PROGRAMMABEGROTING 2007 GEMEENTE HAAREN
Gemeente Haaren Postbus 44 5076 ZG Haaren Telefoon Fax E-mail Internet
0411 – 627282 0411 – 627298
[email protected] www.haaren.nl
2
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Inhoudsopgave Tijd voor actie! ..........................................................................................................................5 Leeswijzer ................................................................................................................................7 Programma 1 Algemeen bestuur en communicatie ..............................................................9 Programma 2 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting.....................................................13 Programma 3 Afval, riolering en milieu ...............................................................................17 Programma 4 Veiligheid ......................................................................................................21 Programma 5 Cultuur, sport, groen, recreatie en toerisme .................................................23 Programma 6 Sociale voorzieningen, volksgezondheid, maatschappelijke dienstverlening en onderwijs ...........................................................................................................................27 Programma 7 Wegen, verkeer en vervoer ..........................................................................33 Programma 8 Economische structuur .................................................................................35 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien..........................................................................37 Recapitulatie programma’s.....................................................................................................39 Inleiding paragrafen................................................................................................................41 Paragraaf A Lokale heffingen .............................................................................................43 Paragraaf B Weerstandsvermogen.....................................................................................47 Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen .........................................................................53 Paragraaf D Financiering ....................................................................................................55 Paragraaf E Bedrijfsvoering ................................................................................................59 Paragraaf F Verbonden partijen en deelnemingen.............................................................67 Paragraaf G Grondbeleid ....................................................................................................73 Besluit vaststelling programmabegroting ...............................................................................77 Bijlage I Kerngegevens.....................................................................................................81 Bijlage II Nieuw beleid 2007 – 2010 ..................................................................................83 Bijlage III Overzicht reserves..............................................................................................89
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
3
4
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Tijd voor actie! Het beleid van de afgelopen jaren was gericht op het op orde brengen van het huishoudboekje van de gemeente. Immers, om een gezonde financiële gemeente te worden, moest er bezuinigd worden en een sober beleid worden gevoerd. Inmiddels gaat het daardoor, en ook door de stijgende lijn die landelijk te zien is, financieel een stuk beter met onze gemeente. De financiële reserves zijn, mede door incidentele meevallers, weer goed gevuld. De tijd is rijp om nieuwe stappen voorwaarts te zetten, tijd voor actie! De begroting 2007 is de eerste begroting van dit college. Burgemeester en wethouders stelden het beleidsprogramma 2006-2010 op, met als titel “bouwen en vertrouwen op sterke en levendige dorpen”. Dit beleidsprogramma en de door de gemeenteraad met de kadernota 2007 vastgestelde uitgangspunten voor 2007 vormen de basis voor de voorliggende begroting. De inwoners van Haaren gaven bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006 duidelijke signalen af: er moet nu echt gebouwd worden, de dorpen moeten leefbaar blijven en de bestuurders moeten beter communiceren met de inwoners. Nu de financiële situatie van de gemeente daarvoor de ruimte biedt, moet gehoor gegeven worden aan de roep van de inwoners en moet er, nu het weer kan, geïnvesteerd worden. Op de eerste plaats moet er gebouwd gaan worden. De vraag naar woningen klinkt al jaren luid en duidelijk. Het wordt hoog tijd om daadwerkelijke stappen te zetten. Op de relatief korte termijn kan een aantal bouwprojecten van start gaan: De Weiakker in Esch, Sancta Monica in Esch, Locaties Melkfabriek en Boerenbond in Haaren, Ruimte voor Ruimte in Haaren en WOB/Cello in Helvoirt. In totaal gaat het bij deze projecten om ca. 136 woningen. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan andere ontwikkelingen, zoals het opstarten van de uitbreidingslocatie Slijkhoef in Biezenmortel. De ontwikkeling -samen met Cello- van Wijngaert III in Haaren gaat gestaag verder. Dit bijzondere project levert woonruimte aan mensen die al zo lang naarstig op zoek zijn naar een huis in onze gemeente, maar biedt ook aan mensen met een verstandelijke beperking de ruimte om in Haaren te blijven wonen in woonomstandigheden die voldoen aan de eisen van deze tijd. Natuurlijk is het ontwikkelen van de centrumvisies voor Haaren en Helvoirt zeer belangrijk de komende tijd, zowel voor wat betreft het bouwen als de leefbaarheid. Het college is van plan om voor alle dorpen dorpsontwikkelingsplannen te gaan maken om goed in beeld te brengen hoe de dorpen van onze gemeente nu en in de toekomst daadwerkelijk sterke en levendige dorpen kunnen zijn. Naast het element van de woningbouw, is de ontwikkeling van een brede school en de bouw van nieuwe, aan de tijd aangepaste woonzorgcentra van uitermate groot belang voor de leefbaarheid van de twee dorpen. In hetzelfde kader van leefbaarheid, verdient de Wet Maatschappelijke Ondersteuning veel aandacht. Zoals het college ook in haar beleidsprogramma al aangaf, mag de invoering van deze wet vooral voor de minima in onze gemeente geen enkel nadelig gevolg hebben. Ook op andere gebieden zijn flinke investeringen nodig. De uitvoering van het plan van aanpak voor de openbare verlichting waarbij de meest ernstige gevallen het eerste worden aangepakt, zal een belangrijke bijdrage leveren aan de leefbaarheid en de sociale veiligheid. Het maken van een start met het opknappen van ruim twintig kilometer tegelfietspad biedt op de eerste plaats meer comfort aan de eigen inwoners. Het college stelt zich echter ook ten doel om de economische structuur van de gemeente te versterken. Recreatie en toerisme vormen belangrijke pijlers voor de economische structuur. Het college wil dit versterken; onze mooie groene gemeente kan de toerist veel bieden. Bij de schaal van Haaren passende toeristische activiteiten zullen dan ook verder ontwikkeld worden. Een andere economische pijler van onze gemeente is de landbouw in het bijzonder de verbrede landbouw en boomteelt. Haaren staat in de top 5 van boomteeltgemeenten in Nederland en het college wil in de komende tijd hier meer aandacht aan geven. Landbouw is van oudsher een pijler en mag als zodanig op aandacht en ondersteuning van het college rekenen.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
5
Voor aanpassing van het gemeentehuis is geld gereserveerd, dat twee doelen dient. Enerzijds moeten er maatregelen genomen worden om de veiligheid van onze medewerkers te garanderen. Anderzijds zullen er aanpassingen worden doorgevoerd in het kader van de dienstverlening aan onze inwoners, waardoor onder andere de privacy van onze klanten meer gewaarborgd wordt en zij efficiënter kunnen worden geholpen. Dienstverlening blijft een voortdurend aandachtspunt met een bijbehorend scala aan verbeteringen. Samen met de voornemens om vergunningprocedures te vereenvoudigen, werkprocessen beter te beschrijven en te stroomlijnen, kwaliteitsvoordelen vanuit samenwerking met andere gemeenten te behalen (zoals bij I&A) en door personele bezuinigingen, meent het college ruimschoots te voldoen aan de door de raad gevraagde efficiencydoelstelling van 2%. Over alle voornemens wil het college communiceren met de inwoners. Burgemeester en wethouders hechten eraan de inwoners te betrekken bij het gemeentelijk beleid, via de reguliere kanalen zoals www.haaren.nl, de gemeentepagina in de Leye, de huiskamergesprekken, informatieavonden en het burgerjaarverslag. Maar ook door middel van nieuwe communicatievormen. De collegeleden zijn voornemens om maandelijkse spreekuren te gaan houden in de dorpen. Er is een klantenpanel, bestaande uit tien inwoners, opgestart dat zich buigt over de manier waarop de gemeente communiceert. De informatieavonden moeten meer interactief worden, de mening van de inwoner telt! Tot slot is vermeldenswaard dat het college, zoals de raad heeft gevraagd, in de begroting ruimte heeft gelaten om de gemeenteraad gelegenheid te geven eigen projecten te kiezen. Een ambitieuze begroting, maar dat moet ook: het is nu tijd voor actie! Het college van burgemeester en wethouders, 4 oktober 2006
6
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Leeswijzer De onderhavige beleidsprogramma’s van deze programmabegroting zijn een uitwerking van het beleidsprogramma 2006 – 2010 dat door uw raad is vastgesteld in zijn vergadering van 20 april 2006 en de diverse beleidsvoornemens voor 2007 zoals die door uw raad zijn vastgesteld in de vergadering van 29 juni 2006. De volgende beleidsprogramma’s worden onderscheiden: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Algemeen bestuur en communicatie Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Afval, riolering en milieu Veiligheid Cultuur, sport, recreatie en toerisme Sociale voorzieningen, volksgezondheid, maatschappelijke dienstverlening en onderwijs Verkeer en vervoer Economische structuur
De programma’s zijn opgesteld aan de hand van een nieuw format. Deze aanpak beoogt een integraal beeld te geven. Het gaat uit van de doelstellingen die met een programma worden nagestreefd. Per doelstelling worden naast de reguliere instrumenten en activiteiten de speerpunten van 2007 gepresenteerd. Elk programma sluit af met de baten en lasten van dat programma. De teksten die uw raad op 29 juni 2006 heeft vastgesteld vormen het uitgangspunt. Deze teksten zijn omgevormd en aangevuld tot het integrale document dat een programmabegroting als product van het college aan de raad, behoort te zijn. Elk programma bevat de volgende onderdelen: 1. Algemene doelstelling Beschrijft de beleidsvelden van het programma, met eventueel een toelichting op onderdelen. 2. Operationele doelstellingen Bij de operationele doelstellingen wordt beschreven uit welke gemeentelijke taken het programma bestaat. Per doelstelling worden waar mogelijk eerst indicatoren genoemd, dan de speerpunten voor 2007 en tenslotte de instrumenten die worden ingezet om invulling te geven aan de doelstelling in het algemeen en speerpunten in het bijzonder. 3. Budgettaire gevolgen van beleid De totale baten en lasten van het programma worden weergegeven.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
7
8
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 1 1.1
Algemeen bestuur en communicatie
Algemene beleidsdoelstelling
Het programma heeft betrekking op het functioneren van de bestuursorganen in het kader van de interne en externe dienstverlening waarbij sprake dient te zijn van heldere en duidelijke communicatie. Het gaat erom dat het bestuur effectief, efficiënt en transparant is. En dit doen wij door inwoners te betrekken bij onze beslissingen en door bestuurlijke samenwerking verder te ontwikkelen. Toelichting De burger wil waar voor zijn geld. Dat betekent dat de gemeentelijke organisatie, inclusief de bestuursorganen, zuinig en efficiënt met de beschikbaar gestelde middelen dienen om te gaan. Doelstellingen dienen helder te zijn en de processen waarlangs de doelen worden gerealiseerd dienen duidelijk te zijn beschreven. Daarnaast gaat het er om dat de juiste medewerker op de juiste plek wordt ingezet. Andere elementen zijn dat de inwoners van de gemeente Haaren betrokken worden bij het beleids- en besluitvormingsproces. Daartoe komen we met een gemeentebreed beleid inzake burgerparticipatie. De burger (en de raad) wil weten waar zijn geld naar toe gaat, waarom bepaalde besluiten worden genomen. Een goede communicatie is daarvoor onontbeerlijk. Het is lang niet makkelijk om de burger met communicatie te bereiken. Ondanks de geleverde inspanningen de laatste jaren lijkt de betrokkenheid van de burgers bij de gemeente alleen maar af te nemen (indicatie; opkomst gemeenteraad verkiezingen). De komende jaren zal daartoe extra energie moeten worden gestoken in de communicatie met de burger (en de bedrijven). Een goed werkende ambtelijke organisatie staat of valt met de kwaliteit en de motivatie van haar medewerkers. Door middel van opleidingen, collectief en individueel wil de gemeente deze kwaliteit versterken.
1.2
Operationele doelstellingen
1.2.1
De gemeente streeft ernaar om op een moderne en transparante wijze te communiceren met de burger
Het beter betrekken van de inwoners bij het beleid vergt een moderne wijze van communiceren. Hierbij zijn de elementen zorgvuldigheid en tijdigheid van eminent belang. Indicator
Bron
Oordeel klantenpanel
Communicatieplan Collegeprogramma
Opkomst bij bijeenkomsten georganiseerd door gemeente Opkomst bij verkiezingen Hits op internet
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning Juni 2007
december 2006
een gemiddelde score van 7 voor publicaties 20% van de direct belanghebbenden Boven landelijk gemiddelde Groei van 20% van het aantal hits
2007
Instrumenten - De gemeentepagina in de Leije. - Gemeentelijke website op internet. - Brochures, huis-aan-huis verspreid of verkrijgbaar bij de gemeente. - Huiskamergesprekken. - Burgerjaarverslag. - Klantenpanel.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
9
Speerpunten in 2007 - Opstellen openbaar regelingenbestand: regelingen moeten voor alle burgers toegankelijk zijn (internet). - Vaststellen van beleid inzake burgerparticipatie. - Organiseren maandelijkse spreekuren in alle vier de dorpen door collegeleden. Minimaal 3 bezoekers per spreekuur. - Tweemaal organiseren van een themabijeenkomst - Verbeteren van de website, met name zoekfunctie en lay-out. Verwijzing naar beleidsstukken - Notities ten aanzien van het dienstverleningsconcept. - Imago-onderzoek gemeente Haaren. - Klanttevredenheidsonderzoek. - Communicatieplan raad. - Communicatieplan college en ambtelijke organisatie. 1.2.2
De gemeente streeft naar een doelmatige en efficiënte inzet van het ambtelijke apparaat
De organisatie moet een efficiencyslag maken van 2% op de gemeentelijke operaties. Dat gaan we realiseren door een beperkte efficiencyslag te maken in de formatie, door scherper in te kopen, het afsluiten van betere, juridisch sluitende, contracten. Het gaat erom door goede samenwerking een voor de burger beter resultaat te bereiken en middelen en medewerkers doelmatiger in te zetten. Instrumenten - Werken in projectgroepen zal verder worden ontwikkeld. Het projectmatig werken zal in 2007 verder worden ontwikkeld waarbij kennis en vaardigheden vanuit verschillende afdelingen en disciplines zullen worden ingezet. - Mandaatregister aanpassen. Bevoegdheden en verantwoordelijkheden lager in de organisatie brengen. Speerpunten in 2007 - Opzetten contractenbank. Contracten worden nu niet altijd door een jurist op kwaliteit beoordeeld en centraal beheerd. Het beheer ligt nu bij de vakafdeling. Dat geeft risico’s onder andere als de medewerker de organisatie verlaat. Met de opzet van een centrale contractenbank wordt de beheersing veel beter. - Verbetering van de inkoopfunctie. De inkoop wordt nu door medewerkers er veelal bij gedaan zonder dat zij specifiek geschoold zijn in het inkoopvak. In 2007 willen we de inkoop professionaliseren in samenwerking met gemeenten in de regio. Verwijzing naar beleidsstukken - Inkoopscan. - Plan verbetering inkoopfunctie/inkoopplan.
10
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
1.2.3
De gemeente streeft naar een kwalitatief hoogwaardige ambtelijke organisatie
We streven naar een organisatie met tevreden medewerkers die met plezier kwalitatief goede dienstverlening leveren aan de burgers en bedrijven van de gemeente Haaren. Daarvoor wordt substantieel geïnvesteerd in de opleiding en ontwikkeling van medewerkers. We gaan (op strategisch niveau) onderzoeken op welke terreinen de gemeente Haaren naast de al lopende samenwerkingsverbanden nog meer samenwerking kan aangaan of taken kan uitbesteden. Indicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Ziekteverzuim Medewerkerstevredenheid Opleidingstijd Klanttevredenheid Uitstroom
Arbodienst Onderzoek
3,5 %
1 augustus 2006
3% een score van 7 2% van de werktijd een score van 7,5 < 8% van de medewerkers
2007 e.v. ste 1 helft 2008 2007 2008 2007
Onderzoek 2005
Instrumenten - Arbozorg. Een goede werkomgeving, het vermijden van verzuim en het curatief aanpakken van verzuim draagt bij een kwalitatief sterkere organisatie. - Medewerkertevredenheidsonderzoek. Met de uitkomsten van een onderzoek kan de organisatie sturen op een grotere tevredenheid van de medewerkers. - Juridische kwaliteitsaudit. Door het uitvoeren van een kwaliteitsaudit krijgen we een goed beeld van de zwakke plekken binnen de organisatie. Met de uitkomst kan gericht actie ondernomen worden om de kwaliteit te verhogen. De uitkomsten uit de kwaliteitsaudit vormen de basis voor het plan van aanpak juridische kwaliteitszorg. - Plan van aanpak juridische kwaliteitszorg. - Dienstverleningsconcept. In 2005 heeft de gemeente Haaren in een aantal notities haar ambities beschreven met betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening. In de komende jaren zullen die ambities gerealiseerd worden. Speerpunten in 2007 - Het schrijven van een HRM-plan. - Samenwerking zoeken met regiogemeenten op terrein van I&A (Informatie en Automatisering), GIS (Geografisch Informatie Systeem) en personeelszaken. - Versterking van het management (mensenmanagement; situationeel leidinggeven, integraal management, competentiemanagement). Het management volgt collectief trainingen (onder andere in het kader van het organisatie brede opleidingstraject "dienstverlenen is mijn werk") en individueel trainingen, als onderdeel van het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP). Daarnaast is een start gemaakt met intervisie en coaching". - Ontwikkelen van eerste concept jaarcontract “college – ambtelijke organisatie”. - Ontwikkelen van de “Netwerkorganisatie”. Verwijzing naar beleidsstukken - Besturingsfilosofie - Arbobeleidsplan - Notitie “Aanpak ziekteverzuim” - Dienstverleningsconcept
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
11
1.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 1 Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 -154.243 -134.236 -152.865 1.314.416 1.451.193 1.534.841
Meerjarenraming 2008 2009 2010 -152.865 -152.865 -152.865 1.531.205 1.529.551 1.520.538
Saldo
1.160.173
1.316.957
1.381.976
1.378.340
1.376.686
1.367.673
574 754.396
15.850 790.030
7.000 829.417
2.000 829.417
0 829.417
0 829.417
0
0
0
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
0
3.500
0
0
0
0
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen Van de baten betreft: - incidentele baten Investeringen Investeringen
12
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 2 2.1
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
Algemene beleidsdoelstelling
Ruimtelijke ordening beoogt de beperkt beschikbare ruimte evenwichtig te verdelen over functies zoals wonen, werken, recreëren, natuur en landschap. Het instrumentarium daarvoor bestaat uit een structuurvisie, bestemmingsplannen en afwijkingsprocedures daarop, zoals wijziging of vrijstelling. In het programmaonderdeel Volkshuisvesting wordt beschreven op welke wijze de gemeente wil voorzien in de woningbehoefte van haar inwoners.
