Proef de smaken. Proef de smaken

Uw eigen Groene Woudmenu ! Pag. 3

Streekfestival Het Groene Woud Pag. 10-11

Duurzaamheid kernbegrip Groene Woud

Pag. 15

Natuurreis in hartje Tilburg ! Pag. 19

2 | juli 2009 Het Groene Woud

Proef de smaken

Het Groene Woud juli 2009 | 3

Uit Schijndel komt nu ook al speltjenever

Poort van het Groene Woud Bij ons is het gras groener dan bij de buren...

Speltbier: smaakmaker uit Het Groene Woud Op het festival voor speciaalbieren in Den Bosch heeft Brouwerij Sint Servattumus uit Schijndel een complete lijn van zeven speltbieren gepresenteerd. Deze bieren, gebrouwen met speltgraan van de bolle akkers in Liempde en echte Schijndelse hop, sloeg bij het publiek in als een bom. Toon van der Heijden, directeur van Sint Servattumus, geniet er nog van: ”In rijen stonden de mensen voor onze kraam. En allemaal waren ze enthousiast. Niet alleen de consumenten, maar ook collega-brouwers.” Het is de zoveelste keer dat Brouwerij Sint Servattumus weet te verrassen. De smaakmaker uit Het Groene Woud brengt nu maar liefst zeven soorten speltbier: Enkel, Dubbel, Tripel, Witbier, Honingbier, Bokbier en Stout. Voorzien van frisse feestelijke etiketten, zijn die bieren verkrijgbaar in flesjes van 33 cl., in flessen van 75 cl. en in kruiken van een halve liter.

vvv-`qshrgnbjdudmsr-mk Ruik, pluk en proef in de Fruittuin Pannenkoekenhuis de Proeftuin Streekproducten in de Landwinkel

Vlagheidefonds voor duurzame energie Brabantse Week van de Smaak Vestingloop Õs-Hertogenbosch Duurzame woonwijk In Goede Aarde Boxtel De Energiefabriek Waterschap Aa en Maas Congres Energie voor Morgen, Essent Congres Biodiversiteit Provincie Noord-Brabant Artishock neemt deel aan de Streekrekening en ondersteunt daarmee de ontwikkeling van Het Groene Woud.

• • • • •

Kinderfeestjes Familiefeesten Evenementen Workshops Excursies

Philips Fruittuin Oirschotsedijk 14a 5651 GC Eindhoven 040 - 262 14 53 [email protected] www.philipsfruittuin.nl

Toon van der Heijden achter zijn lijn speltbieren

Servattumus Brabantse Held van de Smaak? Brouwerij Sint Servattumus maakt kans op de titel Brabantse Held van de Smaak. Wordt hij de opvolger van bakker Alexander Bekkers? Een Held van de Smaak is iemand die, tegen

D e b e s t e a dv i e z e n

Groene Woudmenu uit de Gertrudahoeve

vlak bij huis

U vindt ons op bedrijventerrein De Kampen. Daar bent u van harte welkom voor een deskundig advies, een betrouwbare administratie en een open oor voor wat u als ondernemer bezighoudt.

De Boelaars-Hoeve: Genieten en Beleven In het nationale landschap “Het Groene Woud” ligt de gemeente Sint-Oedenrode, ook wel het groene hart van de Meierij genoemd. In het kerkdorp Olland van deze gemeente staat een eeuwenoude voormalige boerderij “De Boelaars-Hoeve”. Het cultuurhistorische karakter van deze hoeve behouden en versterken, dat is het doel dat de eigenaar en de Stichting “De Boelaars-Hoeve” nastreven. Zo is het historische bakhuisje in ere hersteld, een heem- en kruidentuin met oude Brabantse fruitrassen aangelegd en een tentoonstellingen ontvangstruimte ingericht. Uitgangspunt is de verschillende stappen van “graan tot brood” te laten zien, proeven en ruiken. Genieten en beleven in een Bourgondische en gastvrije omgeving, dat is wat de stichting u biedt. Uw bezoek kan gecombineerd worden met uitstapjes in het fraaie landschap van de Dommel, een laaglandrivier die door de Meierij slingerend een weg zoekt naar de Maas. Het prachtige natuurgebied “De Geelders” ligt op een steenworp afstand van De Boelaars-Hoeve. Slophoosweg 1, Olland Contactpersoon: H.Lavrijssen Mobiel 06 13 22 91 97

Verstand van zaken en gevoel voor mensen

Jan Tinbergenstraat 4 | 5491 DC Sint-Oedenrode

Voor informatie over reserveringen, openingstijden en arrangementen: Zie contactpersoon of onze website: www.deboelaarshoeve.nl U kunt ons ook raadplegen via [email protected]

Telefoon: 0413 - 49 11 11 | Fax: 0413 - 49 11 00 Email: [email protected] | Internet: www.vdven.nl

zing door een vak- en publieksjury op 20 september in Amsterdam. Dan start de landelijke Week van de Smaak. Een nationaal evenement waarin honderden grote en kleine lokale activiteiten “smaak” centraal laten staan. Het draait in die week om ambachtelijke streekproducten, seizoensproducten en biologische voeding. Restaurants, producenten,

De prille historie van Brouwerij Sint Servattumus kent meerdere verrassende initiatieven, waarvan

het speltbier ongetwijfeld het meest succesvolle is. Maar Toon van der Heijden wil niet al te veel omzien: ”We groeien snel en dat vereist alle zorg. Het Groene Woud is een prima naam om je producten onder te ontwikkelen. Maar uiteindelijk ben je zelf ondernemer. Je zult dus ook zelf de creativiteit en energie op moeten brengen om uit die toegevoegde waarde van authenticiteit te halen wat er voor jou in zit. Wij hebben nu veel enthousiaste vrijwilligers, wij hebben een goede naam bij de gemeente en krijgen volop medewerking van adviseurs zoals van het Graan Goed Project. Maar we moeten zelf de gang erin houden. En ik moet zeggen: dat lukt tot nu toe aardig.”

consumenten, winkels, buurthuizen, supermarkten, kookscholen, boerderijen, zorginstellingen en basisscholen doen mee met smaakmakende activiteiten. Inmiddels zijn de eerste initiatieven in de Provincie NoordBrabant aangemeld. Doe ook mee! Meer informatie over de week en het aanmelden van initiatieven via: www.weekvandesmaak.nl

Schrijf uw initiatief nog voor 1 juli in en krijg daarmee een vermelding in de gedrukte Week van de Smaak krant.

mosterd waarmee Thielen graag werkt. De begeleidende witte wijn van Rooise grond smaakt lekker fruitig.

onmiskenbare, maar nooit dominerende speltsmaak. De rode Dornfelder uit Rooi doet ook hier weer wat een wijn moet doen, een plezierige begeleider zijn van het eten.

De Week van de Smaak in Brabant wordt ondersteund door de Stuurgroep Landbouw Innovatie Brabant en de Provincie Noord–Brabant.

Proef de smaken

vindt u n o g s t e e d s

Als ondernemer hebt u uw adviseurs het liefst binnen handbereik. Want ondanks alle moderne communicatietechnieken gaat er niets boven een gesprek van mens tot mens.

de stroom van massaproductie in, een mooi product blijft maken. Ambachtelijk, streekgebonden, van het seizoen en natuurzuiver. Het thema van dit jaar is: ‘Ambachtelijke en streekgebonden bieren’. De Brabantse vakjury kiest tijdens een proeverij op 6 juli de Brabantse Held van de Smaak. De Brabantse Held vertegenwoordigt onze provincie bij de landelijke verkie-

Het succes van speltbier heeft ook Toon van der Heijden verrast: ”Ongeveer 80% van wat we nu brouwen is speltbier. Naast het gegeven van Schijndelse hop maken wij dus een authentiek product uit Het Groene Woud, samen met andere producenten uit Het Groene Woud. Meerwaarde meegeven aan producten uit eigen omgeving, kan dus wel degelijk.”

Daarmee is het ’speltverhaal’ voor Sint Servattumus nog niet ten einde. Er is inmiddels al een speltjenever ontwikkeld en de vergunning om te mogen destilleren is naar Sint Servattumus onderweg. “Moeten we nog wel even leren”, grinnikt Toon van der Heijden. Naast de speltjenever loopt momenteel een proefproject om de bierbostel van Sint Servattumus als ingrediënt te gebruiken voor een speciaal bierbostelbrood. Bakkerij Danvo uit Eindhoven produceert het en het is al in enkele winkels verkrijgbaar. Ondermeer in de Landwinkel van de Philips Fruittuin in Eindhoven.

De Boelaars-Hoeve: een bezoek en een omweg waard!

Haute Cuisine op zijn Brabants Het onthaal is gemoedelijk op het zonovergoten terras van restaurant de Gertruda Hoeve in Breugel. Chefkok Evert Thielen is trots en laat zijn bedrijf graag zien tot en met de kippenkooi toe, waar de hennen dagelijks voor kakelverse eieren zorgen. Onze verslaggever Eric Kolen daagde Evert Thielen uit een viergangenmenu samen te stellen dat voldoet aan de hoogste culinaire eisen, maar ook door de lezer van deze bijlage zélf te maken is. Uitgangspunt erbij is dat werkelijk élk ingrediënt van het gerecht uit Het Groene Woud komt. Langzaam smoren

Voordat Evert Thielen zijn gerecht prijsgeeft, wil hij graag iets kwijt. De kok gelooft namelijk in de revival van de ouderwetse smaak, waarbij het gebruik van streekproducten principieel hoort. In dat opzicht onderscheidt zijn restaurant zich niet van de haute cuisinerestaurants van Michelinsterrenverzamelaars. Thielen zelfbewust: “Onze keuken is in wezen hetzelfde en even verfijnd. Waarom? Omdat ook wij gebruik maken van eerlijke, authentieke producten. Het varkensvlees dat ik gebruik, dat is smullen. Het komt van een bijzonder varkensras, de Duke of Berkshire. In heel Europa zijn er nog een dikke driehonderd zeugen en varkenshouder én dierenarts Kees Scheepens heeft er zo’n 25 in

Best en Oirschot. Het natuurlijk aanwezige vet gebruiken we bewust voor de uiteindelijke smaak. Terwijl wij er over praten, ligt het heel langzaam te smoren in de oven om het straks op tafel te brengen.” Bewuste keuze

Evert Thielen leerde het vak bij koks die zich specialiseerden in een bepaalde richting en wereldfaam opbouwden met één specifiek product. Thielen: “In de Elzas leerde ik de fijne kneepjes om van zuurkool een exquise gerecht te maken met méér dan alleen maar worst en appelmoes erbij. Vervolgens experimenteer ik net zo lang totdat ik er een eigen werkwijze op los kan laten.” Hij schenkt een frisse witte wijn in en Thielen vraagt naar de herkomst. Een glimlach beantwoordt

de twijfelende ogen. Thielen trots: ”Een Riesling uit Sint-Oedenrode. Van wijnmaker Fons van Boxmeer van zijn Domaine Les Damianes.” Kan het Groene Woudser? Ook de andere wijnen bij het gerecht komen uit Rooi. “Zullen we aan tafel gaan?” Even later bevinden we ons aan een sfeervol opgemaakte tafel in de uit 1670 stammende boerderij, die een uitgesproken Brabantse sfeer uitstraalt.

De soep is een stevige en o zo plezante smaakervaring. Het zal komen omdat hij dubbelgetrokken is, maar ook de presentatie in een fors uitgevallen wijnglas is verrassend. De volle smaak van de bouillon in combinatie met de groenten, is opmerkelijk. De maag is definitief voorbereid op wat komen gaat. Dat duurt nog even, want Thielen stelt ons terecht voor de term slow food qua tempo alle eer aan te doen. Het hoofdgerecht slaat alles. Alleen al de smaak van het varkensvlees. Dit is varkensvlees om te koesteren en minimaal een paar keer in de maand te nuttigen! En ja, zeker, de saus van Schijndelse bodem met die

Het nagerecht tenslotte is ronduit lekker. En mooi opgediend om het oog te strelen. Zoetjes gemarineerd roodfruit met wat blauwe besaccenten en smakelijk yoghurtijs. En sabayon van honingspeltbier. Ons grutje zei het destijds al: `Zo kunde …. nog lekker maken!` En gelijk had ze. Hoe het ook zij, Het Groene Woud staat voortaan op de kaart van de Europese haute cuisine. Met dank aan Evert Thielen. Op de website www.gertrudahoeve.nl treft u nog meer informatie aan over dit gerecht alsook aanwijzingen om het zelf te koken. Smakelijk én proost

De smaakervaring

Het menu mag je gerust als verbluffend omschrijven. Het voorgerecht alleen al is een kleurenfestival met een eetbaar bloempje erbij. Je moet er maar opkomen! Het raffinement ligt in de verfijnde balans tussen de verschillende smaken van met name het spek, de witlof en de zachtmilde Vleutse

Evert Thielen


" "RABANTSß,ANDSCHAP

$OORß"RABANTSß,ANDSCHAPß ßßßßTOEKOMSTßVOORßDEßNATUURßDICHTßBIJßHUIS

Beleef de cultuur


Boogschieten: aanleggen, concentreren en raken Boogschieten is in wezen een simpel iets. Wellicht dat daarom Jan van den Biggelaar, Ad Vogels en Rien van de Velden, er ontspannen bij zitten. Samen vormen zij het bestuur van Handboogschutterij L’Union in Liempde. Het schieten met de handboog behoort in Het Groene Woud tot een van de volkssporten. Tijd om eens met de heren te praten.

Bij L’Union draait het voor een groot deel om de gezelligheid. Daarnaast is er de sport, waarin sommigen zo ver mogelijk willen komen. Zodoende is L’Union jaren uitgekomen in de hoogste landelijke klasse, de ereklasse. Die tijd is nu voorbij, maar dat zou kunnen keren, wanneer een aantal jeugdleden op het volwassenenpodium verschijnt. Rien van de Velden: ”Bij die jongere leden zitten er een paar bij, die hebben echt talent. Onze jongerensectie telt ongeveer twintig leden en dat is best veel. Een aantal daarvan is fanatiek, oefent veel en wil de modernste bogen voor het beste resultaat. Dat ga je een keer terugzien.”

op te spannen, dus dat lukt iedereen. Waar het om gaat is stabiliteit in je stand, concentratie en een scherp zicht. We schieten op 90, 70, 50 en 30 meter. De dames en de jeugd op 70, 60, 50 en 30 meter. Dat halen die jongetjes met gemak. Ze krijgen bij ons ook goed les. In theorie en praktijk. Daar hebben we tegenwoordig zelfs een trainer voor.”

