Rijkswaterstaat WestNederland Noord Toekanweg 7 Haarlem Postbus 3119 2001 DC Haarlem T 023 530 13 01 F 023 530 13 02 www.rijkswaterstaat.nl
Verslag van Vervolgbijeenkomst Renovatie Velsertunnel 23 september 2013
Contactpersoon Ilkel Taner Omgevingsmanager T 06 158 545 08
[email protected] Datum 30 september 2013
Omschrijving Datum bespreking Locatie
Renovatie Velsertunnel 23 september 2013 TATA Steel stadion
Inleiding bijeenkomst De bijeenkomst wordt geopend door Natasja Fokke, plaatsvervangend Omgevingsmanager Renovatie Velsertunnel van Rijkswaterstaat. Het doel van de bijeenkomst is het bespreken van de huidige stand van zaken omtrent de renovatie van de Velsertunnel. In de afgelopen zomer zijn nieuwe stappen gezet door Rijkswaterstaat. De toelichting vandaag zal met name gaan over de verkeersopgave en het hinderprofiel van de renovatie. Dit voorziet de aanwezigen van meer informatie over wat er te verwachten is de komende jaren en helpt partijen mee te denken in het beperken van de hinder tijdens de renovatie.
Terugblik en stand van zaken project In de zomer hebben verschillende bijeenkomsten plaats gevonden. Natasja Fokke licht toe welke bijeenkomsten. Op 24 juni 2013 was de startbijeenkomst. Na deze bijeenkomst is een wegbeheerdersessie gehouden op 5 augustus. In de zomer zijn daarnaast koffiegesprekken gevoerd met enkele belanghebbenden. Door het projectteam is een knelpuntenanalyse van het wegennet uitgevoerd en een referentiefasering vastgesteld. Tijdens de vorige bijeenkomst is gevraagd naar een contractuele prikkel voor hinderbeperking. Daar is over nagedacht evenals over een categorisering van hinder beperkende maatregelen. Momenteel wordt gewerkt aan een bereikbaarheid- en mobiliteitsplan waarin de opgave en mogelijke maatregelen opgenomen worden.
Pagina 1 van 6
Scope en uitvoeringsfasering Stephan van der Horst bespreekt de scope van dit project. De renovatie is hard nodig, omdat de tunnel bijna 60 jaar oud is. De Velsertunnel dient te blijven voldoen aan de nieuwe tunnelwet en is momenteel te vaak gestremd door onderhoud of te hoge voertuigen. Het is technisch en financieel steeds moeilijker de tunnel veilig open te houden. De renovatie heeft ten doel om de tunnel veilig en beschikbaar te houden voor het verkeer. De doorrijhoogte wordt verhoogd en de tunnel dient onderhoudsarmer te worden, zodat de tunnel na de renovatie veel minder stremmingen heeft dan nu het geval is.
Rijkswaterstaat WestNederland Noord Datum 23 september 2013
De renovatie bestaat grofweg uit negen hoofdactiviteiten. Dit is het vervangen van het wegdek (1), het verhogen van de doorrijhoogte (2), het herstellen van civieltechnische schades (3), het herstellen van lichtroosters (4), het vernieuwen van 44 installaties en de besturing van de tunnel (5), het aanpassen van vluchtwegen (6), het aanbrengen van langsventilatie (7), het aanbrengen van nieuwe kabelwegen en technische ruimten (8) en testen en oefenen van de gerenoveerde tunnel (9). Naast de omvang van de renovatie licht Stephan van der Horst de hoofdlijnen van de planning toe. Momenteel loopt de aanbestedingsfase. Deze fase loopt tot medio 2014. De voorbereiding vindt plaats vanaf het 2e kwartaal in 2014. De daadwerkelijke renovatie vindt plaats in 2015 en 2016. Voor de renovatie heeft Rijkswaterstaat een referentiefasering vastgesteld. Deze bestaat uit het afsluiten van de Westbuis voor zes maanden in 2015, dan de Oostbuis voor zes maanden in 2015. Vervolgens kan de tunnel tijdelijk open waarop de gehele tunnel wordt afgesloten voor zes maanden in 2016. Tijdens de gedeeltelijke sluiting van de tunnel zullen eerst voor de Westbuis en daarna voor de Oostbuis de volgende werkzaamheden worden uitgevoerd: het vervangen van het wegdek (1), het verhogen van de doorrijhoogte (2), het herstellen van civieltechnische schades (3), het herstellen van lichtroosters (4). In 2016 is het noodzakelijk om de gehele