VERSLAG stuurgroep Sesam

SESAM Een intercultureel en participatief jeugdliteratuurproject voor en door kinderen en hun (groot) ouders in samenwerking met creatief talent.

VERSLAG stuurgroep Sesam Project : SESAM – Verbal Vision vzw Datum: 27/04/2012 Uur: 10u - 12.30u Plaats: Het Roze Huis, Draakplaats Berchem Verslaggever Anaïs De Ridder, stagiaire Sesam Aanwezig: zie punt 2: kennismaking Verontschuldigd: Jan Van Dyck (Doedeskaden), Kathy Jacobs(Kind&Gezin), Vanessa Joossens(UA), Ico Maly (KifKif), Kris De Winter (Provinciaal bibliothekencentrum), Kim Walravens (stedelijke kleuterschool De Clowntjes), Wouter De Vriendt (Demos), Joyce Koeman (KULeuven),

1. OPENING Door Ingrid, welkomstwoord vanuit Verbal Vision vzw. Algemene informatie wordt gegeven over het project SESAM en de planning voor deze vergadering overlopen. Lijst met gegevens van de leden uit de stuurgroep wordt ingevuld en doorgegeven. 2. KENNISMAKING Aan de hand van een jeugdboek. Bianca De Wolf (deeltijds medewerker Verbal Vision vzw en projectleider SESAM, alsook freelance journalist en communicatieadviseur) Boek: Met de poppen gooien. Kennismaking met het boek via eigen kinderen. Herkenbare, hedendaagse thema’s worden beschreven in een relatief oud boekje. Makkelijk leesbaar voor eerste lezers en iets oudere lezers. Chris Sterkens (Nik-Nak, VZW die tweetalige kinderboekjes maakt) Boek: Tiny’s spannende avonturen. Prenten zijn belangrijk in een boek, ook aandacht voor alledaagse dingen. Oog voor detail en het geborgen gevoel doet terugdenken aan jeugd. Caroline Staelens (bibliotheek -documentatiecentrum Atlas-opvoedingsondersteuning en intercultureel onderwijs) Boekkeuze gemaakt door tienerkinderen: Het Muizenhuis. Auteur bouwde een huis, nam er foto’s van die functioneren als prenten binnen het verhaal.

Verslag Stuurgroep SESAM – 27/04/2012

Pagina 6

Inge Verschueren (kleuterschool Groenendaal, zorg coördinator) (kleuterschool Groenendaal, zorg coördinator) Populaire boekjes: prentenboekjes, Mosje & Gruffalos. Niet voor iedereen, bv. Mosje: veel taalhumor en dit komt niet altijd goed over bij multicultureel publiek. Wel goed: De Grote Rode Bus of Slaap Lekker Aap. Els van De Wouwer (GOK-leerkracht, vooral voor taalzwakke kleuters) Kleuter met taalproblemen toch nog extra steuntje in de rug bieden bv door bibliotheek in de klas, klassen ontdubbelen (in kleine groepen vertellen), interactief vertellen ook met anderstaligen, kinderen iets concreet laten doen helpt aandacht vast te houden. Repetitieve, concrete, interactieve verhalen slaan meer aan. Marijke Lambrechts (coördinator Boekenkaravaan, leesproject voor kansarme kinderen waarbij vrijwilligers of studenten voorlezen bij kinderen thuis  zien de ouders de voordelen van (voor)lezen. Boek heeft niet altijd tekst te hebben: analfabete ouders kunnen ook vertellen en zelf een soort verhaal vormen aan de hand van prenten. Stimuleert de creativiteit van kinderen en maakt plezier van boeken duidelijk. Karin Moons (projectmedewerker en zelfstandig graficus en illustrator, nu bezig met illustraties kinderboek) Boek: Kapitein Bleekscheet. Een heel eenvoudige schrijfstijl, weinig tekst en mooie illustraties brengen de boodschap over. Ann Deweerdt (coördinator afstudeerrichting Kunst- en cultuurbemiddeling KDG A’pen) SESAM is op het lijf geschreven van de studenten Kunst- en Cultuurbemiddeling, een afstudeerrichting binnen het SCW. Eventuele participatie van de studenten is mogelijk. Boek: Heksje Donkerblauw / Het fantastische avontuur van Meneer Vos. Fantasie en humor zijn belangrijk bij voorleesboeken. Karin Nikolay (vroeger medewerker Wablieft, nu Hogeschool Kempen: handels- en bedrijfswetenschappen) Boeken die stimuleerden om meer te lezen waren Het blauwe locomotiefje & De Witte van Zichem. Asma Ould Aissa (Wablieft) Boek: Sjakie en de Chocoladefabriek en Mathilde, een eigenzinnig, intelligent meisje waarin ze zichzelf herkende. Willem (communicatiemanagement, stagiair bij Onderwijscommunicatie) Boek: Woeste Willem, het piratenverhaal, de thematiek van ‘de goede slechterik’ spreekt kinderen aan. Mieke Santermans (Onderwijscommunicatie: cultuureducatie en leesplezier promoten) Boek: De Uitvinding van Hugo Cabret, een boek met een soort filmische prentjes (ook nodig in jeugd- en volwassenenboeken) Said Dnoub,(directeur stedelijke basisschool de @penstaartjes op Linkeroever) Boek: De Gevangene van de Regenboog, ‘dilemmasprookjes’: kort en eindigen steeds met een vraag, met ruime voor discussie bij de voorgelezen kinderen. Nilu Kuhpour (student grafisch ontwerp en illustratie, ontwerpster logo SESAM,) Boek: Frans boek, geen idee wat de inhoud is maar prenten vertellen een verhaal op zich. Moderne en eenvoudige illustraties. e