.ATUURßDIEß"RABANTSß,ANDSCHAPßMETß

L’Union is in 1866 opgericht, waarschijnlijk door een aantal actieve handboogschutters van diverse gilden in Liempde. Zekerheid is er niet. Jan van den Biggelaar: ”De oudste stukken van onze vereniging zijn ooit in het gemeentearchief terecht gekomen en dat is bij een brand verloren gegaan. Zodoende. Zeker is wel, dat we sinds die tijd altijd een actieve vereniging zijn geweest. En met onze tachtig leden zijn we nog steeds een der groteren van de Nederlandse Handboog Bond.”

ZORGßVOORßUßENßUWßKINDERENßBEHEERTß

Een internationale FITA schietwedstrijd, georganiseerd door l’Union op landgoed Velder

"RABANTSß,ANDSCHAPßSTRIJDTßALßß SINDSßßVOORßHETßBEHOUDßVANß NATUURSCHOONßINß"RABANTßß !LßßHAßNATUURßISßAANGEKOCHTß

Inspannend is de sport niet. Ad Vogels: ”Moderne bogen zijn met katrollen

Wie kennis wil maken met deze sport, kan bij L’Union op dinsdag, donderdag en zaterdag in de avonduren terecht. Meer informatie op www.lunionliempde.nl of op www. handboogsport.nl de website van de Nederlandse Handboog Bond. Klik op Verenigingen en Nederland en u ziet, waar er bij u in de buurt een zit.

ENßBESCHERMTß /OKßINß(ETß'ROENEß7OUDß BEHERENßWIJßNATUURGEBIEDEN 7IJßSTELLENßDEßNATUURGEBIEDENßOPEN ß ZETTENßWANDELROUTESßUITßENßORGANI SERENßEXCURSIESß7ANTßJEßMOETßERßWELß VANßKUNNENßGENIETEN

" "RABANTSß,ANDSCHAP

7EBSITEß§ßWWWBRABANTSLANDSCHAPNLßßßßßß% MAILß§ßINFO BRABANTSLANDSCHAPNL

%OMDDU]RUJW&UDEDQWV0DQGVFKDSHUYRRUGDW&UDEDQWJURHQEOLMIW 3TEUNß"RABANTSß,ANDSCHAP 7IJßHEBBENßUWßSTEUNßHARDßNODIGßOMßDEßNATUURßINß"RABANTßTEßBESCHERMENß%RßZIJNßNOGßVEELßGEBIEDENßDIEßVOORßDEßTOEKOMSTßBEWAARDßMOETENß BLIJVENß$AARNAASTßISßERßNOGßVEELßGELDßNODIGßVOORßHERSTELßVANßLEEFGEBIEDENßVANßDIERSOORTENßDIEßMETßUITSTERVENßWORDENßBEDREIGDß%RßISßALßVEELß BEREIKT ßMAARßWEßKUNNENßBEPAALDßNIETßOPßONZEßLAUWERENßRUSTENß-EERßDANßß"RABANTSEßGEZINNENßSTEUNENßONSßALß$ATßISßFANTASTISCHßß

.UßDE E ßP P RA C HT I GE ßN N AT U U RG I D S ß VOO O R ßN N I E U WE ßLL E D E N 'AATß"RABANTßUßTERßHARTEß+OMßDAARßDANßVOORßUITßENßWORDßLID 6ULßDEßBONßINßENßONTVANGßALSßWELKOMSTGESCHENKß³"RABANTßINßDEß "ANßVANß"UITEN´ßDEßALLERNIEUWSTEßENßMEESTßVEELZIJDIGEßNATUUR ß ENßWANDELGIDSßVANßONZEßPROVINCIEß-ETßBOEIENDEßINFORMATIEßOVERß NATUURGEBIEDEN ßDIERENßENßPLANTENßENß"RABANTSEßMUSEA Øß ßPAGINA´S ßGEBONDENßINßHARDEßKAFT Øß MEERßDANßßFOTO´S ßTEKENINGENßENßKAARTENßGEHEELßINßKLEUR Øß FORMAATßßXßßCMßMAKKELIJKßOMßMEEßTEßNEMEN ß

*A ß

ßIIKßßSTEUNßDEß"RABANTSEßNATUURBESCHERMINGßENßWORDßVOORßSLECHTSß ßEUROßPERßJAARßMETßMŃßHELEßGEZIN ßLIDßVANßß"RABANTSß,ANDSCHAPßß ß"RABANDERSßGINGENßMIJßALßVOOR

Øß )KßONTVANGßALSßWELKOMSTGESCHENKßDEßNATUURGIDSßMETßBESCHRIJVINGENßVANß"RABANTSEß NATUUR ßENßWANDELGEBIEDEN Øß )KßHEBßTOEGANGßTOTßPRACHTIGEßNATUURGEBIEDENßENßMAGßDEELNEMENßAANßSPECIAALßVOORß LEDENßGEORGANISEERDEßEXCURSIES Øß )KßONTVANGßVIERßKEERßPERßJAARßHETßNATUURTIJDSCHRIFTß"RABANTSß,ANDSCHAPßMETß JEUGDBIJLAGEßENßEXCURSIEPROGRAMMA´S Øß )KßHEBßMETßHETßHELEßGEZINßGRATISßTOEGANGßTOTßHETß.ATUURMUSEUMß"RABANTßINß4ILBURG Øß )KßGEEFßMIJZELFßHETßPLEZIERIGEßGEVOELßDATßIKßIETSßDOEßOMß"RABANTßLEEFBAARßTEßHOUDEN

Ontdek het platteland Zilveren Plattelandsaward steuntje in de rug

Groene Woud Waardebon Nog maar een half jaar oud, maar het kind vertoont al een gezonde groei. Het kind is in dit geval de Groene Woud Waardebon. Het is het geesteskind van ondernemer Henk de Bresser van Kwekerij De Mortelen en Landwinkel in Best en van Bureau Praedium, samen met de Coöperatie Het Groene Woud. De Groene Woud Waardebon is een cadeaubon, die bij de aangesloten bedrijven in Het Groene Woud tegen de volle waarde verzilverd kan worden bij afname van producten of diensten. Nog onlangs won de Groene Woud Waardebon zilver bij de strijd om de Plattelandsaward en liet daarmee ruim vijftig bedrijven en initiatieven achter zich. Het moge een simpel idee lijken, zo’n waardebon, maar het is zeker niet eenvoudig om die voldoende ‘vaart’ mee te geven om de cadeaubon bij het publiek te laten aanslaan. Henk de Bresser hierover: ”Wij beginnen nu te merken, dat de consument er graag gebruik van maakt. De Groene Woud Waardebon doet ook wat wij gehoopt hadden: hij genereert vaak een veelvoud aan omzet als consumenten eenmaal bij een bedrijf komen om die te verzilveren. Dan

gaat iemand met zo’n bon van € 25 bijvoorbeeld ergens eten en voldoet daar een deel van de rekening mee. De rest is dan extra omzet.” Het idee achter de waardebon is niet minder slim. Op die manier wordt het geld in de regionale economie gehouden en levert zo direct een bijdrage aan de ontwikkeling van Het Groene Woud. Dat hebben inmiddels al zo’n kleine vijftig bedrijven begrepen en daar zijn die waardebonnen dan ook

te koop, respectievelijk te verzilveren. Tientallen bedrijven staan volgens Henk de Bresser te popelen om mee te gaan doen met dit systeem. Een aantal VVV’s in de regio hebben al toegezegd de bon in hun winkels te gaan verkopen. Gesprekken met de VVV’s in Tilburg, Eindhoven en Den Bosch staan gepland. Het vormt onderdeel om Het Groene Woud als vrijetijdsartikel de grote steden in te brengen. Een aantal gemeenten in Het groene Woud heeft ook al toegezegd de waardebon te willen

gaan gebruiken als relatiegeschenk en Henk de Bresser hoopt dat het bedrijfsleven volgt. Daar heeft hij wel vertrouwen in. Goed voorbeeld doet immers volgen? De Groene Woud Waardebon is er in waarden van € 10, € 15 en € 25. Deze waarden worden voor de volle honderd procent van de rekening afgetrokken bij inlevering van de bon bij deelnemende bedrijven. Welke bedrijven dat zijn, staat op een lijst, die u bij de bonnen

krijgt, maar eigenlijk kunt u het beste kijken op: www.beleefhetgroenewoud.nl Op deze website wordt niet alleen van dag tot dag bijgehouden, welke bedrijven meedoen, maar u vindt daar ook een profiel van die bedrijven en een verwijzing naar hun eigen website. Zo kunt u precies zien, waar u zich in Het Groene Woud eens lekker kunt laten verwennen met de Groene Woud Waardebon, of waar u ze kunt inwisselen tegen heerlijke authentieke streekproducten.

Geniet en ontspan

Boelaars-Hoeve: Harmonie Bij Henk Lavrijssen, in de tuin van de oude pastorie in Olland, is het goed toeven bij een bakje koffie. Henk is tegenwoordig projectleider op de Boelaars-Hoeve, vandaar dit gesprek met hem.

de Boelaars-Hoeve mijn kennis en kunde in te zetten.” Drukke tijden

)KßKNIPßDEZEßBONßUITßENßSTUURßHEMßINßEENßONGEFRANKEERDEßENVELOPßNAARß "RABANTSß,ANDSCHAP ß!NTWOORDNUMMERß ßß6%ß(AAREN

.! !-ß%.ß6/ /2 ,%44%23

!$2%3

0 / 3 4# / $ % 7 / / . 0 , ! !4 3

"RABANTSß,ANDSCHAPßWORDTßGESTEUNDßDOORßDEß.ATIONALEß0OSTCODEß,OTERIJßß

De Boelaars-Hoeve is een rustpunt in Het Groene Woud. De eeuwenoude boerderij aan de Slophoosweg in Olland is nu omgetoverd in een expositie-/ ontvangstruimte voor gasten. Daarbij een authentiek bakhuis, waarin gedemonstreerd wordt hoe onze ouders nog maar dik vijftig jaar geleden hun dagelijkse brood bakten. De arrangementen hebben vaak dit zelf brood bakken als uitgangspunt. Want niets lekkerder dan eigengebakken brood bij een heerlijke Brabantse koffietafel… Verder zijn er rondleidingen in de heem- en kruidentuin. Voor een wat langer programma maken de gastenvaak een wandeling naar

het nabijgelegen natuurgebied de Geelders. Een kleine boomgaard met oude appelrassen op hoogstam rondt deze nostalgische oase af. De gerestaureerde schaapsdeel van de boerderij is als conferentieruimte in gebruik bij de Damiaanstichting. Die organiseert daar vooral bezinningsdagen voor bedrijven en ideële organisaties. Ook daar is veel belangstelling voor. Rust en ingetogenheid

Kernwoorden van alle activiteiten in en om de Boelaars-Hoeve zijn, rust, ruimte en ingetogenheid. Er is tijd voor bezinning, voor menselijk contact,

maar ook voor de vrolijke kant van het leven. Voor een familiefeest, een gouden bruiloft. Maar dan zonder discoherrie. Wel met veel ruimte om met elkaar te praten… Henk Lavrijssen is nog niet zo lang bij de Boelaars-Hoeve. Waarom hij dit nu doet? Henk Lavrijssen: ”Wat de Boelaars-Hoeve doet, ligt mij na aan het hart. Ik ben Brabander en ik houd van Het Groene Woud. En ik ben een Rooienaar, die pas een paar jaar hier in Olland woont. De Boelaars-Hoeve heeft tientallen vrijwilligers, van wie uiteraard veel uit Olland. Zo socialiseer ik ook snel in deze gemeenschap. En ik vind het leuk bij zoiets positiefs als

De Boelaars-Hoeve heeft grote behoefte aan kundige mensen, want het is druk. Ieder jaar komen er duizenden bezoekers, wandelaars, conferentiegangers. Alleen op de open dag, enkele maanden geleden, waren het er al bijna duizend. Henk Lavrijssen:” Het is fijn, dat zo’n ideëel initiatief als de Boelaars-Hoeve zoveel weerklank vindt. Het trekt wel een grote wissel op de vrijwilligers, die al die arrangementen moeten bemensen. Maar dat het een succes is, geeft anderzijds ook veel voldoening.” Henk Lavrijssen …veel voldoening…


Voel de harmonie Koor Sint Petrus en Sint Cecilia:

www.cooperatiehetgroenewoud.nl

Harmonieus als Het Groene Woud

Zomerkoninkjes uit Het Groene Woud

Als deze bijlage op de deurmatten valt van de bewoners van Het Groene Woud, vertoeft het koor Sint Petrus en Sint Cecilia uit Boxtel in Duitsland. En dus wordt er extra hard gerepeteerd. Onze verslaggever, Eric Kolen, zelf ooit lid van het koor, bezocht een repetitie en ontmoette er leden die toen ook al lid waren.

Mosselaarweg 14, Best Tel. 0499 - 37 19 32

Verkoop aan huis voor de particulier

Creatieve Ondernemers in de Groene Delta rondom ‘s-Hertogenbosch

Raadhuisplein 4 - 0411 631 280

Kijk voor alle info op: www.hertogboeren.nl of mail naar [email protected]

Meer leden

Wat direct opvalt, zijn de mooie en verzorgde koorklanken van het koor. Kersvers dirigente Janine Heuts uit Veghel is duidelijk aanwezig. Alles bij elkaar staan er zo’n veertig mensen te zingen en, zoals bij zoveel andere koren, ligt de gemiddelde leeftijd inmiddels dichter bij de zestig dan bij de vijftig jaar. Ook de verdeling man-vrouw is herkenbaar: twee keer zoveel mannen als vrouwen, terwijl het aantal tenoren ook hier weer de helft bedraagt van het aantal bassen. Toch is voorzitter Joop Hooijer niet ontevreden: “Inderdaad, tien, vijftien jaar geleden hadden we 70 leden. Daarom maak ik van deze gelegenheid graag gebruik om mensen uit te nodigen elke maandagavond naar De Rots in Boxtel te komen.” Waarvan acte. Romantisch repertoire

Inmiddels is het pauze en vinden de leden de weg naar de bar. Mien Holten

Vers van het land, naar de klant!