tunnel te sluiten. Het gaat dan om de volgende werkzaamheden voor de hele tunnel: het vernieuwen van 44 installaties en de besturing van de tunnel (5), het aanpassen van de vluchtwegen (6), het aanbrengen van langsventilatie (7), het aanbrengen van nieuwe kabelwegen en technische ruimten (8) en testen en oefenen van de gerenoveerde tunnel (9). Vraag: De zes maanden sluiting van de tunnel is een groot probleem voor het bedrijfsleven. Één buis afsluiten is begrijpelijk voor het bedrijfsleven, maar beiden sluiten is echt een probleem. Is dit probleem voorgelegd aan de markt van partijen die de uitvoering willen doen? Antwoord: Rijkswaterstaat legt uit dat voornamelijk voor de werkzaamheden aan de installaties (de veiligheidssystemen) een gehele tunnelafsluiting noodzakelijk is. Het aansluiten van de nieuwe installaties, het vervangen van de besturing van de tunnel en het testen en oefenen kan niet zonder tunnelafsluiting. De veiligheidssystemen van de tunnel werken als één integraal systeem dat ingericht en getest moet worden als één geheel. Daarnaast zijn voor het verbouwen van de tunnel voor vervanging van de ventilatie en de nieuwe vluchtroutes een tunnelafsluiting nodig, omdat dit onderdeel uitmaakt van het calamiteitensysteem, dat voor beide buizen werken.
Pagina 2 van 6 Pagina2van6
Vraag: Is het niet mogelijk om tijdens het plaatsen van de installaties een tunnelbuis open te houden? Antwoord: Voor zover mogelijk zulle de nieuwe installaties parallel aan de bestaande installaties worden opgebouwd. De tunnel kan alleen aangestuurd worden door de verkeerscentrale door gebruik van één bedienings- en besturingssysteem. Vanwege de veiligheid is het niet toegestaan dat de tunnel wordt aangestuurd door twee besturingssystemen (zowel oud als nieuw naast elkaar). De overgang en inwerkingtreding naar een systeem vraagt dus tijd waarin het oude systeem niet meer werkzaam kan zijn en het nieuwe systeem nog niet beschikbaar is. De tunnel moet dan vierkant dicht om de veiligheid van het verkeer te garanderen.
Rijkswaterstaat WestNederland Noord Datum 23 september 2013
Vraag: Aangegeven wordt dat Rijkswaterstaat moet kiezen in de aanbesteding voor de beste kwaliteit van het aanbod en niet de goedkoopste aanbieding. Dat gaat de kwaliteit van de renovatie en de snelheid van de renovatie ten goede komen. Antwoord: Rijkswaterstaat legt uit dat dit goed meegenomen is in de aanbesteding en de renovatie aanbesteed wordt op basis van de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI), dus er wordt niet alleen op laagste prijs gegund, maar ook op kwaliteit. Hier zijn landelijk goede ervaringen mee. Vraag: De vraag wordt gesteld in hoeverre de externe veiligheid in de regio meegenomen is in de aanpak. Het gaat dan niet alleen over de veiligheid in en rond de tunnel, maar in bredere zin in het gebied. Antwoord: De veiligheid is voor Rijkswaterstaat prioriteit nummer 1 en wordt meegenomen. Dit is juist de complexiteit van de operatie. Verschillende uitvoeringsscenario’s worden uitgewerkt en gewogen op onder andere de veiligheid. De veiligheidsregio Kennemerland is bij deze voorbereiding betrokken. Rijkswaterstaat vraag aan de aanwezigen of de noodzaak van de renovatie voor iedereen helder is. De aanwezigen geven aan dat de noodzaak van de renovatie helder is, maar de vraag gaat voornamelijk over de duur van het sluiten van de gehele tunnel. Vanuit de aanwezigen wordt genoemd dat als het onvermijdelijk is dat de buizen beiden dicht gaan, het vooral belangrijk is welke compenserende maatregelen worden ingezet. Vraag: Wordt er voldoende rekening gehouden met vergunningsprocedures in de planning? Antwoord: Rijkswaterstaat houdt rekening met de vergunningsprocedure. Dit belangrijke onderdeel van de planning is opgenomen. Het is inderdaad van belang dat contact over dit specifieke proces zo spoedig wordt gestart en dat Rijkswaterstaat maakt hiertoe een afspraak.
