Verslag intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

Verslag intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam Bouwen aan betekenisvolle relaties tussen amateurs en professionals Intervisiebijeenkomst over dilemma's in de samenwerking tussen amateurs en professionals in de podiumkunsten Steeds vaker werken instellingen van professionele podiumkunsten met amateurkunstenaars samen. Maar hoe maak je daarbij optimaal gebruik van elkaars expertise? Hoe ga je om met verwachtingen en hoe zet je in op duurzaamheid van de verbinding? Al deze dilemma's kwamen voorbij gedurende de dag. Op 17 mei 2013 organiseerde het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, in samenwerking met Toneelgroep Amsterdam, Stadsschouwburg Amsterdam, de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten in afstemming met CAL-XL een dag over de betekenisvolle relatie tussen amateurs en professionals.

Programma 17 mei 10:00 10.30 10.45 11.15

12.00 13.00 14.00 14.30 15.30 16.00 16.15

Welkom met koffie en thee Dagvoorzitter Merlijn Twaalfhoven opent Leo Swinkels, directeur Faculteit van de kunsten Hogeschool Zuyd, over de bijzondere relatie tussen amateurs en professionals Korte 'pitches' van dilemma's voor de eerste intervisieronde 1 Toneelgroep Amsterdam 2 Tryater 3 Volksopera 4 Zuidelijk Toneel 5 Muziekcentrum van de Omroep 6 Aya 7 Holland Opera 8 ISH Eerste intervisieronde in subgroepen Lunchpauze Toneelhuis Antwerpen over de betekenisvolle relatie amateurs en professionals Stelling Leo Swinkels Merlijn Twaalfhoven vertelt over het zijn van een stadscomponist. Kansen naar de toekomst Borrel en naklets

De bijeenkomst is een initiatief van TA, LKCA, NAPK, Stadsschouwburg, CAL-XL

Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

Dagvoorzitter Merlijn Twaalfhoven over de kracht van intervisie Merlijn Twaalfhoven start de dag met een pleidooi voor intervisie dagen. Dilemma's en problemen blijken veel lerend vermogen in zich te hebben. Het nodigt uit tot het delen van professionele kennis en werkt daarmee verrijkend en inspirerend. De gewoonte om tijdens conferenties en bijeenkomsten de beste praktijken te delen is volgens Merlijn niet altijd effectief. Dit omdat die praktijken altijd context gebonden zijn, ontstaan in een specifieke setting, met specifieke mensen op een specifieke plaats met specifieke geldschieters. Daarmee zijn ze moeilijk overdraagbaar.

Leo Swinkels, directeur Toneel Academie Op zoek naar authenticiteit De keynote wordt gesproken door Leo Swinkels. In een aantal prikkelende statements zet Leo zijn rol als directeur van de Toneelacademie Maastricht af tegen zijn liefhebberij: het zijn van een amateurspeler. De dilemma's die deze spagaat oproept in zijn werkzame leven zijn opmaat om uit te komen bij de schoonheid en betovering van de samenwerking amateurs/ professionals. Het meest geraakt is Leo door de wisselwerking van de authentieke persoonlijkheid van de amateur in combinatie met de persoonlijke authenticiteit van de professional.

Video presentatie Leo Swinkels

De dilemma's Er volgen na de keynote 8 dilemma's die kort worden geïntroduceerd. De dilemma's zijn het startpunt voor de intervisierondes. De dilemma's zoals die zijn voorbereid.

2/22


1 Toneelgroep Amsterdam- Wilma Smilde TA kan na een succesvol programma in het kader van Het beste van twee werelden voor de komende kunstenplan periode nog vier dagen per jaar de ruimte beschikbaar stellen voor het spelen in het decor. Intervisie Toneelgroep Amsterdam Verslag Finn Minke

Intervisie begeleider Finn Minke

Intervisie inbrenger: Wilma Smilde

Video presentatie Wilma Smilde

Dilemma We maken een nieuwe start met beperktere middelen, voor zowel groepen die twee jaar in de watten gelegd zijn als nieuwe amateurs die geen enkele verwachting hebben. Onze wens: de amateurs zijn supporters van TA, maar kan dat in deze uitgeklede vorm vanuit louter faciliteren? Wat is hiervoor nodig? En hoe kunnen we dit op een inspirerende en beheersbare manier invullen?

Dilemma aangescherpt Hoe kunnen we de betekenisvolle relatie(s)die we met amateurs opbouwen en hebben opgebouwd, voortzetten?

Adviezen • Werk met bestaande groepen/verenigingen, die hebben na afloop van een project de samenwerking nog steeds een samenhang • Verdiep het contact met 'de consument' en investeer in onderzoek naar hun behoeften: wat willen amateurkunstenaars met TGA? En HOE willen ze dat? • De vorm die TGA kan bieden voor de samenwerking met amateurs is goed. Focus dus op inhoud. Verbinden op inhoud: gebruik de universele thema's die aan de theaterstukken ten grondslag liggen als aanknopingspunt. • Laat de topacteurs ook in de huid van de amateurs kruipen • Meet het effect op de lange termijn, dus ga nog vier jaar door en leg vast wat er gebeurt. • Bouw voort op de relatie met de echte 'liefhebbers'. Verdiep deze relatie, bijvoorbeeld door ze uit te nodigen voor speciale gelegenheden, ze een gast te laten meenemen, toertjes door het gebouw aan te bieden, etc. Zie ook volgende punt. • Organiseer terugkomdagen voor de verschillende betrokken amateurgroepen samen. • Zorg voor een vraagcreërend aanbod; een aanbod op maat; een betaald aanbod. • Zoek telkens naar win-win. Definieer het wederzijdse belang voor alle betrokken partijen. • Werk met peer-educators: de amateurkunstenaars van nu als peer-educator voor het volgend seizoen.

