Programmabegroting 2013 Nieuwe Balans
Gemeente Haaren Postbus 44 5076 ZG Haaren Telefoon Fax E-mail Internet
0411 – 627282 0411 – 627298
[email protected] www.haaren.nl
2
Programmabegroting 2013
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave.......................................................................................................................3 Inleiding ........................................................................................................................5 Leeswijzer ........................................................................................................................9 Van Perspectief naar Begroting............................................................................................11 Programma 1 – Leven ..........................................................................................................13 Programma 2 – Wonen ........................................................................................................21 Programma 3 – Ondernemen ...............................................................................................27 Programma 4 – Bestuur .......................................................................................................31 Programma 5 – Beheer ........................................................................................................37 Programma 6 – Algemene dekkingsmiddelen ......................................................................43 Overhead ......................................................................................................................49 Recapitulatie programma’s...................................................................................................51 Paragraaf A Paragraaf B Paragraaf C Paragraaf D Paragraaf E Paragraaf F Paragraaf G Paragraaf H
Lokale heffingen...........................................................................................55 Weerstandsvermogen ..................................................................................59 Onderhoud kapitaalgoederen .......................................................................67 Financiering..................................................................................................71 Bedrijfsvoering .............................................................................................77 Verbonden partijen en deelnemingen...........................................................89 Grondbeleid..................................................................................................99 Veiligheid ...................................................................................................105
Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Bijlage V
Financiële uitgangspunten begroting 2013 ..................................................111 Subsidieplafond 2013..................................................................................115 Overzicht reserves en voorzieningen ..........................................................117 Overzicht incidentele baten en lasten..........................................................121 Meerjareninvesteringsplan ..........................................................................125
Programmabegroting 2013
3
4
Programmabegroting 2013
Inleiding
De voorliggende begroting 2013 zal voor u weinig nieuwe inzichten bevatten. De belangrijkste beleidsvoornemens deelden we immers al met u in de Perspectiefnota 2013. Deze Perspectiefnota is op 28 juni 2012 door uw raad vastgesteld met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. De voorliggende begroting 2013 is in feite een uitwerking van de kaders die u ons meegaf bij de vaststelling van de Perspectiefnota 2013. In Nederland, dus ook in Haaren, kampen we met een economische crisis. De crisis blijkt ingrijpender te zijn, dieper te gaan en langer te duren dan het zich in eerste instantie liet aanzien. De gevolgen van de crisis worden de komende tijd op alle plekken in de Nederlandse samenleving meer en meer voelbaar. De crisis vraagt om ingrijpende maatregelen op alle niveaus van de Nederlandse samenleving. Overheden moeten nog meer bezuinigen, de werkloosheid stijgt verder, de zorg komt meer onder druk te staan en het aantal bedrijven in moeilijkheden zal toenemen. Gek genoeg, kan de crisis ook als een kans worden beschouwd. Een kans om zaken anders aan te pakken, om meer duidelijkheid te krijgen over de verschillende verantwoordelijkheden in de samenleving. Het verleidt ons ook om - nogmaals - kritisch te kijken naar de bedrijfsprocessen binnen de gemeentelijke organisatie en ons opnieuw te bezinnen op taken die we wél en niet meer willen oppakken in de toekomst. In de gemeente Haaren kozen we voor een proactieve aanpak. Al bij het opstellen van de Perspectiefnota 2013 is een pakket van ingrijpende bezuinigingsmaatregelen voorgelegd. De precieze gevolgen voor de uitkering uit het gemeentefonds waren nog niet bekend, maar ons college heeft hierop vooruitlopend al duidelijke keuzes aan uw raad voorgelegd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten leidend geweest. 1. De kracht van de samenleving wordt optimaal benut (de verantwoordelijkheid wordt neergelegd bij de burger, het maatschappelijk middenveld, de samenleving). 2. De gemeente verbindt, faciliteert, draagt zorg voor randvoorwaarden en waar nodig voor een vangnet. 3. We zetten in op samenwerking. 4. We maken de materiële en immateriële voorzieningen in de gemeente Haaren toekomstbestendig. Met deze uitgangspunten bieden wij u, en de inwoners van de gemeente Haaren een pakket aan maatregelen dat er op is gericht de kracht van de samenleving optimaal te benutten. Dit betekent wat ons betreft niet alleen het overdragen van taken en verantwoordelijkheden aan anderen. Óók bieden wij een adequate ondersteuningsstructuur voor de inwoners en verenigingen van de gemeente Haaren (zoals steunpunt vrijwilligers en mantelzorgondersteuning, de brede scholen en de sporthal). De kanteling in de WMO gaat uit van het benutten van de mogelijkheden in de directe omgeving. De buurt, de buren, vrienden en familie zijn vaak in staat om oplossingen aan te reiken voor problemen waar mensen mee worden geconfronteerd. Daarnaast bieden wij voor hen die buiten de boot dreigen te vallen een vangnet. Uw gemeenteraad heeft de Perspectiefnota 2013 vastgesteld met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. Wij hebben uw opvattingen zo veel als mogelijk vertaald in de voorliggende begroting 2013. Zo hebben we de sportzaal bij de multifunctionele accommodatie in Haaren vervangen door een sporthal. De verhoging van de OZB wordt in de voorgelegde begroting 2013 beperkt tot het aanpassen aan de index. Over de voorgestelde bezuiniging op de verschillende subsidies gaf u aan
Programmabegroting 2013
5
dat u kunt instemmen met het voorgestelde bezuinigingsbedrag. Wél stelde uw raad dat de verdeling tussen de korting op waarderings- en prestatiesubsidies nader moet worden bezien. Wij hebben bekeken wat de mogelijke gevolgen zijn van een eventuele andere verdeling van de kortingspercentages. Wij zijn van opvatting dat een extra korting op de prestatiesubsidies van meer dan 10% zal leiden tot een onverantwoorde verschraling van het aanbod van de professionele instellingen. Wij handhaven het voorstel om de rechtstreekse subsidie aan de Stichting Bibliotheek De Meierij stop te zetten vanaf 1 januari 2015. Het onderwijs en de bibliotheek zullen met elkaar in gesprek moeten gaan over de invulling van de bibliotheekfunctie binnen de scholen voor de doelgroep van 0 – 12 jaar. Wij zullen deze partijen stimuleren om duidelijke afspraken te maken over een mogelijke bibliotheekvoorziening voor de doelgroep 0 - 12 jaar. Daarnaast vragen wij aan de maatschappelijke partners om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de dienstverlening naar volwassenen te behouden. De onderbouwing voor de bezuiniging op de bedrijfsvoering is concreet gemaakt, deze treft u aan in de paragraaf bedrijfsvoering van deze begroting. Deze bezuiniging vraagt om uw politieke ondersteuning aan de bijstelling van het ambitieniveau van de ambtelijke organisatie. Om de substantiële bezuiniging op die bedrijfskosten te kunnen realiseren achten wij het extra opleidingsbudget noodzakelijk. Om de bezuiniging te realiseren zullen medewerkers andere taken en werkzaamheden krijgen opgedragen om de speerpunten te realiseren. Vaak vraagt dit om specifieke vaardigheden, competenties en kennis die zal moeten worden verworven door opleiding, training en scholing. Wij handhaven met andere woorden ons voorstel, zoals dat is opgenomen in de Perspectiefnota 2013. Onder meer de effecten van de crisis, de doorvertaling van rijksbezuinigingen naar lokale overheden en de voorgenomen transities hebben ingrijpende gevolgen voor de gemeenten, dus ook voor de gemeente Haaren. Ons college is er van overtuigd dat deze gevolgen alleen op een goede manier kunnen worden opgevangen als we verregaand gaan samenwerken met omliggende gemeenten. Dat is een voorwaarde, waarop we de komende tijd dan ook zeer nadrukkelijk inzetten. Tot slot Zoals gezegd, het pakket aan voorgestelde maatregelen is ingrijpend en zal voor veel inwoners van de gemeente Haaren voelbaar en merkbaar zijn. We gaan in de komende jaren echter verder met het bouwen van materiële en immateriële voorzieningen die nodig zijn om de verantwoordelijkheid te kunnen oppakken. We laten de mensen die het nodig hebben “niet in de kou staan”. Wij zijn ervan overtuigd dat het pakket van maatregelen evenwichtig is en een basis vormt om de leefbaarheid in de dorpen van de gemeente Haaren te versterken. We gaan verder met de versterking van de ruimtelijke en de sociale infrastructuur van de dorpen onder andere door: - de bouw van een brede school met een sporthal in Haaren; - de doorontwikkeling van het centrumplan Helvoirt; - te investeren in de maatschappelijke participatie van de kwetsbaarste inwoners; - te investeren in een betere werking van de lokale arbeidsmarkt; - het leveren van individueel maatwerk in het kader van de WMO; - ontwikkeling van de bouwlocaties centrum Haaren (Hasselbraam, Klimop en sporthal) en den Hoek; - de vereenvoudiging van de welstandstoets; - de stroomlijning van de dienstverlening voor de gemeentewinkel; - te investeren in een duurzame oplossing voor de N65 en in een zorgvuldige inpassing van het hoogfrequent spoor.
6
Programmabegroting 2013
Speerpunten begroting 2013 Om duidelijk te maken wat voor ons belangrijk is, hebben wij een overzicht gemaakt van de speerpunten van beleid voor de komende jaren. Hieronder treft u aan welke speerpunten wij hebben gekozen om de voorgestelde maatregelen en ontwikkelingen voor de komende jaren vorm te geven. Bij de bepaling van deze speerpunten zijn bovengenoemde uitgangspunten leidend geweest. De speerpunten geven aan waar wij het komende jaar onze aandacht vooral op zullen gaan richten. Onder elk speerpunt treft u de maatregelen en ontwikkelingen aan die we in deze begroting aan u voorleggen. Achter de maatregelen en ontwikkelingen treft u een verwijzing aan naar de tekst in de begroting.
Speerpunten, maatregelen en ontwikkelingen 1. De gemeente trekt zich terug en maakt scherpe keuzes aan welke activiteiten en voorzieningen zij nog middelen bijdraagt en aan welke niet - Terugbrengen van het budget voor subsidies, met ingang van 1 januari 2014 [1.2.1]. - Stopzetten van de rechtstreekse subsidie aan de bibliotheek per 1 januari 2015 [1.2.1]. - Starten met de bouw van een sporthal in Haaren in 2013 [1.2.1]. - Brede school in Haaren op sobere wijze uitvoeren [1.2.3]. - Afschaffen subsidie Mondiaal Beleid per 1 januari 2013 [1.2.3]. - Beëindigen overeenkomst MIK [met ingang van 1 januari 2014 [1.2.3]. - Afschaffen monumentensubsidie per 1 januari 2013 [2.2.1]. - Het onderhoud van het openbaar groen wordt (deels) overgedragen aan de inwoners [5.2.3]. 2. De gemeente zorgt voor voldoende en passende woningen in de dorpen. Hierbij wordt rekening gehouden met de gevolgen van huidige marktomstandigheden - Stopzetten van de bouwplannen Wijngaert III West en Raamse Oevers [2.2.1]. 3. De gemeente onderzoekt actief de vraag van inwoners om individuele ondersteuning. Waar mogelijk moeten de inwoners oplossingen vinden in hun eigen omgeving - Kanteling Wmo, de gemeente richt zich meer op de vraag achter de vraag en kijkt naar oplossingen in directe omgeving van de klant [1.2.2]. - Afschaffen Welzijnsfonds per 1 januari 2013 [1.2.2]. 4. Veiligheid, goede bereikbaarheid en aandacht voor het woonklimaat zijn uitgangspunten onder andere bij maatregelen op het gebied van verkeer en vervoer - Nadrukkelijk inzetten op een duurzame oplossing voor de N65 [2.2.2 en 5.2.5]. - In 2013 is er duidelijkheid voor de gemeente Haaren over de doorontwikkeling van de regionale samenwerking Integrale Veiligheid [4.2.2.]. - Uitvoering veiligheidsmonitor [4.2.2]. 5. De gemeente Haaren zet in op verdergaande samenwerking binnen Noord-Oost Brabant, binnen de Meierij, binnen PLE1N en met omliggende gemeenten, met als uiteindelijk resultaat te komen tot een ambtelijke integratie van diverse gemeentelijke organisaties - Samenwerken met andere gemeenten [4.2.1].
Programmabegroting 2013
7
6. De gemeenteraad kiest wat de gemeente de komende tijd nog wél en wat zij niet meer zal doen, dit vertaalt zich in bezuinigingen op de bedrijfsvoering in de ambtelijke organisatie - Kostendekkende bouwleges [2.2.4] en overige leges [4.2.3]. - Landelijk basistakenpakket milieu onderbrengen bij de RUD (1 januari 2013) [2.2.4]. - Bezuiniging raadsbudget en griffie met ingang van 1 januari 2013 [4.2.1]. - Bezuiniging bedrijfsvoering [bedrijfsvoering]. 7. De offers die de gemeente vraagt van de inwoners en de bezuinigingen de zij realiseert in de eigen bedrijfsvoering, worden óók gevraagd van andere organisaties die taken voor de gemeente uitvoeren - Korting toepassen van 10% op de gemeentelijke regeling (Regionaal Bureau Leerplichtzaken [1.2.3], GGD, BHIC en Veiligheidsregio [4.2.2]). De overige gemeenschappelijke regelingen (Soza Boxtel en afvalstoffen met Den Bosch) vallen onder andere regimes. - Afschaffen gemeentelijke monumentencommissie per 1 januari 2013 [2.2.1]. - Deregulering welstandstoets per 1 januari 2013 [2.2.1].
8
Programmabegroting 2013
Leeswijzer
Van Perspectief naar Begroting Direct na de leeswijzer wordt een overzicht gegeven van de wijzigingen die in deze begroting zijn opgenomen, ten opzichte van de perspectiefnota. Speerpunten Voorheen werden de speerpunten benoemd per operationele doelstelling. Nu zijn de speerpunten op een bestuurlijk niveau beschreven en opgenomen in de inleiding. De speerpunten zijn daarmee ook programmaoverstijgend en daarom niet meer opgenomen bij de programma’s onder de operationele doelstellingen. Per operationele doelstelling worden nu de maatregelen en ontwikkelingen opgenomen, die betrekking hebben op deze begroting. Wanneer ze een relatie hebben met een speerpunt wordt dit in de titel aangegeven. Programma’s Bij de programma’s is per operationele doelstelling aangegeven welke maatregelen er genomen worden. Wanneer deze bijdragen aan de realisatie van een speerpunt wordt aangegeven welk speerpunt het betreft. Elke operationele doelstelling wordt afgesloten met een financieel overzicht van de begrote baten en lasten van de komende vier jaar (2013 tot en met 2016), aangevuld met de (gewijzigde) begroting van 2012 en de jaarrekening van 2011. In de recapitulatie wordt een overzicht gegeven van de begrote baten en lasten per programma en wordt aangegeven wat per saldo wordt onttrokken of gestort in reserves. Het saldo van de programma’s inclusief het saldo van onttrekkingen en stortingen in reserves bepaalt het resultaat van de begroting. Ook wordt aangegeven hoe de baten en lasten per programma zijn verdeeld in incidentele en structurele budgetten. Paragrafen Doel van de paragrafen is om diverse onderwerpen afzonderlijk te belichten: A. Lokale heffingen. De volgende heffingen worden behandeld: OZB, afvalstoffenheffing, rioolheffing, forensenbelasting en toeristenbelasting. B. Weerstandsvermogen. Behandelt de mate waarin de gemeente bestand is tegen financiële risico’s die zich voor kunnen doen. C. Onderhoud kapitaalgoederen. Gaat in op het onderhoud van riolering, wegen, groen, openbare verlichting, speelvoorzieningen, sportfaciliteiten en gebouwen. D. Financiering. Geeft inzicht in specifieke onderwerpen ten aanzien van de bekostiging van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. E. Bedrijfsvoering. Bevat informatie over diverse aspecten van bedrijfsvoering. F. Verbonden partijen en deelnemingen. Toont alle verbonden partijen en deelnemingen waar de gemeente in participeert. G. Grondbeleid. Biedt een gedetailleerd inzicht in ontwikkelingen ten aanzien van grondbeleid. H. Veiligheid. Biedt een totaaloverzicht van alle onderdelen en budgetten die met veiligheid te maken hebben.
Programmabegroting 2013
9
Bijlagen In de bijlagen is extra informatie opgenomen die dient als ondersteunende informatie bij de programma’s en paragrafen. Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Bijlage V
10
Financiële uitgangspunten begroting 2013. Subsidieplafond 2013 Overzicht reserves en voorzieningen. Geeft een overzicht van alle reserves en voorzieningen, met de wijzigingen (stortingen en onttrekkingen) in het begrotingsjaar. Overzicht incidentele baten en lasten. Geeft een overzicht van alle incidentele baten en lasten, per operationele doelstelling. Meerjareninvesteringsplan. Geeft een overzicht van de begrote investeringen van de komende jaren.
Programmabegroting 2013
Van Perspectief naar Begroting
In de Perspectiefnota 2013 is een nadelig resultaat na bestemming voor 2013 van 33.912 gepresenteerd. Dit verandert in de begroting 2013 naar een nadeel van 176.736. In 2016 was het resultaat na bestemming in de Perspectiefnota 1.476.723 voordeel en dit verandert naar 1.851.819 voordeel. Hieronder worden de belangrijkste wijzigingen toegelicht. Deze wijzigingen hebben we onderverdeeld in: 1. Wijzigingen die de Raad heeft voorgesteld bij de behandeling van de Perspectiefnota 2013-2016. 2. Wijzigingen die verschillend zijn van wat er in de Perspectiefnota is geraamd. 3. Wijzigingen naar aanleiding van actualiseren budgetten. 4. Wijzigingen op autonome ontwikkelingen 5. Wijzingen van boekhoud technische aard. Ad 1. Wijzigingen die de Raad heeft voorgesteld bij de behandeling van de Perspectiefnota 2013-2016 - De verlenging van de afschrijvingstermijnen van 40 naar 50 jaar voor GBM, Brede school Helvoirt en Brede School Haaren leveren een voordeel op van 20.000 in 2013 oplopend tot 104.000 vanaf 2015. - De Raad stemde niet in met het verhogen van de OZB naar het maximum. De OZB wordt verhoogd met een indexering van 1,5%. Dit levert ten opzichte van de Perspectiefnota een nadeel op van 41.000. - De sportdag voor ambtenaren wordt versoberd. Voordeel 2013 15.000. Ad 2. Wijzigingen die verschillend zijn van wat er in de Perspectiefnota 2013-2016 is geraamd - Leges: In de Perspectiefnota is in totaal een voordeel geraamd van 75.000 voor het kostendekkend maken van de leges. Een onderzoek is gestart in 2012. Dit voordeel is nu niet haalbaar, het onderzoek loopt door in 2013. Nadeel 15.546. - Voor het rioolrecht is de afgelopen jaren gerekend met de kosten exclusief BTW. Door de BTW component wel mee te nemen in de berekening van het rioolrecht ontstaat vanaf de begroting 2013 een voordeel van 138.408. Dit is 22.406 meer ten opzichte van de Perspectiefnota. Bij afval is er een voordeel ten opzichte van de Perspectiefnota van 53.126. - In de Perspectiefnota 2013-2016 is een voordeel geraamd voor het niet indexeren van de lasten en het wel indexeren van de baten. Na berekening valt dit bedrag lager uit. Dit veroorzaakt een nadeel ten opzichte van de Perspectiefnota van 16.141. - In de Perspectiefnota staat op pagina 21 een technische correctie vermeld die nog niet doorgeboekt was. De technische correctie is 2014: 124.100, 2015: 93.075 en 2016 62.050 voordeel. Ad 3. Wijzigingen naar aanleiding van actualiseren budgetten - De budgetten voor jeugd en jongerenbeleid en CJG kunnen structureel worden afgeraamd. In 2012 met 180.000, in 2013 met 170.495, in 2014 168.487 en voor 2015 en verder 88.487. - Meer baten Principeverzoeken. Voordeel 2013 27.436 en in 2014 13.718. Ad 4. Wijzigingen op autonome ontwikkelingen - Algemene uitkering. Voor toelichting zie programma 6. In 2013 nadeel 105.869. Voor de andere jaren zie het schema hieronder. - Herberekening van de kapitaallasten leidt tot een nadeel in 2013 van 28.267. Voor de andere jaren zie het schema hieronder. - Herberekening winstuitname Grexen. Na actualisatie van de Grexen wijzigen de winstuitnames. In 2013 leidt dit tot een voordeel van 2.548. Voor de andere jaren zie het schema hieronder.
Programmabegroting 2013
11
Ad 5. Wijzingen van boekhoud technische aard - Budgetoverhevelingen van 2012 naar 2013. Het betreft Vincent van Goghplein, de Gijzel en komplan Haaren. Dit leidt tot een nadeel in 2013 van 273.000. In 2012 levert dit een voordeel op 273.000. - Verschuiving budgetten van kostenplaats naar exploitatie of andersom. In de Perspectiefnota waren de diverse geraamd bij de producten. Bij de boeking voor de begroting zijn ze verschoven naar de kostenplaatsen. Door de doorwerkingen van de bezuinigingen van kostenplaats in de doorbelastingen van de uren ontstaan er op de diverse programma’s voordelen. Voor de verdere toelichting zie hoofdstuk 6. Voordeel in 2013 50.708. Voor de andere jaren zie het schema hieronder. - De effecten van de BTW verhoging van 19% naar 21% leveren structureel een nadeel op van 10.000. - De administratieve correctie op de lening aan de Veiligheidsregio levert een nadeel op van 41.506 in 2013. Voor de andere jaren zie het schema hieronder.
Saldo na bestemming Perspectief Saldo na bestemming begroting 2013 Verschil Verklaring verschillen verlenging afschrijvingstermijnen ozb niet verhogen tot maximum sportdag versoberen leges verschil BTW afval en riool verschil indexeren technische correctie perspectiefnota aframen budget cjg meer baten principeverzoeken algemene uitkering herberekening kapitaallasten herberekenen winstuitname Grexen budgetoverheveling van 2012 naar 2013 verschuivingen exploitatie van kostenplaats naar exploitatie of andersom effect BTW verhoging van 19% naar 21% brandweer, correctie lening Veiligheidsregio
Totaal verklaarde verschillen
12
2013
2014
33.912
1.107.204-
484.493
1.476.723-
178.079
1.503.778-
246.998
1.849.125-
144.167-
396.574
237.495
372.402
60.00041.000
104.00041.000
104.00041.000
15.546 78.82316.141 124.100183.95813.71827.64823.152 38.649-
15.546 72.11316.141 93.075103.958-
15.546 69.32716.141 62.050103.958-
72.03221.217 59.685
68.64929.390
15.14910.000 36.355
15.51710.000 30.264
100.09110.000 23.065
399.851-
266.842-
372.933-
20.00041.000 15.00015.546 75.53516.141 206.95327.436105.869 28.267 2.548273.000 50.70810.000 41.506
133.149
2015
2016
Programmabegroting 2013
Programma 1 – Leven
2
le·ven (onov.ww.) 1 (van organische wezens) zich in de toestand bevinden waarin de verschillende functies en eigenschappen die tezamen het leven vormen aanwezig zijn 2 (van zaken en voorstellingen) bestaan, niet verloren gegaan zijn 3 zijn leven op een bepaalde manier inrichten, doorbrengen
1.1
Algemene beleidsdoelstelling
In de gemeente Haaren zijn de juiste faciliteiten aanwezig die samen voor een goede sociale leefomgeving zorgen. Dit bereiken we door het ontwikkelen en faciliteren van sociale voorzieningen zoals onderwijs en gezondheid en het ondersteunen van individuen en groepen zodat ze deel kunnen nemen en bijdragen aan verbetering van de leefomgeving.
1.2
Operationele doelstellingen
1.2.1
Samen staan we sterk!
De gezamenlijke initiatieven in de gemeente zorgen voor een goede sociale leefomgeving De gemeente ondersteunt gezamenlijke initiatieven gericht op verbetering van de sociale leefomgeving. Om de sociale leefbaarheid te vergroten is het belangrijk dat inwoners zelf actief aan de slag gaan. De gemeente ondersteunt deze initiatieven graag. Dit doen we door enerzijds faciliteiten te bieden en anderzijds door financiële ondersteuning. Onderwerpen 1. Gemeenschapshuizen en dorpshuizen 2. Openbare bibliotheken 3. Sportbeoefening en sportbevordering 4. Sporthallen 5. Kunstbeoefening en kunstbevordering 6. Podiumkunsten 7. Sociaal cultureel werk 1. Terugbrengen van het budget voor waarderings- en prestatiesubsidies met ingang van 1 januari 2014 (speerpunt 1) De gemeente wil zo optimaal mogelijk gebruik maken van de kracht van de samenleving. Daar waar mogelijk, mag en moet de samenleving zelf de kosten dragen voor activiteiten en voorzieningen die zij wenst. Met een korting op het budget van de waarderingssubsidies (= stimuleringsbijdragen in een activiteit of activiteiten, ongeacht de feitelijke kosten van deze activiteiten), wordt een beroep gedaan op de gemeenschap om verantwoordelijkheid te pakken. In de perspectiefnota stelden wij voor de waarderingssubsidies met 50% en de prestatiesubsidies (= subsidie op grond van vooraf afgesproken producten en prestaties en tegen een vooraf overeengekomen bedrag per eenheid) met 10% te korten met ingang van 1 januari 2014. Een
Programmabegroting 2013
13
meerderheid van de gemeenteraad pleitte voor een andere verdeling (meer ten laste van prestatie- en minder ten koste van de waarderingssubsidies). Wij hebben uw wens onderzocht en concluderen dat een fiksere korting op de prestatiesubsidies niet meer mogelijk is zonder geweld te doen aan de uitgangspunten (speerpunten) van de vastgestelde beleidsnota’s (mantelzorg en vrijwilligers, senioren en jeugd). Er wordt geen standaardkorting berekend, maar er wordt per organisatie en beleidsveld naar de bezuinigingsmogelijkheden gekeken. 2. Stopzetten van de subsidie aan de Bibliotheek per 1 januari 2015 (speerpunt 1) De gemeente vindt dat de bibliotheek vooral een functie heeft richting onderwijs en kinderen. Binnen het onderwijs, binnen de scholen, vervult de bibliotheek een functie om het leesgedrag en de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. De bibliotheek moet in overleg met de schoolbesturen om de mogelijkheden te bespreken om geld vrij te maken binnen de aan de school toegekende LEA (lokale educatieve agenda)-gelden. We zullen deze partijen stimuleren om duidelijke afspraken te maken over een mogelijke bibliotheekvoorziening voor de doelgroep 0 12 jaar. 3. Sporthal Haaren (speerpunt 1) Eind 2011 werd besloten om de beide basisscholen in Haaren samen te voegen tot één brede school op de locatie van de voormalige gemeentewerf. Ook de sportaccommodatie wordt e verplaatst naar de locatie van de gemeentewerf. In het 1 halfjaar van 2012 zijn de de uitgangspunten vastgesteld, op basis waarvan in de 2 helft van 2012 een architect wordt geselecteerd. Daarna wordt gestart met het ontwerp van de brede school, inclusief de sporthal. Het wordt een sobere uitvoering, doelmatig maar eenvoudig. In de Perspectiefnota is voorgesteld om voor een sportzaal te kiezen (die kleiner en eenvoudiger is dan een sporthal). De raad koos echter voor een sporthal en de meerkosten te dekken uit de renteopbrengst van de schadevergoeding van ’t Heem. Hiervoor wordt de ontvangen schadevergoeding van 1.750.000 gestort in een bestemmingsreserve. 1.2.1 Samen staan we sterk Baten Lasten
Rekening 2011 -256.504 1.772.284
Begroting 2012 -176.917 1.918.993
Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2015 2016 -134.896 -116.325 -146.325 -1.001.325 1.897.361 2.480.107 1.965.623 1.957.006
Saldo
1.515.780
1.742.076
1.762.465
2.363.782 1.819.298
955.681
Toelichting op de cijfers Baten - In 2012 wordt het BOS project financieel afgewikkeld, incidentele baten van 24.138. - Opbrengst grondverkoop Sporthal Beekdal, 855.000 in 2016. - In 2013 minder ontvangsten transitie decentralisatie AWBZ 38.759. Vanaf 2014 vervalt deze helemaal. - In 2012 eenmalige baten (en lasten) Intensivering lokaal aanbod jeugd 24.193. Lasten - Vanaf 2015 wordt de subsidie van 115.000 aan de Bibliotheek stopgezet. - Vanaf 2014 worden de waarderingssubsidies met 50% teruggebracht en de prestatiesubsidies met 10%: 99.172 minder lasten. - Vanaf 2015 vervalt de storting in de voorziening onderhoud Sporthal Beekdal (2013: 21.000 2014 11.000). - 2014 is het eerste jaar van afschrijving van de bouw en inrichting van de nieuwe sporthal Helvoirt. Dit leidt tot een kapitaallast van 138.000. - De bouw van de brede school Haaren, gedeelte Sporthal leidt in 2014 tot een kapitaallast van 618.942 en vanaf 2015 tot structurele kapitaallasten 2015: 201.653, 2016: 198.741. - Vanaf 2015 is de bijdrage ter ondersteuning van vrijwilligers/mantelzorgers niet meer begroot ( 75.000).
14
Programmabegroting 2013
-
Certificering Duurzaam terreinbeheer incidenteel in 2012 afgeraamd 9.180. In 2012 eenmalige lasten (en baten) Intensivering lokaal aanbod jeugd 24.193. In 2012 transitie Jeugdzorg opgenomen 14.360. In 2012 is eenmalig budget onderhoud sportterreinen afgeraamd 19.000.
1.2.2
Ook u!
Maatschappelijke participatie voor alle inwoners De gemeente bevordert de maatschappelijke participatie door het verlenen van individuele voorzieningen voor mensen op het gebied van werk, zorg, inkomen en wonen. Het betreft onder meer inkomensondersteuning, hulp in de huishouding, het verstrekken van hulpmiddelen om mobiliteit van de mensen te ondersteunen en woningaanpassingen. Hieronder valt ook het verstrekken van informatie, advies en cliëntondersteuning via het Loket WegWijs. Voor hen die niet in staat zijn de kosten van de gemeentelijke lasten zelf te dragen heeft de gemeente een integraal kwijtscheldingsbeleid. Mensen die een inkomen hebben op of onder het sociaal minimum en die niet beschikken over een vermogen boven de vermogensgrens kunnen in aanmerking komen voor kwijtschelding van gemeentelijke heffingen. Onderwerpen - Bijstandsverlening - Werkgelegenheid - Inkomensvoorziening - Minimabeleid - Wet maatschappelijke ondersteuning - Welzijnsfonds 1. Regionale samenwerking om te komen tot een goed functionerende arbeidsmarkt. Na de val van het Kabinet is besloten om de voorgenomen transities Wwnv, AWBZ en Jeugdzorg in 2013 niet te laten plaatsvinden. Regionale samenwerking in de arbeidsmarkt was een speerpunt in het kader van de Wwnv (Wet werken naar vermogen). In de regio NO-Brabant zijn daarvoor kernactiviteiten benoemd die tot doel hebben dat we komen tot een beter functionerende arbeidsmarkt. Na het intrekken van het wetsontwerp Wwnv hebben de gemeenten van de subregio Meierij besloten om met twee onderwerpen toch door te gaan, namelijk: a. De werkgeversbenadering, b. Het verbeteren van de dienstverlening aan de klant. 2. Kanteling Wmo (speerpunt 3) In 2012 is gemeente Haaren gestart met het doorontwikkelen van het Wmo-beleid volgens de Kanteling. Onder de noemer ‘Wmo Samen Onderweg’ gaat de gemeente in gesprek met de burger conform artikel 4 van de Wmo. Daarbij levert de gemeente maatwerk, in plaats van het automatisch verstrekken van voorzieningen. In 2013 gaat dit proces door, de medewerkers van Loket WegWijs achterhalen de vraag achter de vraag en proberen samen met de burger oplossingen te bedenken en te bespreken. Zij maken daarbij meer gebruik van het lokale en regionaal beschikbare voorzieningenniveau. In 2013 wordt er nog meer uitgegaan van de eigen kracht van de burger, het versterken van de zelfredzaamheid en blijven wij investeren in de ‘Wmo Samen Onderweg’. 3. Afschaffen van het Welzijnsfonds (speerpunt 3) Het Welzijnsfonds wordt afgeschaft per 1 januari 2013. De Verordening Welzijnsfonds wordt per die datum ingetrokken. De Verordening maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen blijft ook na 1 januari 2013 van kracht. Met deze regeling kunnen minder draagkrachtige ouders een bedrag (gelijk aan het voormalige bedrag van het Welzijnsfonds) ontvangen ten behoeve van hun schoolgaande kinderen van 4 tot en met 17 jaar. Dit bedrag wordt volledig uitgekeerd en ouders hoeven niet aan te tonen welke kosten zij hebben gemaakt voor het kind.
Programmabegroting 2013
15
1.2.2 Ook u! Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting 2011 2012 -3.828.329 -3.631.620 6.190.896 6.023.586 2.362.567
Toelichting op de cijfers (baten en lasten) - Bijstandsverlening: 2013 minder lasten 2014 minder lasten
2.391.966
Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2015 2016 -3.370.162 -3.133.461 -2.977.990 -2.950.990 5.764.579 5.509.346 5.367.066 5.366.978 2.394.417
2.375.885 2.389.076
85.591 en minder baten 39.363 en minder baten
- Participatie:
2013 minder lasten 157.546 en minder baten 2014 minder lasten 212.667 en minder baten 2015 minder lasten 142.391 en minder baten - Afschaffen welzijnsfonds, vanaf 2013 structureel 15.894 minder lasten.
1.2.3
2.415.988
106.094 34.000 155.364 202.701 155.471
Onderwijs voor iedereen
Er is voldoende aanbod van onderwijs aansluitend op de vraag van de aanwezige doelgroepen. Dit onderwijs is van een kwalitatief hoogstaand niveau De gemeente voert onderwijsbeleid om ervoor te zorgen dat haar inwoners adequaat onderwijs kunnen volgen. De taak van de gemeente is hier vooral om ervoor te zorgen dat de randvoorwaarden voor goed onderwijs (zoals huisvesting) aanwezig zijn en dat jongeren en volwassenen gestimuleerd worden en blijven om een startkwalificatie te behalen (door middel van uitvoering van de leerplichtwet en volwasseneneducatie). Als “regisseur” brengt de gemeente diverse partijen rond het basisonderwijs bij elkaar om hen te laten samenwerken aan een “brede school”. De gemeente ondersteunt ook financieel acties die deze samenwerking kunnen versterken (LEA, Lokaal Educatieve Agenda). Het basisonderwijs zelf valt onder de regie van het Rijk. Onderwerpen - Onderwijshuisvesting (onderhoud, renovatie, nieuwbouw en voorzieningen voor gymnastiek) - Vormings- en ontwikkelingswerk (o.a. muziekscholen) - Leerlingenvervoer - Leerplichtwet 1. De brede school Haaren op sobere wijze uitvoeren (speerpunt 1). Eind 2011 werd besloten om de beide basisscholen in Haaren samen te voegen tot één brede school. De brede school komt op de locatie van de voormalige gemeentewerf. Ook de e sportaccommodatie wordt verplaatst naar de locatie van de gemeentewerf. In het 1 halfjaar van de 2012 zijn de uitgangspunten vastgesteld, op basis waarvan in de 2 helft van 2012 een architect wordt geselecteerd. Daarna starten we met het ontwerp van de brede school, inclusief de e sporthal. Realisering vanaf de 2 helft van 2013. Het wordt een sobere uitvoering, eenvoudig maar doelmatig. 2. Afschaffen Mondiaal Beleid (speerpunt 1) Op basis van een motie uit mei 2008, stelde de gemeenteraad begin 2010 de kaders voor mondiaal beleid vast. Nu dit beleid enkele jaren loopt, blijkt dat slechts enkele vaste organisaties jaarlijks een aanvraag indienen. Vanaf 2013 wordt de subsidie voor mondiaal beleid afgeschaft. 3. Beëindigen overeenkomst MIK (speerpunt 1) Het college onderkent het belang van muziek- en dansonderwijs, maar vindt dat deze activiteiten kunnen worden verzorgd door de markt. Ervaringen in omliggende gemeenten laten zien dat dat 16
Programmabegroting 2013
mogelijk is. De huidige bestuursovereenkomst van afspraken met het MIK eindigt op 31 december 2012. Een nieuwe overeenkomst wordt door de gemeente Haaren niet ondertekend. Voor 2013 hebben we nog wel verplichtingen tegenover het MIK. We gaan in gesprek met het MIK en maken een prestatieovereenkomst voor 2013. Vanaf 1 januari 2014 wordt de subsidie aan het MIK stopgezet. 4. Korting toepassen op de gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplichtzaken (speerpunt 7) Voorgesteld wordt om vanaf 1 januari 2014 10% te korten op alle gemeenschappelijke regelingen. Voor het korten op een gemeenschappelijke regeling zijn wij medeafhankelijk van de andere deelnemende gemeenten. Op dit moment wordt regionaal onderzocht of op een andere wijze uitvoering kan worden gegeven aan de ons wettelijk toegewezen taken. Bij alle mogelijke bezuinigingen op leerplicht moet worden gerealiseerd, dat minder aandacht in (relatief goedkope) preventie kan leiden tot een stijging van de (relatief dure) kosten voor jeugdzorg. 1.2.3 Onderwijs voor iedereen Baten Lasten
Rekening 2011 -102.375 1.251.926
Begroting 2012 -69.316 1.333.000
Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2015 2016 -26.036 -26.036 -127.286 -1.807.286 1.260.253 2.348.955 1.626.082 1.609.810
Saldo
1.149.551
1.263.684
1.234.217
2.322.919 1.498.796
-197.476
Toelichting op de cijfers Baten - In 2012 is een vergoeding van de verzekering voor de waterschade aan diverse scholen geraamd van 43.553. De kosten zijn geraamd op 47.690. - Vanaf 2015 is een bijdrage geraamd in de bouwkosten van de brede school Haaren van 101.250. Lasten - 2016: Opbrengst grondverkoop basisschool Hasselbraam: 705.000. - 2016: Opbrengst grondverkoop basisschool Klimop 975.000. - De bouw van de brede school Haaren, gedeelte niet zijnde Sporthal leidt in 2014 tot een kapitaallast van 1.053.230 en vanaf 2015 tot structurele kapitaallasten 2015: 340.888, 2016: 335.996. - In 2014 worden lagere lasten verwacht voor leerlingenvervoer. Het budget is structureel verlaagd met 117.000. - Vanaf 2015 wordt de subsidie van 155.125 aan MIK stopgezet. - In 2014 zijn de kapitaallasten 339.000 hoger in verband met de bouw van de nieuwe school in Helvoirt. - Vanaf 2013 is het budget voor mondiaal beleid van 13.260 structureel afgeraamd. - In 2012 is waterschade ontstaan aan diverse scholen, geraamd op 47.690. De vergoeding van de verzekering is geraamd op 43.553.
