Verslag Raadsbijeenkomst Uitvoeringsprogramma Regio FoodValley d.d. 29 februari 2012 (19.00 – 22.00 uur) te Ede
I.
Welkom Cees van der Knaap
Bij een topsector hoort een topregio. Dat is kort gezegd de ambitie van Regio FoodValley, de bestuurlijke samenwerking tussen acht gemeenten: Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel, Renswoude, Rhenen, Veenendaal en Wageningen. Een ambitie die helemaal is toegespitst op het beleid van het huidige kabinet. Want Den Haag betitelt agrofood als één van de negen nationale topsectoren. Een sector die blijft groeien en waar blijvend investeringen nodig zijn. En wie agrofood zegt, zegt Food Valley. Food Valley is een unieke en omvangrijke clustering op wereldniveau van kennis en wetenschap, van bedrijven en onderzoeksinstituten met één focus: duurzame en gezonde voeding. Met het ontstaan van Regio FoodValley hebben drie partijen elkaar gevonden in een gouden driehoek: de overheid om een goed vestigingsklimaat en een hoogwaardige leefomgeving te creëren, kennis- en onderzoeksinstellingen om innovaties te ontwikkelen, het bedrijfsleven om deze te vermarkten. En dat is allemaal niet voor niets. Want deze Food Valley regio heeft een onderscheidend kennisprofiel op de wereldmarkt. En dat willen wij gaan vertalen in een langdurige krachtige regionale economie. Met een subliem leefen vestigingsklimaat voor wonen, werken, ondernemen, studeren en recreëren. In de Strategische Agenda 2011-2015 presenteert Regio FoodValley de gezamenlijke opgaven van de 8 regiogemeenten. De agenda kent twee pijlers: vestigingsklimaat en leefomgeving. De centrale gedachte in die agenda: Een topregio voor een topsector. Inmiddels is er ook een Uitvoeringsprogramma. Daarover kunt u zich vanavond laten informeren. Een programma met 11 opgaven. En ook hebben Gedeputeerde Staten belsuiten genomen over het Regiocontract. Johan Jansen, de secretaris van het bureau Regio FoodValley zal er zo veel meer over zeggen. De Food Valley regio, met circa 330.000 inwoners, heeft een krachtig profiel: ondernemend, innovatief en verbindend. Dat maakt de regio in nationaal verband aantrekkelijk voor bedrijven om zich te vestigen en biedt bewoners kans op werkgelegenheid en goede opleidingen in de onderwijsclusters. We hebben een open agenda, waarin ruimte is voor ondernemers en kennisinstellingen om initiatieven te nemen, samenwerking te zoeken en plannen te realiseren. De overheid faciliteert en stimuleert.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 1 van 8
We hebben met acht gemeenten in Regio FoodValley één gezicht. Tegelijkertijd heeft iedere gemeente zijn eigen identiteit, die ook behouden blijft. Dat is de kracht van samenwerken: Acht karakers; één gezicht: een topregio! Ik wens u een inspirerende avond toe en voor straks een gezellige borrel.