3/22


2 Het Zuidelijk Toneel- Jantine Hoekstra Bij professionele voorstellingen of projecten werkt het Zuidelijk Toneel met amateurspelers op de volgende verschillende manieren: • Als figurant (Peer Gynt, Mahagonny) • Als amateurspeler naturel laten spelen in een grootschalig project dat we anders niet zouden kunnen doen met prof acteurs vanwege kosten (Stadsgeheimen) • Als zichzelf, vanuit authenticiteit die een je niet door een acteur kan laten spelen, het is niet vervangbaar. (als voorbeeld voorstelling Babylon). Zijn eigen verhaal is de inhoud. Intervisie ronde Het Zuidelijk Toneel Verslag: Jantine Hoekstra

Intervisie begeleider: Trudy Verhoeff Intervisie inbrenger: Jantine Hoekstra en Tim Verbeek

Video presentatie Jantine Hoekstra

Dilemma Hoe geef je het werken met en de werking van amateurs zodanige kwaliteit dat deze past bij een professioneel theatergezelschap?

Dilemma aangescherpt Hoe ga je als gezelschap om met verschillende verwachtingen gezien vanuit het gezelschap en vanuit de amateurspelers ten aanzien van de inzet van de betreffende spelers?

Adviezen • Accepteer andere motivaties van amateurspelers die meedoen aan een project dan die het gezelschap voor ogen heeft. • Weet heel goed wat je wilt van de amateurspeler en wat voor soort speler je zoekt. Wees intern en extern open over de rol van de speler. • Het is noodzakelijk dat het werken met amateurspelers voortkomt vanuit de wens van het artistieke team. Anders kun je er beter niet aan beginnen. • Inhoudelijke verbondenheid laten voelen met de maakwijze van de artistiek leider kun je doen door bijvoorbeeld workshops te geven in de betreffende stijl. Dan zijn spelers er zich meer bewust van.

4/22


3 Aya- Manuel Segond von Banchet Het belang van participatie is voor AYA groot. Dat kan op allerlei manieren, maar als je het wil doen, kost dat een enorme investering van personeel en middelen die we niet in een reguliere exploitatie rond kunnen krijgen. Toch zetten we door, tot het moment dat we ons moeten afvragen: Manuel besloot zijn dilemma geheel om te gooien naar aanleiding van het ochtendgedeelte. Zie filmpje. Verslag intervisie Aya

Verslaglegging Maryan Hess

Intervisie begeleiding Hans Noyens Dilemma inbrenger Manuel Segond von Banchet

Video presentatie Manuel Segmond

Dilemma van Manuel (AYA) – aangepast t.o.v. het scherm! Hoe kun je jongeren die betrokken zijn geweest bij een project vasthouden. Je investeert in een project met externe middelen, heel waardevol. Is het de investering waard als je ze niet kunt vasthouden? Dilemma aangescherpt Er is een groeiende belangstelling voor onze projecten, maar hoe kun je de geïnteresseerden vasthouden.

Adviezen • Betrek de leerkracht bij het project en leg afspraken vast in een contract met de school. • Neem daarin ook op een stukje nazorg en de mogelijkheid om de workshop in een volgend leerjaar te herhalen (doorlopende leerlijn). Eventueel kan dit in de eindmusical van de school. • Zorg dat de leerkracht ook daadwerkelijk meewerkt aan het project, door ook workshops voor het docententeam te verzorgen. • Kijk of de mogelijkheid voor het inzetten van social media, door middel van bijv. de 'move' van de maand een positieve bijdrage kan leveren aan het betrekken van jongeren. • Zoek als organisatie samenwerking met schouwburgen in de regio voor presentaties van de projecten. • Leg contact met een lokale partner (dans-/balletschool) om het project door te zetten.

5/22


4 Tryater- Anna Graswinckel Tryater biedt mogelijkheden aan amateurs om experimenten aan te gaan op locatie. Ze faciliteren de amateurmakers en geven coaching. Intervisie Tryater

Verslaglegging Wendy van Delzen

Intervisie begeleider: Janna de lathouwer (TA) Dilemma inbrenger Anne Graswinkcel

Video presentatie Anna Graswinckel

Dilemma Hoe monitor je een proces als de leerdoelen steeds veranderen: Hoe creëer je daar waardering voor? Monitoren op zichzelf is goed om te doen maar hoe doe je dat zonder de passie te verliezen: Hoe vind je een manier van verslag leggen die past bij het proces? Beschrijving Je hebt cultuurvernieuwers en bewakers. Daarin probeert Tryater te vernieuwen (de conservatieve amateurgroepen/ theater). Coaching: Wie kunnen ze bij elkaar brengen om elkaar verder te brengen en hoe begeleiden ze dit? (Als maker: wat wil je met de amateurs?) Waar kunnen deuren open? Jonge makers in Friesland een podium geven. Verscherpen van stelling: Hoe creëer je waardering voor het zich aanpassende/ verschuivende leerdoel.

