverse deelprogramma’s.
5 Zie hiervoor bijlage 4.13 'Structuur begrotingen' op pagina 179. 6 Zie artikel 4 lid 1 van de 'Financiële verordening gemeente Grave 2006'.
Pagina 29
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (algemeen)
Overig Zoals bekend dient ter ondersteuning van de uitvoerende taak van het college de productenraming. De productenraming bevat een verdere onderverdeling van de programma's (en is op dit moment te vergelijken met het niveau van de deelprogramma's). Voor de relatie tussen de programma's van de programmabegroting en de beleidsproducten van de productenraming is in bijlage 4.11 een overzicht opgenomen van deze onderlinge relatie, aangevuld met de beheersproducten zoals vermeld in de budgetbegroting. Vanaf de volgende pagina volgt de nadere uitwerking van alle programma's en deelprogramma's.
Pagina 30
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (algemeen)
Schema 2: Overzicht van de (deel)programma's 1
Programma Veiligheid en handhaving
1.1 Brandweer 1.2 Openbare orde en veiligheid 1.3 Integrale handhaving
3
2
Programma Woon- en leefomgeving
2.1 2.2 2.3 2.4
Natuur- en groenbeheer Verkeer en vervoer Volkshuisvesting Leefbaarheid kernen en wijken
Programma Voorzieningen en sociale samenhang
3.1 Jeugd en jongeren 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.3 Minimabeleid 3.4 Onderwijs 3.5 Ouderen 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 3.7 Subsidiebeleid 4 Programma Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie 4.1 Economische aangelegenheden 4.2 Toerisme en recreatie
6
5
Programma Duurzame ruimtelijke ontwikkeling
5.1 5.2 5.3 5.4
Milieu Ruimtelijke ordening en inrichting Pilot bouwen binnen strakke contouren Monumentenbeleid
Programma Publieke dienstverlening en communicatie
6.1 Publieke dienstverlening 6.2 Communicatie
7
Programma Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering
7.1 7.2 7.3 7.4
Bedrijfsvoering Belastingen Financiën Ontwikkeling bestuursstijl
Pagina 31
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING Portefeuillehouder: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 1.1 brandweer; 1.2 openbare orde en veiligheid; 1.3 integrale handhaving.
Inleiding Veiligheid bestaat uit fysieke en sociale veiligheid. Het woon- en leefklimaat wordt voor een groot deel bepaald door de mate waarin de burgers zich veilig voelen. Het welbevinden van de burger hangt nauw samen met de aantasting hiervan. Daar waar de aantasting leidt tot een onacceptabele of ongewenste situatie zal gehandhaafd worden, waarbij het uitgangspunt is dat dit integraal gebeurt, met inachtneming van rechtszekerheid, rechtmatigheid en rechtvaardigheid. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is als speerpunt opgenomen: "1. een veilig Grave". Wij vinden het van belang dat Grave een veilige en schone stad is om in te wonen en te verblijven. Dit kan nader uitgelegd worden als een veilig Grave voor alle inwoners én bezoekers. Nadruk hierbij ligt op het voorkomen dan wel beheersen van onveilige situaties. Dat dit een speerpunt van het college is, komt tot uitdrukking bij de nota Integrale Veiligheid die u de afgelopen periode heeft vastgesteld. In deze nota wordt op een integrale wijze aangegeven hoe veilig wij Grave vinden, wat er moet verbeteren, hoe we dat willen doen en wie ons daarbij gaan helpen. Veilig wonen en leven vergt samenwerken aan veiligheid. Deelprogramma's In deelprogramma 1.1 staat de 'brandweer' centraal. Deze speelt niet alleen een rol bij brand en ongevallen, maar is ook zeer prominent aanwezig bij rampen en crisisbestrijding. Goed materiaal, gemotiveerd en geoefend personeel zijn daarbij onontbeerlijk. Regionale samenwerking wordt steeds intensiever en verder uitgewerkt. Vanaf 1 juli 2008 zal de districtelijke brandweer Land van Cuijk een feit zijn. Binnen deze samenwerking worden de landelijke ontwikkelingen om te komen tot één veiligheidsregio meegenomen. Voor wat betreft deelprogramma 1.2 'openbare orde en veiligheid' staat integrale veiligheid hoog in ons vaandel. Hierin komt de samenhang tot uiting tussen de verschillende beleidsterreinen en vooral in een goede afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn in de veiligheidsketen, van burgers, gemeentelijke opsporingsambtenaren, politie, brandweer, maar ook inspectiediensten tot het bestuur aan toe. Concreet voor 2008 gaan we over tot het uitvoeren van een veiligheidsscan. Hierdoor krijgen wij een goed beeld van wat de burger vindt en voelt van de veiligheid in zijn of haar (directe) omgeving. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze veiligheidsscan kunnen dan concrete acties volgen om de veiligheid of het veiligheidsgevoel te verbeteren. Ook bij deelprogramma '1.3 integrale handhaving' draagt een rechtvaardig handhavingsbeleid bij aan het veiligheidsgevoel. De huidige handhavingsnota levert knelpunten op. Het aantal bekende overtredingen kan niet worden aangepakt binnen de huidige ambtelijke capaciteit. Daarnaast rijst steeds vaker de vraag of we de "goede" zaken aanpakken. Dit is dan ook de reden om de huidige handhavingsnota te evalueren en te komen tot een nieuw beleid, dat in 2008 tot uitvoering kan worden gebracht. Ook is door een integraal handhavingsbeleid veel winst te behalen, waarbij aspecten van bouwen en wonen, milieu, gebruiksvergunningen en dergelijke op een samenhangende wijze worden benaderd en uitgevoerd. Producten Programma 1 Veiligheid en handhaving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Brandweer; - Integrale handhaving; - Openbare orde veiligheid.
Pagina 32
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
Deelprogramma 1.1 brandweer ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Een gegarandeerde hulpverlening voor de inwoners van Grave, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar; y Een geoefende en geoutilleerde brandweerorganisatie die adequate brandweerzorg kan garanderen.
Hoe gaan we dit meten? Binnen het organisatieonderdeel 'brandweer' worden veel gegevens bijgehouden, om aan deze doelstellingen te kunnen voldoen. De belangrijkste (interne) metingen zijn: opkomsttijden, bezettingsgraad hulpverleningsvoertuigen bij uitruk, aanwezigheidspercentage bij oefeningen, registratie oefenactiviteiten per brandweerfunctionaris en de digitale paraatheidregistratie. Voor de burger is uiteraard de opkomsttijd het meest voor de hand liggend. Hoe snel is de brandweer bij mijn woning om te blussen. De opkomsttijden zijn voor een eerste-lijnsvoertuig (bluswagen) negen minuten.
Grafiek 1.1: Percentage opk omsttijd binnen norm 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 2006
2007
2008
2009
2010
2011
Vanaf 2007 worden de opkomsttijden geanalyseerd. In 2007 is (tot nu toe) in 78% van de spoedeisende oproepen voldaan aan de norm van negen minuten.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2006: Verordening brandweerrechten 2007 y 2006: Beheerprogramma brandweermaterieel 2006-2010 y 2006: Brandweerbeleidsplan: Instructie voor de commandant van de gemeentelijke brandweer y 2006: Brandweerbeleidsplan: Verordening brandweerzorg en rampenbestrijding y 2006: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord
Pagina 33
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Preparatie
Preparatie
Preventie- en proactie Brandweerkazerne Jeugdbrandweer
Bedrag
Onder het onderdeel preparatie vallen de oefenkosten voor de brandweer. Hiervoor is een oefenplan opgesteld. Voor 2008 betekent dit een lichte stijging van de oefenkosten. Daarnaast valt onder dit onderdeel de verzekeringspremie van werkmaterieel en personeel. Op deze premie is nauwelijks invloed uit te oefenen. 8-C262: Preparatie: Betreft de studiekosten die genoemd zijn in het brandweeropleidingsplan Door het afronden van de inhaalslag met betrekking tot de gebruiksvergunningen zullen hierdoor structureel aanzienlijk minder leges ontvangen worden. De nieuwe brandweerkazerne betreft een nieuw en groter pand. Dit resulteert in een hogere verzekeringspremie. Betreft kosten voor de jeugdbrandweer in oprichting
3.215
STR / INC STR
21.000
INC
6.000
STR
1.180
STR
2.500
STR
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde): y Samenwerking brandweer In 2008 zal verder invulling gegeven worden aan de beoogde samenwerking binnen de brandweerkorpsen Land van Cuijk (LvC). Binnen het coördinatieoverleg (burgemeesters en secretarissen) LvC is besloten dat per 1 juli 2008 de districtsbrandweer een feit zal zijn. Een volgende stap zal zijn het inzichtelijk maken van wat de consequenties zijn op financieel, materieel en personeel vlak. y Lokale plannen Op lokaal niveau wordt uitvoering gegeven aan het materieelbeheerplan.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
709 -65
303 -45
351 -39
331 -39
331 -39
331 -39
644
258
312
292
292
292
Pagina 34
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
Deelprogramma 1.2 openbare orde en veiligheid ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y De leefbaarheid en de veiligheid bewaken in de gemeente Grave; y Een integraal veiligheidsbeleid realiseren; y Het terugdringen van criminaliteit, het handhaven van de openbare orde en het streven naar een zo hoog mogelijke objectieve en subjectieve veiligheid; y Een geoefende en geoutilleerde organisatie voor de beheersing van crises en rampen.
Hoe gaan we dit meten? Omdat openbare orde en veiligheid redelijk subjectgevoelig is (wat de een als veilig ervaart, beschouwt een ander als onveilig), kan dit het best gemeten worden door een onderzoek onder de bevolking. Dit onderzoek, de Veiligheidsscan, meet onder andere het percentage inwoners dat zich (on)veilig voelt. Deze Veiligheidsscan was oorspronkelijk voorzien in 2007, maar wordt voor het eerst in 2008 uitgevoerd. Aan de hand van deze 0-meting worden concrete acties benoemd. Andere indicatoren over openbare orde en veiligheid zijn het aantal meldingen jeugdoverlast, het aantal meldingen vandalisme, het aantal afgeronde deelprocessen die behoren bij het rampenplan en het aantal opgeleide medewerkers voor de rampenbestrijding.
Grafiek 1.2 : Percentage bewoners die zich veilig voelen 100% 90% 80%
Grave Escharen Gassel Velp
70% 60% 50% 40% 30% 2006
2007
2008
2009
2010
2011
Let op: Cijfers zijn volledig fictief. Grafiek dient slechts als voorbeeld. Ná analyse van de uitkomsten van de Veiligheidsscan in 2008 worden de juiste werkelijke percentages, uit te voeren acties en prognoses vermeld.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1996: Verordening binnentreden ter uitvoering van noodverordeningen y 2002: Verordening winkeltijden gemeente Grave 2002 y 2005: Algemene plaatselijke verordening y 2006: Wegsleepverordening gemeente Grave 2006 b&w y 2000: Beleidsregels standplaats- en ventvergunningen y 2000: Beleidsregels ten aanzien van het plaatsen van borden, in welke vorm dan ook, op of aan de openbare weg (sandwichborden) y 2006: Rampenplan gemeente Grave y 2007: Beleidsnotitie stookontheffingen in de gemeente Grave
Pagina 35
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Veiligheidshuis
Op 6 februari 2007 heeft u ingestemd met de samenwerking in het veiligheidshuis van 2007-2010. De indicatieve € 0,75 per inwoner is daarbij ruim voldoende gebleken. Sprake is van een vaste en variabele bijdrage. Voor 2008 wordt de bijdrage naar beneden bijgesteld. De kosten voor de Veiligheidsregio stijgen. De nieuwe bijdrage is gebaseerd op 12.850 inwoners à € 9,42 is € 121.047. Zie hiervoor ook het raadsbesluit van 18 september 2007. Dit betekent een stijging voor 2008. Bijdrage deelname aan het regionale Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Deelname is afhankelijk van de uiteindelijke bijdrage. Zie hiervoor ook het raadsbesluit van 7 november 2006. Naar aanleiding van het raadsbesluit van 6 juni 2006 'nieuw krediet bewaakte fietsenstalling' stijgen de exploitatielasten met € 3.292. De baten stijgen met € 7.429. Per saldo een voordeel van € 4.136. 8-C263: Integraal veiligheidsbeleid: Aanpak verkeersonveilige situaties (conform IV-plan) bedoeld voor kleine aanpassingen. Grote aanpassingen worden apart voorgelegd. 8-C264: Integraal veiligheidsbeleid: Financiële bijdrage aanpak vandalisme (conform IV-plan). 8-C265: Veiligheidsscan: De veiligheidsscan zal in 2007 niet meer uitgevoerd worden. Reden hiervoor is de landelijke ontwikkeling van het project stroomlijning veiligheidsmonitors. Wij kunnen pas in 2008 aansluiten.
Veiligheidsregio
Huiselijk geweld
Bewaakte fietsenstalling
Integraal veiligheidsbeleid
Integraal veiligheidsbeleid Veiligheidsscan
Bedrag - 3.470
STR / INC STR
19.007
STR
1.750
STR
- 4.136
STR
7.500
INC
20.000
INC
35.000
INC
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
532 -6
57 -10
120 -17
78 -17
78 -17
58 -17
526
47
103
61
61
41
Pagina 36
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
Deelprogramma 1.3 integrale handhaving ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Het doel is dat de burgers de regels die wij stellen, naleven. Als middel zetten wij daarvoor toezicht, controle en handhaving in. Het middel gaat uit van een integrale benadering waarbij een proactieve en preventieve opstelling steeds meer de overhand moet krijgen.
Hoe gaan we dit meten? In een open maatschappij als de onze is naleefgedrag moeilijk af te dwingen. Zelfs in totalitaire maatschappijen lukt dat niet. Het naleven van (wettelijke) regels is dan ook vooral een mentaliteitskwestie. Naleving wordt bevorderd door (onder andere) het maken en bekendmaken van goede regels, waarvan de burgers het nut en de noodzaak zien. Ook de pakkans en de wetenschap dat het niet loont om niet na te leven speelt een belangrijke rol. Of het doel (betere naleving van de regels) ook daadwerkelijk wordt bereikt, is in algemene termen dan ook niet te meten. Slechts bij deelonderwerpen is dat beperkt mogelijk. Het feit dat de gemeente is gaan handhaven op (het betalen van) de aangifte van honden voor de hondenbelasting, heeft tot meetbaar gevolg gehad dat het aantal aangiftes is gestegen. Door het handhaven op de naleving van de blauwe zone kan de parkeerdruk en -overlast zijn gedaald. Dat is tot nog toe echter niet gemeten. Uit het gegeven dat strenger wordt gecontroleerd op het naleven van de regelgeving van het bestemmingsplan en de Woningwet, kan niet worden afgeleid dat het aantal overtredingen afneemt.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2005: Algemene Plaatselijke Verordening b&w y 2000: Beleidsregels standplaats- en ventvergunningen y 2000: Beleidsregels ten aanzien van het plaatsen van borden, in welke vorm dan ook, op of aan de openbare weg (sandwichborden) y 2007: Beleidsnotitie stookontheffingen in de gemeente Grave
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd. Integrale handhaving is een continu proces.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
418 -55
41 -59
42 -62
42 -62
42 -62
42 -62
363
- 18
- 20
- 20
- 20
- 20
Pagina 37
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 1)
AANTEKENINGEN
Pagina 38
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING Portefeuillehouders: J.J.E. (Jacques) van Geest (2.1, 2.2 en 2.3) en H.P.M. (Harry) Opsteegh (2.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 2.1 natuur- en groenbeheer; 2.2 verkeer en vervoer; 2.3 volkshuisvesting; 2.4 leefbaarheid kernen en wijken.
Inleiding De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is in hoge mate bepalend voor het woongenot van de inwoners van Grave. De kwaliteit van die omgeving, die we ook wel aanduiden als openbare ruimte, wordt niet alleen bepaald door de uitstraling en het niveau van plantsoenen, bestratingen, banken en overig straatmeubilair. Minstens zo belangrijk is de aanwezigheid van allerlei voorzieningen, zoals winkels, een gemeenschapshuis en sportvoorzieningen. Ook het verenigingsleven en een gevarieerd woningaanbod zijn van belang als het gaat om de manier waarop de leef- en woonomgeving wordt ervaren en gewaardeerd. Het programma woon- en leefomgeving vertoont dan ook een grote interne samenhang en kan om die reden ook niet los worden gezien van overige programma's, zoals ‘Veiligheid en handhaving’, ‘Voorzieningen en sociale samenhang’ en ‘Duurzame ruimtelijke ontwikkeling’. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is voor dit programma het volgende speerpunt opgenomen: "2. een goed woon- en leefklimaat voor iedereen"; Grave moet een plaats blijven waar het prettig is om te wonen voor iedereen, ook voor de meer kwetsbare groepen in onze samenleving. Deelprogramma's Binnen het programma is onderscheid gemaakt in een viertal deelprogramma's. Het deelprogramma 2.1 ‘Natuur- en groenbeheer’ borduurt voort op het landschapsbeleidsplan en het reconstructieplan. Dit houdt concreet in het beheer (instandhouding en renovatie) en omvorming van het openbaar groen. Bij 2.2 ‘Verkeer en vervoer’ gaat het onder meer om beheer en instandhouding van het huidige kwaliteitsniveau, de aanleg van nieuwe parkeervoorzieningen waar dat nodig is en vooral over verkeersveiligheid. Onder de noemer van 'Duurzaam veilig' is wijkgericht een aantal plannen ontwikkeld die verspreid over een aantal jaren voorzien in de aanleg van drempels, punaises en andere veiligheidsverhogende maatregelen. Een en ander met gebruikmaking van de ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan met de afgewikkelde en in uitvoering zijnde fases. Het deelprogramma 2.3 ‘Volkshuisvesting’ omvat zowel onderzoek naar de woningbehoefte als de daadwerkelijke daarop gebaseerde realisatie van woningen. Enerzijds door de ontwikkeling van bouwlocaties, anderzijds door het maken van prestatieafspraken met Woonmaatschappij Maasland. Dit deelprogramma heeft tijdelijk een sterke relatie met deelprogramma 5.3 'Bouwen binnen strakke contouren. Bij het deelprogramma 2.4 ‘Leefbaarheid in kernen en wijken’, tenslotte, staat centraal het voornemen uit het raadsprogramma om onze inwoners actiever te betrekken bij de totstandkoming en uitvoering van het gemeentelijke beleid. Het overleg met de wijk- en dorpsraden wordt steeds meer afgestemd op hun behoefte. De wijkcoördinator gaat ook naar de wijken toe. Hierbij wordt hij vergezeld door collega's die deskundig zijn op het gebied waar de wijk- en dorpsraden vragen over hebben. Ook worden ze geïnformeerd over zaken die in voorbereiding zijn. Op deze wijze wordt steeds meer maatwerk geleverd. Producten Programma 2 Woon- en leefomgeving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beheer openbare ruimte;
Pagina 39
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
- Reconstructie; - Verkeer; - Volkshuisvesting; - Wijk- en buurtbeheer.
Pagina 40
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
Deelprogramma 2.1 natuur- en groenbeheer ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y In stand houden en waar mogelijk verbeteren van de belevingswaarde van natuur en groen in de leefomgeving; y Versterken van het planten- en dierenleven in bossen en natuurgebieden; y Versterken van cultuurhistorische elementen in het landschap.
Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen zijn voornamelijk te meten door het tellen van aantallen, bijvoorbeeld hoeveel hectare landbouwgrond is omgezet in natuurgebieden, hoeveel cultuurhistorische elementen hebben we in het landschap. Nadeel van deze methode is dat het arbeidsintensief is om bij te houden. Daarbij komt dat bijvoorbeeld de belevingswaarde subjectief van aard is. Hier zou een bevolkingsonderzoek een rol kunnen spelen. Daarnaast is het zo dat er allerlei doelstellingen en acties worden vermeld in de diverse beleidsplannen. Het naleven van deze beleidsplannen impliceert het voldoen aan de doelstellingen/visie.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1995: Algemene plaatselijke verordening y 2006: Beheerplan openbaar groen Naast dit gemeentelijke beleidskader moeten we ook rekening houden met het provinciale beleid te weten het streekplan, het reconstructieplan en de provinciale atlas.
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Parken en plantsoenen
Door gestegen kosten en het boeken van de onderhoudskosten van de grasmachines op parken en plantsoenen in plaats van op buitensportaccommodaties is extra budget noodzakelijk. De subsidieregeling Natuurbeheer loopt af per 31 december 2007. Hierdoor vervalt de subsidie vanaf 2008 op grond van deze regeling. 8-D266: Reconstructie: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Landbouwontwikkelingsgebied Graspeel. Zie raadsbesluit 13 maart 2007. Dekking middels bestemmingsreserve reconstrucie Algemeen. 8-G267: Dekking reconstructie: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen. 8-G268: Reconstructieprojecten: Reconstructieprojecten 2007-2010. 8-G269: Dekking reconstructieprojecten: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen.
Bossen
Reconstructie
Reconstructie (dekking) Reconstructie Reconstructie (dekking)
Bedrag 5.000
STR / INC STR
3.631
STR
95.000
INC
- 95.000
INC
30.000
INC
- 30.000
INC
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde):
Pagina 41
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
y Er ligt nog een afspraak met u om met het concept-groenstructuurplan de wijken in te trekken en in overleg met onze inwoners onder andere te bepalen welke groenstructuren belangrijk zijn, welke groenvoorzieningen gerenoveerd en wellicht zelfs ook getransformeerd zouden moeten worden. y Realisatie van het grootschalig integrale gebiedsproject Velp (onder de noemer van de reconstructie). y Binnen het jaarlijks reeds gevoteerde budget voor de uitvoering van reconstructieprojecten worden in deze bestuursperiode tien nieuwe projecten ondersteund. y Uitvoering groenbeheerplan: onder andere jaarlijks terugkerende renovaties van groenvoorzieningen en de vervanging van speelvoorzieningen. De groenrenovaties zullen jaarlijks een forse investering vergen.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
728 -10
289 -8
324 90
294 -5
294 -5
294 -5
718
281
414
289
289
289
Pagina 42
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
Deelprogramma 2.2 verkeer en vervoer ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Vergroten verkeersveiligheid binnen en buiten de bebouwde kom; y Verbeteren/behoud bereikbaarheid van kernen, in het bijzonder het historische centrum.
Hoe gaan we dit meten? De verkeersveiligheid kan bijvoorbeeld gemeten worden aan de hand van het aantal geregistreerde verkeersongevallen in de gemeente Grave. Hierbij kan aansluiting gezocht worden bij het project "De staat van de gemeente". De uitkomsten hiervan worden vermeld op www.watdoetjegemeente.nl.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1995: Parkeerverordening 1995 y 1999: Telecommunicatieverordening gemeente Grave y 2002: Havenverordening gemeente Grave 2002 y 2006: Beheerplan wegen y 2006: Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele objecten y 2006: Beheerplan openbare verlichting y 2007: Verordening straatnaamgeving en huisnummering gemeente Grave
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Bedrag
Vervoer
Betreft de bijstelling van de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Kleinschalig Collectief Vraagafhankelijk vervoer.
21.310
STR / INC STR
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
922 -10
920 -47
941 -46
944 -47
944 -47
944 -47
912
873
895
897
897
897
Pagina 43
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
Deelprogramma 2.3 volkshuisvesting ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Op basis van het Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid 2003 en binnen de gegeven randvoorwaarden vanuit de ruimtelijke ordening realiseren van een woningbouwprogramma, dat in de eerste plaats voorziet in de reële woonbehoefte van de inwoners van Grave, waarbij de kwaliteit en duurzaamheid ankerpunten zijn die steeds aan de orde komen. y De gemeente Grave en Woonmaatschappij Maasland willen de komende jaren de samenwerking een impuls geven en een concrete bijdrage aan het goed wonen in de gemeente leveren. Met prestatie-afspraken geven beide partijen aan waar de samenwerking zich op richt, wie daarin welke rol vervult en wie welke inspanningen daaraan levert. Hoe gaan we dit meten? Voor de uitvoering van de Pilot Bouwen Binnen Strakke Contouren (zie ook deelprogramma 5.3) is een projectorganisatie in het leven geroepen. Deze bereidt de projecten voor en begeleidt deze in de uitvoering. De voortgang ervan wordt bijgehouden in de woningbouwmonitor en de Equalizer. Het projectbureau overlegt met de betrokken disciplines voor het verkrijgen van de noodzakelijke input uit de diverse vakafdelingen. De projectgegevens worden periodiek vergeleken met de behoefteramingen in het Masterplan en waar nodig en mogelijk bijgestuurd. Voor het meten van de prestatie-afspraken vindt tweemaal per jaar bestuurlijk overleg plaats tussen Maasland en de gemeente. In dit overleg worden in hoofdlijnen de ontwikkelingen op het terrein van het wonen besproken met als doel de voortgang van de samenwerkingsprojecten te volgen en signalerend op te treden.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader y Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid y Ruimtelijk Toetsingskader Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd. Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde): In goed overleg met Woonmaatschappij Maasland streven naar een maximale uitvoering van de prestatie-afspraken. De noodzakelijke bijsturing betreft vooral de sociale woningbouw en gaat dus vooral de woningcorporatie aan. Het realiseren van woningen in de kerkdorpen krijgt extra aandacht. De planologische voorbereiding wordt gestart voor de bouw van starterswoningen in de Stoof. In overleg met de kerngroep Wonen, Welzijn en Zorg wordt ook de zorgcomponent zo goed mogelijk in beeld gebracht. Of de woningbehoefte al dan niet wordt gekoppeld aan zorg voor senioren, vraagt in toenemende mate onze aandacht.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
200 -79
62 -76
62 -76
62 -76
62 -76
62 -76
121
- 14
- 14
- 14
- 14
- 14
Pagina 44
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
Deelprogramma 2.4 leefbaarheid kernen en wijken ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Het vergroten van de leefbaarheid door minimaal het behoud van bestaande maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen en accommodaties en het verbeteren van de saamhorigheid in de wijken, buurten en kernen met als spil een wijkraad die werkt vanuit en met draagvlak vanuit de wijk.
Hoe gaan we dit meten? Evenals openbare orde en veiligheid is ook leefbaarheid vrij abstract. Ook hier geldt dat het om een subjectief gevoel gaat. Dit kan het beste gemeten worden door middel van de Veiligheidsscan (in relatie met integrale veiligheid). Dit resulteert dan bijvoorbeeld in een rapportcijfer over de vraag "hoe leefbaar vindt u Grave?" Grafiek 2.4: Rapportcijfer leefbaarheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Grave Escharen Gassel Velp Totaal 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Let op: Cijfers zijn volledig fictief. Grafiek dient slechts als voorbeeld. Nadat de veiligheidsscan (0-meting) is gehouden, zullen wij u nader informeren over de juiste uitkomsten.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader b&w y 2007: Beleidsregel wijk- en dorpsbeheer
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
97 0
367 0
367 0
367 0
367 0
367 0
97
367
367
367
367
367
Pagina 45
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 2)
AANTEKENINGEN
Pagina 46
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG Portefeuillehouder: H.P.M. (Harry) Opsteegh 7 Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 3.1 jeugd- en jongeren; 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid; 3.3 minimabeleid; 3.4 onderwijs; 3.5 ouderen; 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport; 3.7 subsidiebeleid. Inleiding De lange-termijndoelstelling voor programma 3 luidt als volgt: 'het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren.' Deelprogramma's Een breed scala aan onderwerpen wordt in dit programma behandeld, jongeren, ouderen, minima, onderwijs, vluchtelingen, gemeenschapsaccommodaties, maatschappelijke voorzieningen, kinderopvang, peuterspeelzalen, kunst en cultuur enzovoorts. Eigenlijk allemaal onderwerpen die betrekking hebben op het voorzieningenniveau in onze gemeente, waarvan wij vinden dat het op peil moet blijven en waar mogelijk verbeterd. Niet alles waar de gemeente in investeert is wettelijk verplicht, maar vaak zo gewenst dat de gemeente bereid is daarin te investeren, zeker als het de sociale samenhang in de gemeente kan bevorderen. Beleid Soms betreft het uitwerking van reeds vastgesteld beleid (jongerenbeleid/ouderenbeleid) maar ook voornemens om beleid aan te scherpen of te herformuleren zoals het accommodatiebeleid, vrijwilligerbeleid, sportstimulering en niet in het minst het subsidiebeleid. Hieronder worden enkele onderwerpen kort toegelicht. Wet maatschappelijke ondersteuning Vanaf 1 januari 2008 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) volledig door de gemeente uitgevoerd. De Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten en de huishoudelijke verzorging uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten zijn in de Wmo opgegaan. Dit vanuit het inzicht dat de uitvoering beter bij de gemeente past, vanwege de samenhang met de voorzieningen voor gehandicapten en welzijnsvoorzieningen. De benodigde middelen worden verkregen in de vorm van een integratie-uitkering uit het gemeentefonds. Uiterlijk in 2008 is ook een lokaal zorgloket ingericht. Onderwijs Wij zullen in 2008 een notitie aan u voorleggen, waarin wij ingaan op de toekomst van de onderwijshuisvesting. Een aantal onderwijsgebouwen moet in de komende jaren ingrijpend verbouwd en/of gerenoveerd worden. Maar wij zullen ook kijken naar mogelijkheden van nieuw- en/of verbouw. Het concept 'Brede school' en de eventuele consequenties daarvan voor de huisvesting zal in de notitie nader uitgewerkt worden. Gemeenschapsaccommodaties U kunt van ons een notitie verwachten over de toekomstige huisvesting van de gemeenschapsaccommodaties. Daarbij wordt uiteraard ook het beheersaspect betrokken. Lokaal Gezondheidsbeleid In samenspraak met diverse belanghebbenden (bijvoorbeeld organisaties op het gebied van jongeren of ouderen) werken we aan een actualisatie van het lokale gezondheidsbeleid. Dit mondt uit in een visiedocument 'Lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011'. 7 Voor wat betreft de incidentele baten en lasten van het product 'Kunst en cultuur' is wethouder Van Geest de portefeuillehouder. Dit betreft concreet incidentele subsidieverzoeken en is ondergeschikt aan het totale budget. Vandaar dat alleen wethouder Opsteegh als portefeuillehouder is vermeld bij programma 3.
Pagina 47
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Producten Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Doelgroepenbeleid; - Gezondheidszorg; - Kunst en cultuur (incidenteel); - Kunst en cultuur (structureel); - Onderwijs en educatie; - Sociale zaken; - Sport; - Welzijn en zorg; - Wet maatschappelijke ondersteuning.
Pagina 48
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.1 jeugd en jongeren ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Het bieden van kansen aan jongeren in Grave om zich te ontwikkelen en te ontplooien; y Het organiseren van een sluitende keten op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning in het Land van Cuijk.
Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen worden tussentijds geëvalueerd in de tussenrapportages met betrekking tot de aanbevelingen in het jeugdbeleidsplan 'Opgroeien in Grave 2003 – 2007'. De onderwerpen in dit plan zijn nog actueel en worden ook in 2008 nader uitgewerkt. Ook door het frequent uitvoeren van tevredenheidonderzoeken onder jongeren vormen we een beeld of wij voldoende kansen bieden aan de jongeren in Grave.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader b&w y 2007: Beleidsregel jeugd en jongeren 2007 y 2007: Beleidsregel speerpunt jeugdledensubsidie 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Lokaal jeugdbeleid / jongerenbus
Betreft onderhouds-, verzekerings- en exploitatiekosten bus. De bus is begin 2007 ontmanteld. Deze kosten zijn dus niet meer nodig en kunnen teruggestort worden in het activiteitenbudget. Per saldo verloopt deze operatie budgettair-neutraal (vandaar budget nihil). Betreft het doorsluizen van de 'uitkering preventief jeugdbeleid' van het ministerie VWS naar het Regionaal Maatschappelijk Centrum (RMC) ten behoeve van de éénloketfunctie voor opvoedingsondersteuning (betreft uitvoering van de notitie 'uitvoeringsondersteuning in het Land van Cuijk). In de begroting was wel de baat opgenomen, maar niet de last. In 2006 is een verhoging van het budget met circa € 10.000 abusievelijk twee keer toegepast hetgeen nu gecorrigeerd wordt. 8-G284: Jongerencentrum: Betreft raadsbesluit 18 september 2007, tijdelijk jongerencentrum. Uitgaande van de door u gekozen variant C (gemeenschapsaccommodaties en jongerenbus) bedragen de totale incidentele kosten € 112.600, waarvan € 35.500 eenmalig en € 77.100 gedurende vijf jaar (t/m 2012) 8-G285: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking bestaand budget. 8-G286: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten:
Regionaal jeugdbeleid (preventiekosten)
Regionaal jeugdbeleid / exploitatiebijdrage Jongerencentrum
Jongerencentrum
Jongerencentrum
Bedrag
Pagina 49
0
STR / INC STR
7.262
STR
- 10.890
STR
112.600
INC
-22.000
INC
-21.400
INC
BELEIDSBEGROTING
Jeugdbeleid
Programmaplan (programma 3)
dekking onttrekking bestemmingsreserve. 8-C303: Jeugdbeleid: In 2007 wordt van de raad besluitvorming verwacht rondom de invoering van productfinanciering bij Radius. Bij gelijkblijvende afname van producten betekent dit voor de gemeente Grave een hogere kostprijs, omdat alle kosten nu direct doorberekend worden aan de juiste afnemers. Dit was in het verleden niet altijd het geval. Onderzocht wordt nog hoe met deze verwachte kostenstijging om te gaan.
5.500
INC
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde):
b. Uitvoering plan van aanpak drugsproblematiek jongeren Hiervoor is een plan van aanpak 'jongeren, alcohol, drugs en vandalisme 2008-2010' opgesteld. c. Betrekken van jeugd bij jeugdbeleid De jeugd zal meer en beter betrokken gaan worden bij de totstandkoming en uitvoering van het jeugdbeleid door middel van jeugdparticipatie. Bijvoorbeeld door het instellen van een jeugdgemeenteraad. Hiervoor worden momenteel de mogelijkheden onderzocht.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
251 0
172 -7
264 -8
168 -7
168 -7
168 -7
251
165
256
161
161
161
Pagina 50
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie Gezien de diversiteit van dit deelprogramma zijn er meerdere doelstellingen mogelijk. Eén van de doelstellingen luidt: y Het stimuleren dat uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer in hun eigen bestaan kunnen voorzien. Dit gebeurt door het bevorderen van uitstroom uit de bijstand door middel van het effectief ondersteunen bij de reïntegratie naar de (reguliere) arbeidsmarkt. Hoe gaan we dit meten? Toeleiding arbeidsmarkt: De toeleiding tot de arbeidsmarkt van uitkeringsgerechtigden kan gemeten worden door het volgen van het verloop van het cliëntenbestand. Dit verloop wordt periodiek vermeld in tussentijdse managementrapportages; Ook vindt er kwartaaloverleg plaats met de Reïntegratiebedrijven om de effectiviteit van de trajectplannen te toetsen.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1998: Verordening op het beheer en het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen y 2002: Bijdrageregeling deelname aan Welzijnsactiviteiten 2002 y 2004: Verordening Voorzieningen gehandicapten gemeente Grave 2004 y 2004: Verordening Afstemming Wet werk en bijstand y 2004: Verordening Reïntegratie Wet werk en bijstand y 2004: Verordening Wet kinderopvang gemeente Grave y 2004: Verordening Bestuurlijke boete Wet inburgering nieuwkomers 2004 y 2004: Verordening Handhaving Wet werk en bijstand gemeente Grave y 2005: Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand y 2006: Verordening Cliëntenparticipatie gehandicaptenbeleid gemeente Grave 2006 y 2007: Verordening Kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk gemeente Grave y 2007: Verordening Wet inburgering gemeente Grave b&w y 1995: Nadere regels voor grafbedekkingen op de algemene begraafplaatsen gelegen in de gemeente Grave y 2005: Besluit financiële tegemoetkomingen en eigen betalingen voorzieningen gehandicapten Grave y 2007: Beleidsregel integratie nieuwkomers en minderheden 2007 y 2007: Beleidsregel uitvoering subsidiesystematiek maatschappelijke ondersteuning y 2007: Beleidsregel zorg en gehandicapten 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Subsidie peuterspeelzalen Peuterspeelzalen
Asielzoekers-
Bedrag
Betreft bijstelling in begroting 2007 opgenomen bedrag volgens vastgestelde meerjarenraming en peuterspeelzalenbeleid (meerjarige budgetafspraken). 8-D283: Peuterspeelzalen: Verhuur pand Burg. Ficqlaan 1 aan de Stichting Kinderopvang Grave Deze kostenpost is de afgelopen jaren sterk beïnvloed
Pagina 51
10.400
STR / INC STR
4.217
INC
- 39.610
STR
BELEIDSBEGROTING
centrum (subsidie)
Asielzoekerscentrum (doeluitkering) Asielzoekerscentrum (huur)
Asielzoekerscentrum (vervoerskosten) Asielzoekerscentrum (onvoorziene uitgaven) Asielzoekerscentrum
Maatschappelijk werk
Programmaplan (programma 3)
door de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Afgesproken is (tussen rijk en gemeenten/VNG) dat gemeenten geen opvang meer plegen. De kosten nemen hierdoor drastisch af. De doeluitkering voor onderwijs aan vreemdelingen vervalt per 1 augustus 2007. Hiertegenover staat een daling van de vergoeding voor het onderwijs aan vreemdelingen (daling is reeds verwerkt) Door nieuwe huurafspraken zijn de huurkosten van het AZC te laag geraamd. Wij zijn van mening dat de totale huursom onttrokken dient te worden aan de bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs AZCscholen die mede voor dit doel is gevormd. Deze onttrekking komt terug bij de winstbestemming. De doorbelasting van de vervoerskosten is in het verleden te hoog vastgesteld en wordt nu structureel verlaagd.
35.000
STR
15.000
STR
- 1.874
STR
Dit betreft een post voor onvoorziene uitgaven. De afgelopen twee jaren zijn hierop geen kosten geboekt. Deze post kan dan ook verlaagd worden.
- 3.820
STR
8-B271: Asielzoekerscentrum: Door de daling van het aantal asielzoekerleerlingen gebruiken het Merletcollege en Hartenaas minder lokalen in het schoolgebouw op het asielzoekerscentrum en wordt er een lagere bijdrage bij de scholen in rekening gebracht. Bezien zal worden hoe de leegstand kan worden ingevuld. Deze post wordt tevens beïnvloed door een structurele daling van het koppengeld die nog niet in de begroting was verwerkt. Tegenover deze daling van het koppengeld staat een evenredige toename van de algemene uitkering. In 2010 loopt het contract af. Situatie dan opnieuw bezien. 8-C282: Maatschappelijk werk: Jaarlijks werden de kosten van de noodzakelijke inzet van tolken en vertalers door het maatschappelijk werk bekostigd door het rijk. Met ingang van 20 december 2006 komen deze kosten ten laste van het maatschappelijk werk. Deze kosten berekent het maatschappelijk werk door aan de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor via de algemene uitkering een beperkte vergoeding. Daarnaast wordt de subsidie jaarlijks geïndexeerd conform regionale afspraken. Met ingang van 2008 wordt er een nieuwe raamovereenkomst voor de subsidiëring van het maatschappelijk werk van kracht. Als onderlegger voor deze raamovereenkomst heeft er een herberekening van het aantal uren plaatsgevonden dat inwoners van Grave gebruik maken van het maatschappelijk werk. Hierbij is een hogere urenafname geconstateerd, hetgeen leidt tot een toename van de subsidie bij handhaving van het huidige aanbod maatschappelijk werk.
