Voetbal specifieke revalidatie bij een voetballer na inversietrauma met botkneuzing van de tibia. Case Report

     

    Voetbal  specifieke  revalidatie  bij  een   voetballer  na  inversietrauma  met   botkneuzing  van  de  tibia   Case  Report  

                                                          Reinier  van  Dantzig   Directeur  Sport  Medisch  Centrum  Amsterdam   [email protected]   +316  53530009   Tutor:  Jo  Verschueren   April  2012  

 

Samenvatting     Inleiding  Enkelletsels  zijn  een  veel  voorkomend  letsel  bij  voetballers.  80%  van  alle  enkelletsels   ontstaan  door  een  inversietrauma.     Methode   Het   betreft   een   25-­‐jarige   voetballer   met   een   inversietrauma   van   de   linker   enkel   met   een   verlate   diagnose   van   een   botkneuzing   van   het   tibia   aan   de   mediale   zijde.   Er   is   een   voetbal   specifieke  revalidatie  uiteengezet  om  de  patiënt  zo  snel  mogelijk  weer  te  laten  voetballen.   Resultaten  De  pijn,  gemeten  met  een  Numeric  Rating  Scale,  scoorde  onmiddellijk  na  het  trauma   een  9,  negen  weken  later  is  dit  verminderd  naar  0.  De  dorsaalflexie  mobiliteit  is  gemeten  met  de   ‘Ankle  Dorsiflexion  Lunge’,  uitgedrukt  in  cm.  Deze  afstand  is  van  5,0  cm  naar  10,2  cm  bevordert.   Beperkingen   in   wandelen,   op   één   been   staan   en   hardlopen,   gemeten   met   de   Patiënt   Specifieke   Klachten   lijst   (range   0-­‐100),   zijn   na   maximaal   veertien   weken   geheel   verdwenen.   Voetballen   scoort  na  14  weken  een  10.   Discussie   De   effectiviteit   van   de   revalidatie   voor   de   gipsperiode   heeft   een   dubbel   karakter.   De   pijn   verminderde,   maar   onvoldoende.   Vandaar   de   gipsapplicatie.   Dit   vertraagde   herstel   zal   invloed  gehad  hebben  op  het  verdere  verloop  van  de  revalidatie.   Conclusie   Ondanks   een   vertraagd   herstel   lijkt   de   toegepaste   voetbal   specifieke   revalidatie   een   positief  resultaat  te  hebben  gehad  op  de  revalidatie.     Trefwoorden:  enkel,  inversietrauma,  botkneuzing,  voetbalrevalidatie      

      Inleiding     Blessures   zijn   een   veel   voorkomend   probleem   bij   Nederlandse   sporters   van   elk   niveau.   Jaarlijks   komen   er   in   Nederland   1,5   miljoen   sportblessures   voor,   waarvan   17%   enkelblessures  betreft1.  Bij  voetbal  blijkt  de   incidentie   van   enkelblessures   hoog   te   zijn   en   toe   te   nemen   bij   het   niveau   waarop   gespeeld   wordt.   Uit   een   systematische   review   van   epidemiologische   studies   naar   sportblessures   van   1977   tot   2005,   met   in   totaal   201.600   patiënten   geïncludeerd,   worden   32.509   enkelblessures   gerapporteerd.   Dit   betekent   een   incidentie   van   6,52   per   1000   sporturen   per   persoon   voor   voetbal2.   In   2007   werd   de   prevalentie   op   6,3%   gesteld,   waarbij   1.039   spelers   van   betaald   voetbal   organisaties   in   Nederland   gevolgd   werden1.   De   incidentie   van   enkelblessures   bij   voetballers   in   de   Eredivisie   van   januari   tot   juli   2007   is   7,7   (Betrouwbaarheidsinterval   6,7-­‐8,7)   per   1000   sporturen.   Voor   de   Eerste   Divisie   bleek   dit   6,4   (Betrouwbaarheidsinterval   5,3-­‐7,5)  per  1000  sporturen.       Anatomie  en  biomechanica   Het   enkel   gewricht   bestaat   uit   drie   gewrichten,   namelijk   het   talocrurale   gewricht,   het   subtalaire   gewricht   en   de   distale   tibiofibulaire   syndesmose3.   Het   talocrurale   gewricht   bestaat   uit   de   trochlea   tali,   het   plafond   van   de   tibia,   de   mediale  

Reinier  van  Dantzig  

malleolus   en   de   laterale   malleolus.   Dit   gewricht   staat   hoofdzakelijk   een   plantairflexie   en   dorsaalflexie   van   de   enkel   toe.     Het  talocrurale  gewricht  wordt  ondersteund   door   verscheidene   ligamenten.   Het   ligamentum   talofibulare   anterius,   het   ligamentum   calcaneofibulare   en   het   ligamentum   talofibulare   posterius   ondersteunen  de  enkel  aan  de  laterale  zijde,   het   ligamentum   deltoideum   ondersteunt   de   enkel  aan  de  mediale  zijde4.  De  congruentie   van   de   botstukken   in   combinatie   met   de   ligamenten   geven   het   gewricht   zijn   mobiliteit,  maar  ook  zijn  stabiliteit.     Uit  een  biomechanische  studie  van  Attarian   e.a.5   naar   de   treksterkte   van   enkel   ligamenten   blijkt   dat   het   ligamentum   talofibulare  anterius  het  zwakste  ligament  is   van   de   laterale   ligamenten.   73%   van   de   laterale   enkelletsels   betreft   dan   ook   een   ruptuur  of  scheur  van  dit  ligament6,7.   Het   subtalaire   gewricht   wordt   gevormd   door   de   onderkant   van   de   talus   en   de   calcaneus3.   Het   anterieure   superieure   gedeelte   van   de   talus   vormt   samen   met   het   sustentaculum   tali   van   de   calcaneus   en   het   os   naviculare,   het   talocalcaneonaviculare   gewricht8.   Dit   gewricht   staat   een   inversie   en   eversie   beweging   toe.   Ook   wel   supinatie   en   pronatie  van  de  enkel  genoemd.   Het   distale   tibiofibulaire   syndesmose   bevindt   zich   tussen   de   distale   tibia   en   fibula9.   Het   gewricht   wordt   met   name  