6/22

Aanbevelingen • De maker meer verantwoordelijkheid geven. Je wilt dat maker eigenaar wordt. Hoe zet je dat in vorm? De makers zelf een verslag laten schrijven en organisatie een overstijgend verhaal. • De deelnemers betrekken. • Effect op langere termijn ook mee laten wegen (terug komen met een kopje thee) • Je kan het ook verbeelden: Als je 's avonds thuiskomt praat je elke avond 30sec in een cameraatje. (zelfreflectie) • Mensen betrekken in het ontwikkelen. Je hebt een startvraag en uiteindelijk reflecteer je op het proces. En daar heeft de amateur en de professioneel iets over te zeggen. Hoe monitor je zonder de passie kwijt te raken. • Regelmatig toetsen door gesprekjes of filmpjes of hoe je het wilt. • Binnen je verantwoording naar het fonds meenemen wat zou je in de toekomst doen. wat ligt bij jullie, wat hebben jullie veranderd? • Je hebt de nijging om alleen maar je succes op te schrijven. Het proces is soms belangrijker dan het doel bij participatie projecten. • De kern is niet we hebben dat en dat af kunnen vinken maar wat hebben we mee gemaakt. • Percentages. De daadwerkelijke passie die overbrengt vind ik heel moeilijk te monitoren. Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

• •

7/22

Hoe kan je passie meten? Tijdens het proces zie je en voel je dat er wat gebeurt, maar hoe vertel je dat: er vielen drie kwartjes en hij 16% procent gelukkiger geworden. Combi van beeld en tekst: je moet gebruik maken van de mensen zelf (mobieltjes) zodat het niet een gedoe wordt.


5 Muziek centrum van de omroep- Michael Klier Een succesvol project van MCO educatie voor amateurs is het zogenaamde " Scratchorkest" dat zij afgelopen februari voor de tweede keer organiseerden. Ca 50 amateurmusici mochten (na selectie) samenspelen met 30 musici uit de Radio Kamer Filharmonie in Beethovens Vijfde Symfonie. Ze repeteerden een avond (2 uur) en mochten 2 dagen later optreden op het grote podium van Vredenburg Leidsche Rijn te Utrecht in het "voorprogramma" van het concert door de RKF (die ook Beethoven 5 speelde).Beide keren heeft het MCO amateurmusici gezocht en gevonden via de FASO, Radio 4, de sociale media en ons eigen netwerk. We hadden beide keren veel meer aanmeldingen dan plekken en deelname was niet kosteloos (35 euro, daar kregen ze een maaltijd en een concertkaartje voor). Intervisie ronde Muziek Centrum van de Omroep Verslaglegging; Ingrid Docter, Jeanine Slijkhuis Gespreksleider Lucas de Bruin Inbrenger: Michael Klier

Video presentatie Michael Klier

Dilemma Hoe kunnen we het succes van dit project (het Scratchorkest) vertalen naar groepen in de samenleving die (nog) geen instrument bespelen? We zijn op zoek naar een aanbod dat laagdrempelig is en waarmee we eenzelfde beleving kunnen geven van het samenspelen, van mooie muziek op een podium in een bijzonder gebouw. Vragen bij het dilemma Hoe ga je om met tijdgebondenheid? hoe bereik je scholen die je nu niet bereikt? hoe vertaal ik het succes van scratch als ik niet het repertoire als troef heb? hoe kan je je eigen marktwaarde vergroten?

Case: Een succesvol project van MCO educatie voor amateurs is het zogenaamde " Scratchorkest" dat zij afgelopen februari voor de tweede keer organiseerden. Ca 50 amateurmusici mochten (na selectie) samenspelen met 30 musici uit de Radio Kamer Filharmonie in Beethovens Vijfde Symfonie. Ze repeteerden een avond (2 uur) en mochten 2 dagen later optreden op het grote podium van Vredenburg Leidsche Rijn te Utrecht in het "voorprogramma" van het concert door de RKF (die ook Beethoven 5 speelde).Beide keren heeft het MCO amateurmusici gezocht en gevonden via de FASO, Radio 4, de sociale media en ons eigen netwerk. We hadden beide keren veel meer aanmeldingen dan plekken en deelname was niet kosteloos (35 euro, daar kregen ze een maaltijd en een concertkaartje voor).

8/22

Aanbevelingen • Methodiek ontwikkelen die anders is als reguliere onderwijs • Dynamische politieke en ambtelijke veld in gaan en verdiepen • In gesprek gaan met scholen • Kijk waar het succes van scratch zit. Niet letterlijk,maar wat voor universele waarde zitten daarachter. Als je de instrumenten weghaalt wat blijft er over. Tussen vorm scratch, maar ook experimenteren. Stap Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

• • • • •

9/22

voor stap naar nieuw project In pauze live reclame spot maken. Bereik je meteen een heel school. Zodat men het beleeft. Peergroup inschakelen Ambassadeurs zoeken Kijk naar wat de scholen willen en hoe je kan aanturen. Hoe kan muziek aansluiten op onderwerpen waar ze wel wat mee willen. Doe het niet alleen


6 ISH- Niels van der Steen en Vevi van der Vliet ISH zoekt bij residenties naar het overdraagbaar maken van kennis en kunde. Dat doen zij door in de wisselwerking met amateurs/jongeren de eigen professionals te laten werken met lokale professionals zodat de lokale professionals naar verloop van tijd het proces duurzaam kunnen overnemen. Intervisie ISH Verslag Rozemarijn Schouwenaar Gespreksleider Jolanda Keurentjes Inbrenger: docent/ coach Niels van der Steen (plus aanwezig Vevi van der Vlietzakelijk directeur)

