Veteranendag Zoetermeer 2009

Veteranendag Zoetermeer 2009

Hartverwarmend Zoetermeer

3

Voorwoord Zaterdagavond 27 juni stroomt de Markt in Zoetermeer weer vol. Want dan eindigt daar het grote defilé met historische en nieuwe militaire voertuigen. Dat defilé wordt gehouden in het kader van de landelijke Veteranendag die ook de gemeente Zoetermeer dit jaar weer viert. Ik durf nu al te zeggen dat de toestroom groot zal zijn. Dat komt mede door het succes van de Veteranendag in voorgaande jaren. Dat maakt me trots, want het laat zien dat Zoetermeer betrokken is bij zijn veteranen en hen de erkenning wil geven die zij verdienen. Met een heel goed gevoel kijk ik terug op de Veteranendagen die we al vierden. Van verschillende veteranen hoorde ik indrukwekkende verhalen, en dat bevestigt dat de Veteranendag van groot belang is. Voor de veteranen, zodat zij hun verhaal kwijt kunnen, ruimte hebben om hun emoties te uiten en onze erkenning te ontvangen, en voor de

bezoekers, die kunnen leren van de verhalen en zo een mooie avond zullen beleven. Over verhalen gesproken: ook in deze Veteranenkrant vindt u er een paar. Bijvoorbeeld van Neomi van Rossum, een veteraan van 26 die diende in Afghanistan, en van Iety Zonneveld, wiens man veteraan is en die de Stichting Veteranenkunst oprichtte. Tijdens de Veteranendag kunt u overigens genieten van een expositie van de Stichting Veteranenkunst in de bibliotheek aan het Stadhuisplein. Ik beveel u deze expositie van harte aan. In deze veteranenkrant vindt u verder de route die het defilé zal afleggen. U zult zien dat er genoeg redenen zijn om naar de Markt te komen. Ik zie u dan ook graag op zaterdag 27 juni, zodat wij samen onze waardering kunnen laten zien aan onze veteranen. Burgemeester J.B. Waaijer

In deze krant Voorwoord Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ Veteraan aan het woord Route defilé Voertuigen die meerijden in het defilé Expositie Veteranenkunst in openbare bibliotheek Fotocollage Veteranendag 2008

3 5 7 8 11 13 15

Colofon Uitgave in opdracht van de gemeente Zoetermeer, verzorgd door: ETT Media Postbus 70112, 9704 AC Groningen. Telefoon 050 313 76 00. E-mail [email protected] internet www.ettmedia.nl Tekst Marieke van Seggelen (in opdracht van de gemeente Zoetermeer) Foto’s Gemeente Zoetermeer Concept en realisatie ETT Media en Geografisch BV Oplage 49.700 exemplaren. Overname van artikelen is in beginsel toegestaan mits hieraan vooraf toestemming van ETT Media of de gemeente wordt verkregen. Deze krant is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Zowel ETT Media als de gemeente zijn niet aansprakelijk voor fouten en/of omissies in deze krant. Gemeente Zoetermeer Postbus 15, 2700 AA Zoetermeer. Algemeen telefoonnummer: 14079. Teksttelefoon (alleen voor doven en slechthorenden): 079 – 346 8558



5



Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ 24 juni in Stadstheater Een van de hoogtepunten rondom de Veteranendag in Zoetermeer, is het concert op woensdag 24 juni van het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’. Dit Fanfarekorps is het enige fulltime professionele militaire fanfarekorps ter wereld en neemt een bijzondere gast mee naar het optreden in Zoetermeer: Danny de Munk. Door het grote aantal aanvragen dat het korps jaarlijks krijgt, kan het niet op alle verzoeken ingaan. Daarom is de gemeente extra blij dat het korps tijd vrij heeft weten te maken voor een concert in Zoetermeer. Voor dit bijzondere concert in het Stadstheater zijn alle geregistreerde Zoetermeerse veteranen en hun partners uitgenodigd.

Danny de Munk Bezoekers van het concert kunnen vooral origineel fanfarerepertoire verwachten met klassieke bewerkingen, solowerken en marsmuziek. Het korps heeft echter meer in haar mars en kan daarnaast zowel jazz-, pop-, volks- en filmmuziek spelen. Verder nodigt het korps regelmatig vooraanstaande solisten uit binnen- en buitenland uit, om de artistieke diepgang te vergroten, maar ook om meer mensen naar de concertzaal te krijgen. In het Stadstheater zal Danny de Munk het concert een bijzonder tintje geven. Als twaalfjarige jongen speelde De Munk al de hoofdrol in de film Ciske de Rat. In de gelijknamige musical konden we afgelopen jaar nog eens van zijn acteer- en zangtalent genieten. Op 24 juni laat hij Ciske echter weer even achter zich en treedt hij met het korps op in Zoetermeer.