Case  Report  2012  

2  

gestabiliseerd   door   het   membrana   interosseus.     Risicofactoren   Risicofactoren   bij   een   enkelblessure   kunnen   worden   ingedeeld   in   twee   groepen   risicofactoren,   met   name   intrinsieke   risicofactoren   (ofwel   uit   het   lichaam   komende   risicofactoren)   en     extrinsieke   risicofactoren   (ofwel   van   buiten   het   lichaam   afkomstige   risicofactoren).   Voor   intrinsieke   risicofactoren   worden   een   eerder   doorgemaakt   inversietrauma10,   een   toegenomen   voetbreedte11,   en   een   toegenomen   calcaneus   eversie   mobiliteit11   gerekend.   Sporters   met   onvoldoende   eenbenige   balans12,13   of   overgewicht14   hebben     respectievelijk   2.4   en   3.9   keer     meer   kans   op   het   oplopen   van   een   inversietrauma.   Daarnaast   worden     verminderde   dorsaalflexie   mobiliteit13,15,   posterieur   geplaatste   fibula16   en   verminderde   spierkracht   in   de   dorsaalflexoren   van   het   enkelgewricht13   als   intrinsieke   risicofactoren   gezien.     Als   extrinsieke   risicofactoren   worden   sporten   op   kunstgras   genoemd17.   Daarnaast   hebben   verdedigers   en   aanvallers   een   hoger   risico   op   enkelletsel   bij   contact   met   een   tegenstander  dan  middenvelders  of  keepers   na  een  aanval  of  verdedigen  van  een  bal18.   Etiologie   80%   van   de   enkelletsels   ontstaat   door   een   explosieve   inversie   of   supinatie   beweging   van   de   enkel,   waarbij   ter   hoogte   van   het   subtalaire   gewricht   een   verrekking   van   de   laterale   ligamenten   ontstaat19,   vaak   veroorzaakt   door   de   manier   van   voetplaatsing  tijdens  het  grondcontact.     Ashton-­‐Miller   e.a.20   wijzen   een   vertraagde   reactietijd   van   de   peroneus   spieren   aan   als   mogelijke  oorzaak  van  lateraal  enkelletsel.       Classificatie  van  een  inversietrauma   Allereerst   zullen   de   Ottawa   Ankle   Rules   (OAR)   uitgevoerd   worden.   Dit   is   een   screening   van   de   enkel   op   verdenking   van   een   fractuur.   Wanneer   er   geen   sprake   is   van   een   fractuur,   kan   er   sprake   zijn   van   een   inversietrauma.   Fong   e.a.19   beschrijven   verschillende   classificaties   om   de   ernst   van   inversietrauma   te   beschrijven.   Die   classificaties   maken   onderscheid   op   basis   waarvan  een  enkelletsel  wordt  ingedeeld  in   een   categorie.   Er   zijn   classificaties   die   op   basis   van   de   ligamenten   die   aangedaan   zijn   een   indeling   maken,   andere   classificaties   maken   gebruik   van   de   anatomische   schade,  

Reinier  van  Dantzig  

ernst   van   het   letsel   en   omliggende   aangedane   structuren.   In   de   KNGF   Richtlijn   wordt   geen   gebruik   gemaakt   van   een   classificatie.  Het  ligt  buiten  de  scope  van  dit   case  report  om  hier  verder  op  in  te  gaan.       Additionele  aandoeningen   Inversietrauma’s   van   de   enkel   hebben   vaak   enkelinstabiliteit   tot   gevolg.   In   een   studie   van   Anandacoomarasamy   en   Barnsley21   uit   2005   blijkt   dat   74%   van   de   patiënten   met   een   inversietrauma   anderhalf   tot   vier   jaar   later   nog   persisterende   klachten   hebben.   Van   deze   patiënten   houdt   10-­‐30%   chronische   symptomen   als   een   persisterende   synovitits   of   tendinitis,   enkel   stijfheid,   zwelling,   pijn,   spierzwakte   en   ‘giving  way’21.   Chronische   enkelinstabiliteit   kan   verdeeld   worden   in   mechanische   instabiliteit   en   functionele   instabiliteit22.   Met   abnormale   laxiteit   van   het   ligamentaire   enkelcomplex   wordt   mechanische   instabiliteit   bedoeld.   Men   spreekt   over   functionele   instabiliteit,   als  er  sprake  is  van  een  normaal  ligamentair   enkelcomlex   met   abnormale   functie   (regelmatig   ‘giving   way’).   Naast   instabiliteit   kan   een   inversietrauma   ook   leiden   tot   osteoarthritis23,   sinus   tarsi   syndroom,   subtalare   gewrichtsinstabiliteit24   of   osteochondraal  letsel  van  de  talus25.     Behandeling   Direct  na  het  ontstaan  van  het  trauma  wordt   vaak   het   RICE   (Rust,   Ijs,   Compressie,   Elevatie)   principe   toegepast26.   In   de   eerste   week  na  trauma  wordt  een  koude  applicatie   om   pijn   te   verminderen   geadviseerd27.   Vijf   dagen  na  het  traumamoment,  als  de  pijn  en   zwelling   voldoende   is   afgenomen,   kan   er   een   adequate   diagnose   gesteld   worden.   De   behandeling   bij   een   inversietrauma   kan   bestaan   uit   functionele   oefeningen   om   de   mobiliteit   te   verbeteren,   balans   training,   propriocepsis   training   en   krachttraining28,29,30,31,32.  De  opinies  omtrent   opereren  van  lateraal  enkelbandletsel  lopen   uiteen.   Een   meta-­‐analyse   uit   200033   wees   uit   dat   een   operatieve   ingreep   van   de   laterale   ligamenten   leidde   tot   betere   resultaten  in  vergelijking  met  conservatieve   therapie   gelet   op   ‘giving   way’,   pijn   en   activiteiten   niveau.   Echter,   in   2002   heeft   dezelfde   onderzoeksgroep   een   systematische   review   geschreven,   waaruit   naar   voren   kwam   dat   er   onvoldoende   bewijs  is  om  te  beweren  dat  een  operatieve   ingreep   aan   te   bevelen   is   boven   conservatieve  therapie  of  vice  versa34.  

Case  Report  2012  

3  

Tabel  1:  RPS  Formulier        

Inversietrauma  Linker  Enkel   Stoornis  in  functie  

  Perspectief  van     Patiënt        

Perspectief  van     Fysiotherapeut                        

 

• Pijn  (NRS  9)  buiten  zijde   linker  voet   • Verminderde  beweging   enkel   • Zwelling     • Anterior  Drawer  test:  +   • Talar  Tilt  Test:  +   • Teen-­‐muur  afstand  5,0  cm   • Pijn  (NRS  9)  thv  lig.   talofibulare  anterius  en   posterius   • Enkel  Instabiliteit     Graad  III   • Fractuur  uitgesloten    

Activiteiten  

Participatie  

• Lopen   • Hardlopen   • Eén  been  staan          

• Voetbal,  reserve  3e   klasse              

• PSK,  Wandelen:  50   • PSK,  Op  één  been   staan:  70   • PSK,  hardlopen:  100   • Single  Leg  Balance:  +   • Single  Hop  for   Distance:  0                

• PSK,  Voetballen:  100   • Gemodificeerde     Voetbal  score   (totaal):  17                        

Contextuele  factoren   Persoonsgebonden  factoren  

 Omgevingsfactoren  

• Tweede  keer  inversietrauma  links   • Gemotiveerd  om  zo  snel  mogelijk  weer  te  spelen  

• Meerdere  blessures  in  het  team,  kan  daardoor   niet  gemist  worden  

    RPS  Formulier,  ingevuld  na  eerste  bezoek  bij  de  fysiotherapeut.       beperkt,   links   5,0   cm   in   vergelijking   met  

Aanleiding   Deze   casus   betreft   een   25   jarige   amateur   voetballer   die   na   een   tackle   op   het   standbeen  een  inversietrauma  van  de  linker   enkel  heeft  opgelopen.  In  het  verleden  heeft   deze   patiënt   ook   al   eens   een   inversietrauma   aan   dit   been   gehad.   De   patiënt   had   als   doel   om   op   amateur   niveau   (Reserve   3e   klasse)   een  hele  wedstrijd  (90  minuten)  zonder  pijn   en   beperkingen   te   kunnen   voetballen.   De   vraag  was  of  deze  voetballer  met  behulp  van   voetbal   specifieke   revalidatie   weer   een   wedstrijd  zou  kunnen  voetballen.       Methode     Casus   De   ‘Ottawa   Ankle   Rules’35   werden   door   de   fysiotherapeut   op   het   voetbalveld   als   negatief   beoordeeld.   Vanwege   de   hevige   pijn,   Numeric   Rating   Scale   (NRS)   9,   werd   besloten  om  naar  de  eerste  hulpafdeling  van   het   dichtstbijzijnde   ziekenhuis   te   gaan   om   een   röntgenfoto   te   laten   maken.   Er   werden   geen   fracturen   geconstateerd.   Een   week   later   heeft   de   patiënt   zijn   enkel   laten   beoordelen  door  een  sportarts.  De  sportarts   heeft   de   ‘anterior   drawer   test’   (voorste   schuiflade)36,37   en   de   ‘talar   tilt   test’36   uitgevoerd.   Beide   testen   bleken   positief   en   pijnlijk.   De   mobiliteit   in   dorsaalflexie   was  

