voor en door de Delftse techniekstudent. Augustus Nr. 3 - Jaargang 6

Augustus 2014 - Nr. 3 - Jaargang 6

ambitie / ijver / vuur

Van/voor en door de Delftse techniekstudent

OWee - In je element! • Topic naar Delft • Alles over de OWee • ASML belicht • NLR voor veiligheid • KCI the engineers

• TNO Delft • MARIN beproefd goed • International student • Arnold + Siedsma • In Memoriam

• Sportscafé • Deloitte • Studentenhuis • Damen Shipyards • Fietswrakken

Software of hardware engineer? Jouw topcarrière ligt letterlijk om de hoek

NU in Delft

TOPIC. Embedded in your future TOPIC Embedded Systems is een embedded

Studeer jij als software of hardware engineer

systeem-ontwikkelaar met 150 werknemers.

aan de TU Delft? Of heb je al een aantal jaren

Sinds mei hebben wij nu ook een vestiging in

werkervaring in software of hardware-ontwikke-

Delft van waaruit wij ons richten op de clusters

ling en ben je toe aan een volgende stap?

Cure & Care, Imaging & Control, Mobility &

Bepaal dan bij ons je eigen toekomst met

Transport, Infrastructure & Logistics en

behulp van ons Personal Improvement

Research.

Program. Zet de stap en kom naar TOPIC, dé carrièremaker voor software- en hardware

TOPIC heeft topprojecten bij topklanten. Zo

engineers. Met heel veel benefits.

werk je bijvoorbeeld voor opdrachtgevers als

Interesse? Bel met Frank de Roo en

ASML, Philips, Océ/CANON, TomTom en vele

maak een afspraak (015) 2400190.

andere high-tech spelers.

Of mail naar [email protected].

Delftechpark 26, 2628 XH Delft.

Kijk ook op www.topic.nl

2014.00 Topic Adv Nu in delft225x312.indd 1

22

5 AUGUSTUS 2014

16-07-14 09:07

BreenIntro

In je element

DUOHNIINHOUD

Van/voor en door de Delftse techniekstudent

‘In je element’ dat is het thema van de OWee. En logisch daarom ook het openings-

HOOFDARTIKEL 04 OWee-week

REPORTAGE 05 Ladies intro 06 In je element

06

UITGELICHT 08 NLR 10 KCI 11 TNO 13 TOPIC 14 Marin 18 Damen 20 Deloitte

Leest weten in een interview met hem en enkele bestuursleden. We besteden zoals ieder jaar in het augustusnummer veel aandacht aan de OWee-kennismakingsweek. Ook dit jaar vind je Breen in je Owee-tasje. Zo maak je snel kennis met Breen: het enige magazine dat zich exclusief richt op de Delftse techniekstudent van zowel toekomst in Delft toe. Breen vind je het hele jaar door op de diverse faculteiten bij de ingang in onze displays. Bij veel studentenhuizen bezorgen we Breen huis-aanhuis. Ook vind je Breen bij de meeste studie- en studentenverenigingen. Als je hem desondanks toch mist: laat het ons weten.

07 Nuna7S 25 WK-roeien

In dit nummer veel wetenswaardigheden van bekende bedrijven, nieuws, de Breenhoos, columns, foto’s, advertorials, enzovoort, enzovoort. Met Breen ben je zeker

BREENHOOS 17 Marit Haaksma

INFORMATIE 16 Het fitte brein 22 YES!Delft

SPRAAKMAKEND

22 Delftse Proeftuinen 23 Bar 89 26 Hema-ontwerpprijzen 26 Fietswrakken

11

voor je thuis voelen in de stad Delft,” laat OWee-bestuursvoorzitter Steven van

TU Delft, hogeschool Inholland en de Haagse Hogeschool. We wensen je een fijne

WEDSTRIJD

07

motto van deze nieuwe Breen. “Het thema is technisch en tegelijkertijd staat het

in je element. Misschien wil je in de toekomst meewerken aan Breen en er eens of vaker voor schrijven!? Dat kan. Je bent van harte welkom. Mail even en je hoort van ons. Levert nog een aardig zakcentje op ook en het staat stoer op je cv. Veel leesgenoegen, Namens alle medewerkers, Ron Labordus (redacteur/mede-uitgever)

Colofon Breen verschijnt 5x per jaar en is gratis verkrijgbaar op de campus van de TU Delft, bij Inholland en de HTS van de Haagse Hogeschool. Het is het enige studentenblad dat zich exclusief richt op de techniekstudent in Delft. Breen heeft als motto: ambitie, passie en vuur. Breen is een blad van/voor en door studenten. Foto cover: Eric van Houten Ontwerp: Theo van Vliet Uitgever: SandeDruk – Nootdorp

18

Reactieadres: Ambachtshof 1 2632 BB Nootdorp Telefoon: 015 310 92 94 E-mail: [email protected] [email protected] Redactie:

23

Eric van Houten Ron Labordus Hans van de Sande

Medewerkers: Julia Cramer Elise Mooijman Fotografie:

Eric van Houten

Vormgeving:

Jolanda de Koning Colinda van de Sande

Acquisitie:

Monique van de Sande

Druk: Drukkerij Van de Sande, Nootdorp Internet: www.breenmagazine.nl Verantwoording: De redactie werkt met zorg aan de inhoud van de artikelen. Uitgever noch redactie zijn verantwoordelijk voor de inhoud ervan of de gevolgen en zijn derhalve niet aansprakelijk.

nee/nee sticker Breen Magazine wordt zeer op prijs gesteld zo horen we van veel van onze lezers. Breen vind je op alle faculteiten en bij studie- en studentenverenigingen in onze bekende presentatiezuil. Breen wordt ook huisaan-huis bezorgd in studentenflats. Ook als er een nee-nee sticker op de bus zit, krijg je een Breen in de bus. Wil je Breen echt niet ontvangen, mail dan je adres naar de redactie dan wordt Breen niet meer ongeadresseerd bij je bezorgd.

AUGUSTUS 2014

3

Verrassende, vernieuwende activiteiten

OWee, CanalDinner, Grachtconcert, Tobbedansen, Glij-hem-erin en meer

Bij het woord OWee, waar denk je dan aan? De Infomarkt, Sport

student

& Cultuur dag of toch misschien het presidentenforum? Allemaal

je even heerlijk ontspannen en bijkomen van het fantastische feest van de dag ervoor en kan je je schor gezongen keel smeren met een koude versnapering.

bewezen heel leuke activiteiten, maar de afgelopen zoveel jaar

Te Land, ter Zee & in de OWee

is daar niets bij gekomen! Dit was voor ons de motivatie om de stoute (rode) schoenen aan te trekken en te kijken of we een keer flinke vernieuwing in de OWee kunnen aanbrengen. deren aan de grachten van het centrum op zondag 17 augustus vanaf 18:00 uur.

TEKST: OWEE BESTUUR

Uit die gedachte zijn onder andere het Canal Dinner, de Te Land, ter Zee in de OWee en het grachtenconcert geboren. Klinkt leuk al die nieuwe programmaonderdelen, maar wat houden ze dan daadwerkelijk echt in? Hieronder geven we een korte pitch over elk van deze vernieuwingen en graag verwelkomen wij jullie bij je favoriete activiteit van de OWee 2014!

CanalDinner Midden in het pittoreske centrum van onze mooie studentenstad genieten van een heerlijk diner bereid door de Delftse horeca, dat is de kern van het Canal Dinner. Maar het centrum van Delft is niet hetzelfde zonder de studentenverenigingen die zich daar huisvesten. Zij zullen zich vanuit het water op een eigen boot presenteren aan alle aankomende Delftse studenten, een ware parade in de grachten! Deze samenvloeiing van stad, student en horeca is voor iedereen te bewon-

44

5 AUGUSTUS 2014

Openingsfeest Het grootste studentenfeest dat Delft gekend heeft, vindt plaats in de OWee! Kosten nog moeite zijn gespaard om dit feest de knallende opening van de OWee te laten zijn. De opening op zondag werd altijd al gekenmerkt door dat magische gevoel dat iedereen elkaar weer voor de eerste keer zag na de zomervakantie, dit mag je niet missen. Delftse studentenbandjes zullen de Markt laten springen. Hou je van een mooie licht en geluid set? Op zondag 17 augustus hangt op de Markt de dikste set die je ooit gezien hebt!

Grachtenconcert Lekker lunchen op je rood-wit getegelde picknickkleed terwijl Nederlands beste studentenbigband de sfeer verzorgt. Langs de Schie op de Oranje Plantage kan

Tobbedansen, Blij dat ik glij en Fiets’m der in: begrippen waar bij elke Nederlander een grote glimlach ontstaat. Want wie kent dit oer-Hollandse spelletje nou niet? Het feit alleen al dat dit het langstlopende Nederlandse amusementsprogramma is, zegt al genoeg. Fiets’m der in komt naar de OWee en iedereen kan zich via onze website aanmelden om mee te doen. Aanschouw hoe bijvoorbeeld HJ’s in de huizencompetitie van de baan tuimelen en hoe ook de politie de baan onveilig maakt op dinsdag 19 augustus vanaf 1 uur ’s middags. Leuk detail: de echte baan van de originele TROS productie zal worden gebruikt.

Inspiration Plein Altijd al een keer een 3D printer willen zien? Of een keer een kijkje willen nemen door een Google Glass? Of wil je er nu eens achter komen hoe het perfecte biertje wordt getapt? Dit alles en nog veel meer is mogelijk op het Inspiration Plein op woensdag 20 augustus op het oude bouwkunde terrein. Vele bedrijven en organisaties zullen je nekharen overeind laten staan bij het aanschouwen van deze interactieve en inspirerende workshops.

Meer informatie? Kijk op onze website www.owee.nl of like ons op Facebook!

Column

Technip City Dinner

Het was weer fantastisch en lekker op de Ladies Intro

Pakketdienst “Waar moet ik dan zijn?” roept een dikbuikige vijftiger. Zijn suffige hoofd draait zoekend naar links en rechts. Dikke zweetdruppels staan op zijn kale voorhoofd. Onder een grauw oversized T-shirt bungelt een vormloze driekwart broek. Sokken opgetrokken tot net onder de knieën. Hij staat in glanzend nieuwe werkschoenen. Hij heeft geen oog voor de zwaluwen die buiten laag over het gras scheren en hij hekelt de ochtendzon die de straat laat trillen. De anders zo koele lobby van het TU gebouw lijkt zelf wel te zweten. Hij zeult, ja een andere benaming is er niet voor, een langwerpige doos mee. “Er staat toch duidelijk dit adres op”, verheft hij zijn stem. “Weet je wel hoelang ik hier al rondjes rij en bezig ben geweest om een parkeerplek te kunnen vinden? Ik sta helemaal daaro”. Hij maakt met zijn vrije

Het was nog best even spannend… Voorafgaand aan het

arm een zwaaigebaar, alsof hij een honkbalbal weggooit.

Technip City Dinner, onderdeel van de Ladies Intro, kwamen de

De man achter de balie, tegen wie de bezorger aanpraat,

brandweer, politie, stadstoezicht en handhaving even kijken of

mogen geen pakketten aannemen, dat moet naar logis-

we aan alle regeltjes voldeden. Het was immers de eerste keer dat er een evenement als dit werd georganiseerd.

kijkt hem rustig aan. “Ik snap het”, spreekt hij. “Maar wij tiek. Je bent trouwens niet de enige die de Mekelweg niet meer op kan. Vroeger was het een doorgaande weg, maar sinds enige jaren een afgesloten park”, verduidelijkt de medewerker met meelij. (Probeer maar eens aan een simpele gestreste pakketenbezorger uit te leggen

TEKST: OWEE BESTUUR

Deze spanning was achteraf voor niets; alle 400 dames van de Ladies Intro hebben twee uur lang een fantastische tijd gehad op de Hippolytusbuurt. Met z’n allen aan marktkramen, die als het ware één lange eettafel vormen, langs de grachten van Delft. De horeca had zich uitgesloofd en de marktkramen omgetoverd tot een echte restaurant setting en de maaltijden die ze bereid hadden, vielen bij iedereen zeer in de smaak. Van spareribs tot saté, het was allemaal geweldig en de bordjes gingen allemaal weer helemaal leeg terug naar de keukens!

