VOOR MANTELZORGERS EN VRIJWILLIGERS. Scholingsinstituut informele zorg CURSUSBOEKJE 2011

VOOR MANTELZORGERS EN VRIJWILLIGERS

Scholingsinstituut ‘informele zorg’

CURSUSBOEKJE 2011

‘Samen leren is leuk’

1

Inhoud Inleiding

3

Cursussen voor mantelzorgers

De Zorg de Baas

4

Koffieochtenden voor ex-mantelzorgers

5

Themabijeenkomsten

6

Cursussen voor vrijwilligers

Basiscursus

7

Gespreksvoering

9

Themabijeenkomsten

10

Cursussen voor mantelzorgers en vrijwilligers

Computercursus

11

Themabijeenkomsten

13

Workshops

15

VIT Oost-Gelderland

17

2

Inleiding Voor u ligt het nieuwe cursusboekje van het VIT Scholingsinstituut ‘informele zorg’. In dit boekje vindt u de cursussen, themabijeenkomsten en workshops die wij in 2011 voor vrijwilligers en mantelzorgers organiseren.

In de themabijeenkomsten voor vrijwilligers en mantelzorgers wordt inhoudelijke informatie gegeven over een bepaald thema of ziektebeeld. De themabijeenkomsten worden verspreid over het jaar aangeboden. Op het aanmeldingsformulier vindt u de bijeenkomsten die in de eerste helft van 2011 zijn gepland.

Met het aanbieden van cursussen en trainingen willen wij mantelzorgers ondersteunen bij hun zorgtaak, door hen inzicht te geven in

De workshops voor vrijwilligers en mantelzorgers zijn bijeenkomsten

hun situatie en handvatten te bieden om hiermee om te gaan. Daar-

waarin één aspect van een thema verder wordt uitgediept, kennis

naast wordt hen tijdens themabijeenkomsten informatie over rele-

over een specifiek onderwerp wordt gegeven of een praktische

vante onderwerpen aangereikt.

workshop wordt aangeboden.

Nieuwe vrijwilligers worden voorbereid op hun werk en bestaande

Voor alle cursussen, themabijeenkomsten en workshops in dit boekje

vrijwilligers hebben de mogelijkheid zich via themabijeenkomsten en

geldt dat wij deze op verzoek ook op locatie kunnen aanbieden op

workshops verder te scholen.

een datum en tijdstip naar wens. Voor een bijeenkomst op locatie

Voor 2011 is de opzet en inhoud van een aantal cursussen en

geldt een minimum aantal van tien deelnemers.

themabijeenkomsten veranderd. De basiscursus voor vrijwilligers bestaat nu uit drie bijeenkomsten waarin het werken als vrijwilliger cen-

Ook voor 2011 geldt: ‘samen leren is leuk’.

traal staat. Naast vrijwilligers van de bij de VIT Oost-Gelderland aangesloten

vrijwillige

thuiszorgorganisaties,

zijn

ook

andere

zorgvrijwilligers welkom op deze cursus.

3

VOOR MANTELZORGERS

Cursus ‘de Zorg de Baas’ dat ze falen omdat ze ondersteuning wensen. De praktijk heeft

Deze cursus is specifiek bedoeld voor u als mantelzorger. Mantelzorg overkomt je, daar kies je niet voor. Dat betekent niet dat je alles maar over je heen moet laten komen. In deze cursus leert u om bewust te kijken naar de omstandigheden en de mogelijkheden om de zorg vol te houden.

echter uitgewezen dat mantelzorgers na het volgen van deze cursus beter in staat zijn hun, vaak zware, zorgtaak aan te kunnen en vol te houden. De volgende onderwerpen komen in de cursus aan de orde: Bijeenkomst 1

Mantelzorgers wikken en wegen doorgaans langdurig voor ze

- Inzicht verwerven in uw situatie aan de hand van zeven vragen Bijeenkomst 2

zich aanmelden voor deze cursus. Soms hebben ze het gevoel

- Omgaan met gevoelens; welke gevoelens kunnen zich voordoen als u langdurig voor een ander zorgt en welke gevolgen hebben deze gevoelens voor de zorg Bijeenkomst 3 - De veranderende relatie - Voorkomen van overbelasting - Leren opkomen voor jezelf Bijeenkomst 4 - Vormen van hulp; een algemene methode om problemen op te lossen - Informatie over ondersteuningsmogelijkheden.

