Volg je smaak proef Zeeland
CulinaireGids
Volg je smaak proef Zeeland
Verse producten uit zee en van het land, je moet ze zelf geproefd hebben. Schuif eens aan in een van de vele restaurantjes. Iedere menukaart staat boordevol Zeeuwse lekkernijen, kiezen wordt moeilijk. Bovendien heeft elke keuken haar specialiteiten, keukengeheimen worden niet zomaar onthuld! Visliefhebbers hebben ruime keus. Kies je voor mosselen of Oosterschelde kreeft? Misschien toch liever zoetwater paling of haring. Verse vis recht uit zee en zo op je bord… Hoe kan het ook anders met de zee binnen handbereik. Op de visafslag is er altijd bedrijvigheid; wie wil er nu niet de beste vis in slaan? Op een terrasje bestel je bij koffie of thee een Zeeuwse bolus; een zoete lekkernij waar je nog net je vingers niet bij opeet. Of koop ze gewoon zelf bij de supermarkt. Blijft je aankoop tot thuis bewaard? Neem ook eens een zakje echte boterbabbelaars mee als souvenir voor het thuisfront; een Zeeuws snoepje waar je als je er aan begint niet af kunt blijven.
Colofon Uitgave:
Stichting Promotie en Marketing Zeeland
www.vvvzeeland.nl
Fotografie:
SPMZD, Nederlands Visbureau, VVV-Zuid-Beveland en
Tholen, Danny de Kievith, Ludo Goossens, Input Output
Bron:
Stichting Streekproducten van ‘t Zeeuwse Land, gemeente Borsele
Vormgeving en productie:
Nilsson BV Goes
Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming vermenigvuldigd, gekopieerd of op welke andere wijze openbaar gemaakt worden. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden.
CulinaireGids
Uit de zee Oesters
Kokkels
Oesters, hoe Zeeuws wil je het hebben. Vers vanuit het zuivere
Tussen eind augustus en begin december wordt voor de
water van de Oosterschelde. Met zorg gesorteerd en verpakt in een
Noordzeekust en in de Ooster- en Westerschelde met sleepnetten
mooi spanen mandje. Een pluk zeewier boven op de oesters zorgt
op kokkels gevist. De kokkel is een schelpdier dat voornamelijk leeft
dat ze mooi vochtig blijven. Door de speciale kweekmethode zijn de
in gebieden die regelmatig droogvallen. Per jaar wordt vastgesteld
oesters van Zeeuwse bodem van topkwaliteit.
hoeveel gevangen mag worden omdat er ook voldoende voedsel
Er zijn twee soorten in de handel: de Zeeuwse wilde oester of creuse
voor de vogels moet overblijven. In de restaurants kun je kokkels
genaamd en de Zeeuwse platte oester. De oesters kunnen zowel
bijvoorbeeld aantreffen in soepen, ragouts of in een lekker gevulde
rauw als gegrild geserveerd worden. Zeeuwse platte oesters hebben
visschelp.
van nature zo’n verfijnde smaak dat het zonde is om ze onder de gril te leggen. De platte oesters worden daarom vrijwel altijd rauw
Kreukels, die buiten Zeeland netjes alikruiken heten, zijn zeeslakken
gegeten. Koel geserveerd met wat peper en een drupje citroensap
met een donkerbruin huisje en een doorzichtig geelbruin dekseltje.
zijn ze een ware delicatesse.
De slakken worden met de hand geraapt. Ze zitten aan wieren en op schorren tussen de hoog- en laagwaterlijn, op golfbrekers en steenglooiingen. De laatste worden ook wel kreukelbermen genoemd.
CulinaireGids
Kreeften Nadat Zuid-Beveland in 1867 met een dam aan Brabant vastgemaakt
Kleine kreeften (kopschild korter dan 8,5 cm.) worden
werd, kon er geen zoet rivierwater meer vanuit de Schelde de
voorzichtig weer overboord gezet en ook vrouwtjeskreeften,
Oosterschelde in stromen. Dat kwam vooral in de winter vaak voor
met eitjes onder het achterlijf worden teruggezet. Daar
en dit zorgde ervoor dat het Oosterscheldewater zo nu en dan niet
moeten tenslotte later de nieuwe kreeften uit ontstaan.
zout genoeg was voor de kreeften.
Kreeften paren in het najaar en de vrouwtjes lopen wel
Nu het water zout genoeg bleef konden kreeften in de Oosterschelde
negen maanden met de eitjes onder het achterlijf rond. In
blijven. Nakomelingen van kreeften, ontstaan uit larven uit de
het voorjaar komen de eitjes uit en de larfjes zwemmen
Noordzee zorgden ervoor dat de Oosterschelde met kreeften bevolkt
een dag of tien rond, voordat ze als kleine kreeftjes op
raakte. Omgetwijfeld hebben ontsnapte kreeften uit Yerseke hieraan
de bodem veder gaan. Het duurt wel 6 tot 7 jaar voordat
ook bijgedragen.
de kleine kreeftjes zover uitgegroeid zijn dat ze gevangen
Tegenwoordig komt de kreeft voor in de mond van de Westerschelde,
mogen worden.
in de Oosterschelde, in het Veerse Meer en in de Grevelingen en
Kreeften zijn alleseters; ze eten zeewier, schelpdieren, vis,
een aantal kreeftenvissers verdient hier een goede boterham.
wormen, zeesterren en als ze de kans krijgen ook elkaar.