41.130
INC
22.540
INC
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde): -
Evaluatie van de diverse Verordeningen Wet werk en bijstand; Onderzoek doen naar de mogelijkheden van het project “Snel in dienst; Extra maatregelen treffen op het gebied van reïntegratie; Inspelen op modernisering WSW. De financiële gevolgen zijn op dit moment nog niet bekend; Toetreding Cuijk bij samenwerking Sociale Zaken. Binnen het Land van Cuijk worden de mogelijkheden op uitbreiding van de samenwerking onderzocht.
Pagina 52
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
2.363 -1.222
2.645 -2.011
2.649 -1.938
2.658 -1.983
2.631 -1.983
2.633 -1.983
1.141
634
711
675
648
650
Pagina 53
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.3 minimabeleid ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie Het doel is om personen met een inkomen op het minimumniveau volwaardig te kunnen laten participeren in de maatschappij, door middel van het treffen van (extra) inkomensvoorzieningen voor deze doelgroep.
Hoe gaan we dit meten? Het percentage personen dat leeft op of onder het minimumniveau van inkomen. In de managementrapportages wordt verantwoording afgelegd over het te besteden budget in het kader van het minimabeleid. Hierbij wordt de gemeente Grave ook vergeleken met andere gemeenten, zowel op regionaal niveau als op bovenregionaal niveau.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1995: Verordening op de behandeling van aanvragen en bezwaarschriften ingevolge de ABW, de IOAW en de IOAZ y 2004: Verordening Toeslagen en verlagingen Wet werk en bijstand b&w y 2007: Richtlijn bevoorschotting WWB gemeente Grave 2007 y 2007: Richtlijn langdurigheidstoeslag WWB gemeente Grave 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
1.966 -1.756
1.905 -1.831
1.905 -1.831
1.905 -1.831
1.905 -1.831
1.905 -1.831
210
74
74
74
74
74
Pagina 54
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.4 onderwijs ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Bevordering en instandhouding van een aanbod basisonderwijs in elke woonkern in de gemeente Grave door middel van planmatig onderhoud en het bieden van ondersteunende voorzieningen; y Bevordering van de ontwikkelingskansen van leerlingen door de verbetering van het binnenmilieu van de scholen (middellange termijn), en subsidiëring van activiteiten gericht op het voorkomen en bestrijding van ontwikkelingsachterstanden; y Intensivering van het toezicht op en de bestrijding van leerplichtverzuim en terugdringing van het aantal voortijdig schoolverlaters van 12 tot 23 jaar. Er wordt naar gestreefd dat iedereen de school verlaat met een diploma/startkwalificatie; y Het aanbieden van cursussen aan volwassenen met als doel volwaardige participatie in de samenleving; y De toegankelijkheid waarborgen van scholen voor basisonderwijs en speciaal (voortgezet) onderwijs door het aanbieden van passend vervoer aan leerlingen die op grond van specifieke beperkingen dan wel op basis van geloofsovertuiging/levensfilosofie zijn aangewezen op scholen buiten de gemeente Grave; y Bevordering redzaamheid leerlingen door subsidiëring van randvoorzieningen (schoolzwemmen en verkeersexamen). Hoe gaan we dit meten? y Op basis van periodieke rapportages met betrekking tot de voortgang van het projectplan 'Bestrijding Jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten in de regio Brabant Noord-Oost' zal bezien worden of de in het projectplan opgenomen doelstellingen worden gerealiseerd; y Bij de subsidiëring van de activiteiten in het kader van onderwijsachterstanden zal monitoring nadrukkelijk worden bezien; y Jaarlijks rapporteert het Regionaal Opleidingen Centrum (ROC) over de deelname aan de cursussen voor volwassenen; y Registratie aantal leerlingen dat gebruikt maakt van leerlingenvervoer en klachtenregistratie; y Verbetering kwaliteit binnenmilieu zal gemonitord worden via de door de GGD op te stellen inspectierapporten.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1999: Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid gemeente Grave 1999 y 2003: Verordening leerlingenvervoer gemeente Grave 2004 y 2007: Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Grave 2007 y 2007: Materiele en financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Grave b&w y 1994: Instructie voor de leerplichtambtenaar
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Brede school Schademeldingen scholen Leerlingenvervoer
Bedrag
Betreft de extra afschrijvingskosten voor de realisatie van de Brede School in Velp (raadsbesluit 29 mei 2007). De verzekeringspremie voor de schoolgebouwen is aanzienlijk verlaagd. Het leerlingenvervoer is over het schooljaar 2006/2007
Pagina 55
8.415
STR / INC STR
- 14.810
STR
- 15.800
STR
BELEIDSBEGROTING
Leerlingenvervoer
Onderwijsbegeleiding
Programmaplan (programma 3)
zeer gunstig aanbesteed. Ook levert het enkele jaren geleden in gang gezette beleid om het vervoer naar Boxmeer af te bouwen zijn vruchten af. 8-C279: Leerlingenvervoer: Het vervoer voor het schooljaar 2008/2009 zal in samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk Europees worden aanbesteed. Gelet op de specifieke materie van een Europese aanbesteding dient rekening te worden gehouden met kosten voor externe ondersteuning. Het aanbestedingstraject loopt gedurende het schooljaar 2007/2008. Gelet hierop worden de kosten (grofmazige raming) van externe ondersteuning verspreid over 2007 en 2008. De doeluitkering voor schoolbegeleiding die jaarlijks doorbetaald werd aan onderwijsbegeleidingsdienst Giralis wordt sinds 1 augustus 2006 door het rijk rechtstreeks overgemaakt aan de schoolbesturen. De inkomsten op deze post komen dan ook te vervallen. Tussen de baten en lastenraming was een verschil van € 1.500 begroot.
2.500
INC
1.500
STR
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
1.166 -232
1.068 -214
1.030 -164
1.027 -164
997 -164
997 -164
934
854
866
863
833
833
Pagina 56
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.5 ouderen ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren. Hoe gaan we dit meten? Door het monitoren van de nota Ouderenbeleid wordt bekeken of de doelstelling gerealiseerd wordt. In deze nota zijn concrete actiepunten geformuleerd. Middels het monitoren wordt de voortgang hiervan bewaakt.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader b&w y 2007: Beleidsregel subsidiëring ouderen 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Ouderenzorg
Bedrag
Het budget voor adviesgroepen kan vervallen, omdat de adviesgroepen zijn opgeheven.
- 180
STR / INC STR
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
161 0
108 0
109 0
109 0
109 0
109 0
161
108
109
109
109
109
Pagina 57
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: y Het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren'. Hiervan afgeleid zijn de volgende nevendoelstellingen te formuleren: y Biblioplus biedt de inwoners van Grave toegang tot informatie (werkterrein bibliotheek); y Het bieden van kunsteducatie aan de inwoners van Grave in de vorm van muzieklessen, cursussen op het gebied van dans, beeldende kunsten en het bieden van kunsteducatie binnen het basisonderwijs.
Hoe gaan we dit meten? Of er voldoende aanbod is op het gebied van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen kan gemeten worden door het naleven van de meerjarige subsidieovereenkomsten en de bijbehorende analyse bij de beoordeling van tussenrapportages, jaarverslagen en jaarrekeningen. Zie hiervoor ook het onderdeel 'Hoe gaan we dit meten?' bij het volgende deelprogramma '3.7 subsidiebeleid'.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1997: Regeling cultuurfonds y 2006: Algemene Subsidieverordening gemeente Grave 2007 b&w y 2007: Beleidsregel Jubileumregeling gemeente Grave 2007 y 2007: Beleidsregel kunstzinnige vorming en kunstbeoefening door amateurs 2007 y 2007: Beleidsregel sport 2007 y 2007: Beleidsregel subsidiëring cultuur 2007 y 2007: Beleidsregel subsidiëring gemeenschapsaccommodaties y 2007: Beleidsregel subsidiëring Kader- en Deskundigheidsbevordering Vrijwilligerswerk. y 2007: Beleidsregel vorming, educatie en media 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Kunst en cultuur (De Meander)
Hogere subsidieverlening aan de Meander als gevolg van de bestuurlijke ontvlechting die per januari 2007 in gang is gezet (t/m eerste halfjaar 2008). Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (2008: 50% van € 90.784. Vanaf 2009: € 90.784). In verband met uittreding Meander per juli 2008 kunnen de huurkosten die wij aan het Katrien betalen (t.b.v. de Meander) komen te vervallen.
Kunst en cultuur (De Meander) Kunst en cultuur (De Meander)
Bedrag
Pagina 58
6.714
STR / INC STR
- 45.392
STR
- 2.295
STR
BELEIDSBEGROTING
De Meander
De Meander
De Meander
De Meander
Sportbeleid
Overige posten (nauwelijks beïnvloedbaar)
Lokaal vrijwilligersbeleid (Steunpunt vrijwilligers)
Kunst en cultuur (inrichting) Kunst en cultuur (filmcafé)
Kunst en cultuur (lokale initiatieven)
Programmaplan (programma 3)
8-C272: De Meander: Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (structureel voordeel € 90.784 (2008: 50%) en incidenteel nadeel van € 301.000, zijnde de berekende afkoopsom. 8-D274: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor een quick scan. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 2404-2007). Op grond van de besluitvorming op 18 september 2007 wordt de quick scan waarschijnlijk al in 2007 uitgevoerd. 8-D273: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor kunstzinnige vorming andere lesactiviteiten. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). (2008: 50% van € 9.000) 8-C275: De Meander: Subsidiëring kunstzinnige vorming basisschoolleerlingen: In verband met de beëindiging van de subsidierelatie met de Meander heeft de raad besloten om gedurende de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010 een bedrag ad € 20 per kind beschikbaar te stellen voor de kunstzinnige vorming van basisschoolleerlingen. Jaarlijks wordt aan LACO een vergoeding verstrekt voor het gebruik van de sporthal en gymzaal door de basisscholen. De gymlessen van basisschool de Ester zijn verplaatst naar De Viersprong in Gassel. De vrijgevallen uren in de sporthal worden nu gebruikt door het Merletcollege. Voor dit gebruik betaalt het Merletcollege een vergoeding aan de gemeente. Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post. Eind 2007 wordt het steunpunt vrijwilligerswerk Grave geopend. Incidenteel zijn hier middelen voor in 2007. Eind van het jaar komt er een voorstel voor een structureel vrijwilligerssteunpunt in de Raad. In juli 2007 heeft de Raad ingestemd met het "Actieplan vrijwilligerswerk Grave". Eerste aanbeveling is het opzetten van een vrijwilligerssteunpunt Grave. Door dit budget in te zetten wordt onder andere uitvoering gegeven aan een structureel steunpunt vrijwilligerswerk Grave. Inrichting nieuwe stadhuis met kunst. Verhoging budget als gevolg van toename inhoud nieuwe stadskantoor. De Stichting Maaspodium Grave heeft voor de realisatie van het filmcafé in 2007 incidentele subsidie ontvangen. Op grond van evaluatie en als uitvoering van het lokale kunst en cultuurbeleid wordt het Filmcafé Grave met ingang van 2008 structureel gesubsidieerd. Dit subsidie is gebaseerd op een bijdrage van € 0,50 per inwoner volgens de Normsubsidiebijdrage gemeenten Nederlandse Bond voor de Film. Betreft budget voor uitvoering vastgestelde kunst- en cultuurbeleid en ondersteuning lokale initiatieven. Sinds het wegvallen van het Cultuurfonds gemeente Grave is er in de begroting geen post meer beschikbaar ten laste waarvan gehonoreerde initiatieven/verzoeken op het gebied van kunst en cultuur kunnen worden gebracht.
Pagina 59
301.000
INC
5.000
INC
4.500
INC
30.000
INC
- 4.280
STR
7.872
STR
27.000
STR
2.350
STR
6.500
STR
7.500
STR
BELEIDSBEGROTING
Gemeenschapsaccommodaties (inventaris) Gemeenschapsac commodaties (inhuur IBN)
Bibliotheek
Bibliotheek
Overige posten (nauwelijks beïnvloedbaar)
Lokale omroep
Programmaplan (programma 3)
Met ingang van 2007 is het beheerplan 2007-2010 vervanging Inventaris van toepassing en opgenomen in de begroting. Het oorspronkelijk in de begroting structureel opgenomen budget vervalt. Betreft uitbreiding uren IBN-medewerkers voor schoonmaak Esterade met 24 uur per week (collegebesluit 17-4-2007). Subsidie aan de wijkraad Estersveld voor beheer van Esterade wordt overeenkomstig aangepast. Daarnaast wordt een p.m. post hierbij opgenomen. Het budget betreft onder andere een subsidieverzoek voor 2008 dat er in voorziet in de omzetting van de proef met het servicepunt Gassel naar een definitieve voorziening (kosten € 11.000) Deze kosten, die eerder voldaan werden uit een subsidieregeling, komen dan voor rekening van de gemeente. Dit uit zich in een hogere subsidieaanvraag. De raad dient zich hier later in 2007 over uit te spreken. Het subsidiebedrag van 2008 is bekend voor de daarop volgende jaren dient indexering plaats te vinden (volgens de subsidieaanvraag). Hogere algemene uitkering (feitelijk integratie-subsidie) van € 14.640 naar aanleiding van de ondersteuningsregeling vorming basisbibliotheken. Deze uitkering is geoormerkt en wordt doorgesluisd naar de bibliotheek in de vorm van een subsidie. Vandaar per saldo nihil. Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post. 8-C280: Lokale omroep: Als aan de gestelde voorwaarde wordt voldaan dan aan een lokale omroep subsidie verlenen.
- 13.500
STR
13.500
STR
45.805
STR
0
STR
1.329
STR
6.200
INC
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten en/of uren of financiële consequenties onbekend): * Actieplan 'Koers 2008' Met het uitvoeren van het actieplan 'Koers 2008' is het de bedoeling om te komen tot inhoudelijke bibliotheekvernieuwing en budgetsubsidiëring. De vier kernfuncties van de bibliotheek zijn: warenhuis van kennis en informatie, encyclopedie van kunst en cultuur, inspiratiebron van lezen en literatuur en podium van ontmoeting en debat.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
1.222 -48
741 -28
1.133 -47
784 -47
778 -47
769 -47
1.174
713
1.086
737
731
722
Pagina 60
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
Deelprogramma 3.7 subsidiebeleid ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Bevorderen dat de inwoners zich kunnen ontplooien en hun vaardigheden kunnen ontwikkelen; y Bevorderen dat alle inwoners aan activiteiten op het gebied van ontmoeting en ontspanning kunnen deelnemen.
Hoe gaan we dit meten? Het meten van de doelstelling gebeurt impliciet door naleving van de producten- en prestatieovereenkomsten bij de wettelijk verplichte basisvoorzieningen, zoals de bibliotheek. Ook door naleving van de budgetovereenkomsten bij wenselijke voorzieningen, bijvoorbeeld de voormalige SKPverenigingen, is een toets op de doelstelling. Specifiek voor de doelgroep jongeren kan gemeten worden op grond van beleidsregel jeugdledensubsidie. Dit houdt concreet in het monitoren van de aangevraagde, toegekende en afgewezen subsidieverzoeken voor 2008.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2006: Algemene subsidieverordening Grave 2007 (inclusief diverse beleidsregels, vastgesteld door b&w, op basis van deze verordening)
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Algemene subsidieverordening
Betreft het herverdelen van het subsidiebudget over de diverse verenigingen/organisaties/instanties (implementatie nieuwe subsidiesystematiek). Het geheel moet budgettair-neutraal verlopen. Voor een specificatie zie bijlage 4.10 op pagina 168. De beleidsregel jeugdledensubsidie 2007 gaat uit van € 20 per jeugdlid. Bij een toename van het aantal jeugdleden en een gelijkblijvende bijdrage stijgt het subsidiebedrag. Voor 2008 bedraagt dit € 8.800. Een andere mogelijkheid is om het subsidiebedrag gelijk te houden en de bijdrage af te bouwen (voor 2008 bijvoorbeeld € 15). Het doel wordt bij het aantrekken van meer jeugdleden tenslotte bereikt, waardoor de impuls tot subsidiëring kan afnemen.
Jeugdledensubsidie
Bedrag 0
STR / INC STR
8.800
STR
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
91 -2
47 0
54 0
54 0
54 0
54 0
89
47
54
54
54
54
Pagina 61
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 3)
AANTEKENINGEN
Pagina 62
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE Portefeuillehouder: G.J. (Hans) Bos Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 4.1 economische aangelegenheden; 4.2 toerisme en recreatie. Inleiding Op economisch gebied is een ondernemersvriendelijke gemeente het uitgangspunt. Om samen met de plaatselijke ondernemers, vertegenwoordigers en Kamer van Koophandel randvoorwaarden te creëren, waardoor het weer aantrekkelijk wordt om in de gemeente Grave te vestigen en op deze manier een positieve bijdrage leveren aan de plaatselijke werkgelegenheid. Het is belangrijk om economisch beleid te ontwikkelen in samenwerking met de ondernemers, vertegenwoordigers (Graveon en Horeca vereniging gemeente Grave) en de Kamer van Koophandel. Waar wil ondernemend Grave in 2020 staan? Een belangrijk project is de realisering van het bedrijvenpark De Bons en de uitgifte van de eerste kavels eind 2007 / begin 2008. Het doel van dit programma is ook om de gemeente Grave toeristisch en recreatief steviger op de kaart te krijgen. De aantrekkelijkheid van onze vestingstad met haar cultuurhistorische gebouwen, de Maas, de kerkdorpen Escharen, Gassel, Velp en het achterland bieden voldoende mogelijkheden om dit te bewerkstelligen. Ook de samenwerking in het Land van Cuijk door middel van het portefeuillehoudersoverleg toerisme en recreatie, de regio-VVV, de kop van Noord-Limburg en de luchthaven Weeze (Niederrhein) benadrukken de aantrekkelijkheid van ons gebied (Land van Cuijk, kop van Noord-Limburg en een deel van Euregio Rijn-Waal) en bieden volop kansen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn als speerpunten opgenomen: "5. bevordering van een goed ondernemingsklimaat" en "6. bevordering toerisme en recreatie". Dit resulteert onder andere in een extra budgetimpuls van € 50.000 per jaar voor toerisme. Met dit budget worden in de periode 2007 tot en met 2010 veel zaken aangepakt, zoals het actualiseren van het toeristisch-recreatief beleidsplan (TROP-nota Grave), verdere professionalisering van het bezoekersmanagement Grave en verdere professionalisering van de promotie in samenwerking met de lokale en regionale VVV en de Vereniging Nederlandse Vestingsteden, verbeteren overnachtingsmogelijkheden, diverse toeristische routes uitbouwen (waaronder fiets- en wandelpaden), toeristische bewegwijzering verbeteren, autoluw maken binnenstad en/of Markt enzovoorts.
Deelprogramma's Het deelprogramma economische aangelegenheden spitst zich toe op het stimuleren van een gezonde economische ontwikkeling, waaronder ook in de kerkdorpen en op het platteland. Deelprogramma toerisme en recreatie gaat over het stimuleren van de "Parel aan de Maas". Grave moet een plaats worden die je gezien moet hebben (al is 't maar één keer in je leven!). Hiervoor worden de komende jaren veel toeristische en recreatieve zaken opgepakt (zie hierboven bij beleid). Producten Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Economische zaken en werkgelegenheid; - Toerisme en recreatie.
Pagina 63
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
Deelprogramma 4.1 economische aangelegenheden ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: y Het vormgeven en uitwerken van een gezonde economische ontwikkeling van de gemeente Grave. Hieruit kunnen de volgende nevendoelstellingen afgeleid worden. y Bevorderen aantrekkelijk vestigingsklimaat van winkels, bedrijven en (zorg-)voorzieningen; y Bevorderen / behoud van een adequaat niveau en evenwichtige verdeling van voorzieningen in de kernen. Hoe gaan we dit meten? Ten aanzien van bedrijvenpark de Bons wordt er vanuit gegaan dat in het najaar van 2007 de eerste kavels zijn uitgegeven en dat in 2008 in totaal ongeveer twintig ondernemers een kavel hebben gekocht. Voor economische aangelegenheden moeten nog kengetallen worden ontwikkeld. Hieraan wordt een jaarlijkse rapportage gekoppeld van de economische ontwikkeling van de gemeente Grave. In deze rapportage worden bijvoorbeeld vermeld het aantal en soort bedrijven, het aantal arbeidsplaatsen, de voortgang van de projecten).
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1998: Marktverordening gemeente Grave 1998 y 2003: Verordening staangeld Grave 2004 Er is geen (recent) vastgesteld overkoepelend beleidsdocument beschikbaar op het gebied van economische aangelegenheden. De nadruk ligt op het uitvoeren van concrete actiepunten en projecten zoals bijvoorbeeld gesteld in het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010'). Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Bedrag
Huur vereniging
Betreft levering om niet Hippisch festijn en Hockeyclub
1.670
STR / INC STR
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde): a. Uitbreiden winkelbestand binnenstad: - uitvoering plan Bijl/Hofplein (winkels) en instelling brancheringscommissie binnenstad; - behouden Arsenaal als winkelbestemming; - tegengaan woondoeleinden in winkelpanden door aanpassing Komplan Grave. b. Ontwikkeling dan wel nadere studie naar ontwikkeling nieuwe bedrijvenzone Wisseveld. c. De resultaten van de SWOT-analyse zullen worden betrokken bij het opstellen van een economisch actieplan. De plaatselijke partijen (ondernemers, Graveon, HvGG en Kamer van Koophandel) worden bij de opstelling betrokken. De SWOT-analyse is verricht in opdracht van de Kamer van Koophandel. Het resultaat is vermeld in het rapport Ondernemend Grave. d. Optimaliseren mogelijkheden regionale samenwerking gemeenten Land van Cuijk en kop van Noord-Limburg (ontwikkeling regionale marketingstrategie) en Euregio Rijn-Waal; e. Bevorderen economische leefbaarheid platteland/kerkdorpen: - mogelijkheden benutten herziening bestemmingsplan Buitengebied benutten; - deelname in project Nieuwe Economische Dragers Land van Cuijk.
Pagina 64
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
184 -234
35 -100
35 -99
35 -99
35 -99
35 -99
- 50
- 65
- 64
- 64
- 64
- 64
Pagina 65
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
Deelprogramma 4.2 toerisme en recreatie ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: y Het bevorderen van toerisme en recreatie in de gemeente Grave. Gemeente Grave is stad Grave, Velp, Escharen, Gassel en het landelijke gebied. Hieruit kunnen onder andere de volgende nevendoelstellingen afgeleid worden. y Versterken van de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van de gemeente Grave voor bezoekers en bewoners; y Aantrekken van meer toeristen en recreanten; y Verbeteren van de promotie; y Versterken van de kwaliteit van bestaande toeristisch-recreatieve voorzieningen; y Creëren van nieuwe toeristisch-recreatieve voorzieningen; y Stimuleren van samenwerking; y Stimuleren van evenementen met bovenlokale aantrekkingskracht; y Ontwikkelen van een camerplaats. Hoe gaan we dit meten? Om de effecten te meten van meer inspanning om toerisme en recreatie te ontwikkelen moeten nog kengetallen worden ontwikkeld. Hieraan wordt een jaarlijkse rapportage gekoppeld van de recreatieve en toeristische ontwikkeling van de gemeente Grave. In deze rapportage worden bijvoorbeeld vermeld het aantal bezoekers festivals en het effect op de lokale economie, het aantal overnachtingen in de gemeente Grave, de prestaties van de lokale VVV en de regio-VVV en de prestaties van het Bezoekersmanagement Grave.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1987: Toeristisch-recreatief beleidsplan (afgeleid van het Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP-nota) van de provincie Noord-Brabant. b&w y 2000: Beleidsregels ten aanzien van verlenen van vergunningen, vrijstellingen ontheffingen als bedoeld in de wet op de openluchtrecreatie y 2000: Besluit op de openluchtrecreatie Grave 2000 Er is geen (recent) vastgesteld overkoepelend beleidsdocument beschikbaar op het gebied van recreatie en toerisme. De nadruk ligt op het uitvoeren van concrete actiepunten en projecten zoals bijvoorbeeld gesteld in het bestuursakkoord ("coalitieprogramma 2006-2010"). Daarnaast zal het huidige toeristisch-recreatief beleidsplan (TROP-nota) worden geactualiseerd.
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Bedrag
Subsidie VVV
Voorziene verhoging (raadsbesluit op 3 juli 2007) subsidie nieuw meerjarencontract met de Regio-VVV.
Fietspad / brug
Krediet voor fietspad door de Hampoort en brug over de Raam. Krediet bedraagt € 550.000. Afschrijvingstermijn fietspad 30 jaar en brug 20 jaar. Uitgaande van laagste
Pagina 66
1.024
STR / INC STR
0
STR
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
afschrijvingstermijn (20 jaar) bedragen de afschrijvingskosten maximaal € 27.500. Bij eventuele realisatie in 2008 wordt er vanaf 2009 afgeschreven (verwerkt in meerjarenbegroting).
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2005
Begroting 2006
Begroting 2007
2008
Meerjarenplanning 2009
2010
71 -7
102 -7
103 -7
131 -7
132 -7
133 -7
64
95
96
124
125
126
Pagina 67
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 4)
AANTEKENINGEN
Pagina 68
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Portefeuillehouder: J.J.E. (Jacques) van Geest Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 5.1 milieu; 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting; 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren; 5.4 monumentenbeleid.
Inleiding Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling wordt gekenmerkt door een lange termijnvisie op de ontwikkelingsrichting van de gemeente. Op de middellange termijn speelt het project 'bouwen binnen strakke contouren'. Deze pilot stelt ons in staat om al onze wensen op het gebied van volkshuisvesting en leefbaarheid, stedelijke vernieuwing en toekomstperspectief voor de kernen integraal te beschouwen en tot medio 2008 versneld in te vullen. Beleid 2008 Van belang vinden wij dat bovenvermelde pilot 'Bouwen binnen strakke contouren' wordt veilig gesteld door het vaststellen van de bestemmingsplannen. Daarnaast willen wij verder gaan met de lopende projecten. Hoge prioriteit wordt daarbij gegeven aan de nieuwbouw van Maaszicht en de herontwikkeling van de locatie Bijl-Hofplein. Beide projecten moeten in 2010, aan het einde van deze regeerperiode, gereed zijn. Het project Rabobank Gassel moet in 2008 verwezenlijkt worden. Op de langere termijn, in 2009, moet ook gekeken worden naar de toekomstmogelijkheden van het asielzoekerscentrum. Het contract hiermee loopt af in 2010. Hiernaast zijn er ontwikkelingen op gebied van wet- en regelgeving die in 2008 gaan spelen en van invloed (kunnen) zijn op het beleid en de financiën in 2008: - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) met als instrument de omgevingsvergunning; - De nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening (Wro); - De Grondexploitatiewet; - Monumentenwet. Op het gebied van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ontwikkeling zal het hebben van een structuurvisie voor het gehele grondgebied een vereiste zijn. De vervaardiging van genoemde structuurvisie moet vooruitlopend op de inwerkingtreding van genoemde wet in 2008 opgepakt en afgerond te worden. Ook op het gebied van waterbeheer zijn we, in het kader van een duurzame ontwikkeling, in een breder verband (Land van Cuijk) bezig met het vervaardigen van gemeentelijke waterplannen. De werkzaamheden die hieruit voortvloeien lopen in 2008 door en zullen in dat jaar afgerond worden. Voor 2008 staat een actualisering van het beleid ten aanzien van monumenten en beheer van gebouwen op stapel. De rol/functie van de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg en de Welstandscommissie wordt nader onder de loep genomen en waar nodig bijgesteld. Daarnaast zal de nadruk gaan liggen op een integrale wijze van werken voor monumenten en archeologie, waarbij het uitgangspunt is het ontwikkelen van een erfgoedplan, waarin beide zaken een plaats kunnen vinden. Producten Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Grondzaken; - Milieu; - Monumentenzorg; - Ruimtelijke ontwikkeling (inclusief pilot Bouwen binnen strakke contouren); - Water.
Pagina 69
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
Deelprogramma 5.1 milieu ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie Het behoud, en waar mogelijk verbetering, van de huidige milieukwaliteiten in woon- en werkgebieden en in het buitengebied. Dit gebeurt door een adequate uitvoering van de wettelijke taken, door verbetering en intensivering van de interne en externe uitwisseling van milieu-informatie en door uiteindelijke integratie van milieu- en andere omgevingsbeleidsvelden.
Hoe gaan we dit meten? De uitwerking van deze doelstelling in activiteiten/producten is opgenomen in het milieuprogramma, dat jaarlijks door de gemeenteraad wordt vastgesteld. In dit programma worden ook de beoogde resultaten (doelstellingen) beschreven, inclusief een indicatie van het bestaande niveau en bijbehorende monitoringsindicatoren. Jaarlijks worden de meetresultaten geïnventariseerd en gepresenteerd in een milieujaarverslag dat samen met de actualisering van het milieuprogramma door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Dit heeft voor het laatst plaatsgevonden op 4 juli 2006.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2004: Afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk en Boekel y 2005: Verordening verlening van inzamelvergoedingen aan nonprofitinzamelaars van oud papier 2005 y 2005: Destructieverordening gemeente Grave b&w y 1996: Milieubeleid binnenstad Grave lozingsvoorzieningen Naast het gemeentelijk beleidskader moeten we ook nog voldoen aan de provinciale milieuverordening en is er op regionaal niveau een meerjarendoelstelling geformuleerd en is er een uitvoeringsprogramma leefomgeving.
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting
Bedrag
Rioolbeheer
Diverse kleinere budgetcorrecties
Afval (gemeenschappelij ke regeling)
De Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel heeft op 22 maart 2007 de begroting voor 2008 vastgesteld. De verhoging van de kosten wordt enerzijds veroorzaakt door nieuw beleid (uitbreiding van de inzameling van KCA) en anderzijds mutaties en reguliere kostenontwikkelingen in het bestaand beleid. Bovenstaande meerkosten worden verhaald middels afvalstoffenheffing en/of aanwending egalisatievoorziening. In december 2007 ontvangt u een nader uitgewerkt voorstel (herziening belastingverordening). 8-C290: Bodem: Update bodemkwaliteitskaart. Dit betreft een vijfjaarlijkse herziening/update van de bodemkwaliteitskaart; 2003 was de eerste keer (B30).
Afval
Bodem
Pagina 70
70
STR / INC STR
74.990
STR
- 74.990
STR
15.000
INC
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
1.847 -1.712
1.292 -1.617
1.382 -1.692
1.379 -1.704
1.392 -1.717
1.405 -1.730
135
- 325
- 310
- 325
- 325
- 325
Pagina 71
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
Deelprogramma 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie Het Ruimtelijk Toetsingskader is een samenhangende en richtinggevende stedenbouwkundige visie op de ontwikkeling van Grave en de kerkdorpen op de korte (tot vijf jaar) en middellange termijn (tot tien jaar). De vaststelling van het Masterplan Volkshuisvesting en Leefbaarheid impliceerde de opdracht tot het per kern ontwikkelen van een stedenbouwkundige visie. Het Ruimtelijk Toetsingskader is deze kwalitatieve stedenbouwkundige uitwerking van het Masterplan. Het faciliteert de toekomstige projectgestuurde ontwikkelingsrichting van Grave en is tegelijkertijd een bouwsteen voor de te actualiseren bestemmingsplannen. Voor de herontwikkeling van het oude stadscentrum (Bijl - Hofplein) is na de sloop van het stadhuis het stedenbouwkundige plan van architect Jo Crepain richtinggevend. De doelstelling voor het buitengebied vloeit voort uit het vastgestelde Reconstructieplan (Revitalisering Landelijk Gebied) en omvat de volgende kernpunten: - beheerste en duurzame ontwikkeling van het buitengebied met behoud en/of herstel van landschappelijke waarden en gericht op een duurzame balans tussen natuur en landbouw; - in stand houden van de verscheidenheid in het landschap als drager van de kwaliteit van de leefomgeving; - bevorderen van de sociaal-economische vitaliteit, het scheppen van nieuwe economische dragers en passend hergebruik geven aan de vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen; - meewerken aan de overplaatsing van intensieve veehouderijbedrijven uit delen van het buitengebied die als extensiveringgebied zijn aangewezen; - onder de vlag van de reconstructie uitvoeren van projecten die in het landschapsbeleidsplan zijn aangeduid; - herziening van het bestemmingsplan Buitengebied en opstellen van een gebiedsvisie voor de bebouwingsclusters en -linten op basis van de provinciale nota Buitengebied in Ontwikkeling.
Hoe gaan we dit meten? Het Ruimtelijk Toetsingskader is de basis voor een categorievrijstelling als bedoeld in artikel 19.2 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Met deze vrijstelling kan een proceduretijdwinst van ongeveer twaalf weken worden bereikt. Het ontwikkelkader biedt het projectbureau de gelegenheid de projecten voortvarend aan te pakken. Daarnaast biedt het een kader voor ruimtelijke kwaliteit, die uit het uiteindelijk behaalde resultaat is af te lezen. Het herzieningstraject levert na afloop meerdere actuele en gedigitaliseerde bestemmingsplannen op voor de stad, de wijken, de kernen, bedrijfsterreinen en het buitengebied.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader Ruimtelijk Toetsingskader Stedenbouwkundig plan J. Crepain Welstandsnota Monumentennota StructuurvisiePlus Uitwerkingsplan Land van Cuijk (streekplan) Reconstructieplan raad y 1993: Bouwverordening Grave 1993 y 1993: Exploitatieverordening y 0000: Diverse bestemmingsplannen b&w y 2000: Beleidsregel begrip bebouwde kom inzake de WRO y 2004: Beleidsregel aan huis gebonden beroepen 2004
Pagina 72
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
y 2004: Beleidsregel Verkoop of verhuur groenstrookjes y 2005: Richtlijnen anti-kraak y 2005: Procedureregeling planschadevergoeding 2005
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting
Bedrag
Bouwleges
-50.000
STR / INC STR
-1.506
STR
0
STR
p.m.
INC
80.000
INC
- 80.000
INC
35.000
INC
Welstand
Projectbudget
Bouwvergunning
Haalbaarheidsonderzoek
Dekking haalbaarheidsonderzoek Beeldkwaliteitsplan
Betreft het meer kostendekkend maken van de leges, zoals vermeld in het rapport 'Kostprijs en tariefonderzoek'. Hierdoor stijgt het dekkingspercentage van 60% naar 70% (in de periode 2004-2008). Betreft de minderkosten voor de verbonden partij Welstandszorg Noord-Brabant (12.850 inwoners à 0,51). De totale bijdrage komt hiermee op € 6.554. Zie ook raadsbesluit van 18 september 2007. Strategisch projectbudget ter voorfinanciering van potentiële projecten ter hoogte van € 50.000. Deze kosten worden verhaald binnen de grondexploitatie. Per saldo zijn de kosten dus nihil. 8-C287: Bouwvergunningen: Per 1 januari 2008 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. De organisatie dient hierop aangepast te worden. Op dit moment wordt binnen Land van Cuijk gekeken of we op onderdelen kunnen samenwerken. Afhankelijk van de resultaten van de werkgroep dient er een bedrag te worden gereserveerd voor de Wabo voor 2008. Het bedrag is mede afhankelijk van het ambitieniveau van de gemeente. Vooralsnog wordt een p.m. post opgenomen. Nadat bekend is welk bedrag nodig is, wordt dit aan u voorgelegd. 8-C288: Haalbaarheidsonderzoek: Haalbaarheidsonderzoek ontwikkeling Oliestraat, Loswal, Maaskade, scheepswerf (binnen grondexploitatie). (C702: Coalitieprogramma 1.9) 8-C289: Dekking haalbaarheidsonderzoek: Dekking uit grondexploitatie van 8-C288. (C702: Coalitieprogramma 1.9) 8-G292: Beeldkwaliteitsplan: Het opstellen van een beeldkwaliteitsplan voor de binnenstad volgt in verband met herziening van het bestemmingsplan “centrumgebied”. In juni 2007 hebben een drietal bureaus hun visie op Grave gepresenteerd. Ook hebben zij een offerte ingediend voor het opstellen van een beeldkwaliteitsplan. Planning is nog niet bekend maar zal parallel lopen aan de vaststelling van herziening bestemmingsplan. Geraamde kosten: € 35.000 (incl. BTW, incl. eigen uren).
Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties nog niet aan de orde): - Het project nieuwe stadhuis afronden: slopen van het oude stadhuis (gevolgd door de herontwikkeling locatie Bijl/Hofplein tot woningbouw met winkelvoorzieningen); - Een extra impuls geven aan de woningbouw in de kerkdorpen; - Beginnen met de ontwikkeling van het woongebied Wisseveld (Koninginnedijk); - Meer investeren in de ontwikkelkosten van het LOG Graspeel om de Ceressubsidie veilig te stellen; - De streekmanager langer aan het werk zetten (tot 2010); - De landschappelijke inrichting rond de vispassage vormgeven;
Pagina 73
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
- Een extra ontsluiting aanleggen achter de Mars om het dorpshart Oud Velp te ontlasten van agrarisch verkeer en tegelijk een Ecologische Verbindingszone (EVZ) realiseren; - Start bouw herontwikkeling centrum Velp; - Start project Rabobank Gassel; - Voorbereiding nieuwbouw Maaszicht binnen plangebied Koninginnedijk; - Omgevingvergunning: Op 1-1-2009 lijkt de omgevingsvergunning van kracht te gaan worden, waardoor de administratieve lastendruk verkleind moet worden. Bij de omgevingsvergunning worden diverse typen van vergunningen samengevoegd tot één vergunning. Dit heeft consequenties voor de financiële invulling van de diverse (leges)posten. In de loop van 2008 wordt hierover een voorstel opgesteld. Dit kan pas plaatsvinden als de wetteksten vastgesteld en gepubliceerd zijn.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
4.240 -3.132
2.196 -2.424
2.360 -2.605
2.245 -2.525
2.245 -2.525
2.245 -2.525
1.108
- 228
- 245
- 280
- 280
- 280
Pagina 74
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
Deelprogramma 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren ¾ Wat willen we bereiken? Visie/doelstelling? Het in de periode 2003-2008 realiseren van een zo groot mogelijke invulling van het woningbouwprogramma, gebaseerd op de uitkomsten van het masterplan Volkshuisvesting en Leefbaarheid, met aandacht voor kwaliteit en kwantiteit en gericht op een evenwichtige verdeling tussen de kernen. Een en ander budgettair ten minste neutraal. Voor het bereiken van deze doelstelling is een projectorganisatie in het leven geroepen en worden bouwprojecten voorbereid en uitgevoerd door het projectbureau met ondersteuning van onze vakafdelingen. Hoe te meten? De woningbouwmogelijkheden zijn niet ongelimiteerd. Ondanks het buiten toepassing zijn van het jaarlijks provinciaal woningbouwcontingent, moet de bouwproductie passen bij het profiel van de lokale woningmarkt. Met de regio kunnen in afwijking hiervan wel afspraken worden gemaakt (uitwisseling). De meetresultaten komen echter pas na afloop van enige tijd uit de bus en zullen in een volgend woningbehoeftenonderzoek een plaats krijgen. Het ligt voor de hand dit onderzoek in 2008 uit te laten voeren
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader Ruimtelijk Toetsingskader Uitwerkingsplan Wonen en Werken Land van Cuijk Grondexploitatie gemeente Grave
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Bij dit onderdeel is voor 2008 geen nieuw beleid geformuleerd. Dit deelprogramma heeft een nauwe relatie met bijvoorbeeld deelprogramma 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0
0
0
0
0
0
Dit deelprogramma heeft zelf geen baten en/of lasten. Baten en lasten zijn verdisconteerd in de deelprogramma's 2.3 volkshuisvesting en 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting. Voor wat betreft de activiteiten binnen de grondexploitatie, verwijzen wij u naar de paragraaf grondbeleid.
Pagina 75
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
Deelprogramma 5.4 monumentenbeleid ¾ Wat willen we bereiken? Visie/doelstelling? Behoud en ontwikkeling van het Graafsche culturele erfgoed.