Pagina 3 van 6 Pagina3van6
Rijkswaterstaat WestNederland Noord
Verkeersopgave en hinderprofiel Verkeerskundige Ivo Hilderink geeft een toelichting op de verkeersopgave en het hinderprofiel van de renovatie van de Velsertunnel. Het uitgangspunt is dat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden de 1e en 2e Coentunnel gereed zijn. Een tweede uitgangspunt is de zogenaamde calamiteitenbogen tussen A9 en A22 gerealiseerd zijn voordat de werkzaamheden starten. Deze bogen zijn noodzakelijk om verkeer tijdens de werkzaamheden rond te kunnen laten rijden in 1 rijrichting voor de alternatieve routes via de Wijkertunnel. Deze bogen zijn ‘enkelbaans’ rijstroken die tijdens de renovatie geopend zijn en na de renovatie gebruikt kunnen worden tijdens calamiteiten.
Datum 23 september 2013
Voor de hinderopgave is een verkeerskundige analyse gemaakt. De ochtendspits is noord – zuid georiënteerd. Bij de volledige afsluiting van beide tunnelbuizen van de Velsertunnel kan het verkeer in de spitsrichting niet zonder extra verkeershinder worden afgewikkeld. In de ochtendspits (6:00 – 10:00 uur) dienen circa 3.800 motorvoertuigen meer afgewikkeld te worden dan er door de Wijkertunnel kunnen. In de avondspits (14:00 – 19:00 uur) gaat het om circa 5.400 motorvoertuigen. Dit is gebaseerd op de huidige capaciteit van de tunnel en dus niet met het eventueel gebruiken van een extra rijstrook in de A9 Wijkertunnel. Vraag: Wordt er rekening gehouden in de analyses met calamiteiten in de Wijkertunnel. Hoe vaak komen daar calamiteiten voor en wat gebeurt er dan? Antwoord: Dit is een nuttige vraag en dit zal door Rijkswaterstaat uitgezocht worden. Ivo Hilderink zegt dat er nieuwe knelpunten ontstaan bij de volledige afsluiting (zonder maatregelen) op zowel het hoofdwegennet als het onderliggend wegennet. Dit is uitgezocht en vraagt maatregelen op andere punten om de verkeersontsluiting zo goed mogelijk te laten verlopen. Om een beeld te krijgen van wie er precies door de tunnels rijdt, zijn de zogenaamde herkomsten en bestemmingen van het verkeer onderzocht. Hierbij zijn drie gebiedstypen vastgesteld: lokaal verkeer (herkomst en bestemming in een straal van 5 kilometer rondom de kanaalpassage), in- en uitgaand verkeer lokale zone (herkomst lokaal naar bestemming verder dan 5 kilometer van de kanaalpassage of herkomst verder dan 5 kilometer van de kanaalpassage naar bestemming lokaal) en doorgaand verkeer (buiten de straal van 5 kilometer rondom de kanaalpassage). Op basis van deze drie gebiedstypen is een analyse gemaakt op welke plaatsen welk soort verkeer rijdt. Met deze berekening kan een inschatting gemaakt worden welke soorten verkeer via welke maatregelen geholpen kan worden. De grafische weergaven zijn te vinden in de bijgevoegde presentatie. De conclusie van de modelberekening is dat veel verkeer in de Velsertunnel lokaal verkeer is. Het verkeer dat rijdt door de Wijkertunnel is meer regionaal. Om de extra verkeershinder ten gevolge van de volledige tunnelbuisafsluiting te beperken dient de oplossing mede gezocht te worden in een verschuiving van het reguliere verkeer door de Wijkertunnel naar alternatieven en hierdoor ruimte te vinden voor het verkeer van de Velsertunnel. Ivo Hilderink licht een weergave van de alternatieven en knelpunten toe (zie de bijgevoegde presentatie). Naast de knelpunten is een analyse opgesteld over de verandering van reistijden tijdens de Pagina 4 van 6 Pagina4van6
renovatie. De impact van de werkzaamheden is vrij groot voor het verkeer, waarbij de vertraging behoorlijk kan oplopen. Daarnaast zal ook verkeer in de tegenspitsrichting geconfronteerd worden met extra reistijdvertragingen door verplichte omrijdroutes en het ontstaan van nieuwe knelpunten op het onderliggend wegennetwerk.
