Vinden en verleiden van vrijwillige inburgeraars Beschrijving en evaluatie van de inzet van Wijkvoorlichters
Gemeente Utrecht Maart 2011
1
1 Inleiding
3
2 Wijkvoorlichters
5
2.1 Inleiding
5
2.2 Doel
5
2.3 Krachtwijk Overvecht
5
2.4 Doelgroep
6
2.5 Aanpak en werkwijze
6
2.5.1 Voorbereidingsfase
6
2.5.2 Uitvoeringsfase
7
2.5.3 Evaluatie- en implementatiefase
8
2.6 Geleerde lessen
9
2.7 Succesfactoren en aandachtspunten
9
Bijlagen:
1
Handleiding Wijkvoorlichters
2
Werkinstructies intern
2
1
Inleiding
Sinds de invoering van de Wet Inburgering in 2007 heeft de gemeente Utrecht zich gericht op de inburgeringsplichtigen. Deze groep is relatief gemakkelijk te vinden en te bewegen tot het volgen van een traject. De inburgeringsplichtigen zijn inmiddels bijna allemaal bekend en grotendeels op een traject geplaatst. Daarom wordt de focus verlegd naar het bereiken van de zogenaamde vrijwillige inburgeraars; migranten die de Nederlandse nationaliteit hebben aangenomen, niet kunnen worden verplicht om in te burgeren, maar soms wel een taalachterstand hebben. De gemeente Utrecht vindt dat ook vrijwillige inburgeraars gebaat zijn bij een passend taalaanbod. In diverse wijken zijn er bewoners die nog onvoldoende de taal beheersen om volwaardig te kunnen participeren. We willen dat zoveel mogelijk Utrechters 'duurzaam zelfstandig' functioneren in de samenleving - op zodanige wijze dat hun talenten en kwaliteiten optimaal tot hun recht komen. Het gaat om optimaal participeren op de arbeidsmarkt, een actieve rol in de eigen omgeving zoals betrokkenheid bij activiteiten in de buurt, vrijwilligerswerk, het opvoeden van de kinderen, betrokkenheid op school, zorg voor familieleden of anderen. Taal verbindt en voorkomt (sociale) uitsluiting. Het beheersen van de taal is belangrijk voor goede participatie. De gemeente Utrecht heeft zich, samen met 7 andere gemeenten, aangemeld voor het Innovatietraject Wijkgerichte Inburgering dat door het ministerie van VROM/WWI is ingericht om de wijkstructuur te benutten voor inburgeren. Het traject levert werkwijzen op – zoals weergegeven in deze handreiking – waar andere gemeenten van kunnen leren. Omdat vrijwillige inburgeraars niet verplicht zijn in te burgeren, zullen zij actief ‘verleid’ moeten worden om deel te nemen. We moeten naar de mensen toe. Het is lastig om aan te wijzen wie nu precies die vrijwillige inburgeraars zijn en waar ze zitten en omdat zij zich niet altijd bewust zijn van het feit dat zij baat kunnen hebben bij een taalaanbod, zal men het onderwerp moeten aankaarten en toelichten. Wij vinden dat een persoonlijke benadering hierin het beste is. Daarvoor hebben we twee soorten van benadering gebruikt, namelijk de vindplaatsgerichte en de voordeuraanpak. Bij de vindplaatsgerichte aanpak ga je naar locaties waar potentiële vrijwillige inburgeraars veel komen. Bij de voordeuraanpak zoek je de vrijwillige inburgeraar nog dichter bij huis op. Er is in het kader van het innovatietraject geëxperimenteerd met twee vormen van de voordeuraanpak, namelijk 1. huisbezoeken en buurtflat en 2. de inzet van wijkvoorlichters. Beide vormen zijn beschreven in een rapport. Dit rapport gaat over de tweede voordeuraanpak. De belangrijkste bevindingen van de inzet van wijkvoorlichters kunt u lezen in de samenvatting.
Samenvatting Inzet van wijkvoorlichters Wijkvoorlichters informeren bewoners in Overvecht over belangrijke onderwerpen in de wijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onderwerpen als renovatie, gezondheid, onderwijs, inburgering en wijkprojecten. Ze brengen informatie naar de wijk en halen informatie op. Zij zorgen ervoor dat deze informatie bij de juiste instanties terechtkomt. De wijkvoorlichters zijn werkzoekenden, die worden geworven en opgeleid door DOE MEE, een project van UW-reintegratie en AGENS in het kader van het wijkactieplan.