Kreeftenvisserij is een ambachtelijk werk. Fuiken of korven met aas
De smaak van onze Zeeuwse kreeften is door het heldere
worden door een visser met een klein bootje uitgelegd en de andere
en schone water waarin zij (en ook hun voedsel) leven
dag weer opgevist. Met wat geluk zitten er dan één of meer kreeften
uitstekend en er is veel vraag naar. De beschermende
in. Het visseizoen is maar kort, van 1 april tot half juli. Dit is zo
maatregelen en de verantwoorde viswijze van de vissers
geregeld om overbevissing te voorkomen.
zorgen ervoor dat er niet gauw overbevissing optreedt.
CulinaireGids
Mosselen liggen er allerlei gevaren op de loer. Vraatzuchtige krabben en zeesterren bijvoorbeeld kunnen een heel mosselperceel leegroven. Een strenge winter, een flinke storm en de hele mosseloogst is verdwenen. Na 2 jaar worden de mosselen opgevist en naar de mosselveiling in Yerseke gebracht. Voor de kweker een spannend moment: “wat doet de prijs?”. De mosselen worden verkocht aan een mosselhandel. Dit bedrijf maakt de mosselen schoon, sorteert ze en verpakt ze in speciale lekvrije verpakking. De mosselen zijn dan klaar om naar de visboer te gaan en vandaar natuurlijk naar de consument. Ooit geweten dat er zoveel werk bij komt kijken voordat deze zilte zaligheid op uw bord belandt?
Visafslag Aan de haven in Breskens bevindt zich de visafslag. Hier wordt jaarlijks voor zon’n tien miljoen euro vis verhandeld. Er liggen grote kotters, eurokotters en enkele dagvissers, Zeg je Zeeland dan denk je aan mosselen. Zo van het vuur met pan
die dagelijks vis binnenbrengen en verkopen. De grote
en al op tafel. Even kort koken met wat gesnipperde ui, selderij
kotters zijn maximaal vier dagen op zee. Eurokotters
en wortel. En dan smullen maar. Een glaasje witte wijn of een
komen meerdere keren per week binnen bij de afslag.
mosselbiertje erbij en het wordt een feestmaal. Dat eenvoud zo
De belangrijkste vangsten zijn platvis zoals tong, schol,
lekker kan zijn!
tarbot en griet, en rondvis zoals kabeljauw, poon,
Wat men echter niet weet is dat er heel wat werk bij komt kijken
zeebaars en schelvis. Verder verhandelt de afslag ook
voordat de mosselen keurig verpakt in het koelvak van de winkel
over land aangevoerde vis uit andere delen van de wereld,
liggen. De productie van mosselen is dan ook eigenlijk geen visserij
schaaldieren en garnalen.
maar ‘natte landbouw’. In het late voorjaar zweven er miljarden
In de viskramen vlakbij de afslag kun je werkelijk alle
mosselzaadjes in het zoute water van de Oosterschelde en de
mogelijke soorten vis kopen, al dan niet verwerkt tot
Waddenzee. Na een week vormt zich rond ieder zaadje een piepklein
salades en andere lekkernijen, maar natuurlijk ook schelp-
schelpje. Dan zakt het minimosseltje naar de bodem en hecht zich
en schaaldieren. Sommige garnalenvissers verkopen hun
vast door middel van spindraden aan zijn soortgenoten. Zo ontstaan
garnalen direct aan boord van hun schepen, een echte
hele dikke matten met mosselzaad. Dit mosselzaad wordt opgevist
traktatie.
door de mosselkwekers en naar mosselpercelen gebracht om verder
Ook in Stellendam (Goeree-Overflakkee) bevindt zich
op te groeien tot consumptiemossel. Dit proces duurt ongeveer 2
een visafslag. Hier wordt onder andere de beroemde
jaar. Tijdens die kweekperiode worden de mosselen nog enkele malen
Stellendamse garnaal verhandeld. Een echte delicatesse!
opgevist en naar een ander kweekperceel gebracht. In de tussentijd
CulinaireGids
Lekkere uitstapjes
Zuid Beveland
Walcheren
Mosseldag Yerseke
Mosselfeesten in Middelburg
Mosseldag Yerseke is een jaarlijks terugkerend gezellig feest, altijd
De mosselfeesten van Middelburg vinden elk jaar eind juli
op de derde zaterdag in augustus. Met mosselen eten, meevaren op
plaats. Drie dagen lang zijn er op straat en op podia op
de Oosterschelde, een goede braderie, kermis, vuurwerk, een taptoe
de Vlasmarkt, de Markt en het Koorkerkhof optredens van
en tal van andere activiteiten. Kortom, waar u een gezellige dag
bands in allerlei genres en acrobaten. De restaurants op de
door kunt brengen in hèt mosselcentrum van Europa, aan de oevers
Vlasmarkt serveren mosselgerechten.
van de Oosterschelde.
