Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur MAANDAG 15 JUNI 2015

Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur MAANDAG 15 JUNI 2015

PdL DITCM INNOVATIONS | WWW.DITCM.EU 25-‐6-‐2015

Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur | 25-‐6-‐2015

Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur deelnemers Marco Schreuder Jeroen van de Werf Vincent Buller Gerardo Daalderop Peter de Lannoy Wim Vandenberghe Vincent Habers Bram Bakker Bert van Velzen Dick Oort Joëlle van den Broek Laurens Lapré Gerbrand Klijn Tommy Delissen Marcel van Sambeek Igor Passchier Wim Broeders …

RWS RWS RWS NXP ANL/DITCM BeMobile Beter Benutten (Rapptrans) Cignify Grontmij Heijmans DITCM Innovations CGI Grontmij NDW TNO TASS international MAPtm

Agendapunten 1. 2. 3. 4. 5.

Actiepunten vorige bijeenkomst 17-‐04-‐15 Voorstel werkwijze architectuur tafel Aanpak deelarchitecturen Expertgroep “Intelligente VRI” Requirements vanuit de wegbeheerder hoofdwegennet


Kort verslag van het besprokene Ad agendapunt 1: actiepunten vorige bijeenkomst (170415) 1-‐ DITCM verspreidt de presentatie + verslag 2-‐ Architectuurrapport via de website van DITCM 3-‐ DITCM verspreidt de lijst met use cases 4-‐ Input op interesse use-‐cases vanuit deelnemers 5-‐ Voorstel voor proces en invulling architectuur 6-‐ Planning volgende 2 sessies

done/ website done/ website done/ mail tot op heden slechts 7 reacties* zie presentatie 1: Igor Passchier wk26/ DITCM secretariaat

OPM bij de use-‐cases: *Zie sheet nr 4 presentatie 1 Igor Passchier Er zullen use-‐cases voor alle tafels worden gedefinieerd. Dit na zorgvuldige weging van praktische factoren zoals bestaande projectbehoefte, optimale borging van synergie etc. Op 17-‐6 is hier door Wim Broeders een e-‐mail over rondgestuurd.


Ad agendapunt 2: Voorstel werkwijze architectuur tafel (zie ook presentatie nr 1: Igor Passchier) Samenvatting Het doel van de ronde tafel architectuur is het realiseren van de referentiearchitectuur voor C-‐ITS in Nederland. Hiertoe moeten door de tafel deelarchitecturen vastgesteld worden op basis van business en techniek (“versmallen”). Daarna volgt het uitwerken van de functies en interfaces door bestaande of nieuw te vormen expertgroepen (“verdiepen”). Tijdens de tafels worden vervolgens de bevindingen van de expertgroepen besproken, geaccordeerd en in het kernteam verwerkt in een eenduidige referentie architectuur. Het opstellen van terminologie definities zou daarvan een voorbeeld kunnen zijn. Door de tijd heen veranderen de terminologieën voortdurend. Deze dienen via de voorzitters van de tafels naar de tafel voor Dutch Profile (i.e. standaardisatie) te worden geleid. Daar er op basis van afgesproken use-‐cases wordt gewerkt, is er ook samenwerking met bv de security tafel. Uiteindelijk zorgt de tactische board voor de overall aansturing over alle tafels heen. De strategische board zorgt voor het mandaat en de vertaling in een Nederlandse strategie. Voor deze laatste board is een invulling van 9 personen(triple helix) voorzien rond eind juni. Deze Bottom-‐Up aanpak is met name gericht om met weinig resources en bestaande projecten in heel korte tijd tot resultaten te komen.