Hoe gaan we dit meten? - Maximale besteding van de jaarlijkse gemeentelijke budgetten voor restauratie en onderhoud van gemeentelijke monumenten; - Afgifte monumentenvergunningen; - Maximale besteding rijkssubsidies voor de doelgroep eigenaren rijksmonumenten.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2003: Monumentenverordening Grave 2003 y 2003: Reglement van orde op de commissie Welstand en Monumenten y 2003: Verordening op de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg 2003 y 2003: Subsidieverordening gemeentelijke monumenten Grave 2003
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Bij dit onderdeel is voor 2008 geen nieuw beleid geformuleerd.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
145 -1
77 0
77 0
77 0
77 0
77 0
144
77
77
77
77
77
Pagina 76
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 5)
AANTEKENINGEN
Pagina 77
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 6)
PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE Portefeuillehouders: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 6.1 publieke dienstverlening; 6.2 communicatie.
Inleiding De visie op publieke dienstverlening en communicatie is het zorgen voor een hoog dienstverleningsniveau. Klanten moet snel, efficiënt, vakkundig en rechtvaardig worden behandeld. De inwoners moeten op de hoogte (kunnen) zijn van het gemeentelijke beleid en wij moeten hen in ruime mate de mogelijkheid bieden te participeren bij beleidsvorming en –uitvoering. We werken continue aan verbetering van het imago van de gemeente. Geregeld zullen wij meedoen aan het onderzoek 'De Staat van de Gemeente', om het imago te meten en waar nodig proberen bij te stellen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn twee speerpunten opgenomen: "4. minder regels (Paarse krokodil)" en "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking". Deze onderwerpen worden nog nader uitgewerkt. Bijvoorbeeld in een herziening (vereenvoudiging) van de Algemene Plaatselijke Verordening. Minder regels heeft niet alleen met publieke dienstverlening te maken, maar werkt ook door naar alle andere programma's. In 2008, als het nieuwe stadhuis is betrokken, wordt met het concept 'publieksbalie' gewerkt. Hier kunnen burgers met al hun vragen terecht. Hierbij maken de medewerkers gebruik van vastomlijnde procedures waardoor elke burger met dezelfde vraag op dezelfde manier geholpen wordt. Ook streven wij naar het principe 'klaar terwijl u wacht', wat de klantvriendelijkheid ten goede komt. Producten Programma 6 Publieke dienstverlening en communicatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Burgerjaarverslag; - Burgerzaken/Publieksbalie; - Voorlichting en representatie.
Pagina 78
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 6)
Deelprogramma 6.1 publieke dienstverlening ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y De gemeentelijke producten en diensten zodanig aanbieden dat de klantvraag integraal benaderd wordt en dat we streven naar "klaar terwijl u wacht". Hoe gaan we dit meten? Bij veel instanties zijn veel gegevens bekend. Deze gegevens worden gepubliceerd op het internet. Ook wordt er aselect aan burgers gevraagd wat ze van de (dienstverlening van de) gemeente vinden. Zie voor meer informatie en voorbeelden ook 'www.staatvandegemeente.nl'. De resultaten op diverse terreinen zijn vermeld bij 'www.watdoetjegemeente.nl'. Overigens moet Grave zich nog aansluiten bij dit initiatief.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2002: Verordening GBA (gemeentelijke bevolkingsadministratie) y 2006: Legesverordening gemeente Grave 2007 b&w y 1999: Reglement burgerlijke stand gemeente Grave 1999
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Burgerzaken (leges)
Rijbewijzen (leges)
Bedrag
Betreft het meer kostendekkend maken van de leges, zoals vermeld in het rapport 'Kostprijs en tariefonderzoek'. Hierdoor stijgt het dekkingspercentage van 60% naar 70% (in de periode 2004-2008). Per 1 oktober 1989 is de geldigheidsduur van een rijbewijs verlengd van vijf naar 10 jaar. Daardoor ontstond een cyclus van vijf jaar met een hoog aantal afgiften en vijf jaar met een laag aantal afgiften. Sinds 1 oktober 2006 is een nieuwe periode met een hoog aantal afgiften gaan lopen. Per die datum zijn de bromfietscertificaten vervangen door een bromfietsrijbewijs, dat ook door de gemeenten wordt afgegeven.
-5.600
STR / INC STR
- 36.415
STR
Voor wat betreft het gebruiken van de informatievoorziening en digitalisering als bruggenbouwer naar de burgers verwijzen wij u naar deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering, ofschoon dit onderwerp ook bij dit deelprogramma ondergebracht kan worden.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
588 -161
56 -156
78 -214
78 -214
78 -214
78 -214
427
- 100
- 136
- 136
- 136
- 136
Pagina 79
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 6)
Deelprogramma 6.2 communicatie ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Objectieve beeldvorming over de gemeente; y Creëren van betrokkenheid en draagvlak van inwoners bij formuleren beleid; y Interactief communiceren met inwoners; y Een grotere burgerparticipatie bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid; y Informeren van inwoners via media (bijvoorbeeld de Graafsche Courant en/of www.grave.nl); y Een kleinere afstand tussen bestuur en inwoners; y Te ontwikkelen beleid en projecten publicitair goed begeleiden (bijvoorbeeld nieuwbouw stadhuis).
Hoe gaan we dit meten? De kwaliteit van de website is (relatief) te meten aan de hand van criteria zoals onder andere vermeld op de website 'www.advies.overheid.nl'. De bevordering van de digitale dienstverlening is onder andere te meten aan het aantal bezoekers van de website en het gebruik van formulieren. Andere gegevens zijn het aantal bezoekers van de projectenwinkel en het totaalvolume (op jaarbasis) van de gemeentelijke informatierubriek.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1969: Verordening tot het instellen en toekennen van de erepenning van de gemeente Grave Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Diverse posten
Officiële ontvangsten
Officiële ontvangsten
Stadsplattegronden
Bedrag
Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen, diverse kleinere correcties, enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post. Met ingang van 2008 houdt het gemeentebestuur jaarlijks een nieuwjaarsreceptie voor de inwoners van de gemeente. Ook organiseert de gemeente vanaf 2007 jaarlijks een veteranendag op 29 juni (landelijke veteranendag). Verder wordt in 2008 een vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken (en de uitgaven zelf). Bovenstaande activiteiten worden begroot op € 6.000. 8-C293: Officiële ontvangsten: Naast bovengenoemd budgget worden in 2008 in het nieuwe stadhuis extra rondleidingen verzorgd voor belangstellenden (€ 500). Ook wordt in 2008 vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken. Dit vergt extra budget (€ 2.500) ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe attenties. 8-F294: Stadsplattegronden: In 2008 moeten nieuwe stadsplattegronden worden gemaakt; de oude plattegronden zijn bijna op. Bovendien is de huidige kaart niet meer actueel nu het stadhuis verhuist naar de Arnoud van Gelderweg.
Pagina 80
5.198
STR / INC STR
6.000
STR
3.000
INC
5.000
INC
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 6)
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
232 0
94 0
108 0
100 0
100 0
100 0
232
94
108
100
100
100
Pagina 81
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 6)
AANTEKENINGEN
Pagina 82
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING Portefeuillehouders: G.J. (Hans) Bos (7.1, 7.2 en 7.3) en mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo (7.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 7.1 bedrijfsvoering; 7.2 belastingen; 7.3 financiën; 7.4 ontwikkeling bestuursstijl. Financiële kaderstelling Uitgangspunt is een structureel sluitende begroting. Omdat de rek er al een aantal jaren uit is, kan dit alleen bereikt worden door oud beleid in te ruilen voor nieuw beleid. Voor 2008 is gekozen om bepaalde zaken uit te stellen, dan wel in het geheel niet uit te voeren, eenvoudigweg omdat het ontbreekt aan financiële middelen. Het nieuw beleid is deels gefinancierd met een onttrekking uit de algemene reserve. Er is ook geen budget onvoorzien meer beschikbaar om verder nieuw beleid te ontwikkelen tenzij er alternatieve middelen worden gevonden. Wij achten het noodzakelijk om begin 2008 een (kern)takendiscussie te voeren in het kader van het project 'Grave 2020' waarbij een visie ontwikkeld wordt en waarbij een keus gemaakt wordt welke producten en diensten de gemeente Grave wil leveren. Het leveren van deze producten en diensten is gelimiteerd tot de hoogte van de inkomstenbudgetten. Ook in Grave kan een euro maar één keer worden uitgegeven. Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering betreft de sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen binnen de gemeente Grave. Bij de primaire processen hebben we het over de begrotings- en beleidsprocessen. Ondersteunende processen zijn de processen die veelal worden aangeduid met PIOFHA. Deze afkorting staat voor Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering. Zoals uit deze definitie blijkt, bestaat bedrijfsvoering uit een grote diversiteit aan onderwerpen. Het deelprogramma bedrijfsvoering heeft een directe relatie met de paragraaf bedrijfsvoering. In de paragraaf bedrijfsvoering wordt specifiek aangegeven welke activiteiten er in het komende begrotingsjaar plaats gaan vinden. Het deelprogramma bedrijfsvoering is meer financieel gericht; wat kost bedrijfsvoering? Eén van de belangrijke ontwikkelingen in 2008 (of vanaf eind 2007) is de fysieke invoering van de publieksbalie. Dit heeft gevolgen voor alle aspecten van de bedrijfsvoering. Zoals vermeld gaat het bij bedrijfsvoering vooral om ondersteunende processen. Deze zijn met name intern gericht, ter ondersteuning van bestuur en medewerkers. In de loop van 2008 zullen door de clusters die met deze ondersteunende processen belast zijn, kwaliteitsnormen geformuleerd worden, zodat de afnemers (bestuur en medewerkers) weten waar deze clusters voor staan en wat van hen verwacht mag worden. Het gaat hierbij om kwaliteitsnormen op het gebied van ict, documentaire informatievoorziening en financiën/financieel consulentschap. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn in het kader van dit programma twee speerpunten benoemd te weten: "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking" "8. bevordering SETA (Samen En Toch Apart)" Het opstellen van visie- en missiedocumenten met de bevolking is in 2007 opgestart en wordt volgens planning vervolgd met het voeren van een (kern)takendiscussie begin 2008. De bevordering van de samenwerking binnen het Land van Cuijk is een voortdurend proces. Naar verwachting zal deze samenwerking op het gebied van personeelszaken en de brandweer in de loop van 2008 concreet gestalte krijgen. Op andere beleidsvelden (sociale zaken, ict, woz / belastingen) wordt gestaag verder gewerkt. Producten Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beleidscoördinatie en integriteit - Controlling en bedrijfsvoering;
Pagina 83
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
- Financieel beleid en beheer; - Informatisering en automatisering; - Personeel.
Pagina 84
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Een gemeentelijk apparaat dat een kwalitatief goede dienstverlening verstrekt aan alle medewerkers binnen de gemeente Grave; y Het optimaal faciliteren van de medewerkers zodat een efficiënt en effectief gemeentelijke apparaat bereikt wordt. Hiermee kan een zo hoog mogelijke dienstverlening naar onze burgers en bedrijven bereikt worden. Deze faciliteiten variëren van personeelsbeleid tot ICT hulpmiddelen en huisvesting en dergelijke. Hoe gaan we dit meten? De diverse bedrijfsvoeringsaspecten worden opgenomen in de tweemaandelijkse MT-rapportage.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 1973: Archiefverordening 1973 y 1976: Instructie voor de comptabele van de gemeente Grave y 1978: Instructie voor de kassier van de gemeente Grave y 1994: Verordening geldelijke voorzieningen wethouders y 1995: Verordening geldelijke voorzieningen raads- en commissieleden y 1995: Verordening op de organisatie van de administratie en het beheer van de vermogenswaarden van de gemeente Grave y 1995: Controleverordening administratie en beheer vermogenswaarden y 1996: Voorlopig reglement ondernemingsraad y 2001: Bezoldigingsverordening gemeente Grave 2001 y 2001: Organisatieverordening 2001 y 2001: Bezoldigingsregeling ambtenaren van de burgerlijke stand y 2002: Delegatiebesluit 2002 y 2003: Verordening op de ambtelijke bijstand en de fractieondersteuning y 2003: Integriteitscode gemeente Grave y 2003: Controleverordening gemeente Grave 2004 y 2006: Nota reserves en voorzieningen 2006 y 2006: Regeling waarderings-, rente- en afschrijvingsbeleid 2007 y 2006: Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente Grave 2006 y 2006: Financiële verordening gemeente Grave 2006 y 2007: Delegatiebesluit uitvoering Arbeidsvoorwaardenregeling gemeente Grave ten behoeve van de griffier.
b&w y 1972: Verordening regelende de duur van de vakantie van het personeel in dienst der gemeente Grave y 1973: Besluit post en archiefzaken van de gemeente Grave y 1973: Reglement voor het beheer van archieven opgenomen in de archiefbewaarplaats, zoals vermeld in artikel 8 van de Archiefverordening y 1993: Regeling betreffende het toekennen van een vergoeding voor reis- en verblijfkosten terzake van reizen in het belang van de dienst door ambtenaren in dienst van de gemeente Grave y 1995: Reglement personeelsbeoordeling gemeente Grave y 1997: Arbeidsomstandighedenbeleid y 1999: Regeling organieke functiewaardering gemeente Grave y 2000: Leidraad integer handelen voor medewerkers van de gemeente Grave y 2001: Regeling over het van gemeentewege vieren van bepaalde jubilea en gebeurtenissen betrekking hebbende op het personeel in dienst van de gemeente Grave
Pagina 85
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
y 2001: Raamnota personeelsbeleid y 2001: Nota werving en selectie y 2001: Klachtenregeling seksuele intimidatie, discriminatie, agressie en geweld y 2001: Regeling fietsplan gemeente Grave 2001 y 2002: Reglement beloningsdifferentiatie gemeente Grave 2002 y 2002: Reglement functioneringsgesprekken gemeente Grave y 2003: Nota ziekteverzuimbeleid y 2003: Hypotheekregeling ambtenaren gemeente Grave 2003 y 2004: Regeling budgethouders gemeente Grave 2004 y 2004: Instructie budgethouders gemeente Grave y 2004: Mandaatbesluit 2004 y 2004: Mandateringslijst 2004 y 2005: Klachtenregeling klokkenluiders gemeente Grave 2004 y 2005: Notitie kredieten y 2005: Sociaal statuut gemeente Grave 2005 y 2005: Wijziging Mandateringslijst per 1 mei 2005 y 2005: Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Grave 2006 y 2007: Eerste wijziging inkoop- en aanbestedingenbeleid gemeente Grave 2006
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Nieuwbouw gemeentewerf
Huisvesting nieuw stadhuis (buitenruimte) Huisvesting nieuw stadhuis (archief)
Oude stadhuis
Samenwerking SZ
Samenvoeging SZ
Bedrag
Betreft de afschrijvingskosten van de gemeentewerf. Volgens planning starten de werkzaamheden in het najaar 2007 en wordt de nieuwe werf in maart 2008 in gebruik genomen. De afschrijving vindt plaats vanaf 1 januari 2009. Betreft de afschrijvingskosten van het extra krediet voor de realisatie van de buitenruimte (bouw fietsenstalling en herinrichting Sint Henricusweg) (raadsbesluit van 12 juni 2007). In het nieuwe stadhuis gaan wij archiefruimten van het BHIC huren. In het oude stadhuis huurde het BHIC archiefruimte van ons. Deze huuropbrensten gaan dus vervallen. 8-G291: Oude stadhuis: De kosten voor herbestemming van het oude stadhuis bedragen naar verwachting € 500.000,-- (incl. BTW) Dit bedrag is als volgt opgebouwd: 1. Herstel- en restauratiewerkzaamheden waaronder reparatie glas in lood, herstellen bordestrap en schilderwerk. Geraamde kosten € 190.000 (incl. BTW). 2. Voorzieningen om het gebouw “zelfstandig” te kunnen laten functioneren (bijv. voor de vestiging van de VVV winkel en de 1e verdieping als trouwlocatie). Het gebouw wordt geheel afsluitbaar gemaakt, voorzien van eigen installaties en er wordt een voorziening aangebracht waardoor het mogelijk wordt dat mindervalide de eerste verdieping kunnen bereiken. Geraamde kosten € 310.000 (incl. BTW), afschrijving in stel 10 jaar. (vanaf 2009) Door een gezamenlijke backoffice sociale zaken met de gemeente Grave en de gemeente Mill en Sint Hubert, kan vanaf 2008 een structureel voordeel behaald worden van € 22.000. Voor 2007 is het voordeel begroot op € 21.000. 8-D300: Samenwerking specifiek: Het gaat om de bijdrage aan de gemeente Mill in de huisvestingskosten als gevolg van de samenwerking back office sociale zaken en de extra reiskosten die hierbij worden gemaakt. Het betreft lasten die nog voor het jaar
Pagina 86
0
STR / INC STR
7.800
STR
12.460
STR
0
INC
- 1.000
STR
19.500
INC
BELEIDSBEGROTING
Managementondersteuning (Controle- en advieskosten) Rechtspositie (fpu-regeling)
Rechtspositie (reis- en verblijfkosten) Archief
Personeel (veiligheidsbureau)
Personeel (algemeen)
Personeel (recreatie en toerisme)
Beheerplannen
ICT
Tijdelijke uitbreiding formatie Dekking formatie
Programmaplan (programma 7)
2008 gelden. Structureel hogere kosten voor juridische ondersteuning.
In 2006 zijn de uitgaven van de FPU-regeling dubbel gecorrigeerd met als gevolg dat deze kosten in 2007 niet geraamd zijn. In 2007 is dit incidenteel gecorrigeerd bij de burap 2007. Vanaf 2008 wordt dit structureel gecorrigeerd. De aanraming is het gevolg van structurele overschrijdingen van deze post en een nog te verwerken verhoging van de vergoeding per kilometer conform de 'Reisregeling binnenland' In maart 2007 hebt u de kadernota van de BHIC vastgesteld. De bijdrage aan het BHIC is de afgelopen jaren hoger geworden (12.862 inwoners à 3,75). De totale bijdrage wordt geraamd op € 48.234. Zie ook raadsbesluit van 18 september 2007. Betreft uitbreiding van het veiligheidsbureau met één fte voor onderhoud brandweermaterieel en kazernebeheer in 2008. Voor de brandweer gelden regionale minimale normen qua bezetting. Door deze uitbreiding voldoen wij aan deze regionale norm (raadsbesluit 12 december 2006) Bijgestelde aanraming op grond van staat B (staat van salarissen) Een drietal functies is aangemerkt als incidenteel, omdat de formatie over 5 jaar gelijk moet zijn aan het huidige peil. Ten behoeve van de meerjarenbegroting wordt vanaf 2009 gerekend met een loonontwikkeling van 3%. Recreatie en toerisme is speerpunt van beleid. Voor deze taken en de taken bedrijfscontactfunctionaris en economische zaken zijn 31 uren per week beschikbaar. In de raad is aangekondigd één fte voor recreatie en toerisme te willen creëren. De 31 uren komen dan beschikbaar voor de bedrijfscontactfunctionaris en economische zaken. De kosten bedragen € 50.000 structureel. Deze fte zal niet uit de reguliere formatie kunnen komen. Dan komen de andere taken onder druk te staan en kunnen niet meer worden uitgevoerd. Betreft deels ongedaan maken bezuiniging beheerplannen 2007 (van € 200.000 bezuiniging in 2007 naar € 150.000 bezuiniging in 2008). Omdat er op korte termijn voldoende middelen aanwezig zijn in de diverse reserves en voorzieningen is het mogelijk om in 2008 op de beheerplannen te bezuinigen. Als deze bezuiniging structureel is, zijn deze reserves en voorzieningen vroegtijdig uitgeput. 8-D296: ICT: Informatievoorziening / digitalisering. Bedoeld voor optimalisering elektronische dienstverlening. Uitvoering geven aan het concept van de publieksbalie in het nieuwe stadhuis (onder andere voor de coördinator van de publieksbalie) (C723). 8-G301: formatie R&W: 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar (2008-2012). Dit betekent dat de formatie eind 2012 gelijk moet zijn aan de formatie eind 2007) 8-G302: Dekking formatie R&W: Dekking 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar door grondexploitatie (2008-2012).
Pagina 87
5.170
STR
75.000
STR
22.580
STR
7.989
STR
50.000
STR
112.100
STR
50.000
STR
50.000
STR
26.000
INC
185.400
INC
- 185.400
INC
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de paragraaf bedrijfsvoering op pagina 120.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
12.044 -12.846
8.341 -1.687
8.992 -1.862
9.331 -1.862
9.453 -1.862
9.630 -1.862
- 802
6.654
7.130
7.469
7.591
7.768
Pagina 88
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
Deelprogramma 7.2 belastingen ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Het doel van gemeentelijke belastingheffing is het genereren van inkomsten ter dekking van een gedeelte van de gemeentelijke uitgaven. De gemeente Grave wil de heffing en invordering van gemeentelijke heffingen zo efficiënt en rechtvaardig mogelijk uitvoeren om een maatschappelijk aanvaardbare lastendruk te bereiken en te behouden. Maatschappelijke acceptatie wordt bevorderd door eenvoudige en duidelijke belastingheffing die goed kan worden uitgelegd aan de burger. Een kostendekkend legestarief draagt hieraan bij. Hoe gaan we dit meten? Output / kengetallen
Norm
aantal gecombineerde belasting-aanslagen lastendruk per woning aantal kwijtscheldingen vooraf aantal kwijtscheldingen achteraf % bezwaarschriften % kostendekkendheid leges % automatische incasso
5% 70% 75%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
5.630
5.760
5.860
5.900
5.900
5.900
568 120 70
579 120 70
590 120 70
600 120 70
600 110 60
600 110 60
5% 60% 70%
2% 63% 70%
2% 66% 70%
2% 70% 70%
2% 70% 72%
2% 70% 72%
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader Voor meer informatie, uitgangspunten en ontwikkelingen op het gebied van de gemeentelijke belastingen en de Wet waardering onroerende zaken, verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen vanaf pagina 98. raad y 2001: Verordening baatbelasting riolering buitengebied fase I 1998 y 2004: Bekostigingsbesluit riolering buitengebied 2004 y 2005: Verordening brandweerrechten 2006 y 2006: Legesverordening Grave 2007 y 2006: Verordening hondenbelasting Grave 2007 y 2006: Verordening lijkbezorgingsrechten Grave 2007 y 2006: Verordening onroerende zaakbelastingen Grave 2007 y 2006: Verordening reinigingsheffingen Grave 2007 y 2006: Verordening rioolrecht Grave 2007 y 2007: 1e Wijziging op de verordening onroerende zaakbelastingen Grave 2007 y 2007: 1e Wijziging op de Legesverordening Grave 2007 De opbrengsten van de diverse belastingen en rechten komen feitelijk tot uitdrukking als baten bij de diverse deelprogramma's. Bijvoorbeeld de opbrengst van het rioolrecht is verantwoord bij deelprogramma 5.1 'Milieu'. Jaarlijks worden de belastingverordeningen herzien in december. b&w y 2007: Verordening kwijtscheldingsbeleid gemeente Grave 2007 y 2007: Regels omtrent de wijze waarop verzoeken om opschorting van de begunstigingstermijn hangende de behandeling van een ingediend bezwaar-, beroep- of hoger beroepschrift worden behandeld.
Pagina 89
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
y 2007: Beleidsregels voor het toekennen van ambtshalve verminderingen van gemeentelijke belastingen y 2007: Uitvoeringsregeling met betrekking tot de heffing en de invordering van gemeentelijke belastingen in de gemeente Grave 2007 y 2007: Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen Grave 2007
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Bedrag
Onroerende zaakbelastingen
Door de volumegroei van het aantal woningen stijgt ook de omvang van de ozb-opbrengst. Uit voorzichtigheidsprincipe wordt het maximum bereikt in 2008, ondanks het feit dat volgens de woningbouwmonitor het aantal woningen daarna ook nog toeneemt. Dit betekent concreet dat in de meerjarenbegroting dezelfde opbrengst wordt geraamd. Jaarlijks wordt bij de begroting bekeken of de stijging reëel is, ten opzichte van de gerealiseerde toename van het aantal woningen. Trendmatige verhoging belastingopbrengsten. De trend is berekend op 4% aan de hand van de junicirculaire 2007.
-25.000
STR / INC STR
- 58.900
STR
Belastingen
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
558 -1.815
186 -1.650
186 -1.727
186 -1.727
186 -1.727
186 -1.727
-1.257
-1.464
-1.541
-1.541
-1.541
-1.541
Pagina 90
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
Deelprogramma 7.3 financiën ¾ Wat willen we bereiken? Visie/doelstelling? De hoofddoelstelling luidt als volgt y Een solide (structureel gezonde) financiële positie. Hiervan zijn de volgende nevendoelstellingen afgeleid: y Het zorgdragen voor voldoende ruimte voor onvoorziene uitgaven; y Het minimaliseren van renterisico's; y Het prudent (met beleid en vol inzicht) beheren van de gemeentelijke middelen en geldleningen; y Het hebben en houden van voldoende voorzieningen in relatie tot het bijbehorende risico; y Het voortdurend inzicht hebben in het doel van het aanhouden van bestemmingsreserves. Hoe gaan we dit meten? Voor wat betreft de financiële positie van de gemeente Grave verwijzen wij u naar onderdeel 3.2 'de financiële positie' (vanaf pagina 148). Hieruit blijkt het wel of niet hebben van een gezonde financiële positie in het algemeen. Door het naleven van de regelgeving zoals gesteld in de 'Wet financiering decentrale overheden' en in het 'Treasurystatuut' worden renterisico's uitgesloten en wordt verantwoord omgegaan met de financiële middelen. Een totaalbeeld over de financiering vindt u terug in de 'paragraaf Financiering' (vanaf pagina 117). Vierjaarlijks wordt door u, de gemeenteraad, de 'nota reserves en voorzieningen' vastgesteld waarbij onder andere de hoogte van de reserves en voorzieningen wordt geëvalueerd. Ook tussentijds wordt de hoogte van de voorzieningen en reserves getoetst. Eventuele mutaties worden verwerkt in de begroting van het volgende begrotingsjaar, in tussentijdse bestuursrapportages of in de jaarrekening. Een overzicht van de reserves en voorzieningen vindt u terug in de bijlagen 4.5 en 4.6 (vanaf pagina 160).
¾ Wat gaan we doen? Belangrijkste beleidskaders b&w y 2007: Incassoreglement
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp
Toelichting
Bedrag
Algemene middelen (bankrente) Algemene middelen (rente r/c grondexploitatie)
Te ontvangen rente over huidige liquide middelen (bank) afhankelijk van uit te voeren investeringen.
- 15.000
STR / INC STR
De rentelasten van de grondexploitatie worden al opgenomen in de calculaties. De baten bij de algemene middelen nog niet. De raming is afhankelijk van het investeringspatroon in de grondexploitatie. In de begroting is een buffer op (nog) niet aangewende kapitaallasten aanwezig. Deze buffer moet worden ingezet voor de extra kapitaallasten in 2008. Toename kapitaallasten € 1.710.000 (herziene staat C) -/€ 1.660.000 (huidige kapitaallasten, incl. aanwezige buffer) (zie bijlage 4.4).
- 20.000
STR
- 46.695
STR
50.000
STR
Stelpost / buffer
Kapitaallasten
Pagina 91
BELEIDSBEGROTING
Algemene uitkering
Programmaplan (programma 7)
Bijstelling algemene uitkering 2008 naar aanleiding van de junicirculaire 2007.
- 212.760
STR
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
641 -10.256
465 -9.413
472 -9.661
472 -9.732
472 -9.820
472 -9.909
-9.615
-8.948
-9.189
-9.260
-9.348
-9.437
Pagina 92
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
Deelprogramma 7.4 ontwikkeling bestuursstijl ¾ Wat willen we bereiken? Doelstelling/visie y Formulering van een visie op de gemeente Grave en een missie voor de gemeentelijke organisatie, project "Grave 2020"; y Grave blijft een zelfstandige gemeente in de regio; y Verdere ontwikkeling van structuur en cultuur in het kader van dualisering: y De burger meer betrekken bij de beleidsvorming en uitvoering van beleid; y Waar mogelijk de samenwerking met de regio bevorderen. Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen worden veelal omgezet in concrete acties: de uitkomsten van het project 'Grave 2020' met een bijbehorende visie worden vertaald in de programmabegroting, er is spreekrecht voor burgers bij raadsvergaderingen en er zijn diverse concrete samenwerkingsverbanden.
¾ Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader raad y 2002: Instructie voor de griffier van de gemeente Grave y 2003: Verordening commissie bezwaarschriften y 2004: Reglement betreffende de werkwijze en bevoegdheden van het presidium van de raad y 2004: Burgerinitiatief y 2004: Inspraakverordening y 2006: Verordening rechtspositie wethouders, raads- en commissieleden 2006 y 2007: Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de gemeenteraad
Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Onderwerp Toelichting Diverse posten
Samenwerking
Bedrag
Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post. 8-C295: Samenwerking algemeen: Het is noodzakelijk om voor de samenwerking binnen het Land van Cuijk een bedrag te ramen voor 2007 (reeds gebeurd), 2008 en 2009 (werkbudget). De ingestelde werkgroepen gaan voortvarend te werk en de samenwerking wordt intensiever. Dit betekent dat er steeds vaker financieel geïnvesteerd moet worden. Het bedrag kan ten laste worden gebracht van incidenteel. Hierbij is sprake van het concept 'kosten (frictiekosten) voor de baten (bezuiniging op langere termijn)' (D721).
6.715
STR / INC STR
50.000
INC
Bij dit onderdeel is geen nieuw beleid geformuleerd. Overige actiepunten (binnen bestaande budgetten of financiële consequenties niet aan de orde): Het project “Grave 2020” zal medio 2008 worden afgerond. De toekomstvisie zal vervolgens gebruikt kunnen worden als toetsingskader voor belangrijke beleidskeuzes. De burger zal bij het ontwikkelen van nieuw beleid vanaf het begin erbij worden betrokken. In het kader van het 'Anders vergaderen' zal
Pagina 93
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
hier extra aandacht aan worden besteed. De raad zal werkbezoeken afleggen aan wijk- en dorpsraden. Gelet op de uitkomst van de evaluatie burgerinitiatief zal er meer aandacht worden besteed aan het betrekken van burgers bij voorbereidende raadsvergaderingen. Het is de bedoeling om meer thema’s op hoofdlijnen te bespreken in voorbereidende vergaderingen. Om meer recht te doen aan de doelstellingen van het dualisme zal worden gestart met het ontwikkelen van de duale ambtenaar (onder andere aanpassing sjabloon raadsvoorstel). De samenwerking van de gemeenten in het Land van Cuijk (SETA-gemeenten) zal waar mogelijk verder worden uitgebreid. Doel van de samenwerking is efficiency, effectiviteit, kwaliteitstoename, kostenreductie en kennisuitwisseling. In de loop van 2008 wordt voorzien in een samenwerking op het gebied van personeelszaken en de brandweer.
¾ Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving Lasten Baten Saldo voor winstbestemming
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
2009
Meerjarenplanning 2010
2011
1.200 0
543 -1
558 -1
558 -1
558 -1
558 -1
1.200
542
557
557
557
557
Pagina 94
BELEIDSBEGROTING
Programmaplan (programma 7)
AANTEKENINGEN
Pagina 95
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (algemeen)
ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN De onderdelen 'algemene dekkingsmiddelen' en 'bedrag onvoorzien' zijn verplicht om te vermelden. De bedragen ten gunste of ten laste van 'budget incidenteel' zijn vermeld in de toelichting op het overzicht van baten en lasten (als onderdeel van de financiële begroting) op pagina 142. Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen zijn middelen die niet toegewezen hoeven te worden aan een bepaald programma omdat, zoals de naam al zegt, het algemene middelen zijn. Op grond van het BBV worden de volgende algemene middelen onderscheiden: - lokale heffingen, niet gebonden besteding, bijvoorbeeld ozb en hondenbelasting; - algemene uitkeringen (van het rijk) - dividend - saldo financieringsfunctie - saldo compensabele btw en uitkering btw-compensatiefonds (bcf) - overige algemene dekkingsmiddelen. De gemeente Grave heeft ervoor gekozen om alle baten en lasten (inclusief de algemene dekkingsmiddelen) onder te brengen bij de zesentwintig deelprogramma's. De algemene dekkingsmiddelen zelf, zijn voornamelijk ondergebracht bij deelprogramma 7.2 belastingen en 7.3 financiën. Bedrag onvoorzien De provincie Noord-Brabant hanteerde in het (verre) verleden een norm voor het bedrag voor onvoorziene lasten (budget onvoorzien). Deze norm bedroeg 0,6% van de omvang van de algemene uitkering. Bij navraag bij de provincie is gebleken dat deze norm niet meer gehanteerd wordt. Het staat de gemeente vrij om zelf een norm te hanteren. Uitgaande van een norm gelijk aan de “oude” norm betekent dit voor Grave een bedrag van (afgerond) € 9 miljoen à 0,6% is € 54.000. Dit budget is reeds structureel ingezet voor het sluitend maken van de begroting en is dus niet meer beschikbaar voor (nagekomen) nieuw beleid in 2008. Voor 2009 en volgende jaren moet in het kader van de (kern)takendiscussie (in samenhang met het project 'Grave 2020') wel rekening gehouden worden met dit budget.
Pagina 96
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (algemeen)
2.2 Paragrafen Artikel 9 lid 1 BBV luidt als volgt: "In de begroting worden in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen." Het doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting (kunnen) staan, worden gebundeld in een kort overzicht, waardoor u een beter inzicht in deze onderwerpen krijgt. Ook is bij deze onderwerpen meestal een groot financieel belang gediend. De paragrafen geven hierdoor extra informatie voor de beoordeling van de financiële positie op de korte en langere termijn. Op grond van het tweede lid van artikel 9 van het BBV bevat de begroting ten minste de navolgende paragrafen (tenzij het desbetreffende onderdeel bij een gemeente of provincie niet aan de orde is): a. lokale heffingen b. weerstandsvermogen c. onderhoud kapitaalgoederen d. financiering e. bedrijfsvoering f. verbonden partijen g. grondbeleid. Al deze onderwerpen zijn van toepassing op de gemeente Grave en zijn daarom hierna verder uitgewerkt. Het staat een gemeente of provincie vrij om zelf extra paragrafen toe te voegen. De gemeente Grave maakt hier geen gebruik van. De paragrafen blijven in Grave beperkt tot de bovengenoemde wettelijk voorgeschreven onderwerpen.
Pagina 97
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Paragraaf lokale heffingen Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf lokale heffingen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - de geraamde opbrengsten - het beleid ten aanzien van de lokale heffingen - een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen - een aanduiding van de lokale lastendruk - een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid - de mate van kostendekkendheid van het rioolrecht en de reinigingsheffingen (afvalstoffenheffing en reinigingsrecht)
Op grond van art. 10, letter a BBV art. 10, letter b BBV art. 10, letter c BBV art. 10, letter d BBV art. 10, letter e BBV art. 13 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf bevat informatie en voorstellen over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en gaat in op de consequenties daarvan voor de inwoners. Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Geraamde opbrengsten; - Beleidsmatige uitgangspunten; - Overzicht (op hoofdlijnen) diverse heffingen; - Lokale belastingdruk; - Kwijtscheldingsbeleid; - Artikel 12-beleid - Ontwikkelingen Wet waardering onroerende zaken (Wet woz); - Samenvatting. Geraamde opbrengsten De baten van de gemeenten bedragen voor 2008 ongeveer € 24,7 miljoen. Daarvan wordt 35% ontvangen van het rijk via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Van de totale baten in de begroting 2008 vormt het aandeel van de gemeentelijke belastingen en heffingen 16,4% (2007: 17,2%). Ook na de afschaffing van het gebruikersdeel voor woningen van de onroerende zaakbelastingen (ozb) per 2006 vormen de gemeentelijke belastingen het belangrijkste deel van de autonome inkomsten van de gemeente. Het bestaande beleid gaat uit van een jaarlijkse indexering van de tarieven, mede om schoksgewijze verhogingen te voorkomen. In de begroting 2008 is voor wat betreft de belastingen uitgegaan van een trendmatige verhoging van 4%. Dit percentage wordt jaarlijks berekend aan de hand van de meicirculaire van het gemeentefonds (voor 2008 is dit de junicirculaire geworden). De producten 'Riolering' en 'Afval' zijn begrotingstechnisch budgettair neutraal. Deze producten zijn verdisconteerd in deelprogramma 5.1 Milieu. Tevens zijn door het rijk voor meerdere gemeentelijke leges maximale tarieven vastgesteld.
Pagina 98
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Tabel 2: Geraamde opbrengst belastingen en heffingen 2008 Productnummer 8 632901 632301 634602 642105 642105 642701 642801 diversen
Belastingsoort Hondenbelasting Marktgelden Onroerende zaakbelastingen 9 Afvalstoffenheffing (particulieren) Reinigingsrechten (bedrijven) Rioolrecht Lijkbezorgingrechten Leges
Opbrengst 2008 in € 61.500 21.800 1.720.000 740.000 23.300 853.900 85.100 539.600
Totaal belastingen en heffingen Totaal begroting (bruto)
4.045.200 24.692.400
% van belastingen 1,5% 0,5% 42,5% 18,3% 0,6% 21,1% 2,1% 13,4% 100,0%
% van totaal 0,2% 0,1% 7,0% 3,0% 0,1% 3,5% 0,3% 2,2% 16,4% 100,0
Beleidsmatige uitgangspunten Eén van de beginselen van belastingheffing is het profijtbeginsel. Een belastingplichtige betaalt belasting voor het profijt dat hij trekt van door de gemeente geleverde prestaties (bijvoorbeeld in de vorm van voorzieningen en diensten). Hierbij is het van belang dat de belastingheffing duidelijk en eenvoudig is. Voor de gemeente geldt dat dit gebeurt met zekerheid van ontvangst van gelden tegen zo laag mogelijke kosten. Om deze doelstellingen zo efficiënt en effectief mogelijk te kunnen realiseren, worden de volgende beleidsmatige uitgangspunten gehanteerd: - De gemeentelijke belastingen worden door de gemeente zelf opgelegd en liften niet mee met nutsbedrijven of andere instanties; - Aanslagen worden zo veel mogelijk gecombineerd opgelegd (kostenbesparend). In ieder geval worden gecombineerd opgelegd de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing, het reinigingsrecht, het rioolrecht en de hondenbelasting. Met ingang van 2005 is ook de woz-waarde op het aanslagbiljet vermeld; - De streefdatum voor het opleggen van het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' is eind februari 2008; - Een belastingaanslag moet in principe binnen het kalenderjaar betaald worden; - Het huidige percentage belastingplichtigen dat de gemeente heeft gemachtigd tot automatische incasso bedraagt 70%. Het streefpercentage bedraagt 75%. In de bijsluiter bij het jaarlijkse aanslagbiljet wordt actief gepromoot deel te nemen aan automatische incasso; - Belastingplichtigen die een machtiging afgeven voor automatische incasso krijgen minimaal acht incassotermijnen. Door het opleggen van het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' in februari van elk jaar, bedraagt bij deelname aan automatische incasso, het aantal incassotermijnen tien; - Belastingplichtigen die twee achtereenvolgende jaren volledig kwijtschelding hebben gekregen, krijgen in het jaar daarop automatisch kwijtschelding vooraf. Periodiek wordt steekproefsgewijs gecontroleerd of er gewijzigde financiële omstandigheden zijn; - Actuele informatie over de belastingen en diverse aanvraagformulieren worden middels internet (gemeentelijke website) beschikbaar gesteld; - Voor de tariefberekening van de rechten wordt de compensabele BTW meegenomen (voor zover wettelijk toegestaan). Overzicht (op hoofdlijnen) diverse heffingen Hieronder wordt een overzicht op hoofdlijnen gegeven van de ontwikkelingen bij de diverse heffingen. Onroerende-zaakbelastingen Rechtzaak afschaffing ozb gebruikersbelasting voor woningen Met ingang van 1 januari 2006 is de ozb gebruikersbelasting voor woningen afgeschaft. Volgens de VNG en veel gemeenten was deze inperking van het autonome belastinggebied in strijd met het Europees Handvest voor de lokale autonomie. Het Europees Handvest is ook door Nederland ondertekend en bepaalt dat een substantieel deel van de financiële middelen van gemeenten moet 8 Dit nummer is van belang voor de financiële administratie en is als hulpmiddel in deze paragraaf vermeld. 9 Inclusief € 25.000 areaaluitbreiding.