Groentekwekerij Oppers Hoogdijk 57, 5091 CG Middelbeers Tel: 013-5141493 • Mobiel:06-22244009 E-mail.: [email protected]

Dagje plezier bij

Toon Vertier! Personeelsfeesten, verenigingsuitjes e.d.

Best (Nrd. Brabant) 0499 - 39 90 90

www.toonvertier.nl

Eiken, Beuken, Populier, Douglas Tevens bosbouw en eiken balken

Het Streekfestival wordt mede mogelijk gemaakt door:

Colofon Uitgave:

• Provincie Noord-Brabant / • Stichting Streekfestival Het Groene Woud Teksten:

• Bureau Erasmus • Willem van Beerendonk Vormgeving en opmaak:

Sponsors

Mediapartner

• Van Beerendonk Communicatie + Creatie Concept:

• Willem van Beerendonk • Jan van Beerendonk • Van ‘t Laar Hof • Bureau Praedium Productie / Eindredactie:

Willem van Beerendonk Fotografie:

Begunstigers • Alle gemeenten in Het Groene Woud • Van Gansewinkel Nederland • Waterschap De Dommel • Van Overbeek Verhuur • The Greenery • Bavaria

schuift aan. De altzangeres is maar liefst 63 jaar lid van het koor: “Nee, mijn leeftijd hoeft niet in de krant, maar dit koor is natuurlijk wel een onderdeel van mijn leven geworden. Het is er nog steeds gezellig en daar gaat het mij om.” Tenor Bert Snellaars en leraar van professie: “We zijn een profaan koor dat overigens religieuze muziek niet versmaadt, want ons jaarlijkse kerstconcert is een topper en wordt zeer druk bezocht. Maar de nadruk ligt toch op het Duits- en Engelstalige romantische repertoire.” Zo harmonieus mogelijk

Zien de voorzitter en de twee leden een link naar Het Groene Woud? Dat levert in eerste instantie naar de het plafond gerichte ogen op, alsmede een hoofdschuddend stilzwijgen. “Poeh”, zegt Joop Hooijer, “misschien de harmonie. Wat wij als koor doen, is het zo harmonieus mogelijk produceren van klanken, die tenslotte een tot

Geconcentreerd oefent het koor voor de volgende uitvoering

tevredenheid stemmende uitvoering opleveren en dat is Het Groene Woud per saldo natuurlijk ook.” Zwanenberg en Snellaars knikken instemmend en de laatste, al zijn leven lang inwoner van dit gebied, suggereert: “Ja, inderdaad, als je er bij stilstaat, is die omgeving

hier rondweg prachtig en volgens mij ook behoorlijk in evenwicht met elkaar. Uw verslaggever kán het eenvoudigweg niet nalaten om, na de pauze zich – na 37 jaar - voor even weer te voegen bij de mannenstemmen van de “Zangersmarsch”. “Het vrolijk

schallend feestgezang weerklinke luid en lang. Vertolkt vol vuur der zang’ren vreugd in ‘t feestlik uur.” Heerlijk…. Meer over het koor St. Petrus en Sint Cecilia vindt u op de website: www.stpetrusstcecilia.nl

Beleef de cultuur

Houtgroothandel J.F. van Boeckel Velderseweg 20 5298 LE Liempde Tel. 0411 - 63 21 35 Fax.: 0411 - 63 22 85


• Bureau Erasmus • Willem van Beerendonk • Arie Struyk Speciale dank aan:

Provincie Noord-Brabant voor financiële steun bij het uitbrengen van deze krant.

Beugelen is spelen en véél nadenken

“Beugelen is rustig spelen en véél denken”. Wil Peters, secretaris van de Ollandse beugelvereniging ‘De lustige spelers’, zegt het met nadruk. En het nadenken van een beugelaar (of beugelaarster) is vooral: strategisch vooruit denken. Wil Peters: ”Je moet twee of drie situaties vooruit kunnen denken en zo de tegenstander op het verkeerde been krijgen. Het spel is fysiek niet zwaar, het vereist een zekere behendigheid, maar vooral met de regels in de hand kan je de tegenstander een loer draaien en zelf extra punten scoren.” Beugelen. Een oude sport in deze regio, die wellicht wat in onbruik is geraakt, maar die nog steeds beoefend wordt. Wat heet. De Ollandse club is met ongeveer tachtig leden een bloeiende club. Want de tachtig leden spelen veel. In competitie tegen andere clubs, in een onderlinge competitie en vooral ook veel voor de lol. Wil Peters: ”Het is een ideale sport voor sociale contacten. Beugelen vergt maar weinig inspanning. Je kunt het dus tot op hoge leeftijd doen. Een wedstrijd duurt al gauw een half uur tot drie kwartier. Voor de anderen dus tijd zat om wat te babbelen, ook al kunnen we op twee banen tegelijk spelen. ” Een bezoekje aan het clublokaal aan De Misse in Olland leert dat het inderdaad een gemoedelijk clubje is. De 4,5 kilo zware ballen klotsen dof tegen elkaar wanneer de spelers of speelsters er met de ’ sleeger’ een zet tegen geven. Mikken op een afstand gaat ze opmerkelijk goed af. Door de ring: twee punten. De bal van de tegenstander de goot in ketsen: twee punten.

De beugelaars van de Lustige Spelers in actie

Opzetten, afslaan, hinderen, het hoort er allemaal bij. De scheidsrechter staat met de meetlat klaar om de situatie precies te controleren. Men is geconcentreerd bezig op het vijf bij tien meter grote veld, dat ietwat verdiept lig.

Wil Peters: ”Deze sport is goed voor lijf en hersens. Bewegen en nadenken. Om mensen kennis te laten maken, hebben we daarom in juli en augustus vrij spelen. Dat geldt ook voor de verblijftoeristen in de

regio op bijvoorbeeld campings. ”Dit laatste kunnen we iedereen aanraden. Een telefoontje van tevoren volstaat: 0413-477346. Gezellige avond of middag verzekerd…

Beleef de cultuur


Amateurkunst in Oisterwijk bloeit

Ervaar de natuur


Natuur van Bossche Broek schurkt tegen de stad aan

Cultuur in Het Groene Woud. Die bloeit alom. Het is zeker niet zo, dat men daarvoor altijd naar de grote stad moet. Vaak wel voor professioneel beoefende cultuurvormen als theater en museum. Dat het ook anders kan, bewijst de bloei van podiumkunst in Oisterwijk. De podiumkunst bestaat daar al bijna honderd jaar. Van simpel volkstoneel is het uitgegroeid tot grote musicalproducties met de ambities die daar bij horen. Plek waar zich dat al sinds 1936 afspeelt is het Natuurtheater. Het mag dan hard aan een opknapbeurt toe zijn, het functioneert nog steeds. Onze zegslieden ter plekke zijn Huub Groenland en Huib Nouwens. Huub Groenland is al zeker vijftig jaar betrokken bij toneel- en andere podiumkunsten in Oisterwijk. Huib Nouwens is de laatste jaren erg actief als fondsenwerver voor de Vereniging Oisterwijkse Spelers (VOS) én als speler.

Een scene uit de musical Robin Hood in het Oisterwijkse Natuurtheater

Huub Groenland: “Begin zestiger jaren zakte alles onder invloed van de televisie wat in. Maar in 1964 hebben we de toneelclub van de toenmalige KAB en de Ghesellen van den Spelen bij elkaar kunnen krijgen in de VOS. We kregen een sterke club en in 1965 speelden we met een bezetting van ongeveer 120 man ‘Fuente Ovejuna’. We pakten fors uit: toneelspel, koor, muzikanten; er kwamen zelfs paarden aan te pas. Het sloeg in als een bom en onze naam stond meteen als een huis. Met wat ups en downs is dat nu nog zo. De laatste jaren zijn we meer het pad opgegaan van de musicals. Daarbij wordt ook gedanst en gezongen.

Dat spreekt zowel de jongere spelers als het publiek erg aan. Per productie komen we zo met acht voorstellingen tot rond de 4.000 bezoekers met uitschieters naar 6.000. Bekende producties waren Les Miserables, Robin Hood, Betje Vos en Hercules.”

Amateurtoneel in Oisterwijk is geen amateuristisch toneel meer. Professioneel licht en geluid doen hun intrede. Huub Groenland: ”Je wilt toch altijd méér en beter of groter. Zonder ambities moet je dit ook niet willen doen.”

Harmonie en natuur op Velder

Velderse bos

Gerda en Frans van Boeckel onder een voor hen bijzondere boom

Praten met Gerda en Frans van Boeckel leidt al gauw tot praten over de natuur. Hoe kan het ook anders. Vanuit hun huiskamer vloeit via een klein terras hun tuin naadloos over in de prachtige natuur van het omringende Velderse bos. Die tuin is een creatie van Gerda. De Velderse bossen zijn een zorg en vreugde van Frans. Om te beginnen het huis zelf. Gerda: ”We wilden eigenlijk eerst een huis onder het bos. In de grond met op

maaihoogte wat kleine ramen en een natuurdak erop. Maar dat was voor bouwen woningtoezicht in Liempde wat al te revolutionair. Dus werd het een bovengronds huis. Maar wel een dat met het verstrijken der jaren zich steeds meer verschuilt in de natuur er omheen. Binnen hebben we veel gewerkt met natuurlijke materialen en zo ontstond het idee een tuin te maken die, naar mate je verder van het huis gaat, steeds meer overloopt

Een ander soort van harmonie speelt zich af in het grote Velderse bos, dat deel uitmaakt van een van de weinige Monumentale Historische Buitenplaatsen. Het Velderse bos is een van de weinige goedbewaarde, ‘Sterrenbossen’ in Nederland. Aangelegd rond 1760 door de heren van Boxtel vanuit kasteel Stapelen. De toen modieuze structuur in stervorm is nog het beste te zien op het punt dat de Negen Dreven heet. Na ongeveer 250 jaar heeft Frans als beheerder nog steeds respect voor de bosbouwers die het Velderse bos aanlegden. Frans: ”Die mensen wisten precies wat ze deden. Als je nu ziet waar, welke planten en bomen groeien besef je die kennis van de natuur. Alles speelt mee: grondwaterstand, hoogteverschillen in het terrein, grondsoort, lichtinval. En telkens als je in zo’n bos iets doet, verander

José Borsboom: …Bossche Broek leeft…

Het is een natte kille namiddag als we er met José op uit trekken om het Bossche Broek eens nader te bekijken. Het weer is niet in staat het enthousiasme van haar te dempen. “Kijk, de eerste gierzwaluwen”, roept ze als we

Gerda en Frans van Boeckel

in de natuur. Ik zie dat bloemen en planten vanuit de omringende bossen via door vogels gedropte zaadjes in mijn tuin uitlopen. In het omringende bos zie ik bijvoorbeeld hulst groeien, die vanuit mijn tuin is gekomen. Zo ook de gele dovenetel. Heel harmonieus vind ik dat. ”

Elk plantje meldt haar wat er in de grond gebeurt. Is het droog, is het nat, schommelt de waterstand, wordt het terrein gemaaid of beweid? José raakt er niet over uitgepraat. Veenpluis betekent dit, pitrus betekent dat, dit plantje is zeldzaam en van dat plantje wemelt het. Verschillende soorten gras, allerlei soorten biezen, het is er allemaal. Wie denkt, dat het groen van het Bossche Broek ’maar’ groen is, moet eens een uurtje met José meelopen.

Kunst vraagt offers en het is dan ook hard werken bij VOS. Huib Nouwens: ”Een productie nu kost tegen de 50 mille. Dat gaat nu even niet gemakkelijk. Dat betekent: bezuinigen en meer zelf doen. Iets niet doen is geen optie. We hebben goede voorbeelden uit het verleden. Het is voorgekomen dat de brandweer eerst het Natuurtheater moest leegpompen voor we konden beginnen. Maar spelen, hè!”

Voel de harmonie

Het is een van de slagzinnen van Het Groene Woud: Voel de Harmonie. Maar hoe kun je die voelen? En hoe schrijf je dat op? Hoe laat je anderen daarin delen? Een gesprek met Gerda en Frans van Boeckel in hun knusse huis, levert in ieder geval een aantal aspecten van een gevoel voor harmonie, voor vloeiend samengaan van een aantal elementen daartoe.

Waarschijnlijk komt de natuur nergens zo dicht bij de stad als het Bossche Broek dat tegen de middeleeuwse stadswallen van Den Bosch aan ligt. Dit natuurgebied van ruim 100 hectaren is voor een groot deel in handen van Staatsbosbeheer. Door zijn ligging pal tegen de stad biedt het Bossche Broek unieke mogelijkheden, hoewel het ook zijn nadelen heeft. José Borsboom, boswachter bij Staatsbosbeheer die mede de zorg over dit gebied heeft, ziet overigens meer voordelen dan nadelen.

je daar wat. Kap je een boom, dan creëer je licht en groeikansen. Alles reageert op alles, ook al lijkt zo’n bos tijdloos. Het is een groot harmonieus organisme.” Kunst op Velder

Gerda en Frans hebben iets met kunst. Niet zo’n wonder, want Gerda heeft de kunstacademie in Arendonk doorlopen en beheert naast hun woning een eigen atelier. Was ze vroeger in haar schilderijen voornamelijk gericht op mensen, tegenwoordig voert de natuur van Landgoed Velder de boventoon. Gerda: ”Ik woon hier midden in mijn inspiratiebron. Je wordt als het ware onderdeel van zo’n landschap. Zelf vind ik de stap van gezichten naar landschappen niet zo groot. Allebei tonen ze een eigen karakter met eigen lijnen en een eigen expressie. Allebei hebben ze een ziel.” Waar Gerda de kunst praktiseert, is Frans vooral een genieter en inspirator. Kunstmanifestaties als Land-Art vindt hij prachtig. Frans: ”Weer zo’n geval van harmonie. De relatie tussen kunst en natuur hoef je niet te maken. Die is er gewoon. Kunst verwondert en doet nadenken. De natuur, zoals hier in het Velderse bos is daar een perfecte plaats voor. Dat noem ik pas harmonieus…” Het is wel bewezen dat een mens beïnvloed wordt door zijn omgeving. Op Frans en Gerda van Boeckel hebben de 26 jaar die zij inmiddels op deze plek op Velder wonen ook

nog maar amper bij de Grote Hekel het gebied in zijn gegaan. In de berm en in de sloten ontwaart ze allerlei plantjes, waar de leek achteloos aan voorbij zou stappen. Groen is groen, toch? Niet voor José Borsboom.