Reinier  van  Dantzig  

12,0  cm  rechts,  gemeten  met  behulp  van  de   ‘Ankle   Dorsiflexion   Lunge’   (Teen-­‐muur   afstand)38,39.  Een  omtrek  meting  van  de  kuit   5  cm  boven  de  laterale  malleolus  gaf  rechts   en   links   geen   verschil.   Een   balans   test   (Single  Leg  Balance)12  voor  de  stabiliteit  van   de   enkel   was   positief   voor   links,   terwijl   rechts   10   seconden   met   de   ogen   dicht   kon   worden   volgehouden.   De   Patiënt   Specifieke   vragenlijst   (PSK)   gaf   op   een   Visueel   Analoge   Schaal   van   0-­‐100   (VAS   0-­‐100)   voor   wandelen   50,   op   één   been   staan   70,   hardlopen   100,   sporten   100.   Bij   palpatie   was   er   pijn   aan   de   dorso-­‐laterale   zijde   van   het   ligamentum   talofibulare   anterius   en   posterius.   De   ‘single   hop   for   distance’40,41   was   te   pijnlijk   om   uit   te   voeren   en   scoorde   dus   0.   De   voetbalscore   van   Fuller   en   Walker42   was   gemodificeerd   (Appendix   1)   en   scoorde   op   alle   onderdelen,   behalve   het   koppen   (score   4),   een   1.   Dit   hield   in   dat   de   vaardigheden   niet   konden   worden   uitgevoerd.   De   bevindingen   van   de   patiënt   en   therapeut   staan   genoteerd   in   een   Rehabilitation   Problem   Solving   (RPS)   Formulier43  (Tabel  1).  Vervolgens  is  gestart   met   de   revalidatie,   zoals   uitgebreid   beschreven  staat  bij  de  methode.       Beloop   Bij   het   behandelen   van   deze   patiënt   is   gebruik   gemaakt   van   de   KNGF   Richtlijn  

Case  Report  2012  

4  

acuut   enkelletsel44.   De   eerste   twee   dagen   na   trauma   is   een   ijsapplicatie   gedurende   20   minuten,   vijf   keer   per   dag   gebruikt   om   pijn   te   dempen27.   Vanaf   dag   drie   is   er   begonnen   met  het  toepassen  van  interferentie  om  pijn   te   dempen.   Hierbij   is   gebruik   gemaakt   van   de   vier-­‐electroden   techniek,   met   een     90/100   hertz   instelling,   gedurende   15min.   Deze   behandeling   is   vanaf   dag   drie,   iedere   dag   gedurende   achttien   dagen   gecontinueerd.   Naast   het   toepassen   van   interferentie,   is   er   ook   een   detoniserende   massage   van   vijftien   minuten   van   de   kuitmusculatuur   en   achillespees   toegepast.   Eén  keer  per  week  werd  er  voor  en  na  deze   behandelingen  een  NRS  pijn  afgenomen  om   het  effect  te  monitoren  (Figuur  2).   Om   de   beperkte   mobiliteit   in   dorsaalflexie   te   verbeteren   is   er   gebruik   gemaakt   van   tractie   en   translatiemobilisaties45.   Deze   mobilisaties   zijn   vanaf   dag   drie   tot   dag   21   uitgevoerd.   Volgens   de   fases   van   weefselherstel,  zoals  beschreven  in  de  KNGF   Richtlijn   enkelletsel44,   zit   de   patiënt   in   de   proliferatiefase   (4-­‐10   dagen)   en   vroege   remodelleringsfase   (11-­‐21   dagen).   Echter,   vanwege   aanhoudende   pijnklachten,   was   het   nog   niet   mogelijk   om   andere   therapie   (actieve   oefentherapie   zoals   beschreven   staat  in  de  KNGF  Richtlijn  acuut  enkelletsel),   dan   interferentie,   massage   en   mobilisaties   toe   te   passen.   Na   drie   weken   was   er   onvoldoende   progressie   geboekt,   waardoor   besloten   werd   om   de   patiënt   door   te   verwijzen   naar   de   sportarts.   Hij   heeft   de   patiënt   doorverwezen   naar   een   orthopeed.   MRI   opname   wezen   een   botkneuzing   van   het   tibia,   met   osteofytvorming   op   het   tibia   uit   (Figuur   1).   Er   is   geen   sprake   van   kraakbeenletsel   in   het   bovenste   spronggewricht.   De   orthopeed   heeft   de   Figuur  1.  

Een  T1  gewogen  opname  van  de  linker  enkel  genomen   vanuit   het   sagittale   vlak,   met   op   de   antero-­‐mediale   zijde   van   het   tibia   een   botkneuzing   te   zien   als   witte   vlek.  

 

patiënt  vier  weken  gipsimmobilisatie  in  een   neutrale   stand   van   de   enkel   (0   graden   dorsaal/plantair   flexie)   voorgeschreven   en   aangemeten   door   een   gipsmeester.   Dit   is   gemeten   met   een   goniometer.   Na   deze   periode  is  de  revalidatie  hervat.   Er   kan   gesproken   worden   van   vertraagd   herstel   vanwege   de   botkneuzing.   Na   de   gipsperiode   is   de   revalidatie   weer   hervat   met   de   mobilisaties   naar   dorsaalflexie.   Een   schatting   was   dat   het   gelaedeerde   weefsel   van   de   enkel   zich   in   de   proliferatiefase   bevond.   Eén   week   na   het   verwijderen   van   het   gips   is   er   gestart   met   fietsen   op   een   hometrainer,  gedurende  20  minuten  op  175   watt   met   een   RPM   van   60.   De   patiënt   heeft   als   huiswerkoefening   in   die   periode   het   staan   op   één   been   tijdens   dagelijkse   activiteiten   mee   gekregen.   Dit   zijn   activiteiten   waarmee   in   de   proliferatiefase   gestart  kan  worden44.   Drie   weken   na   het   verwijderen   van   het   gips,   wanneer   het   aangedane   weefsel   zich   in   de   vroege   remodelleringsfase   bevindt,   is   gestart   met   een   intervaltraining   op   de   loopband.   Een   hardloopsnelheid   van   7,5   km/u   gedurende   één   minuut   werd   afgewisseld  met  één  minuut  wandelen  op  6   km/u.   De   totale   trainingsduur   kwam   neer   op   24   minuten.   Deze   training   is   driemaal   doorlopen,   met   na   elke   trainingsdag   één   rustdag.   Na   afloop   van   de   training   en   de   eerste   48   uur   na   de   training,   moest   de   speler  de  pijn  evalueren  met  een  NRS  score.   Aan   de   hand   van   deze   score   werd   het   belastingniveau  ingeschat  en  werd  besloten   of   de   intensiteit   verhoogd   kon   worden.   Een   score   van   NRS   0-­‐4   werd   gezien   als   acceptabel   om   de   trainingsprikkel   te   handhaven,   bij   een   hogere   score   werd   een   extra  rustdag  ingelast  en  werd  de  training  in   intensiteit  verminderd.     Na   deze   drie   trainingen   is   het   schema   verzwaard,   door   wederom   3   trainingen   uit   te   voeren   waarin   twee   minuten   hardlopen   (7,5   km/u)   werd   gecombineerd   met   één   minuut   wandelen   (6   km/u).   De   trainingsduur   kwam   hier   op   36   minuten   te   liggen.  Daarna  is  de  arbeidsrust  verhouding   naar   5   minuten   hardlopen,   1   minuut   rust   verschoven.  Dit  keer  verdeeld  in  6  blokken.   Deze   training   is   1   keer   doorlopen,   waarna   direct   verzwaard   werd   naar   8   minuten   hardlopen,   afgewisseld   met   1   minuut   rust.   Vervolgens  is  het  hardlopen  verzwaard  naar   10   km/u,   gedurende   10   minuten,   met   1   minuut   wandelen.   Voorafgaand   aan   deze   interval   looptrainingen   werd   er   gedurende   10   minuten   gemasseerd   en   gemobiliseerd  