4

VOOR MANTELZORGERS

Koffieochtenden voor ex-mantelzorgers Deze ochtenden zijn specifiek bedoeld om mantelzorgers waarvan de zorgbehoevende is overleden, te ondersteunen in hun situatie.

Een deel van de ochtend kan worden besteed aan een thema. Steeds betreft het onderwerpen die toegespitst zijn op uw situatie als ex-mantelzorger, met als doel uw handvatten te bieden om een doorstart te kunnen maken naar een andere

Tijdens deze ochtenden is er gelegenheid om met een kleine

periode in uw leven.

groep lotgenoten ervaringen uit te wisselen onder het genot van een kopje koffie of thee. Hoe ervaart u uw situatie als ex-mantelzorger? Hoe gaat u om met het verlies van uw dierbare en met het wegvallen van de zorgtaak? Wat heeft anderen geholpen en wat kan u helpen in deze situatie? Onder deskundige leiding kunt u hierover van gedachten wisselen.

5

VOOR MANTELZORGERS

Themabijeenkomsten Voor u als mantelzorger organiseert het VIT Scholingsinstituut een aantal themabijeenkomsten over onderwerpen die specifiek voor u van belang zijn.

belangrijkste wetten en regels voor u op een rij gezet. Deze bijeenkomsten kunnen ook op locatie georganiseerd worden. Voorwaarde is wel dat er tenminste tien deelnemers

Kiezen tussen persoonsgebonden budget (pgb)

zijn.

en zorg in natura Als degene voor wie u zorgt een indicatie heeft voor AWBZ zorg, dan kunt u kiezen voor een persoonsgebonden budget, zorg in natura of een combinatie van beide. In deze bijeenkomst worden de voornaamste verschillen tusen pgb en zorg in natura op een rij gezet. Met behulp van deze informatie kunt u in uw situatie de juiste keuze maken. Regelgeving Als mantelzorger krijgt u te maken met wetten en regels: Als degene voor wie u zorgt professionele hulp nodig heeft of een voorziening of hulpmiddel, als u zoekt naar mogelijkheden om uw mantelzorgtaken beter te kunnen combineren met betaald werk of als uzelf gebruik wilt maken van ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers. In deze bijeenkomst worden de

6

VOOR VRIJWILLIGERS

Basiscursus In drie bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse aspecten van het werken als vrijwilliger. Dagdeel 1 Werken als vrijwilliger - Taken en verwachtingen; Wat zijn uw verwachtingen van het vrijwilligerswerk, wat verwacht de organisatie van u, welke taken verricht u als vrijwilliger en welke niet. - Onderscheid vrijwilliger met mantelzorger en professional; Wat is het verschil tussen een vrijwilliger en een mantelzorger en hoe verhoudt de zorg die zij bieden zich tot de zorg die professionals leveren. - Grenzen aan vrijwilligerswerk; Welke grenzen stelt u zelf aan uw vrijwilligerswerk, welke grenzen stelt de organisatie, hoe geeft u uw grenzen (en die van de organisatie) aan.

7

VOOR VRIJWILLIGERS

Dagdeel 2

Dagdeel 3

Communiceren en signaleren

Bejegening

- Communicatie verbaal en non-verbaal;

- Hoe gaat u om met cliënten, mantelzorgers en

Wat is verbale en non-verbale communicatie, ervaar zelf wat het

professionals;

effect van verbale en non-verbale communicatie is.

Belangrijk in de omgang met anderen is afstemmen, hoe doet u

CURSUS VOOR VRIJWILLIGERS

dat en welke aspecten spelen hierbij een rol. - Luisteren, samenvatten en doorvragen; Praktische inleiding over de functies van (actief) luisteren, samenvat-

- Afstand en nabijheid;

ten en doorvragen in een gesprek, oefenen aan de hand van concre-

Hoe vindt en bewaakt u de balans tussen vertrouwde en veilige

te situaties.

nabijheid, en gepaste afstand.