Sonja Spee (opleidingscoördinator Artesis, verschillende kunsttakken, ook theorie-leerkracht in 3 BA)


Pagina 6

Boek: Pluk van de Petteflet, leuk voorleesboek. Veel verschillende karakters, zowel mensen als dieren. Ook illustraties spreken aan. Tanja Van Acker (Stichting Lezen, verantwoordelijk voor projecten van 0-6, bv. Boekbaby’s) Boek: De Tillermans, met een sterk vrouwfiguur. Geschikt voor lezers vanaf 15 jaar. Mirjam Bonner (Welzijnsschakels, verenigt vrijwilligersgroepen die werken met mensen in armoede) Moeder was een bibliothecaresse en heeft veel in de bib gezeten tijdens jeugd. Boek: Het Meisje Sandrine, favoriete jeugdboek. Eenvoudig verhaal met tekeningen die bleven hangen. Els Michielsen (Stichting Lezen, werkt voor heel jonge kinderen) Hoe jonger plezier van ene boek ontdekt wordt, hoe groter het effect op latere ontwikkeling. Boek: boekje uit ’70. Ria Swinnen (coördinator bij Link VZW, beweging die zich inzet voor inclusieve kennismaatschappij, klassieke én digitale geletterdheid) Bijzondere aandacht voor kinderen jeugdboeken. Ontwikkelden een recensiebank voor jeugdboeken en organiseren lezingen en voorleespunten door heel Vlaanderen. Boek: Kelderkind, vrij hoog niveau voor een kind. Ingrid Tiggelovend (coördinator Verbal Vision vzw) Boek: Tiny gaat op reis, wilde voorlezen aan dochtertje. Echter, dit boek van 1954 bevat veel bedenkelijke en racistische verwijzingen naar de inwoners van het koloniale Congo. Geen favoriet jeugdboek, wel mooie tekeningen.

3. De volgende Stuurgroep: vrijdag 14 september Nieuwe afspraak wordt gezamenlijk vastgelegd op vrijdag 14 september, in de voormiddag. Gastvrouw deze keer is Sonja Spee, van het Koninklijke Academie voor Schone kunsten. Verdere informatie volgt nog.

4. VOORSTELLING Verbal Vision vzw Zie ook powerpointvoorstelling, http://www.verbalvision.be/sesam/81-manage-sesam Kleine VZW, 10 jaar geleden opgericht. Geen commercieel marketingbureau: stichters komen allemaal uit de sociale sector. Doelstelling is de non-profit meer zichtbaar en laagdrempeliger te maken voor (moeilijk bereikbare) kwetsbare doelgroepen. Steeds een ideëel doel, geen commercieel. Duurzame communicatie moet doorgetrokken worden in gevoerd beleid. Breed aanbod aan vorming en coaching over welzijns- en etnocommunicatie zoals schrijfwerk, lay-out, campagnevoering, veldonderzoek, web en nieuw media,. Onderwerpen kunnen breed gaan: van toxische gassen tot de Decenniumdoelen. Ook steeds vernieuwende projecten. Een project moet een prettige manier van werken zijn, en tegelijk iets nieuws leren. De weg naar het resultaat is even belangrijk als het resultaat zelf. Voorbeelden (vernieuwende) projecten:  Triple P: positief opvoeden. Uitgebreid naar tv-spot, magazine, advertenties, nieuwe media zoals Facebook, website…  Etnocommunicatie: begonnen in ’04. Eerst stuitte dit op weerstand: er was angst om bepaalde groepen te stigmatiseren De eerste publicatie over etnocommunicatie ging in op gerichte communicatie vanuit organisaties.  Project Woord in Beeld ging na wat een cultureel divers publiek vond van het communicatiemateriaal van organisaties. De brochure ‘Woorden en beelden k(l)eurg kiezen’ (zie map) was het eindresultaat.