Tuk Tuk Zoals bedoeld, trok dit evenement veel bekijks van onder andere burgemeester en wethouders! Zonder enig aarzelen sprongen ze in de oranje “tuk tuk” om vervolgens een rondje langs de tafels te rijden om hun aankomende inwoners op een gepaste wijze te verwelkomen in hun nieuwe stad. ‘Welkom dames, ik ben de burgemeester!’ klonk het vanuit het oranje Zuidoost-Aziatische vervoersmiddel terwijl hij langs de kramen reed. Alsof dat nog niet genoeg was, verraste dansvereni-

ging SoSalsa alle dames met een fantastische zogenaamde flashmob. In eerste instantie was iedereen nog een beetje afwachtend, maar binnen enkele minuten was iedereen haar schaamte vergeten, zat er niemand meer en stonden ze naast de kramen de danspasjes na te doen. Na dit intensieve optreden waar de nodige calorieën verbrand waren, werd de avond, als kers op de taart, afgesloten met een heerlijk toetje van de bakker. Deze lekkernij kwam hij ook hoogstpersoonlijk langsbrengen op een bakfiets en met een grote bakkersmuts op z’n hoofd.

CanalDinner Dit was het bewijs dat we dit in de OWee ook kunnen doen, al wordt het wel nog een zware klus. Maar we hebben vertrouwen in de gemeente, de participerende restaurants en onszelf. Onze dank gaat uit naar Café de V, Café-restaurant de Wijnhaven, Banketbakkerij Thuis In, Restaurant le Marriage en Bistro de Pijpenla voor de fantastische maaltijden en de mede-organisatie. Wij hebben er veel zin in; iedereen die benieuwd is hoe het CanalDinner er in de OWee uit komt te zien is van harte welkom op zondagavond 17 augustus om 18:00 uur!

waarom een doorgaande straat een park is geworden. Wegen zijn er tenslotte om de mens snel en comfortabel van A naar B te krijgen.) De medewerker vertelt waar de man met zijn pakket heen moet maar heeft veel moeite om de bezorger bij de les te houden. Bij ieder woord knikt hij schaapachtig en herhaalt hij iedere zin die de medewerker uitspreekt. Schouderophalend sloft hij even later het gebouw uit. “Wat een koekenbakker, jôh!” roept de balieman die de pakjesman hoofdschuddend volgt. Zijn collega naast hem kijkt nu ook naar buiten. “Ik zei toch heel duidelijk rechts af, en nu gaat ie naar links. Wat een pannenkoek!” “Onbegrijpelijk”, zucht zijn collega. Om dan zijn kompaan lachend aan te vullen: “Die vent loopt vanavond nog met zijn pakket rondjes over het park, dat zweer ik je! “Met versleten schoenzolen!” giert de ander. “Die loopt de hele vierdaagse in een dag!” sluit zijn collega dit amusante dialoog schuddebuikend af. Ze zouden zomaar eens gelijk kunnen krijgen. Eric van Houten

AUGUSTUS 2014

5

OWee bestuur onder de loep

‘‘In je element in Delft’’ Je zal ze deze aankomende week zien in donkerblauwe pakken

CanalDinner en Botenparade

met mintgroene giletjes en rode accenten: het OWee bestuur.

Het diner langs de Delftse grachten wordt gefaciliteerd door de lokale horeca. Leest legt het uit als volgt: “Wanneer ik voor het restaurant van Piet zit serveert Piet mij. Elk restaurant kleedt zijn eigen stand aan en heeft ook iets anders op de menukaart staan.” Alsof het CanalDinner op zich nog geen uitdaging genoeg was, besloot het OWee bestuur er nog een schepje bovenop te doen met een heuse botenparade. “Tijdens het diner varen de studentenverenigingen op boten voorbij. Ze versieren deze zelf. De nullen krijgen zo een eerste indruk van de studentenverenigingen die Delft te bieden heeft. Na het CanalDinner en de Botenparade is er een groot feest op de Markt.”

Maar wie zitten er eigenlijk in dit bestuur, hoe komt de OWee tot stand en misschien nog wel het allerbelangrijkste: wat hebben ze deze week voor jullie georganiseerd?! Voorzitter Steven Leest (22) en commissaris extern Jenneke Evers (21) geven uitleg. TEKST: ELISE MOOIJMAN

In je element, dat is het thema van deze OWee. “Het is technisch en tegelijkertijd staat het voor je thuis voelen in de stad Delft,” vertelt Evers. “Zelfs de opmaak van de flyer is een beetje afgeleid uit het periodieke systeem der elementen,” vult Leest aan. Het bestuur bestaat uit acht studenten van allemaal verschillende studies en studentenverenigingen. Leest en Evers worden bijgestaan door Ruben van Beelen (19) in de rol van penningmeester, vicevoorzitter Colin van Drimmelen (24), hoofd acquisitie Koen Langemeijer (21), hoofd activiteiten Marit Haaksma (21), hoofd promotie Sjoerd Keetels (24) en secretaris Manon Kamminga (22).

Studievertraging “Niemand kende elkaar van tevoren goed,” vertelt Evers. “Vanaf februari zit je dagelijks samen in het bestuurshok, waardoor je iedereen heel goed leert kennen. Als ik er nu aan terugdenk dat we elkaar toen niet kenden, voelt dat zo raar.” Deelname aan het OWee bestuur is een fulltime activiteit. Je loopt als bestuurslid dan ook, zoals Leest het noemt, een half jaar ‘geaccepteerde studievertraging’ op. Dit is te danken aan de Regeling Afstudeersteun Studenten (RAS), een reglement van de TU waardoor onder andere studenten die bestuurlijke activiteiten uitvoeren financieel kunnen worden bijgestaan.

Solliciteren Leest: “Iedereen heeft zijn of haar eigen motivatie om bij het OWee bestuur te gaan. Ik kwam op het

66

5 AUGUSTUS 2014

idee door een huisgenoot die het in een voorgaand jaar heeft gedaan.” Studenten die een plekje binnen het OWee bestuur willen bemachtigen moeten een motivatiebrief schrijven, waarna ze wel of niet worden uitgenodigd voor een gesprek. Het uiteindelijke bestuur wordt gekozen door begeleiders vanuit de universiteit en hogescholen. “Tijdens het sollicitatiegesprek wordt gevraagd welke functie je het leukst lijkt”, aldus Evers. “Het belangrijkste in de ogen van de begeleiding is dat de verdeling qua studies, verenigingen en studiejaren gelijk is. De OWee is namelijk van iedereen.”

Te land, ter zee en in de OWee Een andere activiteit die het huidige OWee bestuur heeft bedacht is te land, ter zee en in de OWee. “Op dit evenement zijn we heel trots,” vertelt Evers. “Want we hebben zelfs de originele baan van fiets ‘m d’r in weten te regelen.” Iedereen in Delft kon zich voor de OWee versie van te land, ter zee en in de lucht inschrijven. Evers: “Dit is de enige activiteit die niet specifiek voor nullen is bedacht, want je moet van te voren een ‘fiets’ maken.”

Vernieuwing

Druk

De missie van dit OWee bestuur? De OWee vernieuwen. “De afgelopen jaren zijn er meer elementen uit de OWee gehaald dan toegevoegd,” aldus Leest. “We hebben getracht aan elke dag een nieuwe grote activiteit toe te voegen en dat is aardig gelukt. Daarnaast hebben we een aantal evenementen uitgebreid of in een nieuw jasje gestoken.” Een van de dingen waar het OWee bestuur een nieuwe wind doorheen wilt laten waaien is de overgang van het eerstejaarsweekend naar de Owee. Leest: “Dat gaan we allereerst doen door een klein ontvangst festival hier op de campus te organiseren, waarna de studenten met z’n allen richting de binnenstad vertrekken. Op de Oude Delft en de Hippolytusbuurt komt een hele lange eettafel te staan waar circa 2700 studenten aan gaan eten. We hebben dit het CanalDinner genoemd.

Dat je als OWee bestuurslid een druk leven leidt, mag wel duidelijk zijn. Leest: “Je moet alles zelf regelen, van de vergunningen tot aan de spullen. Maar dat is hartstikke leuk en je leert er ook ontzettend veel van; doelgericht werken, mensen overtuigen, nette mailtjes schrijven, het hoort er allemaal bij.” Samen zes maanden lang keihard naar één week toewerken, dat is wat het OWee bestuur volgens Evers zo uniek maakt. “Een bestuur van bijvoorbeeld een studentenvereniging moet gewoon een jaar lang die vereniging draaiende houden, wij leven naar iets toe. Dat is wat dit werk echt leuk maakt.” Na de OWee gaat het gehele bestuur gezamenlijk op vakantie naar Spanje. “Na die week zijn we waarschijnlijk erg toe aan strand,” concludeert Evers lachend.

Ode aan Wubbo Ockels

Nuna7 zonneauto aangepast voor Sasol Solar Chalenge Zuid-Afrika

wedstrijd

bijvoorbeeld vergroot om goed te kunnen rijden in het bergachtige terrein van Zuid-Afrika. Door mee te doen vergroten we ook de kans op winst bij World Solar Challenge 2015. Tijdens de race is er namelijk ruimte om technische onderdelen te testen en het team voor de nog te bouwen Nuna8 te trainen.”

Ode aan Wubbo Ockels Ook de onlangs overleden mentor van het team, Wubbo Ockels, zal er in Zuid-Afrika toch bij zijn. Symbolisch heeft het team een quote van Ockels op de wagen gezet. ‘There’s only one earth. And there’s no spare!’ schittert op de zonnewagen. Het team wil op deze manier een ode brengen aan Wubbo die het team jarenlang heeft gesteund en wil daarmee zijn visie voortzetten. (vlnr) Bart Koek, Tanya Verduyn, Niels Berger, Mark Hupkens, Dirkje Bazuin en Arjan van Velzen.

Op donderdag 17 juli jongstleden presenteerde het Nuon Solar Team de Zuid-Afrikaanse editie van de Nuna7 zonneauto in het Louwman museum in Den Haag. Het team rijdt eind september met deze Nuna7S de Sasol Solar Challenge in Zuid-Afrika. De zonnewagen, die vorig jaar de winst pakte in de World Solar

Sasol Solar Challenge De Sasol Solar Challenge start in Pretoria, gaat langs verschillende grote steden richting de kust en zal eindigen in Kaapstad. Het is de bedoeling dat Nuna7S in acht dagen zoveel mogelijk kilometers aflegt. Dit wordt mogelijk gemaakt door naast de kilometers van een dag etappe, extra loops te rijden met afstanden tussen de 50 en 100 km. Wanneer het team succesvol is, zal het de langste race zijn op alleen duurzame energie!

Challenge in Australië, is aangepast om te kunnen rijden in Zuid-Afrika. TEKST EN BEELD: PR NUNA7S

De presentatie van de nieuwe Nuna7S is tegelijkertijd de start van een expositie in het Louwman museum in Den Haag over alle Nuna zonnewagens die de afgelopen 14 jaar zijn gebouwd. De expositie besteedt aandacht aan de rijke historie van het Nuon Solar Team en is te zien in de Great Hall van het museum gedurende de zomervakantie tot en met 31 augustus aanstaande.