Rondleiding Yerseke Onze gidsen nemen u mee voor een wandeling over de nostalgische
tot de mogelijkheden. Informatie en reserveringen VVV Yerseke,
oesterputten en brengen met u een bezoek aan een hypermodern
tel: 0113-571864. Prijzen op aanvraag.
mosselbedrijf. Als het mosselseizoen gesloten is, gaan zij met u naar de havens. Daar bevinden zich de mossel- en oesterkotters en de kokkelschepen. De mosselveiling ligt eveneens aan de haven. Uw
Zwartebessendag
rondleiding wordt compleet met een ontvangst met koffie en een
Jaarlijkse fietstocht van ca. 35 kilometer door de Zak van Zuid-
Zeeuwse bolus en een filmvertoning over de mosselvisserij.
Beveland langs de vele zwartebessenvelden, met de mogelijkheid
Het (groeps)bezoek kan verder nog uitgebreid worden met een
om een bezoek te brengen aan bedrijven die zwartebessen telen
mosselmaaltijd in een van de vele goede restaurants in Yerseke. Ook
en/of verwerken. Diverse stoppunten, o.a. de Schaapskooi en
een rondvaart op de Oosterschelde langs de mosselpercelen behoort
zwarte bessenteeltbedrijven.
CulinaireGids
Smaek van Zeeland Verschillende topkoks uit de horeca laten u genieten van de culinaire rijkdom die Zeeland te bieden heeft. Van Oosterschelde kreeft tot Zeeuws lam, van Zeeuwse vis tot echte Zeeuwse rauwe ham. Kijken, luisteren en leren van de Zeeuwse koks die ‘live’ koken in de keuken op een sfeervolle locatie.
Schouwen-Duiveland Oosterschelde kreeft In veel restaurants in Schouwen-Duiveland vindt u Oosterschelde kreeft op het menu. Dit streekproduct uit
Zeeuws-Vlaanderen
de Deltawateren staat bekend om zijn bijzondere zachte en fijne smaak. Bovendien staat de versheid van de Oosterscheldekreeft (rechtstreeks uit de Oosterschelde naar de restaurants) garant voor een hoogwaardig kwalitatief
Culinaire tour in Axel
product.
Voor een heerlijk avondje – het hele jaar door- ben je in Axel aan
De restaurants die zijn aangesloten bij de ‘Kring van de
het goede adres. Tijdens de tour worden verschillende gangen van
Zeeuwse Kreeft’ bieden tijdens het kreeftenseizoen (van 1
een compleet diner in aparte restaurants geserveerd. Tijdens de
april tot en met 15 juli) speciale ‘kreeftenmenu’s’ aan. Dit
wandeling geeft een stadsgids uitleg over de historie van Axel.
kreeftenseizoen wordt traditiegetrouw de laatste donderdag
Welke restaurants het zijn en wat er wordt gegeten is een verrassing,
van maart geopend.
maar het is gegarandeerd smullen! Info: www.culinairetour.nl of tel. 0115-566025
Visserijfeesten Breskens Tijdens het tweede weekend van augustus staat Breskens nog meer
georganiseerd. Ieder jaar treden bekende artiesten op en
in het teken van de visserij. Naast de visproeverijen in de vismijn
zondagavond sluiten de Visserijfeesten stijlvol af met spectaculair
is er kermis, wordt er een braderie en een grote rommelmarkt
vuurwerk.
Asperge zwerfdiner Hulst In de aspergetijd, zo tussen half april en eind juni, kun je in Hulst meedoen aan een speciaal zwerfdiner. Je krijgt de namen van drie restaurants waar je achtereenvolgens een voor-, hoofd- en nagerecht eet, met als rode draad asperges. Bij de gerechten kun je genieten van de aspergewijn van het jaar, die kort daarvoor door de gezamenlijke Hulster restaurants is gekozen.
Mosselfeesten Philippine Tijdens het laatste volle weekend van augustus staat Philippine volledig in het teken van de mossel; met volop mosselen koken en proeven, demonstraties van oude ambachten en een kampioenschap mosselsteken.
CulinaireGids
Zeeuwse groenten Zeekraal
Zeekraal is een heerlijke, gezonde, Zeeuwse groente. Het uiterlijk lijkt op een soort cactus zonder stekels. Het groeit op kale plekken
Recept Roodbaars met Zeekraal
en aan de randen van de schorren Zeekraal is vaak de eerste plant die de kale slikken koloniseert. Individuele plantjes houden het
Ingrediënten
fijn zwevende materiaal vast en zorgen zo voor de aangroei van
3 dl visbouillon (van tablet of pot visfond)
het schor. Het is dan ook een echte pioniersplant en komt lokaal
2 stukken roodbaarsfilet
zeer massaal voor. Doordat het plantje actief zout opneemt heeft
150 gram zeekraal
het een zeer zilte smaak. Ook zit het boordevol vitaminen die het
15 gram boter of (1 eetlepel vloeibare) margarine
uit het omringende zeewater opneemt. Zeekraal is een eenjarige
1 eetlepel crème fraiche
plant die zich middels zaadvorming voortplant. Om te kiemen heeft
peper, zout
zeekraalzaad zoetwater nodig. Veel regen in het vroege voorjaar zijn dan ook onontbeerlijk voor een goede productie. Zeekraal is
Bereiding
oogstbaar van half mei tot en met begin september.
Breng de bouillon tegen de kook aan. Leg de vis in de bouillon en laat dit tegen de kook aan in 8-10 minuten
3 tips om zeekraal te bereiden:
gaar worden.