Indrukwekkend Het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ is een van de twee beroepsorkesten binnen de Koninklijke Landmacht. Het verzorgt muzikale ondersteuning van ceremoniële en protocollaire activiteiten. Daarnaast verzorgt het korps optredens voor bijvoorbeeld het Koninklijk Huis, Prinsjesdag, beëdigingen en herdenkingen. Indrukwekkend dus, net zoals het concert op 24 juni belooft te worden. Het concert staat onder leiding van Majoor Tijmen Botma.

Meer informatie Wilt u meer weten over het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’? Op de website www.fkklbw.nl vindt u onder andere informatie over de samenstelling, ensembles en geplande optredens.

7

‘Fijn om iets te kunnen betekenen, ook al is het een druppel op de gloeiende plaat’ Veteraan aan het woord ‘Veel mensen denken bij een veteraan aan een oudere heer. Maar dat beeld verandert. Door de Afghanistanmissie komen er steeds meer jonge veteranen bij.’ Aan het woord is Neomi van Rossum, 26 jaar en veteraan. Hoe reageerde je toen je hoorde dat je uitgezonden werd? ‘Ik ging in dienst met als doel een opleiding volgen, mijn rijbewijs halen en uitgezonden worden. Toen me na twee jaar militaire dienst gevraagd werd of ik naar Afghanistan wilde, heb ik dan ook geen moment getwijfeld.’

Zag je er niet tegenop? ‘Nee hoor, ik was er eigenlijk heel enthousiast over. Naarmate de uitzending dichterbij kwam, vond ik het wel steeds spannender worden. Maar word veel liever zelf uitgezonden, dan dat ik thuis op iemand zit te wachten. Dat heb ik meegemaakt toen mijn man naar Bosnië werd uitgezonden. Voor de thuisblijvers is het een stuk zwaarder dan voor de persoon die in het buitenland zit, vind ik.’

Je bent ruim drie maanden in Afghanistan geweest. Wat heb je gedaan? ‘We zaten in Camp Warehouse in Kabul. Ik werkte als geneeskundige (rang korporaal) in het hospitaal. Daar verzorgde ik ISAFmilitairen en Afghanen.’

Wat is je met name bijgebleven? ‘In eerste instantie was niet iedereen even blij dat we ook

Afghanen verzorgden. Maar achteraf was dat juist heel dankbaar werk. Zij zijn niet gewend dat ze zo’n goede verzorging krijgen, met drie keer op een dag een goede maaltijd. In het begin moesten ze wel aan ons wennen: een vrouw met blond, zichtbaar haar en opgestroopte mouwen moet voor hen een vreemde gewaarwording zijn geweest. Als ze je nodig hadden, riepen ze “Hé!” Maar al snel merkten ze dat ze daar niet ver mee kwamen en werden nieuwe patiënten zelfs gecorrigeerd als ze me zo aanspraken.’

Aan welk moment denk je met plezier terug? ‘Een Afghaans jongetje voelde zich niet zo lekker na zijn operatie en wilde niet eten. De andere patiënten op de zaal probeerden hem over te halen om toch wat te eten, maar dat lukte niet. Ik bedacht dat mijn moeder voor mij altijd rijst met boter, suiker en kaneel maakte als ik ziek was. Dus ik ging naar de keuken en maakte hetzelfde klaar voor het jongetje. Toen ik even later weer op de zaal kwam, was het bord leeg en staken alle patiënten hun duim naar me op. Het is fijn om te merken dat je in zo’n geval iets kunt betekenen, ook al is het maar een druppel op de gloeiende plaat.’

Waren er ook nare gebeurtenissen tijdens je verblijf in Afghanistan? ‘Op een dag kregen we op de SEH (Spoedeisende Hulp) een melding binnen dat een Nederlandse patrouille op een mijn was gereden. Heel lang bleef onduidelijk hoe onze collega’s er aan toe waren. Dan schrik je wel, het komt dan heel dichtbij. Heel heftig was dat. Uiteindelijk was een Nederlandse militair lichtgewond, de Afghaanse tolk was helaas overleden. Ik heb me trouwens altijd verbaasd over de term lichtgewond, deze man had de stukken steen in zijn hoofd zitten.’

Kun je, terug in Nederland, goed met je ervaringen omgaan? ‘Ja, dat gaat goed. Nu heb ik het geluk dat mijn man ook weet hoe het is om uitgezonden te zijn, dus we begrijpen elkaar en weten van elkaar hoe het voelt. Verder ben ik heel nuchter. In Afghanistan heb je andere problemen dan hier, maar dat wil niet zeggen dat je in Nederland nergens over in mag zitten. Iedere plek heeft zijn eigen realiteit.’