Ervaring op doen De Zuid-Afrikaanse zonne-race start op 27 september 2014 in Pretoria eindigt na acht dagen racen in Kaapstad. Het Nuon Solar Team wil door mee te doen aan de Sasol Solar Challenge technisch voorop blijven lopen ten opzichte van de concurrentie. De teamleider van het zeskoppige team is Mark Hupkens,

student van de TU Delft. Hij zal een nieuw samengesteld Nuon Solar Team door de Zuid-Afrikaanse bush leiden. Mark: “De aanloop naar de race is een stuk korter omdat wij geen compleet nieuwe auto hoeven te bouwen. Wij maken gebruik van de laatste Nuna en passen die aan. Het vermogen van de motor is

Teamleden Nuon Solar Team Het Nuon Solar Team bestaat uit studenten van Technische Universiteit Delft. Na een strenge selectieprocedure werd het team gevormd uit meerdere relevante afdelingen van de universiteit. De studies Technische Bestuurskunde, Werktuigbouwkunde, Natuurkunde, Civiele techniek en Bouwkunde worden vertegenwoordigd. Organisatorische, creatieve, commerciële, technische, theoretische en praktische talenten dragen bij aan het project. Gedurende een jaar lang zal dit team zich bezighouden met het mogelijk maken van de race met Nuna7 in Zuid-Afrika. Geïnspireerd door haar rijke historie, is het team er op gebrand de wagen geschikt te maken voor de Sasol Solar Challenge en daarmee de Zuid-Afrikaanse trofee mee naar huis te nemen.

AUGUSTUS 2014

7

NLR – Senior R&D engineer Gerben van Baren:

“Luchtvaart kent een hoge mate van complexiteit” Morgen naar vliegveld Heathrow, overmorgen naar Gatwick en daarna doorvliegen naar Barcelona. Vervolgens naar meerdere vliegvelden in Europa. Het vormt een onderdeel van een van de projecten die Gerben van Baren aanstuurt als senior projectleider bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) in Amsterdam. Rode draad in zijn projecten is de wake vortex turbulentie die vliegtuigen produceren en die gevaarlijk kan zijn voor andere vliegtuigen. TEKST: RON LABORDUS BEELD: NLR MULTIMEDIA

Gerben van Baren (39) is in 1998 aan de TU Delft afgestudeerd in Technische Wiskunde. Sinds 2000 werkt hij bij het NLR en is er inmiddels Senior R&D Engineer voor het Air Transport Safety Institute; zowel onderzoek als advisering vormen een onderdeel van zijn werkzaamheden. Gerben: “Ik ben in Delft wiskunde gaan studeren vanwege de brede toepassingsmogelijkheden en de analytische vaardigheden die je ontwikkelt. Ik heb vijf jaar over mijn studie gedaan met een onderbreking voor een jaar bestuurswerk bij studentenvereniging C.S.R. Ik heb ervaren dat deze nevenactiviteiten van belangrijke vormende waarde zijn voor wat betreft communicatieve en organisato-

88

5 AUGUSTUS 2014

rische vaardigheden, zeker ook voor ‘later’ in je werk. Nadat ik kort bij een ander bedrijf heb gewerkt, koos ik voor het NLR waar ik mijn kennis uit de studie goed kan inzetten. De luchtvaart is een dynamische sector met een hoge mate van complexiteit; dat maakt het interessant om processen te analyseren, te ontrafelen en te kijken hoe je knelpunten kunt oplossen of het proces kunt optimaliseren zodat het nog veiliger of efficiënter wordt.”

Wake Vortex Turbulentie Bij NLR ontwikkelde het veelzijdige werk van Gerben zich geleidelijk van modelering en simulaties in een vooral technische functie, naar een meer adviserende, projectleidende rol met veel direct klantcontact.

“Ik praat vaak met verkeersleiders; de komende dagen dus London Heathrow, Gatwick en Barcelona. Daar ontmoet ik mensen in hun werkomgeving en hoor hun ervaring; daarna kom je terug met een hoeveelheid data, die je dan kunt analyseren en interpreteren met de informatie van de verkeersleiders in het achterhoofd. Concreet werk ik aan de afstanden tussen vliegtuigen om het risico op een ‘wake vortex encounter’ te verkleinen. Elk vliegtuig laat turbulentie achter, vergelijkbaar met het kielzog achter een schip. Als je als volgend vliegtuig met een te kleine afstand in de turbulentie van een voorganger vliegt, kan je een flinke opdoffer krijgen. Hoe kleiner een vliegtuig hoe kwetsbaarder het is. En hoe groter het vliegtuig, des te sterker de turbulentie die het veroorzaakt.” In de jaren ’70 zijn er regels opgesteld voor welke afstand tussen twee vliegtuigen moet worden aangehouden. “Om de regels eenvoudig en goed hanteerbaar te houden voor de verkeersleiders, zijn de afstanden gedefinieerd voor vier categorieën van vliegtuigen, van licht naar zwaar. Voor bijvoorbeeld een ‘medium’ Boeing 737 achter een ‘heavy’ Boeing 747 is dat vier zeemijl, ruim zeven kilometer. Zo ontstaan de bekende ‘treintjes’ voor de landingsbaan van een vliegveld. Als het ene vliegtuig landt, kun je de lampen van een of meer volgende al zien. Op met name de grote vliegvelden waar vliegtuigen bij voorkeur zo dicht mogelijk op elkaar landen om vertragingen te voorkomen, worden deze afstanden ervaren als een beperkende factor en daarom wordt onderzocht in welke gevallen een kleinere afstand mogelijk is.”

Column

NLR

Bij en door het NLR is de afgelopen 15 jaar al veel onderzoek gedaan naar wake vortex turbulentie. Gerben: “De ervaring is dat het veilige afstanden zijn en in sommige situaties vrij conservatief. Hoe lang de turbulentie gevaarlijk blijft, hangt namelijk ook af van het weer en van de wind. Hoe harder het waait hoe sneller de turbulentie verdwijnt. Als de afstanden tussen vliegtuigen dus weersafhankelijk kunnen worden bepaald, ontstaat er meer flexibiliteit en ook meer ruimte. Ook wordt gekeken of de specifieke eigenschappen van het vliegtuig kunnen worden meegenomen, dus los van de vier categorieën die nu worden gebruikt. Maar dat vraagt wel om systemen en tools die de verkeersleiders helpen om de juiste afstanden te bepalen en te bewaken. Momenteel inventariseren we hoe in de praktijk gewerkt wordt

met de bestaande regels en waar behoefte aan is, zodat we daar goed op kunnen aansluiten. Vandaar ons rondje langs verkeerstorens in Europa. We bestuderen de praktijk en analyseren radardata om zo de daadwerkelijk gevlogen vliegpaden en afstanden te bepalen in relatie tot bijvoorbeeld weersomstandigheden. Het is boeiend om een rol te spelen in het ontwikkelen en verbeteren van procedures en regels, waarbij je gebruik maakt van innovaties en rekening houdt met de omstandigheden van de gebruikers. Een boeiend spanningsveld ook om het proces efficiënter te maken en tegelijk er voor te zorgen dat maximale veiligheid gegarandeerd blijft. In ieder werk en project leer je, al dan niet in teamverband, weer meer: learning on the job op basis van je opleiding en opgedane basiskennis. Dat maakt mede mijn werk bij het NLR interessant.”

“What’s it doing now?!” Wat in de titel staat, riep de verwarde piloot over de wollige automatisering in zijn cockpit. Griezelige parallellen ontstonden met de ongevallen van Air Transat 236 en Virgin Airlines 201. Echter vond dit plaats in de GRACE simulator van het NLR, waar proeven werden gehouden voor het Europese onderzoeksproject Man4Gen. Gedurende mijn afstudeerstage bij het NLR heb ik een experiment ontworpen en uitgevoerd, dat onderzoekt wat het probleem-oplossend vermogen van vliegers is ten aanzien van hoog geautomatiseerde vliegtuigsystemen. Voor zowel vliegers als onderzoekers waren het uiterst leerzame vluchten! In het onderzoek is het crewgedrag met automatisering geobserveerd en zijn de vliegprestaties gemeten, waar-

FOTOGR A FIE: F REDDY NIEU W ENHUIS

Learning on the job

tussen een cruciale link is aangeduid. Het werd duidelijk dat de grote variatie in bekwaamheid met automatisering directe gevolgen heeft voor de vliegveiligheid! Deze bevindingen hebben geleid tot aanbevelingen om veiliger om te gaan met dergelijk emergent system behavior. Inmiddels ben ik in dienst bij het NLR en werk ik op boeiende projecten binnen de grenslaag tussen lucht- en ruimtevaarttechniek, en menselijke factoren en luchtvaartpsychologie. In veel gevallen wordt er samengewerkt in EU consortia, waarbij de combinatie van academica, industrie en regelgeving vaak tot belangrijke voortgang in de luchtvaart leidt. Het is bijzonder om zodanig aan het voorfront van de luchtvaart te kunnen smeden; de vraagstukken over het veilig combineren van mens en machine, nu en in de toekomst, zijn nog lang niet allemaal beantwoord...

Deze gastcolumn wordt geschreven door telkens wisselende jongeren werkzaam bij het NLR. Freek Mohrmann is 26 jaar en werkt sinds mei 2014 bij de afdeling Training, Simulation & Operator Performance, op het NLR. Hij is afgestudeerd bij Lucht- en Ruimtevaarttechniek.

AUGUSTUS 2014

9

KCI the engineers:

“Trots als je in de praktijk ziet wat je hebt berekend en getekend.” KCI the engineers uit Schiedam is gespecialiseerd in Oil and Gas, Complex Structures en Renewables. “Ook nog Hydrodynamica en Subsea Work”, vult Arash Ramezani (31) aan. “KCI is van alle werken en markten thuis. Vooral offshore hebben we veel werk en projecten. Een fantastisch en uitdagend bedrijf om voor te werken, waar je alle kansen krijgt je te ontwikkelen en te bekwamen!” TEKST: RON LABORDUS BEELD: PR KCI

Arash Ramezani toont zich een enthousiast ambassadeur van KCI the engineers. Sinds kort heeft hij er de functie van ‘teamlead’, eerder was hij senior engineer. Arash heeft na de MTS de Hogeschool Rotterdam gedaan, werktuigbouwkunde, en is er in 2006 afgestudeerd: “Een brede, theoretische en ook praktijk gerichte opleiding tot mechanisch engineer. Na mijn studie ben ik meteen bij KCI gaan werken. Eerst als tekenaar-constructeur met gebruikmaking van mijn ruime ervaring in tekenen en het lezen van tekenin-

1010

5 AUGUSTUS 2014

gen. Ook op stages heb ik praktijkervaring opgedaan in onder andere constructiewerk en materiaalkennis. Ik heb er bij KCI veel baat bij gehad. Je kent de materialen waar je mee rekent en ontwerpt. Na ongeveer drie jaar greep ik bij KCI de mij geboden kans aan om meer van mijn capaciteiten te laten zien. Er kwamen mooie projecten op mijn pad waarin ik, alleen en in teamverband, tekenen en rekenen kon combineren.”

Trots Ook de contacten met de praktijk spraken Arash aan. “Fantastisch om bijvoorbeeld met de collega’s naar de haven hier vlakbij te gaan of offshore om een project te zien dat we met KCI hebben uitgevoerd. Imposant om zo’n jacket te zien van ruim zestig meter lang! Dan voel je je trots. Ik ben inmiddels een aantal keren naar een dekmobilisatie geweest. Bijvoorbeeld op een schip dat als een pijplegger werd aangepast. Wij hadden de engineering gedaan en op het schip was onze assistentie nodig. Ik mocht erheen: ongelooflijk leerzaam; in het ‘echt’ tijdens het werk leer je van de mensen in de praktijk; soms draag jezelf ook een idee aan. Dat

uitgelicht

gaat in respect voor elkaar. KCI is echt een sociale gemeenschap; ik werk er niet voor niets al zo lang!”

