1
Verslag van de periode 2014‐2015 ‐ De kracht van professionele livemuziek tijdens revalidatie & herstel –
Trio Trobairitz in revalidatiecentrum Visio Het Loo Erf
Utrecht, maart 2016
StichtingTreftoer20160325
2
Reacties uit het publiek ‘’Prachtige muziek! Schitterend! Wat mooi gespeeld! Proficiat, heel goed georganiseerd.” Complimenten van cliënten en bezoek voor het Mauritsensemble in Centrum voor Reuma en Revalidatie Rotterdam. “Mag ik u een doos bonbons geven?” Zo werd sopraan Ingrid Kappelle bedankt door een jonge fan in Visio Het Loo Erf te Apeldoorn. “Bis! Bis! Een toegift! “ Het publiek in Libra Revalidatie & Audiologie te Tilburg, werd gegrepen door de sound en de aanstekelijke energie van Abel Bakema en Frido ter Beek.
Reacties van muzikanten Muziek is bij uitstek geschikt om mensen emotioneel te raken. We hebben gemerkt dat dit inderdaad gebeurt.
Muziek is een universele taal die mensen met elkaar verbindt. Ik ben zo dankbaar dat ik musicus ben en daardoor dichter bij mensen kom die zichzelf nauwelijks durven laten zien.
StichtingTreftoer20160325
3 1. Missie
Stichting Treftoer streeft naar aandacht voor het sociaal‐emotionele proces bij patiënten en cliënten binnen zorg en welzijn, ter versterking van het helingsproces en de kwaliteit van leven. Dit realiseren wij met de intensiteit en energie van livemuziek als directe communicatie over gevoelens en ervaringen, in combinatie met gesprekken tussen musici en toehoorders over de beleving van muziek. 2. Omschrijving doelstelling Stichting Treftoer wil met livemuziek het sociaal‐emotionele proces bevorderen bij cliënten binnen zorg en welzijn. Kleinschalige concerten op locatie met gesprekken over de beleving van muziek als doeltreffende interventie voor herstel, eigen regie en maatschappelijke participatie. Wij streven ernaar de activiteiten te verbinden met wetenschappelijke expertise. Wij verwachten dat deze aanpak een inspiratiebron zal zijn voor toehoorders én artiesten. De stichting heeft ten doel: a. De kracht en kwaliteit van professionele livemuziek te verbinden met doel en praktijk van zorg en welzijn in Nederland; b. Het bevorderen van zelfredzaamheid, eigen regie, kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie bij cliënten binnen zorg en welzijn, door de impact van intieme concerten op locatie; c. Het ontwikkelen van nieuwe muziekpraktijken op locatie met toepasselijke programmering en aandacht voor de psychologische meerwaarde van treffende interactie tussen musici en publieksgroepen. Stichting Treftoer heeft geen winstoogmerk en is erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Kern muziekconcept Stichting Treftoer is in januari 2014 opgericht. De stichting hanteert voor de organisatie van livemuziekprojecten een aantal basisprincipes: ‐ Concertreeksen met een gevarieerd aanbod van muziekstijlen en genres, muziek met een stimulerende werking voor de betreffende publieksgroep, zonder te focussen op herkenbaarheid. ‐ Waar de intimiteit van een concert dicht bij het publiek de functie vervult om de essentiële interactie tussen de muzikanten en het publiek te stimuleren. ‐ Uitgevoerd door professionals die het contact met het publiek opzoeken. ‐ In combinatie met de persoonlijke introductie van de muzikanten door ze te interviewen over de kracht van muziek, voorafgaand aan het optreden. Bedoeld om ontvankelijkheid bij het publiek voor de diep emotionele kracht van muziek te versterken. ‐ Het uitgangspunt dat wetenschappelijke reflectie op de praktijk bijdraagt aan het verder ontwikkelen van de aanpak. 3. Organisatiestructuur Het bestuur van de stichting Treftoer bestaat uit drie leden die actief bij de organisatie betrokken zijn. Het bestuur vergadert indien nodig, doch minstens één keer per jaar onder meer i.v.m. het vaststellen van de financiële jaarstukken. Tevens wordt er informatie uitgewisseld via de digitale communicatiemiddelen. Andere betrokkenen zijn actief bij de organisatie van projecten en het verwerven van subsidies.