3
Bureau Inburgering heeft bij de wijkvoorlichters een opdracht neergelegd om vanaf maart 2010 langs 1500 adressen in Overvecht te gaan met als doel vrijwillige inburgeraars te werven en een bijdrage te leveren aan een positiever beeldvorming van inburgering. In tegenstelling tot de huisbezoeken beperkt deze voordeuraanpak zich tot de drempel. Tijdens een kortstondig contactmoment worden mensen geïnformeerd over het taalaanbod in de gemeente. Uit de resultaten kunnen we de volgende conclusies trekken. Bij de inzet van wijkvoorlichters komen we onaangekondigd, blijven we aan de voordeur en is er een beperkte boodschap: Nederlandse taal. De wijkvoorlichters hebben een groot bereik vanwege het korte contactmoment, waardoor er in beperkte tijd veel mensen kunnen worden bezocht. Alleen het motiveren op de drempel blijkt lastig. Tot op heden meldden slechts 6 bewoners van de 100 die worden gesproken zich aan voor taalaanbod. Daarnaast ben je de mensen, die geen behoefte hebben aan een taalaanbod direct kwijt terwijl ze wel andere behoeftes kunnen hebben. Met een brede focus en aanbod kun je mensen binnenhalen via andere kanalen of organisaties en houd je ze in beeld.
4
2
Wijkvoorlichters
2.1
Inleiding
Een van de instrumenten die de Gemeente Utrecht inzet om vrijwillige inburgeraars te werven en motiveren zijn de wijkvoorlichters. Wijkvoorlichters gaan langs de deuren en informeren mensen op de drempel in een kort gesprek over het taalaanbod van de gemeente en peilen hun behoefte. Op deze manier komt de gemeente naar de bewoners toe. We hebben gekozen voor deze aanpak vanwege de veronderstelling dat het snel grote aantallen vrijwillige inburgeraars zou opleveren. Wijkvoorlichters zijn werkzoekenden die via een werkgelegenheidsregeling door UW-bedrijf te werk worden gesteld, worden begeleid en getraind met als uiteindelijk doel uit te stromen naar regulier werk. Zij voeren voorlichtingsopdrachten uit voor gemeente en woningcorporaties, waarbij ze actief de wijk intrekken en gericht informatie brengen en ophalen. De wijkvoorlichters spreken de taal en kennen achtergronden en cultuur van bewoners. Bureau Inburgering heeft de opdracht bij de wijkvoorlichters neergelegd om langs vooraf geselecteerde adressen te gaan en bewoners te vragen naar behoefte aan Nederlandse taalverwerving. 2.2
Doel
Doel van de inzet van wijkvoorlichters: •
het werven van potentiële inburgeraars;
•
positieve beeldvorming van en bekendheid met inburgering/gemeente Utrecht.
De subdoelstellingen zoals die in het projectplan zijn geformuleerd: •
bereiken van 1200 adressen;
•
instroom van tenminste 300 vrijwillige inburgeraars en gestreefd wordt naar 500 personen in inburgeringsactiviteiten;
•
2.3
(ex)inburgeraars worden opgeleid tot buurtvoorlichters. Krachtwijk Overvecht
De gemeente Utrecht heeft het innovatietraject uitgevoerd in de krachtwijk Overvecht. Overvecht heeft 31.000 inwoners. Uit de Wijkenmonitor 2008 blijkt dat het percentage allochtone bewoners (eerste en tweede generatie) in de wijk Overvecht met 51 % het hoogst is van Utrecht. Overvecht is een wijk in beweging. De oorspronkelijke bevolking vergrijst in een hoog tempo en maakt plaats voor jonge gezinnen. Van de kinderen en jongeren in de wijk is 75% van allochtone afkomst. De wijk heeft relatief veel kwetsbare bewoners, waarbij veel sociale problematiek schuil gaat achter de voordeur. Een relatief groot deel van de kinderen groeit op in probleemgezinnen. De woningvoorraad is eenzijdig: 75% bestaat uit sociale huur. De blokken 10-hoogflats in combinatie met de grote hoeveelheid openbare ruimte leiden tot een gevoel van anonimiteit onder bewoners. De werkloosheid is twee keer zo hoog als in de rest van Utrecht en de armoedeproblematiek is in Overvecht het grootst van de hele stad. Het opleidingsniveau is laag en het schoolverzuim is hoog. Integratie gaat niet vanzelf in Overvecht. Ouderen en jongeren mixen slecht en dat geldt ook voor allochtonen en autochtonen. De veiligheidssituatie is verre van gunstig. De criminaliteit ligt boven het gemiddelde van de stad. Daarbij gaat het vooral om jongerenoverlast, drugs dealen, vandalisme, autokraak en geweld (vooral huiselijk geweld). De Overvechters zijn minder gezond dan de