Compleet Arash haalt nog wat voorbeelden aan uit de praktijk van KCI en van hem: “Een klant die een compleet platform voor olie- of gas aan KCI uitbesteed; een groot werk waar in diverse afdelingen van ons multidisciplinair wordt samengewerkt. Tal van factoren spelen immers mee in het ontwerp zoals data van grondboringen, wind, golven en stroming data. De jacket als substructure van het platform en topside waar alle accommodaties/equipments zich bevinden, worden ontworpen voor zowel operationele als extreme condities. Verder heb ik meegewerkt aan dekmobilisaties voor een steenstorter die omgebouwd moest worden naar een kabellegger. Wij ontwerpen de constructies die voor een werk of project nodig zijn. Onlangs die kabellegger voor de Nederlandse kust. Ongelooflijk blijft het dat wat je bedenkt werkelijkheid wordt. Geldt ook het berekenen van transport – en liftingcondities, ook temporary structures ter ondersteuning van de bouw, on-bottom-stabiliteitsberekeningen, golfhoogte veiligheidsmarges vaststellen, de rol van dynamische factoren bepalen, veiligheidscritera inbrengen, enzovoort, enzovoort. Inmiddels ben ik al zes keer een aantal weken offshore geweest. Soms voor vier weken aan een stuk, zoals bij de begeleiding van de tripod installatie voor offshore wind park Global Tech I (zie foto). Echt machtig als je per helicopter naar het installatieschip gevlogen wordt. En ja, soms ben je dan gewoon met Oud en Nieuw aan het werk en ervaar je zelf de weersomstandigheden waarvoor jij de substructure ontworpen hebt! Erg leuk en interessant om mee te maken! Ons werk is zeer divers, boeiend en uitdagend. Mogelijkheden volop bij KCI the engineers.”

Sylvie Dijkstra-Soudarissanane, Scientist TNO:

“TNO geeft je de mogelijkheid jezelf te overtreffen”

“Elk jaar leg je de lat bij TNO wat hoger, dat geeft extra motivatie.”

Iedere dag een nieuwe uitdaging en altijd positief in de auto

Vrijheid

richting werk, zo ervaart voormalig TU promovendus

Dijkstra: “Een PhD is puur academisch, bijna nooit komt er een product uit voort dat je kunt verkopen. Daarnaast is er de commerciële industrie: wel verkoop, maar beperkte vrijheid wat betreft research. TNO is hier als onafhankelijke innovatieorganisatie een compromis van: je bent namelijk heel vrij in het onderzoek dat je voor opdrachtgevers uitvoert. Elke dag sta ik voor een nieuwe uitdaging.” De technieken die Dijkstra als PhD student opdeed, komen haar in haar werk als Scientist nog altijd van pas. “Ik gebruik de analytische vaardigheden en research methodologieën die ik op de TU leerde dagelijks.”

Sylvie Dijkstra-Soudarissanane (31) haar baan als Scientist bij TNO. Hoe is het om als pas afgestudeerde bij de grootste innovatieorganisatie van Nederland te werken, voor welke uitdagingen sta je en wat maakt TNO zo’n enerverende werkgever? TEKST: ELISE MOOIJMAN BEELD: ERIC VAN HOUTEN

Dijkstra, die van oorsprong Française is, volgde voordat ze naar Delft kwam twee masters: Electrical Engineering in Parijs en Digital Communication and Space Sciences in Göteborg, Zweden. In Zweden solliciteerde ze naar een PhD-positie binnen de TU Delft. Ook leerde ze haar Nederlandse echtgenoot, die toevallig uit Delft bleek te komen, in het Scandinavische land kennen. “Het leek wel voorbestemd,” lacht Dijkstra.

Nieuwkomer Twee maanden voordat het PhD-contract van de oud-promovendus afliep, was ze al aangenomen als Scientist bij TNO. “Aanvankelijk was ik een beetje huiverig om bij zo’n groot bedrijf te gaan werken. Ruim 3000 werknemers is niet niks. Bijna wekelijks

zie je wel iets over TNO op tv voorbijkomen.” Maar Dijkstra’s initiële zorgen verdwenen al op haar eerste dag als sneeuw voor de zon. “Ik kan me geen betere werkgever voorstellen, ze behandelen mij hier als jonge nieuwkomer fantastisch. Tijdens mijn eerste werkweek kreeg ik een mentor toegewezen, bij wie ik kon aankloppen met al mijn vragen. Aan je lot overgelaten word je hier niet.”

Opleiding Wat Dijkstra onder meer tot TNO aantrok, was het tweejarig opleidingsprogramma dat de organisatie aanbiedt. “Eén keer per twee maanden is er een gezamenlijke bijeenkomst. Je doet essentiële kennis op en leert collega’s kennen. Daarnaast kun je opleidingen volgen die niet alleen van technische aard zijn maar die ook aandacht besteden aan je persoonlijke ontwikkeling.”

Uitdaging Bijdragen aan een onderzoek dat grote impact heeft op Nederland ziet Dijkstra als haar grootste uitdaging. “TNO geeft je de mogelijkheid jezelf te overtreffen. Elk jaar stel je doelen voor het volgende jaar. Elke ronde leg je de lat wat hoger, dat geeft extra motivatie. Bij andere bedrijven blik je aan het einde van het jaar vooral terug, natuurlijk doen we dat hier ook, maar tegelijkertijd kijken we vooruit. Zo blijf je jezelf uitdagen.” Klinkt een baan als die van Sylvie Dijkstra je als muziek in de oren? TNO is altijd op zoek naar nieuw talent.

www.tno.nl/career

AUGUSTUS 2014

11

Column

Fitting in? Anna Mannheimer:

“It’s harder to get a good grade here.” What is it like to live in Delft as an international student? Swedish biotechnology graduate Anna Mannheimer (23) started a master in a completely different field and got surprised by the Dutch lunch habits. How does she fit into the Dutch society? TEXT: ELISE MOOIJMAN PHOTO: CHRIS REICHARD

Een dag uit het leven van Hedwig van Driel: Octrooigemachtigde in opleiding bij Arnold+Siedsma Ik ben gepromoveerd in de theoretische natuurkunde en sinds januari 2014 ben ik octrooigemachtigde bij Arnold + Siedsma. Deze baan vormt voor mij een ideale combinatie tussen techniek, onderzoeken en schrijven.

Zoek de verschillen Als octrooigemachtigde sta ik partijen bij die een octrooi willen krijgen of behouden op een uitvinding. Hiervoor doorloop ik de procedure bij het octrooibureau (meestal het European Patent Office). Als een octrooi is ingediend, stuurt het octrooibureau een zogenaamd search report terug. Ik zeg vaak dat de helft van mijn werk net ‘zoek de verschillen’ is. In het search report zijn andere octrooien opgenomen die erg lijken op de voorgestelde uitvinding. Mijn taak is om aan te tonen dat de voorgestelde uitvinding toch echt nieuw en inventief is. Dit doe ik door de aanvrage zo nodig aan te passen, maar ook door de documenten heel zorgvuldig te vergelijken.

In Sweden Anna studied at Chalmers University in Göteborg. After having finished her Biotechnology bachelor degree early 2013 she decided to take part in UNITECH, an exchange program that offeres half a year of study at a partner university and half a year of interning at a corporate partner. “I could choose from quite a few of universities, but the TU Delft was my number one pick,” says Anna. “I travelled a lot around Europe with my parents, but had never visited The Netherlands. I heard the Dutch culture is quite similar to the Swedish so I decided to give studying here a try!”

Science to business Studying in ‘the pretty little town of Delft’, as Anna phrases it, turned out to be such a good experience for the Swedish native that she decided to sign up for the Management of Technology master at the Dutch university. Having switched from the science side of biotechnology to the business side Anna was faced with a few struggles. “I’m reading a lot more articles compared to doing calculations. It’s a new way of studying for me. I like that it’s more broad and open, but at the same time that can be a little bit scary as you only learn a little bit of each. In a master you usually specialise, but I’m branching out. I believe that a technical bachelor and a business orientated master are a good combination and will enable me to communicate well between departments at a future job.” Another

thing that differed with Anna’s studies in Sweden is the teaching at the TU Delft. “The grading system here is a lot stricter. It’s harder to get a good grade. Some of the courses I follow are double the amount of work a similar course in Sweden would require. And you get less credits for it too.”

Bikes Even though Anna finds the Swedish and Dutch culture pretty similar there are some things that she can’t wrap her head around. “Hagelslag on a sandwich is something new for me! A cold sandwich for lunch in general is, I prefer a warm meal. Also the Dutch are a little more planned, sometimes less spontaneous than the Swedish. Some friends I have to book two weeks in advantage. And everybody at the TU seems to have been on at least one kind of board.” However, the Dutch fondness of joining boards does seem to be rubbing off on Anna. “Funny enough I’ll be on the board of my floorball club, The Blue Falcons, this next semester.” Something that didn’t tick Anna of was the sea of bicycles at the TU Delft. “I grew up in a city with bikes. I’ve been biking since I was very small. It was funny when I lived with two other international students the previous semester and they asked me if I also found biking so incredibly difficult,” Anna laughs. It is clear that 23-year-old Anna has found her place in Delft and chances are she might even be staying after finishing her master’s degree; faith had it that the Swedish native fell head of heels for the charms of a Dutchman.

Octrooigemachtigde: een veelzijdige baan Het mooie van het werken in een zogenaamd ‘vrij beroep’ is dat het ongelofelijk divers is. Ik werk voornamelijk aan octrooien die betrekking hebben op elektrotechniek, maar het gaat ook over eenvoudige producten waarbij je nog nooit hebt stilgestaan dat ze geoctrooieerd kunnen worden. Zo kwam er laatst een dossier langs waarin letterlijk een luier zat! In mijn opleiding tot octrooigemachtigde leer ik zowel algemeen recht en octrooirecht als de praktische commerciële kanten van het vak. Op dit moment is het schrijven van een octrooiaanvrage het meest uitdagend en boeiend. Het is een veelzijdige baan waar je kunt snuffelen aan allerlei kanten van de techniek!

interview

www.arnold-siedsma.nl

1212

5 AUGUSTUS 2014

“TOPIC goes West” uitgelicht

In Best zit men niet stil. Na jarenlang een sterke positie te

Delft

hebben opgebouwd met detachering van embedded software

Tot voor kort was TOPIC, mede vanwege haar vestiging in Best, met detachering voornamelijk actief in de regio’s Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht. Echter, door de toename van het aantal interne ontwikkelprojecten voor klanten buiten deze regio, de groeiende naamsbekendheid en daaruit voortvloeiende vragen voor detacheringsopdrachten, is besloten om per 1 mei een vestiging te openen op het Delftechpark in Delft. Deze inspirerende regio biedt een keur aan interessante opdrachtgevers waar gewerkt wordt aan soms baanbrekende technologie en producten. Mede de aanwezigheid van de TU Delft moet bijdragen aan de kwalitatieve groei van het personeelsbestand van de Delftse vestiging. Op 1 juli ging bij TOPIC de vlag uit om het 18-jarige bestaan te vieren. Een mijlpaal richting volwassenheid en getuige de eerder genoemde ontwikkeling, verdient deze onderneming met visie terecht het predicaat volwassen. De plannen voor de komende jaren zijn al gesmeed maar eerst werd stilgestaan bij een memorabele verjaardag.

en hardware specialisten en het uitvoeren van interne projecten voor haar klanten stapt het systeemhuis uit Best nu ook in de ontwikkeling van eigen producten. Daarnaast is op 1 mei jongstleden een nieuwe vestiging in Delft geopend. Op 1 juli van dit jaar is het alweer 18 jaar geleden dat TOPIC het levenslicht zag vanuit een zolderkamer in Oirschot. Vanuit een zekere onvrede over de werkwijze van de automatiseerders van toen en een eigen filosofie over klant- en medewerker benadering, werd gestart met de oprichting van TOPIC. Kern van deze onderneming was het leveren van kwalitatief hoogstaande diensten gericht op embedded software-ontwikkeling èn het bouwen aan een bedrijf waar hoogopgeleide professionals zich thuisvoelen. Al snel wisten nieuwe werknemers TOPIC te vinden en kon men een aantal grote spelers in de high-tech industrie tot haar klanten rekenen.

