VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren
Locatie Haaren 1
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren INTRODUCTIE VluchtelingenWerk Nederland behartigt de belangen van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland, vanaf het moment van binnenkomst tot en met de integratie in de Nederlandse samenleving. De vluchtelingen die gehuisvest worden in een gemeente, hebben een verblijfsvergunning gekregen. Zij kunnen, na het inrichten van hun woning, een begin maken met een nieuw bestaan in ons land. De gemeente Haaren heeft in het afgelopen jaar 22 mensen gehuisvest. Dit waren voor de helft gezinsherenigingen: twee moeders met respectievelijk 2 en 4 kinderen en drie kinderen die naar 2 moeders kwamen, die hier al waren. Er was een achterstand aan het einde van 2013, maar met dit aantal is die helemaal ingelopen. Een mooie prestatie.
2
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren JURIDISCHE BEGELEIDING Eindelijk zijn twee langlopende gezinsherenigingszaken tot een goed einde gebracht: de vrouwen en kinderen van twee Somaliërs, die intussen al langere tijd in Haaren woonden, zijn in de gemeente Haaren aangekomen. Zij waren gevlucht naar Jemen, konden daar niet naar de Nederlandse ambassade om gezinshereniging aan te vragen en moesten ‘terug’ naar een land in Afrika. Beide gezinnen konden eindelijk verder vluchten naar Ethiopië, alwaar zij de procedure voor hereniging konden voortzetten. Wat een vreugde toen zij eindelijk op Schiphol aankwamen! Ook twee andere gezinsherenigingen zijn tot een goed einde gekomen. Een moeder heeft haar zoontje in de armen gesloten nadat hij jaren vermist was en een andere moeder zag na jaren haar zoon en dochter weer terug. Het aanvragen van de gezinsherenigingen wordt begeleid door VluchtelingenWerk. We geven informatie, vullen formulieren in, geven adviezen, leggen brieven van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) uit. Wanneer een gezinshereniging dan uiteindelijk slaagt, zijn we bijna net zo blij als de gezinnen om wie het gaat.
MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING Er kwamen in 2014 drie gezinnen vanuit een asielzoekerscentrum in onze gemeente wonen. Omdat veel vluchtelingen op dit moment bijna direct uit oorlogsgebieden komen en doordat de procedures de laatste tijd veel sneller verlopen en vluchtelingen dus eerder weten dat zij mogen blijven, bemerken we een verzwaring in de begeleiding. Niet alle vluchtelingen kunnen direct genoeg rust in zichzelf vinden om hun leven opnieuw op te pakken. Het kost tijd om te “landen” op de nieuwe plek. Steeds meer zaken moeten via internet geregeld worden. Dit betekent, dat mensen al heel snel een computer thuis nodig hebben. Bankieren, inschrijvingen, belastingen: het gaat niet alleen sneller via de computer, soms kan het niet meer anders. We adviseren onze cliënten over het besteden van de lening die zij krijgen om hun huis in te richten. In eerste instantie gaat dat om de meest basale dingen, zodat men zo snel mogelijk uit het asielzoekerscentrum kan vertrekken. Men moet dus zorgen dat men kan slapen, eten en wassen. Daarnaast vinden we de aanschaf van een computer tegenwoordig niet langer een luxeproduct. Om uit te komen met het krediet is het zaak te proberen om zoveel mogelijk spullen tweedehands te kopen of te krijgen.
Gelukkig wonen in de gemeente Haaren veel goede gevers. Wanneer er een huis moet worden ingericht, wordt een advertentie geplaatst in een huis-aan-huis blad en er zijn altijd weer aanbiedingen. De begeleiding van de nieuwelingen houdt in eerste instantie in: alles regelen rondom de huisvesting. Zorgen dat de financiën, zowel in- als uitgaven, gaan lopen. 3
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren Zorgen voor de aanmelding voor onder andere energie en water en steeds opnieuw uitleggen en vooral laten zien, wat er moet gebeuren en waarom. Er wordt verteld welke papieren belangrijk zijn en hoe lang zij moeten worden bewaard. Voor sommige mensen een hele omschakeling: zoveel papier dat bewaard moet worden, zoveel verschillende uitgaven die elke maand terugkomen, zoveel (nu nog) onduidelijke regels. Dat zij VluchtelingenWerk volkomen vertrouwen is steeds weer een belangrijk iets om bij stil te staan: dat vertrouwen mogen en zullen we niet beschamen. Wanneer alles geregeld is, na ongeveer twee maanden, wordt het belangrijk om stap voor stap alles zó te bespreken met de mensen, dat zij gaan begrijpen hoe een en ander werkt in Nederland. Langzaamaan gaan zij zelf steeds meer dingen zelf doen, eerst onder begeleiding van een vrijwilliger, later echt alleen. Hoe snel iemand alle nieuwigheden in zich kan opnemen, heeft met verschillende factoren te maken. Onder andere met de mate van educatie in het eigen land en een mogelijk trauma.