 

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

5  

naar   dorsaalflexie   met   behulp   van   tractiemobilisaties.   Vanaf   dag   39   na   het   verwijderen   van   het   gips,   midden   in   de   late   remodelleringsfase,   is   er   gestart   met   voetbalrevalidatie   op   het   voetbalveld,   zoals   voor   het   eerst   toegepast   door   Bobby   Haarms   in   1970.   De   Single   Leg   Balance   test   werd   inmiddels   negatief   gescoord,   wat   het   risico   op   een   hernieuwd   trauma   verkleind12   en   een   aanleiding   geeft   tot   een   volgende   stap   in   de   revalidatie.   De   warming-­‐up   van   de   voetbalrevalidatie   bestond  uit  de  volgende  loopvormen  zonder   bal:  kruispas,  knie  heffen,  de  hak  naar  de  bil   bewegen   en   zijwaartse   passen.   Vervolgens   is  er  begonnen  met  het  kaatsen  van  een  bal   met   de   binnenkant   van   de   voet   over   een   afstand  van  7  meter.  Na  50  keer  gekaatst  te   hebben,  is  de  afstand  verlegd  naar  15  meter.   Dit   is   wederom   50   keer   uitgevoerd.   Daarnaast   werden   er,   in   totaal   zes   keer,   versnellingsvormen   naar   60%   van   de   geschatte   maximale   snelheid,   over   de   breedte   van   een   voetbalveld   uitgevoerd,   met   na   elke   versnelling,   één   veldbreedte   joggen.   Hierna   werd   een   relatieve   rust   periode   van   vijf   minuten   ingevoerd,   waarin   de  patiënt  de  bal  moest  hooghouden  om  het   balgevoel   weer   terug   te   krijgen.   Er   werd   afgesloten   met   50   trapoefeningen   met   de   wreef   over   een   afstand   van   20   meter   over   de   grond.   Deze   trainingsvorm   is   vier   keer   herhaald,   waarbij   de   versnellingsvormen   elke   training   intensiever   werden   (subjectieve   waarneming).   De   training   werd   om  de  dag  uitgevoerd.  Deze  items  werden  in   de  gemodificeerde  voetbalscore  gescoord  en   hiermee   werd   bepaald   of   er   naar   een   volgende   fase   overgegaan   kon   worden.   Een   item   moest   zonder   pijn   (NRS   =   0)   en   evidentie   van   zwelling   in   de   enkelregio   uitgevoerd   kunnen   worden.   Deze   criteria   werden  als  return  to  play  gehanteerd.   Daarna,   in   de   Transfer   2   fase   volgens   de   fases   van   weefselherstel,   is   de   patiënt   begonnen   met   partijvormen   op   een   half   voetbalveld   met   andere   revaliderende   voetballers   in   een   veilige   situatie   onder   toeziend   oog   van   de   fysiotherapeut.   Hier   is   lichamelijk   contact   niet   toegestaan.   Deze   training  heeft  de  patiënt  twee  keer  voltooid.   Daarna   heeft   hij   nog   één   trainingspartij   meegedaan   met   een   groep   revaliderende   patiënten   die   allemaal   gewend   zijn   om   minimaal   reserve   3e   klasse   te   spelen.   De   restrictie   hier   was   dat   er   geen   blocktackles   en   slidings   uitgevoerd   mochten   worden.   Verder   lichamelijk   contact   was   wel   toegestaan.  Daarna  is  de  patiënt  aangesloten  

Reinier  van  Dantzig  

bij   zijn   team   om   weer   mee   te   trainen.   Na   vier   trainingen   heeft   hij   voor   het   eerst   sinds   zijn   blessure   20   minuten   gespeeld.   Dit   is   in   de   daarop   volgende   wedstrijden   respectievelijk   uitgebreid   tot   60   en   90   minuten.     Voor   de   toekomst   is   de   patiënt   aangeraden   om   preventief   de   enkel   te   blijven   trainen   (Appendix   2),   daar   het   hebben   van   een   inversietrauma   in   het   verleden   een   risicofactor  is  voor  het  nogmaals  krijgen  van   een  inversietrauma46.       Resultaten     Uitgegaan   van   het   ICF   model47   wordt   het   resultaat   van   de   metingen   beschreven   ingedeeld   in   stoornis   in   functie,   activiteiten     en  participatie  niveau.     Figuur  2:  Pijnverloop  volgens  NRS  schaal  

 

Pijn  score  gemeten  met  de  NRS  in  de  tijd.  

 

  Functie   De  pijn  gemeten  met  de  NRS  was  één  dag  na   trauma   9.   Na   drie   weken   was   die   gedaald   naar   een   score   5.   Na   de   gipsimmobilisatie   periode  was  die  gedaald  naar  een  score  van   2,   weer   twee   weken   later   was   de   pijn   gemeten   met   de   NRS   gedaald   naar   0.   Dit   verloop  is  grafisch  weergegeven  in  Figuur  2.   Figuur  3:  Pijn  voor  en  na  een  behandeling  

Pijn  score  gemeten  met  de  NRS.  Voor  en  na  een   behandeling  met  interferentie  en  massage.  

 

Case  Report  2012  

6  

  Er   was   drie   keer   voor   en   na   een   interferentie  applicatie  pijn  gemeten  met  de   NRS   om   het   kortdurende   effect   te   monitoren.  De  eerste  meting  vooraf  gaf  een   NRS   pijn   9,   na   de   behandeling   was   deze   gezakt  tot  NRS  pijn  7.  De  tweede  meting  gaf   een   NRS   pijn   van   6   die   na   de   behandeling   gedaald   was   naar   4.   De   laatste   meting   vooraf   was   een   NRS   pijn   van   6   die   gedaald   was  naar  NRS  5.  Zie  ook  Figuur  3.   De  omtrek  meting  van  de  kuit  5cm  boven  de   laterale  malleolus  gaf  geen  verschil.   Tijdens   de   revalidatie   in   de   vroege   remodelleringsfase   gaf   de   patiënt   geen   van   de   trainingsdagen   een   NRS   pijn   score   van   boven  de  4.     De   mobiliteit   in   dorsaalflexie   was   belast   gemeten   met   de   ‘Ankle   Dorsiflexion   Lunge’   methode.   Hierbij   werd   de   voet   met   de   hak   op   de   grond   gefixeerd   en   werd   de   afstand   tussen   de   grote   teen   en   de   muur   gemeten.   Zoals   te   zien   is   in   Figuur   4   scoorde   het   linkerbeen  op  dag  één  na  het  trauma  5,0  cm.     Na  drie  weken  behandelen  was  de  mobiliteit   vooruitgegaan   naar   8,3   cm.   Na   de   Figuur  4:  ‘Ankle  Dorsiflexion  Lunge’  

