Jaargang 60, nummer 7/8, juli/augustus 2012
Hervormde Vrouwenbond
Genieten van
voedsel als gave van God
Bijbelstudie 2 en 3 06 en 11
In gesprek met Anja de Sonnaville 16
Verslag algemene ledenvergadering 24
Inhoud
Dichter bij
het Licht 10
Even bijpraten
03
Familieportret
28
Agenda
04
Aankondiging bondsdag
30
Meditatie
05
Financieel overzicht
32
Bijbelstudie 2
06
Vakantieweken
Bijbelstudie 3
11
alleenstaanden
33
Boeken
33
Interview Anja de Sonnaville 16
21
Weze(n)lijk
19
Leden die ons ontvielen
34
Ziekenhoekje
20
Colofon
35
Bijbelse visie op voeding 22
Gedicht
36
Verslag algemene ledenvergadering
24
Reageren op dit nummer?
[email protected] 02
Even bijpraten
M.M. Jonker-Hakkert, voorzitter
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Bidden Het was even uitblazen na alle ontmoetingen met de bestuursleden van onze verenigingen, maar het was de moeite waard! We ontmoetten hen op de algemene ledenvergadering (leest u mee met wat we bespraken?) en op vier bijeenkomsten in de regio. Het functioneren van de verenigingen, de regio’s en de activiteiten van de vrouwenbond kwamen aan de orde. Fijn dat dit in een open en ontspannen sfeer kon! Er was herkenning: als vrouwen bijbelstudie doen en elkaar ontmoeten staan hoog in het vaandel. Natuurlijk kunnen er altijd nieuwe leden bij, mooi om te zien dat er creatieve manieren voor de ledenwerving gezocht worden. Gebed is hierbij onmisbaar, we hoorden een mooi getuigenis dat de Heere op het gebed mensen in het hart gaf zich aan te sluiten bij de kring! Ook thuis blijft er veel om voor te bidden, bijvoorbeeld voor de geestelijke crisis in ons land. In de achterliggende tijd werd duidelijk zichtbaar dat ons volk steeds meer losraakt van God. Opiniepeilingen laten zien dat steeds minder mensen op een christelijke partij stemmen. Sport beheerst mensen meer dan godsdienst. ‘God zij ons genadig en zegene ons; Hij doe Zijn aangezicht over ons lichten.’ Getuigen ‘In de duisternis zie je het licht nog beter….’ Als er ziekte in je leven komt, geeft dat veel aanvechting. Zal de duisternis het winnen? Anja de Sonnaville veranderde van een gezonde jonge vrouw in een vrouw die bij alles hulp nodig heeft. Haar leven is niet zinloos, ze ervaart haar ziek zijn zelfs als een opdracht. Door haar navolging van de grote Kruisdrager en haar gedichten mag ze een getuige zijn van het Licht der wereld. Haar ogen spreken er ook van! Gebroken licht weerkaatst de mooiste kleuren… Genieten Wat kun je genieten van de creativiteit van andere mensen. Door de schoonheid van woorden of beelden word je geraakt. Zo verging het me bij het lezen van het gedicht ‘Onbeperkt’. Ik weet zeker dat dit ook de ervaring is van anderen die een vakantieweek met onze gasten met een beperking doorbrengen. Wie is er beperkt? Ben ik niet zelf beperkt in het leven tot Gods eer? Ontroerend kunnen ook beelden uit de natuur zijn. Een bloem, een majestueuze boom, een klein lieveheersbeestje of de machtige bergen. De Schepper heeft het wonderlijk gemaakt, wij mogen ervan genieten. Zomaar dicht bij huis of verder weg, als we op vakantie gaan. Ik kan er van genieten als mensen dit kunnen vastleggen en met ons delen. Creativiteit is een gave van God. ❖ 03
Agenda
Welkom in de regio Voor alle data geldt: zo de Heere wil en wij leven zullen. Insturen gegevens naar:
[email protected]
Regio Gouda Datum: 13 september 2012 Gebouw: De Driestar, zaal Gamma, Ronsseplein 1 Plaats: Gouda Onderwerp: Heiligmaking: een onmogelijk ideaal? Spreker: dr. P.F. Bouter Aanvang: 19.45 uur Regio Zeist Datum: Gebouw: Plaat: Onderwerp: Spreker: Aanvang:
4 oktober 2012 Rehoboth Westbroek Leven in de schaduw van de dood ds. P.C. Hoek 19.45 uur
Regio De Langstraat Datum: 4 oktober 2012 Gebouw: De Wijngaard, Fazant 6 Plaats: Sprang-Capelle Onderwerp: Geestesgaven Spreker: dr. A.A. Teeuw Aanvang: 19.30 uur 04
Regio Noordoost-Veluwe Datum: 9 oktober 2012 Gebouw: Het Open Huis Adres: Kerkstraat 1 Plaats: Oldebroek Onderwerp: Vergeving Spreker: ds. M.J. Schuurman Aanvang: 19.45 uur
Bondsdag 27 september 2012, De Veluwehal, Barneveld
Besturenbijeenkomsten 2012 Oud-Beijerland IJsselmuiden Barneveld Bodegraven Gorinchem
Dinsdagochtend 23 oktober Dinsdagochtend 30 oktober Dinsdagochtend 13 november Dinsdagochtend 20 november Dinsdagochtend 27 november ❖
Meditatie
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Rust M. Molendijk-van Bemmel, HardinxveldGiessendam
…begaf Zich naar een eenzame plaats, en bad daar.
Vindt u het ook zo moeilijk om de rust te zoeken die nodig is om stil te worden tot God? Om voor een moment alle bezigheden te laten liggen en je te richten op wat werkelijk nodig is? Wat heerlijk dat we een periode van vakantie mogen krijgen. Dat we mogen ontspannen, mogen recreëren, in de diepste zin van het woord. De Heere Jezus is ons hierin ten voorbeeld. In alle drukte tijdens Zijn omwandeling op aarde, zonderde Hij Zich af voor gebed. Daar nam Hij de tijd voor. Daar had Hij behoefte aan. Hij kon niet zonder. Wat bewoog Hem ertoe? Hij zag de menselijke ellende. Verrichtte tekenen en wonderen. Maar voelde ook dat de mensen Zijn Woord niet wilden. Natuurlijk, er waren er enthousiast geworden bij het zien van al die wonderen. Maar dat was nog geen bekering. Er was nog zoveel te doen. Jezus leefde als Reine te midden van onreinen. Alleen vanuit de stille omgang met Zijn Vader, ontving Hij steeds nieuwe krachten om de weg te kunnen gaan. Om mensen te brengen tot geloof en bekering. Ook voor u, jou en mij heeft Hij de stilte gezocht, de gemeenschap met Zijn Vader. Niet omdat wij Hem zo graag wilden dienen. Vanuit onszelf zoeken we de Heere niet. Is dat bij jou al veranderd? Jezus zocht de verborgen omgang met de Vader, vanuit de onmetelijke liefde tot zondaren. In Hem en door Hem en tot Hem zijn immers alle
Markus 1:35b
dingen? Jezus wil ons ook hierin tot een voorbeeld zijn. Een bekende uitspraak zegt: bijbellezen is inademen, bidden is uitademen. Als we zien naar ons gebedsleven, kunnen we alleen maar stil en beschaamd worden. Maken wij tijd vrij voor de persoonlijke ontmoetingen met de Heere? Waar leven wij voor? Ook wij kunnen het gebed niet missen. We moeten dorsten als een hert dat verlangt naar water. Want hoe kunnen wij dienen zonder gevoed te worden? Lukte het vandaag niet Hem te zoeken in het gebed? Stel niet uit en doe het vanavond nog! Bent u een vakantieganger of een thuisblijver? Voor ieder van ons geldt: Als we weinig bidden, hebben we ook weinig te verwachten. De Heere wil zoveel schenken op het gebed. Als we dat mogen ervaren, kan het niet anders of we gaan Hem, vol verwondering, grootmaken! Dan zoeken we naar momenten van afzondering. Zeker in deze weken, waarin we ons werk mogen laten rusten. Het gebed van Jezus was gericht op de glorie van Zijn Vader. Er was een verlangen om Zijn wil te doen. Laten we afzien van onszelf en ons oog richten op Hem. Nu is Hij in de hemel, bij Zijn Vader. Maar ook daar bidt Hij als de grote Hogepriester voor Zijn volk, met innerlijke ontferming bewogen. Daardoor alleen mogen en kunnen we verder. Om Jezus’ wil, uit genade. Amen. ❖ 05
Bijbelstudie 2
Een gedurfd verzoek In het eerste hoofdstuk van dit bijbelboek ontmoeten we Nehemia als een man van gebed. Hoofdstuk 2 tekent hem vooral als een man van de daad. Heel treffend merkt Walter Lüthi op dat de daad bij Nehemia groeit uit het gebed. Ze horen bij elkaar. Dr. M. van Campen Alexander Verhuellstraat 2b 6717 JB Ede 0318-646694
[email protected]
Lezen Nehemia 2:1-10 Zingen Psalm 86:6 Psalm 91:1 en 5 Psalm 145:3 en 5
06
Daden die niet gedragen worden door ons bidden, missen de leiding en de hulp van God. Gebeden die blijven steken in woorden kunnen heel gemakkelijk goedkoop worden. Ons gebedsleven is als het goed is een sterke stimulans voor ons handelen. Zo is het in ieder geval bij Nehemia. Intussen ziet onze man er niet bepaald florissant uit als we hem opnieuw ontmoeten. Integendeel. De schokkende mededelingen van zijn broer Hanani en de vier maanden van rouw en van vasten die daarop volgden, hebben hun sporen nagelaten. Een grote neerslachtigheid heeft zich meester gemaakt van Nehemia. Zijn gezicht is zo getekend door het verdriet, dat het zelfs de koning opvalt. Als deze erover begint, wordt Nehemia bang, doodsbang. Waarom eigenlijk? Omdat het ten strengste verboden is dat Perzische hovelingen in een bedrukte stemming voor hun vorst verschijnen. Het zal ook wel iets te maken hebben met het grillige karakter van koning Arthasasta. Daar staat hij om bekend. Toch vindt Nehemia de vrijmoedigheid om eerlijk te vertellen wat er op zijn hart ligt. En dan nodigt de koning hem tot zijn grote verrassing uit om met zijn verzoek voor de dag te komen. In plaats van boos te worden steekt de machtige vorst Nehemia welwillend de hand toe. Een schietgebedje? Voordat Nehemia de moed heeft zijn gedurfde verzoek uit te spreken, zoekt hij eerst contact met de hemel (vs. 4). Een schietgebedje? Zo zouden wij het misschien noemen, maar schietgebedjes komen we in de hele Bijbel niet tegen. Wonderlijke uitdrukking trouwens: schietgebedje. Waar die term vandaan komt, is onduidelijk, al zijn er in de loop van de tijd wel diverse verklaringen voor gegeven. Iemand bracht de
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
zegswijze in verband met een oorlogssituatie. Als er veel gewonden getroffen waren door een kogel, had de aalmoezenier (de oorlogspriester) geen tijd om bij alle gewonden op het slagveld een uitvoerig gebed uit te spreken. Meer dan een kort gebed kon er dan niet af. De bekende Van Dale vermeldt bij schietgebed: een kort gebed in nood. Daar komt het in de praktijk meestal wel op neer. Als mensen in problemen zijn geraakt, als er sprake is van gevaar of angst dan roepen ze tot God om uitkomst, ook als ze normaal gesproken nooit (meer) bidden. Als de nood voorbij is, dan is God in de regel ook weer snel vergeten. Maar zelden wordt Hij gedankt voor de redding, waarom gevraagd werd. Bij Nehemia treffen we regelmatig korte gebeden aan (vgl. 4:4, 9; 5:19; 6:9, 14; 13:14, 22, 29, 31). Maar Nehemia’s spontane gebeden staan niet los van het geregelde gebedsleven dat hij leidt. God is voor Hem geen eerste hulp bij ongelukken, maar