• Blancheer zeekraal enkele minuten in ruim kokend water en dien
Was de zeekraal en verwijder lelijke stukjes. Verwarm de
warm op met een klontje boter • Koel de zeekraal na het blancheren onder koud stromend water snel af voor gebruik in een salade. • Roerbak de groente enkele minuten met zeer fijn gesnipperde ui in wat boter.
CulinaireGids
boter en smoor hierin de zeekraal in ca. 4 minuten beetgaar. Roer de crème fraiche er door. Maak de vis op smaak met peper en zout en leg de vis op de zeekraal.
Lamsoor
Recept Zalmsoep met Lamsoor Ingrediënten 8 deciliter (groenten)bouillon 1 deciliter room 2 eidooiers 100 gram gerookte zalmsnippers
Lamsoor is de Zeeuwse naam voor Zeeaster. De naam lamsoren komt
75 gram lamsoor
waarschijnlijk van het feit dat de blaadjes lancetvormig zijn. Het
1 eetlepel sherry
plantje groeit veelal op de meer hogere delen van het schor. Het
Peper en zout
is ook een pioniersplant, en groeit vaak op plaatsen waar een jaar eerder zeekraal groeide. Beide soorten komen zelfs door elkaar voor.
Bereiding
Ook lamsoor is zilt van smaak doordat het zoutwater opneemt. Het
Breng de bouillon aan de kook. Roer de dooiers los met de
is echter minder zout van smaak dan zeekraal. Soms is lamsoor
room. Neem de bouillon van het vuur en giet het room-
lichtgrijs van kleur doordat het overtollig zout uitscheidt. Lamsoor
mengsel er bij. Zet de pan terug op het vuur en laat de
kan geoogst worden van half maart t/m eind juli. Ook van een
soep al roerende iets binden. Voeg de lamsoor en de
lamsorenplant kan meermalen worden geoogst. Aan het eind van
zalmsnippers toe. Laat de soep 2 minuten op uiterst laag
het seizoen gaan de planten in bloei. Ze vormen dan bloeistengels
vuur staan en breng hem vervolgens verder op smaak met
met mooie ‘Margrietachtige’ bloemen.
sherry, peper en zout.
CulinaireGids
Oogst van fruitgaarden Wijngaarden in Zeeland In Goes is een Wijngaardstraat. Ook in Yerseke en Middelburg en nog op een paar plaatsen in Zeeland zijn Wijngaardstraten. In de Middeleeuwen was het klimaat hier warmer dan nu en niet veel mensen weten dat er daardoor in ons land wijngaarden waren; ook op Zuid-Beveland. Waarschijnlijk zijn die Wijngaardstraten dus genoemd naar wijngaarden die er in de buurt lagen. Uit archiefstukken blijkt bijvoorbeeld dat er in Goes in de 16e eeuw een wijngaard op de stadswal lag, achter de Wijngaardstraat. Daarna is het eeuwenlang weer kouder geweest en verdwenen de wijngaarden. Nu neemt de temperatuur weer toe en er zijn alweer een aantal jaren, ook in Zeeland, wijngaarden te zien. Zeeland heeft ’s zomers meer zon dan andere delen van Nederland en daar profiteren de wijnstokken
Jam van zelf geplukt fruit
extra van. De wijngaarden produceren heerlijke frisse witte wijnen en zijn voor toeristen en andere belangstellenden te bezoeken.
Langs de kant van de weg kom je ze om de haverklap tegen; borden
Overigens is de wijnbouw in Zeeland ouder dan de
met “zelf fruit plukken” of “groenten te koop”. Stop even! Loop het
Middeleeuwen. In de Romeinse tijd, 1800 jaar geleden, lag
erf op, door de boomgaarden of langs de rijen met struiken en plan-
er bij Colijnsplaat een haven voor de vaart op Engeland.
ten, snuif de geur op van rijpe vruchten. Fruitteeltbedrijven bieden
Dat was natuurlijk een hachelijke onderneming met de
passanten vaak de mogelijkheid zelf fruit te plukken. Een paar
kleine schepen uit die tijd. Als de overtocht een succes
kilo zelfgeplukte appels en peren kan je best een tijdje bewaren.
was, schonken de handelaren vaak een natuurstenen altaar
Aardbeien, frambozen, bessen en bramen smaken heerlijk als je ze
aan de godin Nehalennia. De tempel verdronk later in de
direct op eet. Of als als je een paar kilo extra plukt, kan je er heel
Oosterschelde en aan het eind van de twintigste eeuw zijn
gemakkelijk zelf jam van maken. Vroeger was jam maken een hele
een groot aantal altaren opgevist. Daarom weten we dat in
klus waar de boerinnen en huisvrouwen middagen mee bezig waren,
Zeeland ook in wijn gehandeld werd. We kennen de namen
met verhitte gezichten al roerend in grote pannen op het fornuis.
van twee wijnhandelaren, Commodus en Marcelles van
Tegenwoordig is het met geleisuiker bijna een fluitje van een cent
deze altaren. Waarschijnlijk verkochten zij Duitse wijn in
en heel leuk om te doen. Vaak is zelfgemaakte jam in een half uur-
Engeland. Er is zelfs een altaar met een wijnschip erop.
tje al klaar om weggezet te worden voor een druilerige herfstdag als je terugdenkt aan de geur en het plezier van het fruitplukken.