Programmabegroting 2013
17
1.2.4
Aanstekelijk gezond
Inwoners hebben een gezonde leefstijl, zowel fysiek als psychisch en voelen zich hierin gesteund door de gemeente De gemeente waarborgt de volksgezondheid door de inwoners op de hoogte te houden van ontwikkelingen op het gebied van gezondheid. Voor de uitvoering van taken die de Wet Publieke Gezondheid (WPG) oplegt aan gemeenten (jeugdgezondheidszorg, gezondheidsbevordering en algemene gezondheidszorg), werken gemeenten samen in Gemeenschappelijke Gezondheids Diensten (GGD’s). Onderwerpen - Openbare gezondheidszorg (o.a. GGD) - Jeugdgezondheid - Uitvoering Wet Kinderopvang Na de integratie van 0 tot vierjarigen (consultatiebureaus) in de GGD-organisatie in 2012 geeft de GGD in 2013 verder vorm aan het ingezette veranderingsproces "GGD Dichtbij". Met dit proces wil de GGD meer naar buiten treden en daarmee dichter op de uitvoering. De organisatie wordt hiervoor opgedeeld in drie subregio' s. Daarnaast oriënteert de GGD zich op de huidige huisvestingslocaties, zodat de uitvoering van de taken decentraal, bij voorkeur op wijkniveau, kunnen plaatsvinden. Tevens wil de GGD op basis van geïnformeerd vertrouwen aan de gemeenten rapporteren. Dus minder op aantallen en meer op behaalde effecten. 1.2.4 Aanstekelijk gezond Baten Lasten
Rekening 2011 -201.828 709.177
Begroting 2012 0 653.390
Saldo
507.349
653.390
Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2015 2016 0 0 0 0 651.656 614.556 613.896 613.452 651.656
614.556
613.896
613.452
Toelichting op de cijfers Lasten - Vanaf 2014 worden de waarderingssubsidies met 50% teruggebracht en de prestatiesubsidies met 10%, structureel 16.597 minder lasten. - Vanaf 2014 worden de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen met 10% teruggebracht: 19.000 minder lasten. - In 2012 is incidenteel budget afgeraamd naar aanleiding van jaarverslag RAV 2011: 13.639.
18
Programmabegroting 2013
1.3
Financieel overzicht
Programma 1 Leven Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -4.389.035 -3.877.853 -3.531.094 -3.275.822 -3.251.601 -5.759.601 9.924.283 9.928.969 9.573.849 10.952.964 9.572.667 9.547.246
Saldo
5.535.248
Incidenteel
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -161.353 1.165.816 -2.326 -1.351.868 -2.178 -978 429.266 -473.872 37.245 1.823.398 389.785 85.391
Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
Programmabegroting 2013
6.051.116
6.042.755
7.677.142
6.321.066
3.787.645
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 880.808 824.987 2.568.928 2.568.928 2.543.756 2.478.490 0 1.765.000 0 0 0 0 55.821 21.059 0 25.172 65.266 57.462 824.987 2.568.928 2.568.928 2.543.756 2.478.490 2.421.028
19
20
Programmabegroting 2013
Programma 2 – Wonen
wo·nen (onov.ww.) 1 zijn woning hebben, gehuisvest zijn
2.1
Algemene beleidsdoelstelling
De gemeente Haaren voorziet in de behoefte aan woningen. Hierin houden we rekening met een gezond woon- en leefklimaat en een evenwichtige verdeling van de functies wonen, werken, recreatie, natuur en landschap.
2.2
Operationele doelstellingen
2.2.1
Woningen als bouwstenen
De gemeente voorziet in de behoefte aan woningen Woningbouw is onmisbaar voor de leefbaarheid van alle dorpen. Daarom blijft de gemeente zich inzetten voor bouwmogelijkheden in alle dorpen. Op grond van de Woonvisie 2011-2015 ‘Jouw kruiwagen naar mooi wonen’ richt de gemeente zich primair op de doelgroepen starters, jongeren, jonge gezinnen en senioren. Binnen deze doelgroepen krijgen één- en tweepersoonshuishoudens extra aandacht, voor zowel huur- als koopsector. Daarnaast levert de gemeente een bijdrage om monumentale en cultuurhistorische gebouwen in stand te houden. Onderwerpen - Woningbouw en –exploitatie - Dorpsvernieuwing (Centrumplannen Haaren en Helvoirt) - Bouw-, woning- en welstandstoezicht - Bouwgrondexploitatie 1. Prioriteren bouwplannen (speerpunt 2) - Stopzetten of temporiseren van woningbouwprojecten Vanuit verschillende invalshoeken beoordeelden we de woningbouwprojecten in de dorpen van de gemeente Haaren. Het temporiseren van woningbouwprojecten levert geen direct financieel voordeel. Wél kan het stopzetten van woningbouwprojecten een positief effect hebben op de verkoopbaarheid van woningen in andere projecten in een dorp. We stellen voor de woningbouwprojecten Raamse Oevers en Wijngaert III West vooralsnog niet verder te ontwikkelen en per direct stop te zetten. Voor het dorp Haaren sluiten de vrijkomende locaties in het centrum (Hasselbraam, Klimop en sporthal) beter aan bij de woningbehoefte, zoals is verwoord in de Woonvisie. Ditzelfde geldt voor Den Hoek in Helvoirt. - Feitelijke realisatie van het centrumplan Haaren opschorten In 2011 werd besloten om de scholen en de sporthal te verplaatsen naar elders. Hierdoor komen locaties vrij. Deze locaties worden ontwikkeld. Vervolgens startten we in 2012 met het onderzoek naar de ontwikkeling van een nieuw vlekkenplan voor het centrum van Haaren. Het te maken plan geeft inzicht in het ruimtelijke en functionele programma voor de toekomst. We besloten de
Programmabegroting 2013
21
feitelijke realisatie van het centrum op te schorten en te laten afhangen van de ontwikkelingen in de markt en van marktpartijen. 2. Oplossing Haarensteyn, tijdelijke huisvesting (speerpunt 2) Eind 2012 verhuizen de bewoners van zorgcentrum Haarensteyn tijdelijk naar de Braacken in Vught. Zij gaan daar wonen tot het nieuwe zorgcentrum in Haaren is gerealiseerd. De plannen voor het zorgcentrum zijn nog in ontwikkeling. Hierdoor is het moeilijk een datum te noemen voor het terugverhuizen naar Haaren. Dit roept veel onrust en onzekerheid op bij bewoners en familieleden. Veelvuldige communicatie en goede informatieverstrekking zijn essentieel om de onzekerheden bij bewoners weg te nemen. ‘t Heem is daar allereerst verantwoordelijk voor. Wij zullen waar mogelijk en nodig ’t Heem hierop aanspreken. Zelf zullen wij bewoners regelmatig informeren over zaken die onder onze verantwoordelijkheid vallen. 3. Afschaffen gemeentelijke monumentencommissie (speerpunt 7) Op grond van de Monumentenwet is de gemeente verplicht aan een onafhankelijke en deskundige monumentencommissie advies te vragen als het gaat om wijzigingen van rijksmonumenten. Voor gemeentelijke monumenten geldt deze verplichting niet. Vanaf 2013 wordt de gemeentelijke monumentencommissie afgeschaft en worden aanvragen over gemeentelijke monumenten waar mogelijk ambtelijk beoordeeld. Wanneer het nodig is, wordt externe advisering gevraagd. Voor de beoordeling bij rijksmonumenten wordt sowieso advies gevraagd. De verwachting is dat er jaarlijks 10 adviezen worden gevraagd (voor rijks- en gemeentelijke monumenten samen). Het budget voor de presentiegelden van de monumentencommissie kan komen te vervallen ( 2.955 structureel), voor extern advies wordt een structureel budget geraamd van 1.500. 4. Afschaffen monumentensubsidie (speerpunt 1) Het college stelt voor de monumentensubsidies af te schaffen. Met het afschaffen van de gemeentelijke subsidie kan ook geen geldelijke bijdrage meer gevraagd worden bij het Bouwcultuurfonds. Eigenaren komen nog wel in aanmerking voor andere voordelen, zoals een laagrentende restauratielening. Het afschaffen van de subsidie levert een voordeel op in 2013 en 2014 van 24.353 en vanaf 2015 van 987. 5. Deregulering welstandstoets (speerpunt 7) Het doel van de welstandstoets is om een bijdrage te leveren aan het behouden en het versterken van de visuele aantrekkelijkheid van de gemeente Haaren. Door het welstandsbeleid te concretiseren kan de gemeente een effectiever, beter controleerbaar en klantvriendelijker welstandstoezicht inrichten. De welstandsnota bevat objectieve criteria die zoveel mogelijk zijn toegesneden op categorieën bouwwerken en de locatie daarvan. Bij aanvragen om een bouwtoestemming wordt de aanvraag voor de toets aan redelijke eisen van welstand niet voorgelegd aan de welstandscommissie, als de aanvraag voldoet aan de in de nota opgenomen sneltoetscriteria. Dit geldt voor alle aanvragen. Hiermee besparen we tijd. Ambtelijk wordt - bij de afhandeling van de vergunningaanvragen – getoetst aan de in de welstandsnota vastgelegde criteria. Zonder toezicht van de welstandscommissie worden zo risico’s ten aanzien van de ruimtelijke kwaliteit goed beheerst. Bouwtoestemmingen die niet kunnen worden afgedaan met toetsing aan de sneltoetscriteria worden wel voorgelegd aan de welstandscommissie. De bezuiniging ( 12.000) als gevolg van de deregulering van de welstandstoets wordt verrekend bij het onderwerp kostendekkende bouwleges. 6. Opstellen gemeentelijke archeologiebeleidskaart Inzicht in archeologische waarden is onmisbaar voor diverse planontwikkelingen, waaronder de herziening van het bestemmingsplan buitengebied. Op basis van de Monumentenwet en het rijksbeleid (MoMo, Modernisering Monumentenzorg) is ‘cultuurhistorie’ per 1 januari 2012 een verplicht onderdeel van elk bestemmingsplan. Voor het opstellen van een cultuurhistorisch beleid is een bedrag van 15.000 geraamd in 2013.
22
Programmabegroting 2013
2.2.1 Woningen als bouwstenen Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -5.690.988 -2.327.201 -861.346 -1.868.781 -8.565 -8.565 6.200.702 177.073 109.569 89.569 89.569 89.569 509.714 -2.150.128
-751.777 -1.779.212
81.004
81.004
Toelichting op de cijfers Baten - In 2012 wordt een winstuitname voorzien uit het project Wijngaert III van 555.158. In 2013 wordt een winstuitname voorzien uit het project Venakkers 4 van 852.781. In 2014 is de winstuitname vooral een gevolg van de winstuitname van 1,5 miljoen vanuit het project Slijkhoef 2. - In 2012 is een vergoeding van ’t Heem geraamd van 1.750.000. - Voor de afhandeling van de SOK Centrumplan Haaren is in 2012 een incidentele baat geraamd van 13.552 (en een last van 46.782). Lasten - Opstellen gemeentelijke archeologiekaart in 2013, 15.000. - Vanaf 2014 worden de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen met 10% teruggebracht, 5.000 minder lasten. - Afschaffen monumentensubsidie levert een incidenteel voordeel op in 2013 en 2014 van 24.353. - Voor de afhandeling van de Samenwerkingsovereenkomst Centrumplan Haaren is in 2012 een incidentele last geraamd lasten van 46.782 (en een baat van 13.552).
2.2.2
Ruimtegebruik in evenwicht
Er is een evenwichtige verdeling tussen de functies wonen, werken, recreatie, landschap en natuur De gemeente realiseert dit met behulp van actuele bestemmingsplannen. Onderwerpen - Natuurbescherming - Ruimtelijke ordening (bestemmingsplannen) 1. Nadrukkelijk inzetten op een duurzame oplossing voor de N65 (speerpunt 4) Onder een duurzame oplossing voor de N65 wordt verstaan de doorstroming op de N65, de veiligheid, de oversteekbaarheid en de leefbaarheid in het gebied rond de weg, gekoppeld aan versterking van de ruimtelijke, ecologische en economische gebiedskwaliteit. Ook in de komende jaren willen wij ons blijven inzetten voor het bereiken van een duurzame oplossing. Dit betekent inzet van uren voor de komende jaren en inzet van financiële middelen in 2020-2025. Het voorstel is om de winst op woningbouwexploitaties tussen 2017- 2023 voor een bedrag van maximaal 3.000.000 te oormerken voor de financiële bijdrage van de gemeente Haaren aan een duurzame oplossing voor de N65. Dit betekent dat er geen bedragen zichtbaar zijn in de begroting, omdat dit buiten de meerjarenraming valt. De geraamde 1.000.000 voor 2014 voor de gebiedsontwikkeling (zie Programmabegroting 2012) komt te vervallen. Dit bedrag was opgenomen bij ‘Verkeer en Veiligheid’ in programma 5. 2. We zetten in op een zorgvuldige inpassing van het Programma Hoogfrequent Spoor (speerpunt 4) Vanuit de rijksoverheid wordt in het kader van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) en de herroutering van het goederenvervoer, de capaciteit van het spoor op het traject Meteren-Boxtel uitgebreid, zowel voor reizigers- als voor goederenvervoer. We maken ons samen met de inwoners van Esch zorgen om de leefbaarheid rondom het spoor door de toename van geluidsoverlast, trillingsoverlast, vervoer van gevaarlijke stoffen en het oponthoud als gevolg van een gesloten spoorwegovergang aan de Runsdijk-Gestelseweg. Deze zorg maakten we kenbaar
Programmabegroting 2013
23
aan de Minister van Infrastructuur & Milieu. We voeren overleg met BOOS (Bewonersoverleg omgeving spoor). De gevolgen van de capaciteitsuitbreiding en de ingrepen die op het spoortraject Meteren-Boxtel worden voorzien, hebben grote impact op de gemeenten Boxtel, Haaren, ’s-Hertogenbosch en Vught. We werken samen om tot een zorgvuldige inpassing van PHS en de herroutering van het goederenvervoer te komen. Dit betekent inzet van uren voor de komende jaren. We maakten ook kenbaar dat we een rol zien voor de provincie Noord-Brabant. Het Programma Hoogfrequent Spoor en de Duurzame Oplossing N65 zijn overigens onlosmakelijk met elkaar verbonden gelet op de kruising weg en spoorviaduct in Vught. 2.2.2 Ruimtegebruik in evenwicht Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -210.952 -165.828 -63.232 -49.514 -35.796 -35.796 1.507.981 892.484 747.983 734.776 696.950 1.529.950
Saldo
1.297.029
726.656
684.751
685.262
661.154 1.494.154
Toelichting op de cijfers Baten - Bij principeverzoeken zijn extra inkomsten geraamd: voor 2012 27.436, 2013 27.436 en 2014 13.718. - In 2012 zijn extra baten geraamd van 22.445 voor bestemmingsplanherzieningen. Lasten - Voor de infrastructurele aanpassingen de locaties Hasselbraam, Klimop en Sporthal Beekdal is in 2016 833.000 geraamd. - Voor externe ondersteuning en onderzoek is voor het Bestemmingsplan Buitengebied tot en met 2014 25.000 begroot. e - In de 2 Berap 2012 is voor 2013 voor het actualiseren van de komplannen 13.000 geraamd. - In 2012 is een budgetoverheveling geraamd baten 80.680 en lasten 81.678. - In 2012 zijn incidentele lasten geraamd: 45.275 voor de verplaatsing van een agrarisch bedrijf. - In 2012 is een budgetoverheveling geraamd van 16.630 voor gebiedsontwikkeling N65. - In 2012 is een budget geraamd van 54.480 voor structuurvisie.
2.2.3
Leefklimaat in balans
In de gemeente heerst een gezond woon- en leefklimaat voor mens, dier en plant De gemeente creëert dit door inzet van haar milieubeleid. Milieu maakt integraal onderdeel uit van het totale gemeentelijke beleid waarbij naast milieuaspecten ook sociaal-culturele en economische aspecten een rol spelen. Onder ‘Leefklimaat in balans’ valt - Milieubeheer Landelijk basistakenpakket onderbrengen bij Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD) (speerpunt 6) Per 1 januari 2013 wordt met een dienstverleningsovereenkomst een aantal milieutaken (gericht op vergunning, toezicht en handhaving) ondergebracht bij het uitvoeringsstation ‘s-Hertogenbosch van de RUD Brabant Noord. Een aantal functies kan hiermee worden geschrapt, inclusief de salariskosten die erbij horen. De geraamde kosten aan het RUD bedragen 106.875, de geschrapte salariskosten 47.882. Dit levert dus een structureel nadeel op van 58.993. Daarnaast zijn er nog incidentele extra (aanloop)kosten (vooral ICT) en extra kosten vanwege taken op het gebied van asbest en
24
Programmabegroting 2013
grondstromen. Voor de laatst genoemde extra kosten geldt voor de RUD een inverdienverplichting. De incidentele kosten zijn in 2013 45.000, in 2014 5.000 en in 2015 2.000. 2.2.3 Leefklimaat in balans Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -41.184 -20.430 -10.000 -10.000 0 0 476.384 360.744 524.535 505.883 481.872 479.872 435.201
340.314
514.535
495.883
481.872
479.872
Toelichting op de cijfers Baten - Tot en met 2014 is er subsidie van 10.000 van de provincie Noord-Brabant geraamd voor Brabant Veiliger. - In 2012 is 10.430 subsidie geluidsanering geraamd bij de baten. Bij de lasten zijn de kosten geraamd voor hetzelfde bedrag. Lasten - In de Perspectiefnota 2013 is voor de vorming van RUD geraamd: 2013: 45.000 2014: 5.000 2015: 2.000. Daarnaast zijn er budgetverschuivingen tussen de kostenplaats en dit programma. - Meer kapitaallasten bedrijvenregistratieprogramma en regionale milieukaart in 2013 13.562 en in 2014 5.410. - In 2012 is 10.430 subsidie geluidsanering geraamd bij de lasten. Bij de baten zijn de kosten geraamd voor hetzelfde bedrag.
2.2.4
Zeggen wat je doet en doen wat je zegt
In de gemeente zijn duidelijke kaders voor vergunningverlening en wordt toegezien op de naleving hiervan De gemeente geeft duidelijkheid over wanneer een activiteit vergunningsplichtig is en waaraan de eventuele aanvraag moet voldoen. Voorbeelden van activiteiten waarvoor vaak toestemming nodig is zijn bouwen (inclusief bestemmingsplantoets), bedrijvigheid (milieu), brandveiligheid en het kappen van bomen. Na aanvang van de activiteiten wordt toegezien of er in overeenstemming met de verkregen toestemming gehandeld te worden. Tegen afwijkingen van de vergunning of het verrichten van vergunningsplichtige activiteiten zonder toestemming wordt opgetreden. Daarnaast wordt er ook op verzoek gecontroleerd, bijvoorbeeld op basis van een klacht. Onderwerpen - Bouwleges - Vergunningverlening - Handhaving 1. In 2013 zijn de bouwleges kostendekkend (speerpunt 6) In 2012 is gestart met het onderzoeken van de kostendekkendheid van de bouwleges. De voorlopige conclusie is dat er een verschil zit van 55.000 tussen de verhaalbare kosten en opbrengsten. Aan de opbrengstenkant heeft het onderzoek zich voornamelijk gericht op de prognoses van het bouwprogramma’s 2013 tot en met 2016 en de ontwikkeling van de bouwkosten. Aan de kostenkant is vooral gekeken naar de uren en de indirecte kosten. Op dit moment zien we voordelen te behalen aan de kostenkant voor een bedrag van 37.275 en aan de inkomstenkant van 7.828. Het onderzoek loopt door in 2013. Op dit moment zien wij geen aanleiding om de tarieven van de bouwleges aan te passen.
Programmabegroting 2013
25
2.2.4 Zeggen wat je doet en doen wat je zegt Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -686.360 -692.385 -786.132 -786.132 -786.132 -786.132 1.151.376 1.152.901 1.301.827 1.248.138 1.248.138 1.243.138 465.016
460.516
515.695
462.006
462.006
457.006
Toelichting op de cijfers Baten - Vanaf 2013 zijn structureel meer legesopbrengsten geraamd 81.451. - Vanaf 2013 zijn meer staangelden geraamd voor woonwagens 12.000. Lasten - Voor het faciliteren van de starters op de woningmarkt is voor 2012 107.379 en voor 2013 53.689 geraamd. - In 2012 is budget bijgeraamd 20.000 voor aanpassing monumentenverordening. - In 2013 is budget afgeraamd voor bouw- en woningtoezicht 25.000.
2.3
Financieel overzicht
Programma 2 Wonen Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -6.629.483 -3.205.844 -1.720.710 -2.714.427 -830.493 -830.493 9.336.443 2.583.202 2.683.914 2.578.366 2.516.529 3.342.529
Saldo
2.706.960
Incidenteel
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -106.667 -584.482 -2.421.851 -3.784 -1.857 -1.857 2.292.666 489.307 713.455 -1.723.413 -205.810 -1.819.450
Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
26
-622.642
963.204
-136.061
1.686.036 2.512.036
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 3.718.006 4.321.849 4.121.416 4.117.665 4.120.891 4.141.003 702.360 17.221 49.938 3.226 20.112 17.712 98.517 217.654 53.689 0 0 0 4.321.849 4.121.416 4.117.665 4.120.891 4.141.003 4.158.715
Programmabegroting 2013
Programma 3 – Ondernemen
on·der·ne·men (ov.ww.) 1 op zich nemen, beginnen te doen 2 [econ.] speculeren
3.1
Algemene beleidsdoelstelling
Binnen de gemeente is sprake van een ondernemersomgeving waarin de gemeente een belangrijke speler is. Zij stimuleert in deze omgeving lokale initiatieven die bijdragen aan bevordering van recreatie en toerisme.
3.2
Operationele doelstellingen
3.2.1
Een moderne gemeente in een groene omgeving
De recreatieve en toeristische sector in Haaren wordt ten volle benut. De gemeente ondersteunt lokale recreatieve en toeristische initiatieven. De basis hiervoor is gelegd in het Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP). Onderwerpen - Bevordering toerisme - Openluchtrecreatie - Speelplaatsen 3.2.1 Een moderne gemeente in een groene omgeving Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -26.810 -26.589 -27.013 -27.013 -27.013 -27.013 151.635 132.546 70.824 70.071 65.239 59.165 124.825
105.957
43.811
43.058
38.226
32.152
Toelichting op de cijfers Lasten - De kapitaallasten van de speeltoestellen loopt in de jaren terug. In 2015 2016 6.059 minder.
Programmabegroting 2013
4.817 minder en in
27
3.2.2
Bedrijvigheid in goede banen
In de gemeente heerst een gezonde economische structuur De gemeente Haaren zet zich in voor een gezonde lokale economische structuur door bedrijvigheid te stimuleren en een goede relatie te onderhouden met de ondernemers. Onderwerpen - Bedrijventerreinen - Markt - Kermis 1. Aansluiten aan het Nieuw Handels Register (NHR) Doel van de aansluiting is dat alle overheidsinstellingen werken met de juiste gegevens van bedrijven en instellingen. Het is een wettelijke verplichting, die uiterlijk 2014 gerealiseerd moet zijn. Voor 2013 wordt een budget 10.000 geraamd. Welke budgetten voor 2014 en verder nodig zijn is nog niet bekend. 3.2.2 Bedrijvigheid in goede banen Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -29.360 -15.997 -4.648 -4.648 -4.648 -4.648 98.844 103.020 101.280 101.280 101.280 101.280 69.484
87.023
96.632
96.632
96.632
96.632
Toelichting op de cijfers Baten - In 2012 is een subsidie voor Greenport geraamd van
3.2.3
11.400.
De gemeente als ondernemer
De gemeente wordt door de omgeving herkend als ondernemer Weliswaar is de gemeente geen ondernemer in de zuivere zin van het woord. Toch zijn er gebieden waarop zij zich opstelt als ondernemer. De gemeente koopt en verkoopt gronden van strategisch belang. Ook verkoopt de gemeente stukjes grond die niet gebruikt worden voor groen en wegen. Onderwerpen - Deelnemingen bij nutsbedrijven - Aan- en verkoop gronden (niet zijnde bouwgrond) - Teelt op gemeentelijke gronden - Onderhoud bezittingen en cultuurgronden 1. Verkoop gronden de Margriet Er is besloten om zo veel mogelijk niet-strategische gronden openbaar te verkopen. De gronden in de Margriet in Helvoirt komen nadrukkelijk in beeld voor openbare verkoop. Voor de verkoop dient het bestemmingsplan echter aangepast te worden. Deze wijziging krijgt in 2013 haar afronding (onherroepelijk).
28
Programmabegroting 2013
Door het bestemmingsplan aan te passen, voorkomt de gemeente dat de openheid van het landschap wordt aangetast. Openheid is kenmerkend en wenselijk voor het gebied. De gronden worden naar verwachting in 2014 verkocht. Er wordt een opbrengst begroot van 1.350.000. 3.2.3 De gemeente als ondernemer Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -1.028.699 -926.472 -100.764 -1.390.764 -40.764 -40.764 163.892 174.394 142.346 82.346 82.346 82.346 -864.807
-752.078
41.582 -1.308.418
41.582
41.582
Toelichting op de cijfers Baten - Baten grondverkopen Margriet Helvoirt 1.350.000 in 2014. - Voor het project oneigenlijk gebruik gronden Esch is voor de jaren 2012 en 2013 voor zowel de baten als de lasten 60.000 geraamd. - De uitkering in verband met Intergas is geraamd in 2012 ( 520.000). - In 2012 is voor grondverkopen overig geraamd: 306.550. Lasten - Voor het project oneigenlijk gebruik gronden Esch is voor de jaren 2012 en 2013 voor zowel de baten als de lasten 60.000 geraamd. e - Voor diensten derden is in 2012 met de 1 Berap 30.000 bijgeraamd als lasten.
3.3
Financieel overzicht
Programma 3 Ondernemen Baten Lasten Saldo Incidenteel Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
Programmabegroting 2013
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -1.084.869 -969.058 -132.425 -1.422.425 -72.425 -72.425 414.371 409.960 314.450 253.697 248.865 242.791 -670.498
-559.098
182.025 -1.168.728
176.440
170.366
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -1.243 188.142 149.492 126.051 -8.850 0 472 35.407 68.947 -43.092 22.408 18.908 Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
29
30
Programmabegroting 2013
Programma 4 – Bestuur
be·stuur (het ~, besturen) 1 het leiden en regelen van zaken en personen krachtens formele bevoegdheid => bewind, directie, regime 2 college dat krachtens formele bevoegdheid de aangelegenheden van een vereniging, gemeente of staat regelt en leidt => beheer
4.1
Algemene beleidsdoelstelling
Het gemeentebestuur ziet toe op de veiligheid en gelijke rechten van burgers. Daarnaast zorgt ze dat burgers gemeentelijke producten en diensten binnen handbereik hebben.
4.2
Operationele doelstellingen
4.2.1
Openheid van zaken
De gemeente werkt effectief en transparant Het gemeentebestuur communiceert transparant, eenduidig en helder met de inwoners, belangengroeperingen en met de pers. Ze geeft daarmee openbaarheid en inzicht in besluitvorming. In haar bedrijfsvoering en communicatie hierover straalt het gemeentebestuur betrouwbaarheid, vertrouwen, betrokkenheid en toegankelijkheid uit naar de burgers. Onderwerpen - Raad en raadscommissies - Raadsgriffier - College van burgemeester en wethouders - Ondersteuning college van burgemeester en wethouders - Bestuurlijke samenwerking 1. Samenwerking met andere gemeenten (Meierij, PLE1N, RUD, samenwerking Noordoost Brabant) (speerpunt 5) Als stip op de horizon streeft Haaren naar het samenvoegen van haar ambtelijke organisatie met de ambtelijke organisaties van een of meer andere gemeenten in de regio. We richten ons daarbij op een of meer gemeenten uit de Meierij. Voorwaarde is wel dat Haaren een eigen gemeentewinkel behoudt en dat de buitendienst zichtbaar “Haarens” blijft. • Samenwerking Noordoost Brabant De jaarlijkse bijdrage voor de regionale samenwerking Noordoost Brabant is 0,33 per inwoner. Gelet op de afspraken die er nu liggen is het voorstel dit vanaf 2013 jaarlijks op te gaan nemen. • Meierij Met de gemeenten Boxtel, Schijndel, Sint-Oedenrode, Sint-Michielsgestel en Vught onderzoekt de gemeente Haaren op welke terreinen samenwerking een toegevoegde waarde heeft. • RUD (staat in programma 4)
Programmabegroting 2013
31
•
PLE1N Binnen PLE1N werken we samen met Sint-Michielsgestel en Sint-Oedenrode. Gezamenlijk hebben we drie werkeenheden: I&A, P&O en WOZ-belastingen. Voorlopig worden geen nieuwe werkeenheden opgestart binnen deze samenwerking. De focus is in 2013 gericht op de Meierij samenwerking.
2. Communicatie bestuur – burger Er zijn vele manieren waarop communicatie tussen inwoners en bestuurders (en ambtenaren) plaatsvindt. Zo zijn inwoners in de gelegenheid om in gesprek te gaan met bestuurders over inhoudelijke dossiers en zijn er tal van informele contacten tussen inwoners en bestuurders van de gemeente. In vervolg op de goed bezochte bijeenkomst “Blik op Helvoirt” worden er in 2013 twee bijeenkomsten in twee andere dorpen georganiseerd. 3. Bezuiniging raadsbudget en griffie (speerpunt 6) Met ingang van januari 2013 kan er structureel bezuinigd worden op het budget voor de ambtelijke ondersteuning. De ambtelijke ondersteuning door de griffie kan efficiënter worden geregeld door verdere digitalisering. Een incidentele bezuiniging kan in 2013 en 2014 worden doorgevoerd op het eigen budget van de raad. De raad heeft de afgelopen jaren nauwelijks gebruik gemaakt van zijn “eigen” budget. De raad werkt kaderstellend. In principe is de besteding van het gehele gemeentelijke budget aan de raad. 4.2.1 Openheid van zaken Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -84.725 -64.352 -621 -621 -621 -621 1.890.536 2.601.310 2.027.793 2.012.754 1.977.833 1.977.833
Saldo
1.805.811
2.536.958
2.027.172
2.012.133
1.977.212
1.977.212
Toelichting op de cijfers Baten - in 2013 is er geen budget meer geraamd voor het Internationale Samenwerkingsproject. Zowel baten als lasten 63.740. Lasten - Vanaf 2013 is het raadsbudget met 100.000 afgeraamd. - In 2012 is voor zonnepanelen 30.000 geraamd. - Het budget voor het onderzoek ‘waar staat je gemeente’ van 5.039 is geraamd in 2013. - Voor de intergemeentelijke sportdag is in 2013 een budget van 10.000 geraamd. - in 2013 is er geen budget meer geraamd voor het Internationale Samenwerkingsproject. Zowel baten als lasten 63.740.
32
Programmabegroting 2013
4.2.2
Een veilig gevoel
Veiligheid in de gemeente Haaren wordt gewaarborgd door voorzieningen voor brandweer en rampenbestrijding Onderwerpen - Brandweer - Rampenbestrijding 1. In 2013 is er duidelijkheid voor de gemeente Haaren over de doorontwikkeling van de regionale samenwerking Integrale Veiligheid (speerpunt 4) Begin 2010 is in de bestuurscommissie IV de notitie “Samenwerken aan Integrale Veiligheid in Brabant-Noord” ingebracht. Conclusie van dit rapport is dat de informatie-uitwisseling goed loopt, maar dat de gezamenlijke aanpak nog onvoldoende van de grond komt. De ontwikkeling van een regionaal integraal veiligheidsbeleid is noodzakelijk. Ter financiering voor deze samenwerking wordt een integraal veiligheidsfonds gevormd, waarin alle deelnemende gemeenten een bijdrage storten van 0,25 per inwoner. Voor de gemeente Haaren betekent dit een structurele bijdrage van 3.500 per jaar. 2. 1 juni 2013 ligt er een voorstel of de veiligheidsmonitor in een andere frequentie kan worden uitgevoerd (niet eenmaal per 2 jaar, maar eenmaal per 4 jaar) of dat we ermee stoppen. (speerpunt 4) De veiligheidsmonitor is een grootschalig onderzoek naar de veiligheidssituatie in de gemeente. In 2010 en 2012 ontving de gemeente Haaren een subsidie van de provincie en de politie voor de uitvoering van dit onderzoek. Of deze subsidie blijft bestaan is onzeker. De volgende veiligheidsmonitor vindt plaats in 2014. 4.2.2 Een veilig gevoel Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -46.895 -71.508 -24.159 -24.159 -24.159 -24.159 1.029.987 1.200.054 985.632 917.838 903.930 915.465 983.092
1.128.546
961.473
893.679
879.771
891.306
Toelichting op de cijfers Lasten - De kapitaallasten voor de brandweerkazerne zijn in 2012 geraamd op 146.204. Veder van 2013 172.471 tot 161.347 in 2016. - In 2012 is een budget geraamd voor aanleg infrastructuur uitrukpost Helvoirt van 218.446. - Vanaf 2014 worden de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen met 10% teruggebracht, 73.000 minder lasten. - In 2012 is een teruggave geraamd van 47.477 van de Veiligheidsregio, vanwege de jaarrekening 2011.
Programmabegroting 2013
33
4.2.3
Gemeente Haaren, dichter bij u!
Wij helpen burgers op maat met proactieve informatie, producten en diensten Volledig in lijn met de landelijke ontwikkelingen wordt in de Gemeente Haaren de komende jaren verder gewerkt op de volgende verbeteringen met betrekking tot dienstverlening: - Klantgerichte, in plaats van aanbodgerichte dienstverlening: de vraag van de klant is leidend; - dienstverlening dicht bij de burger; verbinding van diverse al ingezette ontwikkelingen ter verbetering dienstverlening. Onderwerpen - Burgerlijke stand - Bevolkingsregister - Afgifte en verlening van rijbewijzen, paspoorten en dergelijke - Verkiezingen 1. Invoering antwoordnummer 14+ in 2013 In 2015 moeten de burgers landelijk via één bekend nummer de gemeente kunnen bereiken, het 14+ netnummer. Onze gemeente sluit, evenals veel andere gemeenten, aan in 2013. 2. Doorontwikkeling Gemeentewinkel als ingangsportaal voor de burger Eind 2013 zijn de acht meest gevraagde gemeentelijke producten, die nu nog in de backoffice worden geproduceerd, over gegaan naar de Gemeentewinkel. Dit betekent dat we klanten direct aan de balie klanten kunnen helpen, in plaats van dat ze worden doorverwezen naar een andere medewerker van de gemeente. 3. Waarborgen toegankelijkheid website In 2013 moet de website voldoen aan de landelijk gestelde webrichtlijnen. Jaarlijks moet er een controle plaatsvinden van de website om het waarmerk “Drempelvrij” te behalen en behouden. Webrichtlijn-proof maken van de website is een wettelijke verplichting en moet uiterlijk 2014 gerealiseerd zijn. 4. Meeropbrengst kostendekkende leges In 2012 is gestart met het onderzoeken van de kostendekkendheid van de overige leges (excl. bouwleges). Het onderzoek moet een volledig beeld geven van de aantallen per product, de kosten van het product en de daarbij behorende (wettelijk) vastgestelde tarieven. De eerste resultaten van het onderzoek hebben betrekking op de producten uit het onderdeel ‘Algemene dienstverlening’ (Titel 1) van de Legesverordening en daaruit blijkt dat een aantal producten en diensten niet kostendekkend zijn en dat het een extra opbrengst oplevert wanneer ze kostendekkend gemaakt worden. Het onderzoek loopt door in 2013, voor de Legesverordening 2013 worden al voorstellen gedaan om een aantal producten aan te passen om de kostendekkendheid van de legesproducten onder ‘Algemene dienstverlening’ te verhogen.