Pagina 6

? Vraag van Ann Deweerdt: ‘Is er zicht op de resultaten van de campagnes? Antwoord: De communicatie van Triple P werd al op verschillende manieren bevraagd, via eindwerken van studenten, enquêtes, diepte-interviews en groepsgesprekken. Verbal Vision vzw probeert altijd verkennend onderzoek - hoe minimaal soms ook - te koppelen aan campagnes.

5. VOORSTELLING PROJECT SESAM Doorgestuurd materiaal wordt overlopen. Zie ook powerpointvoorstelling, http://www.verbalvision.be/sesam/81-manage-sesam Wat is het project Sesam? Het project SESAM is een erkend participatieproject door het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen van de Vlaamse overheid. Het project start op 1 april 2012 en heeft een looptijd van drie jaar. Verbal Vision vzw is initiatiefnemer van dit project met de steun van Stichting Lezen en vzw Herkes (nik-nak). Drie cruciale vragen vormen het uitgangspunt van het project SESAM: 1) Als we erin slagen om kinderboeken te ontwikkelen die meer aansluiting vinden bij de culturele, sociaaleconomische situatie en taalvaardigheden van kansarme gezinnen, kunnen deze boeken de lees- en taalbevordering stimuleren? 2) Kunnen 'creatieven' met een (al dan) niet-Vlaamse origine de brug leggen naar kansarme gezinnen? En maken deze creatieve talenten nadien meer kans op een creatieve carrière als ze een coaching op maat krijgen? 3) Kunnen kansarme gezinnen participeren in het ontwikkelingsproces van jeugdboeken? En bevorderen kinderboeken die in een participatief proces ontwikkeld werden, het leesgedrag van kansarme kinderen én hun ouders? Wat willen we bereiken met SESAM?  de uitgave van 6 volwaardige en kwalitatieve kinderboeken  de organisatie van een jaarlijks event: de ‘SESAM-Award’ met een prijs voor creatief talenten die de brug leggen naar kwetsbare gezinnen  een coachingstraject voor en een pool van creatieve talenten  de ontwikkeling van een communicatietraject vanuit de principes van ‘open source’ onderzoek  een praktische brochure hoe jeugdliteratuur op maat van een kwetsbaar publiek kan ontwikkeld worden. Wat gaan we doen? Tijdens het project SESAM gaan we gefaseerd te werk: terreinverkenning en afbakening, vooronderzoek, creatie, toetsing en productie en follow-up van het project. Elke fase omvat acties en zijn ‘open’ te volgen via het communicatietraject.  



In het eerste projectjaar (2012-2013) ligt het accent op literatuuronderzoek, terreinverkenning en netwerkontwikkeling. In het tweede projectjaar (2013-2014) begeleiden we jonge creatieve talenten en brengen ze in contact kansarme ouders en hun kinderen. Beide partijen gaan in interactie met elkaar en vanuit dit proces zullen nieuwe kinderboeken ontwikkeld worden. Tijdens het derde projectjaar (2014-2015) ligt het accent op het uitgeven en bekendmaken van deze boeken, het organiseren van de SESAM-Award en het bekendmaken en bestendigen van alle resultaten van het project SESAM.