2.2 2.2.1
Operationele doelstellingen De gemeente initieert het realiseren van woningen voor de doelgroepen starters en senioren in iedere dorp
Woningbouw is onmisbaar voor de leefbaarheid van alle dorpen. Daarom blijft de gemeente zich inzetten voor bouwmogelijkheden in alle dorpen. Primair richt de gemeente zich op de doelgroepen starters en senioren. Juist deze twee groepen komen op de bestaande woningmarkt immers onvoldoende aan bod. Indicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Aantal gerealiseerde woningen voor doelgroepen
Woningbouwmatrix
0
1 juli 2006
100
1 maart 2010
Instrumenten - In exploitatie nemen van uitbreidingsplannen zodat bouwgrond kan worden toegewezen aan gegadigden. - Medewerking verlenen aan individuele inbreidingsplannen van derden mits deze voldoende tegemoet komen aan het gemeentelijke doelgroepenbeleid. Speerpunten in 2007 - Opstellen van dorpsontwikkelingsplannen voor alle dorpen. - Opstellen van een woonvisie, afgeleid van de dorpsontwikkelingsplannen. - Realisatie van de volgende projecten - Weiakker (Esch, 13 woningen doelgroep). - Sancta Monica (Esch, 40 woningen doelgroep). - Locatie Melkfabriek en Boerenbond (Haaren, 38 woningen niet doelgroep). - Ruimte voor Ruimte (Haaren, 20 woningen niet doelgroep). - WOB Cello (Helvoirt, 9 woningen niet doelgroep, 16 woningen doelgroep). - Opstarten van uitbreidingslocatie Slijkhoef II (Biezenmortel). - Verder ontwikkelen van de centrumvisies voor Haaren en Helvoirt. - Verder ontwikkelen van bestemmingsplan Wijngaert III. - Medewerking verlenen aan een 10-15-tal individuele inbreidingslocaties voor de doelgroepen. Verwijzing naar beleidsstukken - Volkshuisvestingsvisie, 3 maart 2002 - Structuurvisie+, 3 juni 2004 - Toewijzingsregeling voor woningen gemeente Haaren 2004, 22 april 2004 - Kadernota Grondbeleid, 31 maart 2005
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
13
2.2.2
Om optimaal dienst te verlenen richt de gemeente zich op toegankelijke digitale informatie, uniforme voorschriften, vermindering van tijd en geld kostende vrijstellingsprocedures en vermindering van doorlooptijd van bouwvergunningsaanvragen
Indicator
Bron
Aantal vigerende bestemmingsplannen Aantal afgegeven baliebouwvergunningen
Bouwvergunningenregister
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
90
1 juli 2006
5
1 januari 2009
0
1 juli 2006
100 per jaar
1 januari 2009
Instrumenten - Opstellen en onderhouden van actuele digitale bestemmingsplannen voor de bebouwde kommen (voor ieder dorp één bestemmingsplan). - Opstellen en onderhouden van een actueel digitaal bestemmingsplan voor het buitengebied - opstellen van digitale welstandssneltoetscriteria voor alle soorten woning(ver)bouw, exclusief monumenten, complexen en utiliteitsgebouwen. - Afsluiten van convenanten met het merendeel van de architecten ten behoeve van het verstrekken van baliebouwvergunningen. - Een actuele bouwverordening. Speerpunten in 2007 - Vaststellen van actuele digitale komplannen voor de dorpen Esch en Biezenmortel. - Voorontwerpbestemmingsplan Buitengebied voor inspraak gereed. - Starten met de inrichting van de organisatie voor de afgifte van baliebouwvergunningen. Verwijzing naar beleidsstukken - Verordening Monumentencommissie, 5 juni 1997 - Beleidsregels subsidiëring Monumenten 2002, gewijzigd 22 april 2004 - Monumentenverordening, 27 januari 2005 - Bouwverordening, 29 januari 2004 - Welstandsnota, 3 juni 2004 - Blauwdruk Bestemmingsplannen - Beleidsnota Mantelzorg - Beleidsregels artikel 19 lid 3 - Beleidsregels recreatiewoningen 2.2.3
De gemeente zet zich in voor het behoud van het agrarische karakter
Vanwege wijzigingen in de agrarische sector is het noodzakelijk om ruimte te bieden voor het ontplooien van nieuwe (neven)activiteiten, zonder dat dit ten koste gaat van het agrarische karakter van onze gemeente. Instrumenten - Het hebben van één actueel bestemmingsplan Buitengebied met ingang van 1 januari 2008. De gemeente Haaren kent buiten de dorpen een groot buitengebied. Op dit buitengebied zijn verschillende bestemmingsplannen van toepassing met ieder een eigen systematiek. Deze verscheidenheid is onder andere ontstaan door de samenvoeging van de verschillende gemeenten. Omdat tevens enkele van deze bestemmingsplannen tamelijk verouderd zijn, is één nieuw bestemmingsplan noodzakelijk. Het bestemmingsplan ‘Buitengebied’ zal naast het conserveren van bestaande waarden en bestemmingen vooral ook een doorvertaling zijn van provinciaal en rijksbeleid. Voor wat betreft dit laatste moet bijvoorbeeld gedacht worden aan de zonering uit het Reconstructieplan maar ook de ligging van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de bepalingen uit de Vogel- en Habitatrichtlijn. De problematiek in en inrichting van het buitengebied is zeer divers. Hieronder een voorbeeld van een paradox en de gevolgen daarvan. Door onder andere economische omstandigheden en
14
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
-
aanscherping van de milieuwetgeving treden een aantal agrariërs terug maar zien we juist ook schaalvergroting. De vrijkomende agrarische bebouwing vraagt om een herbestemming. Dit brengt een vergroting van het niet-agrarisch gebruik (burgerwoningen en niet-agrarische bedrijven) met zich mee. Vanuit de reconstructie wordt gezocht naar Nieuwe Economische Dragers (NED) voor het buitengebied. Onder andere kan hierbij gedacht worden aan nieuwe recreatieve activiteiten en zorgboerderijen. Schaalvergroting brengt ook andere problematiek met zich mee. Hier speelt de landschappelijke inpassing van de agrarische bebouwing en de huisvesting van seizoensarbeiders. Het opstellen van een Toeristisch Recreatief OntwikkelingsPlan (TROP). De gemeente Haaren is toeristisch gezien gelegen op een zeer gunstige locatie. In de directe nabijheid van de gemeente bevinden zich enkele grote recreatievoorzieningen. Voor extensieve recreatie kan men terecht in de natuurrijke omgeving van de gemeente. Een goed voorbeeld hiervan is het deels in de gemeente gelegen Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen. Daarnaast is Haaren een goede uitvalsbasis voor een bezoek aan de nabijgelegen steden Den Bosch, Tilburg en Eindhoven. En tenslotte kan er ook gerecreëerd worden in de pretparken De Efteling en het Land van Ooit. Een dergelijke recreatieve omgeving biedt kansen voor het aantrekken van bezoekers aan de gemeente Haaren. De gemeente Haaren wordt gekenmerkt door vier dorpen waarvan het dorpse karakter geconserveerd is. Deze dorpen worden ieder opgeslokt in een groen en waterrijk buitengebied met zowel agrarische bedrijvigheid als natuurontwikkeling. Deze karakteristieke waarden in combinatie met de recreatieve mogelijkheden in de omgeving van Haaren bieden kansen voor de ontwikkeling van de recreatie in Haaren. Om deze kansen te kunnen benoemen, wordt een TROP opgesteld. Het TROP zal een visie geven waar kansen liggen voor de ontwikkeling van recreatie binnen de gemeente. Hierbij moet gedacht worden aan zowel dag- als verblijfsrecreatie. Afhankelijk van de uitkomsten van de visie en afhankelijk van particulier initiatief zal de visie een actief of passief sturingsmechanisme vormen. Bij actieve sturing kan de gemeente zelf het initiatief nemen om bepaalde zaken te realiseren. Dit kan dan eventueel in een samenwerkingsverband met een private partij. Passief kan de visie een toetsingskader bieden voor nieuwe particuliere initiatieven.
Speerpunten in 2007 - Het Bestemmingsplan Buitengebied is voor inspraak gereed. - Het opstellen en vaststellen TROP. Verwijzing naar beleidsstukken - Beeldkwaliteitplan Buitengebied gemeente Haaren, 3 juni 2004 - Nota van Uitgangspunten Bestemmingsplan Buitengebied 2.2.4
De gemeente zorgt voor handhaving van bestemmingsplannen en bouwvoorschriften
Landelijk is een tendens zichtbaar waarbij het accent verschuift van toetsing naar toezicht en handhaving. Middels de invoering van een balievergunning (zie paragraaf 2.2.2) wordt een beroep gedaan op de verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer, waarbij de controle niet zozeer in de toetsende als wel in de uitvoerende fase plaatsvindt (in de vorm van bouwtoezicht en handhaving). In het Bouwbeleidsplan worden de toezichthoudende en handhavende taken op bouwgebied beschreven en geprioriteerd. Instrumenten - Het hebben van een vastgesteld bouwbeleidsplan met ingang van 1 juli 2007. - Het hebben van een programma voor handhavingsuitvoering. Speerpunten in 2007 - Integrale handhaving. Aansluitend op de omgevingsvergunning kijken naar kansen voor integrale handhaving. - Het volgens de planning uitvoeren van het Samenwerking met het Servicepunt Handhaving en omliggende gemeenten behouden en waar mogelijk versterken. - Het starten van een inhaalslag van illegale bouwwerken naar aanleiding van de inventarisatie in Buitengebied en de kommen.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
15
Verwijzing naar beleidsstukken - Professionalisering van de handhaving.
2.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 2 Baten Lasten
Meerjarenraming Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -1.367.636 -895.698 -1.347.230 -1.307.230 -1.307.230 -1.307.230 2.512.691 2.429.787 2.758.468 2.597.486 2.519.481 2.519.476
Saldo
1.145.055
1.534.089
1.411.238
1.290.256 1.212.251 1.212.246
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
226.635 1.403.530
150.850 1.580.288
239.000 1.864.730
78.000 0 0 1.864.730 1.864.730 1.864.730
41.418
0
40.000
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
0
0
0
0
0
0
Van de baten betreft: - incidentele baten Investeringen Investeringen
16
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 3 3.1
Afval, riolering en milieu
Algemene beleidsdoelstelling
Dit programma richt zich op een doelmatige en duurzame inzameling van afval(water) en handhaving van de milieuwetgeving. Toelichting De begrippen doelmatigheid en duurzaamheid worden gespecificeerd via de operationele doelstellingen. Binnen de handhaving van de omvangrijke milieuwetgeving worden op basis van de professionalisering van de handhaving, keuzes gemaakt die jaarlijks op accenten kunnen verschillen. Deze keuzes worden jaarlijks vastgelegd in een uitvoeringsprogramma dat aan u wordt voorgelegd.
3.2 3.2.1
Operationele doelstellingen De gemeente streeft naar een doelmatige afvalinzameling
Toelichting Een doelmatige afvalinzameling houdt in dat er een zo hoog mogelijk serviceniveau wordt geboden, de kosten voor de inzameling worden beperkt en dat deze kosten zoveel mogelijk worden toegerekend aan de gebruikers (de vervuiler betaalt). Instrumenten Huis aan Huis inzameling - Contract met afvalinzamelaar voor zowel alternerende huis aan huis inzameling als het containerbeheer voor de duur van 4 jaar. De uitvoerende werkzaamheden zijn in een werkbestek vastgelegd. - Minicontainers zijn voor zowel gft- als restafval in verschillende volumematen verkrijgbaar. - De aangeleverde hoeveelheden gft- en restafval en het aantal containerledigingen worden maandelijks geregistreerd. Milieustraten - Contract met exploitant voor de drie milieustraten voor de duur van 1 jaar. De uitvoerende werkzaamheden zijn in een werkbestek vastgelegd. - De aangeleverde hoeveelheden afval en de bezoekersaantallen via de milieustraten worden maandelijks geregistreerd. Speerpunten in 2007 - In 2007 vindt de huisvuilinzameling alternerend plaats. In het eerste kwartaal 2008 volgt een evaluatie. - Scheiding van de aangeleverde afvalstromen via de milieustraten bevorderen. Verwijzing naar beleidsstukken - Wet milieubeheer - Afvalstoffenverordening gemeente Haaren 2006
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
17
3.2.2
De gemeente streeft naar een duurzame afvalinzameling waarbij de hoeveelheid restafval wordt verminderd door het bevorderen van afvalscheiding
Prestatieindicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Percentage restafval Percentage scheiding afval Aantal ledigingen restafvalcontainer Aantal ledigingen gft-container Onderzoek papierinzameling
Inzamelgegevens Inzamelgegevens Ledigingsgegevens Ledigingsgegevens Inzamelgegevens
40% 60% 80.000 16.000 775 ton/ jaar
2006 2006 2006 2006 2006
35% 65% 75.000 14.000 850
2007 2007 2007 2007 2008
Instrumenten - Gescheiden inzameling van afvalstoffen via de Huis aan Huis inzameling en via de milieustraten. - De invloed op de hoogte van de aanslag afvalstoffenheffing voor de burger vergroten door betaling per lediging, met ingang van 1 januari 2007. - De afvalinzameling voor wat betreft service en kosten verbeteren. Uitgangspunten hierbij zijn dat de afvalstoffenheffing kostendekkend is en niet meer dan trendmatig stijgt. Speerpunten in 2007 - Het uitvoeren van een pilot voor de inzameling van papier middels een haalsysteem gedurende het voorjaar van 2007. - Het uitvoeren van twee afvalsorteeranalyses in het voor- en najaar van 2008. Verwijzing naar beleidsstukken - Wet milieubeheer - Afvalstoffenverordening gemeente Haaren 2006 3.2.3
De gemeente draagt bij aan een doelmatige en duurzame inzameling van afvalwater en het bevorderen van een schoon milieu
Volksgezondheid- en waterkwaliteitsproblemen worden voorkomen door het onderhoud van de rioleringen op een adequaat niveau te houden. De Wet milieubeheer verplicht de gemeente tot het opstellen van een Gemeentelijke RioleringsPlan (GRP). Ook bepaalt deze wet dat de gemeente de plicht heeft te zorgen voor doelmatige inzameling en transport van al het vrijkomende afvalwater op haar grondgebied. In 2006 is gestart met het actualiseren van het GRP Haaren en dit wordt halverwege 2007 aan de raad gepresenteerd. Het beleidsveld water is al enkele jaren sterk in ontwikkeling. Zowel het Nationaal Bestuursakkoord Water, met als doel het watersysteem van Nederland op orde te krijgen om de kans op wateroverlast te verminderen, als de Europese Kaderrichtlijn Water, om de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater op orde te krijgen, zullen grote invloed hebben op het gemeentelijk rioleringsbeleid. Deze nieuwe ontwikkelingen zullen daarom worden meegenomen in het op te stellen GRP. Ook de nieuwe gemeentelijke zorgplicht ten aanzien van grondwater en afvloeiend hemelwater met de mogelijkheid tot een verbreding van het rioolrecht zullen in het nieuwe GRP worden opgenomen. Instrumenten - Beheer en onderhoud van het in de gemeente aanwezig rioolstelsel. - Inzamelen en transporteren van het binnen gemeentelijke gebied geproduceerde huishoudelijke en bedrijfsmatige afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). - Gegevensbeheer riolering (dgDialog). - Het voorkomen van overlast en veiligheidsrisico’s voor de gemeenschap. - GRP. Speerpunten in 2007 - Implementeren nieuwe Europese en landelijke wetgeving in het GRP. - Vaststellen nieuw GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan 2007-2010). - Afkoppelen regenwater conform afspraken OAS Haaren–Oisterwijk AfvalwaterSysteem).
18
Gemeente Haaren
(Optimalisatie
Programmabegroting 2007
Verwijzing naar beleidsstukken - Europese KaderRichtlijn Water - Nationaal Bestuursakkoord Water - Wetsvoorstel ‘Verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken´ - OAS en afvalwaterakkoord Haaren, Oisterwijk en het waterschap De Dommel 3.2.4
Het programmatisch handhaven en prioriteren uitvoering milieuwetgeving
Indicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Vergunningverlening
Wet milieubeheer
33
2006
33
Planning
Instrumenten - Het vertalen van rijks-, provinciale en lokale wetgeving in handhaafbare regels. - Voorschriftenpakket. - Jaarlijks milieuprogramma. - Milieuregistratieprogramma. - Jaarlijks handhavingsprogramma. Speerpunten in 2007 - Omgevingsvergunning: het inventariseren en implementeren van de wijzigingen ten behoeve van de omgevingsvergunning in combinatie met de komst van de activiteiten AMvB en de AMvB voor het houden van dieren. Uitgangspunten zijn klantgerichtheid (eenvoudig en snel) en verlaging van de administratieve werkzaamheden in de vergunningensfeer en daarmee tijd creëren voor handhaving. - Integrale handhaving: aansluitend op de omgevingsvergunning kijken naar kansen voor integrale handhaving, waarbij het handhavingsuitvoeringsprogramma leidend is. - Samenwerking: samenwerking met het Servicepunt Handhaving en omliggende gemeenten behouden en waar mogelijk versterken. Verwijzing naar beleidsstukken - Wet milieubeheer - Professionalisering van de handhaving
3.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 3 Baten Lasten
Meerjarenraming Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -3.201.003 -2.931.310 -2.842.880 -2.842.880 -2.842.880 -2.842.880 3.558.978 3.610.946 3.548.593 3.548.039 3.539.151 3.539.014
Saldo
357.975
679.636
705.713
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
258.172 744.507
22.600 1.031.002
2.000 1.085.561
Van de baten betreft: - incidentele baten
258.172
0
2.000
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-95.348
122.000
0
0
0
0
Investeringen Investeringen
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
705.159
696.271
696.134
0 0 0 1.085.561 1.085.561 1.085.561
19
20
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 4 4.1
Veiligheid
Algemene beleidsdoelstelling
De gemeente Haaren moet een veilige gemeente zijn om te leven. Op het terrein van wonen, werken, mobiliteit, recreatie, ontspanning en vermaak kan de gemeente een groot aantal maatregelen nemen die de veiligheid en veiligheidsgevoel van burgers vergroten. Toelichting Veiligheid speelt ook een belangrijke rol in de programma’s 2, 3, 5, 6, en 7. Ten aanzien van de verkeersveiligheid worden in programma 7 “Wegen, verkeer en vervoer” diverse maatregelen genoemd die bijdragen aan het veiligheidsgevoel van de Haarense burger. Ook een adequaat uitgevoerd handhavingsbeleid draagt bij aan de veiligheid van de burger. Verder kan men denken aan het vergunningenbeleid, de inrichting van de openbare ruimte, het politiekeurmerk Veilig Wonen en het Risico Informatie Systeem (RIS).
4.2
Operationele doelstellingen
4.2.1
De gemeente streeft ernaar dat het veiligheidsgevoel van de burger toeneemt
Het veiligheidsgevoel van de burger moet de komende jaren toenemen. De “kleine criminaliteit” wordt teruggedrongen door implementeren van het politiekeurmerk Veilig Wonen en uitvoering van het activiteitenplan politiecluster Haaren. Indicator
Bron
Veiligheidsgevoel
Burgertevredenheidsonderzoek Politie Politie
Aantal autodiefstallen, woninginbraken en vernielingen Aantal ongevallen binnen de gemeente
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Een score van 7
2008
2006
- 5%
2008
2006
-5%
Instrumenten - Risicokaart. - Politiekeurmerk Veilig Wonen. - Activiteitenplan politie cluster Haaren. - Oprichting van het Veiligheidshuis. Zie ook programma 6. Hierin vindt naast casusoverleg over “huiselijk geweld” ook casusoverleg plaats over Veelplegers en Jeugd. Speerpunten in 2007 - Opstellen van een integraal veiligheidsbeleid voor de gemeente Haaren. - Ontwikkelen en onderhouden van een veiligheidsnetwerk Haaren. - Implementatie van de veiligheidsregio. - De doeltreffendheid van het instrument van veiligheidshuis wordt nader onderzocht met een projectsubsidie van de provincie. Verwijzing naar beleidsstukken - Meerjarenbeleidplan Brandveiligheid en Hulpverlening. - Regionaal organisatieplan Brandweer.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
21
4.2.2
De gemeentelijke organisatie is voorbereid op de bestrijding een eventuele ramp
Instrumenten - Actueel rampenplan met bijbehorende deelplannen. - Uitvoeren van rampenoefening, drie deelplannen worden geoefend. - Bestuurlijke oefening, 1 keer per jaar. - Uitvoeren van een audit. Verwijzing naar beleidsstukken - Rampenplan. - Meerjarenbeleidplan Brandveiligheid en Hulpverlening. - Regionaal Organisatieplan Brandweer.
4.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 4 Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 -8.388 -16.320 -16.646 684.354 767.045 824.866
Meerjarenraming 2008 2009 2010 -3.000 0 0 809.489 815.308 813.507
Saldo
675.966
750.725
808.220
806.489
815.308
813.507
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
0 316.181
13.000 274.582
13.000 316.587
0 316.587
0 316.587
0 316.587
0
0
0
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
12.096
35.962
80.100
41.020
23.120
19.470
Van de baten betreft: - incidentele baten Investeringen Investeringen
22
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 5 5.1
Cultuur, sport, groen, recreatie en toerisme
Algemene beleidsdoelstelling
Het programma omvat het initiëren en in standhouden van voorzieningen op het gebied van kunst, cultuur, sport, recreatie en toerisme en het onderhoud van openbaar groen.
5.2
Operationele doelstellingen
5.2.1
De gemeente ondersteunt bestaande voorzieningen en verenigingen voor sport en cultuur in alle dorpen
Indicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Aantal gesubsidieerde Dbase 38 2004 38 Mei 2007 verenigingen* subsidies Aantal jeugdleden t/m 17 jaar Dbase 1490 2004 1490 Mei 2007 gesubsidieerde verenigingen subsidies Sport Aantal leden gesubsidieerde Dbase 211 2004 211 Mei 2007 verenigingen EHBO subsidies Aantal jeugdleden t/m 17 jaar Dbase 301 2004 301 Mei 2007 gesubsidieerde verenigingen subsidies Jeugd- en jongerenwerk Aantal deelnemers Dbase 1268 2004 1268 Mei 2007 kindervakantiewerk subsidies *Clusters: sport, amateuristische kunstbeoefening, EHBO, hafa’s, kindervakantiewerk, jeugd- en jongerenwerk, volkscultuur.
Instrumenten - Onderhoud van bestaande voorzieningen. - Verstrekken van subsidie aan bestaande verenigingen. - Verstrekken subsidie voor initiatieven die passen binnen de subsidieregels. Speerpunten in 2007 - Zorgen voor ondersteuning van initiatieven conform beleidsregels subsidiëring. - Het leveren van een gemeentelijke bijdrage aan de instandhouding en totstandkoming van basisvoorzieningen en initiatieven. - Quick scan met betrekking tot de bibliotheekvoorziening om te komen tot een bibliotheekvisie. - Onderzoek naar de mogelijkheid tot het privatiseren van voetbalvelden. Verwijzing naar beleidsstukken - Subsidieverordening en beleidsregels. - Accommodatiebeleid. - Nota basisvoorzieningen. 5.2.2
De gemeente ondersteunt vrijwilligerswerk
Een grotere cohesie tussen burgers zorgt voor een groter sociaal vangnet. Dit zal uitval van mensen voorkomen en het welzijn van burgers bevorderen. Deze doelstelling heeft een directe relatie met de in programma 6 genoemde WMO. Indicator Tevredenheidsonderzoek vrijwilligers
Programmabegroting 2007
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Gemeente Haaren
Streefwaarde een score van 7
Planning
23
Instrumenten - Verstrekken van subsidie aan vrijwilligersorganisatie. - Ondersteunen van vrijwilligerswerk via projecten. - Terugbrengen van de lasten, in brede zin, voor de organisatoren van evenementen binnen de gemeente Haaren. Speerpunten in 2007 - Terugdringen van het aantal regels voor aanvragen van vergunningen voor evenementen. - (Evenementen)vergunningen standaardiseren, zodat jaarlijks terugkerende activiteiten niet steeds opnieuw een vergunning hoeven aan te vragen. - Onderzoek verrichten naar de mogelijkheden om de leges en kosten van gemeentelijke dienstverlening te bespreken, voor activiteiten die voornamelijk door vrijwilligers worden uitgevoerd. 5.2.3
De gemeente ontwikkelt, herstelt en houdt een groene leefomgeving in stand
Instrumenten - Onderhouden groenvoorzieningen, bomen, bermen en sloten en watergangen. Speerpunten 2007 - Uitwerking van het Reconstructieplan De Meierij. - Zorgen voor een integraal beleid inzake recreatie en toerisme (TROP). - Een aangepaste kapverordening waarbij meer bomen vrijgesteld worden van kapvergunning en behoudwaardige bomen beter beschermd worden. - Beleidsregels opstellen voor de omgang met voorpootrecht. Verwijzing naar beleidsstukken - Groenbeleidsplan. - Kapverordening (opgenomen in de APV). - Startnotitie boombeleid. - Provinciale waterhuishoudingverordening. - Beleidsnotitie slootbeheer. - Voorschriften en gemeentelijk beleid gebruik chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. 5.2.4
Versterken van de toeristische sector
Het Toeristisch en Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP) is een onderdeel van ruimtelijke ontwikkeling. Dit komt aan bod in programma 2 ruimtelijke ontwikkeling.
24
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
5.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 -223.743 -131.562 -128.937 1.898.835 2.041.484 1.948.993
Meerjarenraming 2008 2009 2010 -123.937 -118.937 -113.937 1.951.390 1.928.844 1.926.864
Saldo
1.675.092
1.909.922
1.820.056
1.827.453 1.809.907 1.812.927
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
174.145 487.424
14.000 600.408
20.000 616.093
25.000 616.093
0 616.093
0 616.093
Van de baten betreft: - incidentele baten
129.120
0
0
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
48.830
0
0
0
0
0
Programma 5
Investeringen Investeringen
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
25
26
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 6 Sociale voorzieningen, volksgezondheid, maatschappelijke dienstverlening en onderwijs 6.1
Algemene beleidsdoelstelling
Het programma omvat het op weg helpen van inwoners naar werk, het bestrijden van armoede, het verstrekken van bijstand en maatschappelijke diensten, het bevorderen van maatschappelijke participatie en de inburgering van nieuwkomers alsmede de zorg voor adequate onderwijshuisvesting, het ontwikkelen van lokaal onderwijsbeleid, het bevorderen van de openbare gezondheidszorg en het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling van diverse doelgroepen.