het adres waar Nehemia dagelijks aanklopt om te spreken met zijn hemelse Vader. Dat zet zijn ‘schietgebedjes’ wel in een ander licht. De invloed van een vrouw Er is nog iets wat opvalt in het gesprek tussen Nehemia en de koning. Uitdrukkelijk wordt vermeld dat de koningin daarbij aanwezig was. Nadere bijzonderheden worden over deze vrouw niet verteld. Zelfs haar naam wordt niet genoemd. We mogen ervan uitgaan dat zij de voornaamste vrouw uit de koninklijke harem was (vgl. Dan 5:2, 3 en 23). Een uitlegger suggereert dat zij de bekende koningin Damaspia was (Tekst voor tekst, 251, 252). Duidelijk is wel dat de koningin invloed heeft kunnen uitoefenen op de houding en de beslissingen van de koning. Anders zou zij niet zo expliciet worden vermeld in dit hoofdstuk. Zoiets gebeurt trouwens niet alleen in een vorste lijk paleis. Ook in een eenvoudige eengezinswoning 07
spelen vrouwen niet zelden een belangrijke rol. Zij kunnen hun man beïnvloeden zowel in positieve als in negatieve zin. Hier ligt een enorme verantwoordelijkheid voor christenvrouwen. Helpen zij hun mannen om te spreken en te handelen in lijn met Gods bedoeling? Of dragen zij er juist aan bij dat hun mannen God buiten hun leven, buiten hun werk en buiten hun huwelijk en gezin houden? Ook voor ongetrouwde vrouwen ligt hier een taak. Zowel in het kerkelijke als in het maatschappelijke leven kunnen zij mannen terzijde staan met de kennis en wijsheid die hun zijn geschonken. Een verrassend antwoord Maar nu het verzoek, het gedurfde verzoek van Nehemia. Wat wil hij eigenlijk van de koning? Hij vraagt hem terug te mogen keren naar de stad waar zijn vaderen begraven liggen. Merkwaardige manier van zeggen. Wij zijn geneigd te denken: ‘Vertel nu maar meteen dat je naar Jeruzalem terug wilt’. Maar voor een joodse man als Nehemia is Jeruzalem niet alleen belangrijk omdat hij er zelf vandaan komt, maar ook omdat zijn voorgeslacht er heeft geleefd en gestorven is. De band met vorige generaties is heel sterk. Bovendien symboliseren de graven op de Olijfberg niet alleen de geschiedenis die zich hier heeft afgespeeld. Zij vormen ook een profetie van de toekomst. Volgens het bijbelboek Zacharia zal de opstanding der doden aan het einde van de tijden hier beginnen. Als de Messias komt, zullen zijn voeten staan op de Olijfberg en dan zullen de graven geopend worden (Zach. 14:4). Wie in de buurt van Jeruzalem begaven ligt, zal er snel bij mogen zijn als de messiaanse tijd aanbreekt. Nog altijd vormt het een imposant gezicht: al die graven – naar schatting wel zo’n 150.000 – op de hellingen van de Olijfberg. Krijgt Nehemia toestemming om te vertrekken? Jazeker, maar hij moet wel vertellen wanneer hij weer zal terugkeren. Kennelijk wordt zijn aanwezigheid aan het Perzische hof zeer op prijs ge08
steld. Toch zal Nehemia niet met een paar weken of maanden terug zijn. Niet minder dan 12 jaar is hij landvoogd in Juda geweest (5:14). Een royaal gebaar Nehemia hoeft niet met lege handen aan de reis te beginnen. Hij krijgt koninklijke brieven mee die hem een vrije doorgang garanderen als hij de rivier de Eufraat eenmaal gepasseerd zal zijn. Bovendien heeft de koning hem een schrijven meegegeven voor Asaf de houtvester, die de scepter zwaait over de koninklijke ‘lusthof’. Het Hebreeuwse woord voor ‘lusthof’ (pardes) betekent letterlijk paradijs. In Prediker 2:5 wordt het vertaald met ‘boomgaard’ (HSV) of ‘park’ (NBV). Het betreft hier kroondomeinen waarvan niet zeker is waar ze gelegen hebben. Maar in ieder geval mag Nehemia de bomen in dit park gebruiken voor het werk dat hij in Jeruzalem hoopt te gaan verrichten. Hij zal er de poorten van de tempelburcht mee kunnen renoveren. Vermoedelijk bevond deze burcht zich later bij het tempelcomplex van Herodes, aan de noordkant, waar de burcht Antonia was gebouwd. Ook het benodigde materiaal voor de herbouw van de stadsmuur en voor het huis waarin Nehemia zelf zijn intrek zal nemen, kan hij betrekken bij de houtvester Asaf. Wat een last zal er van de schouders van Nehemia afgevallen zijn. Hij ziet er de goede hand van God in dat de koning hem al deze dingen toezegt en daarmee zijn opdracht vergemakkelijkt. Misschien kunnen wij daar nog iets van leren. Erkennen wij ook de zorg van onze goede God in alle dingen die we ontvangen? Vaak vinden we het allemaal vanzelfsprekend. Of we vinden dat we er recht op hebben omdat we er tenslotte hard voor gewerkt hebben. Wie mag leven van genade, ziet in alles de goede hand van de Heere en zal Hem daarvoor ook de eer willen geven. Over één toezegging van de koning moeten we vooral niet heen lezen. Nehemia krijgt niet alleen brieven mee voor een veilige overtocht en garanties voor voldoende bouwmaterialen, maar bovendien nog een sterke escorte die hem onder-
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
weg zal beschermen. Officieren en ruiters zullen meegaan om op te treden tegen struikrovers en andere vijanden die het op de karavaan van Nehemia hebben voorzien. En reken maar dat ze daar last van krijgen. Zo’n grote groep mensen met hun bezittingen trekt als een magneet roversbenden en andere lieden met verkeerde bedoelingen aan. Maar ook daarover hoeft Nehemia zich geen zorgen te maken. Dankzij de royale medewerking van de koning zullen ze veilig kunnen reizen. Nehemia is er dankbaar voor. Een opmerkelijke tegenstelling Opmerkelijk dat Ezra in soortgelijke omstandigheden anders handelde. Toen deze schriftgeleerde een aantal jaren geleden op weg ging naar Juda met een aantal ballingen kreeg ook hij een koninklijke geleide aangeboden. In tegenstelling tot Nehemia weigerde Ezra echter beleefd doch beslist. ‘Nee, dank u wel majesteit. Ik heb uw soldaten en uw wapens niet nodig. Ik waag het met de goede hand van mijn God, de God van Israël’ (Ezra 8:22). Heeft Ezra soms meer vertrouwen dan Nehemia? We moeten niet te snel zijn met onze conclusies. De ene situatie is de andere niet. Ezra had zich
vastgelegd op zijn geloof. Tegenover de heidense koning had hij zo hoog opgegeven van Gods macht, dat het een verloochening zou zijn om daarop terug te komen. Laten we ook bedenken dat Nehemia niet zelf gevraagd heeft om deze militaire escorte, ze werd hem aangeboden. Bovendien reisde Nehemia als koninklijke beambte en Ezra niet, dat maakt de zaak ook wezenlijk anders. We kunnen eruit leren dat we elkaar niet te gemakkelijk mogen veroordelen als de ander een andere keuze maakt dan wij. Sommige mensen willen zich niet verzekeren tegen brand of inbraak omdat ze vertrouwen op Gods bescherming. Hebben zij per definitie een groter geloof dan christenen die wel een verzekering afsluiten? Hebben mensen die een alarminstallatie in hun huis laten aanleggen bij voorbaat minder vertrouwen dan anderen die weigeren een beveiligingsbureau in de arm nemen? Er is verschil in situatie en wat voor de een nodig is, kan voor een ander minder noodzakelijk zijn. Voor ons allen geldt dat we ons diepste vertrouwen niet mogen zetten op mensen of dingen. Boven alles gaat het erom dat we ons geborgen mogen weten bij de levende God, door het geloof in de Heere Jezus Christus. ❖
Gespreksvragen 1. Het treurige gelaat van Nehemia werd aanleiding voor een cruciaal gesprek in het paleis. Kent u meer van zulke schijnbaar onbelangrijke voorvallen, die een verrassend effect blijken te hebben (vgl. Ex. 2:5 en Ruth 2:3)? Wat hebben deze ‘toevalligheden’ ons te zeggen? 2. Hoe kijkt u aan tegen de relatie van bidden en handelen zoals die met name in het Jodendom sterk wordt beleefd? Hoe is dat onder ons? Praat er met elkaar over door. 3. Kent u meer voorbeelden uit de (bijbelse) geschiedenis waarbij mannen zich laten beïnvloeden door vrouwen? Op welke wijze kunnen vrouwen hun kennis en wijsheid aanwenden om mannen daarmee van dienst te zijn in het kerkelijke en maatschappelijke leven? Hoe kan er sprake zijn van negatieve invloed? 4. In alle zegeningen Gods goede hand zien, net als Nehemia. Hoe beleeft u dat voor uzelf? Hoe zou het komen dat veel christenen Gods weldaden vanzelfsprekend vinden? 5. Hoe kijkt u aan tegen het verschil in handelwijze tussen Ezra en Nehemia? Wat is bepalend bij het maken van onze keuzes? 6. Wat sprak u persoonlijk aan in dit gedeelte en wat vond u moeilijk?
09
Bij de bijbelstudie
Bidden Bidden is nooit vrijblijvend. Bij Nehemia vloeit de daad rechtstreeks voort uit zijn gebed. Wie zich tot God richt in het gebed moet ook bereid zijn de weg te gaan die God ons wijst en te doen wat God van ons vraagt. In het Hebreeuwse woord voor bidden zit ook de notie van ‘zich verbinden’. Al biddend verbindt de bidder zich aan de roeping die God hem of haar geeft in deze wereld. Deze roeping is nadrukkelijk vertolkt in de Thora. Diep is dit besef doorgedrongen in het Jodendom. Vrome Joden hebben de gewoonte om tijdens het bidden gebedsriemen te dragen, de zogeheten tefillien. Op deze riemen bevinden zich twee zwarte doosjes, waarvan het ene wordt gebonden op het voorhoofd en het andere op de linkerhand. In deze doosjes bevinden zich korte teksten uit de Thora. Een daarvan is het zogeheten Sjema Jisraeel, de bekendste en belangrijkste geloofsbelijdenis van het Jodendom. De woorden van het Sjema Jisraeel – ‘Hoor Israël – zijn regel-
10
recht afkomstig uit het Oude Testament. We kunnen ze vinden in Deuteronomium 6:4-9. In het Sjema klinkt ook de oproep om God lief te hebben en je te houden aan Zijn geboden. Zo wordt de religieuze Jood die dagelijks het Sjema bidt telkens weer herinnerd aan de opdracht om te leven volgens Gods heilrijke en heilzame geboden: ‘Luister, Israël! De Heere, onze God, de Heere is één! Daarom zult u de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht. Deze woorden, die ik u heden gebied, moeten in uw hart zijn. U moet ze uw kinderen inprenten en erover spreken, als u in uw huis zit en als u over de weg gaat, als u neerligt en als u opstaat. U moet ze als een teken op uw hand binden en ze moeten als een voorhoofdsband tussen uw ogen zijn. U moet ze op de deurposten van uw huis en op uw poorten schrijven.’ ❖
Bijbelstudie 3
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Een machtige belijdenis Een jonge proponent wordt bevestigd in zijn eerste gemeente. De dorpskerk zit stampvol. Familie en vrienden zijn gekomen om dit bijzondere moment mee te maken. De harten zijn vervuld met dankbaarheid.