10
CulinaireGids
Bolussen en babbelaars Bolus
Boterbabbelaars
Een bolus is een stukje witbrooddeeg dat tot een lange strengel
Vroeger werden ze door iedere goede huisvrouw gemaakt. De
wordt uitgerold in de bruine suiker. Die strengel wordt opgerold.
‘specialisten’ in het vervaardigen van roomboter babbelaars, een
Omdat er veel suiker tussen dat deeg komt wordt tijdens het bakken
pannetje op het vuur liefst van koper omdat dit de warmte het best
suikerstroop gevormd.
geleid. De randjes moesten regelmatig worden ‘bijgewassen’, dit
De kunst is om de bolus precies op het juiste moment uit de oven
werd gedaan om voortijdige kristal vorming tegen te gaan. Dicht
halen. Ben je te vroeg dan zijn ze niet gaar. Maar ben je te laat dan
in de buurt een vork: deze werd regelmatig in de suiker gedoopt en
zijn ze zo hard als een steen. Als de bolus is afgekoeld dan zit er
daarna in koud water om te zien hoever de suiker was ingekookt.
een laag stroop overheen.
Als de suikermassa voldoende was ingekookt werd deze gestort
De lekkerste bolus plakt. Je moet letterlijk je vingers erbij opeten.
op een met boter ingesmeerde granieten aanrecht. De hete massa
Extra lekker is een bolus met echte roomboter.
werd regelmatig omgeschept om snel af te koelen. Daarna werd de hete massa met de blote handen uit elkaar getrokken en weer ingevouwen, op dit moment werden smaakstoffen toegevoegd zoals cacao, kaneel en fijn gebroken pinda’s. Van de massa werden dunne pillen getrokken, gerold en in stukjes gesneden, en zo was de babbelaar geboren.
CulinaireGids
11
Streekproducten Schouwen-Duiveland Kaasboerderij De Stolpe - Nieuwerkerk
Boerderij ‘De Stelle’ - Ouwerkerk
Stolpweg 9, 4306 PK Nieuwerkerk
stelweg 3, 4305 rc ouwerkerk
tel.: 0111 647150, fax: 0111 647151
tel.: 0111 45 01 98, fax: 0111 45 01 99
In dit familiebedrijf wordt al meer dan 20 jaar op ambachtelijke
e-mail:
[email protected], internet: www.stelle.nl
wijze koemelk verwerkt tot diverse zuivelproducten.
Boerderij ‘de Stelle’ biedt de mogelijkheid om op actieve wijze met
De grondstoffen (melk en toe te voegen stoffen) zijn afkomstig
het platteland kennis te maken. U kunt hier zelf klein fruit plukken
uit de natuur. Om het eindproduct, zoals dat door kaasboerderij
en van dit geplukte fruit ter plaatse jam koken.
‘De Stolpe’ wordt verstaan te verkrijgen, worden geen kunstmatige
Verdeeld over het seizoen staat ‘de Stelle’ open voor het plukken
geur-, kleur- en smaakstoffen toegevoegd. De runderen van de fa-
van aardbeien, frambozen, bramen en diverse bessensoorten. Men
milie De Reus zorgen voor de natuurlijke begrazing in de natuurge-
plukt de gewenste hoeveelheid smakelijk fruit waarna het in de win-
bieden van Staatsbosbeheer op Schouwen-Duiveland.
kel wordt afgewogen. Er zijn vaste kilogramprijzen per fruitsoort.
De zorg en toewijding die de familie De Reus in de bereiding van de
Afspreken vooraf niet noodzakelijk, maar bellen is wel verstandig
producten betracht, leveren samen met de kwalitatief goede grond-
omdat de oogst erg seizoengebonden is.
stoffen een meer dan gemiddeld eindproduct op. De boerderijwinkel is van maandag t/m zaterdag geopend. Er worden op donderdag en zaterdag rondleidingen georganiseerd. Aanvang 14.00 uur. Kaarten hiervoor zijn verkrijgbaar bij VVV
Zeeuwse Pannenkoeken
Schouwen-Duiveland.
Burghseweg 53, 4328 LA Burgh-Haamstede tel.: 0111 652415, fax: 0111 654241 e-mail:
[email protected] internet: www.pannekoekenmolen.nl In Burgh-Haamstede staat Pannekoekenmolen ‘De Graan-
Wijnhoeve de Kleine Schorre – Dreischor
halm’. Het volkoren meel dat in deze molen wordt gema-
Zuiddijk 4, 4315 PA Dreischor
gebruikt voor de pannenkoeken die in het naastgelegen
tel.: 0111 401550 / 06 10524845, fax: 0111 401946
restaurant verkrijgbaar zijn, maar er is ook een winkel in
e-mail:
[email protected]
de molen waar u het meel kunt kopen, voor als u thuis pan-
internet: www.dekleineschorre.nl
nenkoeken wilt bakken met echt Zeeuws meel!
len, is afkomstig van Zeeuwse Vlegel tarwe. Dit meel wordt
Laat de Zeeuwse zon in uw glas fonkelen met uitzicht op de wijngaard. Laat uw smaakpapillen verwennen door de wijn met dat tikkeltje zilte van de zee en geniet van het eten dat het land en de zee van Schouwen-Duiveland zo gul
Zeeuwse mosterd
voortbrengen.