Ad agendapunt 3: Aanpak deelarchitecturen (zie ook presentatie nr 2: Marcel van Sambeek) Samenvatting Uit het architectuur project uit 2014-‐15 (beschreven in het rapport ‘Towards an Architecture for Cooperative-‐Intelligent Transport System (C-‐ITS) Applications in the Netherlands, April 2015) zijn t.a.v. de use-‐cases en architectuur een aantal leerpunten naar voren gekomen. Er zijn veel verschillende use-‐cases en hiervan zijn er weinig in detail uitgewerkt in b.v. een ETSI standaard of een specificatie uit een project. Een functionele groepering van use cases is wenselijk om tot een uitwerking in deelarchitecturen te komen. Ook zijn er veel componenten en interfaces in een high level architectuur o.b.v. een groot aantal geaggregeerde set van use cases. Bovendien verandert de markt voor eindgebruikers-‐applicaties zeer snel en is afstemming over informatie-‐uitwisseling tussen de verschillende marktrollen en wegbeheerders vaak belangrijker dan gedetailleerde uitwerking van individuele eindgebruiker applicaties en use cases. Bij bestaande projecten zoals A58 zijn de use-‐cases b.v. slechts gedeeltelijk afgedekt en lag de focus meer op de marktrollen en bijbehorende interfaces. Op basis van de gedefinieerde use-‐cases wordt in de ontwerpfase een High level Architecture gespecificeerd naar structuur, componenten met hun hoofdfunctionaliteit en de interfaces. Vervolgens worden de deelarchitecturen benoemd naar rol, functionaliteit en techniek. Het doel van deze deelarchitecturen is het per deelgebied benoemen van de knelpunten. vervolgens het aangeven van oplossingsrichtingen. Discussie -‐ Zijn de deelarchitecturen logisch, sluiten ze aan bij de marktpartijen? -‐ Welke prioriteiten, ontwerpuitgangspunten en deliverables worden verwacht? Als voorstel zijn de volgende 5 onderwerpen voor deelarchitecturen gepresenteerd met een startpunt vanuit bestaande projecten en een mogelijke trekker/voorzitter van de expert groep. a-‐ b-‐ c-‐ d-‐ e-‐

Intelligente VRI: met project van Beter Benutten Vervolg als startpunt (o.l.v. Paul Potters) HWN/ OWN: met project Spookfiles A58 als startpunt (o.l.v. Oene Kerstjens) Data/informatiediensten (n.t.b.) In-‐car applicaties (n.t.b.) VRU (n.t.b.)

De prioriteit ligt bij de eerste twee deelarchitecturen (a, b) Hierbij valt er op te merken dat rond het project Spookfiles A58 reeds een uitgebreid framework aanwezig is dat als startpunt dient voor de deelarchitectuur HWN/OWN, d.w.z. het is wenselijk dat de best practices van de gekozen oplossing duidelijk worden die in vervolgprojecten gewenst zijn, met name t.a.v. interfaces voor informatie-‐uitwisseling tussen rollen (wegbeheerder, infrastructuur aanbieder, dataprovider en service provider). Mogelijke overlap en koppelvlakken kunnen alleen worden vastgesteld wanneer er goede centrale terugrapportage is van de deelarchitecturen naar de tafel. Overlap zal er altijd zijn bij een opsplitsing en je hiervan bewust zijn is voldoende, zonder alles formeel vast te leggen.

Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur | 25-‐6-‐2015 De volgende tafelronde valt samen met een belangrijke fase rond het project A58, en we zullen de volgende tafel dan ook in het provinciehuis in Den Bosch beleggen, zodat een bredere deelname vanuit marktpartijen uit A58 gegarandeerd kan worden.


Ad agendapunt 4: Expertgroep “Intelligente VRI” -‐ De keten voor ontsluiten van connected VRI data (zie ook presentatie nr 3: Paul Potters) Samenvatting Bij het project rondom intelligente verkeersregelinstallaties (VRI) is een functionele menukaart gebruikt met een indeling op verschillende vlakken zoals i) use cases, ii) schaal (lokaal, netwerk, nationaal), iii) type gebruikers (auto, OV, fietser, etc.), (iv) regelarchetype van VRI ((half)star, voertuigafhankelijk, netwerk) en de v) beleidsmatige doelen (veiligheid, doorstroming, leefbaarheid en comfort). In de presentatie zijn een aantal voorbeelden van use cases gegeven voor groene golf, OV, vrachtverkeer en fietsers. Er is sprake van een nieuw speelveld waarbij meerdere rollen in de connected keten bestaat in het ontsluiten van de VRI data , met b.v. een rol voor gebruikers, service providers en -‐ integrators, data brokers en content aggregators en –suppliers. De inwinning van VRI data kan plaatsvinden in de regio centrale of in de “automaten” (i.e. VRI) zelf. Er zijn verschillende waarde-‐proposities in de connected keten mogelijk: vóór reizigers, óver de reizigers, input van informatie voor andere business cases (bv. OV), output naar andere revenue drivers (b.v. advertenties) of kostenreductie (b.v. alternatief voor lussen). De randvoorwaarden voor het ontsluiten van de connected VRI keten zijn i) het business model dient een open markt voor coöperatieve applicaties te ondersteunen en een scheiding is nodig van infrastructuur en applicaties, ii) de verantwoordelijkheden bij systeemintegratie moeten goed worden vastgelegd, zowel qua business alsook qua techniek en iii) de relevante koppelvlakken moeten goed worden ‘gestandaardiseerd’. Ten aanzien van de verkeersregelautomaten (VRA) is de voorgestelde architectuur afgebeeld in de presentatie. Er is ook een voorbeeld gegeven van een bestaande connected oplossing -‐ DeviS, het Deventer Verkeersinformatie en management systeem -‐ met verschillende systemen (zoals VRI’s, DRIP’s, parkeergarages, verkeerscentrales, NDW, etc) en interfaces. Voor coöperatief is een uitbreiding nodig om VRI’s lokaal en centraal te ontsluiten voor inwinning van informatie en aansturing. Discussie •