Video presentatie Vevi van der Vliet

Dilemma Hoe zorgt ISH ervoor dat als zij zich terugtrekt uit een project de lokale professionals en de amateurs eenzelfde professionele ondersteuning krijgen van de initiatiefnemer en opdrachtgevers. Of dat ze instaat worden gesteld om ook zelf de initiatiefnemer te zijn. Kort en bondig: Hoe krijgen lokale coaches (die wij hebben opgeleid) toch ondersteuning als ISH zich terugtrekt? Projectbeschrijving ISH zoekt bij residenties naar het overdraagbaar maken van kennis en kunde. Dat doen zij door in de wisselwerking met amateurs/jongeren de eigen professionals te laten werken met lokale professionals zodat de lokale professionals naar verloop van tijd het proces duurzaam kunnen overnemen. Case 4 jaar heeft ISH geïnvesteerd in talentontwikkelingsprogramma, 7 ISH makers trainden 4 tot 5 coaches (docenten) lokaal. Het product is geslaagd als de docenten lokaal zelfstandig de ISH methode kunnen uitdragen en daarbij voorbij liften aan gehalte van gewone dansschool. Eigenschappen van ISH methode: eigenzinnigheid, slim omgaan met sociale media, authenticiteit ontwikkelen als maker, maar ook dansers zien en deze kans geven.

Aanbevelingen • een beleidsidee wordt geen artistieke noodzaak • realistisch: zit er een artistiek talent bij? • zo ja…wie wordt dan artistiek verantwoordelijk- heeft iemand in Limburg dat ambitieniveau? • zo ja… geef deze persoon plek/opleiding/meeloopstage in ISH landelijk • ISH kan zich niet zomaar terugtrekken, blijf juist in het laatste jaar, het 4de jaar erbij betrokken, ev. door opzetten van nieuwe stichting of aansluiten bij cult instelling/partner in Limburg, en ook artistiek, al is het maar met paar contactmomenten • denk verder dan Roermond / maak match met beleidsmakers/provincie(bijv ned dansdagen, Aline Barbou als consulent met groot netwerk, vooropleidingen, mbo opleidingen- bij wie kun je zakelijk en ook artistiek verder met jullie product) • 10/22


• • •

11/22

makers die met amateurs werken denken anders, maar als je ze mede verantwoordelijk maakt moet je ze ook horen belangrijk: dat je het in het na traject niet helemaal loslaat maar in je eigen belang als onderdeel van ISH blijft beschouwen – zo krijg je ook eerder partners… op voorwaarde dat het wel kwaliteit genoeg heeft ISH biedt in het na traject van de 4 jaar ook Ondernemersvaardigheden aan


7 Volksopera - Kees Scholten en Maarten van der Cammen Het Volksoperahuis heeft in haar visie voor de komende jaren een verschuiving van vertellen over naar vertellen met opgenomen. Daarmee willen we zeggen dat we niet over ons onderwerp maar met ons onderwerp willen creëren. Deze voorstelling maakten we samen met amateurdansers en toneelspelers uit Amsterdam Zuidoost. We keken er enorm van op hoeveel moeite het kostte de amateurs inhoudelijk bij het project betrokken te krijgen, terwijl zij nog meer van het onderwerp afweten dan wij. We daagden ze enorm uit met hun verhalen, hun mening over onze visie en hun inbreng op onze inhoud te komen. Intervisie ronde volksoperahuis Verslag Hanny Spierenburg

Dilemma inbrengers: Kees Scholten, Maarten van der Cammen Intervisie begeleider: Trudy de Valk

Video presentatie Kees Scholten en Maarten van der Cammen

Dilemma Hoe zorg je ervoor dat amateurs en professionals ondanks het vaktechnische niveauverschil inhoudelijk gelijkwaardig zijn, en met name durven te zijn en ze zo mee te nemen in je voorstellingsconcept. Vragen bij het dilemma • Hoe krijg je de wederzijdse verwachtingen van tevoren goed gemanaged? • Hoe versterkt hun materiaal, jullie materiaal? • Hoe lang is het traject geweest? • Is het belangrijk dat jij als conceptueel denker impregneert in de groep?

Beschrijving project/traject De Volksopera maakte een voorstelling met een jongeren dansgroep met als thema Tambú 50 jaar vrij Suriname. De Volksopera wilde samen met de Surinamers het verhaal vertellen. Zij hebben gesproken met de artistiek leider van de dansgroep. Deze was niet echt geïnteresseerd in het verhaal dat de Volksopera wilde vertellen. De dansgroep was vereerd om mee te werken. De voorstelling heeft op Oerol gestaan. Daar was een langere periode van oefenen mogelijk, waardoor samenwerking beter verliep. De voorstelling is al werkend verder ontwikkeld.