Hem 15, 4301 HR zierikzee
Heeft u nu altijd al de druivenpluk willen ervaren? Hiervoor
tel. 0111 415 391, fax 0111 450 868
hoeft u niet over de grens te gaan, want in het najaar is
e-mail:
[email protected], internet: www.tonsmosterd.com
het mogelijk om op de Wijnhoeve te helpen met het plukken
In de historische binnenstad van Zierikzee vindt u Mosterdmakerij
van de druiven. Op deze manier maakt u kennis met de basis
d’Hooge Molen. Hier wordt op ambachtelijke wijze mosterd gemaakt.
van een bijzonder Zeeuws streekproduct, dat zich steeds
Er is een klein winkeltje waar u diverse soorten mosterd kunt kopen
meer ontwikkeld.
om thuis nog eens te kunnen proeven. Eén van de soorten mosterd die u kunt proeven en kopen is de Zeeuwse Vlegel mosterd, maar er zijn natuurlijk nog veel meer varianten.
12
CulinaireGids
Walcheren / Noord-Beveland
Wijnmakerij de Westerhoeve
Kaasboerderij Schellach
Fam P.C. Louws
Een boerderij met akkerbouw, melkveehouderij, kaasmake-
Westhovenseweg 4, 4356 RM Oostkapelle, tel: 0118 582096
rij en winkel vlakbij Middelburg. De boerderij is steeds van
e-mail:
[email protected], internet: www.westerhoeve4.nl
generatie op generatie overgegaan. Een kort overzicht van
Kleine hobby-wijngaard, gelegen op een mooie plek op Walcheren,
ons assortiment: boerenkaas, van jong tot oud en zeer veel
op een boerderij met mini camping. Op een oppervlakte van ± 1500
soorten kruidenkazen, schapenkaas en geitenkaas, karne-
m2 worden verschillende druivenrassen geteeld. Van deze druiven
melk en karnedrank, boter, hangop, brood, zoals boeren-
wordt op ambachtelijke wijze wijn gemaakt. De wijnen worden
landbrood en Zeeuws Wit, boerenyoghurt, boerenvla, boer-
uitsluitend aan de wijngaard verkocht.
derij-ijs, aardappelen en uien. Prooijenseweg 26, 4332 RD Middelburg, tel: 0118-613984 e-mail:
[email protected], internet: www.schellach.nl
Bierbrouwerij Emelisse De brouwerij bestaat uit twee delen: een brouwerij en een grandcafé. De brouwerij brouwt echt Zeeuws bier, gebrouwen van Zeeuws gerst, naar een Noord-Bevelands recept. Het resultaat is een heerlijk donkerbruin Abdijbier. In de brouwerij wordt Emelisse witbier,
Kaasboerderij Mariekerke
Emelisse Dubbel Abdij en Emelisse Kersenbier gebrouwen.
Fam. De Korte
Stadspolder 1, 4493 PA Kamperland, tel: 0113-370262
Mariekerke 24, 4365 NL Meliskerke, tel: 0118-561274
e-mail:
[email protected], internet: www.emelisse.nl
e-mail:
[email protected], internet: www.mariekerke.nl Een kaasboerderij met eigen schapenkaas. Uiteraard zijn ook de Zeeuwse melkschapen te bewonderen. Alle melk wordt op het bedrijf verwerkt tot rauwmelkse boeren schapenkaas. De rauwe melk wordt verwerkt tot ambachtelijke schapenkaas in verschillende soorten en smaken. Naturel maar ook met diverse kruiden. Kaasboerderij Schellach Een boerderij met akkerbouw, melkveehouderij, kaasmakerij en winkel vlakbij Middelburg. De boerderij is steeds van generatie op generatie overgegaan. Een kort overzicht van ons assortiment: boerenkaas, van jong tot oud en zeer veel soorten kruidenkazen, schapenkaas en geitenkaas, karnemelk en karnedrank, boter, hangop, brood, zoals boerenlandbrood en Zeeuws Wit, boerenyoghurt, boerenvla, boerderij-ijs, aardappelen en uien.
CulinaireGids
13
Zuid-Beveland / Tholen
Bakkerij/theetuin Jikkemiene
Wijnmakerij De Hellenburg
Dorpsplein 46, 4443 AG Nisse
Hellenburgstraat 28, 4436 AK Oudelande, tel: 0113-548709
tel: 0113-231772
e-mail:
[email protected], internet: www.hellenburg.nl
e-mail:
[email protected], internet: www.gors.nl
Tijdens of na de rondleiding kunnen de verschillende heer-
De Zeeuwse bolus is inmiddels in de rest van Nederland al aardig
lijke Hellenburgwijnen geproefd worden. En voor de lief-
bekend. Dat we het hier op Zuid-Beveland over ’n Jikkemiene heb-
hebbers bakt de gastvrouw overheerlijke appeltaart! De ac-
ben, weet u misschien nog niet. Mensen met mogelijkheden ver-
tievelingen onder ons kunnen in het najaar zelf appels en
kopen dit heerlijk zachte product dagelijks, naast nog vele andere
peren te plukken! Ook kan men er gewoon een fles wijn of
lekkernijen.
een leuk wijnpakketje kopen.