11

Lijst van enkele geselecteerde voertuigen die meerijden in het defilé Willys Jeep

Witte YP 408

De Willys jeep was een in Amerika op grote schaal geproduceerd voertuig dat universeel inzetbaar was en vierwiel aangedreven. Geproduceerd door Willys en Ford. Het was een voertuig dat nog vele jaren na de oorlog in gebruik bleef en doorontwikkeld werd. Ook bij de burger werd de jeep een populair voertuig en is een begrip in de automobielgeschiedenis geworden.

DAF ontwikkelde in de begin jaren zestig de YP408. Een pantservoertuig met zes aangedreven wielen, en vier mee sturende wielen. Het was een ontwerp waarbij de pantserhuid door schuine facetten vormgegeven werd. Het voertuig had een hoge mate van rijcomfort, in het terrein echter waren de rupsvoertuigen in het voordeel. Deze YP408 is in witte uitmonstering en heeft gediend bij UNIFIL in Zuid-Libanon 1979-85.

Harley-Davidson (2) De Harley-Davidson werd na de oorlog door de krijgsmacht zowel als de burger op grote schaal gekocht uit de Canadese oorlogsdumps. De twee exemplaren zijn een Canadees en een Amerikaans model. De Landmacht gebruikte in de wederopbouwtijd het Canadese model.

Fat + Limber + 25 ponder General Motors of Canada produceerde verschillende modellen Chevrolet voor de Canadese en Britse legers. Deze artillerietrekker is gebruikt bij de Koninklijke brigade Prinses Irene, er waren er zes in gebruik. De munitie voorwagen is van Engelse makelij, en het stuk geschut is een Engelse 25 ponder, dat vele jaren na de oorlog in gebruik bleef bij de Koninklijke Landmacht.

Sherman tank De Sherman tank of eigenlijk Tank type M4, is de meest gebruikte tank uit de Tweede Wereldoorlog. Gebouwd in vele varianten, en na de oorlog gedurende de gehele jaren vijftig in gebruik gebleven in Nederland. Dit exemplaar is een van de laatste modellen geproduceerd gedurende de oorlog, echter na de Tweede Wereldoorlog geleverd aan de Koninklijke Landmacht in het kader van de militaire hulp van de VS aan Nederland.

Chevrolet C60, 3 ton Net zoals de artillerietrekker produceerde Chevrolet Canada ook vrachtwagens zoals deze 3 tons Chevrolet C60, op basis van dezelfde motor en cabine. Deze exemplaren vonden bij de Canadese dumpverkoop gretig aftrek onder burgerbedrijven in de wederopbouwtijd.

GMC De GMC was de meest gebruikte vrachtwagen bij de Amerikanen gedurende de Tweede Wereldoorlog. In het kader van de Mutual Defence Aid Program oftewel MDAP, alsmede de Marshall-hulp kwamen er grote hoeveelheden naar Europa. De Koninklijke Landmacht voerde de laatste GMC’s pas in de jaren tachtig af. Menig burgerbedrijf begon na de oorlog met een GMC.

Witte YPR Het YPR pantserrupsvoertuig maakte haar debuut in de jaren 70 en is nog heden ten dage in gebruik (zie foto bovenaan de pagina). Ofschoon de opvolger al reeds instroomt zal het nog even duren voordat de laatste de kazernepoort verlaat. De Koninklijke Marechaussee heeft er eveneens een aantal in gebruik voor speciale bijstandsdoeleinden. Een zeer eenvoudig te bedienen en betrouwbaar voertuig. De YPR’s werden in de VS zowel als door DAF in Nederland vervaardigd. Dit exemplaar deed dienst bij de VN-troepen in Bosnië in de jaren negentig.

Verder zullen nog meerijden: YP 408 - In groen uitgevoerd, info hetzelfde het als de witte YPR. Ford Lynx - De Ford Lynx was een verkenningsvoertuig uit WO II. M113 C&V - Was een verkenningsvoertuig van de koude oorlog. Drie personen rupsvoertuig. Fennek - Is het huidige verkenningsvoertuig. Is bijzonder door de nachtzichtapparatuur en is een fluistervoertuig. De organisatie wijst u erop dat er oude voertuigen meerijden die naar wij hopen het hele defilé kunnen meerijden. Ten tweede, de Fennek is toegezegd, maar operationele omstandigheden kunnen roet in het eten gooien waardoor de Fennek niet kan meerijden.



