De Hollandsche Molen

EDITIE 1 - M EI 2011 - EEN U ITG AV E VA N V ER EN IGING DE HOLL A NDSCHE MOL EN

FEEST OP DE MOLEN 14/15 MEI 2011 Kies de Molen van het Jaar! De BankGiroLoterij Molendagen stelt u in september in de gelegenheid de Molen van het Jaar te kiezen. Het belangrijkste criterium is hoe de betreffende molen mooi(er) is te maken. Molens die zich nomineren hebben iets nodig: molenstenen of bijvoorbeeld nieuw riet voor de kap. De winnende molen krijgt hiervoor € 50.000. Ga voor de verkiezing naar www.molendagen.nl

De Hollandsche Molen De Vereniging De Hollandsche Molen is in 1923 opgericht, uit zorg over de vele molens die verdwenen. Sindsdien heeft de vereniging honderden molens weten te behouden. Vaak heeft zij er ook toe bijgedragen dat die molens weer gingen draaien en, bijvoorbeeld, weer gingen malen. Molens hebben eeuwenlang een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van ons land. Niet voor niets is het beeld van de molen een van de meest gebruikte iconen van Nederland. Maar van de 10.000 molens, die ons land een eeuw geleden nog telde,

zijn er nog ruim duizend windmolens en ruim honderd watermolens over. Worden ook de kleinere windmolens en Amerikaanse windmotoren meegerekend dan zijn het er samen ruim 1.200. De vereniging De Hollandsche Molen vertegenwoordigt een grote verscheidenheid aan stichtingen, verenigingen en particulieren, die zich inzetten voor het behoud van dit deel van ons cultureel erfgoed. Ze adviseert bij restauratie- en onderhoudswerk en brengt molens onder de aandacht van het Rijk en het publiek. Bijvoorbeeld door het organiseren van de Nationale Molen-

dag en informatiedagen voor moleneigenaren. De BankGiroLoterij ondersteunt de Nationale Molendag. Daardoor kunnen meer molens worden opengesteld, kunnen meer Nederlanders kennis nemen van de betekenis van deze bijzondere monumenten en daardoor overtuigd raken van de noodzaak om er zuinig op te zijn. De BankGiroLoterij Molendagen bestaan uit de Nationale Molendag én de ruim 30 provinciale en regionale molendagen. Ook u kunt de molens steunen, met een gift of door lid van de vereniging te worden. Zie www.molens.nl

Wat is de Nationale Molendag? Het tweede weekend van mei is sinds 1972 de Nationale Molendag. Op deze zaterdag en sinds 2008 vaak ook zondag draaien en malen bijna

alle molens. De door De Hollandsche Molen en het Gilde van Vrijwillige Molenaars georganiseerde Nationale Molendag is inmiddels

uitgegroeid tot hét jaarlijkse molenevenement. In deze Molenkrant op de volgende pagina’s een greep uit het enorme aanbod.

Molenaars en Molenaar Nederland telt ruim 2.000 molenaars, waarvan de meesten vrijwilligers zijn. Velen van hen zijn lid van het Gilde van Vrijwillige Molenaars of, in Friesland, van het Gild Fryske Mounders. Met elkaar houden zij onze molens draaiend. De naam Molenaar staat op de 97ste plaats in de Top 100 van meest voorkomende namen in Nederland (De Jong staat op nummer 1). Tussen alle 314.000 namen komt de naam Molenaar 10.175 keer voor.