Pagina 99
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
bestaan uit lokale belastingen. De VNG heeft daarom samen met vier gemeenten een zaak tegen de staat aangespannen. De rechter oordeelde op 18 april 2007 dat het betreffende artikel "geen eenieder verbindende verdragsbepaling is". De VNG heeft de zaak dus verloren. De rechter gaf geen inhoudelijk oordeel over de vraag hoe groot het substantieel eigen belastinggebied van een gemeente daadwerkelijk moet zijn. De VNG beraadt zich over het nemen van eventuele verdere juridische stappen. Afschaffing limitering tarieven In het bestuursakkoord van juni 2007 tussen het Rijk en de gemeenten is opgenomen dat de limitering van de ozb tarieven per 1 januari 2008 wordt geschrapt onder het gebruikelijke voorbehoud van parlementaire behandeling van de wetswijziging. VNG en kabinet zijn het er over eens dat dit niet mag leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. In verband hiermee zal een macronorm worden ingesteld. De ontwikkeling van de lokale lasten zal worden gevolgd en zo nodig onderwerp vormen van bestuurlijk overleg, waarna het Rijk in geval van overschrijding van de macronorm kan ingrijpen via correctie van het volume van het gemeentefonds. Deze afspraak zal in 2010 worden geëvalueerd. Het kabinet kan dan, indien daar aanleiding voor is, alsnog een wettelijk mechanisme van limitering en compensatie via gemeentefonds instellen. Als het genoemde wetsvoorstel niet tijdig in werking treedt dan gelden de volgende bepalingen: • De maximale tarieven voor 2008 zijn vastgesteld op € 6,62 voor woningen eigenaren, € 6,68 voor niet woningen gebruikers en € 8,29 voor niet woningen eigenaren. Deze tarieven zijn gelijk aan de maximale tarieven in 2007; • De drempeltarieven voor 2008 zijn vastgesteld op € 2,25 voor woningen eigenaren, € 2,40 voor nietwoningen gebruikers en € 2,98 voor niet-woningen eigenaren. Daarvoor zijn de drempeltarieven 2007 gecorrigeerd voor de landelijke woz-waardeontwikkeling tussen 1-1-2005 en 1-1-2007 en vermeerderd met het maximum stijgingspercentage; •Voor gemeenten met tarieven boven de drempeltarieven komt de maximum stijging van de opbrengst van de ozb in 2008 uit op 3,25%. Dit komt overeen met de reële trendmatige groei van het BBP van 2,0%, gecorrigeerd voor de areaalontwikkeling die is geraamd op 0,5% en vermeerderd met het geraamde inflatiepercentage van 1,75%. Omdat er in 2008 sprake is van een nieuw woz-tijdvak heeft dit maximumstijgingspercentage geen betrekking op de tarieven, maar op de opbrengst van de ozb, gecorrigeerd voor areaalontwikkeling tussen de verschillende jaren. Als een gemeente, binnen deze kaders, geen structureel sluitende begroting kan presenteren, biedt de Gemeentewet de mogelijkheid tot het aanvragen van ontheffing bij de provincie conform huidig artikel 220g van de Gemeentewet. De zogenaamde escalatieladder, waarbij de gemeente ieder jaar dat ontheffing wordt aangevraagd aan een strengere controle wordt onderworpen en het derde jaar verplicht wordt de ontheffingsaanvraag te koppelen aan een artikel-12 aanvraag, is van de baan. Tarieven 2008 Het tarief wordt voorlopig verhoogd met de trend van 4%. De herberekening van de ozb-tarieven wordt u aangeboden bij de herziening van de belastingverordeningen in de raadsvergadering van 11 december 2007. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de wijziging van de woz-waarden naar waardepeildatum 1 januari 2007 ten opzichte van de huidige waarden. Reinigingsheffingen Algemeen Ter bestrijding van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen (GFT-, rest- en grof huisafval) kan de gemeente op grond van artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer een afvalstoffenheffing instellen. Belastingplichtig zijn gebruikers van percelen waar huishoudelijk afval kan ontstaan. Het is niet van belang of van de gemeentelijke inzameldienst gebruik wordt gemaakt. Het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen is een wettelijke publieke taak. De afvalstoffenheffing kan niet worden geheven voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen, ook al kunnen deze qua samenstelling vergelijkbaar zijn met huishoudelijke afvalstoffen. Voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen wordt in Grave reinigingsrecht geheven op basis van artikel 229 van de Gemeentewet. Het ophalen van bedrijfsafval is geen wettelijke taak van de gemeente; deze treedt hierbij op als ondernemer. Over reinigingsrechten is dan ook omzetbelasting verschuldigd. Tarieven 2008
Pagina 100
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Het bestaande beleid gaat uit van 100% kostendekking. In de raadsvergadering van 11 december 2007 bieden wij u op basis van de meest actuele informatie een nader uitgewerkt voorstel aan. Rioolrecht Algemeen De bevoegdheid om rioolrecht te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Dit recht wordt in Grave geheven van gebruikers van woningen en niet-woningen waarvan de onroerende zaak direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering. Met de opbrengst wordt de gemeentelijke riolering onderhouden en indien nodig vervangen. Verbrede rioolheffing De Tweede Kamer heeft 15 februari 2007 de Wet gemeentelijke watertaken aangenomen. De wet regelt ook de verbrede rioolheffing. Deze wet versterkt de gemeentelijke regierol voor omgaan met regenwater in bebouwd gebied. Daarnaast geeft het gemeenten ook een rol in de aanpak van stedelijke grondwaterproblemen. Uitgangspunt is dat perceelseigenaren verantwoordelijk zijn voor de verwerking van water. De gemeente is dit in het openbaar gebied. Het gemeentelijke beleid moet in de toekomst komen te staan in het verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Dit GRP moet binnen vijf jaar aan de nieuwe eisen voldoen. Gemeenten kunnen maatregelen voor de verwerking van regenwater en overtollig grondwater bekostigen uit de verbrede rioolheffing. Tarieven 2008 Net als bij reinigingsheffingen gaat het bestaande beleid uit van 100% kostendekking, rekening houdend met de opbrengst verfijningsuitkering riolering van 7% (dus 93% zonder verfijningsuitkering). Bij de vaststelling van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) in de raad van 30 januari 2001 is besloten om de tarieven voor rioolrecht uitsluitend trendmatig te verhogen. In de raadsvergadering van 11 december 2007 bieden wij u op basis van de meest actuele informatie een nader uitgewerkt voorstel aan. Hondenbelasting Algemeen De bevoegdheid om hondenbelasting te heffen is vastgelegd in artikel 226 van de Gemeentewet. Hondenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel dat geheven wordt van de houder van één of meer honden. In Grave wordt een gedeelte van de opbrengst gebruikt voor de aanpak van hondenoverlast. Tarieven 2008 Het tarief voor 2008 is verhoogd met de trend van 4%. In de raadsvergadering van 11 december 2007 bieden wij u op basis van de meest actuele informatie een nader uitgewerkt voorstel aan.
Lijkbezorgingsrechten Algemeen De bevoegdheid om lijkbezorgingsrechten te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overstijgen. Tarieven 2008 De lijkbezorgingsrechten worden in 2008 alleen trendmatig met 4% verhoogd. De herziene verordening met de aangepaste tarieven bieden wij u aan in de raadsvergadering van 11 december 2007. Leges Algemeen De bevoegdheid om leges te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Leges worden geheven voor specifieke door de gemeente verstrekte individuele diensten. Voorbeelden hiervan zijn: het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een paspoort, het voltrekken van een huwelijk en het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een bouwvergunning. Het totaal van de geraamde inkomsten van alle leges uit de legesverordening mag het totaal van de geraamde kosten niet te boven gaan.
Pagina 101
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) In dit wetsvoorstel worden de toestemmingen samengevoegd die nodig zijn als een burger of een bedrijf op een bepaalde plek iets wil gaan slopen, (ver)bouwen, oprichten of gaan gebruiken. Deze op diverse wetten gebaseerde toestemmingen worden volledig geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Dit vergt grote wijzigingen in de legesverordening. Naar verwachting treedt de Wabo op 1 januari 2009 in werking. Tarieven 2008 Naar aanleiding van een raadsmotie van 17 december 2002 is een onderzoek verricht naar de hoogte van de legestarieven. Uit dit onderzoek komt een aantal conclusies en aanbevelingen naar voren die er uiteindelijk toe leiden dat de dekking van de leges in 2008 70% bedraagt. Zie hiervoor ook de commissienotitie AZM van 28 september 2004 inzake 'Uitkomst onderzoek tarieven leges'. In de raadsvergadering van 11 december 2007 bieden wij u op basis van de meest actuele informatie een nader uitgewerkt voorstel aan voor wat betreft de exacte legestarieven.
Pagina 102
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Marktgelden Algemeen De bevoegdheid om marktgelden te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Onder de naam marktgelden worden rechten geheven voor het tijdens de markt op vrijdag innemen van een standplaats als bedoeld in de marktverordening. Tarieven 2008 De marktgelden worden in 2008 alleen trendmatig met 4% verhoogd. De herziene verordening met de aangepaste tarieven bieden wij u aan in de raadsvergadering van 11 december 2007. Baatbelasting Algemeen Artikel 222 van de Gemeentewet biedt de mogelijkheid om baatbelasting te heffen. Baatbelasting is gebaseerd op het profijtbeginsel. Het wordt geheven van eigenaren van onroerende zaken die gebaat zijn door voorzieningen die tot stand worden of zijn gebracht door of met medewerking van het gemeentebestuur. Tarieven 2008 Op 19 december 2005 is de aanleg van de riolering in het buitengebied gereedgekomen. Op 23 maart 2004 heeft uw raad besloten dat na aftrek van subsidies/bijdragen maximaal een bedrag van € 1.484.161 via baatbelasting op de eigenaren van de gebate panden zal worden verhaald. Aan eigenaren van gebate panden waarmee een exploitatieovereenkomst is gesloten wordt geen baatbelasting opgelegd. Uiterlijk in de raadsvergadering van 11 december 2007 leggen wij de e verordening baatbelasting riolering 2 fase aan u voor. Lokale lastendruk Voorgaande jaren werd aan de hand van de jaarlijkse uitgave ‘special gemeentelijke belastingen’ van de provincie Noord-Brabant op deze plek een vergelijking gemaakt tussen de gemeente Grave en de overige Brabantse gemeenten. De provincie brengt deze special niet meer uit zodat deze vergelijking niet kan worden voortgezet. In onderstaand overzicht wordt een vergelijking gemaakt tussen een aantal Graafse tarieven en de laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van alle gemeenten in Nederland. Uiteraard gaat het hier nog over 2007. Het blijkt dat de woonlasten in Grave onder het landelijk gemiddelde liggen. Tabel 3: Tarieven ten opzichte van laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van Nederland Tarief in euro’s Laagste
Gemiddeldea
Hoogste
Grave
Ozb woningen Ozb n-woning geb Ozb n-woning eig Reinigingsheffingb Rioolrecht Woonlasten
0,87 0,70 0,87 24,00 18,00 437,00
2,43 3,58 4,46 263,00 144,00 613,00
4,75 8,10 9,93 372,00 358,00 1.089,00
2,37 3,20 3,88 141,12 183,20 605,00
Hondenbelastingc Paspoort Rijbewijs Uittreksel GBA
19,56 34,05 21,90 2,45
54,22 47,35 39,28 7,41
110,00 47,45 60,00 14,45
45,96 47,40 47,00 10,50
Bron: COELO atlas van de lokale lasten 2007 a
gemiddelden zijn gewogen naar het aantal inwoners. Nultarieven zijn meegerekend. meerpersoonshuishouden. c tarief voor één hond.
b
Kwijtscheldingsbeleid Bij de beoordeling van een verzoek tot kwijtschelding is de betalingscapaciteit bepalend. Onder betalingscapaciteit wordt verstaan het positieve verschil tussen het netto-besteedbare inkomen en de door het Rijk genormeerde kosten van bestaan. Het netto-besteedbare inkomen is het inkomen dat
Pagina 103
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
resteert na de betaling van de huur (na aftrek van huursubsidie) en de premie voor de ziektekostenverzekering. De genormeerde kosten van bestaan bedragen, aldus het Rijk, 90% van de bijstandsuitkering. Het staat de gemeente echter vrij dit percentage te verhogen tot 100%, waarbij ervan uitgegaan wordt, dat van een bijstanduitkering geen gemeentelijke belastingen betaald kunnen worden. In Grave is dit net als in het overgrote deel van de andere gemeenten in Nederland dan ook gebeurd. Indien bij de beoordeling van een kwijtscheldingsverzoek blijkt dat er geen of slechts gedeeltelijk betalingscapaciteit bij de belastingplichtige is, wordt kwijtschelding verleend. Deze gegevens worden doorgegeven aan het waterschap Aa en Maas, zodat de belastingplichtige niet apart kwijtschelding hoeft aan te vragen voor de verontreinigingsheffing en de ingezetenenomslag van deze overheid. Grave hanteert een actief kwijtscheldingsbeleid. Personen die twee aaneengesloten jaren kwijtschelding voor de gemeentelijke belastingen ontvangen, krijgen met ingang van het jaar daarop automatisch kwijtschelding vooraf. Men is verplicht wijzigingen in de financiële situatie aan de gemeente door te geven. Steekproefsgewijs wordt gecontroleerd of de kwijtschelding nog gerechtvaardigd is. Er wordt alleen kwijtschelding verleend voor afvalstoffenheffing en rioolrecht. Wanneer men in aanmerking komt voor kwijtschelding wordt ook een beperkt aantal afvalzakken vergoed. De totale kosten voor kwijtschelding zijn in 2008 geraamd op € 60.000.
Artikel 12-beleid Het normtarief-ozb voor toelating tot artikel 12 Fvw bedraagt voor 2008 (afgerond) € 3,45 per € 2.500 woz-waarde. Voor toelating tot artikel 12 Fvw moeten gemeenten onder andere voldoen aan het redelijk peil van het zogenoemde belastingpakket. De onroerende-zaakbelastingen maken onderdeel uit van dat belastingpakket. Het normtarief van de ozb is voor 2008 gebaseerd op de gewogen rekentarieven 2008, met een opslag van 20%. Voor de grondslag voor het belastingpakket wordt gebruik wordt gemaakt van de gegevens van de bevoorschotting van de algemene uitkering van januari. De toelatingseisen met betrekking tot de onderdelen riolering en reiniging blijven, onveranderd, 100% lastendekkend. Uit de CBS-cijfers van de gemeentebegrotingen 2007 blijkt dat het rioolrecht 2007 landelijk met 8,6% is gestegen ten opzichte van 2006. Het minimumtarief rioolrecht 2008 komt daarmee uit op (afgerond) € 148,- per aansluiting. Indien de voorgestelde wijziging van de Gemeentewet in verband met het schrappen van de beperking van de tarieven van de ozb niet tijdig in werking treedt, zal in november 2007 per brief de consequentie voor het redelijk peil worden aangegeven. Ontwikkelingen Wet waardering onroerende zaken (Wet woz) Algemeen De Wet woz en de werkzaamheden daaromheen zijn volop in ontwikkeling. Van het vierjarige woztijdvak zijn we naar het éénjarige woz-tijdvak gegroeid, waarbij met ingang van 2008 de waardepeildatum slechts één jaar voor het woz-tijdvak ligt. Jaarlijks worden alle objecten gewaardeerd en alle bezwaarschriften afgehandeld, terwijl de lopende processen ook doorgang vinden. De herwaardering vindt grotendeels geautomatiseerd en in eigen huis plaats. Wet Werken aan winst In 2006 is het tarief voor vennootschapsbelasting verlaagd van 29,6% naar 25,5%. Om deze verlaging te kunnen bekostigen, is de mogelijkheid om fiscaal af te schrijven op onroerend goed beperkt. Verhuurders van onroerend goed mogen niet verder afschrijven dan tot de woz-waarde. Voor een bedrijf dat het onroerend goed zelf in gebruik heeft geldt 50% van de woz-waarde als bodemwaarde. Met deze nieuwe vorm van gebruik van de woz-waarde is het totale fiscale belang van de woz-waarde sterk toegenomen. Basisregistratie woz Op 22 juni 2007 is bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend waarin de basisregistratie woz wordt geregeld. Een bestuursorgaan kan in de toekomst het waardegegeven niet meer opvragen bij de burger, maar bij de gemeente of de in te stellen Landelijke Voorziening. Het is de bedoeling dat de basisregistratie woz met ingang van 2009 in werking treedt. Vooringevulde aangifte Medio 2006 heeft de Belastingdienst bekendgemaakt dat zij van plan is om met ingang van belastingjaar 2007 gefaseerd een vooringevulde aangifte IB in te voeren, te beginnen met E- en P-
Pagina 104
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
aangiftebiljetten. De nieuwe gegevens die door de Belastingdienst worden ingevuld zijn: beschikbare inkomensgegevens en de woz-waarde van de eigen woning. Vennootschapsbelasting beleggingsinstellingen Op 15 februari 2007 is bij de Eerste Kamer het wetsvoorstel ingediend om de woz-waarde ook te gebruiken voor de heffing van vennootschapsbelasting van beleggingsinstellingen. Volgens het wetsvoorstel is bij investeringen in vastgoed (in ieder geval) sprake van beleggen als de investering in een verbetering of uitbreiding van vastgoed minder bedraagt dan 30% van de woz-waarde. Invoering wordt verwacht voor belastingjaar 2008. Kostenverdeling De kostenverdeling (rijk 40%; waterschappen 15%; gemeenten 45%) blijft ongewijzigd. De uitvoeringskosten van de Wet woz vertonen een dalende tendens. Het belang bij de Wet woz is de laatste jaren gewijzigd doordat gemeenten minder en het rijk meer gebruik maken van de wozgegevens. Het rijk ziet hierin geen aanleiding om de afgesproken verdeelsleutel te wijzigen. Dit mede vanwege de komst van het stelsel van basisregistraties en de voor 2009 voorziene overheveling van de specifieke uitkering woz naar het gemeentefonds. Door deze overheveling komen gemeenten volgens het rijk in een betere positie doordat het bedrag van de vergoeding daarna enerzijds meestijgt met het gemeentefonds en anderzijds eventueel te behalen efficiencyvoordelen geheel ten goede komen aan de gemeenten. Enkele andere kabinetsvoornemens o Voornemen om met ingang van 2008 de woz-waarde ook te gebruiken bij het bepalen van de successierechten; o Onderzoeken in hoeverre de woz-waarde openbaar kan zijn; o De ozb zal vanaf 2009 worden geheven als een percentage van de waarde, wat de communicatie met de burger vergemakkelijkt. Samenvatting De in deze paragraaf genoemde tariefsvoorstellen zijn hieronder puntsgewijs weergegeven: - Ozb Tarieven trendmatig verhogen; - Reinigingsheffingen Tarieven verhogen tot 100% kostendekking; - Rioolrecht Tarieven verhoging tot 100% kostendekking incl. verfijningsuitkering; - Hondenbelasting Tarieven trendmatig verhogen; - Lijkbezorgingsrechten Tarieven trendmatig verhogen; - Marktgelden Tarieven trendmatig verhogen; - Leges Tarieven verhogen conform kostprijs- en tariefonderzoek uit 2004. Op basis van bovenstaande kan het volgende overzicht met voorlopige tarieven worden opgesteld. De definitieve voorstellen worden, rekening houdend met de actuele ontwikkelingen, in de raadsvergadering van 11 december 2007 aan u voorgelegd.
Pagina 105
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (lokale heffingen)
Tabel 4: Voorlopige tarieven 2008 in euro's
Belasting Onroerende zaakbelastingen: - woningen eigenaar Onroerende zaakbealstingen: - niet-woningen gebruiker - niet-woningen eigenaar - niet-woningen totaal Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten excl. BTW Rioolrecht Opslag per m3 vanaf 450 m3 Hondenbelasting - 1e hond - 2e hond - 3e en volgende hond - kennel Lijkbezorgingsrechten - recht graf 20 jaar - verlengen recht graf 10 jaar - recht nis 20 jaar - verlengen recht nis 10 jaar - begraven in enkeldiep graf - begraven in dubbeldiep graf - bijzetten asbus of urn Marktgelden: - dagplaats - vaste plaats Leges
Vastgesteld tarief 2007
Stijging
Voorlopig tarief 2008
2,37
0,09
2,46
3,20 3,88 7,08 141,12 141,12 183,20 0,23
0,13 0,16 0,28 0 *) 0 *) 7,36 0,01
3,33 4,04 7,36 141,12 141,12 190,56 0,24
45,96 68,88 91,92 152,88
1,80 2,76 3,72 6,12
47,76 71,64 95,64 159,00
1.975,00 987,50 1.185,00 592,50 755,00 840,00 420,00
80,00 40,00 45,00 22,50 30,00 35,00 17,50
2.055,00 1.027,50 1.230,00 615,00 785,00 875,00 437,50
0,41 4,72 divers
0,02 0,19 Conform kostprijsen tariefonderzoek 2004
0,43 4,91 divers
*) eventuele tariefstijgingen kunnen opgevangen worden met de voorziening afvlakking tarief reinigingsheffingen
Pagina 106
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (weerstandsvermogen)
Paragraaf weerstandsvermogen Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf weerstandsvermogen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - Een inventarisatie van de weerstandscapaciteit - Een inventarisatie van de risico's - Het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico's - De solvabiliteit en de gehanteerde berekeningsformule; - De netto schuld per inwoner
Op grond van art. 11, lid 2, letter a BBV art. 11, lid 2, letter b BBV art. 11, lid 2, letter c BBV art. 14 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Weerstandscapaciteit; - Structurele weerstandscapaciteit; - Incidentele weerstandscapaciteit; - Risico's (algemeen); - Risico's (gemeente Grave).
Inleiding / toelichting De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de begroting is. Het weerstandsvermogen van de gemeente is bedoeld om incidentele tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit leidt tot lastenverzwaring voor de burger en/of ombuigingen (bezuinigingen) van bestaand beleid. In technische zin geeft het weerstandsvermogen de relatie weer tussen: a. De middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (weerstandscapaciteit) en; b. Alle risico's waarvoor geen dekkingsmiddelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt en het beleid dat hieromtrent is geformuleerd. Daarnaast wordt een opsomming weergegeven van alle risico's die bekend zijn binnen de gemeente, maar waarvoor geen dekkingsmaatregelen zijn getroffen (via verzekeringen, voorzieningen of reserves). De omvang van deze risico's en de kans dat ze zich voordoen is redelijkerwijs niet goed in te schatten en daarom is het niet mogelijk specifieke bedragen te reserveren. Weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit bestaat uit twee onderdelen, de structurele en de incidentele weerstandscapaciteit. De structurele weerstandscapaciteit is vooral van belang voor het opvangen van optredende risico's die een over de tijd uitgestrekt effect hebben en om de incidentele weerstandscapaciteit aan te vullen na het optreden van risico's. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat onder andere uit de algemene reserve die als buffer dient voor het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en onvoorzienbare externe ontwikkelingen; dit is het zichtbare eigen vermogen op de balans. Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit omvat de middelen die permanent kunnen worden ingezet zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van begrote taken. In de praktijk betreft dit vooral de onbenutte belastingcapaciteit, de onbenutte capaciteit uit hoofde van overige heffingen en de post onvoorzien in de begroting (die overigens in 2008 niet aanwezig is). De tarieven voor de ozb en de hondenbelasting stijgen slechts met de prijsinflatie. Rioolrechten, afvalstoffenheffing en reinigingsrechten zijn (maximaal) 100% kostendekkend. Gegeven de hoogte
Pagina 107
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (weerstandsvermogen)
van de huidige tarieven is de ruimte voor de structurele weerstandscapaciteit, voor wat betreft de onbenutte belastingcapaciteit (inclusief heffingen), zeer beperkt en te verwaarlozen. Blijft over de post onvoorzien in de begroting. Deze zou € 54.000 bedragen volgens de door de gemeente Grave toegepaste norm van 0,6% van de hoogte van de algemene uitkering. Voor 2008 is deze post echter volledig ingezet voor de dekking van nieuw beleid en intensivering van bestaand beleid. Dit betekent dat er voor 2008 geen of nauwelijks structurele weerstandscapaciteit aanwezig is. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit wordt beschouwd als het deel van de reservepositie dat als buffer vrij aanwendbaar is. De omvang van de incidentele weerstandscapaciteit bedraagt per 1 januari 2007 ruim € 29 miljoen en per 1 januari 2008 naar verwachting ruim € 26 miljoen (exclusief stille reserves). De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende onderdelen: y Algemene reserves y Resultaat 2006 / 2007 y Bestemmingsreserves y Stille reserves Algemene reserves De algemene reserve kan zonder problemen aangewend worden voor dekking van incidentele calamiteiten. Een gedeelte van de algemene reserve is geblokkeerd ter financiering van de geblokkeerde beleggingen in verband met het structureel genereren van rentebaten. Dit gedeelte kan feitelijk niet meegenomen worden in de berekening van de weerstandscapaciteit.
Resultaat 2006 / Begroot resultaat 2007 Het voordelig resultaat van 2006 is grotendeels toegevoegd aan de algemene reserve. Naar verwachting zal ook het resultaat van 2007, conform het gangbare beleid van de afgelopen jaren, verrekend worden met de algemene reserve. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves zijn naar hun aard niet vrij besteedbaar omdat, zoals de naam al aangeeft, er een bestemming op rust. Echter op het moment dat een calamiteit zich voordoet, kan de gemeenteraad besluiten om bestemmingsreserves anders in te zetten. Stille reserves De stille reserves (gedefinieerd als het verschil tussen de waarde van de activa in het economisch verkeer en de boekwaarde op de balans) betreffen vooral het gemeentelijk onroerend goed en het grondbezit. In de programmabegroting 2007 is aangegeven om de stille reserves in beeld te brengen ten behoeve van deze begroting 2008. Dit onderzoek is een jaar uitgesteld. Daarom wordt er als stille reserve voorlopig geen bedrag opgenomen voor de berekening van de weerstandscapaciteit. Risico's (algemeen) De kwaliteit van het gemeentelijk handelen en de daaraan ten grondslag liggende besluitvorming is van groot belang om mogelijke claims en klachten te voorkomen. Een preventiebeleid gericht op het beheersen van risico's in kritische processen binnen de gemeente speelt daarbij een belangrijke rol. Risico's kunnen onderscheiden worden in bedrijfsrisico's, eigendomsrisico's, beleidsrisico's en aansprakelijkheidsrisico's. Hieronder volgt een (theoretische) opsomming van de belangrijkste risico's. In sommige gevallen lijkt het risico ver gezocht, maar het is en blijft wel degelijk een risico. A) Bedrijfsrisico's Onder bedrijfsrisico's worden de volgende risico's verstaan: 1. Onvoldoende (gekwalificeerd) personeel; 2. Ontoereikende administratieve organisatie ten behoeve van rechtmatigheid (voorkoming van fraude) en doelmatigheid (voorkomen van inefficiency); 3. Uitvallen bedrijfsmiddelen (onder andere informatiseringssysteem); 4. Stakingsrisico.
B) Eigendomsrisico's Onder eigendomsrisico's worden de volgende risico's verstaan:
Pagina 108
BELEIDSBEGROTING
1. 2. 3. 4.
Paragrafen (weerstandsvermogen)
Risico van schade aan of van het verlies van eigendommen; Bodemverontreiniging onder percelen van de gemeente; Deelnemingen in derden-rechtspersonen; Risico dat met zaken die de gemeente voor haar taakuitoefening gebruikt, schade aan derden wordt toegebracht.
C) Beleidsrisico's Beleidsrisico's zijn in te delen in de volgende risico's: 1. Continuïteit maatschappelijk en politiek draagvlak; 2. Vertraging / onhaalbaarheid als gevolg van juridische belemmeringen of het niet gereed zijn van juridisch instrumentarium; 3. Continuïteit in beleid, regelgeving en bekostiging van hogere overheden; 4. Continuïteit in participatie medebekostiging en risicodeling samenwerkingspartner(s), vraaguitval van afnemers; 5. Te laag niveau van taakuitoefening / taakverwaarlozing; 6. Borgstellingen en garanties; 7. Aansprakelijkheid uit rechtmatige overheidsdaad (artikel 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht, bepalingen in bijzondere bestuursrechtelijke wetten: art. 49 WRO en soortgelijke bepalingen); 8. Oninbaarheid vorderingen; 9. Ontbreken verhaalsmogelijkheid ter zake van geleden / te lijden schade (ontbreken van titel voor verhaal, insolvabiliteit, debiteur niet bekend en dergelijke). Beleidsrisico's zijn vooral gerelateerd aan specifieke gemeentelijke producten. D) Aansprakelijkheidsrisico's Aansprakelijkheidsrisico's zijn in te delen in de volgende soorten risico's: 1. Dreigende of daadwerkelijke verbodsactie of schadeaansprakelijkheid uit onrechtmatige daad (6:162 BW); 2. Risico van te herroepen of vernietigde beschikkingen in verband met lopende procedures in bezwaar of beroep; 3. Verbodsactie of aansprakelijkheid wegens contractbreuk door de gemeente zelf; 4. Ongewenste juridische bindingen. Dit als gevolg van onjuist optreden in precontractuele situaties, toezeggingen, te strakke contracten, onbedoeld verlengde contracten en dergelijke; 5. Niet geldend kunnen maken van (vermeende) gemeentelijke aanspraken en belangen. Dit als gevolg van het niet of niet op de juiste wijze vastliggen van afspraken en verantwoordelijkheden, oftewel contracten die ontbreken of gebrekkig zijn; 6. Procesrisico’s: het risico om betrokken te worden in juridische procedures (advocaatkosten, ongewisheid afloop); 7. Open eind situaties bij financiering, subsidiëring en participaties. Deze aansprakelijkheidsrisico's kunnen ook gerelateerd zijn aan specifieke gemeentelijke producten.
Risico's (gemeente Grave) Voor deze programmabegroting 2008 heeft nog geen volledige risico-inventarisatie plaatsgevonden. Risico-analyse en risicomanagement is een complexe aaangelegenheid en moet projectmatig worden aangepakt, zodat op het einde van het project de waarborg er ligt dat procesmatig de risico's up-todate gehouden worden. Begin 2008 wordt een plan van aanpak gemaakt om te komen tot een volledige risico-inventarisatie en risico-analyse. Hierbij worden de risico's geclassificeerd en gekwantificeerd. Ook wordt er per risico aangegeven hoe groot de kans is dat een risico zich voordoet. In de loop van 2008 ontvangt u hierover een rapportage.
Pagina 109
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - Kapitaalgoederen: wegen - Kapitaalgoederen: riolering - Kapitaalgoederen: water - Kapitaalgoederen: groen - Kapitaalgoederen: gebouwen - Het beleidskader - De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties - De vertaling van de financiële consequenties in de begroting
Op grond van art. 12, lid 1, letter a BBV art. 12, lid 1, letter b BBV art. 12, lid 1, letter c BBV art. 12, lid 1, letter d BBV art. 12, lid 1, letter e BBV art. 12, lid 2, letter a BBV art. 12, lid 2, letter b BBV art. 12, lid 2, letter c BBV
Op grond van de Financiële verordening gemeente Grave 2006 worden geen extra onderdelen toegevoegd aan hetgeen wettelijk al verplicht is te vermelden. Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding; - Beleidsuitgangspunten; - Beheerplannen 2007-2010; - Toelichting per beheerplan; - Financiën. Inleiding Binnen de openbare ruimte vinden veel activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn kapitaalgoederen nodig, zoals wegen, verlichting, riolering, groen, kunstwerken en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan zijn bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. De bedragen die daarmee gemoeid zijn vormen een substantieel onderdeel van de begroting. Voor de in deze paragraaf genoemde kapitaalgoederen vindt egalisatie van de onderhoudskosten plaats op basis van daartoe opgestelde beheerplannen. Het algemeen beleidsuitgangspunt is dat alle beheerplannen één keer in de vier jaar volledig worden herzien en geactualiseerd en wel aan het begin van de zittingsperiode van de gemeenteraad. Hiermee wordt bereikt dat de financiële consequenties voortvloeiende uit deze beleidsnota’s tot uitdrukking komen in de regeerperiode van de raad die de (beleids)uitgangspunten heeft vastgesteld. De beheerplannen zijn in hun aard verschillend. Enerzijds betreft het onderhoud en anderzijds betreft het investeringen, die qua levensduur en te investeren bedrag zeer verschillend zijn. Tot de eerste categorie behoren bijvoorbeeld onderhoud van wegen en gebouwen, terwijl tot de tweede categorie beheerplannen behoren als materiaal brandweer, materieel buitendienst en ICT voorzieningen. Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) heeft zowel een onderhouds- als investeringskarakter. Beleidsuitgangspunten De volgende algemene uitgangspunten worden gehanteerd voor het samenstellen van een beheerplan: • Het niveau van het onderhoud of de vervanging dient realistisch en aanvaardbaar te zijn. • Methodiek berekening jaarlijkse storting. Het bedrag voor jaarlijks onderhoud van de onderhoudsbeheerplannen wordt voor een planperiode gecalculeerd die afhankelijk is van de economische looptijd van de entiteiten van het te onderhouden actief. De structurele lasten van investeringen in investeringsbeheerprogramma's worden berekend op basis van de jaarlijkse afschrijving (is bedrag gedeeld door levensduur). Hierbij is aansluiting gezocht met de 'Regeling waarderings-, rente- en afschrijvingsbeleid 2006'.
Pagina 110
BELEIDSBEGROTING •
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
De jaarlijkse kosten van het beheerplan zijn berekend naar het prijspeil 1 januari 2007. In de beheerplannen is daarom standaard een component voor loon- en prijscompensatie meegenomen.
Beheerplannen 2007-2010 De gemeente Grave bezit in 2008 de volgende beheerplannen: Omschrijving beheerplan
Toelichting
Beheerplan brandweermaterieel 2006-2010
Vastgesteld op 4 juli 2006. Dit beheerplan heeft samen met het beheerplan ICT een afwijkende looptijd. Beheerplan gebouwen 2007-2010 Vastgesteld op 4 juli 2006 Beheerplan openbaar groen 2007-2010 Vastgesteld op 7 november 2006 Beheerplan ICT 2006-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006. Dit beheerplan heeft samen met het beheerplan brandweermaterieel een afwijkende looptijd. Beheerplan vervanging materieel buitendienst 2007- Vastgesteld op 4 juli 2006 2010 Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele Vastgesteld op 7 november 2006 objecten 2007-2010 Beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 Vastgesteld op 4 juli 2006 Beheerplan openbare verlichting 2007-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006 Beheerplan gemeentelijke riolering 2007-2010 Vast te stellen voorjaar 2008 Beheerplan wegen 2007-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006
Toelichting per beheerplan • Brandweer Het beheerplan materieel brandweer 2006-2010 is door u vastgesteld op 4 juli 2006. In dit beheerplan zijn de noodzakelijke investeringen en vervangingen van klein materieel per jaar in beeld gebracht. Het uitgangspunt van deze vervangingen is, dat de brandweermiddelen in een zodanige goede staat zijn, dat zij zo optimaal mogelijk kan functioneren. Ook wordt met betrekking tot de brandweermiddelen een zo effectief en efficiënt mogelijk materiaalbeleid gevoerd. Ter vervanging van diverse gebruiksgoederen staat voor 2008 gepland: - oefenmaterialen; - aanschaf van lichtslangen en vlammenborden; - kazernekleding; - werkkleding voor de kazernemedewerkers; - ademlucht. De geplande vervanging van een ademluchtcompressor en bijbehorende droogkast is vervroegd naar 2007 . Dit in verband met de te realiseren nieuwbouw. Door deze apparaten eind 2007 al te plaatsen, wordt veel hak en breekwerk voorkomen. Nu kunnen deze apparaten naadloos in de machinekamer van de nieuwe kazerne ingebouwd worden. • Gemeentelijke gebouwen De gemeente heeft diverse gebouwen in beheer. Voor al deze objecten zijn plannen en berekeningen gemaakt om inzicht te krijgen in de te verwachten onderhoudsuitgaven voor de periode 2007-2010. U hebt deze vastgesteld op 4 juli 2006. Alle objecten worden hieronder genoemd. Daarnaast staat in hoofdlijnen welk onderhoud voor 2008 noodzakelijk is. Hierin worden alleen de grote uitgaven genoemd. Object
Onderhoud in 2008
Oude en nieuwe stadhuis Hampoort Kerkje Velp Gemeenschapsaccommodatie Katrien Gemeenschapsaccommodatie de Westhoek Gemeenschapsaccommodatie Velp Gemeenschapsaccommodatie Esterade
Stelpost Herstelwerk buitenwanden Voegwerk vervangen Geen bijzonderheden Vervangen diverse ventilatoren Stelpost Vervanging van de bar
Pagina 111
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
Object
Onderhoud in 2008
Openbare bibliotheek Dorpshuis de Viersprong – Gassel Peuterspeelzaal de Bolleboosjes Brandweerkazerne Gemeentewerf Begraafplaatsen Standplaatsen woonwagens en woonwagens
Geen bijzonderheden Geen bijzonderheden Geen bijzonderheden Stelpost Stelpost Geen bijzonderheden Schilderwerk
Voor de nieuwe brandweerkazerne, de nieuwe gemeentewerf, het nieuwe stadhuis en de gemeenschapsaccommodatie Velp zijn stelposten opgenomen. Voor deze gemeenschapsaccommodatie zal een nieuw plan voor het onderhoud gemaakt worden. • Openbaar groen Het beheerplan openbaar groen 2007-2010 is door u op 7 november 2006 vastgesteld. In dit beheerplan is een totaaloverzicht van het groen in de gemeente Grave opgenomen. Een onderdeel van het groenbeheerplan wordt ingenomen door speelvoorzieningen. Er is een softwarepakket aangeschaft, waarin alle groenobjecten en speelvoorzieningen administratief en visueel verwerkt zijn. Onder groen vallen grasvelden, grasstroken, bloemperken, plantsoenen met bloemen, planten en struiken, bossen en bomen. In 2008 wordt de Dr. Kanterslaan aangepakt (vak 1 in het groenbeheerplan 2007-2010). Hier wordt groot onderhoud gepleegd. • ICT Het beheerplan ICT Grave 2006-2010 is door u vastgesteld op 3 oktober 2006. Het bevat de projecten die in deze periode gepland staan. Deze projecten worden vaak geïnitieerd door 'externe ontwikkelingen'. De belangrijkste is wel het actieprogramma 'De Andere Overheid', een kabinetsprogramma met als doel de hele overheid efficiënter en beter te laten werken. Voor ons zijn de belangrijkste actielijnen: - De overheid gaat haar dienstverlening aan de burger verbeteren; - De overheid gaat minder en anders regelen. De uit te voeren activiteiten hebben betrekking op een uitbreiding van de electronische dienstverlening, het invoeren van authentieke basisregistraties, de invoering van de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen onroerende zaken (WKPB) en de modernisering van het GBA. Er zijn echter ook ontwikkelingen om de 'interne bedrijfsvoering' te verbeteren op het gebied van doelmatigheid en klantgerichtheid. Het gaat hier om een combinatie van 'Document Management' en 'Workflowmanagement'. Voor een nadere specificatie van de projecten, die in 2008 worden opgestart, verwijzen wij u naar de paragraaf bedrijfsvoering in deze programmabegroting vanaf pagina 120. Daar wordt een uiteenzetting gegeven over de geplande projecten in 2008. • Materieel buitendienst Het klein materieel wordt grotendeels conform het beheerplan aangeschaft. Het betreft hier een graskantensnijmachine, palletwagen, luchtkussenmaaier, stoomcleaner en een sneeuwploeg. De bladblazer en de weidesleep worden niet vervangen. Met betrekking tot het groot materieel worden de plantsoenveegwagen en de zoutstrooier conform het beheerplan vervangen. Bij het in gebruik nemen van de nieuwe gemeentewerf zal de nieuwe houtbewerkingsmachine worden geplaatst. In 2008 zal de vrachtwagen inclusief haakarm en laadkraan vervangen worden. Op dit moment is er onvoldoende zicht op de prijzen van dit voertuig. De investering van de zoutlader (budget 2007) en de heftruck worden gecombineerd aangeschaft. In plaats van deze twee machines wordt voor hetzelfde bedrag een verrijker aangeschaft. Met een verrijker kan zowel zout geladen worden als gebruikt worden als heftruck. Daarnaast kan een dergelijke machine veel flexibeler ingezet worden voor diverse andere werkzaamheden. Verder wordt hierbij ook bespaard op de onderhoudskosten (één machine in plaats van twee machines). Op dit moment is nog niet duidelijk of de tractor, die in 2007 wordt aangeschaft ook daadwerkelijk in 2007 wordt geleverd. Mogelijk wordt deze in 2008 geleverd en gefactureerd.
