voor de liefhebbers: de websites van de RCE, Hollandsche Molen en de Tweede Kamer geven veel informatie

NUMMER 98, 12 JUNI 2015 IN DIT NUMMER Erfgoed aan tafel – lees verder Schade aan erfgoed door aardbevingen – lees verder Groninger Molenweekend – lees verder Molens zonder grenzen – lees verder Eerste landelijke instructiedag opleiding molengids – lees verder Oktobermaand Kindermaand – lees verder Presentatie prentenboek – lees verder Onderzoekstochten op het Wad – lees meer Meedoen aan Noorderzondag – lees verder Groninger scheurkalender 2016 – lees verder Uit het erfgoedveld – lees verder Agenda – lees verder

Een culturele zomer Met het geluid van mensen op de achtergrond die de zomer vieren op het koele water van de Groningse Diepenring, ontstaat langzamerhand het gevoel dat de zomer echt aanbreekt. Dit jaar geldt dat niet alleen voor ons mensen, maar ik denk ook voor de cultuursector. Afgelopen week was er een keten van positief nieuws. Zo bracht minister Bussemaker een Uitgangspuntenbrief uit waarin ze schrijft dat ze de cultuursector wil versterken. Niet alleen in woorden, maar ook met extra geld. Ook was er bij de behandeling van de Erfgoedwet in de Tweede Kamer volop aandacht voor onze sector. Niet alleen voor de grote instellingen, maar een aantal partijen brak ook een lans voor cultuur in de regio. En dan was er nog het congres over de Molentoekomst, met een rapport met aanbevelingen, dat met veel complimenten in ontvangst werd genomen door een vertegenwoordiger van de minister. Het lijkt erop dat de politiek de waarde van cultuur weer gaat omarmen. Dat bezorgt mij een zomers gevoel.

voor de liefhebbers: de websites van de RCE, Hollandsche Molen en de Tweede Kamer geven veel informatie

Erfgoed aan tafel Bij de voorbereidingen voor de tweede ‘Erfgoed aan tafel’ gaf Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum, als zijn wens te kennen: […] “ik wil graag vertellen hoe ik het museum en zijn toekomst zie en wil dat graag ook een beetje interactief doen, dus in de vorm van een gesprek.” Het wordt dus geen lezing maar een tafelgesprek met de aanwezigen over ondermeer de

samenstelling van de collectie van het Groninger Museum, hoe die tot stand is gekomen en welke keuzes worden gemaakt met betrekking tot uitbouwen en afstoten. Ook zijn eigen positie ten opzichte van de collectie komt in deze Erfgoed aan tafel aan bod. Wilt u meepraten? Aanmelden kan tot 20 juni: [email protected]. De bijeenkomst is daarnaast een mogelijkheid om andere geïnteresseerden in (Gronings) erfgoed te ontmoeten onder het genot van een maaltijd. Datum : donderdag 25 juni 2015 Tijd : 16:00 – 19:00 uur Plaats : Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33, 9712 GD Groningen De kosten bedragen € 15,- per persoon inclusief maaltijd.

Schade aan erfgoed door aardbevingen Van de aardbevingen die de provincie Groningen geregeld teisteren worden helaas ook monumenten het slachtoffer. Daarom is aan de Dialoogtafel Groningen (www.dialoogtafelgroningen.nl) ook een vertegenwoordiger van het cultureel erfgoed verbonden. Sinds kort is dat Theo Hoek, directeur van Libau. Op de website van de dialoogtafel benadrukt Hoek het belang van (het behoud) van het cultureel erfgoed. Bij Libau vindt ook het Erfgoedberaad plaats, waar vertegenwoordigers van monumenten aanschuiven. Ook Erfgoedpartners is hierbij betrokken. Graag ontvangen wij informatie als er problemen zijn bij de afhandeling van schade, zodat wij dit kunnen doorgeven.

Constateert u schade aan uw monument dan is de procedure als volgt: meld dat bij Centrum Veilig Wonen in Appingedam: www.centrumveiligwonen.nl (0596) 205 000 (algemeen) of 0800 289 66 36 (schades) en geef aan dat het om een rijksmonument gaat. Meld daarnaast de schade óók bij uw gemeente.