II
Inleiding Johan Janssen, secretaris-directeur Regio FoodValley
1. Strategische Agenda: november vorig jaar door alle raden vastgesteld. De SA: geeft aan welke opgaven de regio moet oppakken om in 2020 een topregio te zijn. 2. Daarmee is het Regiobestuur aan de slag gegaan met het opstellen van het Uitvoeringsprogramma. Wat moeten we concreet doen de komende jaren om de ambities van de regio waar te maken? Dat heeft na uitgebreide discussie en overleg tot het UP geleid dat aan u is toegezonden. Met zo‟n 40 programma‟s, is de mening van het RB, moeten we aan de slag om de 11 opgaven, de ambities van de SA, waar te maken. Ik verwijs naar het UP. 3. Het RB beseft dat UP nooit alleen op eigen kracht en met eigen middelen kan worden uitgevoerd. Daar is steun voor nodig van bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en van medeoverheden. Zonder die inhoudelijke, maar ook financiële steun van andere partijen, zal het UP niet kunnen worden uitgevoerd en waargemaakt! Het UP is daarmee een document, waarvoor steun verworven moet worden. 4. Het RB is de afgelopen maanden druk geweest met het opstellen van het UP, maar is ook aan het werk gegaan met de provincies Gelderland en Utrecht om te zien of van hen steun te verkijgen is. Beide provincies staan op zich positief tegenover de SA, zo is wel duidelijk. Maar geven daaraan op hun eigen wijze invulling. 5. Gelderland heeft inmiddels aangegeven voor de uitvoering van een aantal programma‟s van de regio 11 miljoen euro over te hebben. Opgaven die betrekking hebben op: - Regionale afstemming van woningbouwprogramma‟s; - Versterking zakelijk toerisme; - Vernieuwing landbouwsector; verbeteren kwaliteit leefomgeving; - Regionale aanpak jeugdzorg. Daarnaast zullen de komende maanden gesprekken plaatsvinden om de economische ambitie (bijv. Kennisas FoodValley; het versterken van de relatie onderwijs en bedrijfsleven) waar te maken. 6. Met Utrecht vinden de gesprekken op een andere wijze plaats. In april zullen managers van provincies en de regiogemeenten bij elkaar komen om de SA van de provincie en die van de Regio door te nemen en te bezien waar de overlap / de gezamenlijke ambities liggen: Hoopvol gestemd: af en toe heb ik het idee dat de documenen dezelfde schrijver hebben gehad. Dat moet in de loop van 2012 uitmonden in afspraken tussen provincie en regio; wat gaan we de komende jaren gezamenlijk aanpakken. Geen lippendienst afspraken. 7. Ook andere overheden (Rijk en Europa) zullen we de komende tijd benaderen, maar uiteraard ook bedrijfsleven en onderwijs en onderzoek. Daar zult u zelf ook een rol in spelen. Op 4 april a.s. organiseren wij een bijeenkomst voor alle raadsleden waarvoor ook bedrijfsleven en onderwijs- en onderzoeksinstellingen worden uitgenodigd. Ook van hen willen we weten welke suggesties zij bij het UP hebben en welke rol zij daarbij willen spelen. 8. Dat is de bijeenkomst van 4 april a.s. Eerst vanavond: u kunt zich laten informeren over het UP. Laat u zich vooral goed informeren, maar geef ook vooral uw mening. Na inleiding door Johan Janssen wordt gelegenheid geven tot het stellen van vragen: 1. VVD Raadslid Nijkerk. In hoeverre wordt het Uitvoeringsprogramma gedragen door de partners in Regio FoodValley. Johan Janssen: Met mede-overheden wordt hierover gesrpoken. Provincies (Utrecht en Gelderland) lijken bereid te ondersteunen. Het regiobestuur is hierover hoopvol gestemd.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 2 van 8
Wat betreft het bedrijfsleven: veel projecten zijn tot stand gekomen door gesprekken met partners. Het regiobestuur wil hierop de komende maanden nadruk leggen. We kunnen het immers niet alleen; we hebben elkaar nodig. Johan Janssen gaat in op de relatie Onderwijs en Arbeidsmarkt. 2. VVD raadslid Ede (Stef van der Kolk). Het Uitvoeringsprogramma bevat 11 opgaven. Waar liggen de prioriteiten? Johan Janssen: feitelijk zijn alle 11 opgaven prioritair. De raden zelf hebben in een eerder stadium deze keuze gemaakt en prioriteiten gesteld . Wat staat er bijvoorbeeld niet in: Bedrijfsvoering en Inkoopbeleid. Dit wordt niet gezamenlijk, in regioverband, opgepakt. Dat geldt ook voor de Regionale Uitvoeringsdiensten. De gemeenten blijven dat eigenstandig doen. Er zijn echter twee opgaven die in 2020 niet mogen ondersneeuwen: 1. Economisch Sterke Regio en 2. Arbeidsmarkt en Onderwijs. 3. Raadslid Gemeentebelangen Ede, Jet Verhoef. Is de regionale afstemming Woningbouwprogramma‟s realistisch? Johan Janssen raadt aan deze vraag straks bij de statafels met de portefeuillehouder (waarnemer Simon van de Pol) te bespreken.