Dr. M. van Campen Alexander Verhuellstraat 2b 6717 JB Ede 0318-646694
[email protected]
De studiejaren van de kersverse dominee mochten voorspoedig verlopen. Op een beroep heeft hij niet lang hoeven te wachten. Met overtuiging heeft hij ja gezegd tegen de gemeente waaraan hij op deze zondagmorgen wordt verbonden. Toch ziet hij er in zijn hart ook geweldig tegenop. Zal hij het werk aankunnen? De catechisaties, het vergaderwerk en niet te vergeten de wekelijkse prediking? Zal de verantwoordelijkheid niet te zwaar op zijn schouders drukken? Lang heeft hij gezocht en gebeden om een bijbeltekst die hem de weg kon wijzen. Wat het uiteindelijk geworden is? Een woord uit Nehemia 2, het hoofdstuk dat we deze maand op de vrouwenvereniging behandelen: ‘De God van de hemel, Hij zal ons doen slagen en wij, Zijn dienaren, zullen opstaan en gaan bouwen’ (vs. 20). Reken maar dat Nehemia er ook tegenaan gekeken heeft. Na een lange en gevaarlijke reis is hij gearriveerd in de heilige stad. Jeruzalem, stad van Gods verkiezing, stad van de vrede. De stad, zo hoog geroemd door psalmisten en profeten. Wat zingt Psalm 48 ook weer? Hoe schoon, hoe welgelegen, wat vreugd voor d’aard, wat zegen is Sions berg, hoe groots, hoe blij, hoe heerlijk aan de noorderzij! Wie is ’t, die niet de Godsstad roemt, de stad des groten Konings noemt. Een deprimerende inspectietocht Een prachtige stad, Jeruzalem. Zeker, maar toch is dat niet wat Nehemia aantreft als hij met zijn gezelschap de bergen rond Jeruzalem overgetrokken is. Integendeel, zijn ogen zien vergane glorie en daar is
Lezen Nehemia 2:11-20 Zingen Psalm 48:1, 2 en 6 Psalm 122:1 en 3 Psalm 147:1 en 6
11
hij nog meer van doordrongen na de inspectietocht, die hij meteen na aankomst heeft ondernomen. Hij gunt zichzelf maar weinig rust om bij te komen van de reis. Na drie dagen al trekt hij eropuit om poolshoogte te nemen. Midden in de nacht gaat hij. Helemaal alleen, zodat hij door niemand wordt waargenomen. Nehemia wil geen slapende honden wakker maken en de vijanden voortijdig alarmeren. Gezeten op zijn rijdier – vermoedelijk een ezel of een muildier – trekt hij van poort tot poort. Overal treft hij afgebroken muren en verbrande poorten aan. Bij de koningsvijver – ook wel de Siloahvijver genoemd – is de puinhoop zo groot dat zijn rijdier er niet overheen kan komen. Nehemia weet inmiddels voldoende, de zaken staan er nog hopelozer voor dan hij had kunnen vermoeden. Toch gaat hij niet moedeloos bij de pakken neerzitten. Dat zouden wij misschien wel verwacht hebben. Nietwaar, er is bij ons soms heel wat minder voor nodig om alle moed te laten zakken. Er hoeft maar iets te gebeuren in ons persoonlijk leven of in ons gezin of we zijn ten einde raad. Hoe dat komt? Omdat 12
we te veel naar beneden kijken in plaats van omhoog. Te veel afgaan op de omstandigheden. Meer letten op onze onmogelijkheden dan op Gods mogendheden. Wie het met Hem waagt, komt nooit bedrogen uit. Voor de Heere is geen berg te hoog en geen afgrond te diep. Hij opent deuren die voor ons gesloten zijn en baant wegen waar voor ons gevoel alles opgebroken is. Wat doet Nehemia? Hij roept de leiders van het volk bij elkaar en houdt een appellerende toespraak. Nehemia ontkent niet dat de situatie ernstig, zeer ernstig is. Hij erkent volmondig dat Jeruzalem een verwoeste stad is, waar ogenschijnlijk geen eer meer aan te behalen valt. Maar in het geloof mag hij meer weten en meer zeggen. Hij roept de notabelen van zijn volk, de priesters, de edelen, en de overige beambten op om de handen uit de mouwen te steken en de muren van Jeruzalem te herbouwen (vs. 16). Een venijnig wapen En de reactie? Die valt bepaald niet mee. De tegenstanders reageren met spot en hoon. Een
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
venijniger wapen is niet denkbaar. Kritiek kun je nog weerleggen, daar is op zichzelf niets mis mee. Maar spot is net als een dolk die in je rug wordt gestoken. Door met iemand te spotten schrijf je hem in feite af. Je neemt hem niet serieus. Je vindt het niet de moeite waard om een normaal antwoord te geven. Wie zijn die spotters eigenlijk? Ze worden hier met naam en toenaam genoemd. Ik zie Sanballat staan, de Horoniet. Sanballat is een Babylonische naam, afgeleid van de maangod Sin. De bijnaam Horoniet verwijst vermoedelijk naar Beth-Horon, een plaats die in het stamgebied van Efraïm ligt (Joz. 16:3, 5). Het is goed denkbaar dat Sanballat daar vandaan kwam. De tweede spotter is Tobia, de Ammonietische slaaf. Het woord slaaf sluit niet uit dat deze man toch een goede positie had en bijvoorbeeld een regeringsfunctionaris was. De vermelding dat hij een Ammoniet was, maakt duidelijk dat er met enige neerbuigendheid op hem werd neergekeken. Ammonieten en Israëlieten stonden niet op al te goede voet met elkaar. Ammonieten mochten niet in de gemeente des Heeren komen (Deut. 23: 3,4; Neh. 13:1-3). In de praktijk werden de Ammonieten door de Israëlieten veracht. De derde spotter die zich tegenover Nehemia opstelt, is de Arabier Gesem. Vermoedelijk was hij een gewichtig en invloedrijk man in die dagen. Sommige uitleggers zijn van mening dat hij stadhouder was over de provincie Arabië. Sanballat, Tobia en Gesem, een merkwaardig drietal. Ze hebben weinig met elkaar gemeen, maar ze vinden elkaar in de haat tegen Nehemia. Ze verwijten hem dat hij rebelleert tegen de koning. Maar dat is een doorzichtig smoesje. Ze zijn natuurlijk doodsbang dat het optreden van Nehemia ten koste zal gaan van hun eigen positie. Dat is bepaald geen uitgestorven verschijnsel. Zelden reageren mensen zo venijnig, als wanneer ze zien dat hun invloed, hun macht bedreigd wordt. Natuurlijk proberen ze dat te verhullen door naar iets anders te wijzen, maar als je goed luistert, kun je die luchtballon al snel doorprik-
ken. Wij mensen zijn nu eenmaal gebrand op onze eigen eer en onze eigen reputatie. Alles wat daaraan knaagt, willen we liefst zo snel mogelijk uit de weg ruimen. Wat dat betreft kunnen we nog heel wat leren van onze Meester Jezus Christus. Zocht Hij Zichzelf? Nee, Zijn leven was dienen. Hij wilde steeds de minste zijn. En datzelfde vraagt Hij ook van Zijn volgelingen. Laten we voortdurend bidden om de Heilige Geest, Die het ons zal leren. Niet zo ik-gericht bezig zijn. Niet onmiddellijk in de boom zitten als men ons te na komt. Niet willen heersen, maar dienen. Een vrijmoedig getuigenis Nehemia is niet bepaald onder de indruk van de spot die over hem heen komt. Hij laat zich niet intimideren. Hij betaalt zijn tegenstanders ook niet met gelijke munt. Zijn antwoord is eerder een belijdenis, een geloofsgetuigenis. De spotters willen zijn werk tegenhouden, maar Nehemia weet de God van Israël aan zijn zijde. En als Die werkt, wie zal het dan keren? ‘God van de hemel zal ons doen slagen…’. Machtige geloofsbelijdenis.
‘God van de hemel zal ons doen slagen…’. Machtige geloofsbelijdenis! Zeggen wij het Nehemia na? Ook wij worden soms voor een schijnbaar onmogelijke opgave gesteld. Ik denk aan die vrouw van wie de man kanker had. Met heel veel liefde verzorgde ze hem. Maar de situatie verslechterde zozeer dat de huisarts op een dag tegen haar zei: ‘Ik vrees dat het nu te zwaar voor u gaat worden. Dag en nacht klaar staan, dat houdt geen mens vol’. Waarop die vrouw antwoordde: ‘In eigen kracht red ik het inderdaad niet, maar God van de hemel, Die zal het mij doen slagen’. In de kerkelijke gemeente kan het er soms deplorabel uitzien. De kerkverlating slaat toe en onder13
linge spanningen verzwakken de gemeente van binnenuit. De financiële situatie laat veel te wensen over. Als na verloop van tijd ook nog de dominee vertrekt, zit de kerkenraad met de handen in het haar. Totdat een van de broeders wijst op Nehemia 2:20. Met deze woorden mogen we elkaar bemoedigen. We belijden onze eigen kleinheid en machteloosheid. Maar tegelijkertijd geven we hoog op van onze God, voor Wie niets onmogelijk is. Wij zien misschien als een berg op tegen de taak die ons op de schouders wordt gelegd. Laten we het dan niet verwachten van eigen kwaliteiten of capaciteiten. We mogen omhoog zien, naar Hem, Die hemel en aarde gemaakt heeft en Die machtig is om te helpen.