34
Programmabegroting 2013
4.2.3 Gemeente Haaren, dichter bij u! Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -176.842 -223.274 -199.584 -203.798 -199.584 -199.584 704.066 802.342 868.222 883.002 882.847 882.757 527.224
579.068
668.638
679.204
683.263
683.173
Toelichting op de cijfers Baten - In 2012 is ESF subsidie geraamd voor het gezamenlijk plan van aanpak voor de dienstverlening ICT, 18.000. Lasten - In 2012 is er een extra budget geraamd voor opstarten gemeentewinkel 23.000. - in 2012 zijn er lasten geraamd voor een gezamenlijk plan van aanpak voor ICT 24.000.
4.3
Financieel overzicht
Programma 4 Bestuur Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -308.462 -359.134 -224.364 -228.578 -224.364 -224.364 3.624.589 4.603.706 3.881.647 3.813.594 3.764.610 3.776.055
Saldo
3.316.127 4.244.572
Incidenteel
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -86 34.000 -7.175 -14.350 -21.525 -7.176 289 -1.977.530 -55.885 -178.552 -163.975 582.752
Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
Programmabegroting 2013
3.657.283
3.585.016
3.540.246
3.551.691
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
35
36
Programmabegroting 2013
Programma 5 – Beheer
be·heer (het ~) 1 het beheren van, de zorg en verantwoording voor eigendommen 2 [Belg., niet alg.] administratie, bestuur
5.1
Algemene beleidsdoelstelling
In de gemeente is sprake van een woon-, werk- en leefomgeving die er verzorgd uitziet en een veilig gevoel geeft aan de inwoners. De gemeente bereikt dit door de openbare ruimte zorgvuldig te beheren en regelmatig onderhoud te plegen.
5.2
Operationele doelstellingen 5.2.1
Opgeruimd staat netjes
In de gemeente zijn faciliteiten aanwezig voor duurzame inzameling van huishoudelijk afval Om dit te bereiken zamelt de gemeente Haaren huis aan huis restafval, gft-afval, papier en plastic verpakkingsmateriaal gescheiden in. Daarnaast beschikt de gemeente over een eigen milieustraat voor het aanbieden van een groot aantal huishoudelijke afvalstromen en exploiteert drie inzamelpunten voor groenafval. De kosten voor de afvalinzameling worden verrekend met de burgers volgens het principe dat de vervuiler betaalt. Onderwerpen - Afvalinzameling en milieustraat - Baten Afvalstoffenheffing 1. Onzekerheid over hoogte inzamelvergoeding plastic verpakkingsmateriaal Sinds 2010 ontvangen gemeenten per ton plastic verpakkingsmateriaal een vergoeding voor de inzameling en verwerking van dit materiaal. De hoogte van deze vergoeding voor de periode 2013 en verder is nu nog onbekend. De kans bestaat dat de hoogte van de huidige inzamelvergoeding wordt gereduceerd. Zodra besluitvorming op landelijk niveau heeft plaatsgevonden wordt u hierover geïnformeerd. 5.2.1 Opgeruimd staat netjes Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -1.117.723 -1.156.000 -1.220.431 -1.219.470 -1.218.511 -1.217.012 1.001.634 1.031.703 1.036.798 1.035.837 1.034.878 1.033.379 -116.089
-124.297
-183.633
-183.633
Toelichting op de cijfers - Door de BTW op afval is er in 2013 een voordeel ten opzichte van 2012 van
Programmabegroting 2013
-183.633
-183.633
53.126.
37
5.2.2
Water is Wat er is
In de gemeente zijn faciliteiten aanwezig voor duurzame inzameling van afval- en regenwater Onderwerpen - Riolering en waterzuivering - Baten Rioolrecht 1. Ter besluitvorming voorleggen van het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) 2013 - 2017 In de Perspectiefnota 2013 staat dat verschillende onderdelen uit het GRP zijn doorgeschoven naar 2013. Ook een herijking van het beheer van de openbare ruimte in 2013 is voorgesteld. Omdat dit ook het beheer en onderhoud van de riolering raakt, is het opstellen van het GRP e 2013–2017 met een jaar uitgesteld. Het nieuwe GRP wordt naar verwachting in de 1 helft van 2013 aan de raad voorgelegd. 2. Doorberekening BTW-component riolering Voor de kostendekkendheid van het rioolrecht, is de afgelopen jaren gerekend met de kosten exclusief BTW, terwijl bij de bepaling van het rioolrecht de BTW als kostencomponent vanuit het door de raad vastgestelde beleidsuitgangspunt van kostendekkende tarieven moet de BTW als kostencomponent worden meegenomen. Dit betekent een structureel voordeel van 138.000. De extra lasten voor riolering worden voor 2013 niet doorberekend in de tarieven, maar onttrokken uit de voorziening. De consequenties voor de hoogte van het rioolrecht vanaf 2014 worden inzichtelijk bij de actualisatie van het GRP 2013–2017. 5.2.2 Water is Wat er is Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -1.221.665 -1.199.013 -1.222.563 -1.218.022 -1.210.278 -1.209.018 1.221.605 1.199.013 1.084.155 1.079.614 1.071.870 1.070.610
Saldo
-60
0
-138.408
-138.408
-138.408
-138.408
Toelichting op de cijfers - Door de BTW-component bij riolering als kosten mee te nemen is er een structureel voordeel van 138.000.
5.2.3
Natuurlijk Haaren
De vier dorpen omvatten een groene leefomgeving Om een groene leefomgeving te realiseren, werkt de gemeente aan het beheer van groenvoorzieningen, sportparken, bermen, sloten en speelvoorzieningen, zowel binnen als buiten de kom. Onderwerpen - Schonen watergangen, sloten en duikers - Openbaar groen, plantsoenen en parken
38
Programmabegroting 2013
1. Toename onderhoudskosten door uitbreiding met Waterkwartier, Stationsweg, Wijngaert 3 en traject Langeweg e.o. Door de realisatie van woningbouwgebieden, de reconstructie van wegen en plantsoenen en de herinrichting, is het aantal te onderhouden groenstroken toegenomen (uitbreiding areaal). Om het huidig vastgestelde onderhoudsniveau te handhaven, is aanvullend budget van 10.700 in 2014 nodig en verder jaarlijks 14.200. 2. Het onderhoud van het openbaar groen wordt (deels) overgedragen aan de inwoners (speerpunt 1) Vooruitlopend op herziening van het totale onderhoudsbudget, wordt de jaarlijkse storting in de voorziening groenreconstructies met 80.000 verlaagd (resteert een jaarlijkse storting van 87.000). De verlaging van het jaarlijkse budget wordt meegenomen in de herziening van het beleid van de openbare ruimte in 2013. 3. Bezuiniging uitvoeringskosten groenbeheer (speerpunt 7) We verwachten kosten te kunnen terugbrengen door sterk in te zetten op samenwerking met de (PLE1N) buurgemeenten. Daarom is in 2014 en in 2015 een jaarlijkse taakstellende bezuiniging opgenomen van 75.000. 5.2.3 Natuurlijk Haaren Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -11.715 -433 -439 -439 -439 -439 1.289.852 1.016.913 1.112.179 991.126 991.505 991.395
Saldo
1.278.138
1.016.480
1.111.740
990.687
991.066
990.956
Toelichting op de cijfers Lasten - Uitvoeringskosten groenbeheer: Vanaf 2014 structureel 125.000 taakstellende bezuiniging. - In 2012 is het budget voor sloten en watergangen incidenteel afgeraamd met 22.567. - In 2012 is het budget voor groenvoorziening incidenteel afgeraamd met 62.616. - Vanaf 2013 is de storting in onderhoudsvoorziening Groen met 80.000 verlaagd. - In 2012 is incidenteel een budget voor stormschade geraamd van 32.940.
5.2.4
Staat van inrichting
De gemeente zorgt voor een duurzame inrichting van wegen, straten en pleinen Onderwerpen - Wegen, straten en pleinen - Openbare verlichting 1. Aanvullend budget vanwege uitbreiding aantal wegen (bestemmingsplannen) Door de realisatie van woningbouwgebieden, reconstructie van wegen en herinrichting, is het aantal te onderhouden wegen toegenomen (uitbreiding areaal). Om het huidige vastgestelde onderhoudsniveau te handhaven is een aanvullend structureel budget van 6.000 nodig.
Programmabegroting 2013
39
2. Actualisering wegenlegger De huidige wegenleggers zijn verouderd en kunnen worden samengevoegd (de huidige wegenleggers zijn nog per dorp). Een geactualiseerde wegenlegger zorgt ervoor dat rechtzaken over paden en wegen tot het verleden behoren. De kosten bedragen voor 2013 20.000 en voor 2014, 2015 en 2016 10.000 (per jaar). 3. Bezuiniging uitvoeringkosten wegen We verwachten kosten te kunnen terugbrengen door sterk in te zetten op samenwerking met de (PLE1N) buurgemeenten. Daarom is in 2014 en in 2015 een jaarlijkse taakstellende bezuiniging opgenomen van 75.000. Dit is bovenop de 50.000 die al in de begroting 2012 is opgenomen i.v.m. een andere wijze van onderhoud. 5.2.4 Staat van inrichting Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -404.786 -449.235 -668.880 -33.667 -33.454 -33.454 1.504.947 4.278.371 1.915.513 1.284.712 1.282.383 1.281.379
Saldo
1.100.161
3.829.136
1.246.633
1.251.045
1.248.929
1.247.925
Toelichting op de cijfers Baten - Tot 2014 is een vrijval van de voorziening geraamd van 400.000. - In 2013 is een baat geraamd voor openbaar gebied Vincent van Goghplein van (bijdrage projectontwikkelaar).
235.000
Lasten - In 2013 is een budget van 87.000 geraamd voor rehabilitatie De Gijzel. - Lasten actualiseren wegenlegger voor 2013 20.000 voor de jaren erna 10.000. - Uitvoeringskosten wegen: Vanaf 2014 structureel 125.000 taakstellende bezuiniging. - Voor de aanleg openbaar gebied Vincent van Goghplein is een budget van 408.000 geraamd in 2013. - In 2012 is een budget geraamd van 892.318 voor herinrichting diverse wegen. - In 2012 is een budget geraamd van 1.428.000 voor herinrichting Langeweg - Kerkeind. - In 2012 is een budget geraamd van 60.000 voor aanleg ontsluitingsweg Sportlaantje. - In 2012 is een budget geraamd van 378.000 voor aanleg fietspad Esch-A2.
5.2.5
Verkeer in Veiligheid
De veiligheid in de gemeente wordt gewaarborgd door veilige auto-, fiets- en voetgangersverbindingen en verblijfsgebieden Verkeer is een gevolg van het gegeven dat mensen zich verplaatsen. De gemeente zorgt er samen met het Rijk en de provincie Noord-Brabant voor dat dit zo goed mogelijk verloopt. Daarbij wordt vooral gekeken naar leefbaarheid, verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Onderwerpen - Verkeersmaatregelen - Openbaar vervoer Gebiedsontwikkeling N65 (speerpunt 4) Voor 2014 is een bedrag gereserveerd van 1.000.000. Dit bedrag is echter pas na 2020 nodig. De geformuleerde ambities betreffende de doorstroming op de N65, de veiligheid, oversteekbaarheid en leefbaarheid in het gebied rond de weg, gekoppeld aan versterking van de ruimtelijke, ecologische en
40
Programmabegroting 2013
economische gebiedskwaliteit blijven onverkort van kracht. Ook in de komende jaren willen wij ons blijven inzetten voor het bereiken van een duurzame oplossing. Dit betekent inzet van uren voor de komende jaren en inzet van middelen in 2020-2025. Inhoudelijk wordt het onderwerp opgepakt bij ruimtegebruik in evenwicht (Programma 2. Wonen, 2.2.2). 5.2.5 Verkeer in Veiligheid Baten Lasten Saldo
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -159.281 -98.052 -105.006 -22.148 -22.148 -22.148 439.095 299.630 285.098 200.315 200.315 200.315 279.814
201.578
180.092
178.167
178.167
178.167
Toelichting op de cijfers Baten - Het budget voor gebiedsgerichte aanpak loopt tot en met 2013 ( 82.858 baten en lasten). Lasten - Het budget voor gebiedsgerichte aanpak loopt tot en met 2013 ( 82.858 baten en lasten). - In 2012 is een budget geraamd van 98.000 voor GVVP. - In 2012 is een budget geraamd van 42.000 voor Halte-actieplan.
5.3
86.504
86.504
Financieel overzicht
Programma 5 Beheer Baten Lasten
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -2.915.169 -2.902.733 -3.217.319 -2.493.746 -2.484.830 -2.482.071 5.457.133 7.825.630 5.433.743 4.591.604 4.580.951 4.577.078
Saldo
2.541.964
Incidenteel
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -450.344 -438 40.564 -12.689 -17.994 -45 408.739 -216.324 189.612 183.493 121.817 111.341
Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
Programmabegroting 2013
4.922.897
2.216.424
2.097.858
2.096.121
2.095.007
Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2011 2012 2013 2014 2015 2016 36.604 29.284 29.284 29.284 29.284 29.284 0 0 0 0 0 0 7.320 0 0 0 0 0 29.284 29.284 29.284 29.284 29.284 29.284
41
42
Programmabegroting 2013
Programma 6 – Algemene dekkingsmiddelen
2
al·ge·meen (bn.) 1 alle personen betreffend => openbaar 2 voor alle gevallen geldig => commuun, generaal, omnivalent, universeel; <=> bijzonder 3 het geheel betreffend, niet op details ingaand dek·king (de ~ (v.), ~en) 1 [mil.] bescherming tegen vijandelijk vuur 2 bevruchting van zoogdieren 3 zekerheid tegen enig financieel risico 4 [jur.] het alsnog van kracht doen worden van nietige of onvolkomen handelingen 5 [sport] verdediging mid·del (het ~) 1 (~s) middelste deel van het lichaam => leest, taille 2 (~en) datgene wat gebruikt wordt om een doel te bereiken => instrument, medium 3 (~en) stof met bepaalde werking 4 [jur.] behandeling van een rechtszaak voor een van de opvolgende gerechten => instantie
6.1
Algemene beleidsdoelstelling
Het programma algemene dekkingsmiddelen bevat geen echte beleidsdoelstellingen. Het is een verzameling onderwerpen die als dekking dienen voor alle andere programma’s (zoals de opbrengst OZB) of die enkel een financiële achtergrond hebben (zoals leningen).
6.2
Operationele doelstellingen
6.2.1
Onroerendezaakbelasting (OZB)
De onroerendezaakbelastingen worden door de gemeente opgelegd aan eigenaren en gebruikers van woningen, grond en andere onroerende zaken. Voor meer informatie verwijzen we u naar Paragraaf Lokale heffingen. Onderwerpen - Uitvoering wet WOZ - OZB gebruikers en eigenaren 6.2.1 Onroerendezaakbelasting (OZB) Baten Lasten
Rekening 2011 -2.613.835 465.516
Begroting 2012 -2.692.763 214.457
Begroting 2013 -2.733.154 169.491
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 -2.733.154 -2.733.154 -2.733.154 160.505 162.795 162.795
Saldo
-2.148.319
-2.478.306
-2.563.663
-2.572.649 -2.570.359 -2.570.359
Programmabegroting 2013
43
Toelichting op de cijfers: Baten - Vanaf 2013 is een extra baat geraamd van Lasten - In 2012 is een incidenteel een budget van
6.2.2
40.391 in verband met de indexering van de OZB. 46.000 geraamd.
Belastingopbrengsten overige
De overige belastingopbrengsten bestaan uit forensenbelasting, toeristenbelasting en de lasten van heffing en invordering gemeentelijke belastingen. Hondenbelasting, reclamebelasting en precariobelasting behoren ook tot deze groep belastingen, maar worden in Haaren niet opgelegd. Voor meer informatie over de forensenbelasting en toeristenbelasting verwijzen we u naar Paragraaf Lokale heffingen. Onderwerpen - Gemeentelijk minimabeleid - Forensenbelasting - Toeristenbelasting - Lasten voor heffing en invordering van gemeentelijke belastingen 6.2.2 Overige belastingen Baten Lasten
Rekening 2011 -107.430 76.895
Begroting 2012 -112.508 169.863
Begroting 2013 -113.976 150.660
Saldo
-30.535
57.355
36.684
6.2.3
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 -113.976 -113.976 -113.976 150.597 152.932 152.932 36.621
38.956
38.956
Beleggingen en deelnemingen
Bij beleggingen en deelnemingen gaat het om het uitzetten van financiële middelen. Denk hierbij onder andere aan de treasuryfunctie, aandelen en dividenden en rentebaten. Voor meer informatie verwijzen we u naar Paragraaf Financiering. Onderwerpen - Geldleningen en uitzettingen - Overige financiële middelen 6.2.3 Beleggingen en deelnemingen Baten Lasten Saldo
44
Rekening 2011 -682.598 181.683
Begroting 2012 -895.278 48.019
Begroting 2013 -728.863 48.019
-500.915
-847.259
-680.844
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 -1.008.911 -962.635 -956.252 48.019 48.020 48.019 -960.892
-914.615
-908.233
Programmabegroting 2013
Toelichting op de cijfers Baten Vanaf 2014 voorzien wij een hogere opbrengst vanuit bespaarde rente. Het renteresultaat wat hiermee gepaard gaat wordt veroorzaakt door nieuwe investeringen (brede school en sporthal Haaren) vanuit de begroting 2013 en wordt ten gunste gebracht van de exploitatie. De rentelasten over alle investeringen zijn overigens toegerekend aan de diverse producten in de begroting.
6.2.4
Algemene uitkering
Voor het uitvoeren van haar werkzaamheden ontvangt de gemeente van het Rijk een algemene uitkering uit het gemeentefonds. De gemeente bepaalt zelf de wijze van besteding van deze middelen. De algemene uitkering van het Rijk is de grootste inkomstenbron van de gemeente (ongeveer de helft van de totale baten). Onderwerpen - Algemene uitkering Via het gemeentefonds stelt het Rijk gemeenten in staat om de gemeentelijke taken uit te voeren. De algemene uitkering uit het gemeentefonds is veruit de belangrijkste inkomstenbron voor de gemeenten en behelst ongeveer de helft van de gemeentelijke baten. Gemeenten worden door het Rijk geïnformeerd met de gemeentefondscirculaires. De belangrijkste circulaire is de junicirculaire. Deze is leidend geweest bij de totstandkoming van de begroting 2013 en meerjarenbegroting 2014-2016. De septembercirculaire gemeentefonds 2012 is niet doorgerekend in de voorliggende begroting. Op basis van de junicirculaire 2012 ramen we voor 2013 een uitkering van 9.840.994. De junicirculaire gemeentefonds 2012 bevat een doorrekening van de budgettaire gevolgen van de voorjaarsbesluitvorming (o.a. vanuit het Lente-akkoord). De gemeenten worden in 2012 en 2013 fors gekort. Voor 2012 en 2013 is sprake van afnemende accressen. Met de perspectiefnota 2013 is op deze kortingen geanticipeerd. De inschattingen van de impact van de rijksbezuinigingen blijken echter te negatief ingeschat vanuit de verwachting dat de kortingen vanaf 2013 zouden worden ingezet. Het Rijk zet de rijksbezuinigingen echter sneller in dan voorzien met de perspectiefnota 2013 (al in 2012 en in een sneller tempo). Qua volume zijn de meerjarige bezuinigingen ook lager dan verwacht. De maatregelen zijn sterker gericht op lastenverzwaringen dan op bezuinigingen. Dit is voordelig voor het gemeentefonds vanuit de overeengekomen normeringssystematiek. Voor 2014 en volgende jaren loopt het gemeentefondsaccres weer op. Dit is vooral het gevolg van geplande rijksinvesteringen in de infrastructuur. Hierbij wordt echter opgemerkt, dat deze jaren nog ver weg liggen. Het nieuwe Kabinet kan zaken heroverwegen, en lastenverzwaringen voor burgers omzetten in maatregelen die het gemeentefonds uiteindelijk wel raken. Er moet vanuit worden gegaan dat niet eerder dan in het voorjaar 2013 duidelijkheid zal ontstaan met betrekking tot een mogelijke (aanvullende) korting op het gemeentefonds. Ook wordt opgemerkt dat een aantal onderwerpen is doorgeschoven naar het nieuwe Kabinet. Belangrijke nieuwe (wettelijke) ontwikkelingen zijn de Wet HOF en het schatkistbankieren. Beide ontwikkelingen hebben (na invoering) een beperkende invloed op onze investeringsplanning en het rendement op de gemeentelijke financieringsactiviteiten.
Programmabegroting 2013
45
6.2.4 Algemene uitkering Baten Lasten
Rekening Begroting 2011 2012 -10.130.441 -10.060.166 0 0
Begroting 2013 -9.840.994 0
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 -9.883.464 -9.589.971 -9.768.611 0 0 0
Saldo
-10.130.441 -10.060.166
-9.840.994
-9.883.464 -9.589.971 -9.768.611
Toelichting op de cijfers Baten Het volume van de algemene uitkering uit het gemeentefonds bedraagt voor de uitkeringsjaren 2013 en 2014 ongeveer 9,85 mio. Over de verlaging van de gemeentefondsuitkering 2015 zijn de gemeenten in 2011 met de Rijkscirculaires geïnformeerd. Vooral de meicirculaire gemeentefonds 2011 meldt een fors nadeel vanuit de accresontwikkeling in 2015. Vanaf 2016 voorzien we een voorzichtig herstel met een rijksbijdrage van ongeveer 9,77 mio.
6.2.5
Algemene baten en lasten
Bij algemene baten en lasten gaat het voornamelijk om het geraamde bedrag voor de dekking van niet voorziene lasten en stelposten. Onderwerpen - Algemene baten en lasten De volgende stelposten zijn opgenomen in de begroting 2013: 1. Een structurele bezuiniging op bedrijfsvoeringskosten van 153.000 vanaf 2016. Deze bezuiniging moet nog worden ingevuld. Voor meer informatie zie paragraaf E Bedrijfsvoering. 2. Voor de BTW-verhoging (van 19% naar 21%) is een extra last van 10.000 structureel opgenomen vanaf 2013. Met de begroting van 2014 wordt deze stelpost meegenomen in de verhoging van budgetten. 3. Vanwege het indexeren van de baten en niet van de lasten (inclusief salaris) is vanaf 2014 een stelpost van 80.000 opgenomen. 6.2.5 Algemene baten en lasten Baten Lasten
Rekening 2011 -1.200 111.521
Begroting 2012 0 118.198
Begroting 2013 0 216.320
Saldo
110.321
118.198
216.320
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 0 0 0 -17.502 -17.502 -170.502 -17.502
-17.502
-170.502
Toelichting op de cijfers Lasten Aanvullend op bovenstaande cijfers wordt voor 2013 (incidenteel) een extra storting in de voorziening ste Bovenformatief personeel voorzien van ruim 153.000. Dit is gemeld in de 1 berap 2012. Voor 2014-2016 is geen storting in deze voorziening begroot.
46
Programmabegroting 2013
6.2.6
Saldo van kostenplaatsen
Bij het saldo van kostenplaatsen wordt het saldo gepresenteerd tussen de kosten en doorberekeningen van de (hulp)kostenplaatsen. Dit saldo wordt veroorzaakt door tussentijdse begrotingswijzigingen in de (hulp)kostenplaatsen. Deze wijzigingen worden doorbelast aan producten. Indien dat wel zou gebeuren moet na iedere begrotingswijziging de interne kosten opnieuw berekend en doorbelast worden. In plaats daarvan wordt bij ‘saldo kostenplaatsen’ een tegenboeking gedaan, waarmee de integrale doorbelasting van de indirecte kosten niet hoeft te worden aangepast. Onderwerpen - Saldo kostenplaatsen 6.2.6 Saldo kostenplaatsen Baten Lasten
Rekening 2011 0 0
Begroting 2012 10.608 721.044
Begroting 2013 -964 -19.999
Saldo
0
731.652
-20.963
Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 -104.280 -402.136 -519.932 -6.644 -41.904 4.121 -110.924
-444.040
-515.811
Toelichting op de cijfers: Voor recent gepleegde investeringen en toekomstige investeringen op het terrein van gebouwen is onderzocht wat het budgettaire effect is van verlenging van de afschrijvingstermijn op basis van de te verwachten (economische) levenduur. Op het saldo kostenplaatsen zijn de budgettaire effecten verwerkt van verlenging van de afschrijvingstermijn (van 40 naar 50 jaar) van: - GBM-locatie in Haaren - Centrumplan Helvoirt; multifunctionele accommodatie (brede school en sport) - Brede school en sporthal Haaren Het voordeel hiervan loopt in de jaren op tot een bedrag van 104.000, waarbij wordt opgemerkt dat wij het reëel achten, vanuit het oogpunt van duurzaam bouwen, dat de afschrijvingstermijn van deze accommodaties wordt verlengd met 10 jaar. Daarnaast hebben we de kapitaallasten van de vervangingsinvesteringen berekend en bij dit onderdeel geraamd. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het meerjareninvesteringsplan van deze begroting. Vanuit de meerjarige doorrekening van de indirecte kosten (de doorbelasting van uren), is een meerjarig voordeel begroot. De geraamde kosten van de interne uren zijn opgenomen bij de diverse producten. - In 2014 is een incidenteel budget geraamd van 70.000 voor het invoeren van het MGBA. - Vanaf 2014 Werken op Afspraak vermindering personeel 47.000. - Vanaf 2015 afbouw budget voormalig personeel en bestuurders 118.000. - Lagere kapitaallasten vanaf 2015 57.000. - Taakstelling vermindering werkplekken oplopend van 2015 33.000 tot 100.000 in 2017. e - In 1 Berap 2012 is de structurele toerekening van interne uren aan de grondexploitatie gewijzigd 421.000. - In 2012 zijn salariskosten verhoogd voor de CAO ontwikkeling 75.000. - In 2012 heeft een verschuiving van budgetten plaatsgevonden van kostenplaats naar exploitatie voor Belastingen en ICT 188.000. - In 2013 is ten opzichte van 2012 de urentoerekening verschoven tussen de programma’s onderling. Over alle programma’s heen is er afname van 50.000. - Voordeel verlenging van afschrijvingstermijnen: in 2013 20.000, in 2014 60.000 2015 en 2016 104.000.
Programmabegroting 2013
47
6.3
Financieel overzicht
Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen Baten Lasten
Rekening 2011 -13.535.505 835.614
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -13.750.107 -13.417.951 -13.843.785 -13.801.872 -14.091.925 1.271.581 564.491 334.975 304.341 197.365
Saldo
-12.699.891
-12.478.526 -12.853.460 -13.508.810 -13.497.531 -13.894.560
Incidenteel Baten Lasten Reserves Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Stand per 31 december
48
Rekening 2011 -473 451
Begroting 2012 -743.958 125.860
Begroting 2013 1.263.814 -66.440
Begroting 2014 -256.637 -2.240
Begroting 2015 -11.207 -19.860
Begroting 2016 -11.586 -871.137
Rekening 2011 12.660.202 0 1.930.666 10.729.536
Begroting 2012 10.729.536 0 3.668.915 7.060.621
Begroting 2013 7.060.621 0 26.401 7.034.220
Begroting 2014 7.034.220 0 28.249 7.005.971
Begroting 2015 7.005.971 0 30.226 6.975.745
Begroting 2016 6.975.745 0 32.342 6.943.403
Programmabegroting 2013
Overhead
Onder overhead vallen de baten en lasten die niet direct in de begroting terechtkomen, maar die worden meeberekend in de doorbelasting van de begrote uren in de exploitatie. 1. Voor 2013 wordt de gemeentelijke CAR verzekering beëindigd De gemeente heeft voor haar bouw- en infrastructurele projecten een doorlopende CAR(Constructie All-Risk) verzekering afgesloten. De kosten voor deze verzekering bedragen 8.000 per jaar. Voorgesteld wordt om deze verzekering te beëindigen. De kosten van de CARverzekering worden dan vervolgens per project door de opdrachtnemer meegenomen in de totale kosten van het project. 2. Bezuiniging bedrijfsvoering Er wordt een aantal maatregelen getroffen om de kosten voor bedrijfsvoering te verlagen. Voor een onderbouwing en meer informatie zie de paragraaf Bedrijfsvoering van deze begroting. 3. Aanvullende storting voorziening bovenformatief Als gevolg van het in voorgaande jaren bovenformatief plaatsen van medewerkers, is er een aanvullende storting in de voorziening Bovenformatief in 2013. 4. Aansluiten aan het Nieuw Handels Register (NHR) Het doel van het aansluiten op de basisregistratie van het Nieuw Handelsregister (NHR) is dat alle overheidsinstellingen werken met de juiste gegevens van bedrijven en instellingen. De werkeenheid I&A van PLE1N zorgt voor de technische aansluiting. PLE1N heeft aansluiting in 2013 op de planning staan. Aangesloten zijn op het NHR is een wettelijke verplichting en moet uiterlijk 2014 zijn gerealiseerd. 5. Gemeenschappelijke Digivoorziening voor het stelsel van Basisregistraties Het ontsluiten van basisadministraties, zoals BAG, GBA en WOZ is een wettelijke verplichting. Met een gemeenschappelijke digivoorziening worden alle bestanden aan elkaar gekoppeld, waarna ze gezamenlijk kunnen worden ontsloten. Het voorkomt dus dat we de basisadministraties individueel moeten ontsluiten, waardoor we kosten kunnen besparen. In 2013 verzorgt de werkeenheid PLE1N I&A een koppeling voor het stelsel van basisregistraties. De kosten hiervan zijn echter nog niet bekend. 6. Modernisering van de gemeentelijke basisadministratie (MGBA) In 2014 moderniseren we onze gemeentelijke basisadministratie. Dit is een complex traject wat de PLE1N-gemeenten samen met andere gemeenten uit de regio doorlopen. De gemeente ‘s-Hertogenbosch is voortrekker. Het invoeren van MGBA is een wettelijke verplichting, die uiterlijk 2016 afgerond moet zijn. De totale kosten worden geraamd op 70.000 in 2014. Dit zijn de kosten voor de aanbesteding, invoering en levering van de applicatie. 7. Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) De BGT wordt de digitale grootschalige kaart van Nederland. Vanaf 1 januari 2017 moeten alle overheden verplicht de BGT gebruiken als ondergrond voor beleid en bestuur. Doel hiervan is betere dienstverlenging aan burgers en bedrijven, minder administratieve lasten, betere samenwerking en kostenbesparing. Vanuit PLE1N is een werkgroep BGT aan de slag met een plan van aanpak met kosten en planning. In 2013 wordt 6.000 begroot voor het onderzoek.
Programmabegroting 2013
49
8. Vervanging Impromptu Software In 2013 vervangen we onze Impromptu-software. We gebruiken Impromptu voor het maken van managementinformatie, rapportages en mailings aan de inwoners. De huidige software is sterk verouderd en wordt niet meer ondersteund door de leverancier. De werkeenheid PLE1N I&A vervangt de software voor alle PLE1N-gemeenten.
50
Programmabegroting 2013
Recapitulatie programma’s
Baten per programma Baten per programma Programma 1. Leven Programma 2. Wonen Programma 3. Ondernemen Programma 4. Bestuur Programma 5. Beheer Programma 6. Algemene dekkingsmiddelen
Rekening 2011 -4.389.035 -6.629.483 -1.084.869 -308.462 -2.915.169
Begroting 2012 -3.877.853 -3.205.844 -969.058 -359.134 -2.902.733
Begroting 2013 -3.531.094 -1.720.710 -132.425 -224.364 -3.217.319
Begroting 2014 -3.275.822 -2.714.427 -1.422.425 -228.578 -2.493.746
Begroting 2015 -3.251.601 -830.493 -72.425 -224.364 -2.484.830
Begroting 2016 -5.759.601 -830.493 -72.425 -224.364 -2.482.071
-13.535.505
-13.750.107
-13.417.951
-13.843.785
-13.801.872
-14.091.925
Totaal baten
-28.862.524
-25.064.729
-22.243.863
-23.978.783
-20.665.585
-23.460.879
Rekening 2011 9.924.283 9.336.443 414.371 3.624.589 5.457.133
Begroting 2012 9.928.969 2.583.202 409.960 4.603.706 7.825.630
Begroting 2013 9.573.849 2.683.914 314.450 3.881.647 5.433.743
Begroting 2014 10.952.964 2.578.366 253.697 3.813.594 4.591.604
Begroting 2015 9.572.667 2.516.529 248.865 3.764.610 4.580.951
Begroting 2016 9.547.246 3.342.529 242.791 3.776.055 4.577.078
835.614
1.271.581
564.491
334.975
304.341
197.365
29.592.434
26.623.048
22.452.094
22.525.200
20.987.963
21.683.064
Lasten per programma Lasten per programma Programma 1. Leven Programma 2. Wonen Programma 3. Ondernemen Programma 4. Bestuur Programma 5. Beheer Programma 6. Algemene dekkingsmiddelen Totaal lasten
Baten begroting 2013 Leven
Algemene dekkingsmiddelen
Lasten begroting 2013 Leven
Wonen Ondernemen Algemene dekkingsmiddelen
Beheer
Bestuur
Bestuur Beheer
Ondernemen
Programmabegroting 2013
Wonen
51
Saldi per programma Saldo per programma
Rekening 2011 5.535.248 2.706.960 -670.498 3.316.127 2.541.964
Begroting 2012 6.051.116 -622.642 -559.098 4.244.572 4.922.897
Begroting 2013 6.042.755 963.204 182.025 3.657.283 2.216.424
Begroting 2014 7.677.142 -136.061 -1.168.728 3.585.016 2.097.858
Begroting Begroting 2015 2016 6.321.066 3.787.645 1.686.036 2.512.036 176.440 170.366 3.540.246 3.551.691 2.096.121 2.095.007
-12.699.891
-12.478.526
-12.853.460
-13.508.810
-13.497.531 -13.894.560
Totaal saldo
729.910
1.558.319
208.231
-1.453.583
322.378
-1.777.815
Saldo van de rekening van baten en lasten voor bestemming
729.910
1.558.319
208.231
-1.453.583
322.378
-1.777.815
-1.389.965
-2.125.407
-30.152
-50.195
-75.380
-72.092
-660.055
-567.088
178.079
-1.503.778
246.998
-1.849.907
Programma 1. Leven Programma 2. Wonen Programma 3. Ondernemen Programma 4. Bestuur Programma 5. Beheer Programma 6. Algemene dekkingsmiddelen
Mutaties reserves die verband houden met de hoofdfunctie 0 t/m 9 Saldo van de rekening van baten en lasten na bestemming
Een positief saldo betekent dat de lasten hoger zijn dan de baten, een negatief saldo betekent dat de baten hoger zijn dan de lasten.