Boonman’s Wijnmakerij Stoofweg 10, 4455 VR Nieuwdorp
Wijngaard ‘De Oorsprong’
tel: 0113-612576
Zwinweg 6, 4436 NB Oudelande
e-mail:
[email protected]
tel: 0113-548373, e-mail:
[email protected]
internet: www.boonmanwijnmakerij.nl
internet: www.wijngaarddeoorsprong.nl
Op het bedrijf van de familie Boonman kunt u kennis maken
Midden in de streek van de boomgaarden ligt wijngaard De
met de verschillende aspecten van de teelt en verwerking
Oorsprong. De wijngaard is één van de grootste van Zeeland en is
van de zwarte bes.
2.3 hectare groot. De druiven worden geoogst, geperst en gebotteld
In de winkel op de boerderij worden ambachtelijk bereide
tot wijn en worden verkocht in hun eigen winkel. Groepen kunnen
producten verkocht zoals zwarte bessenwijn, sap sausen,
worden rondgeleid in de wijngaard en de wijnmakerij.
jams en chutneys.
Schelde Brouwerij Rangeerweg 1, 4431 NL ’s-Gravenpolder tel: 06-21803651, e-mail:
[email protected] internet: www.scheldebrouwerij.nl De Scheldebrouwerij is een unieke ambachtelijke brouwerij. Eén van de weinige brouwerijen waar nog op de authentieke wijze bier wordt gebrouwen, dat wil zeggen met louter natuurlijke grondstoffen, zonder filtrage en zonder pasteurisatie. Deze producten verdienen dan ook echt de unieke namen. De namen van de bieren zijn veelal verbonden met oude volksverhalen zoals over ‘De Lamme Goedzak’ of over ‘De Dulle Griet’. De brouwerij en haar bieren zijn een echt monument voor bierdrinkers.
14
CulinaireGids
Zeeuws-Vlaanderen Een borrel uit Cadzand
Kaasboerderij De Vos
In Cadzand houden ze van een borreltje. Er is een Cadzandse jonge
Helenaweg 4, 4521 GR Biervliet, tel: 0115-481845
en oude jenever, kruidenbitter en ook speciaal bier. Prachtige fles-
e-mail:
[email protected]
sen met mooie etiketten, een ideaal aandenken, verkrijgbaar in Ca-
internet: www.devoskaas.nl
dzandse drankenhandels en souvenirswinkels.
Bij Kaasboerderij De Vos in Biervliet worden leuke rondleidingen gegeven: in juni, juli en augustus dinsdags om
Haaientanden zijn soms lekker!
13.30 uur en donderdags om 11.00 uur. Buiten deze zo-
In natuurgebied het Zwin kun je langs de laagwaterlijn fossiele
mermaanden om geeft kaasboerin Marlies rondleidingen op
haaientanden vinden. Voor wie ze liever wil proeven of een cadeau-
afspraak. Ze legt alles uit over ambachtelijk kaasmaken en
tje voor thuis mee wilt nemen zijn de haaientanden van chocolade
trakteert je op een drankje en kaashapje.
een echte aanrader. De doosjes met verschillende smaken zijn verkrijgbaar bij alle VVV-kantoren.
Jantje van Sluis en Dikke van Dale Peperkoek uit Sluis Sluis gedenkt zijn helden met lekkernijen. Voor Jantje van Sluis is
Limousinhof Claeijs
een speciaal kwaliteitsbier gemaakt. Klokkenluiden Jantje behoed-
Uitweg 2, 4522 PV Biervliet, tel: 0115-400800
de zijn stad in 1606 voor een aanval van de Spanjaarden. Doordat
e-mail:
[email protected], internet: www.limousinhof.nl
hij teveel bier had gedronken tijdens de jaarlijkse kermis versliep
Op Limousinhof Claeijs kun je de koeien eens echt van dichtbij zien.
hij zich en bleef het eerste klokgelui uit. De Spaanse troepen die
Eddy en Lieve Claeijs vertellen graag over het fokken en houden van
bij dit klokgelui ten aanval wilde trekken, kwamen zo bedrogen uit.
de dieren. In juli en augustus geven ze iedere zaterdag om 10.30
Een extra dikke ontbijtkoek is vernoemd naar de samensteller van
uur een rondleiding. Groepen kunnen ook op afspraak komen. Bij
de Dikke van Dale, de in Sluis geboren Johan Hendrik van Dale. Het
Claeijs kun je tevens fietsen huren.
bier en de koek zijn verkrijgbaar in diverse winkels in Sluis en de VVV-kantoren.
Bierbrouwerij De Halve Maan Absdaalseweg 2, 4561 GG Hulst, tel: 0114-310660 e-mail:
[email protected], internet: www.halvemaan.com Bierbrouwerij De Halve Maan verzorgt rondleidingen voor groepen vanaf 20 personen. De rondleiding begint in het proeflokaal waar u op een goed glas bier wordt onthaald. Vervolgens wordt het bouwproces beknopt beschreven en een uitleg gegeven over de brouwgeschiedenis en de geschiedenis van de Halve Maan. Daarna volgt de rondleiding door de brouwzaal, de waterruimte, de gist- en lagerkelder, de bottelarij en de moutzolder. De rondleiding eindigt in het proeflokaal met het proeven van verschillende biersoorten.