5
gemiddelde bewoner van Utrecht en sporten minder. Naast een ongezonde leefstijl en problemen als overgewicht kampen veel bewoners ook met psychosociale problemen. Er valt veel te winnen in Overvecht, vandaar dat de gemeente Utrecht deze wijk heeft gekozen voor het innovatietraject wijkgerichte inburgering. 2.4
Doelgroep
Om te komen tot een adressenbestand zijn mensen die niet geboren zijn in Nederland, woonachtig zijn in Overvecht, tussen de 16 en 55 jaar oud zijn en die niet voorkomen in ISI, BPI en IW3 geselecteerd. Van deze lijst zijn bewoners met een WWB-uitkering verwijderd. Mensen met trede 3 en 4 krijgen een aanbod via Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Mensen met trede 0, 1 en 2 hebben onlangs een aanbod van Bureau Inburgering gekregen. Als laatste hebben partners uit het Wijkprogrammateam (gemeente en corporaties) aangegeven in welke straten of gebieden al projecten plaatsvinden of hebben gevonden. Om te voorkomen dat deze bewoners voortdurend lastig gevallen worden, zijn die straten ook uit de lijst gehaald. Uiteindelijk zijn er 1.389 adressen overgebleven. Op deze 1.389 adressen wonen 1.870 potentiële, vrijwillige inburgeraars, waarvan de helft ouder is dan 40 jaar. 56 % is man en 44% vrouw. 42% is afkomstig uit Marokko, 18% is afkomstig uit Turkije, 10% is afkomstig uit Joegoslavië en 4% uit Irak. 2.5
Werkwijze en aanpak
Het project kent een doorlooptijd van een half jaar (van februari tot augustus van dit jaar), waarvan de voorbereidingen anderhalve maand in beslag namen. De fasen van het project zien er als volgt uit. 2.5.1
Voorbereidingsfase
De voorbereidingen bestond uit een aantal stappen, die hier achtereenvolgens worden beschreven. Projectgroep samenstellen De projectleiding is in handen van Bureau Inburgering van de gemeente Utrecht. De projectgroep bestaat uit de coördinator van UW-reintegratie, die verantwoordelijk is voor het coachen en opleiden van de wijkvoorlichters en vanuit Bureau Inburgering de senior communicatiemedewerker, de beleidsmedewerker en de wijkconsulent Overvecht. Kennismaking met de wijkvoorlichters Het team wijkvoorlichters bestaat uit ongeveer 10 mensen van Marokkaanse, Tunesische, Turkse, Antilliaanse en Nederlandse afkomst. Het is geen vaststaande groep. Er stromen regelmatig mensen uit die een reguliere baan vinden of een opleiding gaan volgen. Deze plekken worden zo mogelijk weer opgevuld met nieuwe wijkvoorlichters. Aangezien de wijkvoorlichters gedurende een aantal maanden het gezicht zijn van Bureau Inburgering, heeft de projectleider van Bureau Inburgering stem gehad in de selectie van wijkvoorlichters voor deze opdracht.
6
Adresselectie Voor de adresselectie is gebruik gemaakt van de gemeentelijke basisadministratie ISI (Informatie Systeem Inburgering), BPI (Bestand Potentieel Inburgeringsplichtigen) en IW3 (cliëntvolgsysteem inburgering). De lijst met 1.389 adressen is opgesplitst in drie lijsten: 1
Adressen van mensen afkomstig uit een Arabisch sprekend land
2
Adressen van mensen afkomstig uit Turkije
3
Adressen van mensen uit overige landen.
Deze mensen worden zoveel mogelijk bezocht door wijkvoorlichters die zowel het Nederlands als de taal van herkomst spreken. De lijst waarmee de wijkvoorlichters op pad gaan bevat vanwege de privacygevoeligheid geen namen of andere persoonsgegeven. Boodschap en materialen ontwikkelen Samen met de wijkvoorlichters en de communicatiemedewerker is een boodschap geformuleerd. De wijkvoorlichters hebben mee gedacht over de manier van communiceren naar de doelgroep en argumenten aangedragen om mensen te overtuigen van het verbeteren van de Nederlandse taal. De term inburgering is bewust vermeden, omdat mensen veelal een negatief beeld hebben van inburgering. De wijkvoorlichters spreken daarom over het verbeteren van de Nederlandse taal, in plaats van inburgeringscursussen. Voor de posters en folders die ontwikkeld zijn, is gebruik gemaakt van beeldmateriaal van de landelijke campagne 'Het begint met taal'. Verder zijn er antwoordkaarten ontwikkeld met aan de ene kant informatie over de wijkbijeenkomst die bij de bewoner achtergelaten kan worden. En aan de andere kant ruimte voor gegevens van bewoners voor de eigen administratie.