José Borsboom: ”In het Bossche Broek kun je de stedeling eigenlijk met de natuur confronteren, zonder dat hij de stad uit hoeft. Een kort wandelingetje, even met de kinderwagen weg of de hond uitlaten, de Bosschenaar hoeft er amper de stad voor uit. Bij mooi weer doen ook veel mensen dat. Het wordt dan erg druk op de paar paden en weggetjes die door het gebied lopen. Dus daar gaan we wat aan doen in de vorm van een roosterpad, een struinroute en extra doorsteekmogelijkheden die dwars door het gebied gaan lopen. ” De nabijheid van het Bossche Broek schept ook betrokkenheid. José

Borsboom: ”We hebben regelmatig contact met de omwonenden, met passanten en zelfs met ambtenaren uit het Provinciehuis. Die hebben dan iets bijzonders gezien. Gewonde dieren, baldadige jongelui, zelfs onze eigen werkers worden gesignaleerd als ze aan het maaien of snoeien zijn. Het Bossche Broek leeft dus bij de stedeling, zoveel is wel duidelijk. ” Het Bossche Broek is eigenlijk ook te mooi om waar te zijn. Om vanaf de stadswallen een vrij schootsveld voor de kanonnen te hebben, mocht er in dit vanouds moerassige gebied nergens worden gebouwd. En Den Bosch is tot ver in de negentiende eeuw een officiële vestingstad geweest.Toen de stad geen vesting meer was, bleef het Bossche broek. En dat is maar goed ook, want inmiddels is het een pareltje van natuurschoon. José Borsboom: ”Dat kun je wel zeggen. Er kan hier en daar nog wel wat aan natuurontwikkeling gedaan worden. Zeker op de percelen die wij nog niet in beheer hebben. Verder is het natuurlijk heel moeilijk om gronden die ooit gecultiveerd zijn geweest, weer helemaal tot natuur te maken. Maar hier komen we een heel eind. Er komen hier veel vrij

zeldzame planten, als moeraskartelblad en veenpluis en vogels als watersnippen, blauwborsten voor. Er broeden hier rietzangers. En natuurlijk zitten er kieviten, gierzwaluwen en allerlei watervogels. En, ook heel bijzonder, reeën zo dicht bij de stad en in een open gebied.” Staatsbosbeheer ziet het niet alleen als zijn taak om het Bossche Broek goed te beheren, maar het ook te gebruiken om natuur en mens bij elkaar te brengen en zo meer waardering voor de natuur te laten ontstaan. Zo staat een project onder de naam ‘Woordvoerders van de Natuur’ in de steigers. José Borsboom: ”Waarom Woordvoerders van de Natuur? De kinderen zijn de beslissers van de toekomst. De relatie jeugd en natuur is heel belangrijk, zowel voor draagvlak voor de natuur als voor de ontwikkeling van het kind. Kinderen komen zo weinig buiten, dat de relatie met de natuur niet meer vanzelf ontstaat. IVN en Staatsbosbeheer hebben de ambitie om via het educatieve programma ‘Woordvoerders’ een positieve bijdrage te leveren om de betrokkenheid van de jeugd met de natuur te vergroten.

Proef de smaken Informatieve functie afronding langdurig proces

hun sporen achtergelaten. Frans is met het verloop der jaren steeds trotser geworden op Landgoed Velder, evenals de overige leden van de familie die er wonen. En Frans heeft ook bij herhaling op de bres gestaan voor de belangen ervan. Dat ging niet altijd in harmonie, maar resultaat is wel, dat Landgoed Velder er in vergelijking met 25 jaar geleden, nu paradijselijk bij ligt. Frans heeft veel onbegrip ontmoet voor zijn stelling dat het Landgoed Velder economisch rendabel moet zijn, wil het voor de toekomst behouden blijven. Wanneer dat zeker gesteld is, is voor Frans de ultieme harmonie bereikt. Harmonie in verandering

Zoals Gerda en Frans hun eigen omgeving ondanks hun veranderende hand, harmonieus hebben gehouden, zo gaat Frans om met het grotere geheel van het Velderse bos. Frans: ”Je moet niet bang zijn voor verandering. De natuur gaat toch zijn gang. Klimaatverandering betekent andere planten, andere insecten, andere vogels. In de middeleeuwen was het kouder, nu wordt het warmer en die cyclus gaat eeuwig door. Je moet in harmonie met die verandering mee. Als ik een populierenperceel rooi, ben ik niet alleen economisch bezig, maar creëer ik op die plek een explosie van leven. In een eiken- of beukenbos gebeurt hetzelfde, alleen is daar de cyclus veel langer. Maar het is nog steeds in perfecte harmonie met de natuur. ”

Philips Fruittuin centrum producten Het Groene Woud Als een pareltje liggen het Pannenkoekenhuis De Proeftuin en de Landwinkel van de Philips Fruittuin op deze mooie voorjaarsmorgen te flonkeren in de zon. Deze oase langs de Oirschotsedijk tussen Eindhoven en Oirschot is alweer een stap verder in de ontwikkeling tot volwaardig ‘Informatiecentrum van Het Groene Woud’. Daarvoor is fysiek nog een bezoekersgebouwtje nodig waar niet alleen informatie over Het Groene Woud te krijgen is, maar waar ook een baaierd van authentieke streekproducten uit Het Groene Woud wordt getoond. Dichter bij elkaar kun je natuur en economie niet krijgen. En dat is precies bedoeling. Directeur Carlos Faes: ”We moeten met zijn allen in Het Groene Woud goed beseffen, dat natuur en economie twee kanten zijn van dezelfde medaille. Zonder mooie natuur kunnen allerlei bedrijven op het platteland niet de setting creëren die het mogelijk maakt economisch gezond te draaien. En zonder voldoende economisch belanghebbenden kunnen we het behoud en de ontwikkeling van de natuur in Het Groene Woud op lange termijn niet garanderen. Wij kunnen hier de voorlichtingsfunctie voor Het Groene Woud pas goed vervullen, als er voldoende bezoekers komen die ons financieel draaiende houden. Met ons nieuwe pannenkoekenhuis en de gemoderniseerde Landwinkel met streekproducten is daarvoor de juiste setting gevonden.” Het klinkt allemaal simpel, maar er was nog heel wat creativiteit en doorzettingsvermogen nodig om het

zover te krijgen. Jarenlang heeft Carlos Faes de deuren plat gelopen bij gemeente, provincie en allerlei andere clubs om de ontwikkelingen voor zijn bedrijf mogelijk te maken. Het slotstuk van dit proces moet het bezoekerscentrum worden, waar voorlichting over Het Groene Woud kan worden gegeven, waar documentatie als fietsen wandelkaarten te krijgen zijn en waar veel producten en bedrijven uit Het Groene Woud gepresenteerd zullen worden. Carlos Faes: ”Deze publieksfunctie is alleen samen met presenterende bedrijven en de inzet van enkele professionele mensen en een aantal vrijwilligers te realiseren. Ik ga dat voor eigen rekening en risico doen in de wetenschap dat daar voldoende economische spin-off aan zit om het ook lonend te maken. Samenwerking met andere bedrijven, met de gemeente, de provincie en organisaties als Het Brabants Landschap heeft ons tot hier gebracht. Het is nu een kwestie van succesvol afronden.”

Succes is voor Carlos Faes niet alleen een kwestie van samenwerken, maar ook van creativiteit en consequent handelen. Carlos Faes: ”Neem ons pannenkoekenrestaurant. We werken zoveel mogelijk met streekproducten en tonen dat ook. Mensen vinden dat prachtig. Producten die niet van hier kunnen komen, zoals koffie, kopen we via een Fairtrade-programma. Van iedere kop koffie gaat een vast bedrag naar de Vereniging Natuurmonumenten plus een percentage naar World Land Trust ter behoud van het regenwoud. Samen met bakkerij Danvo hier in Eindhoven hebben we nu speltbrood en bierbostelbrood via een pilotproject in de Landwinkel liggen. Het meel daarvoor wordt in historische molens gemalen en de bierbostel komt van Brouwerij Sint Servattumus uit Schijndel, ook al een Groene Woudproject. Je moet telkens wat nieuws verzinnen binnen de kaders van je eigen omgeving. Dan komt het succes.”

Carlos Faes …voortdurend iets nieuws verzinnen…

Aantrekkelijk en veelzijdig programma

Streekfestival

Veelzijdige activiteiten

www.streekfestival.com

De vijfde editie van Streekfestival Het Groene Woud heeft als ondertitel meegekregen: Het Grootste Tuinfeest op het Zuiden. En dat is precies wat het moet worden. Meer dan de moeite waard om te bezoeken, zeker als u al eens eerder geweest bent. Dan kunt u zich verwonderen, hoe dit festival er telkens weer in slaagt nieuwe dingen te presenteren met behoud van allerlei goede dingen uit de eerdere edities. Centraal op het feestterrein ligt dit jaar het podium, waar Omroep Brabant de live radio-uitzending verzorgt, gepresenteerd door Eric Kolen en Bianca van Vugt. De uitzending, onder de toepasselijke titel “ Brabant Leeft”! telt weer talrijke interviews en actualiteiten over Het Groene Woud, maar vooral weer veel muziek van live-artiesten. In een apart blokje op deze pagina leest u, wat daar zoal aan muzikaals te beleven valt.

Oude veerassen: Brandrode Runderen Heideschapen Landgeiten Live radio Zo nd ag

d mp e i 5 jul L i Landgoed Velder te

Dommelvolk Delta Brothers Cross Over

e

Huifkar rijden Streekproducten Waterspelletjes Strotoren

Presentatie ondernemers Het Groene Woud wc

De elfenboom

wc

Reuzen

wc

De entree bedraagt € 3,00, kinderen tot 12 jaar gratis. Er is een gratis bewaakte fietsenstalling en een betaalde gelegenheid om voor € 3,de auto te parkeren.

Op het feestterrein kunt u op meerdere plaatsen consumptiemunten kopen van € 0,90.

Kassa

Horeca

Omroep Brabant podium Kassa

Horeca

Dommeldalrit

Kassa

Landart 2009 Workshop dichten Modeshow

• Mississipi Delta Brothers uit Eersel met stevige Rockmuziek.

Act

np eite t i v i

lein

• Gospelkoor Cross Over uit den Bosch met een verfrissend gospelgeluid.

Paardenshow Oudhollandse spelen Live Muziek

Ballonnenclown Ballenbak Duiktank

Welzijnsplein Natuurquiz Klimwand

Belevingsplein


Pleinen vol activiteiten Naast bovenstaande nieuwe en leuke dingen, staat dit Grootste Tuinfeest op het Zuiden vol met allerlei activiteiten. We noemen er een aantal, maar kijkt u vooral tijdens uw bezoek zelf goed rond, want er valt van alles te beleven! • Dommeldalrit. Antieke rijtuigen uit heel Nederland met jurering en defilé op het Activiteitenplein. • Landbouw. Traditioneel, modern of verbreed. Landbouw hòòrt bij Het Groene Woud. Oude trekkers, nieuwe ontwikkelingen. En veel informatie. • Natuur vormt het essentiële hart van Het Groene Woud. Talrijke stands met informatie. Spelletjes met de natuur als onderwerp. Van jacht tot behoud van zeldzame planten. Laat u verrassen door de natuur van Het groene Woud.


Download uw eigen route via:

Beestenboel Het is altijd wel een beetje een beestenboel op het Grootste Tuinfeest op het Zuiden, maar dit jaar is het dat helemaal. Een aantal fokverenigingen van zeldzame landbouwhuisdieren en de Stichting Zeldzame Huisdierrassen komen naar Liempde. We moeten dan denken aan oude koeienrassen als de Witrik en de Brandrode Runderen. Maar ook aan het Kempische Heideschaap, Groninger paard, Landgeiten en een aantal oude kippenrassen zullen te zien zijn. Dat zal de oudere plattelandsbewoners wel bekoren. Daarnaast was er tijdens het Streekfestival altijd al plaats voor de trekpaarden van weleer. De kleintjes kunnen deze keer ook een ezelritje over het terrein maken. Live radio-uitzending Omroep Brabant Vanaf 12.00 uur presenteren Eric Kolen en Bianca van Vugt live hun programma “Brabant Leeft!” De gehele dag is op dit podium live muziek te genieten. In het radio programma optredens van gasten en muzikale gezelschappen. Naast de gasten is er ook veel muziek. Een greep:

Meer informatie op:

Fietsroutes Het beste is om per fiets naar het Streekfestival Groene Woud te komen. Vanuit 9 punten in Het Groene Woud zijn routes uitgezet.

Ballonnenclown Een speciale attractie voor de kleintjes is ballonnenclown Tinkle. Zij loopt het hele terrein af, op zoek naar kinderen die een leuke ballon willen. Ze mogen zelf kiezen wat ze willen, want Tinkle kan alles met ballonnen. Apen, olifanten, bloemen, Tinkle knoopt het moeiteloos ineen met een van de talloze ballonnen die ze bij zich heeft. Zelfs een polsbandje kan ze maken. En het leukste van al?? Je mag de ballon houden !!!

• Dommelvolk uit Best, beroemd in eigen regio met ouderwetse volksliederen.

Voor mindervaliden is er transport geregeld om van en naar het parkeerterrein gebracht te worden. Voor rolstoelgebruikers is het goed te weten dat er een asfaltweg door het midden van het terrein loopt vanwaar de diverse pleinen redelijk te bereiken zijn.

Kinderen

Horeca

EHBO & INFO

VI entP tent ree /

ENTREE

Horeca

Horeca

Algemeen Het Streekfestival vindt plaats op Landgoed Velder, aan de Velderseweg 23, te Liempde op 5 juli van 10.00 uur tot 17.00 uur.