Afhankelijkheid en verantwoordelijkheid Dat betekent ondertussen niet dat wij met de armen over elkaar mogen gaan zitten. Het geloof in Gods hulp en leiding schakelt onze inzet niet uit, maar juist in. Daarom voegt Nehemia onmiddellijk iets toe aan zijn geloofsbelijdenis. ‘God van de hemel, Hij zal ons doen slagen en wij Zijn dienaren zullen opstaan en gaan bouwen.’ Wij mogen geen tegenstellingen maken tussen dingen die de Bijbel bijeenhoudt. Afhankelijkheid en verantwoordelijkheid zijn als de twee brandpunten van een ellips. Zowel het een als het ander is nodig. Dan worden we ook bewaard voor eenzijdigheden, zowel voor activisme als voor lijdelijkheid. ❖
Gespreksvragen 1. Hoe komt het dat veel mensen, ook veel christenen, zo gemakkelijk moedeloos worden als het tegenzit? Welke rol speelt ons karakter daarbij? Welke suggesties kunnen we elkaar in dit opzicht aanreiken? (vgl. 1 Kon. 19:1-8). 2. Herkent u het dilemma tussen afhankelijkheid enerzijds en verantwoordelijkheid anderzijds? Noem eens voorbeelden uit uw eigen leven of uw omgeving. Welk risico ligt vandaag meer op de loer, dat van activisme of van lijdelijkheid? Leg uit wat u bedoelt en praat er met elkaar over door. 3. Spot is een venijnig wapen. De Heere Jezus heeft Zijn discipelen nadrukkelijk voorgehouden dat zij op smaad en hoon moesten rekenen. Navolging van Christus levert kennelijk per definitie minachting op. Wat merkt u daarvan in uw eigen omgeving? Lees en bespreek met elkaar de volgende teksten: Matth. 5:11; Luk. 23:11; 1 Petr. 4:14. 4. Waaruit blijkt dat Nehemia het goede zoekt voor zijn volk (vs. 10)? Hoe kunnen wij vandaag het goede zoeken voor Israël en wat houdt dat concreet in (vgl. Ps. 122 en Rom. 11:11)? 5. Wat hebt u van dit gedeelte geleerd en welke vragen blijven er nog over? Praat er met elkaar verder over door. 6. Lees de aanvulling op de bijbelstudie rustig door en reageer erop. Lees en bespreek vervolgens met elkaar het genoemde gedeelte Efeze 6:10-18.
14
Bij de bijbelstudie
Geestelijke
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
strijd
afbeeldingen zijn o.a. ontleend aan www.bijbelaantekeningen.nl
In de Studiebijbel Oude Testament (deel 6, pag. 137) staat een mooie conclusie naar aanleiding van dit bijbelgedeelte: ‘Nehemia toont zich in dit hoofdstuk een voorzichtig en zorgvuldig leider, die met Gods hulp zijn volksgenoten aanspoort om het goede werk ter hand te nemen. Als het nodig is, kan hij ook duidelijk de grenzen aangeven. In zijn optreden vormen afhankelijkheid, gebed tot God, voorzichtigheid en besliste actie een eenheid. Maar wie het goede zoekt, wordt niet altijd begrepen. Jodenhaat en antisemitisme hebben diepe wortels’ (vgl. ook Esther 3). Vanuit het geloof in de levende en handelende God is het niet nodig te blijven steken in het zien van ‘puinhopen’, maar mogen we gericht zijn op Gods toekomst en van daaruit handelen. Dit betekent overigens niet dat al onze initiatieven zullen slagen, ook al wordt daarbij Nehemia 2:20 gelezen. Wel mag er vertrouwen zijn in Gods hulp als wij ons geheel afhankelijk van Hem opstellen en luisteren naar Zijn wil. De woorden ‘goed’ en ‘kwaad’ komen vaak voor in dit hoofdstuk. Als we God dienen, worden we betrokken in een geestelijke strijd waarin deze grote tegenstelling tot uiting komt (Ef. 6:10-18)’.
De geestelijke wapenrusting (Ef. 6:10-18) Verder, mijn broeders, word gesterkt in de Heere en in de sterkte van Zijn macht. Bekleed u met de hele wapenrusting van God, opdat u stand kunt houden tegen de listige verleidingen van de duivel. Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten. Neem daarom de hele wapenrusting van God aan, opdat u weerstand kunt bieden op de dag van het kwaad, en na alles gedaan te hebben, stand kunt houden. Houd dan stand, uw middel omgord met de waarheid, en bekleed met het borstharnas van de gerechtigheid, en de voeten geschoeid met bereidheid van het Evangelie van de vrede. Neem bovenal het schild van het geloof op, waarmee u alle vurige pijlen van de boze zult kunnen uitblussen. En neem de helm van de zaligheid en het zwaard van de Geest, dat is Gods Woord, terwijl u bij elke gelegenheid met alle gebed en smeking bidt in de Geest en daarin waakzaam bent met alle volharding en smeking voor alle heiligen. ❖ 15
Interview
Dichter bij het Licht Vleugellam zit Anja de Sonnaville (51) in haar rolstoel. Maar haar blauwe ogen stralen. ‘Het is genade dat ik mezelf als vrije vogel heb leren schikken in deze situatie. Wat een verdriet heb ik gehad omdat ik niet meer voor mijn gezin kon zorgen.’ Anja schrijft g edichten. ‘Die zijn voor mij niet alleen een P.J. Veldmanvan Zonneveld, Sint Anthoniepolder
noodzakelijke uitlaatklep maar ook een mogelijkheid om van hét Licht te getuigen. Mijn ziekte is niet alleen maar negatief. In de duisternis zie je immers het licht nog beter.’ Sinds 2004 kampt Anja de Sonnaville met de agressieve en levensbedreigende spierziekte ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose). Het gevolg is dat ze volledig afhankelijk is geworden van de zorg van anderen: thuiszorg, haar man Paul, vriendinnen. Eten en drinken krijgt ze via een sonde. Water mag nog door een rietje maar de angst voor verslikking of verstikking ligt altijd op de loer. Praten gaat moeizaam, daarom is vriendin Annette als ‘tolk’ bij het gesprek aanwezig. In haar gezonde jaren was Anja als docent verpleegkunde werkzaam aan de Christelijke Hogeschool Ede. Hoewel compleet anders, is haar leven nog steeds betekenisvol. Onlangs verscheen haar vierde dichtbundel, ‘Gebroken licht’. Daarin schrijft zij over haar leven en ziekte, haar verdriet en vreugde, haar machteloosheid en geluk. ‘Een goed gedicht is als een steen in de vijver. Het waaiert uit, heeft effect en komt op ongedachte wijze bij je terug. Veel mensen herkennen zich in wat ik schrijf. Ik krijgt veel reacties via de mail of per post, uit binnenen buitenland. Het is voor mijn man en mij enorm bemoedigend.’
16
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Dankzij een computer met digitaal toetsenbord, dat Anja met haar ogen bestuurt, is zij in staat te typen en te mailen en zo met haar lezers te communiceren. Haar gedichten worden gelezen in verpleeghuizen, besproken door studenten Verpleegkunde en ze hoorde van een catecheet die ze gebruikt bij de huwelijkscatechese. Anja krijgt veel bezoek. Noodgedwongen is zij voor velen een rustpunt in een hectische wereld. Ze lacht: ‘Ik vergelijk mezelf weleens met de apostel Paulus tijdens zijn huisarrest in Rome. Hij ontving allen die tot hem kwamen. Zo mag ik ook een luisterend oor zijn’. Ik zie mijn situatie als een opdracht De titels van haar vier verschenen bundels verwijzen allemaal naar het thema ‘Licht’. ‘Ik probeer me niet bij de duisternis van deze ziekte neer te leggen. Toen de diagnose ALS werd vastgesteld heb ik in mijn gemeente de ziekenzalving aangevraagd en ontvangen. Daar is geen genezing op gevolgd maar toch heb ik er grote troost uit gekregen. De manier waarop Jezus, het
Licht der wereld, zich op weg begaf naar de plaats waar Hij zou gaan lijden is voor mij een voorbeeld. Hij geeft aandacht, liefde, aan de mensen om Hem heen. Ik zie mijn situatie als een opdracht om Hem in alle eenvoud na te volgen.’ Op de vraag of God van haar lijden weet, zegt Anja: ‘Ik geloof van wel. Hij houdt van me en weet alles. Ik ben dankbaar voor psalmen en gezangen,
‘Ik vergelijk mezelf weleens met de apostel Paulus tijdens zijn huisarrest in Rome.’ liederen, boeken, voorbeelden van ouders en grootouders, mijn man en kinderen. Ik ben dankbaar voor mijn leven. Als ik terugkijk dan ben ik verwonderd over de loop der dingen. Alsof ik ben toegerust voor deze ziekte’. Hoewel er sprake is van overgave wil dat niet zeggen dat Anja het altijd met de Heere eens is. ‘Ik worstel met Hem in mijn gebeden. Het lijden in de wereld heeft iets
Anja met haar vriendin Annette 17
Gebroken licht Mijn stil verdriet is als een kleine steen. Een steen. Wat wordt daarvan? Wat zou dat ooit? Zo alledaags, onooglijk is zijn vorm meer dan een een kiezelsteen kan het niet zijn. Ik bijt mijn tanden erop stuk. Hoezo wilt U hem hebben, God? Veel liever gooi ik al mijn glazen in, het doet er immers toch niet toe, althans niet meer sinds mij de dood werd aangezegd. Nee, laat hem zijn een kleine deksteen voor mijn graf. Waarom? Nu, goed dan, omdat U het bent. Vreemd dat Uw vingers met veel zorg mijn grauwe kiezel keren in Uw witte licht. U slijpt, polijst geduldig elk facet. Er glinstert kleur: gebroken licht. Ik schaam me. Ik heb klein gedacht, oneindig veel te klein gedacht van wat U kunt met leed, met mij, een afgeschreven steen. De glans die op mijn leven licht, de schittering, die komt van U, mijn God, alleen.
Anje Maria de Sonnaville
dat me moedeloos maakt. Het Koninkrijk der hemelen lijkt soms zo ver weg. Zeker als mensen van wie je houdt God vaarwel zeggen. Dat doet me nog veel meer verdriet dan mijn ziekte.’ Wat het lijden van Christus voor Anja betekent? ‘Heel veel’, zegt ze. ‘Allereerst heb ik daardoor verzoening voor mijn zonden ontvangen. Maar ik geloof dat Hij ook deze ziekte heeft gedragen. Twee keer heb ik als koorlid in de Mattheüs Passion meegezongen. Het is indrukwekkend om zowel gelovige in het heden als medeverantwoordelijke aan Zijn dood in het verleden te zijn. Dankzij Christus’ opstanding is er perspectief 18
over de dood heen.’ Veel troost en wijsheid heeft Anja gevonden in het evangelie van Johannes. Het laat zich ook lezen als een voorbeeld van welbewuste voorbereiding op het sterven. Iets in mij verlangt naar Huis Het is een wonder dat Anja er nog mag zijn. Dat is haar vaak tot vreugde maar er zitten verschillende kanten aan, zo zegt ze. ‘Het vraagt veel uithoudingsvermogen van ons allebei en ook van ons netwerk. We zijn blij nog samen te zijn. Ik ben ook dankbaar dat ik onze beide zoons volwassen heb zien worden. Maar de zorgen zijn dichtbij. Eén hoestbui kan het einde zijn. Iets in mij verlangt ook erg naar Huis. Toch probeer ik op mijn post te blijven tot de tijd daar is.’ Anja gelooft dat God niet alleen het begin maar ook het einde van haar leven bepaald heeft. Maar ze geeft toe dat de gedachte aan de toekomst spannende momenten oplevert. Zal zij steeds meer moeten inleveren, haar spraak volledig verliezen, ademnood kennen misschien? Allemaal vragen die haar soms bang maken. ‘We proberen per dag te leven. Ik hoop dat ik nog een tijd levensmoed heb en dat het levensmoede stuk niet te lang zal duren. Deze situatie is een grote oefening in vertrouwen: de Heere laten zijn wie Hij voor mij zijn wil. Wat de Toekomst betreft: ik houd me vast aan Jezus’ woorden en verder laat ik me verrassen.’ ❖
Mede n.a.v. Gebroken licht, door Anje Maria de Sonnaville; uitg. Filippus, Heerenveen, 2012; ISBN 978 90 768 9038 8; 104 blz.; € 12,50
Column
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Distels
Maar na een tijdje heeft het toch ook wel iets rustgevends. Je ziet in ieder geval wat je gedaan hebt. En ik heb tijd om na te denken. Ik besef dat het geestelijk eigenlijk net zo is. Zonder dat je het goed beseft kan er zomaar geestelijk onkruid opschieten in je levenstuin. Een vergeten gebed kan zomaar wortel schieten tot een slordig gebedsleven en geestelijke kilte. Een niet bedwongen neiging om over anderen te roddelen kan zomaar het gevoel van eigen superioriteit, geestelijke zelfvoldaanheid en hardheid op laten groeien. Slecht naar elkaar luisteren en vasthouden aan eigen standpunten kan leiden tot verhitte discussies over geloofszaken waarbij het onkruid van een koud en liefdeloos hart zomaar kan gaan wortelen. Maar vervolgens besef ik dat wij onze eigen geestelijke tuin niet zelf schoon en onkruidvrij kunnen houden. Dat wij van nature eigenlijk juist ons onkruid koesteren, verzorgen, hoog op laten schieten. Alleen als we dagelijks de Koning in onze tuin uitnodigen, Hem zoeken, krijgen we zicht op de bedorven groeisels die aangepakt moeten worden. Alleen in Zijn aanwezigheid en met Zijn hulp kunnen in ons tuintje bloemen tot Zijn eer groeien. Met een zucht strek ik mijn knieën, stram van het lange zitten. Ik kijk rond. De tuin is weer schoon. En er is nog genoeg om over na te denken. ❖
Leendert van Wezel is werkzaam in de bankwereld en is schrijver.