III
Verslag per portefeuille van World Café ‘statafelwoorden’ en plenaire deel
Woorden World Café portefeuille Klimaat, Energie en Afval, KEA, portefeuillehouder Henk Vreeswijk Duurzaam bouwen zit onder KEA. Geeft dit geen verkeerde woningen. Zijn er nog afvalstromem waar e.e.a. mee mogelijk geweest? WKO in de wijken, is dat mogelijk? Plaatselijk AVI, kunnen die geen energie opleveren? Beperken mobiliteit: grondstof, mensen, produkt. Minivergisters. Bekijk resten raffinage. Middenstand er bij betrekken, MKB duurzaam. Verdeling kosten – ook bijdrage in „natura‟. Plenair: Vraag aan dhr. Vreeswijk: Leerling: WKO op het tafelkleed. Wat is dat? Vreeswijk: WKO is Warmte Koude Opslag. Kleinschalig en betaalbaar Mestvergisters: balans tussen milieumensen en economie. Mn. Van Doorn (raadslid) geeft zijn standpunt op nadelen (ongevallen) van mestvergisten aan de hand van een biomestvergister in Wekerom. Duurzame energie: wat is er mogelijk. Mn. Van Doorn: 1. Zonne-energie. 2. Windenergie, nee waarschijnlijk is de bedoeling goed maar de uitvoering verkeerd. 3. Warmtekracht/aardwarmte. Duurzaam. Vreeswijk: minivergisters zijn kansrijk. Hoe groter de schaal , hoe lastiger. Minivergisters zijn kansrijk voor een duurzame ontwikkeling van de regio.
Woorden World Café portefeuille Wonen , portefeuillehouder Ties Elzenga, waargenomen door dhr. Simon van de Pol. Geen prijsafspraken maken over grondprijs. Woonvisie > WERV- monitor > wordt FoodValley monitor. WERV >> confrontatie met vraag naar woningen.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 3 van 8
Onderlinge concurrentie op grondprijs verleden tijd bij woningmarktstrategie FV? Discrepantie tussen beleid provincies Gelderland en Utrecht (regionale planning versus individuele basis). ……. strategie t.a.v. duurzaam wonen. Opplussen = jargon. Opplussen = opleuken? FoodValley woonvisie! Energieneutraal!
Plenair: Leerling aan Simon van de Pol: In World Café ging het over al dan geen afstemming van grondprijzen. Betekent dat er nu wel of geen sprake is van afstemming en concurrentie? Van de Pol: industriegrond of bouwgrond? Leerling: wat kost grond per m2 in het Binnenveld? En wat in Ede? In het Binnenveld 250 euro/m2. In Ede? Van de Pol: in Ede rekenen we geen m2 maar kavelprijzen: 26.000 euro/kavel. Voor industriegrond is dat 190 euro/m2. Leerling: er is dus prijsverschil, er is dus sprake van concurrentie! Van de Pol: het is niet goed om te concurreren. Arnoud Leerling: anderen vinden van wel. Dhr. Rik ter Horst (raadslid CDA, Rhenen): De locaties zijn te verschillend om eenheidsprijzen te kunnen hanteren. Van de Pol: Stimuleren is beter dan concurreren. Leerling: Woonvisie staat op het tafelpapier. De WERV had een woonvisie. Gaat de regio dit gezamenlijk oppakken? Van de Pol: Nu is er sprake van een time-out. Het gaat opgepakt worden in regioverband. Woorden World Café portefeuille Economie, Food en Innovatie, EFI, portefeuillehouder Lex Hoefsloot. Prioritering wordt te veel bepaald door financieringsvorm provincie. Ondernemers „the lead‟ van projecten. Regio FoodValley is ook een arbeidsmarktvraagstuk. Door de gehele keten!!! Toprestaurant naar de eigen regio>> gastronomie. Complete regio. Aantrekkelijk klimaat > kunst en