12/22

Adviezen • aangeven welke rol de partners spelen in het geheel en hoe belangrijk dit is • praat met de direct betrokkenen in dit geval met de choreograaf en niet met de tussenpaus • houdt een goed contact methode uitvoerders; een professional kan de vertaalsleutel naar de uitvoerders maken • verwachtingen in verhouding tot de tijd bijstellen • goed uitleggen waarom je delen van een verhaal wel of niet gebruikt • maak keuzes inzichtelijk Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

• • • • • • • • • • •

13/22

samen inhoud maken is tijd investeren stel de goede vraag als je groepen vraagt om samen te werken sociale component is belangrijk in een artistieke relatie (bv samen eten) het probleem lag in het artistieke team, zorg dat de neuzen dezelfde kant op staan maak de hiërarchie in het project duidelijk bouw een goede relatie op met de uitvoerenden; dan kun je als projectleider ook kritischer zijn hou de ruis tijdens het proces goed in de gaten; cultuurverschillen onzekerheid kan ontroeren en mag er zijn het dilemma: gelijkwaardigheid op inhoudelijk niveau bewust worden van je rol als prof structuur aanbrengen is goed, maar niet dwingend terugkoppelen tot oorspronkelijke plan


8 Holland Opera Niek Idelenburg Wij willen een project doen met de stad, maar met name ook de wijk betrekken. Rechts is de 'gegoede buurt' links is een 'achterstandswijk'. Intervisie Holland Opera

Verslaglegging: Anne Lotte

Intervisie inbrenger: Niek Holland Opera Gespreksleider: Eveline Alders

Video presentatie Niek Idelenburg

Dilemma Hoe betrek je verschillende milieus bij één operaproject.

Projectbeschrijving Wat is de reden voor HO om die plek te gaan zitten en die verbinding te willen maken met de mensen onderling met de muziek(soort) met kunst, wat is de drijfveer daarin? Het terrein was een puinhoop, in het midden de smederij (een paleis op een vuilnisbelt). Vanuit die puinhopen gaan bouwen aan iets, dan kun je nieuwe dingen bouwen. Nadeel van opera (niet in klassieke zin van het woord) dat het altijd nieuw gecomponeerd is, link met popmuziek, maar wel klassiek uitgangspunt. Educatie past goed in zo'n stad, veel jonge mensen en jonge gezinnen gaan daar wonen, maar als ze 18 zijn, zijn ze weg. Niek denkt altijd in educatie, gaat snel lesgeven, wil graag dingen overdragen en mensen daar in betrekken. Mensen zingen heel weinig, vind hij jammer. Daar wil hij zich dan graag voor inzetten en daar iets voor doen (daar komt ook de wil uit voort om links en rechts te verbinden). Twee groepen in samenleving juist op één niveau wel samen kunnen krijgen. Werkgelegenheid mensen die meewerken. Gek dat je je eigen buren niet samen kunt laten komen in je theater. Idealistische inslag van Niek: iedereen die daar woont laten weten dat ze daar zitten. Als voorbeeld wordt genoemd: Jeugdcircus Amersfoort zin gespecialiseerd in samenbrengen van verschillende groepen, zoek die samenwerking op.

14/22

Aanbevelingen • Maken in één ding. Die leerlingen kunnen de massa aan, een andere leerlingen een hoofdrol. Met z'n allen iets samen doen, maar de functies anders indelen (iedereen op z'n eigen niveau iets laten doen). • Voortrekkers in wijk gebruiken (die iedereen kent en die een groep mee op sleeptouw kan nemen). Met hen het dilemma delen. In de wijk naar een bingo avond, line dance en daar kletsen (en ervaring van collega's). Koploper strategie. Publieksmakelaar Bijlmerpark theater. • Aan de ene kant zo gemengd mogelijk, maar aan de andere kant hoe krijgen we die mensen samen. (programmering moet zich daar ook aan aanpassen). • Zingen met beide kanten, soort canon heb je een groot koor. • Misschien moet die verbroedering niet het doel zijn, maar het draagvlak. Bij een volgend TurksNederlands project dat een school een voorprogramma maakt, commitment. Beste manier om mensen Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

•

•

•

• • • • •

enthousiast te maken zodat ze zich verantwoordelijk maken. En ze een podium geven (magie van het theater). Gedragen worden door die wijk, dat ze hun kinderen daar naar toe laten komen. Laat docenten voor wat het is laten, focus op de kinderen. Ruis ertussen uit halen van verwachtingen van volwassenen. (maar route via scholen wel succesvol om kinderen te bereiken) klopt, maar geen rol laten spelen. Je hebt een paar docenten nodig en daarna over nemen. Als voorbeeld wordt genoemd: Max – Goud. Bij binnenkomst gekoppeld aan (onbekende) partner en daar moest je mee dansen (danscursus). Vervolgens de zaal in, blijven praten met partner. Ging over uithuwelijking. Dus de kinderen gewoon aan elkaar koppelen en ze samen iets laten doen, zonder dat ze iets weten (de kinderen er blanco in laten gaan). Een eigen productie daar over laten gaan, je leeft op de grens van het spoor (tussen de wijken), kun je een thema van een voorstelling van maken. Het onderwerp op zich is een opera. Workshops op scholen uitzetten, talent uit halen, kinderkoor in de voorstelling en bij allebei de wijken gaan scouten. Klassieke muziek en opera is laten worden wat jou aangaat. Operatie opera bijvoorbeeld, we maken samen iets, een muziekwerk. Maskerdans; je mag een personage spelen, maar speel ook eens iemand anders. Rollenspel, mag je ook wisselen. Omgeven door rails, van beide kanten de trein in stappen (opera op de rails) en samen in dezelfde trein stappen. Van het terrein letterlijk een tussentuin maken. Zie je zelf als een olievlek (je zit op een geweldige plek)plek zelf zorgt ervoor dat ze samen komen als ze naar je theater komen, maar dat heeft tijd nodig