Knuffelhoek met dieren

Sharkdivers We gaan natuurlijk niet naar of met haaien duiken op landgoed Velder. Maar spannend wordt het toch in de 17.000 liter grote duiktank van Duikverenging Sharkdivers uit Boxtel. Na een korte instructie kunnen liefhebbers onder begeleiding van een deskundige duiker zelf met persluchtduikpak het water in. Publiek, familie en vrienden kunnen via glazen panelen meekijken! Daar tussendoor zullen ervaren leden en jeugdleden van de club laten zien wat ze allemaal onder water kunnen. Er is ook informatie verkrijgbaar over duikmogelijkheden in plassen en meren in de regio.

Dank aan de vrijwilligers Dit is een goede plek om alle vrijwilligers, die aan Het Grootste Tuinfeest op het Zuiden meewerken, eens in het zonnetje te zetten. Ze worden aangevoerd door Rinus Verhagen die nu alweer de vijfde keer dit belangrijke traject verzorgt. Rinus Verhagen:” We hebben elk jaar rond de twintig vrijwilligers die via allerlei netwerken en clubs bij elkaar komen. Wij bepalen waar tenten, kramen en attracties komen staan. Voor een groot deel bouwen we die ook mee op. Vooral de dag voor het festival en de ochtend van het festival zelf is het een heksenketel. Verder bemannen we als vrijwilligers de kaartverkoop, de controle, de muntverkoop en houden toezicht over het hele terrein. We treden op bij onverwachte problemen, ook als er iets aan water of elektra mankeert. Een grote, maar dankbare klus”.

Belevingsplein Liempde Op een eigen plein manifesteert Liempde zich als “ Gastvrij Hart van Het Groene Woud”. Liempde pakt uit en doet dat met veel actie als boogschieten, beugelen, Kop van Jut en een clown. Daarnaast is er een presentatie van verblijfsbedrijven in Liempde en treden een aantal zangers uit Liempde op. Verder staan op dit Belevingsplein een aantal bedrijven en verenigingen, die vooral met actie en bedrijvigheid laten zien, wat ze in hun mars hebben. Op het plein staan ongeveer 25 stands die tonen dat Liempde weliswaar klein is, maar ook heel actief…

• Kunst in Het Groene Woud. Kunst vormt een belangrijk onderdeel van de beleving van Het Groene Woud. Talrijke kunstenaars tonen hun werk, vaak met de natuur als inspiratiebron. Laat u via hen ook inspireren in Het Groene Woud. • Verleden en heden. Het Groene Woud leeft in het nu, maar verloochent het verleden niet. Moderne producten uit eigen streek. Oude ambachten en veel informatie. • Kinderen. Het Grootste Tuinfeest op het Zuiden heeft altijd een speciale plek voor kinderen. Ze kunnen er veilig ravotten, spelen in het zand, kliederen met water. terwijl ouders of grootouders ontspannen vanaf het terras toekijken. Een echt familiefeest.

Proef de smaken


Ter Stege: smaakbedrijf in Het Groene Woud De smaken van Het Groene Woud zijn zeer uiteenlopend. Van witte asperges tot rode aardbeien en van zoetzure appels tot – inderdaad - honingzoete honing. De asperges uit Het Groene Woud hebben nationaal en internationaal al veel prijzen en bekers in de wacht gesleept. Maar de asperges uit Het Groene Woud hoeven geen internationale erkenning te hebben om je vingers er bij op te eten. Vraag dat in en om Den Bosch maar eens aan de klanten van Aspergeboerderij Ter Stege uit Sint- Michielsgestel, waar Helma en Frenk Ter Stege tevreden uitzien over ruim 20.000 vierkante meter van dit witte goud. Die klanten komen in groten getale uit de hele omgeving, maar vooral uit Den Bosch, naar de Venstraat in Sint-Michielsgestel, pal tegen de zuidkant van het Bossche Broek. Bij de uitkoopregeling van varkensbedrijven hebben Helma en Frenk het bestaande aspergebedrijf fors uitgebreid. Hun grond is er qua ligging uitermate geschikt voor, want die ligt zeker anderhalve meter boven die van het aangrenzende Bossche Broek. Met de jaren werd de aanloop zo groot dat Helma en Frenk besloten een winkel met streekproducten te

Helma ter Stege …we horen erbij…

openen, met daarnaast een boerderijterras. Een zaaltje voor feesten en bijeenkomsten rondt de activiteiten voorlopig - af. Voorlopig, want Helma en Frenk zijn een actief stel. Ze werken samen met andere bedrijven in de buurt onder de naam Hertogboeren. Maar ook met een club als Vestingfietsen, die

in en om Den Bosch actief fietstochten en boottochten organiseert. Enkele van deze routes passeren bij Aspergeboerderij Ter Stege voor de deur, dus de link was snel gelegd. Helma ter Stege hierover: ”Wij denken dat we met de stap naar aspergeboerderij, met de winkel en met het terras een goede keuze hebben gemaakt. Het Groene Woud wint nog steeds aan

naam en belangstelling. Alhoewel wij hier tegen de grens van dat gebied aan zitten, hoeven wij niet onder te doen voor andere delen van Het Groene Woud. We hebben wel eens gedacht: horen we er eigenlijk wel bij? Maar we zijn tot de conclusie gekomen, dat de uitstraling van Het Groene Woud tot in Den Bosch reikt en dat we er wel degelijk bij horen .”

Ontdek het platteland Den Bosch, Eindhoven en Tilburg gaan mee met de Groene Trend

Het Groene Woud en de grote steden Sprekend en schrijvend over Het Groene Woud, hebben we het vooral over het landelijke buitengebied binnen de stedendriehoek Tilburg-EindhovenDen Bosch. Maar hoe denkt men in die grote steden zelf eigenlijk over dat buitengebied, de ontwikkelingen daar en de promotie van Het Groene Woud? Een driehoeksgesprek met de wethouders Mary Fiers (Eindhoven), Marieke Moorman (Tilburg) en Geert Snijders (Den Bosch) maakt duidelijk dat men daar veel waarde hecht aan het buitengebied. Ook dat er plannen in uitvoering en ontwikkeling zijn om de grote steden beter te laten aansluiten op het buitengebied van Het Groene Woud. de Aa aan natuurgebied de Rosmalense Aa. Om al dat moois bereikbaar te maken willen we de Circumvallatielinie, de dijken die Frederik Hendrik in 1629 bij de belegering van Den Bosch liet aanleggen, weer beleefbaar maken. Een fietsen wandelroute van ruim veertig kilometer rond de stad vanuit een levende historie. Geweldig toch?”

Ervaar de natuur

Duurzame plekken in een groen Boxtel

Platteland: rust en ontspanning voor de stedeling

Onlangs bracht de gemeente Boxtel een brochure uit: ‘Beleef groen en duurzaam Boxtel’. Dat deze gemeente al ruim tien jaar groen doet, blijkt eens te meer uit dit product. De brochure bevat een kaart met een fietsroute langs de meeste van de tweeënvijftig plekken die in de brochure zijn opgenomen. Kees Margry, werkzaam bij het Streekhuis in Liempde, pakte de fiets en verbaasde zich keer op keer over de diversiteit van de plekken die hij tegenkwam. De kaart is verkrijgbaar via de gemeente Boxtel Kerkhof Liempde

In een stille hoek in het prachtige Dommeldal word je met een paar eenvoudige tekens bewust gemaakt van de geschiedenis van een dorp. Een prachtige plaats om vooral je eigen fantasie invulling te laten geven van hoe het geweest kan zijn. Een plek om te onthaasten. Heerenbeekloop

Wat eens niet meer leek dan een sloot is nu een groene gordel met onverwachte natuur. Een genot voor het

oog met kabbelend water, poelen in de bredere stapping stones en dynamiek die uitnodigt tot fotograferen. De actie van de Heerenbeekloop was een van de onderdelen van het Europese project Groene Woud - Groen Hage(n)land. Jacobushof

Een groot succes, geweldige aantrekkingskracht. Een vorm van verbrede landbouw die mensen uit dorpen en steden naar het platteland lokt. Ideale tussenstop bij een fietstour. Lekker ijs en prima bier. Koeien achter glas vor-

men een belangrijke schakel. Dat zicht en de lucht zijn onmisbaar anders als het gewoon een café zou zijn.

met veel karakteristieke vogels maken het compleet. De uitkijktoren leent zich uitstekend voor excursies; er is veel te zien en veel te vetrellen. De uitkijktoren op het Banisveld.

Banisveld

Hoe een natuurontwikkelingsproject bewijst, dat er na zoveel jaar nog hoop is op mooie natuur. Na jaren van intensieve landbouw bleek de diepere zaadbank nog zo goed, dat na verwijdering van de bovenste bodemlaag zeldzame planten als teer guichelheil weer ontkiemden. Poelen, die bruisen van het leven en ruigten

Sparrenrijk

Een geweldige combinatie van samenwerking tussen de Werkgroep Natuur- en Landschapsbeheer Boxtel en de gemeente, een uitstekend communicatietraject, doorzettingsvermogen bij tegenslag én uithoudingsvermogen van de onderhoudsploeg. Wat eens een saai naaldhoutbos was,

is nu een gevarieerd bos met onverwachte hoekjes en goede kansen op leuke ontmoetingen met dieren. Geen afgegrendeld reservaat maar juist een aantrekkelijk bos voor de Boxtelse bevolking, om te wandelen, te fietsen, of een speelplek te zoeken voor de kinderen.

Ontdek het platteland Agro & Co actief op Brabants platteland

De ontwikkelingen op en rond het platteland in Brabant gaan snel. Om deze ontwikkelingen een steuntje in de rug te geven hebben ZLTO, de Brabantse Rabobanken en de Provincie Noord-Brabant de ontwikkelingsmaatschappij Agro & Co opgericht. Directeur is Jac Warmerdam en hij raakt niet uitgepraat over wat er al gebeurd is en wat nog te gebeuren staat. Voorbeelden zijn er inmiddels voldoende. In de schappen van alle Plussupermarkten liggen streekproducten van het merk Gijs. Agro & Co heeft het idee mee ontwikkeld, heeft productiepartijen bij elkaar gebracht en heeft er geld in gestoken. In het oosten van Brabant heeft Agro & Co een aantal buffelboeren bijeengebracht. Van de buffelmelk wordt Nederlandse mozarella gemaakt,

naast enkele andere specifieke zuivelproducten. Enthousiast is Jac Warmerdam ook over het bedrijf BestelVers.nl.: ”Het is een echt internetbedrijf. Via de website kunnen particulieren en professionele marktpartijen als restaurants en gespecialiseerde winkels verse landbouwproducten bestellen. Met de garantie: vanochtend geplukt, morgen op tafel”.

De begroeting van de drie wethouders in een vergaderzaaltje van het Novotel in Eindhoven verloopt allerhartelijkst. Oude bekenden, dat is duidelijk. En alle drie - wel of geen toeval - zijn ze van de PvdA. Gevraagd naar de relevantie van het buitengebied voor de grote stad, zijn ze het geheel eens: die is groot en zal alleen nog maar groeien. Marieke Moorman: ”Het buitenlandschap is een mooi uitloopgebied voor de stedeling. De natuur, de schoonheid, de rust. Die zijn erg belangrijk. Voor een grote stad is een economisch sterk buitengebied essentieel, al was het alleen maar uit oogpunt van duurzaamheid. En dan nog het sociale aspect wat in opkomst is: educatie in de vorm van ‘Klas op de boerderij’, zorgboerderijen en kinderopvang. Niet in de laatste plaats is er dan nog het belang in verband met de klimaatsverandering. Voor de grote stad is het buitengebied van levensbelang bij de opvang van negatieve effecten als waterberging en verkoeling. Het zal ons nog meer van pas komen, dan we nu denken.”

Mary Fiers: ”Zo’n prachtig buitengebied maakt van de grote stad een prettiger leefplek. Net als het groen in de stad overigens. Het is daarom van belang dat mensen, vooral op de fiets en wandelend het gebied goed kunnen bereiken. Maar het begint natuurlijk met het simpele feit dat de mensen van de stad ook weten van al dat moois in onze achtertuin. Zeg maar gerust voortuin. ” Groene initiatieven

Iets belangrijk verklaren, doet de politiek wel vaker. Maar wat gebeurt er concreet? Dat blijkt toch al aardig wat te zijn. Sommige plannen zijn in uitvoering, andere staan op stapel. En de duiding ’groen’ is daarbij niet van de lucht. Geert Snijders: ”Rondom Den Bosch ontwikkelen we de Groene Delta. Ten westen van de stad is dat de Groene Rivier in het kader van waterafvoer om Den Bosch voor overstroming te behoeden. In het zuiden hebben we het Bossche Broek en in het oosten werken we via de verlegging van de Zuid-Willemsvaart en

Mary Fiers: ”In Eindhoven werken we aan de Groene Corridor die ongeveer vanaf de Lichttoren van Philips naar Oirschot moet gaan lopen. Een autoluwe boulevard met aan weerszijden bomen en ruimte voor fietsen wandelpaden. In onze gebiedsvisie Landelijk Strijp is dat helemaal uitgewerkt. In ondermeer het kader van enkele boomplantdagen zijn daar al veel bomen geplant en wordt nauw samengewerkt met alle betrokkenen. De ontwikkeling van de Philips Fruittuin als toegang- en informatiecentrum voor Het Groene Woud is daar een onderdeel van.” Tilburg heeft zijn Groene Mal . Marieke Moorman: ”Dat wordt een groene cirkel om de stad. Delen ervan, zoals Moerenburg, bestaan al. Andere, bijvoorbeeld bij Berkel-Enschot en Udenhout worden daartoe ontwikkeld. Let wel, daar zijn we al acht jaar mee bezig. Geen eendagsbevlieging zou ik zeggen. ” De drie wethouders zijn het erover eens, dat de provincie Noord-Brabant, vooral gedeputeerde Onno Hoes, erg veel doet om deze plannen mogelijk te maken. Die steun komt in de vorm van visie, kennis en natuurlijk ook geld. Volwassen partijen

Uit het voorgaande blijkt wel, dat de grote steden het belang van een mooi

en sterk buitengebied in de eigen achtertuin wel zien. En ook, dat er veel energie en geld wordt besteed om de aansluiting van de stad op het buitengebied te verbeteren. Maar wat verwachten de steden in dit proces eigenlijk van de gemeenten in Het Groene Woud en flankerende organisaties als ZLTO en natuurbeschermers? Daarover zijn de drie wethouders het bij monde van Mary Fiers roerend eens: ”Een zelfbewuste partij zijn. Uitgaan van eigen kwaliteiten. De grote steden niet als een bedreiging zien, maar als een positieve kans. Dat doen wij richting het buitengebied ook.” Geert Snijders vult aan: ”We hebben als steden een unieke ligging, maar ook een prima bereikbaarheid met Het Groene Woud. Samen kunnen we het helemaal maken. Echt Brabants ook, dat samen de schouders eronder.” Marieke Moorman: ”Dat gebeurt natuurlijk ook al. Partijen als ZLTO, Brabants Landschap en waterschappen werken prima samen. En: er is al veel bereikt.”