- Signaleren, objectief en subjectief;

- Welke invloed hebben normen en waarden op omgang

Wat neemt u waar (objectief), welke interpretatie (subjectief) geeft

met anderen;

u daaraan, welke rol heeft u als vrijwilliger in het signaleringsproces.

De normen en waarden van mensen verschillen, hoe gaat u daarmee om, welke keuzen maakt u daarbij.

- Bespreken van een signaal; Hoe bespreekt u een signaal met de cliënt, wanneer geeft u een signaal door.

9 8

VOOR VRIJWILLIGERS

Gespreksvoering Vrijwilligers geven ondersteuning aan de cliënt en de familie. De taken die zij hierin hebben als vrijwilliger kunnen verschillen, maar in alle contacten spelen communicatie en gespreksvoering een grote rol. Tijdens deze training leren zij de vaardigheden: luisteren, vragen en signaleren toepassen in gesprekken met cliënten en mantelzorgers.

Dagdeel 2 Dit dagdeel staat in het teken van vragen stellen. Welke soorten vragen zijn er en wanneer gebruik je ze. Een tweede onderdeel is het doorvragen met behulp van open vragen. Hoe achterhaal je wat iemand werkelijk bedoelt of wat iemand echt wil. Ook tijdens deze bijeenkomst is er veel ruimte om te oefenen aan de hand van praktijksituaties. Deze bijeenkomsten worden alleen op aanvraag georganiseerd.

Dagdeel 1 Tijdens het eerste dagdeel wordt ingegaan op verbale en non-verbale communicatie en aandacht besteed aan luisteren, samenvatten en doorvragen. Beide onderwerpen worden kort ingeleid en daarna wordt er geoefend met de diverse vaardigheden.

9

VOOR VRIJWILLIGERS

Themabijeenkomsten


Voor coördinatoren van vrijwillige thuiszorgorganisaties.

Coaching op kwaliteit Als (vrijwillige) coördinator bent u de spin in het web tussen zorgvrager, vrijwilliger en eigen organisatie. Dit vraagt veel van

Intake

uw inzicht en vaardigheden. In deze training oefent u begelei-

Een belangrijke taak van de coördinator is het doen van intakes

dingsvaardigheden en reflecteert u op uw eigen coachingscom-

van vrijwilligers en cliënten. Hoe pakt u dit goed aan, wat zijn de

petenties. Thema’s zijn effectief communiceren en toepassen van

belangrijkste aandachtspunten, hoe achterhaalt u de motivatie

de kwaliteitscirkel. De training wordt afgestemd op de persoon-

van de vrijwilliger en hoe vertaalt u de vraag van de cliënt.

lijke leerdoelen van de deelnemers.

Tijdens deze bijeenkomst krijgt u handvatten en hulpmiddelen

De training bestaat uit vier dagdelen verspreid over twee dagen.

aangereikt om een goede intake te kunnen doen bij zowel vrijwilligers als cliënten.

10

VOOR MANTELZORGERS en VRIJWILLIGERS

Computercursus De computer maakt steeds meer deel uit van ons dagelijks leven. Vrijwilligers komen tijdens hun werk in aanraking met de computer, bijvoorbeeld als het gaat om registratie van hulpuren, gegevens van cliënten of onkostendeclaraties. Voor mantelzorgers kan de computer een goed hulpmiddel zijn om contact te blijven onderhouden met de buitenwereld. Ook internet biedt veel mogelijkheden. Behalve veel informatie zijn hier ook toepassingen te vinden waarmee mantelzorgtaken georganiseerd kunnen worden (www.helpjemee.nl).

De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten, waarin de volgende onderwerpen aan de orde komen: - Omgaan met de computer. - Basisbegrippen en basisvaardigheden van Word (tekstverwerken) - E-mailen en internetten (met aandacht voor het zoeken van informatie) Een halfjaar na de cursus is er een terugkombijeenkomst waar u terecht kunt met vragen en problemen, die u tijdens het werken

Heeft u geen of nauwelijks ervaring in het werken met de com-

met de computer bent tegengekomen.

puter, dan is deze cursus iets voor u. U leert een aantal basisvaardigheden en met hulp van het cursusboek kunt u zelf thuis met de computer aan de slag. De groepen bestaan uit maximaal 15 personen, zodat er voldoende ruimte is voor individuele begeleiding.