De  dorsaalflexie  mobiliteit  gemeten  met  de  Ankle   Dorsiflexion  Lunge,  uitgedrukt  in  centimeters.  

gipsimmobilisatie   periode   van   vier   weken   was   de   dorsaalflexie   mobiliteit   gedaald   naar   4,6   cm.   Na   één   week   behandelen   was   de   mobiliteit   bevordert   tot   7,8   cm   en   twee   weken   later   was   de   mobiliteit   zelfs   verbeterd   tot   10,2   cm.   Het   rechterbeen   scoorde   in   de   tussenliggende   periode   respectievelijk   12,0   cm,   12,3   cm,   12,1   cm,   11,8  cm  en  12,2  cm.     Activiteiten   Om   de   beperkingen   in   activiteiten   in   kaart   te   brengen   was   de   Patiënt   Specifieke   Klachtenlijst   gebruikt.   De   score   loopt   van   0   tot   100,   waarbij   0   staat   voor   geen   beperkingen   en   100   staat   voor   maximale   beperkingen.   De   activiteiten   die   zijn   gemeten  zijn:  Wandelen,  op  één  been  staan,   hardlopen   en   voetballen.   Deze   vragenlijst   was   gemeten   op   dag   één   na   trauma,   drie   weken,   zeven   weken,   acht   weken,   tien   weken,   twaalf   weken   en   veertien   weken   na   trauma.   Dit   is   tevens   weergegeven   in   Figuur   5.   De   scores   voor   het   wandelen   zijn   respectievelijk  50,  30,  50,  10,  0,  0,  0.  Op  één   been   staan   scoorde   respectievelijk   70,   50,   50,   20,   10,   0,   0.   Hardlopen   scoorde   respectievelijk   100,   90,   90,   30,   10,   0,   0.   Voetballen   scoorde   respectievelijk   100,   100,   100,  80,  20,  10,  10.   De   balans   is   gemeten   met   behulp   van   de   Single  Leg  Balance  test.  De  score  is  negatief   indien   een   persoon   op   één   been   met   de   ogen  dicht  tien  seconden  kan  blijven  staan12.   Indien  men  bewegingen  moet  maken  om  de   balans   te   behouden,   of   zelfs   de   grond   met   het  andere  been  moet  aanraken  om  niet  om   te   vallen,   scoort   de   test   positief12.   De   score   was  op  dag  één  na  trauma  positief  en  werd   pas  na  tien  weken  als  negatief  gescoord.   De   ‘Single   Hop   for   Distance’   was   gebruikt   om  de  kracht  in  kaart  te  brengen.  De  patiënt     werd   geïnstrueerd   om   met   één   been   zover  

 

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

7  

mogelijk   te   springen.   De   patiënt   mocht   twee   keer   oefenen.   Daarna   werden   er   twee   pogingen   gemeten   en   genoteerd,   hiervan   werd  het  gemiddelde  genomen  als  score.  De   score   van   het   linkerbeen   werd   als   percentage   van   het   rechterbeen   genoteerd.   De   test   is   uitgevoerd   in   week   tien   en   in   week   veertien   na   het   trauma.   Het   rechterbeen   scoorde   gemiddeld   182   cm   in   week   tien   en   184   cm   in   week   veertien.   Het   linkerbeen   scoorde   in   week   tien   gemiddeld   140   cm   (77%)   en   in   week   veertien   169   cm   (92%).     Participatie   Om   de   beperkingen   en   vooruitgang   in   het   voetbal   te   kunnen   monitoren   was   gebruik   gemaakt   van   de   gemodificeerde   voetbalscore   (Appendix   1).   Hierbij   is   op   14   voetbal   specifieke   situaties   een   score   van   1,2,3  of  4  mogelijk,  waarbij  1  staat  voor  ‘kan   niet   worden   uitgevoerd’   en   4   staat   voor   ‘volledig   meedoen’.   De   minimale   score   is   14,   de   maximale   score   is   56.   Op   dag   één   na   trauma   scoorde   de   patiënt   op   alle   items,   behalve   koppen,   een   1.   Een   totaalscore   kwam   uit   op   17.   Na   10   weken   was   de   voetbalscore   op   een   aantal   onderdelen   verbeterd.   Het   passen   en   dribbelen   scoorden   een   3.   Schieten,   volleyen,   schijnbeweging,   lang   passen,   lang   schieten   en  lang  volleyen  scoorde  een  2.  De  rest  van   de   onderdelen   scoorde   een   1   (behalve   koppen   =   4).   De   totaalscore   kwam   uit   op   27.   Na   14   weken   scoorden   passen,   schieten,   volleyen,   dribbelen,   schijnbeweging,   lang   passen,   lang   schieten,   lang   volleyen,   voorzetten,   scoren,   bal   controle   en   verdedigen   een   4.   Alleen   tackelen   scoorde   een  1.    De  totaal  score  kwam  uit  op  53.   Na   vier   maanden   speelde   de   patiënt   20   minuten.   Dit   was   in   de   daarop   volgende   wedstrijden   respectievelijk   uitgebreid   tot   45,  60  en  90  minuten.         Discussie     Het   doel   van   de   patiënt   was   om   weer   op   amateur   niveau   (Reserve   3e   klasse)   een   hele   wedstrijd   (90   minuten)   zonder   pijn   en   beperkingen  te  kunnen  voetballen.     De  vraag  was  of  deze  voetballer  dit  doel  met   behulp   van   voetbal   specifieke   revalidatie   zou  kunnen  realiseren.     De   patiënt   heeft   zijn   doelstellingen   behaald   en   kan   weer   op   zijn   niveau   een   volledige   wedstrijd   meespelen.   De   revalidatie   heeft   echter   wel   vertraging   opgelopen.   Zoals  

Reinier  van  Dantzig  

beschreven   is   in   de   KNGF   Richtlijn   acuut   enkelletsel43   is   er   per   weefselherstel   fase   een   bepaalde   belastbaarheid   van   het   weefsel  rondom  de  enkel  te  verwachten.  Het   beloop   in   de   eerste   drie   weken   na   trauma   qua   pijn   waren   een   indicatie   dat   het   weefsel   niet   de   verwachtte   belastbaarheid   had.   Na   drie  weken  behandelen  werd  de  NRS  pijn  op   5   gescoord,   daarom   werd   besloten   om   de   patiënt   door   te   verwijzen   naar   een   orthopeed.   De   orthopeed   concludeerde   een   botkneuzing   op   de   tibia   en   stelde   daarom   vier   weken   gipsimmobilisatie   voor.   De   Functiescore   Enkel47   geeft   prognostische   factoren   omtrent   het   herstel   van   een   inversietrauma.   Wellicht   had   deze   score   in   de  beginfase  van  de  interventies,  eerder  tot   een   indicatie   kunnen   leiden   voor   een   verwijzing  naar  een  specialist.     De   vraag   blijft   wat   de   interventies   voor   de   gipsapplicatie   voor   toevoeging   hebben   gehad.  Voor  de  gipsapplicatie  is  er  tijdens  de   behandelingen   gebruik   gemaakt   van   interferentie  en  een  detoniserende  massage   om  de  pijn  te  beïnvloeden.  Het  kortdurende   effect   van   deze   behandeling   (vooraf   en   achteraf   gemeten)   gaf   minimaal   één   punt   vermindering   op   de   NRS   schaal.   Echter   het   langdurige   effect   van   deze   behandeling   gaf   geen   verbetering.   Fuentes   en   collega’s49   concludeerden  in  een  review  over  het  effect   van   interferentietherapie,   dat   interferentietherapie   in   combinatie   met   andere  fysiotherapeutische  interventies  een   pijn  verminderend  effect  heeft.  Echter,  het  is   niet   duidelijk   of   deze   pijnvermindering   alleen  door  deze  interferentietherapie  komt.   Alleen   interferentietherapie   geeft   tegenstrijdige  resultaten49.       De   mobiliteit   van   de   enkel   scoorde   op   dag   één   na   het   trauma   5,0   cm,   deze   was   toegenomen   naar   8,3   cm   na   drie   weken.   Het   lag   in   de   lijn   der   verwachting   dat   de   mobiliteit  van  de  enkel  afnam  na  trauma  en   geleidelijk   weer   toenam.   Na   de   gipsimmobilisatie   periode   was   de   dorsaalflexie   mobiliteit   gedaald   naar   4,6   cm.   Uiteindelijk   nam   de   mobiliteit   toe   naar   7,8   cm  en  werd  een  maximale  afstand  van  10,2   cm   gemeten.   In   de   tussenliggende   periode   scoorde  het  rechterbeen  respectievelijk  12,0   cm,   12,3   cm,   12,1   cm,   11,8   cm   en   12,2   cm.   Wat  opviel  was  het  verschil  in  mobiliteit  van   de   rechter   enkel.   In   een   studie   naar   de   betrouwbaarheid   en   het   kleinst   meetbare   klinische   verschil   in   de   ‘Ankle   Dorsiflexion   Lunge’   bij   patiënten   na   een   enkelfractuur,   werd   geconcludeerd   dat   de   ‘Ankle   Dorsiflexion   Lunge’   een   betrouwbare  