Voor het vervolg is vooral behoefte aan afstemming met andere stakeholders in de keten, dwz partijen die betrokken zijn/zouden kunnen worden bij de informatie keten van de VRI naar de backoffice en zo naar derde partijen. Verschillende partijen geven aan interesse te hebben hieraan mee te werken. Deze zullen door Paul Potters benaderd worden voor de vervolgstappen.


Ad agendapunt 5: Requirements vanuit de wegbeheerder hoofdwegennet (zie ook presentatie nr 4: Vincent Buller) Samenvatting RWS heeft vanaf medio 2014 de vertaalslag gemaakt naar haar rol en positie in de context van het zelfsturend verkeerssysteem. Aangaande de eisen aan de architectuur ziet RWS de elementen beheerbaarheid, security / privacy en zo mogelijk een mate van onafhankelijkheid van de techniek (WiFi-‐P /5G etc). Daarnaast het nastreven van uniformiteit in de infostromen, wegbeeld en techniek. Uiteraard moet ook met het belastinggeld efficiënt worden omgesprongen. In de 3 sturings-‐lagen in het collectieve verkeersmanagement bevinden we ons nu in een kantelpunt: naast lokaal en netwerkbreed verkeersmanagement kan in de nabije toekomst ook het voertuig gebonden verkeersmanagement een grote rol gaat spelen, door connected cars. De rol van de overheid (en RWS) is collectieve optimalisatie, en niet individuele optimalisatie. RWS heeft hierin als actor verschillende rollen: onderhoud van wegen, bewaken van veiligheid, bewaken van doorstroming, crisis manager en daarnaast ook beheerder van een eigen vloot van voertuigen. Wat betreft de use-‐cases die binnen RWS spelen zijn de verschillende voorbeelden van hazarduous location warning (road works, stationary vehicle, incident warning) belangrijk. Het instrumentarium (aantal componenten) ten opzichte van het aantal use-‐cases is nog beperkt. Er zal sprake zijn van een evolutie vanuit de ontwikkeling naar automatisch rijdende auto’s: vanuit comfort via automatische snelheid via adaptive en cooperative cruise control en vanuit veiligheid van lane departure warnings en keep your lane naar een uiteindelijke situatie van automatisch rijdende auto’s. Discussie -‐

-‐ -‐

Gezien de requirements valt er een spanningsveld tussen consistentie en het tijdstraject te verwachten rond dat wat er langs de weg aan info aanwezig moet zijn en wat er in-‐car moet gebracht worden. Er zal sterk worden gesteund op de marktpartijen. Het is zaak om die partijen te informeren met guidelines. Hiertoe worden nog partijen gezocht die als cluster hieraan willen bijdragen. Binnen het A58 team is al aangegeven behoefte te hebben om inbreng te leveren. Daarom wellicht op korte termijn contact te hebben.

Genoemd worden BeMobile, RWS, Grontmij, BB A58 Acties: 1-‐ Igor: Volgende vergadering in het provincie huis Noord-‐Brabant plannen (08-‐07-‐15) i.v.m. voorafgaand overleg team A58 2-‐ Igor: Afstemmen over werkwijze deelarchitectuur HWN/OWN met Oene Kerstjens 3-‐ Paul P: Vervolg VRI Tafel organiseren en afstemmen met geïnteresseerden.

Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur MAANDAG 15 JUNI 2015

Recommend Documents