BEGELEIDING TIJDENS DE INBURGERING Vanaf 2013 moeten de vluchtelingen zelf zorgen voor hun inburgering. Zij krijgen van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) een brief dat zij moeten inburgeren zodra zij een verblijfsvergunning hebben gekregen. Vanaf die dag hebben zij 3 jaar de tijd om in te burgeren en een certificaat te behalen. Zij kunnen daarvoor bij DUO een lening aanvragen. Vluchtelingen, mensen met een asielstatus, hoeven deze lening niet terug te betalen als zij op tijd zijn ingeburgerd. Omdat men nog geen Nederlands spreekt en het moeilijk is om zelfstandig een cursus te regelen, ondersteunt VluchtelingenWerk de mensen hierbij. In het afgelopen jaar merkten we dat het geven van voorlichting over inburgering en het ervoor zorgen dat men een lening aanvraagt en een afspraak krijgt op een school, niet voldoende is. Daarom zijn we in de afgelopen maanden gestart met het opzetten van een speciale ondersteuning wat betreft de inburgering. Een vrijwilliger houdt een korte intake met de mensen over hun opleiding, werk en plannen voor na het leren van de Nederlandse taal. Daar geeft zij uitleg over de mogelijkheden wat betreft inburgeringscursussen. Wanneer de persoon gekozen heeft voor een cursus, wordt hij aangemeld en wordt de lening aangevraagd. Wanneer hij is begonnen met de inburgeringscursus, plannen we om de zoveel tijd een gesprek in om te kijken hoe het gaat. Omdat we merken, dat de inburgeringscursus alleen niet voldoende is om de taal ook goed te leren spreken en te verstaan, proberen we voor iedereen een taalmaatje te vinden. Een taalmaatje is een vrijwilliger die eens per week de Nederlandse taal oefent met de vluchteling. Vooral het oefenen van spreken en luisteren staat dan centraal.
4
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren VRIJWILLIGERS Zonder toegewijde vrijwilligers geen ondersteuning van vluchtelingen. In 2014 waren dit: Toon Berkelmans, Cor Brekelmans, Rian Cuppen, Tinie van den Dungen, Gerda en Jan Eggenkamp, Jo van Hal, Herman van Hoek, Rosalie Kraajenbrink, Peter Panhuijzen, Anne de Ruiter, Mahdi Salim, Mariam Sheikhloo, Els en Antoon van Uden. Vijftien mensen, van wie er een aantal op huisbezoek gaan, een paar zich vooral richten op het inrichten van de woningen en weer anderen vooral taalles geven en/of gesprekken voeren over allerlei onderwerpen tijdens de maatschappelijke begeleiding. Twee van hen verzorgen de aanvragen voor belastingtoeslagen en houden sinds een paar maanden een speciaal belastingspreekuur. Weer een ander zorgt voor ondersteuning op kantoor. Twee vrijwilligers houden een algemeen spreekuur op de maandagmiddag en de donderdagochtend. Eén vrijwilliger is speciaal aangenomen als klusjesman, maar ook de andere vrijwilligers steken nogal eens letterlijk de handen uit de mouwen voor de nieuwe vluchtelingen. Eén van deze vrijwilligers heeft halverwege het jaar afscheid van ons genomen en drie van de hierboven genoemden zijn dit jaar gestart. VluchtelingenWerk verwacht veel van haar vrijwilligers wat betreft werkzaamheden en inzet. Het werk is complex en vraagt veel flexibiliteit. Zij moeten inzicht tonen in de problematieken die voortkomen uit cultuurverschillen en de achtergronden van de vluchtelingen. Het is de bedoeling, dat de beroepskracht coördineert en de vrijwilligers de begeleiding van de vluchtelingen op zich nemen. Dat is soms meer de wens dan de regel. De problematiek is dan te zwaar of te complex om de begeleiding alleen aan de vrijwilligers over te laten.