cultuur. (+ Onderwijs, economie, centralisatie) voedingsbodem. Samenwerking moet nog veel groeien. Geld moet nog komen (uit andere fondsen). Plenair: Leerling aan Lex Hoefsloot: Op het papier staat o.a.: geef ondernemers de lead in projecten; maak hen trekkers! Wat vindt u daarvan? Hoefsloot: dat zie ik graag. Dat zou ik zeker toejuichen. Dit is tevens aan tafel geconstateerd door een raadslid uit Rhenen die van dichtbij de totstandkoming van Brainport heeft meengemaakt. Leerling: prioriteiten teveel bepaald door financieringsstromen. Hoefsloot: Door de provincie Gelderland hebben we stappen kunnen zetten in het kader van het Regiocontract. Dat is een kans. Daardoor blijven andere opgaven even hangen. Dat is de werkpraktijk. Leerling: “Working in progress” op het papier. Wie mag ik het woord geven? Rob Ruijtenberg (raadslid Nijkerk): We moeten naar elkaar toegroeien. Het zijn onzekere tijden ……. Leerling: voelen de ondernemers in Nijkerk zich verbonden met FoodValley? Kunt u daar iets over zeggen? Dhr. Ruijtenberg: dat moet nog blijken. Ze zullen het stimuleren …. Leerling: gaan ondernemers het initiatief nemen/pakken? Dhr. Ruijtenberg.: in Veenendaal loopt een heel leuk ICT-experiment waarin ondernemers een grote rol spelen.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 4 van 8
Leerling aan Gerard van Neelen (raadslid en ondernemer in Veenendaal): U bent ook ondernemer. Wat is uw business? Neelen: Speelgoedimporteur, non-food dus. Budgetvriendelijk speelgoed. …… Vertelt iets over PON/VW-importeur in relatie met …………. Woorden World Café portefeuille Ruimtelijke Ordening en Leefomgeving, ROL, pho Aart de Kruijf. Geen megastallen. Ik mis beperking geluidsoverlast (snelwegen knooppunt Hoevelaken). Regionaal beeldkwaliteit. Functie verandering landbouwbedrijven. Doen jullie wat met duurzame en locale voeding. Verpaupering, hoe gaan we dat tegen? Meerwaarde streek € rekening. Intergemeentelijke verkaveling. Hoe te realiseren? RO-plannen gemeente integreren in FoodValleyplan. Wat gaat FoodValley concreet doen? Plenair: Leerling aan Aart de Kruijf: Megastallen? De Kruijf: geen megastallen in FoodValley, wel ruimte voor schaalvergroting landbouw, mits goed ingepast in kleinschalig vallei-landschap. Leerling: hoe moeten we zonder megastallen concurrentiepositie verbeteren / wereldburgers voeden? De Kruijf: Het is belangrijk een evenwicht te vinden tussen verdiencapaciteit, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Evenwicht tussen leefbaarheid en economisch belang van vestigingsklimaat. Daarom moeten we afspraken maken over bouwblokgrootte. De kwaliteit van de bebouwing is belangrijk en tegelijkertijd moet de bevolking kunnen genieten. Leerling: varkensstal op bedrijventerreinen in stedelijk gebied? De Kruijf: Nee, agrarisch ondernemen moet gekoppeld blijven aan landelijk gebied. We moeten daarbij nogmaals de schaal in de gaten houden. Dus regels stellen. De Kruijf gaat in op Hessenweg/megastallen. Megastal is groter dan 500 NGE (Nederlandse Grootte Eenheid, omrekeningsfactor voor vee red.) Er zijn wel enkele bedrijven van rond de 500 NGE, maar die bestaan uit meerdere gebouwen van beperkte schaal en verdeeld over meerdere locaties. Doorgaans goed inpasbaar.