Argumenten voor het verbeteren van de Nederlandse taal volgens de voorlichters: •
het maakt je onafhankelijk;
•
je hoeft niet alles te delen met een tolk (je kinderen, familie, vrienden)
•
je kunt meer dingen privé houden (denk aan een doktersbezoek);
•
je bent in staat de rapportbesprekingen van je kind begrijpen;
• •
je kan hulpdiensten bellen als er nood is; je kan beter voor jezelf opkomen.
Samenstellen van een map De wijkvoorlichters hebben een map voor onder de arm met een handleiding (zie bijlage), postcodekaartje, adressenlijst, folders over het aanbod en de antwoordkaarten. Verder bevat de map een flyer van het Activeringsteam1, waar mensen met vragen die geen betrekking hebben op taalverbetering naar doorverwezen kunnen worden.
1
Het Activeringsteam bestaat uit een groep medewerkers van verschillende organisaties, met een
overkoepelende blik op de stad en de wijk, met zicht op activiteiten en kennis van wet- en regelgeving op het gebied van Sociale Zekerheid en Inburgering. Zij helpt wijkbewoners om zelf stappen te zetten
7
Trainen van de wijkvoorlichters Naast de doorlopende training in gesprekstechnieken en houding door de coördinator van UWreintegratie, hebben de communicatiemedewerker, wijkconsulent en projectleider de wijkvoorlichters twee dagdelen geïnformeerd over het aanbod en voorbereid op mogelijke vragen van bewoners. Er is geoefend met reacties op afwijzingen aan de deur. Regelen van data en locaties wijkbijeenkomsten Met een regelmaat van om de vier tot vijf weken hielden wij wijkbijeenkomsten op verschillende locaties. De wijkbijeenkomsten werden veelal ’s avonds georganiseerd, omdat de avonden het beste worden bezocht. Posters verspreiden De wijkvoorlichters hebben voor de start per buurt posters verspreid om hun komst aan te kondigen. Bijvoorbeeld in het Wijkbureau, bibliotheken, gezondheidscentra, de buurtflat en buurthuizen.
naar een actieve deelname aan de maatschappij. Voor het bereiken van de wijkbewoner, sluit het Activeringsteam aan bij organisaties en netwerken die actief zijn in de wijk.
8
2.5.2 .5.2
De uitvoeringsfase
Wijkvoorlichters gaan de wijk in Gedurende drie maanden gaan de wijkvoorlichters op pad. Op aanraden van UW-reintegratie lopen zij in koppels. Dit is veiliger en op die manier kunnen zij elkaar inhoudelijk aanvullen en ondersteunen. De wijkvoorlichters zijn te herkennen aan zwart met blauwe jas of trui met daarop het logo van de wijkvoorlichters. Zij informeren over taalaanbod, vragen naar behoeften van bewoners en indien er belangstelling is nodigen zij bewoners uit voor een wijkbijeenkomst in hun buurt. De wijkvoorlichters noteren de gegevens van belangstellenden. Tijdens een wijkbijeenkomst worden bewoners uitgebreid geïnformeerd over de mogelijkheden die er zijn op het gebied van taalverwerving. Bureau Inburgering ontvangt van hen iedere week een lijst met de resultaten. Welke mensen zijn bereikt? Wat was hun reactie? Komen ze naar de wijkbijeenkomst? Zo nee, waarom niet? Een à twee dagen voor de wijkbijeenkomst worden geïnteresseerde bewoners telefonisch herinnerd door intakers van Bureau Inburgering.
Introductie van een wijkvoorlichter: “Ik ben wijkvoorlichter van de wijk Overvecht. Wij willen u wat vertellen over de mogelijkheden die
er zijn om de Nederlandse taal te verbeteren. Hoe goed is uw Nederlands? Zou u uw Nederlands willen verbeteren of is er iemand die u kent voor wie dit interessant kan zijn?”