Weze(n)lijk
De distels staan tot mijn knieën. Een fluitenkruid van meer dan een halve meter hoog steekt dwars door de hortensia’s omhoog. Ik probeer me te herinneren hoe lang het geleden is dat ik het onkruid heb weggehaald en de tuin er piekfijn uitzag. Een week of drie? Dat moet haast wel. Vorige week heb ik wel gezien dat het nodig was om weer even ‘de tuin te doen’, maar nu loopt het echt de spuigaten uit. Twee dagen regen, afgewisseld met zon hebben de jong opgeschoten onkruidjes goed gedaan. Brandnetels en paardenbloemen grijnzen me aan. Met tegenzin begin ik aan de klus. Wat heb ik een hekel aan dit soort achterstallig onderhoud. Ik heb spijt dat ik niet gewoon elke week even met de schoffel door de tuin heb gelopen. Als je het bijhoudt is het bijna geen werk, nu is het uitgegroeid tot een klus die een hele ochtend gaat kosten. Een distel is zo groot geworden dat ik eerst op zoek moet naar tuinhandschoenen om het monster met wortel en tak uit te kunnen rukken. Als het me vervolgens tien minuten kost om de handschoenen te vinden wordt mijn motivatie er niet beter op.
19
Ziekenhoekje
Ons houvast is dat God ons vasthoudt… Een merkwaardige uitspraak, maar met een geweldig diepe ondertoon. Nadat ik het nogmaals tot me door laat dringen, besluit ik het deze maand te gebruiken, ter bemoediging voor een ieder die deze rubriek leest. Wat een waarheid schuilt er in deze woorden. Ons houvast is dat God ons vasthoudt. Post voor het ziekenhoekje kunt u sturen naar M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72, 3373 AL Hardinxveld-Giessendam.
Ons houvast is dus niet die vriendelijke arts in het ziekenhuis. Ook niet die zorgzame vriendin of zus. Nee, onze enige zekerheid is die onwankelbare, sterke Rots. Alles om je heen kan je uit handen geslagen worden. Alle hoop je ontnomen… Maar… als je houvast, je leven verankerd is in Hem, zal Hij je nooit loslaten! Kent u die troost? Leef jij vanuit deze werkelijkheid? Hem te mogen kennen is de bodem van ons bestaan. De enige troost, het enig houvast, in leven en sterven. Alle eigen zekerheden moeten aan de kant. Ze vormen een blokkade in het naderen tot God. Wat kan het moeilijk zijn dit los te laten. En toch vraagt de Heere dat van ons. Wees dan vandaag eens stil. Laat alle zorgen en beslommeringen liggen. Roep Hem aan. Vraag of Hij wil leren Zijn wil te doen verstaan. Alles wat God vraagt, dat geeft Hij. En niet alleen voor één dag of voor een bijzonder moeilijk moment, maar voor altijd. Hij luistert naar mensen die hun houvast buiten zichzelf zoeken en vinden. Steeds weer. Vasthoudend en geduldig wil Hij onderwijs geven, iedere dag opnieuw. Ik las ergens: Een gelovig mens wóónt in de schuilplaats van de Allerhoogste. Lees of zing het maar met Psalm 91. ‘… wie God vertrouwt, die deert geen kwaad. Uw tent zal veilig wezen…’ Zo mogen we, ook in de vakantietijd, elkaar bemoedigen. Of u nu wel of niet op reis gaat deze weken, God is aan geen plaats of tijd gebonden. ❖
20
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Laat ik zo voor altijd in mijn hart een stille plaats bewaren: een heilige, stille plek, met de herinnering aan Uw kruis, een klein en rustig tuintje, waar niemand blijvend toeft, een plaats gewijd aan overpeinzingen van Uw zorg en liefde. ❖ (uit: Het verborgen leven van gebed, David McIntyre)
Post voor de zieken Er is een plaatsje in het ziekenhoekje gevraagd voor mevr. J. Pelleboer. Zij is ongetrouwd en trouw lid van vrouwenvereniging ‘Dorkas’ uit IJsselmuiden. Ook ging zij als gast mee in de vakantieweken. Vorig jaar heeft zij een herseninfarct gehad en sinds die tijd kan zij haar arm niet meer gebruiken en ook niet lopen. Zij wordt nu verzorgd in een verpleeghuis. Haar adres is: Myosotis, Engelenbergplantsoen 3, 8266 AB Kampen, afd. Nieuwe Markt 1B3. Vr.ver. ‘De Heere is onze Banier’ uit Capelle a/d IJssel wil post aanvragen voor drie leden.
Mevr. G. Kaptein is zes keer opgenomen geweest in het ziekenhuis. Haar adres is: Zaagmolen 3, 2906 RJ Capelle aan den IJssel. Mevr. C. van Splunter-Timmermans is vanwege haar leeftijd en lichamelijke conditie niet meer in staat de vereniging te bezoeken. Haar adres is: Zorgcentrum De Vijverhof, Reigerstraat 251, 2903 LJ Capelle a/d IJssel. Ook mevr. A. Kleinjan-Spek kan niet meer aanwezig zijn op de verenigingsavonden. Ook haar adres is: Zorgcentrum De Vijverhof, Reigerstraat 251, 2903 LJ Capelle a/d IJssel. Een kaartje zal hun goed doen! ❖ 21
Artikel
Eet verantwoord, voel je goed Vakantietijd. Even de drukte van alle dag ontvluchten. Lekker ontspannen en lekker eten. Tenminste, als dat laatste toegestaan is. Er zijn heel wat medelanders die om medische redenen niet alles mogen consumeren wat ze zouden willen. Daarnaast zijn er honderdduizenden die zich vrijwillig onderwerpen aan de hyperige dictaten van dieetgoeroes als dokter Frank en – al wat langer geleden – mevrouw Bakker. Je staat er altijd weer van te kijken hoe vaak de succesverhalen van calorieënjagers voorbijkomen in huis- tuin- en keukengesprekken. Van alle kanten bereiken ons signalen die iets zeggen over eten: wel of geen e-nummers, al of niet biologisch eten? Als je niet uitkijkt zou je er zenuwachtig van worden. Wie kan ons zeggen waar we goed aan doen? Heeft de Bijbel ons ook nog iets te zeggen als het gaat over ons eten? Natuurlijk is voedsel gemaakt om ervan te genieten. Maar let wel, gezónd genieten van goed eten. Deze verantwoordelijkheid heeft God aan ons toevertrouwd. In 1 Kor. 10:31 staat heel treffend: Of u dus eet of drinkt of iets anders doet, doe alles tot eer van God. Laten we daarom bewust omgaan met onze eetwijze. Dan moet soms het roer om. Kritisch kijken naar al dat bewerkte en moderne voedsel, maar niet krampachtig. Hoe dichter het voedsel bij zijn natuurlijke staat blijft, bij de manier waarop de Heere het geschapen heeft, hoe beter het voor ons is. Ons lichaam moet functioneren zoals Hij het bedoeld heeft. Naast gezond en gevarieerd eten zijn ook beweging en rustpauzes nodig. Dan mag er balans gevonden worden in een leefstijl die gezond, goed en verantwoord is. Alles met mate, daar gaat het nu net om. En eigenlijk wisten we het wel. ❖ M. Molendijk-van Bemmel, Hardinxveld-Giessendam 22
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Bijbelse visie op voeding Fieke van Genderen werkt als praktijkverpleegkundige in Molenaarsgraaf/Oud-Alblas. Zij gaat in op een aantal vragen over de bijbelse visie op voeding. Waarom is er in onze cultuur zoveel aandacht voor eten en diëten? Er is de laatste jaren toenemende aandacht voor eetpatronen en diëten. De sterk toenemende welvaartsziekten tonen namelijk aan dat het westerse eet- en leefpatroon niet bijdraagt aan de gezondheid. De feiten: bijna een verdubbeling van patiënten met diabetes 2 (ouderdomssuiker) in de afgelopen 15 jaar. De groep mensen met allergie voor bepaalde voeding, hart- en vaatziekten, kanker en obesitas groeit. Allemaal ziekten die aantoonbaar gerelateerd zijn aan ‘slechte’ voedingspatronen. Onze westerse voeding bevat vaak te veel suiker, zout en verzadigd vet. Heeft de Bijbel ons iets te zeggen als het gaat over ons eten? Samen met iemand eten had voor de Israëlieten een diepe betekenis, er was sprake van een relatie van vriendschap en/of genegenheid. Voor de maal tijd werd alle tijd genomen. In het Oude Testament zie je de spijswetten. De grondlijn hiervan is zuiver heid, raadzaam om ook nu toe te passen. De Heere Jezus laat in Markus 7:14-23 zien dat niet wat de buik ingaat je onrein maakt – dat komt er immers ook weer uit! Daardoor worden de spijswetten uit het OT in een ander perspectief geplaatst. Wat moeten we met de e-nummers? E-nummers zijn additieven in voedingsmiddelen die door de Europese Unie toegestaan zijn voor menselijke consumptie, inclusief de maximaal te
gebruiken hoeveelheden. Het gebruik van sommige additieven, zoals conserveringsmiddelen, lijkt gerechtvaardigd op grond van voedselveiligheid. Het nut of de schadelijkheid van kleurstoffen en smaakversterkers staat ter discussie omdat deze niet nodig zijn voor veilige consumptie. Wanneer je voeding veel dieetproducten en kant-en-klaarproducten bevat, loop je het risico bovengemiddeld veel e-nummers binnen te krijgen. Hoewel de risico’s niet afdoende bewezen zijn, is er een tendens hier voorzichtig mee om te gaan. Wat moet je met ‘matigheid’ als je altijd trek hebt? Probeer na te gaan wat er achter ‘altijd trek’ zit wanneer je drie hoofdmaaltijden per dag en wat tussendoortjes neemt. Is het je lichaam dat behoefte heeft of heeft eten een andere functie gekregen? Je geniet vaak veel meer van iets wat je niet dagelijks krijgt of neemt; zie het als een gave van God daarvan te mogen/kunnen genieten. Heb je tips voor vrouwen die gezond willen eten maar niet mee willen doen met hypes? Eet gevarieerd, niet overmatig veel maar zeker ook niet te weinig. Lees de etiketten! Beweeg voldoende, dagelijks een halfuur maar liever nog een uur. Dit hoeft niet in de sportschool, een stevige wandeling of fietstocht is ook prima. Van groot belang is de motivatie om te werken aan een gezond eet- en leefpatroon. ❖ 23
Verslag
Algemene
ledenvergadering Op 22 mei 2012 werd in Putten de algemene ledenvergadering gehouden. Waren daar alleen bestuursleden aanwezig, dit verslag is voor alle leden toegankelijk. Zo kunt u lezen wat er besproken is, en kun jij als betrokken lid meeleven. Opening De voorzitter, mevr. Jonker, heet iedereen welkom. Agendapunten zijn onder andere de jaarverslagen, inzage in het beleid en de mogelijkheid om hierover vragen te stellen. Er is een bestuursverkiezing en ‘s middags de lezing van de heer P.J. Vergunst. We zingen Ps. 104:1 en 2, waarna de voorzitter voorgaat in gebed. Zij leest Lukas 24:44-53. ‘Fijn dat u naar Putten gekomen bent’, zo begint zij haar openingswoord. ‘Het is goed dat wij het werk voor onze verenigingen laten bepalen door Gods Woord. Het woord van de Heere Jezus heeft voor alle terreinen van ons leven iets te zeggen. In het gedeelte uit Lukas 24 komen we verschillende kernwoorden tegen: onderwijs, aanbidding, gehoorzaamheid en samen. Jezus geeft ook na de opstanding nog onderwijs aan Zijn discipelen. Aanbidding blijft over om Wie Hij is en wat Hij heeft gedaan. Hoe verschillend ze ook zijn, door de liefde van Christus zijn Zijn volgelingen aan elkaar verbonden. Zij hebben gebeden om de vervulling en het is Pinksteren geworden. Ook nu mogen wij bidden om Gods beloften, want die zijn in Christus ja en amen. Dan wordt het opnieuw Pinksteren.’ Aansluitend zingen we Psalm 119:3 en 9. Notulen van de algemene ledenvergadering 2011 Goedgekeurd en vastgesteld.