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 2

LIMBURG Sint Lindertmolen te Beegden 14 en 15 mei: speciaal kinderprogramma met oudHollandsche spelen en zelf meel malen Nijverheid/Molen van Nijs te Stramproy 14 en 15 mei: feestelijke heropening na een ingrijpende restauratie. Fiets/ wandeltochten verkrijgbaar De Oliemolen (watermolen) te Heerlen 14 mei: de bakkerswinkel en fournituren winkel naast de molen zijn geopend. De molen zelf is in restauratie en niet van binnen te bezichtigen Molen van Verbeek te Sint Odiliënberg 14 en 15 mei kunt u genieten van beeldende kunst expositie in en om de molen, inclusief rondleidingen en versnaperingen Limburgse molendagen zijn op 2 oktober 2011: www.limburgsemolens.nl

GELDERLAND De Walmolen te Doetinchem 14 mei: 09.00 - 16.00 uur, bijzondere rondleidingen door de molen (op aanvraag) Molen De Koe te Ermelo 14 mei: markt, live muziek en veel andere activiteiten, www.molendekoe.nl Molen De Piepermolen te Rekken zaterdag 14 mei: verschillende demonstraties, zoals van de bijzondere Deues motor, pannenkoeken bakken, presentaties van oude ambachten

www.molendagen.nl

Land van molens Met een beetje overdrijving kan gesteld worden dat Nederland zijn bestaan dankt aan de molen. Molens zorgden voor droge voeten, maalden graan, zaagden hout, pelden rijst en maakten papier. Van de allereerste molens, watermolens gebouwd door de Romeinen, is vrijwel niets meer bekend. De oudste, bekende vermelding van een windmolen in ons land dateert uit eind twaalfde eeuw. In 1407 werd voor het eerst het bestaan gemeld van een poldermolen bij Alkmaar. Daarna ging het hard. Voor de bema-

ling van de polders boden zij een uitstekend werkende techniek, die ertoe leidde dat overal molens verrezen. Soms al heel snel, zoals in de Spaanse polder in 1434, of in Rijnland, waar vóór 1500 al zeker veertig molens waren gebouwd. Op andere plaatsen verrezen molens als kleine fabrieken, zoals zaagmolens, papiermolens, verfmolens, kalkmolens en pepermolens. Behalve in de wijze van aandrijving, door wind, water, paarden of gewoon met de hand, kwamen er ook verschillen in bouwstijl. De molens hadden één bezwaar: zonder

700 badkuipen per minuut Gemiddeld kan een poldermolen per minuut 60 tot 70 kubieke meter water ruim één meter naar boven verplaatsen. Dat is 60 tot 70.000 liter water. Genoeg voor 700 volle badkuipen. Per minuut!

De Zaanse Schans

wind maalden zij niet, met wateroverlast als gevolg. In 1787 werd bij Rotterdam de eerste stoommachine gebouwd, die de polder Blijdorp droogmaalde. Grote stoomgemalen, waaronder het bij het Friese Lemmer gelegen Woudagemaal, namen de rol van de poldermolens over. Begin vorige eeuw werden de eerste dieselgemalen in gebruik genomen en vanaf 1915 ook elektrische gemalen. De molens werden geleidelijk onderdeel van ons cultureel erfgoed. Negentien ervan, die op de Kinderdijk, staan op de Werelderfgoedlijst. Tezelfdertijd maken de wieken dan 25 omwentelingen. Zouden de wieken sneller draaien, dan wordt het water over de kop van het scheprad gegooid en stroomt het weer terug. Dit wordt ‘over de kop malen’ genoemd. Bij een vijzel spreekt men in zo’n geval van ‘over de balk gooien’.

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 3

Molens in alle soorten en maten

NOORD-HOLLAND

hun vele bladen al bij weinig wind aan de slag kunnen om het waterpeil te beheersen. In de ‘klassieke’ molen zijn de wieken in de vorm van een wiekenkruis verbonden met een as in de kap van de molen. Via die as en houten tandraderen wordt de draaiende beweging van de wieken overgebracht op een verticale as in de molen: de koningspil. Deze zet ook weer via tandraderen de machines – het scheprad, de zaagbladen of de molenstenen – in beweging. De meeste molens zijn windmolens. Daarnaast zijn er de watermolens, met een waterrad of turbine dat door het stromende water van een beek gaat draaien. Binnen deze twee soorten kan vervolgens een onderscheid worden gemaakt naar de functie. Korenmolens vormen de grootste groep molens: wind- en watermolens waar graan tot meel wordt gemalen. De poldermolens, die gebruikt worden voor de waterbeheersing, vormen een tweede grote groep.