Rijkswaterstaat WestNederland Noord Datum 23 september 2013
Vraag: De maatregelen met de mogelijkheden in het gebruik van flankerend vervoer lijken te missen. Veel is mogelijk door de inzet van andere modaliteiten. Antwoord: Dit klopt en dat dit wordt nadrukkelijk meegenomen. Dit hoort bij de maatregelen onder het kopje mobiliteitsmanagement. Daarnaast zijn er ook nog maatregelen die horen onder verkeersmanagement en de inzet van communicatiemaatregelen. Deze drie soorten maatregelen dienen bij te dragen aan goede oplossingen. De samenwerking wordt hiervoor gezocht in contact met de omgeving en belanghebbenden. Momenteel worden deze resultaten nog nader uitgewerkt maar er is momenteel nog geen nieuwe informatie beschikbaar. De gespreken en onderzoeken hiernaar lopen nog.
Vervolgproces Ilkel Taner licht een aantal maatregelen op hoofdpunten toe en het vervolgproces. Een gezamenlijk vervolgonderzoek zal volgen over de verkeersopgave en de maatregelen. De samenwerking met verschillenden partijen is daarin belangrijk. Rijkswaterstaat zal zorgen voor een regelmatige informatievoorziening en verwacht daarin wederzijds initiatief. Verschillende bijeenkomsten over de voortgang zullen georganiseerd worden om de opgedane nieuwe inzichten te delen. Tot eind 2013 zal Rijkswaterstaat dit zelf doen en in 2014 zal dit samen met een aannemer zijn. De regie blijft echter liggen bij Rijkswaterstaat. In 2014 dienen we te komen tot een optimale mix en tot concrete afspraken. Vraag: Worden er ook bijeenkomsten georganiseerd voor bedrijven die economische schade oplopen door de renovatie? Antwoord: Er is landelijke wetgeving en jurisprudentie omtrent de economische hinder door infrastructurele projecten. Rijkswaterstaat geeft wel aan dat het belangrijk is om in dialoog te zijn met het bedrijfsleven. Specifieke bijeenkomsten kunnen behulpzaam zijn. Vraag: Hoe lang zou de huidige tunnel in de huidige staat kunnen nog functioneren? De huidige termijn van de renovatie is snel en dat deze snelheid niet ten kosten moet gaan van de kwaliteit van compenserende maatregelen. Antwoord: Vanuit Rijkswaterstaat wordt genoemd dat het belangrijk is om dit zo snel mogelijk te doen. Het project is al een keer uitgesteld in het verleden en het is nu echt tijd voor een grootschalige renovatie. Ilkel Taner vervolgt haar presentatie door toe te lichten welke soort maatregelen uitgewerkt worden en wat de planning is. Vraag: Aangegeven wordt dat het belangrijk is om niet alleen in het Nederlands te communiceren over te hoge vrachtwagens, omdat veel bestuurders geen Nederlands spreken. Het moet ook in het Engels worden gecommuniceerd. Pagina 5 van 6 Pagina5van6
Daarnaast is de communicatie van de timing heel erg belangrijk. Dit geldt voor bewoners en bedrijfsleven. Communiceer tijdig en laat de communicatie niet de laatste sluitpost zijn. Antwoord: Stephan van der Horst geeft aan dat hier momenteel al aandacht aan wordt gegeven. Dit gebeurt ook buiten de renovatie om. Een voorbeeld hiervan is het plaatsen van fotoborden voor de tunnel, zodat chauffeurs zichzelf herkennen dat hun voertuig te hoog is.
Rijkswaterstaat WestNederland Noord Datum 23 september 2013
Vraag: Naar aanleiding van de vorige bijeenkomst zijn verschillende berichten in de pers verschenen die niet altijd juist waren. Komt er nog nadere berichtgeving naar de pers? Antwoord: Rijkswaterstaat geeft aan dit mee te nemen en dat het altijd goed is om de pers door te verwijzen naar Rijkswaterstaat. Dan is er namelijk ruimte voor hoor- en wederhoor.
Afsluiting Ilkel Taner sluit de bijeenkomst af en nodigt een ieder uit voor de borrel.
Voor vragen kunt u terecht bij Ilkel Taner (06-15854508) en Natasja Fokke (0629471822) of mailen naar:
[email protected]
Pagina 6 van 6 Pagina6van6