Hardware-tak Vervolgens werd in 1998 gestart met een tak die zich richt op build-, integratie- en configuratiemanagement en testing. Ook in dit werkveld is sindsdien een sterke positie opgebouwd getuige het partnership met IBM Rational. Sinds 2013 is ook gestart met de levering van Application Specific Licenses (ASL). Om aan de toenemende vraag vanuit de markt naar digitale hardware diensten te kunnen voldoen, werd in 2006 gestart met een hardware-tak: specialisten in board-design en FPGA-ontwikkeling. Vanuit de opgebouwde kennis op FPGA-vlak is gaandeweg een relatie ontstaan met Xilinx die uitmondde in een voor de Benelux unieke positie: de status van Premier Member van het Alliance Partnership Programme.

Projecten Vanuit de kennis die in diverse projecten is opgedaan, is in de loop der jaren een sterke projectenorganisatie ontstaan die opdrachtgevers complete

ontwikkelprojecten uit handen kan nemen maar ook deelprojecten uitvoert voor de ontwikkeling van embedded software of digitale hardware. Voor de interne ontwikkelprojecten heeft TOPIC een gestructureerd ontwikkelproces ontwikkeld dat gebaseerd is op Agile/Scrum. Daarbij beschikt TOPIC over een ISO-9001 en 13485 certificering.

TOPIC Embedded Products Mede vanuit de samenwerking met Xilinx en de inmiddels opgebouwde FPGA-kennis, is binnen TOPIC de filosofie ontwikkeld om een eigen product te ontwikkelen: Dyplo®. Dyplo® (afkorting voor Dynamic Process Loader) middleware is een hard- en software infrastructuur die ervoor zorgt dat processen simultaan op de processoren en op de FPGA geëxecuteerd en gemanaged worden. Daarnaast kunnen deze processen tijdens executie dynamisch geheralloceerd worden, zowel in de processor als in de FPGA. Om dit te bereiken, maakt Dyplo intensief gebruik van de partieel herconfigureerbare blokken op de FPGA. De eerste release van Dyplo is gebaseerd op Linux als operating system en is geschikt voor de Zynq SoC-familie van Xilinx. Naast Dyplo heeft TOPIC Embedded Products ook de Miami ontwikkeld: Miami is een System-on-Module (SoM) die een Xilinx ZYNQ® gebaseerd ARM®+FPGA eco-systeem combineert met een unieke user configurable interface voor diverse en snelle board ontwikkeling. Het derde product dat tot nu toe is ontwikkeld is de Florida. Florida is een familie van carrier-boards voor de Miami SOM om een snelle en probleemloze start van system development en prototyping mogelijk te maken.

Ruud van den Doel, Adjunct-directeur

AUGUSTUS 2014

13

Maritiem Onderzoeksinstituut MARIN

“Bij MARIN zijn we altijd bezig met aliseerd is in het dynamisch gedrag van gebouwen. Zijn nieuwste uitdaging heeft hij in november 2013 gevonden bij MARIN: “In mijn werk als project manager op de afdeling Offshore komen techniek en theorie perfect samen. MARIN is wereldwijd bekend om de modelproeven, maar de laatste tijd ook steeds meer om de rekenstudies. Daar krijgen we veel aanvragen voor. Simulatiewerk is mijn specialisme. Iedere keer weer opnieuw boeiend, mede omdat we een groot deel van de software zelf ontwikkelen. Hierdoor zijn we bijvoorbeeld in staat om het gedrag van bewegingscompensatiesystemen van verschillende leveranciers in één rekenmodel te simuleren. Zo kunnen we heel nauwkeurig simuleren dat een schip precies op positie blijft bij werkzaamheden op zee, maar ook hóe. Hierdoor kunnen we op voorhand voorspellen tot welke weerscondities een specifieke offshoreoperatie mogelijk is.” Karola van der Meij, Erik Verboom en Persijn Brongers (vlnr)

Bij maritiem onderzoeksinstituut MARIN in Wageningen wordt een breed scala aan hydrodynamisch onderzoek verricht. Karola van der Meij en Persijn Brongers werken er als respectievelijk project manager Ships en project manager Offshore. Erik Verboom is er afstudeerder. Alle drie studeerden ze aan de TU Delft. TEKST: RON LABORDUS BEELD: MARIN EN RON LABORDUS

Persijn Brongers studeerde Civiele Techniek aan de TU en is in 2005 afgestudeerd. Na zijn studie ging hij

1414

5 AUGUSTUS 2014

werken bij een adviesbureau dat gespecialiseerd is in 3D-modellen in de bouw; na een paar jaar kreeg hij behoefte aan werk met meer technisch diepgang en maakte de overstap naar een bedrijf dat gespeci-

Verbeteren Sinds september 2013 is Erik Verboom bij MARIN met zijn afstudeerproject bezig. In 2008 is hij begonnen aan de TU Delft en volgt de studie Maritieme Techniek met als specialisatie Ships Hydromechanics. “De onderzoekkant van mijn studie boeit me meer dan de ontwerpkant. MARIN is dus voor mij een bewuste keuze. CFD-berekeningen en numerieke simulaties zijn buitengewoon interessant. Momenteel werk ik aan een tool voor snelle schepen; met name planerende schepen in (hoge) achterinkomende golven. We bestuderen de koersstabiliteit in die situaties: een planerend schip wil namelijk nog wel eens uit zijn roer lopen en kapseizen. Zeker in extreme gevallen. Er is bij MARIN een tool ontwikkeld die dat gedrag kan voorspellen; er zijn modelproeven geweest en ik vertaal de resultaten hiervan naar de simulatie en bekijk en bestudeer eventuele verbeteringen aan die tool.”

innovatie en ontwikkeling” Imposant Karola van der Meij, project manager bij de afdeling Ships, werkt sinds september 2010 bij MARIN. Op de TU Delft studeerde ze Maritieme Techniek. In 2010 is ze afgestudeerd in de richting scheepsontwerpen. Tijdens haar afstuderen zat ze al bij MARIN. “Ik hou me vooral bezig met vrachtschepen; van binnenvaartschepen tot en met de grootste containerschepen ter wereld. Met name met het optimaliseren van de weerstand en voortstuwing, om hiermee brandstofgebruik zo laag mogelijk te krijgen. We hebben onlangs een project afgesloten voor een 18.000 TEU (Twenty feet Equivalent Unit) containerschip van bijna 400 meter lang! Ongelooflijk imposant. Nu start er een project met een 22.000 TEU containerschip en wordt er zelfs gesproken over nog grotere schepen. Geweldig om daarbij betrokken te zijn. Essentieel bij schepen van dat formaat is het brandstofgebruik. Als je daar een procentje vanaf kan snoepen, wordt er heel veel brandstof en dus geld bespaard. Ik werk momenteel veel voor de Aziatische markt en China in het bijzonder. Dat betekent veel reizen daarheen om relaties te onderhouden en resultaten van berekeningen en modelproeven aan klanten te presenteren. Je komt hier niet weg met het ontwikkelen van een ‘goed’ schip. Ze eisen het beste van het beste, dus wij moeten alles uit de kast halen om dit te kunnen behalen. In mijn werk is het voortdurend boeiend om met de hoogste vormen en mogelijkheden van techniek bezig te zijn. Zelf voer ik geen berekeningen uit, dat laat ik over aan de experts. Mijn taak is wel om de resultaten uit de CFD-berekeningen te interpreteren en de vertaalslag te maken naar het ontwerp. We zijn altijd kritisch ten opzichte van de uitkomsten van simulaties, want representeert het de werkelijkheid wel goed? Doordat wij onze simulatieprogramma’s zelf ontwikkelen,

weten we exact wat de beperkingen en mogelijkheden zijn. Daarin zit mede de kracht van MARIN.”

Wereldwijd Wat maakt het werk voor MARIN zo boeiend? Karola, Persijn en Erik: “De combinatie van theorie en praktijk. De uitdaging van hoe ver je technisch kan gaan. Ontdekken en ervaren waar de grenzen liggen van de technische mogelijkheden. Ontdekken of wat je berekent ook overeenkomt met de werkelijkheid en op basis daarvan klanten adviseren. Het toepassen van een vaak complexe theorie, maar altijd gelinkt aan de praktijk. Bij MARIN krijg je ruimte om je eigen weg te gaan, ieder binnen zijn eigen deskundigheid en interesse, ruimte om je te ontwikkelen. Zeker als je zelf initiatief neemt. Ruimte ook om je te specialiseren bijvoorbeeld in metingen, berekeningen of ontwerpen. De ontwerpcyclus van een schip is kort, dus van ons wordt verwacht snel en adequaat advies te geven. Als backbone is er onze researchafdeling, die meer tijd heeft om aspecten uitgebreider te onderzoeken.

onderzoek

MARIN is leading in de maritieme industrie. Bedrijven die aan het innoveren zijn binnen deze maritieme industrie, komen bijna allemaal ooit eens hier. We werken in de breedste tak; van offshore tot navigatie op rivieren, van containerschepen tot en met het plaatsen van windmolens op zee. Daarbij bieden we mogelijkheden voor modelproeven, berekeningen, waregroottemetingen en simulatortrainingen. Uniek in de wereld. We zijn altijd bezig met de top van innovatie! Niet alleen in Nederland. We bedienen de hele wereld.”

MARIN Maritiem Research Instituut Nederland Haagsteeg 2, 6708PM, Wageningen www.marin.nl [email protected]

Breed scala hydrodynamisch onderzoek Het maritiem onderzoeksinstituut MARIN verricht een breed scala aan hydrodynamisch onderzoek. De onderzoeken variëren van modeltesten in de grote ‘tanks’, simulaties en berekeningen tot en met het op ware grootte testen van schepen. Medewerkers van MARIN maken alle modellen op schaal zelf, er is een grote productieafdeling. Opdrachtgevers hebben een ontwerp en willen er advies over. MARIN doet de testen, het narekenen, controleren, bevindingen vastleggen en alles wat daarbij denkbaar is. Naast het controleren van ontwerpen van haar klanten is MARIN vaak nauw betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe concepten. Modellen worden van hout gemaakt, soms van kunststof; het materiaal maakt in principe niet zoveel uit, het gaat om het juiste gewicht en de precieze vorm en massa in verband met waterverplaatsing, krachten die vrijkomen en de invloed van golven en golfslag. MARIN doet ook crewtrainingen, er zijn verschillende brugsimulatoren in het gebouw. Een crew wordt op het instituut getraind op nieuwe modellen schepen, maar ook zijn er havens ‘nagebouwd’ waar je het werkelijke varen kunt leren alsof je ter plekke bent.

AUGUSTUS 2014

15

Lezing in Aula TU Delft met Dick Swaab, Erik Scherder, Ard Schenk en Pieter Jonker

Het Fitte Brein Delft over gevolgen pandemie lichamelijke inactiviteit Dick Swaab, Erik Scherder, Ard Schenk en TU Delft hoogleraar Pieter Jonker zetten zich in voor een fit brein. Lichaamsbeweging is goed voor je lijf én ook onmisbaar voor een goede conditie van je brein. Het viertal breekt een lans voor lichaamsbeweging en stimulering van de hersenen bij iedereen.

Oud wereld- en olympisch schaatskampioen Ard Schenk benadrukt in zijn persoonlijke verhaal dat de kern van een gezonde levensstijl een goede balans is: ‘Voldoende bewegen én ontspannen en gezond eten’. Neurobioloog en arts Dick Swaab en neuropsycholoog Erik Scherder bespreken vanuit de wetenschap wat het betekent voor je gezondheid als je beweegt en je brein gebruikt. De sprekers dagen de toehoorders uit zelf in de spiegel te kijken naar hun eigen mate van lichamelijke en geestelijke (in)activiteit. Zij geven daarbij veel bruikbare tips waar het publiek over na kan denken en wellicht inzetten in hun dagelijks leven. Het is het vervolg van een landelijke reeks uitverkochte lezingen.