Pagina 112
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
• Meubilair openbare ruimte en civiele objecten Het beheerplan openbare ruimte en civiele objecten 2007-2010 is door u vastgesteld op 7 november 2006. Met behulp van dit beheerplan hebben wij een totaal overzicht van het meubilair (bankjes, hekjes enzovoorts) en civiele objecten (bruggetjes, verkeersborden, kunstwerken enzovoorts) binnen de gemeente Grave. Er is een software-pakket aangeschaft, waarin deze objecten administratief en visueel verwerkt zijn. In 2008 wordt aan het meubilair in de openbare ruimte en de civiele objecten regulier onderhoud verricht. Tevens is er sprake van kleine vervangingen. • Onderwijshuisvesting In het beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 staan de onderhoudsactiviteiten aan de schoolgebouwen vermeld voor de periode 2007-2010. De geplande activiteiten vormen een aanname. Het feitelijk onderhoud vindt plaats op basis van de onderhoudsaanvragen die de scholen jaarlijks voor 1 februari indienen. In goed overleg met de schoolbesturen wordt de noodzaak van het aangevraagde onderhoud vastgesteld. Voor het uitvoeringsjaar 2008 zijn de volgende verzoeken ingediend: 1. Herstel dakbedekking de Bongerd; 2. Vervangen plafonds de Sprankel en de Wegwijzer in verband met voorschriften brandweer; 3. Herbestraten speelplaats de Sprankel; 4. Vervanging hemelwaterafvoeren, riolering en erfafscheiding de Wegwijzer; 5. Voegwerk buitengevels Sensis herstellen; 6. Buitenschilderwerk Sensis; 7. Diverse herstelwerkzaamheden aan kozijnen Sensis; 8. Vervanging nooddeur aula Sensis; 9. Gevels aula en gymzaal Sensis texen; 10. Uitvoeren maatregelen electrotechnische installaties Sensis; 11. Lekkage goten Sensis herstellen. Daarnaast zijn er voor Sensis onderwijs en de basisscholen van Optimus primair onderwijs nog enkele aanvragen ingediend die geen betrekking hebben op onderhoudsactiviteiten. Het overleg met de schoolbesturen over de ingediende aanvragen dient nog plaats te vinden. Op voorhand zijn wij echter van mening dat het aangevraagde onderhoud genoemd onder 2, 5, 6, 9 en 10 niet voor honorering in aanmerking komt. Daarnaast zijn wij momenteel druk bezig met het opstellen van een lange termijn huisvestingsvisie voor de scholen. De keuzes die hieruit voortvloeien kunnen mede bepalend zijn voor de uitvoering van het onderhoud in 2008. Uiterlijk 31 december 2007 dient bepaald te worden welke activiteiten in 2008 voor vergoeding in aanmerking komen. • Openbare verlichting Het beheerplan openbare verlichting 2007-2010 hebt u vastgesteld op 3 oktober 2006. Het doel van de openbare verlichting is om bij duisternis het openbare leven zo goed mogelijk te laten functioneren: - waarbij men geen gevoel van onveiligheid ervaart; - waarbij de weggebruiker zich op een veilige wijze moet kunnen verplaatsen; - waarbij verlichting de leefbaarheid (herkenbaarheid, sfeer) vergroot en de ruimtelijke inrichting wordt versterkt. Uit deze doelstelling komen de volgende aspecten naar voren: - Sociale veiligheid: een omgeving waar men zich zonder direct gevoel voor dreiging of confrontatie met geweld kan bewegen; - Verkeersveiligheid: een veilige en gepaste afwikkeling van verkeer bij duisternis; - Leefbaarheid: het bevorderen van de herkenbaarheid of sfeer; - Ruimtelijke inrichting: het benadrukken van het bijzondere karakter van de openbare ruimte (bijvoorbeeld het verlichten van een monumentaal bouwwerk). Uit het beheerplan openbare verlichting blijkt dat het verlichtingsniveau in zijn algemeenheid genomen slecht of onvoldoende is ten opzichte van de geldende normen. Een algemene opwaardering naar het minimale niveau is noodzakelijk. Daarnaast is door de slechte staat van onderhoud van de installatie een versnelde aanpak van vervanging van lichtmasten en armaturen onontbeerlijk.
Pagina 113
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
De totale kosten over een periode van vier jaren (2007-2010) bedragen € 2 miljoen. Dit bedrag is in twee grote posten te verdelen. In de eerste plaats om de openbare verlichting een kwalitatieve impuls te geven. In de tweede plaats moet een inhaalslag gemaakt worden om noodzakelijk onderhoud te bewerkstelligen. Volgens het uitvoeringsprogramma van het beheerplan openbare verlichting moeten in 2008 diverse werkzaamheden worden verricht. Gezien de hoeveelheid en diversiteit van werkzaamheden verwijzen wij u naar het uitvoeringsprogramma deelplan 2008 van het beheerplan openbare verlichting 20072010. • Gemeentelijke riolering Het huidige 'Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP)' beslaat de periode 1996-2005. Deze zal vervangen worden door het GRP 2008-2017. Het samenstellen van dit rioleringsplan heeft vertraging opgelopen. Deze zal nu naar verwachting in het voorjaar van 2008 verschijnen. Het GRP is de basis voor het beheerplan gemeentelijke riolering. Het doel van het GRP is om inzichtelijk te maken welke activiteiten verricht moeten worden om een kwalitatief goed rioolstelsel te hanteren én in stand te houden. Deze activiteiten kunnen onderverdeeld worden in: - Normale exploitatie: stroomkosten, schoonhouden en beheer; - Vervangingen: gemiddeld gaat een riool zestig jaar mee; - Investeringen: nodig om het rioolstelsel aan de huidige (wettelijke) eisen te laten voldoen. De kosten van de riolering komen voor rekening van de burgers van de gemeente Grave door middel van het rioolrecht. Hiermee is het product 'Rioolbeheer' budgettair-neutraal. • Wegen 2 De gemeente Grave beheert ongeveer 728.000 m aan verhardingen. Deze is te verdelen in 326.000 2 2 m asfaltverharding, 387.000 m elementenverharding en 15.000 m2 betonverhardingen. Daarnaast is ook nog 26.000 m2 halfverharding aanwezig. Ruim 76% van het verhardingsoppervlak ligt binnen de bebouwde kom, een kleine 24% ligt buiten de bebouwde kom. Het totaal van de asfalt- en elementverhardingen is als volgt te verdelen naar onderdeeltypen: 64% 457.000 m2 • Hoofdrijbaan 76.000 m2 11% • Parkeerplaatsen 2 115.000 m 16% • Voetpaden 2 22.000 m 3% • Fietspaden 43.000 m2 6% • Overig Volgens het beheerplan wegen 2007-2011 gemeente Grave, opgesteld door de Grontmij Nederland BV en door u vastgesteld op 3 oktober 2006, is de kwaliteit van de verhardingen in de gemeente Grave goed te noemen. Hierop zijn enkele uitzonderingen. Ongeveer 3% van de verhardingen zijn slecht. Deze hebben alle te maken met achterstallig onderhoud en zullen binnen één à twee jaar hersteld moeten worden. Naast het groot onderhoud van de wegen wordt er jaarlijks ook klein onderhoud uitgevoerd. Het gaat hier om schades die ernstig zijn, maar slechts over een zeer gering oppervlak voorkomen. Uit het beheerplan wegen 2007-2010 wordt voorgesteld jaarlijks € 78.000 te reserveren voor klein onderhoud. Deze reservering is meegenomen in de jaarlijkse kredietvotering. Voor 2008 wordt regulier onderhoud uitgevoerd aan diverse wegen in de gemeente Grave, waarbij vooral de Generaal de Bonsweg opvalt qua budget. Financiën Qua financiën zijn er drie onderdelen te onderscheiden, namelijk de exploitatiekosten, de jaarlijks te voteren kredieten en de vorming van reserves en voorzieningen Bestemmingsreserve of voorziening In de eerste plaats is de hoogte van de voorziening of bestemmingsreserve van belang. De voorziening of reserve wordt gevuld door een vast bedrag uit de exploitatie en er wordt uit geput door de votering van kredieten. Het bedrag uit de exploitatie is vast, omdat de werkelijke lasten per jaar sterk kunnen fluctueren. Wordt dit niet geëgaliseerd dan is het mogelijk dat er jaarlijks
Pagina 114
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
begrotingstekorten of –overschotten ontstaan. De fluctuaties worden in de bestemmingsreserve of voorziening opgevangen. Uitgangspunt is dan ook dat in deze bestemmingsreserve of voorziening voldoende middelen moet zitten om toekomstige kosten te dekken. Schematisch kan één en ander als volgt in beeld worden gebracht. EXPLOITATIE (conform beheerplan: gemiddelde over enkele jaren) Vast bedrag (tabel 5) VOORZIENING OF BESTEMMINGSRESERVE Variabel bedrag (tabel 6) KREDIET (zie beheerplan: jaarlijks door raad te voteren)
Exploitatiekosten De exploitatiekosten geven aan wat er vanuit de exploitatie in de voorziening of bestemmingsreserve wordt gestort. In verband met de hierboven genoemde egalisatie is dit een vast bedrag voor de jaren 2007 tot en met 2010. In tabel 5 wordt deze per beheerplan aangegeven. Tabel 5: jaarlijkse exploitatiekosten Omschrijving beheerplan
Jaarlijkse exploitatiekosten (* € 1.000)
Beheerplan brandweermaterieel 2006-2010 Beheerplan gebouwen 2007-2010 Beheerplan openbaar groen 2007-2010 Beheerplan ICT 2006-2010 Beheerplan materieel buitendienst 2007-2010 Beheerplan civiele objecten en meubilair openbare ruimten 2007-2010 Beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 Beheerplan openbare verlichting 2007-2010 Beheerplan gemeentelijke riolering 2007-2010
Beheerplan wegen 2007-2010 Totaal
Beheerplan
Bezuiniging
Begroting 2008
91 277 123 758 100 36
-6 -40 -11 0 -10 -3
85 237 112 758 90 33
192 230 Opbrengsten zijn gelijk aan de kosten. 260 2.067
-25 -45 Opbrengsten zijn gelijk aan de kosten. -10 - 150
167 185 Opbrengsten zijn gelijk aan de kosten. 250 1.917
Overigens zijn deze jaarlijkse kosten niet star. Nieuwe ontwikkelingen kunnen aanleiding geven tot wijzigingen in de beheerplannen. Kredieten De budgethouder zal jaarlijks geld moeten kunnen uitgeven voor de activiteiten uit het beheerplan. Vanuit de voorziening of bestemmingsreserve wordt jaarlijks een krediet gevoteerd ter hoogte van de jaarschijf in het beheerplan. In tabel 6 wordt deze voor begrotingsjaar 2008 weergegeven. De vastgestelde bezuinigingen komen hierop in mindering. Het is aan de budgethouders zelf om aan te geven hoe deze bezuiniging wordt ingevuld. Tabel 6: jaarlijkse kredietvotering bedragen * € 1.000 Krediet Bezuiniging Krediet 2008
Omschrijving beheerplan Beheerplan brandweermaterieel 2006-2007 Beheerplan gemeentelijke gebouwen 2007-2010 Beheerplan openbaar groen 2007-2010 Beheerplan ICT 2006-2010
65 215 198 713
Pagina 115
-6 -40 -11 0
59 175 187 713
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (onderhoud kapitaalgoederen)
bedragen * € 1.000 Krediet Bezuiniging Krediet 2008
Omschrijving beheerplan Beheerplan materieel buitendienst 2007-2010 Beheerplan civiele objecten en meubilair openbare ruimten 2007-2010 Beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 Beheerplan openbare verlichting 2007-2010 Beheerplan gemeentelijke riolering 2007-2010 Beheerplan wegen 2007-2010 Totaal
166 54
-10 -3
156 51
137 522 pm 163 2.233
-25 -45 pm -10 - 150
112 477 pm 153 2.083
In de bestuursrapportage in 2008 wordt gerapporteerd over de werkelijke uitvoering van de beheerplannen. In de jaarrekening 2008 vindt de eindverantwoording plaats in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, waarbij ook de exploitatiekosten worden betrokken. Als er afwijkingen zijn, heeft dit invloed op de hoogte van de voorzieningen of de bestemmingsreserve.
Pagina 116
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (financiering)
Paragraaf financiering Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf financiering de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille - De schulden met een looptijd korter dan een jaar en het verschuldigde rentepercentage. - De schulden met een looptijd langer dan een jaar en het verschuldigde rentepercentage. - De liquiditeitsplanning en de financieringsbehoefte voor de komende vier jaren - De rentevisie voor de komende vier jaren.
Op grond van art. 13 BBV art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Algemene interne en externe ontwikkelingen; - Risicobeheer; - Kasbeheer; - Emu-saldo; - Rentevisie. Algemene interne en externe ontwikkelingen De belangrijkste financiële ontwikkeling is de financieringsbehoefte voor de herziening van de beheerplannen en de grondexploitatie. Gezien de hoogte van alle beoogde investeringen de komende jaren is het noodzakelijk om een goede liquiditeitenplanning op te stellen. Voor het jaar 2008 valt 50% van de beleggingen vrij (zo'n 10 miljoen). De andere helft wordt gedurende een langere periode vastgezet om de structurele rentebaten te waarborgen. Op langere termijn moeten de rentebaten geen onderdeel uitmaken van de structurele inkomsten of in ieder geval voor een lager bedrag dan nu het geval is. Tevens is het wenselijk om alle opgenomen leningen die doorgeleend zijn aan derden zoveel mogelijk af te lossen, voor zover dit volgens de contracten toegestaan is. Het is namelijk niet wenselijk dat de gemeente bankgerelateerde zaken doet. Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het verwachte risicoprofiel van de gemeente en is het kernonderdeel van deze paragraaf. Het risicoprofiel wordt uitgedrukt in de kasgeldlimiet, het renterisico op vaste schuld en het kredietrisico. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft aan in welke mate we "rood" mogen staan. Officieel heet dit de "netto vlottende schuld". Dit is het saldo van alle kortlopende schulden minus de kortlopende vorderingen van de gemeente (waarbij kortlopend korter dan één jaar is). De kasgeldlimiet wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de totale begroting aan het begin van het jaar. Bij ruimte onder de kasgeldlimiet (je staat dan nog niet maximaal in het "rood"), hoeft geen actie ondernomen te worden. De gemeente Grave heeft geen netto vlottende schuld en hoeft geen actie te ondernemen. Renterisiconorm De renterisiconorm is een bedrag dat jaarlijks wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de vaste (langlopende) schulden per 1 januari. Het doel hiervan is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen, dat het renterisico uit hoofde van rente-aanpassingen en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. Als een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn verspreid. De limiet geeft feitelijk aan in hoeverre mutaties in de portefeuille met vaste geldleningen
Pagina 117
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (financiering)
zijn toegestaan. Als deze mutaties onder de norm blijven, dan is er sprake van een beheerste dan wel beheersbare en overzienbare situatie. De gemeente Grave heeft nog 100% ruimte onder de renterisiconorm, omdat alle langlopende leningen doorgeleend zijn aan Woonmaatschappij Maasland onder dezelfde condities en één lening tijdelijk is teruggeleend aan de BNG (tegen een hoger rentepercentage). De gemeente Grave loopt dus praktisch geen risico uit hoofde van rente-aanpassingen of herfinanciering van leningen. Kredietrisico Het kredietrisico geeft inzicht in de omvang en soort uitstaande langlopende leningen (vordering op derden). De gemeente Grave loopt nauwelijks risico, omdat leningen alleen worden verstrekt aan kredietwaardige partijen, al dan niet met garantie of hypothecaire zekerheid. Kasbeheer Het liquiditeitengebruik wordt beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en op de liquiditeitenplanning af te stemmen. Het betalingsverkeer wordt zo veel mogelijk elektronisch uitgevoerd (internetbankieren met de BNG). Om de saldi optimaal te beheren wordt gebruik gemaakt van het pakket voor geïntegreerde dienstverlening op het terrein van betalingsverkeer en kredietverlening van de BNG. Op basis van dit arrangement trekt de bank voor de gemeente daggeld aan bij een schuld (boven bepaald bedrag) in rekening-courant en de bank zet daggeldleningen uit bij een tegoed in rekening-courant (boven bepaald bedrag). Het voordeel hiervan is dat de tarieven voor daggeld gunstiger zijn dan de tarieven voor rekening-courant. Door de meerjarige liquiditeitenplanning ontstaat inzicht in de behoefte aan liquide middelen dan wel in het overschot aan liquide middelen. Met ingang van 2005 wordt deze liquiditeitenplanning toegepast. Op grond van een historische liquiditeitenplanning (uit 2003) is als (structureel) overtollige liquide middelen een bedrag van ongeveer € 20 miljoen belegd. Hierbij is rekening gehouden met de tussentijdse vrijval van bedragen op grond van een reëel ingecalculeerd investeringspercentage voor bestaand en nieuw beleid. Tevens is rekening gehouden met een minimum te behalen rendement om het wegvallen van de Obragasdividenden te compenseren zodat er geen tekort in de begroting ontstaat. Door deze beleggingsstrategie op middellange termijn kan een hoger rendement behaald worden op de liquide middelen dan bij het uitzetten in één- of tweemaands deposito's. De liquiditeitenplanning wordt jaarlijks bijgesteld als gevolg van de financiële ontwikkelingen bij de gemeente Grave.
Voor 2008 ziet de planning er (op hoofdlijnen) als volgt uit (bedragen * € 1 miljoen) 2008
2009
2010
2011
0,4
1,7
2,2
0,7
Bij Ontvangst algemene uitkering Belastingontvangsten Rente-ontvangsten Ontvangsten (rijks)subsidies Overige ontvangsten uit exploitatie Vrijval beleggingen Totaal bij
8,7 4,0 0,9 3,5 4,8 3,0 24,9
8,9 4,0 0,5 3,5 4,8 2,0 23,7
9,0 4,0 0,5 3,5 4,8 0,0 21,8
9,0 4,0 0,5 3,5 4,8 0,0 21,8
Af: Salarissen Subsidies Investeringen Verstrekte leningen / aflossingen Overige goederen en diensten Totaal af
5,6 1,0 3,5 0,0 13,5 23,6
5,7 1,0 2,5 0,0 14,0 23,2
5,8 1,0 2,5 0,0 14,5 23,8
5,9 1,0 2,5 0,0 15,0 24,4
1,7
2,2
0,2
- 1,9
Stand per 1 januari
Stand per 31 december
Pagina 118
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (financiering)
Gemeentefinanciering Dit onderdeel bestaat uit de financieringspositie en leningenportefeuille van de opgenomen en uitgezette geldleningen. Bij de financieringspositie gaat het in feite om het opstellen van een liquiditeitsbegroting die met ingang van 2005 wordt toegepast. Deze liquiditeitenplanning is hierboven (op de vorige pagina vermeld). De leningenportefeuille geeft inzicht in de samenstelling, grootte en rentegevoeligheid van de opgenomen en uitgezette geldleningen. Dit overzicht is vermeld in bijlage 4.7 op pagina 164. Emu-saldo Vanaf de begroting 2009 wordt het emu-saldo ook opgenomen in de begroting. Het emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen). Om het emu-saldo te kunnen beheersen (om te voorkomen dat er meer uitgaven dan inkomsten zijn), moeten ook gemeenten dit emu-saldo berekenen. De gemeenten werken wettelijk met een stelsel van baten en lasten, het rijk echter hanteert een kasstelsel van inkomsten en uitgaven. Omdat hier een verschil tussen zit, moeten de gemeenten ten behoeve van het emu-saldo hun begroting herrekenen naar kasstelsel. Bijvoorbeeld afschrijvingskosten zijn wel lasten voor de gemeente, maar zijn geen uitgaven voor het emu-saldo. De bijbehorende investeringen daarentegen zijn weer geen lasten voor de gemeente maar zijn wel uitgaven voor het emu-saldo. Rentevisie Is het goedkoper om nu geld te lenen of toch eerst het spaarbankboekje opmaken en later geld lenen? Of krijg ik later weer inkomsten vanuit de grondverkopen? Voor het afwegen of we tegoeden opmaken of geld gaan lenen zijn twee zaken nodig. Ten eerste een goede meerjarenliquiditeitenplanning en ten tweede een rentevisie. Bij een verwachte rentestijging kan het voordeliger (of minder nadelig) zijn om eerder geld aan te trekken dan eigenlijk nodig is. Bij een verwachte rentedaling is het wellicht verstandig om eerst eigen middelen op te maken en later te lenen. Een rentevisie is onontbeerlijk in een goed financieel beleid en dan wel uitgesplitst naar een rentevisie op korte termijn en een op lange termijn. Gezien de kleinschaligheid van de gemeente Grave en het specialisme dan wel complexiteit (internationale factoren spelen namelijk een rol) van verwachte rentemutaties is het gebruikelijk om de rentevisie over te nemen zoals opgesteld door de grote(re) banken of andere financiële instellingen. Renteontwikkelingen geldmarkt De Europese Centrale Bank (ECB) is nog steeds bezorgd over de vooruitzichten voor de geldontwaarding. Door de gedaalde werkloosheid kunnen de lonen en prijzen namelijk fors oplopen. Ze is er vanuit die optiek waarschijnlijk veel aan gelegen om haar officiële rentetarief nog wat verder op te trekken. Echter, de aanhoudende onrust op de geld- en kredietmarkten lijkt roet in het eten te hebben gegooid. Begin deze maand (september) hield de ECB haar rentetarieven ongewijzigd, ondanks de hint een maand eerder op een renteverhoging. In een toelichting op het rentebesluit gaf de president van de ECB, Trichet, aan de komende tijd te zullen gebruiken om informatie in te winnen over de mate waarin de Europese economie hinder ondervindt van de marktspanningen. Het is daarom te verwachten dat de ECB de rente de komende één of twee bijeenkomsten wederom ongewijzigd laat. Wij houden echter nog altijd rekening met één verdere verhoging met een kwartprocentpunt rond het jaareinde die de ECB-rente dan op 4,25% brengt. De interbancaire geldmarktrentes blijven door de spanningen op de geldmarkt aan de hoge kant ten opzichte van het ECB-tarief. Renteontwikkelingen kapitaalmarkt Vanwege de aanhoudende onrust op de geld- en kredietmarkten, die zijn oorsprong vindt in de problemen op de Amerikaanse huizenmarkt, bevindt de lange rente, de 10-jaarsrente op staatsobligaties, zich al enige tijd in een lichte neerwaartse trend. We vermoeden dat de marktonrust op korte termijn zal aanhouden en gaan er daarom van uit dat de lange rente voorlopig niet zal oplopen. Op de wat langere termijn houden we echter rekening met een hernieuwde stijging van de lange rente. Dit komt omdat we verwachten dat de vooruitzichten voor de Amerikaanse huizenmarkt en economie geleidelijk aan wat zullen verbeteren. Dit zou zich moeten vertalen in een oplopende Amerikaanse, en daarmee Europese, lange rente.
Pagina 119
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (bedrijfsvoering)
Paragraaf bedrijfsvoering Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf bedrijfsvoering de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering - De omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de loonkosten - De huisvestingskosten - De automatiseringskosten - De budgetten voor de raad, de griffie, de rekenkamer en de accountant
Op grond van art. 14 BBV art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Bedrijfsvoeringsfilosofie; - Prioriteiten 2008; - Bedrijfsvoeringsbudgetten.
Inleiding / toelichting Bedrijfsvoering heeft betrekking op de aansturing en beheersing van activiteiten van de gemeentelijke organisatie. Deze activiteiten zijn inzichtelijk gemaakt in de programma’s. Om de burger goed van dienst te kunnen zijn, zullen de interne werkprocessen optimaal moeten zijn. Tevens gaat het bij de bedrijfsvoering om de hulpmiddelen die de ambtelijke organisatie ter zijde staan. Binnen de gemeentelijke overheid wordt gewerkt naar beleidsverantwoording. Voorheen nam de beleidsbegroting een belangrijke plaats in. De burger wil de effecten van het gevoerde beleid zien. In begrotingsjaar 2004 zijn we begonnen met het uitbrengen van bestuursrapportages. Deze bestuursrapportages geven de voortgang weer in activiteiten die in enig jaar zijn gepland. De planningen komen naar voren in de programmabegroting. De gemeentelijke organisatie van Grave zal zich de komende jaren nog meer moeten ontwikkelen op verantwoording afleggen van te realiseren doelen en effecten. Dit stelt eisen aan de interne bedrijfsvoering van de gemeente Grave. De programmabegroting en de productenraming spelen hierin een belangrijke rol. Onderdelen van de bedrijfsvoering zijn personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en huisvesting. Deze zijn alle van belang voor het uitvoeren van de programma’s. De voorbereiding, het volgen van de uitvoering en de verantwoording over de uitvoering van de bedrijfsvoeringsprocessen (primaire en ondersteunende processen) zijn in de reguliere planning- en controlcyclus ingebed. Naast het ontwikkelen van instrumenten zal de benodigde cultuuromslag gerealiseerd moeten worden. Het proces van organisatie-ontwikkeling voorziet daarin. Bedrijfsvoeringsfilosofie In de bedrijfsvoeringsfilosofie worden de kaders gesteld, waarbinnen de bedrijfsvoering plaats dient te vinden. Hierbij wordt aandacht besteed aan de visie van de gemeente in het algemeen, de
Pagina 120
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (bedrijfsvoering)
organisatorische doelen, de uitgangspunten van de gemeentelijke organisatie, besturing en cultuur, de organisatiestructuur en een korte weergave van de 'planning en control-cyclus'. Binnen de gemeente Grave is een bedrijfsvoeringsconcept aanwezig. Deze is opgesteld in november 1998, maar nog niet vastgesteld. Informeel is dit de leidraad voor de wijze van werken binnen de gemeente Grave. Om een formele status aan dit stuk te geven, wordt deze geactualiseerd. Prioriteiten 2008 In het kader van de bedrijfsvoering staan de volgende onderwerpen gepland voor 2008, waarbij per onderwerp een doelstelling en toelichting is vermeld: PERSONEELSZAKEN Onderwerp Doelstelling
Toelichting
Samenwerking Land van Cuijk Een centrale afdeling Voor de samenvoeging van de afdelingen PZ / P&O's van de Personeel en Organisatie, gemeenten in het Land van Cuijk ingaande 1 januari 2008 wordt een waardoor verbetering van plan van aanpak opgesteld. In dit plan van aanpak wordt opgenomen de kwaliteit van het perso- de ontwikkeling van de huidige beheersmatige afdelingen PZ / P&O neelsbeleid en verminde- naar één beleidsmatige strategische centrale dienst P&O voor de ring van de kwetsbaarheid gemeenten Land van Cuijk. U wordt hierover nader geïnformeerd. van kleine organisatieonderdelen kunnen worden gerealiseerd.
ICT Onderwerp Doelstelling Modernisering GBA De modernisering betekent dat gemeenten andere systemen gaan krijgen voor het beheer van persoonsgegevens. Vanuit de overheid wordt een standaard applicatie verstrekt om de GBA bij te houden (SpA).
Toelichting
Het voordeel is dat de gemeenten standaard de mogelijkheid krijgen om gegevens van personen, die buiten de eigen gemeente woonachtig zijn, te ontvangen en bij te houden. Dit is voor meerdere administraties van belang zoals belastingen, debiteuren en sociale zaken. Op dit moment zijn daar nog separate applicaties voor die per leverancier verschillen. Het SpA zal gratis verstrekt worden. Het SpA alleen is echter onvoldoende als vervanger van de huidige applicatie omdat het SpA slechts een minimale basis biedt. Er zullen daarom extra modules aangeschaft en geïmplementeerd moeten worden. Denk aan de gebruikersinterface, Burgerlijke stand en reisdocumenten.
Implementatie Zaakafhandeling met DSP Implementatie van een Met dit zaakafhandelingssysteem wordt workflowmanagement systeem waarmee organisatiebreed ingevoerd. De ingang is een zaak (bijvoorbeeld een processen ondersteund klantvraag) waarbij alle relevante informatie wordt opgeslagen. Er komt worden en inzichtelijk zijn. inzicht in werkvoorraad en afhandelingstermijnen. Vanuit dit systeem kan statusinformatie voor de klant getoond worden via de website. Elektronische dienstverlening fase 3 Voor een aantal producten In deze fase van elektronische dienstverlening wordt het betreffende die digitaal worden aan- product ook elektronisch aan de klant toegezonden. Ook is het mogelijk gevraagd kan het proces dat een klant zelf een mutatie uitvoert, bijvoorbeeld een verhuizing. volledig automatisch afge- Deze producten zijn dan 24 uur per dag verkrijgbaar voor de klant. wikkeld worden.
Pagina 121
BELEIDSBEGROTING
Invoering Spatial Database Alle voor het Geografisch Informatie systeem (GIS) benodigde gegevens worden in één database opgeslagen.
Paragrafen (bedrijfsvoering)
Het betreft deels een technische omzetting van het huidige GIS. De ontsluiting van zowel administratieve als geografische gegevens wordt hiermee sterk verbeterd. Gezien de ontwikkelingen in de samenwerking in het Land van Cuijk is de kans aanwezig dat er één systeem voor de 5 gemeenten komt.
ORGANISATIE Onderwerp Doelstelling
Toelichting
Samenwerken Land van Cuijk Aan de burgers uit het In het kader van de samenwerking LvC is er in de loop van 2008 de Land van Cuijk hoogwaar- gezamenlijke personeelsdienst P&O actief vanuit het nieuwe stadhuis dige kwaliteit van diensten van de gemeente Grave. Ook wordt ernaar toe gewerkt om vanaf 1 juli en producten leveren 2008 de districtelijke brandweerorganisatie opertioneel te hebben. In tegen zo laag mogelijke 2008 wordt verder gewerkt op de terreinen handhaving (boa's, wet kosten door de inzet en wabo, kinderopvang, inrichting van een back-office mbt bundeling van de aanwe- bouwvergunningen), Woz/belastingen, inkoop, Wmo en de inrichting zige expertise in de vijf van een back-office Sociale Zaken per 1-1-2009 te Cuijk. gemeentelijke organisaties. Cultuurtraject Het verbeteren van knelpunten in de organisatiecultuur, om een effectieve en efficiente organisatie te realiseren. Organisatieontwikkeling De organisatie aanpassen aan relevante externe en interne veranderingen.
Op basis van de evaluatie van het in november 2005 ingezette cultuurtraject zal worden besloten welke onderdelen al dan niet voor 2008 zullen worden opgepakt. Het aspect 'klantgerichtheid' zal in ieder geval ook in 2008 tot uitdrukking komen door middel van de inrichting van de nieuwe publieksbalie.
Voorzover nu kan worden voorzien zullen er geen ingrijpende organisatie-aanpassingen in 2008 aan de orde komen; tegelijkertijd moet worden beseft dat wijzigende (intern en/of externe) omstandigheden steeds reden kunnen c.q. moeten zijn voor aanpassing van de organisatie aan die veranderingen.
FINANCIEEL BEHEER Onderwerp Doelstelling
Toelichting
Financiële administratie Het verbeteren van de kwaliteit en betrouwbaarheid van de financiële gegevens.
In 2008 wordt een verplichtingenadministratie ingevoerd. In eerste instantie gericht op verplichtingen op reserves (en voorzieningen). In tweede instantie kan dit uitgebreid worden naar verplichtingen op de exploitatie.
Pagina 122
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (bedrijfsvoering)
HUISVESTING Onderwerp Doelstelling
Toelichting
Nieuw stadhuis Het verbeteren van de werkomgeving voor het personeel, conform de arbo-normen
In 2008 (of eind 2007) wordt het nieuwe stadhuis opgeleverd aan de Arnoud van Gelderweg. Naast de gemeente is hierin ook gehuisvest woonmaatschappij Maasland en het Brabants Historisch InformatieCentrum.
COMMUNICATIE EN VOORLICHTING Onderwerp Doelstelling Doorontwikkeling website Digitale informatievoorziening en dienstverlening.
Toelichting
Ook in 2008 zal de gemeentelijke website doorontwikkeld worden. Feitelijk is dit een proces dat nooit is afgerond. Alle ontwikkelingen staan ten dienste van een verbetering van de informatievoorziening en (overige) dienstverlening.
Onderzoek Staat van de gemeente Meten van de "prestaties" In 2008 zal, gelet op de verhuizing naar het nieuwe stadhuis en de van de gemeente o.a. op invoering van een Publieksbalie, dit onderzoek opnieuw gehouden gebied van dienstverle- worden. Bekeken wordt in hoeverre er verschillen zijn met de meting ning. van 2006. Gemeenteplattegronden Het uitbrengen van een nieuwe gemeenteplattegrond.
De huidige plattegrond is verouderd. Met name om redenen als de verhuizing van het stadhuis, de sloop van de Chr. Hemelvaartkerk e.d. is het wenselijk nieuwe plattegronden uit te brengen.
Bedrijfsvoeringsbudgetten In onderstaande tabel is een aantal budgetten vermeld behorende bij enkele bedrijfsvoeringsonderwerpen zoals vermeld in de 'Financiële verordening gemeente Grave 2006'. Omschrijving Personeel (betreft het huidige ambtelijke personeel, exclusief bestuur en bijzondere groepen) (zie ook bijlage 4.3 op pagina 157) Huisvestingskosten Automatiseringskosten (beheerplan => gemiddelde kosten) Budgetten voor de raad (inclusief salarislasten) Budget voor de griffie (inclusief salarislasten) Budget voor de rekenkamer Budget voor de accountant (accountantskosten)
Pagina 123
Budget (afgerond op € 1.000) 4.910.000 535.000 758.000 104.000 70.000 10.000 56.000
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Paragraaf verbonden partijen Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf verbonden partijen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting - De beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen - De naam en vestigingsplaats van de verbonden partij - Het financieel belang van de gemeente - De zeggenschap van de gemeente - Het publiek belang dat wordt gediend met de deelname
Op grond van art. 15, letter a BBV art. 15, letter b BBV art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Verbonden partijen.
Inleiding / toelichting De paragraaf verbonden partijen geeft de visie op deze partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in het programmaplan. Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. Als er bij een derde partij een financieel belang én een bestuurlijk belang aanwezig is, spreken we van een verbonden partij. Met 'bestuurlijk belang' wordt bedoeld een zetel in het bestuur van de verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met 'financieel belang' wordt bedoeld dat de gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is in geval van een faillissement van de verbonden partij en/of als er in geval van financiële problemen bij de verbonden partij verhaal op de gemeente kan plaatsvinden. De gemeente Grave heeft bestuurlijke en financiële belangen in diverse verbonden partijen. Deze partijen voeren dus beleid uit voor de gemeente. De gemeente blijft uiteraard eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de uit te voeren programma’s. Als gemeente is het belangrijk aandacht te hebben voor de kaderstellende en controlerende taak. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid blijft Grave uiteraard ook financiële verantwoordelijkheid houden ten aanzien van de verschillende partijen. De financiële bijdragen aan de verbonden partijen leggen in meer of mindere mate een belangrijk beslag op de begroting. De gemeente Grave heeft geen afzonderlijk beleid voor de verbonden partijen vastgelegd in een aparte beleidsnota. Gezien de veelheid aan verbonden partijen hebben de gemeenten in de regio afgesproken om een verbonden partij te adopteren. Dit houdt in dat deze gemeente de begrotingen en jaarrekeningen van de verbonden partij bestudeert / analyseert en adviezen opstelt die ook door de andere deelnemende gemeenten gebruikt kunnen worden. Dit alles onder het mom van 'het wiel niet opnieuw uitvinden'.
