Video samenwerkend leren

Video samenwerkend leren Docente: Auteur: Contact:

Mevr. A.M.J.A. Spiegels-Jongen Erik van den Hout (studentnummer: 2047837) http://www.arachnion.nl/wiskunde/ Neutronstraat 14, 6227 CP Maastricht telefoon: 043 – 361 5200 e-mail: [email protected]

Introductie De les wordt gegeven aan een VMBO 3 klas, theoretische leerweg. Het betreft een samenwerking in waar elke leerling verantwoordelijk wordt voor een deel van de opdracht.

Voorbereiding Zie ook de lesvoorbereiding in bijlage 1. Tevens is het volgende materiaal gemaakt, of beschikbaar gesteld: • • • • • • • • •

Voor elke groep een vel A5, hierop staat de opdracht. Voor elk lid van de groep een vel A4, hierop staat de opdracht. Voor elke groep een vel A3, hierop staat de opdracht en de verschillende rollen Voor elke groep een krantenpagina (A1 én A2). Voor elke groep een meetlat van 50 cm, nauwkeurigheid in millimeters. Voor elke groep een blad met het groepsnummer, de leden van de groep en daaraan vastgeniet twee lege proefwerkblaadjes waarop de opdracht kan worden uitgewerkt. Voor op het bord een A3 met de groepssamenstelling Voor op het bord een A3 met de opdracht en de rolverdeling Voor eigen gebruik (indien nodig bij instructie) een kopie van al het materiaal

De les werd uitgevoerd na de pauze in de ochtend. Hierdoor heb ik de pauze kunnen gebruiken om het lokaal correct in te richten (tafels ordenen) en het materiaal over de groepen te verspreiden. De groepen heb ik zelf verdeeld. Met name om ervoor te zorgen dat leerlingen die graag met elkaar kletsen niet bij elkaar in het groepje terecht zouden komen. Mijn vrees was dat er dan geen werk zou worden uitgevoerd, maar dat het een verlengde pauze zou worden.

Uitvoering De leerlingen pikten de opdracht goed op. Ook werkten ze gezamenlijk aan de opdracht. In het begin moest ik sommige leerlingen nog wijzen op de rolverdeling (bijvoorbeeld als de organisator zat te rekenen), maar later liep dit vanzelf.

Evaluatie Aan het einde van de les heb ik een evaluatiegesprek met de klas gevoerd. Omdat voor de leerlingen ook de eerste ervaring was met deze manier lesvorm. Door de leerlingen werd dit over het algemeen als positief ervaren, en er werd van meerdere kanten gezegd dat deze lesvorm vaker zou mogen voorkomen. Daarnaast heeft een medeleerling die de camera bediende een evaluatieformulier ingevuld (zie bijlage 2). Haar tip was om geen onnodige discussies met leerlingen aan te gaan. Soms laat ik me hiertoe inderdaad verleiden, en zou ik iets strikter moeten zijn. Zelf vond ik de les goed gaan. Ik ben voornamelijk sturend bezig geweest, en bij groepjes die dachten klaar te zijn heb ik nog aanvullende informatie gegeven, opdat ze toch verder konden werken. Hierdoor is iedereen tot het einde van de les aan het werk geweest. De resultaten zijn goed. Elk groepje heeft een cijfer gekregen (8 [2x], 7 [2x], 6 [3x]). Dit cijfer is gebaseerd op de uitwerkingen van de opdrachten en de samenwerking binnen de groepjes. Ik vond dit een leuke ervaring, en mijn angsten (controle, wanorde, wordt het geen chaos?) zijn absoluut niet uitgekomen. In tegenstelling: de leerlingen waren erg goed bezig met de opdracht en er werd serieus gewerkt. De leerlingen deden goed mee en vonden dit juist een hele leuke les. Ik voelde me erg prettig. Het deed me goed te zien dat iedereen enthousiast bezig was met wiskunde. Met momenten voelde ik mezelf op een positieve manier overbodig.

Bijlage 1 : Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Identificatiegegevens Naam student: Stageschool: Schooltype en klas: Lesopdracht: Gebruikt boek:

Erik van den Hout Studierichting: SG. St. Ursula Horn Naam SPD: Schoolvak: vmbo, 3e klas theoretisch Samenwerkend Leren Datum les: Getal en Ruimte (ed. 1998) 3TGk2

Wiskunde N. Reintjens Wiskunde 2003-03-05

Studiejaar: 1 Lesuur:4e 11.05-11.50

1. Wat zijn de kernen en structuren in de leerstof/vaardigheid die aan de orde is?

Leerlingen moeten taken verdelen en samen een opdracht uitvoeren Leerlingen moeten met het groepje achterhalen wat het verband is tussen verschillende papierformaten A0, A1, A3, A3, A4, A5, A6 etc. Leerlingen moeten gezamenlijk een verslag inleveren van het gemaakte werk. 2a. Wat kennen en kunnen de leerlingen al wat betreft het lesonderwerp? Leerlingen weten hoe ze de oppervlakte van een rechthoek moeten berekenen Leerlingen kunnen een tabel maken met gegevens Leerlingen kunnen in een tabel een regelmaat opzoeken en deze regelmaat beschrijven 2b. Zijn er leerlingkenmerken of omstandigheden waarmee expliciet rekening gehouden moet worden bij het uitvoeren van de les? De klas is erg druk. Er is besloten om zelf de groepjes samen te stellen, opdat notoire kletsers niet bij elkaar in een groep zitten. Deze manier van lesgeven is nieuw voor deze klas. Opletten dat er echt overlegd wordt over de opdracht, en niet alleen gekletst. 3. Wat wil je dat de leerlingen aan het einde van de les kennen en/of kunnen? Leerlingen kunnen uitleggen hoe de papierformaten zich verhouden De leerlingen zijn samen tot een oplossing gekomen. De leerlingen kunnen verwoorden hoe ze de samenwerking ervaren hebben. 4. Aan welk persoonlijk aandachtspunt in het kader van je functioneren als leraar, wil je tijdens deze les bewust werken? (Beschrijf op concreet gedragsniveau wat je wil en gaat doen en/of zeggen in de les in het kader van je voorgenomen leerdoel). Motiveer je keuze voor dit aandachtspunt). Tempo in de les houden. Vooral in deze les is dat erg belangrijk, omdat de planning erg strak is. 5. Opmerkingen nvt.