Organisatie van de backoffice Bij het project zijn drie intakers, een secretarieel medewerker en projectondersteuner betrokken. Zij zijn geïnstrueerd over het checken van gegevens van belangstellenden, het nabellen van mensen die aangegeven hebben naar de wijkbijeenkomst te komen en het afnemen van een intake tijdens de wijkbijeenkomsten (zie bijlagen). De wijkbijeenkomsten Tijdens een wijkbijeenkomst geeft de wijkconsulent van Bureau Inburgering meer informatie over het aanbod. Onderwerpen als 'verplichtingen, sanctiemogelijkheden en de eigen bijdrage' worden vermeden en er wordt gesproken over 'Nederlandse taal' in plaats van 'inburgering'. De boodschap moet vooral enthousiasmerend zijn. Eventuele verplichtingen komen pas tijdens de individuele intake ter sprake. Na het algemene verhaal wordt door de intakers per individu besproken wat diens mogelijkheden zijn. Belangstellenden krijgen direct een intake en een afspraak voor een toets en tweede gesprek. Tussentijdse evaluaties en bijsturing Met de wijkvoorlichters vindt er regelmatig een evaluatie plaats. Wat zijn ze tegen gekomen? Hoe wordt het ervaren? Hoe kan je reageren op bepaalde reacties van mensen? Een wijkvoorlichter kreeg bijvoorbeeld op haar vraag : "Hoe goed is uw Nederlands?", als antwoord: "Beter dan dat van jou!" Naar aanleiding hiervan en de tegenvallende resultaten is tijdens de training bijvoorbeeld meer aandacht besteed aan het omgaan met teleurstellingen, het niet persoonlijk opvatten van afwijzingen en het aanpassen van de eigen communicatie om controle te behouden over de situaties.
9
2.5.3
EvaluatieEvaluatie- en implementatiefase
De resultaten die vooraf zijn geformuleerd, zullen niet worden gehaald. In verhouding tot de inzet vallen de resultaten tegen. Het is een arbeidsintensieve aanpak en het levert verhoudingsgewijs weinig op. Bij 200 gesprekken zijn er acht aanmeldingen voor een inburgeringstraject. Hier volgt een verdere uiteenzetting van de resultaten. Bij 68% van de huishoudens waar de wijkvoorlichters aanbellen, wordt open gedaan. De overige 32% is, soms bij herhaaldelijke pogingen op verschillende dagdelen, niet thuis. Het aantal aanmeldingen voor een inburgeringsactiviteit ziet er als volgt uit (opbrengst na 6 weken en 3 wijkbijeenkomsten): Gesproken
Interesse
gekomen
Aangemeld voor aanbod NT2
Arabisch
241
43
10
12
Turks
97
14
9
9
Overig
97
21
7
7
Totaal
435
78
26
28
De aanmeldingen bestonden uit: Regulier
Toeleidingstraject/
inburgeringsprogramma
instapcursus
Taalcoach
Web/traject
Thuistaalles
Arabisch
10
Turks
5
2
-
-
1
-
-
3
Overig
3
-
2
1
Totaal
18
2
2
4
1
Resultaten puntsgewijs •
18% van de mensen die gesproken zijn, geeft aan belangstelling te hebben voor het verbeteren van de Nederlandse taalvaardigheden.
•
6 % komt daadwerkelijk naar een wijkbijeenkomst.
•
6 % meldt zich aan voor een inburgeringsactiviteit.
•
4 % meldt zich aan voor een regulier inburgeringsprogramma.
•
Ruim 80% van de mensen dat zich aanmeldt is vrouw.
•
Van de mensen dat zich aanmeldt is 20% inburgeringsplichtig en 20% behoort niet tot de doelgroep van Bureau Inburgering. Deze staan niet op de geselecteerde lijst, maar zijn ofwel huisgenoten of mensen uit het sociale netwerk van mensen op de lijst.
•
Van alle mensen die gesproken zijn zegt 44% dat zij al goed Nederlands spreekt, 25% zegt geen belangstelling te hebben, 5% geen tijd en 4% zit al op les.
Concluderend kunnen we zeggen dat deze voordeur-aanpak, die stopt bij de drempel, in verhouding tot de inzet weinig resultaat oplevert. De beperkte boodschap van taalaanbod draagt ertoe bij, dat je mensen die hier geen interesse in hebben, direct kwijt bent. Heb je meer te bieden, dan is de kans groot dat er aanbod bij zit waar de belangstelling wel naar uitgaat en dat je mensen via een andere behoefte of kanaal later opnieuw kunt bereiken.
10
De kracht van een huisbezoek is ook sterk afhankelijk van de voorlichter. In hoeverre kan de voorlichter de boodschap met overtuiging overbrengen of zichzelf identificeren met het onderwerp? Op dit moment wordt overwogen om de wijkvoorlichters een training voor inburgeringsambassadeurschap door een extern bureau aan te bieden. Vervolg De wijkvoorlichters zouden in drie maanden langs alle adressen gaan. Omdat het voor hen een zware klus is die bovendien weinig resultaten oplevert, is onlangs besloten om de werkzaamheden van de wijkvoorlichters uit te breiden met andere wervingsactiviteiten, zoals het flyeren op de markt en informatie geven in gezondheidscentra. Het accent ligt minder op het huisbezoek. Dit is een recente ontwikkeling en er zijn nog geen resultaten bekend.