Pagina 124
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Verbonden partijen Hieronder volgt een overzicht van alle verbonden partijen. 1
Gemeenschappelijke regeling streekgewest Brabant-Noordoost (in liquidatie)
Publiek belang Gemeentelijke taken worden om uiteenlopende redenen in gewestelijk verband uitgevoerd. Bestuurlijk belang Met de opheffing van deze gemeenschappelijke regeling per 1 januari 2002 is het bestuurlijke belang van de gemeente komen te vervallen. Tegelijkertijd is besloten het openbaar lichaam in stand te houden voor zover dat noodzakelijk is voor de vereffening van het vermogen. Burgemeester en wethouders van de gemeente Oss zijn aangewezen als het bestuurlijk orgaan dat belast is met de behartiging van de financiële belangen van het voormalige Streekgewest en in het bijzonder met de vaststelling van de jaarlijkse lasten die uit de liquidatie voortvloeien. Er is een commissie van drie personen uit de deelregio's Oss, Uden-Veghel en Land van Cuijk die het college van Oss adviseert. Namens de regio Land van Cuijk maakt de burgemeester van Boxmeer deel uit van de commissie. Financieel belang De liquidatie bestrijkt meerdere jaren en houdt verband met lopende wachtgeldverplichtingen aan personeel in dienst van het voormalige Streekgewest. Deze liquidatiebijdrage wordt ten laste gebracht van de 'voorziening liquidatie voormalig Streekgewest' en beïnvloedt het resultaat niet. De hoogte van deze voorziening is zodanig, dat daaruit de toekomstige verplichtingen kunnen worden voldaan. Beleidsvoornemens De activiteiten zijn inmiddels afgestoten of verzelfstandigd. De liquidatie vindt nog plaats waarbij de coördinatie is opgedragen aan de gemeente Oss. 2
Gemeenschappelijke regeling Euregio Rijn-Waal te Kleve (Duitsland)
Publiek belang Het bevorderen, ondersteunen en coördineren van de regionale grensoverschrijdende samenwerking van de deelnemers op diverse beleidsterreinen. Hiertoe voert zij projecten uit, zoals bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, economie, arbeidsmarkt, gezondheidszorg, rampenbestrijding, ruimtelijke ordening en recreatie en toerisme. Zij vraagt en verstrekt middelen van en aan derden en adviseert bij grensoverschrijdende activiteiten en problemen aan meerdere belanghebbenden. Betrokkenen Duitsland: Alpen, Bedburg-Hau, Duisburg, Emmerich, Goch, Hamminkeln, Hünxe, IHK-DuisburgWesel-Kleve , Kalkar, Kevelaer, Kleve, Kranenburg, Kreis Kleve, Kreis Wesel, Landschaftsverband Rheinland, Moers (nieuw), Neukirchen-Vluyn, Rees, Rheinberg, Schermbeck, Sonsbeck, Uedem, Weeze, Wesel, Xanten. Nederland: Arnhem, Bergen, Beuningen, Boxmeer, Cuijk, Druten, Duiven, Gennep, Grave, Groesbeek, Heumen, Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland , Lingewaard, Lith, Mill en Sint Hubert, Millingen aan de Rijn, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Oude IJsselstreek, Overbetuwe, Rheden, Rijnwaarden, Sint Anthonis, Ubbergen, Wageningen, West Maas en Waal, Westervoort, Wijchen, Zevenaar. (bron: www.euregio.org, september 2007) Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in de Euregioraad door raadslid Hendriks en wethouder Bos. Als plaatsvervangers zijn respectievelijk aangewezen raadslid Kathagen en burgemeester Delissen. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie via een bedrag per inwoner. Bij opheffing van de Gemeenschappelijke regeling is de gemeente verplicht om naar rato van de hoogte van haar deelnemersbijdrage een extra bijdrage te verstrekken om te voldoen aan de verplichtingen die resteren na verzilvering van het vermogen. Hieronder vallen ook de verplichtingen die bij derden ontstaan, doordat
Pagina 125
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
zij personeel ter beschikking hebben gesteld, waarvoor als gevolg van de liquidatie geen werk meer is. De bijdrage bedraagt in 2008 € 3.600. Beleidsvoornemens Voor het werkgebied van de Euregio Rijn-Waal staan in de komende zes jaar € 34 miljoen aan Europese middelen voor Duits-Nederlandse projecten ter beschikking vanuit het Europese stimuleringsprogramma INTERREG 4a. Inclusief de nationale, regionale en private co-financieringbedragen betekent dit, dat er in totaal zo’n € 72 miljoen in grensoverschrijdende INTERREG-projecten zal worden geïnvesteerd om de Euregio Rijn-Waal een economisch sterke en innovatieve regio te maken. Het accent voor de komende structuurfondsperiode ligt op de thema’s economie, technologie en innovatie, integratie en maatschappij en duurzame regionale ontwikkeling. Voor het eerst bestaat er een gemeenschappelijk INTERREG-programma voor het Nederlands-Duits grondgebied. Dit betekent ook kansen voor de gemeente Grave. Bezien zal worden of de gemeente Grave (in samenwerking met andere partijen) een relevant project kan inbrengen. Aanvullende informatie De gemeente Grave is vanaf maart 1996 aangesloten bij de gemeenschappelijke regeling Euregio Rijn-Waal. Website: www.euregio.org 3
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord te 's-Hertogenbosch
Publiek belang Artikel 3.1 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: "De veiligheidsregio Brabant-Noord behartigt het belang van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening in het werkgebied alsmede de voorbereiding daarop". De Veiligheidsregio heeft taken op het terrein van de regionale brandweerzorg, op het terrein van de geneeskundige hulpverlening, op het terrein van het gemeenschappelijk meldcentrum en op het terrein van het veiligheidsbureau. Betrokkenen Gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, Heusden, ’s-Hertogenbosch, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, SintOedenrode, Uden, Veghel en Vught en de politieregio Brabant-Noord. Bestuurlijk belang De voorzitter van de raad (burgemeester Delissen) is lid van het algemeen bestuur. Een wethouder (wethouder Bos) treedt op als plaatsvervangend lid. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie middels een bedrag per inwoner. In geval van opheffing, op basis van een besluit van het algemeen bestuur, is de gemeente partij in de liquidatie. Voor 2008 bedraagt de bijdrage € 9,42 per inwoner. Op basis van 12.850 inwoners bedraagt de bijdrage € 121.047 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens Aanvullende informatie Een veiligheidsregio is een gebied waarin besturen en diensten op het terrein van brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij rampen en handhaving van de openbare orde en veiligheid nauw met elkaar samenwerken. Nederland kent 25 van deze veiligheidsregio’s. De indeling komt overeen met die van de politieregio’s. Brabant is verdeeld in drie veiligheidsregio’s: Veiligheidsregio Brabant-Noord (waar Grave in valt), Veiligheidsregio Midden- & West-Brabant en Veiligheidsregio Zuidoost-Brabant. Per 1 januari 2003 is de 'Gemeenschappelijke regeling Regionale Hulpverleningsdienst BrabantNoord' (HVD) ontstaan uit een samenvoeging van de Regionale Brandweer en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). De gemeente Grave is vanaf de oprichting
Pagina 126
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
aangesloten bij deze gemeenschappelijke regeling. Per 1 juli 2006 is ook het Gemeenschappelijk Meldcentrum Brabant-Noord (GMC) geïncorporeerd in de HVD. Door deze samenvoeging van de HVD en het GMC is de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord ontstaan. De 'oude' gemeenschappelijke regelingen HVD en GMC zijn per die datum opgeheven. Adoptiegemeente : 's-Hertogenbosch Website : www.brabant.nl/beleid/veiligheid/rampenbestrijding/indeling%20veiligheids regio_s. aspx (en www.hvd-brabant-noord.nl) 4
Stichting Kunsteducatie De Meander te Boxmeer
Publiek belang Op het terrein van de kunst- en cultuureducatie verzorgt 'De Meander' een cursusaanbod muziek, zang, dans, theater en beeldende vorming, dat toegankelijk is voor alle leeftijdsgroepen. Ook wordt op deze terreinen ondersteuning aan het onderwijs gegeven. Dit publieke belang komt tot uiting in deelprogramma 3.6 'Cultuur, Sociaal-culturele voorzieningen en sport' met als doelstelling het optimaliseren van het aanbod van voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat de inwoners van Grave daar maximaal van kunnen profiteren. Betrokkenen Gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave (t/m medio 2008), Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis Bestuurlijk belang 'De Meander' is een zelfstandige stichting met een bestuur bestaande uit de portefeuillehouders Cultuur van de (thans) zeven deelnemende gemeenten. Financieel belang De inkomsten van 'De Meander' bestaan uit subsidies van de deelnemende gemeenten en bijdragen van de deelnemers/cursisten. De gemeentelijke subsidie is gerelateerd aan de afname per gemeente (ureninzet docenten en leerlingaantal). De overheadkosten worden omgeslagen naar inwoneraantal. Verder zijn de gemeenten statutair verplicht te voorzien in het eventuele exploitatietekort van de stichting. Beleidsvoornemens U heeft besloten om per medio 2008 uit de Meander te treden. Dit betekent dat de gemeente Grave een afkoopsom verschuldigd is van € 300.000, maar structureel bijna € 91.000 per jaar bespaart (voor 2008 de helft). Een deel van deze besparing wordt ingezet voor kunst- en cultuureducatie in het onderwijs.
5
Gemeenschappelijke regeling Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) (voorheen Streekarchief Brabant-Noordoost) te 's-Hertogenbosch
Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 2 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'de belangen van de minister, de gemeenten en de waterschappen bij alle aangelegenheden betreffende de archiefbescheiden en collecties die berusten in de rijksarchiefbewaarplaats in de provincie Noord-Brabant en de archiefbewaarplaatsen van de gemeenten en de waterschappen, in gezamenlijkheid te behartigen'. Betrokkenen Het rijk en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Haaren, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel en Vught en de waterschappen Aa en Maas en De Dommel. Bestuurlijk belang Het algemeen bestuur bestaat uit zes leden, de minister wijst drie leden aan en de raden van de gemeenten en de algemene besturen van de waterschappen wijzen uit hun midden, de voorzitters van die raden en die algemene besturen inbegrepen, of uit de kring van wethouders, gezamenlijk drie leden aan. De gemeente Grave is niet direct in het algemeen bestuur vertegenwoordigd.
Pagina 127
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Burgemeester Delissen is wel voorgedragen als kandidaat en staat momenteel op de reservelijst. Het is namelijk gewenst dat de gemeente Grave ook vertegenwoordigd is in het Algemeen Bestuur van het BHIC. Tegen het licht van het feit dat een nieuwe archiefdepot van het BHIC zich ook in Grave gaat bevinden, is het logisch dat de gemeente Grave ook vertegenwoordigd is in het Algemeen Bestuur van het BHIC. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie middels een bedrag per inwoner. In geval van opheffing, besluit het algemeen bestuur tot liquidatie en stelt daartoe de nodige regels op. De bijdrage voor 2008 bedraagt € 3,75 per inwoner. Op basis van 12.862 inwoners bedraagt de bijdrage € 48.234 (raadsbesluit 18 september 2007).
Beleidsvoornemens Nieuwbouwplannen in Grave (bouw in 2007, huisvesting vanaf eind 2007 of begin 2008). Aanvullende informatie De gemeenschappelijke regeling is op 1 januari 2005 ontstaan uit een fusie van het Streekarchief Brabant-Noordoost, het Streekarchief Langs Aa en Dommel en het Rijksarchief in Noord-Brabant. De huidige locaties zijn 's-Hertogenbosch, Boxtel en Grave. Adoptiegemeenten : Schijndel en Haaren. Website : www.bhic.nl
6
Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant te Oss
Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 4 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het continueren van een gemeenschappelijke voorziening ter integrale uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening en de daaruit voortvloeiende en daarmee verband houdende voorschriften en regelingen, alsmede andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Met name wordt bevorderd dat inwoners uit de regio NoordoostBrabant met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt hulp wordt geboden bij het verkrijgen van betaald werk'. Betrokkenen Het werkgebied van het werkvoorzieningschap omvat de regio’s Oss/Maasland, Uden/Veghel en het Land van Cuijk. Dit komt overeen met de gemeenten: Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang Wethouder Opsteegh neemt deel in het algemeen bestuur. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder Van Geest. Financieel belang De deelnemende gemeenten dragen bij in de bestuurs- en secretariaatskosten, voor zover deze niet op een andere wijze gedekt worden. Ook wordt een mogelijk exploitatietekort in de uitvoering door de IBN-groep (IBN = Integrale Bedrijven Noordoost-Brabant) op de deelnemende gemeenten verhaald. De laatste jaren is dit niet het geval geweest. In geval van opheffing besluit de Raad van Commissarissen tot liquidatie en stelt daartoe de nodige regels op. Het aandeel van de gemeente Grave in de bestuurs- en secretariaatskosten is in de begroting 2008 geraamd op € 0,45 per inwoner. Op basis van 12.850 inwoners bedraagt de bijdrage € 5.783 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens Per 1 januari 2008 treedt hoogstwaarschijnlijk de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in werking. Op dit moment wordt ambtelijk gewerkt aan een voorstel over de wijze waarop de IBN de nieuwe wet zal gaan uitvoeren. Besluitvorming hierover vindt, zover mogelijk, voor 1 januari 2008 plaats. De financiering van de WSW zal bij invoering van de nieuwe WSW rechtstreeks naar de gemeente gaan.
Pagina 128
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf de oprichtingsdatum 1 januari 1998. Per 20 februari 2004 is de naam openbaar lichaam IBN en de gemeenschappelijke regeling Integrale Bedrijven Noordoost-Brabant gewijzigd in Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant. In de praktijk wordt echter de term/naam IBN nog gebruikt. Mede omdat de IBN-groep de uitvoeringsorganisatie is van het Werkvoorzieningschap als het gaat om het bieden van werk onder aangepaste omstandigheden. Bij of via de IBN-groep worden de tot de Wet sociale werkvoorziening toegelaten kandidaten geplaatst. Adoptiegemeente Website
7
: Oss en St. Anthonis : www.wvs-nb.nl
Gemeenschappelijke regeling voor de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst 'Hart voor Brabant' te 's-Hertogenbosch
Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'een bijdrage te leveren aan de openbare gezondheidszorg'. De gemeente Grave heeft daartoe de volgende taken en bevoegdheden overgedragen: algemene gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg, gezondheidsbevordering en ambulancehulp. Betrokkenen Gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, 's-Hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oisterwijk, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oendenrode, Tilburg, Uden, Veghel, Vught en Waalwijk. Bestuurlijk belang De gemeente wordt vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder Opsteegh. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder Van Geest. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie op basis van de af te nemen diensten/producten. In geval van opheffing op basis van een besluit van het algemeen bestuur, is de gemeente partij in de liquidatie. De bijdrage voor 2008 is geraamd op € 13,52 per inwoner. Op basis van 12.850 inwoners bedraagt de bijdrage € 173.732 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf januari 2001. Adoptiegemeente: Oss
Pagina 129
BELEIDSBEGROTING
8
Paragrafen (verbonden partijen)
Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-WestNoord te 's-Hertogenbosch
Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg'. 'Het openbaar lichaam tracht dit doel te bereiken met alle wettelijke toegestane middelen die daaraan naar zijn mening kunnen bijdragen'. Betrokkenen Gemeenten Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Breda, Cuijk, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, Halderberge, 's-Hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Rucphen, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Steenbergen, Tilburg, Uden, Veghel, Vught, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door de portefeuillehouder Gezondheidszorg of door een collegelid dat reeds lid is van het bestuur van de gemeenschappelijke regeling GGD Hart voor Brabant. Voor Grave is aangewezen wethouder Opsteegh. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder Van Geest. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij voor het ambulancevervoer op basis van een vast bedrag per inwoner. De bijdrage voor 2008 is geraamd op € 2,14 per inwoner. Op basis van 12.765 inwoners betekent dit een totale bijdrage van € 27.330. Beleidsvoornemens Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt vanaf de oprichting (oktober 2005) deel aan deze gemeenschappelijke regeling.
9
Gemeenschappelijke regeling Regionaal Milieubedrijf (RMB) te Cuijk
Doelstelling / publiek belang Volgens artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling heeft het RMB als doel 'de behartiging van de gemeenschappelijke belangen op het gebied van milieuzorg'. Dit houdt in doelmatig en milieuvriendelijk inzamelen, afvoeren en verwerken van afval door preventie, hergebruik, nuttige toepassingen, verbranden en storten. Ook ligt er een taak op het gebied van voorlichting, monitoring, beleidsontwikkeling en advisering. Betrokkenen Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder Van Geest. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder Opsteegh. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie middels een bedrag per inwoner. De inwonerbijdrage bedraagt voor 2008 totaal € 19.700 (raadsbesluit 18 september 2007). In geval van opheffing besluit het algemeen bestuur tot liquidatie en stelt daartoe de nodige regels op.
Pagina 130
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Beleidsvoornemens Voor 2008 worden geen kostprijsverhogende investeringen voorzien; er wordt slechts rekening gehouden met de normale vervangingsinvesteringen (onder andere automatisering). Ook wordt geen rekening gehouden met nieuw beleid of beleidsinvesteringen die tot een verhoging van de kostprijs leiden. Daar waar sprake is van nieuw beleid en/of extra investeringen heeft het RMB zich tot doel gesteld dat deze slechts kunnen worden gerealiseerd, indien hiervoor zelf extra middelen worden gegenereerd. Er zal hiervoor geen tariefsverhoging worden doorgevoerd of extra gemeentelijke bijdragen worden gevraagd. Voor 2008 wordt rekening gehouden met het oppakken van taken die verband houden met de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en met de taak Bouw en Woningtoezicht (BWT). Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Bernheze en Boxmeer.
10 Gemeenschappelijke regeling bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel te Cuijk Publiek belang Het doel van de bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel is het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het bestuur door wethouder Van Geest. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie onder meer middels een bedrag per inwoner. De inwonerbijdrage bedraagt voor 2008 totaal € 447.460 op basis van 12.819 inwoners (1-1-2007). Daarnaast zijn er de inzamelkosten op basis van contracturen. Deze zijn voor 2008 voor Grave begroot op € 157.150. De totale kosten worden hierdoor geraamd op € 604.610 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens In de begroting is rekening gehouden met kostenverminderingen op het gebied van ondersteuning van de Bestuurscommissie, voorlichting en de inzameling van huishoudelijk afval (algemeen), en met kostenstijgingen vanwege meer aanbod in de milieustraten, verbetering KCA-inzameling en de duurdere huis-aan-huis-inzameling van rest- en gft-afval. Eind 2007 zullen, op basis van Europese aanbesteding, nieuwe contracten worden afgesloten voor de afvalinzameling en milieustraten. De uitkomsten van deze aanbesteding zullen pas in het laatste kwartaal van 2007 bekend zijn. Voor de begroting 2008 wordt dus nog uitgegaan van de huidige inzamelcontracten.
11 Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsverband kleinschalig collectief vervoer Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de regeling is het doel: 'het tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een stelsel van kwalitatief hoogwaardig kleinschalig vervoer. Betrokkenen Provincie Noord-Brabant en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint-Anthonis, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang De gemeente is in de gemeenschappelijke regeling vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door een lid van de raad of van het college van burgemeester en wethouders. Voor Grave is dit wethouder Opsteegh. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder Van Geest.
Pagina 131
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Financieel belang Jaarlijkse bijdrage aan de vervoerskosten van OV-reizigers, Wmo-pashouders en eventuele andere doelgroepen. Ook betaalt de gemeente een jaarlijkse bijdrage aan het projectbureau van het KCV. De totale (aandeel in de beheers- en exploitatie) kosten voor 2008 zijn begroot op € 135.012 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens Mogelijk vindt er een uitbreiding van de doelgroepen KCV (met onder andere leerlingenvervoer; IBNvervoer en AWBZ-vervoer) plaats. Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Mill en Sint Hubert en Landerd.
12 Gemeenschappelijke regeling Welstand Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch Doelstelling / publiek belang Artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: 'Welstandszorg Noord-Brabant heeft tot doel de deelnemende gemeenten bij te staan in hun zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken zowel op zichzelf als in verband met de bestaande omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan'. Betrokkenen Aalburg, Alphen-Chaam, Asten, Baarle-Nassau, Bergeijk, Bernheze, Bladel, Boxmeer, Boxtel, Cranendonck, Cuijk, Deurne, Dongen, Drimmelen, Eersel, Geertruidenberg, Geldrop, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Goirle, Grave, Haaren, Halderberge, Heeze-Leende, Heusden, Hilvarenbeek, Laarbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Morerdijk, Nuenen c.a., Oirschot, Oisterwijk, Reusel-De Mierden, Rucphen, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, SintOedenrode, Someren, Son en Breugel, Steenbergen, Uden, Valkenswaard, Veghel, Waalre, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. (bron: Welstandszorg Noord-Brabant, augustus 2006) Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder Van Geest. Financieel belang De bijdrage bestaat uit een vaste en een variabele bijdrage. De variabele bijdrage is afhankelijk van het aantal en de omvang van de door de welstandscommissie te beoordelen plannen. De vaste bijdrage is gerelateerd aan het inwoneraantal van de gemeente Grave. De bijdrage voor 2008 is geraamd op € 0,51 per inwoner. Op basis van 12.850 inwoners bedraagt de bijdrage € 6.554 (raadsbesluit 18 september 2007). Beleidsvoornemens Met het vastgestelde bedrijfsplan Welstand-nieuw van Welstandszorg Noord-Brabant wordt een nieuwe tariefstructuur gehanteerd voor het product welstandsadvisering. Uitgangspunt is dat de tarieven meer variabel worden en dus meer gerelateerd aan de geleverde prestaties. Daarnaast wordt het dienstverleningsconcept geïntroduceerd waardoor per gemeente maatwerk geleverd kan worden en wordt een nieuwe Commissie Ruimtelijke Kwaliteit geïntroduceerd voor het product overige dienstverlening. In de per gemeente af te sluiten dienstverleningsovereenkomst wordt aangegeven welke producten door de gemeente worden afgenomen, hoe vaak de commissie bijeenkomt etc. Belangrijk uitgangspunt van WzNB is dat gemeenten meer zelf doen door uitbreiding van de sneltoetscriteria waardoor alleen de meer complexe plannen nog voorgelegd worden aan de gemeentelijke welstandscommissie ‘nieuwe stijl’. Voor meer informatie over het nieuwe dienstverleningsconcept en tariefstructuur verwijzen wij u naar de vastgestelde Nota en bedrijfsplan Welstand-nieuw van Welstandzorg Noord-Brabant. Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan de gemeenschappelijke regeling vanaf 11 april 1995 (datum raadsbesluit).
Pagina 132
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Naast de wettelijk verplichte taken op grond van de Woningwet voert de welstandcommissie ook andere taken uit zoals het desgewenst adviseren over nieuwe plannen en ontwikkelingen. Vanaf mei 2005 heeft de gemeente Grave een vastgestelde welstandsnota. Eén van de verwachtingen hiervan was, dat een aanzienlijk deel van de lichte bouwvergunningen ambtelijk afgehandeld zou kunnen worden. In de praktijk blijkt dat, bij het overgrote deel van de gemeenten, niet het geval te zijn. In regionaal verband wordt geprobeerd de toetscriteria dusdanig aan te passen, dat een groter deel van de lichte bouwaanvragen ambtelijk getoetst kan worden. Adoptiegemeente: Grave en Sint-Michielsgestel.
13 Gemeenschappelijke regeling toezicht openbaar basisonderwijs Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel als volgt verwoord: 'Het gemeenschappelijk orgaan coördineert en oefent de bevoegdheden van de gemeenteraad uit als bedoeld in artikel 48 Wet primair onderwijs en in de statuten van de stichting, met uitzondering van de opheffing van scholen'. In de praktijk betekent dit het belang waarborgen van het openbaar onderwijs bij de betrokken deelnemers. Betrokkenen Gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave en Mill en Sint Hubert. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het Gemeenschappelijk Orgaan door de portefeuillehouder onderwijs. Voor Grave is dit wethouder Opsteegh. Financieel belang Voor de uitvoering van het secretariaat van het Gemeenschappelijk Orgaan wordt door elke gemeente € 250 bijgedragen. Beleidsvoornemens Voor 2008 is bij de gemeenschappelijke regeling toezicht openbaar basisonderwijs geen nieuw beleid geformuleerd. Aanvullende informatie De regeling wordt statutair aangehaald als 'Gemeenschappelijke regeling openbaar basisonderwijs gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave, Mill en St. Hubert'. De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf de oprichting 1 januari 2004.
14 BV Administratiekantoor Gasnetwerk Oost Brabant te Helmond Publiek belang De BV beheert het vermogen en bewaakt de belangen van het Administratiekantoor als juridisch eigenaar van het gasnetwerk (Obragas Net NV). Bestuurlijk belang De stem van de gemeente Grave weegt naar evenredigheid van de deelname in de BV, te weten 2,64% van de aandelen. Financieel belang Het aandelenkapitaal van de BV bedraagt € 23.928 waarin de gemeente Grave voor 2,64% participeert, zijnde € 632. Daarnaast beschikt de BV over een egalisatiereserve van ongeveer € 202.000 (stand per 1-1-2007) ter dekking van de toekomstige kosten van het administratiekantoor. Op basis van een participatie van 2,64% is het aandeel voor Grave € 5.333 Beleidsvoornemens
Pagina 133
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (verbonden partijen)
Per 1 juni 2007 is Obragas Net NV door RWE verkocht en overgedragen aan de gemeente Eindhoven. De gemeente Eindhoven onderzoekt momenteel de juridische en financiële vormgeving van het netwerkbedrijf van Obragas en NRE. Een optie daarbij is een eventuele participatie van de oud aandeelhouders in de nieuwe entiteit. Dit traject en de besluitvorming door geïnteresseerde gemeenten zal enige doorlooptijd vergen. De verwachting is dat eind 2007/begin 2008 door de gemeente Grave een beslissing kan worden genomen over óf uittreding uit de BV Administratiekantoor Gasnetwerk Oost Brabant óf participeren in het nieuwe netwerkbedrijf.
Pagina 134
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (grondbeleid)
Paragraaf grondbeleid Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf weerstandsvermogen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De visie op het grondbeleid - Een aanduiding van de wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd - Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie - Een onderbouwing van de geraamde winstneming - De beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico's voor grondzaken - De verwerving van gronden - De te ontwikkelen en in ontwikkeling genomen projecten
Op grond van art. 16, letter a BBV art. 16, letter b BBV art. 16, letter c BBV art. 16, letter d BBV art. 16, letter e BBV art. 19 Fin. verordening art. 19 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding - Organisatie grondbeleid - Beleidsrichtlijnen grondbeleid - Huidige positie grondexploitatie - Bouwen binnen strakke contouren - Risico's - Winstneming - Nieuwe complexen - Overzicht complexen
Inleiding Het grondbeleid in de gemeente Grave heeft een grote invloed op en samenhang met de realisatie van (deel)programma's. Vooral op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, cultuur, sociale culturele voorzieningen en sport, economische zaken en leefbaarheid kernen en wijken. Daarnaast kan het grondbeleid een grote financiële impact hebben, omdat er risico’s genomen moeten worden en er veel geld in rond gaat. Organisatie grondbeleid De grondexploitatie is gëincorporeerd in de totale begroting van de gemeente Grave. Er is geen afzonderlijk grondbedrijf. Het primaat van het grondbeleid ligt bij de cluster 'Projectbureau'. De cluster wordt hierin ondersteund door de clusters 'Civieltechniek en CultuurTechniek' en 'Financieel Beleid en Beheer'. Beleidsrichtlijnen grondbeleid Het grondbeleid in de gemeente Grave is gedefinieerd in een nota grondbeleid. De nota grondbeleid is vastgesteld op 16 november 2004. Naast de nota grondbeleid is er ook de nota “Overzicht grondexploitatie Grave”. De vorig jaar aangekondigde herijking van de nota zal begin volgend jaar plaatsvinden, in verband met de invoering van de grondexploitatiewet per 1 juli 2008. De volgende beleidsuitgangspunten kunnen uit de bovenstaande nota’s gehaald worden: - de grondexploitatie dient selfsupporting te zijn; - de grondexploitatie dient bedrijfsmatig aangepakt te worden. Dit houdt onder andere in dat er marktconforme grondprijzen gehanteerd worden. - de gemeente Grave voert een actief grondbeleid. Dit houdt in dat er waar mogelijk actief wordt ingesprongen op ontwikkelingen in de gemeente Grave.
135
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (grondbeleid)
Huidige positie grondexploitatie De financiële positie van de grondexploitatie ziet er als volgt uit (+ is last, - is baat):
Stand per 1-1-2007 (jaarrekening 31-12-2006) Begroot resultaat 2007 (conform programmabegroting 2007) Begroot resultaat 2008 Te verwachten mutaties vanaf 2009 t/m einde looptijd projecten Totaal resultaat grondexploitatie
€ 4.738.387 - 1.270.987 - 1.290.873 - 3.934.172 - 1.757.645
Dit jaar is er wederom sprake van een kleine vrij besteedbare reserve. De reserve bedraagt op dit moment € 257.342. De positie van de onderhanden complexen is goed te noemen. Dit heeft te maken met de uitbreidingsgebieden (De Stoof en De Hoeve), die een goede winstgevendheid laten zien. Daartegenover laten de inbreidingslocaties echter een verlies zien. Het verwachte resultaat van de complexen is het resultaat in de toekomst. Voor het begrotingsjaar 2008 worden de volgende opbrengsten en kosten verwacht. Opbrengsten Kosten
€ 7.064.690 € 5.773.817 € 1.290.873
In 2008 wordt een kwart van de bedrijvenkavels op “De Bons” geleverd, de gronden in het complex Bijl/Hofplein worden verkocht en de eerste opbrengsten van het complex Koninginnedijk worden dan ook verwacht. Onder andere hierdoor wordt voor 2008 per saldo een opbrengst van € 7,0 miljoen verwacht. De investeringen in 2008 worden geschat op ongeveer € 5,8 miljoen. De kosten zullen hoofdzakelijk worden gemaakt voor verwerving van gronden. Het restant zal worden gebruikt voor planontwikkelingskosten, sloop en bouw- en woonrijp maken. Hierdoor zal aan het einde van 2008 het tekort teruglopen met € 1.290.873. Aan het einde van de looptijd van het laatste complex (2015) wordt een winst van € 1.757.645 verwacht. De vermogenspositie van het grondbedrijf is redelijk te noemen. Het totale vermogen van de grondexploitatie is geheel bestemd ten behoeve van bijvoorbeeld verliesgevende complexen of als buffer (het weerstandsvermogen). Uitzondering hierop is de algemene reserve ter hoogte van € 257.342; deze is vrij besteedbaar. Elk jaar worden de onderhanden en de toekomstige complexen opnieuw berekend (voorzover mogelijk). Hierdoor hebben de complexen een goede realiteitswaarde. Voor gedetailleerde informatie over de diverse complexen en de vermogenspositie wordt verwezen naar de nota “herziening grondexploitatie gemeente Grave 2007”. Bouwen binnen strakke contouren Bouwen binnen strakke contouren houdt globaal in dat de gemeente Grave tot en met mei 2008 onbeperkt mag bouwen binnen van tevoren gedefinieerde grenzen (contouren). Hier staat tegenover, dat er geen uitbreidingsplannen ontwikkeld mogen worden. Voor de werkzaamheden in het kader van de pilot strakke contouren hebben wij een projectbureau opgericht. De hiermee samenhangende kosten zijn opgenomen in de diverse grondexploitaties. Voor de gemeente Grave betekent dit vooral een steun in de rug voor de herontwikkeling van het in verval geraakte industrieterrein Wisseveld. Deze kan nu ontwikkeld worden voor de bouw van een moderne woonwijk. Risico’s Er vallen binnen de gemeente Grave met betrekking tot het grondbeleid een aantal risico’s te onderkennen. Hieronder wordt hiervan een opsomming gegeven. Allereerst de voorzienbare risico’s:
136
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (grondbeleid)
Uit de calculaties blijkt dat de uitbreidingsgebieden (zeer) winstgevend zijn en de inbreidingsgebieden minder winstgevend en vaak verliesgevend zijn. Door de gewijzigde aanpak van projecten kan worden geconcludeerd dat bij een aantal inbreidingsgebieden het negatieve saldo kleiner is geworden en dat voor nieuwe inbreidingsgebieden geldt dat deze ten minste budgetneutraal uitgevoerd zullen worden. Binnen de gemeente Grave lopen de uitbreidingsgebieden op hun einde. Dit wordt ook gevoed door het nieuwe project “Bouwen binnen strakke contouren”. Men zal kritisch moeten zijn, en niet te gemakkelijk niet-grondexploitatie zaken ten laste van de algemene reserve grondexploitatie brengen. Door de bouw van nieuwe woningen en kantoren kunnen burgers schadeclaims indienen. Voor deze schadeclaims ex artikel 49 WRO is een voorziening opgenomen van € 200.000. In de exploitatieopzetten zijn, waar mogelijk, subsidies (bijvoorbeeld van de provincie) meegenomen. Het is echter geen vanzelfsprekendheid dat deze binnenkomen. De regelgeving hieromtrent is strikt. Aangezien niet zeker is of deze subsidies geheel of gedeeltelijk binnen gehaald worden, is sprake van een voorzienbaar risico. Naast deze te onderkennen voorzienbare risico’s zijn er ook onvoorzienbare risico’s. Hierbij valt te denken aan conjunctuur- en renterisico’s, milieurisico’s, archeologie, marktveranderingen en politieke besluitvorming. Deze zijn moeilijk in te schatten en nog moeilijker te kwantificeren. Daarom wordt volstaan met bovengenoemde opsomming. Ten aanzien van onvoorzienbare risico’s heeft de provincie een norm ontwikkeld. Hiervoor is vorig jaar een voorziening aangelegd, namelijk de voorziening weerstandsvermogen. Deze gebruikt zij ten aanzien van de beoordeling van de gemeenten en voor het dekken van onvoorzienbare risico’s zoals hierboven genoemd. De provincie hanteert deze norm als richtlijn. Doordat op andere wijze risico’s worden gedekt zoals door fonds verliesgevende complexen van € 1.343.263 is het niet noodzakelijk het normbedrag van de provincie aan te houden. Het weerstandsvermogen bedraagt dit jaar € 1.000.000. De centrale overheid heeft een aantal van bovengenoemde risico’s onderkend en is bezig om hiervoor wetgeving te ontwikkelen. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan de wijziging van de Wro waaronder ook de grondexploitatiewet valt. Naar alle waarschijnlijkheid zal deze per 1 juli 2008 in werking treden. Naast bovengenoemde risico’s moet binnen de grondexploitatie rekening worden gehouden met fluctuaties op de woningmarkt. Over de boekwaarde van de complexen wordt rente betaald of rente ontvangen. Laat duidelijk zijn: als de woningmarkt slechter wordt, heeft dat consequenties voor het uitgiftetempo van de gronden en daarmee op het resultaat van de grondexploitaties. Immers, de opbrengsten komen later binnen. Het nadelig effect hiervan kan worden ondervangen door de verdere activiteiten zoals bouwrijpmaken, slopen enzovoorts en de daarmee samenhangende kosten ook verder in de tijd te schuiven. Concreet: als de opbrengsten later komen is het dus verstandig om de daarmee samenhangende kosten, indien mogelijk, ook later te maken, zodat de kostencomponent “rente” hanteerbaar blijft. Uiteraard blijven de reeds gemaakte kosten op de lat staan en deze zullen dan negatief renderen. Kan dit niet binnen de exploitatie van het complex worden opgevangen dan zal dit moeten gebeuren door een (gedeeltelijke) aanpassing van het plan. Winstneming Er wordt verwacht in 2008 geen winst te kunnen nemen, omdat dit niet mogelijk is op grond van de notitie “kredieten” van 6 januari 2005. Tussentijdse winstneming is mogelijk als er geen belangrijke onzekerheden over de totale omvang van het project bestaan en geen onzekerheid over de ontvangst van de opbrengsten. Het totale complex moet op einddatum winstgevend zijn. Tenslotte is de winstneming gemaximaliseerd op 75% van de al gerealiseerde winst van het complex. Tenslotte zit er nog een fasering in de maximale winstneming naar gelang de looptijd van het complex. Looptijd 5 jaar of langer 3 of 4 jaar 1 of 2 jaar
Maximale winstneming 40% 50% 70%
137
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (grondbeleid)
Nieuwe complexen Binnen de grondexploitatie worden een aantal ontwikkelingen onderzocht. Uitgangspunt bij de onderhandelingen is het ten minste budgettair neutraal uitvoeren van de projecten. Overzichten complexen Nadat vorig jaar de stand van zaken op het overzicht grondexploitatie bij de bestuursrapportage (burap) is ingevoerd wordt nu bij de begroting aangegeven wat de verwachte kosten en opbrengsten zijn per complex. Hierbij zal bij de planning en control cyclus gekozen opzet worden aangesloten. (begroting, voortgangsrapportage en verantwoording). Dit betekent onder andere dat de herziening grondexploitaties Grave vanaf 2008 ieder jaar bij de begroting wordt aangeboden en de verantwoording bij de jaarrekening. Het jaar 2007 is hiervoor als overgangsjaar genomen. Dit betekent dat dit jaar de herziening later gemaakt had moeten worden namelijk bij de begroting. Omdat een extra herziening een grote hoeveelheid extra werk met zich meebrengt, is er dit jaar voor gekozen om voor de begroting 2008, de gegevens uit de nota “Overzicht grondexploitaties gemeente Grave 2007” te gebruiken, 2007 wordt dus als overgangsjaar genomen. De gebruikte gegevens hebben een peildatum van 1 januari 2007. Op basis van de huidige stand van zaken, waarover u periodiek geïnformeerd wordt (onder ander bij de bestuursrapportage), lopen de volgende complexen achter op de planning: De Stoof, De Hoeve, Zuidooster, Koninginnedijk, Bijl/Hofplein, Gasthuishuisstraat, Prinsenstal, Rabobank Gassel, Dorpshart Velp. Vele activiteiten uit 2007 worden in 2008 uitgevoerd. Dit betekent dat het mogelijk is, dat activiteiten die nu gepland staan voor 2008 doorschuiven naar 2009. In de tabel op de volgende bladzijde is hier geen rekening mee gehouden, maar is uitgegaan van de oorspronkelijke planning. Door de diverse ontwikkelingen in 2007 kunnen de voorcalculaties veranderen. Deze veranderingen hebben invloed op de activiteiten en de daarmee gepaard gaande kosten en opbrengsten in enig begrotingsjaar. Voor enkele complexen in de voorcalculatie is nu al duidelijk, dat de voorgecalculeerde kosten en opbrengsten zullen afwijken van de situatie per 1 januari 2007. De geconstateerde stagnatie in de voortgang van een paar complexen en de geconstateerde afwijkingen in de voorcalculatie hebben ook invloed op de vermogenspositie van de gemeente Grave. Een eventuele negatieve bijstelling leidt tot een verslechterende (toekomstige) vermogenspositie van de grondexploitatie. In onderstaande tabel (op de volgende bladzijde) vermelden wij u de baten en lasten van de diverse complexen voor het begrotingsjaar 2008 (prijspeil 1 januari 2007). Conclusie Er kan geconcludeerd worden dat de grondexploitatie van de gemeente Grave een gezonde financiële positie heeft. De vrij besteedbare reserve bedraagt € 257.342. In het verleden is te gemakkelijk besloten kosten die niet thuis horen in de grondexploitatie toch ten laste van de grondexploitatie te brengen.
138
BELEIDSBEGROTING
Complex
Paragrafen (grondbeleid)
Lasten 2007 0
Baten 2007
Baten 2008
eindsaldo
0
Lasten 2008 0
0
0
De Stoof
206.123
600.000
27.937
0
1.281.967
De Hoeve Gassel
243.316
977.456
123.423
0
777.911
De Bons
2.326.019
1.717.245
173.313
1.248.080
208.920
Zuidooster Koninginnedijk
610.176 3.919.738
590.025 131.428
0 4.270.107
0 3.009.742
-636.285 783.779
12.963
0
599
0
-27.559
1.049.652
0
899.362
2.279.940
-292.521
Gasthuisstraat
38.093
54.837
8.020
0
-89.396
Trompetterstraat
27.576
0
2.957
0
-94.313
170.348
0
149.662
380.000
4.124
Rabobank Gassel Vizier / Binckhof
64.730 87.300
237.600 81.711
4.128 59.023
0 81.711
707 82.101
Hemelvaartkerk Hulsman
9.444 48.979
0 0
0 4.247
0 0
0 -195.509
Graafschedijk 21
46.853
0
6.604
0
2.036
Dorpshart Velp
75.486
265.372
44.366
65.217
38.050
8.814.457
4.390.302
5.773.817
7.064.690
1.757.645
Algemeen
Markt Bijl / Hofplein
Prinsenstal
Totaal
139
Toelichting Het is de bedoeling om alle kosten direct toe te schrijven aan de complexen. Het kleine bedrag aan vrij besteedbare reserve laat het niet toe dat er nietgrondexploitatie posten uit de reserve van de grondexploitatie worden gedekt. De kosten zullen worden gemaakt bij het woonrijpmaken en het aanleggen van de groenvoorziening en projectleiding. De laatste kavels zijn begin 2007 (op één na) geleverd. Doordat nog niet alle onderzoeken hebben plaatsgevonden kunnen de bouwvergunningen niet eerder worden geleverd dan het laatste kwartaal 2007. Met een bouwtermijn van één jaar zal in het laatste kwartaal 2008 begonnen worden met het woonrijp maken. Eind 2007 zullen de eerste grondtransacties plaatsvinden. In de exploitatie is rekening gehouden met een uitgifte termijn van 4 jaar. De kosten zullen hoofdzakelijk zitten in projectleiding en de dotaties aan het fonds bovenwijkse voorzieningen en de afrondende werkzaamheden voor het bouwrijp maken. Het gebouw wordt waarschijnlijk eind 2007 opgeleverd. De kosten worden veroorzaakt door verwerving van benodigde gronden met opstallen en het bouwrijp maken van het terrein. De opbrengst betreft de verkoop van de gronden en een bijdrage van de projectontwikkelaar. De kosten zullen worden gemaakt aan projectleiding en algemene kosten in verband met het afronden van het complex. In 2008 wordt verwacht het terrein woonrijp te maken. Daarnaast zullen er kosten gemaakt moeten worden voor het aanpassen van het oude stadhuis en de toren. De inkomsten komen uit de overdracht van de grond begin 2008. De kosten zullen worden gemaakt aan projectleiding en algemene kosten in verband met het afronden van het complex. De kosten zullen worden gemaakt aan projectleiding en algemene kosten in verband met het afronden van het complex. Voor de locatie Prinsenstal is nog geen volledige exploitatie opgesteld. Er is uitsluitend rekening gehouden met kosten voor projectleiding en algemene kosten. De begrote kosten zijn de kosten voor projectleiding en voorbereiding en toezicht. De kosten zijn planontwikkelingskosten (projectleiding, planontwikkeling en voorbereiding en toezicht). De inkomsten zijn een bijdrage van de initiatiefnemers. Het complex is in 2007 afgesloten De kosten zullen worden gemaakt aan projectleiding en algemene kosten in verband met het afronden van het complex. De kosten zullen worden gemaakt aan projectleiding en algemene kosten in verband met het afronden van het complex. De kosten zullen worden gemaakt voor projectleiding. De opbrengsten zijn een bijdrage van de initiatiefnemers.