Groninger Molenweekend ‘De kleurrijke molen’ is dit jaar het thema van het Groninger Molenweekend. Morgen, 13 juni, en zondag 14 juni zijn veel molens in Groningen geopend. Zoals De Lelie in Eenrum: de molen draait met zeilen die zijn beschilderd door Jelmer Dijkstra en Theo Onnnes. De molenmensen van molen Hollands Welvaart in Mensingeweer bieden ook een ‘kleurrijk’ programma. De molen is uitgerust met gekleurde zeilen, die zijn beschilderd door de Groninger kunstenaars Margreet Doornbos en Gerda van Duren. En er is een molenkleurplatenwedstrijd voor kinderen en volwassenen. In de Nieberter molen liggen kleurplaten en kan men een informatietour met kleur door de molen volgen. Voor het volledig programma: www.erfgoedpartners.nl.

Molens zonder grenzen In april werd het programma ‘Mühlen ohne Grenzen – Molens zonder grenzen’ afgerond. De belangrijkste doelen zijn gerealiseerd, namelijk de onderlinge afstemming van de opleidingen tot vrijwillig molenaar, uitwisseling van instructeurs en de opleiding van Duitse instructeurs en het maken van een tweetalige CD over de techniek van de molen. Ook de is de Map Instandhouding Molens van het Groninger Molenhuis bewerkt en vertaald naar het Duits. Een en ander was mogelijk dankzij een subsidie van de EDR (Eems-Dollard Regio) die 50% van de kosten voor zijn rekening nam. De overige 50% is bekostigd door de Mühlenvereinigung Niedersachsen-Bremen en Erfgoedpartners. Projectleider Johann Glazenburg toont zich tevreden: “Binnen het project is veel gerealiseerd en geïnvesteerd in duurzame meerjarige samenwerkingsverbanden. Het is waardevol om van elkaars werkwijze te leren en waar mogelijk elkaars deskundigheid toe te passen.” Hij hoopt dat de uitruil van ervaringen zal leiden tot (nog) meer samenwerking, communicatie en persoonlijke contacten.

Eerste landelijke instructiedag opleiding molengids De Groningse opleiding tot Molengids wordt landelijk uitgerold. Op zaterdag 6 juni kwamen negen molenaars uit het hele land in Nijkerk bijeen voor een instructie. Dit gebeurde op initiatief van Het Landelijk Gilde van Vrijwillig Molenaars. Molenaar Arjen Strijkstra en Tom Heyne verzorgden namens Erfgoedpartners de inhoud van de dag. De in Groningen opgedane ervaringen, bijvoorbeeld dat het uitstekend en stimulerend werkt als de cursus gegeven wordt door een molenaar en een onderwijsdeskundige, werden gedeeld met de aanwezigen. Om landelijke uniformiteit en kwaliteit te kunnen garanderen werd stilgestaan bij de eisen die gesteld kunnen worden aan de molengidsen, voordat het certificaat Molengids uitgereikt kan worden. Geconcludeerd werd dat de drie eisen, die in het Groninger model ontwikkeld zijn, gehandhaafd zouden moeten blijven: (minimaal) zes van de acht bijeenkomsten aanwezig zijn, het meemaken van de praktijkinstructie ‘Veilig rondleiden’ en het voorbereiden en uitvoeren van een activiteit op de molen met bezoekers. Het Gilde van vrijwillig Molenaars bereidt na evaluatie van deze dag een tweede instructiedag voor. Hiervoor worden molenaars uitgenodigd via regionale molenorganisaties en docenten (bijvoorbeeld van Erfgoedhuizen), die ervaring hebben in het geven van cursussen aan vrijwilligers.