Waarvan Incidenteel Structureel
1.021.753 -1.681.808
-258.105 -308.983
-2.008 180.087
-1.366.673 -137.105
198.772 48.226
-1.849.125 -782
Overzicht mutaties reserves en standen per jaar Reserves
Rekening 2011 17.295.620 702.360 2.092.324 15.905.656
Stand per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen Stand per 31 december
Begroting 2012 15.905.656 1.782.221 3.907.628 13.780.249
Begroting 2013 13.780.249 49.938 80.090 13.750.097
Begroting 2014 13.750.097 3.226 53.421 13.699.902
Begroting 2015 13.699.902 20.112 95.492 13.624.522
Begroting 2016 13.624.522 17.712 89.804 13.552.430
In bijlage III is een overzicht opgenomen van mutaties en standen per reserve
Overzicht incidenteel per programma Incidenteel Programma 1. Leven Programma 2. Wonen Programma 3. Ondernemen Programma 4. Bestuur Programma 5. Beheer Programma 6. Algemene dekkingsmiddelen Mutaties reserves Totaal incidenteel
b l b l b l b l b l b l b l
Rekening 2011 -161.353 429.266 -106.667 2.292.666 -1.243 472 -86 289 -450.344 408.739 -473 451 -2.092.325 702.360
Begroting 2012 1.165.816 -473.872 -584.482 489.307 188.142 35.407 34.000 -1.977.530 -438 -216.324 -743.958 125.860 -15.957 1.715.924
Begroting 2013 -2.326 37.245 -2.421.851 713.455 149.492 68.947 -7.175 -55.885 40.564 189.612 1.263.814 -66.440 13.602 74.938
Begroting 2014 -1.351.868 1.823.398 -3.784 -1.723.413 126.051 -43.092 -14.350 -178.552 -12.689 183.493 -256.637 -2.240 83.784 3.226
Begroting 2015 -2.178 389.785 -1.857 -205.810 -8.850 22.408 -21.525 -163.975 -17.994 121.817 -11.207 -19.860 97.906 20.112
Begroting 2016 -978 85.391 -1.857 -1.819.450 0 18.908 -7.176 582.752 -45 111.341 -11.586 -871.137 47.000 17.712
1.021.753
-258.105
-2.008
-1.366.673
198.772
-1.849.125
In bijlage IV is een overzicht opgenomen van de incidentele baten en lasten per programma
52
Programmabegroting 2013
Overzicht structureel per programma Structureel Programma 1. Leven Programma 2. Wonen Programma 3. Ondernemen Programma 4. Bestuur Programma 5. Beheer Programma 6. Algemene dekkingsmiddelen Mtuaties reserves Totaal structureel
Programmabegroting 2013
b l b l b l b l b l b l b l
Rekening Begroting 2011 2012 -4.227.682 -5.043.669 9.495.017 10.402.841 -6.522.816 -2.621.362 7.043.777 2.093.895 -1.083.625 -1.157.200 413.898 374.553 -308.376 -393.134 3.624.300 6.581.236 -2.464.825 -2.902.295 5.048.394 8.041.954 -13.535.032 -13.006.149 835.163 1.145.721 -2.996.819 51.297 -1.681.808
570.869
Begroting 2013 -3.528.768 9.536.604 701.141 1.970.459 -281.917 245.503 -217.189 3.937.532 -3.257.883 5.244.131 -14.681.765 630.931 -93.692 -25.000
Begroting 2014 -1.923.954 9.129.566 -2.710.643 4.301.779 -1.548.476 296.789 -214.228 3.992.146 -2.481.057 4.408.111 -13.587.148 337.215 -137.205 0
Begroting 2015 -3.249.423 9.182.882 -828.636 2.722.339 -63.575 226.457 -202.839 3.928.585 -2.466.836 4.459.134 -13.790.665 324.201 -193.398 0
Begroting 2016 -5.758.623 9.461.855 -828.636 5.161.979 -72.425 223.883 -217.188 3.193.303 -2.482.026 4.465.737 -14.080.339 1.068.502 -136.804 0
180.087
-137.105
48.226
-782
53
54
Programmabegroting 2013
Paragraaf A
Lokale heffingen
Inleiding In de artikelen 9 en 10 van het BBV is aangegeven, dat het college bij de begroting met de paragraaf Lokale heffingen informeert over: - De geraamde baten; - Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen; - De hoofdlijnen van de diverse heffingen; - De ontwikkeling van de lokale lastendruk; - Het lokale kwijtscheldingsbeleid. Deze paragraaf geeft informatie over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen. De geraamde opbrengsten per lokale heffing worden beschreven, er is aandacht voor het gemeentelijke kwijtscheldingsbeleid en de kostendekkendheid van de kostendekkende circuits (rioolheffing en afvalstoffenheffing) wordt belicht. Algemeen Voor de onroerende zaakbelastingen (OZB), forensen- en toeristenbelasting geldt, dat de totale opbrengst, als gevolg van inflatieontwikkelingen, wordt verhoogd met de reguliere prijsindex van 1,5%. Het gaat hierbij om vrij besteedbare heffingen, die nodig zijn bij de dekking van de kosten van gemeentelijke (autonome) taken. De berekening van de bijbehorende belastingtarieven kan echter nog niet worden gemaakt. Dit wordt veroorzaakt door het ontbreken van nieuwe (actuele) WOZ-waarden. In de belastingverordening, die aan de gemeenteraad ter besluitvorming wordt voorgelegd, worden deze tarieven meegenomen. Heffingen Jaarlijks wordt binnen de begroting een aantal lokale heffingen geraamd. Deze heffingen zijn enerzijds het gevolg van de uitvoering van wettelijke taken. Deze taken moeten we als gemeente uitvoeren. Anderzijds maken lokale heffingen onderdeel uit van het gemeentelijke belastinggebied. In hoofdlijnen onderscheiden we binnen de lokale heffingen: - Gebonden heffingen (rechten). Tot deze groep behoren: secretarieleges, rioolheffing, afvalstoffenheffing, bouwleges, marktgelden, overige leges. Kostendekkendheid is bij deze categorie het uitgangspunt. De gebruiker betaalt in principe de integrale kosten van de geleverde producten tot maximaal 100%. - Vrij besteedbare heffingen (belastingen): onroerendezaakbelastingen, toeristenbelasting, forensenbelasting. Voor het begrotingsjaar 2013 wordt het volgende overzicht gepresenteerd van de opbrengsten vanuit lokale heffingen. In dit overzicht zijn tevens de realisatiegegevens vanuit (de Jaarrekening) 2011 weergegeven.
Programmabegroting 2013
55
Lokale heffingen
Jaarrekening 2011 Begroting 2012 Werkelijk Raming na wijz.
Gebonden heffingen Leges burgerzaken Diverse vergunningen Verkeersbesluit Marktgelden Monumenten Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bestemmingsplannen Bouw- en woningtoezicht Bouwleges Opbrengst gebonden heffingen: Vrij besteedbare heffingen Onroerende zaakbelastingen Forensenbelasting Toeristenbelasting Opbrengst vrij besteedbare heffingen: Totale opbrengsten lokale heffingen:
Begroting 2013 Raming
168.104 6.588 429 2.988 0 944.040 1.214.740 9.033 0 683.211 3.029.133
170.869 4.242 714 2.391 561 873.126 1.191.151 30.486 0 686.180 2.959.720
169.765 4.306 5.319 2.427 569 886.354 1.209.018 30.943 14.126 753.528 3.076.355
2.613.835 22.692 84.739 2.721.266
2.692.763 22.713 89.795 2.805.271
2.733.154 23.105 90.871 2.847.130
5.750.399
5.764.991
5.923.485
In het vervolg van deze paragraaf wordt ingegaan op de belangrijkste lokale heffingen. Onroerende zaakbelastingen (OZB) Deze belastingen zijn verreweg de belangrijkste gemeentelijke belastingen en worden geheven over woningen (eigenaren) en niet-woningen (eigenaren en gebruikers). Voor de tarieven 2013 zijn de WOZ-waarden met peildatum 1 januari 2012 van toepassing. In de begroting 2013 wordt een opbrengst onroerende zaakbelastingen voorzien van Deze opbrengst is in deze begroting gesplitst in: • Een gebruikersopbrengst van 319.620 • Een eigenarenopbrengst van 2.413.534
2.733.154.
Bij de berekening van deze opbrengsten is rekening gehouden met: • De opbrengst uit de jaarschijf 2013 van de meerjarenbegroting 2012-2015. Deze opbrengst vormt de basis voor de raming 2013; • Een inflatiecorrectie van 1,5%. Met de perspectiefnota 2013-2016 is een inflatieontwikkeling van 1,5% voorzien; Afvalstoffenheffing De gemeente Haaren heft afvalstoffenheffing. Met deze heffing worden de kosten van de afvalinzameling verhaald. De tarieven voor afvalstoffenheffing en reinigingsrecht zijn (inclusief BTW en een gedeelte van de kosten voor het vegen van wegen binnen de bebouwde kom) vastgesteld op basis van 100%-kostendekkendheid. Vanuit de diftar-methodiek van onze afvalstoffenheffing staan in onderstaande tabel de tarieven 2013 vermeld: Soort tarieven Basistarief Lediging 60 liter restafval Lediging 140 liter restafval Lediging 240 liter restafval Lediging 60 liter gft-container Lediging 140 liter gft-container Lediging 240 liter gft-container
56
Eenheid Per jaar Per lediging Per lediging Per lediging Per lediging Per lediging Per lediging
Tarief 2012 in 100,00 2,90 5,50 10,20 2,90 5,30 8,20
Tarief 2013 in 100,00 2,90 5,50 10,20 2,90 5,30 8,20
Programmabegroting 2013
Vanuit deze tarieven bedraagt de geraamde opbrengsten in 2013 886.000. Deze opbrengst is voldoende om in 2013 een kostendekkende exploitatie te realiseren. Hierbij wordt opgemerkt, dat in de berekening een onttrekking aan de egalisatievoorziening is verwerkt. Ten opzichte van de tarieven 2012 is er in 2013 sprake van gelijke tarieven. De afvalstoffenheffing is dus een gebonden heffing. Vanuit het principe van 100%-kostendekking volgt hierna het totaaloverzicht met geraamde baten en lasten voor het begrotingsjaar 2013: Afvalstoffenheffing Lasten - Goederen en diensten gemeentereiniging - Kapitaallasten (rente en afschrijving van investeringen) - BTW-component gemeentereiniging - Interne doorbelasting (personele / overheadkosten) Totaal lasten (I)
Bedrag 866.817 60.965 179.134 113.515 1.220.431
Baten - Bijdragen gemeentereiniging - Baten afvalstoffenheffing - bijdrage uit egalisatievoorziening Totaal baten (II)
180.812 886.354 153.265 1.220.431
Rioolheffing Gemeenten zijn verantwoordelijk voor rioleringsbeleid en -beheer. Ook hebben zij taken op het gebied van het grondwaterbeheer en de afvoer van regenwater. De kosten hiervan worden met een rioolheffing, op basis van 100%-kostendekkendheid, doorberekend aan de burgers en bedrijven. Hierbij is het waterverbruik in m3 leidend. Voor 2013 zijn de tarieven verhoogd met 1,5%. Dit betekent dat de volgende tarieven gelden: Waterverbruik in m3 0 < 100 100 < 250 250 < 500 500 < 1.000 1.000 < 2.500 2.500 < 5.000 5.000 en meer
Tarief 2012 in 193,20 229,20 299,40 352,20 599,40 942,60 1.329,00
Tarief 2013 in 196,20 232,60 303,80 357,40 608,40 956,60 1.349,00
De geraamde opbrengsten vanuit rioolheffingen bedragen in 2013 1.209.018. Voor het bepalen van de mate van kostendekkendheid volgt hieronder een overzicht met baten en lasten voor het begrotingsjaar 2013: Rioolheffing Lasten - Goederen en diensten riolering - Kapitaallasten (rente en afschrijving van investeringen) - Interne doorbelastingen (personele / overheadkosten) - BTW-component riolering Totaal lasten (I)
301.966 392.444 389.744 138.409 1.222.563
Baten - Bijdragen huisaansluitingen - Baten rioolheffing - Verrekening met onderhoudsvoorziening Riolering Totaal baten (II)
0 1.209.018 13.545 1.222.563
Programmabegroting 2013
Bedrag
57
Forensenbelasting Deze belasting wordt in onze gemeente geheven van niet-inwoners, die langere tijd (in één jaar meer dan negentig keer) overnachten of een gemeubileerde woning aanhouden in de gemeente. Ten opzichte van de begroting 2012 na wijziging is de geraamde opbrengst voor 2013 verhoogd met het inflatiepercentage van 1,5%. Deze inflatieontwikkeling is aangekondigd met de Perspectiefnota 20132016. De geraamde opbrengst forensenbelasting 2013 bedraagt 23.105. Toeristenbelasting Deze belasting wordt geheven van de gast in de gemeente, vaak via de ondernemer. Ten opzichte van de begroting 2012 na wijziging is de geraamde opbrengst voor 2013 verhoogd met het inflatiepercentage van 1,5%. Deze inflatieontwikkeling is aangekondigd met de Perspectiefnota 20132016. De geraamde opbrengst toeristenbelasting 2013 bedraagt 90.871. Kwijtscheldingsbeleid Inwoners met een laag inkomen kunnen kwijtschelding aanvragen voor afvalstoffenheffing en rioolheffing. Indien een belastingplichtige binnen de daarvoor geldende regels valt, kan hij door het indienen van een verzoek voor één of meerdere opgelegde aanslagen afvalstoffenheffing / rioolheffing kwijtschelding ontvangen. De overige heffingen zijn uitgesloten van kwijtschelding. Het streven is, burgers die ervoor in aanmerking komen, zoveel mogelijk gebruik te laten maken van de regeling. De geraamde kwijtscheldingen in 2013 bedragen 28.251. Het kwijtscheldingpercentage dat voor 2013 wordt gehanteerd bedraagt 100. Dit betekent, dat wanneer belastingplichtigen niet beschikken over vermogen of betalingscapaciteit boven bijstandsniveau, zij in aanmerking komen voor kwijtschelding.
58
Programmabegroting 2013
Paragraaf B
Weerstandsvermogen
Om financiële tegenvallers op te vangen, moeten gemeenten beschikken over weerstandsvermogen. Dat is bedoeld om incidentele tegenvallers te bekostigen, zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. Om vast te kunnen stellen of het weerstandsvermogen voldoende is, is het belangrijk de gemeentelijke risico’s te inventariseren en te benoemen. Bij gemeentelijke risico’s gaat het om risico’s die van materiële betekenis zijn, maar waarvan de omvang slechts globaal of niet goed is in te schatten. Het weerstandsvermogen is een indicatie in hoeverre de gemeente in staat is om risico’s op te vangen. Het betreft dus de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. De weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken. Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven:
Weerstandscapaciteit Er is onderscheid tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met incidenteel wordt bedoeld het vermogen calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat het invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de diverse programma’s van de begroting. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma’s. 1. Structurele weerstandscapaciteit Onder structurele weerstandscapaciteit verstaan we, middelen die permanent inzetbaar zijn om structurele tegenvallers op te vangen. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit twee onderdelen: • Onbenutte belastingcapaciteit. • Onvoorziene lasten.
Programmabegroting 2013
59
Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de extra structurele middelen die gegenereerd worden door de tarieven van de gemeentelijke heffingen te verhogen tot het wettelijk toegestane maximum. Voor de berekening van de maximale tarieven wordt gebruik gemaakt van artikel 12-normen. Een gemeente met een artikel 12-status is onder curatele gesteld door het Rijk vanwege een (structureel) slechte financiële situatie. Deze gemeenten moeten hun tarieven verhogen tot ‘een redelijk peil van eigen heffingen’. Onze afvalstoffen- en rioolheffingen blijven ook voor 2013 kostendekkend. Bij deze heffingen is dus geen onbenutte belastingcapaciteit aanwezig. Ook bij de andere lokale leges en heffingen is de toetsingsnorm van 100%-kostendekking van toepassing. Voor de OZB gelden geen maximumtarieven. Met de begroting 2013 kiezen wij ervoor, om de tarieven trendmatig te verhogen. Het stijgingspercentage bedraagt 1,5% (m.u.v. de tarieven afvalstoffenheffing). Voor een nadere toelichting op deze ontwikkelingen verwijzen we naar de paragraaf lokale heffingen van deze begroting. Onvoorziene lasten Onvoorziene lasten is een buffer voor externe onvoorziene tegenvallers. Het dekt uitgaven, die voldoen aan het principe van de drie O’s: • Onvoorzien • Onvermijdelijk • Onuitstelbaar In de begroting 2013-2016 wordt een (verplichte) meerjarige raming voor onvoorziene lasten geraamd van 48.000. Hiervan is 24.000 beschikbaar voor structurele onvoorziene lasten. De resterende 24.000 voor incidentele onvoorziene lasten. 2. Incidentele weerstandscapaciteit Onder incidentele weerstandscapaciteit verstaan we de capaciteit die onze gemeente heeft om eenmalige tegenvallers op te vangen. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit het vrij aanwendbare deel van de algemene reserves en de stille reserves van onze gemeente. Reservepositie De geraamde reservepositie per 31 december 2012 bedraagt specificeren: Algemene reserve 6.790.000 Bestemmingsreserves 6.990.000 Totaal 13.780.000
13.780.000 en is als volgt te
De algemene reserve is beschikbaar om risico’s financieel af te dekken en heeft geen specifieke bestedingsfunctie. De bestemmingsreserves worden niet als vrij aanwendbaar beschouwd. Deze reserves hebben een bestedingsfunctie, waarbij geld is weggezet voor toekomstige lasten of investeringen. De gemeenteraad heeft uiteraard wel de bevoegdheid om een bestemming van een bestemmingsreserve te wijzigen. Hij kan daarmee sturing geven aan welk deel van de reserves uiteindelijk daadwerkelijk vrij aanwendbaar is. In de praktijk wordt een aantal (eenmalige) werkzaamheden ten gunste en ten laste van onze reserves begroot en verantwoord. Het gaat hierbij om incidentele dekking van baten en lasten. Ter afdekking van de risico’s wordt een bedrag van 100 per inwoner gehanteerd. Het minimum weerstandsvermogen bedraagt hiermee 1.362.000. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve komt voor de planperiode 2013-2016 uit op ongeveer 5.428.000. Bij de berekening van dit bedrag is het meerjarige volume van de algemene reserve verminderd met het ‘minimum weerstandsvermogen’ van 1.362.000 (voor mogelijke risico’s).
60
Programmabegroting 2013
Stille reserves Voor het beoordelen van de weerstandscapaciteit wordt ook rekening gehouden met het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde van de niet bedrijfsgebonden activa. Met de jaarrekening 2011 is deze berekend op ongeveer 4.520.000. Wij voorzien met de begroting 2013 een gelijkblijvende stand. Dit leidt tot het volgende totaaloverzicht: Algemene reserve voor de planperiode 2013-2016 Minimum weerstandsvermogen ( 100 per inwoner) Vrij aanwendbare deel van de algemene reserve:
-/-
6.790.000 1.362.000 5.428.000
Stille reserves
4.520.000
Totale incidentele weerstandscapaciteit 2013-2016:
9.948.000
Risico’s Binnen deze paragraaf wordt de weerstandscapaciteit afgezet tegen de aanwezige risico’s. De weerstandscapaciteit is in het eerste deel van deze paragraaf beschreven, de risico’s zijn als volgt in te delen: 1. Financiële risico’s 2. Risico’s op eigendommen 3. Risico’s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering De onderwerpen die ten opzichte van de begroting 2012 nieuw of gewijzigd zijn, worden nader uitgewerkt. De grootste risico’s voor onze gemeente betreffen: • Bouwgrondexploitatie • Realisatie van grote projecten • Sociale zaken (Wet werken naar vermogen, Wmo, Wet werk en bijstand) • Financiële verhouding: gemeentefonds (algemene uitkering) en decentralisatieontwikkelingen 1. Financiële risico’s Algemeen Bij het opstellen van de begroting 2013 zijn, vanuit de bezuinigingsoperatie van de Perspectiefnota 2013, alle begrotingsbudgetten kritisch bekeken en, waar mogelijk, naar beneden bijgesteld. De uitgaven, die over meerdere jaren een fluctuerend beeld laten zien, worden waar mogelijk niet langer op het hoogste niveau geraamd, maar worden gebaseerd op het meerjarige gemiddelde. Als gevolg van dit steeds ‘scherper ramen’ wordt de kans op overschrijdingen groter en nemen de financiële risico’s toe. Woningstichting ‘t Heem Voor het Centrumplan Haaren is de samenwerkingsovereenkomst met Woningstichting ’t Heem ontbonden (met ingang van 17 oktober 2011). Een adviescommissie bracht in april 2012 advies uit over een mogelijk kostenverhaal van de gemeente op Woonstichting ’t Heem. Vanuit het unanieme advies van de commissie is eind juni 2012 van woningstichting ’t Heem een schadevergoeding ontvangen van 1.750.000. Dit vanwege het niet uitvoeren van de samenwerkingsovereenkomst. Voorts heeft Woningstichting ’t Heem zich tegenover de gemeente verplicht om zo spoedig mogelijk op haar locatie Haarensteyn in Haaren voor haar rekening en risico een nieuw woonzorgservicecentrum te stichten. De gemeente verleent aan Woningstichting ’t Heem op de gebruikelijke en marktconforme manier medewerking aan de realisatie van het woonzorgservicecentrum. Als Woningstichting ’t Heem niet uiterlijk op 31 december 2014 is gestart met de bouw van het nieuwe project, dan wordt de aan onze gemeente te betalen schadevergoeding verhoogd met 750.000.
Programmabegroting 2013
61
Brede school en sporthal Haaren In december 2011 heeft de gemeenteraad een locatie gekozen voor de brede school en sporthal. De keuze is gevallen op de locatie van de voormalige gemeentewerf aan de Nemelaerstraat. Nu de locatie is gekozen, zijn de gebruikelijke ontwikkelrisico’s aan de orde. Met uitzondering van de grondpositie (ligt bij de gemeente) moeten de locaties en opstallen nog volledig tot ontwikkeling worden gebracht. De gemeenteraad moet hiervoor nog de benodigde middelen vrijgeven. Kabinetsbeleid Algemeen Op 12 september 2012 hebben er Tweede Kamer-verkiezingen plaatsgevonden. Richting de vorming van een nieuw Kabinet zijn er onzekerheden voor de financiële verhouding tussen Rijk en de lagere overheden. Op 26 april 2012 is een stabiliteitsprogramma aangenomen door de Tweede Kamer. Met dit programma zijn maatregelen getroffen, waarmee Nederland voldoet aan de Europese 3%-norm. Er ligt dus een akkoord, de doorwerking richting het gemeentefonds is gepresenteerd met de Junicirculaire gemeentefonds 2012. Met de aanstaande Septembercirculaire gemeentefonds 2012 (naar aanleiding van Prinsjesdag 2012) worden vanuit het Rijk ongetwijfeld nieuwe ontwikkelingen aangekondigd. Het is onduidelijk of dit tot aanvullende bezuinigingsmaatregelen leidt. Voor de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn we in deze begroting uitgegaan van de informatie vanuit de Junicirculaire gemeentefonds 2012. Herverdeling / herijking gemeentefonds Aanvullend spelen ook de verdeelonderzoeken rondom de gemeentefondsclusters in de komende jaren een rol. De nieuwe verdeling van het gemeentefonds wordt echter pas na 2013 voorzien. Voor het cluster Maatschappelijke Zorg is echter al in 2013 sprake van een herijking. Dit houdt verband met de decentralisatie Begeleiding. Het meerjarige nadeel is berekend op 35.000. Decentralisaties Richting de toekomst zijn de volgende decentralisaties aan de orde: 1. Jeugdzorg Het kabinet wil uiterlijk 2016 alle vormen van jeugdzorg onder verantwoordelijkheid van de gemeenten brengen. Deze decentralisatie gaat gepaard met een bezuiniging van 300 miljoen (macro vanaf 1 januari 2017). Gemeenten moeten voor minder geld zorg leveren. In de bestuurlijke afspraken (Rijk-VNG) 2011-2015 is een gefaseerde overheveling opgenomen voor de periode 2014-2016. Het wetsvoorstel Jeugdzorg wordt eind 2012 ingediend bij de Tweede Kamer. De beoogde ingangsdatum is 1 januari 2015. 2. AWBZ-begeleiding naar Wmo De AWBZ-functie extramurale begeleiding wordt een gemeentelijke taak binnen de Wmo. Het Kabinet wil de begeleiding dichter bij de burger en meer in samenhang met ander lokaal ondersteuningsaanbod organiseren. De bedoeling was, dat gemeenten in 2013 verantwoordelijk werden voor de nieuwe cliënten en voor de cliënten die een herindicatie nodig hebben. In het Begrotingsakkoord is afgesproken, dat de geplande overheveling 2013 niet doorgaat. De komende kabinetsperiode moet helderheid geven over de voornemens van decentralisatie van de taken. In afwachting daarvan blijft de compensatie in het Gemeentefonds. Wanneer het nieuwe Kabinet afziet van deze decentralisatie, worden de middelen voor 2013 teruggeboekt. Deze decentralisaties gaan gelijktijdig gepaard met omvangrijke bezuinigingen. De organisatorische en financiële gevolgen voor de gemeenten zijn enorm. Duidelijk is dat de gemeenten een veel belangrijker rol op sociaal terrein krijgen, maar veel moet nog nader uitgewerkt worden. Vanuit het Lenteakkoord was al bekend, dat de wet Werken naar Vermogen niet doorgaat. Deze wet had als doel meer mensen aan het werk te helpen. Er zou één regime komen voor iedereen, die voorheen een beroep deed op Wajong, WSW of Wwb/WIJ. Gemeenten hadden deze doelgroep aan werk moeten helpen, zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers.
62
Programmabegroting 2013
Houdbaarheid Overheidsfinanciën (HOF) In het kader van de financiële stabiliteit zijn Europese begrotingsafspraken gemaakt. Deze afspraken zijn gericht op het terugdringen van het begrotingstekort en de staatsschuld. Er ligt een wetsvoorstel HOF (houdbaarheid overheidsfinanciën). Met dit wetsvoorstel wil het Kabinet paal en perk stellen aan het jaarlijks toegestane EMU-tekort van (onder andere) gemeenten. Er worden Europese afspraken vertaald naar nadere doelstellingen ten aanzien van de schuldomvang en het begrotingstekort van decentrale overheden. De wet impliceert een schuldenrem, een schuldenplafond. De wet lijkt tot gevolg te hebben, dat maximaal een bepaald percentage van de begroting op kasbasis mag worden bijgeleend. In een eerste reactie heeft de VNG aangegeven, dat een boeteregeling op basis van de wet HOF onacceptabel is. Volgens de VNG garanderen de huidige begrotingsregels uit de gemeentewet al houdbare financiën. Ook maakt VNG bezwaar tegen de ‘dubbele’ belasting voor de gemeenten; enerzijds via een EMU-saldo (gelijkwaardig aan het Rijk), anderzijds liften gemeenten al mee met rijksbezuinigingen. In dit kader pleit de VNG voor een vaste EMU-tekortruimte voor de gemeenten. Op dit moment is niet in te schatten, wat de (concrete) effecten zijn voor onze gemeente bij het aannemen van het wetsvoorstel. Het voorstel kan echter gevolgen hebben voor het meerjareninvesteringsplan en de bijbehorende financieringsbehoefte van onze gemeente. Voor de komende jaren worden binnen onze gemeente immers grote investeringen voorzien vanuit nieuw beleid (Centrumplan Helvoirt; multifunctionele accommodatie (MFA), Brede school en sportzaal / Haaren: Brede school en sporthal). Schatkistbankieren Het Rijk heeft voor 2013 plannen tot invoering van (verplicht) schatkistbankieren. Als gevolg van schatkistbankieren moeten lagere overheden overtollige financiële middelen bij het Rijk aanbieden. Vervolgens biedt het Rijk een marktconforme rente (gelijk aan de rentes die het Rijk betaalt op leningen die ze op de markt aangaat). Het is onduidelijk of dit rendement gelijk is aan de vergoeding vanuit de markt (bijvoorbeeld bij het uitzetten bij BNG en/of Rabobank). BTW-ontwikkeling De Tweede Kamer heeft op 26 april 2012 een stabiliteitsprogramma aangenomen. Met dit programma zijn bezuinigingsmaatregelen getroffen om te voldoen aan de Europese 3%-norm. De door-/uitwerking van het programma is nog niet (geheel) duidelijk. Een aangekondigde maatregel is de verhoging van de BTW met 2%. Het ‘hoge’ BTW-tarief komt hiermee op 21%. Deze verhoging is in de begroting opgenomen als stelpost. Omdat nog niet duidelijk is of en hoe dit gecompenseerd wordt door de algemene uitkering van het gemeentefonds, is deze maatregel nog niet vertaald in deze begroting. Leerlingenvervoer Binnen de meerjarenbegroting is voor 2014 is een besparing opgenomen van 117.000. De verwachting is, dat we goedkoper kunnen aanbesteden. Het is echter de vraag of deze besparing in deze omvang gerealiseerd wordt, mede gelet op het gegeven dat minder gemeenten zullen meedoen met het aanbestedingstraject dan eerst was voorzien. Subsidies In de meerjarenbegroting 2013-2016 wordt gekort op (meerjarige) subsidiebudgetten. Ook op dit terrein is het de vraag of de (concrete) bezuinigingen (kunnen) worden gerealiseerd. Stadsgewest ’s-Hertogenbosch Het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch bevindt zich vanaf 1998 in liquidatie. Het Algemeen Bestuur van het Stadgewest besloot in maart 2012, om het duurzame beheer op de stortplaats stop te zetten. Dat betekent dat wordt overgegaan tot afdichting van de stortplaats en overdracht aan de provincie NoordBrabant. De financiële gevolgen zijn op dit moment nog niet in te schatten. Er volgt overleg tussen het Stadsgewest, de provincie Noord-Brabant en de gemeente Schijndel over de uitwerking van de besluitvorming, inclusief de financiële consequenties. Er kan zich een situatie voordoen, dat de afdichting en overdracht van de stortplaats niet ' kostenneutraal'kan plaatsvinden. In dat geval moeten de Stadsgewest- en contractgemeenten bijbetalen in de afwikkeling. Hierover ontstaat in 2013 meer inzicht.
Programmabegroting 2013
63
Financiële markten Op dit moment is er nog steeds sprake van onzekerheid op de financiële markt. In dit verband loopt ook de gemeente meer risico, zowel op het gebied van verleende garanties als op het gebied van uitstaande/benodigde financieringsmiddelen. Voor de uitstaande middelen bij onze huisbankier (de BNG) is dit risico, omdat het Rijk hiervoor 100% garant staat, nihil. Er kunnen echter wel renteeffecten optreden. De rentevergoeding voor langlopende geldleningen is momenteel laag. Vormen van (her)-financiering kunnen meerjarige financiële effecten hebben. Bouwgrondexploitaties Voor alle bouwgrondexploitaties is het van groot belang om de meest waarschijnlijke risico’s systematisch in beeld te brengen. Voor zowel de al in exploitatie genomen als voor nagenoeg alle nog in exploitatie te nemen bouwgronden is een exploitatieopzet gemaakt. De risico’s die de gemeente loopt bij de exploitatieplannen zijn in twee groepen in te delen: 1. In exploitatie genomen plannen Bij de in exploitatie genomen plannen zijn alle procedures en vooronderzoeken een gepasseerd station. De grootste risicofactor bij deze plannen is een stagnerende vraag naar bouwrijpe grond. Dit komt vaak voort uit nauwelijks of niet beïnvloedbare economische omstandigheden. Te noemen zijn onder andere de stijgende werkloosheid en fluctuerende hypotheekrente. 2. In exploitatie te nemen plannen Voor enkele andere plannen is al wel een (voorbereidings- en of uitvoerings-) krediet aangevraagd en beschikbaar gesteld. Voor alle plannen zijn exploitatieopzetten opgesteld. Voor de niet in exploitatie genomen gronden hebben wij inzicht in de boekwaarde per vierkante meter. In verband met het risico van afwaardering van de investeringen in bouwgrondexploitaties is hiervoor een aparte voorziening opgenomen. In 2011 zijn er met de provincie Noord-Brabant afspraken gemaakt voor de aankoop van 15 ‘ruimte voor ruimte-titels’. Omdat deze aankoop van titels noodzakelijk is voor de ontwikkeling van locatie Den Hoek in Helvoirt zijn de kosten van de aankoop volledig opgenomen in de grondexploitatie van Den Hoek. Uitgangspunt is dat van de 15 titels er 10 worden verkocht. De hieruit voortvloeiende opbrengsten (contante waarde van 155.000 per titel) zijn opgenomen in de grondexploitatie van Den Hoek. De contante waarde van de 10 bouwtitels zijn opgenomen als balanspost bij de algemene dienst, omdat de verkoop van kavels in de gehele gemeente kan plaatsvinden. De daadwerkelijke realisatie van de opbrengst hangt mede af van de ontwikkelingen die zich in de onroerendgoedmarkt voordoen. In de grondnota zal hier uitdrukkelijk aandacht aan worden besteed. 2. Risico’s op eigendommen Brandweerkazernes Zodra de gewijzigde Wet op de Veiligheidsregio in werking treedt (waarschijnlijk op 1 januari 2014) heeft dit mogelijk fiscale gevolgen. De kosten voor brandweertaken zijn dan niet langer compensabel voor de BTW. Ook geldt er een herzieningstermijn voor de investeringen in onroerend goed (nieuwen verbouw), waarvan de BTW is gecompenseerd. 3. Risico’s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering Regionale samenwerking De voornaamste redenen om in regionaal verband samen te werken zijn: - verminderen van de kwetsbaarheid; - borgen van voldoende benodigde kwaliteit; - genereren van minder (meer)kosten.
64
Programmabegroting 2013
De samenwerking heeft ook tot doel om potentiële risico’s in de dienstverlening en bedrijfsvoering van de betreffende gemeenten waar mogelijk te reduceren. Wij werken momenteel met de gemeenten Sint-Michielsgestel en Sint-Oedenrode samen binnen PLE1N-verband. De werkeenheden (Belastingen, I&A en P&O) zijn in 2012 operationeel geworden. Naarmate de met de samenwerking gepaard gaande kosten beter inzichtelijk worden, neemt mogelijk de druk op de begrotingen van de samenwerkende gemeenten toe om voldoende middelen beschikbaar te kunnen stellen. Maar uiteindelijk leidt het tot minder meerkosten. De colleges van de gemeenten Haaren, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode en Vught hebben een gezamenlijke visie op samenwerking geschreven. “De kunst van loslaten en vertrouwen”. Met deze visie als inbreng zijn deze vier gemeenten het gesprek aangegaan met de gemeenten Boxtel en Schijndel. Deze zes gemeenten onderzoeken nu hoe aan de samenwerking verder vorm kan worden gegeven. Vele varianten zijn daarin denkbaar. Als eerste stap is een stuurgroep opgezet waarin vanuit iedere gemeente een bestuurder en de gemeentesecretaris zitting hebben. De stuurgroep heeft met de notitie “Wij, van de Meijerij” aangegeven langs welke weg de oriëntatie op de samenwerking wordt vormgegeven. In november 2012 wordt de oplevering van de eindrapportage verwacht.
Confrontatie risico’s en weerstandscapaciteit De BBV-regelgeving geeft aan, dat de begroting een confrontatie moet bevatten tussen de risico’s en de noodzakelijk geachte weerstandscapaciteit. Met deze begroting zijn acties opgestart om het risicoprofiel van onze gemeente in beeld te brengen. In het voorjaar van 2013 zullen wij u over het resultaat daarvan informeren.
Programmabegroting 2013
65
66
Programmabegroting 2013
Paragraaf C
Onderhoud kapitaalgoederen
Algemeen Deze paragraaf geeft inzicht in het onderhoud van de kapitaalgoederen die de gemeente in bezit heeft. De volgende disciplines worden hierbij onderscheiden: 1. Wegen 2. Speelvoorzieningen 3. Riolering 4. Groen 5. Openbare verlichting 6. Sportfaciliteiten 7. Gebouwen 2013 staat vooral in het teken van een algehele herziening van beleid op alle onderdelen van de openbare ruimte door te voeren. Wij willen beleid en beschikbare middelen weer in evenwicht brengen en ook alle te onderhouden onderdelen in de openbare ruimte qua onderhoud op elkaar afstemmen (integraal beheer). Basis voor de financiële ruimte zijn de in de begroting 2013 geraamde bedragen. Herziening van het Verbreed-Gemeentelijk RioleringsPlan en actualisatie van het meerjaren onderhoudsplan gebouwen stonden al in 2012 gepland en worden nu in 2013 integraal meegenomen bij de algehele herziening van het beleid.
1. Wegen Wegbeheer is de zorg voor het zoveel mogelijk blijven voldoen van alle verhardingen aan de wettelijke eisen en richtlijnen (Wegenwet). In 2009 heeft de raad het beheerplan verhardingen 2009–2013 vastgesteld. Dit beheerplan sluit niet of onvoldoende meer aan bij de huidige stand van zaken. Afgelopen jaren hebben de noodzakelijk te nemen besluiten inbreuken gedaan in het afgesproken beheer. Herziening is dan ook noodzakelijk. Voor 2013 staat een algehele herijking van de diverse beleidsterreinen van het beheer en beleid van de Openbare Ruimte op de agenda om uitgevoerd te worden. Aan de herijking van het beheer en beleid gaat een inventarisatie vooraf. De te beheren elementen (m2, lengten, stuks, etc.) worden geactualiseerd. De gemeente Haaren beschikt over ongeveer bijna 90 ha verhard oppervlak. Hiervan is 40 ha asfalt en 50 ha elementenverharding (straatwerk, trottoirs e.d.). De totale lengte van het wegennet is ongeveer 130 km. Daarnaast beheert de gemeente ruim 40 km onverharde/halfverharde wegen. De uitkomsten van de actualisatie van de beheergegevens, de herziening van het wegenbeheersbeleid, samen met de uit te voeren inspectie van de verhardingen geeft inzicht in de wijze waarop we de komende jaren de wegen gaan beheren (dagelijks onderhoud, herstraten, etc.) en welke financiële middelen daarbij horen. Vervolgens worden de meerjaren- en jaarplanningen opgesteld. Door het vaststellen van het beheerplan verhardingen 2009–2013, is besloten het onderhoudsniveau onveranderd te bepalen op de minimale veiligheidscategorie (= laagste kwaliteitsniveau). In de wegbeheersystematiek (CROW) worden zes beleidsthema’s omschreven die direct met het beheer van de infrastructuur te maken hebben: Veiligheid, Bereikbaarheid, Comfort, Aanzien, Leefbaarheid en Milieu. De zes beleidsthema’s zijn gekoppeld aan vier kwaliteitsniveaus. Doordat de gemeente Haaren het laagste kwaliteitsniveau hanteert, betekent dit dat alléén veiligheidsonderhoud wordt uitgevoerd en dus geen verbeteringen en/of verfraaiingen aan het wegbeeld worden aangebracht.