11


Foto: Joost van Velsen


Themabijeenkomsten Hieronder vindt u een overzicht van alle themabijeenkomsten die in 2011 aangeboden worden. De bijeenkomsten die plaatsvinden in het eerste halfjaar, vindt u op het aanmeldingsformulier. De overige bijeenkomsten worden in het najaar aangeboden. U ontvangt hiervoor tijdig een aanmeldingsformulier.

Tijdens deze bijeenkomst bespreken en oefenen we met verschillende til- en verplaatstechnieken, het rijden met een rolstoel en worden u handige tips aangereikt voor de zorg in het dagelijks leven. Dementie De kans dat iemand in zijn leven dementie krijgt is 20%. Bijna iedereen krijgt dan ook in zijn naaste omgeving met deze ziekte te ma-

Chronische ziekten

ken. In deze bijeenkomst wordt ingegaan op de oorzaken van de-

In deze bijeenkomst wordt besproken wat het betekent om chro-

mentie, de verschillende vormen van dementie en het verloop van

nisch ziek te zijn en welke invloed dit heeft op het dagelijks leven.

deze ziekte.

Daarnaast worden aandoeningen als de ziekte van Parkinson, CVA, COPD, diabetes en reuma besproken. U krijgt per ziektebeeld inzicht

Gespreksvoering met dementerenden

in de oorzaken van de ziekte, het verloop en de gevolgen in het

In het beginstadium van dementie is het vaak nog wel mogelijk om

dagelijks leven.

een gesprek met de dementerende te voeren. Naarmate de dementie vordert wordt dit steeds lastiger. Tijdens deze bijeenkomst krijgt u

Praktische vaardigheden

handvatten aangereikt om gesprekken te voeren met dementeren-

Veel ziekten brengen lichamelijke beperkingen met zich mee. Voor u

den en oefent u deze technieken aan de hand van praktijksituaties.

als mantelzorger of vrijwilliger kan dit betekenen dat uw hulp gevraagd wordt bij dagelijkse zaken als het opstaan uit een stoel, het begeleiden bij het lopen, of het rijden van een rolstoel.

14 13


Veel voorkomende beperkingen


Spasticiteit, epilepsie, gehoorstoornissen en slechtziendheid zijn beperkingen die veel voorkomen. Hoe ontstaan deze beperkingen, wat is het verloop en wat zijn de gevolgen voor in het dagelijks leven. Autisme Autisme is een verzamelnaam van verschillende stoornissen die te maken hebben met een stoornis in het functioneren van de hersenen. Hoe functioneren de hersenen van iemand met een autistische stoornis en wat betekent dit voor het dagelijks leven. Hoe kunt u als mantelzorger of vrijwilliger hiermee omgaan. Psychiatrie Veel mensen hebben te maken met psychische problemen. Soms als stoornis op zich, maar ook vaak als bijkomend verschijnsel bij een andere aandoening. In deze bijeenkomst krijgt u informatie over verschillende psychische aandoeningen, waaronder depressiviteit. Hoe ontstaan deze aandoeningen, hoe is het verloop, wat is er aan te doen én hoe kunt u als mantelzorger of vrijwilliger hiermee omgaan.

14


Workshops In 2011 worden verschillende workshops voor mantelzorgers en vrijwilligers aangeboden. Op het aanmeldingsformulier vindt u de workshops voor de eerste helft van 2011. De andere workshops staan in het najaar op het programma. Hierover ontvangt u te zijner tijd bericht.

