Verslag vergadering Wmo-Adviesraad Koggenland d.d. 10 mei 2011 Aanwezig: de dames Kunst, Lemminga en Schilder, de heren Schuijlenburg (voorzitter), Hendriks, Schouten, De Block, Van Burgel, Snoek, Kuijpens, Olbers, en Nooij Afwezig met afbericht: de heer Peters Op de publieke tribune: 4 gasten + twee ervaringsdeskundigen dementie Notulen: M. van Vuuren 1. Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. De heer Hendriks heeft op Koninginnedag een koninklijke onderscheiding ontvangen. Die heeft hij verdiend, dus ook namens de Wmo-Adviesraad een hartelijke felicitatie en een mooie bos bloemen. 2. Vaststelling van de agenda De agenda wordt vastgesteld. 3. Notulen van de vergadering van 5 april 2011 Het verslag wordt vastgesteld. 4. Ingekomen post en mededelingen Mededelingen: De dag van de VWC was een vruchtbare bijeenkomst, maar met een geringe opkomst. De definitie van Vrijwilligerswerk in Koggenland (en de andere gemeenten) wordt op 19 juni in de Oosterkerk in Hoorn bekend gemaakt. - 19 april Voorzittersoverleg WMO-raden. Ook de voorzitters waren niet unaniem enthousiast over de VWC. - Mevrouw Esther de Boer, beleidsmedewerker Zorg en Welzijn, meldt: er is een regionale beleidsgroep Kanteling van de 9 West-Friese gemeenten gestart. Ze zijn bezig concepten te ontwerpen, als die klaar zijn wordt er weer advies gevraagd aan de Wmo-Adviesraad. Ingekomen post: - Mezzo: advieskaart over mantelzorg en compensatieplicht. Per mail verstuurd op 12 april. - Mezzo: oog voor mantelzorgers bij de Kanteling - Uitnodiging werkconferentie Monitor AWBZ 20 mei in Nieuwegein. - Mezzo is bezig met het samenstellen van een ‘barometer’, een vragenlijst aan diverse gemeenten om hun beleidsvriendelijk beleid voor mantelzorgers en vrijwilligers in kaart te brengen. - Uitnodiging landelijk symposium FAKT 21 juni Heiloo, over participatie van burgers met ernstige psychiatrische aandoeningen nu en in de toekomst. - Jaarverslag Zorgbelang 2000. (samenvatting) - Uitnodiging voor 31 mei 14:15, stadhuis Hoorn. Presentatie van Zorg Centrale NL (regiotaxi) en daarna ondertekening contract. Mw. Lemminga gaat erheen. - Woonschakel: uitnodiging voor Horstenburg oplevering aanleunwoningen en gemeenschapsruimte. 19 mei 15:00 feestelijke onthulling kunstwerk en officiële opening. 1
5. Presentatie van mevrouw Bonfrer (Platform Dementie) Dementie in het jaar 2020: Is Koggenland er klaar voor? Mw. Bonfrer deelt hand-outs uit. Mevrouw Bonfrer dankt de Wmo-Adviesraad voor de uitnodiging. Zij vertelt over de dementiemonitor, die in 26 gemeenten is uitgevoerd, waaronder Koggenland. Het Platform Dementie is een samenwerkingsverband van diverse organisaties, waaronder AWBZ, Alzheimer NL, gemeente Heerhugowaard, Zorgkantoor en welzijnsorganisaties. Het platform voert projecten uit op het terrein van dementiezorg en ondersteuning van mantelzorgers die met dementie te maken hebben. De keten moet beter, vooral de aansluiting WMO-AWBZ. Zorg wordt steeds meer naar gemeenten toegeschoven. Het aantal dementie patiënten stijgt snel, in Noord-Holland vooral in West-Friesland. In Koggenland 270 patiënten waarbij de diagnose dementie is gesteld (ongeveer), in 2020/ 460 mensen en in 2030/ 675. (Aantal kan iets hoger of lager liggen – berekening is gebaseerd op diverse bevolkingscijfers en berekeningsmethodes) Het grootste deel van de patiënten woont thuis. Pas in het allerlaatste stadium gaan mensen naar een verzorgingstehuis. En dat stadium gaat steeds verder opschuiven. Voor mantelzorgers is dat een enorme belasting. 