Hoe managen we het project Sesam? Medewerkers aan het project zijn Bianca De Wolf (projectleider) en Ingrid Tiggelovend (coördinatie Verbal Vision vzw). Deze medewerkers worden aangestuurd door de SESAM-stuurgroep. Deze stuurgroep is een mix van denkers en doeners, met een cultureel diverse samenstelling met ruime netwerken en expertise op vlak van


Pagina 6

leesbevordering, participatiemethodieken, onderwijs, onderzoek, creatieve processen en ontwikkelingspsychologisch. De stuurgroep komt 4X/ jaar samen. Aan het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk van de Vlaamse overheid leggen we verantwoording af. Extra ondersteunende partners worden nog aangesproken. Stuurgroep ? Vraag van Karin Nicolay: is Sesam enkel gericht op kleuters? Antwoord: Neen, doelgroepen zijn kinderen tussen 0-3 jaar, 4-6 jaar en 6-8 jaar. Tussen 0-3 jaar kiezen ouders/omgevingsfiguren zoals begeleidsters in opvang vaak het leesvoer, tussen 3 tot 6 kiezen vaak de kleuterjuf of de (groot)ouders de boeken, kinderen van 6 tot 8 (eerste lezertjes kiezen zelf al meer welke boeken ze lezen (bibliotheek bezoek met de school…).

6. BESPREKING SESAM-ACTIVITEITEN voor 2012 Stuurgroep wordt verdeeld in groepjes per 3. Elke groep bepreekt de fiches met als thema’s het vooronderzoek, literatuur- en terreinverkenning en het open communicatietraject, en vult de fiches aan. Deze fiches kunnen steeds aangevuld worden en zijn te vinden op http://www.verbalvision.be/sesam/81manage-sesam Voor resultaten zie bijlage. Afsluitende vraag: wat vinden jullie belangrijk in dit project? Zijn er nog vragen die blijven hangen? Opsomming:  Hoe kunnen ouders naar het webplatform toegeleid worden? Dingen die ouders en kind samen kunnen doen op de webplatform kunnen een trigger vormen. Misschien ook boeken met visuele effectjes of geluidjes op het webplatform plaatsen?  Zullen de boeken als eindresultaat gelezen worden? SESAM zal ook tijd moeten maken voor leesbevordering of zich moeten toespitsen op klassen en crèches. De samenwerking met bijvoorbeeld Boekenkaravaan kan daarbij helpen. Ook andere projecten kunnen aansluiten. Antwoord Bianca: SESAM is in de eerste plaats een participatieproject. Dat wil zeggen dat het proces tussen kwetsbare ouders en creatieven erg belangrijk is.  In de stuurgroep wordt de armoedesector nog gemist. ‘Ervaringsdeskundigen of mensen met andere etnisch-culturele achtergrond.’ Wat is de afbakening van maatschappelijk kwetsbaren? Antwoord Antwoord Bianca: maatschappelijke kwetsbaarheid stopt niet bij culturele achtergronden. Het vooronderzoek zal dit mee afbakenen.  Michaël De Kock (acteert, regisseert voor een gemengd publiek, boekenauteur) is misschien ook een waardevolle aanwinst voor de stuurgroep.  Vertegenwoordiging vanuit de stuurgroep is al divers maar vergeet niet dat er in heel wat scholen al kleinschalige projecten lopen met ouders omtrent leesbevordering.  Het webplatform zal moeten gepromoot en uitgelegd worden want ouders van doelgroep hebben misschien niet veel ervaring en dus ondersteuning nodig.  Bekendmaking website in verpakking SESAM-koekjes?  Onderzoeksgroep moet ook mensen die niet lezen bevatten, ook volwassenen zonder kinderen. Hebben vroeger zelf gelezen dus hebben wel ervaring met jeugdliteratuur.  Studenten kunnen een waardevolle inbreng leveren bij het vooronderzoek.  Ervaringsdeskundigen hebben zeker plek in deze stuurgroep, bijvoorbeeld Verenigingen van armen die het woord nemen.


Pagina 6

7. COMMUNICATIE Het webplatform www.sesamopenu.be is gepland voor september 2012. Momenteel wordt alle informatie opgeslagen op de website van Verbal Vision vzw (http://www.verbalvision.be/sesam). Daar vind je de getoonde powerpoint, verslaggeving en alle bijlagen. In mei wordt alvast met een Facebook-pagina gestart. Idee voor een Basecamp wordt geopperd. Dat is een online opslagplek voor beperkte groepen. Bianca is als projectleider aanspreekpunt voor al jouw suggesties, opmerkingen, tips m.b.t. het project ([email protected])

8. VARIA Verslag wordt gemaild en online geplaatst. De actiefiches worden online geplaatst, inclusief samenvatting, suggesties en vragen worden meegestuurd: http://www.verbalvision.be/sesam/81-manage-sesam

Volgende stuurgroep: vrijdag 14 september, voormiddag in de Koninklijke Academie voor Schone Antwerpen

Hartelijk dank voor je aanwezigheid!


Pagina 6

VERSLAG stuurgroep Sesam

Recommend Documents