Mijn favoriete Groene Woudplekje

Mary Fiers, wethouder gemeente Eindhoven

“Mijn favoriete Groene Woudplekje ligt nog net in Eindhoven. Het is de Philips Fruittuin. Ik kom daar graag en zie met plezier hoe daar de winkel in streekproducten draait, maar ook hoe zich daar, sinds een half jaar, het pannenkoekenhuis ontwikkelt. En hoe enthousiast eigenaar Carlos Faes en zijn mensen, voor een deel vrijwilligers, voorlichting geven over die producten en over Het Groene Woud.”


Positieve profilering

De steden gebruiken het buitengebied naar hartenlust als het om een positieve profilering gaat. Bij het aantrekken van werkgelegenheid is het fijne leefklimaat een vaste waarde voor hen. Mary Fiers: ”Er komt een tijd dat men ontdekt dat het hier in Brabant beter toeven is dan in de Randstad. Het Groene Woud is een essentieel onderdeel van die kwaliteit.” Geert Snijders: ”Inderdaad. Onderdeel daarvan is ook onze eigen inwoners op die waarden wijzen. Er zijn zoveel raakvlakken: voedselproductie, zorg, gezondheid, recreatie. En natuurlijk de authentieke streekproducten die het geheel een extra positieve uitstraling geven. ” Marieke Moorman is het daarmee eens: ”Maar ik vind wel dat buiten ons eigen gebied Het Groene Woud nog onvoldoende tussen de oren zit. Dat zal tijd vergen. Dat is niet erg, want wat geleidelijk ontstaat, gaat ook niet zo snel meer weg. We zullen dus met zijn allen, ook in de grote steden, nog heel lang met Het Groene Woud bezig blijven.”

Geert Snijders, wethouder gemeente Den Bosch

“Ik heb er twee, mag dat? De ene plek is Landgoed Velder, waar ik graag ga wandelen. Wat een rust en wat een schoonheid. En het is er iedere keer weer anders. De andere plek waar ik vaak kom zijn de Oisterwijkse Vennen. Ook prachtig en heel gevarieerd om rond te lopen. Alleen is het daar wel eens wat te druk. Maar ja, populariteit heeft zijn prijs.”


Ontdek het platteland

Innovatief ondernemen aanzwengelen Jac Warmerdam: ” In principe stimuleren en realiseren wij innovatief ondernemerschap op het Brabantse platteland”. Een mooie volzin, maar wat moet de leek daarmee? Jac wil dat graag toelichten: ” Innovatie verloopt van een idee en een haalbaarheidsonderzoek via een ondernemingsplan tot het uiteindelijke oprichten van een bedrijf. Dat vereist kennis, onderzoek en geld, In al die facetten kunnen wij helpen.”


Verder kijkt Agro & Co naar zaken als oprichting van een provinciaal biogasbedrijf, maar ook naar gepast hergebruik van kloostergebouwen op het platteland en naar innovatieve producten van de agro-industrie. Jac Warmerdam:” Eigenlijk kijken we naar alles wat naar nieuw ruikt en het platteland en de agro-sector economisch versterkt ”. Meer info: www.agro-co-brabant.nl

Stad en platteland in gezamenlijk festival Om de relatie tussen de grote stad en het platteland te benadrukken en te verbeteren is afgelopen 31 mei in het gebied Moerenburg bij Tilburg, door die stad in samenwerking met Stichting Streekfestival Het Groene Woud een ’Streek ontmoet Stad-festival’ georganiseerd. Het festival werd een opmerkelijk succes. Vele bezoekers kwamen er op af. Marieke Moorman, wethouder in Tilburg ziet wel dat het festival inderdaad ’grenzen’ tussen die twee leefwerelden bij elkaar heeft gebracht. Marieke Moorman: ”Dat bleek al bij de voorbereiding. Er zit heel

wat verschil tussen de belevingswereld van de stedeling en de plattelander. Daarom is het goed geweest dat enerzijds uit te durven spreken en anderzijds die verschillen bij elkaar te brengen met het doel ze te verkleinen. Of op zijn minst om begrip voor elkaar te krijgen.” De gemeente Den Bosch is van plan in 2010 ook zo’n festival te gaan organiseren. Geert Snijders: ”In principe hebben we daartoe besloten. We zoeken nog naar een manier om dit te combineren met het Festival van de Smaak, want Den Bosch is in

2010 Smaakhoofdstad van Nederland. Het zou een erg mooi moment zijn om bij zo’n evenement niet alleen de traditionele Bourgondische smaakbeleving aan te prijzen, maar ook de smaken die Het Groene Woud ons biedt. Daar zijn talrijke authentieke en unieke ‘smaakmakers’bezig die erg goed zouden passen op zo’n Smaakfestival’. Gaat Eindhoven ook zo’n Streek ontmoet Stad-festival organiseren? Mary Fiers: “Dat is nog niet duidelijk. We willen graag eerst naar de erva-

ringen van Tilburg en Den Bosch kijken. Zo’n festival moet qua inhoud en bezoekersaantal daadwerkelijk iets toevoegen aan het bereiken van je uiteindelijke doel: de stedeling en de plattelander bij elkaar brengen en belangstelling, bekendheid en begrip kweken. Als dat doel in Tilburg en Den Bosch met die festivals bereikt wordt, zie ik niet, waarom Eindhoven achter zou kunnen blijven. Maar misschien bereiken we dit doel wel beter door onze energie te richten op een ‘verbinding’ die zich niet concentreert op één dag per jaar.”

Marieke Moorman, wethouder gemeente Tilburg

“Voor mij is dat Moerenburg. Ik ga daar vaak fietsen met mijn zoontje. Het ligt pal tegen de stad en het is er toch landelijk rustig. We rijden dan de ‘Kameel en Gouden Boom-route’, zoals mijn zoontje dat noemt. In een wei staat ergens een kameel en een kunstenares heeft een kale dode boom voorzien van sterretjes met goudverf. Heel inspirerend om daar even te zijn. ”




Voorzitter Frans van Beerendonk weet het zeker

Berlaere Vastgoedontwikkeling bv. is voornamelijk actief in de ontwikkeling, bouw en belegging van woningen, kantoren, bedrijfsgebouwen en winkels. Met gevoel voor warmte, veiligheid en geborgenheid, creëert Berlaere een prettige omgeving om in te wonen, te werken en te leven. Altijd op zoek naar de perfecte omgeving en een passende invulling van ruimte. Bij elke ontwikkeling wil Berlaere kunnen zeggen: “Hier voel ik me thuis”. Berlaere heeft onder andere de volgende plannen in de verkoop:

GRUTAKKER IN HEDEL

Duurzaamheid kernbegrip toekomst Het Groene Woud De ontwikkeling van Het Groene Woud loopt voorspoedig. Zoveel durft voorzitter stichting Streekfestival Het Groene Woud, Frans van Beerendonk wel te stellen. Hij vindt eigenlijk dat het initiatief alweer aan een volgende fase toe is. Frans van Beerendonk: ”We zijn destijds vanuit de ZLTO met natuurorganisaties en gemeenten aan de slag gegaan en dat heeft geresulteerd in Nationaal Landschap Het Groene Woud. Daar mogen we trots op zijn. Maar we mogen vooral niet op onze lauweren gaan rusten. De huidige economische crisis toont al meteen aan, hoe kwetsbaar deze ontwikkelingen zijn. Schouders eronder, dus.” Waar gaat de energie zich dan op richten? Frans van Beerendonk: ”Op duurzaamheid, op een goede economische basis en op een volwassen relatie tussen platteland en de grote steden er omheen. Om te beginnen: duurzaamheid. Dat is niet zomaar een tijdelijke gril. Duurzaamheid wordt een van de voornaamste economische factoren van de toekomst. Beter omspringen met hulpbronnen en grondstoffen.

Voor meer informatie omtrent dit plan kunt u terecht op www.berlaere.nl of bij de makelaar: Van Kessel & Smit woningmakelaardij, tel. 0418 - 68 03 00.

CASTELLANIE IN LOON OP ZAND

Uitgangspunten

De Waal 2 • 5684 PH Best www.berlaere.nl

Voor meer informatie omtrent dit plan kunt u terecht op www.berlaere.nl of bij één van de volgende makelaars: De Koster makelaars, tel. 073 - 61 41 050 & Van de Zande makelaardij, tel. 0416 - 33 30 59.

Er op uit in Het Groene Woud

Verrassende smaken uit Het Groene Woud: Haute Cuisine op zijn Brabants

Trots op ons mooie Brabant. Dat gevoel roept Het Groene Woud altijd bij mij op. Je zal het maar hebben, zoveel natuur pal aan de deur. Ik ervaar dat zelf bijna iedere week als ik in het gebied ga hardlopen, wandelen of paardrijden. Tegen iedere stedeling en dorpeling zou ik willen zeggen: doe met mij mee, pak de fiets en trek er op uit. Neem kinderen en hond mee en geniet van ons veelzijdige Groene Woud. Zo rijk, zo gevarieerd en zo mooi. En het wordt alleen maar beter. Ondernemers, overheden en burgers spannen zich in om met respect voor het landschap een goed bestaan op te bouwen. Duurzaam ondernemen om te ontwikkelen wat aan moois uit het verleden behouden is gebleven. Het is er fris en schoon. En dat straalt af op iedereen die daar woont, werkt en recreëert. Het Groene Woud: een gezond achterland voor de honderdduizenden mensen; in de grote steden en er omheen. Een regio waar Brabanders met vertrouwen hun toekomst opbouwen.

• Smaak met traditie • Streekproducten • Brabantse gastvrijheid www.gertrudahoeve.nl Van den Elsenstraat 23 • 5694 ND Son en Breugel • Tel. 0499 - 471 037 ®

Familie Scheepens Hogevleutweg 5, 5681 PD Best Tel.: +31 (0) 499 465 327 Fax: +31 (0) 499 310 142 [email protected] www.dukeofberkshire.com

Vering 2, 5688 WX Oirschot Vrijdag : 13u - 17.u en zaterdag op afspraak Hogevleutweg 5, 5681 PD Best Vrijdag : 13u 17u en zaterdag van 10u - 17u Informatie over safari of proeverij : Tel. 06 13 09 87 84 of 06 22 80 02 94 [email protected] www.groenewoudrund.nl

Onno Hoes, gedeputeerde Ecologie van de Provincie Noord-Brabant.

Koop vlees van The Duke of Berkshire en Het Groene Woud Rund in

NIEUW

!

‘t winkeltje

‘t winkeltje

Educatieboerderij Walnoot & Wilg, Hogevleutweg 5, 5681 PD Best Open op woensdag en vrijdag van 13.00-17.00 uur en op zaterdag van 10.00-17.00 uur XXXXBMOPPUFOXJMHOMtJOGP!XBMOPPUFOXJMHOM

Dat strookt met onze uitgangspunten van een Groene Woud, waarin zowel economie als natuurbehoud en ontwikkeling een plaats hebben. Het Groene Woud zou dus een ideale proeftuin zijn voor duurzame ontwikkelingen. Neem bijvoorbeeld hout als grondstof. Vroeger maakten we er alles van: gebouwen, werktuigen, warmte, energie, klompen en nog veel meer. Nu is hout

t

ondermeer vervangen door plastic, blik, olie. We moeten terug naar dat intensieve gebruik en niet toestaan, dat we van de natuur elders leven, omdat het goedkoper is. Want dat blijft niet zo. Als we duurzaamheid gaan zien als een toegevoegde economische waarde, en dat gaat komen, kan Het Groene Woud daarvoor een uitstekende startpositie hebben.” Ontwikkeling

Een andere belangrijke ontwikkeling voor de toekomst van Het Groene Woud is de relatie tussen de grote steden en de bewoners van het platteland. Frans van Beerendonk: ”De grote steden beginnen dat steeds meer in te zien. Ze doen veel aan een groene omgeving en zien dus goed in, dat dit voor de stedeling van groot belang is. Maar hun energie beperkt zich nog vooral tot het eigen grondgebied. De gemeenten op het platteland zouden meer samen met die grote steden beleid voor het hele gebied van Het Groene Woud moeten opzetten. En dat vooral ook als

volwassen en evenwaardige partners. Kijk je op de achterpagina van deze krant, dan zie je dat de gemeenten Het Groene Woud een warm hart toedragen. Deze politieke belijdenis moet praktijk worden. Het is niet genoeg als de stedeling gemakkelijk Het Groene Woud in kan komen. Hij moet er ook goed de weg kunnen vinden en er de voorzieningen op gebied van recreatie, verblijf en zorg kunnen vinden, die hij verwacht. Dan is Het Groene Woud ook echt een marketinginstrument voor de lokale economie en de steden.”

Frans van Beerendonk … samen de schouders er onder …

Bedrijfsleven

Nu de betrokkenheid van de steden Tilburg, Den Bosch en Eindhoven groeiende is, hoopt Frans van Beerendonk ook op toenemende belangstelling van het bedrijfsleven. En dan met name van de grotere jongens uit die sector. Hij denkt dat dit met de ontwikkeling van duurzaamheid en het besef van de waarde van Het Groene Woud voor het vestigingsklimaat, ook gaat ontstaan.