Oktobermaand Kindermaand Hoewel oktober nog ver lijkt, zijn de voorbereidingen voor Oktobermaand Kindermaand al in volle gang. De instellingen zijn uitgenodigd ook dit jaar mee te doen en de eerste aanmeldingen zijn al weer binnen. Steeds meer culturele instellingen ontdekken de manifestatie zoals blijkt uit de nieuwe aanmeldingen. In augustus vindt een bijeenkomst plaats over de opzet van deze editie van Oktobermaand Kindermaand. Wilt u ook graag mee doen, maar

heeft u zich nog niet aangemeld? Wilt u meedoen, maar weet u niet wat u kunt doen? Stuur dan een bericht naar [email protected] voor een opgaveformulier. We zien uw aanmelding graag tegemoet!

Presentatie bijzonder prentenboek Burgemeester Meindert Schollema van de gemeente Pekela ontvangt op 17 juni in OBS De Linde in Nieuwe Pekela het eerste exemplaar van het prentenboek ‘Het nieuwe oude huis’ . Het prentenboek is onderdeel van een erfgoededucatietraject voor basisscholen in de gemeente Pekela en hoort bij het lesprogramma over erfgoed voor groep 1 en 2. Het traject is opgezet door Erfgoedpartners en CultuurClick Groningen in samenwerking met de scholen en het project ‘Ons Pekela’. ‘Het nieuwe oude huis’ is geschreven door de kinderboekenauteur Tjibbe Veldkamp, de illustraties zijn van Hans Prij. Het prentenboek is een uitgave van Erfgoedpartners.

Onderzoekstochten op het Wad Vandaag, vrijdag 12 juni, is een groep wetenschappers en ‘burgers’ op zoek naar het verdwenen eiland Heffezand. Na een eerdere vergeefse poging, hoopt men na nieuw onderzoek waaruit naar voren is gekomen dat het eiland veel zuidelijker en westelijker heeft gelegen, Heffezand te kunnen lokaliseren. Een uur geleden kwamen de eerste resultaten binnen: een oud wrak en schelpen op een diepte van 13,5 meter. De vondsten worden nader onderzocht, maar het is al wel duidelijk dat er weer een paar puzzelstukjes hun plaats hebben gevonden. De komende maanden staan nog meer onderzoekstochten op het programma waarbij bewoners, belangstellenden en wetenschappers samenwerken om de geschiedenis van het waddengebied in kaart te brengen. Erfgoedpartners werkt daarbij samen met wetenschappers van de Stichting Verdronken Geschiedenis, Staatsbosbeheer, Het Groninger Landschap en Landschapsbeheer Groningen. De tochten zijn financieel mogelijk door bijdragen van de provincie Groningen en de Gemeente Eemsmond. Voor meer informatie: www.erfgoedpartners.nl

Meedoen aan Noorderzondag Op 30 augustus, tijdens de promotiedag van het festival Noorderzon, wil Erfgoedpartners net als vorig jaar vertegenwoordigd zijn met een kraam met informatie over cultureel erfgoed. Het is een uitgelezen kans om de bezoekers aan dit festival te wijzen op de rijke cultuur binnen en buiten de stad Groningen. Wij denken momenteel na over de manier waarop wij de aandacht van bezoekers kunnen trekken en hierbij schakelen wij graag uw hulp in. Heeft u een idee hoe wij het erfgoed in de provincie op een aansprekende en opvallende manier kunnen presenteren? Of wilt u namens uw instelling mede onze kraam bemannen? Laat het ons weten. Natuurlijk is het net als vorig jaar weer mogelijk om foldermateriaal aan te leveren, het liefst gecombineerd met een aantrekkelijke aanbieding zoals een bon voor gratis koffie, gratis entree of korting op de entree. Voor meer informatie of met een aanbod kunt u contact opnemen met Anna van der Molen: [email protected].

Groninger Scheurkalender 2016: maak cultureel erfgoed zichtbaar! Tot 1 september is het mogelijk om bijdragen aan te leveren voor de eerste Groninger Scheurkalender. Op 366 dagen wil de kalender tonen wat Groningers beweegt en daar hoort erfgoed natuurlijk ook bij. Een bijdrage kan bestaan uit foto’s, verhalen, recepten, collages, tekeningen, oneliners, spreuken, slogans, motto’s en gedichten. Ga naar www.groningerscheurkalender.nl en zet de cultuur van Groningen op de kaart!