Programmabegroting 2013
67
Het wegbeheer bestaat uit twee componenten: regulier (structureel) onderhoud en groot onderhoud (rehabilitatie of reconstructie). De kosten van het regulier onderhoud aan de wegen is opgenomen in de begroting bij Programma 5. Beheer. Voor dit dagelijks onderhoud aan wegen is jaarlijks een bedrag van 66.093 in de begroting opgenomen. De jaarlijkse storting in de voorziening voor 2013 en volgende jaren t.b.v. het groot onderhoud, bedoeld om de wegen in stand te houden, zijn gelijk gehouden aan de berekende storting bij de begroting 2012. De berekening van de (nieuwe) storting voor de periode 2013-2016 is (nog) niet uitgevoerd, omdat de gegevens (welk onderhoud ten laste van voorziening moet worden gebracht) beschikbaar komen na de herijking. In de voorziening zijn géén middelen opgenomen voor de bekostiging van de (grootschalige) herinrichting van gehele wegen of wegvakken (inclusief groen, straatmeubilair en de openbare verlichting). Hiervoor zijn steeds afzonderlijke voorstellen aan de raad noodzakelijk. De belangrijkste projecten in 2013 zijn de volgende (de kosten van deze projecten worden dus niet onttrokken uit de voorziening, maar er zijn aparte budgetten voor). 1. Herinrichting Achterstraat/Kastanjelaan Helvoirt 2. Reconstructie tracé Langeweg e.o. Haaren 3. Rehabilitatie De Gijzel, start herstel straatwerk inclusief riolering en de bermen 4. Afronding realisatie fietspad Esch - A2
2. Speelvoorzieningen Enkele jaren geleden is een beleidsplan speelvoorzieningen opgesteld. Naar aanleiding hiervan is besloten dat de toen aanwezige speelvoorzieningen in stand moeten worden gehouden. Ook het beleidsplan speelvoorzieningen wordt als onderdeel van de algehele herijking van beleid tegen het licht gehouden.
3. Riolering De doelstellingen ten aanzien van het beheer van de riolering zijn vastgelegd in het gemeentelijk rioleringsplan (GRP 2008-2012). Vanaf 2008 is de wet gemeentelijke watertaken in werking getreden. Deze wet splitst de traditionele zorg voor de inzameling en het transport van afvalwater op in drie aparte zorgplichten: - Inzamelen en transport van stedelijk afvalwater. - Doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater. - Maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken. In het GRP 2008-2012 is een planning opgenomen voor de uitvoering van rioleringswerken voortkomend uit het afvalwaterakkoord (OAS), de basisinspanning en Europese kader richtlijn water. Verder bevat het GRP de beleidsuitgangspunten voor de exploitatie van het riool en de financiële consequenties daarvan. In de periode 2011-2012 is een inhaalslag gemaakt om de achterstand in het uitvoeringsprogramma 2008-2012 weg te werken. Ter afronding van het uitvoeringsprogramma GRP 2008-2012 worden in 2013 de volgende projecten nog uitgevoerd: - Het inspecteren en renoveren van een deel van het drukrioolstelsel; - De OAS -afkoppelprojecten in het tracé Langeweg, Kerkeind, Driehoeven en het Leypad in de kern Haaren en de wegen Kastanjelaan en de Achterstraat in de kern Helvoirt. Zoals eerder is aangekondigd, wordt het GRP in 2013 herzien. Dit komt doordat verschillende onderdelen uit het GRP 2008-2012 naar 2013 zijn doorgeschoven én in de perspectiefnota 2013 een herijking van het beheer van de openbare ruimte is voorgesteld. Dit betekent dat het nieuwe GRP een jaar is opgeschoven.
68
Programmabegroting 2013
Door ondermeer het uitstel van het centrumplan Haaren en de hoge uitvoeringskosten, is het uitvoeringsprogramma van de OAS-projecten herzien. Enkele afkoppelprojecten, waarbij het bestaande riool wordt vervangen, zijn uitgesteld. Dit zijn de Haarensteynstraat en Piet Heesterstraat in de kern Haaren en de Julianastraat, Lindelaan en de Kerkstraat in de kern Helvoirt. De riolering in deze wegen is weliswaar afgeschreven en aan het einde van hun theoretische levensduur, maar zullen aanvullend onderzocht en opnieuw worden beoordeeld. Deze projecten worden in het GRP 2013-2017 opgenomen.
4. Groen Het groenbeleid is gericht op een duurzame ontwikkeling, inrichting en beheer van het groen in de dorpskernen naar een karaktervolle, duurzame en hoogwaardige groenstructuur. Het groenbeleid is vastgelegd in het geactualiseerde groenbeleidsplan en in 2009 vastgesteld. Door besluitvorming in de raad van de begroting 2012 e.v. is onderzocht in hoeverre vanaf 2014 de kosten met 100.000 structureel verlaagd kunnen worden. In september 2012 worden de ideeën in een raadsplein gepresenteerd. In 2013 worden de voorstellen uitgewerkt die moeten leiden tot een bezuiniging van 100.000 vanaf 2014. Op basis van functie en gebruik van de openbare ruimte zijn de onderhoudsniveaus in zones ingedeeld en vertaald in beeldbestekken. Het huidig onderhoud van het openbaar groen is in cultuurtechnische onderhoudsbestekken ondergebracht en tot en met 2012 aanbesteed. Eind 2012 zullen deze beeldbestekken, op basis van de RAW-systematiek, opnieuw worden aanbesteed. Daarnaast zijn een aantal beheertaken in een WSD-bestek ondergebracht. Dit bestek zal voor de komende jaren opnieuw aan de WSD worden voorgelegd. Binnen de (PLE1N) buurgemeenten heeft deze wijze van bestekopbouw (RAW systematiek) en uitvoering een voorbeeldfunctie. Sinds 2012 beschikt de gemeente Haaren over een eigen veegmachine. Hierdoor zijn we in staat om flexibeler een aantal beheerwerkzaamheden in eigen regie uit te voeren. Daarnaast wordt een verbetering van het straatbeeld gerealiseerd. Voor een duurzame instandhouding van het openbaar groen dienen renovaties en reconstructies plaats te vinden. Voor de bekostiging hiervan is een voorziening gevormd. Deze voorziening is gebaseerd op het verwachte (groot) onderhoud in de komende 5 jaren. In de voorliggende begroting wordt voorgesteld de jaarlijkse dotatie met 80.000 te verminderen. De consequenties hiervan worden meegenomen in de herijking van het groenbeleid.
5. Openbare verlichting De gemeente is verantwoordelijk voor het goed functioneren van een openbare verlichtingsinstallatie. Deze installatie heeft ten doel om bij duisternis het openbare leven goed te laten functioneren op het gebied van sociale veiligheid, verkeersveiligheid, leefbaarheid en ruimtelijke inrichting. Hierbij spelen het verlichtingsniveau, de mate van verblinding en de kleur van de verlichting een grote rol. In het beleidsplan zijn voor de verschillende ruimten de specifieke kenmerken beschreven. De uitgangspunten en randvoorwaarden voor een verantwoorde aanleg én een verantwoord beheer en onderhoud, zijn in een beleidsplan uiteengezet en in 2006 vastgesteld Om het gedeelte van de verlichting dat bij het vaststellen van het beleidsplan als ‘onvoldoende’ is gekwalificeerd op goed niveau te brengen, waren extra investeringen nodig. Deze zijn in eerste instantie geraamd en zijn de maatregelen voor de eerste 2 tranches uitgevoerd. Voor de laatste tranches (benodigd 0,8 miljoen) is geen budget beschikbaar gesteld. De consequenties van deze niet uitgevoerde aanpassingen zullen zichtbaar worden gemaakt in de herijking van het beleid Beheer Openbare Ruimte.
Programmabegroting 2013
69
6. Sportfaciliteiten Er zijn jaarlijks middelen beschikbaar gesteld voor het regulier onderhoud van de sportvelden. Door de aanleg van ondergrondse beregeningsinstallaties, de aanschaf van grasmaaimachines ten behoeve van het zelf maaien door verenigingen is de kwaliteit van de sportvelden aanzienlijk toegenomen. Voorgesteld wordt door te gaan met het beleid de verenigingen nog meer bij het onderhoud te betrekken en zoveel mogelijk zelf uit te laten voeren.
7. Gebouwen De gemeente Haaren is eigenaar van of op enigerlei betrokken bij circa 35 objecten (veelal gebouwen). De verscheidenheid van deze objecten is groot. Enkele gebouwen worden door de gemeente zelf gebruikt. De meeste gebouwen worden echter aan instellingen, verenigingen of aan particulieren verhuurd. Met al deze partijen zijn / worden huurovereenkomsten afgesloten. Als eigenaar is de gemeente Haaren mede verantwoordelijk voor het (groot) onderhoud aan deze gebouwen. De notitie over vastgoedmanagement (najaar 2010) bevat de uitgangspunten voor het beheer en onderhoud van de gebouwen. De geraamde bedragen voor onderhoud zijn gebaseerd op de Meerjaren Onderhouds Plannen (MOP‘s) van de gebouwen. Per gebouw is het conditieniveau vastgesteld. Bij het opstellen van een MOP heeft de gemeente Haaren een aantal uitgangspunten vastgesteld. Er is gekozen voor niveau 3 als minimaal gewenst onderhoudsniveau: een redelijke onderhoudstoestand. Aan de hand van het vastgestelde conditieniveau én het vooraf bepaalde gewenste conditieniveau, is voor elk gebouw een MOP opgesteld. De MOP 2010 wordt, in plaats van in 2012, zoals in de notitie vastgoedmanagement vastgelegd, in 2013 herijkt. De OBS De Hasselbraam, sporthal Beekdal, gemeenschapshuis Den Domp en basisschool Klim-op blijven langer in functie. Om de achterstallige en toekomstige onderhoudskosten in beeld te krijgen zijn voor deze panden begin 2012 instandhoudingsplannen opgesteld. Hierdoor zijn de financiële consequenties voor de komende vijf jaar inzichtelijk. De extra financieel middelen zijn door uw raad in e de 1 Berap 2012 beschikbaar gesteld. In 2012 heeft de gemeente Haaren een tweetal nieuwe gebouwen gerealiseerd, namelijk: 1. De Gemeentewerf, Brandweerkazerne en Milieustraat (GBM) in Haaren. 2. De uitrukpost in Helvoirt. De instandhoudingskosten worden in de begroting 2013 meegenomen. Voor 2013 staat een aantal gemeentelijke gebouwen op de nominatie om te worden gesloopt: 1. De gemeentewerf en milieustraat (Nemelaerstraat) in Haaren. 2. De gemeentewerf en brandweerkazerne (St-Jorisstraat) in Helvoirt.
70
Programmabegroting 2013
Paragraaf D
Financiering
Inleiding De gemeente Haaren onderkent het belang van een verantwoord en adequaat beheer van haar financiële middelen. De bepalingen vanuit de Wet Fido (Financiering decentrale overheden) zijn leidend. Op basis van deze wet, en het gemeentelijke treasurystatuut, worden de activiteiten rondom treasury zo transparant en beheersbaar mogelijk uitgevoerd. Een van de gevolgen van de wet is het verplicht opnemen van een paragraaf Financiering in de begroting en de jaarrekening. Hierbij wordt de paragraaf voor de begroting 2013 uitgewerkt. Treasury De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s en omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Er zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie budgettaire gevolgen verbonden welke onder meer afhankelijk zijn van het risicoprofiel van de gemeente die geregeld zijn in ons treasurystatuut. Bestaande beleidskaders Het volgende beleidsdocument is leidend bij de uitvoering van de treasuryfunctie. Beleidsitem/product Treasury
Beschikbare instrumenten Statuut
Datum vaststelling in raad 3 juli 2008
In dit statuut is het treasurybeleid van de gemeente op hoofdlijnen vastgesteld. Dit gebeurt door het aangeven van doelstellingen, de kaders waarbinnen de doelstellingen dienen te worden gerealiseerd en de richtlijnen hiervoor. Als vervolg op het treasurystatuut is de liquiditeitenprognose verder ontwikkeld. Hierin zijn de toekomstige inkomsten en uitgaven op een rij gezet. Op deze manier hebben we inzicht in de maandelijkse behoefte aan financiering of het overschot aan liquide middelen. De overschotten kunnen we tijdelijk uitzetten, zodat we hierop een beter rendement halen. Renteontwikkelingen Naar de huidige inzichten verwachten we voor 2013 een lage renteontwikkeling. De stagnerende ste economie is en blijft hiervan de oorzaak. De ontwikkeling van de 3-maands euribor-rente over het 1 halfjaar 2012 is gemiddeld lager dan 1%. Voor 2013 wordt deze rente door de Europese Centrale Bank (ECB) ingeschat op ongeveer 1 tot 1,5%. Geld blijft hiermee ook in 2013 redelijk goedkoop. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor het rendement op uit te zetten, overtollige middelen. Dit rendeert eveneens op een lager niveau. Kasgeldlimiet De Wet Fido kent het begrip kasgeldlimiet. Deze limiet is ingesteld als instrument om de renterisico’s bij de vlottende schuld te beheersen. Met het instellen en hanteren van de kasgeldlimiet wordt het risico dat de gemeente loopt ten aanzien van de rente beperkt. Hiermee wordt voorkomen dat een gemeente consolidatie van vaak goedkopere kortlopende geldleningen uitstelt. De kasgeldlimiet is een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van onze jaarbegroting bij de aanvang van het jaar. Voor een gemeente is dit percentage al enkele jaren (bij ministeriële
Programmabegroting 2013
71
regeling) vastgesteld op 8,5%. Op basis van dit percentage ligt de kasgeldlimiet 2013, op basis van de primaire begroting 2013, op ongeveer 2 mio. Dit betekent dat wij in 2013 voor ongeveer 2 mio aan kortlopende financieringsmiddelen (in de vorm van kasgeldleningen) mogen aantrekken. Renterisiconorm Het renterisico op de vaste schuld wordt berekend door te bepalen welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden. Dit kan door het aangaan van nieuwe leningen, behorend tot de vaste schuld (herfinanciering) en voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening). De Wet Fido gebruikt in dit verband de term renterisiconorm, en omschrijft deze norm als een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van onze vaste schuld bij de aanvang van het jaar. Het beleid van Gedeputeerde Staten is dat, indien de renterisiconorm wordt overschreden, gemeenten verplicht worden maatregelen te nemen om de overschrijding teniet te doen door middel van herstructurering van de schuldopbouw. Op basis van de huidige inschattingen is dit in 2013 (wederom) niet aan de orde. De renterisiconorm is bepaald op 20% van de totale vaste schuld met een maximum van Hierbij is de stand van de vaste schulden bepalend.
2,5 mio.
In 2013 (en in de periode 2014 - 2016) lopen er nog een tweetal vaste geldleningen. Deze leningen zijn in 1987 en 1998 afgesloten bij de huisbankier, de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en lopen in 2017 respectievelijk 2023 af. Er worden, naar de huidige inzichten, in 2013 geen nieuwe vaste geldleningen afgesloten. Voor de volledigheid het volgende overzicht: Oorspronkelijk Jaar Rentebedrag van de van de percengeldlening (laatste) tage aflossing 565.863,93 1.134.450,54
2017 2023
Restantbedrag 1-1-2013
5,16% 5,50%
Rente 2013
Aflossing 2013
Restantbedrag 31-12-2013
179.198,97 499.158,22
8.322,01 25.914,63
35.839,78 45.378,02
143.359,19 453.780,20
678.357,19
34.236,64
81.217,80
597.139,39
Vanuit deze positie wordt het renterisico voor 2013 als volgt weergegeven: Renterisiconorm en renterisico' s vaste schuld
72
2013
1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7
Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) Nieuwe aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte langlopende leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2 + 6)
0 81.218 0 0
8 9 10
Berekening renterisiconorm Stand van vaste schuld per 1 januari 2013 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage Renterisiconorm (8 x 9)
678.357 20,00% 135.671
10 7 11
Toets renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte (+) / overschrijding (-) (10 - 7)
135.671 0 135.671
0
Programmabegroting 2013
Aangezien het restantbedrag op basis van onze begroting 2013 (dus per 1 januari 2013) van onze opgenomen vaste geldleningen ongeveer 678.000 bedraagt, ligt het risico vanuit de renterisiconorm ver onder de wettelijke norm. Voor de jaren 2014 tot en met 2016 neemt de ruimte ten opzichte van de renterisiconorm toe. Jaarlijks wordt immers afgelost op de vaste geldleningen. De restantschuld op deze leningen daalt jaarlijks en hiermee ook de berekende norm. Uitzettingen, beleggingen en schatkistbankieren Periodiek wordt een liquiditeitsprognose gemaakt. Deze prognose biedt inzicht in de ontwikkeling van de financiële middelen en de financieringsbehoefte. Voor 2013 wordt het beperkt uitzetten van overtollige middelen voorzien. Wij streven hierbij naar optimalisatie van het treasury-rendement. Vanuit het gemeentelijke treasurystatuut, met als uitgangspunt het beperken van financiële risico’s, gelden bij uitzetting van middelen de volgende instrumenten en voorwaarden: • •
• •
Uitzetten van daggeld/kasgeld bij onze huisbank, BNG. Uitzetten in met name korte termijn deposito (< 1 jaar) bij kredietwaardige instellingen; minimaal A-rating. In de praktijk komt het er echter op neer, dat wij bijna ons hele rekeningcourantsaldo hebben staan bij de BNG (AAA-rating) en de Rabobank (ook AAA-rating). Beide banken hebben de hoogst mogelijke rating (AAA) en bieden stabiliteit en zekerheid. Uitzetten in middellange beleggingen (> 1 en < 3 jaar), die vrij opneembaar zijn bij kredietwaardige instellen of FIDO-proof beleggingsfondsen (minimaal AA-rating). Verstrekken van geldleningen.
De uitzettingen en beleggingen zijn niet afhankelijk van koers- en valutarisico’s. Vooraf worden duidelijke afspraken gemaakt met de partijen over looptijd, rentevergoeding en vervaldata. Tegoeden op laagrentende rekeningen romen wij regelmatig af ten gunste van onze (hoofd)rekening bij de BNG. In 2013 gaan gemeenten mogelijk verplicht schatkistbankieren. Op rijksniveau is besloten dat gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen per 2013 gaan schatkistbankieren. Over de nadere invulling wordt nog overlegd. In de Staatscourant is gepubliceerd, dat contracten en beleggingen die zijn aangegaan op of na 18.00 uur op 4 juni 2012 vallen onder de nog op te stellen nieuwe regels. Voor deze regels wordt, op zo kort mogelijke termijn, een wettelijke grondslag gecreëerd. Depositotarieven en inleentarieven worden geharmoniseerd. Decentrale overheden krijgen op de deposito’s een marktconforme rente vergoed, die gelijk is aan de rentes die de Nederlandse staat betaalt op leningen die ze op de markt aangaat. De komende maanden wordt het besluit over schatkistbankieren verder uitgewerkt, waarbij de benodigde aanpassing in wet- en regelgeving zo spoedig mogelijk in gang wordt gezet. Een leenfaciliteit is niet aan de orde. Voor decentrale overheden voorzien de ‘publieke banken’ (Bank Nederlandse Gemeenten en de Nederlandse Waterschapsbank) grotendeels in deze taak. Contracten en beleggingen die zijn aangegaan vóór 18.00 uur op 4 juni 2012 worden geëerbiedigd. Zodra de looptijd van die beleggingen is verstreken, vallen de vrijgevallen middelen in de schatkist. Voor beleggingen die geen bepaalde looptijd hebben is nader overleg nodig over de wijze waarop deze middelen in de schatkist zullen vloeien. Op dit moment heeft onze gemeente een bedrag van 5 mio als deposito uitgezet bij de Rabobank. Dit bedrag is gestort op 29 juni 2011 en rendeert tegen een vergoeding van 2%. Het jaarlijkse rendement bedraagt dus 0,1 mio. Bij vrijval van het deposito vloeien deze liquide middelen in de schatkist. Vervolgens ontvangen we van het Rijk over dit bedrag een ‘marktconforme rente’. Invoering van schatkistbankieren heeft gevolgen voor onze gemeente. We worden immers verplicht om zaken te doen met het Rijk. De door het Rijk geboden ‘marktconforme rente’ kan hierbij afwijken van de rentevergoeding vanuit de “markt” (Rabobank, BNG).
Programmabegroting 2013
73
Kredietcrisis Ook de kredietcrisis is aan de gemeente Haaren niet voorbij gegaan. Wereldwijd zijn effectenkoersen en rentevergoedingen gekelderd. Dit laatste heeft ook consequenties voor ons. De rekeningde courantrente is momenteel laag. Het debetrentetarief van de BNG bedraagt 3,35% (2 halfjaar 2012). Het credittarief is vastgesteld op 0,1%. De (relatief) lage tarieven gelden ook voor de uitgezette gelden op zowel korte als langere termijn. Qua rentevisie wordt een gelijkblijvende situatie voorzien. Koers- en valutarisico’s De gemeente beschikt niet over aandelen van beursgenoteerde ondernemingen en loopt hiervoor dus geen risico’s. De nog in bezit zijnde obligaties zijn uitgegeven door de Staat der Nederlanden. De gemeente heeft deelgenomen in het aandelenvermogen van Intergas. De aandelen zijn verkocht aan Enexis. Van enkele andere (semi)overheidsinstellingen (Brabant Water en BNG) heeft onze gemeente nog aandelen in portefeuille. Deze aandelen zijn echter niet vrij verhandelbaar. Handel in vreemde valuta vindt niet plaats. Financieringsbehoefte Grote investeringsprojecten hebben invloed op de gemeentelijke financieringsbehoefte. Voor een nadere toelichting op het investeringsvolume voor 2013 (e.v. jaren) verwijzen wij naar het meerjareninvesteringsplan (2013-2016) van deze begroting. De grote projecten houden verband met: • Helvoirt: realisatie Centrumplan (multifunctionele accommodatie (MFA), brede school en sportzaal) • Haaren: realisatie brede school en sporthal Daarnaast bestaat er een financieringsbehoefte vanuit de afwikkeling van (investerings-)projecten uit 2012 (met een eventuele doorloop naar volgende jaren). In 2012 zijn budgetten beschikbaar gesteld voor: • Herinrichting van diverse wegen • Reconstructie Langeweg–Kerkeind in Haaren • Uitvoering van het gemeentelijke rioleringsplan (GRP 2008-2012) Voor 2013 voorzien wij een financieringsbehoefte van ongeveer 35,6 mio. Hier staat een volume van 32,2 mio financieringsmiddelen tegenover, als volgt opgebouwd: Vaste geldleningen Reserves en voorzieningen Overige financieringsmiddelen Totaal financieringsmiddelen 2013:
678.000 25.691.000 5.831.000 32.200.000
Voor de begroting 2013 staat dus een financieringstekort van 3,4 mio centraal. Indien we voor dit bedrag de financiële markt opgaan (tegen 3,5%) en een vaste geldlening afsluiten, bedragen de rentelasten 118.000. Met deze kosten hebben we rekening gehouden in de begroting 2013. De meerjarige financieringsbehoefte is natuurlijk afhankelijk van de concrete uitwerking van de grote projecten in de dorpen Haaren (brede school/sporthal) en Helvoirt (Centrumplan; MFA, brede school en sportzaal). Op dit moment gaat de begroting uit van realisatie door onze gemeente. De gemeente Haaren is opdrachtgever, uitvoerder en financier.
74
Programmabegroting 2013
EMU-saldo en Wet HOF Naast de invoering van het schatkistbankieren (in 2013) bestaan er voor de Europese landen, die meedoen aan de Economische en Monetaire Unie (EMU), afspraken over (bewaking van) het financieringstekort van de totale collectieve sector (Rijk, lagere overheden en sociale fondsen). Dit zogeheten EMU-tekort mag niet groter worden dan 3% van het bruto binnenlands product (BBP). Het EMU-saldo wordt berekend door de uitgaven en ontvangsten met elkaar te salderen. Als er op kasbasis meer wordt uitgegeven dan er binnenkomt, is er in EMU-termen sprake van een tekort. Aan deze EU-afspraken is de Wet HOF verbonden. Het wetsvoorstel hiervan ligt voor advies bij de Raad van State. Waarschijnlijk wordt de wet per 1 januari 2014 van kracht. In 2013 wordt met dit nieuwe beheersmodel proefgedraaid. De Wet HOF behelst de Nederlandse vertaling van de Europese afspraak over het maximale financieringstekort van 3%. Gemeenten moeten hierin volgens het Rijk een bijdrage leveren. Indien de wet wordt aangenomen, heeft dit grote gevolgen voor ons meerjareninvesteringsplan. We worden belemmerd in de uitvoering van (meerjarige) investeringen. In het kader van financiële rapportage worden na afloop van ieder kwartaal de totalen van onze financiële gegevens verstrekt aan het CBS, die op basis van de collectiviteit van de gegevens van provincies en gemeenten een plausibiliteitstoets uitvoert. Is deze onvoldoende dan kan het Rijk besluiten aanwijzingen te geven, dan wel maatregelen te treffen. Op basis van de wet Fido kan de Minister ingrijpen bij een dreigende overschrijding van het 3% EMU-tekort, voor zover dit wordt veroorzaakt door de lokale overheden.
Programmabegroting 2013
75
76
Programmabegroting 2013
Paragraaf E
Bedrijfsvoering
Inleiding De gemeente Haaren moet de komende jaren fors bezuinigen. De gemeenteraad droeg de ambtelijke organisatie op om tot 1 januari 2016 450.000 te besparen. Tot 1 januari 2020 moet daarboven nog eens 250.000 structureel worden bezuinigd. De grootste post bij de bedrijfskosten is het personeel. Vandaar dat een groot gedeelte van de voorstellen in deze notitie betrekking heeft op het verminderen van de omvang van de organisatie. Bij een forse bezuiniging ten aanzien van de ambitie (zoals bijvoorbeeld het verlagen van het onderhoudsniveau van de wegen, het verminderen van de subsidies en andere maatregelen) past immers ook een evenredige bezuiniging op de organisatie. Een klein deel van de vermindering van formatie is te realiseren zonder dat dit leidt tot verlies aan kwaliteit en kwantiteit. Dat kan door het efficiënter inrichten van de processen, het verminderen van administratieve handelingen, het schrappen van overbodige regelgeving en door samen te werken met collega-gemeenten. Het grootste deel van de bezuiniging op personeel moet echter worden gecompenseerd door het terugbrengen van ambities, deels kwalitatief en deels doordat we bepaalde zaken niet meer doen. Deze bijstelling van ambities moet politiek worden aanvaard en ondersteund. De dienstverlening aan de burger verandert. We gaan alleen op afspraak werken. We heroriënteren ons op de rol die we hebben ten opzichte van het geven van adviezen. De interne beheersingsmaatregelen worden beperkt. De kwaliteit van de uitvoering van processen moet door medewerkers zelf worden bewaakt. Op een aantal beleidsterreinen treedt de gemeente alleen nog op als regisseur. De verantwoordelijkheid én de financiering van de uitvoering komen bij andere partijen in de samenleving te liggen. Voorwaarden • Om de bezuinigingsmaatregelen op de bedrijfsvoering te kunnen realiseren, zijn wij afhankelijk van de bereidheid van gemeenten in onze directe omgeving om met ons samen te werken. Echte efficiencyslagen zijn alleen te realiseren door het bouwen van een nieuwe ambtelijke organisatie, die werkt voor meerdere gemeenten. • De bijstelling van ambities moet politiek worden aanvaard en ondersteund.
Kaders voor de bezuinigingen De bezuinigingen op de bedrijfskosten realiseren we binnen kaders die eerder zijn vastgesteld: 1. Organisatieontwikkeling We houden zoveel mogelijk vast aan de uitgangspunten van de organisatieontwikkeling. De organisatie werkt resultaatgericht en doet haar werkzaamheden op een procesmatige en projectmatige wijze. We houden vast aan de vier bestaande afdelingen. Het procesmodel van afdelingshoofd als proceseigenaar / peoplemanager en procescoördinatoren blijven we doorontwikkelen. 2. Samenwerking Samenwerken met gemeenten in de regio zien we als mogelijkheid om winst te boeken op de 3 k’s (kwaliteit, kwetsbaarheid en kosten). In eerste instantie zoeken we samenwerking met onze partners in PLE1N, in tweede instantie in de Meierijsamenwerking en in derde instantie verder in de regio Noordoost Brabant. Voor alle onderdelen van de organisatie wil Haaren kijken naar samenwerkingsmogelijkheden, met als uitgangspunt dat Haaren bestuurlijk zelfstandig blijft. Er zijn twee randvoorwaarden:
Programmabegroting 2013
77
•
3. 4. 5.
6.
Haaren houdt een eigen buitendienst en een eigen (vestiging van de) gemeentewinkel (basisdienstverlening dicht bij de burger). • Het bestuur wordt ondersteund door een eigen afdeling beleidsontwikkeling en regie. Bij het aangaan van een samenwerking stuurt Haaren, veel meer dan voorheen, op de kostenkant. Van begin af aan krijgt een samenwerking een bezuinigingstaakstelling mee. De stip aan de horizon is een volledige fusie van de ambtelijke organisatie van de gemeente Haaren met een of meer andere ambtelijke organisaties van gemeenten uit de regio. Perspectiefnota 2012 / 2013 In de perspectiefnota 2012 / 2013 wordt een andere rol voor de Haarense overheid geschetst. Er wordt veel meer uitgegaan van de kracht van burgers en bedrijven om zelf zaken op te pakken. Deregulering Er komt deregulering voor burgers en bedrijven. Interne regelgeving wordt teruggebracht tot het hoogstnoodzakelijke. Nieuwe werken We gaan door met het invoeren van flexibele werkplekken, de daarvoor noodzakelijke digitalisering en het invoeren van het zaakgericht werken. Afhankelijk van het type werk dat de medewerker uitvoert, kan hij of zij zelf bepalen waar hij of zij dit werk uitvoert. Kanaalsturing Persoonlijke afspraken en dienstverlening aan de balie zijn dure vormen van dienstverlening aan de inwoner. We gaan meer sturen op een efficiënt gebruik van andere kanalen door burgers. Dienstverlening die digitaal kan worden afgehandeld, wordt ook digitaal afgehandeld.
Wat is de bezuinigingstaakstelling voor de ambtelijke organisatie? 1.
450.000 structureel bezuinigen op de bedrijfskosten in de periode vanaf heden tot en met 31 december 2016. 2. 120.000 bezuinigen, een opdracht die al langer ligt maar alleen op papier is gerealiseerd. 3. 250.000 bezuinigen op de bedrijfskosten in de periode vanaf 1 januari 2017 tot 2020. Deze bezuiniging wordt (deels) naar voren gehaald. Totaal moet de ambtelijke organisatie tussen nu en 1 januari 2020 bezuinigingen realiseren.
820.000 structureel aan
Aanpak Welke maatregelen gaan we nemen om deze aanzienlijke bezuiniging te realiseren? 1. Terugbrengen van de formatie met 9,5 fte: 2. Bezuiniging op personele kosten door intensieve samenwerking in het beheer van groen: 3. Bezuiniging op personele kosten door intensieve samenwerking in het beheer van wegen: 4. Terugbrengen van het aantal werkplekken met vijftien: Komend halfjaar worden tien werkplekken bezuinigd 5. Verhuur deel gemeentehuis: 6. Inhuurbudget van structureel naar incidenteel: 7. Kosten samenwerking:
78
532.000 75.000 75.000 90.000 25.000 100.000 -75.000
Programmabegroting 2013
Algemene randvoorwaarden en uitgangspunten 1. Conform de CAO komen alle medewerkers vanaf 1 januari 2013 in algemene dienst. 2. Met de ondernemingsraad spreken we af dat de formatie fors gaat krimpen. 3. Een totale vacaturestop. Er worden geen mensen meer van buiten aangenomen. Vacatures worden gebruikt om toekomstige boventalligen te herplaatsen. 4. We gebruiken natuurlijke momenten (vertrek medewerkers, bijvoorbeeld bij pensionering of bij vertrek naar een andere baan) om de formatie te verkleinen. 5. Medewerkers moeten bereid zijn om op iedere plaats in de organisatie of binnen het samenwerkingsverband (PLE1N / Meierij) te werken. Medewerkers moeten flexibel zijn over de werktijden. 6. De organisatie gaat extra investeren in opleiding en ontwikkeling van medewerkers. Het aanvullende budget dat hiervoor nodig is realiseren we door extra te bezuinigen op de overige bedrijfskosten. 7. Een deel van deze investeringen is er op gericht om medewerkers die op de ene plaats in de organisatie overbodig zijn geworden, inzetbaar te maken op een andere plek in de organisatie. 8. Haaren gaat met collega-gemeenten in gesprek om te bezien of door ruil medewerkers, die in Haaren niet meer op hun plek zijn of waarvoor geen plek meer is, inzetbaar zijn bij een andere gemeente. Maatregelen: bezuinigingen op personeel In kleur wordt bij onderstaande maatregelen aangegeven wat de bron, dan wel consequentie of het risico is van de bezuiniging (verbetering efficiency, vermindering kwaliteit, vermindering aantal taken / doelen). De bezuinigingen die in deze paragraaf worden voorgesteld kunnen niet los worden gezien van de bezuinigingen elders in de begroting. 1. Managementteam VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT VERMINDERING AANTAL TAKEN / DOELEN
Het aantal MT-leden (schaal 12) wordt teruggebracht van zes naar vijf (vier afdelingshoofden en een secretaris). • De functie van afdelingshoofd Ontwikkeling wordt gecombineerd met de functie van organisatieadviseur. • De functie van afdelingshoofd Interne Kwaliteit wordt gecombineerd met de functie van teamleider werkeenheid P&O. Opmerking: De span of control van de blijvende leidinggevenden vermindert, omdat we in snel tempo onderdelen van onze organisatie gaan onderbrengen in gezamenlijke werkeenheden met andere gemeenten (financiën, beheer van openbare ruimte, rioolbeheer, grondbedrijf, DIV, TIP en een aantal onderdelen van de beleidsfuncties [maken structuurplannen, bestemmingsplannen, welzijn en onderwijs]). Bezuiniging: 1,5 fte. • Een medewerker (schaal 12) gaat andere taken uitvoeren binnen of buiten Haaren. Dit levert 85.000 op. • Er wordt een ½ fte vrijgespeeld omdat het afdelingshoofd IK ook de functie van teamleider werkeenheid P&O oppakt. Totaal 127.500.
Programmabegroting 2013
79
Kanttekeningen • Door deze maatregel wijken we af van de organisatieontwikkeling. Risico is dat de ontwikkelkracht van de organisatie verzwakt, zowel in de organisatie als in het MT. Voldoende ontwikkelkracht hebben we, als bestuurlijk zelfstandige gemeente, ook in de toekomst nodig, zeker in het licht van samenwerking en het onderbrengen van een aantal uitvoerende en ondersteunende taken in gezamenlijke werkeenheden. • Een beperkt deel van dit voordeel wordt mogelijk niet gerealiseerd. Indien de betreffende medewerker niet uitstroomt maar in de organisatie op een vacante functie wordt herplaatst, zal dit waarschijnlijk op een lager functieschaalniveau zijn (bijvoorbeeld schaal 10). Het verschil tussen schaal 12 en schaal 10 verliezen we dan. Dat verschil bedraagt ongeveer 15.000. Netto resultaat Realisatie: 1 juli 2014 Realisatie: 1 juli 2015
112.500 93.750 18.750
2. Functie senior projectleider
VERMINDERING AANTAL TAKEN / DOELEN
De functie van senior projectleider wordt op 1 januari 2017 geschrapt. Tot die tijd wordt deze functie als incidenteel opgenomen in de formatie / begroting. De betreffende medewerker gaat eind 2016 met pensioen. Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2017
87.500
3. Ontwikkeling Beleid VERMINDERING KWALITEIT VERMINDERING AANTAL TAKEN / DOELEN
De pensionering van een van de medewerkers van de afdeling Ontwikkeling (uiterlijk 1 januari 2016) wordt gebruikt om op de afdeling één fte te bezuinigen op de formatie. Op dat moment dienen de taken en ambities voor beleidsontwikkeling op het terrein van welzijn en RO naar beneden bijgesteld te zijn, in overeenstemming met de resterende formatie. Kanttekening Deze bezuiniging moet (zoals overigens alle bezuinigingen) door de politiek ondersteund worden en vertaald worden in beperking van de ambities voor het ontwikkelen van nieuw beleid. Netto resultaat
50.000
4. Dienstverlening VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT
Invoeren van “werken op afspraak” Uitsluitend werken op afspraak levert per 1 januari 2014 één fte bezuiniging op. Per 1 januari 2013 gaat alle dienstverlening van de Gemeentewinkel uitsluitend nog op afspraak. De bezetting van de balies kan hierdoor efficiënter geregeld worden. Kanttekeningen • Met deze maatregel wordt inbreuk gemaakt op het dienstverleningsconcept. De kwaliteit van dienstverlening (openingstijden, binnen lopen van burgers, gemeentehuis als ontmoetingsplek) gaat met deze maatregel achteruit.