4. Welke lesactiviteiten zijn gepland?

Wat doen de leerlingen? (L)

Wat doe ik? (D)

(Geef bij elke lesactiviteit ook kort aan over welke inhoud het gaat )

(Geef bij elke lesactiviteit ook kort aan over welke inhoud het gaat )

Welke leermaterialen (M) en hulpmiddelen gebruik ik?

Voorbereiding (V) van het leren van de leerlingen

LV

DV

Leerlingen komen binnen

Uitvoering (U) van het

LU

Ik wijs de leerlingen op de groepsverdeling en vertel Groepsposters op het bord ze plaats te nemen op de tafel met het nummer van Genummerde groepen op tafels de groep waarin ze ingedeeld zijn DU MU

leren van de leerlingen

Afspraken maken

Instructie op samenwerking: 1. Uitleg van de verschillende rollen 2. Tijd die gebruikt mag worden 3. Hoe stel ik vragen? Eerst binnen de groep, dan 1 persoon (eerste op lijst) kan vinger opsteken. 4. Wat aan het einde? Inleveren blaadjes voor cijfer.

Opgave bestuderen, rollen verdelen en planning maken

Stap 1: Lees de opgave door, verdeel de rollen en maak een planning

In groepjes samenwerken aan de opdracht

Ik loop rond om te kijken of de opdracht begrepen is.

MV

Per viertal • Een krantenpagina • een vel A3, A5 • meetlat • Groepslijst en proefwerkvelletje Per leerling 1 A4 met opdracht

Hoeveel tijd (T) is er nodig? TV 11.05-11.10

TU 11.10-11.15

11.15 – 11.20

11.20 – 11.45

Ik verleen assistentie daar waar de juiste persoon er om vraagt. 11.45 – 11.50

Afronding (A) van het leren van de leerlingen

Reflecteren op het samenwerken. Hoe is het gegaan?

Einde groepswerk Evaluatie van de les: Wie wil er iets zeggen over deze les? Vond je dit een leuke manier van bezig zijn met wiskunde? Hoe ging de samenwerking? Deed iedereen mee?

LA

DA Inleveren groepsblaadjes. Bespreken van de uitwerkingen volgende les

MA

TA 1 minuut

Bijlage 2 : Feedbackformulier Vraag

Antwoorden

Welke samenwerkingsvorm

Groepsopdracht waarbij iedere leerling een eigen taak heeft

De vijf sleutelbegrippen • Positief wederzijds afhankelijk • Individueel aanspreekbaar • Directe interactie • Sociale vaardigheden • Aandacht groepsproces

Ja, lln hebben info van elkaar nodig Ja, elke ll heeft een rol, elke ll kan verslag doen Ja, lln moeten met elkaar samenwerken Ja Ja

Groepssamenstelling • Door wie samengesteld • Zijn er regels voor samenwerking • Hoe groot zijn de groepen • Zijn rollen en taken verdeeld • Hoe is de tafelopstelling

Docent, sterk + zwak bij elkaar Ja 3 of 4 leerlingen Ja, organisator, rekenaar, meter, schrijver In groepjes van 4 tegenover elkaar

Instructie vooraf • Wat moeten leerlingen doen • Hoe moeten ze werken • Met wie • Hulp bij wie en wanneer • Hoeveel tijd • Hoe nabespreken • Wat als je klaar bent

Zitten, stilte, uitleg, dan aan het werk Zijn afhankelijk van elkaar, elk een taak 1 ll met 3 andere lln Ja, eerst groep, dan via organisator bij docent Ongeveer 30 minuten Inleveren opdrachten, nabespreken proces Spons opdracht (vraag 4)

Begeleiding tijdens • Controleert opdracht begrip • Vanaf welk moment hulp • Beantwoord vragen of stelt • Voldoende rondes langs groepen • Observeert docent? Geeft feedback

Afronding en nabespreking • Hoe lang • Resultaat? Hoe? •

Groepsproeces? Hoe?

•

Sociale vaardigheden? Hoe?

Ja Enkele minuten, lln starten, docent biedt hulp Stelt vragen; laat lln zelf nadenken en stelt vragen. Ja, Docent loopt de hele les door het lokaal Ja, geeft lln achteraf de kans om hun mening over de samenwerking te geven

5 minuten Nee, Resultaat is niet besproken; docent kijkt eerst zelf na Ja, vraagt lln hoe de opdracht is bevallen. Goed/Niet goed. Waarom wel, niet? Ja zie bovenstaande opmerking

Sterk punt Goed opgezet, lokaal van tevoren klaar gemaakt, heldere instructies, laat lln zelf nadenken Tip Ga geen onnodige discussies met lln aan.