2.6
Geleerde lessen
•
Door het afleggen van huisbezoeken bereik je veel mensen, maar het motiveren tot deelname in
•
Je weet niet wat je achter de voordeur aantreft, dus wees voorzichtig met vooronderstellingen dat
een kort gesprek aan de deur is erg lastig. mensen taalaanbod nodig hebben. Vraag vooral ook naar interesse van mensen uit de sociale omgeving. •
Tijdens groepsvoorlichting niet de verplichtingen, sanctiemogelijkheden, eigen bijdrage etcetera aan de orde stellen. Het verhaal moet vooral enthousiasmerend zijn.
•
Langs de deuren gaan en vaak afgewezen worden kost veel energie en is moeilijk voor langere tijd vol te houden. Combineer dit werk met andere wervingsactiviteiten, zoals flyeren op markten, bij gezondheidscentra etc.
•
Mensen in een gesubsidieerde baan, zijn over het algemeen een kwetsbare groep. Besteed tijdens de training aandacht aan omgang met teleurstellingen en het niet persoonlijk aantrekken van afwijzingen.
•
Loop als projectleider een aantal keer mee met de wijkvoorlichters. Het is goed om te ervaren wat het werk inhoudt, welke reacties zij aan de deur krijgen en het biedt de mogelijkheid de wijkvoorlichters feedback te geven op hun manier van werven.
2.7 •
Succesfactoren en aandachtspunten Persoonlijkheid en motivatie van de wijkvoorlichters en de mate waarin zij zelf overtuigd zijn van het product dat zij verkopen zijn erg belangrijk.
•
Gebruik in je boodschap de term ‘taal’ in plaats van ‘inburgering’.
•
Laat mensen uit de doelgroep de boodschap mede vormgegeven (wat waren voor hen belangrijke redenen om Nederlands te leren, wat win je ermee).
•
Avondrondes leveren meer op dan rondes overdag.
•
Richt de backoffice goed in. Zorg dat er voldoende capaciteit is en dat medewerkers goed geïnstrueerd zijn zodat mensen die zich aanmelden direct geholpen kunnen worden. Deze nette afhandeling draagt bij aan een positieve beeldvorming.
•
Continue instroom van nieuwe wijkvoorlichters vereist continue voorlichting en training.
•
Check regelmatig of alle wijkvoorlichters nog dezelfde boodschap uitdragen. Na verloop van tijd maakt een ieder er zijn eigen verhaal van en het is belangrijk te controleren of dat nog steeds de juiste is.
•
Bij de 10-hoogflats is het lastig via de intercom binnen te komen.
11
Bijlage 1. 1. Handleiding Wijkvoorlichters Wervingscampagne Overvecht Hoe goed is uw Nederlands? Doel De gemeente Utrecht is op zoek naar mensen die hun Nederlandse taalvaardigheid (lezen, schrijven, spreken, luisteren) willen verbeteren. Wij informeren hen over de mogelijkheden die er zijn. Daarvoor gaat een team wijkvoorlichters langs 1500 geselecteerde adressen in de wijk Overvecht om de bewoners te informeren over de mogelijkheden om hun Nederlands te verbeteren. Voor wie? Alle bewoners in de wijk Overvecht in de leeftijd van 16 tot 60 jaar die niet in Nederland geboren zijn, die niet inburgeringsplichtig zijn en die geen uitkering hebben zijn geselecteerd. Deze bewoners zijn dus niet bekend bij de gemeente, maar hoogstwaarschijnlijk wel inburgeringsbehoeftig. Mensen die gedurende de leerplichtige leeftijd minimaal 8 jaar in Nederland hebben gewoond zijn niet geselecteerd. Argumenten om Nederlands te leren -
het maakt je onafhankelijk;
-
je hoeft niet alles te delen met een tolk (je kinderen, familie, vrienden)
-
je kunt meer dingen privé houden;
-
rapportbesprekingen van je kind begrijpen;
-
hulpdiensten bellen als er nood is;
-
voor jezelf opkomen;
-
zelfstandig een bezoek aan de huisarts afleggen;
Argumenten om geen Nederlands te leren -
ik ben te oud;
-
ik heb het te druk;
-
ik heb kinderen en geen opvang;
-
het is te moeilijk;
-
ik ben het gewend en weet inmiddels wel hoe ik mijn zaken kan regelen.
Aanpak Wijkvoorlichters gaan langs de deuren voor een persoonlijk gesprek. 1)
Wij zijn wijkvoorlichters en willen u graag informeren over de mogelijkheden die er zijn om Nederlands leren.
2)
Hoe is uw Nederlands? Voelt u zich wel eens onbegrepen als u Nederlands praat? Vindt u het lastig om uw verhaal in het Nederlands te vertellen?