80
Programmabegroting 2013
• •
Het telefonisch informatie punt wordt meer gebeld (voor het maken van afspraken) Gevolg: bezetting van het TIP moet worden vergroot. 1ste lijn medewerkers van de Gemeentewinkel worden zodanig opgeleid dat zij de meest voorkomende vragen van burgers en bedrijven meteen kunnen beantwoorden.
Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2014
45.000
5. Dienstverlening VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT
• •
0,5 fte bezuinigen op de functie procescoördinator. De Gemeentewinkel krijgt een kleinere formatie en het aantal coördinatoren in de Gemeentewinkel kan teruggebracht worden naar twee. Per 1 januari 2015 bespaart dat een ½ fte. 0,5 fte bezuinigen (per 1 januari 2015) op de bezetting van de Gemeentewinkel, vooral op de back office. Door invoering van zaakgericht werken maken we een efficiencyslag. ste Uiteindelijk blijft er een afdeling Gemeentewinkel over die bestaat uit de 1 lijn baliefuncties en een kleine backoffice
Kanttekeningen • De omvang van de Gemeentewinkel wordt teruggebracht door de invoering van de RUD’s. Daardoor kan het aantal coördinatoren van de Gemeentewinkel worden verminderd. • De processen op het terrein van subsidieverlening, leerlingenvervoer, etc. worden vereenvoudigd door duidelijke en eenvoudige regelgeving. Daardoor kan de bezetting van de Gemeentewinkel worden teruggebracht. • Invoering van het zaakgericht werken is een randvoorwaarde om deze bezuiniging te realiseren. Netto resultaat: Te realiseren: 1 januari 2015
45.000
6. Financiële administratie en Planning en Control VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT
1 fte bezuinigen op de financiële functie. Invulling: • een ½ fte (18 uur) procescoördinator uit de formatie schrappen • ½ fte (18 uur) bezuinigen op de functie financieel beleid. Door samenwerking met andere gemeenten zijn de taken voor het financiële beleid efficiënter uit te voeren. Kanttekeningen • De kwaliteit van de P&C-cyclus komt onder druk te staan door vermindering van de formatie bij financiën. • Door samenwerking, en daarmee het op afstand zetten van de medewerker financieel beleid, vermindert de dienstverlening aan bestuur en medewerkers. Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2015
Programmabegroting 2013
60.000
81
7. Interne kwaliteitszorg VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT VERMINDERING AANTAL TAKEN / DOELEN
• •
0,61 fte (22 uur) bezuinigen op juridische functie. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de uitvoering wordt nadrukkelijker bij de uitvoering (procescoördinatoren en overige medewerkers) gelegd. 0,33 fte (12 uur) bezuinigen op de formatie voor de inkoopadvies-functie. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de uitvoering wordt nadrukkelijker bij de uitvoering (procescoördinatoren en overige medewerkers) gelegd. Ook hier zetten we veel meer in op een ontwikkel-gerichte werkwijze en veel minder strak op control. De ondersteunende secties juridische zaken en bedrijfsbureau worden ondergebracht in een samenwerking met andere gemeenten.
Kanttekeningen • Door afschaffing van een deel van de interne control-functie en van de juridische kwaliteitszorg loopt de organisatie meer kans op fouten in de uitvoering van de processen. • Het op afstand zetten van de juridische medewerkers en de bedrijfsbureau medewerkers vermindert de dienstverlening aan bestuur en medewerkers. Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2015
60.000
8. Administratieve en secretariële ondersteuning VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING KWALITEIT
De totale secretariële ondersteuning wordt teruggebracht met één fte. De ondersteunende secretariële eenheden van Interne Kwaliteit (bestuurssecretariaat), Gemeentewinkel, Ruimte en Samenleving worden samengebracht in één werkeenheid secretariële / administratieve ondersteuning. Deze nieuwe sectie ondersteunt ook de OR en de griffie. Voorwaarde voor deze bezuiniging is een goede uitvoering van het zaakgericht werken. Kanttekening Dit is een redelijk ingrijpende wijziging van de ambtelijke organisatie en wijkt af van de organisatieontwikkeling. Medewerkers en bestuurders moeten vaker zelf administratieve handelingen verrichten, zoals het beheren van de agenda. Administratieve processen worden doorgelicht en elke franje wordt eruit gehaald. Dienstverlening aan externe en interne klanten vermindert. Realisatie van deze bezuiniging vraagt om voortzetting van de investeringen in het digitaal en zaakgericht werken. Netto resultaat: (1 fte medewerker administratieve en secretariële ondersteuning medior) Realisatie: 1 januari 2015
42.000
9. Beheer Openbare Ruimte VERBETERING EFFICIENCY VERMINDERING AANTAL TAKEN / DOELEN
Voorgesteld wordt een efficiencyslag te maken in de bedrijfsvoering bij met name groen- en wegbeheer door intensief samen te werken met andere organisaties zoals PLE1N en mogelijk de andere Meierijgemeenten en de waterschap(pen). Efficiency door:
82
Programmabegroting 2013
• • • • • •
gezamenlijk de aanbestedingen te organiseren gezamenlijk de bestekken te laten voorbereiden ondersteunende software voor meerdere gemeenten in te zetten regionaal het beleid vorm te geven toezicht op door derden uitgevoerd werk gezamenlijk op te pakken het uitwisselen van bijvoorbeeld projectleiders bij teruglopende werkzaamheden. Het personeelsbestand kan voor al deze onderdelen worden teruggebracht met 2 à 3 fte (beleid, beheer en toezicht).
In 2013 worden maatregelen genomen (voortzetting van de intensieve samenwerking die in 2012 is opgepakt) om vanaf 2014 toe te werken naar een totale bezuiniging van 150.000 netto per 1 juli 2015. Dit vindt plaats door werkzaamheden door andere partners uit te laten voeren (voor minder kosten het werk anders te organiseren) en Haarens personeel voor andere partners te laten werken (herverdeling van werkzaamheden over de PLE1N en Meierijgemeenten). Hierdoor zullen de kosten van bedrijfsvoering bij het beheer van de openbare ruimte (inclusief gebouwen), naast de genoemde 50.000 in 2015, met ongeveer 100.000 worden verlaagd. Nettoresultaat groen: Realisatie: 1 juli 2015
75.000
Nettoresultaat wegen: Realisatie: 1 juli 2015
75.000
10. Inhuur De gemeente Haaren is kritisch bij het inhuren van externen bij langdurig verzuim van medewerkers. Dit budget wordt niet gebruikt om structurele verplichtingen aan te gaan. Het budget inhuur derden wordt als incidenteel opgenomen in de begroting. Kanttekeningen • In de urenmatrix houden we rekening met een gemiddeld verzuim van 4%. Dus zolang het gemiddelde verzuim niet boven de 4% komt, moeten er bijzondere redenen zijn om extra capaciteit in te huren. • Het is een voorwaarde dat de ambities van de gemeente Haaren worden bijgesteld en ondersteund. Als dat niet voldoende gebeurt, neemt de werkdruk teveel toe, wat weer leidt tot een hoger ziekteverzuim. Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2013
100.000
11. Milieu 0,5 fte bezuiniging op vergunningverlening. Op 1 januari 2013 gaan de RUD’s van start. Voor de gemeente Haaren betekent het dat 1,6 fte overgaat naar de RUD. Achterblijvende taken in vergunningverlening en handhaving worden ondergebracht in PLE1N of Meierij. Dat moet leiden tot 0,5 fte bezuiniging. Kanttekeningen • De prijs die de RUD’s vragen voor hun dienstverlening aan Haaren is nog niet bekend. Als deze prijs hoger is dan wij nu inschatten, dan is (een deel van) deze bezuiniging niet haalbaar. • Deze samenwerking is een must vanwege de kwaliteitseisen die de rijksoverheid stelt aan vergunningverlening Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2015
Programmabegroting 2013
30.000
83
12. Terugbrengen van de kosten van de werkplekken. Het aantal werkplekken binnen het gemeentehuis in Haaren wordt de komende jaren met 15 teruggebracht. Eenmaal in de twee jaar telt de werkeenheid I&A het aantal werkplekken. Kanttekeningen • De PLE1N gemeenten worden naar rato van het aantal werkplekken aangeslagen voor een bijdrage in de kosten van de werkeenheid. Als alle drie de gemeenten gelijktijdig het aantal werkplekken naar beneden gaan brengen en de begroting van I&A blijft ongewijzigd, dan levert deze actie nagenoeg niets op. Bezuinigt alleen de gemeente Haaren op het aantal werkplekken, dan wentelt zij haar voordeel deels af op de partners. Het uitgangspunt van de gemeente Haaren is dat de afdeling I&A in evenredigheid naar beneden wordt bijgesteld op het moment dat de deelnemende gemeenten het aantal werkplekken omlaag brengen. • Het toekomstperspectief van de ambtelijke organisatie is het afgelopen halfjaar sterk veranderd. De stip aan de horizon waar Haaren naar streeft, is een volledig samengaan van haar ambtelijke organisatie met de ambtelijke organisaties van een of meer gemeenten uit de Meierij. Dat heeft als consequentie dat we anders denken over de vervanging van inventaris en meubilair. Daarom stellen we voor om de kapitaallasten “vervanging van het kantoormeubilair” te schrappen en jaarlijks een bedrag van 25.000 te budgetteren voor vervanging van versleten meubilair. Netto resultaat: 2014 2016 Realisatie: 1 januari 2014 (60.000) en 1 januari 2016 (30.000)
60.000 30.000
13. Overige Maatregelen om lasten voor burgers te verlagen maar die geen effect hebben op de exploitatie. VERMINDERING KWALITEIT
In het proces vergunningverlening worden, waar wettelijk mogelijk, regels geschrapt of vereenvoudigd. We gaan bij de bouwplantoetsing alleen datgene doen dat vanuit de landelijke wetgeving verplicht is. We heroriënteren ons op de rol die we hebben ten opzichte van het geven van adviezen. De administratieve taaklast wordt vereenvoudigd. In dit proces gaan we één fte bezuinigen. Kanttekening Vertrouwen in plaats van control. Risico’s nemen misschien toe. Deze bezuiniging heeft geen effect op de exploitatie. De kosten worden immers verhaald door middel van leges. Het levert inwoners dus wel wat op (minder leges), maar het leidt niet tot een structurele bezuiniging. Netto resultaat: Realisatie: 1 januari 2015
84
40.000
Programmabegroting 2013
Toelichtingen, aandachtspunten en opmerkingen bij maatregelen 1. Samenwerking Eén ambtelijke organisatie bouwen met partners uit de Meierij die dat ook willen. Dat is de Haarense stip aan de horizon. Samenwerken kost geld. Daar waar we in Haaren de managementcapaciteit afbouwen, moeten we gaan bijdragen aan de managementcapaciteit in de samenwerking. Waar we het aantal werkplekken in Haaren afbouwen, omdat medewerkers vertrekken naar een samenwerking moeten we gaan betalen voor de werkplekken op andere locaties. Dit geldt deels ook voor andere overheadkosten. Als in de komende periode tussen de 7 en 10 medewerkers in de samenwerking worden ondergebracht, dan verwachten we extra kosten. Deze kosten ramen we op 75.000. Extra kosten: Structureel
75.000
2. Investeren in ontwikkeling van medewerkers (opleiding en loopbaan) Het uitgangspunt dat de komende jaren geen vacatures met externen worden ingevuld, betekent dat de gemeente moet zorgen dat huidige medewerkers kunnen doorstromen naar andere plekken in de organisatie. Van sommige medewerkers wordt gevraagd om zich een ander vakgebied eigen te maken. In die medewerkers moet extra geïnvesteerd worden. Extra kosten: Voor de periode van 1 januari 2013 tot 1 januari 2017
47.000
3. Investeren in de organisatie (door- en uitstroom) In het kader van de doorontwikkeling van de organisatie, gaan we in 2013 investeren in het verbeteren van het projectmatig werken. Daarvoor wordt ondersteuning gevraagd van een extern bureau. In 2013 maken we een grote slag in het zaakgericht, en daarmee digitaal, werken. De investering in het zaakgericht en digitaal werken is een randvoorwaarde om bezuinigingen in de administratieve processen te realiseren. Met de gemeenten in de Meierijsamenwerking wordt een interne doorstroomcommissie opgezet. Deze commissie heeft tot taak om medewerkers, die bij een gemeente niet meer op hun plek zitten, te bemiddelen naar functies bij andere Meierijgemeenten. Dit moet transparant en eerlijk gebeuren. Voor sommige medewerkers is het wellicht beter dat zij doorstromen naar banen buiten de gemeente Haaren of een van de Meierijgemeenten. Sommige van deze medewerkers hebben extra begeleiding nodig op het gebied van uitstroom. Dit outplacementbudget is nieuw. Extra kosten: Voor de periode van 1 januari 2013 tot 1 januari 2017
100.000
Technische opmerking: Op basis van de perspectiefnota 2013 zijn afspraken gemaakt over te bezuinigen bedragen op de bedrijfsvoering. Deze cijfers zijn in deze begroting 2013 verwerkt. In deze paragraaf Bedrijfsvoering zijn nog andere voorstellen geformuleerd om te bezuinigen op de bedrijfsvoering. Een deel van de bezuinigingen halen we hiermee in de tijd naar voren. De hiermee gemoeide bedragen zullen we ste meenemen in de 1 BERAP 2013. We hebben deze laatste bedragen niet mee genomen in de begroting omdat de besprekingen met betrekking tot de bezuinigingen op de bedrijfsvoering gelijk op gaan met het opstellen van deze begroting.
Programmabegroting 2013
85
Overzicht bezuinigingsmaatregelen MAATREGEL Bezuinigingsmaatregelen Bezuiniging MT Senior projectleider Werken op afspraak Bezuiniging op financiën Terugbrengen formatie afd. Ontwikkeling; welzijn / RO Terugbrengen formatie administratieve en secretariële ondersteuning Bezuiniging interne kwaliteitszorg Bezuiniging op formatie Milieu Dienstverlening (subsidieproces en leerlingenvervoer) Efficiency slag beheer Groen Efficiency slag beheer Wegen Terugbrengen aantal werkplekken Verhuur vrijkomende ruimten Budget inhuur derden Subtotaal bezuinigingen structureel
RESULTAAT
OPMERKING
112.500 87.500 45.000 60.000 50.000 42.000
Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel
60.000 30.000 45.000 75.000 75.000 90.000 25.000 100.000 897.000
Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel Structureel naar incidenteel
Extra kosten bezuinigingsoperatie Opleiding en ontwikkeling Door- en uitstroom Kosten samenwerking Subtotaal kosten
47.000 100.000 100.000 222.000
Tijdelijk tot 1 januari 2017 Tijdelijk tot 1 januari 2017 Structureel
Netto structurele bezuiniging
822.000
Opdracht tot 1 januari 2020 Opdracht tot 1 januari 2017 Nog te realiseren voor taakstelling 1 januari 2020
820.000 570.000 nihil
86
Programmabegroting 2013
In welk jaar realiseren we welke bezuiniging? MAATREGEL Bezuinigingsmaatregelen 2013 Budget Inhuur derden van structureel naar incidenteel in begroting Bezuiniging 10 werkplekken Werken op afspraak Extra kosten Door- en uitstroom Opleiding Netto resultaat 2013 Structureel resultaat 2013 Cumulatief bezuinigingsresultaat Bezuinigingsmaatregelen 2014 Bezuiniging MT Bezuiniging formatie milieu Extra kosten Door- en uitstroom Opleiding Netto resultaat 2014 Structureel resultaat 2014 Cumulatief bezuinigingsresultaat Bezuinigingsmaatregelen 2015 Bezuiniging op financiën Bezuiniging MT Dienstverlening Gemeentewinkel (subsidieverlening, leerlingenvervoer, etc.) Bezuiniging interne kwaliteitszorg Terugbrengen formatie administratieve / secretariële ondersteuning Efficiency slag beheer Groen Efficiency slag beheer Wegen Extra kosten Door- en uitstroom Opleiding Kosten samenwerking Netto resultaat 2015 Structureel resultaat 2015 Cumulatief bezuinigingsresultaat Bezuinigingsmaatregelen 2016 Senior projectleider Terugbrengen formatie afdeling Ontwikkeling welzijn | RO Terugbrengen 5 werkplekken Verhuur vrijkomende ruimten Extra kosten Door- en uitstroom Opleiding Netto resultaat 2016 Structureel resultaat 2016 Cumulatief bezuinigingsresultaat
Programmabegroting 2013
RESULTAAT 100.000 60.000 45.000
Structureel Structureel Structureel
100.000 47.000
Incidenteel Incidenteel
58.000 205.000
205.000
93.750 30.000
Structureel Structureel
100.000 47.000
Incidenteel Incidenteel
-23.250 123.750
328.750
60.000 18.750 45.000
Structureel Structureel Structureel
60.000 42.000 75.000 75.000
Structureel Structureel Structureel Structureel
100.000 47.000 75.000
Incidenteel Incidenteel Structureel
153.750 300.750
629.500
87.500 50.000 30.000 25.000
Structureel Structureel Structureel Structureel
100.000 47.000
Incidenteel Incidenteel
-29.500 192.500
822.000
87
88
Programmabegroting 2013
Paragraaf F
Verbonden partijen en deelnemingen
Algemeen Deze paragraaf geeft inzicht in de relaties van de gemeente met rechtspersonen waarbinnen bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend en waarmee financiële belangen gemoeid zijn. Er wordt in ieder geval ingegaan op nieuwe verbonden partijen, het wijzigen en beëindigen van bestaande verbonden partijen, eventuele problemen bij bestaande verbonden partijen en wijzigingen in aard en omvang. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld, dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Een paragraaf Verbonden partijen en deelnemingen is om twee redenen voor uw raad van belang. De eerste reden is dat verbonden partijen (vaak) beleid uitvoeren dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partij. De gemeente blijft de verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de doelstellingen van de programma’s. Er blijft dus voor de gemeenteraad nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over bij de programma’s. Kortom, voor het aangaan en onderhouden van contacten met verbonden partijen is het van belang om af te wegen wat de meest doelmatige manier is om een taak uit te voeren, welke manier de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd zoals de gemeente voor ogen staat en de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel inzicht heeft in het uitvoeren van een taak. Vanuit de bestaande samenwerkingsvormen en de Toekomstvisie, vastgesteld in de raadsvergadering van 12 mei 2011, zijn de gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen aangevuld met overige samenwerkingsvormen. Dit maakt deze paragraaf compleet. Beleidskaders Voor bestaande beleidskaders rondom verbonden partijen geldt het volgende: Beleidsitem/product e Artikel 160 2 lid Gemeentewet
Beschikbare instrumenten Gemeenschappelijke regelingen
Datum vaststelling Diversen
In het vervolg van deze paragraaf gaan we nader in op de verbonden partijen, die vanuit de begroting 2013 van belang zijn c.q. relevant zijn. We maken hierbij een splitsing tussen gemeenschappelijke regelingen (onderdeel A), deelnemingen (onderdeel B) en overige vormen van samenwerking (onderdeel C).
Programmabegroting 2013
89
Onderdeel A Gemeenschappelijke regelingen 1. Werkvoorzieningschap De Dommel (WSD) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling De WSD is een gemeenschappelijke regeling om de Wet sociale werkvoorziening uit te voeren. De activiteiten van de WSD zijn er op gericht om uitvoering te geven aan de in de wet neergelegde zorgplicht op het gebied van aanbieden van aangepast werk aan mensen die vanwege een beperking geen kans hebben op de reguliere arbeidsmarkt. Bestuurlijke vertegenwoordiging De WSD bestaat uit 11 deelnemende gemeenten. Per deelnemende gemeente worden twee leden en twee plaatsvervangende leden aangewezen voor het bestuur. Voor onze gemeente heeft er één lid zitting in het Dagelijks Bestuur en één lid in het Algemeen Bestuur. Financieel belang De gemeente draagt bij indien er sprake is van exploitatietekorten. Jaarlijks wordt het jaarverslag vastgesteld door het Algemeen Bestuur. De laatste jaren is er sprake van een positief bedrijfsresultaat. Door deze positieve jaarresultaten is weerstandsvermogen opgebouwd, waardoor tegenvallers opgevangen kunnen worden. Ontwikkelingen De WSD heeft vijf resultaatgebieden bepaald: • Meer mensen naar zo regulier mogelijk werk; • Meer Sw-plaatsen; • Groei op nieuwe markten; • Hogere klant- en medewerkertevredenheid; • Beter exploitatieresultaat. Met de modernisering van de Wsw zijn per 1 januari 2008 nieuwe wettelijke kaders van kracht geworden met een versterking van de regierol van de gemeenten. De kern blijft de uitvoering van de Wsw met aanvullende dienstverlening in de domeinen van de Wmo en WWB. De rijksbijdrage sluist de gemeente Haaren jaarlijks door naar de WSD. Verder levert de gemeente Haaren een bijdrage in de bestuurskosten. Financieel heeft de WSD de afgelopen jaren een structureel positief exploitatieoverschot gerealiseerd. In 2011 en 2013 zijn de budgetten voor de SW al lager geworden. De WSD heeft moeite om opdrachten uit de vrije markt te verwerven vanwege de economische crisis. Voor 2013 en volgende jaren ziet het er nog somberder uit op basis van de rijksbudgetten en taakstelling. Het rijk wil de SW als voorziening landelijk afbouwen van 90.000 naar 30.000 SW-plaatsen. Dit betekent krimp voor WSD en geen groei van arbeidsplaatsen. Ook het budget per SW-er zal de komende jaren verlaagd worden met 5.000 per arbeidsjaar (AJ) en voor Haaren met 89 AJ (taakstelling 2011) is dat een bedrag van 445.000. In verband met de grotere risico’s heeft het bestuur van de WSD eind 2011 een scenariostudie laten uitvoeren om de positie van de WSD binnen de 11 gemeenten met deze nieuwe ontwikkelingen ter discussie te stellen. Gemeenten moeten de nieuwe positie van de WSD nog bepalen. In verband met de bezuinigingen heeft het rijk landelijk 400 miljoen beschikbaar gesteld als Herstructureringsfaciliteit Wsw. De 11 WSD-gemeenten doen hier gezamenlijk een beroep op. Voor onze gemeente is het maximale trekkingsrecht uit deze faciliteit 369.765, totaal tot en met 2018. De aanvraag wordt in 2012 ingediend. De gemeente Haaren levert een bijdrage in de bestuurskosten. Indien de bestuurskosten (achteraf) te hoog zijn begroot, wordt het teveel betaalde aan gemeenten terugbetaald. Een positief bedrijfsresultaat wordt gebruikt om een weerstandsvermogen op te bouwen. Gezien de toegenomen risicofactoren, zal het weerstandsvermogen hoger vastgesteld moeten worden.
90
Programmabegroting 2013
2. Welstandszorg Noord-Brabant (WzNB Mooi Brabant; in liquidatie) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling WzNB Mooi Brabant heeft tot doel de (53) deelnemende gemeenten bij te staan in hun zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken, zowel op zichzelf als in verband met de bestaande omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan. Binnen onze gemeente is een welstandsnota van kracht. Deze bevat de basisvoorwaarden, waaraan aanvragen bouw- / omgevingsvergunningen met activiteit bouwen op welstandsaspecten moeten voldoen. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de aan de regeling deelnemende gemeenten wijzen één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het Algemeen Bestuur. Financieel belang Voor 2013 wordt van de gemeenten geen bijdrage meer gevraagd voor de liquidatie van de gemeenschappelijke regeling. Ontwikkelingen Deze gemeenschappelijke regeling is in 2012 geliquideerd. Vanaf 2012 worden, voor de gemeentelijke taak op het terrein van welstandstoezicht, diensten afgenomen.
3. Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hart voor Brabant (GGD) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling Bevordering van de gezondheid van de bevolking in het rechtsgebied. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de deelnemende gemeenten kiezen één lid en één plaatsvervangend lid voor het Algemeen Bestuur. In de vergadering van 10 november 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met de gewijzigde gemeenschappelijke regeling GGD Hart voor Brabant. Financieel belang De deelnemende gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage aan de GGD Hart voor Brabant, bestaande uit een bedrag per inwoner voor werkzaamheden in verband met de wettelijk verplichte taken, en een vastgesteld tarief voor andere dan wettelijke taken.
4. Veiligheidsregio Brabant - Noord Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Algemeen Op 17 december 2009 heeft de gemeenteraad besloten om per 1 januari 2011 alle lokale brandweertaken over te dragen aan de Veiligheidsregio Brabant-Noord. De gemeenschappelijke regeling is daarvoor gewijzigd. De gemeentelijke budgetten, de medewerkers en de materiële zaken (met uitzondering van de brandweerkazernes) zijn inmiddels aan de Veiligheidsregio overgedragen. Programmabegroting 2013
91
Binnen de Veiligheidsregio Brabant-Noord werken Brandweer Brabant-Noord, GHOR Brabant-Noord en de 20 gemeenten van de regio Brabant-Noord samen op het gebied van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, gemeenschappelijk meldcentrum, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De Veiligheidsregio levert een bijdrage aan de fysieke veiligheid van de burgers in Brabant-Noord. Doelstelling Het is de ambitie om in Brabant-Noord te komen tot een toonaangevende brandweerorganisatie op het gebied van brandweerzorg en crisisbeheersing; een brandweerorganisatie van en voor de gemeenten. Bestuurlijke vertegenwoordiging De raden van de deelnemende gemeenten wijzen de burgemeester aan als lid van het Algemeen Bestuur. De raden van de deelnemende gemeenten wijzen elk een wethouder aan als plaatsvervangend lid. Financieel belang In de begroting 2013 is bij de onderdelen Veiligheidsregio en Bouw- en woningtoezicht een raming opgenomen voor de kosten.
5. Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling Het centrum is per 1 januari 2005 ontstaan uit een fusie tussen het Rijksarchief in Noord-Brabant, het streekarchief Langs Aa en Dommel en het Streekarchief Brabant-Noordoost. Daarmee beheert het BHIC naast de rijks- en provinciale archieven van Noord-Brabant ook de archieven en collecties van (voormalige) gemeenten en waterschappen gelegen in het noordoostelijk deel van de provincie. De belangen worden in gezamenlijkheid behartigd. Bestuurlijk vertegenwoordiging De minister wijst drie leden aan. De raden van de gemeenten en de algemene besturen van de waterschappen wijzen uit hun midden, de voorzitters van die raden en die algemene besturen inbegrepen, of uit de kring van wethouders gezamenlijk drie leden aan. Ontwikkelingen Onze gemeente draagt bij op basis van het normbedrag van 3,92. De vermogenspositie van het BHIC is redelijk te noemen en zit onder het maximaal toegestane percentage van 10%.
6. Regionale Ambulance Voorziening Brabant Midden – West - Noord (RAV) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Doelstelling Leveren van verantwoorde ambulancezorg, zowel in de dagelijkse situatie als bij rampen en zware ongevallen. Bestuurlijke vertegenwoordiging De gemeenteraden van de deelnemende gemeenten kiezen één lid en één plaatsvervangend lid voor het Algemeen Bestuur.
92
Programmabegroting 2013
Financieel belang De begroting 2013 van de RAV geeft aan, dat er in 2013 sprake is van een kostendekkende exploitatie, zónder een gemeentelijke bijdrage. In deze begroting is voor 2013 geen rekening gehouden met een bijdrage voor de RAV.
7. Uitvoering leerplichtwet en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling De gemeenschappelijke regeling heeft tot doel de uitvoering van de leerplichtwet 1969 en de Regionale Meld- en Coördinatie functie in gezamenlijkheid uit te voeren. Bestuurlijke vertegenwoordiging De colleges van burgemeester en wethouders van de gemeente Haaren, Vught, Schijndel en SintMichielsgestel wijzen ieder één lid aan. Financieel belang De deelnemende gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage aan de uitvoerende gemeente, de gemeente Sint-Michielsgestel, voor de personeels- en overheadkosten. Deze kosten worden onderling gedeeld naar rato van het werkelijke aantal inwoners tussen de 4 en 23 jaar oud (per 1 januari van het betreffende begrotingsjaar).
8. Stadsgewest ’s-Hertogenbosch (in liquidatie) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Financieel belang Het takenpakket van het stadsgewest is nog maar zeer beperkt. Gemeenten dragen uitsluitend bij in de kosten van het voormalige personeel. Hiervoor gelden wachtgeldverplichtingen. Deze verplichtingen lopen door tot eind 2014. Ontwikkelingen Het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch bevindt zich vanaf 1998 in liquidatie. Het Algemeen Bestuur van het Stadgewest heeft in maart 2012 besloten, om het duurzame beheer op de stortplaats stop te zetten. Dat betekent, dat wordt overgegaan tot afdichting van de stortplaats en overdracht aan de provincie Noord-Brabant. Dit heeft inhoudelijke en financiële gevolgen. De financiële gevolgen zijn op dit moment nog moeilijk in te schatten. Er volgt overleg tussen het Stadsgewest, de provincie NoordBrabant en de gemeente Schijndel over de uitwerking van de besluitvorming, inclusief de financiële consequenties. Er kan zich een situatie voordoen, dat de afdichting en overdracht van de stortplaats niet kostenneutraal kan plaatsvinden. In dat geval moeten de Stadsgewest- en contractgemeenten bijbetalen in de afwikkeling. Hierover ontstaat in 2013 meer inzicht.
9. Bestuursacademie Zuid-Nederland (BAZN; in liquidatie) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Ontwikkelingen In 2002 is besloten tot liquidatie van de Gemeenschappelijke Regeling Bestuursacademie ZuidNederland. Van de deelnemende gemeenten werd een bijdrage geïnd van 1,80 per inwoner, bedoelt om de BAZN vrij van schulden en verplichtingen te ontbinden. De financiële verplichtingen kunnen zonder verdere bijdragen van de deelnemende gemeenten nagekomen worden. Programmabegroting 2013
93
10. Instituut Zorgverzekering Ambtenaren (IZA Nederland; geliquideerd) Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Ontwikkelingen Eind 2005 hebben de raden van de gemeenten, die aan de gemeenschappelijke regeling IZA deelnamen, en Provinciale Staten van Limburg ingestemd met de opheffing van de regeling. De ste afwikkeling van de liquidatie verloopt in twee tranches. De 1 tranche bestaat uit het grootste deel e van het liquidatievermogen en is in 2009 aan de deelnemende gemeenten uitgekeerd. De 2 (en laatste) tranche is afgewikkeld in 2012. Hiermee is de liquidatie van IZA Nederland definitief afgerond.
11. Verwijdering van huishoudelijk afval gemeente ’s-Hertogenbosch en Haaren Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Ontwikkelingen Sinds 2007 verzorgt de Afvalstoffendienst van de gemeente ’s-Hertogenbosch de inzameling van het huishoudelijk afval, inclusief het containermanagement. De raad heeft in de vergadering van 28 oktober 2010 besloten om, met ingang van 1 januari 2011, (voor onbepaalde tijd) een gemeenschappelijke regeling te treffen tussen de gemeenten Haaren en ’s-Hertogenbosch. De gemeente Haaren werkt vanaf 2011, ter uitvoering van de wettelijke verplichtingen op het terrein van de inzameling van huishoudelijk afval, samen met de gemeente ’s-Hertogenbosch. De gemeenten voeren de inzameling en verwijdering van huishoudelijk afval in de gemeente Haaren gezamenlijk uit. De Afvalstoffendienst van de gemeente ’s-Hertogenbosch brengt daartoe haar faciliteiten en capaciteiten in. Beide gemeenten voeren regelmatig overleg over de (uitvoering van de) gemeenschappelijke regeling. Dit gebeurt op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Wijziging van het bijbehorende uitvoeringsprotocol is alleen mogelijk na overeenstemming tussen de colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Haaren en ’s-Hertogenbosch. Op basis van het uitvoeringsprotocol worden de maandelijkse vergoedingen vastgesteld.
94
Programmabegroting 2013
Onderdeel B 1.
Deelnemingen
Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)
Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Dungen Doelstelling De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. Via financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De missie van de BNG is vertaald in de volgende strategische doelstellingen: • Het behoud van substantiële marktaandelen in het Nederlandse publieke en semipublieke domein; • Het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders. Voorwaarden voor het realiseren van deze doelstellingen zijn het handhaven van de (excellente) kredietwaardigheid, het behoud van de scherpe inkooppositie en een zo effectief en efficiënt mogelijke bedrijfsvoering. De gemeente Haaren ziet het aandelenbezit BNG als een duurzame belegging. Bestuurlijk belang De portefeuillehouder Financiën vertegenwoordigt de gemeente als aandeelhouder tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA). De gemeente Haaren heeft 11.278 aandelen. De nominale waarde per aandeel bedraagt 2,50. Financieel belang Voor 2013 en volgende jaren wordt voor onze gemeente een jaarlijkse dividenduitkering van 12.939 geraamd. Dit houdt verband met een lagere winstverwachting bij BNG, als gevolg van het versterken van het eigen vermogen van de bank. Ontwikkelingen Voor deze deelneming is de ontwikkeling rondom het weerstandsvermogen relevant. De BNG moet op zoek naar middelen om het eigen vermogen te versterken. Dit is het gevolg van nieuwe, nog goed te keuren, regelgeving. Ondanks het gegeven, dat de kredietcrisis geen vat heeft gehad op de bank, moet de vermogenspositie worden versterkt vanuit verscherpt toezicht. Vanaf 2018 moeten banken, ongeacht het risico dat ze lopen, een eigen vermogen aanhouden van drie procent van de balanswaarde. Het bevriezen van de jaarlijkse dividenduitkering behoort in dat geval tot de mogelijkheden.
2.
Intergas Energie BV/ Intergas Holding BV
Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Dungen Doelstelling De onderneming is eigenaar en beheerder van een gasdistributienetwerk in het gebied Midden- en West-Brabant. Bestuurlijk belang De gemeente Haaren had aandelen Intergas Energie BV in haar bezit. Hiermee had Haaren zeggenschap in de Holding. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 16 juni 2011 is ingestemd met verkoop van de aandelen Intergas Energie BV aan Enexis. Hiermee eindigt het gemeentelijke belang in Intergas Energie BV.
Programmabegroting 2013
95
Financieel belang Met het beschikbaar stellen van extra aandelenkapitaal in 2010 had onze gemeente een boekwaarde van 1.991.632. In 2011 en 2012 is met de verkoop van de aandelen een incidentele boekwinst gerealiseerd. Voor 2018 wordt uitgegaan van een derde uitkeringstranche. Dit valt echter buiten de scope van deze meerjarenbegroting. Ontwikkelingen Na verkoop van de aandelen is in 2011 en 2012 een tweetal tranches uitgekeerd. In 2011 is met de deelnemers 80% afgerekend. Vanuit het voorzichtigheidsprincipe is 15% uitgekeerd in 2012 en wordt de afwikkeling in 2018 voorzien (op basis van de resterende 5%). Naar verwachting gaat het voor 2018 om een incidentele baat van 174.000. Aan uitkering van dit bedrag zijn echter beperkte risico’s verbonden. Intergas houdt dit echter voorlopig achter de hand voor het afdekken van mogelijke risico’s.
3.
Brabant Water
Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Doelstelling Brabant Water behoort tot de drie grootste waterleidingbedrijven van Nederland en voorziet nagenoeg de gehele provincie Noord-Brabant van drinkwater. Bestuurlijk belang De gemeente Haaren heeft 12.258 van de in totaal 2.780.000 aandelen met een nominale waarde van 0,10 per stuk. Financieel belang In de komende jaren wil men de verwachte (positieve) resultaten aanwenden voor de versterking van de solvabiliteit van de onderneming. Over 2013 wordt geen dividenduitkering voorzien.