6.2
Operationele doelstellingen
6.2.1
De gemeente bevordert zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van burgers
Onder zelfredzaamheid verstaan we in staat zijn zelfstandig een huishouden te voeren, zich te verplaatsen in en om de woning, zich lokaal kunnen verplaatsen per vervoermiddel en medemensen kunnen ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan gaan. Indicator
Bron
Individuele verstrekkingen (minima en zorg) Bereik huishoudens tot 110% van het minimuminkomen.
Verstrekkingen in 2006 Aanvragen onderdelen minimabeleid Aantal personen in de bijstand Aantal gebruikers
Bevorderen uitstroom Cliènten uit fase 1 en 2 maken gebruik van het Personeels Diensten Centrum
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
2006
Niveau 2006
Aantal aanvragen 2006
31-12-2006
66
31-12-2005
Aantal aanvragen vergroten met 10% 60 cliënten
31 december 2007 31 december 2007
Geslaagde bemiddelingen
31-12-2007
nog niet bepalen.
31 december 2007
te
Instrumenten - Loket WegWijs. - Opbouwen en onderhouden sociaal netwerk. - Voor het netwerk ouderen wordt twee maal per jaar een bijeenkomst georganiseerd. - Werkgevers benadering, uitgebreide informatie vindt u in het beleidsplan. - Debat over invulling Wet Maatschappelijke Ondersteuning. - Minima en zorgbehoevende ondersteunen. - Optimaliseren informatieverstrekking. - Bevorderen van de uitstroom van uitkeringsgerechtigden naar betaald of onbetaald werk. - Het bevorderen van het gebruik van kwijtschelding- en minimabeleid. - Het actief ondersteunen van mantelzorgers. Speerpunten in 2007 - Vaststellen van samenhangend lokaal beleid maatschappelijke ondersteuning, 4 jaren beleidsplan WMO (vaststellen in oktober 2007). Uitgangspunt hierbij is dat de individuele verstrekkingen (minima en zorgbeleid) minimaal worden gehandhaafd van het voorzieningenniveau van het jaar 2006 bij overgang naar de WMO. WMO implementeren volgens planning en kaders van Kadernota WMO. - Burgers betrekken bij totstandkoming van het beleid WMO. - Opstellen van een communicatieplan.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
27
Verwijzing naar beleidsstukken - Minimabeleid - Beleidsplan 2007, werk, inkomen en zorg - Notitie WMO “Samenwerken aan de Haarense samenleving” 6.2.2
De gemeente voorkomt en bestrijdt de negatieve effecten van sociale, economische en culturele omstandigheden op de leer- en ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen
Door het bevorderen van een adequate onderwijshuisvesting, het aanpassen van de onderwijsgebouwen aan de eisen van deze tijd en een intensieve samenwerking tussen voorzieningen voor opvang, zorg en onderwijs kunnen de lokale maatschappelijke behoeften zoals een sluitend dagarrangement, de verbinding van het schoolse met het informeel leren, het bevorderen van de veiligheid e.d., een antwoord op maat krijgen. Vanuit de belangen van de leerlingen, vereisen de onderscheiden verantwoordelijkheden van de verschillende voorzieningen, daar waar zij elkaar (kunnen) aanvullen, een effectieve samenwerking en afstemming binnen het lokale onderwijs- en jeugdbeleid 2
Indicator*BVO m
Bron
st. Willibrordusschool Rapportage Pronexus St. Franciscusschool Rapportage Pronexus De Hasselbraam Rapportage Pronexus De Klim-op Rapportage Pronexus Dr. Landmanschool Rapportage Pronexus • BVO: bruto vloeroppervlakte
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
1418 935 1240 1828 2600
februari februari februari februari februari
i.o. i.o. i.o. i.o. i.o.
2007 2007 2009 2009 2009
2006 2006 2006 2006 2006
Instrumenten - Regionale onderwijsmonitor (ROM). - Kwaliteitsmeter Primair Onderwijs (KMPO). - Leerlingvolgsysteem (LVS). - Leerplichtadministratie (LPA). - Regionale Meld Coördinatiefunctie (RMC) voortijdig schoolverlaten (VSV). - Aanpassen van de leerplichtadministratie en –beleid aan de wijzigingen in de leerplichtwet 2007. - Gevolgen van de invoering leerplichtwet 2007 in beeld brengen en implementeren in huidig beleid. - Het vertalen van het programma Brede School en het implementeren van de onderwijskundige vernieuwingen (okv’s) in de gebouwelijke aanpassingen van de scholen in de vier dorpen. - Programma onderwijshuisvesting. - Realiseren van brede school/unilocatie. Op 18 november 2004 heeft de behandeling plaatsgevonden van de discussienota brede school. De brede school aanpak houdt in dat het bestaande werk anders georganiseerd wordt; een manier om bestaande activiteiten van diverse instellingen beter op elkaar te laten aansluiten ten behoeve van de ontwikkelingskansen van kinderen. Uitgangspunt hierbij is dat de brede school een werkconcept is. Inhoudelijke samenwerking is echter niet afhankelijk van het al dan niet gezamenlijk gehuisvest zijn, maar een geïntegreerde accommodatie biedt wel meer kansen en mogelijkheden om die samenwerking te realiseren en wordt om deze reden nagestreefd. De algemene visie luidt: het scheppen van ruimte voor instellingen om kwalitatief goed onderwijs, variëteit in het onderwijsaanbod en een samenhangend voorzieningenniveau te realiseren waarin het concept van een brede school centraal staat. - We houden rekening met onderwijskundige vernieuwingen. In 2006 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van wat in dit kader noodzakelijk is. Het grootste deel zal in 2007 tot uitvoering komen. Verwijzing naar beleidsstukken - Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Haaren 2006. - Programma Lokaal Onderwijsbeleid 2006 – 2010. - Rapportage ‘onderwijshuisvesting en onderwijskundige vernieuwingen gemeente Haaren’. - Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Haaren 2006. - Het voldoen aan de wettelijke taakopdracht onderwijshuisvesting.
28
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
6.2.3
De gemeente bevordert de zelfstandige leefwijze van senioren en schept voorwaarden zodat senioren als volwaardig lid kunnen deelnemen aan de samenleving
Toelichting Senioren vormen een steeds grotere groep in onze samenleving. Dit verdient extra aandacht. Instrumenten - Projectgroep seniorenvisie. - Uitvoeren van het plan van aanpak. Speerpunten 2007 - Plan van aanpak om te komen tot een visie ten aanzien van senioren. - Starten met opstellen integrale seniorenvisie ten aanzien van wonen, leefbaarheid, zorg en afval, in samenspraak met senioren. Deze is gereed in 2008. - Uitwerken van de WMO. - Senioren(huisvesting) in de dorpen dicht bij de voorzieningen. - Ondersteuning van bestaande voorzieningen en verenigingen in alle dorpen. 6.2.4
De gemeente bevordert de leefbaarheid en sociale samenhang in de dorpen
Instrumenten - Structurele bijdrage in de exploitatie wordt afgebouwd conform Nota heroverweging. - De gemeente fungeert tijdelijk als vangnet in geval van financiële en/of organisatorische problemen van gemeenschapshuizen. - Incidentele ondersteuning in de exploitatie van gemeenschapshuizen blijft mogelijk als hier activiteiten ter verbetering van de prestaties door het gemeenschapshuis zelf tegenover staat. - Handhaven van het goed functioneren van de gemeenschapshuizen in elk dorp. - Ondersteuning van bestaande voorzieningen en verenigingen in alle dorpen. - Dorpsontwikkelingsplannen waarvan onder ander een woonvisie wordt afgeleid. - Ondersteuning peuterspeelzalen. Speerpunten in 2007 - Nadere analyse van de (financiële) prestatie per gemeenschapshuis. Gemeenschapshuizen stellen een bedrijfsplan op waaruit activiteiten ter verbetering van de prestatie voor een gezonde exploitatie blijkt. - Overleg voeren met betrekking tot andere beheersvorm van gemeenschapshuizen in het kader van centrumplan Haaren en centrumplan Helvoirt. - Aanzet tot dorpsontwikkelingsplannen. Verwijzing naar beleidsstukken - Beleidsprogramma 2006 – 2010 - Nota heroverweging - Beleidsregels subsidiëring 6.2.5
De gemeente bevordert samenlevingsverbanden
het
sociaal
functioneren
van
individuen
en
Toelichting huiselijk geweld Huiselijk geweld betreft (ernstige) strafbare feiten. Uit diverse landelijke onderzoeken blijkt dat huiselijk geweld op grote schaal voorkomt. Slechts in een aantal gevallen wordt aangifte gedaan. Een deel van de slachtoffers durft geen aangifte te doen, of verkeert in de veronderstelling dat politie en justitie daar geen gevolg aan zullen geven. Een kenmerk van huiselijk geweld is de omstandigheid dat pleger en slachtoffer (waaronder het minderjarige slachtoffer) vaak desondanks- en soms noodgedwongen- deel blijven uitmaken van elkaars leefomgeving. Hiermee hangt samen dat huiselijk geweld vaak een stelselmatig karakter heeft en er een hoog recidiverisico is. Kinderen die getuige zijn van huiselijk
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
29
geweld ondervinden daarvan veelal schadelijke gevolgen. Deze aspecten vragen om een specifieke strafrechtelijke en integrale aanpak. Voor een effectief optreden is van belang dat in een zo vroeg mogelijk stadium voortvarend opgetreden wordt. Hierbij is een goede samenwerking tussen politie, openbaar ministerie, gemeente en zorginstellingen van groot belang en speelt informatie-uitwisseling een grote rol. Indicator Prestatie-afspraken maatschappelijk werk
Bron Contractbespreking
Basiswaarde Uitgangspunt aanbod/middelen
Peildatum jaarlijks
Streefwaarde Uitgangspunt vraag
Planning Voorjaar 2007
Instrumenten - Subsidieverstrekking aan het algemeen maatschappelijk werk en slachtofferhulp. - Opzetten van een regionaal casusoverleg huiselijk geweld, tweewekelijks overleg vanaf januari 2007. - Leveren van een bijdrage aan het advies- en steunpunt Huiselijk geweld. - Aan individuen en samenlevingsverbanden met (levens)problemen wordt adequate psychosociale hulp verleend. - Aan individuen en samenlevingsverbanden waarbij sprake is van huiselijk geweld wordt adequate psychosociale hulp verleend. Speerpunten 2007 - Zorg dragen voor een goede afstemming tussen vraag en aanbod van het algemeen maatschappelijk werk. - Zorg dragen voor direct toegankelijke maatschappelijke dienstverlening. Verwijzing naar beleidsstukken - Algemene subsidieverordening en beleidsregels. 6.2.6
De gezondheid van de bevolking beschermen en waar mogelijk bevorderen
Toelichting De doelstelling wordt mede bereikt door de facilitering en ondersteuning vanuit de gemeente voor een goede eerstelijnsgezondheidszorg, in het bijzonder de huisartsenzorg. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van Wet collectieve preventie volksgezondheid. In de vorm van de gemeenschappelijke regeling GGD uitvoering geven aan de wettelijke taken waaronder: - infectieziektebestrijding, inclusief tbc-bestrijding, bestrijding van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) en aidspreventie. - jeugdgezondheidszorg, zowel groepsgericht als individueel. - Zorgnetwerken. - Bevorderen van gezond leven. - Bevolkingsonderzoek. - Epidemiologisch onderzoek. - Voorbereiden en coördineren van de geneeskundige hulpverlening bij rampen. - Medische milieukunde en milieuhygiëne. - Het gevraagd en ongevraagd adviseren van gemeenten omtrent volksgezondheid. Indicator Gezondheidsbeleving
Bron Monitor GGD
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Instrumenten - Wet collectieve preventie volksgezondheid. Uitvoering via gemeenschappelijke regeling GGD. - Het daadwerkelijk voorkomen van ziekten en het bevorderen van gezondheid in brede zin: lichamelijk, psychisch en sociaal (preventie). - Voorwaarden scheppen voor een samenhangend aanbod van zorg en het signaleren van ontbrekende zorg (signalering).
30
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
-
Het waar nodig bieden van een vangnet daar waar zorg ontbreekt of mensen tussen wal en schip (dreigen te) vallen (vangnet).
Verwijzing naar beleidstukken - Nota Lokaal gezondheidsbeleid
6.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 6 Baten Lasten Saldo
Meerjarenraming Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -2.442.067 -2.331.765 -1.858.599 -1.858.599 -1.858.599 -1.853.599 5.441.170 5.908.766 5.624.902 5.687.735 5.670.841 5.623.131 2.999.103
3.577.001
3.766.303
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
152.680 842.751
43.700 1.065.878
25.000 727.201
25.000 727.201
14.636 727.201
0 727.201
Van de baten betreft: - incidentele baten
136.857
0
5.000
5.000
5.000
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
0
500.000
2.000.000
0
0
0
Investeringen Investeringen
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
3.829.136 3.812.242 3.769.532
31
32
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 7 7.1
Wegen, verkeer en vervoer
Algemene beleidsdoelstelling
De duurzaam veilige aanleg en beheer en onderhoud van de wegen, de openbare verlichting, de zorg voor verkeersveiligheid en goed openbaar vervoer voor alle dorpen van de gemeente. Toelichting Een belangrijk uitgangspunt bij duurzaam veilig is een goede toegankelijkheid van openbare ruimte en gebouwen. De veiligheid van voetgangers en fietsers staat voorop. Daar waar noodzakelijk, dienen verkeersremmende maatregelen te worden getroffen om de snelheid te beperken. Dit geldt zowel binnen- als buiten de bebouwde kom. Binnen de woonwijken dient er gelijkwaardigheid te zijn voor verkeersdeelnemers.
7.2
Operationele doelstellingen
7.2.1
De gemeente houdt de bestaande infrastructuur in alle dorpen en het buitengebied in stand door het duurzaam en veilig inrichten van straten en wegen
Goede verkeersdoorstroming van het plaatselijke vervoer en het weren van sluipverkeer. Instrumenten - De gelijkvloerse kruisingen spoorwegovergangen sluiten. - Het fysiek inrichten van 30 km en/of 60 km-gebieden in combinatie met het uitvoeren van grootonderhoud en/of reconstructie, waarbij aandacht is voor betere toegankelijkheid van rolstoelgebruikers. - Opstellen lokaal en/of regionaal verkeers- en vervoersplan, met specifieke aandacht voor de aanleg van twee nieuwe fietspaden (o.a. Esch – A2) en het verbeteren van de fietsoversteekplaats Molenstraat (komende uit Vught) in de komende jaren. - Uitvoeren Openbaar Verlichtingsplan. Speerpunten in 2007 - Zoveel mogelijk beperken van sluipverkeer. - Realiseren van een veilige oversteekplaats Torenstraat/N65 voor langzaam verkeer. - Starten met de parallelwegen langs de N65. - Realisatie van het inrichten van de Provinciale Weg Boxtel-Oisterwijk. - Afname van het aantal ongevallen t.o.v. de afgelopen jaren. - Maximale invloed uitoefenen om de voortgang van projecten van de Provincie, Rijkswaterstaat en Prorail te bespoedigen. - Vermindering van het aantal klachten en aansprakelijkheidsstellingen t.o.v. de voorgaande jaren. - Voorkomen ongelukken op spoorwegovergangen. - Invoeren 30 km gebied. - Veiligheid weggebruikers ’s avonds en ‘s nachts waarborgen. - De gemeente en de basisscholen beschikken over Brabantse Verkeersveiligheidslabel. - Goede verlichting van straten en wegen. Verwijzing naar beleidsstukken - Wegbeheerprogramma 2007 – 2010 (vaststelling najaar 2006). - Beleidsplan Openbare Verlichting.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
33
7.2.2
De gemeente stimuleert het gebruik van de fiets
Instrumenten - Deelname aan het provinciale project BVL (Brabants Veiligheids Label). Speerpunten 2007 - Het verbeteren van de verkeersveiligheid schoolgaande jeugd rondom scholen door de aanleg van de fietspadverbinding A2-Esch en maatregelen die volgen uit het BVL (Brabants VerkeersveiligheidsLabel). Verwijzing naar beleidsstukken - BVL (Brabants VerkeersveiligheidsLabel).
7.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 7 Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 -325.076 -15.800 -82.900 2.242.598 1.916.635 3.586.048
Meerjarenraming 2008 2009 2010 -93.900 -93.900 -93.900 3.493.656 2.038.308 2.033.328
Saldo
1.917.522
1.900.835
3.503.148
3.399.756 1.944.408 1.939.428
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
355.778 594.496
18.000 669.211
1.595.000 738.856
1.454.000 738.856
0 738.856
0 738.856
Van de baten betreft: - incidentele baten
143.387
0
0
0
0
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-89.463
0
0
0
0
0
Investeringen Investeringen
34
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programma 8 8.1
Economische structuur
Algemene beleidsdoelstelling
Het programma omvat het in standhouden en waar mogelijk bevorderen van een evenwichtige lokale economische structuur en werkgelegenheid.