Woorden World Café portefeuille Verkeer en Vervoer, portefeuillehouder Geert Horst. Hoevelaken vernieuwen: prima, maar: knooppunt A1/A30 (‟t Ei) moet met spoed aangepast worden! Groeten uit Barneveld. Rijnbrug Rhenen. Oplossing: - extra brug (Ingen); - verbreding. Fietspad > centrum Wageningen, campus, station. A30 doortrekken naar A15. Via verbeterde bestaande infra, wel nieuwe brug. Valleilijn, dubbel spoor “passeersporen”. Plenair: Leerling aan Geert Horst: Voor het onderwerp verkeer blijven dezelfde onderwerpen terugkomen: doortrekken van de A30 en verbreden van de A15 op het tafelpapier. Zijn er nog andere onderwerpen waarover gesproken is? Geert Horst: De portefeuille Verkeer en Vervoer kent twee hoofdpunten: Noordelijke Ontsluiting (Hoevelaken) en Zuidelijke Ontsluiting (Brug bij Rhenen). De aanpak van knooppunt Hoevelaken is een rijksaangelegenheid. Het knooppunt ligt op de grens van 2 provincies en is de noordelijke ontsluiting van de regio Food Valley.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 5 van 8
Voor de regio is het van belang dat zowel de provincie Gelderland als de provincie Utrecht zijn aangehaakt. Voor Knooppunt Hoevelaken zijn we in overleg met provincie Gelderland / Mw. Bieze >> Er is aangegeven door de provincie dat in mei aangekondigd wordt welke bijdrage de provincie Gelderland wil reserveren voor knooppunt Hoevelaken en het onderliggend wegennet. Provincie Utrecht heeft reeds 10 miljoen beschikbaar gesteld. Voor de Zuidelijke ontsluiting zijn we momenteel druk bezig met alle betrokken partijen om te kijken naar de mogelijke oplossingen voor de brug bij Rhenen, zowel voor de middellange termijn als voor de lange termijn. Ander belangrijk onderwerp bij Verkeer en Vervoer is : Valleilijn doortrekken , dubbel spoor. Geert Horst: duidelijk promoten richting Utrecht en richting Arnhem en dubbelspoor bij Barneveld. Ook het onderwerp Fiets is meerdere malen besproken aan tafel. Het Fietsnetwerk is een regelmatig terugkerend onderwerp in de regio. Om te stimuleren dat meer mensen gebruik maken van de fiets voor woon- werk, woon- school en recreatieve verplaatsingen is het belangrijk om een goed en comfortabel fietsnetwerk aan te bieden. Ook fiets-filevrij projecten maken hier onderdeel van uit. Woorden World Café portefeuille Arbeidsmarkt, Onderwijs en Sport, portefeuillehouder Roel Kremers. Ambitieuze sportvoorziening samen oppakken. Vraaggerichtonderwijs. Bedrijven „verleiden‟ tot sponsoring onderwijs. Afstemming beroepsopleidingen. Niet alleen opleiden voor food. Kijk naar de projecten die FC Twente doet op het gebied van schooluitval en sport en onderwijs. Onderwijsspecialisatie (voorbeeld ROC‟s) in de Vallei. Hoe onderwijs en bedrijfsleven beter integreren. Plenair: Leerling aan Kremers: FC Twente doet veel aan schooluitval. Kremers licht het concept toe: FC-Twente spelers halen langslapers uit bed. Leerling: vraaggericht onderwijs staat op het tafelpapier. Er zijn 4 of 5 ROC-instellingen in de regio. Het bedrijfsleven schreeuwt: lever mensen af die bij ons aan het werk kunnen. Kremers: Ondanks vraaggestuurd onderwijs lukt het nog steeds niet. Voorbeeld van jaren geleden van een bedrijf had vorkheftruckchauffeurs nodig had, maar het onderwijs kon die niet leveren! Leerling: Is het veranderd? Kremers: Nog niet. Leerling: Gaat het veranderen? Kremers: aansluiting van onderwijs op arbeidsmarkt is voorwaarde voor succes FoodValley. Leerling: op het tafelpapier hier: Ondernemers meebetalen aan onderwijs. Kremers: Dat is een perspectiefvol idee. Het NIOO in Wageningen experimenteert hiermee. Leerling: uw portefeuille is ook Sport. Ambitieuse sportvoorziening oppakken. Een ijsbaan! Kremers: kost heel veel goed. Voor Ede alleen kunnen we dat nooit doen. Maar met z‟n achten …… dan wil ik er nog wel over nadenken. Twee raadsleden, tevens ondernemers, geven voorbeelden van goed samengaan van onderwijs en ondernemen in Barneveld (De Meerwaarde). Op de vraag van Leerling of dat meer zou moeten gebeuren wordt bevestigend geantwoord.
Woorden World Café portefeuille Sociaal Domein, portefeuillehouder Didy Dorrestijn: FoodValley blijft niet bij de kern. Hoe voorkom je dat bij samenwerking alleen (weer) een bestuurlijke operatie wordt? Waar zit precies de meerwaarde?