Duurzaamheidsetiket

Vooral vanuit het duurzaamheidsprincipe. Frans van Beerendonk: ”Daar ontkomt niemand aan. Over een paar jaar zullen producten en diensten een duurzaamheidsetiket opgeplakt krijgen. Grote opdrachtgevers als overheden, maar ook grote bedrijven, zullen dat gaan eisen. Met die toegevoegde waarde zal het straks niet alleen noodzakelijk, maar

ook lonend worden om duurzaam te produceren. Daar kunnen en willen wij in Het Groene Woud graag een voortrekkersrol in spelen. Hoe dieper Het Groene Woud verankerd is in de economische realiteit van het moment, hoe beter de kansen voor behoud van dit mooie landschap. Gewoon omdat het landschap en het goed gebruiken daarvan om te zetten valt in klinkende munt.”


Duurzaam voorwaarts met Het Groene Woud Het Groene Woud, een uniek gebied in ons mooie Brabant. De organisatie wil er een proeftuin voor duurzame ontwikkeling van maken. Ik denk dat het een fantastisch idee is. Passend bij de functie als groene hart van Brabant. Wat me hierin vooral aanspreekt is de ambitie. Vóórwaarts. Anderen mogen discussiëren over hoe groot het gat in de ozonlaag nu precies is, of in welk exact jaartal de fossiele brandstoffen op zijn. Maar ik concentreer me liever op oplossingen in plaats van op de aard en omvang van problemen.

spaceshuttle en de luchtvaart volgt. Steeds meer producten als tapijten, T-shirts, bureaustoelen worden ontwikkeld volgens het Cradle to Cradle -principe, waardoor zij niet langer afval worden , maar grondstof voor nieuwe producten. Oplossingen die laten zien dat een duurzame toekomst binnen handbereik is.

Meervoudige winst

Innovatie in de bouw

Ik ben ervan overtuigd dat duurzaamheid loont. In financieel-economisch, ecologisch en maatschappelijk opzicht. Meervoudige winst. Dáár wil ik voor gaan en me voor inzetten. Oplossingen zijn er, op alle gebieden. Na de komst van de hybride auto, begint nu ook de elektrische wagen aan een gestage opmars. De eerste “Think’s” zullen binnenkort in Nederland rondrijden. Richard Branson is zelfs bezig met het ontwikkelen van een energieneutrale

Ook in de bouw volgen de innovaties elkaar op. Onlangs hebben we een tweede duurzaam kantoor neergezet bij Search ingenieursbureau. We hebben nu in Heeswijk een kantoor dat zelf energie opwekt, water zuivert en lucht schoner teruggeeft aan de omgeving dan het binnenkrijgt. Dit is fantastisch. Niet alleen vanwege de leuke technische snufjes die er in verwerkt zijn, maar vooral ook omdat studies uitwijzen dat vanaf 2015 de

energieprijs de huurprijs zal benaderen. Dan is een duurzaam kantoor of huis niet alleen wenselijk vanwege het positieve effect op milieu, maar wordt het ook financieel noodzakelijk. Zon en wind

Veel mensen denken bij duurzaamheid aan de broekriem aanhalen en minder consumeren. Niets is minder waar. Tenminste, als we kans zien de juiste maatregelen te treffen en deze intenties te omarmen. Door duurzaam te bouwen bijvoorbeeld en energie op te wekken met behulp van zon en wind. De juiste mix tussen ‘groen’ (natuur) en ‘rood’ (bebouwing) is best te vinden. Het Groene Woud is daar een goed voorbeeld van. Duurzaamheid gaat ook over schoonheid, over natuur, leefkwaliteit. Laten we de proeftuin en alle andere innovaties met z’n allen ondersteunen en werken aan een mooi en duurzaam Nederland! De oplossingen zijn er. We moeten nú de schouders er onder zetten en de kansen grijpen.

Annemarie Rakhorst is een vurig pleitbezorgster van duurzame ontwikkelingen. Zij schrijft hierover boeken, debatteert op TV en is tegelijk directrice van Ingenieursbureau Search in Heeswijk. Op vrijdag 3 juli houdt zij een lezing voor genodigden op de bijeenkomst ter gelegenheid van het Vijfde Streekfestival Het Groene Woud. Meer info: www.annemarierakhorst.nl




Jan van Herk voorzitter Coöperatie Het Groene Woud

Nu geopend: n e o z i e s n e t e o v e Het Blot

warme sokken te hebben in ld ui h sc ge g n voeten Na maandenla de dag dat je ijk el d n ei t m oenen, ko kriebelen en wandelsch het verse gras at La . en ijg rug kr natte zand. hun vrijheid te drukken in het af et vo k aa m of n hun vrijheid tussen je tenen de kans om va en n ie rd ve en Ook jouw voet aar buiten! N te genieten.

Belangstelling Het Groene Woud steeds groeiende Jan van Herk is een man met meerdere gezichten. Een goede reden om hem in deze krant op te voeren is zijn voorzitterschap van de Coöperatie Het Groene Woud. Hierin zijn alle gecertificeerde bedrijven van Het Groene Woud verenigd. Daarnaast is Jan van Herk een ondernemer met visie die zijn boerderijbedrijf ombouwde tot Pergama Landjuweel, waarin een camping en het ballonvaartbedrijf zijn ondergebracht. En tenslotte is Jan van Herk als mens een groot bewonderaar en ambassadeur van Het Groene Woud. Om te beginnen: de Coöperatie Het Groene Woud. In 2007 opgericht tijdens het Streekfestival. De coöperatie telt nu 35 leden, maar dat zullen er binnenkort vijftien tot twintig meer worden, schat Jan van Herk. De wachtlijst omvat nog eens 150 bedrijven. Knelpunt is de procedure tot certificering, want dat is een arbeidsintensief en langdurig proces. Jan van Herk: ”Bedrijven moeten voldoen aan allerlei kwaliteitseisen. Die bekijken we vooral vanuit de invalshoek natuur en landschap. Duurzaam ondernemen en produceren hoort daar ook bij. Nu de zaak eenmaal aan het rollen is, staan allerlei branches te dringen om certificering. Denk aan campings, molens, kunstateliers, houtbedrijven en noem maar op. Het is dus nodig kernwaarden per branche op te stellen. En zelfs per product. Voor die productcertificering werken we samen met Kempengoed. Die hebben daar meer ervaring in. In principe zien wij het liefste bedrijven tot onze coöperatie toetreden die nieuwe verdienmogelijkheden in zich hebben en die gericht zijn op zorg en beleving van het buitengebied. Daarbij is duurzaamheid een

basiswaarde. De coöperatie steunt, participeert en stimuleert. Er is ook aandacht voor levering aan elkaar: de euro’s in je eigen gebied een paar keer rond laten gaan. Dat is prima voor de lokale economie.” De coöperatie mag dan een hele steun in de rug zijn voor de ondernemer, Jan van Herk benadrukt, dat de ondernemer vooral zelf moet blijven ondernemen. Jan van Herk kan dat weten, want hij is zelf ondernemer. Op zijn knusse camping ontbreekt het de gasten aan niets. Comfort, rust en genieten van de mooie omgeving zijn de kernbegrippen. Daarnaast is hij gaan ballonvaren. Over ondernemend denken en het maken van keuzes gesproken. Als ballonvaarder kent Jan van Herk Het Groene Woud vanuit de lucht als geen ander. En hij wil die kennis en liefde voor dit mooie land graag met andere delen. Wie bij Jan of zijn zoon Rud in de ballon stapt, krijgt heel wat te horen over het land dat traag genietend onder hem doorglijdt. Jan van Herk: ”We gaan die ballonvluchten nog Groene Woudser maken. Onze nieuwe ballon krijgt het Groene

Woudlogo. Onze gasten krijgen meer te maken met streekproducten uit Het Groene Woud. Als we ergens landen is er vaak sprake van een cadeautje aan de eigenaar van het weiland. Dat worden dus Groene Woudtassen met streekproducten erin. We willen de gecertificeerde bedrijven vanuit de lucht herkenbaar maken en daar onze gasten prijsjes mee laten winnen. Plannen te over.” Jan van Herk als mens en liefhebber van Het Groene Woud heeft in de tien jaar dat hij met zijn ballon over Het Groene Woud zweeft al veel zien veranderen.”Er wordt toch best nog wel gebouwd, ook al vermindert de landbouwactiviteit. Je ziet meer paarden verschijnen en de koeien verdwijnen. Maar er wordt ook veel nieuw groen aangeplant. In akkerranden en erfscheidingen. Veel nieuwe natuur ook zoals de meandering van de Beerze en de Dommel. Het Banisveld dat teruggegeven is aan de natuur. Er zijn ook diverse boomkwekers gekomen. Particulieren planten ook veel. Het Groene Woud wordt almaar groener.”

Jan van Herk: … Groene Woud wordt het steeds groener…

Zestien jaar geleden heeft Jan van Herk van zijn eigen rijkelijk van natuur voorziene omgeving een sterkte gemaakt toen het besef begon te dagen dat voortzetten van het toenmalige boerenbedrijf geen optie was. Jan van Herk: ”Kleine perceeltjes, geen ruilverkaveling. Je kon niks bij kopen, mocht niks bij bouwen. Ik zag het afglijden. De nadelen en beperkingen van toen, werken nu in ons voordeel. Een kleinschalig landschap met een rijk

gevarieerde natuur. De recreërende mens kan hier met volle teugen genieten. Het Groene Woud als idee bestond toen nog niet, maar de onderliggende sterkten ervan wel. Daar zijn we als ondernemer mee aan de slag gegaan. Met creativiteit. En met het hele gezin. Ik denk dat mijn twee zonen op dit bedrijf straks een goed bestaan kunnen vinden. Ik ben blij dat ik dit mee mogelijk heb kunnen maken”.

Ervaar de natuur Mark Kapteijns van Brabants Landschap:

Natuurfilmer maar vooral: natuurgenieter ‘Ervaar de natuur’. Het is een van de pijlers, waarmee we Het Groene Woud presenteren. Het idee daarachter is, dat als je de natuur ervaart, je er vanzelf meer van wilt weten en steeds meer gaat waarderen. Zo is het ook gegaan met Mark Kapteijns, 41 jaar, en terreinmedewerker bij het Brabants Landschap. Mark heeft het getroffen, zegt hij zelf: ”Ik mag elke dag voor mijn werk doen, wat ik het liefste doe: in de natuur zijn, ermee werken en die mee vorm geven. Ik ben een echte bofkont.” Op de dagen dat Mark niet hoeft te werken, trekt hij vaak met zijn professionele videocamera de natuur in. Natuurfilms maken is een welhaast nog grotere passie dan de natuur zelf. Mark Kapteijns: ”Dat komt denk ik, omdat ik in al mijn bevlogenheid, ook anderen deel wil laten hebben van de natuur. Ik wil zo graag mensen laten zien, hoe mooi het is, welke verbanden er zijn en waarom we keihard moeten werken om het te behouden.”

Staatsbosbeheer doet meer dan alleen natuurbeheer. buitencentra | informatie en beleving op locatie buite leven | vakantiewoningen en kampeerterreinen buitenbinnen | houten meubels van eigen bodem Vind mooie gebieden en leuke activiteiten op www.staatsbosbeheer.nl

Mark Kapteijns: … meer waardering door kennis…

Kijkt hij nu als filmer anders naar het landschap dan als beheerder? Mark Kapteijns: ”Nou en of. Achter de camera denk ik veel meer in kaders die samen een boodschap of een verhaal kunnen vormen. Het helpt daarbij wel dat je als ingewijde weet, wat je ziet. Zonder kennis kun je geen verbanden leggen, geen verhaal vertellen. En kennis heb ik in dit gebied de laatste jaren heel veel opgedaan.”

Met ’dit gebied’ bedoelt Mark het aaneengesloten natuurgebied van de Mortelen, Heerenbeek, Pailjaart en de Scheeken in Oirschot, Best en Liempde. Een gebied dat hij mee helpt vormen en behouden. Mark Kapteijns: ”Brabants Landschap wil dit cultuurlandschap in zijn oude staat behouden, of zoveel mogelijk daar in terug brengen. Dat is veel werk. Een cultuurlandschap als de Mortelen is ontstaan doordat mensen het op hun manier in cultuur brachten. Dat was veel werk, en dat blijft veel werk. Houtwallen, kleinschalige perceeltjes, vernatting, het hoort er allemaal bij.” De verdiensten van Mark Kapteijns als natuurfilmer zijn niet onopgemerkt gebleven. Hij won al verscheidene prijzen en dat leidde weer tot contacten met filmclubs, waar hij anderen leert met de camera een verhaal te

vertellen. Het liefste zou hij dan ook deels professioneel willen gaan filmen. Mark Kapteijns: ”Via mijn werk en mijn hobby heeft de natuur mij zoveel gegeven. In mijn werk: vrijheid, afwisseling, voldoening, resultaat. In mijn filmhobby: creativiteit en succes. Als je me dus vraagt, wat de natuur mij gebracht heeft, dan zeg ik: enorm veel. Meer dan ik mij als dertienjarige toen ik voor de eerste keer een camera vast hield, ooit had kunnen dromen. Ben ik een ander mens geworden? Ik geloof het niet. Ik was altijd al zo. Maar met meer ervaring en kennis, heb ik ook meer inzicht en waardering voor de natuur gekregen. Plus de overtuiging, dat hoeveel moeite het ook kost, het meer dan de moeite waard is om de natuur zijn plek te geven in dit overvolle landje.”


Ervaar de natuur


Natuurmuseum Brabant

Natuurreis in hartje Tilburg

Ballonvaren LandJuweel

Een dag erop uit in de natuur en er nog iets van opsteken ook. Al komt de regen met bakken uit de lucht, of al willen de kinderen niet wandelen maar spelen, denk dan aan de ‘overdekte natuur’ in Natuurmuseum Brabant, schuin tegenover het Centraal Station in Tilburg.

Unieke ballonvaarten over Het Groene Woud! Een fantastische belevenis!!!

In Natuurmuseum Brabant ontdekt u bijvoorbeeld hoe belangrijk het waterschap is en waar de Chinese wolhandkrab vandaan komt. Ondertussen vermaken de kinderen zich opperbest. Ze fietsen met dieren mee, kruipen terug in de baarmoeder en bewonderen een enorme mammoeschedel. Hier word je uitgedaagd om mee te doen!