Doorsnede Korenmolen

Molens kunnen worden ingedeeld naar hun uiterlijk, naar hun taak en naar hun bedieningswijze. Veel zijn van hout, maar er bestaan ook molens met een stenen romp.

Eén type vormt hierop een uitzondering: de ‘windmotor’, zoals die in met name Friesland en Groningen begin vorige eeuw werd gebouwd. Metalen molens op een betonnen onderbouw, die dankzij

Molens draaien linksom Toen men voor het eerst graan ging malen, gebeurde dat door met de hand de ene molensteen over de andere te draaien. Omdat de meeste mensen rechtshandig zijn, draaide bij deze handmolen de bovenste steen (de loper) altijd

linksom. Windmolens vinden hun oorsprong in de handmolens. En als de loper linksom draait, moet het wiekenkruis dat ook doen. Dit is maar een van de vele theorieën ter verklaring waarom molens altijd linksom draaien.

Andere verschillen worden gevormd door bijvoorbeeld de wijze waarop van binnenuit of van buiten de molen ‘op de wind’ wordt gezet en de bouwstijl; zoals de wipmolen of de stellingmolen. Lees daarover meer op www.molens.nl

Roode Hert te Almaar 14 mei zal de molen wegens werkzaamheden op de motor draaien. Molenwinkel vanaf 10.00 uur geopend De Leeuw te Aalsmeer 14 mei: vanaf 09.30 uur gratis foto expositie van wind aangedreven molens De Vriendschap te Weesp 14 mei: vanaf 10.00 uur molenpannenkoeken en opstapplaats van een fietstocht langs molens aan de Vecht en het Gein. Meer informatie: www.weesperwieken.nl Molen van de Polder Valkkoog/De Groenvelder te Sint Maarten/Groenveld 14 mei: rondleidingen door de molen uit 1560, kleurwedstrijden voor de kinderen, biologische molenkoeken en live muziek Molendagen in Noord-Holland: Schermer maaldag: 4 september, www.schermermolens.info Zaanse maaldag: iedere tweede zaterdag van april t/m september, www.zaanschemolen.nl Molendag Noord-Holland Zuid: 9 oktober, www.smzk.nl

ZUID-HOLLAND Molen van Goidschalxoord te Goidschalxoord 14 mei zal de molen van Goidschalxoord om 13.00 uur feestelijk worden geopend na een lange restauratie. Meer informatie: www.molengst.nl

www.molendagen.nl

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 4 De Arkduif te Bodegraven 14 mei een speciaal molenbiertje drinken? Dat kan! In de molen wordt meel, Arkbrood en bier verkocht De Walvisch te Schiedam 14 mei is er live Griekse volksmuziek op het terras in combinatie met vers gebakken Nederlandse pannenkoeken Molendagen in Zuid-Holland: Molendag van de Lopikerwaard en de Krimpenerwaard op 22 oktober 2011, www.cabauwsemolen.nl Molenstichting GoereeOverflakkee: zaterdag 14 mei, www.gomolens.nl Stichting Werelderfgoed Kinderdijk: wekelijks, www.molenskinderdijk.nl Stichting de Schiedamse molens: 14 mei, www.schiedamsemolens.nl Westlandse Molendag: 25 juni, www.westlandsemolens.nl Molendag van Voorne-Putten en Rozenburg, www.molendag.info Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, SIMAV: www.simav.nl Molendag Tielerwaard, 12 november 2011