24
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Bespreking jaarverslag Geen vragen, goedgekeurd en vastgesteld. Bespreking financieel verslag Mevr. Hulsman neemt het woord: De balans geeft aan dat er extra inkomsten waren op de bondsdag en themabijeenkomsten. De portokosten van De Hervormde Vrouw zijn hoger. De algemene kosten zijn lager. Voor komend jaar zijn de uitgaven hoger begroot voor de nieuwe website. Uiteindelijk zijn we gunstiger uitgekomen dan begroot. We zijn hier dankbaar voor. De vakantieweken hebben ook een hogere opbrengst. De giften waren begroot op € 100.000 en hadden een hogere opbrengst. Het totaal bedrag is nu gerealiseerd door een legaat van € 8300. Alle giften blijven nodig. De heer Bronkhorst van Accon geeft een toelichting op de jaarrekeningen. Hierna vraagt de voorzitter aan de vergadering het bestuur decharge te verlenen voor het gevoerde beleid. Dit wordt met applaus ondersteund. De voorzitter bedankt de heren Bronkhorst en Meijers. Bestuursverkiezing Mevr. de Jong, mevr. Jonker en mevr. Mijnheer zijn aftredend en hebben zich herkiesbaar gesteld. Mededelingen vanuit het landelijk bestuur 1. Bijbelstudie 2012/2013: Nehemia, scibent dr. M. van Campen uit Ede. In het juninummer komt een artikel over andere verwerkingsvormen bij de bijbelstudie. 2. Bondsdag 2012: de vrouwenbond is 60 jaar geleden opgericht. Daarom is het thema: Bouwen en bewaren, n.a.v. Judas 20 en 21. Spreker is dr. H. van den Belt. Medewerking verlenen ook mevr. A. Kommers-Visser en ds. N. de Jong van resp. GZB en IZB. 3. Naam bondsdag: Vorig jaar is er gevraagd om ideeën. Er was geen voorstel bij dat de lading van
de dag dekte en de meerderheid van het bestuur kreeg. Daarom laten we het zo. 4. ALV 2013: op 28 mei. 5. Themabijeenkomsten: De achterliggende themazaterdagen met jonge vrouwen beantwoordden aan hun doel. Er waren diverse vragen over de leeftijd, het blijkt dat het ‘zaterdagconcept’ mensen aanspreekt. In 2013 willen we D.V. twee themazaterdagen voor jonge vrouwen en twee voor alle leeftijden houden. De ‘gewone’ themabijeenkomsten blijven, er wordt overal hetzelfde thema besproken. Op de zaterdagen wordt ritmisch gezongen en naast psalmen staan er ook liederen op het programma. ’s Middags zijn er workshops. 6. Ritmisch zingen: Vorig jaar is de mening gepeild, er was toen geen meerderheid. Gezien de veranderingen in de achterliggende tijd (lay out van ons blad, gebruik HSV) vinden wij het niet wenselijk op alle bijeenkomsten ritmisch te gaan zingen. 7. Verenigingsnieuws: Opgeheven: ‘Omnia ad Dei Gloriam’ uit ’s Heerenbroek en ‘Maria-Martha’ uit Waddinxveen. Aangemeld: Vrouwenvereniging ‘Debora’ uit Garderen en ‘Jonge Bijbelstudiegroep, groep E’ uit Rouveen. De voorzitter heet hen hartelijk welkom. 8. Bezoek aan regio’s: In 2011 zijn de regio’s Langstraat en Flakkee bezocht. We vinden het contact met regiobesturen en besturen van verenigingen heel belangrijk. Doel is o.a. de leden bewust te maken om jongeren erbij te krijgen. 25
Op 5 juni bezoeken we de regio’s Zuid-Veluwe en Zeist en op 12 juni Maas en Waal en Betuwe. N.a.v. een schriftelijke vraag: heeft de regio een taak om te reageren naar de plaatselijke politiek (over bijv. zondagsontheiliging, abortus, euthanasie, aanstootgevende reclame)? Het heeft een meerwaarde om dit via de plaatselijke kerkelijke gemeente te doen. 9. Pr-cie: Zij wil actief meedenken bij het opstarten van nieuwe verenigingen. Waarom nieuwe verenigingen? Als blijkt dat er geen jonge leden aansluiten, is het goed om een eigen kring te starten. 10. Website: We zijn bezig met het ontwikkelen van een nieuwe website. Deze moet beter toegankelijk zijn voor informatie, en ook geschikt voor aanmeldingen. 11. Statuten van de vrouwenbond: Deze komen op de website, ook in boekvorm verkrijgbaar. 12. 25+ bijeenkomsten: Op uitnodiging van de Hervormde Mannenbond denken we met hen na over zaterdagse bijeenkomsten voor jonge mannen en vrouwen van 25+. 13. Vakantieweken: U kunt als (bestuurs)leden actief zijn door mensen in de gemeente op de weken te attenderen. Ook wat betreft financiële steun, denk aan de opbrengst van een actie of verkoping. Bevraag ook uw diaconie wat zij er aan doen om mensen op vakantie te laten gaan. Rondvraag – Opmerking: Er is een boekje van ds. Velema: Biddend bouwen. Dit is bruikbaar bij de bijbel studies – De agenda: graag andere plaatjes met meer 26
kleur en een lintje of een hoekje wat je kunt afscheuren. Idee: Foto’s van de vier jaargetijden. Opgemerkt wordt dat er een kleinere uitgave in de winkels lag. Dit is ons niet bekend. – Er zijn verenigingen die niet uitkomen met de bijbelstudie. Kunnen in het februarinummer twee bijbelstudies geplaatst worden? Dit kan niet i.v.m. de paasliturgie. Het is wel mogelijk de bijbelstudie op te vragen per mail. Gevraagd wordt of deze ook geplaatst kan worden op de website, dit doen we niet omdat men dan geen abonnement op De Hervormde Vrouw neemt. – Een jongevrouwendag was gelijk met een Evadag. Voor 2013 zijn de data van de themazaterdagen al bekend. – Zijn de verwerkingsvormen voor de bijbelstudies nu al bekend en kunt u die nu al doorgeven? De voorzitter noemt twee voorbeelden (vers voor vers methode en het parafraseren). – Themazaterdagen voor jonge vrouwen: is het mogelijk om een leeftijd te noemen? Volgend jaar ligt de grens bij 45 jaar, er zijn dan ook dagen voor alle leeftijden. – Wie zijn de leden van de vrouwenbond? (In de uitnodiging voor de ALV werden de bestuurs leden genoemd). De verenigingen zijn de leden van de VB. De besturen vertegenwoordigen de verenigingen en daarom worden de bestuurs leden uitgenodigd voor de ALV. Als het bestuur verhinderd is, is het geen bezwaar als er leden komen. – Kan de bijbelstudie niet op de website geplaatst worden? Op de Waarheidsvriend kan men een digitaal abonnement nemen, dit kost wel extra. We denken erover na of we dit (met vertraging) gaan doen. – Eén keer per seizoen een gezamenlijke ochtend te beleggen van een jongere en een oudere vereniging. Dit werkt heel goed naar elkaar. – Het is moeilijk om jonge vrouwen erbij te krijgen. – I.v.m. werkende vrouwen kun je afwisselend op dinsdag en woensdag bij elkaar komen. – De ervaring is dat een nieuwe vereniging die start met jonge leden vaak beter functioneert
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
dan dat je jongeren aan laat sluiten bij de bestaande vereniging. – In Rouveen noemt men de nieuwe kring geen vrouwenvereniging maar bijbelstudiekring. – Op de jongevrouwendag zou je de niet-leden kunnen activeren om een kring te bezoeken. We zijn hier als bestuur bewust terughoudend mee geweest. – Tip: De oproep voor de stafleden plaatsen in de kerkbladen. Dat wordt wel gevraagd, maar ze wordt niet altijd geplaatst. PR-moment: door mevr. Molendijk en mevr. Olie. Enkele tips: – Het is goed om een ‘contactpersoon’ op de vereniging te hebben die nadenkt over en op zoek gaat naar vrouwen die nog niet op de vereniging zitten. – DHV aan de belijdeniscatechisanten geven. – Bij de geboorte of doop van een kindje een uitnodiging en DHV geven, leuk verpakt met bijv. sokjes. – Na afloop van Alpha of Emmausgroep een uitnodiging en DHV geven. – In de gemeentes op wijkavonden of startweekenden DHV’s uitdelen met folders (aan te vragen bij pr-cie). Een overzicht met de tips is verkrijgbaar. We zingen Psalm 133:1 en 3 terwijl er gecollecteerd wordt voor de onkosten van deze dag. De voorzitter sluit de morgenvergadering, waarna mevr. Hulsman voorgaat in gebed. Mevr. Berkhoff opent de middagvergadering: zij heet de heer P.J. Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond, hartelijk welkom. We zingen Psalm 84:1 en 6, zij leest Filippensen 1:1-11 en gaat voor in gebed. De dames De Jong, Jonker en Mijnheer zijn met algemene stemmen (364) herkozen. Mevr. Berkhoff is dankbaar dat zij verder mogen gaan. We zingen hun toe Psalm 37:2 en 3.