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 6 van 8
Nu al zijn gemeenten bezig met inbedding jeugdzorg > te vroeg? Moeten we dit niet eerst in Regio FoodValley overleg doen? Hoe wordt voorkomen dat de CJG‟s worden dat wel bureau‟s jeugdzorg zijn geworden. Hoe zorg je er voor dat drempel CJV verlaagd wordt? “Eenduidig WMO-beleid” Maatwerk WMO moet juist behouden blijven (beleidsruimte gemeente). Financiële samenwerking (inkoopvoordeel e.d.) is wel goed.
Plenair: Leerling aan Dorrestijn: CJG‟s ….. Dorrestijn: Autonomie behouden is belangrijk. Relatie gemeente-regio staat centraal. Onze slogan is: Lokaal wat kan en regionaal wat moet. De CJG‟s zijn nu overal in de regio operationeel. Zij moeten er e voor zorgen dat de 2 lijn wordt ontlast. Daarom moeten zij maximaal gebruik maken van de lokale infrastructuur op het gebied van welzijn en hulpverlening om problemen vroegtijdig te signaleren en maatregelen te (laten) nemen. De regiosamenwerking heeft vooral toe doel elkaars kennis te delen en de complexe, dure hulpverleningsvraagstukken samen op te pakken. Leerling: WMO en Regionaal Jeugbeleid …….. Dorrestijn: Hier geldt eigenlijk hetzelfde als in de jeugdzorg. Wat eigen is aan de gemeente, in de gemeente behouden. Woorden World Café portefeuille Recreatie, Toerisme en Cultuur (RTC), portefeuillehouder Henk van den Berg: Niet alleen geld binnen halen, ook beleid maken. Van elkaars kennis gebruik maken! Platform toerisme 2x per jaar bijvoorbeeld. Wat is gezamenlijk belang? > profijt! VVV+ VBT structureel betrekken. Pilot cultuurhistorie: herstel stadsgracht Wageningen. Gelders arcadië. Wageningen 750? Groots Regio FoodValley theater? <>subsidies samenvoegen voor regionaal cultuuraanbod? Samenwerking met Waterschap. Plenair: Leerling aan Van den Berg: „Niet alleen beleid maken, ook geld binnenhalen‟ en „Groots regionaal FoodValley-theater‟ op het tafelkleed staat volgens mij juist iets anders „niet alleen geld binnenhalen, ook beleid maken‟. Dat is wel een interessante en verrassende opmerking ivm de keuze voor een Wgr-light. (Hier wordt niet verder op ingegaan door L., vd B. of publiek). Er wordt wel kort ingegaan op de tweede opmerking. VdBerg refereert aan de wens binnen het portefeuillehoudersoverleg om op voorzieningenniveau te gaan kijken waar kan worden samengewerkt om de kennisregio Food Valley te versterken. (opm. CAp NB een project dat niet is gehonoreerd door de Provincie Gelderland in het regiocontract of waar geld voor is toegezegd vanuit de gelderse sectorgelden). Alle plaatsen eigen theater. Theaters verdwijnen. De vvv‟s worden betrokken bij de uitwerking van projecten als dat nodig is.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 7 van 8
IV
Slotwoord Cees van der Knaap, voorzitter RFV
Hoopt dat de avond heeft gebracht wat u ervan verwacht heeft. En dat de bijeenkomst leidt tot nauwere samenwerking. “Lokaal wat kan, regionaal wat moet” zei portefeuillehouder Sociaal Domein. Verkeerd. Ik zie het heel anders. Mensen moet en kun je juist goed helpen door een goede, gezamenlijke, back-office te organiseren. En een eigen front-office/loket. Het geluid over de theaters vind ik beter: qua theater wordt de Reehorst in Ede minder. De Junushof in Wageningen is een prima theater dat een regionale functie kan vervullen. Dat is een wijze van regionale samenwerking die aanspreekt. Ik hoop dat u uw bevindingen van deze avond meeneemt naar uw eigen raad.
Verslag Raadsbijeenkomst UP dd 29-02-2012
Pag. 8 van 8