Pauzefilm

15/22


Toneelhuis Antwerpen over de betekenisvolle relatie amateurs en professionals Erwin Jans vertelt in het middagdeel hoe het Toneelhuis Antwerpen de samenwerking amateurs professionals zoekt en vindt. In 2012 is er een intensief samenwerkingstraject ontstaan tussen Open Doek en het Toneelhuis. OPENDOEK is het steunpunt voor amateurtheater in Vlaanderen.Toneelhuis is een stadstheatergezelschap dat zijn vaste stek heeft in de Bourlaschouwbrug in Antwerpen. In de volgende jaren speelt Toneelhuis diverse grootheden uit het repertoiretoneel. Amateurtoneelgroepen worden uitgedaagd ook één van die teksten aan te pakken en gecoacht in het maakproces. Drie of vier groepen krijgen de kans om hun voorstelling te hernemen in de Bourlaschouwburg in Antwerpen. Projectnota Toneelhuis Antwerpen

SAMENWERKING OPENDOEK –TONEELHUIS 2013 -2016 Projectnota versie 30 maart 2012 1 Doelstelling: Het Toneelhuis en OPENDOEK vzw Amateurtheater Vlaanderen zetten van 2012 tot 2016 een meerjarig samenwerkingsverband op. Amateurtheatergroepen worden uitgenodigd om een intensief traject te volgen aanleunend bij de werking van het Toneelhuis en professioneel ondersteund en georganiseerd. Het Toneelhuis wil haar eigen werking de komende jaren focussen op repertoiretheater. William Shakespeare, Marguerite Duras, Kas & de Wolf e.a. staan op het programma. Het Toneelhuis wil samen met OPENDOEK amateurgroepen enthousiasmeren om uit dit repertoire zelf ook een keuze te maken en ondersteund door het professioneel kader van het Toneelhuis, een artistiek boeiend parcours af te leggen. Over het repertoire in het projectjaar 2012-2013: • "Romeo en Julia" van William Shakespeare. Toneelhuis-première 18 april. Er zijn een tiental versies beschikbaar in de bibliotheek van OPENDOEK. Je kiest zelf met welke tekstversie je aan de slag wil. • "Zomeravond halfelf" van Marguerite Duras: de toneeltekst op basis van de roman wordt momenteel nog geschreven en wordt wellicht ter beschikking gesteld tegen eind juni 2012. De Toneelhuispremière van dit stuk vindt plaats op 15 november 2012. Amateurgroepen mogen de roman ook zelf bewerken . • "Desperado" van Kas & de Wolf: dit is een nieuwe theatertekst voor 4 heren. Première in Toneelhuis voorzien op 16 mei 2013. De bedoeling is dat je in het theaterseizoen 2012-2013 één van de drie teksten in je eigen theatergroep en voor je eigen publiek speelt. Als je tijdig kandideert voor het project, maak je kans dat je je voorstelling mag hernemen in de festivalweek van 2 tot 7 april in de Bourla.

16/22

2 Deelnemende amateurtoneelgroepen Amateurtoneelgroepen die interesse hebben om te participeren aan het traject in 2012-2013 stellen zich kandidaat tussen 31 maart 2012 (na de info-avond) en 30 juni 2012. Criteria waaraan kandidaat-groepen moeten voldoen: • bereid zijn om een artistieke uitdaging aan te gaan • bereid zijn je productie aan te passen aan de uitvoering op een groot podium, grote zaalervaring is een pluspunt • als toneelgroep een gestructureerde werking hebben (medewerkers, publiek) Verslag Intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

• • •

een langdurig engagement willen aangaan overtuigd zijn van de meerwaarde van het traject voor het Toneelhuis én voor het amateurtheater voorkeur wordt gegeven aan groepen die binnen een straal van 50 km van Antwerpen liggen omwille van de haalbaarheid om te participeren aan diverse activiteiten in Antwerpen • als amateurtheatergroep aangesloten zijn bij OPENDOEK • je toneelgroep als kandidaat aanmelden voor 30 juni 2012. Groepen spelen hun productie op eigen locatie in het najaar 2012 of voorjaar 2013. De productie hoeft niet af te zijn op het ogenblik van de selectie. Ten laatste op 1 januari 2013 selecteert de projectgroep Toneelhuis-OPENDOEK minstens 3 groepen om in de Bourla op te treden. Zij krijgen extra begeleiding en voeren er hun voorstelling op in de week van 2 tot 7 april 2013. We duimen voor frisse, interessante, kwalitatieve producties. Het hoofdcriterium bij de selectie is de mate waarin de theatergroep participeert en betrokken is bij het hele project. Daarnaast spelen artistieke, organisatorische, praktische en financiële overwegingen een rol.

3 Ondersteunende activiteiten voor alle deelnemende groepen De deelnemende amateurtoneelgroepen krijgen, gespreid over het hele theaterseizoen, een artistiek en educatief traject aangeboden met als hoofddoel het maken van een theatervoorstelling die in hetzelfde jaar ook door het Toneelhuis geprogrammeerd is. • Op woensdagavond 23 mei 2012 geeft Erwin Jans, dramaturg bij het Toneelhuis, een infosessie over de 3 toneelstukken waaruit gekozen kan worden. Inhoud en mogelijkheden van de verschillende stukken worden toegelicht, waar mogelijk ook met beeldmateriaal. • Voor alle deelnemende groepen worden ondersteunende workshops en masterclasses georganiseerd. Zie links van dit bericht onder de titel Activiteiten en Vorming. • De deelnemende theatergroepen sturen aan OPENDOEK een lijst door van medewerkers die interesse hebben in Toneelhuis-voorstellingen. Deze mensen kunnen in het theaterseizoen 2012-2013 voorstellingen van het Toneelhuis bijwonen aan een gunsttarief van 5 euro per voorstelling. Dit kortingstarief geldt voor alle eigen Toneelhuisproducties, niet voor gastvoorstellingen en muziekproducties. Vanaf het seizoen 2012-2013 zullen alle OPENDOEK-leden, dus ook wie niet aan het project deelneemt, op vertoon van hun lidkaart de eigen producties van het Toneelhuis kunnen bijwonen aan het gunsttarief van 10 euro per voorstelling. • De deelnemende theatergroepen krijgen een extra oproep voor het bijwonen van de drie professionele Toneelhuisvoorstellingen waaruit gekozen kon worden, met speciale aandacht voor inleiding en nabespreking. De premièredata van de stukken zijn: Zomeravond halfelf op 15/11/12, Romeo en Julia op 18/04/13 en Desperado op 16/05/13.