Case  Report  2012  

8  

methode   is   om   de   dorsaalflexie   mobiliteit   mee   te   meten   en   dat   het   kleinst   meetbare   verschil  13,8  mm  is50.  Het  verschil  in  afstand   van   de   rechter   enkel   ligt   met   5   mm   binnen   de  13,8  mm.     Het   activiteiten   niveau   voor   wandelen,   op   één   been   staan,   hardlopen   en   voetballen   is   gemeten   met   een   PSK.   Uit   de   scores   van   week   één   en   week   drie   kan   worden   gesuggereerd   dat   het   weefsel   rondom   de   enkel  nog  onvoldoende  belastbaar  was  voor   deze   activiteiten.   Na   de   gipsperiode   waren   alle  scores  verbeterd,  waarbij  uiteindelijk  in   week   veertien,   geen   beperkingen   meer   werden  gescoord  op  de  PSK.   De   Single   Leg   Balance   test   werd   tot   week   tien   na   trauma   positief   gescoord,   daarna   scoorde   deze   test   negatief.   Het   valt   aan   te   bevelen   om   deze   test   regelmatig   te   herhalen,   er   blijkt   namelijk   een   significante   relatie   tussen   een   positieve   Single   Leg   Balance  test  en  toekomstig  enkelletsel12.   De   ‘Single   Hop   for   Distance’   is   twee   keer   gemeten.  Er  zijn  aanwijzingen  dat  hoptesten   gebruikt   kunnen   worden   om   deficiënties   te   ontdekken   bij   mensen   met   functionele   enkelinstabiliteit50.   In   het   artikel   van   Caffrey50   worden   echter   vier   andere   hoptesten   gebruikt   en   worden   de   performance   deficiënties   als   heel   klein   gemeten.   Docherty   en   collega’s52   vonden   een   relatie   tussen   functionele   enkelinstabiliteit   en   de   zijwaartse   hoptest   en  de  figuur-­‐8  hoptest.  Er  werd  echter  geen   relatie  tussen  de  ‘Single  Hop  for  Distance’  en   performance   deficiënties   gevonden.   Daarnaast   waren   de   hoptesten   bij   deze   patiënt   twee   keer   in   de   tijd   uitgevoerd.   De   vraag   is   of   hiermee   in   voldoende   mate   een   vooruitgang   gemeten   kan   worden.   Daarentegen   was   de   afstand   in   vier   weken   met   29   cm   toegenomen   (van   77%   naar   92%).   Een   alternatief   voor   een   hoptest   zou   bijvoorbeeld  een  10  meter  sprint  test  of  een   slalom  sprint  test  kunnen  zijn.  Daar  er  geen   geavanceerde   meetapparatuur   beschikbaar   waren   om   deze   gegevens   te   meten,   is   er   voor   gekozen   om   deze   testen   niet   uit   te   voeren.   De   patiënt   verbeterde   zich   op   alle   items   van   de  gemodificeerde  voetbalscore.  Deze  score   is   afgeleid   van   de   score   volgens   Fuller   en   Walker42  en  is  vrij  vertaald  en  aangepast  en   wordt   daarom   de   gemodificeerde   voetbalscore   genoemd.   Een   speler   moet   pijnvrij  zijn  en  geen  aanwijsbare  zwelling  in   de   aangedane   regio   hebben   om   een   vervolgstap   te   maken   in   de   revalidatie42.  

Reinier  van  Dantzig  

Deze   criteria   zijn   ook   gehanteerd   voor   de     return  to  play.     De   opbouw   van   therapie   is   uitgebreid   van   hardlopen   in   een   licht   belaste   situatie   naar   hardlopen   met   versnellingen.   De   snelheid   van   hardlopen   is   gebaseerd   op   een   percentage   van   een   schatting   van   de   maximale   snelheid.   De   maximale   snelheid   van  deze  patiënt  werd  geschat  op  28  km/u.   Een   andere   optie   dan   schatten   was   niet   mogelijk,   omdat   er   vooraf   geen   data   beschikbaar   waren   over   de   maximale   snelheid  van  deze  patiënt.     De   revalidatie   is   vervolgens   uitgebouwd   naar  hardlopen  met  rotaties  en  steeds  meer   voetbal   specifieke   situaties.   De   criteria   om   verder  te  gaan  naar  een  volgende  stap  in  de   revalidatie  was  dat  er  geen  pijn  en  zwelling   aanwezig   mocht   zijn.   Continue   evalueren   van   de   status   van   de   enkel,   gaf   de   mogelijkheid   om   te   beslissen   om   weer   mee   te   kunnen   doen   met   trainingen   en   uiteindelijk  met  een  wedstrijd.   Preventief   is   de   patiënt   geadviseerd   om   de   enkel   te   blijven   tapen.   Dit   is   in   overeenstemming  met  de  aanbevelingen  uit   de  KNGF  Richtlijn  enkelletsel.   Uit   de   resultaten   valt   op   te   maken   dat   deze   patiënt  zowel  op  functie  niveau,  activiteiten   niveau   als   op   participatie   niveau   verbeterd   is.   Er   is   geen   gebruik   gemaakt   van   objectieve   metingen   om   contextuele   factoren  vast  te  leggen.  Dit  was  een  bewuste   keuze,   om   de   patiënt   niet   onnodig   te   belasten.         Conclusie     Ondanks   een   vertraagd   herstel   van   de   patiënt  met  een  inversietrauma  wegens  een   botkneuzing   van   de   tibia,   kan   deze   patiënt   weer  voetballen  op  zijn  oude  niveau  zonder   pijn.   Hiermee   is   zijn   hulpvraag   beantwoord   en   kan   dus   gesproken   worden   van   een   geslaagde   revalidatie.   De   toegepaste   voetbal   specifieke   revalidatie   geeft   de   indruk   een   positief   resultaat   te   hebben   gehad   op   de   revalidatie.         Literatuurlijst     1. Stege   JP,   Stubbe   JH,   van   Hespen   ATH,   Ooijendijk   WTM,   Hilgersom   MC,   Jongert   MWA.   Blessures   in   het   betaald   voetbal   2007.  TNO  Rapport.  2008   2. Fong  DTP,  Hong  Y,  Chan  LK,  Yung  PSH,  Chan   KM.   A   Systematic   Review   on   Ankle   Injury  