BELEIDSBEGROTING
Paragrafen (grondbeleid)
AANTEKENINGEN
140
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
3. FINANCIËLE BEGROTING Dit hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: 3.1 Overzicht van baten en lasten; 3.2 Uiteenzetting van de financiële positie.
3.1 Overzicht baten en lasten en toelichting Overzicht van baten en lasten Hieronder volgt een overzicht van alle baten en lasten per programma. Hierbij is rekening gehouden met het resultaat voor en na winstbestemming, zoals is vermeld in het BBV. Als vergelijkende cijfers zijn de kolommen 'Werkelijk 2006' en 'Begroot 2007' toegevoegd. Op grond van het BBV is het ook verplicht een meerjarenplanning van drie jaren op te nemen. (bedragen x € 1.000)
P1
P2
P3
P4
P5
P6
Meerjarenplanning 2009 2010
Werk. 2006
Begr. 2007
Begr. 2008
Veiligheid en handhaving lasten baten saldo voor winstbestemming
1.659 -126 1.533
401 -114 287
513 -118 395
450 -117 333
451 -117 334
431 -117 314
Woon- en leefomgeving lasten baten saldo voor winstbestemming
1.947 -99 1.848
1.638 -131 1.507
1.694 -32 1.662
1.666 -127 1.539
1.666 -127 1.539
1.666 -127 1.539
6.686 -4.092 2.594
7.144 -3.988 3.156
6.706 -4.033 2.673
6.643 -4.033 2.610
6.636 -4.033 2.603
Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie lasten 255 137 138 baten -241 -107 -106 saldo voor winstbestemming 14 30 32
167 -106 61
167 -106 61
169 -106 63
Programma
Voorzieningen en sociale samenhang lasten 7.220 baten -3.260 saldo voor winstbestemming 3.960
Duurzame ruimtelijke ontwikkeling lasten 6.232 baten -4.845 saldo na winstbestemming 1.387
Publieke dienstverlening en communicatie lasten baten saldo voor winstbestemming
2011
3.565 -4.042 477
3.819 -4.297 478
3.701 -4.229 528
3.713 -4.242 528
3.726 -4.254 528
820 -161
151 -156
186 -214
178 -
178 -150
178 -150
659
-5
498
498
498
498
141
FINANCIËLE BEGROTING
Programma
P7
Overzicht baten en lasten
Werk. 2006
Begr. 2007
Begr. 2008
Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering lasten baten saldo voor winstbestemming
14.443 -24.917 -10.474
9.534 -12.750 -3.216
15.917 -25.618 -9.701
15.793 -25.673 -9.880
15.793 -25.673 -9.880
15.793 -25.673 -9.880
Winstbestemming toevoeging onttrekking saldo winstbestemming
9.884 -10.633 -749
990 -1.764 -774
990 -2.686 -1.696
1.410 -1.350 60
1.160 -1.350 -190
1.160 -1.350 -190
32.739 -32.472 267 nadeel
20.518 -20.542 -7 voordeel
21.725 -21.734 0 voordeel
21.730 -21.789 1.325 nadeel
21.724 -21.789 1.048 nadeel
21.724 -21.789 1.111 nadeel
Totaal lasten baten saldo na winstbestemming
Meerjarenplanning 2009 2010
2011
Budget incidenteel Op grond van artikel 7 BBV wordt in de begroting een overzicht van baten en lasten opgenomen inclusief een toelichting. Het overzicht van baten en lasten bevat álle baten en lasten, zowel structureel als incidenteel. Deze baten en lasten zijn dus ook vermeld bij de diverse deelprogramma's. Op grond van artikel 19 BBV moeten de incidentele baten en lasten apart toegelicht worden. Deze posten werken niet structureel door in het begrotingssaldo. Als de begroting structureel sluitend is, maar incidenteel een nadeel vertoont, kan er toch sprake zijn van een goede financiële positie. Hieronder volgt het overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten. Er zijn, in tegenstelling tot vorig jaar, geen incidentele rentebaten geraamd, omdat wij verwachten dat de liquide middelen die deze rentebaten genereren, nodig zijn voor de financiering van alle investeringen en onderhoudskosten, zoals vermeld in de diverse beheerprogramma’s. Door het vaststellen van de begroting, worden ook de bijbehorende budgetten vastgesteld (zoals vermeld vanaf pagina 141). Of deze incidentele middelen daadwerkelijk benut worden, wordt gerapporteerd bij onder andere de bestuursrapportage. Omschrijving
2008
8-C262: Preparatie: Betreft de studiekosten die genoemd zijn in het brandweeropleidingsplan. 8-C263: Integraal veiligheidsbeleid: Aanpak verkeersonveilige situaties (conform IV-plan) bedoeld voor kleine aanpassingen. Grote aanpassingen worden apart voorgelegd. 8-C264: Integraal veiligheidsbeleid: Financiële bijdrage aanpak vandalisme (conform IVplan). 8-C265: Veiligheidsscan: De veiligheidsscan zal in 2007 niet meer uitgevoerd worden. Reden hiervoor is de landelijke ontwikkeling van het project stroomlijning veiligheidsmonitors. Wij kunnen pas in 2008 aansluiten.
142
2009
2010
20.000
20.000
21.000
7.500
20.000
35.000
2011
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
Omschrijving
2008
8-D266: Reconstructie: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Landbouwontwikkelingsgebied Graspeel. Zie raadsbesluit 13 maart 2007. Dekking middels bestemmingsreserve reconstrucie Algemeen.
95.000
8-G267: Dekking reconstructie: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen. 8-G268: Reconstructieprojecten: Reconstructieprojecten 2007-2010 8-G269: Dekking reconstructieprojecten: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen 8-G270: Beheerplannen: Uitgangspunt: budgettair-neutraal. De toevoeging aan reserves en voorzieningen ten behoeve van de beheerplannen is vorig naar naar beneden bijgesteld. Voor een juiste inschatting moeten de bruto toevoegingen weer geraamd worden. Betreft onder andere opvangen knelpunten wegens lagere toevoeging aan reserves. 8-B271: Asielzoekerscentrum: Door de daling van het aantal asielzoekerleerlingen gebruiken het Merletcollege en Hartenaas minder lokalen in het schoolgebouw op het asielzoekerscentrum en wordt er een lagere bijdrage bij de scholen in rekening gebracht. Bezien zal worden hoe de leegstand kan worden ingevuld. Deze post wordt tevens beïnvloed door een structurele daling van het koppengeld die nog niet in de begroting was verwerkt. Tegenover deze daling van het koppengeld staat een evenredige toename van de algemene uitkering. In 2010 loopt het contract af. Situatie dan opnieuw bezien. 8-C277 Asielzoekerscentrum: Haalbaarheidsonderzoek AZC (C704: Coalitieprogramma 1.12) 8-C272: De Meander: Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (structureel voordeel € 90.784 (2008: 50%) en incidenteel nadeel van € 301.000, zijnde de berekende afkoopsom. 8-D273: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor kunstzinnige vorming andere lesactiviteiten. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). 8-D274: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor een quick scan. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). Op grond van de besluitvorming op 18 september 2007 wordt de quick scan waarschijnlijk al in 2007 uitgevoerd. 8-C275: De Meander: Subsidiëring kunstzinnige vorming basisschoolleerlingen: In verband met de beëindiging van de subsidierelatie met de Meander heeft de raad besloten om gedurende de schooljaren 2008-2009 en
- 95.000
143
2009
2010
30.000 - 30.000
250.000
41.130
25.000
301.000
4.500
9.000
5.000
30.000
30.000
9.000
2011
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
Omschrijving
2008
2009-2010 een bedrag ad € 20 per kind beschikbaar te stellen voor de kunstzinnige vorming van basisschoolleerlingen. 8-C276: Peuterspeelzalen: De inspectiekosten van de peuterspeelzalen zijn met ingang van 2007 uit het maatwerkdeel van de GGD gehaald. De inspecties vinden één keer per twee jaar plaats. De inspectiekosten worden door de GGD afzonderlijk in rekening gebracht. 8-D283: Peuterspeelzalen: Verhuur pand Burg. Ficqlaan 1 aan de Stichting Kinderopvang Grave (b&w-besluit 07-090). 8-C279: Leerlingenvervoer: Het vervoer voor het schooljaar 2008/2009 zal in samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk Europees worden aanbesteed. Gelet op de specifieke materie van een Europese aanbesteding dient rekening te worden gehouden met kosten voor externe ondersteuning. Het aanbestedingstraject loopt gedurende het schooljaar 2007/2008. Gelet hierop worden de kosten (grofmazige raming) van externe ondersteuning verspreid over 2007 en 2008. 8-C280: Lokale omroep: Als aan de gestelde voorwaarde wordt voldaan dan aan een lokale omroep subsidie verlenen. 8-C282: Maatschappelijk werk: Jaarlijks werden de kosten van de noodzakelijke inzet van tolken en vertalers door het maatschappelijk werk bekostigd door het rijk. Met ingang van 20 december 2006 komen deze kosten ten laste van het maatschappelijk werk. Deze kosten berekent het maatschappelijk werk door aan de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor via de algemene uitkering een beperkte vergoeding. Daarnaast wordt de subsidie jaarlijks geïndexeerd conform regionale afspraken. Met ingang van 2008 wordt er een nieuwe raamovereenkomst voor de subsidiëring van het maatschappelijk werk van kracht. Als onderlegger voor deze raamovereenkomst heeft er een herberekening van het aantal uren plaatsgevonden dat inwoners van Grave gebruik maken van het maatschappelijk werk. Hierbij is een hogere urenafname geconstateerd, hetgeen leidt tot een toename van de subsidie bij handhaving van het huidige aanbod maatschappelijk werk. 8-G284: Jongerencentrum: Betreft raadsbesluit 18 september 20007, tijdelijk jongerencentrum. Uitgaande van de door u gekozen variant C (gemeenschapsaccommodaties en jongerenbus) bedragen de totale incidentele kosten € 112.600, waarvan € 35.500 eenmalig en € 77.100 gedurende vijf jaar (t/m 2012). 8-G285: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking bestaand budget 8-G286: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking onttrekking bestemmingsreserve
144
2009
2010
2.000
2011
2.200
4.217
2.500
6.200
6.200
22.540
112.600
77.100
77.100
77.100
- 22.000
-22.000
-22.000
-22.000
- 21.400
0
0
0
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
Omschrijving
2008
8-C287: Bouwvergunningen: Per 1 januari 2008 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. De organisatie dient hierop aangepast te worden. Op dit moment wordt binnen Land van Cuijk gekeken of we op onderdelen kunnen samenwerken. Afhankelijk van de resultaten van de werkgroep dient er een bedrag te worden gereserveerd voor de Wabo voor 2008. Het bedrag is mede afhankelijk van het ambitieniveau van de gemeente. Vooralsnog wordt een p.m. post opgenomen. Nadat bekend is welk bedrag nodig is, wordt dit aan u voorgelegd. 8-C288: Haalbaarheidsonderzoek: Haalbaarheidsonderzoek ontwikkeling Oliestraat, Loswal, Maaskade, scheepswerf (binnen grondexploitatie). (C702: Coalitieprogramma 1.9) 8-C289: Dekking haalbaarheidsonderzoek: Dekking uit grondexploitatie van 8-C288. (C702: Coalitieprogramma 1.9) 8-C290: Bodem: Update bodemkwaliteitskaart. Dit betreft een vijfjaarlijkse herziening/update van de bodemkwaliteitskaart; 2003 was de eerste keer (B30). 8-G291: Oude stadhuis: De kosten voor herbestemming van het oude stadhuis bedragen naar verwachting € 500.000,-- (incl. BTW) Dit bedrag is als volgt opgebouwd: 1. Herstel- en restauratiewerkzaamheden waaronder reparatie glas in lood, herstellen bordestrap en schilderwerk. Geraamde kosten € 190.000 (incl. BTW). 2. Voorzieningen om het gebouw “zelfstandig” te kunnen laten functioneren (bijv. voor de vestiging van de VVV winkel en de 1e verdieping als trouwlocatie). Het gebouw wordt geheel afsluitbaar gemaakt, voorzien van eigen installaties en er wordt een voorziening aangebracht waardoor het mogelijk wordt dat mindervalide de eerste verdieping kunnen bereiken. Geraamde kosten € 310.000 (incl. BTW), afschrijving in stel 10 jaar. 8-G292: Beeldkwaliteitsplan: Het opstellen van een beeldkwaliteitsplan voor de binnenstad volgt in verband met herziening van het bestemmingsplan “centrumgebied”. In juni 2007 hebben een drietal bureaus hun visie op Grave gepresenteerd. Ook hebben zij een offerte ingediend voor het opstellen van een beeldkwaliteitsplan. Planning is nog niet bekend maar zal parallel lopen aan de vaststelling van herziening bestemmingsplan. Geraamde kosten: € 35.000 (incl. BTW, incl. eigen uren). 8-C293: Officiële ontvangsten: In 2008 worden in het nieuwe stadhuis extra rondleidingen verzorgd voor belangstellenden (€ 500). Ook wordt in 2008 vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken. Dit vergt extra budget (€ 2.500) ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe attenties.
p.m.
145
2009
2010
2011
190.000
31.000
31.000
80.000
- 80.000
15.000
35.000
3.000
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
Omschrijving
2008
8-F294: Stadsplattegronden: In 2008 moeten nieuwe stadsplattegronden worden gemaakt; de oude plattegronden zijn bijna op. Bovendien is de huidige kaart niet meer actueel nu het stadhuis verhuist naar de Arnoud van Gelderweg. 8-C295: Samenwerking algemeen: Het is noodzakelijk om voor de samenwerking binnen het Land van Cuijk een bedrag te ramen voor 2007 (reeds gebeurd), 2008 en 2009 (werkbudget). De ingestelde werkgroepen gaan voortvarend te werk en de samenwerking wordt intensiever. Dit betekent dat er steeds vaker financieel geïnvesteerd moet worden. Het bedrag kan ten laste worden gebracht van incidenteel. Hierbij is sprake van het concept 'kosten (frictiekosten) voor de baten (bezuiniging op langere termijn)' (D721). 8-D300: Samenwerking specifiek: Het gaat om de bijdrage aan de gemeente Mill in de huisvestingskosten als gevolg van de samenwerking back office sociale zaken en de extra reiskosten die hierbij worden gemaakt. Het betreft lasten die nog voor het jaar 2008 gelden. 8-D296: ICT: Informatievoorziening / digitalisering. Bedoeld voor optimalisering elektronische dienstverlening. Uitvoering geven aan het concept van de publieksbalie in het nieuwe stadhuis (onder andere voor de coördinator van de publieksbalie) (C723). 8-G301: formatie R&W: 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar (2008-2012). Dit betekent dat de formatie eind 2012 gelijk moet zijn aan de formatie eind 2007). 8-G302: Dekking formatie R&W: Dekking 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar door grondexploitatie (2008-2012). 8-C303: Jeugdbeleid: In 2007 wordt van de raad besluitvorming verwacht rondom de invoering van productfinanciering bij Radius. Bij gelijkblijvende afname van producten betekent dit voor de gemeente Grave een hogere kostprijs, omdat alle kosten nu direct doorberekend worden aan de juiste afnemers. Dit was in het verleden niet altijd het geval. Onderzocht wordt nog hoe met deze verwachte kostenstijging om te gaan. (nog vast te stellen door de raad in 2007). Afronding
5.000
Totaal saldo
50.000
2009
2010
2011
50.000
19.500
26.000
185.400
191.000
196.700
202.600
-185.400
- 191.000
- 196.700
- 202.600
213
-300
-100
-300
729.000 (nadeel)
637.000 (nadeel)
115.000 (nadeel)
88.000 (nadeel)
5.500
Voor 2008 wordt het incidentele nadelige saldo van € 729.000 gedekt door een onttrekking uit de algemene reserve.
146
FINANCIËLE BEGROTING
Overzicht baten en lasten
Stelposten Naast budget onvoorzien en incidenteel, worden er in de begroting ook stelposten opgenomen. Omdat deze stelposten feitelijk alleen zichtbaar zijn op het laagste niveau van beheersproducten en niet op het niveau van een programma, vermelden wij deze stelposten afzonderlijk. Het betreft veelal stelposten voor nog te formuleren beleid of taakstellende bezuinigingen. €
Lasten Stelposten algemeen - Budget onvoorzien - Budget voor loon- en prijsstijgingen
0 0
Nog te formuleren beleid - Wet Kinderopvang - Openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ)
6.500 2.000
Totaal stelpost lasten
8.500
Baten Taakstellende bezuinigingen - Beheer kantoorartikelen - Interne organisatie - Afdeling Inwoners en zorg - Afdeling Inwoners en zorg - Preparatie
€
1 fte 2006 samenwerking backoffice sociale zaken 0,5 fte receptie als gevolg van invoering publieksbalie restant bezuiniging van 2005 (oorspronkelijk € 20.000)
Totaal stelpost baten
-/- 10.000 -/- 52.000 -/- 22.000 -/- 17.500 -/- 4.560 -/- 106.060
147
FINANCIËLE BEGROTING
Uiteenzetting van de financiële positie
3.2 Uiteenzetting van de financiële positie en toelichting Hieronder volgt een samenvatting van het structurele nieuwe beleid dan wel de intensivering van het bestaande beleid. Deelprogramma 1.1 Brandweer 1.2 Openbare orde en veiligheid 2.1 Natuur- en groenbeheer 2.2 Verkeer en vervoer 3.1 Jeugd en jongeren 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.4 Onderwijs 3.5 Ouderen 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 3.7 Subsidiebeleid 4.1 Economische aangelegenheden 4.2 Toerisme en recreatie 5.1 Milieu 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting 6.1 Publieke dienstverlening 6.2 Communicatie 7.1 Bedrijfsvoering 7.2 Belastingen 7.3 Financiën 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl Onttrekking bestemmingsreserve scholen Subtotaal Onttrekking algemene reserve (sluitend maken begroting) Totaal
Bedrag nieuw beleid 12.895 13.151 8.631 21.310 - 3.628 15.096 -20.695 -180 53.103 8.800 1.670 1.024 70 -51.506 -42.015 11.198 392.099 -83.900 -244.455 6.715 -15.000 84.383 -84.383 0
Bij de uiteenzetting van de financiële positie moet ook aandacht besteed worden aan de investeringen, de financiering en de stand van de reserves en voorzieningen. Voor deze onderwerpen verwijzen wij u naar de paragraaf financiering op pagina 117 en de bijlagen vanaf pagina 158.
148
FINANCIËLE BEGROTING
Uiteenzetting van de financiële positie
AANTEKENINGEN
149
BIJLAGEN
Algemeen
4. BIJLAGEN Dit hoofdstuk bestaat uit de volgende onderdelen: 4.1 Kerngegevens; 4.2 Landelijke wetgeving; 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten; 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten; 4.5 Reserves; 4.6 Voorzieningen; 4.7 Leningen u/g en o/g; 4.8 Tarieven; 4.9 Algemene uitkering; 4.10 Subsidierelaties; 4.11 Relatie programma's - deelprogramma's - beleidsproducten - beheersproducten; 4.12 Niet gehaalde financiële ontwikkelingen 4.13 Structuur begrotingen 4.14 Afkortingenlijst; 4.15 Begrippenlijst.
150
BIJLAGEN
Kerngegevens
4.1 Kerngegevens Hieronder zijn in tabelvorm de kerngegevens van de gemeente Grave vermeld, al dan niet aangevuld met grafieken. Deze kerngegevens zijn onderverdeeld in de sociale structuur en de fysieke structuur. Voor het aantal inwoners en aantal woonruimten is op pagina 182 ook een meerjarige trendlijn opgenomen.
Sociale structuur Aantal inwoners: 12.950 12.900
Inwoners
12.850 12.800 12.750 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Aantal inwoners gespecificeerd naar leeftijdscategorie 14.000 12.000 10.000
toename (t.ov. 2008) 65 jaar en ouder 15-64 jaar 5-14 jaar 0-4 jaar
8.000 6.000 4.000 2.000 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Aantal inwoners 0 - 4 jaar 5 - 14 jaar 15 - 64 jaar 65 jaar en ouder prognose toename (t.o.v. 1-1-2006) totaal
1-1-2006 794 1.666 8.793 1.616 0 12.869
1-1-2007 599 1.674 8.749 1.797 0 12.819
1-1-2008 512 1.567 8.862 1.898
Aantal uitkeringsgerechtigden WWB IOAW IOAZ Wmo rolstoel/vervoersvoorziening Wmo huishoudelijke hulp
1-1-2006 116 7 2 422
1-1-2007 107 6 3 422
151
2011
12.839
1-1-2009 512 1.567 8.862 1.898 21 12.860
1-1-2010 512 1.567 8.862 1.898 41 12.880
1-1-2011 512 1.567 8.862 1.898 61 12.900
1-1-2008 110 5 2 425 200
1-1-2009 110 5 2 425 200
1-1-2010 110 5 2 425 200
1-1-2011 110 5 2 425 200
BIJLAGEN
Kerngegevens
Fysieke structuur Omschrijving Oppervlakte gemeente in ha - waarvan binnenwater - waarvan historisch - waarvan openbaar groen (parken en plantsoenen - waarvan bos en natuurterreinen Aantal woonruimten Lengte van verharde wegen in m - binnen bebouwde kom - buiten bebouwde kom Lengte van onverharde wegen Lengte van waterwegen (de Maas) Lengte van recreatieve fiets-, ruiteren wandelpaden
1-1-2006 2.797 63 8
1-1-2007 2.797 63 8
1-1-2008 2.797 63 8
1-1-2009 2.797 63 8
1-1-2010 2.797 63 8
1-1-2011 2.797 63 8
58 138 5.722 91.179 42.606 48.573 20.800 1.574
58 138 5.735 91.179 42.606 48573 20.800 1.616
58 138 5.806 91.200 42.620 48.580 20.800 1.620
58 138 5.959 91.200 42.620 48.580 20.800 1.620
58 138 6.123 91.200 42.620 48.580 20.800 1.620
58 138 6.331 91.200 42.620 48.580 20.800 1.620
9.300
9.300
9.300
9.300
9.300
9.300
152
BIJLAGEN
Kerngegevens
Trends 13.300 13.200 13.100 13.000 12.900 12.800 12.700 12.600 12.500 2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
(+21) (+20) (+20) (+100) (+0) (+0) (+0)
6.600 6.500 6.400 6.300 6.200
5.900 5.800 5.700 5.600 5.500 2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
153
2004
2003
2002
(+71) (+153) (+164) (+208) (+69) (+0) (+0) (+0)
6.100 6.000
2001
Aantal woonruimten 1-1-2001 5.550 1-1-2002 5.610 1-1-2003 5.640 1-1-2004 5.697 1-1-2005 5.711 1-1-2006 5.722 1-1-2007 5.735 1-1-2008 5.806 1-1-2009 5.959 1-1-2010 6.123 1-1-2011 6.331 1-1-2012 6.400 1-1-2013 6.400 1-1-2014 6.400 1-1-2015 6.400
13.400
2001
Aantal inwoners 1-1-2001 12.647 1-1-2002 12.755 1-1-2003 12.723 1-1-2004 12.858 1-1-2005 12.863 1-1-2006 12.869 1-1-2007 12.819 1-1-2008 12.839 1-1-2009 12.860 1-1-2010 12.880 1-1-2011 12.900 1-1-2012 13.000 1-1-2013 13.000 1-1-2014 13.000 1-1-2015 13.000
BIJLAGEN
Wetgeving
4.2 Landelijke wetgeving "Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen". Ook de gemeente Grave moet voor de uitvoering van haar (wettelijke) gemeentelijke taken voldoen aan wet- en regelgeving. De wet- en regelgeving dient als basis voor het rechtmatig handelen van de gemeente Grave. Bij de deelprogramma's is het beleidskader van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders opgenomen, omdat dit specifiek voor de gemeente Grave geldt. De landelijke wetgeving geldt niet specifiek voor de gemeente Grave, maar is van toepassing op alle gemeenten. Omdat in de praktijk blijkt dat toch niet iedere Nederlander de wet kent én voor de volledigheid, volgt hieronder een opsomming van de belangrijkste landelijke wet- en regelgeving waaronder de diverse deelprogramma's opereren.
Deelprogramma 1.1 Brandweer y 1986: Brandweerwet y Besluit brandweerpersoneel y Leidraad oefenen y Project versterking Brandweer Deelprogramma 1.2 Openbare orde en veiligheid y 1985: Brandweerwet y 1993: Politiewet y 2001: Wet Rampen en Zware Ongevallen y 2004: Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding y Besluit informatie over rampen y Drank- en Horecawet y Wet Geneeskundige Hulpverlening bij ongevallen en rampen y Wet op de Kansspelen y Winkeltijdenwet y Zondagswet Deelprogramma 1.3 Integrale handhaving y Monumentenwet y Wet milieubeheer y Wet op de Ruimtelijke Ordening Deelprogramma 2.1 Natuur- en groenbeheer y Boswet y Burgerlijk wetboek y Reconstructiewet Deelprogramma 2.2 Verkeer en vervoer yDeelprogramma 2.3 Volkshuisvesting yDeelprogramma 2.4 Leefbaarheid kernen en wijken yDeelprogramma 3.1 Jeugd en jongeren y Wet op de jeugdzorg y Wet maatschappelijke ondersteuning Deelprogramma 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid y Algemene bijstandswet y Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers y Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen y Wet werk en bijstand
154
BIJLAGEN
Wetgeving
Deelprogramma 3.3 Minimabeleid y Algemene bijstandswet y Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers y Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen y Wet werk en bijstand
Deelprogramma 3.4 Onderwijs y Leerplichtwet y Wet educatie en beroepsonderwijs y Wet onderwijsachterstandenbeleid y Wet op de expertisecentra y Wet op de onderwijsverzorging y Wet op het primair onderwijs y Wet op het voortgezet onderwijs Deelprogramma 3.5 Ouderen yDeelprogramma 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport y Wet maatschappelijke ondersteuning y Kaderwet VWS-subsidies Deelprogramma 3.7 Subsidiebeleid y Wet maatschappelijke ondersteuning y Kaderwet VWS-subsidies Deelprogramma 4.1 Economische aangelegenheden yDeelprogramma 4.2 Toerisme en recreatie yDeelprogramma 5.1 Milieu y Wet milieubeheer Deelprogramma 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting y Woningwet en Bouwbesluit y Monumentenwet y Wet op de Ruimtelijke Ordening y DURP (digitale normstelling voor uitwisselbaarheid bestemmingsplannen) Deelprogramma 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren y Woningwet en Bouwbesluit y Wet op de Ruimtelijke Ordening y Grondexploitatiewet Deelprogramma 5.4 Monumentenbeleid y Monumentenwet
Deelprogramma 6.1 Publieke dienstverlening y Besluit Burgerlijke stand y Besluit geslachtsnaamwijziging y Burgerlijk Wetboek (boek 1) y Internationale verdragen / overeenkomsten betreffende burgerlijke staat personen y Kiesbesluit y Kieswet y Paspoortuitvoeringsregeling Nederland
155
BIJLAGEN y y y y y y y
Wetgeving
Paspoortwet Rijkswet op het Nederlanderschap Wegenverkeerswet Wet conflictenrecht afstamming Wet conflictenrecht namen Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens Wet justitiële gegevens
Deelprogramma 6.2 Communicatie y Wet openbaarheid van bestuur y Wet Milieubeheer, Wet Ruimtelijke Ordening en dergelijke in verband met wettelijk verplichte bekendmakingen Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering y 1992: Gemeentewet y Collectieve arbeidsvoorwaardenregeling en uitwerkingsovereenkomst (CAR/UWO) Deelprogramma 7.2 Belastingen y 1959: Algemene wet inzake rijksbelastingen y 1964: Algemene termijnenwet y 1969: Kostenwet invordering rijksbelastingen y 1990: Invorderingswet 1990 y 1992: Algemene wet bestuursrecht y 1992: Gemeentewet y 1994: Wet waardering onroerende zaken
(laatstelijk gewijzigd 2005) (laatstelijk gewijzigd 1999) (laatstelijk gewijzigd 2004) (laatstelijk gewijzigd 2005) (laatstelijk gewijzigd 2005) (laatstelijk gewijzigd 2005) (laatstelijk gewijzigd 2005)
Deelprogramma 7.3 Financiën (laatstelijk gewijzigd 2005) y 1992: Gemeentewet y 1996: Financiële-verhoudingswet y 2000: Wet financiering decentrale overheden y 2003: Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Deelprogramma 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl y 1992: Gemeentewet y Algemene wet bestuursrecht y Wet gemeenschappelijke regelingen
(laatstelijk gewijzigd 2005)
156
BIJLAGEN
Personeelssterkte en personeelslasten
4.3 Personeelssterkte en personeelslasten Organisatie-eenheid
Aantal formatieplaatsen
Totaal salarissen en sociale lasten Werkelijk Begroot 2006 2007
Werkelijk 2006
Begroot 2007
Begroot 2008
15 0,89
15 0,89
15 0,89
77.000 54.126
79.400 69.800
80.900 69.600
3,25
3,25
3,25
220.433
250.700
256.400
19,14
19,14
19,14
351.559
399.900
406.900
1,00 1,00 0,00 23,16 16,69 27,42
1,00 1,00 0,00 26,01 22,69 32,52
1,00 1,00 6,64 25,90 23,24 39,63
87.201 74.874
93.400 76.600
1.103.683 822.168 1.384.069
1.286.300 1.098.500 1.592.500
93.300 75.700 307.600 1.320.600 1.146.800 1.966.500
9,67
10,53
0,00
512.713
540.200
0
78,94
93,75
97,41
3.984.708
4.687.500
4.910.500
30 1,00
30 1,00
34 1,00
109.502 138.196
111.200 81.200 p.m.
116.600 80.600 22.200
Subtotaal overig Subtotaal huidig personeel (7)
31,00 129,08
31,00 143,89
35,00 151,55
247.698
192.400
4.583.965
5.279.800
219.400 5.536.800
Voormalig personeel Subtotaal voormalig personeel
-
-
-
55.912 55.912
138.900 138.900
77.500 77.500
129,08
143,89
151,55
4.639.877
5.418.700
5.614.300
Raad (2) Griffie College van burgemeester en wethouders (3) Subtotaal Bestuur Secretaris Controller Veiligheidsbureau (4) afdeling Bedrijfsvoering afdeling Inwoners en Zorg afdeling Ruimte en Wonen (4) afdeling Veiligheid en Handhaving (4) Subtotaal ambtelijk apparaat (5)
Vrijwillige brandweer (2) Bijzondere groep Stelpost (6)
Totaal-generaal (8) (1) (2) (3) (4)
(5) (6) (7)
(8)
Begroot 2008 (1)
De salarislasten voor 2008 zijn geïndexeerd op basis van de werkelijke loonsom 2007 (en niet op basis van het begrote bedrag 2007). Hierdoor ontstaat een zuiverdere raming voor het begrotingsjaar 2008. Betreft niet aantal fte's, maar aantal personen. Voor wat betreft het aantal fte wordt de burgemeester gelijk gesteld aan 1 fte en de wethouders ieder 0,75 fte. In verband met het opheffen van de afdeling Veiligheid en Handhaving zijn de fte en de bijbehorende salarislasten grotendeels overgeheveld naar het nieuw opgericht Veiligheidsbureau. Een enkele fte is toegewezen aan de afdeling Ruimte en Wonen. De gemiddelde loonsom van het ambtelijke apparaat bedroeg voor 2007: € 50.000 en bedraagt voor 2008: € 50.410 (zie ook opmerking 1). De stijging in het aantal fte's van 93,75 naar 97,41 is van tijdelijke aard (t/m 2011). (raadsbesluit) Stelpost betreft looncomponenten voor beschikbaarheidregelingen. Volgens de programmabegroting 2007 bedroeg het aantal fte van het huidige personeel 144,72. Hierin zat een dubbeltelling van 1,39 fte in verband met de verschuiving van personen van de afdeling Ruimte en Wonen naar de afdeling Inwoners en Zorg (Publieksbalie) en was bij twee personen vergeten de formatie te vermelden van in totaal 0,56 fte. Het gecorrigeerde aantal fte komt dus uit op 144,72 -/- 1,39 + 0,56 = 143,89 fte. Op het totale personeelsbestand staat nog een taakstellende bezuiniging open van anderhalve fte. De taakstellende bezuiniging van één fte uit 2005 is gerealiseerd met het opheffen van de afdeling Veiligheid en Handhaving, waardoor de functie van manager V&H niet meer wordt ingevuld. Er staat nog een taakstellende bezuiniging van één fte uit 2006 open. Daarnaast is in de begroting 2006 aangegeven dat er een bezuiniging kan plaatsvinden van € 17.500 in verband met de invoering van de publieksbalie en hiermee het bundelen van taken. Dit betreft een halve fte bij de receptie. Omdat de publieksbalie feitelijk nog niet operationeel is, is deze bezuiniging nog niet gerealiseerd. De toename van 143,89 naar 151,55 fte (7,66 fte) betreft: - een toename van vier personen voor de vrijwillige brandweer (zie ook opmerking 2); - een tijdelijke toename van vier fte in verband met tijdelijke uitbreiding (t/m 2011) van de afdeling Ruimte en Wonen (projectbureau) (raadsbesluit) en; - een afname van 0,34 fte wegens overige mutaties in diverse functies.
157
BIJLAGEN
Overzicht investeringen en kapitaallasten
4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten Voor 2008 is een totaal investeringsstaat opgenomen. Vanaf de begroting 2009 wordt gewerkt met een meerjareninvesteringsschema, zodat u kunt zien in welk jaar er op begrotingsbasis investeringen plaatsvinden. (AW = aanschafwaarde, BW = boekwaarde)
Programma 1 Veiligheid en handhaving
Totaal 1 2 Woon- en leefomgeving
Totaal 2 3 Voorzieningen en sociale samenhang
Totaal 3
Indeling Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Kosten onderzoek en ontwikkeling Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (maatschappelijk nut) Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa (maatschappelijk nut) Overig Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Overig
AW 31-12-2008 136.000 1.242.816 1.056.791
BW 1-1-2008 136.000 1.172.608 826.930
BW 31-12-2008 136.000 1.127.554 749.011
Afschrijving
Rente
45.054 77.919
0 0
Kapitaallasten 0 45.054 77.919
12.945 2.448.553 50.387 335.765 308.503 364.692
5.178 2.140.716 48.440 313.446 194.086 319.909
2.589 2.015.154 42.232 288.446 182.152 308.010
2.589 125.562 6.207 25.000 11.934 11.899
0 0 0 0 12.875 0
2.589 125.562 6.207 25.000 24.809 11.899
1.260.340 66.554
1.026.874 63.391
977.912 57.749
48.962 5.642
0 0
48.962 5.642
413.500
413.500
385.933
27.567
0
27.567
1.238.717 32.519 4.070.978 53.753 14.588.493
1.076.675 27.641 3.483.962 36.907 10.796.366
1.021.729 26.015 3.290.179 36.907 10.357.918
54.946 1.626 193.783 0 438.448
0 0 12.875 0 0
54.946 1.626 206.658 0 438.448
202.227 142.514 378.847 15.365.834
191.646 54.400 176.264 11.255.582
171.835 46.877 157.402 10.770.940
19.810 7.523 18.862 484.642
0 0 0 0
19.810 7.523 18.862 484.642
158
BIJLAGEN
Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie Totaal 4 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling
Totaal 5 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering
Totaal 7 Eindtotaal
Overzicht investeringen en kapitaallasten
Indeling
Overige materiële vaste activa Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa (maatschappelijk nut) Overig Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa
AW 31-12-2008
BW 1-1-2008
BW 31-12-2008
Afschrijving
Rente
Kapitaallasten
35.000 35.000
35.000 35.000
31.500 31.500
3.500 3.500
0 0
3.500 3.500
3.452
2.416
2.071
345
0
345
32.500 6.150.434 6.186.386 164.715 8.501.850 96.611
32.500 4.830.041 4.864.957 164.715 7.358.487 53.028
26.000 4.689.279 4.717.351 164.715 7.064.188 34.650
6.500 140.762 147.607 0 294.299 18.378
0 291.217 291.217 0 0 0
6.500 431.979 438.824 0 294.299 18.378
1.130.430 147.479 10.041.084 38.147.835
1.130.430 15.999 8.722.659 30.502.875
1.007.569 0 8.271.122 29.096.245
122.861 15.999 451.536 1.406.630
0 0 0 304.092
122.861 15.999 451.536 1.710.722
Totaal kapitaallasten 2008 : € 1.710.722 Totaal kapitaallasten 2007 : € 1.667.478 Toename kapitaallasten :€ 43.244 (bij nieuw beleid naar boven afgerond op € 50.000)
159
BIJLAGEN
Reserves
4.5 Reserves Reserve Algemene reserves 9001000 Algemene reserve (geblokkeerd) 9001001 Algemene reserve (vrij besteedbaar) 9001002 Reserve algemeen weerstandsvermogen 9001500 Algemene reserve grondexploitatie 9001505 Weerstandsvermogen grondexploitatie Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves voor realiseren bepaald doel 9001510 Reserve dekking kredieten niet-grondexpl. 9002008 Huisvesting en onderwijs AZC-scholen 9002016 Jeugdbeleid 9002018 Vervanging stadhuis 9002030 Invoeringskosten Wmo 9002033 Vrijwilligers 9002501 Gerealiseerde opslag grote werken "De Stoof" 9003001 Afkoop woonwagencentra 9003024 Organisatieontwikkeling Bestemmingsreserves voor dekking van investeringen in bedrijfsmiddelen 9002001 Beheerplan vervanging brandweermaterieel 9002010 Beheerplan ICT 9002013 Nog te besteden investeringsbudgetten 9002017 Nieuwbouw Stadhuis 2007 9002021 Beheerplan vervanging inventarissen gemeenschapsaccommodaties 9002022 Beheerplan vervanging materieel buitendienst Bestemmingsreserve voor egalisatie van kosten 9002002 BTW-compensatiefonds 9002005 Egalisatiereserve Wmo 9002019 Stimulering deelnemers FPU lokaal niveau 9002025 Inkomensdeel Wet werk en bijstand (Wwb)
1-1-2007
bij
af
1-1-2008
11.801.043 1.213.026 1.000.000 257.345 1.000.000
44.985 222.066 21.400 802.240 41.723 39.566 430.296 22.282 19.290
11.801.043 1.213.026 1.000.000 257.345 1.000.000
af
0
-810.573 0
34.550
-5.460 -21.400 -41.700
2.270
-8.590
742.489 589.416 925.920 4.676.971 134.368
85.000 758.000
-59.000 -713.000
90.000
44.985 220.606 21.400 795.090 0 0 430.296 15.962 0
0
-1.460
34.550 0 0
-41.700 -41.723 -39.566
2.270 0
-8.590 -19.290
651.489 964.516 925.920 4.796.971 134.368
91.000 704.900
0 -1.080.000
0
-120.000
688.955
90.000
-19.290
759.665
413.312 241.801 180 519.857
0
-195.000
5.280
0
218.312 241.801 5.460 519.857
160
bij
-120.000
5.280
31-12-2008 11.801.043 402.453 1.000.000 257.345 1.000.000
44.985 175.621 0 787.940 0 0 430.296 9.642 0
768.489 634.416 925.920 4.556.971 134.368
-156.000
693.665
-195.000
23.312 241.801 10.740 519.857
BIJLAGEN
Reserve 9002027 Reconstructie algemeen (v/h Groenfonds) 9002031 Herziening beheerplannen *) 9003019 Scholing en activering t.b.v. klantmanagement 9003025 Opleidingsfonds 9003023 Gemeentelijk monumenten
Reserves
1-1-2007 260.638 1.000.000 57.545 60.985 25.000
bij 62.403
af 0
1-1-2008 323.041 1.000.000 57.545 60.985 25.000
bij 62.403
af -125.000
31-12-2008 260.444 1.000.000 57.545 60.985 25.000
*) Het raadsbesluit van 18 september betreffende de herziening van de reserves naar aanleiding van het vaststellen van de beheersplannen is in dit overzicht nog niet verwerkt.