Pandemie lichamelijke inactiviteit Er wordt in de literatuur al gesproken over een pandemie van lichamelijke inactiviteit omdat lichamelijke inactiviteit, die zeer schadelijk is voor de gezondheid, toeslaat in een steeds groter deel van de wereldbevolking. In 2009 was 17% van de wereldbevolking inactief en het aantal mensen dat inactief is zal, tot minstens 2030, nog verder toenemen. Lichamelijke inactiviteit is momenteel de vierde doodsoorzaak wereldwijd. Dertig procent van de hart- en vaatziekten wordt toegeschreven aan lichamelijke inactiviteit. Lichamelijke inactiviteit heeft ook een direct verband met diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht (obesitas).

Waarschuwing jongeren Lichamelijke inactiviteit bij de jeugd wordt onder andere toegeschreven aan meer uren televisiekijken en de sociale media (skypen, sms-en, whatsappen) nodigen de jongeren niet meer uit om te sporten of op de fiets te stappen om vrienden en vriendinnen te ontmoeten. Belangrijk is dat hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, overgewicht en diabetes een schadelijk effect hebben op o.a. de doorbloeding van de hersenen en dé te voorkomen risicofactoren zijn voor dementie. Ook stimulatie van je hersenen door interessante, nieuwe dingen te doen vermindert het risico op het ontstaan van dementie. Vele redenen dus voor het stimuleren van lichamelijke activiteit en het intensief gebruiken van je brein. De gratis publiekslezing in Delft wordt mogelijk gemaakt door TU-partners. Vanaf 1 augustus kan iedereen zich inschrijven via www.hetfittebrein.nl/delft.

1616

5 AUGUSTUS 2014

Hoos Naam: Marit Haaksma Studie: Bouwkunde aan de TU Delft Waarom Delft: Na mijn middelbare school wilde ik sowieso bouwkunde studeren. Dit kan alleen in Eindhoven en Delft. Toen ik op de faculteit bouwkunde hier aan de TU was, was ik helemaal verkocht! Het zag er zo gaaf uit, vooral alle studenten die maquettes aan het maken waren. De sfeer die verder in Delft hangt, past goed bij mij, hard studeren maar ook een echt studentenleven. Struikelvak: Het tweede project vond ik erg lastig. Ik had nog geen idee hoe je details moest tekenen en het was mijn eerste ontmoeting met klimaattechnologie. Gelukkig heb ik het project toch gehaald! Food and Drinks: Ik hou van heel veel verschillend eten. Seizoen: In de zomer ben ik helemaal in mijn element! En dan is mijn grootste hobby bruin worden en even bijkomen van een druk jaar. Vakantieland: Ik heb niet echt een favoriet vakantieland. Ik wil namelijk altijd naar een land of stad waar ik nog niet ben geweest. Het vergelijken van steden vind ik heel leuk. Sport / hobby: Sinds ik in Delft studeer, roei ik. Dit jaar heb ik de Ringvaart geroeid, maar wat ik volgend jaar op sportgebied ga doen weet ik nog niet. Misschien was de Ringvaart wel een van de laatste keren dat ik in de boot ben gestapt. Uitgaan: De verkleedfeestjes in Delft vind ik altijd harstikke leuk. Of het op een vereniging is of gewoon een huisfeestje maakt niet uit. Verder vind ik het ook altijd fijn om een festival of feest buiten Delft mee te pakken. Bijbaan: Afgelopen jaar heb ik bij Inwijs gewerkt. Hier heb ik een soort IO-les gegeven op een middelbare school in Den Haag. Ik vond het heel leuk om deze kinderen de eerste kunsten van het ontwerpen mee te geven. Lijfspreuk: Blijf in je element! Ambitie: (Over 5 jaar ben ik): Over vijf jaar ben ik al een paar jaar afgestudeerd en werk ik op een middelgroot architectenbureau of bij een ander creatief bedrijf.

AUGUSTUS 2014 FOTO : ERIC VAN HOU TEN

17

Bas Blaak, Assistent Project Manager High Speed Craft:

“Met ruim 8000 medewerkers topkwaliteit over de hele we In zijn geboorteplaats Winschoten in Oost-Groningen bouwde Bas Blaak (27) in zijn jeugd met zijn broer al kano’s met een buitenboordmotor en dankzij innovatieve foefjes voer hij er met gemak richting de Eems. Zijn passie werd zijn studie aan de TU Delft en sinds 2013 ook zijn werk bij Damen Shipyards! Hij is er momenteel werkzaam als Assistent Project Manager High Speed Craft. TEKST: RON L A BORDUS BEELD : PR DA MEN EN RON L A BORDUS

Bas Blaak is een en al enthousiasme als hij over zijn werk praat: “Mijn afdeling houdt zich bezig met snelle boten, zoals patrouille boten, stan tenders, pilotboten, fast crew suppliers.” In 2005 begon Bas aan de TU zijn studie Lucht en Ruimtevaart, de duurzame minor sprak hem aan, ‘sustainable earth’ was het motto. Na zijn bachelor maakte hij de overstap naar Maritiem omdat de offshore hem boeide, zoals windturbines. Bas: “Toen ging ik een master Offshore Engineering doen, dat kon vrij eenvoudig. Van aerodynamica naar hydrodynamica is wel een stap. Ik heb een fantastische vervolgstudie gehad, ik heb veel gezien, boeiende stages gedaan. Bijvoorbeeld bij een bedrijf dat inspecties uitvoert op booreilanden; een geweldige ervaring, zo kwam ik in het Midden Oosten en Noorwegen. Toen al werd bevestigd dat die wereld de mijne is.”

Dicht boorschip Bas Blaak vertelt over zijn bijzondere afstudeerproject: “Ik concentreerde me op de hydromechanica op boorschepen en deed onderzoek naar de mogelijkheid van een volledig dicht boorschip dat het hele jaar door kan opereren, zelfs bij min 55 graden en bij dik ijs. Ik onderzocht de verwachte problemen en vond oplossingen. Vind maar eens een oplossing voor een goed functionerend maar afgesloten moonpool/boorgat. Wat gebeurt er met vrijkomend gas? Hoe zijn de drukfluctuaties? Hoe

1818

5 AUGUSTUS 2014

beheers je opgebouwde luchtdruk? In mijn onderzoek hield ik ook rekening met de menselijke maat en bestudeerde gevolgen voor mensen in werkomstandigheden met variabele luchtdruk en zeegang. Ruimtevaarders worden normaliter na de landing gecontroleerd, waarom werknemers op een booreiland of boorschip niet, als ze er maanden in soms extreme omstandigheden hebben gewerkt? Mijn bevindingen en mijn project blijven vooralsnog theorie. Het bouwen van zo’n schip blijkt mogelijk, maar kost enorm veel geld!”

Bijlboeg “Het is voor mij van groot belang dat ik in de praktijk kan toepassen wat ik tijdens mijn academische studie heb geleerd. Bij Damen Shipyards op de afdeling High Speed Craft kan dat”, aldus Bas Blaak. “We zijn hier met alle facetten van het vak bezig: coördinatie, communicatie, kwaliteit en kosten en hebben contact met diverse partijen, zowel intern als extern. Bij Damen werken we met veel jonge mensen in een dynamische en innovatieve omgeving. Innovatief is zeker de bekende vinding van de bijlboeg door TU-professor Lex Keuning. Dankzij de samenwerking tussen TU Delft en Damen heeft Jaap Gelling, onze product directeur High Speed Craft, de vinding toegepast en hebben we er succesvolle snelle boten mee gebouwd. Deze boegen doorklieven de golven als het ware en klappen er niet op. Dat betekent onder andere minder weerstand, behoud van snelheid, minder zeeziekte, besparing van brandstof en uiteindelijk verlaging van kosten.”

levert Damen Shipyards reld” Reddingboot Bas Blaak is onlangs onder andere nauw betrokken geweest bij het ontwerp en de bouw van de nieuwe reddingboot voor de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), de Nh 1816: “Een search and rescue schip gebaseerd op het principe van de bijlboeg. Wij bouwen in opdracht maar ook speculatief op voorraad, anticiperend op de markt. De grote kracht hiervan is de relatief korte levertijd, van soms slechts enkele weken! Momenteel ontwikkelt ons team bijlboeg-catamarans, die worden gebouwd op onze werf in Singapore en uiteindelijk hier naar Damen verscheept. Veel van deze klanten zitten in Europa; een groot aantal van onze schepen wordt voor de offshore gebruikt, bijvoorbeeld voor de windmolenindustrie. Dankzij een heldere visie

interview

en uitgebreide kennis van de klant en de markt blijven we leidend in de scheepsbouw. Ons bedrijf biedt veel uitdagingen en biedt volop kansen om je als werknemer te ontwikkelen. Na mijn studie ben ik zoals gebruikelijk begonnen als Trainee en leerde veel ‘on the job’ en van collega’s. Je ontwikkelt je hier snel; uiteraard moet je de kansen die er liggen wel zien en aanpakken. Die uitdaging moet je durven aangaan.”

Industrieterrein Avelingen West 20 4202 MSGorinchem The Netherlands

Damen Shipyards:

‘‘Scheepsbouw over de hele wereld volgens een uniek concept’’ Damen Shipyards Group exploiteert 40 scheeps- en reparatiewerven, en heeft wereldwijd 8000 mensen in dienst. Damen heeft al meer dan 5000 schepen opgeleverd in ruim 100 landen. Jaarlijks levert de onderneming ongeveer 180 schepen af aan klanten over de hele wereld. Dankzij het unieke, gestandaardiseerde ontwerpconcept kan Damen constante kwaliteit garanderen. De combinatie van standaardisatie, modulaire bouw en het op voorraad bouwen van schepen zorgt voor kortere levertijden, een lage ‘total cost of ownership’, een hoge wederverkoopwaarde en betrouwbare kwaliteit. Bovendien zijn de schepen van Damen gebaseerd op grondige R&D en bewezen technologie. Damen heeft een veelzijdig assortiment, waaronder sleepboten, werkschepen, marine- en patrouilleschepen, high-speed craft, vrachtschepen, baggerschepen, schepen voor de offshore-industrie, veerboten, pontons en superjachten. Voor bijna elk type schip biedt Damen uitgebreide servicemogelijkheden, zoals onderhoud, levering van onderdelen, training en overdracht van (scheepsbouw)kennis. Als sluitstuk van het aanbod biedt Damen daarnaast allerlei scheepsonderdelen, met name straalbuizen, roeren, ankers, ankerkettingen en staalconstructies. Naast scheepsontwerp en scheepsbouw biedt Damen Shiprepair & Conversion een netwerk van 16 scheepsreparatie- en conversiewerven over de hele wereld, met droogdokken tot 420x80 m. De conversieprojecten variëren van het aanpassen van schepen aan de huidige eisen en voorschriften tot volledige conversie van grote offshore-constructies. DS&C voert per jaar 1500 reparatie- en onderhoudsopdrachten uit.