80% van hen raakt dan ook overbelast. Wie zich zorgen maakt over iemand uit zijn omgeving, kan contact opnemen met Alzheimer Nederland. Die hebben een speciaal telefoonnummer waar informatie en advies gegeven wordt. Wat zouden gemeenten moeten / kunnen doen? - Ondersteuning mantelzorgers op allerlei manieren (oppas, WMO-voorzieningen, etc.) - Activiteiten voor dementerenden, ontmoetingspunt voor mantelzorgers - Informatie en advies - Vroegsignaleringsprojecten (vrijwillige huisbezoeken, bijvoorbeeld. Ook via huisartsen) - Er is ook een project gaande om huisartsen te ondersteunen bij het signaleren van dementie. - Ouderenbeleid, eenzaamheidspreventie Koggenland is bezig met het ontwikkelen van beleid. Uit de Dementiemonitor blijkt dat Koggenland het ten opzichte van de 25 andere gemeenten prima doet. Uiteraard zijn er nog wel verbeterpunten. De gemeente is hier bezig met het nemen van de regie, het zich goed laten informeren, en samenwerken. Die indruk leeft ook bij de Wmo-Adviesraad, de medewerkers (en bestuurders) doen oprecht hun best en hebben een heel positieve houding. In de monitor is gemeten op de volgende domeinen: - feiten en cijfers (wat weet de gemeente van aantallen dementerenden, mantelzorgers, etc.) - Voorzieningenniveau (ontmoetingspunt, Alzheimer café, huishoudelijke hulp voor mantelzorgers, respijtzorg). Warm Thuis en alle projecten die daarmee plaatsvinden is een positief punt. - Beleid: is dementie überhaupt een beleidsonderwerp? Bij vrijwel geen gemeente is dat zo, bij Koggenland ook nog niet, maar er wordt aan gewerkt. De VNG heeft een ‘toolkit’, genaamd ‘samenwerken aan dementiezorg’opgesteld, dus dat is een goed begin. - Informatie en advies: Zijn de WMO-consulenten voldoende geïnformeerd, kunnen ze goed doorverwijzen? (In Koggenland lijkt dat wel zo te zijn) - Participatie: zijn mantelzorgers betrokken bij de zorg voor de patiënten? En zijn de mantelzorgers vertegenwoordigd in de Wmo-Adviesraad? (Niet specifiek in Koggenland) De 2
gemeente scoort op participatie wel hoog doordat zij zich o.a. via Warm Thuis goed laten voeden met informatie. De zorgaanbieders in Koggenland zijn lid van het Platform Dementie. Zij zijn dus betrokken bij het onderzoek. In hoeverre de gemeente rechtstreeks contact heeft met de zorgaanbieders over dementie, is niet helemaal duidelijk. Koggenland houdt wel rekening met het groeiend aantal dementerenden. Naast Warm Thuis komt er binnenkort ook in Obdam nog een woonvoorziening. Platform Dementie geeft aan dat het zwaartepunt van het beleid moet liggen op ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, en de ondersteuning bij de thuissituatie. Het is natuurlijk wel een goede zaak dat er meer verblijfsplekken komen voor dementerenden. Er zijn nog zeker verbeterpunten voor Koggenland: zie ook de hand-out. Dat zijn onder andere: - Ken je cijfers. - Bereik je mantelzorgers, werk daarbij bijvoorbeeld samen met Geriant. Op clientniveau is de samenwerking er al. Er zou op een algemener niveau (t.b.v. informatievoorziening) misschien meer samenwerking mogelijk zijn. Geriant groeit heel snel, waardoor er soms wel wachttijd is. - Tijdige signalering: als er goed contact is in buurten en wijken, kun je ook via bewoners en buren mogelijk signaleren. - Beleid voor de lange termijn; gemeenten hebben de neiging niet verder vooruit te kijken dan 4 jaar (collegeperiode). Meer informatie: zie de hand-out, diverse links naar websites. De aanwezige ervaringsdeskundigen, op de publieke tribune, zijn voorstander van het zo lang mogelijk thuis laten wonen van de dementie patiënt. Daarvoor is goede ondersteuning van mantelzorgers nodig. De