NOORD BRABANT De naamloze Standerdmolen te Bergeijk 14 en 15 mei kunnen kinderen naar hartenlust genieten van grabbelen in de grabbelton en worden er molenverhaaltjes voorgelezen De Witte Molen te Meeuwe 14 mei, 10.00 tot 17.00 uur, rondleidingen door de molen, de naastgelegen molenwinkel is open

www.molendagen.nl

De oudste, de hoogste en de grootste De oudste molens staan in Gelderland: de Buitenmolen te Zevenaar en de torenmolen van Zeddam. Beide molens dateren van rond 1450. Opvallend is dat zij allebei een torenmolen zijn; met een stenen cilindrische romp en een kap met gevlucht die draaien kan. Dit type molen is mogelijk door invloed van de kruisvaarders, die dergelijke molens tegenkwamen in landen rond de Middellandse Zee, ook in Nederland ontwikkeld. Groot in aantal zijn zij nooit geweest. Vier ervan zijn overgebleven. De hoogste molen in Nederland, en zelfs ter wereld, is op dit moment De Noord te Schiedam. Het puntje van de bovenste wiek meet 44,8 meter en dat is tien centimeter meer dan nummer 2, molen De Vrijheid te Schiedam. De hoogst gebouwde molen ooit was De Hoop in de Bredase wijk Princenhage: 47 meter. Nu resteert alleen de romp. De in 2005 gebouwde Noletmolen te Schiedam is nog hoger, maar dit is een moderne molen in een ouderwetse jas. Om de grootste molen te bepalen moet de lengte van ‘de vlucht’ worden gemeten: van het ene uiteinde van de wiek naar het uiteinde van de tegenovergelegen wiek. Die van Molen nummer 2 van

de Overwaard te Kinderdijk, onderdeel van het befaamde molencomplex, is de grootste: 29,56 meter.

Torenmolen te Zeddam

Fotowedstrijd De Hollandsche Molen daagt u uit om ons Nederlands icoon op een creatieve manier te fotograferen. Denkt u een spannende, ontroerende, komische of dramatische foto van de molen uit uw buurt te kunnen vastleggen, doe mee

en maak kans op eeuwige roem en mooie prijzen, of geef uw stem! Kijk op www.nationalemolendag.nl voor meer informatie en aanlever specificaties.

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 5 Schrikmolen te Genderen Deze Amerikaans windmotor ligt ver buiten de bebouwde kom, op de Nationale Molendag kunt u op afspraak een rondleiding rond de werkende molen krijgen Brabantse molendag: Westbrabantse molendag: 27 maart 2011, www.westbrabantsemolens.nl

ZEELAND

Hans de Kroon aan het stenen billen op molen De Vriendschap te Veenendaal

Molens hebben een eigen taal ‘Billen’ betekent in het molenjargon iets anders dan waar een ieder als eerste aan denkt: het betekent het scherp maken van de maalstenen. Molenaars beschikken over een eigen jargon, en over een eigen taal. Door de wieken van de molen in een speciale stand te zetten, kan de molenaar een boodschap vertellen. Er is bijvoorbeeld een speciale stand om duidelijk te maken dat de molenaar even pauze

heeft. Ook is er een stand om duidelijk te maken dat er een kind is geboren. In het molenjargon is een ‘Loper’ de bovenste maalsteen, die rond draait. De ‘Ligger’ is de stilliggende steen eronder. ‘Zwichten’ is het aanpassen van de zeilvoering op de wieken, door een veranderende windkracht. Bij meer wind: zeil minderen, bij minder wind: meer zeil. ‘Luien’ is het ophijsen van bijvoorbeeld zakken graan. ‘Gevlucht’ is het totaal van

De baard van De meeste korenmolens hebben een baard, die zich aan voorkant van de molen onder de kap bevindt. De baard is meestal gemaakt van eiken planken en erop staat de naam van de molen en het bouwjaar. Sommige baarden zijn prachtig versierd en andere zijn juist heel eenvoudig uitgevoerd. Dit hangt sterk af van de streek waarin de molen staat.