AUGUSTUS 2014

19

is 14 itte r Delo mbe nove op het ezig en drijv aanw k Be e i TC n nW Tech ent i m e . Even terdam Rot

‘Deloitte lanceert je carriére’ Peter Brill en Jouke Dessens

REDACTIONEEL

D

eloitte is een werkgever met aandacht voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Je krijgt de ruimte om je ideeën en ambities werkelijkheid te laten worden. Peter Brill en Jouke Dessens vertellen over hun ervaringen als young professional bij Deloitte. Engineer of consultant? Wil je na je studie verder in de techniek, óf biedt het bedrijfsleven ook andere interessante functies? Dit is een vraag die onder veel net afgestudeerde Delftse ingenieurs leeft, constateert Jouke Dessens (Technische Bestuurskunde). Hij koos voor consulting bij Deloitte Strategy & Operations, vanwege zijn interesse in het oplossen van complexe vraagstukken en de uitdagende opdrachten voor diverse klanten (van oliemaatschappij en productiebedrijf tot gemeente of ziekenhuis). En een groot pluspunt van een carrière in de consulting: je groeit razendsnel!” Op de vraag: Engineer of consultant? antwoordt hij: “Eigenlijk hoef je niet te kiezen – als consultant kun je jouw technische vaardigheden prima kwijt in de complexiteit van de analyses.” Als senior consultant Strategy & Operations bij Deloitte lost hij bedrijfsmatige vraagstukken op. “Je helpt de klant zijn bedrijf succesvoller te maken. Als Delfts ingenieur ben je hier uitstekend voor opgeleid, aangezien je gewend bent om complexe vraagstukken eerst in behapbare stukken op te breken en daarna op te lossen. De inzichten uit de analyse rol je vervolgens op tot een consistent verhaal dat relevant is binnen de context van de klant. Je leert snel te schakelen tussen de details van een analyse en de realiteit van de klant. Uiteindelijk is dat natuurlijk waar je van toegevoegde waarde kunt zijn.” Verder leren en groeien Ook Peter Brill koos met zijn technische studie-achtergrond voor een carrière bij Deloitte. Na zijn bachelor technische bestuurskunde in Delft koos Peter Brill voor de master business analytics & management science in Southampton. Eenmaal afgestudeerd kwam hij als data-analyticus terecht bij het onderdeel Risk Services van Deloitte. Na enkele maanden maakte hij de overstap naar Financial Risk Management,

één van de andere teams binnen Risk Services. “Doordat ik bij Risk Services met veel mensen uit verschillende teams werkte, ontdekte ik al snel dat Financial Risk Management beter aansloot op mijn ambities”. In deze functie adviseert Brill banken en verzekeraars bij het ontwikkelen van kwantitatieve modellen en het optimaliseren van kapitaalsposities op basis van nieuwe richtlijnen zoals Basel III en Solvency II. “Banken en verzekeraars moeten de risico’s van producten en diensten inzichtelijk maken en kwantificeren.” In dit kader is hij in de afrondende fase van het behalen van zijn FRM-titel, en begint hij volgend jaar aan zijn opleiding tot Certified Financial Analyst. “Daar ben ik voorlopig nog wel even zoet mee.” Open cultuur Brill roemt de open cultuur binnen Deloitte. “Iedereen is altijd bereid om je ergens mee te helpen. En er wordt echt naar je geluisterd. Het gaat erom dat je idee hout snijdt.” Dessens vult aan: “Als je ambitieus bent en de ‘brainpower’ hebt, biedt Deloitte je alle kansen. Het is een inhoudgedreven bedrijf. Het gaat niet om wie je bent of op welk niveau je zit. Heb je qua kennis een stapje voor op een collega met meer ervaring, dan komt hij bij jou voor feedback, en andersom.” Naast het werk worden tal van sociale events georganiseerd, zoals een jaarlijkse skitrip. Dessens: “Als het werk klaar is, is er ruimte voor een feestje.” Zoals Brill het verwoordt: “Deloitte is een tweede vriendenkring geworden.” Evenementen en vacatures Deloitte organiseert verschillende recruitment evenementen. Dit is een uitstekende mogelijkheid om onze organisatie beter te leren kennen. Deloitte is op 14 november aanwezig op het evenement: Techniek Bedrijven Evenement (WTC Rotterdam) Momenteel heeft Deloitte ook veel interessante (stage) vacatures voor engineers. Je kan strategie consultant worden, data analyst of misschien wel IT security expert. Kijk voor een overzicht van de actuele vacatures op werkenbijdeloitte.nl/vacatures

Meer weten? Kijk op Werkenbijdeloitte.nl/techniek

Projecten Delftse Proeftuinen verzameld op eigen website Delft blinkt uit op het gebied van onderzoek, kennis en innovatie en speelt een vooraanstaande rol in verschillende technologische sectoren. Delft behoort tot de wereldtop op het gebied van onder andere Medische Technologie en Clean Technology - industriële biotechnologie & wateren deltatechnologie). Wethouder Ferrie Förster: “Daarom wil Delft innovaties zichtbaar maken in de stad door ze te testen in zogenaamde proeftuinen of Living Labs.” Eind vorige maand lanceerde de wethouder de website www.proeftuinendelft.nl in het D-Exto (Delft Experience Tomorrow) paviljoen: “Delft staat open voor ideeën, uitvindingen of innovaties die men als proeftuin in de stad wil uitproberen. Een uitnodiging voor alle Delftenaren. De ‘lancering’ van de website vindt niet voor niets plaats op deze locatie. D-Exto is als zelfvoorzienend paviljoen een reizende proeftuin naar festivals en tentoonstellingen. De TU en de Delftse hogescholen laten hiermee zien welke duurzame innovaties in Delft ontwikkeld worden. De gemeente Delft stelt een case-manager beschikbaar die kan helpen bij de totstandkoming van een proeftuin. Subsidiëren doen we niet, maar we faciliteren wel. De intensieve samenwerking tussen onderzoeksinstituten, het bedrijfsleven en de gemeente maken Delft tot een uitstekende vestigingsplaats voor innovatieve ondernemingen. Een perfecte omgeving om een proeftuin te starten.” Op de site zie je een groot aantal voorbeelden van proeftuinen op het gebied van economie, milieu, bestuur, wonen, samenleving en mobiliteit. Je leest over de unieke proeftuin Flood Proof Holland (foto) net ten zuiden van de campus van TU Delft vlak langs de A13: een ringdijk met zes aparte bassins. Daarin testen en demonstreren ondernemers in samenwerking met studenten en TU Delft innovatieve tijdelijke waterkeringen. Boeiend is ook de proeftuin ‘intelligente straatverlichting’. De proef bij de universiteitscampus van de TU Delft begon als test. Inmiddels is dit systeem van intelligente straatlantaarns uitgegroeid tot een product op de wereldmarkt dat tot 80% minder elektriciteit gebruikt dan reguliere straatverlichting en dat bovendien goedkoper is in onderhoud.

2222

5 AUGUSTUS 2014

Directeur Chris Mooiweer:

“YES!Delft zorgt voor honderden banen in technische sector.” innovatie

Chris Mooiweer: “Meer dan honderd bedrijven zijn onder de vleugels van YES!Delft succesvol gestart.”

Een stormvaste paraplu, een opvouwbare zeecontainer, een vliegangst simulator, een enkelbrace, een fruit inpakrobot, een oplossing voor snurken en slaapapneu; het zijn slechts enkele voorbeelden en producten van de tientallen innovatieve bedrijven die actief zijn in YES!Delft aan de Molengraafsingel in Delft. TEKST: RON LABORDUS BEELD: ERIC VAN HOUTEN

“Na hun afstuderen zijn tientallen studenten er hun bedrijven gestart, stuk voor stuk in potentie toonaangevende bedrijven, nationaal en internationaal. Gemiddeld werken er honderden mensen hier,” aldus ad interim directeur Chris Mooiweer. “En niet alleen studenten, maar ook professionals, bijvoorbeeld van TNO, weten ons te vinden.”

Eerste stappen Chris Mooiweer was in 2008 als wethouder een van de twee initiatiefnemers van YES!Delft dat startte in een TU-gebouw aan de Rotterdamseweg: “Studenten en onderzoekers komen in hun werk vaak op een technisch idee voor een innovatief product. Dat willen ze onderbrengen in een eigen bedrijf. YES!Delft biedt daarvoor in dit fantastische gebouw mogelijkheden op hun eerste stappen in het ondernemerschap. Wij verhuren ruimtes en bieden cursus- en opleidingsmogelijkheden voor nationale en internationale bedrijfsvoering. Deze omgeving werkt daarbij inspirerend en

motiverend. Bij het koffieapparaat ontmoet je collega’s die met dezelfde problemen te maken hebben of die al hebben opgelost.”

Succesvolle start YES!Delft is een succes. Chris Mooiweer: “Bedrijven als Epyon, Senz, Ephicas en Ampelmann zijn inmiddels succesvol. Respectievelijk met producten als een laadpaal voor elektrische auto’s, de stormvaste paraplu, de sidewing voor vrachtwagens en de bewegende overstapplatforms waarmee midden op zee de overstap van een bevoorradingsschip naar een boorplatform vereenvoudigd is. Ampelmann is een voorbeeld van een bedrijf dat via YES!Delft is uitgegroeid naar een onderneming waar ruim 200 mensen werken. Het zijn voorbeelden dat het concept van YES!Delft werkt. Inmiddels hebben meer dan honderd bedrijven werkzaam op tal van technische sectoren - medische technologie, cleantech, ICT, industriële toepassingen en consumentenproducten - een succesvolle start gemaakt onder onze vleugels.”

Studentenhuis belicht Van boven naar beneden: Geert Scheepers, Gido Grooten, Dorian Kingma, Thomas Dillen en Floor van Emmerik. “Dit is onze WK opstelling.”

reportage

BAR 89

Misschien woon je op dit moment nog thuis, ben je druk met het zoeken van een kamer of staat je eerste instemming al op de planning. Hoe gaat het er eigenlijk aan toe in een Delfts studentenhuis, wel te verstaan een huis met een heuse bar? De bewoners van Bar 89 hadden Breen over de vloer in hun nederige stulpje.

Bij binnenkomst is het eerste wat opvalt de grote bar, compleet met barkrukken en lege bierflesjes. Achter de bar hangen grote doeken in felle kleuren en ook op de rest van de muren zijn vrolijke figuren geschilderd.“Dit huis heeft altijd al een bar gehad,” vertelt Thomas Dillen (22), TU Bouwkunde student uit Den Bosch. “Het is de derde sinds ik hier zes jaar geleden kwam wonen. Eens per jaar hebben we een groot themafeest. Dit jaar was het thema rubiks kubus. Voorafgaand aan het feest houden we een klusweekend waarin alle muren worden geverfd.”

gens de zestien bewoners een oogje dicht wat betreft het schilderen van muren en dergelijke. “Bij nieuwere huizen zijn ze een stuk strenger,” aldus Geert Scheepers, afkomstig uit Brabant en student International Financial Management and Control aan De Haagse Hogeschool. Wat betreft de huisfeesten vragen de studenten wel altijd netjes toestemming aan DUWO. “Je moet een vergunning aanvragen,” vertelt Dorian Kingma (22), student Industrieel Ontwerpen aan de TU en afkomstig uit Amsterdam. “Er was een jaar dat er bijna 500 mensen op ons huisfeest afkwamen. Toen hadden we ook een deurbeleid, want officieel mag er maar 75 man binnen zijn.”

Oud huis

Feest

Bar 89 is een van de vele huizen in het studentencomplex aan de Jacoba van Beierenlaan en is eigendom van DUWO. Het is een vrij oude woning en dus knijpt de kamerverhuurder vol-

Uiteraard is het jaarlijkse huisfeest niet het enige festijn van Bar 89. Dorian: “We houden een kerstdiner, kijken samen naar het WK voetbal en hebben jaarlijks een Sinterklaasborrel. Dat laatste is

TEKST EN BEELD : ELISE MOOIJM AN

misschien nog wel het leukste evenement, vooral omdat het zo onschuldig klinkt. Iedereen trekt een loodje en bereidt zestien shotjes sterke drank voor. In plaats van een surprise te maken versieren we allemaal onze eigen kamer voor degene die je hebt getrokken. Dan gaan we gezamenlijk alle kamers af en moet iedereen een shotje nemen. Als een kamer special voor jou is gemaakt moet je nog meer drinken.” De Limburgse student Industrieel Product Ontwerpen Gido Grooten (22) vult zijn huisgenoot aan: “Als je kamer 12 haalt ben je al een gevorderde.”

Thuis Met zo veel huisfeestjes moet er natuurlijk zo nu en dan ook schoongemaakt worden in de studentenflat. Thomos: “We maken twee keer per week schoon, met zestien huisgenoten is iedereen is dus slechts één keer per maand aan de beurt.” Met alle inwonende eten doen de studenten van Bar 89 niet vaak. “Als we tien mensen bij elkaar krijgen is het veel.” Ondanks dat zien de studenten hun stulpje wel als een hecht huis. Dorian: “We hebben hier slechts één regel: dit is je thuis. Ga je in het weekend naar je ouders, dan ga je niet naar huis als je begrijpt wat ik bedoel.” Dat een groot studentenhuis wel degelijk close kan zijn blijkt ook uit het grote vakantierooster dat in de keuken op de muur hangt. “Op die manier weten we wie van de zomer wel of niet thuis is,” aldus Geert. “De eerste paar weken en de laatste zijn er vaak nog wel mensen, daartussenin is het stil.”