Case  Report  2012  

9  

and   Ankle   Sprain   in   Sports.   Sports   Med.   2007;  37(1):  73-­‐94   3. Hertel   J.   Functional   instability   following   lateral   ankle   sprain.   Sports   Med.   2000;   29(5):  361-­‐371   4. Bozkurt  M,  Doral  MN.  Anatomic  factors  and   biomechanics  in  ankle  instability.  Foot  and   Ankle  Clinics.  2006;  11(3):  451-­‐463   5. Attarian   DE,   McCrackin   HJ,   DeVito   DP,   McElhaney   JE,   Garrett   WE.   A   biomechanical   study   of   human   ankle   ligaments   and   autogenous   reconstructive   grafts.  AJSM.  1985;  13(6):  377-­‐381   6. Renstrom   PA,   Konradsen   L.   Ankle   ligament   injuries.  Br  J  Sports  Med.  1997;  31(1):  11-­‐ 20   7. Woods   C,   Hawkins   R,   Hulse   M,   Hodson   A.   The  Football  Association  Medical  Research   Programme:   an   audit   of   injuries   in   professional   football:   an   analysis   of   ankle   sprains.  Br  J  Sports  Med.  2003;  37(3):  233-­‐ 238   8. Rockar   PA   Jr.   The   subtalar   joint:   anatomy   and  joint  motion.  JOSPT.  1995;  21(6):  361-­‐ 372   9. Pena   FA,   Coetzee   JC.   Ankle   syndesmosis   injuries.   Foot   and   Ankle   Clinics.   2006;   11(1):  35-­‐50   10. McKay   GD,   Goldie   PA,   Payne   WR,   Oakes   BW.   Ankle   injuries   in   basketball:   injury   rate   and   risk   factors.   Br   J   Sports   Med.   2001;  35(2):  103-­‐108   11. Morrison   KE,   Kaminski   TW.   Foot   characteristics   in   association   with   inversion   ankle   injury.   Journal   of   Athletic   Training.  2007;  42(1):  135-­‐142   12. Trojian  TH,  McKeag  DB.  Single  leg  balance   test   to   identify   risk   of   ankle   sprains.   Br   J   Sports  Med.  2006;  40(6):  610-­‐613   13. Willems   TM,   Witvrouw   E,   Delbaere   K,   Mahieu   N,   De   Bourdeaudhuij   I,   De   Clercq   D.  Intrinsic  risk  factors  for  inversion  ankle   sprains   in   male   subjects:   a   prospective   study.  AJSM.  2005;  33(3):  415-­‐423     14. Tyler   TF,   McHugh   MP,   Mirabella   MR,   Mullaney   MJ,   Micholas   SJ.   Risk   factors   for   noncontact   ankle   sprains   in   high   school   football  players:  the  role  of  previous  ankle   sprains  and  body  mass  index.  AJSM.  2006;   34(3):  471-­‐475   15. de   Noronha   M,   Refshauge   K,   Herbert   R,   Kilbreath   SL.   Do   voluntary   strength,   proprioception,   range   of   motion,   or   postural   sway   predict   occurrence   of   lateral   ankle   sprain?   Br   J   Sports   Med.   2006;  40(10):  824-­‐828   16. Eren   OT,   Kucukkaya   M,   Kabukcuoglu   Y,   Kuzgun   U.   The   role   of   a   posteriorly  

Reinier  van  Dantzig  

17.

18.

19.

20.

21. 22. 23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

positioned   fibula   in   ankle   sprain.   AJSM.   2003;  31(6):  995-­‐998   Orchard   JW,   Powell   JW.   Risk   of   knee   and   ankle   sprains   under   various   weather   conditions   in   American   football.   Medicine   and   Science   in   Sports   and   Exercise.   2003;   35(7):  1118-­‐1123   Kotofolis   ND,   Kellis   E,   Vlachopoulos   SP.   Ankle   Sprain   Injuries   and   Risk   Factors   in   Amateur   Soccer   Players   During   a   2-­‐year   Period.  AJSM.  2007;  35(3):  458-­‐466   Fong   DTP,   Chan   YY,   Mok   KM,   Yung   PSH,   Chan   KM.   Understanding   acute   ankle   ligamentous  sprain  injury  in  sports.  Sports   Medicine,   Arthroscopy,   Rehabilitation,   Therapy  &  Technology.  2009;  1(14)   Ashton-­‐Miller  JA,  Ottaviani  RA,  Hutchinson   C,   Wojtys   EM.   What   best   protects   the   inverted   weightbearing   ankle   against   further   inversion?   Evertor   muscle   strength   compares   favorably   with   shoe   height,   athletic   tape,   and   three   orthoses.   AJSM.  1996;  24(6):  800-­‐809   Anandacoomarasamy   A,   Barnsley   L.   Long   term  outcomes  of  inversion  ankle  injuries.   Br  J  Sports  Med.  2005;  39(3):  e14   Krips   R,   de   Vries   J,   van   Dijk   CN.   Ankle   instability.   Foot   and   Ankle   Clinics.   2006;   11(2):  311-­‐329   Valderrabano   V,   Hintermann   B,   Horisberger   M,   Fung   TS.   Ligamentous   posttraumatic   ankle   osteoarthritis.   AJSM.   2006;  34(4):  612-­‐620   Pisani   G,   Pisani   PC,   Parino   E.   Sinus   tarsi   syndrome   and   subtalar   joint   instability.   Clinics   in   Podiatric   Medicine   and   Surgery.   2005;  22(1):  63-­‐77   Tol   JL,   Struijs   PA,   Bossuyt   PM,   Verhagen   RA,   van   Dijk   CN.   Treatment   strategies   in   osteochondral   defects   of   the   talar  dome:  a  systematic  review.  Foot  and   Ankle  International.  2000;  21(2):  119-­‐126   Wolfe   MW,   Uhl   TL,   Mattacola   CG,   McCluskey   LC.   Management   of   ankle   sprains.  American  Family  Physician.  2001;   63(1):  93-­‐104   Bleakley   CM,   McDonough   SM,   MacAuley   DC,   Bjordal   J.   Cryotherapy   for   acute   ankle   sprains:   a   randomised   controlled   study   of   two   different   icing   protocols.   Br   J   Sports   Med.  2006;  40(8):  700-­‐705   Lynch   SA,   Renstrom   PA.   Treatment   of   acute  lateral  ankle  ligament  rupture  in  the   athlete.   Conservative   versus   surgical   treatment.  Sports  Med.  1999;  27(1):  61-­‐71   Safran  MR,  Zachazewski  JE,  Benedetti   RS,   Bartolozzi   AR   3rd,   Mandelbaum   R.   Lateral   ankle   sprains:   a   comprehensive   review:   part   2:   treatment   and  