gemeente zou daar voorzieningen voor moeten treffen, zowel voor de mantelzorgers als voor respijtzorg en (dag)opvang van patiënten. De taak van een mantelzorger wordt progressief zwaarder, met de ziekte mee. Er zullen altijd verpleeghuizen moeten blijven bestaan; er zullen altijd patiënten zijn die echt niet meer thuis kunnen wonen. Het zou goed zijn om een ‘buddy’ of andere soort persoonlijke ondersteuning naast een mantelzorger te kunnen zetten. Ander probleem: mensen zijn slecht geïnformeerd. Pas als ze hulp nodig hebben, doen ze een beroep op de gemeente en dan hebben ze meestal geen idee wat er mogelijk is. Gemeenten zouden in alle mogelijke beleidsstukken en voorlichting ook dementie op moeten nemen, zoals ouderenbeleid en gezondheidsbeleid. Het is voor gemeenten ook belangrijk te weten wat ze precies subsidiëren. Prestatieafspraken maken met de instanties die zich bezig houden met dementerenden, en combineren: weten hoe groot je doelgroep is, zodat je kunt zien welk deel van die doelgroep bereikt wordt. Het is trouwens ook erg belangrijk om de schotten tussen de diverse organisaties af te breken. Organisatie Platform Dementie: de bestuurders komen 4x per jaar bij elkaar, de uitvoerenden iedere maand. Mw. Bonfrer is de projectleider. Een van de projecten is ‘Een maatje erbij’, een buddyproject. Hierbij wordt samengewerkt tussen de organisaties die nu ook al buddyprojecten doen door het uitwisselen van informatie en mogelijk mensen doorsturen. Overigens zijn niet alle vrijwilligers even geschikt voor het omgaan met dementerenden. 3
De informatie over wat mantelzorgers en patiënten nodig hebben aan ondersteuning, moet je uit de basis – de mensen zelf – zien te krijgen. Daar moet je als gemeente en als Wmo-Adviesraad naar luisteren. Veel informatie en advies is beschikbaar in de Alzheimer cafés, in Hoorn, Medemblik en Enkhuizen. Zij zijn open, ook voor WMO-raden. De voorzitter dankt mevrouw Bonfrer en haar collega’s (de ervaringsdeskundigen) voor hun informatie en inbreng. Mw. Bonfrer laat nog e.e.a. aan informatie achter. 6. Presentatie van de heer Koppes, notities OGGZ en subsidies OGGZ: enige tijd geleden is er al een voorzet geweest op beleidsregel en visie OGGZ. Die is inmiddels een beetje aangepast; het college heeft hem gezien en naar de Wmo-Adviesraad toegestuurd. OGGZ valt onder prestatieveld 7, 8 en 9. De activiteiten van de gemeente zijn relatief beperkt, omdat het een heel brede doelgroep betreft waarbinnen in deze kleine gemeente maar heel weinig mensen vallen. Vaak trekken die bovendien naar steden. Daarom is Hoorn de centrumgemeente, en Hoorn regelt heel veel zelf, wel af en toe in overleg met de regio. Het enige dat Koggenland moet doen is traceren waar de doelgroep is (en dat is lastig, want ze mijden zorg) en hen naar hulpverlening toeleiden. Het gaat ook vaak om mensen met meervoudige problemen, van depressie tot vereenzaming en woningvervuiling, dakloosheid, etc. Zolang er niemand een melding doet, gebeurt er ook niets. Aantallen OGGZ-cliënten zijn nauwelijks bekend. Ook landelijk niet. Dit komt omdat het allemaal mensen zijn die nergens in een traject zitten, de ‘zorgwekkende zorgmijders’. GGZ is iets anders; dat betreft voornamelijk mensen met een zorgindicatie die ergens in een traject zitten. In GGZ heeft de gemeente nauwelijks een rol. GGZ is een AWBZ financiring. Vanuit Loket Zorg & Welzijn proberen ze mensen die bij hen aangemeld worden, te blijven volgen. Vanuit OGGZ gaat iemand zodra hij hulp accepteert, naar GGZ over – en op dat moment verdwijnt hij uit beeld bij de gemeente. Mede daarom