3)
Zou u uw Nederlands willen verbeteren? Of kent u mensen in uw omgeving die Nederlands willen leren?
12
4)
Aanbod: Er zijn in Overvecht allerlei mogelijkheden om beter Nederlands te leren. We hebben cursussen op verschillende locaties in de wijk, op verschillende tijdstippen overdag of 's avonds en variërend van een dagdeel tot vier dagdelen in de week.
5)
Interesse?
6)
•
bewoner komt naar de wijkbijeenkomst
•
bewoner geeft contactgegevens en wil gebeld worden voor meer informatie
•
bewoner meldt zich al direct aan voor een van de trajecten.
Invullen kaart contactgegevens (altijd)/ afspraak wijkbijeenkomst
ORANJE KAARTJE VOOR BEWONER: noteer datum, tijdstip en locatie van de eerstvolgende buurtbijeenkomst voor de bewoner. Zie overzicht data wijkbijeenkomsten in map. RODE KAARTJE VOOR DE GEMEENTE: noteer zo veel mogelijk de contactgegevens van de bewoner. Zo houden we bij hoeveel mensen naar de wijkbijeenkomst komen en/of om door ons terug te laten bellen. - Bij 'moedertaal' kun je invullen in welke taal mensen teruggebeld willen worden door de gemeente. - Bij 'bijzonderheden' kun je invullen of mensen kinderen willen meenemen naar de wijkbijeenkomst. 7)
Resultaat gesprek noteren Noteer op de adressenlijst het resultaat: -
Noteer bij alle pogingen om langs te gaan op de adressenlijst de datum en de tijd -
Als je iemand hebt gesproken, dan noteer je het resultaat, resultaat bijvoorbeeld: o
niet bereikt
o
weigering, geef ook de reden van weigering* (zie voorbeelden hieronder)
o
interesse, komt naar buurtbijeenkomst
o
interesse, wil gebeld worden
o
interesse, maar nu niet
o
etc.
-
Als iemand weigert, noteer dan de reden: reden o
spreekt al voldoende Nederlands
o
geen tijd
o
wil taal niet leren
o
kan het huis niet uit
o
etc.
13
Communicatiemiddelen 1
Poster
Aankondiging voorlichtingsactie op allerlei locaties van het voorlichtingsgebied. B.v. buurthuizen, moskee, Wijkbureau, bibliotheken, consultatiebureaus, gezondheidscentra, scholen etc.
14
2
Contactgegevens (ROOD voor gemeente )
Voor het noteren van de contactgegevens als de bewoner graag gebeld wil worden of naar de bijeenkomst wil komen. Deze kaart is NIET bedoeld voor de bewoner maar voor de administratie van de gemeente. Bij bijzonderheden invullen of iemand kinderen heeft en deze wil meenemen naar de bijeenkomst (in verband met organisatie kinderopvang). Ook kan deze kaart worden gebruikt als mensen zich DIRECT willen aanmelden voor bepaalde trajecten (zie 'interesse in'). De gemeente neemt sowieso contact op met de bewoner voor verdere afspraken.
3
Aanmelding bijeenkomst (ORANJE voor bewoner)
Voor het noteren van de datum, tijd en locatie van de wijkbijeenkomst waar de bewoner zich voor heeft aangemeld. Deze kaart is bedoeld voor de bewoner als bevestiging/herinnering van de afspraak.
4
Folders
en uitleg aanbod
15
Er zitten verschillende folders in de portfoliomap die je kunt achterlaten bij bewoners als ze interesse hebben. Het gaat om de volgende cursussen: Inburgeringstrajecten Taallessen van 2 – 4 dagdelen per week op allerlei locaties in de wijk. Als je hieraan deel neemt is er ook de mogelijk extra projecten te doen zoals bijvoorbeeld een taalstage. Cursus Nederlands Deze cursus is een zogenaamde 'instapcursus'. De cursus is kortdurend, vrijblijvend en maken kennis met Nederlandse taallessen. De cursus wordt op allerlei locaties georganiseerd (kan ook buurthuis). Les is 1 ochtend of middag per week, de cursus duurt 3 maanden. DUODUO-project De bewoner wordt gekoppeld aan een Nederlandstalige vrijwilliger. Samen spreken zij eens in de 14 dagen af om activiteiten te gaan ondernemen en Nederlands te praten. Je kan bijvoorbeeld samen naar de markt, thuis koken, foto's kijken, een wandeling maken, met de kinderen naar een speeltuin, de wijk verkennen, gaan fietsen of naar de film. Dit project duurt een half jaar. Thuistaalles Let op: deze optie is echt alleen bedoeld voor mensen die ECHT het huis niet uitkunnen (in verband met bijvoorbeeld handicap, ziekte, beperkte mobiliteit). Voor deze zeer beperkte groep is er de mogelijkheid dat een vrijwilliger thuis komt om te oefenen met het Nederlands. Activeringsteam Voor alle vragen die niet over Nederlandse taal gaan, kun je doorverwijzen naar het Activeringsteam van Overvecht. Zij kunnen bewoners verder helpen bij bijvoorbeeld psychische klachten, overlast, behoefte aan activiteiten, vragen over de uitkering, etc. etc.