8.2
Operationele doelstellingen
8.2.1
De gemeente draagt bij aan het in stand houden en daar waar mogelijk bevorderen van de lokale economische structuur
In het collegeprogramma is opgenomen dat de contacten tussen bedrijven en de gemeente Haaren moeten worden geïntensiveerd. Veranderingen in de agrarische sector, vooral in de boomteelt, en zorg (samen verantwoordelijk voor de helft van de totale banenvoorraad) vragen om een economisch actieplan. Instrumenten - Aandacht voor de boomteelt, maar ook voor de positie van melkveebedrijven, varkensfokkers etc. - Het bieden van ruimte voor nevenactiviteiten. - Stimuleren van hergebruik voor vrijkomende Agrarische Bedrijfsgebouwen. - Stimuleren van recreatiemogelijkheden en versterken van de toeristische sector met oog voor behoud van de natuur. - Overleg boomteelt. Speerpunten in 2007 - Goede balans tussen economische/ toeristische ontwikkelingen, landschap/natuur en agrarische sector. - (Her)vestiging van bedrijven, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. - Het realiseren van een periodieke overlegvorm tussen gemeente en alle ondernemingen, gericht op het wegnemen en oplossen van belemmeringen voor bedrijven. - Het scheppen van locaties voor (her)vestiging, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, van plaatselijke, al dan niet agrarische, kleinschalige bedrijven. Waar dit niet mogelijk is, medewerking verlenen aan de vestiging op locaties buiten de gemeente. - Realiseren aanspreekpunt voor bedrijven binnen de gemeente om ondernemers beter van dienste te zijn. - Ondernemers betrekken bij Centrumplannen en Hopveld 2. - Economisch actieplan opstellen. - Opstellen “Convenant Centrumgebied Haaren” voor een gezamenlijke werkgroep van alle betrokkenen in het centrum. Uitgangspunten zijn: De wens tot overleg vanuit de Middenstand. De klachten over overlast veroorzaakt door bezoekers van de horecagelegenheden. De klachten over het parkeren in het centrum bij de winkels. Deelnemen aan Greenport Boomteelt Nederland
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
35
8.2.2
De gemeente draagt bij aan het in stand houden en waar mogelijk bevorderen van de werkgelegenheid bij de plaatselijke bedrijven
Indicator
Bron
Basiswaarde
Peildatum
Streefwaarde
Planning
Aantal bedrijven
KvK
1330
1 januari 2006
1330
1 januari 2007
Instrumenten - Meewegen van de werkgelegenheid in de zorginstellingen bij toekomstige ontwikkelingen bij wijzigingen binnen de zorgsector. Speerpunten in 2007 - Minimaal handhaven werkgelegenheid in de gemeente Haaren. - Afname van het percentage werkeloosheid in de gemeente Haaren. - Bevorderen van de werkgelegenheid bij plaatselijke bedrijven. - Stimuleren van maximale participatie van de bevolking en ondernemers bij de aanwezige werkgelegenheid in de gemeente Haaren. Verwijzing naar beleidsstukken - Beleidsprogramma 2006-2010
8.3
Budgettaire gevolgen van beleid
Programma 8
Meerjarenraming 2008 2009 2010 -64.216 -64.216 -64.216 150.240 114.240 114.240
Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 -1.409.227 -47.149 -64.216 82.593 64.164 150.240
Saldo
-1.326.634
17.015
86.024
86.024
50.024
50.024
15.000 31.718
0 27.433
36.000 62.227
36.000 62.227
0 62.227
0 62.227
1.183.200
0
0
0
0
0
Investeringen
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Investeringen
479
0
0
0
0
0
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen Van de baten betreft: - incidentele baten
36
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Onderstaande tabel geeft een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Het bevat onder andere de OZB en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als rioolrecht en afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. De niet vrij aanwendbare heffingen worden evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen opgenomen onder de baten in de programma’s waarvan ze voor een deel de kosten dekken. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Meerjarenraming 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -12.446.462 -13.243.927 -14.559.555 -14.231.980 -12.807.480 -12.906.478 3.842.209 1.534.500 980.957 981.802 998.267 1.016.753 -8.604.253 -11.709.427 -13.578.598 -13.250.178 -11.809.213 -11.889.725
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
285.284 351.019
171.010 227.436
178.538 315.510
4.000 312.176
4.000 312.176
0 312.176
Van de baten betreft: - incidentele baten
-93.535
3.500
1.946.338
1.552.000
9.636
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
49.584
796.462
799.700
234.000
190.000
0
Investeringen Investeringen
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
37
38
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Recapitulatie programma’s In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de saldi per programma. De incidentele lasten en baten, aandeel kostenplaatsen, de kapitaallasten en overige lasten van nieuw beleid en de investeringen zijn eveneens per jaar weergegeven. Recapitulatie 1. Algemeen bestuur en communicatie 2. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 3. Volksgezondheid en milieu 4. Veiligheid 5. Cultuur, sport, recreatie en toerisme 6. Sociale voorzieningen, volksgezondheid, maatschappelijke dienstverlening en onderwijs 7. Verkeer en vervoer 8. Economische structuur Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Saldo programma's
Rekening 2005 1.160.173 1.145.055 357.975 675.966 1.675.092
Begroting 2006 1.316.957 1.534.089 679.636 750.725 1.909.922
Begroting 2007 1.381.976 1.411.238 705.713 808.220 1.820.056
Meerjarenraming 2008 2009 2010 1.378.340 1.376.686 1.367.673 1.290.256 1.212.251 1.212.246 705.159 696.271 696.134 806.489 815.308 813.507 1.827.453 1.809.907 1.812.927
2.999.103 3.577.001 3.766.303 3.829.136 3.812.242 3.769.532 1.917.522 1.900.835 3.503.148 3.399.756 1.944.408 1.939.428 -1.326.634 17.015 86.024 86.024 50.024 50.024 -8.604.253 -11.709.427 -13.579.808 -13.412.786 -11.802.290 -11.857.032 -1
-23.247
-97.130
-90.173
-85.193
-195.561
Van de lasten betreft: - incidentele lasten - aandeel kostenplaatsen
1.468.268 5.526.022
449.010 6.266.268
2.115.538 6.556.182
1.624.000 6.552.848
18.636 6.552.848
0 6.552.848
Van de baten betreft: - incidentele baten
1.798.619
3.500
1.993.338
1.557.000
14.636
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-73.822
1.457.924
2.879.800
275.020
213.120
19.470
Investeringen Investeringen
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
39
40
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Inleiding paragrafen Het betreft hier de volgende paragrafen: A. Lokale heffingen B. Weerstandsvermogen C. Onderhoud kapitaalgoederen D. Financiering E. Bedrijfsvoering F. Verbonden partijen en deelnemingen G. Grondbeleid Hoofddoel van de paragrafen is de raad in staat te stellen de beleidslijnen van de diverse onderdelen van de financiële functie vast te stellen en de hoofdlijnen van de uitvoering te controleren.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
41
42
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf A
Lokale heffingen
Deze paragraaf bevat informatie over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en de gevolgen daarvan voor de inwoners. OZB De aanslagen OZB worden berekend over de WOZ-waarde van de desbetreffende onroerende zaken. Hierbij wordt een vast tarief voor elke € 2.500 van de vastgestelde WOZ-waarde in rekening gebracht. In de Kadernota 2007 is aangegeven dat het uitgangspunt is om de OZB-tarieven voor 2007 met niet meer dan de inflatiecorrectie van 2% te verhogen. Voor de tarieven van 2006 waren de WOZ-waarden met waardepeildatum 01-01-2003 het uitgangspunt, voor de tarieven van 2007 zijn de WOZ-waarden met waardepeildatum 01-01-2005 van toepassing. De tarieven OZB 2007 moeten daarom neerwaarts worden bijgesteld met de verwachte waardevermeerdering van de WOZ-waarden (en dus toename van het aantal eenheden dat kan worden afgerekend), anders zou het een oneigenlijke verhoging van de OZB betekenen. Vanwege de herwaardering, waarvan de gevolgen van woning tot woning kunnen afwijken, is de 2% inflatiecorrectie overigens niet één-op-één terug te vertalen naar de individuele aanslagen per object. Op het moment van opstellen van de begroting 2007 zijn de nieuwe waarden van de WOZ-objecten (met waardepeildatum 01-01-2005) nog niet bekend. Als gevolg van het ontbreken van deze gegevens kunnen de tarieven OZB voor 2007 nog niet worden berekend. De begrote opbrengst 2006 wordt niet gehaald als gevolg van een groot aantal toegekende bezwaarschriften met betrekking tot de waarde van WOZ-objecten. De tarieven voor 2006 waren afgestemd op de hogere waarden. Deze tarieven blijken achteraf te laag te zijn vastgesteld. De aframing van de waarden van WOZ-objecten wordt meegenomen in de berekening van de tarieven voor 2007, waardoor de tarieven wellicht meer stijgen dan de inflatiecorrectie van 2% (maar uiteraard minder dan de door het rijk aangegeven maximaal toegestane stijging van 2,75%). De gevolgen voor de begroting in euro’s zijn nog niet inzichtelijk. De totale opbrengst van de OZB die is begroot voor 2007 is daarom ongeveer gelijk gesteld aan de begrote opbrengst van 2006. Achterliggende gedachte is dat lagere opbrengst als gevolg van lagere WOZ-waarden wordt gecompenseerd door de verhoging van de tarieven. De totale opbrengst voor 2007 wordt geraamd op € 2,3 mln. Afvalstoffenheffing De tarieven voor afvalstoffenheffing en reinigingsrecht zijn (inclusief de BTW component en een gedeelte van de kosten voor het vegen van wegen binnen de bebouwde kom) vastgesteld op basis van 100% kostendekkendheid. In onderstaande tabel staan de voornaamste tarieven 2007, ter vergelijking zijn de tarieven van 2006 vermeld.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
43
Soort tarieven
Eenheid
Basistarief
Per maand
Vast tarief 60 ltr restafval Vast tarief 140 ltr restafval Vast tarief 240 ltr restafval
Per maand Per maand Per maand
nvt nvt nvt
3,00 5,75 10,50
nvt nvt nvt
Lediging 60 ltr restafval Lediging 140 ltr restafval Lediging 240 ltr restafval
Per lediging Per lediging Per lediging
3,00 5,75 10,50
3,00 5,75 10,50
100% 100% 100%
Lediging 60 ltr gft-container Lediging 140 ltr gft-container Lediging 240 ltr gft-container
Per lediging Per lediging Per lediging
3,00 5,50 8,50
3,00 5,50 8,50
100% 100% 100%
Verzamelcontainer
Per maand
16,25
17,50
93%
Tabel 1
Tarief 2007 Tarief 2006 Tarief 2007 in % van 2006 9,75 9,75 100%
tarieven afvalstoffenheffing 2006 en 2007
In 2006 is er afgerekend met 12 ledigingen van de restafvalcontainer in het vaste tarief, in 2007 wordt er per lediging afgerekend. De totale opbrengst afvalstoffenheffing 2007 is geraamd op € 1.155.679, in 2006 is er € 1.259.880 geraamd, wat een daling van de opbrengst van 8,3% betekent. Rioolrecht De tarieven rioolrecht zijn gestaffeld en afhankelijk van het waterverbruik (in m3). De tarieven van 2007 zijn in onderstaande tabel opgenomen, met de tarieven van 2006 als vergelijkingsmateriaal. Uitgangspunt voor de tarieven van 2007 is een stijging van 2% ten opzichte van 2006, zoals aangegeven in de Kadernota 2007. 3
Tarief 2007 Tarief 2006 Tarief 2007 in % van 2006 224,40 220,20 1,02 276,60 271,20 1,02 335,40 328,80 1,02 390,00 382,20 1,02 648,60 636,00 1,02 1.005,60 985,80 1,02 1.408,80 1.381,20 1,02 tarieven rioolrecht 2006 en 2007
Waterverbruik in m 0 < 100 100 < 250 250 < 500 500 < 1.000 1.000 < 2.500 2.500 < 5.000 5.000 en meer Tabel 2
De totale opbrengst rioolrecht is in 2007 begroot op € 1.408.328, in 2006 was dit € 1.380.714. Forensenbelasting De totale opbrengst forensenbelasting wordt in 2007 begroot op € 29.387, in 2006 werd nog € 48.420 begroot. De afname van het begrote bedrag wordt veroorzaakt doordat er inkomsten wegvallen bij recreanten op De Noenes vanwege de gedoogbeschikkingen. De tarieven voor de forensenbelasting kunnen op het moment van opstellen van de begroting niet worden berekend als gevolg van het ontbreken van de waarden van de recreatieobjecten (zie ook toelichting bij OZB met betrekking tot de herwaardering van objecten). Uitgangspunt is een tariefsstijging van 2%, zoals aangegeven in de Kadernota 2007.
44
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Toeristenbelasting In onderstaande tabel zijn de tarieven toeristenbelasting opgenomen van 2007 en 2006 (per overnachting). In de Kadernota 2007 is aangegeven dat deze tarieven met 2% mogen stijgen. Tarief in € voor Tarief 2007 Tarief 2006 Tarief 2007 in % van 2006 Toeristenbelasting 0,82 0,80 102% Tabel 3 tarieven toeristenbelasting 2006 en 2007
Er wordt gerekend op een hogere opbrengst aan toeristenbelasting in verband met de verwachte opbrengst van de overnachtingen van tijdelijke buitenlandse werknemers. Werkgevers zijn verplicht een registratie van het aantal overnachtingen bij te houden. De gemeente handhaaft hierop. De totale opbrengst toeristenbelasting is voor 2007 begroot op € 70.992. In 2006 is er € 69.600 begroot. Voor 2008 wordt de geraamde opbrengst met € 10.000 verhoogd.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
45
46
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf B
Weerstandsvermogen
Om financiële tegenvallers te kunnen opvangen moet de gemeente beschikken over weerstandsvermogen. Het is bedoeld om incidentele tegenvallers te kunnen bekostigen zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. Om vast te kunnen stellen of het weerstandsvermogen voldoende is, is het belangrijk de gemeentelijke risico’s te benoemen. Bij gemeentelijke risico’s gaat het om risico’s die van materiële betekenis zijn, maar waarvan de omvang slechts globaal of niet goed is in te schatten. Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. Beide onderdelen worden besproken in deze paragraaf.
Weerstandscapaciteit In de weerstandscapaciteit kan een onderscheid worden gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met incidenteel wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat deze invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de programma’s (vrij aanwendbare deel van de algemene reserve en de stille reserves). Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma’s (onbenutte belastingscapaciteit en budget onvoorzien). Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. - Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit is het verschil tussen de lokale belastingtarieven en de maximale belastingtarieven, vermenigvuldigd met het aantal eenheden. Dit bedrag kan eventueel worden aangewend voor het aanzuiveren van financiële tekorten van de gemeente. De afvalstoffenheffing en de rioolrechten zijn kostendekkend. Bij deze belastingsoorten is dus geen onbenutte belastingcapaciteit aanwezig. Ook bij de andere lokale leges en heffingen is de toetsingsnorm 100% kostendekking. Van onbenutte belastingcapaciteit is alleen sprake bij de OZB, waarbij het maximale belastingtarief wordt bepaald door het zogenaamde Artikel 12-beleid. Het Artikel 12-beleid stelt dat gemeenten hun OZB-tarief maximaal mogen verhogen tot een jaarlijks vastgesteld minimumniveau, willen zij in aanmerking kunnen komen voor rijkssteun. Het Artikel 12 tarief is voor 2007 bepaald op € 6,62 voor woningen eigenaren, € 6,68 voor nietwoningen gebruikers en € 8,29 voor niet-woningen eigenaren per eenheid van € 2.500. De totale waarde van het OZB-bestand per 1 januari 2007 en dus ook het aantal WOZ-eenheden is ten tijde van het opstellen van de begroting 2007 nog niet bekend. De maximale opbrengst OZB voor 2007 kan daarom nog niet worden bepaald. De begrote opbrengst OZB is voor 2007 ook nog niet bekend. Daarom is tot slot ook de onbenutte belastingcapaciteit nog niet bekend. Bij het jaarverslag 2005 bedroeg de onbenutte belastingcapaciteit € 1.552.392. - Onvoorzien Voor de raming van de post onvoorzien werd in 2005 als minimumnorm gehanteerd een bedrag van afgerond € 45.000 zijnde 0,6% van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. De ervaring van de afgelopen jaren heeft uitgewezen dat deze post niet vaak wordt gebruikt. Daarom is in de programmabegroting voor 2006 een bedrag opgenomen van € 25.000. In de programmabegroting 2007 is voor onvoorzien geen bedrag geraamd.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
47
Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit het vrij aanwendbare deel van de algemene reserves en de stille reserves. - Algemene reserves en bestemmingsreserves De begrote hoogte van de algemene reserves bedraagt per 1 januari 2007 € 6.413.049 (algemene reserve € 893.312 en algemene reserve diverse bestedingsdoeleinden € 5.519.737). De hoogte van de bestemmingsreserves bedraagt per 1 januari 2007 € 5.588.156. Op 22 juni 2000 heeft de gemeenteraad besloten om jaarlijks een bedrag als bespaarde rente ten gunste van de exploitatie te brengen. Onder de baten is in de begroting daarom een bedrag opgenomen van € 272.268. Om deze bespaarde rente te kunnen realiseren is door de raad het minimumplafond voor de algemene reserves en de bestemmingsreserves vastgesteld op een bedrag van € 5.445.000; dit is uitgaande van een intern rentetoerekeningspercentage van 5% (tot en met 2006 was dit € 4.538.000, uitgaande van een intern rentetoerekeningspercentage van 6%. Tot en met 2006 werd gerekend met een rentepercentage van 6%. Bij kadernota 2007 is vastgesteld het lagere percentage van 5% te hanteren.) Het totaal van de begrote algemene reserves en bestemmingsreserves bedraagt per 1 januari 2007 € 6.413.049 + € 5.588.156 = € 12.001.205. Daarmee wordt het minimumplafond van € 5.445.000 meer dan ruimschoots gehaald. In verband met verderop in deze paragraaf vermelde (financiële) risico’s is uitsluitend voor verzoeken om planschade een bedrag (ad € 20.400) in de begroting opgenomen. Voor alle andere genoemde risico’s stellen wij voor een (minimum) weerstandsvermogen te hanteren van € 904.000, zijnde 10% van de algemene uitkering. Het niet vrij aanwendbare deel van de algemene reserves bedraagt € 904.000, waarmee het vrij aanwendbare deel van de algemene reserves € 5.509.049 bedraagt. - Stille reserves Voor het beoordelen van de weerstandscapaciteit wordt ook rekening gehouden met het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde van de niet bedrijfsgebonden activa. Voor de gemeente Haaren betreft dit landbouwgronden, verspreide percelen grond en een tweetal woningen. De geschatte marktwaarde voor deze eigendommen bedraagt € 800.000, terwijl de boekwaarde € 202.000 bedraagt. Het totaalbedrag van de in verband hiermee aanwezige stille reserves bedraagt € 598.000. In onderstaand overzicht zijn de eerder genoemde bedragen opgenomen. De incidentele weerstandscapaciteit bedraagt € 6.107.049. Weerstandsvermogen incidenteel Vrij aanwendbare deel algemene reserve Stille reserves
5.509.049 598.000
Subtotaal
6.107.049
Weerstandscapaciteit totaal
6.107.049
Tabel 1
Weerstandsvermogen
Risico’s en voorzieningen De weerstandscapaciteit moet worden afgezet tegen de aanwezige latente risico’s. In de gemeente Haaren zijn de risico’s als volgt ingedeeld: - Financiële risico’s - Risico’s op eigendommen - Risico’s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering
48
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Financiële risico’s Planschade verzoeken Er zijn financiële risico’s bij verzoeken om planschade aanwezig. Voor dit risico is in de begroting 2007 een bedrag opgenomen (€ 20.400). EMU-saldo Na afloop van ieder kwartaal worden de totalen van onze financiële gegevens verstrekt aan het CBS die op basis van de collectiviteit van de gegevens van provincies c.q. gemeentes een plausibiliteitstoets doet. Is deze onvoldoende dan kan het Rijk besluiten aanwijzingen te geven dan wel maatregelen te treffen. Intergas Energie In 2005 is de herstructurering van Intergas volgens plan afgerond. Het bedrijf is omgebouwd naar een klantgerichte onderneming waarbij het accent ligt op de kwaliteit van de dienstverlening. In 2005 werden de activiteiten van Intergas gesplitst: een leveringsbedrijf voor de verkoop van energie, een infrabedrijf dat verantwoordelijk is voor het onderhoud en nieuwbouw en een gereguleerd netbedrijf voor de instandhouding van het netwerk, het gastransport en de meetdienst. In de loop van 2005 werd het leveringsbedrijf verkocht aan het Deense bedrijf Dong. Doel van de herstructurering is de publieke belangen te waarborgen om de energievoorziening nu en in de toekomst te kunnen garanderen. Een voorgenomen fusie met NRE is het beoogde sluitstuk in de uitvoering van de herstructurering van Intergas. Daarvoor is het volgende stappenplan gemaakt: stap 1 herkapitalisatie Intergas stap 2 herschikking aandelen Intergas stap 3 deelname in nieuwe vennootschap door aandeelhouders NRE en aandeelhouders Intergas stap 4 privatisering door verkoop van 49% van de aandelen aan Macquarie. Een en ander houdt in dat de gemeente verwacht nog een aanzienlijke uitkering te ontvangen als alles doorgaat. In dit verband is vooral van belang of de minister van Economische Zaken toestemming zal geven. Met de oprichting van Intergas Holding B.V. per 24 augustus 2005 zijn de aandelen en aandeelequivalenten omgezet in vijf nieuwe aandelen en aandeel-equivalenten per één oud aandeel c.q. aandeel-equivalent. Daarmee komt het aantal aandelen van de gemeente Haaren op 580 met een nominale waarde van € 90,80 (was 116 x € 454). Nu de energiemarkt volledig is geliberaliseerd wordt de winst van Intergas volledig bepaald door het succes in die markt. De aandeelhouders hebben recht op een marktconform dividend. In dat dividend zal het toenemende risico, dat de aandeelhouders lopen door de voortschrijdende liberalisering, worden gereflecteerd. WMO Op 1 januari 2007 wordt de WMO van kracht. Bij de bepaling van de budgetten is het rijk uitgegaan van de gegevens van 2005. Inmiddels blijkt dat het gebruik veel hoger is en dat het budget waarschijnlijk niet toereikend is. Op het moment van het opmaken van de begroting 2007 is de gemeente nog niet bekend met de meest recente cijfers. De financiële gevolgen van de huidige tekorten voor de thuiszorg zijn niet in te schatten. Medio oktober 2006 worden de actuele gegevens over het aantal gebruikers geleverd door de zorgkantoren. Binnen de begroting 2007 worden de inkomsten en uitgaven geoormerkt om de gevolgen van de invoering van de WMO inzichtelijk te houden. Om de gemeenten met één of meerdere AWBZ-instellingen binnen hun grenzen tegemoet te komen heeft de minister in 1995 een specifieke uitkering de “Tijdelijke bijdrageregeling AWBZ-gemeenten” (T-bag), afgekondigd. Deze tegemoetkoming is voor 2007 opgenomen in het WMO budget. Garanties Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting Alle in het verleden verleende gemeentegaranties op leningen van woningbouwcorporaties, zijnde Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (TIV), zijn overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Na de overdracht neemt de gemeente voor die leningen de zogenaamde achtervangpositie in. Dat wil zeggen dat de gemeente zich verplicht, tot meerdere zekerheid voor de nakoming van de betalingsverplichtingen van het WSW, renteloze leningen aan het WSW te
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
49
verstrekken teneinde te allen tijde liquiditeitsproblemen bij het WSW te voorkomen. Het is uiteraard beter om de achtervangpositie in te nemen dan garant te staan voor de betaling van de rente en aflossing van een lening. Garanties Niet Winstbeogende instellingen Overdracht van verleende garanties op leningen van Niet Winstbeogende Instellingen (NWI) aan het WSW is niet mogelijk. Aan de Nederlandse Stichting Andere Woonvormen (NSAW, thans genaamd Crescendo Property Management B.V.), zijnde een NWI, is in het verleden een garantie verstrekt voor een geldlening ten behoeve van de bouw van 18 woningen in het dorp Helvoirt. Deze lening werd verstrekt met een contragarantie van het rijk zodat ook het rijk zou meedelen in een eventueel verlies. In 1998 is het ministerie van VROM gestart met een operatie om alle toekomstige subsidies in één keer af te rekenen op basis van vastgestelde parameters. Het ministerie was bereid om onder voorwaarden zijn toekomstige subsidieverplichtingen aan de NSAW af te kopen en een extra saneringsbijdrage beschikbaar te stellen mede om op die manier de overdracht van het bezit van NWI’s aan toegelaten instellingen te bevorderen en vorm te geven aan het streven van gemeenten en rijk om de directe financiële relatie met de volkshuisvestingsinstellingen te beëindigen. NSAW voldeed niet aan de voorwaarden waardoor het rijk geen extra saneringsbijdrage beschikbaar wilde stellen en overdracht aan een NWI niet kon plaatsvinden. Uiteindelijk heeft NSAW als nieuwe oplossing herfinanciering met bankgarantie voorgesteld. Indien NSAW niet aan haar financiële verplichtingen kan voldoen hoeft niet de gemeente die verplichtingen feitelijk na te komen maar de bankgarantieverlener. Alle partijen hebben met deze oplossing ingestemd waardoor de extra saneringsbijdrage van het rijk werd veilig gesteld. ABN-AMRO Bank N.V. heeft de bankgarantie afgegeven en aan de gemeente toegestuurd. Overige garanties Aan de stichting De Kreite, de stichting Zorggroep Elde en een paar plaatselijke verenigingen zijn in het verleden garanties verleend. Bouwgrondexploitaties In deze risicoparagraaf worden risico’s benoemd die samenhangen met de ruimtelijke projecten. Het ontbreekt echter aan een systematische risicoanalyse voor lopende projecten en nog in exploitatie te nemen projecten. De gemeente Haaren streeft ernaar om in het meerjarenprogramma grondexploitaties de bandbreedtes van de belangrijkste risico’s van de lopende projecten systematisch in beeld te brengen en deze mee te nemen in de begroting en jaarrekening. De risico’s die de gemeente loopt zijn in drie categorieën in te delen: 1. In exploitatie genomen plannen Bij de in exploitatie genomen plannen zijn alle procedures en vooronderzoeken een gepasseerd station. De grootste risicofactor bij deze plannen is een stagnerende vraag naar bouwrijpe grond. Dit komt vaak voort uit niet beïnvloedbare economische omstandigheden. Te noemen zijn onder andere de stijgende werkloosheid en fluctuerende hypotheekrente. Essentieel voor een exploitatiegebied is inbouw van de mogelijkheid van tussentijdse bijstelling. Dit is een jaarlijks terugkerende activiteit. Per 1 januari 2007 zijn er geen lopende in exploitatie genomen plannen voorzien.