96
Programmabegroting 2013
Onderdeel C
Overige vormen van samenwerking
De verbonden partijen van onze gemeente kennen een breder werkveld dan gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen. Om een zo volledig mogelijk beeld te scheppen is in deze paragraaf ook gekeken naar overige vormen van samenwerking. We hebben hierbij een splitsing aangebracht tussen ambtelijke samenwerkingsverbanden (Sociale Zaken en PLE1N) en samenwerkingsverbanden vanuit de vastgestelde Toekomstvisie.
1. Samenwerking sociale zaken gemeente Boxtel: samenwerkingsovereenkomst Uitvoeringsorganisatie Werk, Zorg en Inkomen gemeenten Boxtel en Haaren Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Wethouder Van den Brand Doelstelling Met ingang van 2009 is de tijdelijke samenwerkingsovereenkomst voorgezet in een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Doelstelling is, het gezamenlijk uitvoeren van wet- en regelgeving op het brede terrein van Werk, Zorg en Inkomen. De gestelde randvoorwaarden zijn behoud van niveau van dienstverlening en kwetsbaarheid van de uitvoering verminderen. Bestuurlijk belang Beide gemeenten behouden hun bevoegdheid om eigen beleid en verordeningen vast te stellen. De bedrijfsvoering valt onder verantwoordelijkheid van Boxtel. Door het college van Haaren zijn de noodzakelijke mandaten en volmachten aan het afdelingshoofd Sociale Zaken schriftelijk vastgelegd. Financieel belang De medewerkers van de afdeling Sociale Zaken Haaren zijn met ingang van 1 januari 2009 in dienst gekomen van de gemeente Boxtel. De verdeling van de uitvoeringskosten vindt als volgt plaats: a. Indirecte kosten op basis van inwonersaantallen; b. Directe kosten op basis van verdeling aantallen werkprocessen; c. Kosten loket WegWijs worden direct ten laste van gemeenten afzonderlijk gebracht.
2. Samenwerkingsverband PLE1N Portefeuillehouder, bestuurlijk vertegenwoordiger Burgemeester Ronnes Doelstelling Eind 2009 besloten de colleges van de gemeente Haaren, Sint-Michielsgestel en Sint-Oedenrode tot intergemeentelijke samenwerking. De samenwerking moet meerwaarde opleveren (3K’s): - Verminderen van Kwetsbaarheid - Verbeteren van Kwaliteit - Verminderen van (meer)Kosten De gemeenten besloten de samenwerking via twee richtingen vorm te geven. Als eerste worden de op dat moment opgestarte projecten, inclusief het beheer, ontwikkeld en afgewerkt. Deze zijn: - Invoering van de omgevingsvergunning (WABO) - Invoering van de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) - Uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken, belastingen en Invordering (WOZ B I) - Invoering van de digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen (DURP) - Invoering van GIS-beheer Ten tweede wordt gewerkt aan de doelstelling voor de langere termijn: samenwerking in dienstverlening aan de burgers, vanaf 2015. Deze samenwerking is vooral gericht op de backofficetaken en de bedrijfsvoering. De baliefuncties (front-office) blijven in elk gemeentehuis aanwezig.
Programmabegroting 2013
97
Hiervoor is een visie op samenwerken, een visie op dienstverlening en een daarbij behorende dienstverleningsconcept opgesteld. Om de doelstelling, samenwerken op het gebied van dienstverlening, goed te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk een goede basis te leggen. Er is gewerkt aan het samen oppakken en afstemmen van ICT-zaken. Daarvoor is een Inrichtingsplan ICT opgesteld en goedgekeurd door de colleges van Haaren, Sint-Michielsgestel en Sint-Oedenrode. Bestuurlijk belang De vier gemeentesecretarissen hebben zitting in de Stuurgroep PLE1N, samen met de twee coördinatoren. Daarnaast bestaat er een portefeuillehouderoverleg, waarin de burgemeesters vertegenwoordigd zijn. Tot nu toe wordt de samenwerking gezocht via de centrumgemeentenconstructie, waarbij geen eigen openbaar lichaam voor de PLE1N-samenwerking wordt gevormd. Uitgangspunt in de samenwerking is, dat de gemeenten de mogelijkheid hebben en houden om eigen beleid vast te stellen. Financieel belang In 2010 is de eerste begroting voor PLE1N opgesteld. Hierin is aangegeven, welke kosten vanuit de samenwerking te verwachten zijn voor de deelnemende gemeenten. De afzonderlijke gemeenten zorgen vervolgens voor afdoende dekking van deze kosten. In het najaar van 2010 zijn de te verwachten kosten van de samenwerking voor de periode 2011-2014 opnieuw in beeld gebracht. In dezelfde periode is er een start gemaakt met het opstellen van een inrichtingsplan voor WOZ-Belastingen-Invordering en een inrichtingsplan ICT. De hiermee gepaard gaande kosten zijn in beeld gebracht en deze kosten zijn vervolgens opgenomen in de PLE1Nbegroting. Het grootste deel van de kosten die in beeld zijn gebracht bij de inrichtingsplannen voor WOZBelastingen-Invordering en ICT waren al opgenomen in de afzonderlijke gemeentelijke begrotingen. De in de samenwerking te maken kosten voor de beide inrichtingsplannen geven, na de aanloopkosten, minder (meer)kosten voor de gemeenten samen. Ontwikkelingen 2012 staat in het teken van het daadwerkelijk ontstaan van nieuwe, geclusterde, werkeenheden vanuit de PLE1N-samenwerking. Deze werkeenheden worden ondergebracht bij één van de deelnemende gemeenten, en gaan deel uitmaken van die betreffende gemeente. Gevolg hiervan is, dat medewerkers van deze nieuwe werkeenheden niet alleen een nieuwe standplaats, maar ook een nieuwe werkgever krijgen. Per 1 september 2011 is de fysieke samenvoeging van de werkeenheden ICT en WOZ/B/I een feit. Ze worden ondergebracht in Sint-Michielsgestel respectievelijk Sint-Oedenrode. Personeel en organisatie (P&O) is vanaf 1 juli 2012 als afzonderlijke werkeenheid ondergebracht in Haaren.
3. Samenwerkingsverbanden vanuit Toekomstvisie gemeente Haaren In de vergadering van 12 mei 2011 heeft de raad de Toekomstvisie Gemeente Haaren vastgesteld. In dit beleidsdocument (Gemeente Haaren 2022: een levendige, groene en zelfbewuste gemeente) is de positie van Haaren richting het jaar 2022 uitgewerkt. Dit document ‘raakt’ een aantal verbonden partijen en samenwerkingsverbanden. Een aantal is al toegelicht en uitgewerkt in de onderdelen A (in de vorm van gemeenschappelijke regelingen) en B (deelnemingen) van deze paragraaf. Voor een totaaloverzicht van alle samenwerkingsverbanden verwijzen wij u kortheidshalve naar bijlage 2 van de Toekomstvisie gemeente Haaren.
98
Programmabegroting 2013
Paragraaf G
Grondbeleid
Inleiding In de paragraaf Grondbeleid van de begroting 2013 wordt inzicht gegeven in de huidige financiële positie van de grondexploitaties en op basis van de huidige inzichten wordt een prognose gegeven van de te verwachten resultaten per complex. Hierbij wordt er nadrukkelijk op gewezen, dat de becijferde resultaten van de grondexploitaties louter zijn gebaseerd op voorcalculatorische gegevens, die gedurende de nog lopende exploitatieperiode aan verandering onderhevig kunnen zijn. In het huidige conjuncturele tijdperk is dit laatste aspect zeker actueel. Voor de verlieslatende exploitaties wordt het gewenste voorzieningenniveau aangegeven.
Visie De visie die is opgenomen in het grondbeleid bevat de volgende vijf elementen: 1. Grond in het buitengebied afstoten die om strategische redenen niet bruikbaar is. Het Plan van aanpak “Verkoop overige gronden” uit 2008 is in mei 2011 geactualiseerd. Van de 18 percelen in het Plan van Aanpak zijn in 2011 en in het eerste halfjaar van 2012 11 percelen (oppervlakte: 45.506 m2) verkocht. Totale opbrengst : 228.130. Drie percelen worden regulier verpacht. Met de pachter vinden onderhandelingen plaats over verkoop. De gebruiker van één perceel claimt het eigendom hiervan als gevolg van verjaring. Hierover loopt op dit moment een juridische procedure. Afronding van deze vier verkooptransacties (verwachte opbrengst : 315.114) wordt verwacht eind 2012. Drie percelen zijn niet verkocht, deze worden verpacht. 2. Inventariseren van gebruik van restgronden en besluitvorming hierover. In het eerste halfjaar van 2012 is het oneigenlijk gebruik door inwoners van gemeentegrond, geïnventariseerd. In de tweede helft van 2012 is een begin gemaakt met de aanpak ervan. 3. Gronden ten behoeve van woningbouw beschikbaar stellen voor een actief grondbeleid. In 2013 wordt het project Venakkers 4 afgewikkeld. 4. Het vinden van een passende bestemming voor herontwikkeling van cultuur-historische complexen. Sancta Monica te Esch: Het behoud van het gemeentelijke monument en de landschappelijk waardevolle tuin zijn zekergesteld door de bouw van de woningen voor de doelgroep starters. Oplevering vond plaats in het tweede kwartaal van 2012. Huize Assisië te Biezenmortel: De herstructurering van Landpark Assisië is in handen van Prisma. Prisma is nog steeds bezig met de voorbereidingen van een totaalplan voor de herstructurering van het Landpark. Haarendael te Haaren: Voor de herstructurering van Haarendael is in juni 2012 een structuurvisie vastgesteld. Cello zoekt nu een koper voor het complex. 5. Het verwerven van strategische gronden voor ontwikkelingen. In 2012 hebben we een aantal percelen verworven die in de toekomst ingezet kunnen worden als strategische ruilgrond.
Programmabegroting 2013
99
Grondexploitaties Er wordt onderscheid gemaakt tussen gronden die wél en gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. In exploitatie genomen gronden Gronden zijn in exploitatie genomen zodra de gemeenteraad de bouwgrondexploitatie voor het te ontwikkelen gebied heeft vastgesteld. In onderstaand overzicht is per complex aangegeven de boekwaarde uit de Jaarrekening 2011 (saldo van reeds gemaakte kosten en opbrengsten per 1 januari 2012) en zijn de nog te realiseren kosten en opbrengsten geactualiseerd per 1 juli 2012. De kosten en opbrengsten zijn inclusief toe te rekenen rente.
Complex Woningbouw Wijngaert III fase 1 Slijkhoef 2 Venakkers 4 Centrumplan Helvoirt Den Hoek Joriskwartier
Boekwaarde 01-01-2012
Nominaal Nog te realiseren Kosten Opbrengsten
- = voordelig + = nadelig Resultaat 01-07-2012 Eindwaarde Startwaarde
1.028.084779.43118.836 2.290.939 6.075.551 132.979
2.226.979 256.697 250.073 2.552.669 8.437.769 292.919
1.828.316 893.705 1.086.405 2.802.521 15.224.284 707.124
598.8351.544.398852.7812.750.548 55.106 268.617-
subtotaal Bedrijventerreinen Hopveld 2
6.710.791
14.017.106
22.542.355
458.977-
1.929.455
1.094.974
3.083.794
62.237
subtotaal Totaal
1.929.455 8.640.246
1.094.974 15.112.080
3.083.794 25.626.149
62.237 396.740-
540.1151.392.958796.0812.237.573 41.848 242.277-
Winst Winst Winst Tekort Tekort Winst
692.010- Winst 58.098
Tekort
58.098 Tekort 633.911- Winst
Bij huidige inzichten genereren de gezamenlijke grondexploitaties een geprognosticeerde winst van in totaal 633.911 (Woningbouw 692.010 winst en Bedrijventerreinen 58.098 tekort). In onderstaande tabel wordt de winstuitname per jaar per project weergegeven. uitname per 31-12
Wijngaert III fase I Slijkhoef 2 Venakkers 4 Joriskwartier Totaal
2012
551.634
2013
2014
47.201 1.544.398
2015
2016
2017
2018
2019
852.781 551.634
268.617 1.860.216
852.781
2020 totaal
598.835 1.544.398 852.781 268.617 3.264.631
Voor de projecten met een geraamd tekort wordt een voorziening aangehouden. Deze voorziening dekt het geraamde tekort. Onderstaande tabel geeft de stortingen weer die nog in 2012 gedaan worden om de mutaties in de te verwachten tekorten te kunnen dekken. Plan In exploitatie genomen
Stand van de voorziening per 1-1-2012
Te vormen voorziening in 2012
Vrij te vallen voorziening in 2012
Stand van de voorziening per 31-12-2012
Wijngaert III fase 1 Slijkhoef 2 Venakkers 4 Hopveld 2 CP Helvoirt Joriskwartier Den Hoek
0 0 0 43.425 3.037.082 0 0
0 0 0 18.812 0 0 55.106
0 0 0 0 286.534 0 0
0 0 0 62.237 2.750.548 0 55.106
Totaal in exploitatie
3.080.507
73.917
286.534
2.867.890
100
Programmabegroting 2013
Verschillenanalyse In onderstaande tabel is per complex het verschil aangegeven tussen het geraamde resultaat uit de Jaarrekening 2011 en uit de Begroting 2013.
Complex Woningbouw Wijngaert III fase 1 Slijkhoef 2 Venakkers 4 Centrumplan Helvoirt Den Hoek Joriskwartier
+ = verbetering / - = verslechtering Verschil resultaat Begroting 2013 - Jaarrek 2011 14.43811.4432.380 233.095 395.6903.730
subtotaal Bedrijventerreinen Hopveld 2
182.367-
subtotaal Totaal
17.561199.928-
Opmerkingen Ad 1 Ad 2 Ad 3 Ad 4
17.561- Ad 5
De geprognosticeerde winst van deze zeven ‘in exploitatie genomen gronden’ was per 1 januari 2012 833.839. Per 1 januari 2013 wordt een winst geprognosticeerd van 633.911. Opmerkingen 1. Verkoopopbrengst 6 woningen doorgeschoven van 2012 naar 2013. 2. Kosten verhoogd in verband met selectie ontwikkelaar/verkoop percelen. 3. Geraamde civieltechnische kosten zijn verlaagd als gevolg van splitsing in kosten voor de gronden opstalexploitatie Brede school en sporthal. Opbrengsten grondverkoop lager geraamd. 4. Grondexploitatie geactualiseerd bij ontwerp-Bestemmingsplan (mei 2012). 5. Kosten verhoogd in verband met herstel fouten in bestemmingsplan. Nog niet in exploitatie genomen gronden In de tabel is de geraamde stand van deze toekomstige exploitatiegebieden in beeld gebracht. Als kanttekening hierbij dient te worden aangegeven dat de gemeenteraad, in het kader van de perspectiefnota 2013, heeft besloten de projecten Raamse Oevers en Wijngaert West niet verder te ontwikkelen en per direct stop te zetten. In beleidsstukken (Structuurvisie, Masterplan woningbouw, Woonvisie) zijn deze locaties vastgelegd als toekomstige woningbouwlocaties. Voor beide projecten wordt dan ook verwacht dat in een later stadium ter plekke alsnog woningbouw wordt gerealiseerd. Wij hebben in beeld gebracht, wat de gevolgen voor de grondexploitatie zijn bij het stopzetten van de beide exploitatiegebieden om vervolgens de verdere ontwikkeling van de exploitaties over 5 jaar voort te zetten. Na vaststelling van de begroting 2013 zullen wij u eind 2012/begin 2013 een voorstel voorleggen wanneer en in welke omvang de beide exploitatiegebieden verder ontwikkeld kunnen gaan worden. De financiële consequenties van alle scenario’s worden hierbij dan in beeld gebracht.
Programmabegroting 2013
101
Complex Woningbouw Raamse Oevers Reigerskant Wijngaert West Centrum Haaren subtotaal Maatschappelijk Brede School Haaren subtotaal Totaal
Nominaal Nog te realiseren Kosten Opbrengsten
Boekwaarde 01-01-2012
- = voordelig + = nadelig Resultaat 01-07-2012 Eindwaarde Startwaarde('12)
925.682 1.167.975 1.409.249 3.502.906
2.509.728 3.581.604 2.379.849 8.471.181
2.841.385 5.969.182 5.732.250 14.542.817
855.872 891.6451.561.2971.878.346-
693.335 Tekort 654.227- Winst 1.033.240- Winst Sluitend 994.132 Winst
3.502.906
1.520.721 1.520.721 9.991.902
14.542.817
1.582.699 1.582.699 295.647-
1.427.503 1.427.503 433.371
Tekort Tekort Tekort
Bij project Reigerskant gaat het om doorrekeningen van nog niet vastgestelde ruimtelijke plannen. Van Centrumplan Haaren zijn nog geen doorrekeningen gemaakt van de ruimtelijke plannen. Hierdoor kan er nog geen resultaat worden geprognosticeerd. Ook voor de nog niet in de exploitatie opgenomen projecten worden de geraamde tekorten in principe gedekt door een voorziening. Het tekort van de Brede School Haaren is echter afgedekt via nieuw beleid in de meerjarenbegroting; een voorziening is dan ook niet nodig. Plan
Nog niet in exploitatie genomen
Stand van de voorziening per 1-1-2012
Te vormen voorziening in 2012
Vrij te vallen voorziening in 2012
Stand van de voorziening per 31-12-2012
Raamse Oevers Reigerskant Wijngaert West Brede School Haaren
1.260.582 0 0 0
0 0 0 0
404.710 0 0 0
Totaal nog niet in exploitatie
1.260.582
0
404.710
855.872 0 0 0 855.872
Verschillenanalyse In onderstaande tabel is per complex het verschil aangegeven tussen het geraamde resultaat uit de Jaarrekening 2011 en uit de Begroting 2013.
Complex Woningbouw Raamse Oevers Reigerskant Wijngaert West Centrum Haaren subtotaal Maatschappelijk Brede School Haaren subtotaal Totaal
+ = verbetering / - = verslechtering Verschil resultaat Begroting 2013 - Jaarrek 2011 263.966 2.778 418.462 157.274 -
Opmerkingen Ad 1
1.427.503 1.427.5031.584.777 –
Opmerkingen 1. Bijbetaling grondverwerving bij woningbouwontwikkeling binnen 5 jaar, vervalt.
102
Programmabegroting 2013
Afdrachten Door ontwikkeling van woning- en bedrijfsbouw gaat in het plangebied groen verloren. Dit “kostbare” groen mag niet verloren gaan en moet elders in de gemeente teruggeplaatst worden. In de lopende grondexploitaties wordt hiervoor rekening gehouden met een afdracht “Rood voor Groen” op de uitgeefbare vierkante meter prijs. Deze afdracht ( 2,00 per m²) wordt ondergebracht in de bestemmingsreserve “Kwaliteitsverbetering van het landschap” (zie ook het overzicht van de reserves en voorzieningen). Afhankelijk van de realisatie van de projecten wordt er in de komende jaren (tot en met 2019) het volgende gestort in de reserve “Kwaliteitsverbetering van het landschap”: Ontwikkeling reserve
2012
2013
Wijngaert III, fase 1 Slijkhoef Venakkers Hopveld CP Helvoirt Joriskwartier Den Hoek Raamse Oevers Reigerskant Wijngaert III West Totaal
8.160 5.531
8.323 5.642 6.048 29.926
2014
3.226
13.691
49.938
3.226
2015
2016
2017
9.867
7.467
7.467
2018
2019
1.836.728 10.245
10.245
10.245
10.245
20.112
17.712
17.712
10.245
1.836.728
Het weerstandsvermogen Om de financiële risico’s voor de ontwikkeling van de gronden op te kunnen vangen moeten er voldoende middelen beschikbaar zijn om daadwerkelijk de gronden bouw- en woonrijp op te leveren voor uitgifte van bouwkavels. De rekenkamercommissie heeft voor de berekening van het weerstandsvermogen een advies gegeven aan het college van burgemeester en wethouders om de norm van de Inspectie Financiën Lagere Overheden, kortweg de IFLO-norm, toe te passen in tegenstelling tot de gehanteerde provinciale richtlijn. Het college van burgemeester en wethouders heeft het advies van de IFLO-norm overgenomen, omdat deze norm reëler en nauwkeuriger het weerstandsvermogen bepaalt (in tijden waarin uitgiftekavels moeilijk verkoopbaar zijn). Volgens de IFLO-norm moet het weerstandvermogen minimaal 10% bedragen van de al gemaakte kosten plus 10% van de nog te realiseren kosten voor alle bouwgrondexploitaties. Dit weerstandvermogen wordt aangehouden in de vorm van de bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie. In het volgende overzicht staat het benodigde weerstandsvermogen. Boekwaarde
Nog te realiseren
Benodigd
per 01-01-2013
kosten na
weerstands-
01-01-2013
vermogen per 01-01-2013
In exploitatie genomen Wijngaert III fase 1
-
635.000
1.724.539
108.954
Slijkhoef 2
-
942.072
170.843
n.v.t.
Venakkers 4
-
602.310
200.869
n.v.t.
Hopveld 2
2.454.095
411.217
286.531
Centrumplan Helvoirt
2.778.253
2.065.355
484.361
Den Hoek
7.029.999
7.430.821
1.446.082
Joriskwartier Subtotaal
Programmabegroting 2013
198.608
166.166
36.477
10.281.573
12.169.810
2.362.405
103
Nog niet in exploitatie genomen Wijngaert III, West
1.664.820
0
166.482
936.746
0
93.675
1.431.826
3.317.753
474.958
440.905
1.079.816
152.072
4.474.297
4.397.569
887.187
14.755.870
16.567.379
3.249.592
Raamse Oevers Reigerskant Brede school Haaren Subtotaal Totaal
In de begroting 2012 was het benodigde weerstandsvermogen berekend op 2.848.183. Volgens de meest recente inzichten, is nu een weerstandsvermogen nodig van 3.248.592. Ten opzichte van de vorige begroting is er dus en stijging van ruim 400.000. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt omdat de Brede school als project is toegevoegd en door de stijging van de boekwaarden en kosten van de andere “Nog niet in exploitatie genomen” projecten. De ontwikkeling van het benodigde weerstandsvermogen volgens de IFLO-norm en de reserve bouwgrondexploitatie is als volgt: Benodigd weerstandsvermogen volgens de IFLO-norm Bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie
01-07-2011 3.030.259 2.983.548
01-01-2012 01-01-2013 2.848.183 3.249.592 3.619.004 3.619.004
De bestemmingreserve bouwgrondexploitatie bedraagt per 31 december 2011 ruim voldoende om de risico’s zoals berekend volgens de IFLO-norm op te vangen.
3,6 miljoen en is
Stille reserves De gronden moeten worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde of lagere marktwaarde. In een aantal gevallen is de marktwaarde meer dan de boekwaarde. Er is dan sprake van een stille reserve voor het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde. De stille reserve per 31-12- 2012: met betrekking tot gemeentelijke gronden wordt als volgt geraamd
Stille reserve gronden - in exploitatie genomen gronden - nog niet in exploitatie genomen gronden - overige gronden Totaal
3.264.631 2.452.942 2.266.172 7.983.745
De stille reserve voor de in exploitatie genomen gronden is de te verwachten eindwaarde van de projecten Wijngaert III fase1, Slijkhoef 2, Venakkers 4 en Joriskwartier. Van de nog in exploitatie te nemen gronden heeft Raamse Oevers een geraamd tekort. De projecten Reigerskant en Wijngaert West hebben een voordelig resultaat op eindwaarde. De winsten op deze projecten vormen de stille reserve. Voor de bepaling van de omvang van de stille reserve op het onderdeel “overige gronden” is uitgegaan van de cijfers van de jaarrekening 2011.
104
Programmabegroting 2013
Paragraaf H
Veiligheid
Veiligheid is een basisvoorwaarde voor samenleven. De zorg voor veiligheid is dan ook een kerntaak van de overheid. De gemeente wordt echter steeds meer geconfronteerd met een “terugtredende overheid”. Een toenemend aantal taken, welke de overheid niet meer voor haar rekening wil of kan nemen, wordt overgedragen aan de lagere overheden. Een belangrijke taak van de gemeente op het gebied van veiligheid is de regie óp en de zorg vóór de aanpak van lokale veiligheidsproblematiek. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de regie op het lokaal veiligheidsbeleid. Gemeenten, Openbaar Ministerie en politie moeten samen werken aan het verbeteren van de veiligheid. Gemeenten kunnen door het opstellen van een goed integraal veiligheidsplan sturen op de inzet van de politie. Niet voor niets is de lokale inbedding van de politie een belangrijk uitgangspunt in het wetsvoorstel Nationale Politie. Deze lokale inbedding kan onder meer tot uitdrukking worden gebracht door de inzet van de politie als bijdrage aan het integraal veiligheidsplan van een gemeente herkenbaar in het regionaal beleidsplan op te nemen. In de lokale driehoek worden afspraken gemaakt over de inzet van de politie, als onderdeel van de integrale veiligheidsaanpak. Momenteel wordt een regionaal beleidsplan 2013–2014 door de politie opgesteld. Hierin worden de speerpunten van de regionale eenheid van de politie benoemd voor de komende jaren. Deze zijn: - geweld (huiselijk geweld, uitgaansgeweld); - woninginbraken; - overlast en criminaliteit door jeugdgroepen; - verkeer; - ondermijnende georganiseerde criminaliteit, zoals hennepteelt en mensenhandel.
Integraal veiligheidsbeleid Haaren In november 2009 is de nota Integrale Veiligheid (IV) door de gemeenteraad vastgesteld voor de periode 2009 – 2012. Het beleidsplan IV is toe aan herziening. Gelet op de doorwerking van het gemeentelijk beleid in het politiebeleid is het, voor zowel gemeente als politie, wenselijk dat de beleidscycli voor de politie en de gemeenten op elkaar worden afgestemd. Door de huidige kadernota IV te verlengen met 2 jaar is het mogelijk om de beleids- en beheerscycli van de politie en gemeente op elkaar af te stemmen. Dit betekent dat in 2014 een nieuwe kadernota IV ter vaststelling aan de gemeenteraad wordt aangeboden. Aan de hand van de methode Kernbeleid Veiligheid (VNG), welke ook gebruikt is als onderlegger van de kadernota Integrale Veiligheid, wordt een overzicht gegeven van de veiligheidssituatie in de gemeente Haaren.
1. Veilige woon- en leefomgeving Dit veld bundelt veiligheidsthema’s die direct met de alledaagse kwaliteit van wonen en leven in buurten en wijken te maken hebben Veiligheidsmonitor De Veiligheidsmonitor is een tweejaarlijks terugkerend onderzoek naar criminaliteit, onveiligheid, buurtproblemen, en het optreden van gemeente en politie. De Veiligheidsmonitor wordt op landelijk, regionaal en lokaal niveau in opdracht van politie, gemeenten en het CBS uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt bij het vormgeven en evalueren van het veiligheidsbeleid. De
Programmabegroting 2013
105
kosten van de Veiligheidsmonitor bedragen 15.000 voor een periode van twee jaar. De provincie Noord-Brabant heeft de voorgaande keren de helft van de kosten gesubsidieerd. Eind 2013 wordt de nieuwe Veiligheidsmonitor gestart. De resultaten hiervan zullen beschikbaar komen in 2014. Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) Met ingang van 1 oktober 2010 is een Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) aangesteld in Haaren. Sinds 1 maart 2012 heeft de gemeente Haaren voor de BOA-inzet een samenwerkingsovereenkomst met de afdeling Stadstoezicht van ’s Hertogenbosch. De BOA houdt zich voornamelijk bezig met het toezien op de naleving van de algemene plaatselijke verordening en het parkeerbeleid van de gemeente Haaren. Bij overtredingen is hij bevoegd om hiervoor procesverbaal op te maken. Het doel van de BOA is echter niet om zoveel mogelijk bekeuringen uit te schrijven, maar om de preventieve werking die van een BOA uitgaat. Het aanspreken van mensen op ongewenst gedrag en informeren over bepaalde regels. In de periode januari – april 2012 heeft de BOA 15 processen verbaal uitgeschreven. De kosten van de BOA-inzet bedragen 25.000 per jaar. Veiligheidshuis ’s Hertogenbosch e.o. In de gemeenten ’s-Hertogenbosch, Boxtel, Haaren, Heusden, Schijndel, Sint-Michielsgestel, SintOedenrode en Vught (regio Meierij) wordt, samen met een aantal maatschappelijke organisaties, samengewerkt om via een persoonsgerichte aanpak overlast, huiselijk geweld en criminaliteit in de regio aan te pakken, zowel via de justitiële- als zorgketen. De bijdrage van de gemeente Haaren aan dit samenwerkingsverband is voor 2013 begroot op 9.560. Steunpunt Huiselijk Geweld Het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG) fungeert als front-office met daarachter een backoffice, die bestaat uit lokale en regionale samenwerkingsverbanden tussen politie, justitie en hulpverlening. Deze integrale aanpak moet huiselijk geweld (doen) stoppen. De bijdrage van Haaren bedraagt 1.772 per jaar. Bijzondere opname Psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) De burgemeester is op basis van de Wet Bijzondere Opneming Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ) belast met de verantwoordelijkheid voor het afgeven van beschikkingen die leiden tot gedwongen opnames in psychiatrische ziekenhuizen. Deze beschikking kan door middel van een geautomatiseerd systeem (Crisis-online) door de burgemeester op elke plek en op elk moment worden afgeven. Deelname aan Crisis Online kost 365 per jaar. Regionale Aanpak Nazorg Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de (na)zorg aan burgers die terugkeren uit detentie. Het recidivecijfer onder ex-gedetineerden is hoog. Nauwe samenwerking tussen justitie, gemeente en maatschappelijke organisaties moet de overgang vanuit detentie terug naar de maatschappij minder moeilijk maken. Sinds 2011 is er een gezamenlijke aanpak in het district Meierij. De kosten van Nazorg zijn afhankelijk van het aantal personen dat terugkeert uit detentie. Voor 2013 worden de kosten begroot op 800. Multi Disclipinair Overleg (MDO) Vaste deelnemers aan dit overleg zijn Juvans, Woonveste, ’t Heem, Politie Brabant Noord district Aa & Dommel en de gemeente Haaren. Doel van het overleg is om tot meer afstemming, samenspraak en coördinatie te komen bij het begeleiden van personen of gezinnen in complexe probleemsituaties. Het samen bespreken van overstijgende probleemsituaties en gezamenlijk opstellen van hulpverleningsplannen kan daartoe bijdragen. Het MDO functioneert ook als denktank voor de gemeente bij beleidsontwikkeling op het terrein van leefbaarheid, zorg en veiligheid. Aan het overleg zijn geen directe kosten verbonden.
106
Programmabegroting 2013
2. Bedrijvigheid en Veiligheid De thema’s van dit veld zijn: bedrijventerreinen en winkels, uitgaan / horeca, toerisme en evenementen. Geluidmetingen evenementen Versterkte muziek is de belangrijkste bron van geluidoverlast bij evenementen. Een gecertificeerd bureau heeft geluidmetingen uitgevoerd om te weten hoe hoog het geluidniveau is. Op basis van deze metingen is het voor de gemeente en de organisaties duidelijk waar de grens van het toelaatbare ligt. Deze grens is nu als geluidplafond opgenomen in de evenementenvergunning. Eventuele klachten van geluidoverlast kunnen hiermee gefundeerd worden af- of toegewezen. Overtreders worden door de politie of de BOA geverbaliseerd. Voor de uitvoering van de geluidmetingen is in de begroting een bedrag van 5.000 opgenomen.
3. Jeugd en Veiligheid Het veld jeugd en veiligheid heeft betrekking op die veiligheidsproblemen die specifiek met jongeren te maken hebben. Regionaal alcoholpreventie project 16In dit project wordt een protocol voor vroegsignalering en kortdurende interventies van het Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen & Verslaving (IVO) op proef geïmplementeerd, gericht op jongeren. Het protocol biedt beroepskrachten op school, op straat en in de jeugdhulpverlening handvatten om alcoholproblemen te signaleren en te bespreken met de jongere in kwestie of door te verwijzen naar een preventiemedewerker. De cyclus van de periode van subsidiëring vanuit gemeenten ten aanzien van het project ' alcohol 16-' eindigt op 31 december 2012. Op regionaal niveau is er een voorstel in voorbereiding om het project ' alcohol 16-'te continueren. Het huidige subsidiebedrag zal hoogstwaarschijnlijk hetzelfde blijven en bedraagt 5.000 per gemeente per jaar. Halt Halt levert een bijdrage aan de preventie en bestrijding van veelvoorkomende jeugdcriminaliteit onder jongeren van 12 tot 18 jaar. Jongeren die zich schuldig hebben gemaakt aan een strafbaar feit, kunnen worden doorverwezen naar Halt of naar het Openbaar Ministerie. Bij verwijzing naar Halt wordt de Halt-afdoening georganiseerd. Met de jongeren worden onder andere duidelijke afspraken gemaakt over het aanbieden van excuses en het vergoeden van de schade. Als de jongere de gemaakte afspraken nakomt, wordt de zaak door de opsporingsambtenaar ‘geseponeerd’. De preventie-activiteiten van Halt bestaan met name uit voorlichtingslessen op het gebied van vuurwerk en omgangsnormen en –waarden. Daarnaast participeert Halt in diverse netwerkoverleggen. Voor 2013 is een bedrag begroot van 8.650. Jeugd Preventie Plan Soms gaan dingen even mis, soms gaat het om kleine zaken, soms is het wat ingewikkelder. Dan is het belangrijk dat er snel ‘hulptroepen’ paraat staan om erger te voorkomen. Het Jeugd Preventie Plan (JPP) is kortdurende, intensieve en vraaggerichte hulpverlening voor jongeren, ouders en/of verzorgers. Samen met jongeren, ouders en/of verzorgers wordt bekeken waar de schoen wringt en wat er nodig is om weer op eigen kracht verder te kunnen gaan. Het JPP is een onderdeel dat de gemeente inkoopt bij Juvans Maatschappelijk werk en Dienstverlening. Ook voor het jaar 2013 wordt het JPP opgenomen in de subsidieafspraken met Juvans. JPP is een onderdeel van het Centrum voor Jeugd en Gezin.
Programmabegroting 2013
107
4. Fysieke Veiligheid Belangrijke thema’s in dit veiligheidsveld zijn verkeersveiligheid, externe veiligheid, brandveiligheid en natuurrampen. Veiligheidsregio Brabant-Noord Hierin werken 20 gemeenten, politie en GHOR samen op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing, het gemeenschappelijk meldcentrum, brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen.
Regionale brandweer Op 1 januari 2011 zijn alle gemeentelijke brandweerkorpsen in de regio Brabant-Noord samengevoegd tot Brandweer Brabant-Noord. De organisatie staat onder leiding van één regionaal brandweercommandant. Alle brandweermensen (beroepskrachten en vrijwilligers) zijn in dienst van de Brandweer Brabant-Noord. Beide brandweerposten zijn in 2012 overgegaan naar twee nieuwe kazernes. Voor de periode 2011-2013 is de geregionaliseerde brandweer een taakstelling van 1.000.000 opgelegd. Van dit bedrag wordt 340.000 in 2013 gerealiseerd. Voor Haaren betekent dit een verlaging van de bijdrage 2013 van 7.245 tot een bedrag van 725.826. Gemeenschappelijk Meldcentrum Het Gemeenschappelijk Meldcentrum is een samenwerkingsverband tussen de regionale brandweer, de ambulancediensten en de politie. Het GMC is een zeer belangrijke schakel tussen de burgers en de hulpverleners op straat. Alle telefoontjes voor de drie hulpverleningsorganisaties komen hier binnen. Door samenvoeging van de regio’s Brabant-Noord en Brabant Zuid-Oost zal er op termijn één GMC zijn voor de totale regio in plaats van de huidige twee. De bijdrage voor 2013 bedraagt 29.277. Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen De GHOR is een organisatie die ervoor moet zorgen dat bij grote ongevallen en rampen, de verschillende organisaties die zich met geneeskundige hulpverlening bezighouden (o.a. ambulancedienst, ziekenhuizen, huisartsen, GGD, GGZ, enz.), samen één hulpverleningsketen vormen. Voor de GHOR Brabant-Noord ligt er voor 2013 een bezuinigingsopdracht van 38.225. Hierdoor daalt de Haarense bijdrage GHOR voor 2013 tot 25.883. Regionale Ambulance Voorziening (RAV) Net als politie en brandweer, is de ambulancezorg in Nederland verdeeld over 25 regio’s, gelijk aan de veiligheidsregio’s. Alle ambulanceorganisaties werken samen en worden ondersteund door de branchevereniging Ambulancezorg Nederland. De RAV’s werken met landelijke protocollen voor hulpverlening. Zo worden kwaliteit en uniformiteit gewaarborgd. Hoewel de RAV een gemeenschappelijke regeling van gemeenten is, is in de begroting 2013 geen budget voor de RAV opgenomen. De RAV wordt volledig gefinancieerd binnen de tarieven van de zorgverzekeraars. Slechts dan wanneer er onverwachte en onvoorziene uitgaven zijn, wordt een beroep op gemeenten gedaan.