StichtingTreftoer20160325
4 Kring van adviseurs Voorafgaand aan de oprichting van de stichting is met een kring van adviseurs en vakmensen gesproken over visie, motief en aanpak. De kring bestaat onder meer uit professionals in zorg en welzijn, de wetenschap en in de muziek. 4. Communicatie & PR De stichting vermeldt haar doelstellingen en missie op de website www.treftoer.nl. Tevens worden hier de lopende projecten beschreven. Op Facebook staan de actuele ontwikkelingen van de projecten vermeld.
5. Project Muziekuur Voor zover bekend, is niet eerder op deze wijze de rol van livemuziek binnen de zorg toegepast. Het project rond livemuziek op locatie was opgezet vanuit de idee om met concertreeksen een stimulerende bijdrage te leveren aan herstel en revalidatie. De idee is ontwikkeld vanuit expertise in de psychologie, kijk van filosofie op de werking van muziek, en persoonlijke ervaring in de praktijk. Niet zomaar af en toe livemuziek, maar met een doordacht eigen concept voor elk project. Al bij de eerste concerten vernamen wij dat sommige cliënten tot tranen geroerd waren. Ook hebben wij kunnen waarnemen hoe vele toehoorders de muziek tot zich lieten komen en genoten van de klanken. De waardering was dan ook goed te merken bij het applaus. Regelmatig zochten cliënten na afloop de muzikanten op om nog even door te praten over de muziekbeleving. Samenwerking In 2014 zijn gesprekken gevoerd met diverse revalidatiecentra over doel en opzet van Muziekuur. Vanuit diverse centra kregen wij veel waardering voor de motieven en het plan van aanpak. Het project is in drie centra van start gegaan. Ook docenten en onderzoekers aan de Universiteit Utrecht, Universiteit van Tilburg, Vrije Universiteit, zijn geïnteresseerd in motief en werkwijze. Bovendien zijn er concerten door stichting Treftoer bezocht en audities georganiseerd, is het netwerk van muzikanten opgezet en de samenwerking met docenten van conservatoria opgestart. PR & media Al bij aanvang van het project heeft het project ook de interesse van diverse journalisten van regionale dagbladen weten op te wekken. Artikelen zijn verschenen in het Brabants Dagblad en De Stentor. Tevens is stichting Treftoer samen met Visio Het Loo Erf tijdens een uitzending geïnterviewd in de studio van de regionale radio van Apeldoorn (zie bijlagen). Daarnaast heeft stichting Treftoer foto’s en recensies van de meeste concerten op Facebook gepubliceerd. Gedurende project zijn diverse communicatiemiddelen ingezet. Binnen de instellingen werden de concerten door zorgverleners besproken met cliënten en aangekondigd op websites, in mailberichten, flyers en posters. Op Facebook staan recensies en foto’s van de concerten. Wederzijds profijt ‐ studentonderzoek Direct na de oprichting heeft stichting Treftoer contact gezocht met docenten aan Universiteit Utrecht voor de opstart van een samenwerking. Studenten krijgen via stichting Treftoer de kans om voor de bacheloropleiding een kortlopend onderzoek te bedenken en in de praktijk uit te voeren. Stichting Treftoer profiteert ook van deze samenwerking.