Workshop ‘levensboek maken’ In een levensboek vindt u foto’s en verhalen waarin het leven van een dementerende centraal staat. Samen aan een levensboek werken is een goede manier om met de dementerende in gesprek te blijven. In een later stadium van dementie kunnen de vastgelegde herinneringen ook weer een ingang bieden om een gesprek op gang te brengen. Zo biedt het levensboek aan

Belevingsgerichte zorg bij dementie

naasten en hulpverleners handvatten voor de omgang met de

Belevingsgericht zorgen betekent dat u niet alleen probeert aan

dementerende. Het is immers gemakkelijker om iemand te

te sluiten bij de wensen van de dementerende, maar dat u zich

begrijpen en te helpen als u zijn of haar verleden kent.

ook inleeft in de gevoelens van de dementerende.

In deze praktische workshop leert u hoe u een levensboek kunt

Iemand die zich emotioneel begrepen voelt, zal zich meer

maken, hoe u het gesprek met de dementerende aangaat en

ontspannen gedragen.Tijdens deze bijeenkomst wordt ingegaan

met welke zaken u rekening moet houden. U krijgt een map

op de beleving van de dementerende in de verschillende stadia

met ‘werkbladen’ die u als basis voor het levensboek kunt

van dementie en krijgt u handvatten om de dementerende in al

gebruiken.

deze fasen te kunnen ondersteunen, begeleiden en verzorgen.

15


Versterk je netwerk Een goed sociaal netwerk biedt u waardevolle contacten, respect, waardering en ondersteuning. Hoe ziet uw netwerk eruit? Hoe behoudt u uw netwerk? En wat kunt u doen om uw netwerk uit te breiden? Tijdens deze bijeenkomst krijgt u inzicht in uw eigen netwerk en krijgt u tips en adviezen aangereikt om uw netwerk te behouden en uit te breiden. Uw levensverhaal in 7 zinnen In deze workshop leert u op verschillende manieren uw levenservaringen op papier te zetten. U gebruikt taal om uw gevoelens uit te drukken. Het gaat dan om zowel gesproken taal als geschreven taal. Maar ook beeldtaal en lichaamstaal komen aan bod. U leert in 7 zinnen een kort persoonlijk verhaal op te schrijven en vervolgens, met behulp van beelden (tekenen) gecombineerd met woorden (schrijven), uw gevoelens op papier te zetten.

16

VIT Oost-Gelderland Mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor hun hulpbe-

Koepel voor vrijwillige thuiszorgorganisaties

hoevende, chronisch zieke of gehandicapte partner, ouder, kind,

VIT Oost-Gelderland is een koepel voor vrijwillige thuiszorgorga-

vriend of buur. Mantelzorg geef je vanuit verbondenheid. Dat

nisaties in deze regio. De VIT ziet het als haar taak deze organi-

maakt mantelzorg waardevol maar soms ook zwaar. Voor jezelf

saties zodanig toe te rusten dat zij hun werk optimaal kunnen

en voor de persoon die de zorg ontvangt.

uitvoeren. Zij vervult van daaruit een voorwaardenscheppende rol, neemt initiatieven, adviseert en ondersteunt maar kan ook

Vrijwilligers bieden hulp en steun aan mantelzorgers en degenen waar zij voor zorgen.

een uitvoerende taak hebben.

Ze houden gezelschap, maken een

wandeling of ondernemen andere activiteiten. Vrijwilligers zor-

Scholingsinstituut

gen ervoor dat een mantelzorger even op adem kan komen. Zij

Het VIT Scholingsinstituut biedt trainingen en themabijeenkom-

doen dit met een bepaalde deskundigheid en vanuit georgani-

sten voor verschillende doelgroepen: Coördinatoren van vrijwillige thuiszorgorganisaties

seerd verband.

Besturen van vrijwillige thuiszorgorganisaties Ondersteuning voor mantelzorgers

Vrijwilligers

VIT Oost-Gelderland ondersteunt mantelzorgers door het geven

Mantelzorgers

van informatie, advies, cursussen, begeleiding en praktische ondersteuning.

17

VIT Oost-Gelderland Borculoseweg 4, 7261 BJ RUURLO Telefoon (0573) 43 84 00 [email protected]

www.vitoostgelderland.nl

Scholingsinstituut ‘informele zorg’

VOOR MANTELZORGERS EN VRIJWILLIGERS. Scholingsinstituut informele zorg CURSUSBOEKJE 2011

Recommend Documents