5. Integriteit en Veiligheid Het veld integriteit en veiligheid bundelt de bedreigingen rond discriminatie, terrorisme, georganiseerde criminaliteit, non-integer bestuurlijk handelen en handhaving. Antidiscriminatievoorziening RADAR Op 27 juli 2009 is de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorziening (WGA) in werking getreden. Uitgangspunt van de wettelijke regeling is de verplichting voor gemeenten om toegang te verlenen aan burgers tot een antidiscriminatievoorziening. Haaren is aangesloten bij de bestaande regionale antidiscriminatievoorziening RADAR voor het leveren van onafhankelijke bijstand en het registreren van klachten. De gemeente Haaren krijgt een rijksbijdrage voor de uitvoering van WGA van 0,372 per inwoner. Dit resulteert in een rijksbijdrage ter hoogte van 5.069. Dit bedrag is opgenomen in het gemeentefonds,
108
Programmabegroting 2013
maar niet geoormerkt. Het bedrag dat RADAR vraagt om de antidiscriminatie voorziening te beheren is gelijk aan de rijksbijdrage van 5.069. Regionale aanpak wet BIBOB Door toepassing van de wet Bevordering IntegriteitsBeoordeling door het Openbaar Bestuur (wet BIBOB) kan een bestuursorgaan voorkomen dat ze wordt betrokken bij criminele organisaties of criminele activiteiten. In Brabant-Noord is gekozen voor een regionale aanpak. Hierdoor zal er sprake zijn van een betere integraliteit en uniformiteit in de aanpak. Daarnaast gaat hiervan ook een meer preventieve werking als bij een individuele gemeentelijke aanpak. De jaarlijkse bijdrage voor de gemeente Haaren is 1.592. RIEC Door middel van een Bestuursakkoord van het Rijk en de VNG is afgesproken dat gemeenten zich actief gaan bezig houden met de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. Op basis van het programma “Bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit” zijn er zes Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC´s) gevormd ter bestrijding van de georganiseerde misdaad. Doelstelling van de RIEC´s is de gemeenten te ondersteunen en te faciliteren ten behoeve van een betere bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. De jaarlijkse bijdrage vanuit Haaren aan het RIEC bedraagt 7.590. In onderstaande tabel zijn de budgetten (totaal en per inwoner) weergegeven voor de verschillende veiligheidsvelden. Veiligheidsveld
Veilige woon- en leefomgeving
Project
Totale kosten 2012
2013
Veiligheidshuis ’s Hertogenbosch e.o.
9.560
9.560
0,69
Steunpunt Huiselijk Geweld
1.772
1.772
0,13
Veiligheidsmonitor
7.500
7.500
0,55
25.000
25.000
1,82
365
365
0,03
800
800
0.06
Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) Bijzondere opname Psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) Regionale Aanpak Nazorg
Kosten per inw. (2013)
Bedrijvigheid en Veiligheid
Geluidsmetingen evenementen
5.000
5.000
0,36
Jeugd en Veiligheid
Regionaal alcoholpreventie project 16-
5.000
5.000
0,36
Halt
8.650
8.650
0,63
Fysieke Veiligheid
Jeugd Preventie Plan
19.000
19.000
1,38
Regionale brandweer
733.071 28.694
725.826 29.277
52,71
27.087
25.883
Antidiscriminatievoorziening RADAR
5.069
5.069
0,37
Regionale aanpak wet BIBOB
1.592
1.592
0,12
RIEC
7.590
7.590
0,55
885.750
877.884
63,76
Gemeenschappelijk Meldcentrum Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Integriteit en Veiligheid
Totaal
Programmabegroting 2013
2,13 1,88
109
110
Programmabegroting 2013
Bijlage I
Financiële uitgangspunten begroting 2013
1. Bestuurlijke planning begroting 2013 De Gemeentewet (artikel 191) bepaalt dat de begroting binnen twee weken na vaststelling door de raad en in ieder geval voor 15 november bij de provincie moet worden ingediend. De bestuurlijke planning is er op gericht dat deze datum van 15 november wordt gehaald. - Behandeling begroting 2013 in commissie - Vaststellen begroting 2013 in gemeenteraad
25 oktober 2012 8 november 2012
2. Aantallen inwoners en woonruimten De gegevens van de aantallen inwoners en woonruimten zijn vooral van belang voor de meerjarige berekening van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Inwoners In de begroting wordt uitgegaan van de volgende ontwikkeling van de inwonersaantallen: Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
Inwoners, totaal (per 1-1) < 20 jaar
13.630 3359
13.775
13.845
13.845
13.915
65 t/m 74 jaar 75 t/m 85 jaar
2350 721
Woonruimten In de begroting wordt uitgegaan van de volgende ontwikkeling van de aantallen woonruimten. Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
Woonruimten per 1-1-…. Woningen
6.166 5.027
6.221 5.082
6.361 5.289
6.501 5.429
6.501 5.429
Bijzondere woongebouwen Recreatiewoningen
860 273
860 273
793 273
793 273
793 273
Wooneenheden
6
6
6
6
6
Programmabegroting 2013
111
3. Indexering Het uitgangspunt voor de prijsindexering voor de begroting zijn de cijfers van het Centraal Planbureau (CPB), onderdeel “Prijs bruto binnenlands product”. In het Centraal Economisch Plan van maart 2012 (Kerngegevens 2011–2015) wordt voor 2013 een prijsstijging verwacht van 1,5%. In hoeverre de prijsstijging ook daadwerkelijk wordt toegepast op de budgetten is jaarlijks afhankelijk van de besluitvorming van de Perspectiefnota. De indexering van 1,5% geldt in principe voor de volgende kostensoorten: Lasten 3.0 3.1 3.3 3.4 4.2.4 4.2.5
Personeel van derden Energie Duurzame aankopen Overige goederen en diensten Inkomensoverdrachten aan overheden (subsidies) Overige inkomensoverdrachten (subsidies)
Baten 3.2.1 3.2.2 3.4.0 3.4.1 4.0
Huren Pachten Leges burgerzaken + afvalstoffenheffing Bouwleges Belastingopbrengsten
In paragraaf A, Lokale heffingen, worden de ontwikkelingen van de belastingtarieven, leges en gemeentelijke heffingen nader toegelicht. De ontwikkeling van de prijzen van de afgelopen jaren is als volgt: Jaar 2010 2011 2012 2013
Raming begroting 1,75% 1,00% 2,00% 1,5%
Realisatie (CBS) 1,3% 2,3% 2,5% (verwacht)
Indexering gemeenschappelijke regelingen In de meeste gevallen kennen de gemeenschappelijke regelingen een eigen indexering. Voor zover van toepassing kan bij de indexering van de betreffende budgetten rekening worden gehouden met deze “eigen” indexering. Indexering PLE1N: voor de indexering van de PLE1N begrotingen (I&A, Personeel en WOZ) gelden de indexen van de individuele centrumgemeente.
4. Personeelskosten ambtelijk apparaat De basis voor de berekening van de personeelskosten van het ambtelijke apparaat voor de begroting 2013 is de toegestane formatie met peildatum 1-1-2012. Deze wordt afgezet tegen de loonkosten op basis van het maximum van de functionele schaal en met peildatum eind februari 2012. Vervolgens wordt de loonsom met 2% verhoogd op basis van het principeakkoord zoals dat is afgesloten in april 2012. Dit akkoord bevat een loonstijging van 1% per 1 januari 2012 en nogmaals 1% per 1 april 2012. Deze CAO effecten zitten nog niet in de basis per eind februari 2012, zodat deze basis verhoogd wordt met 2%. Voor 2013 wordt vooralsnog uitgegaan van de nullijn. Basis: salarisniveau per 28 feb. 2012 (max. functionele schaal) CAO ontwikkelingen 2012 (principe-akkoord d.d. april 2012)
112
100% 2%
Programmabegroting 2013
5. Investeringen De regels voor afschrijven en waarderen van activa zijn vastgelegd in de “Nota waardering activa en afschrijvingen Gemeente Haaren”. Enkele algemene uitgangspunten zijn: - Investeringen van minder dan 2.500 worden niet geactiveerd maar ten laste van de exploitatie gebracht. - De kapitaallasten voor nieuwe investeringen starten in het jaar nadat de investering is gedaan; in het jaar zelf waarin de investering wordt gedaan, zijn de kapitaallasten nul. - De rente voor investeringen is 3,5%.
6. Rente In de begroting 2013 wordt gerekend met een rente van 3,5%. Deze rente is van toepassing voor de berekening van de rentecomponent van de kapitaallasten en de berekende rente over reserves en voorzieningen.
Programmabegroting 2013
113
114
Programmabegroting 2013
Bijlage II
Subsidieplafond 2013
Subsidieplafond en verdeling van subsidies De Algemene Subsidieverordening Gemeente Haaren 2010 regelt dat in de begroting de hoogte van de beschikbare subsidiebudgetten wordt vastgelegd, ook wel subsidieplafonds genoemd. Ook de wijze waarop de beschikbare subsidie wordt verdeeld wordt in de begroting vermeld. Dat samen geeft vorm aan de wettelijke grondslag voor de uiteindelijke subsidiebeschikkingen die door het college van burgemeester en wethouders worden opgesteld.
Aanpassingen vanuit de perspectiefnota 2013 De perspectiefnota 2013 brengt een aantal wijzigingen aan in het niveau van de subsidiebudgetten voor de jaren 2013-2014 en verder. In deze begroting worden deze wijzigingen voor de genoemde jaren bekrachtigd. -
Terugbrengen van het budget voor waarderingssubsidies met ingang van 1 januari 2014 met 50%. Het budget voor prestatiesubsidies wordt met ingang van 1 januari 2014 gekort met 10%. Bibliotheekfunctie betrekken bij de verdeling van de Lokaal Educatieve Agenda gelden (LEAgelden) (de rechtstreekse subsidie aan de Stichting Bibliotheek De Meierij stop te zetten vanaf 1 januari 2015). Afschaffen Mondiaal Beleid. Beëindigen overeenkomst MIK (de subsidie aan MIK stop te zetten met ingang van 1 januari 2014).
Cluster Sport algemeen Sport Tennis Amateuristische kunstbeoefening Harmoniën en fanfares EHBO-Verenigingen Basisbibliotheek de Meierij Stichting Meierijse Instellingen voor Kunsten Gemeenschapshuizen (excl groot onderhoud) Volkscultuur Cultuur Ouderenorganisaties Jeugd- en jongerenwerk Kindervakantiewerk Maatschappelijke hulpverlening Peuterspeelzaalwerk Zorg Budget mondiaal beleid Budget projectsubsidies
Plafond 2013 18.460 8.548 3.205 31.237 3.205 115.303 155.125
2014* 9.230 4.274 1.603 15.619 1.603 115.303 0
17.187 12.810 6.907 39.886 29.471 8.492 172.252 143.973 3.408 0 4.131
8.594 6.405 3.454 19.943 14.736 4.246 159.271 129.576 2.547 0 4.131
2015
0 0
0
Toelichting: 2014 betreft indicatieve cijfers op basis van de korting van 50% op waarderingssubsidies en 10% op prestatiesubsidies. De definitieve verdeling van de bedragen van de clusters wordt nog aangepast (waarbij het totaalbedrag gelijk blijft) en wordt voor 1 april 2013 aan de raad voorgelegd in het definitieve subsidieplafond 2014. Voor de plafonds voor 2014 e.v. zullen de nieuw vast te stellen subsidieverordening en beleidsregels (in)richting moeten gaan geven.
Programmabegroting 2013
115
Risicoprofiel Met een vroegtijdige plafonnering wordt organisaties ruimte geboden zich te gaan aanpassen aan de nieuwe omstandigheden die in 2014 ingaan (de “redelijke” termijn). Dat komt de zorgvuldigheid ten goede waarmee ook de financiële risico’s voor zowel organisaties als gemeente worden verkleind. Op grond van jurisprudentie kan worden aangenomen dat de lengte van de redelijke termijn casus afhankelijk is. Het college van burgemeester en wethouders zal de raad in de perspectiefnota 2014 op de hoogte brengen van eventuele budgettaire aanpassingen van de begroting 2014 e.v. die mogelijk uit dit risico voortkomen.
116
Programmabegroting 2013
Bijlage III
Overzicht reserves en voorzieningen
Naam reserve
2013 Saldo 1-1 Toevoeging Onttrekking Saldo 31-12 Progr.
Algemene reserves Algemene reserve Saldo jaarrekening
6.789.757 0
0 0
0 0
6.789.757 0
Totaal
6.789.757
0
0
6.789.757
Bestemmingsreserves Legaat van Cooth WWB Inkomensdeel Risico' s WMO/WWB Oude Mannengasthuis Instandhouding monumenten Reserve volkshuisvesting Reserve kwaliteitsverbetering landschap Reconstr. en landschapsinr.(rood/groen) Bouwgrondexploitatie Verkeersmaatr. binnen beb. kom Afbouw Stadsgewest Brede school en sporthal Haaren Verkoop hypotheekbedrijf HNG
17.159 38.519 15.000 748.250 42.580 448.447 0 11.385 3.619.004 2.057 27.227 1.750.000 270.864
0 0 0 0 0 0 49.938 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 53.689 0 0 0 0 0 0 26.401
17.159 38.519 15.000 748.250 42.580 394.758 49.938 11.385 3.619.004 2.057 27.227 1.750.000 244.463
Totaal
6.990.492
49.938
80.090
6.960.340
13.780.249
49.938
80.090
13.750.097
Totaal generaal reserves
Programmabegroting 2013
6 6
1 1 1 1 2 2 2 2 2 5 5 1 6
117
Naam voorziening
2013 Saldo 1-1 Toevoeging Onttrekking Saldo 31-12 Progr.
Onderhoudsvoorzieningen Wegen Onderhoud wegen 1.896.752 Riolering Onderhoud riolering 7.537.113 Groen Groenreconstructies 186.542 Onderhoud gebouwen en terreinen Onderhoud oude Dr. Landmanschool -20.977 Onderhoud sportzaal Wiekelaar 0 Onderhoud sporthal Beekdal 21.000 Onderhoud jeugdhuis d' n Inbreng 4.941 Onderhoud dorpshuis De Es 144.121 Onderhoud dorpshuis Gastenbosch 104.987 Onderhoud dorpshuis Den Domp 19.000 Onderhoud dorpshuis Vorselaer 23.144 Onderhoud voormalige bibliotheek 0 Onderhoud parochiecentrum Leijpad 0 Onderhoud peuterspeelzaal Leijpad 0 Onderhoud peuterspeelzaal Esch 865 Onderhoud onderw.huisv. per 1-1-' 97 0 Onderhoud basisschool Klimop 16.000 Onderhoud basisschool Hasselbraam 17.000 Onderhoud Willibrordusschool 122.473 Onderhoud gymzaal Willbrordusschool 83.576 Onderhoud Franciscusschool -7.232 Onderhoud kiosk 0 Onderhoud kruisbeeld 0 Onderhoud Kastanjelaan 10 26.439 Onderhoud brandweergarage Haaren 0 Onderhoud brandweergarage Haaren nw 1.350 Onderhoud brandweergarage Helvoirt 0 Onderhoud gemeentewerf Haaren 0 Onderhoud gemeentewerf Haaren nw 1.350 Onderhoud gemeentehuis 232.570 Onderhoud gemeentewerf Helvoirt 0 Woningen etc. Onderhoud Achterstraat 70a 64.006 Monumenten Onderhoud Toren dorp Helvoirt 8.592 Onderhoud oude toren Haaren 39.667 Overig Onderhoud sportterreinen dorp Esch 13.451 Dierenweide Haaren 1.785 Dierenweide Biezenmortel 9.280 Totaal 10.547.795
118
355.077
400.000
1.851.829
2
0
13.545
7.523.568
5
87.032
0
273.574
5
20.843 0 21.000 6.455 18.829 0 19.000 8.418 0 0 0 1.191 0 16.000 17.000 49.655 18.798 4.394 0 0 6.935 0 450 0 0 450 62.620 0
5.290 0 0 7.690 0 0 0 0 0 0 0 2.653 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 36.039 0
-5.424 0 42.000 3.706 162.950 104.987 38.000 31.562 0 0 0 -597 0 32.000 34.000 172.128 102.374 -2.838 0 0 33.374 0 1.800 0 0 1.800 259.151 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 4 4 4 kp kp kp kp
7.238
516
70.728
2
0 11.180 49.418 -4.777 0 0 13.451 0 2.380 0 14.040 515.151 10.766.946
2 2
2.588 4.974 0 0 595 4.760 734.302
1 5 5
Programmabegroting 2013
Naam voorziening
2013 Saldo 1-1 Toevoeging Onttrekking Saldo 31-12 Progr.
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen etc. Pensioenen wethouders 741.865 Bovenformatief personeel 0 Totaal 741.865
0 153.313 153.313
0 153.313 153.313
741.865 0 741.865
kp 6
Middelen met speciefieke aanwendingsrichting Interreg-projecten 0 Snipperverkaveling 0 Tarief egalisatievoorziening riolering 60.622 Tarief egalisatievoorziening afval 562.180
0 0 0 0
0 0 0 153.265
0 0 60.622 408.915
2 2 5 5
Totaal
622.802
0
153.265
469.537
Totaal voorzieningen exclusief gronden en debiteuren
11.912.462
887.615
821.729
11.978.348
Totaal genenraal reserves en voorzieningen exclusief gronden en debiteuren
25.692.711
937.553
901.819
25.728.445
Voorziening gronden opgenomen in balans bij gronden en terreinen Gronden en terreinen 7.626 0
0
7.626
Totaal
0
0
7.626
Voorziening gronden opgenomen in balans bij voorraden In exploitatie genomen gronden 3.080.507 Nog niet in exploitatie genomen gronden 1.260.582
0 0
0 0
3.080.507 1.260.582
Totaal
4.341.089
0
0
4.341.089
65.546 60.462
0 0
0 0
126.008
0
0
126.008
4.474.723
0
0
4.474.723
30.167.434
937.553
901.819
30.203.168
Voorzieningen debiteuren opgenomen in balans bij debiteuren Debiteuren algemene dienst Debiteuren sociale zaken Totaal Totaal voorzieningen gronden en debiteuren Totaal generaal reserves en voorzieningen
Programmabegroting 2013
7.626
2
2 2
65.546 diverse 60.462 1
119
120
Programmabegroting 2013
Bijlage IV
1. Leven 1.2.1
Totaal 1.2.1 1.2.2
Totaal 1.2.2 1.2.3
Totaal 1.2.3 1.2.4
Overzicht incidentele baten en lasten
Baten/L Onderwerp asten baten BOS-project Grondverkoop sporthal Beekdal CP Haaren Project Jij in beweging, aangepast sporten subreg Sport provincie NB Prov. subsidie Intensivering lokaal aanb.jeugd RAP4 2012 Totaal baten lasten Aframen budgetten onderhoud sportterreinen Budget startsubsidies Decembercirculaire 2011 Doorontwikkelen jeugdbeleid werkbudget Onderhoudsvoorziening Den Domp Onderhoudsvoorziening sporthal Beekdal Project Jij in beweging, aangepast sporten subreg Sport Prov. subsidie Intensivering lokaal aanb.jeugd RAP4 2012 Verlaging waarderingssubsidies cum met 20 procent Vrijwilligersbeleid en mantelzorgbeleid Totaal lasten baten Wijzigingen sociale zaken 1e berap 2012 Totaal baten lasten Sociale zaken uitkeringen en uitvoeringskosten Transitie decentralisatie begeleiding AWBZ Uitvoeringskosten Sociale Zaken Boxtel Totaal lasten baten
Opbrengst grondverkoop basisschool Hasselbraam CP Haaren Opbrengst grondverkoop basisschool Klim-op CP Haaren Schades gebouwen BBO Willibr. Esch en Landman Helvoirt vergoeding verzmij Totaal baten lasten Brede School Haaren Budget startsubsidies Onderhoudsvoorziening Hasselbraam Onderhoudsvoorziening Klimop Prestatiesubsidie MIK structureel effect Schades gebouwen BBO Willibr. Esch en Landman Helvoirt Verlaging budget projectsubsidies Verlaging waarderingssubsidies cum met 20 procent Totaal lasten lasten
Budget startsubsidies EKD Financiële afwikkeling stg. Peuterspeelzalen B&W2012-2494 RAV eenmalige teruggave (jaarverslag 2011) Subsidies Verlaging waarderingssubsidies cum met 20 procent Totaal lasten
Totaal 1.2.4 1. Leven
Programmabegroting 2013
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -24.138 0 0 0 0 0 0 0 0 -855.000 -13.929 -18.571 0 0 0 -24.193 0 0 0 0 -62.260 -18.571 0 0 -855.000 -28.663 0 0 0 0 0 507 1.014 1.521 -54.318 20.388 0 0 0 0 80.000 80.000 80.000 0 0 19.000 19.000 19.000 20.000 20.000 21.000 21.000 11.000 0 0 13.929 18.571 0 0 0 24.193 0 0 0 0 0 -37.223 -74.446 -111.669 0 75.000 75.000 75.000 0 0 224.847 176.855 111.568 -90.148 -34.318 162.587 158.284 111.568 -90.148 -889.318 -27.000 -27.000 -27.000 -27.000 0 -27.000 -27.000 -27.000 -27.000 0 -54.716 0 0 0 0 58.626 38.759 -5.983 0 0 0 0 -2.073 38.759 0 0 0 -29.073 11.759 -27.000 -27.000 0 0 0 0 0 -705.000 0 0 0 0 -975.000 -43.553 0 0 0 0 -43.553 0 0 0 -1.680.000 0 0 1.350.000 0 0 0 0 0 0 -186 17.000 17.000 17.000 0 0 16.000 16.000 0 0 0 0 0 0 0 0 47.690 0 0 0 0 0 -4.000 -4.000 -4.000 0 0 -124 -248 -372 0 80.690 28.876 1.362.752 -4.372 -186 37.137 28.876 1.362.752 -4.372 -1.680.186 0 0 0 0 -2.451 6.578 0 0 0 0 6.910 0 0 0 0 -13.639 0 0 0 0 200.000 200.000 200.000 200.000 0 0 -1.632 -3.264 -4.896 0 199.849 198.368 196.736 195.104 -2.451 199.849 198.368 196.736 195.104 -2.451 370.500
397.287
1.644.056
73.584 -2.571.955
121
2. Wonen
Totaal 2.2.4
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -13.522 0 0 0 0 -555.158 -852.781 -1.860.216 0 0 -1.750.000 0 0 0 0 -2.318.680 -852.781 -1.860.216 0 0 47.022 0 0 0 0 34.647 294 294 987 987 0 15.000 0 -10.000 0 -111.111 -10.144 17.309 20.600 0 -29.442 5.150 17.603 11.587 987 -2.348.122 -847.631 -1.842.613 11.587 987 -49.881 -27.436 -13.718 0 0 -49.881 -27.436 -13.718 0 0 -15.000 0 0 -25.000 0 0 0 0 12.940 12.940 0 0 0 0 833.000 3.000 13.000 0 0 0 54.000 0 0 0 0 0 -30 -60 -90 -45 42.000 12.970 -60 -12.150 845.895 -7.881 -14.466 -13.778 -12.150 845.895 -10.000 -10.000 -10.000 -10.430 0 0 0 0 -20.430 -10.000 -10.000 0 0 19.377 30.000 20.000 2.000 0 10.430 0 0 0 0 29.807 30.000 20.000 2.000 0 9.377 20.000 10.000 2.000 0 54.500 6.000 6.000 6.000 6.000 54.500 6.000 6.000 6.000 6.000 10.000 10.000 0 0 0 107.379 53.689 0 0 0 117.379 63.689 0 0 0 171.879 69.689 6.000 6.000 6.000
2. Wonen
-2.174.747
2.2.1
Totaal 2.2.1 2.2.2
Totaal 2.2.2 2.2.3
Totaal 2.2.3 2.2.4
3. Ondernemen 3.2.2
Totaal 3.2.2 3.2.3
Totaal 3.2.3
Baten/L Onderwerp asten baten Afhandeling SOK dorpsvernieuwing Haaren Herberekening winstuitname GREXen Stichting ' t Heem vaststellingsovk CP Haaren Totaal baten lasten Afhandeling SOK dorpsvernieuwing Haaren Gemeentelijke monumenten en subsidie Opstellen gemeentelijke archeologiebeleidskaart / monumenten Rood voor Groen / Hopveld Totaal lasten baten Bijdrage principeverzoeken planprocedures bestemmingsplannen Totaal baten lasten Bijdragen derden br reconstructie Gis via PLE1N Infra nieuwbouw Centrumplan Haaren Komplan Haaren Opstellen Structuurvisie Haaren Subsidies Totaal lasten baten
Externe veiligheid (2011-2014) Brab.V. subsidie provincie NB Kosten en subsidie ISV geluidsanering Totaal baten lasten Externe veiligheid (2011-2014) Brab.V. subsidie provincie NB Kosten en subsidie ISV geluidsanering Totaal lasten baten Aframen bouwleges uitstel Haerenshof / minder sloopvergunningen Totaal baten lasten Budget salarissen naar BWT tbv onderzoek welstand en monumenten Facilitering starters woningmarkt (startersleningen) Totaal lasten
Baten/L Onderwerp asten baten Greenport subsidie provincie Noord-Brabant Totaal baten lasten Greenport accountantskosten Berk Totaal lasten baten
Baten grondverkopen Margriet Helvoirt Intergas Energie BV verkoop aandelenkapitaal tranche 2012 Opbrengst strategische grondverkopen Project oneigelijk gebruik gronden Esch verkoop van gronden Verkoop volkstuinen Biezenmortel Totaal baten lasten Advieskosten Project oneigelijk gebruik gronden Esch verkoop van gronden Totaal lasten
3. Ondernemen 4. Bestuur 4.2.1
Totaal 4.2.1 4.2.2
Totaal 4.2.2 4.2.3
Totaal 4.2.3 4. Bestuur
122
lasten
Inzet BOA Veiligheidsmonitor Veiligheidsregio Brabant-Noord afrekening jaarrekening 2011 Totaal lasten baten
ESF subsidie ICT via PLE1N GBA audit driejaarlijks Totaal baten lasten ESF subsidie ICT via PLE1N Verkiezingen Totaal lasten
7.437
852.882
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -11.400 0 0 0 0 -11.400 0 0 0 0 1.125 0 0 0 0 1.125 0 0 0 0 -10.275 0 0 0 0 0 0 -1.350.000 0 0 -519.760 0 0 0 0 -226.000 0 0 0 0 -60.000 -60.000 0 0 0 -80.545 5 0 0 0 -886.305 -59.995 -1.350.000 0 0 48.495 18.908 18.908 18.908 18.908 60.000 60.000 0 0 0 108.495 78.908 18.908 18.908 18.908 -777.810 18.913 -1.331.092 18.908 18.908 -788.085
Baten/L Onderwerp asten baten Subsidie Charter Totaal baten lasten Ambtelijk ondersteuning raadsgriffie Dienstverlening invoeren Op afspraak werken Intergemeentelijke sportdag 2013 Kosten Charter Landelijk basistakenpakket vorming Regionale UitvoeringsDiensten (RUD) Onderzoek Waar Staat Je Gemeente doorschuiven budget Raadsbudget Samenwerking andere gemeenten incid inzet pers budgetten Totaal lasten
-772.408 -1.840.391
18.913 -1.331.092
18.908
18.908
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -63.740 0 0 0 0 -63.740 0 0 0 0 0 10.000 0 0 0 0 47.000 0 0 0 0 10.000 0 0 0 63.740 0 0 0 0 0 45.000 5.000 2.000 0 -5.039 5.039 0 0 0 132.275 32.275 32.275 0 0 0 100.000 100.000 100.000 100.000 190.976 249.314 137.275 102.000 100.000 127.236 249.314 137.275 102.000 100.000 25.000 25.000 25.000 0 0 0 0 9.000 0 15.000 -47.477 0 0 0 0 -22.477 25.000 34.000 0 15.000 -22.477 25.000 34.000 0 15.000 -18.000 0 0 0 0 -1.647 4.131 0 4.131 0 -19.647 4.131 0 4.131 0 15.175 0 0 0 0 19.933 0 14.347 14.640 0 35.108 0 14.347 14.640 0 15.461 4.131 14.347 18.771 0 120.220
278.445
185.622
120.771
Programmabegroting 2013
115.000
5. Beheer 5.2.3 Totaal 5.2.3 5.2.4
Totaal 5.2.4 5.2.5
Baten/L Onderwerp asten lasten Afboeken budget sloten en watergangen Budgetten groenvoorziening Totaal lasten baten
Aanleg openbaar gebied Vincent van Goghplein bijdrage Vrijval voorziening wegen Totaal baten lasten Aanbrengen bestrating Helvoirtseweg Aanleg ontsluitingsweg Sportlaantje Haaren Aanleg openbaar gebied Vincent van Goghplein Actualiseren Wegenlegger Herinrichtingskosten diverse wegen Rehabilitatie De Gijzel Helvoirt Schades openbare verlichting Uitvoering reconstructie Langeweg en Kerkeind, Haaren (excl. Driehoeven) Totaal lasten baten GGA bijdragen in de kosten Totaal baten lasten GGA aandeel gemeente Haaren Totaal lasten
Totaal 5.2.5 5. Beheer
6. Algemene dekkingsmiddelen 6.2.2 Totaal 6.2.2 6.2.3
Totaal 6.2.3 6.2.4 Totaal 6.2.4 6.2.5
Totaal 6.2.5 6.2.6
1.879.306
Baten/L Onderwerp asten baten Afkoppelplan OAS Haaren bijdrage EVZ Haaren Totaal baten baten Facilitering starters woningmarkt (startersleningen) Totaal baten lasten HNG Totaal lasten baten Algemene uitkering uit het gemeentefonds Totaal baten lasten
Onvoorziene uitgaven 2012 Overboeken post incidentele inzet personeelsbudget Voorziening bovenformatief personeel Totaal lasten baten
Doorbelasting uren Opheffing IZA nederland Totaal baten lasten Bedrijfskosten ontw vaardigheden en competenties / extra opleiding / CAO Diversen (o.a. digitalisering P&A) Salariskosten voormalig personeel / inhuur financieel consulent Totaal lasten
Totaal 6.2.6 6. Algemene dekkingsmiddelen
Mutaties reserves Mutaties reserves
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -22.567 0 0 0 0 -54.973 0 0 0 0 -77.540 0 0 0 0 -77.540 0 0 0 0 0 -235.000 0 0 0 -400.000 -400.000 0 0 0 -400.000 -635.000 0 0 0 15.000 0 0 0 0 60.000 0 0 0 0 0 408.000 0 0 0 0 20.000 10.000 10.000 10.000 843.884 0 0 0 0 0 87.000 0 0 0 9.962 0 0 0 0 1.428.000 0 0 0 0 2.356.846 515.000 10.000 10.000 10.000 1.956.846 -120.000 10.000 10.000 10.000 -81.234 82.858 0 0 0 -81.234 82.858 0 0 0 81.234 -82.858 0 0 0 81.234 -82.858 0 0 0 0 0 0 0 0
Baten/L Onderwerp asten baten Dekking uit algemene reserve en bestemmingsreserves Ecologische verbindingszones (EVZ) Facilitering starters woningmarkt (startersleningen) HNG 2017 Monumentensubsidie SoZa WWB I-RB kostenplaats Totaal baten lasten Bijdragen Rood voor Groen Stichting ' t Heem vaststellingsovk CP Haaren storting best.res. BS sporthal Toevoeging aan bestemmingsreserves Totaal lasten
Totaal Mutaties reserves Eindtotaal
Programmabegroting 2013
-120.000
10.000
10.000
10.000
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -34.076 0 0 0 0 -34.076 0 0 0 0 -34.076 0 0 0 0 7.516 3.758 0 0 0 7.516 3.758 0 0 0 24.674 26.401 28.249 30.226 0 24.674 26.401 28.249 30.226 0 32.190 30.159 28.249 30.226 0 120.763 100.033 6.371 71.810 0 120.763 100.033 6.371 71.810 0 120.763 100.033 6.371 71.810 0 -48.130 0 0 0 0 0 -100.000 -100.000 -100.000 -100.000 113.098 153.313 0 0 0 64.968 53.313 -100.000 -100.000 -100.000 64.968 53.313 -100.000 -100.000 -100.000 -4.040 18.800 -28.249 -121.756 -206.330 -13.994 0 0 0 0 -18.034 18.800 -28.249 -121.756 -206.330 35.000 72.000 47.000 47.000 47.000 39.744 502 25.004 50.906 0 -36.963 -48.900 11.780 0 0 37.781 23.602 83.784 97.906 47.000 19.747 42.402 55.535 -23.850 -159.330 203.592
225.907
-9.845
-21.814
-259.330
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 2016 -1.531.966 -81.401 -83.249 -75.226 -54.942 0 45.000 45.000 45.000 45.000 -107.379 -53.689 0 0 0 0 0 0 0 0 10.000 10.000 0 0 3.233 0 0 0 0 -1.636.112 -80.090 -28.249 -30.226 -9.942 0 -4.046 -65 20.112 -4.688 1.750.000 0 0 0 0 17.221 53.984 3.291 0 0 1.767.221 49.938 3.226 20.112 -4.688 131.109 -258.105
-30.152
-25.023
-2.008 -1.366.673
-10.114
-14.630
198.772 -1.849.125
123
124
Programmabegroting 2013
Bijlage V
Meerjareninvesteringsplan
Meerjareninvesteringsplan 2013-2016 1. Strategische / tactische investeringen a. Wegen, straten en pleinen Helvoirt: rehabilitatie De Gijzel Helvoirt: aanleg openbaar gebied Vincent van Goghplein Helvoirt: bijdrage aanleg openbaar gebied Vincent van Goghplein Haaren: infrastructuur nieuwbouw centrumplan
Indicatie nut maatschappelijk maatschappelijk maatschappelijk maatschappelijk totaal:
2013 87.000 408.000 -235.000
2014
2015
2016
260.000
0
0
833.000 833.000
b. Riolering (GRP 2008-2012) Herstel riolering De Gijzel Helvoirt Kollenberg Esch (afkoppelen en vergroten diameter)
Indicatie nut economisch economisch totaal:
2013 45.000 167.740 212.740
2014
2015
2016
0
0
0
c. Huisvesting onderwijs en sport Helvoirt: inrichting sportzaal / dorpshuis (AN26098) Helvoirt: MFA brede school (AN23070) Helvoirt: MFA sportzaal (AN23067) Haaren: brede school (AN21022-23071-23072) Haaren: sporthal (AN21023-23069-23073)
Indicatie nut economisch economisch economisch economisch economisch totaal:
2013 250.000 5.650.000 1.950.000 6.676.107 3.965.254 18.491.361
2014
2015
2016
0
0
0
d. Bedrijfsvoering Vervanging software Oracle application server (AN27039)
Indicatie nut economisch totaal:
2013 10.000 10.000
2014
2015
2016
0
0
0
18.974.101
0
0
833.000
2014 10.500 10.500 10.500 10.500 30.000 10.500 0 82.500
2015
2016
Investeringstotalen:
2. Operationele investeringen (vervangingsinvesteringen) a. Dienstauto's 10 Citroën C2 38-PK-ZS 10 Citroën C2 40-PK-ZS 10 Citroën Berlingo 43-BP-PG 10 Citroën Berlingo 45-BP-PG 10 Citroën Berlingo 46-BP-PG 10 Citroën Berlingo 47-BP-PG
Indicatie nut economisch economisch economisch economisch economisch economisch totaal:
2013
b. Bedrijfsauto's en materieel buitendienst 10 Renault Master 85-BS-TX 10 DAF75 BJ-RL-39 (inclusief kraan) 10 Ansems aanhanger WV-60-DF 10 Rior aanhanger WY-96-FD 10 Snoeiapparaat Votex 10 Trilplaat Wacker
Indicatie nut economisch economisch economisch economisch economisch economisch totaal:
2013
0
0
278.000
c. Gladheidsbestrijding 10 Zoutstrooier Nido Stratos 10 Zoutstooiers Epoke (3 stuks) 10 Sneeuwschuif Meijer 10 Sneeuwschuif Nido 10 Materieel ten behoeve van natstrooien
Indicatie nut economisch economisch economisch economisch economisch totaal:
2013
2014
2016
0
0
2015 30.000 60.000 8.000 8.000 65.000 171.000
d. Facilitair (gemeentehuis/huisvesting) Meubilair Keukeninrichting Paternosterkasten LCD-schermen Losse microfoons Beamer en scherm raadzaal Interactieve borden Kantine-inrichting diversen
Indicatie nut economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch totaal:
2013 467.950 46.100 18.000
2014
2015
2016
Investeringstotalen:
Programmabegroting 2013
2014
0
0
2015 65.000 210.000
2016
3.000
1.500
6.500 10.500
0
2.200 2.700 4.900
11.250 11.250
533.550 87.400
460.250
533.550
2.000 2.000
8.000 8.000 18.500
125