17/22


4 Ondersteunende activiteiten voor de geselecteerde groepen Ten laatste op 15 januari 2013 worden de groepen geselecteerd voor de Festivalweek van 2 tot 7 april 2013. De geselecteerde toneelgroepen krijgen verdere ondersteuning vanuit het Toneelhuis en/of OPENDOEK om hun productie kwalitatief zo sterk mogelijk te maken. • Een Toneelhuis-acteur is ter beschikking voor coaching en als 'peter' van de groep. Er wordt met de peter afgesproken hoe deze zijn/haar toneelgroep opvolgt (bijwonen van een lokale voorstelling of repetitie, telefoon, facebook, weblog, nieuwsbrieven,…). • OPENDOEK biedt de geselecteerde groepen coaching op maat aan. • Er is een bezoekdag aan de Bourla om kennis te maken met de infrastructuur en de technische mogelijkheden. • Mogelijkheid tot het bijwonen van een open repetitie van een Toneelhuis-productie. • Mogelijkheid tot het bijwonen van voorstellingen van het Toneelhuis aan kortingstarief, deelname aan inleidingen en nabesprekingen. • Technische ondersteuning van professionele techniekers voor decoropbouw, belichting en geluid bij de productie in de Bourla. 5 Festivalweek ( van 2 tot 7 april 2013) Van 2 tot 7 april 2013 staan de deuren van de Bourla in Antwerpen wagenwijd open voor het amateurtheater. OPENDOEK en het Toneelhuis organiseren een festivalweek met als hoofdmoot de amateurtoneelgroepen die een repertoire-productie uit de Toneelhuisprogrammatie brengen. Het wordt een unieke kans voor de geselecteerde groepen om hun productie te brengen in het professioneel kader van het Toneelhuis. In 2014 en 2016 heeft een gelijkaardig festival plaats met drie geselecteerde groepen. De festivalweek wordt via verschillende kanalen gepromoot. We verwachten een breed publiek van theaterliefhebbers. 6 En daarna? Ieder jaar worden op 15 januari, respectievelijk in 2013, 2014 en 2015, nieuwe amateurtoneelgroepen geselecteerd die dat jaar hun productie in de Bourla kunnen brengen. De drie toneelgroepen die al aan de beurt kwamen, worden de volgende theaterseizoenen verder betrokken in het samenwerkingsverband via voorstellingen in het Toneelhuis, workshops, masterclass en/of coaching. Het plaatje ziet er uit als volgt: • 2012-2013: ten minste drie geselecteerde groepen • 2013-2014: drie nieuw geselecteerde groepen – drie vorige groepen volgen een beperkt parcours • 2014-2015: drie nieuw geselecteerde groepen – zes vorige groepen volgen een beperkt parcours • 2015-2016: drie nieuw geselecteerde groepen – negen vorige groepen volgen een beperkt parcours • Misschien kan aan het eind van het traject in mei 2016 een eindfestival georganiseerd worden met de 12 toneelgroepen. 7 Repertoire van Toneelhuis Mis je de kans in het seizoen 2012-2013. Geen nood. Volgend seizoen gaan we door met het project. Het Toneelhuis selecteert jaarlijks drie toneelteksten die als repertoiretoneel in aanmerking komen voor het Traject Toneelhuis-OPENDOEK.

18/22


2012-2013: • "Romeo en Julia" van William Shakespeare. • "Zomeravond halfelf" van Marguerite Duras. • "Desperado" van Kas & de Wolf. 2013-2014: • "Hamlet" van William Shakespeare • "Mac Beth" van William Shakespeare • Mc Donnagh (onder voorbehoud) 2014-2015: nog niet gepland.

Praktisch • Bekijk even de criteria in punt 2. Zo weet je of je als toneelgroep in aanmerking komt. • Je komt naar de informatie-avond op zaterdag 31 maart 2012 in de Bourla Antwerpen. Vergeet niet in te schrijven • Je groep bekijkt intern met welke toneeltekst uit het aanbod je wil kandideren. • Je kandideert via een gemotiveerde brief en ingevuld aanvraagformulier ten laatste op 30 juni 2012. • Je wordt op de hoogte gehouden over alle ondersteunende workshops, masterclasses en andere initiatieven. Je probeert hieraan met je groep zo goed mogelijk te participeren. • Je wordt geïnformeerd over de selectie ten laatste op 1 januari 2013. • Wie interesse heeft voor de volgende edities kan respectievelijk in 2013, 2014 en 2015 inschrijven. • Voor meer informatie: contacteer Bernard Soenens, directeur van OPENDOEK. 03 222 40 91

En dan gaan de aanwezige aan de slag met de stelling van Leo Swinkels: Als je je eigen belang in de samenwerking amateurs professionals niet kunt definiëren, begin er dan niet aan! De werkvorm is een 'elfje'. Een 'elfje' is een gedicht van elf woorden. De vaste structuur van een 'elfje' dwingt om te schaven en te schuren aan gedachten, tot ze precies in de structuur passen en daardoor de kern weergeven van de onderliggende gedachten over de stelling.