is het lastig om exacte cijfers te geven. Het loket probeert dan ook goede contacten op te bouwen met de zorginstanties, zodat zij de cliënten kunnen blijven volgen. De gemeente kiest ervoor de organisatie te subsidiëren die de informatie / herstelfunctie uitoefent. Dit is GGZ NHN. Er moeten zo min mogelijk instanties gesubsidieerd worden, maar wel diegene die een zo breed mogelijke doelgroep bedienen. Koggenland (en andere landelijke gemeenten, met kleine kernen) heeft maar weinig GGZ patiënten en waarschijnlijk nog veel minder OGGZ-cliënten. Meldingen voor OGGZ gaan veelal rechtstreeks naar Meldpunt Vangnet & Advies in Hoorn, en zijn dan niet bij de gemeente bekend. Landelijk is het cijfer 0,7% van het inwoneraantal, maar hier in Koggenland ligt dat waarschijnlijk een stuk lager. Het aantal OGGZ cliënten in Koggenland is namelijk ca 50% lager dan in vergelijkbare regiogemeente. OGGZpatiënten zitten veel meer grote steden. Samen met de regio is Koggenland in gesprek met GGZ NHN, omdat die in het voortraject diverse producten kunnen aanbieden, zoals informatievoorziening voor mensen uit de omgeving van de OGGZ’ers. Er wordt ook gechat met jongeren die mogelijk problemen gaan krijgen, bijvoorbeeld. Jongerenwerkers vervullen de vangnetfunctie. Overigens is het een moeilijk, diffuus onderwerp. Aantallen zijn moeilijk te achterhalen, beeldvorming van hoe goed of slecht het gaat is heel moeilijk te krijgen. Koggenland krijgt wel het jaarverslag van (O)GGZ. De West-Friese gemeenten subsidiëren naar rato van het aantal inwoners. Het is onmogelijk 4
om zoiets per gemeente op te zetten. In het volgend jaarverslag wil de Wmo-Adviesraad graag lezen hoeveel mensen er uit deze gemeente zijn opgevangen. En daarnaast hoe de ontvangen subsidie precies besteed is. Verdere duidelijkheid krijg je gewoon heel moeilijk, dat accepteren we dan maar. In West-Friesland lijken er meer jongeren met depressieve klachten te zijn, maar in Koggenland lijkt het mee te vallen. In het overleg met de huisartsen dat de gemeente 2x per jaar voert, komen daar ook geen aantallen over naar voren. Subsidies Het is de bedoeling dat er samenwerking ontstaat tussen, de Wering en steunpunt Zorg voor Welzijn. Het was zelfs al de bedoeling om dat per 1 januari 2011 te organiseren, maar dat is inmiddels een jaar uitgesteld. Vragen naar aanleiding van de stukken: - Subsidie aan Bureau Discriminatiezaken bedraagt 16.000 euro. Hier zit een wettelijke basis onder. Als gemeente ben je verplicht om een basispakket af te nemen, op basis van inwonersaantal. Daarnaast neemt de regio nog een pluspakket af. De subsidie bedraagt ongeveer 70 cent per inwoner. Een deel van het budget wordt aangewend om discriminatie op scholen onder de aandacht te brengen (en te voorkomen), met gast-lessen. - De aanvraagformulieren voor verenigingen zijn ten opzichte van vorig jaar alweer een stuk duidelijker geworden, er zijn dan ook veel minder klachten. Punt is natuurlijk dat je veel informatie op een standaard manier wilt ontvangen. En dat past niet altijd bij iedere soort vereniging. Het is niet de bedoeling om te vragen naar informatie die allang bekend of onnodig is. - Er wordt wel gekeken naar het eigen vermogen van verenigingen. Sommige clubs hebben meer nodig dan anderen – denk aan nieuwe uniformen, wel of geen eigen gebouw, etc. Er komen 3 informatiebijeenkomsten voor verenigingen, over de nieuwe beleidsregels voor subsidieverlening. De gemeente gaat o.a. aangeven dat de verenigingen hun eigen vermogen op de juiste manier moeten registreren. Niet iedere club doet dat helemaal goed.