2. In exploitatie te nemen plannen Voor de niet in exploitatie genomen gronden bestaat geen volledig inzicht in de boekwaarde per vierkante meter. De nog niet in exploitatie genomen gronden ondervinden vertraging. In verband met het risico van afwaardering is met ingang van 2004 een aparte voorziening opgenomen. In 2005 is een bedrag van € 124.000 toegevoegd aan deze voorziening; de voorziening bedraagt per 31-122005 € 952.000 en is in mindering gebracht op de balanspost voorraden gronden. In verband met algemene risico’s van nog niet in exploitatie genomen gronden is een bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie gevormd. Per 31 december 2005 bedraagt de stand van deze reserve € 2.661.000. De begrote stand per 1 januari 2007 bedraagt € 2.499.368. Volgens een raadsbesluit van 16 maart 2000 moet deze reserve minimaal € 2.722.681 (ƒ 6.000.000) bedragen. Bij de bepaling van
50
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
dit bedrag is ook rekening gehouden met de te verwachten hoge investeringen bij uitvoering van de centrumplannen in zowel het dorp Haaren als het dorp Helvoirt. 3. Overige gronden De gemeente heeft diverse percelen grond in eigendom welke geen directe relatie hebben met exploitatiegebieden. Denk hierbij aan de strategische aankopen. Deze grond heeft uiteraard wel een waarde. Jaarlijks wordt bekeken hoe de boekwaarde zich verhoudt tot de reële economische waarde. Eventuele afwijkingen zowel in positieve als in negatieve zin dienen gecorrigeerd te worden door toe te voegen / af te boeken van de bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie. Voor deze afwijkingen is namelijk geen voorziening gevormd.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
51
52
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf C
Onderhoud kapitaalgoederen
Deze paragraaf gaat vooral over het beheer van de openbare ruimte en gebouwen ten behoeve van activiteiten die daar plaats vinden zoals wonen, werken en recreëren. Voor al die activiteiten bestaat de openbare ruimte uit een aantal kapitaalgoederen. Rubricering daarvan kan als volgt plaatsvinden: • Infrastructuur (wegen, water, riolering en kunstwerken). • Voorzieningen (groen, verlichting, sportfaciliteiten). • Gebouwen. Al deze kapitaalgoederen dienen onderhouden te worden. Gezien de duurzaamheid van deze goederen is dat een taak die continu aanzienlijke budgettaire middelen vergt. Met deze paragraaf (en daaronder liggende beleidsstukken) krijgt de raad de mogelijkheid kaders te stellen voor het onderhoud van wegen, riolering, schoolgebouwen etc. De beleidskaders en de paragraaf zijn instrumenten om dit onderhoud systematisch aan te pakken. De vereiste kwaliteit van het onderhoud is daarbij een belangrijke factor. Over het algemeen wordt voor het onderhoud van de kapitaalgoederen gebruik gemaakt van beheersystemen zoals een meerjarenonderhoudsplanning (MOP) voor een gebouw en het gemeentelijke rioleringsplan (GRP). Deze systemen geven niet alleen ordening aan de grote hoeveelheid bij te houden gegevens en gegevenssoorten maar geven ook duidelijkheid over de kwalitatieve stand van zaken van de betreffende objecten, de benodigde financiën en de uitvoeringsplanning. De beheersystemen geven aan welke werken op basis van controle en inspectie aangepakt moeten worden voor de komende jaren. Bestaande beleidskaders Beleidsitem/product Wegen Riolering Groen Verlichting Gebouwen
Beschikbare instrumenten Wegenbeheersplan Gemeentelijk rioleringsplan Groenbeleidsplan Openbaar verlichtingsplan Onderhoudsplan gebouwen
Datum vaststelling 13-02-2003 23-09-1999 22-11-2003 26-1-2006 MOP’s geactualiseerd in 2004
Te ontwikkelen beleidskaders Beleidsitem/product Riolering
Programmabegroting 2007
Beschikbare instrumenten Datum vaststelling Gemeentelijk rioleringsplan GRP Actualiseren in 2007
Gemeente Haaren
53
Lasten onderhoud kapitaalgoederen In onderstaande tabel zijn de lasten voor onderhoud van de kapitaalgoederen per programma weergegeven. Programma 1. Algemeen Bestuur en Communicatie 2. Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 3. Volksgezondheid en Milieu 4. Veiligheid 5. Cultuur, Sport, Recreatie en Toerisme 6. Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening en Onderwijs 7. Verkeer en Vervoer 8. Economische Structuur (Hulp)kostenplaatsen
901.468 0 160.566 2.397.818
Totaal
Tabel 1
Rekening Begroting 2005 2006 790 5.949 11.688 10.712 580.642 311.192 11.629 14.298 591.754 529.874 139.282 133.281 875.309 146 168.302
2007 6.243 10.738 420.755 5.952 478.007 105.457
Meerjarenraming 2008 2009 6.243 6.243 10.738 10.738 437.313 453.145 5.952 14.415 478.007 483.968 105.457 137.992
2010 6.243 10.738 481.792 14.415 483.968 132.992
919.299 149 164.460
969.299 149 164.460
969.299 149 174.535
969.299 149 174.535
2.049.063 2.111.060 2.177.618 2.250.484 2.274.131
onderhoud van kapitaalgoederen per programma
In onderstaande tabel zijn de lasten voor onderhoud van de kapitaalgoederen per soort onderhoud weergegeven.
Onderhoud gebouwen Onderhoud onbebouwde onroerende goederen Onderhoud vervoermiddelen Onderhoud riolering Onderhoud wegen Onderhoud verhardingen Onderhoud bermen en sloten Onderhoud landelijke beplanting Onderhoud houtachtige beplanting Onderhoud bomen Onderhoud gazons speelvelden Onderhoud sportaccommodaties Onderhoud elementen (vuil/speeltoestellen) Onderhoud automatisering Overig onderhoud
Rekening Begroting 2005 2006 356.840 206.707 0 288 18.936 22.175 564.838 306.920 783.887 781.075 23.972 29.054 88.603 63.059 16.023 22.858 179.713 243.837 73.298 84.830 47.367 51.957 96.610 91.543 6.512 8.834 107.137 121.497 34.081 14.429
Totaal
2.397.818
Soort onderhoud
Tabel 2
54
2007 154.379 294 22.619 416.455 823.201 29.656 64.320 20.255 203.834 81.427 49.936 93.374 9.011 128.302 13.997
Meerjarenraming 2008 2009 154.379 211.413 294 294 22.619 22.619 433.013 448.845 873.201 873.201 29.656 29.656 64.320 64.320 20.255 20.255 203.834 203.834 81.427 81.427 49.936 49.936 93.374 93.374 9.011 9.011 128.302 128.302 13.997 13.997
2010 206.413 294 22.619 477.492 873.201 29.656 64.320 20.255 203.834 81.427 49.936 93.374 9.011 128.302 13.997
2.049.063 2.111.060 2.177.618 2.250.484 2.274.131
onderhoud van kapitaalgoederen per soort onderhoud
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf D
Financiering
Treasury De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s en omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Er zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie budgettaire gevolgen verbonden welke onder meer afhankelijk zijn van het risicoprofiel van de gemeente. Bestaande beleidskaders Beleidsitem/produkt Treasury
Beschikbare instrumenten Statuut
Datum vaststelling 7 februari 2002
Het beleid van Gedeputeerde Staten is erop gericht de aanwezigheid, de volledigheid en kwaliteit van het treasurystatuut (als bedoeld in artikel 212 sub c van de Gemeentewet) te beoordelen. De transparantie zal onder meer in samenhang met de uitwerking in de treasuryparagrafen worden bezien. Deze paragrafen met de invulling van het treasurybeleid dienen opgenomen te zijn in de begroting en in het jaarverslag. Deze invulling moet plaatsvinden binnen de kaders van het treasurystatuut. De inhoud van de paragrafen zal dus worden getoetst aan het statuut. Tenminste bij het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd of men binnen de renterisiconorm is gebleven en dient inzicht te worden verstrekt in het verloop van de renterisico’s. Ook is de inhoud van de paragrafen onderworpen aan het reguliere begrotingstoezicht. Dat houdt dus in dat Gedeputeerde Staten zullen bezien of de financiële positie van de desbetreffende gemeente voldoende sterk is om alle risico’s dus ook op het gebied van treasury - te kunnen dragen. De liquiditeitsprognose voor de middellange termijn zal verder verbeterd worden om de renterisico’s bij de invulling van de financieringsbehoefte zoveel mogelijk te beperken. Hierbij zullen ook de ontwikkelingen binnen de bouwgrondexploitatie betrokken worden. Wet financiering decentrale overheden Op 1 januari 2001 is de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) in werking getreden. Tegelijkertijd is het Besluit leningvoorwaarden decentrale overheden en een tweetal ministeriële regelingen (de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden en de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden) van kracht geworden. De wet legt een aantal taken bij Gedeputeerde Staten. De primaire verantwoordelijkheid ligt echter bij de gemeenten zelf. Kasgeldlimiet De Wet fido kent het begrip kasgeldlimiet, zijnde een bedrag ter grootte van een percentage (voor het jaar 2006 8,5%) van het totaal van de jaarbegroting van het openbaar lichaam bij de aanvang van het jaar. Het percentage voor het jaar 2007 zal hoogstwaarschijnlijk ongewijzigd blijven. Voor de gemeente Haaren bedraagt de kasgeldlimiet in 2006 € 1.537.000. De kasgeldlimiet voor 2007 zal naar verwachting nagenoeg gelijk zijn aan kasgeldlimiet voor 2006. De netto vlottende schuld mag de kasgeldlimiet eigenlijk niet overschrijden. De gemeente moet ieder kwartaal de gemiddelde liquiditeitspositie over het voorgaande kwartaal vermelden op een staat en deze voorleggen aan het college van Gedeputeerde Staten. Het beleid van Gedeputeerde Staten is, dat in geval van structurele overschrijding (twee opeenvolgende kwartalen) van de kasgeldlimiet, gemeenten verplicht worden maatregelen te nemen om de overschrijding teniet
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
55
te doen. Dat kan door consolidatie van korte schuld dan wel door het aangaan van korte schuld te beperken (of een combinatie daarvan). Met de kasgeldlimiet wordt het risico dat de gemeente loopt ten aanzien van de rente beperkt. Hiermee wordt voorkomen dat een gemeente consolidatie van vaak goedkopere kortlopende geldleningen uitstelt. Renterisiconorm Het renterisico op de vaste schuld kan worden berekend door te bepalen welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden uit het aangaan van nieuwe leningen behorend tot de vaste schuld (herfinanciering) en voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening). De Wet fido gebruikt in dit verband de term renterisiconorm en omschrijft deze norm als een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de vaste schuld van het openbaar lichaam bij de aanvang van het jaar. Het beleid van Gedeputeerde Staten is, dat indien de renterisiconorm wordt overschreden, gemeenten verplicht worden maatregelen te nemen om de overschrijding teniet te doen door middel van herstructurering van de schuldopbouw. De renterisiconorm ter zake is bepaald op 20% van de totale vaste schuld per 1 januari van een jaar met een maximum van € 2,5 miljoen. Aangezien het totaalbedrag van de leningen per 1 januari 2007 € 1,4 miljoen bedraagt, ligt dit risico ver onder de wettelijke norm. Het renterisico voor 2007 en volgende jaren is weergegeven in onderstaande tabel.
1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7 8 9 10 10 7 11
Renterisiconorm en renterisico's vaste schuld Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) Nieuwe aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2 + 6) Renterisiconorm berekening Stand van vaste schuld per 1 januari Het bij ministeriele regeling vastgestelde percentage Renterisiconorm (8 * 9 / 100) Toets renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte (+) / Overschrijding (-); (10 - 7)
Tabel 1
2007 0 0 0 0 0 0 117.520 0 0
2008 0 0 0 0 0 0 117.520 0 0
2009 0 0 0 0 0 0 117.520 0 0
2010 0 0 0 0 0 0 117.520 0 0
1.419.781 1.302.261 1.184.740 1.067.220 20 283.956
20 260.452
20 236.948
20 213.444
283.956 0 283.956
260.452 236.948 0 0 260.452 236.948
213.444 0 213.444
renterisico 2007 tot en met 2010
Uitzettingen / beleggingen Bij het uitzetten van gelden zal alleen gebruik gemaakt worden van de navolgende instrumenten: Uitzetten van daggeld bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Uitzetten in met name korte termijn deposito (1 tot 3 maanden) bij kredietwaardige instellingen (minimaal A-rating). Verstrekken van geldleningen. De uitzettingen/beleggingen zijn niet afhankelijk van koers- en valutarisico’s. Vooraf worden duidelijke afspraken gemaakt met de partijen over looptijd, rentevergoeding en vervaldata. Tegoeden op
56
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
laagrentende rekeningen worden regelmatig afgeroomd ten gunste van de rekening bij de Bank Nederlandse Gemeenten en worden betrokken bij de overige uitzettingen. Koers- en valutarisico’s De gemeente beschikt niet over aandelen van beursgenoteerde ondernemingen en loopt als zodanig daarom geen risico’s. De nog in bezit zijnde obligaties zijn uitgegeven door de Staat der Nederlanden. De gemeente neemt wel deel in het aandelenvermogen van enkele (semi)overheidsinstellingen (Brabant Water nv, Intergas nv, Bank Nederlandse Gemeenten nv). Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. Handel in vreemde valuta vindt niet plaats. Financieringsbehoefte en leningenportefeuille De investerings- en financieringsstaat geeft inzicht in de ontwikkeling van de financieringspositie van de gemeente en de daarbij horende financieringsbehoefte, rekening houdend met de investeringen en de beschikbare interne en externe middelen. Uit deze staat blijkt dat de financieringsbehoefte voor 2007 vooralsnog nihil is. Onderstaande tabel geeft de totaalbedragen van de leningenportefeuille weer. Stand van de leningen per 1 januari 2007 Nieuwe geldleningen af te sluiten in 2007 Reguliere aflossingen Stand van de leningen per 31 december 2007 Tabel 2 leningenportefeuille 2007
Programmabegroting 2007
€ 1.419.781 0 € 117.520 € 1.302.261
Gemeente Haaren
57
58
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf E
Bedrijfsvoering
Algemeen Hoewel bedrijfsvoering van oudsher intern gericht is kunnen we concluderen dat de bedrijfsvoering de laatste jaren en ook in de komende jaren steeds verder extern georiënteerd raakt. Dit komt tot uiting in de eisen aan bedrijfsvoering die door onszelf, burgers en overige instanties worden gesteld: Rechtmatig: een gemeente handelt rechtmatig als zij handelt volgens de geldende wet- en regelgeving. Betrouwbaar: de gemeente voert de (wettelijke) regels voorspelbaar uit en handhaaft de regels. Transparantie: een transparante overheid biedt inzicht in de uitvoering van de programma's en de ondersteunende processen. Doelmatigheid: de gemeente brengt met zo min mogelijk input een bepaalde output voort dan wel behaalt met een bepaalde input zoveel mogelijk output. Doeltreffendheid: de gemeente bereikt de door haar beoogde effecten. Responsiviteit: een responsieve gemeente anticipeert en speelt in op de maatschappelijke ontwikkelingen en de wensen van de burgers. Bovengenoemde eisen spelen een rol in de hiernavolgende aspecten van bedrijfsvoering. Lijken de eisen vooral gericht op het versterken van de interne processen, de externe gerichtheid wordt voor de burger nadrukkelijk zichtbaar in de uitvoering van het dienstverleningsconcept.
Personeel en organisatie Besturingsfilosofie De in 2006 vastgestelde, en aan de raad voorgelegde, besturingsfilosofie 2006-2010 zal in 2007 worden gevolgd en uitgewerkt. Deze besturingsfilosofie geeft aan op welke wijze wij willen besturen en hoe de gemeentelijke organisatie ons daarbij ondersteunt. De besturingsfilosofie is opgesteld in nauwe samenwerking met de gemeentelijke organisatie en geeft aan hoe de gemeentelijke organisatie wil werken. Wij kennen twee belangrijke partners in de uitvoering van de besturingsfilosofie, de raad en de ambtelijke organisatie. De raad is het hoogste orgaan van de gemeente, wordt daarin ondersteund door de griffier, en heeft drie rollen: 1. Kaderstelling: de raad stelt kaders vast voor het gemeentelijke beleid 2. Controle: de raad controleert de werkzaamheden van het college 3. Volksvertegenwoordiging: de raad is gekozen uit de bevolking en oefent zijn bevoegdheden uit op grond van het mandaat dat de kiezers hebben gegeven. Het is onze taak te besturen. Tot onze bestuurstaken worden onder meer gerekend: - voorbereiden van kaderstellende en overige raadsbesluiten - uitwerken van de hoofdlijnen en uitvoering van het door de raad vastgestelde beleid en vaststellen van daarvoor nodige beleidsregels en daarop gebaseerde deelplannen - uitvoering van medebewindstaken - privaatrechtelijke handelingen - personeel en organisatie De ambtelijke organisatie stelt ons in staat om onze taken vorm te geven. Zij adviseert ons, gevraagd en ongevraagd, en voert onze besluiten uit. Wij zijn verantwoordelijk voor beleid en uitvoering en hierbij is de samenwerking met de ambtelijke organisatie hecht en onontbeerlijk. Een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering vormt de basis voor een
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
59
goed functionerend college. Voor de bedrijfsvoering is de ambtelijke organisatie primair verantwoordelijk onder aanvoering van de gemeentesecretaris en zijn managementteam. De besturingsfilosofie beschrijft in belangrijke mate de uitgangspunten en ambities voor een goede bedrijfsvoering. Onder deze filosofie 'hangen' onderwerpen als de begrotingscyclus, planning en control, het dienstverleningsconcept, functionerings- en beoordelingssysteem en het verzuimbeleid. Onderwerpen die voor meerdere jaren gelden maar die jaarlijks tegen het licht worden gehouden. Daaronder hangen vervolgens plannen die jaarlijks wijzigen en worden vastgesteld zoals: begroting, afdelingsplannen, prioriteiten in bedrijfsvoering. Echter, voor al deze plannen zal de vastgestelde besturingsfilosofie het uitgangspunt vormen. In de besturingsfilosofie komt ook de organisatiestructuur aan bod. De organisatiestructuur is met ingang van 1 september 2006 gewijzigd in een afdelingenmodel met 4 afdelingen en een kleine staf met in totaal 5 leidinggevenden. Functionerings- en beoordelingssysteem In 2005 heeft het eind 2004 geïntroduceerde functionerings- en beoordelingssysteem GeHaSys voor het eerst een volledig jaar (en cyclus) gefunctioneerd. Binnen dit systeem wordt een medewerker aangestuurd en begeleid aan de hand van de onderwerpen: taken, competenties, resultaten en klantgerichtheid. Aangezien 2005 de start vormde is 'slechts' gestart met de onderwerpen taken en competenties. In 2006 zijn alle vier onderwerpen ingevuld en beoordeeld en heeft het onderdeel ‘resultaten’ voor 40% meegewogen in de beoordeling. Deze lijn en weging wordt in 2007 voortgezet. Het systeem GeHaSys biedt het management de mogelijkheid de organisatie gerichter aan te sturen en de medewerkers optimaal te ontwikkelen en te laten functioneren. Verdere implementatie biedt tevens de mogelijkheid de individuele medewerker beter aan te spreken op zijn of haar werkzaamheden en hem of haar daarin te begeleiden en de goede medewerkers gerichter te belonen. Verzuimbegeleiding- en preventie Sinds eind 2004 werken wij voor verzuimbegeleiding- en preventie samen met HumanCare, voor de eerstelijnszorg en IZA- bedrijfszorg voor de tweedelijnszorg. Aangezien college, management en Ondernemingsraad tevreden zijn over de huidige Arbodienstverlener en de behaalde resultaten wordt dit contract in 2007 voortgezet. In 2006 is een Arbocommissie van start gegaan die aan de hand van jaarplannen de in 2005 gehouden Risico-inventarisatie en Evaluatieonderzoek met betrekking tot arbeidsomstandigheden en welzijn van medewerkers verder uitwerkt. Dit zal in 2007 vervolgd worden. De ondernemingsraad is vertegenwoordigd in de Arbocommissie. Dienstverleningsconcept Het dienstverleningsconcept blijft ook in 2007 een belangrijke rol spelen en vormt onze belangrijkste basis voor een goede dienstverlening aan inwoners, instelling en bedrijven in onze gemeente. In 2007 zal verder worden gegaan met het optimaliseren van de digitale mogelijkheden, het verbeteren van de werkprocessen en zal de verruiming van de openingstijden in tact blijven. Medewerkers ontvangen trainingen om onze klanten zo goed mogelijk te blijven helpen. Klanten kunnen continu hun mening over onze dienstverlening geven. Ook wordt in 2007 de inrichting van het gemeentehuis aangepast in de geest van het dienstverleningsconcept en de veiligheidseisen.