Mevr. Mijnheer spreekt mede namens de andere dames: Zij bedankt voor de stemmen van de leden en voor het in hen gestelde vertrouwen. Lezing drs. Vergunst De heer Vergunst begint zijn lezing ‘Onze geloofs houding naar de gemeente’ met te wijzen op het belang van ieders persoonlijke geloofshouding. Een samenvatting van de lezing is opgenomen in het juninummer van De Hervormde Vrouw. Na afloop van de lezing stelt de heer Vergunst de vraag: ‘Vindt u het makkelijker of moeilijker dan vroeger positief betrokken te zijn op de gemeente?’ Er ontstaat een levendige discussie waarin veel nadruk ligt op het gesprek tussen de generaties en het belang van het gebed voor de hele gemeente. ’Als je voor en met elkaar bidt, ga je anders naar elkaar kijken. Het gebed is de eerste taak voor de gemeente.’ Mevr. Jonker bedankt de heer Vergunst en wenst de bestuursleden sterkte bij het maken van het nieuwe programma. Zij hoopt iedereen op de bondsdag weer te ontmoeten, bedankt voor de aanwezigheid en wenst iedereen een goede thuisreis. We zingen Psalm 122:1 en 2, waarna de heer Vergunst eindigt met gebed. ❖ A. Bouma-Groothuis, secretaris 27
Interview
Familie Hol-van
Tilborg uit Kesteren
Van links naar rechts (moeder, dochter, schoonmoeder): Els van Tilborg-Korevaar (47) Linda Hol-van Tilborg (23) Gerrie Hol-van den Bogerd (54) Lid van: vrouwenvereniging ‘Helpende Handen’ te Kesteren Hoe lang zitten jullie (samen) op de vereniging? Gerrie: Ik ben lid sinds de oprichting van de vereniging, 27 jaar geleden. Els: Ik ben 23 jaar lid. Linda: Ik heb er mijn eerste seizoen opzitten. 28
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Linda, was het feit dat je moeder en schoonmoeder op de vrouwenvereniging zitten voor jou een drempel om ook lid te worden? Linda: Nee, helemaal niet. Het was een logisch vervolg op de 20+-kring, waar ik met mijn man op zat. Na de geboorte van onze zoon zijn we daarvan afgegaan, samen met een bevriend echtpaar dat ook een baby kreeg. De mannen werden lid van de mannenvereniging en ik ging met mijn vriendin naar de vrouwenvereniging. Je zoekt toch iets waar je samen bijbelstudie kunt doen. Mijn moeder stimuleerde mij om lid te worden. Zij was ook jong toen ze lid werd. Trouwens, ik maakte al vroeg kennis met de vrouwenvereniging: ik ging als kind met mijn moeder mee, als ze een jarig ouder lid bezocht.
Els: Je hebt elkaar nodig op de vereniging, jong en ouder. Gerrie: Het is goed als ouderen en jongeren op één vereniging zitten, dat zorgt voor een gezond evenwicht. Linda: Ik vind het wel een nadeel dat er zo weinig twintigers op de vereniging zitten. Tijdens de bijbelstudie maakt het leeftijdsverschil niet veel uit, maar in de pauze is het toch wel gezellig om met leeftijdgenoten te kletsen.
Hoe is het om met elkaar op de vereniging te zitten? Els: Het doet je goed als je ziet dat de jonge gene ratie in je voetsporen treedt. Dat is geen vrucht van eigen werk, maar ik ben er wel dankbaar om. Gerrie: In 3 Johannes vers 4 staat: ‘Ik heb geen meerdere blijdschap dan hierin, dat mijn kinderen in de waarheid wandelen’. Dát is het. Het is goed en nodig dat je kinderen clubs en verenigingen bezoeken, dat ze samen Gods Woord bespreken.
De Hervormde Vrouw… Els: Die lees ik van voor tot achter. Het themanummer vond ik ook erg mooi. Linda: Ik snuffel het blad altijd eerst even door om te kijken of er Huisstof in staat. Gerrie: De bijbelstudies vind ik erg leerzaam, het is fijn om die op de vereniging te bespreken. De illustraties bij de nieuwe bijbelstudie vind ik prachtig. De vorige waren niet zo mijn stijl. Linda: Ze waren wel verhelderend. Gerrie: Ik geniet ook van de mooie gedichten; vooral die van het ziekenhoekje gebruik ik regelmatig om op een kaart te schrijven naar zieken. ❖
Bereiden jullie de bijbelstudie gezamenlijk voor? Els: Niet bewust. Linda: Je vraagt weleens: ‘Heb jij de vragen al gemaakt?’ Dan spoor je elkaar aan. En nabespreken, gebeurt dat? Gerrie: Vragen waar je in de groep niet goed uitgekomen bent, bespreken we nog weleens. Linda: Die vraag over wat jongere vrouwen van oudere kunnen leren en andersom, daar is in de hele familie over gepraat! Wat daaruit kwam? Jonge vrouwen hebben vaak een frisse kijk op dingen, ouderen houden liever vast aan het oude vertrouwde. Gerrie: Ouderen hebben meer levenservaring, daar mogen ze iets van doorgeven.
Gaan jullie bij elkaar in een groepje zitten tijdens de bespreking? Els: Wij tellen af. Dus we gaan in de grote kring naast elkaar zitten, dan zitten we met de bijbel studie juist niet naast elkaar.
Volgende keer in Familieportret: vijf (schoon) zusters uit Bruchem/Kerkwijk/Delwijnen.
Zit u ook met uw dochter of zus op dezelfde vrouwenkring of -vereniging? Ga jij samen met je moeder? Deel (jo)uw ervaringen met onze lezers! Of geef een familie door die dat betreft. Uw reactie is welkom op redactiehv@ hervormdevrouwenbond.nl of op het redactieadres (zie colofon). ❖
29
Bondsdag 2012
Welkom op de
bondsdag! Wellicht bent u op vakantie als dit blad bij u op de mat valt, maar de voorbereidingen voor de bondsdag zijn in volle gang! Het lijkt nog ver weg, maar we verwachten u allemaal D.V. op 27 september in Barneveld in De Veluwehal, Nieuwe Markt 6, 3771 CB in Barneveld (tel. 0342-417979). Thema en sprekers Het thema voor de bondsdag is: ‘Bouwen en bewaren’, n.a.v. Judas vers 20 en 21. Onze bond werd 60 jaar geleden opgericht. We mochten bouwen en werden gebouwd en onze opdracht is om ook te bewaren bij het Woord. Veel verenigingen zijn ontstaan vanuit een zendingskrans; zij mochten bouwstenen aandragen voor de gemeenten op het zendingsterrein, ver weg en dichtbij. Naast dr. H. van den Belt, die een lezing verzorgt, komen nog twee andere sprekers aan het woord. Mevr. A. Kommers-Visser, die met haar man uitgezonden is geweest namens de GZB, zal iets vertellen over het bouwen en bewaren op het zendingsterrein ver weg. Ds. N. de Jong, werkzaam voor de IZB in Rotterdam, vertelt over bouwen en bewaren in onze multiculturele samenleving. Aanvang en sluiting De bondsdag begint om 10.15 uur en wordt rond 15.15 uur afgesloten. Muzikale omlijsting Tijdens de dag zal zang & muziekkwartet ‘Filiae’ uit Hoevelaken voor ons zingen en musiceren. De begeleiding van de samenzang is in handen van de heer F.J. Berkhoff. Opname op cd of dvd In de middagpauze kunt u deze bestellen, u ontvangt ze dan per post. Kosten € 15,00. Wilt u de dag opnieuw beluisteren, dan raden wij u de cd’s aan. Op de dvd ziet u de lezingen en een impressie van de dag.
30
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Ringleiding Er is ringleiding in de zaal van De Veluwehal. Lezing op de website Het openingswoord van onze voorzitter en de lezingen kunt u na de bondsdag downloaden op www.hervormdevrouwenbond.nl Een handicap? De Veluwehal is goed toegankelijk voor rolstoelen, ook kunt u een rolstoel reserveren. Telefonisch 038-3325993 of per mail: secretariaat@ hervormdevrouwenbond.nl. In de zaal is ruimte vrij voor rolstoelgebruikers. De Veluwehal beschikt over speciale toiletten voor gehandicapten. Bloemengroet zieke leden Langdurig zieke leden van uw vereniging kunt u verrassen met een bloemengroet van de bondsdag. Tot en met vrijdag 21 september kunt u de namen opgeven bij mevr. Bouma, tel. 0383325993 of per mail:
[email protected] Deze bloemengroet is gratis en kan na afloop van de dag opgehaald worden bij het podium. Kinderoppas Neem gerust uw kleine kinderen mee! In gebouw Rehoboth, tegenover De Veluwehal, is vanaf 9.45 uur goede kinderopvang. De oppasdames verwachten dat u uw kind in de middagpauze zelf eten geeft. De leiding van deze crèche is in handen van mevrouw Arenda Haan uit Barneveld. Het is beslist nodig dat u uw kind uiterlijk 21 septem ber opgeeft bij mevr. Bouma, tel. 038-3325993, zodat er voldoende dames ingeschakeld kunnen worden om deze zorg op zich te nemen. Verkooptafel We willen de agenda opnieuw onder de aandacht brengen. Ook nu ligt er weer een prachtige agenda voor u klaar. ‘Reik mij Uw hand’ is een bundeling ziekenhoekjes. Dit boekje is heel geschikt om cadeau te geven
en kost € 4,50. Natuurlijk zijn er deze dag ook stroopwafels, bonbons, zilverwerk en veel kaarten en kerstkaarten te koop. Collecte Om de bondsdag mogelijk te maken is er veel geld nodig. De kosten voor deze dag bedragen minimaal 10 euro per persoon. Evenals vorig jaar wordt er één collecte gehouden. Ook nu kunt u gebruik maken van een machtiging. Deze vindt u bij De Hervormde Vrouw van september en ook op de bondsdag. Uw gift is dan aftrekbaar van de belasting. U begrijpt dat wij de collecte weer van harte aan bevelen! Mocht u een gift willen bestemmen voor het vakantiewerk dan kan dit door een envelop met vermelding ‘Vakantiewerk’ in de collectezak te deponeren. Komt u niet naar de bondsdag en wilt u toch een gift voor de bondsdag geven, dan kan dit door de machtiging die in het septembernummer komt, in te vullen en op te sturen naar het bondsbureau, Beatrixstraat 20a, 3862 DB Nijkerk. Parkeren De Veluwehal beschikt aan beide zijden over een parkeerterrein. Hier geldt betaald parkeren. Het tarief is € 1,10 per uur en € 6,00 per dag. Ook hebben we toestemming gevraagd voor gebruik van de parkeerplaats van de kerk van de gereformeerde gemeenten, Nairacstraat 24. Hier zijn 175 (gratis) parkeerplaatsen, het is ± 8 min. lopen naar De Veluwehal. Wanneer er die dag een begrafenis is, is de parkeerplaats niet tot onze beschikking. Vanaf 25 september wordt dit aangegeven op onze website. We verwachten u/jou allemaal in Barneveld om samen aan het begin van een nieuw verenigingsseizoen toegerust te worden vanuit de Bijbel en de onderlinge contacten te vernieuwen. Graag tot ziens in Barneveld! ❖ Namens de regelingscommissie, A. Bouma-Groothuis 31
Financieel overzicht
VOOR ELKAAR
vakantieweken
In de maand mei werden de volgende giften/ collecten ontvangen: Diaconieën/kerkenraden: Putten Valburg Voorthuizen Wekerom IJzendoorn Zeist Zierikzee CGK Diac. Prot. Gem. te ?