161
BIJLAGEN
Voorzieningen
4.6 Voorzieningen Voorziening Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten 9002024 Liquidatiekosten voormalig Streekgewest 9003002 Voorziening FPU (N. Penninx) 9003015 Pensioenaanspraken wethouders 9003027 Escrow 50 gedeelte NWB 9003028 Escrow 50 gdeelte Loyalis 9003029 Escrow 10 ING 9003030 Schuldhulpverlening 9003031 Voorziening dubieuze debiteuren 9003032 Escrow FS Rente Plus Fond Europa 1-3 jaar 9003501 Voorziening bouwrijpmaken afgesloten complex exclusief BTW Op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten 9002004 Egalisatievoorziening arbeidsvoorwaarden personeel en opleiding 9002015 Scholing / vorming / training 9003502 Voorziening verliesgevende complexen 9003503 Voorziening voorzienbare risico's grondexploitatie
1-1-2007
91.173 12.000 192.651 383.078 932.423 253.167 -272 70.000 1.101.834 19.500
30.520
bij
af
21.000
0
5.450
-24.675
17.888 1.343.263 200.000
1-1-2008
91.173 12.000 213.651 383.078 932.423 253.167 -272 70.000 1.101.834 19.500
11.295
bij
af
91.173 12.000 234.651 383.078 932.423 253.167 -272 70.000 1.101834 19.500
21.000
5.450
31-12-2008
0
17.888 1.343.263 200.000
16.745 17.888 1.343.262 200.000
0
Kosten die een een volgend begrotingsjaar worden gemaakt. Mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren 9002009 Onderhoud huisvesting scholen
1.657.073
163.200
162
-18.471
1.801.802
167.000
-112.000
1.856.802
BIJLAGEN
Voorziening 9003003 Egalisatie afvlakking tarief reinigingsheffing 9003008 Vervanging en onderhoud riolering (rioolbeheersplan) 9003010 Onderhoud gemeentelijke gebouwen (gebouwennota) 9003012 Onderhoud openbare verlichting *) 9003013 Onderhoud wegen en fietspaden (wegennota) Onderhoud groen *) Civiele objecten en meubilair openbare ruimte *)
Voorzieningen
1-1-2007 209.978 5.146.275
bij
af
91.383
415.190 5.493 597.259
Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden 9003005 Inburgering oudkomers
0
9003014 Onderwijs achterstanden bestrijding 9003017 Sanering 70+ woningen 9003026 Voorziening werkdeel Wet werk- en bijstand
190.540 45.714 533.552
0
1-1-2008 209.978 5.237.658
91.383
235.400
0
650.590
184.000 247.000
0 0
189.493 844.259
190.540 45.714 533.552
bij
af
31-12-2008 209.978 5.329.041
236.600
-175.000
712.190
185.000 250.000
-477.000 -153.000
-102.507 941.259
112.000 33.000
-187.000 -51.000
-75.000 -18.000
190.540 45.714 533.552
*) Het raadsbesluit van 18 september betreffende de herziening van de reserves naar aanleiding van het vaststellen van de beheersplannen is in dit overzicht nog niet verwerkt.
163
BIJLAGEN
Leningen u/g en o/g
4.7 Leningen u/g en o/g Leningen o/g (opgenomen gelden = schulden): Interne order
9501000-207 9502000-91 9502001-92 9502002-93 9502003-94 9502005-97 9502006-98 9502007-206
Geleend van
Saldo per 31-122007
Bij
Aflossing
BNG NWB NWB NWB NWB BNG BNG BNG
542.073 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 192.078 130.270 1.525.231 7.135.465
0 0 0 0 0 0 0 0 0
5.816 0 0 0 0 2.244 1.385 32.995 42.440
Totaal
Saldo per 31-122008 536.257 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 189.834 128.885 1.492.236 7.093.025
Rente %
Rente 2006
5,78 5,095 5.36 5,41 4,41 5,03 5,50 5,87
31.950 103.608 28.961 57.421 48.977 9.871 7.305 93.089 381.182
Rente 2007 (begroot)
Rente 2008 (begroot)
31.650 103.608 28.961 57.421 48.977 9.769 7.237 91.361 378.984
31.332 103.608 28.961 57.421 48.977 9.661 7.165 89.531 376.656
Leningen u/g (uitgezette gelden gelden = bezittingen): Interne order
7344910-207
7344920-91 7344921-92 7344922-93 7344923-94 7344925-97 7344926-98 7344927-206
Totaal
Geleend aan
Saldo per 31-122007
Bij
Aflossing
Rente %
Rente 2006
Rente 2007
Rente 2008
5.456
Saldo per 31-122008 542.359
BNG *) (teruggeleend) Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland
542.359
0
5,82
32.183
31.883
31.565
2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 192.078 130.270 1.525.231 7.135.751
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 2.244 1.385 32.995 42.080
2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 189.834 128.885 1.492.236 7.099.127
5,095 5.36 5,41 4,41 5,03 5,50 5,87
103.608 28.961 57.421 48.977 9.871 7.305 93.089 381.415
103.608 28.961 57.421 48.977 9.769 7.237 91.361 379.217
103.608 28.961 57.421 48.977 9.661 7.165 89.531 376.889
*) omdat deze lening is teruggeleend tegen vier punten meer (betalen 5,78%, ontvangen 5,82%), ontvangen we gedurende de looptijd van de lening een klein rentevoordeel.
164
BIJLAGEN
Tarieven
4.8 Tarieven
Voorlopige tarieven 2008 in euro's Belasting Onroerende zaakbelastingen: - woningen eigenaar Onroerende zaakbelastingen: - niet-woningen gebruiker - niet-woningen eigenaar - niet-woningen totaal Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten excl. BTW Rioolrecht 3 3 opslag per m vanaf 450 m Hondenbelasting - 1e hond - 2e hond - 3e en volgende hond - kennel Lijkbezorgingsrechten - recht graf 20 jaar - verlengen recht graf 10 jaar - recht nis 20 jaar - verlengen recht nis 10 jaar - begraven in enkeldiep graf - begraven in dubbeldiep graf - bijzetten asbus of urn Marktgelden: - dagplaats - vaste plaats Leges
Vastgesteld tarief 2007
Stijging
Voorlopig tarief 2008
2,37
0,09
2,46
3,20 3,88 7,08 141,12 141,12 183,20 0,23
0,13 0,16 0,28 0 *) 0 *) 7,36 0,01
3,33 4,04 7,36 141,12 141,12 183,20 0,24
45,96 68,88 91,92 152,88
1,80 2,76 3,72 6,12
47,76 71,64 95,64 159,00
1.975,00 987,50 1.185,00 592,50 755,00 840,00 420,00
80,00 40,00 45,00 22,50 30,00 35,00 17,50
2.055,00 1.027,50 1.230,00 615,00 785,00 875,00 437,50
0,41 4,72 divers
0,02 0,19 conform kostprijs en tariefonderzoek 2004
0,43 4,91 divers
*) Eventuele tariefstijgingen kunnen opgevangen worden met de voorziening afvlakking tarief reinigingsheffingen.
165
BIJLAGEN
Algemene uitkering
4.9 Algemene uitkering Onderstaande berekening is afgeleid van de uitkomsten ten behoeve van het begrotingsjaar 2008 zoals gesteld in de junicirculaire gemeentefonds van 29 juni 2007. Als er aan de hand van de septembercirculaire zich wijzigingen voordoen, wordt dit aan u voorgelegd middels een nagekomen begrotingswijziging.
Nr. Verdeelmaatstaf Eigen inkomsten 1 waarde woningen E (vanaf 2006) waarde niet-woningen G (vanaf 2006) waarde waarde niet-woningen E (vanaf 2006) waardestijging woningen t.o.v. vorig jaar waardestijging niet-woningen t.o.v. vorig jaar 1a 1b 1c
OZB (woning eigenaar, eenheden van € 2.500) OZB (niet-woning gebruiker, eenheden van € 2.500) OZB (niet-woning eigenaar, eenheden van € 2.500)
Sociaal 2 3 4 5 5a 2a 7a 7b 8 8a 8b 11 12
Inwoners Inwoners * bodemfactor buitengebied Inwoners < 20 jaar Inwoners > 64 jaar Inwoners > 74 en < 85 jaar Eénouder huishoudens Lage inkomens (vanaf 2006) Lage inkomens met drempel (vanaf 2006) Bijstandsontvangers Abw schaalnadeel (vanaf 2006) Abw schaalvoordeel (vanaf 2006) Uitkeringsontvangers Minderheden
Functie 13 14 15b 15d 15e
Klantenpotentieel lokaal Klantenpotentieel regionaal Extra groei leerlingen VO Leerlingen (V)SO (vanaf 2006) Leerlingen VO (vanaf 2006)
Fysiek 16 18 19 21 22 23 24 25 27a 28
Land Land * bodemfactor gemeente Binnenwater Oppervlak bebouwing Oppervlak bebouwing woonkern * bodemfactor woonkern Oppervlak bebouwing buitengebied * bodemfactor buitengebied Woonruimten Woonruimten * bodemfactor woonkernen Historische kernen (< 40 ha) Historische waterwegen
166
Bedrag per eenheid
Aantal
Opbrengst
1.141.974.000 193.066.000 193.066.000 4% 1%
80% 70% 70%
365.432 54.058 54.058
-2,25 -2,40 -2,98
-822.221 -129.740 -161.094
12.820 12.820 3.208 1.667 523 241 1.363 806 131 0,27235 69,50660 1.073 175
128,63 0,00 218,53 80,37 26,67 141,27 87,99 353,52 1.342,84 114.600,79 3.790,28 107,15 295,32
1.649.037 0 701.044 133.977 13.948 34.046 119.930 284.937 175.912 31.211 263.449 114.972 51.681
11.720 3.750 189,7 377,14 726,40
51,19 15,29 221,81 313,84 418,69
599.947 57.338 42.077 118.362 304.136
2.721 2.721 82 77
31,05 26,10 36,78 472,35
84.487 71.018 3.016 36.371
50,5
3.257,03
164.480
27 5.570 5.625,7 8 2.950
1.619,57 165,90 26,46 3.167,51 14,71
43.728 924.063 148.856 25.340 43.395
BIJLAGEN
Nr. 31 31a 32 34 35 36 37 38
Algemene uitkering
Verdeelmaatstaf Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV a) Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV b) Omgevingsadressendichtheid (OAD) Oeverlengte * bodemfactor gemeente Oeverlengte * bodemfactor gemeente * dichtheidsfactor Meerkernigheid Meerkernigheid * bodemfactor buitengebied Bedrijfsvestigingen
Vast bedrag 39 Vast bedrag
Bedrag per eenheid Aantal Opbrengst 0,000170922 17.656.399,71 3.018 0,000087526 11.059.052,24 968 3.169,33 62,53 198.178 503 6,76 3.400 2.300,55655 3 3 565
3,46 8.890,17 14.688,30 103,18
7.960 26.671 44.065 58.297
1
240.711,22
240.711
Overgangsregime Suppletie-uitkering ivm aanpassing verdeelstelsel (2008-2010) Suppletie-uitkering ivm afschaffing OZB woningen 47b Gebruikers Correctiebedrag VHROSV (t/m 2011) (zie specificatie) 48 Rioleringen
-112.746 15.710 -11.942 47.950
Diverse uitkeringen Integratie-uitkering WUW-middelen gemeentefonds 51 (t/m 2018) Integratie-uitkering bibliotheken Integratie-uitkering WMO *) De Pater-van der Meer Uitkeringsfactor Uitkeringsfactor
21.631 14.640 1.030.790 17.059
1,444
Recapitulatie Basis Uitkeringsfactor Subtotaal Af: eigen opbrengsten Bij: overgangsregime
x
6.824.027 1,444 9.853.895 -1.113.056 -61.028
Subtotaal algemene uitkering Bij: diverse uitkeringen (integratie-uitkeringen)
8.679.810 1.084.120
Totaal-generaal
9.763.930
167
BIJLAGEN
Subsidierelaties
4.10 Subsidierelaties ID 3 4 16 17 18 19
Organisatie Badmintonclub Grave Basketbalvereniging Grave Carnavalsvereniging de Ezels Carnavalsvereniging de Pieperknallers Carnavalsvereniging de Zandkruiers Carnavalsvereniging Pothuusburg
20 Chr. Gemengde Zangvereniging “Cantate Deo” 22 De Bosrakkers 25 EHBO-vereniging 30 Gemengde Zangvereniging Grave 35 Harmonie Meer Vreugd Gassel 36 40 43 45 47 48 49 52 53 54 55 56 57
Harmonie Stad Grave Stichting Hobbyclub Velp I.V.N.-afdeling Grave Jeugdvereniging "Uutdekluute" VOS (Vrouwen Ontspannen Samen) K.V.O. Escharen Vrouwen Velp Actief (incl. werkgroep Internationale Vrouwendag) KBO Escharen KBO Gassel KBO Grave KBO Velp Comité Intocht St. Nicolaas Grave (zie nummer 79) Comité Kinderfolklore (zie nummer 79)
60 Muzikaal Jeugdwerk Drummako Gassel 61 Muziekvereniging Eendracht Escharen
Beleidsregel Sport 2007 Sport 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs 2007 Jeugd en Jongeren 2007 Zorg en Gehandicapten 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs 2007 Jeugd en Jongeren 2007 Vorming, Educatie en Media 2007 Jeugd en Jongeren 2007 Vorming, Educatie en Media 2007 Vorming, Educatie en Media 2007 Vorming, Educatie en Media 2007 Ouderen 2007 Ouderen 2007 Ouderen 2007 Ouderen 2007 Cultuur 2007 Jeugd en Jongeren 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs 2007 Kunstzinnige vorming en Kunstbeoefening door amateurs
168
Subsidie 2008 2.099 1.900 350 350 350 1.200 415 2.124 255 590 6.291 6.895 215 2.005 721 0 465 1.160 505 700 2.000 735 0 0 0 4.306
BIJLAGEN
65 69 82 83 86 88 89 91 93 103 109 113 114 24 66 79 42 128 129 999
Oranjekomité Gassel (zie nummer 42) Passage afdeling Grave Schuttersgilde St. Jan Scouting Grave (Mgr. De la Geneste) Gymvereniging Atletica Sint Antonius Abt Gilde Escharen Sint Nicolaas- en Koninginnedagcomité Velp (zie nummer 128) Stichting Graeft Voort Stichting Kunst in ‘t Kerkje Tafeltennisvereniging D.N.W. VIGM (Ver. Integratie Gehand. in de Maatschappij) Volleybalvereniging Dynamo Vrijwillige Hulpdienst Grave Toneelgroep Velp Oranje Comité Grave Stad (zie nummer 79) Stichting Folkloristische Kinderactiviteiten Grave Stichting Folkloristische Kinderactiviteiten Gassel Stichting Folkloristische Kinderactiviteiten Velp Stichting Folkloristische Kinderactiviteiten Escharen Buffer
Subsidierelaties
2007 Cultuur 2007 Vorming, Educatie en Media 2007 Cultuur 2007 Jeugd en Jongeren 2007 Sport 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Sport 2007 Zorg en Gehandicapten 2007 Sport 2007 Zorg en Gehandicapten 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007 Cultuur 2007
Totaal
0 150 935 5.385 0 0 0 3.260 2.600 1.465 1.460 4.160 750 550 0 1.903 903 958 892 5.360
66.362
169
BIJLAGEN
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
4.11 Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten Programma (programmabegroting) 1 Veiligheid en handhaving
Beleidsproduct (productenraming) Brandweer
Integrale handhaving
Openbare orde en veiligheid
2 Woon- en leefomgeving
Beheer openbare ruimte
Verkeer
Beheersproduct (budgetbegroting) 622001 Preventie en pro-actie 622002 Repressie 622003 Preparatie 622004 Brandweerkazerne 622005 Jeugdbrandweer 632601 Juridische aangelegenheden 632901 Honden en zwerfdieren 663001 Handhaving Alg. Plaatselijke Verordening 663002 Handhaving milieu 663003 Handhaving bouwen en wonen 663004 Handhaving overig 632001 Rampenbestrijding 632002 Integraal veiligheidsbeleid 632004 Huisuitzettingen 632005 Bewaakte fietsenstalling 632006 Gemeentelijke opsporingsambtenaar 632007 Politiezorg 632401 Vergunningen 642501 Beleidsplannen groen 642504 Bossen 642505 Bomen 642506 Parken en plantsoenen 642507 Speeltuinen, -weiden en trapveldjes 642510 Volière / dierenparken 642301 Beleidsplannen algemeen (infra) 642304 Wegen 642305 Bermen 642306 Bruggen 642307 Verlichting 642308 Binnenhavens en waterwegen
170
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming)
Volkshuisvesting
Wijk- en buurtbeheer
Water Reconstructie 3 Voorzieningen en sociale samenhang
Doelgroepenbeleid
Beheersproduct (budgetbegroting) 642309 Watergangen en sloten 642310 Gladheidsbestrijding 642311 Gemeentereiniging 642312 Straatmeubilair 642314 Vandalisme 642401 Verkeersbeleid 642402 Parkeren 642403 Verkeersmeubilair 642404 Collectief Vraagafhankelijk Vervoer 642405 Verkeersregelinstallaties (VRI) 645201 Beleid en uitvoering (volksh.v.) 645202 Toezicht woningcorporatie 645602 Beheer woonwagencentrum 632003 Wijk- en dorpsbeheer 643003 Gemeenschapsaccommodaties 657901 Gemeenschapsaccommodaties 642712 Water 642512 Reconstructie 654001 Bijzondere bijstand 654002 Bijstandsbesluit zelfstandigen (BBZ) 654003 IOAW 654004 IOAZ 654005 Sociale recherche 654501 Wet werk en bijstand inkomensdeel (alg.) 654502 Algemeen inkomensdeel onder 65 654503 Algemeen inkomensdeel 65 en boven 654504 Langdurigheidstoeslag 658001 Emancipatie 658002 Ontwikkelingswerk 658202 Ouderenzorg in Grave 658301 Lokaal jeugdbeleid 658302 Regionaal jeugdbeleid
171
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming) Gezondheidszorg
Kunst en cultuur (STR)
Onderwijs en educatie
Sociale zaken
Beheersproduct (budgetbegroting) 658501 Lokaal vrijwilligersbeleid 642801 Beheer begraafplaatsen 658101 Algemene gezondheidszorg 658102 Lokaal gezondheidsbeleid 658103 Thuiszorg 658104 Verslavingszorg/maatschappelijke opvang 658105 Openbare geestelijke gezondheidszorg 658107 GGD (gemeenschapp. gezondheidsdienst) 658108 Slachtofferhulp 658110 Regionale Ambulance Voorziening (RAV) 658401 Gehandicaptenzorg beleid 658403 Platform personen met functiebeperking 657702 Kunst en cultuur 658601 De bibliotheek 658901 Lokale omroep 657001 Bestuur en beheer (openb. onderw.) 657101 Uitbreiding scholen 657102 Onderhoud scholen 657103 Schademeldingen scholen 657202 Leerlingenvervoer 657203 Lokaal onderwijsbeleid 657204 Onderwijsachterstandenbestrijding 657205 Onderwijsbegeleiding 657206 Overige voorzieningen 657301 Volwasseneneducatie 657302 Leerplicht 654101 Overig beleid (ink.voorz.) 654104 Bijdrageregeling deeln. maatsch. verkeer 654105 Schuldhulpverlening 654201 Wet sociale werkvoorziening (WSW) 654303 Vluchtelingenwerk 654304 Inburgering 654601 Wet werk en bijstand werkdeel (algemeen)
172
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming)
Sport Welzijn en zorg Wet maatschapp. onderst. (v/h WVG)
4 Economische aangelegenheden, Economische zaken en toerisme en recreatie werkgelegenheid
Toerisme en recreatie
5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling
Grondzaken Milieu
Beheersproduct (budgetbegroting) 654602 Reïntegratie activiteiten (voormalig) 654603 WIW-banen (voormalig) 654604 I/D-banen (voormalig) 657401 Asielzoekerscentrum 657501 Maatschappelijk werk 657801 Wet Kinderopvang 657803 Peuterspeelzalen 643002 Buitensportaccommodaties 658801 Sportbeleid 657601 Subsidiebeleid 658109 Kerngroep wonen, welzijn en zorg 654401 Wet Voorziening Gehandicapten (algemeen) 654402 Vervoersvoorzieningen 654403 Rolstoelvoorzieningen 654404 Woonvoorzieningen 654405 Bezwaar en beroep (gehand.) 654801 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (alg) 632301 Straatmarkten 632302 Standplaatsen 643001 Gemeentegronden en -schuren 645301 Economische Zaken 645601 Gemeentelijke eigendommen 642601 Volksfeesten (inclusief kermis) 642603 Recreatieve routes 645302 Recreatie en toerisme 645501 Beleid en uitvoering (grondexpl.) 645502 Grondexploitatie 642101 Milieubeleid en -plannen 642102 Vergunningverlening 642103 Geluidshinder 642104 Bodem
173
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming)
Monumentenzorg Ruimtelijke ontwikkeling
6. Publieke dienstverlening en communicatie
Burgerjaarverslag Burgerzaken / Publieksbalie
Beheersproduct (budgetbegroting) 642105 Afval 642106 Bedrijfsinterne milieuzorg 642108 Klimaatbeleid 642109 Milieuvoorlichting 642110 Lokale agenda 21 642111 Ontsmetting en ongediertebestrijding 642112 Oud papier 642113 (Milieu in de ) leefomgeving 642701 Rioolbeheer 645001 Beleid en uitvoering (mon.) 645002 Monumentenvergunningen 642901 Kadastrale plannen 642902 Geografisch informatiesysteem (GIS) 642903 Vervaardigen kaartmateriaal 642904 Grootschalige basiskaart 645101 Bestemmingsplannen 645102 Vrijstellingsprocedures 645103 Beleid en uitvoering (ro) 645104 Handhaving ruimtelijke ontwikkeling 645401 Bouwvergunningen 645402 Sloopvergunningen 645404 Beleid en uitvoering (bouwen) 645503 Niet-grondexploitatie 611005 Burgerjaarverslag 652001 Gemeentelijke basisadministratie (GBA) 652002 Burgerlijke Stand 652003 Verkiezingen 652004 Naamswijzigingen 652005 Naturalisaties 652101 Reisdocumenten 652102 Rijbewijzen 652103 Overige documenten
174
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming) Voorlichting en representatie
7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering
Beleidscoördinatie en integriteit
Controlling en bedrijfsvoering
Financieel beleid en beheer
Beheersproduct (budgetbegroting) 654103 Afgifte Bewijs van Inkomen en Vermogen 632101 Communicatie en voorlichting 632103 Recepties en ontvangsten 632701 Ontvangsten en kabinetszaken 632802 Overige samenwerkingen 611001 Gemeenteraad 611002 College van b&w 611006 Commissie bezwaarschriften 611007 Griffie 534106 Ontwikkeling BPW 534107 BTW Compensatiefonds 534108 Adm. organisatie / Interne controle 534109 Consulentschap 534201 Financiële administratie 534302 Verzekeringen 534701 Kostenplaats kapitaallasten 536001 Kostenplaats huisvesting 536101 Inkomende post 536102 Uitgaande post 536103 Archief 536104 Receptie 536105 Bode 536106 Beheer kantoorartikelen 536107 Keuken 538001 Management Team 538002 Interne organisatie 542001 Kostenplaats beheer materieel (tractie) 615001 Budget onderuitputting 634407 Saldo kostenplaatsen 534101 Begroting 534102 Jaarrekening 534105 Management- en bestuursrapportages
175
BIJLAGEN
Programma (programmabegroting)
Relatie programma's - beleidsproducten - beheersproducten
Beleidsproduct (productenraming)
Informatisering en automatisering Personeel
a Algemene dekkingsmiddelen en bedrag onvoorzien
Financieel beleid en beheer
r Mutaties reserves
Financieel beleid en beheer
s Saldi-rekeningen (administratief)
Financieel beleid en beheer
Beheersproduct (budgetbegroting) 632202 Precariobelasting 634101 Adm. sluitrekening Planning & Control 634402 Leningen en beleggingen 634502 Waardebeschikking 634602 Heffen 634606 Invorderen 534001 Beheer ICT 515001 Beleidsontwikkeling en advisering 515002 Managementondersteuning 515003 Rechtspositie 515004 Personeelsbeheer 515005 Arbeidsomstandigheden 515006 Personeelsbegeleiding 515008 Werving en selectie 515009 Ondernemingsraad / Georganiseerd overleg 599010 Kostenplaats gemeentesecretaris 599020 Kostenplaats Veiligheidsbureau 599030 Kostenplaats afdeling Bedrijfsvoering 599040 Kostenplaats afdeling Ruimte en Wonen 599050 Kostenplaats afdeling Inwoners en Zorg 599060 Kpl. afdeling Veiligheid en Handhaving 599070 Kostenplaats Controller 599942 Kpl. cluster Beheer en Milieu Buiten 634405 Algemene middelen 634406 Budget incidenteel 698001 Mutaties reserves (winstbestemming) 698099 Mut. res. algemeen (onvoorz./incident.) 697001 Saldo voor winstbestemming 699001 Saldo na winstbestemming
176
BIJLAGEN
Niet gehaalde financiële ontwikkelingen
4.12 Niet gehaalde financiële ontwikkelingen In dit overzicht is een aantal posten vermeld, waarvan wij hebben besloten deze niet mee te nemen in het begrotingssaldo. Veel van deze posten zijn opgegeven bij de burap 2007 en hadden de intentie om structureel door te werken naar 2008 en volgende jaren. Gezien de beperkte financiële ruimte die we hebben, moeten we keuzes maken. Op voorhand hebben wij besloten om onderstaande budgetten niet structureel in het begrotingssaldo te verwerken. Uiteraard staat het u geheel vrij om uit deze lijst posten te benoemen waarvan u vindt dat deze wél in het begrotingssaldo thuishoren. U kunt hierbij het reeds voorgestelde beleid in de begroting omruilen tegen onderstaande posten. Deze posten zijn ook vermeld op het ''Overzicht nieuw beleid 2008', dat u in de voorbereidende vergadering van 13 september 2007 heeft behandeld.
Nr. 1 5 7
Omschrijving
Bedrag
Programma 1 Kapitaallasten nieuwbouw brandweerkazerne Diverse posten burap 2007
25.270 374.479
Hogere kosten voor gas, water en electra in nieuwe brandweerkazerne
5.340
31
Programma 2 Kapitaallasten fase 8 Duurzaam Veilig
34
Verhoging bijdrage KCV
56
Programma 3 Bijstelling subsidie Peuterspeelzalen
78 84
Maatschappelijk werk Bibliotheek
135
Integratiesubsidie Filmcafé
-
Programma 4 -
136 140
Programma 5 Bijdrage afvalinzameling Bijdrage RMB
168
Programma 6 Diverse kleinere correcties
196
Programma 7 Bijdrage BHIC
6.575
201
Wachtgeldverplichtingen b&w
5.700
202
Bezuiniging gemeenteraad
5.000
2.600 54.386
5.000
22.540 6.000 6.500
-
177
Reden niet Dubbel, zit al in mutatie kapitaallasten Over deze posten is reeds discussie gevoerd Gezien de onzekerheid, eerst opvangen binnen bestaande budgetten.
Gezien de werkvoorraad uitvoering één jaar doorschuiven Dit budget is naar beneden bijgesteld.
Betreft intrekking pre-prioriteit, omdat de hoogte van de subsidie afzonderlijk bij de burap is vermeld. Overgeheveld naar incidenteel Bedrag kan voor vijf jaren naar beneden bijgesteld worden. Filmcafé moet op termijn selfsupporting zijn
-
35.390 211
Budget is later aangeraamd Klein buffer laten staan
930
Oplossen binnen bestaande budgetten. De bijdrage wordt op een andere post juist geraamd Deze post is al aanwezig bij de salarisstaat en kan hier komen te vervallen . Bezuiniging ongedaan maken, omdat het budget uit twee componenten bestaat.
BIJLAGEN
205 206 207 208 212 / 213
Niet gehaalde financiële ontwikkelingen
Klein budget voor diverse "kleine dingen" Budget voor uitvoering sociaal statuut Uitbreiding van 0,5 fte ten behoeve van juridische control Salarislasten voor functie Veiligheidsbureau Staat van salarissen
1.000 30.000 35.000 13.400 133.400
281
Incidenteel Subsidie basisschoolleerlingen in verband met uittreding Meander. Realisatie Accommodatieplan
10.000
287
Wabo
60.000
297/298
Uren t.b.v. afdeling Ruimte en Wonen
98.000
299
Budget voor SETA
50.000
278
30.000
178
Kleine uitgaven voldoen uit bestaande budgetten. Dit is momenteel niet aan de orde. Taken worden uitgevoerd binnen bestaande formatie. De last kan verminderd worden van € 63.400 naar € 50.000 Betreft bijstelling voorlopige raming, inclusief een correctie op de reeds gerealiseerde bezuiniging.
Reeds vermeld bij ander (deel)programma. Eerst discussie / besluitvorming in b&w Budget pas eventueel nodig na uitkomsten van werkgroep In verband met tijdelijke uitbreiding fte's kan dit budget komen te vervallen. Op meerdere plaatsen is al budget aangevraagd.
BIJLAGEN
Structuur begrotingen
4.13 Structuur begrotingen Strategisch niveau / lange termijn (Grave 2020) Wat
Wie
Hoe
Bevoegdheden
RAAD
INITIËREND / BESLUITVORMEND
VISIE/MISSIE/POLITIEKE AGENDA
PROGRAMMABEGROTING * COLLEGE
(Programma's)
UITVOEREND / ADVISEREND
Focus: Richting. Interventie op: Koers Bestuursrapportage (burap) het college legt tussentijds
Programmaverantwoording het college legt achteraf
verantwoording af aan de raad
verantwoording af aan de raad
Tactisch niveau / middellange termijn (vier jaren) Wat
Wie
Hoe
Bevoegdheden
COLLEGE
INITIËREND / BESLUITVORMEND
BESTUURSAKKOORD
PRODUCTENRAMING MANAGEMENT
(Beleidsproducten)
UITVOEREND / ADVISEREND
Focus: Inrichting. Interventie op: Organisatie Managementrapportage (marap) het management legt tussentijds
Productenrealisatie het management legt achteraf
verantwoording af aan het college
verantwoording af aan het college
Operationeel niveau / korte termijn (begrotingsjaar) Wat
Wie
Hoe
MANAGEMENT
Bevoegdheden INITIËREND / BESLUITVORMEND
AFDELINGSPLANNEN
BUDGETBEGROTING MEDEWERKERS
(Beheersproducten)
Focus: Verrichting. Interventie op: Proces
* Formele kaders programmabegroting: BBV, Gemeentewet en Financiële verordening gemeente Grave 2006.
179
UITVOEREND / ADVISEREND
BIJLAGEN
Afkortingenlijst
4.14 Afkortingenlijst Afkorting Organisatorisch Afd. BV cluster BMB cluster BUZ cluster BWZ cluster CBO cluster CCT cluster FBB cluster HV cluster IZ/ICT cluster MIL cluster PB cluster PJB cluster PZ cluster ROW cluster SZ cluster WO cluster WZB CT I&Z R&W VB
Omschrijving Afdeling (afdeling) BedrijfsVoering cluster Beheer en Milieu Buiten cluster BUrgerZaken cluster BouWZaken cluster Communicatie en BestuursOndersteuning cluster Civiele techniek en CultuurTechniek cluster Financieel Beleid en Beheer cluster HandhaVing cluster Interne Zaken / Informatie- en CommunicatieTechnologie cluster MILieu cluster Publieksbalie Projectbureau cluster PersoneelsZaken cluster Ruimtelijke OntWikkeling cluster Sociale Zaken cluster Welzijn en Onderwijs cluster Woz en Belastingen Controller (afdeling) Inwoners en Zorg (afdeling) Ruimte en Wonen Veiligheidsbureau
Politieke partijen 3DP CDA LPG PvdA SP VVD
3 DorpenPartij Christen Democratisch Appèl Lokale Partij Grave Partij van de Arbeid Socialistische partij de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Overig (Wet) woz ABW ASHG AWBZ AZC b&w BBP BBV BCF BHIC BNG BTW burap BV ECB EVZ Fin. FPU fte Fvw GBA GGD GRP
(Wet) waardering onroerende zaken Algemene BijstandsWet Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten AsielZoekersCentrum (college van) burgemeester en wethouders Bruto Binnenlands Product Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Btw CompensatieFonds Brabants Historisch InformatieCentrum Bank Nederlandse Gemeenten Belasting Toegevoegde Waarde bestuursrapportage Besloten Vennootschap Europese Centrale Bank Ecologische Verbindingszone Financieel / Financiële Flexibele PensioenUittreding fulltimerequivalent Financiële verhoudingswet Gemeentelijke bevolkingsadministratie Gemeenschappelijke GezondheidsDienst Gemeentelijk RioleringsPlan
180
24 54 36 132 143 35 100 6 96 86 118 86 87 114 119 74 98 87 87 104 79 144 101
BIJLAGEN
HVGG ICT / ict incl. IOAW IOAZ IV-plan KCV LOG LvC m.b.t. marap MT / mt NRE NV OGGZ OV-reizigers ozb PIOFHA pm RMC ROC SETA t.b.v. t/m TROP VHROSV VNG VVV VWS Wabo WKPB Wmo / wmo Wro WSW / Wsw WVG WWB / Wwb
Afkortingenlijst
HorecaVereniging gemeente Grave 64 Informatie- en CommunicatieTechnologie 9 inclusief 86 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers 54 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen 54 Integraal Veiligheidsplan 36 Kleinschalig Collectief Vervoer 132 Landbouw Ontwikkelingsgebied Graspeel 41 Land van Cuijk 34 met betrekking tot 11 managementrapportage 179 managementteam 8 Nutsbedrijven Regio Eindhoven 134 Naamloze Vennootschap 133 Openbare Geestelijke GezondheidsZorg 26 Openbaar Vervoer-reizigers 132 onroerende zaakbelastingen 90 Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering 23 pro memorie (ter herinnering) 116 Regionaal Maatschappelijk Centrum 49 Regionaal Opleidingen Centrum 55 Samen en Toch Apart 13 ten behoeve van 58 tot en met 58 Toeristisch Recreatief OntwikkelingsPlan 20 VolksHuisvesting, Ruimtelijke Ordening en StadsVernieuwing 167 Vereniging van Nederlandse Gemeenten 51 Vereniging Voor Vreemdelingenverkeer 20 (ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport 49 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 21 Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen 112 Wet maatschappelijke ondersteuning 13 Wet op de ruimtelijke ordening 21 Wet sociale werkvoorziening 52 Wet Voorziening Gehandicapten 173 Wet werk en bijstand 54
181
BIJLAGEN
Begrippenlijst
4.15 Begrippenlijst Begrip Toelichting Adoptiegemeente
Uit het oogpunt van efficiency wordt de begroting en de jaarrekening van een gemeenschappelijke regeling voorzien van een advies door één of twee gemeenten, de adoptiegemeenten. Dit advies wordt vervolgens doorgegeven aan de overige betrokkenen van de gemeenschappelijke regeling. Hiermee wordt voorkomen dat elke gemeente voor zich een (gelijkluidend) advies moet opstellen.
Algemene uitkering
Jaarlijkse uitkering uit het gemeentefonds (= fonds op de rijksbegroting) om de algemene taken te vervullen (minimaal op het wettelijke niveau) en om het bestuurlijk en ambtelijk apparaat in stand te houden. De besteding is vrij. Er hoeft geen verantwoording afgelegd te worden aan het rijk over de besteding.
Emu-saldo
Het emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen).
fte
Fulltimer-equivalent(en). Eén fte is één medewerker (m/v) met een voltijds-dienstbetrekking van 36 uren per week. Een persoon die bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, is gelijk aan 24/36 = 0,67 fte.
Gemeenschappelijke regeling
Een gemeenschappelijke regeling is een samenwerkingsvorm tussen bestuursorganen van provincies, gemeenten en/of waterschappen die beheerst wordt door de Wet gemeenschappelijke regelingen. Het rijk kan ook aan een gemeenschappelijke regeling deelnemen, evenals andere openbare lichamen als zij daartoe bevoegd zijn. 104
Integratie-uitkering
Dit is een aparte geldstroom binnen het gemeentefonds (zie bij Algemene uitkering) met een eigen verdeelsystematiek. De reden hiervoor kan zijn dat het om gelden gaat, die niet in de verdeelsystematiek van de algemene uitkering passen, zonder dat er onrechtvaardige herverdeeleffecten optreden. Meestal loopt een integratie-uitkering enkele jaren. In sommige gevallen langer, bijvoorbeeld de Wmo met een looptijd van vooralsnog twintig jaren.
Reserve
Deel van het eigen vermogen benodigd voor de (administratieve) financiering van bijvoorbeeld de vaste activa (bezittingen). Als er een specifieke bestemming op rust, spreken we van de bestemmingsreserve. Een reserve is niet gelijk aan fysiek geld (liquide middelen / beleggingen).
Voorziening
Een voorziening is een gedeelte van het vreemd vermogen dat nodig is als afdekking van voorzienbare en kwantificeerbare risico's of aangegane verplichtingen.
182
BIJLAGEN
183
BIJLAGEN
AANTEKENINGEN
184
COLOFON
Colofon Uitgave
Gemeente Grave
Postadres
Hofplein 1 Postbus 7 5360 AA GRAVE www.grave.nl [email protected]
Productie z/w
Gemeente Grave www.grave.nl oplage 60 stuks
September 2007
185
186
BESLUIT
RAADSBESLUIT Onderwerp: Programmabegroting 2008
DE RAAD VAN DE GEMEENTE GRAVE;
gelezen de aanbiedingsbrief van burgemeester en wethouders in deze programmabegroting van 25 september 2007,
BESLUIT: Vast te stellen: - de programmabegroting 2008 (exclusief meerjarenplanning); Te voeren: - een (kern)takendiscussie begin 2008 in het kader van het project 'Grave 2020'. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 6 november 2007.
De raad voornoemd, de griffier J.A.M.Roelofs
de voorzitter, W.J.G.Delissen-van Tongerlo
187
Einde
188