Deze molen in het Drentse De Groeve kreeg de naam De Boezemvriend. Vermoedelijk omdat hij water uitmaalde in de boezem, die hoger lag. Een andere reden kan zijn dat iedere molenaar zijn of haar molen als boezemvriend ziet. Toch is er maar één molen in Nederland die zo heet.

vier molenwieken. ‘Kruien’ betekent het wiekenkruis recht op de wind draaien. Als de windrichting verandert moet er worden gekruid. De ‘Roede’ is de meestal ijzeren ronde balk waaraan het hekwerk van een wiek is bevestigd. Een ‘Molengang’ is een combinatie van twee, drie of vier molens, die het water uit een diepe polder in ‘trappen’ naar de ringvaart pompen. De ‘Meenemer’ is een veger die het gemalen meel in de meelpijp veegt. En ‘End(en)’ is niet alleen een ander woord voor wiek, maar het aantal ‘Enden’ geeft ook de draaisnelheid per minuut van de wieken aan.

De Graanhalm te BurghHaamstede 14 en 15 mei expositie in de Pannenkoekmolen De Korenbloem te Kortgene 14 mei bezichtiging restauratie van de molen De molen van Zoutelande 14 mei vanaf 09.00 uur geopend, rondleidingen, mits de wind niet uit het oosten komt. Dan is de ingang namelijk versperd door de wieken



GRONINGEN De Jonge Hendrik te Den Andel 14 mei: proeverij van gortrisotto en gortpilaf De Helper te Haren 14 mei: ouderwetse pannenkoeken bakken De Eendracht te Sebaldeburen 14 en 15 mei: op de tweede zolder expositie over de 11 november tradities

www.molendagen.nl

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 6 De Dellen te Nieuw-Scheemda 14 en 15 mei doet De Dellen mee aan het radio-evenement ‘Mills on the Air’ onder de roepnaam PA6WMDD Groninger molenweekend op 11 en 12 juni, www.groningermolenhuis.nl

OVERIJSSEL Noordmolen te Delden / Azelo 14 en 15 mei is de molen geopend voor publiek met live muziek op zondag Den Haller watermolen te Diepenheim 14 en 15 demonstraties en rondleidingen De Wicher te Kalenberg / IJsselham Wegens restauratie nog in onzekerheid of de molen open kan voor publiek. Kijk op www.nationalemolendag.nl voor meer informatie Oostendorperwatermolen te Langelo/Haaksbergen 14 mei veel activiteiten, waaronder het maken van een eigen bezem

FRIESLAND De Rietvink & Boktjasker te Nijetrijne 14 mei: 2 rondvaarten met de praam naar de twee malende molens Lonje of Tadema te Bolsward 14 en 15 mei: geopend voor publiek, vanaf 10.00 uur rondleidingen Cornwerdermolen te Cornwerd 14 en 15 mei: genieten van verse pannenkoeken

www.molendagen.nl

Molen De Nijverheid te Stramprooy tijdens de restauratie

Herstel en soms herbouw Al is negentig procent van het molenbestand verdwenen, met de overgebleven ruim duizend wordt zuinig omgegaan. Elk jaar wordt een aantal molens gerestaureerd, en een enkele keer komt er zelfs een bij. In Schiedam wordt op de Nationale Molendag de herbouwde molen De Kameel weer in gebruik genomen en voor het publiek opengesteld. Molen De Kameel stond tussen 1715 en 1868 nabij het Doeleplein, naast de toenmalige Overschiese Poort. De

molen maakte deel uit van een bestand van zo’n twintig hoge stellingmolens, die zorgden voor het malen van graan voor de destijds grootschalige Schiedamse jeneverindustrie. In 1865 verloor De Kameel door een storm de roeden, ijzeren as en kap. De molenromp diende nog enige jaren als houtzagerij, maar werd tenslotte na een brand gesloopt. Begin 2000 nam Stichting De Schiedamse Molens het initiatief tot herbouw van De Kameel. Elf jaar later, op 14 mei, zal deze voor het eerst weer draaien.