€ € € € € € € €
2 . 85 0, 61 30 0,0 0 1 .1 5 0,4 3 5 65, 25 347,0 0 1 4 0,75 45 0,0 0 1 .78 6, 57
Vrouwenverenigingen/kerkkransen: Bergambacht € 1 0 0,0 0 Elspeet € 25 0,0 0 Goes ‘Febe’ € 1 0 0,0 0 Lelystad ‘Esther’ € 1 55, 8 0 Lopik ‘Lydia’ € 5 0 0,0 0
Ottoland Rijssen ‘Eliseba’ Rijssen ‘Hulda’ Schoonhoven Streefkerk Diversen: R. B. te G. Ring Gouda Ring Maas en Waal Via mevr. De Jong – diaklankbeeld Reeuwijk ‘Ruth’ Via mevr. Nap – kaartverkoop Lunteren Totaal
€ 1 20,00 € 55 0,00 € 460,00 € 30,00 € 1 65,00
€ 30,5 0 € 5 00,00 € 263,90 €
1 20,00
€
44,00
€10.979,81
Het vakantieseizoen is al weer aangebroken. Enkele weken mochten al worden gehouden. Graag zeggen wij u dank voor uw bijdragen die dit mogelijk maken. ❖ H.A. Cysouw, penningmeester
Giften voor de vakantieweken gehandicapten zijn welkom op ING 3388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken. 32
VOOR ELKAAR vakantieweken
Genieten
in Brabant
Het is lang geleden dat de commissie vakantieweken voor alleenstaanden een week in Brabant heeft georganiseerd. Dit jaar dus wel weer, het is een
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
nieuwe locatie in Oisterwijk. We hopen dat u als gast mag genieten van het Brabantse landschap en de gastvrijheid. De Utrechtse heuvelrug wordt regelmatiger bezocht: in Doorn staan al heel wat voet stappen van deelnemers aan onze weken. Een fraai buitenhuis is daar de vakantieaccommodatie. Alle gasten en stafleden een goede en gezegende vakantieweek toegewenst. In het septembernummer van De Hervormde Vrouw hopen we aandacht te geven aan de kerstweek. ❖ Met vriendelijke groeten namens heel de commissie, W. Mijnheer-Brink Giften voor de vakantieweken alleenstaanden zijn welkom op rekening ING 6131670, t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken
Boeken
Aankondigingen Dichter bij God, door J. van het Goor; uitg. in eigen beheer door Lowland Vormgeving, Rijssen, 2012; ISBN 978 90 818 8850 9; 115 blz.; € 9,90 Een mooi geïllustreerde dichtbundel van een Rijssens predikant. De uitgave bevat 48 pastorale verzen. De opbrengst van de bundel is volledig bestemd voor een goed doel. Bestellen via www.dichterbijgod.nu ❖ Vrouwen van Babylon. Prinsessen, priesteressen, prostituees in de bakermat van de cultuur, door Marten Stol; uitg. Kok, Utrecht, 2012; ISBN 978 90 435 0150 7; 496 blz.; € 35,00 Een wetenschappelijk naslagwerk over vrou-
wen in Mesopotamië. In dit overzicht aandacht voor veel verschillende onderwerpen: huwelijk, echtscheiding, erfrecht, vrouwen en werk, kleding, prostitutie, waarzeggerij etcetera. ❖ Het land van duizend morgens, door Lauraine Snelling; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2012; ISBN 978 90 239 9405 3; 388 blz., € 19,90 1880. Jonge mensen verlaten Noorwegen om in Amerika een veelbelovende toekomst tegemoet te gaan. Ondanks een barre overtocht en zware pioniersreis, houdt hoofdpersoon Ingeborg dapper vol. Overvallen door een verschrikkelijke winter worden ontberingen doorstaan en verliezen geleden. ❖
33
Leden die ons ontvielen
En nu, wat verwacht ik o HEERE, mijn hoop die is op U. Psalm 39:8 Op 9 mei 2012 heeft de Heere uit ons midden weggenomen
Onverwachts door de Heere Thuisgehaald ons gewaardeerd lid
Gerrie Westrik-Bergman in de leeftijd van 75 jaar.
mevr. J. Slob-Verheij
Wij zullen haar in liefde gedenken en missen als organist van onze vereniging.
in de leeftijd van 89 jaar.
Leden en bestuur van vrouwenbijbelstudievereniging ‘Rondom het Woord 1’ Hasselt, 28 mei 2012
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘DABAR’ Ameide, mei 2012
Mijn genade is u genoeg.
De Heere bewaart de eenvoudigen, ik was uitgeteerd, doch Hij heeft mij verlost. Psalm 116:6
Op 10 mei 2012 is door de Heere na lange moeilijke jaren uit dit leven weggenomen ons oud-lid
De Heere heeft uit ons midden weggenomen ons trouw en meelevend lid
mevr. Anna Catharina van Herk-Hogendoorn
Gerda van Duijn-de Hoop
in de leeftijd van 93 jaar.
Bestuur en leden van vrouwen vereniging ‘Damaris’ Katwijk, 3 juni 2012
in de leeftijd van 63 jaar.
De Heere geve haar kinderen en kleinkinderen kracht en troost om verder te gaan! Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Zendingsarbeid’ Krimpen a/d IJssel, mei 2012
Op 2 juni 2012 is in haar Herder en Heiland ontslapen ons trouw en dierbaar lid
Hillie Nissink-van Olst in de leeftijd van 48 jaar.
Want Gij zijt mijn heil, o HEER’, ’k Blijf U al den dag verwachten. Psalm 25:2 (berijmd) In dat uitziende verlangen is door de HEERE op 23 mei 2012 van ons weggenomen ons zeer geliefd en trouw lid
Dankbaar gedenken wij wat Hillie voor ons heeft betekend. We wensen haar man, kinderen en familie Gods nabijheid toe. Vrouwenkring ‘Tryfosa’ IJsselmuiden, juni 2012
mevr. A. Tinholt-van Lindenberg
Want U, HEERE, bent mijn toevlucht. Ps. 91:9
in de leeftijd van 90 jaar.
Op 3 juni 2012 heeft de Heere weggenomen ons oud-lid,
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Ora et Labora’ Breukelen, mei 2012
mevr. J. Baan-Bos in de leeftijd van 84 jaar. Met dankbaarheid gedenken wij wat zij voor onze vereniging heeft betekend, ook in de jaren dat zij bestuurslid was. We wensen de familie Gods nabijheid toe. Bestuur en leden van vrouwenstudiekring ‘Claudia’ Molenaarsgraaf, juni 2012
34
Colofon
De Hervormde Vrouw juli/augustus 2012
Hervormde Vrouwenbond Bond van Hervormde Vrouwenverenigingen op gereformeerde grondslag Landelijk bestuur
Redactie De Hervormde Vrouw
Voorzitter
Hoofdredactie
M.M. Jonker-Hakkert, Havikstraat 40, 3882 JH Putten,
M.M. Jonker-Hakkert (adres: zie bij het landelijk bestuur)
0341-357766,
[email protected]
Eindredactie
1e secretaris
A. Tukker-Versluijs, Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren,
A. Bouma-Groothuis, Groenendael 141, 8271 EH IJsselmuiden,
[email protected]
038-3325993,
[email protected]
Secretaris
2e secretaris
M. Molendijk-van Bemmel (adres: zie bij het landelijk bestuur)
M. de With-Damsteegt, Margrietstraat 6, 2964 CE Groot-
Leden redactiecommissie
Ammers, 0184-663283,
[email protected]
J. Cazant, E.W. ten Hove-van den Brink,
Penningmeester
P.J. Veldman-van Zonneveld, beeldredactie:
N.A. Hulsman-v.d. Brink, Langestraat 6, 8281 AL Genemuiden,
H. Wijnbergen-de Wit, C. Beijeman-Beijleveld
038-3855270,
[email protected]
Inzenden kopij
Vakantieweken verstandelijk gehandicapten
tot de 1e van de voorafgaande maand naar de eindredacteur
G.A.B. Berkhoff-Prins, 0548-517858
Uitgave
[email protected]
verschijnt 11 x per jaar; € 16,00 per jaar; losse nummers: € 2,00
J. Cazant, 0348-401104
[email protected]
Abonnement
Vakantieweken alleenstaanden
wordt aangegaan voor 1 jaar; opzeggen voor 1 december
H. de Jong-Akster, 038-3323237
bij het Hervormd Bondsbureau
[email protected]
Visuele beperking
W. Mijnheer-Brink, 0578-641279
informatie en opgave voor gesproken editie,
[email protected]
groot letteruitgave en braille bij het CBB, Postbus 131,
Vakantieweken lichamelijk gehandicapten
3850 AC Ermelo, 0341-565499
T. Kuyt-Verolme, 035-5251348
[email protected]
Hervormd Bondsbureau
Aanvragen klankbeeld vakantieweken
Beatrixstraat 20a, 3862 DB Nijkerk, tel. 033-2456699,
J. Doorneweerd-Snel, Irenestraat 4, 3291 BK Strijen,
[email protected]
078-6454670
Opgave nieuwe leden, adreswijzigingen en wijzigingen in het
[email protected]
bestuur (schriftelijk)
[email protected]
bestelling zilverwerk
Contactadres ziekenhoekje en pr-commissie
Openingstijden
M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72,
maandag t/m vrijdag: 8.30 - 11.30 uur
3373 AL Hardinxveld-Giessendam, 0184-615116
[email protected]
Bankrekeningnummers Giften t.b.v. de Hervormde Vrouwenbond
Opgave overlijdensadvertenties
Bankrek. 56 60 60 876 t.n.v. Herv. Geref. Vrouwenbond
Eindredactie De Hervormde Vrouw
ANBI geregistreerd onder nr. 815135105
[email protected]
Betaling contributie/abonnement
Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren
Bankrek. 37 78 71 621 t.n.v. Herv. Geref. Vrouwenbond Giften t.b.v. vakantieweken gehandicapten
Website
ING 3388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken
www.hervormdevrouwenbond.nl Legateren Voor het bestuur bestemde correspondentie zenden
De Hervormde Vrouwenbond in uw testament of
naar de secretaris.
wilsbeschikking? Info: penningmeester of website.
35
Gedicht
Onbeperkt Dít is de mens, veel lijkt in hem te prijzen. Hij leert, studeert, verruimt zijn blik, zijn kunnen kent geen grenzen.
Juist deze mens laat op mij diepe indruk na. Hij is spontaan, ontvankelijk voor Gods Woord – onbeperkt.
Die mens is groot, hij klopt zich op de schouder. Wat kan hij niet?! Toch is hij klein, zijn kunnen zeer beperkt.
’t Is deze mens wiens status is gewijzigd; eerst handicap nu nieuw begaafd, door genade onbeperkt.
Een ander mens, soms hand en voet gebonden, hij ligt en lacht, spreekt niet of zacht; zijn leven is beperkt.
Mijn mede-mens, hij houdt de lofzang gaande met woorden soms of schaterlach. Zeg mij: wie is beperkt? ❖
Hoor dan die mens! In hart en huis ontvangt God lof met kromme zin recht uit het hart; wie noemt hem nog beperkt? 36
Ds. J. van het Goor (ervaring van een vakantieweek met mensen met een beperking)