19/22


Basisstelling Leo Swinkels In de middag discussiëren de deelnemers over de stellin g die Leo Swinkels in het ochtendprogramma heeft ingebracht. De werkvorm is elfje. Deze stelling is: Als je je eigen belang in de samenwerking amateurs professionals niet kunt definiëren, begin er dan niet aan! Werkvorm Elfje

Vraag 1 Benoem in : één woord wat voor sfeer de stelling oproept, wat voor waarde. Dat woord is de eerste regel van het gedicht. Vraag 2 Tweede regel bestaat uit twee woorden Zoek een zelfstandig naamwoord en een bijvoeglijk naamwoord waarbij Deze twee woorden samen iets zeggen over het woord uit de eerste regel.

Vraag 3 Derde regel bestaat drie woorden. Een woord plus een vorm van een werkwoord die een concrete handeling aangeeft, passend bij de waarde van het woord in de eerste regel.

Vraag 4 De vierde regel: vier woorden Er wordt iets van een conclusie getrokken, of een kernachtige samenvatting van het voorafgaande; dit kan met een gevoel, een indruk, een beeld etc. te maken hebben. Vraag 5 Vijfde regel: één woord dat een kernachtige afsluiting is van wat hiervoor staat geschreven.

Greep uit de Elfjes op basisstelling Leo Swinkels: Als je je eigen belang in de samenwerking amateurs professionals niet kunt definiëren, begin er dan niet aan! Greep uit de persoonlijke elfjes van de deelnemers: Amateurs En profs Nieuwsgierig naar elkaar Met vallen en opstaan Voorwaarts

20/22

Samenwaken Samen ontdekken Jij en ik Een bouwwerk van twee


Kracht

Kunst Of niet De vraag is Laat je je raken Verwonderen

Samenwerking Wederzijds leren Profs en amateurs Beter kan het niet Toch!?

Mooi Groot Huis Open die deur Ga er door heen Samen

Liefde Innerlijke groei Elkaar zien staan 1+ 1 is meerwaarde passie de muziek het genieten begint verleiding staat altijd voorop onvergetelijk nieuwsgierig open deuren je loopt binnen stad theater kloppen hart welkom

vertrouwen zuivere intentie verbinding vanuit jezelf helder belang schept vertrouwen openheid Passie Oneindige belangen Houden van mensen Dat is de start Oprecht

Puur Stuurloze onverschilligheid Voel intense schoonheid Innerlijke motivatie is krachtiger Kracht Drive Goede communicatie Concretiseer je motivatie Emotie ratio in balans Doel 21/22


Sjonge Open deur Ik ben verrast Een open deur opent Perspectieven

Duidelijk Duidelijk begin Ik ben blij als ik met mooie kinderen kan maken en bouwen Logisch Walging Intrigeren evidentie Duik in passie Definieer juist andermans belang Geniet Precies Kleine twijfel Ze gaan beginnen Waarom niet verder proberen Doen Regels Beperkend gedoe 't verandert alles En blijf kansen bieden Dromen

Vanuit amateur standpunt Authentiek Grote eigenheid De spelende mens Hij beleeft, leeft en geeft BAM

Vanuit professioneel standpunt Authenticiteit Grote manipulator Spelend manipuleer groots Publiek klapt, stampt, buigt Klaar

Elfjes ( niet compleet dus) Verwarring Lange weg Wikken en wegen Schoonheid Reflectie Belangrijke keuze Wat haal ik eruit Inzicht

Begin Snelle gedachte Niet teveel twijfelen Vlieg uit de bochten Opnieuw

Gezamenlijk Elfje ISH groep: Trouw Mijn droom Geef het handen 't Valt niet mee Samen

Gezamenlijk Elfje Aya groep Afspraak Gezamenlijk belang Gij zult spelen Zingen, dansen, lachen, schrijven Overal

Opmerkingen/ kritiek op de stelling uit de verschillende groepen De stelling riep bij sommige "makers" weerstand op, de stelling is negatief van klank (woordje niet) en vanuit beleidsmaker bedacht (verschil tussen eigenbelang vanuit zakelijke kant van project en/of organisatie en als maker/docent)In de stelling wordt spontaneïteit gemist. Je houdt geen rekening met een onverwachte factor. Het dood de vanzelfsprekendheid. De kloof tussen pk en ak moet blijven Educatiebelang wordt ingezien Zodra je belang voelt: doe het en nadat verwachtingen van de partijen zijn afgestemd. Zorg dat je een kringetje om je heen hebt waarmee je kunt sparren De elfjes hebben link met artistieke noodzaak In stelling: het woord ''belang'' kan vervangen worden door ''noodzaak''

De dag wordt afgesloten door Merlijn met een inspirerend filmpje over hoe een project vrolijk start. Vervolgens vertelt Merlijn wat er allemaal mis kan gaan als je stadsdichter in Zaandam bent.

Een borrel op het dak van de gastvrouw besluit deze inspirerende dag.

22/22


Verslag intervisiebijeenkomst 17 mei 2013 Amsterdam

Recommend Documents