60
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Ontwikkeling formatie ambtelijke organisatie gemeente Haaren In het voorjaar 2006 hebben we meegedaan aan een benchmark uitgevoerd door Berenschot. De resultaten hiervan zijn aan u ter beschikking gesteld via de raadsite. Ook ontvangt iedere fractievoorzitter een hard copy. De benchmark geeft ons inzicht in de omvang van onze formatie in vergelijking met andere gemeente in een vergelijkbare klasse qua grootte. In 2005 en 2006 hebben in het totaal 81 gemeenten meegedaan aan de benchmark. We hebben in Nederland 458 gemeenten (begin 2006 waren het er nog 467). Van deze 458 gemeenten hebben er 147 (=32%) minder dan 15.000 inwoners. 16 van deze kleine gemeenten hebben in 2005 of 2006 meegedaan aan de benchmark. Voor de uitvoering van de benchmark hebben we een veelheid van gegevens moeten aanleveren. Dat was geen sinecure. De vragen die Berenschot bij ons neer heeft gelegd zijn gebaseerd op een bepaalde standaard indeling van functies en taken (functionele indeling in gemeentelijke (hoofd-) taken gebaseerd op de BBV). Die passen niet een op een op de wijze waarop wij taken over afdelingen, disciplines en functies hebben verdeeld. Samen met de afdelingshoofden, de afdeling financiën en de afdeling ruimtelijk beheer zijn de gevraagde gegevens zo goed mogelijk conform de sjablonen van Berenschot verzameld. Al met al geeft de benchmark een goed inzicht in de omvang van onze formatie zowel op het niveau van de gehele organisatie als op afdelings- en sectieniveau. Het rapport bevestigt in grote lijnen bestaande vermoedens. Dat betekent niet dat er op details geen foutjes zijn gemaakt en interpretatieverschillen mogelijk zijn. De algemene conclusie is dat de formatie van de gemeente Haaren, in vergelijking met gemeenten van soortgelijke omvang, van gemiddelde grootte is. Voor de goede orde; de cijfers voor de benchmark zijn in het voorjaar van 2006 aangeleverd. Berenschot geeft als richtlijn dat de omvang van de staf en de ondersteuning in percentage van de brutoformatie, in een gemeente met minder dan 30000 inwoners tussen de 28% en 31% mag bedragen. Gemeenten in de klasse tot 15.000 inwoners zitten gemiddeld op 31,9 %. Haaren zit op 34,8%. Voor een deel zit dit in de omvang van algemeen juridische zaken maar ook bij “financiën en control”, “informatisering en automatisering” en, wat men noemt “secretariaten in het primaire proces”. Daarnaast concludeert Berenschot dat de hoofdtaken “volksgezondheid en milieu” en “ruimtelijke ordening en volkshuisvesting” groter zijn dan gemiddeld. In vergelijking met mei 2006 (moment van onderzoek) en nu is een aantal wijzigingen doorgevoerd in de formatie waardoor de omvang van de staf en de ondersteuning terug is gelopen en verder terugloopt waardoor het relatieve verschil in omvang van staf en ondersteuning afneemt. Het komende jaar zullen staf en ondersteuning in omvang verder afnemen, vooral door het nog efficiënter inrichten van de processen. In de benchmark gingen we nog uit van bezetting van 95,02 fte in de begroting 2007 gaan we uit van een formatie van 91,97 fte. Dit is exclusief 3,22 fte aan bovenformatief personeel. 2 fte van deze bovenformatieve medewerkers zijn gedetacheerd bij de gemeente Lith en de provincie. Hierdoor krijgen we de salariskosten bijna geheel terug. Wij streven ernaar dat deze medewerkers in 2007 weggaan bij onze gemeente zodat dit een besparing oplevert vanaf 2008 van 2 fte. De twee andere medewerkers (samen 1,22 fte) zijn om medische redenen bovenformatief. Inmiddels hebben wij besloten om 0,89 fte aan “formatiesnippers” te schrappen. Deze 0,89 fte worden in mindering gebracht op 91,97 fte van de formatie 2007. Cijfers rapport Benchmark In het rapport van Berenschot wordt, op basis van de door ons aangeleverde cijfers, geconstateerd dat de sectie financiën van de gemeente Haaren relatief groter is dan bij gemeenten van een vergelijkbare omvang. Bij de sectie financiën is in de aangeleverde cijfers voor de benchmark nog rekening gehouden een extra halve fte op control. Door de wijziging van de organisatiestructuur per 1 september 2006 is deze halve fte inmiddels vervallen en dus niet meer meegenomen in de begroting. In de benchmark is ook een 0,5 fte meegenomen voor een ondersteunend medewerker op financiën,
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
61
ook deze 0,5 fte verdwijnt bij financiën. Deze medewerker gaat ondersteunende diensten verlenen aan de hele afdeling. Wij verwachten door het nemen van efficiencymaatregelen 0,5 fte extra te kunnen bezuinigen. Het cijfer in de benchmark gaat daarmee voor de formatie bij financiën van 8,66 naar 7,16 fte. Dat is 7,8 % van de formatie. In vergelijking met de andere gemeenten van vergelijkbare grootte in de benchmark (gemiddelde in de grootteklasse: 8,1%). Het rapport geeft aan dat de discipline algemene juridische zaken bij de gemeente Haaren in vergelijking met andere gemeenten in dezelfde klasse erg ruim in haar jasje zit. Nadere bestudering leerde dat in de aanlevering van de cijfers een fout is gemaakt. Een fulltime medewerker is volledig meegenomen terwijl dat maar voor iets meer dan een halve fte had gemogen. Een halve fte van deze medewerker is dubbel meegeteld. Zowel bij juridische zaken als bij openbare orde en veiligheid. Daarnaast is in de benchmark een “bovenformatieve medewerker” voor 0,67 fte meegenomen. Met deze medewerker is een outplacement traject in gang gezet. Hiermee neemt juridische zaken in omvang af van 3,67 naar 2,60 fte. Dit is 2,8 % van de formatie (gemiddeld in de klasse is 1,6%). Hiervoor zijn 3 verklaringen. De eerste is dat de juridische kwaliteit in de organisatie verbeterd kan worden. De kwaliteitsaudit die in 2004 is uitgevoerd laat zien dat de organisatie een behoorlijk aantal risico’s loopt. Hierin zal een inhaalslag gemaakt moeten worden. Dat gebeurt o.a. in het kader van de opzet van een digitaal, voor alle burgers te raadplegen, regelingenbestand. We hebben hier nog een inhaalslag te maken. Ten tweede is op een aantal afdelingen (ruimtelijk beheer, publiekszaken) onvoldoende professionele juridische kennis aanwezig. Deze leemte wordt opgevangen door de sectie juridische zaken. Ten derde is het aantal bezwaarschriften dat bij de gemeente wordt ingediend relatief hoog. De afgelopen jaren heeft de afdeling tussen de 80 en de 100 bezwaarschriften behandeld. Het taakveld Informatie en automatisering lijkt in aantal fte iets te groot in vergelijking met andere gemeenten van de klasse van Haaren. Maar in aangeleverde cijfers zijn ook taken meegenomen die uitgevoerd worden onder andere disciplines. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het inhoudelijk bijhouden en doorontwikkelen van intranet en internet en om het beschrijven van de werkprocessen. Wanneer deze taken anders worden toegedeeld heeft de sectie I&A een gemiddelde omvang. De in vergelijking grote omvang van de formatie die ingezet wordt op het taakveld ruimtelijk ontwikkeling en volkshuisvesting heeft een aantal grotendeels bekende oorzaken. De gemeente Haaren heeft een groot aantal (95) bestemmingsplannen die allemaal moeten worden bijgehouden en moeten worden gehanteerd in dienstverlening naar de burger. Tezelfdertijd is de afdeling bezig met het opstellen 5 bestemmingsplannen (4 komplannen en een bestemmingsplan buitengebied) die deze “oude” 95 bestemmingsplannen moeten vervangen. In het verleden is een grote achterstand ontstaan in de afhandeling van en de controle op bouwvergunningen. Hierop wordt ook een inhaalslag gemaakt. Bestemmingsplantechnisch leggen een aantal grote bouwplannen een groot tijdsbeslag op de afdeling. Het project parallelwegen N65 vraagt veel tijd. De keuze om met trainees te gaan werken heeft als gevolg dat een senior medewerker ongeveer de helft van de tijd (0,5 fte) investeert in de begeleiding van deze trainees. Het aantal geplande bouwaanvragen ligt in Haaren aanmerkelijk hoger dan bij gemeenten met een vergelijkbare omvang ( 300 tegen gemiddeld 180). Het taakveld milieu en volksgezondheid is relatief qua omvang 44% groter dan gemiddeld bij gemeente van dezelfde omvang. Het verschil in omvang wordt onder andere veroorzaakt door het aantal fte dat de gemeente Haaren inzet op riolering en waterzuivering (plus 39%). Maar de lengte van het riool in de gemeente Haaren ligt met 135 kilometer ruim 65% boven het gemiddelde bij vergelijkbare gemeenten. Het aantal vergunningplichtige inrichtingen inzake de wet milieubeheer ligt in Haaren met 109% hoger dan in gemeenten van een vergelijkbare omvang. In het rapport wordt geconcludeerd dat de ideale omvang van een gemeente tussen de 20.000 en de 80.000 inwoners ligt. Dat wil niet zeggen dat kleinere gemeenten niet efficiënt en effectief kunnen werken maar het vraagt wel extra inventiviteit, creativiteit en inzet. Kortom wij hebben in Haaren een extra uitdaging. Met de bovengenoemde maatregelen komt de formatie van de gemeente Haaren beneden het gemiddelde van gemeente van haar grootte klasse. Desondanks zijn onze inspanningen erop gericht om door middel van verdere efficiencymaatregelen de formatie, en daarmede de personeelskosten nog verder terug te brengen. Risicofactoren daarbij blijven natuurlijk ontwikkelingen bij andere (hogere) overheden. Nieuwe taken voor gemeenten gaan niet altijd gepaard met extra
62
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
middelen en zijn niet altijd meerjarig te voorzien. Dit laat onverlet dat wij graag de uitdaging aangaan. In 2007 richten wij in het bijzonder onze aandacht op de volgende 3 projecten. 1. Samenwerking I&A Eind 2006 of begin 2007 wordt besloten in welke mate samenwerking gaat plaatsvinden tussen ongeveer 10 gemeenten in onze regio op het terrein van informatisering en automatisering. Hiertoe is in het 3e kwartaal van 2006 onderzoek gedaan. Samenwerking heeft ons tot doel: - Optimaliseren dienstverlening. - Waarborgen kwaliteit en capaciteit (=kwetsbaarheid). - Kostenbeheersing. Een eerder gehouden onderzoek voor onze gemeente heeft uitgewezen dat Haaren te klein is om I&A alleen te blijven doen. U kunt dan ook in 2007, als uitwerking van het regionale onderzoek, nadere voorstellen en/of rapportages van ons verwachten. Vanzelfsprekend zal dit gebeuren vanuit de besturingsfilosofie en het dienstverleningsconcept. 2. Samenwerking vastgoed/geografisch informatiesysteem (GIS) Ook eind 2006, begin 2007 zullen beslissingen worden genomen over de samenwerking op het terrein van vastgoed/geografisch informatiesysteem met dezelfde doelen als bij de I&A-samenwerking. Daarnaast speelt hierbij dat de wetgever zwaardere eisen stel aan het beschikbaar stellen van geografische en vastgoedgegevens aan onze inwoners en bedrijven. Ook hier vindt de samenwerking plaats tussen ongeveer 10 gemeenten in onze regio, onder de benaming ReGeo. In 2007 kunt u nadere uitwerking van ons verwachten via voorstellen en/of rapportages. 3. Inkoop Op het terrein van inkoop is najaar 2006 een onderzoek van 16 gemeenten om de mogelijkheden van samenwerking nader te onderzoeken. In 2007 worden beslissingen genomen aan de hand van de uitslag van het onderzoek. Dit kan resulteren in samenwerking door meer overleg, gezamenlijke aanbesteding en gebruikmaking van elkaars kennis maar zou ook kunnen leiden tot de oprichting van een zelfstandig inkoopbureau (dat voor de deelnemende gemeenten werkt) zoals dat in andere regio’s gebeurt. Onze gemeente heeft al eerder een eigen inkoopscan uitgevoerd die is ingebracht in het regionale onderzoek en verder zal worden uitgewerkt in 2007. Intergemeentelijke samenwerking Hetgeen hierboven is gesteld sluit naadloos aan bij de algemene handelswijze rondom intergemeentelijke samenwerking. College en management zien in intergemeentelijke samenwerking een belangrijk middel om de kwaliteit van onze dienstverlening te optimaliseren. Zowel in klein regionaal verband (oude stadsregio = Den Bosch, Schijndel, Vught, Sint Michielsgestel, Boxtel, Heusden en Haaren) als op het niveau van de regio Brabant-Noord vindt steeds meer samenwerking plaats en dit zal in 2007 worden voortgezet. Meest in het oog springend is hierbij de samenwerking op de terreinen van centrale inkoop, rampenbestrijding, gemeenschappelijke regelingen en automatisering. Ook beleidsinhoudelijk vindt voortdurend uitwisseling plaats ten behoeve van kwaliteit en efficiency. Zowel bestuurders, management als medewerkers hebben veelvuldig contact met andere gemeenten. De samenwerking vindt veelal in groot verband plaats maar kan ook tussen enkele gemeenten plaatsvinden (zoals samenwerking met Boxtel voor sociale zaken). Financiële consequenties aanpak bedrijfsvoering Uw raad heeft in programma 1 aangegeven te streven naar 2% efficiencyverbetering op de gemeentelijke organisatie. De gemeentelijke organisatie hebben wij in deze opgevat als het saldo van salarissen en sociale lasten van het gemeentelijke personeel en de post personeel van derden uit de jaarrekening 2005. Het saldo van deze kostenposten bedroeg in 2005 € 6.308.000. Door dat als basis te hanteren voor de efficiencyverbetering van 2% betekent dit het realiseren van een besparing van jaarlijks € 126.160 vanaf 2007.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
63
De maatregelen uit deze paragraaf zullen in 2007 starten en leveren aan de uitgavenkant de volgende besparing op: 2007 2008 2009 2010 inleveren 2 fte bovenformatief 137.861 137.861 137.861 inleveren 0,5 fte controlling 26.651 26.651 26.651 26.651 inleveren 0,5 fte adm. secr. ondersteuning 20.291 20.291 20.291 inleveren budget overig personeel 50.000 50.000 50.000 50.000 inleveren formatiesnippers 39.313 39.313 39.313 39.313 totale besparing 115.964 274.116 274.116 274.116 Tabel 1 personele besparingen Daar komen dan nog, naast de uitvoering van het dienstverleningsconcept, de voornemens bij om vergunningprocedures te vereenvoudigen, werkprocessen beter te beschrijven en te stroomlijnen en kwaliteitsvoordelen vanuit samenwerking met andere gemeenten te behalen (zoals bij I&A). Met voornoemd palet aan maatregelen menen wij de efficiencydoelstelling van uw raad ruimschoots te zullen behalen. Hiernaast staan we nog voor de taak om de al eerder structureel ingeboekte inkoopbesparing van 40.000 euro per jaar te realiseren. In 2007 zal deze besparing worden ingevuld/toebedeeld. Rechtmatigheid De verantwoording van de begroting 2007 zal de toets moeten doorstaan. Vanaf de jaarrekening 2004 moet door de externe accountant bij gemeenten, conform het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten(BAPG) naast een getrouwheidsverklaring ook een verklaring afgegeven worden met een expliciet oordeel over financiële rechtmatigheid. De jaarrekening 2005 heeft een goedkeurende verklaring mogen ontvangen. Bij rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole bestaat er dus een duidelijke relatie met het financiële beheer. Er moet worden vastgesteld dat baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Met andere woorden: zijn deze mutaties tot stand gekomen in overeenstemming met de bestaande wet- en regelgeving. Normenkader Het normenkader voor een rechtmatigheidcontrole betreft de inventarisatie van de voor de accountantscontrole relevante regelgeving van hogere overheden en van de gemeente zelf. De inventarisatie bestaat uit de externe wetgeving en de eigen regelgeving, waarbij verordeningen en collegebesluiten kunnen worden onderscheiden. Daarbij is alleen wet- en regelgeving van belang die bepalingen bevatten over financiële beheershandelingen. Het normenkader voor deze begroting wordt in 2007 vastgesteld. Controleprotocol voor de accountantscontrole Het controleprotocol heeft als doel nadere aanwijzing aan de accountant over de reikwijdte van de accountantscontrole, de daarvoor geldende normstellingen en de daarbij verder te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties voor de controle van de jaarrekening 2007 van de gemeente Haaren. De goedkeuringstolerantie is het bedrag dat de som van fouten in de jaarrekening of onzekerheden in de controle aangeeft, die in de jaarrekening maximaal mogen voorkomen, zonder dat de bruikbaarheid van de jaarrekening voor de oordeelsvorming door de gebruikers wordt beïnvloed. De rapporteringstolerantie is een bedrag gelijk of lager dan de bedragen voortvloeiend uit de goedkeuringstolerantie. Bij overschrijding van dat bedrag vindt rapportering plaats in het verslag van bevindingen. De rapporteringstoleranties zijn in dit protocol gelijk gesteld aan de goedkeuringstoleranties. Het controleprotocol wordt vastgesteld in 2007.
64
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Toetsingskader Om het normenkader te kunnen gebruiken voor de accountantscontrole moet het worden geoperationaliseerd. Dit gebeurt via een toetsingskader. Bij het toetsingskader is het vooral van belang aan te geven welke artikelen en bepalingen van de regelgeving relevant zijn c.q. aan welke bepalingen financiële gevolgen zitten. Interne controleplannen In overleg met de accountant wordt een aantal interne controleplannen opgesteld. De doelstelling van de interne controle is het vaststellen van de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid van de in de financiële administratie verantwoorde opbrengsten en uitgaven. Uitgangspunt is bij de controle dat de opzet van de administratieve organisatie en interne controle toereikend is om de juistheid en volledigheid van de opbrengst- en uitgavenverantwoording te waarborgen. In de controleplannen wordt ook getoetst op de rechtmatigheid van de uitgaven en inkomsten, door middel van een aantal steekproeven. Criteria Begrotingscriterium Financiële handelingen moeten passen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. De controle op de begrotingsrechtmatigheid bevat de volgende aspecten: 1. Verantwoording op het juiste begrotingsonderdeel. De verantwoording op het juiste begrotingsonderdeel(programma, producten, kostenplaatsen) dient primair te worden gewaarborgd door interne procedures. 2. Juist begrotingsjaar. Verantwoording dient plaats te vinden op basis van het voorgeschreven stelsel van baten en lasten. Afwijkingen dienen te worden toegelicht in de jaarrekening. 3. Toereikendheid van het begrotingsbedrag. Als blijkt dat de gerealiseerde bedragen hoger zijn dan de geraamde bedragen, is per definitie sprake van onrechtmatige uitgaven. We spreken dan van begrotingsonrechtmatigheid omdat de overschrijding strijdig is met het budgetrecht van de gemeenteraad, zoals dat is geregeld in de Gemeentewet. Volgens het besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) dienen deze overschrijdingen c.q. onderscheidingen goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Voorwaardencriterium Nadere eisen die worden gesteld bij de uitvoering van financiële beheershandelingen. De gemeente Haaren heeft bij het jaarverslag over 2005 specifiek de voorwaarden: recht, hoogte en duur gehanteerd. Recht. Voorgeschreven rechtsbepalingen wanneer belanghebbende in aanmerking komt dan wel de verplichting bestaat. Het gaat hierbij om harde bepalingen waarbij sanctie bestaat dat het recht wordt ontnomen. Hoogte. Verwijzingen naar bedragen, tarieven, formules en andere criteria welke voorwaarden over hoogte zijn opgenomen. Het gaat hierbij om spelregels van de berekening van de verstrekking/toekenning. Duur. Betreft termijnen van verstrekking, toekenning, de werkingsperiode van de verstrekking en de duur van de werking van de regeling/verordening. M&O criterium (misbruik en oneigenlijk gebruik van regelingen) De interne toetsing op juistheid en volledigheid van gegevens die door derden zijn verstrekt bij het gebruik van overheidsregelingen. De interne toetsing of derden bij het gebruik van overheidsregelingen geen (rechts)handelingen hebben verricht die in strijd zijn met het doel of de strekking van de regeling.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
65
66
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf F
Verbonden partijen en deelnemingen
Algemeen Deze paragraaf geeft inzicht in de relaties van de gemeente met rechtspersonen waarbinnen bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend en waarmee financiële belangen gemoeid zijn. Het criterium is gelegd bij die partijen waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Een paragraaf verbonden partijen is om twee redenen voor uw raad van belang. De eerste reden is dat verbonden partijen vaak beleid uitvoeren dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partij. De gemeente blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Er blijft dus voor de raad nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over bij de programma’s. Kernvragen zijn dan bijvoorbeeld of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds corresponderen met die van de gemeente en of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd zijn. De tweede reden betreft de kosten - het budgettaire beslag - en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Er blijft dus voor uw raad een kaderstellende en controlerende taak bestaan ten aanzien van de programma’s die eigenlijk door verbonden partijen worden uitgevoerd. Kortom voor het aangaan en onderhouden van contacten met verbonden partijen is het van belang om af te wegen wat de meest doelmatige manier is om een taak uit te voeren, welke manier de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd zoals de gemeente voor ogen staat en de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel inzicht heeft in het uitvoeren van een taak. Bestaande beleidskaders Beleidsitem/product Artikel 160 2e lid Gemeentewet
Beschikbare instrumenten Gemeenschappelijke regelingen
Datum vaststelling Diversen
Beschikbare instrumenten Nota verbonden partijen
Datum vaststelling
Te ontwikkelen beleidskaders Beleidsitem/product Artikel 160, 2e lid Gemeentewet
Gemeenschappelijke regelingen 1. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap De Dommel (WSD) Doelstelling Het schap heeft tot doel de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening. Bestuurlijke vertegenwoordiging Per deelnemende gemeente worden twee leden en twee plaatsvervangende leden aangewezen voor het algemeen bestuur. Voor onze gemeente heeft er één lid zitting in het dagelijks bestuur en één lid in het algemeen bestuur.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
67
Financieel belang De gemeente draagt bij indien er sprake is van exploitatietekorten. Jaarlijks wordt het jaarverslag vastgesteld door het algemeen bestuur. 2. Gemeenschappelijke regeling Welstandszorg Noord-Brabant Doelstelling Welstandszorg Noord-Brabant heeft tot doel de deelnemende gemeenten bij te staan in hun zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken, zowel op zichzelf als in verband met de bestaande omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan. Binnen de gemeente Haaren is een welstandsnota van kracht. Deze bevat de basisvoorwaarden, waaraan bouwaanvragen op welstandsaspecten moeten voldoen. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de aan de regeling deelnemende gemeenten wijzen één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het algemeen bestuur. Financieel belang Voor zover de kosten niet door andere inkomsten worden gedekt, dragen de deelnemende gemeenten de kosten van welstandszorg naar door het algemeen bestuur jaarlijks, bij het vaststellen van de begroting, te bepalen regels. Het bedrag voor 2007 is geraamd op €17.696. 3. Gemeenschappelijke regeling voor de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hart voor Brabant (G.G.D.) Doelstelling Bevordering van de gezondheid van de bevolking in het rechtsgebied. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de deelnemende gemeenten kiezen één lid en één plaatsvervangend lid voor het algemeen bestuur. Financieel belang De deelnemende gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage aan de G.G.D., bestaande uit een bedrag per inwoner voor werkzaamheden in verband met de wettelijk verplichte taken en een vastgesteld tarief voor andere dan wettelijke taken. De gemeentelijke bijdrage voor 2007 wordt geraamd op €210.000. 4. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord (nieuw per 1-7-2006) Voorheen de gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Brabant Noord (GHOR) en gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Meldcentrum (GMC) Per 1 juli 2006 is de nieuwe Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord tot stand gekomen. Met de inwerkingtreding daarvan worden de Gemeenschappelijke regeling, Hulpverleningsdienst Brabant-Noord (GHOR) en de Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Meldcentrum (GMC) opgeheven. Doelstelling De veiligheidsregio Brabant-Noord behartigt het belang van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening in het werkgebied alsmede de voorbereiding daarop. Bestuurlijke vertegenwoordiging De raden van de deelnemende gemeenten wijzen de burgemeester aan als lid van het algemeen bestuur. De raden van de deelnemende gemeenten wijzen elk een wethouder aan als plaatsvervangend lid.