CulinaireGids
15
Zeeland, bijzonder bourgondisch Zeeland waar lekker eten heel gewoon is. Een provincie waar je overal, van piepkleine gehuchtjes tot gezellige stadjes terecht kunt voor verrassende menu’s. Van verse visbordjes in maritieme plaatsen tot verse mosselen en van Zeeuwse specialiteiten tot drie sterrendiners. De eerlijke ingrediënten komen direct van het land, de tevredenheid van de gast staat overal voorop. Lekker eten is belangrijk voor de gasten, maar de Zeeuwse koks smullen zelf van het stukje trots, als zijn gasten na een gezellige etentje ontspannen en tevreden naar huis toe gaan. In gedachten proevend van een volgend gerecht op de kaart. Dat iedere kok en elke streek zo zijn eigen specialiteit heeft ontdekt u in de culinaire brochures die aantal regionale VVV’s in Zeeland hebben uitgebracht.
www.vvvzeeland.nl Hieronder een overzicht van alle VVV kantoren per regio. Schouwen-Duiveland VVV Schouwen-Duiveland Noordstraat 45a 4328 AK Burgh-Haamstede tel. 0900 - 2 02 02 33 (E 0,45 p.m.) Bezoekadressen: Kantoor Burgh-Haamstede Noordstraat 45a 4328 AK Haamstede tel. 0900 - 2 02 02 33 fax 111 - 65 28 33 vanuit België: 0031 - 118-630172
[email protected] Kantoor Renesse Zeeanemoonweg 4a 4325 BZ Renesse tel. 0900 - 2 02 02 33 fax 111 - 46 14 36 Kantoor Zierikzee Nieuwe Haven 7 4301 DJ Zierikzee tel. 0900 - 2 02 02 33 fax 0111 - 41 72 73 VVV-servicepunten in Brouwershaven en Scharendijke Ouddorp VVV Ouddorp aan zee Bosweg 2, 3253 XA Ouddorp tel. 0187 - 68 17 89 fax 0187 - 68 37 83 e-mail:
[email protected]
Noord-Beveland VVV Walcheren en Noord-Beveland VVV-vestiging Kamperland Veerweg 4 tel. 0900 - 2 02 02 80 (E 0,45 p.m.) vanuit België: 0900-84008 (E 0,45 p.m.), fax 0118 - 58 35 45 e-mail:
[email protected] Walcheren VVV Walcheren en Noord-Beveland Postbus 8, 4357 ZG Domburg tel. 0900 - 20 20 280 (E 0,45 p.m.) vanuit België: 0900-84008 (E 0,45 p.m.) fax 118 - 58 35 45 e-mail:
[email protected] VVV-vestiging Domburg (ANWB-agentschap) Schuitvlotstraat 32 VVV-vestiging Oostkapelle Lantsheerstraat 1 VVV-vestiging Veere Oudestraat 28 VVV/ANWB Vlissingen Oude Markt 3 tel ANWB 118 - 42 21 90 fax ANWB 118 - 42 21 91 VVV-vestiging Vrouwenpolder Bij supermarkt Corbijn aan de Monnikendijk VVV-vestiging Westkapelle Zuidstraat 134 (in Rabobank) VVV-vestiging Zoutelande Bosweg 2
16
CulinaireGids
Zuid-Beveland en Tholen Regio VVV Zuid-Beveland en Tholen
[email protected] Kantoor Goes (ANWB) Singelstraat 13, 4461 HZ Goes tel. 0900 - 1 68 16 66 (E 0,35 p.m.), fax 0113 - 25 13 50
[email protected] Kantoor eiland Tholen Haven 10 4695 CP St. Maartensdijk tel. 0900 - 1 68 16 66 (E 0,35 p.m.) fax 0166 - 66 42 66 Kantoor Yerseke Kerkplein 1 4401 ED Yerseke tel. 0900 - 1 68 16 66 (E 0,35 p.m.) fax 0113 - 57 43 74
[email protected] VVV-agentschap Wemeldinge Oostelijke kanaalweg 4 4424 NC Wemeldinge tel. 0031 - 113 - 62 15 53 fax 0031 - 113 - 62 26 38 VVV-folderposten in Tholen, Rilland, Baarland, Sint Annaland, Heinkenszand en Borssele Zeeuws Vlaanderen VVV Zeeuws-Vlaanderen Postbus 1166, 4530 GD Terneuzen tel. 0031 - 115 - 62 10 22 fax 0031 - 115 - 62 11 11
[email protected]
VVV-winkel Aardenburg Markt 4, 4527 CM Aardenburg tel. 0117 - 49 35 54 fax 0117 - 49 35 54
[email protected] VVV-winkel Breskens Kaai 1, 4511 RC Breskens tel. 0117 - 38 18 88 fax 0117 - 38 61 45
[email protected] VVV-winkel Cadzand Boulevard de Wielingen 44d 4506 JK Cadzand-Bad tel. 0117 - 39 12 98 fax 0117 - 39 25 60
[email protected] VVV-winkel Hulst Steenstraat 37, 4561 AR Hulst tel. 0114 - 31 52 21 fax 0114 - 31 62 08
[email protected] VVV-winkel Sluis St. Annastraat 15 4524 JB Sluis tel. 0117 - 46 17 00 fax 0117 - 46 26 84
[email protected] VVV / ANWB Terneuzen Markt 11-13 4531 EP Terneuzen tel. 0115 - 61 79 60 fax 0115 - 64 87 70
[email protected] VVV-folderposten in Axel, Biervliet, Groede, Nieuwvliet, Oostburg, Sas van Gent, IJzendijke en Zaamslag