16
Bijlage 2 Werkinstructies intern Wijkbijeenkomsten Overvecht Tijdens wijkbijeenkomsten krijgen mensen meer info over de mogelijkheden om hun Nederlandse taal te verbeteren en kunnen zij direct een intake krijgen. Aanwezig tijdens de wijkbijeenkomsten: -
Wijkconsulent voor een algemeen verhaal over Nederlandse taalverwerving voor de hele groep en als lid van Activeringsteam (voor ander aanbod dan dat van Bureau Inburgering of voor mensen die wij niks kunnen bieden)
-
Intakers om mensen die een inburgeringsprogramma willen of een toeleidingstraject direct in te taken.
-
Projectleider om erop toe te zien dat alles goed verloopt
Wie doet wat wanneer Wie
Wat
Wanneer
voorbereidingen Projectondersteuner
-Vraagt lijst met belangstellenden op bij
4 dagen voor
coördinator wijkvoorlichters. Legt deze lijst
wijkbijeenkomst
naast "onze selectie" en zet de GBAgegevens van onze selectie op de lijst. -Maakt hiervan een werkbare excellijst en zet deze op de W-schijf. -Mailt het secretariaat dat de lijst bijgewerkt is. Secretariaat
-Zoekt ontbrekende GBA gegevens op en
3 dagen voor
zet die in de lijst.
wijkbijeenkomst
-Mailt projectondersteuner dat lijst is bijgewerkt. Intaker Intaker
-Belt alle belangstellenden ter herinnering
2 dagen voor de
aan de wijkbijeenkomst.
wijkbijeenkomst
-Zoekt zoveel mogelijk info in IW3, ISI en
2 dagen voor de
BPI over de belangstellenden en zet dit in
wijkbijeenkomst
excellijst wijkbijeenkomst Intaker
-Registreert aanwezigheid van de mensen (vraagt naam, checkt deze op de lijst)
Wijkconsulent
-Verzorgt de groepsgewijze voorlichting. -helpt mensen die ander aanbod dan dat van Bigu willen of die niet onder onze doelgroep vallen.
17
Intaker
-Voert intakegesprek (via formulier) met belangstellenden voor inburgeringsprogramma (2 of 4 dd) –via stroommatrix- , voor Toeleidingstraject of taalcoach-project. Noteert op excellijst of iemand geintaked is. -Als cliënt getoetst moet worden geeft intaker de cliënt een afspraakkaart met daarop datum en locatie voor toets (voor zover al bekend. als niet bekend dan wordt de client later nog gebeld met deze info). Dit wordt genoteerd op excellijst. -Ook wordt datum en tijdtsip voor 2de gesprek geprikt. Dit is zelfde dagdeel, 2 weken na de toets. Noteer dit tijdstip ook op excellijst. -Als iemand niet in aanmerking komt voor traject via ons, dan doorverwijzen naar wijkconsulent die zitting heeft in Activeringsteam.
Secretariaat
Achtervang voor intakers als er informatie over bewoners moet worden opgezocht.
Na wijkbijeenkomst Intaker
Vult lijst in en mailt projectondersteuner
De dag van de
dat de lijst is bijgewerkt
wijkbijeenkomst of de dag daarna
Projectondersteuner
-geeft opdracht aan secretariaat om dossiers te maken en IW3nummers aan te maken.
Secretariaat
-maakt IW3nummers aan en dossiers en legt die in postvak van intakers.
Intaker
-Zet de info van de lijst/ intakeformulieren
Zo snel mogelijk na de
in IW3. Zet bij aanmeldende organisatie:
wijkbijeenkomst, iig
"Wijkgerichte inburgering".
binnen een week
-Belt de belangstellenden die niet naar de wijkbijeenkomst zijn gekomen. Indien interesse, dan uitnodigen op kantoor of voor volgende wijkbijeenkomst. Projectondersteuner
-Geeft aantal (en soort) cliënten voor toets
Direct na wijkbijeenkomst
door aan toetsbureau. Geen aanmeldformulier nodig voor toetsen. Projectondersteuner
-Nodigt belangstellenden zonder
Dezelfde week als
telefoonnummer die niet zijn gekomen uit
wijkbijeenkomst
per brief.
18