-
-
-
Beleidsregels zijn duidelijk, het puntensysteem voor de jeugd- en jongerenverenigingen is ook positief. Het idee is om ook voor de sportverenigingen een dergelijk puntensysteem te organiseren. Het huidige systeem met subsidie per lid en per jeugdlid, werkt niet naar behoren. Aanpassing van het systeem zal nog wel even duren. Er zal overlegd worden met vertegenwoordigers van alle sportverenigingen. Subsidieaanvraag voor 2012 moet voor 1 juni 2011 bij de gemeente binnen zijn. Koggenland heeft ongeveer 22.000 inwoners. Reden om alles op de helling te zetten: het oude beleid werkt niet goed, we kunnen er niet meer mee uit de voeten. In het kader van de bezuinigingen nu alvast aangepakt i.p.v. volgend jaar. Vanuit het budget gezondheidszorg is ondermeer geld geraamd( € 23.000,-) voor maatwerkactiviteiten. Hiervan worden op projectbasis activiteiten ingekocht die nuttig zijn voor Koggenland. De gemeente is ook verantwoordelijk voor de consultatiebureaus. Dit wordt echter niet betaald vanuit een subsidie maar d.m.v. de gemeenschappelijke regeling GGD. 5
Accommodatiebeleid en subsidiebeleid sportverenigingen moet op elkaar worden afgestemd. Bijvoorbeeld: de gemeente onderhoudt voetbalvelden, maar geen tennisbanen. Die afstemming gaat ook nog plaatsvinden. - Er komen duidelijke afspraken op papier met de beheerscommissies van de wijksteunpunten, zodat zij niet verrast worden door ontwikkelingen zoals het seniorenfitness. - Het Koggenbad blijft vooralsnog op de huidige locatie, verplaatsen is heel erg duur. De voorzitter dankt de heer Koppes voor deze duidelijke toelichting op OGGZ en subsidies. -
-
7. PR-lijst OGGZ: blijven volgen. Dementiemonitor: kan eraf. 8. Rondvraag - De heer Snoek heeft inmiddels contact met de verantwoordelijk ambtenaar voor het bouwproject Liesbeth Tijs. De Wmo-Adviesraad kan niet veel meer doen, het is al helemaal vastgesteld. Het voldoet wel aan het Woonkeur enz. In de toekomst zou dat wel anders moeten – dat is al vaker geconstateerd, maar er is tot nu toe nog niet veel actie op ondernomen. Wederzijdse bekendheid zal daarbij helpen. - Bijeenkomst over Social Media in Ursem, erg weinig opkomst. 5 senioren en 3 jongeren. De voorlichting was in het Engels, dus dat was voor een aantal van de senioren vervelend. De trainer heeft ook de feedback gekregen dat hij zich wat meer op de doelgroep moet richten. De voorzitter gaat naar de volgende bijeenkomst om te kijken of het dan beter gaat. Het informatieboekje is voor 12-16 jarigen, maar misschien is dat ook wel geschikt voor senioren. In de uitnodiging stond overigens niet duidelijk dat het voor jeugd was, maar jongeren zijn wel per brief uitgenodigd. - De dorpsbladen zijn bang voor inkomstenderving doordat adverteerders naar de gemeentekrant gaan. De dorpsbladen krijgen subsidie, en die subsidie blijft gewoon bestaan. Noch de gemeente, noch de Wmo-Adviesraad heeft verder invloed op de adverteerders.
-
De heren Schouten en Nooij hebben een gesprek gehad met de jongerenwerkers. Er zijn ook ontwikkelingen gaande omtrent het JOP. Beide heren geven aan wanneer dit op de agenda terug moet komen.
9. Sluiting De volgende vergadering vindt plaats op dinsdag 7 juni, om 13:30 uur in het gemeentehuis van Koggenland.
6