13

St

ich t

ing

Ve t

er an

en

Ku n

st

Stichting Veteranen Kunst www.veteranenkunst.nl

‘Zonde om al die kunstwerken naar zolder te laten verdwijnen’ Expositie Veteranenkunst in Openbare Bibliotheek Uniek, en zeker een bezoekje waard is de kunstexpositie die rondom Veteranendag te bewonderen is in de Openbare Bibliotheek (hoofdbibliotheek) in Zoetermeer. De te bezichtigen kunstwerken hebben één ding met elkaar gemeen: ze zijn gemaakt door veteranen. De Stichting Veteranenkunst heeft als doel om een brug te slaan tussen veteranen van alle leeftijden en dienende militairen, maar vooral ook tussen hen en burgers. Kunst is daarbij de verbindende factor. Drijvende kracht achter de stichting is Iety Zonneveld. Iety Zonneveld: ‘Niemand kwam eerder op het idee om kunstwerken van veteranen te verzamelen en te exposeren. Maar er blijkt enorme behoefte aan te zijn.’

Verzameling Iety Zonneveld maakte van dichtbij mee hoeveel impact een uitzending kan hebben op iemands leven. Haar man is een PPTS-veteraan (Post Traumatische Stress Stoornis). ‘Hij vindt het fijn om zich te uiten met schilderijen. Zijn kunstwerken verdwenen echter naar zolder, en dat vond ik zonde. Daarom benaderde ik andere veteranen die kunstzinnig bezig waren en vergaarde zo al snel een hele verzameling kunstwerken om te exposeren.’

Thema’s De kunstwerken die in de exposities tentoongesteld worden, zijn heel verschillend, vertelt Iety Zonneveld. ‘De thema’s die de kunstenaars gebruiken hebben bijna nooit met oorlog te maken. Natuur is een veel populairder onderwerp. Verder zijn de kunstenaars vrij in gebruik van materialen en technieken. Er zitten dus zowel schilderijen als beelden en houtsnijwerken in de collectie.’ Hoewel het aanbod van kunstwerken van veteranen groot is, zit de stichting nooit ‘vol’, aldus Iety Zonneveld. ‘Nee hoor, nieuwe veteranen kunnen zich altijd aanmelden met hun kunstwerken. In de exposities probeer ik de verschillende werken ook zoveel mogelijk af te wisselen, zodat ieder werk een keer te bezichtigen is.’

Drukke tijd Er breekt een drukke tijd aan voor Iety Zonneveld. Het begint met een reisplanning om de kunstwerken op te halen. ‘Een secuur werk. De kunststukken hebben hoge emotionele waarde en mogen onderweg dus absoluut niet beschadigen.’ Vervolgens controleert ze of de lijsten nog mooi zijn. Dan begint het opzetten van de exposities. ‘Dat is wel hard werken. Op het Malieveld hebben we een expositie met ongeveer negentig stukken dit jaar. Hieraan vooraf gaat een expositie in het Gemeentehuis te Den Haag. Daarnaast exposeren we natuurlijk in de bibliotheek in Zoetermeer.’ Ook verzorgt Iety Zonneveld jaarlijks verschillende bijeenkomsten waar veteranen met elkaar in gesprek kunnen komen. Tot slot begint het werven van financiële middelen. ‘Ik plan mijn werkzaamheden steeds voor een jaar. Dan is het zaak dat er eerst geld binnenkomt, want zonder geld is de Stichting Veteranenkunst nergens.’

Praatje Van heinde en verre krijgt Iety Zonneveld kunstwerken aangeboden van veteranen. Die haalt ze zoveel mogelijk zelf op. ‘Beelden van 200 kilo kan ik niet meenemen; ik heb geen vrachtwagen ter beschikking. Maar als het enigszins gaat, kom ik het kunstwerk ophalen.’ Dan blijkt veelal hoe geliefd Iety Zonneveld is bij de veteranen. ‘“Even snel” is er niet bij; veel veteranen maken graag een praatje met me. En ook tijdens exposities sta ik flink in de belangstelling en schud ik veel handen. Ik voel me soms net de koningin.’

Meer informatie De Stichting Veteranenkunst exposeert van 5 tot 28 juni 2009 in de Openbare Bibliotheek in Zoetermeer, aan Stadhuisplein 2. Voor openingstijden kijkt u op www.bibliotheek-zoetermeer.nl. Wilt u meer weten over de stichting, financieel bijdragen of bent u geïnteresseerd in het boek met kunstwerken van de stichting? Kijk dan op www.veteranenkunst.nl.




15

Terugblik Veteranendag 2008

Veteranendag Zoetermeer 2009

Recommend Documents