Case  Report  2012  

10  

30. 31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

rehabilitation   with   an   emphasis   on   the   athlete.   Medicine   and   Science   in   Sports   and  Exercise.  1999;  31(7):  438-­‐447   Osborne   MD,   Rizzo   TD   Jr.   Prevention   and   treatment   of   ankle   sprain   in   athletes.   Sports  Med.  2003;  33(15):  1145-­‐1150   Trevino  SG,  Davis  P,  Hecht  PJ.  Management   of   acute   and   chronic   lateral   ligament   injuries  of  the  ankle.  Orthopedic  Clinics  of   North  America.  1994;  25(1):  1-­‐16   Mattacola  CG,  Dwyer  MK.  Rehabilitation  of   the   ankle   after   acute   sprain   or   chronic   instability.   Journal   of   Athletic   Training.   2002;  37(4):  413-­‐429   Pijnenburg   AC,   van   Dijk   CN,   Bossuyt   PM,  Marti  RK.  Treatment  of  ruptures  of  the   lateral   ankle   ligaments:   a   meta-­‐analysis.   Journal   of   Bone   and   Joint   Surgery   –   American  Volume.  2000;  82(6):  761-­‐773   Kerkhoffs   GM,   Rowe   BH,   Assendelft   WJ,   Kelly   K,   Struijs   PA,   van   Dijk   CN.   Immobilisation   and   functional   treatment   for  acute  lateral  ankle  ligament  injuries  in   adults.   Cochrane   Database   of   Systematic   Reviews.  2002;  CD003762   Bachmann   LM,   Kolb   E,   Koller   MT,   Steurer   J,   ter   Riet   G.   Accuracy   of   Ottawa   ankle   rules  to  exclude  fractures  of  the  ankle  and   mid-­‐foot:   systematic   review.   BMJ.   2003;   326:  417-­‐423   Bahr   R,   Pena   F,   Shine   J,   Lew   WD,   Lindquist   C,   Tyrdal   S,   Engebretsen   L.   Mechanics   of   the   anterior   drawer   and   talar   tilt   tests.   A   cadaveric  study  of  lateral  ligament  injuries   of   the   ankle.   Acta   Orthopaedica   Scandinavica.  1997;  68(5):  435-­‐441   Phisitkul   P,   Chaichankul   C,   Sripongsai   R,   Prasitdamrong   I,   Tengtrakulcharoen   P,   Suarchawaratana   S.   Accuracy   of   anterolateral   drawer   test   in   lateral   ankle   instability:   a   cadaveric   study.   Foot   Ankle   Int.  2009;  30(7):  690-­‐695   Bennell   KL,   Talbot   RC,   Wajswelner   H,   Techovanich   W,   Kelly   DH,   Hall   AJ.   Intra-­‐ rater   and   inter-­‐rater   reliability   of   a   weight-­‐bearing   lunge   measure   of   ankle   dorsiflexion.   Aust   J   Physiother.   1998;   44(3):  175-­‐180   Dennis  RJ,  Finch  CF,  Elliott  BC,  Farhart  PJ.   The   reliability   of   musculoskeletal   screening   tests   used   in   cricket.   Physical   Therapy  in  Sports.  2008;  25-­‐33   Delahunt   E,   Monaghan   K,   Caulfield   B.   Ankle  function  during  hopping  in  subjects   with   functional   instability   of   the   ankle   joint.   Scandinavian   Journal   of   Medicine  

41.

42.

43.

44. 45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

and   Science   in   Sports.   2007;   17(6):   641-­‐ 648   Reid  A,  Birmingham  TB,  Stratford  PW.  Hop   testing   provides   reliable   and   valid   outcome   measure   during   rehabilitation   after   anterior   cruciate   ligament   reconstruction.  Phys  Ther.  2007;  87   Fuller   CW,   Walker   J.   Quantifying   the   functional   rehabilitation   of   injured   football  players.  Br  J  Sports  Med.  2006;  40:   151-­‐157   SteinerLiliane   Ryser   WA,   Huber   E,   Uebelhar   D,   Aeschlimann   A,   Stucki   G.   Use   of   the   ICF   model   as   a   clinical   problem-­‐ solving   tool   in   physical   therapy   and   rehabilitation   medicine.   Phys   Ther.   2001;   81(11):  1098-­‐1107   KNGF  Richtijn  Acuut  enkelletsel.  2004   Mink   AJF   e.a.   Extremiteiten,   functieonderzoek   en   manuele   therapie.   Bohn   Stafleu   van   Lochem.   Houten.   1993   (6e  druk)   Verhagen   EALM,   van   Mechelen   W,   de   Vente   W.   The   effect   of   preventive   measures   on   the   incidence   of   ankle   sprains.   Clin   J   Sports   Med.   2000;   10(4):   291-­‐296   International  Classification  of  Functioning,   Disability,   and   Health   (ICF).   ICF   full   version.   Geneva,   Switzerland:   World   Health  Organization,  2001.   de  Bie  RA,  de  Vet  HC,  van  den  Wildenberg   FA,   Lenssen   T,   Knipschild   PG.   The   prognosis   of   ankle   sprains.   Int   J   Sports   Med.  1997;  18(4):  285-­‐289   Fuentes  JP,  Armijo  Olivo  S,  Magee  DJ,  Gross   DP.   Effectiveness   of   Interferential   Current   Therapy   in   the   Management   of   Musculoskeletal   Pain:   A   Systematic   Review   and   Meta-­‐Analysis.   Phys   Ther.   2010;  90(9):  1219-­‐1238   Simondson  D,  Brock  K,  Cotton  S.  Reliability   and   smallest   real   difference   of   the   ankle   lunge   test   post   ankle   fracture.   Manual   Therapy.  2011;  1-­‐5   Caffrey   E,   Docherty   CL,   Schrader   J,   Klossner   J.   The   ability   of   4   single-­‐limb   hopping   tests   to   detect   functional   performance   deficits   in   individuals   with   functional   ankle   instability.   J   Orthop   Sports  Phys  Ther.  2009;  39(11):  799-­‐806   Docherty   CL,   Arnold   BL,   Gansneder   BM,   Hurwitz   S,   Gieck   J.   Functional-­‐ Performance   Deficits   in   Volunteers   With   Functional   Ankle   Instability.   Journal   of   Athletic  Training.  2005;  40(1):  30–34  

   

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

11  

Appendix  1    

    Gemodificeerde  voetbalscore     Vaardigheden     Basis  balvaardigheden   Kort  passen     Kort  schieten     Kort  volleyen     Basis  wedstrijdelementen   Dribbelen     Tackelen     Koppen     Schijnbewegingen     Gevorderde  balvaardigheden   Lang  passen     Lang  schieten     Lang  volleyen     Gevorderde  wedstrijdelementen   Voorzetten     Scoren     Bal  controle     Verdedigen       Op  een  4-­‐punts  schaal  worden  verschillende  (voetbal)vaardigheden  gescoord.   1  =  kan  niet  worden  uitgevoerd   2=  duidelijke  beperkingen/halve  snelheid   3  =  enige  beperkingen/voorzichtigheid   4  =  volledig  meedoen  

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

12  

Appendix  2     Oefenschema  Enkel     Test  de  Single  Leg  Balance  1x  per  maand      

  Oefening  1:  Het  rekken  van  de  kuitmusculatuur  en  het  bevorderen  van  de  dorsaalflexie   van  de  enkel.      

  Oefening  2:  Eenbenige  kniebuigingen.  Dit  kan  gecombineerd  met  voetbaloefeningen  als   koppen,  volleyen,  kaatsen,  enz.    

  Oefening   3:   Eenbenige   balansoefening.   Deze   oefening   kan   op   verschillende   ondergronden   worden   uitgevoerd   (denk   aan   een   oefentol).   Dit   kan   gecombineerd   met   voetbaloefeningen  als  koppen,  volleyen,  kaatsen,  enz.      

 

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

13  

Oefening  4:  Versnellen.  Allerlei  interval  looptrainingen.  Dit  kan  uitgevoerd  worden  met   een  voetbal.    

Reinier  van  Dantzig  

Case  Report  2012  

14