Vanaf een locatie bij u in de buurt, bij u thuis of vanaf onze mini-camping Pergama in Haaren. Ballonvaren LandJuweel tel : 0411-622724 e-mail: [email protected] www.pergama.nl

Kruisbestuiving

Het Groene Woud en Natuurmuseum Brabant hebben veel recreatieve, educatieve en ‘natuurlijke’ raakvlak-

van planten en dieren ontdekken, met een speelse knipoog naar de mens. Geen stoffige opgezette dieren, maar aantrekkelijke zalen en interactieve tentoonstellingen die alle aspecten van het (planten- en dieren-) leven vanuit verrassende invalshoeken belichten. Waarom reizen mensen en dieren? Hoe beïnvloedt de mens de natuur, en andersom? En het wordt nog mooier. Volgend jaar opent Natuurmuseum Brabant de ‘Werkplaats voor Natuur en Landschap’, een plek waar museumpubliek en

Al fietsend leren kinderen over de natuur in Natuurmuseum Brabant.

onderwijs actief aan de slag kunnen. Bijvoorbeeld door zich te oriënteren op en te verdiepen in het prachtige natuurgebied in wording dat Het Groene Woud heet. Hebbedingetjes

Alle positieve ontwikkelingen die natuurwaarden en biodiversiteit van Brabant ten goede komen, dus ook die in Het Groene Woud, zijn Natuurmuseum Brabant welkom: uiteindelijk

zijn dat de waarden waar het museum voor staat. De rondrennende edelherten waar we van dromen, zijn nu al - in een animatie over de toekomst van Brabant - in het museum te zien (tentoonstelling Brabant in de Ban van Buiten). Kom het allemaal zelf ontdekken! Zie voor het gehele aanbod van Natuurmuseum Brabant de website: www.natuurmuseumbrabant.nl

Beleef de cultuur

Waardebon Groene Woud Ballonvaart! Boek in 2009 deze speciale Groene Woud Ballonvaart en ontvang gratis Het Groene Woud pakket vol met informatie en streekproducten uit Het Groene Woud!

Van kuuse tot fisse…

De dialectcultuur in Het Groene Woud

Dit aanbod ter waarde van € 195,- boekt U voor €165,- / persoon

Pergama LandJuweel is officieel certificaathouder “Branding Het Groene Woud”!

Wij maakten deze krant voor u. BeBeCom: Wanneer u echt iets te vertellen heeft!

Een nieuw gezicht met 30 jaar ervaring

Willem van Beerendonk • Bedrijfscommunicatie Eindhovenseweg 44 • Internetadviezen 5683 KJ Best • Media-adviezen

bureau

Telefoon 06.21884444, www.bebecom.nl, [email protected]

ken; bodem dus voor een inspirerende kruisbestuiving. Om die reden is Natuurmuseum Brabant bijzonder verheugd over de ontwikkelingen in Het Groene Woud. Samenwerking met organisaties en bedrijven in de recreatiesector van Het Groene Woud ligt dan ook voor de hand, bijvoorbeeld in de vorm van arrangementen. Dat leren over de natuur allesbehalve saai is, bewijst Natuurmuseum Brabant al jaren. Grote en kleine bezoekers kunnen er op een uitdagende en interactieve manier alles over het leven

Eric Kolen 06 54 225 484

Lily Hollanders 06 15 155 197

Maurice Kolen 06 30 400 648

bezoekadres: Klokgebouw 177 Klo Strijp-s S Str 55617 61 AB Eindhoven

postadres: Bureau Erasmus Postbus 401 5660 AK Geldrop

contact: www.bureauerasmus.nl [email protected] 040 7878 515

Kap. J.A. Heerenstraat 33 Postbus 379 • 5680 AJ Best T 0499 - 39 11 85 • F 0499 - 39 11 75 www.vbcc.nl • [email protected]

Een fietstocht met Jos Swanenberg tussen Boxtel en Liempde is een genot. Als we over de Oude Grintweg van Boxtel naar Oirschot rijden, steken we de grens over tussen de noordelijke Meierij (grofweg Noordoost-Brabant met uitzondering van het Land van Cuijk) en het Kempenland De grens dus tussen twee cultuurlandschappen die van oudsher worden onderscheiden. Jos Swanenberg: “Een eigen culturele identiteit gaat gepaard met een eigen taal, een eigen dialect. We kunnen dan ook nog altijd verschillen tussen de dialecten van de noordelijke Meierij en van het Kempenland aanwijzen.” Duidelijk is dat Swanenberg weet waarover hij het heeft. Hij is dan ook onlangs benoemd tot hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg met dialectstudies als belangrijkste leeropdracht. Voor paal staan

Jos Swanenberg noemt een concreet voorbeeld: “In de noordelijke Meierij en ook het Land van Heusden en Altena is een kuus een kalfje. Maar in de rest van Noord-Brabant, in het Kempenland en de Peel, in Middenen West-Brabant, daar is een kuus geen kalf maar een varken.” Dat is reden geweest om bij Lennisheuvel bij herberg De Schutskuil een grenspaal, ‘de kuusepaal’, te plaatsen. Aan de

Liempdse kant van de paal is de kuus een kalf en aan de andere kant een varken. Je moet het maar weten, maar het is natuurlijk een alleraardigst voorbeeld van cultuur- en taalverschillen. Het Groene Woud kent echter nog meer van die opmerkelijke taalverschijnselen! Culturele diversiteit

Een andere dialectgrens – in de wereld van de wetenschap een isoglosse

geheten - tussen Boxtel en Oirschot is die tussen de verspreidingsgebieden van de dialectwoorden voor de merel. Professor dr. Jos Swanenberg doceert: ” Men zegt malder in Boxtel en mèèrzel in Oirschot. In Boxtel heet de kruisbes kroesel ‘en begint het zuidwestelijke knoesel.” Niet altijd is volgens Swanenberg, ook adviseur bij Erfgoed Brabant, het verschil tussen Boxtels en Oirschots gelijk aan een verschil tussen Kempen-

lands en Noord-Meierijs. Soms sluit het Boxtels bij Midden-Brabant aan en het Oirschots bij Zuidoost-Brabant. Zo heet de bunzing in Boxtel net als in Moergestel en Hilvarenbeek bössem of buisem, maar in Oirschot en het Kempenland noemt men de bunzing fis. Och, het zijn maar enkele voorbeelden van de culturele diversiteit van Brabant. En ook daaruit blijkt de grote cultuurrijkdom vanHet Groene Woud.. Het is, blijkt even later, tevens

De kuusepaal aan de Oude Grintweg. Vanaf hier richting westen is een kuus een varken.

een uitstekend gespreksonderwerp én excuus om lekker’n pilske te goan vatte op het terras van Mieke Vingerhoets. ’t Kos kaojer….

Geniet en ontspan

Spoordonkse Watermolen: cultuur en economie Cultuur ervaren is meer dan genieten van kunst. In Het Groene Woud is ook veel cultuur te genieten, die onze voorvaderen ons hebben nagelaten in de vorm van economische activiteiten uit het verleden. Met bouwwerken als stuwen, boerderijen en molens. En een van de treffendste voorbeelden daarvan is de Spoordonkse Watermolen.

Uw uitvoeringsgerichte partner voor plattelandsprojecten Marshallweg 5, 5466 AH Veghel Tel. 0413 - 38 58 20 www.bureaupraedium.nl

Projectleiding, procesmanagement en communicatie van buitengebiedprojecten [email protected] www.vantlaarhof.nl

Looeind 11 5298 LX Liempde

T 06 83 246 226 F 0411 635 467

Bijna was hij er niet meer geweest, de Spoordonkse Watermolen. Het is te danken aan de noeste koppigheid, waarmee de huidige eigenaar Emile van Esch vanaf 1982 met ‘zijn’ molen aan de slag ging. Partner Jeanne Dingemans vertelt hierover: ”De restauratie van alleen het molengedeelte van het complex zou 12 jaar in beslag

nemen. Vanaf 1994 is het molendeel weer in bedrijf en worden er demonstraties en rondleidingen verzorgd. Dat ging prima, maar op den duur zaten de gasten overal. In de tuin, in de keuken, in de woonkamer, overal kwam ik ze tegen. Er moest een ontvangstruimte komen. Vanaf 1999 vergde het weer acht jaar, voor de

bouw daarvan rond was. En nu fungeert de molen weer zoals honderden jaren geleden.” Het nieuwe koffiehuis, met daaronder een vergader-/feestzaal, is de economische kurk waarop de molenactiviteiten drijven. Jeanne Dingemans: ”Van passanten, koffieverkoop en toevallige lunches kunnen wij het be-

drijf niet lonend maken, hoewel het een welkome activiteit is. Ik kan daar ook veel van de cake en broden mee kwijt, die ik van ons eigen versgemalen meel zelf bak. Liefhebberij van me. En al die passanten leveren de bekendheid op, die nodig is om feesten, vergaderingen en kleine conferenties binnen te halen..”

Het moet gezegd dat Emile van Esch en Jeanne Dingemans er alles aan doen om het de klanten naar de zin te maken. De toevallige passant vindt er heerlijke koffie, zelfgebakken cake en brood, maar bovenal een prachtige omgeving. Een omgeving waarin Emile en Jeanne zelf een wandeltocht hebben uitgezet.


Alle gemeenten in Het Groene Woud dragen de ontwikkeling van dit gebied een warm hart toe. Onderstaande gemeenten wilden met deze advertentie hieraan een extra uiting geven.

Historie in het groen Monument in het groen Ge eme meen een ente te Oir i sc s ho hot De Deke eke ken Fr Fran ra an nke k ns straa aat 3, 3, 568 688 88 AK K Oirs ir rsc scho hot Po ost stbu bus bu s1 11 1, 56 5 88 88 ZG O Oiirs sch c ott Inte In t rn te rne ne ett: ww www. w.oi oirs rs r sch hot ot.n nl

Gemeente Sin ntt-O Oede Oe denr nrod ode e Burg Bu rg. We rg Wern rne rn erpl erp plei ein n 1, 54 492 9 G GD D S Siint intt-Oe O de d nrod ode e Po os sttbu b s 44 44, 4, 5490 54 49 90 0 AA Si S nt nt-O -Oed e en enro ro ode In nte tern net e : ww www. w..si w .si siint nt-o t-oed eden enr en rode rode de.n .nll .n

Boxtel, Bruisend centrum in Het Groene Woud G me Ge meen ente en t Box te oxtel Mark Ma rkt 1, 528 81 AT A Box o te tell Po ost s bu b s 10 10.0 .000 00,, 52 5280 80 DA Boxt Boxttell Bo I te In tern rn nett: ww www. w.bo boxt bo xtel xt el.n .nl

Eindhoven verrassend groen Sint-Michielsgestel heeft ‘de groene gemeente’ tot speerpunt van haar beleid gemaakt

Geme Geme Ge meen ente en te Eindh indh in dhov ven Sttad dhu huis ispl is plei ein 10 1 Posttbus Post Po bus 90 bu 9015 150 150, 15 0,, 560 00 R RB B Ein indh dhov o en n E ma Emaill: ge geme me een nte te@e @e eiin nd dh ho ov ven en.n nl In nte tern nett: w ww ww. w eiind n h ho ove ven. n.nl n.nl nl

Geme Ge me een ente nte te S Sin intt Mi in Mich chie ie els lsge gest stell stel Me ean ande de derp erp rple l in le n 1, 52 5 71 GC Si S nt n M Mic ic chiiel elsg sges ste tel E-ma Email il:: ge il geme me meen een ente te te@s e@s @sin i t--mich in mich mi chie hie els lsge ge ge est stel st ell.n .nll Inte In ntern rnet rn ett: ww ww. w si sint n -m nt michi ic chi hiel e sg el sges e te el. l.nl nl

Kom genieten van de natuur in en om ‘s-Hertogenbosch. De Groene Delta lokt je naar buiten! Geme Ge mee en ntte e ‘s Hert He ert rtog ogen og en nbo b sc ch Wo W olv olv lve en nh nho ho oek oek k 1, 5 52 21 11 1 HH ’s ’s-H -Her -H Herrttiige ige g nb n os osch ch Po ost s bu bus s 12 234 345, 5, 520 5, 200 Ga Ga ’s s--He -He Hert rttog oge en en nbo b sc bo ch In nte tern r ett: ww w w. w.ss-he s-he hert rtog rt og o gen enbo enbo bosc osc sch. h.nl h.nl n

gemeente Haaren Haaren Helvoirt Esch Biezenmortel

Geme Ge Geme meen en e nte te Ois iste ste terw rw wij ijk k De D e Lin ind 56 5 , 50 061 61 HX Oi Oist ster erwi wijjk k Post Po stbu st bus us 10 1 10 1 1, 1, 5 506 060 GA 06 A Ois ste terw rwij rw ijk ij k E ma Email il:: ge g me meente meen te@o @o ois ste terw wijk. ijjk. k nl nl Inte In t rn te net et:: ww www. w.o w. oist oist oi s er rwi wijk jk.n jk nl

Een moderne gemeente in een groene omgeving

Best, dorp van formaat

Geme Ge meen me ente en te e Haa aare ren n M r. Mg r Bek kke kers kers spl plei ein ei in 2, 2, 507 076 6A AV V Haa a re ren n Post Po stb st bus bu us 44, 44 4, 5 50 0 076 76 6 ZG H Ha aar aar aren en en E-ma Email il:g il :g gem emee eent ee ntte@ha nte@ e@ @ha haar aren ar en n.nl .n nl i te in ern rnet: ett: ww ww..ha haar a en ar en..n nl

Geme Ge m e en nte te Bes st Raa Ra adhu ad adhu huis ispl p ein ein 1, ei 1, 568 6 3 EA E B Be est st Po P ost stb bu b us 50 50, 0, 56 680 80 A AB B Be es st E-m Ema ail il:: ge emeen mee me en nte te.b bes est@ge est@ t@ @ge gemb gemb m est es st. t.nl t.n In Inte nte ern net e : ww www. w ge geme meen me entebe te ebest estt..n nl

Moerenburg, daar waar de Stad de Streek ontmoet G me Ge m e en ntte e Til i burg burg bu r Sttad Stad adhu huis uis ispl plei ein n 13 30, 0, 503 38T TC Ti T lb bur urg g E-ma E-ma Email mail il:: iin nffo o@t @til illbu b rg g.nl IIn nte ern net e : ww ww. w tiilb bur urg. g.nl g. nll

www.hetgroenewoud.com

Proef de smaken. Proef de smaken

Recommend Documents