68
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Financieel belang Voor 2007 is er een totaalbedrag van € 21.202 geraamd. 5. Gemeenschappelijke regeling Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Doelstelling Het centrum is per 1 januari 2005 ontstaan uit een fusie tussen het Rijksarchief in Noord-Brabant, het streekarchief Langs Aa en Dommel en het Streekarchief Brabant-Noordoost. Daarmee beheert het BHIC naast de rijks- en provinciale archieven van Noord-Brabant ook de archieven en collecties van ruim 80 (voormalige) gemeenten en waterschappen gelegen in het noordoostelijk deel van de provincie en worden de belangen in gezamenlijkheid behartigd. Bestuurlijk vertegenwoordiging De minister wijst drie leden aan. De raden van de gemeenten en de algemene besturen van de waterschappen wijzen uit hun midden, de voorzitters van die raden en die algemene besturen inbegrepen, of uit de kring van wethouders gezamenlijk drie leden aan. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor 2007 bedraagt € 52.257. 6. Gemeenschappelijke regeling voor Regionale Ambulance Voorziening Brabant MiddenWest-Noord (RAV) (nieuw per 1 januari 2006) Doelstelling Leveren van verantwoorde ambulancezorg, zowel in de dagelijkse situatie als bij rampen en zware ongevallen. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de deelnemende gemeenten kiezen één lid en één plaatsvervangend lid voor het algemeen bestuur. Financieel belang Er is een jaarlijkse gemeentelijke bijdrage benodigd voor de dekking van de kosten voor het functioneel leeftijdsontslag (FLO), voor de gemeenschappelijke meldkamer/C2000 en de meerkosten van een publieke organisatie. De gemeentelijke bijdrage voor 2007 wordt geraamd op € 18.000. 7. Gemeenschappelijke regeling uitvoering leerplichtwet en RMC-functie Doelstelling De gemeenschappelijke regeling heeft tot doel de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 en de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie in gezamenlijkheid uit te voeren. Onderliggende overwegingen zijn dat het samenwerken op de genoemde gebieden gelet op het grensoverschrijdende karakter ervan wenselijk zoniet noodzakelijk is geworden en door samenwerking kwaliteit en dienstverlening op een hoger plan kunnen worden gebracht. Daarnaast kan door samenwerking een eenduidige en consistente handhavingstrategie binnen het samenwerkingsverband worden gevolgd. Bestuurlijke vertegenwoordiging De colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Haaren, Vught, Schijndel en Sint Michielsgestel wijzen ieder één lid aan. Financieel belang De deelnemende gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage aan de uitvoerende gemeente, de gemeente Sint Michielsgestel, ter bestrijding van de personeels- en overheadkosten. Deze kosten worden onderling gedeeld naar rato het werkelijke aantal inwoners tussen 4 en 23 jaar (per 1 januari van het desbetreffende begrotingsjaar).
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
69
Deelnemingen 1. Bank Nederlandse Gemeenten Doelstelling De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Bestuurlijk belang De gemeenten hebben zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen die zij bezitten. Financieel belang Over het door de aandeelhouders beschikbaar gestelde kapitaal wordt jaarlijks dividend uitgekeerd. Deze uitkering wordt gerelateerd aan de netto winst over het voorgaande boekjaar. De gemeente Haaren heeft 11.278 aandelen (nominale waarde per aandeel € 2,50). In de Bijzondere Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 25 augustus 2006 hebben de aandeelhouders van de BNG ingestemd met het voorstel van de Raad van Bestuur om in 2006 een extra uitkering te doen ten laste van de reserves. Het meerjarenbeleid van de BNG gaat uit van een regulier pay-out percentage van 50% van de winst na belastingen (was 43%). Voorwaarde voor dit beleid is het behoud van de aan de bank toegekende ratings. Voorts moeten de vermogenspositie en de benodigde winstinhouding een dergelijke pay-out toestaan. Overigens is de verwachting dat de reguliere dividenduitkeringen als gevolg van de afroming van de reservepositie in de toekomst in euro’s lager zullen uitvallen. 2. Gemeenschappelijk Regeling Hypotheekfonds Noordbrabantse Gemeenten Doelstelling Door het algemeen bestuur van het HNG is in de vergadering van 13 december 1995 goedkeuring gegeven aan de overeenkomst betreffende de verkoop van het hypotheekbedrijf aan ABN-AMRO Bouwfonds Nederlandse Gemeenten n.v. De overnamedatum is gesteld op het tijdstip dat de juridische levering plaatsvond, te weten 1 april 1996. Het doel van de gemeenschappelijke regeling is nu het instaan voor de verplichtingen, die niet zijn overgegaan naar ABN-AMRO Bouwfonds Nederlandse Gemeenten n.v. en de afwikkeling van de hypotheekportefeuille in het geval dat ABN-AMRO Bouwfonds Nederlandse Gemeenten n.v. haar verplichtingen niet nakomt. Tevens ziet de regeling toe op correcte naleving van rechten en verplichtingen die voortvloeien uit de genoemde overeenkomst. Bestuurlijk belang Vanaf 1996 zijn door de gemeenschappelijke regeling HNG geen activiteiten meer verricht. Financieel belang Bij de verkoop van de aandelen is overeengekomen om de betaling van de koopsom te voldoen in 25 jaarlijkse termijnen. Voor de gemeente Haaren bedraagt de jaarlijks te ontvangen termijn € 45.362. 3. Intergas Energie nv Doelstelling In 2005 is de herstructurering van Intergas volgens plan afgerond. Het bedrijf is omgebouwd naar een klantgerichte onderneming waarbij het accent ligt op de kwaliteit van de dienstverlening. In 2005 werden de activiteiten van Intergas gesplitst. Een leveringsbedrijf voor de verkoop van energie, een infrabedrijf dat verantwoordelijk is voor het onderhoud en nieuwbouw en een gereguleerd netbedrijf voor de instandhouding van het netwerk, het gastransport en de meetdienst. In de loop van 2005 werd het leveringsbedrijf verkocht aan het Deense bedrijf DONG. Doel van de herstructurering is de publieke belangen te waarborgen om de energievoorziening nu en in de toekomst te kunnen
70
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
garanderen. Een voorgenomen fusie met NRE is het beoogde sluitstuk in de uitvoering van de herstructurering van Intergas. Daarvoor is het volgende stappenplan gemaakt: stap 1 herkapitalisatie Intergas stap 2 herschikking aandelen Intergas stap 3 deelname in nieuwe vennootschap door aandeelhouders NRE en aandeelhouders Intergas stap 4 privatisering door verkoop van 49% van de aandelen aan Macquarie. De gemeente verwacht dat zij een aanzienlijk bedrag tegemoet kan zien als dit doorgaat. In dit verband is vooral van belang of de minister van Economische Zaken toestemming zal geven. Bestuurlijk belang Met de oprichting van Intergas Holding BV per 24 augustus 2005 zijn de aandelen/aandeelequivalenten omgezet in vijf nieuwe aandelen/aandeelequivalenten per één oud aandeel/aandeelequivalent. Daarmee komt het aantal aandelen van de gemeente Haaren op 580 met een nominale waarde van € 90,80 (was 116 x € 454). Financieel belang Nu de energiemarkt volledig is geliberaliseerd wordt de winst van Intergas volledig bepaald door het succes in die markt. De aandeelhouders hebben recht op een marktconform dividend. In dat dividend zal het toenemend risico, dat de aandeelhouders lopen door de voortschrijdende liberalisering, worden gereflecteerd. 4. Brabant Water Doelstelling Brabant Water behoort tot de drie grootste waterleidingbedrijven van Nederland en voorziet nagenoeg de gehele provincie Noord-Brabant van drinkwater. Naar verwachting zal aan het einde van dit jaar de juridische overname van TWM (Tilburgse Waterleiding Maatschappij) gerealiseerd zijn. In overleg met TWM is afgesproken dat Brabant Water vanaf 1 januari 2006 de feitelijke exploitatie in Tilburg en Goirle verzorgt. Daarmee is de drinkwatervoorziening voor de hele provincie Noord-Brabant in één regie samengebracht. Dit met uitzondering van de gemeente Woensdrecht en het kerkdorp Halsteren, waarvan de provincie destijds in het Provinciaal Plan besloot dat deze mochten blijven toebehoren aan de Zeeuwse Delta Nutsbedrijven (thans Evides). De bedrijfsefficiency wordt gemeten in een landelijke benchmark, waaruit blijkt dat de operationele kosten van Brabant Water heel laag zijn. Bestuurlijk belang Per 1 januari 2002 zijn de n.v. Waterleidingmaatschappij Oost-Brabant (WOB) en n.v. Waterleidingmaatschappij Noordwest-Brabant (WNWB) gefuseerd tot Brabant Water n.v. De aandelen WOB zijn omgezet in aandelen Brabant Water. Gemeenten en provincies zijn sinds jaar en dag aandeelhouder. Dit aandeelhouderschap heeft de laatste jaren steeds meer een verplicht karakter gekregen. In de Waterleidingwet is die verplichting in 2004 vastgelegd. De ontwerp Drinkwaterwet, die naar verwachting in 2007 in werking treedt, sluit op dit punt volledig aan bij de huidige Waterleidingwet. De aandeelhouders hebben zeggenschap in Brabant Water. De gemeente Haaren heeft 12.258 van de in totaal 2.780.000 aandelen met een nominale waarde van € 0,10 per stuk. Financieel belang In de komende jaren wil men de verwachte (positieve) resultaten aanwenden voor de versterking van de solvabiliteit van de onderneming. Voorlopig wordt geen dividend uitgekeerd. Momenteel wordt er aan gewerkt om tot een standpuntbepaling te komen met betrekking tot het in de toekomst te voeren beleid, waarbij onderwerpen als winstbepaling, winstbestemming, tarieven en solvabiliteit, maar ook de bevoegdheden van de aandeelhouders aan de orde zullen komen.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
71
5. Bedrijfsregio Noodoost Brabant (in liquidatie) Doelstelling Op 17 juni 1999 heeft de raad van de gemeente besloten om garant te staan voor de kosten die voortvloeiden uit de liquidatie van de bedrijfsregio voor een bedrag van ten hoogste 125% van de nominale waarde van de aandelen (125% van 8.440 = € 10.551). Bestuurlijk belang Bij de opheffing van het stadsgewest ’s-Hertogenbosch zijn de aandelen van de Bedrijfsregio verdeeld over de aan het stadsgewest deelnemende gemeenten. De gemeente Haaren ontving 186 aandelen met een nominale waarde van € 45,38 per aandeel. Op 17 juni 1999 heeft de raad van de gemeente Haaren besloten om in te stemmen met de juridische ontbinding en met het sociaal plan. Tot op heden is om diverse redenen de liquidatie nog niet afgewikkeld. Het bedrag van de garantie is inmiddels betaald. Bij brief van 18 augustus 2004 is aan de vereffenaars meegedeeld dat aan het verzoek om een verklaring af te geven, waaruit blijkt dat de gemeente bereid is om een eventuele overschrijving van het garantiebedrag te betalen, niet kan worden voldaan. Een dergelijk verzoek dient concreet en onderbouwd te zijn en pas dan kan aan de raad daarvoor budget worden gevraagd. Financieel belang De gemeente Haaren heeft 186 aandelen met een nominale waarde van € 45,38 per aandeel.
72
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Paragraaf G
Grondbeleid
Algemeen Door middel van het grondbeleid kan de gemeente invloed uitoefenen op de wijze waarop gronden worden gebruikt. Sturing van het grondgebruik door middel van het grondbeleid is wenselijk omdat het kan bijdragen aan de realisering van publieke doelstellingen op het gebied van volkshuisvesting, infrastructuur, werkgelegenheid, milieu, financiën etc. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De resultaten op grondexploitaties en de financiële risico’s zijn van groot belang voor de algemene financiële positie van de gemeente. Hoofdlijnen grondbeleid Het grondbeleid van de gemeente Haaren is opgenomen in de nota kadernota grondbeleid 2005. Deze nota is op 31 maart 2005 door de gemeenteraad vastgesteld. De hoofdlijnen uit deze nota zijn: - De gemeente kiest voor een actief grondbeleid indien er sprake is van projecten (bijvoorbeeld centrumplannen) en kiest voor een passief beleid bij overige zaken (bijvoorbeeld groenstroken); - Voor de ontwikkeling van de gebieden worden exploitatieovereenkomsten aangegaan, waarbij de gemeente de kaders vaststelt; - De gemeente bedingt steeds dat zij een beslissende stem heeft inzake het bouwprogramma, stedenbouwkundige plannen, beeldkwaliteit, architectenkeuze en verkoopprijzen; - De gemeente wil maatschappelijk gewenst en efficiënt ruimtegebruik bewerkstelligen waarbij gestreefd wordt naar een optimale prijs/kwaliteitsverhouding; - De gemeente hanteert maximaal marktconforme grondprijzen gebaseerd op de residuele waarde benadering; - De gemeente wil middels haar grondbeleid ervoor zorgen dat voldoende geld beschikbaar komt voor de realisatie van publieke doelstellingen en gemeenschapsvoorzieningen en eventuele (in financiële zin) negatieve resultaten op bepaalde locaties opvangen door positieve resultaten elders. De uitvoering van het grondbeleid is in de gemeente Haaren ondergebracht bij de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling, sectie Ruimtelijke Ordening en Grondbedrijf. Risico’s Risico’s kunnen het gevolg zijn van interne en/of externe omstandigheden. Onderscheid kan gemaakt worden in: - financiële risico’s; - risico’s op eigendommen; - risico’s die samenhangen met interne bedrijfsvoering. De risico’s betreffen: a. Gehanteerde uitgangspunten exploitatieopzetten; b. conjunctuur en renterisico; c. milieu; d. afstemming ambtelijke formatie op de uit te voeren complexen; e. organisatorische inbedding; f. verwachte opbrengsten gronden complexen; g. voorbereidingskosten; h. bodemgesteldheid; i. omzetbelasting;
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
73
j. k. l. m. n.
infrastructuur; archeologie; planschadeclaims; politieke besluitvorming; niet (tijdig) kunnen verkrijgen van vereiste contingenten.
Zoveel mogelijk wordt getracht om deze risico’s in de planontwikkeling te ondervangen door middel van het doen van onderzoeken, te zorgen voor flexibiliteit, vroegtijdige werving, het tijdig nemen van maatregelen etc. In de exploitatieberekeningen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met deze risico’s. Desondanks blijven er aanzienlijke risico’s met grondexploitatie gemoeid waardoor het noodzakelijk is om hiervoor middelen achter de hand te houden. Overigens kunnen zich ook meevallers voordoen met betrekking tot bovenstaande aspecten. Financiële positie De kosten die door de gemeente moeten worden gemaakt voor de ontwikkeling van het gebied moeten uiteraard worden terug verdiend. Uitgangspunt bij een actieve grondpolitiek is dat de kosten kunnen worden gedekt uit de opbrengsten van de verkoop van grond. In principe wordt hiermee een negatieve exploitatie voorkomen. Mocht hier toch sprake van zijn dan moet dit worden gedekt uit een positieve balans van een andere locatie. Daarnaast is voor het grondbeleid een bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie gevormd. Deze reserve dient om risico’s op exploitaties op te kunnen vangen en om te kunnen verevenen tussen winstgevende en verliesgevende locaties. Per 01-01-2007 bedraagt het saldo van de bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie (na schatting) € 2.499.367. Winstrealisatie Conform vastgesteld beleid en het voorzichtigheidsbeginsel worden winsten pas genomen als deze ook daadwerkelijk gerealiseerd zijn en verliezen zodra ze blijken. Een complex is voltooid als alle gronden zijn uitgegeven en alle kosten vaststaan. Voor afgeronde deelplannen kan tussentijds ook winst worden genomen. Eventuele verliezen worden al genomen als deze tussentijds blijken en niet omgebogen kunnen worden. Met deze uitgangspunten bereiken we dat een financieel verantwoord beleid gevoerd wordt. Risico’s worden beperkt, verliezen worden niet naar de toekomst verschoven en winsten worden niet te vroeg genomen. In 2004 is gestart met een inventarisatie van alle gemeentegronden. Deze inventarisatieronde zal in 2007 afgerond worden, zodat ook goed inzicht verkregen wordt in de positieve en negatieve risico’s. Kostentoerekening en waardering Over de balanswaarde van de lopende bouwgrondexploitatieplannen worden jaarlijks rentelasten toegerekend. Dit is ook conform de uitgangspunten van de kadernota grondbeleid 2005. Vervolgens vindt jaarlijks, zo ook in 2007, een beoordeling plaats van de balanswaarde van de diverse voorraden gronden. De rentetoerekening in 2007 bedraagt 5% van de boekwaarde per 1-1-2007 van de voorraden grond, zijnde een bedrag van € 446.397. Tot en met 2006 werd gerekend met een rentepercentage van 6%. Bij kadernota 2007 is vastgesteld te werken met dit lagere percentage. Exploitatieberekeningen De kadernota Grondbeleid 2005 geeft de hoofdlijnen voor het grondbeleid weer. Deze kaders moeten nog verder worden uitgewerkt, waarbij ondermeer gedacht moet worden aan actuele exploitatieopzetten per plan. Van de meeste grondexploitaties zijn exploitatieberekeningen aanwezig. Deze berekeningen zijn echter gedateerd en moeten dus worden geactualiseerd. Voor enkele (nieuwe) grondexploitaties moeten nog exploitatieberekeningen worden gemaakt.
74
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Grondnota Een te nemen actiepunt uit de kadernota grondbeleid 2005 is het opstellen van een grondnota. In 2006 is een plan van aanpak grondnota gerealiseerd. Het plan van aanpak grondnota bestaat uit onderdelen waaraan de grondnota dient te voldoen zoals beschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). De grondnota zal in december 2006 voorgelegd worden aan het college van burgemeester en wethouders waarna de grondnota het eerste kwartaal van 2007 aan de gemeenteraad gepresenteerd gaan worden. Voorstel nieuwe Grondexploitatiewet Het kabinet heeft de Tweede Kamer op 1 september 2005 een voorstel van een Grondexploitatiewet aangeboden. Deze nieuwe wet biedt de gemeenten meer zeggenschap over het inrichten van bestemmingsplannen of projectbesluiten. De nieuwe wet zal verstrekkende gevolgen hebben voor gemeenten, projectontwikkelaars en particulieren die zelf hun gronden willen bebouwen. Allereerst is het verhalen van kosten voortaan gekoppeld aan gronden die daadwerkelijk tot de grondexploitatie behoren. De gemeenten krijgen een effectiever instrument voor kostenverhaal. De kostensoorten, de vaststelling van de te verhalen kosten, de omslag hiervan over het exploitatiegebied, en de koppeling aan de bouwvergunning ondersteunen de gemeenten in het streven naar een financieel uitvoerbaar ruimtelijk beleid. De nieuwe Grondexploitatiewet biedt gemeenten de bevoegdheid tot het vaststellen van een exploitatieplan. De gemeenteraad moet dit plan gelijktijdig vaststellen met het projectbesluit of bestemmingsplan. Echter de gemeenteraad kan tevens besluiten om geen exploitatieplan vast te stellen indien het verhaal van kosten van de grondexploitatie over de in het plan of besluit begrepen gronden op een andere manier verzekerd is (overeenkomst tussen partijen waarin het kostenverhaal verzekerd is). De gemeenteraad kan met betrekking tot de grondexploitatie een verordening vaststellen, welke bepalingen bevat met betrekking tot de procedure voor het tot stand komen van een overeenkomst over de grondexploitatie en de inhoud daarvan. Een exploitatieplan bevat: 1. Een kaart van het exploitatiegebied. 2. Een omschrijving van de werken en werkzaamheden voor het bouwrijp maken van het exploitatiegebied, de aanleg van nutsvoorzieningen, en het inrichten van de openbare ruimte in het exploitatiegebied. 3. Een exploitatieopzet. In het exploitatieplan kan de gemeenteraad het kostenverhaal regelen en locatie-eisen (eisen aan woningbouw categorieën, het bouw- en woonrijp maken, nutsvoorzieningen en de inrichting van de openbare ruimte) stellen. Het kostenverhaal zal feitelijk gestalte krijgen via een financiële voorwaarde gekoppeld aan een bouwvergunning (een financiële bijdrage welke is opgenomen bij de bouwvergunning, waarin tevens de voorwaarde tot betaling is opgenomen). Het wetsvoorstel is besproken in de Vaste Commissie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. De Commissie stemt op hoofdlijnen in met het wetsvoorstel. Het is aan de Minister om nu op het verslag van de behandeling van de commissie te reageren. Het ligt in de lijn van de verwachting dat de behandeling van de wetsvoorstel gekoppeld blijft aan de behandeling van de herziening van de Wet op de Ruimtelijke Ordening, waarbij het streven erop is gericht om beide wetsvoorstellen medio 2007 in werking te laten treden.