5
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren ACTIVITEITEN Naast de dagelijkse praktijk van maatschappelijke begeleiding aan de vluchtelingen in de gemeente proberen we gedurende het jaar minimaal één activiteit uit te voeren met de vluchtelingen. Een paar vrijwilligers hebben een aantal taalmiddagen georganiseerd. In eerste instantie werden deze goed bezocht, maar dat bleef niet zo. Een van de redenen daarvoor was het grote niveauverschil tussen de deelnemers. Het bleek te moeilijk om te zorgen dat iedereen genoeg aandacht kreeg en voldoende de taal kon oefenen. Veel inwoners van Haaren hadden een prijs gewonnen dit jaar: gratis kaartjes voor 4 personen voor de dierentuin in Rhenen. Een van de vrijwilligers bedacht, dat er misschien wel mensen waren die hun kaartjes wilden doneren en hij zette een advertentie in het huisaan-huis blad. Binnen een paar dagen hadden we kaartjes voor 80 personen. We zijn met veel vluchtelinggezinnen, de vrijwilligers en een paar Nederlandse gezinnen met de bus een dag op stap geweest: het was de mooiste dag van de week en een heel geslaagde dag voor de vluchtelingen.
Spel aan Huis voor Vluchtelingengezinnen In 2014 heeft VluchtelingenWerk WOBB, dankzij subsidie van Stichting Kinderpostzegels Nederland, in 11 verschillende gemeenten Spel-aan-Huis aan vluchtelingengezinnen aan kunnen bieden. In de gemeente Haaren heeft 1 gezin spelbegeleiding vanuit Spel-aan-Huis gekregen. Er is aandacht besteed aan het vergroten van de speelmogelijkheden van de kinderen door het maken van een speelplek en het aanbieden van passend speelgoed. De kinderen hebben meer spelplezier met elkaar gekregen en er kwam meer interactie tussen de kinderen onderling. Moeder heeft gezien dat zij hier positieve invloed op kan hebben wanneer zij meer betrokken is bij het spel van de kinderen. Het plezier in het gezin is toegenomen. Spel-aan-Huis heeft in de gemeente Haaren geen vervolg gekregen.
Het komende jaar In 2015 moeten zeker 25 vluchtelingen gehuisvest worden in de gemeente Haaren. We hopen, dat het gaat lukken: er komen maar weinig huizen leeg en er moet ook gedacht kunnen worden aan alle mensen die al langer op de wachtlijst staan voor een huurhuis. Sinds 2012 worden de vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen, door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) per gemeente op een lijst gezet, waarna de betreffende gemeente 10 weken de tijd heeft om woonruimte te zoeken en aan te bieden. Een voordeel daarvan is, dat de mensen die gebruik gaan maken van de woning al bekend zijn. Ook is al bekend, of en met hoeveel gezinsleden zij eventueel gezinshereniging hebben aangevraagd. Dat betekent dat direct gezocht kan worden naar een passende woning.
6
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren
Daarnaast gaan we verder met het uitwerken en uitvoeren van de begeleiding tijdens de inburgering. Daarvoor gaan we in ieder geval wat betreft de werving van vrijwilligers extra aandacht besteden aan het werven van taalmaatjes. Ook gaan we meer aandacht besteden aan het zoeken naar en vinden van taalstages voor de vluchtelingen. Dit doen we met behulp van een landelijke subsidie. Het blijft belangrijk, dat we veel aandacht besteden aan de toeslagen via de belastingdienst. Er gaat veel fout, vooral rondom het (vermeende) niet hebben van een geldige verblijfsvergunning. Naar verhouding hebben veel vluchtelingen er last van, zodat zij soms maanden geen toeslagen krijgen uitgekeerd.
Een paar vrijwilligers hebben een informatiefolder gemaakt over de werkzaamheden van VluchtelingenWerk Haaren. Deze folder zal in maart 2015 klaar zijn en worden uitgedeeld aan belangstellenden. Ook zal de folder aanleiding zijn om instellingen en groepen voorlichting over ons werk aan te bieden.
7
VluchtelingenWerk – WOBB Jaarverslag 2014
Locatie Haaren BIJLAGE Jaarverslag 2014 Aantallen locatie Haaren
Gegevens jaarverslag Jaar 2014 Aantallen Begeleide cliënten 19 volwassenen + 14 kinderen (totaal) Nieuwe cliënten 8 (maatschappelijke begeleiding ) Statushouders 8 volwassenen en 14 kinderen gevestigd Gezinshereniging 2 volwassenen en 9 kinderen Vrijwilligers / stagiaires 15 Taalcoachtraject 0
VluchtelingenWerk WOBB, Locatie Haaren p/a Mgr Bekkersplein 2, 5076 AV Haaren Telefoon: 0411-644225 Mail:
[email protected]
8