StichtingTreftoer20160325
5 Studentonderzoek is voor ons een aantrekkelijke vorm om een eerste indicatie te krijgen over de toepassing van de pilot in de praktijk. Uit het onderzoek komt een bevestigend beeld naar voren over de positieve bijdrage van livemuziek tijdens het intensieve revalidatietraject. Zo geven revalidanten aan door de muziek te kunnen ontspannen. De muziek had een rustgevende werking op hen, lijkt een ontspannende en afleidende rol te hebben binnen het rouwproces, en te ondersteunen bij het revalideren. Ook komt naar voren dat de optredens een positieve bijdrage leveren op de factoren stemming, pijnbeleving en motivatie bij de geïnterviewden. Livemuziek zorgt niet alleen voor afleiding en plezier, maar motiveert cliënten om dingen te ondernemen. Uit de resultaten van het onderzoek is gebleken dat muziek het herstel van cliënten kan bevorderen. Wij zijn blij met deze eerste positieve resultaten. Om nog meer zicht te krijgen op de werking van livemuziek hoopt Treftoer ook bij volgende projecten universitaire docenten en studenten te kunnen betrekken. Evaluatie met centra De drie revalidatiecentra zijn alle positief over de organisatie van de pilot. De concerten vonden meestal plaats in de ontvangstruimte of het restaurant van de centra. Het aanbod werd gewaardeerd. De centra adviseren veel variatie in het aanbod van genre en stijl, muziek uit alle windstreken en lichte muziek. De interviews met de muzikanten over hun affiniteit met muziek, en de informatie tussendoor over de gespeelde stukken, worden gezien als essentieel. Het goed kunnen communiceren met het publiek draagt sterk bij aan de beleving van de muziek en het contact tussen muzikanten en de toehoorders. Reactie muzikanten De muzikanten beschouwen het doel van het project Muziekuur als prachtig, nuttig, spannend en mooi. Het repertoire en de introducties van de gespeelde stukken, worden voor dit programma samengesteld. Muzikanten waarderen het informele karakter en de intieme sfeer en worden geïnspireerd door de reacties uit het publiek en de gesprekken na het concert. Donaties & subsidies Het project is gerealiseerd dankzij donaties en subsidies. Subsidies is ontvangen van het Dr. C.J. Vaillant Fonds, Fundatie van den Santheuvel Sobbe, stichting NOVUM, de Stichting Charlottefonds en nog een fonds waarvan wij de naam niet kunnen vermelden. 6. Toekomstplannen 2016‐2017 Dat zorg en welzijn veel meer zouden kunnen profiteren van de impact van muziek, staat voor ons als een paal boven water. In de praktijk maken wij het mee en ook uit onderzoek blijkt dat stichting Treftoer een goede koers volgt. Artiesten zijn bij uitstek in staat tijdens zorgprocessen onverwachte en stimulerende input te leveren. De creatieve inbreng van livemuziek kan een wezenlijke bijdrage leveren aan herstelprocessen. Wij streven ernaar om ook in de komende jaren onze doelstellingen te verwezenlijken in vernieuwende projecten. 7. Financieel verslag 2014‐2015 Stichting Treftoer heeft sinds de dag van oprichting september 2014 tot ultimo 2015 een groot aantal activiteiten ‐in haar context aantal concerten‐ kunnen realiseren. Dit naast het verwerken van de oprichtingskosten (onderzoek, contacten/ bezoeken aan instellingen).
StichtingTreftoer20160325
6 Gezien de aard van de activiteiten; concerten en het onderzoek naar de invloed van deze concerten, is het duidelijk, dat de stichting sterk afhankelijk is van stichtingen en instellingen die maatschappelijke (niet commerciële) activiteiten ondersteunen en stimuleren. Vooralsnog is deze steun niet structureel. Veel tijd en aandacht wordt besteed aan het actief benaderen van stichtingen en instellingen ten behoeve van nieuwe projecten. In aanmerking nemende het bovenstaande is stichting Treftoer geen meerjarige contracten aangegaan. Ook voor het komende jaar zullen projecten slechts worden uitgevoerd als er financiële dekking gerealiseerd is.
Financieel overzicht periode 2014‐2015
Donatie
€ 1.200,00
Subsidies
€ 9.500,00
Voorschot
€ 150,00
‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐
Totaal inkomsten
€ 10.850,00
Inkomsten
Uitgaven
Concerten
€ 8.162,74
Communicatie
€ 500,00
Kantoorkosten
€ 517,68
Overige kosten
€ 237,62
Reiskost organisatie
€ 588,23
‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐
Totaal uitgaven
€ 10.006,26
‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐
Saldo (Rabobank) 31.12.2015
StichtingTreftoer20160325
€ 843,74