Uit het erfgoedveld 

Aanmelden BNG Bank Erfgoedprijs 2016 makkelijker Volgend jaar wordt voor de zesde maal een cheque van € 25.000 uitgereikt aan de gemeente die erfgoed op de meest inspirerende wijze een structurele plaats geeft in haar beleid. Vanaf mei 2015 kunnen gemeenten zich opgeven via een vernieuwd en versimpeld formulier. Ook derden worden uitgenodigd gemeenten voor te dragen. Aanmelden eenvoudiger Met een motivatiebrief van maximaal 1,5 A4-tje kunnen gemeenten worden voorgedragen of zichzelf kandidaat stellen. Gevraagd wordt in te gaan op de algemene erfgoedvisie van de gemeente, de uitvoering van het beleid en de wijze waarop inwoners betrokken worden bij erfgoed. Het doel van de prijs blijft: uitstekende voorbeelden van de gemeentelijke erfgoedpraktijk delen, andere gemeenten inspireren en zo bijdragen aan goede erfgoedzorg. Nieuwe data aanmelding en uitreiking De BNG Erfgoedprijs wordt uitgereikt in het voorjaar van 2016. Aanmelden is mogelijk tot en met 15 september 2015. Na 15 september buigt de jury zich over de inzendingen en nomineert zij vijf gemeenten voor de Erfgoedprijs. De genomineerde gemeenten worden uitgenodigd hun erfgoedbeleid toe te lichten aan de jury door middel van pitches. Daarnaast worden de gemeenten onaangekondigd bezocht door de juryleden. De winnaar wordt in voorjaar 2016 bekend gemaakt, tijdens een feestelijke prijsuitreiking in de winnende gemeente van 2014: Bergen op Zoom.

Een uitgebreide beschrijving van de wijzigingen, de aanmeldingsprocedure en de beoordelingscriteria zijn te vinden op www.bngerfgoedprijs.nl Heeft u vragen over de nieuwe aanmeldings- en beoordelingsprocedure, neemt u dan contact op met Kunsten ’92, via [email protected] of 020 422 03 22.



Training projectmanagement Herkent u dit? U heeft een mooi concept voor een tentoonstelling bedacht, maar u ligt wakker van het proces. De deadlines komen steeds dichterbij maar de interne organisatie is te druk met dagelijkse werkzaamheden, uw leveranciers leveren niet en de budgetten staan onder druk. En toch wordt van u gevraagd als projectleider uw doelstelling te behalen binnen de gestelde grenzen. Of: u vraagt zich als manager af welke projecten in uw organisatie geschikt zijn om de doelen te realiseren.

Doelgroep Het Landelijk Contact van Museumconsulenten, (LCM) en adviesbureau Berenschot hebben gezamenlijk voor u een training Projectmanagement ontwikkeld, speciaal voor

managers en projectleiders in de erfgoed- en museumsector. In deze training bieden wij u handvatten om beter grip te krijgen op het project, waarmee u ook tijdens onverwachte omstandigheden uw tentoonstelling tot een succes kan maken. Samenwerking De training, mede gefinancierd door het Mondriaanfonds, is een samenwerking met het programma Erfgoedtalent, dat jonge mensen een stap verder helpt in hun carrière in de erfgoed- en museumsector. Erfgoedtalenten met nieuwe inzichten en u als projectleider of manager kunnen in de training wederzijds van elkaar leren en profiteren. Kijk voor meer informatie over het programma Erfgoedtalent op: http://www.erfgoedtalent.nl

AGENDA ► za/zo 13-14 juni

Groninger Molenweekend

10:00 – 16:00 uur

► do 25 juni

Erfgoed aan tafel

16:00 – 19:00 uur

► 15 september

Platform directeuren

10:00 – 12:00 uur

► oktober

Oktobermaand Kindermaand

diverse culturele instellingen

► oktober

Maand van de Geschiedenis

diverse culturele instellingen

diverse Groninger molens Doopsgezinde Kerk Museumhuis

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected]. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar [email protected].