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
75
Financiële positie en waardering Voor het grondbeleid is een genormeerde bestemmingsreserve grondbedrijf vastgesteld. Deze bestemmingsreserve dient ter dekking van onvoorzienbare risico’s en als voorziening voor risico’s op aangekochte (strategische) gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. Het bedrag van deze reserve bedraagt per 1 januari 2007 € 2.499.367. Op 16 maart 2000 heeft de gemeenteraad besloten dat een reserve van € 2.722.681 (ƒ 6.000.000) hiertoe noodzakelijk is. Behalve onvoorzienbare risico’s bestaat er ook het risico van overwaardering. Dit speelt bijvoorbeeld indien gronden “duur” worden aangekocht of indien aangekochte gronden gedurende lange tijd niet in exploitatie worden genomen. Als gevolg hiervan wordt dan ook veel rente op het plan bijgeschreven. Per 31 december 2005 heeft een beoordeling plaatsgevonden van de boekwaarden van de verschillende plannen. Vanwege het ontbreken van actuele exploitatieopzetten is hiervoor een vergelijking gemaakt tussen de boekwaarde van de gronden en een inschatting van de geactualiseerde (naar 31 december 2005) aanschafwaarde van de grondaankopen. Bij het doen van deze inschatting is zowel rekening gehouden met de prijs per m² voor de grondaankopen als het jaar van aankoop. Deze vergelijking leidt tot de verwachte boekwaarde zoals vermeld in onderstaande tabel. Plan
Oppervlakte Boekwaarde in m² per 31-12-2005
Voorstel Boekwaarde afwaardering na afwaardering t/m 2005
Prijs per m² voor na afwaardering
DEN HOEK WIJNGAERT III HOPVELD 2 REIGERSKANT
177.153 78.075 17.822 65.226
2.766.027 2.824.503 616.641 1.086.969
662.345 169.888 103.399 16.765
2.103.682 2.654.615 513.242 1.070.204
15,61 36,18 34,60 16,66
11,87 34,00 28,80 16,41
subtotaal 1
338.276
7.294.140
952.397
6.341.743
21,56
18,75
VENAKKERS B SLIJKHOEF 2
103.654 218.261
subtotaal 2
321.915
CP HELVOIRT * CP HAAREN **
954.310 368.386
103.654 218.261 0
321.915 954.310 368.386
subtotaal 3
1.322.696
0
1.322.696
Totaal
8.938.751
952.397
7.986.354
* inclusief grondwerving en de aankoop van het pand Kastanjelaan 10 ** inclusief de inbreng van het pand Driehoeven 1
Vervolgens is voor het verschil tussen de oorspronkelijke boekwaarde en de geactualiseerde vervangingswaarde (geschatte waarde) van de voorraden grond per 31 december 2005 een voorziening gevormd. Deze voorziening i.v.m. waardering voorraden gronden zonder kostprijsberekening is in mindering gebracht op de voorraden gronden zonder kostprijsberekening.
76
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Besluit vaststelling programmabegroting Voorstel vaststelling programmabegroting Wij stellen u voor: 1. De programmabegroting 2007 vast te stellen (en de tarieven voor de belastingen en rechten voor het jaar 2007 vast te stellen conform de afzonderlijk aan u te verstrekken raadsvoorstellen). 2. De meerjarenramingen, het nieuwe beleid, de heroverwegingen en het tarievenbeleid 2007 als uitgangspunt van beleid te aanvaarden. 3. Ons college te autoriseren tot het realiseren van baten en lasten op het programmaniveau van de begroting, inclusief het nieuwe beleid. 4. Ons college te autoriseren tot het realiseren van de begrote onttrekkingen uit de voorzieningen en reserves. 5. Ons college te autoriseren tot het realiseren van investeringen, zie bijlage II nieuw beleid. Haaren, 4 oktober 2006 Burgemeester en wethouders van Haaren, De secretaris,
De burgemeester,
Mr. B.P.H. van Els
F.H.G.M. Ronnes
Besluit vaststelling programmabegroting De raad van de gemeente Haaren; in zijn vergadering van 9 november 2006; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 4 oktober 2006, Besluit 1. De programmabegroting 2007 vast te stellen. 2. De meerjarenramingen, het nieuwe beleid, de heroverwegingen en het tarievenbeleid 2007 als uitgangspunt van beleid te aanvaarden. 3. Ons college te autoriseren tot het realiseren van baten en lasten op het programmaniveau van de begroting, inclusief het nieuwe beleid. 4. Ons college te autoriseren tot het realiseren van de begrote onttrekkingen uit de voorzieningen en reserves. 5. Ons college te autoriseren tot het realiseren van investeringen, zie bijlage II nieuw beleid. Haaren, 9 november 2006 De raad van de gemeente Haaren, De raadsgriffier,
De voorzitter,
Mr. P.J.F. Bemelmans
F.H.G.M. Ronnes
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
77
78
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Bijlagen In de bijlagen wordt nader inzicht gegeven in een aantal financiële zaken. Het betreft de volgende onderwerpen: - Kerngegevens - Nieuw beleid 2007 – 2010 - Overzicht reserves
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
79
80
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Bijlage I
Kerngegevens
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 1. Sociale structuur Aantal inwoners per 1 januari
13.914
13.918
13.800
Aantal uitkeringsgerechtigden
58
58
66
1.483
1.496
1.467
235 1.248
241 1.255
237 1.230
Aantal woonruimten per 1 januari waarvan: - woningen - wooneenheden - bedden (bijzondere woongebouwen) - recreatiewoningen
6.021
6.016
6.038
4.893 6 878 244
4.892 6 874 244
4.907 6 878 247
Oppervlakte in ha waarvan: - land - water
5.853
5.853
5.853
5.766 87
5.766 87
5.766 87
123 38
123 50
123 50
22
22
22
4
4
5
Aantal leerlingen per 1000 inwoners - openbaar basisonderwijs - bijzonder basisonderwijs
107 17 90
107 17 90
106 17 89
Woningbezetting - per woonruimten - per woning
2,31 2,84
2,31 2,85
2,29 2,81
2,38
2,38
2,36
Aantal leerlingen waarvan: - openbaar basisonderwijs - bijzonder basisonderwijs 2. Fysieke structuur
Lengte wegen in kilometers Lengte fietspaden in kilometers Oppervlakte groen in ha (excl.sportvelden c.a.) 3. Structuurratio's Aantal uitkeringsgerechtigden per 1000 inwoners
Bevolkingsdichtheid per ha
Programmabegroting 2007
Gemeente Haaren
81
Rekening Begroting Begroting 2005 2006 2007 Aantal uitkeringsgerechtigden In procenten totale bevolking Aantal leerlingen in procenten totale bevolking
0,42% 10,66%
0,42% 10,75%
0,48% 10,63%
5.217 439 5.146 460 781
5.448 117 4.062 596 866
5.491 104 4.248 484 777
1
16
0
6,00%
6,00%
5,00%
9,7
10,9
11,9
Algemene uitkering
6.891
6.815
8.263
Boekwaarde investeringen per 31 december
7.184
9.441
9.300
11.406 1.537 0 118
10.143 1.420 0 118
12.001 1.302 0 118
4.077
4.088
3.911
1,00%
2,50% 1,70%
3,00% 2,00%
15 4 1 3
15 4 1 3
15 4 1 3
90,79
95,65
95,91
4. Financiële structuur
(x € 1.000)
Personeelslasten (salaris), incl. voormalig personeel Inhuur personeel van derden Inkomensoverdrachten Interest Afschrijvingen Aflossingen van verstrekte leningen Rente-omslagpercentage Gemiddelde restant-afschrijvingstermijn in jaren
Eigen financieringen per 1 januari Vaste schuld per 31 december Opgenomen vaste geldleningen Aflossingen van opgenomen vaste geldleningen Gewaarborgde geldleningen per 1 januari 5. Uitgangspunten algemene verhoging loonkosten algemene verhoging materiële uitgaven
6. Overige gegevens bestuursapparaat: - aantal raadsleden - aantal fracties - aantal raadscommissies - aantal wethouders ambtelijk apparaat: - aantal formatieplaatsen
82
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Bijlage II Nieuw beleid 2007 – 2010 Weergegeven per programma, waarbij de eventuele investering wordt aangegeven (bedrag, jaar van investering en de afschrijvingstermijn). De exploitatiebedragen van 2007 tot en met 2010 bestaan uit uitvoeringskosten en eventuele kapitaallasten (in geval van een investering). Onderwerp
Toelichting 2007
Programma 1 Rekenkamercommissie
Wethouders Spreekuren in de dorpen door collegeleden en organiseren van 4 thema-avonden
Investering 2008 2009
De rekenkamerfunctie is een verplichting die voortvloeit uit de gemeentewet, met als doel het onderzoek van de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gevoerde bestuur Verzekering kortlevenrisico politieke ambtsdragers
Programma 2 Actualiseren komplannen Bestemmingsplan buitengebied
Dekking uit bestemmingsreserve volkshuisvesting Uitvoering veldinventarisatie en digitaal maken van bestemmingsplan buitengebied Dekking uit bestemmingsreserve volkshuisvesting
Planschade adviezen Streekmanager
Programma 3 Inzamelkosten papier (pilot)
Programmabegroting 2006
Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Dekking uit nog te ontvangen subsidie Vaststelling bestemmingsplan dat de realisering van de parallelwegen onder Helvoirt mogelijk maakt Bijdragen aan de financiering van een streekmanager in het kader van de reconstructie Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie
Als proef gedurende één kwartaal aan huis ophalen van oud papier en karton Lagere storting in voorziening egalisatie afval
Gemeente Haaren
afschrijvingstermijn
2007
Exploitatie 2008 2009
2010
20.000
20.000
20.000
20.000
1.600 5.500
1.600 5.500
1.600 5.500
1.600 5.500
79.000 -79.000 75.000
78.000 -78.000
-75.000 80.000 -40.000 -40.000 5.000
Dorpsontwikkelingsplannen opstellen
Parallelwegen
2010
15.000 2.609
15.000 2.609
15.000 2.609
15.000 2.609
-2.609
-2.609
-2.609
-2.609
2.000 -2.000
83
Onderwerp
Toelichting 2007
Programma 4 Vervangen explosiemeters Vervangen hydraulisch redgereedschap Vervanging testor Vervanging uitrukkleding Vervanging ademluchtapparatuur Vervanging stroomaggregaat Vervanging ademluchtapparatuur Vervangen hefkussens hoge druk Helvoirt Vervangen valbeveiliging voor werken op hoogte Vervangen stroomaggregaat Helvoirt Vervangen veiligheidslaarzen Vervanging ademluchtapparatuur Vervanging dompelpomp Haaren Vervanging gelaatstukken Vervanging hefkussens hoge druk Haaren Bluswatervoorziening Bereikbaarheidskaarten Brandkranenboek
Investering 2008 2009
5.100 37.500 17.500 20.000 9.000 5.270 6.750 3.900 3.950 5.270 10.000 11.250 4.320 3.900 Bluswatervoorziening uitbreiden (geboorde putten) Bereikbaarheidskaarten en aanvalskaarten samen laten stellen Overzicht maken van alle brandkranen in de gemeente
20.000
Budget voor integraal veiligheidsbeleid Dekking uit bestemmingsreserve veiligheidsbeleid Programma 5 Inventariseren illegaal ingebruikname gemeentelijke gronden Dekking uit nog te ontvangen opbrengst reststroken Opstellen onderhoudsbestekken openbaar groen Boombeleid en landschappelijke inpassing
afschrijvingstermijn 5 7 5 7 10 8 10 10 7 8 7 7
2007
1.020 5.357 3.500 2.857
2010
1.173 6.696 4.025 3.571 1.305 889 979 390 564 659 1.429
1.000 2.000
1.950
1.122 6.429 3.850 3.429 1.215 823 911 566 734 889 1.857 1.607 1.273 617 390 1.850
2.500 -2.500
2.500 -2.500
2.500 -2.500
1.843 -1.843
4.500
4.500
4.500
4.500
-4.500 20.000
-4.500
-4.500
-4.500
10.000 -10.000
10.000 -10.000
7 10 20 3.500 3.500
25.000
10.000 -10.000
Dekking uit bestemmingsreserve instandhouding monumenten
Gemeente Haaren
Exploitatie 2008 2009
1.224 6.964 4.200 3.714 900 659 675
Uitwerken boombeleid (onder andere reguleren voorpootrecht, vereenvoudigen aanvraag kapvergunning en opstellen van een lijst van monumentale bomen)
Extra budget voor subsidies monumenten
84
2010
Programmabegroting 2007
10.000 -10.000
Onderwerp
Toelichting 2007
Investering 2008 2009
2010
afschrijvingstermijn
Programma 6 Aanvullende subsidie peuterspeelzaalwerk Onderhoud Hasselbraam Huiselijk geweld
Vrijval voorziening groot onderhoud Casusoverleg, Veiligheidshuis en Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld
Loket gevonden en verloren voorwerpen Onderwijshuiskundige vernieuwingen Dekking uit nog te vormen bestemmingsreserve (gebeurt bij jaarverslag) Uitvoering WMO Algemene uitkering voor WMO (incl. oud WVG) Realisatie brede school / centrumplan Haaren Budget voor bijzondere bijstand
Algemene uitkering voor WMO (incl. oud WVG) 2.000.000
40
Dekking uit bestemmingsreserve bijzondere bijstand Programma 7 Opstellen gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) Vormen van een fonds ten behoeve van het onderhoud en de vervanging van bruggen Uitvoering herverlichtingsplan
besparing remplace Vervangen tegelfietspaden door paden in beton en/of asfalt
Vrijval onderhoudsvoorziening wegen Aanvullende storting in de voorziening onderhoud wegen voor zandwegen Programma 8 Projekten Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen Economische structuur
Programmabegroting 2006
2007
Exploitatie 2008 2009
2010
1.042 5.000 -5.000 8.297
1.042 5.000 -5.000 10.000
1.042 5.000 -5.000 10.000
10.000
550 41.000 -41.000
550 41.000 -41.000
550 41.000 -41.000
550 41.000 -41.000
621.000 -844.252 50.000 20.000 -20.000
1.042
621.000 621.000 621.000 -844.252 -844.252 -844.252 147.500 145.000 142.500 20.000 9.636 -20.000 -9.636
35.000
Aanpakken straten met verlichtingsniveau dat als slecht is beoordeeld Dekking uit algemene reserve diverse bestedingsdoeleinden
50.000
50.000
-15.000 -15.000 200.000 1.454.000
-15.000
-15.000
1.360.000 -1.360.000
De meest kwetsbare tegelfietspaden vervangen door fietspaden van beton en/of asfalt Dekking uit algemene reserve diverse bestedingsdoeleinden
-200.000 -1.454.000
Onderhouden zand- en semi-verharde wegen
Structurele bijdrage voor extra uitvoeringsprojecten in en rondom Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen Opstellen economisch actieplan, verbeteren economische structuur en deelname aan Greenport
Gemeente Haaren
50.000
85
-67.100 20.000
-78.100 20.000
-78.100 20.000
-78.100 20.000
3.500
3.500
3.500
3.500
36.000
36.000
Onderwerp
Toelichting 2007
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Wachtgelders Dienstverleningsconcept Electriciteitsverbruik gemeentehuis Gasverbruik gemeentehuis Aanpassen gemeentelijke gebouwen i.v.m. het verkrijgen van de verplichte gebruiksvergunningen ICT investering ICT onderhoud Herindeling gemeentehuis
Verzekering kortlevenrisico politieke ambtsdragers Uitvoering geven aan eisen die gesteld zijn aan de dienstverlening van de gemeente Prijsstijging levering electriciteit Prijsstijging levering gas De gemeentelijke gebouwen aanpassen aan de eisen van de brandweer
Investering 2008 2009
afschrijvingstermijn
4.400 7.334
4.400 7.000
4.400
50.000
5
6.000 5.025 10.000
6.000 5.025 12.000
6.000 5.025 11.500
6.000 5.025 11.000
53.700
3
200.000
30
17.900 4.200 6.667
19.690 4.200 16.333
18.795 4.200 16.000
4.200 15.667
-6.667
6.133 -22.466
15.026 -31.026
14.720 -30.387
57.000
68.400
62.700 15.600 15.225
21.667
23.834 6.000 7.334
65.550 13.000 10.500 22.750 7.200 7.000
6.667
7.334
7.000
6.667
7.333
184.000
30
Dekking uit nieuwe bestemmingsreserve gemeentehuis 285.000 65.000 105.000 65.000 30.000
Aanschaf DDS4all waarmee basisgegevens gemeenschappelijk kunnen worden gebruikt DDS4all, gegevensbeheer Aanschaf DDS4all waarmee basisgegevens gemeenschappelijk kunnen worden gebruikt DDS4all, gegevensbeheer Aanschaf DDS4all waarmee basisgegevens gemeenschappelijk kunnen worden gebruikt SIM software/digitaal regelingenbestand aanschaf Met behulp van de software die wordt aangeschaft software worden alle regelingen en verordeningen op het internet geplaatst SIM software/digitaal regelingenbestand onderhoud Met behulp van de software die wordt aangeschaft worden alle regelingen en verordeningen op het internet geplaatst
86
Gemeente Haaren
2010
4.400 6.667
Herindeling gemeentehuis
Vervanging applicaties Vervanging applicaties Vervanging computerbekabeling Licenties kantoorautomatisering Vervanging MWB4all DDS4all, gegevensbeheer
Exploitatie 2008 2009
2007
3
20.000
Vervangen diverse applicaties en licenties Vervangen diverse applicaties en licenties Bouwtechnische aanpassingen van de begane grond van het gemeentehuis als gevolg van dienstverleningsconcept en klanttevredenheidsonderzoek
2010
20.000 20.000
Programmabegroting 2007
6.667
3 20.000
7.000
5 5 10 3 5 3
3 3
2.333
2.567
2.450
500
500
500
6.900
500
Onderwerp
Toelichting 2007
Formatie sectie bevolking
Investering 2008 2009
2010
afschrijvingstermijn
Formatie aanpassen aan toegenomen werkzaamheden
20.970
Formatie bevolking 0,11 fte tijdelijke uitbreiding van Formatie in verband met uitbreiding van openingsuren uren Ten laste van investering dienstverleningsconcept Frictiekosten Reiskosten voor medewerkers sociale zaken voor het deel dat zij verder moeten reizen dan naar Haaren Vervangen auto met kraan Ondersteuning subsidie/subsidieabonnement
Actieplan toegankelijke openbaar vervoer haltes
Aanschaf GIS-viewer (aanschaf)
Aanschaf GIS-viewer (onderhoud en abonnement)
Aanschaf software voor Wkpb (Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen) (aanschaf software) Aanschaf software voor Wkpb (Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen) (vastleggen gegevens) Handhaving om illegale bouw tegen te gaan (achterstand wegwerken)
10
45.000
5
14.000
3
Gegevens invoeren in programma
2010
20.970
20.970
20.970
-4.614 4.000
4.000
4.000
4.000 1.500
5.800 1.500
5.600 1.500
5.400 1.500
-750 -750 9.000
-750 -750
-750 -750
-750 -750
-9.000 9.000
10.800
10.350
9.900
5.000
5.000
5.000
5.000
4.667
5.133
4.900
47.338
47.338 -47.338
2.200
125.000 Dekking uit algemene reserve diverse doeleinden
-125.000 47.338
Formatie handhaver 1 fte Dekking binnen eigen formatie TOTAAL
Programmabegroting 2006
Exploitatie 2008 2009
4.614
40.000 Abonnement om op de hoogte te blijven van subsidiemogelijkheden Dekking uit budget ruimtelijke ordening Dekking uit budget ruimtelijk beheer Aanpassen haltes openbaar vervoer voor mensen met een functiebeperking Te zijner tijd ten laste van WMO-budget Met een GIS-viewer kan kaartinformatie en administratieve informatie digitaal worden gevisualiseerd Met een GIS-viewer kan kaartinformatie en administratieve informatie digitaal worden gevisualiseerd Programma om publiekrechtelijke beperkingen te registreren en centraal te beheren
2007
2.879.800
Gemeente Haaren
275.020 213.120
87
19.470
175.405
47.338 -47.338
313.668 230.162 168.055
88
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Bijlage III Overzicht reserves
Saldo per
Toevoeging
Onttrekking
Toevoeging
Onttrekking
1-1-2007
2007
2007
2007
2007
primitief
primitief
voorstellen
voorstellen
2007
2007
b. en w.
b. en w.
Saldo
Algemene reserves Algemene reserve
893.311,73
893.311,73
Alg.res.voor div.bestedingsdoeleinden
5.519.737,60
575.860,00
279.666,00
1.885.000,00
4.490.263,60
Totaal algemene reserves
6.413.049,33
575.860,00
279.666,00
1.885.000,00
5.383.575,33
500.000,00
575.860,00
Bestemmingsreserves Rente Rente-egalisatiereserve
575.860,00
500.000,00
Legaten etc. Legaat van Cooth
17.159,06
17.159,00
0,06
26.213,49
26.213,00
0,49
Reserve b.t.w. compensatiefonds B.t.w.compensatiefonds Wegen etc. Verkeersmaatr. binnen beb. kom
43.322,75
43.322,75
Gebouwen en terreinen Instandhouding monumenten herindeling gemeentehuis
77.163,38 -
200.000,00
10.000,00
67.163,38
6.667,00
193.333,00
Kunst en cultuur etc. Cultuurreserve
36.109,36
Speeltoestellen
52.277,93
36.109,00
0,36 52.277,93
Garanties Verkoop hypotheekbedrijf HNG
396.705,99
17.592,00
379.113,99
Stadsgewest Afbouw stadsgewest Vlagheide
27.226,81
27.226,81
567.137,45
567.137,45
Volkshuisvesting Reserve volkshuisvesting
869.463,35
47.338,00
154.000,00
668.125,35
Landschap etc. Reconstructie groen
11.439,84
11.440,00
216.845,10
42.609,00
171.058,92
171.059,00
0,16-
Reconstructie Reconstructieplannen
174.236,10
Bovenwijkse voorz. en grondexploitatie Bovenwijkse voorzieningen Bouwgrondexploitatie
2.499.367,62
0,082.499.367,62
Materiaal Kaartmateriaal
17.685,81
17.686,00
49.636,79
20.000,00
0,19-
Sociale voorzieningen Bijzondere bijstand
29.636,79
Openbare veiligheid Integraal veiligheidsbeleid Totaal bestemmingsreserves Totaal-generaal reserves
Programmabegroting 2006
2.500,00
6.842,59
5.588.156,24
9.342,59 575.860,00
640.790,00
200.000,00
515.442,00
5.207.784,24
12.001.205,57
1.151.720,00
640.790,00
479.666,00
2.400.442,00
10.591.359,57
Gemeente Haaren
89
specificatie
algemene reserve div. bestemmingsdoelen
2007
2008
overboeking van legaat van Cooth
17.159,00
btw-compensatiefonds
26.213,00
cultuurreserve
36.109,00
reconstructie groen
11.440,00
bovenwijkse voorzieningen kaartmateriaal totaal
171.059,00 17.686,00 279.666,00
overboeking naar bestemmingsreserve herindeling gemeentehuis
200.000,00
184.000,00
exploitatie tegelfietspaden
200.000,00
1.454.000,00
exloitatie openbare verlichting exploitatie handhaving (tegengaan illegale bouw) totaal
1.360.000,00 125.000,00 1.885.000,00
1.638.000,00
actualiseren komplannen
79.000,00
78.000,00
bestemmingsplan buitengebied
75.000,00
reserve volkshuisvesting
totaal
154.000,00
78.000,00
reserve reconstructieplannen dorpsontwikkelingsplannen streekmanager totaal
90
40.000,00 2.609,00 42.609,00
Gemeente Haaren
Programmabegroting 2007
Programmabegroting 2006
Gemeente Haaren
91