Pannenkoekenrecept Ingrediënten: 250 gram pannenkoekenmeel van de molen 475 cl. melk 2 eieren 1 theelepel zout 2 theelepels zonnebloem olie zakje vanille suiker boter of zonnebloem olie om in te bakken

In Limburg neemt de Molenstichting Weerterland vier gerestaureerde molens opnieuw in gebruik: de Sint Annamolens in Keent en Tungelroy en in Stramproy de Sint Jansmolen en molen De Nijverheid. De restauratie van de vier molens heeft ruim € 700.000 gekost, maar daardoor kunnen de molens weer minstens 25 jaar mee. Vijf vrijwillige molenaars en vier molenaars in opleiding zorgen er voor dat de molens regelmatig zullen draaien en malen.

Bereiden: Meng alle ingrediënten door elkaar en roer dit mengsel tot een glad beslag. Bak nu van dit beslag dunne pannenkoeken in de hete boter of olie. Lekker met suiker of stroop. Tip: met spek, kaas en uien kun je heerlijke hartige pannenkoeken bakken. En met appelmoes of lekkere jam smaken je pannenkoeken steeds weer anders!

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 7

Verhalen en gedichten

Friese molendagen: Zaterdag 10 september 2011, www.friesemolendagen.nl

DRENTHE De Zaandplatte te Ruinen 14 mei: tweedehands boekenmarkt, live muziek en streek- en molenproducten Nieuw Amsterdam te Veenoord 14 mei: expositie uit het dorpsarchief Veenoord Grenszicht te EmmerCompascuum 14 mei: rondleidingen door de molen/museum, 15 mei expositie en kunstenroute Heidebloem te Erica 14 mei: expositie van molenonderdelen t.b.v. opleiding tot vrijwillig molenaar Drentse molendagen: 27 augustus 2011, www.molensindrenthe.nl Molens zijn spannende gebouwen, waar het kraakt en piept dat het een lieve lust is. Vroeger werd ook ’s nachts gemalen. Ze stonden buiten het dorp, ver van de bewoonde wereld. Niemand wist wat daar precies gebeurde. Zo kwamen verhalen in de wereld van molens waar mysterieuze dingen gebeuren: een molenaarsvrouw die in een kat verandert, een molen die onverwachts begint te draaien en een molenaar die het op een akkoordje gooit met de duivel.

Omdat eeuwenlang de molen een onmisbaar element vormde in het dagelijks leven, is het geen wonder dat onze taal rijk is aan spreekwoorden, spreuken en zegswijzen, die verwijzen naar de molen. Een kleine greep: ‘De molen is door de vang’ (het is een hopeloze situatie). ‘Daar is wat aan de molen’(daar is welvaart). ‘Dat is allang in de molen geweest’ (hierover is allang beslist). ‘Daar zullen we God en de molenaar scheiden’(daar kun je geen oordeel over vellen). ‘Het hangt als

een molensteen om de nek’ (het is een zware last). ‘Een klap van de molen hebben gekregen’ (niet helemaal bij verstand zijn). ‘Dat is koren op de molen’ (dat komt hem goed van pas). ‘Met molentjes lopen’ (niet goed wijs zijn). ‘Tegen windmolens vechten’ (een zinloos gevecht). En natuurlijk verwijzen tal van huidige apparaten en machines naar de molen, zoals de betonmolen, de draaimolen, de droogmolen, de boekenmolen en de zweefmolen.

Provinciale en regionale molendagen Naast de Nationale Molendag zijn er meer dan 30 provinciale en regionale molendagen. Van het Groninger Molenweekend tot de Limburgse Molendag, van de Rijnlandse Molendag tot het Molenweekend Noord-Holland-Zuid.