AUGUSTUS 2014

23

Studentengezondheidszorg

• Tel. Algemeen 015 21 21 507 • Tel. Huisarts 015 79 99 050

Geniet van de lekkerste gerechten en bekijk live jouw favoriete sport!

Spreekuurlocaties • Medisch Centrum Delft Beukenlaan 4G • Leeghwaterstraat 152 Campus TU Delft

Daily Specials Monday till Thursday

Burn The BBQ All you can eat BBQ Ribs

9,90

Saturday

Friday

Sunday

Kick the Bucket 20 hot wings + a pitcher Bavaria

Beers & Burgers A single Burger + 0,5L Bavaria

19,50

9,90

Britain’s Best Fish & Chips

7,50

Bij de huisartsen en studentenartsen van de Studentengezondheidszorg kun je terecht met vragen en problemen die je gezondheid betreffen. Een afspraak met de huisarts kun je online of telefonisch maken. Ook is er dagelijks een inloopspreekuur. Wanneer je nog geen huisarts in Delft hebt, kun je je inschrijven in de praktijk. De huisartsen hebben spreekuur in het Medisch centrum Delft en op de campus. Voor preventieve medisch zorg, zoals medische verklaringen, keuringen, tropenvaccinaties, preventie en behandeling van RSI en advies en begeleiding met betrekking tot ziekte en studie Afspraak maken? kun je terecht bij Huisarts: 015-7999050 de studentenarts. Studentenarts: 015-2121507 of www.sgzstudent.nl

Doelenplein 7 Delft 015 - 213 63 82 www.sportsbar-thescore.com Openingstijden: Maandag t/m vrijdag vanaf 16:00 uur - Zaterdag en zondag vanaf 12:00 uur

Drukkerij Van de Sande is een compleet en modern grafisch bedrijf, waar alle grafische disciplines zijn ondergebracht. Het familiebedrijf waarin vakmanschap en flexibiliteit de uitgangspunten zijn, is al zo’n 40 jaar gevestigd in Nootdorp en bekend in de regio. Drukkerij Van de Sande combineert vakmanschap en innovatie, in de eerste plaats als het gaat om professioneel drukwerk. Maar vandaag de dag is Drukkerij Van de Sande dé aangewezen partner voor het hele grafische communicatieproces. Van ontwerp tot verzending.

Ambachtshof 1, 2632 BB Nootdorp - 015 310 92 94 - [email protected] - www.sande.nl

2424

5 AUGUSTUS 2014

Get inspired, become a champion op de Bosbaan deze zomer!

In Memoriam

Slachtoffers vliegramp

Zeer geschokt hebben wij kennis genomen van de vliegtuigramp die zich op 17 juli heeft voltrokken. De omvang van de ramp en de omstandigheden waaronder deze heeft plaatsgevonden vervullen ons met afschuw. Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers en de nabestaanden. Met verslagenheid hebben wij moeten vaststellen dat er zich leden van onze universitaire gemeenschap onder de slachtoffers bevinden. Met leedwezen maken wij bekend dat wij afscheid hebben moeten nemen van:

Wim Bakker Dit jaar vindt het WK Roeien plaats op de Bosbaan in Amsterdam en de Delftsche Studenten Roeivereeniging “Laga” grijpt deze gelegenheid aan om de eerste editie van de Accenture Sports Conference te organiseren. Het congres heeft als doel het inspireren en motiveren van de studentenroeiers en coaches in Nederland tot het behalen van topprestaties. Onder de slogan ‘Get inspired, become a champion’ zullen klinisch neuropsycholoog Erik Matser, oud-roeister Annemarieke van Rumpt en hockeycoach Marc Lammers hun ervaringen delen met het publiek. Centraal staat de vraag hoe talent herkend kan worden en hoe de ideale situatie wordt gecreëerd waarin mensen het beste uit zichzelf kunnen halen. De sprekers zullen dit thema elk vanuit hun eigen invalshoek behandelen, opdat nieuwe inzichten zullen worden verkregen.

De Accenture Sports Conference zal plaatsvinden op de ochtend van woensdag 27 augustus 2014 op het WK-terrein op de Bosbaan in Amsterdam. Meer informatie is te vinden op onze website www.sportsconference.nl.

Wim, afdelingssecretaris bij de faculteit 3mE, is pas kort geleden onze universiteit komen versterken. Wij zijn diep onder de indruk van de snelheid en de betrokkenheid waarmee hij zich in de wereld van de TUDelft heeft ingewerkt. Het is intens verdrietig dat ook de echtgenote van Wim bij de ramp is omgekomen. Wij wensen de kinderen en de andere nabestaanden zeer veel sterkte toe bij de verwerking van dit grote verlies.

Fatima Dyczynski Voor Fatima, Masterstudente aan de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, leek vrijwel niets onmogelijk. Haar nimmer aflatende energie die een sprankelende inspiratie is geweest voor haar collega studenten en voor ons zullen wij buitengewoon missen. Wij wensen haar ouders, familie, vrienden en collega’s heel veel sterkte toe met dit vreselijke verlies. College van Bestuur TU Delft Dirk Jan van den Berg, Karel Luyben, Anka Mulder

AUGUSTUS 2014

25

Pret Servet - Bak Kom - Klik Spaan

Delftse studenten winnen Hema-ontwerpprijzen 2014 FOTO : PAUL RIDDERHOF

Maak kennis met sportsbar The Score! Bij sportsbar the Score aan het Doelenplein in Delft kun je goed uit eten tegen een zacht prijsje. Zo kun je kiezen voor het typisch Britse ‘Fish&Chips’ voor slechts f 9,50, doordeweeks onbeperkt spare ribs voor f 9,90 of voor een Italiaanse pasta Bolognese à f 8,50. Ook kun je vele soorten finger food bestellen, zoals een bucket met hot wings, nachos met jalapeño pepers of gefrituurde calamares. Liefhebbers van buitenlandse bieren kunnen hier ook hun hart ophalen. The Score schenkt namelijk vele bieren; van het donkere Guinness en het Spaanse Estrella Damm tot het Deense Carlsberg. Liever een Hollands pilsje? Het enthousiaste team tapt ook graag een heerlijke Bavaria voor je. Uiteraard geniet je bij The Score ook van de meest uiteenlopende internationale sportwedstrijden. Zo volg je al het Europees topvoetbal. maar worden ook de verschillende sportcups uit Amerika, zoals de NBA, NFL en MLB live vertoond. Daarnaast ben je hier ook aan het goede adres voor alle internationale topwedstrijden uit het tennis, Formule 1, boksen en schaatsen en besteedt the Score extra aandacht aan grote events zoals de Olympische Spelen, het WK Voetbal en de Super Bowl. The Score is van maandag t/m vrijdag vanaf 16.00 uur geopend en in het weekend vanaf 12.00 uur. De sportsbar is elke dag tot 01.00 uur ’s nachts geopend en op vrijdag en zaterdag zelfs tot 02.00 uur. Het is in het weekend dus ook de ideale plek om de overwinning van je eigen team te vieren! Voor meer informatie, de speciale dagmenu’s, de programmering en om te reserveren ga je naar: www.sportsbar-thescore.com.

wedstrijd

De winnaar van de HEMA ontwerpwedstrijd 2014 is Karlien Berghman, IO-studente van de TU Delft. De vakjury koos unaniem voor haar ontwerp ‘De Bak kom’, een siliconen mengvorm en bakvorm ineen. De derde prijs is voor IO-studente Evelien Habing, met haar ontwerp ‘De Pret Servet’. De Bak kom is een siliconen mengvorm en een bakvorm ineen. Het ontwerp voldoet perfect aan de wens voor een eenvoudig product dat het leven makkelijker maakt: nooit meer beslag vanuit een zware mengvorm overgieten in een bakvorm. Je kunt je ingrediënten mixen in De Bak kom. Daarna vouw je de rand om en kan de cake meteen de oven in. Zo kun je sneller en efficiënter bakken. “Een ijzersterk idee. Dat we hier niet eerder aan gedacht hebben, een echte winnaar!”, aldus juryvoorzitter Rob van Thiel.

De Pret Servet maakt van elk kind een origami-artiest. In een handomdraai vouwt hij een hond, vogel, kat of konijn. De servetten zijn vrolijk gekleurd en zien er al in de verpakking aantrekkelijk en opvallend uit.

Klikspaan De tweede prijs is voor Liza Boon, studente aan de Universiteit Twente, met haar ontwerp de Klikspaan. De Klikspaan is een koekenpan met een handvat waarin je een spatel vast kunt klikken.

Actie Zomer Fietswrak Zoals ieder jaar is er ook deze keer weer een zomer fietswrak actie gehouden. De campusbeveiliging heeft in samenwerking met medewerkers van FM services de wrakken in kaart gebracht en de weesfietsen voorzien van een gele sticker. De afdeling groenvoorziening heeft vervolgens de wrakken na twee weken opgehaald en centraal opgeslagen. Ben je erg gehecht aan je wrak neem dan contact op met de TU groenvoorziening. Overigens worden niet geclaimde vehikels niet te koop aangeboden.

2626

5 AUGUSTUS 2014

HET NLR is dé organisatie in Nederland op het gebied van lucht- en ruimtevaart. Zo doen we onderzoek naar veiliger, milieuvriendelijker en efficiënter vliegverkeer. Met hypermoderne faciliteiten en excellente medewerkers. Medewerkers die aan de frontlinie willen staan van de technologische innovatie. Je krijgt bij het NLR alle ruimte om je talenten te benutten en je persoonlijk te ontplooien. Het NLR is dé plek voor medewerkers met een passie voor techniek.

Afgestudeerd of bijna klaar met je studie Werktuigbouwkunde of Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek?

INGENIEUR COMPUTATIONAL MECHANICS

Per direct, fulltime, Marknesse

Wat ga je doen? Je draagt bij aan het ontwikkelen en toepassen van innovatieve methodieken voor het ontwerp en de analyse van afzonderlijke vliegtuigdelen en van samengevoegde vliegtuigdelen op basis van sterkte, stijfheid en vermoeiing. Wij bieden de mogelijkheid om je te ontwikkelen tot projectleider van internationale projecten. Spreekt dit je aan en ben je op zoek naar een uitdagende startersfunctie? Kijk dan eens op: www.nlr.nl

Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium / Amsterdam / Marknesse

Na Delft ligt de wereld aan je voeten… Arnold + Siedsma, met vestigingen in Nederland, België, Duitsland en Zwitserland, is een full service dienstverlener op het gebied van intellectueel eigendom. Onze professionele octrooigemachtigden, merkenen modellengemachtigden en advocaten houden zich dagelijks bezig met het beschermen en handhaven van intellectueel eigendom, in het bijzonder octrooien, merken en modellen. Met meer dan 120 medewerkers, vertegenwoordigt ons kantoor niet alleen Europese, maar ook overzeese cliënten uit onder andere Amerika en Azië. www.arnold-siedsma.nl

Den Haag Amsterdam Breda Nijmegen Eindhoven Enschede Utrecht Leeuwarden Antwerpen Brussel Munchen Zug

How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible? At ASML we bring together the most creative minds in science and technology to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-efficient microchips. Our machines need to image billions of structures in a few seconds with an accuracy of a few silicon atoms. So if you’re a team player who enjoys the company of brilliant minds, who is passionate about solving complex technological problems, you’ll find working at ASML a highly rewarding experience. Per employee we’re one of Europe’s largest private investors in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done. Join ASML’s expanding multidisciplinary teams and help us to continue pushing the boundaries of what’s possible.

www.asml.com/careers

/ASML

@ASMLcompany

Best of lu ck for the ne academic w year