Maar ook op andere dagen werken de molens. Er staat altijd wel ergens bij u in de buurt een molen voor u open. Zie www.molendagen.nl

UTRECHT Buitenweg en Molen van de polder Westbroek te Oude Zuilen 14 en 15 mei open, rondleidingen, koffie, thee en limonade De Hoop te Loenen a/d/ Vecht 14 en 15 mei: speciaal molendag programma 14 mei: van af 10 uur opstapplaats van een fietstocht langs molens aan de Vecht en het Gein. Meer informatie: www.molenloenen.nl De Nieuwe Molen te Veenendaal 14 mei: in de cultuurfabriek (www.viseum-veenendaal.nl) expositie 100 jaar Nieuwe Molen

www.molendagen.nl

EDITIE 1 - MEI 2011 - EEN UITGAVE VAN VERENIGING DE HOLLANDSCHE MOLEN - pag 8

Molennamen

Molen: Windotter te IJsselstein 14 mei: led verlichting, boottochtjes langs de molen, nieuwe fietsroutes en heerlijke molencake maken

Watermolens werden meestal genoemd naar de polder, die ze bemaalden. Korenmolens en industriemolens kregen hun naam om een andere reden. Vroeger stonden er bijna in elk dorp en in elke stad één of meer molens.

Molendagen in provincie Utrecht:

Om die uit elkaar te houden kregen zij een naam. Sommige namen waren heel populair, zo zijn er wel 65 molens die ‘De Hoop’ heten. Andere zijn meer bijzonder, zoals ‘Houdt Braef Stant’ of ‘Tot Voordeel en Genoegen’.

Molendag van de Lopikerwaard en de Krimpenerwaard: 22 oktober, www.dewindotter.nl Alblasserwaard en Vijfheerenlanden: SIMAV: www.simav.nl Rijnlandsemolendagen: eerste zaterdag v.d. maand voor het publiek. Speciaal voor molenaars 23 oktober (www. rijnlandsemolenstichting.nl)

© 2011 De Molenkrant is een uitgave van Vereniging De Hollandsche Molen Zeeburgerdijk 139 1095 AA Amsterdam T 020-6238703 E [email protected] I www.molendagen.nl Samenstelling en redactie Ed van Gerven, Marit Hendriksen, Theo van Oeffelt, Ingeborg Pouwels Afbeeldingen Vincent van den Berg, Wim Giebels, Vincent Kraan, Hans de Kroon, Harmannus Noot, Wouter Pfeiffer en Gerrit Pouw Ontwerp vandenbusken, the dialogue & branding agency, Ouderkerk a/d Amstel Druk Stadsdrukkerij Amsterdam Oplage 25.000

www.molendagen.nl

De oplossing is: graan

COLOFON

Molen De Gouden Engel draagt een heel mooi naambord. Deze nieuw gebouwde molen staat in Koedijk en op het naambord staat een leuk raadsel. Wie weet de oplossing? Het antwoord vind je hieronder.

Uw steun

Vindt u het ook belangrijk dat ons land een land van molens blijft? Word dan lid van De Hollandsche Molen. Vul direct nevenstaande bon in en geef molens een toekomst!

Molensudoku Het doel van deze puzzel is om de vijf verschillende molenicoontjes die je hieronder ziet staan, in de lege hokjes zó te plaatsen dat ieder molentype maar één keer in elke rij en één keer in elke kolom staat.

✁

Steun De Hollandsche Molen: word lid! ¨ Ja, ik word lid van De Hollandsche Molen en ontvang 4 x per jaar het blad ‘Molens’.

Ik betaal € per jaar (minimaal € 30,- ; t/m 17 jaar min. € 10,00) ¨ Ja, ik steun De Hollandsche Molen en het molenbehoud met een éénmalige bijdrage van € Kruis aan wat van toepassing is Ik ontvang in beide gevallen een acceptgiro. Naam:

¨ Mevr. ¨ Dhr.

Achternaam: Adres: Postcode: Woonplaats: Geb. datum: Telefoon: E-mail: Datum: Handtekening: U kunt de ingevulde bon inleveren op de molen of opsturen zonder postzegel naar: De Hollandsche Molen, Antwoordnummer 4524, 1000 RA AMSTERDAM U kunt zich ook opgeven via www.molens.nl